Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Roczny plan pracy z historii dla klasy5 szkoły podstawowej do programunauczania „Wczoraj i dziś”Wymagania na poszczególne oceny* Gwiazdką oznaczono tematydodatkowe (nieobowiązkowe) zpodstawy programowej
Temat lekcji Zagadnienia dopuszczająca
1. Życiepierwszychludzi
pochodzenieczłowiekaróżnice międzykoczowniczyma osiadłym trybemżyciażycie człowieka
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:koczowniczyi osiadły trybżycia– opisuje różnicemiędzy
pierwotnegoepoka kamienia,epoka brązu, epokażelazapoczątki rolnictwai udomowieniezwierzątdawne i współczesnesposoby wytapianiażelazaterminy: pięściak,hodowla,koczowniczy trybżycia, osiadły trybżycia, rewolucjaneolityczna, epokakamienia, epokabrązu, epoka żelaza
człowiekiempierwotnym awspółczesnym– potrafiwyjaśnić, jakiekorzyści dajeczłowiekowiumiejętnośćuprawy ziemi ihodowli zwierząt– wyjaśnia,dlaczegonarzędziametalowe sąlepsze odkamiennych
2. Miasta-państwaMezopotamii
Mezopotamia jakokolebka cywilizacjiznaczenie wielkichrzek dla rozwojunajstarszychcywilizacjiosiągnięciacywilizacyjnemieszkańcówMezopotamiipowstaniepierwszych państwzajęcia różnych grupspołecznychKodeksHammurabiegoterminy: cywilizacja,Mezopotamia, Bliski
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:cywilizacjakanałnawadniającykodeks– wyjaśnia, jakąfunkcję mogąpełnić rzeki wżyciu człowieka– wskazuje namapie: obszarMezopotamii– wyjaśniazasadę oko, ząb za ząb
Wschód, Babilonia,Sumerowie, kanałnawadniający,kodeks, pismoklinowe, zikkurat,podatki
3. W Egipciefaraonów
Egipt jako przykładstarożytnejcywilizacjiEgipt darem Niluosiągnięciacywilizacji egipskiejstruktura społecznawierzenia Egipcjanjako przykład religiipoliteistycznejterminy: faraon,politeizm, piramidy,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:piramida– wskazuje namapie: Egiptoraz Nil– opisuje wyglądpiramid– porównujewygląd
hieroglify,mumifikacja,sarkofag
hieroglifów ipismawspółczesnego
4. WstarożytnymIzraelu
judaizm jakoprzykład religiimonoteistycznejbiblijne dziejeIzraelitówDekalog i Torapostaci biblijne:Abraham, Mojżesz,Dawid, Salomonterminy: judaizm,Tora, Jahwe,Dekalog, Mesjasz,synagoga, Mesjasz,Ziemia Obiecana,Arka Przymierza,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami: Żydzi– wyjaśnia, oczym opowiadaBiblia– wymienianajważniejszepostaci biblijnezwiązane zdziejami Żydów
monoteizm, plemię,Palestyna, prorok,ŚwiątyniaJerozolimska
5. CywilizacjeIndii i Chin
osiągnięciacywilizacyjneDalekiego Wschodusystem kastowyw Indiachcywilizacja DolinyIndusuterminy: DalekiWschód, Ariowie,kasta, hinduizm,Wielki Mur Chiński,Jedwabny Szlak
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:Daleki WschódWielki MurChiński– wskazuje namapie: Indie,Chiny– przy pomocynauczycielewyjaśnia,dlaczego jedwab
i porcelana byłytowaramiposzukiwanymina Zachodzie
6. Odhieroglifów doalfabetu
powstanie pisma ijego znaczenie dlarozwoju cywilizacjipismo a prehistoriai historiaterminy: papirus,tabliczki gliniane,pismo obrazkowe,pismo klinowe,Fenicjanie, pismoalfabetyczne, alfabetłaciński
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami: obrazkowehieroglifyalfabetalfabetyczne– wyjaśnia, doczego służy pismo– charakteryzujepolskie pismojako przykładpisma
alfabetycznego
* Tajemnicesprzed wieków– Jak odczytanopismo Egipcjan?
