Rodzina MELSEC FX - biap.com.pl · PLC wraz z innym wyposażeniem. Te środki ostrożności muszą być zawsze przestrzegane przy pro-jektowaniu, instalacji i obsłudze systemów

Rodzina MELSEC FX

Programowalne sterowniki logiczne

Podręcznik dla początkujących

FX1S, FX1N,FX2N, FX2NC,

FX3U

MITSUBISHI ELECTRIC

Nr kat.: 20912024102007Wersja A

INDUSTRIAL AUTOMATIONMITSUBISHI ELECTRIC

O podręczniku

Tekst, ilustracje, rysunki i przykłady, podane zostały w tym podręczniku tylkodo celów informacyjnych. Przeznaczone zostały do tego,

żeby dopomóc przy wyjaśnieniu instalacji, działania, programowania i używania programowalnych sterownikówlogicznych serii MELSEC FX1S, FX1N, FX2N,FX2NC i FX3U.

Jeśli pojawią się jakiekolwiek pytania związane z instalacją i działaniem każdego z opisanych tutaj produktów,prosimy skontaktować się z lokalnym biurem sprzedaży lub dystrybutorem (zob. tylną okładnę).

Najnowsze informacje i odpowiedzi na często zadawane pytania można znaleźć na naszej stronie internetowejwww.mitsubishi-automation.pl.

MMITSUBISHI ELECTRIC EUROPE BV zastrzega sobie prawo do dokonywania zmian w tym podręczniku lub wdanych technicznych swoich produktów w każdej chwili bez powiadomienia.

© 01/2006 – 10/2007

Podręcznik dla początkujących do programowalnych sterowników logicznych z rodziny MELSEC FXFX1S, FX1N, FX2N, FX2NC i FX3U

Nr kat.: 209120

Wersja Zmiany / dodatki / korekty

A 10/2007 pdp-tr Wydanie pierwsze

Wskazówki związane z bezpieczeństwemDo użytku wyłącznie przez wykwalifikowany personel

Niniejszy podręcznik przeznaczony jest do użytku wyłącznie przez odpowiednio wykwalifikow-anych techników elektryków, którzy są w pełni zaznajomieni ze stosowanymi w technologii autom-atyki standardami bezpieczeństwa. Cała praca z opisanym sprzętem, włącznie z projektem sys-temu, instalacją, konfiguracją, konserwacją, serwisem i testowaniem wyposażenia, może byćwykonywana wyłącznie przez wyszkolonych techników elektryków z potwierdzonymi kwalifika-cjami, którzy znaja wszystkie wlasciwe dla technologii automatyki regulacje i standardy bezpie-czenstwa. Jakiekolwiek działania lub modyfikacje sprzętu i/lub oprogramowania naszychproduktów, wyraźnie nie opisane w tym podręczniku, mogą być wykonane wyłącznie przez autor-yzowany personel Mitsubishi Electric.

Właściwe użycie niniejszych produktów

Programowalne sterowniki logiczne serii FX1S, FX1N, FX2N, FX2NC i FX3U są przeznaczone wyłączniedo określonych zastosowań, wyraźnie opisanych w niniejszym podręczniku. Wszystkie parametry iustawienia wyspecyfikowane w tym podręczniku, muszą być przestrzegane. Opisane produktyzostały zaprojektowane, wyprodukowane, przetestowane i udokumentowane w ścisłej zgodnościz właściwymi standardami bezpieczeństwa. Niekompetentna modyfikacja sprzętu lub oprogramo-wania, lub nieprzestrzeganie ostrzeżeń podanych na produkcie i w niniejszym podręczniku, mogąskutkować poważnym osobistym urazem i/lub zniszczeniem mienia. Wraz z programowalnymi ste-rownikami logicznymi serii FX1S, FX1N, FX2N FX2NC i FX3U, mogą być używane wyłącznie te urządze-nia peryferyjne i sprzęt rozszerzający, które zostały zatwierdzone przez Mitsubishi Electric.

Wszystko to i użycie jakiegoś innego, lub zastosowanie tych produktów, będzie uznawane zaniewłaściwe.

Stosowne regulacje bezpieczeństwa

Wszystkie regulacje bezpieczeństwa zapobiegające wypadkom i właściwe dla określonych zastos-owań, muszą być przestrzegane przy projektowaniu systemu, instalacji, konfiguracji, obsłudze, ser-wisowaniu i testowaniu tych produktów. Wyszczególnione poniżej regulacje, są pod tym wzglę-dem szczególnie istotne. Lista ta nie pretenduje do tego, by być kompletną, natomiast Państwo sąodpowiedzialni za zapoznanie się z nią i postępowanie zgodnie z właściwymi dla Państwa i dla loka-lizacji, wymaganiami.

� Norma VDE

VDE 0100Regulacje związane z budową instalacji zasilających o napięciach poniżej 1000 V.

VDE 0105Eksploatacja instalacji zasilających

VDE 0113Instalacje elektryczne z elektronicznym wyposażeniem

VDE 0160Sprzęt elektroniczny używany w instalacjach zasilających

VDE 0550/0551Regulacje związane z transformatorami

VDE 0700Bezpieczeństwo związane z używaniem urządzeń elektrycznych w gospodarstwie domo-wych i w podobych zastosowaniach

VDE 0860Regulacje bezpieczeństwa związane z używaniem w gospodarstwie domowym i w podob-nych zastosowaniach, zasilanych z sieci urządzeń elektronicznych i ich wyposażenia.

Podręcznik dla początkujących I

Wskazówki związane z bezpieczeństwem

� Regulacje związane z bezpieczeństwem przeciwpożarowym

� Regulacje zapobiegające wypadkom

VBG Nr.4Systemy elektryczne i wyposażenie

Zawarte w tym podręczniku ostrzeżenia związane z bezpieczeństwem

Ostrzeżenia, które w niniejszym podreczniku związane są z bezpieczeństwem, identyfikowane sąnastępująco:

PNIEBEZPIECZENSTWO:Nieprzestrzeganie ostrzeżeń wyróżnionych tym symbolem może skutkować śmiercią iosobistym urazem użytkownika.

EOSTRZEZENIE:Nieprzestrzeganie ostrzeżeń wyróznionych tym symbolem może skutkować uszkodzeniemsprzętu lub innego mienia.

II MITSUBISHI ELECTRIC


Ogólne informacje związane z bezpieczeństwem i środki ostrożności

Następujące środki ostrożności przeznaczone są jako ogólne wytyczne przy stosowaniu systemówPLC wraz z innym wyposażeniem. Te środki ostrożności muszą być zawsze przestrzegane przy pro-jektowaniu, instalacji i obsłudze systemów sterujących.

PNIEBEZPIECZEŃSTWO:

Podręcznik dla początkujących III


� Należy przestrzegać wszystkich regulacji związanych z bezpieczeństwem i zapobiega-niem wypadków, odpowiednich do określonego zastosowania. Przed wykonywanieminstalacji i okablowaniem, lub otwarciem jakichkolwiek części składowych pod-zespołów i urządzeń, należy zawsze odłączyć wszelkie źródła zasilania.

� Części składowe, podzespoły i urządzenia muszą być zainstalowane zawsze w odpornejna wstrząsy obudowie, z dopasowaną pokrywą i bezpiecznikami lub wyłącznikami.

� Urządzenia mające stałe połączenie z siecią zasilającą, muszą być przyłączone doinstalacji obiektowej za pomocą rozłącznika wszystkich biegunów i właściwych bezpie-czników.

� Należy regularnie sprawdzać kable zasilające i przewody łączące ze sprzętem podkątem przerw i uszkodzenia izolacji. Jeśli zostanie znalezione uszkodzenie kabla,należy natychmiast odłączyć sprzęt i kable od zasilania i wymienić wadliwe okablowa-nie.

� Przed użyciem sprzętu po raz pierwszy należy sprawdzić, czy znamionowe parametryzasilania są dostosowane do lokalnej sieci zasilającej.

� Należy podjąć odpowiednie kroki i zapewnić, żeby uszkodzenie kabla lub przerwanieżyły w liniach sygnałowych nie wywołało nieokreślonych stanów w sprzęcie.

� Ty jesteś odpowiedzialny za podjęcie koniecznych środków ostrożności i musiszzapewnić, żeby programy przerwane z powodu częściowego wstrzymania dostawenergii elektrycznej i uszkodzenia zasilania, mogły zostać poprawnie i bezpieczniewznowione. Szczególnie należy zapewnić, że pod żadnymi warunkami, nawet nakrótkie okresy czasu, nie mogą powstać sytuacje niebezpieczne.

� Urządzenia awaryjnego wyłączania, zgodne z EN 60204/IEC 204 i VDE 0113, przez całyczas i we wszystkich trybach pracy PLC muszą pozostawać w pełni działające. Funkcjaresetu, awaryjnego wyłączania urządzenia, musi być zaprojektowana tak, że nigdy niemoże spowodować niekontrolowanego lub niezdefiniowanego ponownego uruchomi-enia.

� Należy zastosować sprzętowe i programowe środki ostrożności, celem zabezpieczeniaprzed możliwością powstania niezdefiniowanych stanów systemu sterowania, spo-wodowanych połączeniem kabla sygnałowego lub przerwaniem żyły.

� Gdy używane są moduły, należy zawsze upewniać się, że wszystkie elektryczne imechaniczne specyfikacje i wymagania są dokładnie przestrzegane.

IV MITSUBISHI ELECTRIC


Podręcznik dla początkujących V

Spis treści

Contents

1 Wstęp

1.1 O podręczniku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-1

1.2 Więcej informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-1

2 Programowalne sterowniki logiczne

2.1 Co to jest PLC? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-1

2.2 Jak sterowniki PLC przetwarzają programy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-2

2.3 Rodzina MELSEC FX. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-4

2.4 Wybór właściwego sterownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-5

2.5 Budowa sterownika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-6

2.5.1 Obwody wejściowe i wyjściowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-6

2.5.2 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX1S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-6

2.5.3 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX1N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-7

2.5.4 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX2N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-7

2.5.5 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX2NC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-8

2.5.6 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX3U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-8

2.5.7 Elementy funkcjonalne i części montażowe PLC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-9

3 Wstęp do programowania

3.1 Struktura instrukcji programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-1

3.2 Bity, bajty i słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-2

3.3 Systemy liczbowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-2

3.4 Zestaw instrukcji podstawowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-5

3.4.1 Początkowe operacje logiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-6

3.4.2 Wyprowadzenie wyniku operacji logicznej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-6

3.4.3 Używanie wyłączników i czujników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-8

3.4.4 Operacja AND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-9

3.4.5 Operacja OR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-11

3.4.6 Instrukcje do łączenia operacji na blokach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-12

3.4.7 Wykonywanie działań wyzwalanych impulsem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-14

3.4.8 Ustawianie i kasowanie urządzeń. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-15

3.4.9 Wprowadzanie do pamięci, odczytywanie i kasowanie wyników działania . . . . 3-17

VI MITSUBISHI ELECTRIC

Spis treści

3.4.10 Generowanie impulsów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-18

3.4.11 Funkcja Master Control (instrukcje MC i MCR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-19

3.4.12 Odwracanie wyniku działania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-20

3.5 Przede wszystkim bezpieczeństwo! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-21

3.6 Oprogramowanie użytkowe w PLC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-23

3.6.1 System alarmowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-23

3.6.2 Brama ze zwijaną żaluzją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-28

4 Szczegółowy opis urządzeń

4.1 Wejścia i wyjścia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-1

4.2 Przekaźniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-3

4.2.1 Przekaźniki specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-3

4.3 Timery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-4

4.4 Liczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-7

4.5 Rejestry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-9

4.5.1 Rejestry danych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-9

4.5.2 Rejestry specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-10

4.5.3 Rejestry zbioru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-11

4.6 Porady programowe do timerów i liczników. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-11

4.6.1 Pośrednie określanie wartości zadanej dla timerów i liczników . . . . . . . . . . . . . . . 4-11

4.6.2 Opóźnienie wyłączenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-14

4.6.3 Opóźnione załączenie i rozłączenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-15

4.6.4 Generatory sygnałów zegarowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-16

5 Programowanie zaawansowane

5.1 Instrukcje użytkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-1

5.1.1 Wprowadzenie do instrukcji użytkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-6

5.2 Instrukcje do przenoszenia danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-7

5.2.1 Przenoszenie pojedynczych wartości instrukcją MOV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-7

5.2.2 Przenoszenie grup urządzeń bitowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-9

5.2.3 Przenoszenie bloków danych za pomocą instrukcji BMOV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-10

5.2.4 Kopiowanie urządzeń źródłowych do wielu miejsc docelowych (FMOV) . . . . . . 5-11

5.2.5 Wymiana danych ze specjalnymi modułami funkcyjnymi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-12

Podręcznik dla początkujących VII

Spis treści

5.3 Instrukcje porównania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-15

5.3.1 Instrukcja CMP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-15

5.3.2 Porównanie wewnątrz operacji logicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-17

5.4 Instrukcje matematyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-20

5.4.1 Dodawanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-21

5.4.2 Odejmowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-22

5.4.3 Mnożenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-23

5.4.4 Dzielenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-24

5.4.5 Łączenie instrukcji matematycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-25