wyprawa Napoleonado Egiptuhieroglify – literyczy słowa?postaci: Jean F.Champollionterminy: Kamieńz Rosetty
– przy pomocynauczycielawyjaśnia,dlaczego powielu stuleciachludzie niepotrafili odczytaćhieroglifów
1. warunki naturalne – przy pomocy
DemokratyczneAteny
Grecjiżycie w greckiejpoliscechycharakterystycznedemokracji ateńskiejPerykles –najwybitniejszyprzywódcademokratycznychAtenterminy: Hellada,Hellenowie, polis,demokracja,zgromadzenieludowe, akropol,agorapostaci historyczne:
nauczycielaposługuje sięterminami:demokracjazgromadzenieludowe– przy pomocynauczycielaopisuje wyglądgreckiego polisi życie w nim naprzykładzie Aten
Perykles*2. Sparta iwojny z Persami
ustrój ispołeczeństwostarożytnej Spartycechy i etapywychowaniaspartańskiegopowstanie i rozwójimperium perskiegowojny grecko-perskieterminy: Persowie,danina, sojusz,hoplita, falangawydarzenia: bitwapod Maratonem,bitwa podTermopilami, bitwa
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:danina– przy pomocynauczycielaprzedstawia celei charakterwychowaniaspartańskiego
pod Salaminąpostaci historyczne:Dariusz, Kserkses,Leonidas
3. Bogowie imity
wierzeniastarożytnych Grekówmity greckienajważniejsi greccybogowie: Zeus,Hera, Posejdon,Afrodyta, Atena,Hades, Hefajstos,Ares, Apollo,HermesHomer i jego dzieła– Iliada i Odysejaterminy: Olimp,mity, heros,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:heros– przy pomocynauczycielacharakteryzujenajważniejszychbogów greckich
Partenon, Herakles,Achilles, Odyseusz,wojna trojańska, końtrojańskipostać historyczna:Homer
4. KulturastarożytnejGrecji
wspólne elementyw kulturze greckichpolisnajważniejszedokonania sztukigreckiejnarodziny teatrugreckiegoznaczenie filozofiiw starożytnej Grecjii najwybitniejsifilozofowie
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:amfiteatrigrzyskaolimpiadastadion– opisuje rolęsportuw codziennymżyciu– przy pomocynauczyciela
grecka matematykai medycynarola sportu w życiustarożytnych Grekówterminy: WielkieDionizje, amfiteatr,tragedia, komedia,filozofia, igrzyska,olimpiada, Olimpia,stadion, pięciobójolimpijskipostaci historyczne:Fidiasz, Myron,Ajschylos, Sofokles,Eurypides,Arystofanes,Sokrates, Platon,Arystoteles,
opisuje, jaknarodził się teatrgrecki i jakiebyło jegoznaczenie dlaHellenów
Hipokrates,Pitagoras, Tales zMiletu
*5. ImperiumAleksandraWielkiego
podboje AleksandraWielkiegowojna z Persją(bitwy nad rzeczkąGranik, pod Issos ipod Gaugamelą)wyprawa Aleksandrado Indiikulturowe skutkipodbojówAleksandraWielkiegoterminy: imperium,falangamacedońska, węzeł
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminem:imperium– uzasadnia,dlaczegoAleksandranazwano„Wielkim”– określa, najakim obszarzetoczyły sięopisywanewydarzenia
gordyjski,hellenizacja, kulturahellenistycznapostaci historyczne:Filip II, AleksanderMacedoński (Wielki)
* Tajemnicesprzed wieków– Jak wyglądałalatarnia morskana Faros?