6 Możliwości rozszerzania

6.1 Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-1

6.2 Dostępne moduły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-1

6.2.1 Moduły służące do dodawania cyfrowych wejść i wyjść. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-1

6.2.2 Moduły wejść/wyjść analogowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-1

6.2.3 Moduły komunikacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-2

6.2.4 Moduły pozycjonujące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-2

6.2.5 Panele sterujące i wyświetlające HMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-2

7 Przetwarzanie wartości analogowych

7.1 Moduły analogowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-1

7.1.1 Kryteria wyboru modułów analogowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-3

7.2 Lista modułów analogowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-5

VIII MITSUBISHI ELECTRIC

Spis treści

1 Wstęp

1.1 O podręczniku

Niniejszy podręcznik pozwoli czytelnikowi na zapoznanie się z użytkowaniem sterownikówprogramowalnych rodziny MELSEC FX. Przeznaczony jest dla tych użytkowników, którzy jeszcze niemają doświadczenia z programowaniem sterowników PLC.

Programiści, którzy mają już doświadczenie związane z innymi producentami PLC, mogą równieżskorzystać z tego podręcznika jako przewodnika, który pozwoli na przejście do rodziny MELSEC FX.

Symbol „�“ używany jest jako znak identyfikujący różne sterowniki występujące w tym samymprzedziale. Na przykład oznaczenie „FX1S-10�-��“ odnosi się do wszystkich sterowników,których nazwa zaczyna się od FX1S-10, np . FX1S-10 MR-DS, FX1S-10 MR-ES/UL, FX1S-10 MT-DSS iFX1S-10 MT-ESS/UL.

1.2 Więcej informacji

Więcej szczegółowych informacji na temat poszczególnych produktów można znaleźć w seriipodręczników obsługi lub instalacji dla poszczególnych modułów.

Celem zapoznania się ze wszystkimi sterownikami rodziny MELSEC FX, należy zobaczyć KatalogRodziny MELSEC FX, nr kat. 167840. Katalog ten zawiera również informacje na temat opcjirozszerzających i dostępnych akcesoriów.

Zapoznanie się z Podręcznikiem dla Początkujących GX Developer FX, nr kat. 166391, umożliwiwprowadzenie do programu narzędziowego.

Wszystkie instrukcje programowe szczegółowo udokumentowane można znaleźć w PodręcznikuProgramowania rodziny MELSEC FX, nr kat. 132738 oraz w „Podręczniku programowania –instrukcje podstawowe i użytkowe, Seria sterowników programowalnych FX3U/FX3UC”, nr kat.168591.

Możliwości i opcje komunikacyjne sterowników MELSEC FX zostały szczegółowo udokumentow-ane w Communications Manual, nr kat. 070143.

Wszystkie podręczniki i katalogi Mitsubishi, mogą być za darmo pobrane ze strony internetowejMitsubishi .

Podręcznik dla początkujących 1 – 1

Wstęp O podręczniku

1 – 2 MITSUBISHI ELECTRIC

Więcej informacji Wstęp

2 Programowalne sterowniki logiczne

2.1 Co to jest PLC?

W przeciwieństwie do tradycyjnch sterowników, w których funkcje określane są przez ich fizycznepołączenia, funkcje programowalnych sterowników logicznych zdefiniowane są programowo. PLCrównież muszą być podłączone przewodami do świata zewnętrznego, lecz w celu przystosowaniaprogramów do różnych zadań sterujących, zawartość pamięci programu może zostać zmieniona wkażdym czasie.

Programowalne sterowniki logiczne wprowadzają dane, przetwarzają je i następnie wyprowadzająwynik. Proces ten wykonywany jest w trzech stopniach:

� stopień wejściowy,

� stopień przetwarzania

i

� stopień wyjściowy

Stopień wejściowy

Stopień wejściowy przenosi do stopnia przetwarzającego sygnały wejściowe z wyłączników,przycisków lub czujników.

Sygnały z tych elementów wytwarzane są jako część procesu sterującego i wprowadzane są dowejść jako stany logiczne. Stopień wejściowy przenosi do stopnia przetwarzającego w postaciwstępnie przetworzonej.

Stopień przetwarzający

W stopniu przetwarzającym wstępnie przetworzone sygnały ze stopnia wejściowego, są przetwar-zane i łączone ze sobą za pomocą operacji logicznych i innych funkcji. Pamięć programu w stopniuprzetwarzającym jest w pełni programowalna. Kolejność przetwarzania może zostać zmieniona wkażdej chwili, przez modyfikację lub wymianę zapisanego programu.

Stopień wyjściowy

Wyniki przetwarzania sygnałów wejściowych przez program, dostarczane są do stopniawyjściowego, gdzie sterują przełączalnymi elementami, jak styczniki, lampki sygnalizacyjne, cewkizaworów itd.


Programowalne sterowniki logiczne Co to jest PLC?

Programowalne sterowniki logiczne

Stopieńwejściowy

Stopieńwyjściowy

Stopieńprzetwarzający

StycznikiPrzełącznik

Wejście Wyjście

2.2 Jak sterowniki PLC przetwarzają programy?

PLC realizuje swoje zadania wykonując program, który zazwyczaj przygotowywany jest poza sterownikim, anastępnie przesyłany do pamięci programu sterownika. Przed rozpoczęciem programowania użyteczne jestpodstawowe zrozumienie, w jaki sposób PLC przetwarza ten program.

Program PLC składa się z kolejnych instrukcji, które sterują funkcjami sterownika. PLC wykonujeinstrukcje sterujące po kolei, tzn. jedna za drugą. Sekwencja kompletnego programu jest cykliczna,co oznacza, że jest ciągle powtarzana w pętli. Czas niezbędny do powtórzenia jednego programu,nazywany jest czasem cyklu programu lub okresem.

Przetwarzanie obrazu procesu

Program w PLC nie jest wykonywany bezpośrednio na wejściach i wyjściach, lecz na „obrazieprocesu” wejść i wyjść:

Obraz procesu wejściowego

Na początku każdego cyklu programu, system wybiera stany sygnałów na wejściach i zapisuje dobufora, tworząc wejściowy „obraz procesu”.


Jak sterowniki PLC przetwarzają programy? Programowalne sterowniki logiczne

....

....

....

Załączenie PLC

Kasowanie pamięci wyjściowej

Zaciski wejściowe

Obraz przetwarzanychwejść

Program PLC

Obraz przetwarzanychwejść

Zaciski wyjściowePrzekazanie do wyjść

obrazu procesu

Instrukcja 1Instrukcja 2Instrukcja 3

Instrukcja n

Odczyt wejść i sygnałów stanuoraz zapis do pamięci

obrazu wejść

Sygnały wejściowe

Sygnały wyjściowe

Wykonanie programu

Po tym wykonywany jest program, w czasie którego PLC ma dostęp do zapisanych stanów obrazuprocesu. Oznacza to, że aż do następnego cyklu programu, żadna kolejna zmiana stanu wejś-ciowego, nie zostanie zarejestrowana!

Program wykonywany jest od góry do dołu, w kolejności, w której instrukcje zostały zaprogramo-wane. Wyniki poszczególnych kroków programu zostają zapisane i mogą być użyte w czasiebieżącego cyklu programu.

Obraz procesu wyjściowego

Wynik operacji logicznych, które związane są z wyjściami, zapisywane są do bufora wyjściowego,tworząc obraz procesu wyjściowego. Obraz procesu wyjściowego przechowywany jest w buforzewyjściowym, aż do kolejnego nadpisania bufora. Po przepisaniu wartości do wyjść cykl programuzostaje powtórzony.

Różnice pomiędzy przetwarzaniem sygnałów w PLC i w sterownikach konfigurowanych przezfizyczne połączenie

W sterownikach konfigurowanych za pomocą fizycznego połączenia, program definiowany jestprzez elementy funkcjonalne i ich podłączenie (okablowanie). Wszystkie operacje przeprowadzanesą równocześnie (wykonanie równoległe). Każda zmiana sygnału wejściowego powodujenatychmiastową zmianę stanu odpowiedniego sygnału wyjściowego.

W PLC nie jest możliwa reakcja na zmiany stanu sygnałów wejściowych, aż do następnego cyklu pro-gramu następujacego po tej zmianie. Teraz ta niedogodność kompensowana jest głównie przezbardzo krótkie cykle programu. Czas trwania cyklu programu zależy od liczby i rodzaju wykonywa-nych instrukcji.


Programowalne sterowniki logiczne Jak sterowniki PLC przetwarzają programy?

M6

M2

M1 M80134

X000 X0010

9M0

Y000

M0

Y001

Zapisanie wyniku

Wykonanie programu

Wynik zapisanegodziałania

Wyjście sterujące

2.3 Rodzina MELSEC FX

Mikrosterowniki kompaktowe serii MELSEC FX , dostarczają podstawowych elementów do budowyekonomicznych rozwiązań dla małych i średnich układów sterujących i zadań pozycjonujących,wymagających od 10 do 256 wbudowanych wejść i wyjść, w zastosowaniach przemysłowych iobsłudze budynków.

Za wyjątkiem FX1S, wszystkie sterowniki serii FX mogą być rozszerzane, dotrzymując krokuzmianom w aplikacji i zwiększającym się wymaganiom użytkownika.

Dostępne są również połączenia sieciowe. Umożliwia to sterownikom z rodziny FX komunikowaniesię z innymi sterownikami PLC i urządzeniami HMI oraz panelami sterującymi. Omawiane systemyPLC mogą być zintegrowane w sieciach MITSUBISHI jako stacje lokalne, jak i stacje slave w sieciachotwartych, np. PROFIBUS/DP.

Dodatkowo, z użyciem sterowników rodziny MELSEC FX, można zbudować sieci wielopunktowe ipeer-to-peer.

FX1N, FX2N i FX3U mają możliwość rozbudowy modułowej, co czyni z nich dobry wybór dla złożo-nych zastosowań i zadań, wymagających specjalnych funkcji, takich jak przetwarzanie analogowo -cyfrowe i cyfrowo - analogowe, czy możliwości komunikacji sieciowej.

Wszystkie sterowniki z tej serii są częścią większej rodziny MELSEC FX i są w pełni ze sobąkompatybilne.


Rodzina MELSEC FX Programowalne sterowniki logiczne

Wymagania FX1S FX1N FX2N FX2NC FX3U

Maks. ilość wbudowanychwe/wy

30 60 128 96 128

Możliwość rozbudowy(maks. możliwa liczbawe/wy)

34 132 256 256 384

Pamięć programu (kroki) 2000 8000 16000 16000 64000

Czas wykonania instrukcjilogicznej (�s)

0,55 – 0,7 0,55 – 0,7 0,08 0,08 0,065

Liczba instrukcji(standardowe / Step Ladder/ funkcje specjalne)

27 / 2 / 85 27 / 2 / 89 27 / 2 / 107 27 / 2 / 107 27 / 2 / 209

Maks. liczba możliwych dopodłączenia specjalnychmodułów funkcyjnych

— 2 8 48 z prawej

10 z lewej

2.4 Wybór właściwego sterownika

Jednostki centralne rodziny MELSEC FX dostępne są w wielu różnych wersjach, z możliwościąwyboru różnego napięcia zasilania i zastosowanej na wyjściu technologii. Można wybierać pomi-ędzy jednostkami zaprojektowanymi dla napięć zasilających 100–240 V AC, 24 V DC lub 12–24 V DC ipomiędzy wyjściami przekaźnikowymi oraz tranzystorowymi.