siedem cudówświatakonstrukcja latarnimorskiej na Faros
– wyjaśnia,dlaczegow przeszłościludzie mieliproblem zewznoszeniemwysokichbudowli
1. Ustrójstarożytnego
legendarne początkipaństwa rzymskiego
– przy pomocynauczyciela
Rzymu zasady ustrojowerepubliki rzymskiejspołeczeństwostarożytnego Rzymudokonania GajuszaJuliusza Cezaraupadek republikipowstanie cesarstwarzymskiegoterminy: Italia,monarchia,republika, senat,patrycjusze,plebejusze,konsulowie,pretorzy, kwestorzy,trybun ludowy,dyktator, cesarz
posługuje sięterminami:dyktator– wskazuje namapie: Rzym– przy pomocynauczycielawyjaśnia,dlaczegosymbolem Rzymuzostała wilczyca
postaci legendarnei historyczne:Romulus i Remus,Gajusz Juliusz Cezar,Oktawian August
2. ImperiumRzymskie
podboje rzymskieImperium Rzymskiei jego prowincjeorganizacja armiirzymskiejpodział cesarstwaupadek cesarstwazachodniorzymskiegoterminy: Kartagina,prowincja, limes,legiony, legioniści,Imperium Rzymskie,pax Romana,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:prowincjalegionyplemionabarbarzyńskiewielka wędrówkaludów– przedstawiawyglądi uzbrojenie
romanizacja,barbarzyńcy,Germanie,Konstantynopol,Hunowie, wielkawędrówka ludów
rzymskiegolegionisty
3. Życiew WiecznymMieście
Rzym jako stolicaimperium i WieczneMiastożycie codziennei rozrywki w Rzymiepodziałspołeczeństwarzymskiegowierzenia religijne
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:amfiteatrgladiatorzyniewolnicy– przy pomocynauczyciela
Rzymian inajważniejszebóstwaterminy: bazylika,Forum Romanum,termy, amfiteatr,gladiatorzy,patrycjusze, plebs,niewolnicy, westalki
przedstawiawarunki życiaoraz rozrywkidawnychmieszkańcówRzymu– omawiawierzeniaRzymian i wpływ,jaki wywarła nanie religiaGreków
4. DokonaniastarożytnychRzymian
Rzymianie jakowielcybudowniczowiekultura i sztukastarożytnego Rzymu
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:triumfalny
jako kontynuacjadokonań antycznychGrekówprawo rzymskie ijego znaczenie dlafunkcjonowaniapaństwanajważniejszebudowle wstarożytnym Rzymieterminy: kopuła,akwedukt, łuktriumfalny, CircusMaximus, Koloseum,Panteon, kodeks,Prawo XII tablic,Kodeks Justynianapostaci historyczne:
Circus MaximusKoloseumkodeks
Wergiliusz, Horacy5. Początkichrześcijaństwa
Jezus z Nazaretu jakotwórca nowej religiimonoteistycznejprzyczynyprześladowaniachrześcijan wstarożytnym Rzymierola świętych Pawłai Piotra w rozwojuchrześcijaństwaEdykt mediolańskii zakończenieprześladowańchrześcijan wcesarstwieterminy: Mesjasz,chrześcijaństwo,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:apostołowieJezus z NazaretubiskupiBiblia − Stary iNowy Testament
apostołowie,biskupi, papież,Biblia − Staryi Nowy Testament,Edykt mediolańskipostaci historyczne:Jezus z Nazaretu,święty Piotr, świętyPaweł z Tarsu,Konstantyn Wielki
* Tajemnicesprzed wieków– Bursztynowyszlak
rola szlakówhandlowychw starożytnościbursztyn i jegoznaczenie dlastarożytnychRzymiankontakty handlowe
– wskazuje namapie: przebiegbursztynowegoszlaku (PruszczGdański, Kalisz,BramaMorawska)– wyjaśnia, czym
Rzymian zwybrzeżem Bałtyku
jest bursztyn i doczego się gostosuje
l. Bizancjumw czasachświetności
cesarstwobizantyjskie podpanowaniemJustyniana IWielkiegodokonania JustynianaI WielkiegoKonstantynopol jakoNowy Rzymtradycja greckaw Bizancjumosiągnięcia naukoweBizantyjczykówupadek