Chcąc wybrać właściwy sterownik do swojego zastosowania, trzeba odpowiedzieć na następującepytania:

� Ile sygnałów (styków zewnętrznych wyłączników, przycisków i czujników) należy doprowadzićdo wejść?

� Jakie rodzaje funkcji mają być uruchomione i ile ich jest?

� Jakie napięcie zasilania jest dostępne?

� Jakiej wielkości są obciążenia, które muszą załączać wyjścia? Do przełączania dużych obciążeńnależy wybrać wyjścia przekaźnikowe, natomiast wyjścia tranzystorowe do operacji szybkiegoprzełączania, nie wymagających wyzwalania.


Programowalne sterowniki logiczne Wybór właściwego sterownika

Seria We/Wy TypLiczbawejść

Liczbawyjść

Zasilanie Typ wyjścia

FX1S

10 FX1S-10 M�-�� 6 8

24 V DClub100 – 240 V AC

Tranzystorlub przekaźnik

14 FX1S-14 M�-�� 8 6

20 FX1S-20 M�-�� 12 8

30 FX1S-30 M�-�� 16 14

FX1N

14 FX1N-14 M�-�� 8 6

12 – 24 V DClub100 – 240 V AC


24 FX1N-24 M�-�� 14 10

40 FX1N-40 M�-�� 24 16

60 FX1N-60 M�-�� 36 24

FX2N

16 FX2N-16 M�-�� 8 8

24 V DClub100 – 240 V AC


32 FX2N-32 M�-�� 16 16

48 FX2N-48 M�-�� 24 24

64 FX2N-64 M�-�� 32 32

80 FX2N-80 M�-�� 40 40

128 FX2N-128 M�-�� 64 64

FX2NC

16 FX2NC-16 M�-�� 8 8

24 V DCTranzystorlub przekaźnik

32 FX2NC-32 M�-�� 16 16

64 FX2NC-64 M�-�� 32 32

96 FX2NC-96 M�-�� 48 48

FX3U

16 FX3U-16 M�-�� 8 8

24 V DClub100 – 240 V AC


32 FX3U-32 M�-�� 16 16

48 FX3U-48 M�-�� 24 24

64 FX3U-64 M�-�� 32 32

80 FX3U-80 M�-�� 40 40

128 FX3U-128 M�-�� 64 64 100 – 240 V ACTranzystorlub przekaźnik

2.5 Budowa sterownika

Wszystkie sterowniki z tej serii, mają tę samą podstawową konstrukcję. Wszystkie główne elementyfunkcjonalne i części montażowe zostały opisane w słowniku terminów w dziale 2.5.7.

2.5.1 Obwody wejściowe i wyjściowe

Obwody wejściowe używają pływających wejść. Są one elektrycznie odizolowane od innychobwodów PLC za pomocą złącz optoelektrycznych. W obwodach wyjściowych stosowana jesttechnologia przekaźnikowa jak i tranzystorowa. Tranzystory wyjściowe są również elektrycznieodizolowane od innych obwodów PLC za pomocą złącza optoelektronicznego.

Napięcie przełączania na wszystkich wejściach cyfrowych, musi mieć określoną wartość (np. 24 VDC). Napięcie to może być wzięte z zasilacza wbudowanego do PLC. Jeśli napięcie przełączane nawejściach jest mniejsze od wartości znamionowej (np. 24 V DC), wtedy sygnał wejściowy nie będzieprzetwarzany.

Maksymalne wartości prądów dla wyjść przekażnikowych wynoszą 2A i 250 V AC przy obciążeniurzeczywistym oraz 0,5 A i 24 V DC również dla obciążenia rzeczywistego.

2.5.2 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX1S


Budowa sterownika Programowalne sterowniki logiczne

0 1 2 34 5 6 7

0 1 2 34 5

IN

OUT

POWER

FX -14MR1S

RUNERROR

X7X5X3X1S/S X6X4X2X0NL100-240

VAC

14MR-ES/ULY4Y2Y1Y0

COM0COM1COM2 Y3 Y524V

0V

MITSUBISHI

Połączeniedo zasilaczaZaciski wejść cyfrowych

Wskaźniki LEDstanu działania

Interfejs dla płytek adap-torów rozszerzających

Osłonazabezpieczająca

Przełącznik RUN/STOP

Osłona zacisków

Podłączenie do zasilaczaserwisowego

2 potencjometryanalogowe

Wskaźniki LEDstanu wejść

Otwór mocujący

Wycięcie pod adaptory lubpanel sterujący

Podłączenie jednostkiprogramującej

Osłona zabezpieczająca

Wskaźniki LEDstanu działania wyjść

Zaciski wejść cyfrowych

2.5.3 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX1N

2.5.4 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX2N


Programowalne sterowniki logiczne Budowa sterownika


Osłona zacisków

Zaciski wyjśćcyfrowych



Otwór mocujący

Osłona zacisków

Przełącznik RUN/STOPMagistralarozszerzająca

Połączenie zasilacza

Wskaźniki LED stanudziałania

Wskaźniki LED stanudziałania wyjść


Pokrywa

Gniazdo dla kasetpamięci, adaptorów

i wyświetlaczy2potencjometry

analogowe

Zaciski wejśćcyfrowych

Wskaźniki LED stanuwejść

Pokrywa obudowy

Bateria podtrzymującapamięć

Zaciski wejść cyfrowych

Wymienna listwazaciskowa wyjść

cyfrowych

Podłączenie rozszerzeń


Osłona zabezpieczającamagistralę rozszerzającą

Pokrywa obudowy


Połączenie płytek ada-ptorów rozszerzających





Gniazdo kasety pamięci


Otwór mocujący

0 1 2 34 5 6 78 9 10 1112 13 14 15

0 1 2 34 5 6 710 11

IN

OUT

POWER

FX -24MR1N

RUNERROR

100-240VAC

X7 X11 X13 X15X5X3X1S/S X6 X10 X12 X14

X4X2X0NL

24MR-ES/ULY10Y6Y5Y3

COM3 Y4 COM4 Y7 Y11COM2COM1COM024+

Y2Y1Y00V

MITSUBISHI

Osłona zacisków

2.5.5 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX2NC

2.5.6 Budowa jednostki centralnej MELSEC FX3U



Zaciski wyjśćcyfrowych


Gniazdo kasetypamięci

Kaseta pamięci(dodatkowa)

Pokrywa

POWERRUN

BATTERROR

X0

1

2

3

X4

5

6

7

Y0

1

2

3

Y4

5

6

7

RUN

STOP

MITSUBISHI

FX -16MR-T-DS2NC

MELSEC

CO

MX

7X

6X

5X

4•

CO

MX

3X

2X

1X

0

Y4

•C

OM

1Y

3Y

2Y

1Y

0

Przełącznik RUN/STOP Magistrala rozszerzająca(z boku)

Miejscena baterię




LEDy stanu działania

2-gi interfejs doadaptora CNV

Bateria podtrzymująca pamięć


Złącze listwyzaciskowej

Pokrywa baterii

Miejsce instalacjiwyświetlacza FX3U-7DM



Pokrywa zaślepki dlapłytki rozszerzającej





Wierzchnia pokrywa(używana, gdy FX3U-7DM

nie jest zainstalowany)



Zaciski wyjściowe

Osłona zacisków



Osłona zacisków

2.5.7 Elementy funkcjonalne i części montażowe PLC

Poniższa tabela opisuje znaczenie i funkcjonalność pojedynczych elementów i części sterownikówPLC MITSUBISHI.


Programowalne sterowniki logiczne Budowa sterownika

Część składowa Opis

Połączenie płytekadaptorówrozszerzających

Do tego interfejsu mogą być podłączone dodatkowe płytki adaptorów rozszerzających. W całejlinii FX (z wyjątkiem FX2NC), dostępny jest cały asortyment różnych adaptorów. Adaptory teposzerzają możliwości sterowników o dodatkowe funkcje lub interfejsy komunikacyjne. Płytkiadaptorów włączane są bezpośrednio do gniazda.

Połączenie z jednostkąprogramującą

Połączenie to może być wykorzystane do podłączenia programatora ręcznego FX-20P-E,komputera PC lub notebooka, z zainstalowanym programem narzędziowym (np. GX Devel-oper/FX).

EEPROMPamięć typu odczyt/zapis, do której może być wprowadzony program PLC i odczytany zapomocą programu narzędziowego.Ta pamięć półprzewodnikowa zachowuje swoją zawartośćbez zasilania, nawet w przypadku awarii zasilania nie wymaga baterii podtrzymującej.

Gniazdo kasetypamięci

Gniazdo dodatkowej kasety pamięci. Wstawienie kasety pamięci blokuje wewnętrzną pamięćsterownika, który teraz będzie wykonywał tylko program zapisany w tej kasecie.

Magistralarozszerzająca

Mogą tutaj być podłączone dodatkowe moduły rozszerzające we/wy oraz specjalne modułyfunkcyjne, które poszerzają możliwości systemu PLC. Przegląd dostępnych modułów możnaznaleźć w rozdziale 6.

Potencjometryanalogowe

Potencjometry analogowe używane są do ustawiania analogowych wartości zadanych. Nastawata może być wybrana przez program PLC i użyta do timerów, wyjścia impulsowego i innychfunkcji (zob. dział 4.6.1).

Zasilacz pomocniczy

Zasilacz pomocniczy (nie dotyczy FX2NC) jest źródłem stabilizowanego napięcia 24V DC dlasygnałów wejściowych i czujników. Moc takiego zasilacza zależy od modelu sterownika (np.FX1S i FX1N: 400mA; FX2N-16M�-�� do FX2N-32M�-�� 250 mA, FX2N-48M�-�� doFX2N-64M�-�� 460 mA)

Wejścia cyfroweWejścia cyfrowe używane są do wprowadzania sygnałów sterujących z podłączonychprzełączników, przycisków lub czujników. Wejścia te mogą odczytywać wartości ON (sygnałzałączony) i OFF (sygnał niezałączony)

Wyjścia cyfroweW zależności od charakteru aplikacji, do tych wyjść można podłączyć wiele różnych elementówwykonawczych i innych urządzeń.

Diody LED dopokazywania stanuwejścia

Diody te pokazują, które wejścia są aktualnie podłączone do źródła sygnału, tzn. dookreślonego napięcia. Gdy do wejścia zostanie doprowadzony sygnał, odpowiedni LED zaświecisię, pokazując, że stan tego wejścia jest ON.

Diody LED dopokazywania stanuwyjścia

Diody te pokazują bieżące stany ON/OFF wyjść cyfrowych. W zależności od modelu i typuwyjścia, mogą być przełączane różne rodzaje napięć i prądów.

Diody LED dopokazywania stanudziałania

Diody LED RUN, POWER i ERROR, pokazują bieżący status sterownika. POWER pokazuje, żezasilanie zostało włączone, RUN świeci wtedy, gdy program PLC jest w trakcie wykonywania, iERROR zapala się wówczas, gdy zostanie zarejestrowane wadliwe działanie.


Na wypadek awarii zasilania, bateria ta zabezpiecza zawartość ulotnej pamięci RAM wsterownikach PLC MELSEC (tylko w FX2N, FX2NC i FX3U). Zabezpiecza zatrzaskowy(podtrzymywany ) obszar timerów, liczników i przekaźników. Dodatkowo, gdy zasilanie PLCzostanie wyłączone, jest źródłem zasilania dla wbudowanego zegara czasu rzeczywistego.


Sterowniki PLC MELSEC, mają dwa tryby działania, RUN i STOP. Przełącznik RUN/STOP pozwalana ręczne przełączanie pomiędzy tymi dwoma trybami. W trybie RUN, PLC wykonuje programzapisany w pamięci. W trybie STOP, wykonanie programu zostaje zatrzymane i możliwe jestzaprogramowania sterownika.



3 Wstęp do programowania

Program składa się z sekwencji instrukcji programowych. Instrukcje te określają funkcjonalność PLC iprzetwarzane są sekwencyjnie w kolejności, w jakiej zostały wprowadzone przez programistę. Tak więcw celu stworzenia programu PLC, należy przeanalizować sterowany proces i rozłożyć go na kroki,które mogą być przedstawione w postaci instrukcji. Instrukcja programu, reprezentowana w schemaciedrabinkowym przez linijkę lub “szczebel” drabinki, jest najmniejszą jednostką programu PLC.