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:freski
Konstantynopola,jego przyczyny iskutkiterminy: Bizancjum,Hagia Sofia, ikona,freski, mozaikapostaci historyczne:Justynian I Wielki
2. Arabowiei początki islamu
pochodzenie ArabówdziałalnośćMahometa inarodziny islamureligia muzułmańskai jej zasadydżihad i podbojeArabówkultura i nauka
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami: islamKoran– przy pomocynauczycielawskazuje
arabskaterminy: oaza,Czarny Kamień,Mekka, Medyna,islam, Allach,Koran, meczet,minaret, mihrab,minbar, dżihad,kalifowie, cyfryarabskie, staldamasceńska,arabeskipostaci historyczne:Mahomet
podstawoweróżnice międzychrześcijaństwema islamem
3. Nowepaństwa wEuropie
powstanie państwaFrankówcesarstwo KarolaWielkiego
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:
rozwój kultury inauki w państwieKarola Wielkiegotraktat w Verduni jego skutki – nowepaństwa w EuropieRzesza Niemieckaterminy: Frankowie,dynastia, majordom,Karolingowie, układw Verdun,cesarstwo,margrabia, marchia,możnowładca,Rzesza Niemieckapostaci historyczne:Chlodwig, KarolMłot, Pepin Mały,
dynastiacesarstwomożnowładca– przy pomocynauczycielawyjaśnia,dlaczego Karolotrzymałprzydomek„Wielki”
Karol Wielki, Otton I4. Konfliktpapiestwaz cesarstwem
wielka schizmawschodnia i jejskutkispór o inwestyturęmiędzy cesarzema papieżem w XI w.Canossa jakomiejsce pokutycesarza Henryka IVkonkordat wormackii jego postanowieniaterminy: dogmaty,schizma, patriarcha,prawosławie,ekskomunika,inwestytura, synod,konkordat
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:prawosławieekskomunika
postaci historyczne:papież Grzegorz VII,cesarz Henryk IV
5. Wyprawykrzyżowe
zajęcie ZiemiŚwiętej przezTurkówsynod w ClermontkrucjatyutworzenieKrólestwaJerozolimskiegopowstanie zakonówrycerskich:templariuszy,joannitów iKrzyżakówupadek twierdzyAkka
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:krucjatykrzyżowcyzakony rycerskie– opisuje wyglądrycerzyzakonnych
skutki wyprawkrzyżowychterminy: ZiemiaŚwięta, synod,krucjaty, krzyżowcy,zakony rycerskiepostaci historyczne:papież Urban II
* Tajemnicesprzed wieków– Skarbtemplariuszy
zakon templariuszyi jego funkcje pozakończeniu krucjatwzrost znaczeniai bogactwatemplariuszyprzyczyny kasacjizakonupolskie posiadłościtemplariuszy
– wyjaśnia, dojakich celówzostał powołanyzakontemplariuszy
l. Systemfeudalny
podział na seniorówi wasalispołeczna drabinafeudalnapodziałspołeczeństwaśredniowiecznego nastanyterminy: feudalizm,senior, wasal, lenno,hołd lenny, stan,przywilej, suzeren,duchowieństwo,chłopi, szlachta,mieszczaństwo
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:seniorhołd lennyprzywilej– przy pomocynauczycielawyjaśnia, naczym polegaładrabina feudalna
2. Epoka rycerzyideał rycerza i jegoobowiązkiod pazia do rycerzażycie codziennerycerzyelementywyposażeniaśredniowiecznegorycerzakultura rycerskaelementywyposażeniaśredniowiecznegorycerzaterminy: rycerz,kodeks honorowy,paź, giermek,pasowanie, herb,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:rycerzkopia– opisujeuzbrojenierycerzy
kopia, ostrogi* Tajemnicesprzed wieków– Dlaczegorycerze braliudziałw turniejach?