3.1 Struktura instrukcji programu

Instrukcja programu składa się z samej instrukcji (nazywanej czasem rozkazem) i jednego lub więcej(w przypadku instrukcji użytkowych) operandów, które w PLC nawiązują do urządzeń. Niektóreinstrukcje wprowadzane są samodzielnie bez określania jakiegokolwiek operandu - są to instrukcje,które sterują wykonaniem programu w PLC.

Każda wprowadzona instrukcja ma automatycznie przyporządkowany numer kroku, który w unik-alny sposób identyfikuje jej pozycję w programie. Jest to istotne dlatego, ponieważ możliwe jestwprowadzenie w kilku miejscach programu, takiej samej instrukcji w odniesieniiu do tego samegourządzenia.

Poniższe ilustracje pokazują, w jaki sposób instrukcje programu zostały przedstawione w takich formatachjęzyków programowania, jak schemat drabinkowy (z lewej) oraz lista instrukcji (z prawej):

Instrukcja opisuje, co ma być zrobione, tzn. opisuje funkcję, którą ma wykonać sterownik. Urządze-nie jest operandem, na którym wykonywana jest ta funkcja. Jego oznaczenie składa się z dwóchczęści, nazwy urządzenia i adresu urządzenia:

Przykłady urządzeń:

Szczegółowy opis dostępnych urządzeń - zob. Rozdział 4.

Określone urządzenie identyfikowane jest za pomocą swojego adresu. Na przykład, ponieważkażdy sterownik ma wiele wejść, w celu odczytania określonego wejścia, musi zostać wyspecyfi-kowana zarówno nazwa urządzenia, jak i kolejny adres.


Wstęp do programowania Struktura instrukcji programu

X0Urządzenie

Instrukcja

AND X0Urządzenie

Instrukcja

X 0Adres urządzeniaNazwa urządzenia

Nazwa urządzenia Typ Funkcja

X Wejście Zacisk wejściowy na PLC (np. podłączony do wyłącznika)

Y Wyjście Zacisk wyjściowy na PLC (np. do stycznika lub lampki)

M Przekaźnik Pamięć buforowa w PLC, która może przyjmować dwa stany, ON lub OFF

T Licznik czasu “Przekaźnik czasowy” może być używany do tworzenia funkcji czasowych

C Licznik Licznik używany jest do zliczania impulsów dwustanowych

D Rejestr danychPamięć danych w PLC, w której można przechowywać takie rzeczy, jakmierzone wartości i wyniki obliczeń.

3.2 Bity, bajty i słowa

Tak jak w całej technice cyfrowej, najmniejszą jednostką informacji w PLC jest “bit”. Bit może przy-mować tylko dwa stany: “0” (OFF lub FAŁSZ) i “1” (ON lub PRAWDA). Sterowniki PLC mają wiele takzwanych urządzeń bitowych, które mogą przyjmować tylko dwa stany, włączając w to wejścia,wyjścia i przekaźniki.

Następną, większą jednostka informacji jest “bajt”, który składa się z 8 bitów, oraz “słowo”, którezawiera dwa bajty. W sterownikach PLC z rodziny MELSEC FX, rejestry danych są urządzeniami typu“słowo”, co oznacza, że mogą przechowywać wartości 16-bitowe.

Ponieważ rejestry danych mają długość 16 bitów, mogą przechowywać wartości ze znakiem od -32768 do +32 767 (zob. Rozdział 3.3). Gdy istnieje potrzeba zapisania większej wartości, wówczas dwasłowa łączone są ze sobą, tworząc słowo o długości 32-bitów, które może przechowywać wartościze znakiem z przedziału od -2 147 483 648 do +2 147 483 647. Na przykład tę możliwość mają liczniki.

3.3 Systemy liczbowe

PLC z rodziny MELSEC FX używają kilku różnych systemów liczbowych do wprowadzania iwyświetlania wartości oraz do określania adresów urządzeń.

Liczby dziesiętne

System liczb dziesiętnych jest to system powszechnie używany w życiu codziennym. Jest to systempozycyjny o podstawie 10, w którym każda cyfra (pozycja) w liczbie, ma dziesięć razy większą wart-ość od liczby z jej prawej strony. Gdy zliczenia na poszczególnych pozycjach osiągną wartość 9,liczba na pozycji bieżącej powraca do 0, a następna pozycja zwiększana jest o 1, wskazując następnądekadę (9� 10, 99� 100, 999� 1,000 itd.).

– Podstawa: 10

– Cyfry: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

W rodzinie sterowników PLC MELSEC FX liczby dziesiętne używane są do wprowadzania stałychoraz wartości nastawy dla timerów i liczników. Adresy urządzeń wprowadzane są również w for-macie dziesiętnym, za wyjątkiem adresów wejść i wyjść.

Liczby dwójkowe

Tak jak we wszystkich komputerach, PLC mogą rozróżniać tylko dwa stany, ON/OFF lub 0/1. Te“stany dwójkowe” przechowywane są w pojedynczych bitach. Gdy wymagany jest odczyt lubwprowadzenie liczb w innych formatach, program narzędziowy automatycznie przetwarza liczbydwójkowe na inne systemy liczbowe.

– Podstawa: 2

– Cyfry: 0 i 1


Bity, bajty i słowa Wstęp do programowania

00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 00

1 bajt 1 bajt

1 słowo

Bit 15 Bit 0

Gdy liczby dwójkowe przechowywane są w słowie (patrz poniżej), wartość każdej z osobna liczby(pozycji) w słowie, jest 2 do 1-szej potęgi razy większa, niż cyfra z jej prawej strony. Zasada ta jestdokładnie taka sama, jak w przypadku reprezentacji dziesiętnej, lecz z przyrostem wartości 2zamiast 10 (patrz ilustracja):

* W liczbach dwójkowych bit 15-ty używany jest do wyrażenia znaku (bit 15=0: wartość dodatnia, bit 15=1: wartość ujemna)

W celu przekształcenia wartości dwójkowej na wartość dziesiętną, należy pomnożyć każdą liczbę zwartością 1 przez 2 do potęgi odpowiadającej jej pozycji, i obliczyć sumę.