rola turniejówrycerskichprzebieg turniejówkonsekwencjezwycięstwa i porażkiw turniejuobyczajowośćturniejowa
– przy pomocynauczycielaomawia, z jakimikonsekwencjamiwiązała sięporażkaw turnieju
3.Średniowiecznemiasto i wieś
powstanie osadrzemieślniczychi kupieckichlokacje miast i wsisamorząd miejskii jego organyspołeczeństwomiejskieorgana samorządu
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami: rzemieślnicyrynekratuszradło– porównuje
wiejskiegowyglądśredniowiecznegomiastazajęcia ludnościwiejskiejterminy: gród, osadatargowa, lokacja,zasadźca, kupcy,rzemieślnicy, rynek,targi, wójt,burmistrz, radamiejska, ławamiejska, ratusz,cech, sołtys, ławawiejska,trójpolówka, pług,radło, brona
życie codziennemieszkańcówśredniowiecznychmiast i wsi
4. Kościółw średniowieczu
duchowniw średniowieczu, ichprzywileje iobowiązkireligijność dobyśredniowieczaśredniowiecznezakony: benedyktyni,cystersi,franciszkanie,dominikanieżyciew średniowiecznymklasztorześredniowieczneszkolnictwoterminy: zakon,klasztor, opat,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami: klasztoruniwersytet– przy pomocynauczycielaomawia życie wśredniowiecznymklasztorze i jegoorganizację– wyjaśnia, czymzajmowali siękopiści
reguła zakonna,benedyktyni,cystersi, skryptoria,kopiści,franciszkanie,dominikanie, asceza,benedyktyńskapraca, uniwersytetpostać historyczna:święty Franciszekz Asyżu
5. Sztukaśredniowiecza
rola sztukiw średniowieczuznaczenie bibliipauperumstyl romański i jegocechystyl gotycki i jego
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminamikatedraminiatura– przy pomocy
charakterystyczneelementyrzeźba i malarstwośredniowiecznepismo i miniaturyw rękopisachzabytkiśredniowieczne wPolsceterminy: bibliapauperum, stylromański, stylgotycki, katedra,portal, sklepienie,witraże, łukioporowe, apsyda,rozeta, przypory,miniatura, inicjał
nauczycielaomawia zabytkisztukiśredniowiecznejw Polsce– wymienia różnedziedziny sztukiśredniowiecznej
l. Zanimpowstała Polska
najstarszeosadnictwo naziemiach polskichw świetlewykopaliskarcheologicznychgród w BiskupinieSłowianie w Europiei ich kulturawierzenia dawnychSłowianpierwsze państwasłowiańskieplemionasłowiańskie naziemiach polskichterminy: kurhan,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:wędrówka ludówplemię– przy pomocynauczycielaopisuje wyglądosadyw Biskupinie
kamienne kręgi,Biskupin, wielkawędrówka ludów,Słowianie, Swaróg,Perun, Świętowit,plemię, PaństwoWielkomorawskie,Wiślanie, Polaniepostaci historyczne:święty Cyryl i świętyMetody
2. Mieszko Ii początki Polski
rozwój państwaPolandynastia Piastówpanowanie Mieszka Imałżeństwo Mieszkaz Dobrawąchrzest Polski i jego
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:książę– przy pomocynauczyciela
skutkikonflikt z margrabiąHodonem i bitwapod Cedyniąterminy: książę,dynastia, Piastowie,biskupstwo,dyplomacja,poganin, Dagomeiudexpostaci historyczne:Mieszko I, Dobrawa
wyjaśnia, skądpochodzi nazwa„Polska”
3. PolskaBolesławaChrobrego
misja biskupaWojciecha i jejskutkizjazd gnieźnieńskii jego konsekwencjepowstanieniezależnejorganizacji naziemiach polskichstosunki BolesławaChrobrego zsąsiadamikoronacja BolesławaChrobrego na królaPolski i jej znaczenieterminy: relikwie,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:arcybiskupstwokoronacja– przy pomocynauczycielawyjaśniaznaczeniekoronacjiBolesławaChrobrego
zjazd gnieźnieński,arcybiskupstwo,Milsko, Łużyce,Grody Czerwieńskie,koronacjapostaci historyczne:Bolesław Chrobry,biskup Wojciech,cesarz Otton III
4. Kryzysi odbudowapaństwapolskiego
kryzys państwapolskiego po śmierciBolesławaChrobregopanowanie Mieszka
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminem:insygnia
IIreformy KazimierzaOdnowicielaKraków stolicąpaństwapolityka zagranicznaBolesława Śmiałegokoronacja BolesławaŚmiałegokonflikt królaz biskupemStanisławem i jegoskutkiterminy: insygniakrólewskiepostaci historyczne:Mieszko II,Kazimierz
królewskie– przy pomocynauczycielawyjaśnia,dlaczego księciaKazimierzanazwano„Odnowicielem”
Odnowiciel,Bolesław Śmiały,biskup Stanisław
5. RządyBolesławaKrzywoustego
rządy WładysławaHermana i Sieciechapodział władzymiędzy synówWładysławaHermanabratobójcza wojnamiędzy Bolesławemi Zbigniewemnajazd niemiecki naziemie polskie iobrona Głogowapodbój Pomorzaprzez BolesławaKrzywoustego
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:i juniorzyzasada senioratu
testamentKrzywoustego i jegozałożeniaterminy: palatyn(wojewoda),testament, zasadasenioratu, senior ijuniorzypostaci historyczne:Władysław Herman,Sieciech, Zbigniew,BolesławKrzywousty
6.Społeczeństwow czasachpierwszychPiastów
grody i ich funkcjeżycie w grodzie i napodgrodziusposoby uprawy rolina ziemiach polskich
– posługuje sięterminami: podgrodziedanina– przedstawia
podziałspołeczeństwa wpaństwie pierwszychPiastówzakres władzypanującegopowinnościpoddanych wobecwładcypowstanie rycerstwaw Polsceterminy: metodażarowa, gród,podgrodzie, prawoksiążęce, danina,posługi, osadasłużebna, wojowie,drużyna książęca
wygląd i budowęśredniowiecznegogrodu– opisuje sposobypozyskiwaniaziemi uprawnej ijej uprawiania
* Tajemnicesprzed wieków– Kto spisywałdzieje Polski?
źródła historycznedotyczące początkówpaństwa polskiegoobiektywizm iprawda historyczna
– wymienianazwy źródełhistorycznychdotyczącychdziejów państwapolskiego zapanowaniapierwszychPiastów– tłumaczykoniecznośćweryfikacjiprawdziwościźródełhistorycznych
l. Rozbiciedzielnicowe
walki wewnętrznemiędzy książętami
– przy pomocynauczyciela
piastowskimi oprymat w Polsceutrwalenie rozbiciadzielnicowegoosłabienie Polski naareniemiędzynarodowejsprowadzenieKrzyżaków do Polskinajazdy Mongołówi bitwa pod Legnicąprzemiany społecznei gospodarcze wokresie rozbiciadzielnicowegoterminy: rozbiciedzielnicowe,dzielnica
posługuje sięterminami:rozbiciedzielnicowedzielnicasenioralnaTatarzy– przy pomocynauczycielawyjaśnia, jakiebyły przyczynywewnętrznychwalk międzyksiążętamipiastowskimi
senioralna, Tatarzy,osadnictwo,kolonizacja,trójpolówkapostaci historyczne:WładysławWygnaniec, LeszekBiały, KonradMazowiecki, HenrykPobożny
2. ZjednoczeniePolski
koronacja i śmierćPrzemysła IIpanowanie WacławaIIrola arcybiskupówgnieźnieńskichi jednolitejorganizacji
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:starostaSzczerbiec
kościelnejw zjednoczeniudzielnic polskichprzejęcie władzyprzez WładysławaŁokietka i jegokoronacjarządy WładysławaŁokietkakonflikt Łokietkaz Krzyżakami i bitwapod Płowcamiterminy: starosta,Szczerbiecpostaci historyczne:Przemysł II,arcybiskup JakubŚwinka, Wacław II,
Władysław Łokietek3. CzasyKazimierzaWielkiego
polityka dyplomacjiKazimierzaWielkiegopokój z zakonemkrzyżackim wKaliszuprzyłączenie nowychziem do państwapolskiegoreformy KazimierzaWielkiegoumocnienie granicpolskiego państwautworzenie AkademiiKrakowskiej i skutkitej decyzjizjazd monarchów
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminamiuniwersytet, OrleGniazda,AkademiaKrakowska– przy pomocynauczycielatłumaczy,co zdecydowałoo przyznaniuKazimierzowiprzydomka„Wielki”– wyjaśnia
w Krakowieuczta u Wierzynkaterminy: uniwersytet,Orle Gniazda,AkademiaKrakowskapostać historyczna:Kazimierz Wielki
znaczenie słów,że KazimierzWielki: Polskędrewnianą, azostawiłmurowaną
4. Unia polsko-litewska
koniec dynastiiPiastów na polskimtronierządy Andegawenóww Polsceunia polsko-litewskaw Krewiewielka wojnaz zakonemkrzyżackim i bitwa
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminem:personalna– przedstawiadynastięzapoczątkowanąprzezWładysława
pod GrunwaldemI pokój w Toruniuunia w Horodleterminy:Andegawenowie,unia personalna,sobór, WielkieKsięstwo Litewskie,Jagiellonowiepostaci historyczne:Ludwik Węgierski,Jadwiga, WładysławJagiełło, wielkiksiążę Witold, PawełWłodkowic, Ulrichvon Jungingen
Jagiełłę– przy pomocynauczycielaopisuje przyczynyi przebiegwielkiej wojny zzakonemkrzyżackim
* Tajemnicesprzed wieków– Jaką bitwęnamalował JanMatejko?
okolicznościpowstania obrazuBitwa podGrunwaldemJan Matejko jakomalarz dziejówPolskiobrazy jako źródłowiedzy historycznejznaczenie Bitwy podGrunwaldem
– przedstawia,kim był JanMatejko
5. CzasyświetnościdynastiiJagiellonów
okolicznościzawarcia uniipolsko-węgierskiejbitwa pod WarnąpanowanieKazimierzaJagiellończykawojna trzynastoletniaII pokój toruński ijego postanowieniapanowanieJagiellonów wCzechach i naWęgrzechterminy: ZwiązekPruski, wojnatrzynastoletnia,Prusy Królewskie,
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:wojska zaciężneżołd– przy pomocynauczycielaopisujeokolicznościśmierciWładysławaWarneńczyka– przy pomocynauczycielawyjaśnia,dlaczego dlaPolski ważne
Prusy Zakonne,wojska zaciężne,żołdpostaci historyczne:Władysław IIIWarneńczyk,KazimierzJagiellończyk,Zbigniew Oleśnicki
stało sięodzyskaniedostępu do morza
6. Monarchiastanowa wPolsce
monarchiapatrymonialna istanowawpływ przywilejównadawanych przezwładcę na osłabieniewładzy królewskiej
– przy pomocynauczycielaposługuje sięterminami:szlachtawalnyposelska
przekształcenie sięrycerstwa w szlachtęprzywilejeszlacheckie i ichkonsekwencje dlawładzy królewskiejukształtowanie sięsejmu walnegokonstytucja Nihilnovi i jej znaczeniedla ustrojuRzeczypospolitejterminy: monarchiapatrymonialna,monarchia stanowa,przywileje, szlachta,pańszczyzna,konstytucja
sejmowa, sejmwalny, izbaposelska, senat