Przykład 00000010 00011001 (dwójkowa)

00000010 00011001 (dwójkowa) = 1 x 29 + 1 x 24 + 1 x 23 + 1 x 20

00000010 00011001 (dwójkowa) = 512 + 16 + 8 + 100000010 00011001 (dwójkowa) = 537 (dziesiętna)

Liczby szesnastkowe

Liczby szesnastkowe są prostsze w obsłudze niż dwójkowe, ponadto bardzo łatwo można prze-kształcić liczby dwójkowe na postać szesnastkową. Dlatego liczby szesnastkowe tak często używ-ane są w technice cyfrowej i programowalnych sterownikach logicznych. W sterownikach z rodzinyMELSEC FX, liczby szesnastkowe używane są do przedstawiania stałych. W podręczniku program-owania i innych podręcznikach, celem uniknięcia pomyłki, liczby szesnastkowe są zawsze identyfi-kowane literą H umieszczoną po liczbie (np. 12345H).

– Podstawa: 16

– Cyfry: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F (litery A, B, C, D, E i F przedstawiają wartości dziesiętne10, 11, 12, 13, 14 i 15)

Szesnastkowy system liczbowy działa w taki sam sposób jak system dziesiętny - zliczanie odbywa siędo FH (15) zamiast do 9, po czym cyfra jest zerowana a następna inkrementowana (FH�10H, 1FH�20H, 2FH� 30H, FFH� 100H itd.). Wartość cyfry jest potęgą 16 zamiast potęgą10:


Wstęp do programowania Systemy liczbowe

00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 00

20212223242526272829210211212213214215

Notacja dwójkowa Wartość dziesiętna Notacja dwójkowa Wartość dziesiętna

20

1 28

256

21

2 29

512

22

4 210

1024

23

8 211

2048

24

16 212

4096

25

32 213

8192

26

64 214

16384

27

128 215

32768*

1A7FH

160= 1 (w tym przykładzie: 15 x 1 = 15)161= 16 (w tym przykładzie: 7 x 16 = 112)162= 256 (w tym przykładzie: 10 x 256 = 2560)163= 4096 (w tym przykładzie: 1 x 4096 = 4096)

6783 (dziesiętnie)

Następujący przykład ilustruje, dlaczego tak łatwo przekształcić wartości dwójkowe na wartościszesnastkowe:

* Przekształcenie 4-bitowych bloków na wartości dziesiętne produkuje pośrednio wartość, która odpowiada całkowitej16-bitowej wartości dwójkowej! W przeciwieństwie do tego, wartość dwójkowa może być przekształcona bezpośredniona postać szesnastkową, zachowując dokładnie tę samą wartość, co wartość dwójkowa.

Liczby ósemkowe

Wejścia X8 i X9 oraz wyjścia Y8 i Y9, nie występują w jednostce centralnej rodziny MELSEC FX. Jest takdlatego, ponieważ wejścia i wyjścia PLC MELSEC FX numerowane są za pomocą liczb systemu óse-mkowego, w którym nie występują cyfry 8 i 9. Tutaj zerowanie bieżącej cyfry i inkrementacja cyfrybędącej na kolejnej pozycji, następuje po osiągnięciu wartości 7 (0 – 7, 10 – 17, 70 – 77, 100 – 107 itd.).

– Podstawa: 8

– Cyfry: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

Podsumowanie

Następująca tabela daje przegląd czterech różnych systemów liczbowych:


Systemy liczbowe Wstęp do programowania

Notacja dziesiętna Notacja ósemkowa Notacja szesnastkowa Notacja dwójkowa

0 0 0 0000 0000 0000 0000

1 1 1 0000 0000 0000 0001

2 2 2 0000 0000 0000 0010

3 3 3 0000 0000 0000 0011

4 4 4 0000 0000 0000 0100

5 5 5 0000 0000 0000 0101

6 6 6 0000 0000 0000 0110

7 7 7 0000 0000 0000 0111

8 10 8 0000 0000 0000 1000

9 11 9 0000 0000 0000 1001

10 12 A 0000 0000 0000 1010

11 13 B 0000 0000 0000 1011

12 14 C 0000 0000 0000 1100

13 15 D 0000 0000 0000 1101

14 16 E 0000 0000 0000 1110

15 17 F 0000 0000 0000 1111

16 20 10 0000 0000 0001 0000

: : : :

99 143 63 0000 0000 0110 0011

: : : :

Postać dwójkowa

Postać dziesiętna*

Postać szesnastkowa

11 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 0 0 11

15 5 11 9

F 5 B 9

3.4 Zestaw instrukcji podstawowych

Instrukcje występujące w rodzinie sterowników PLC MELSEC FX można podzielić na dwie podstaw-owe kategorie: instrukcje podstawowe i instrukcje użytkowe, nazywane czasami “instrukcje aplik-acyjne” lub “instrukcje użytkowe”.

Funkcje wykonywane przez instrukcje podstawowe porównywalne są do funkcji uzyskiwanych wsterownikach starszego typu, programowanych przez fizyczne połączenie przewodów. Wszystkiesterowniki rodziny MELSEC FX wykorzystują instrukcje z zestawu instrukcji podstawowych, natomiastinstrukcje użytkowe obsługiwane są w różnym stopniu, zależnie od modelu PLC (zob. Rozdział 5).

Krótki przegląd zestawu instrukcji podstawowych


Wstęp do programowania Zestaw instrukcji podstawowych

Instrukcja Funkcja Opis Odniesienie

LD ŁadujePoczątkowa operacja logiczna, wybierana stanem logicznym „1” (styknormalnie otwarty)

Rozdział 3.4.1

LDI Ładuje negacjęPoczątkowa operacja logiczna, wybierana stanem logicznym „0” (styknormalnie zamknięty)

OUT Instrukcja wyjściowa Przydziela wynik operacji logicznej do urządzenia Rozdział 3.4.2

AND LogicznyAND Operacja logiczna AND, wybierana stanem logicznym „1”Rozdział 3.4.4

ANI Negacja AND Operacja logiczna AND NOT, wybierana stanem logicznym „0”

OR Logiczny OR Operacja logiczna OR, wybierana stanem logicznym „1”Rozdział 3.4.5

ORI Negacja OR Operacja logiczna OR NOT, wybierana stanem logicznym „0”

ANB Blokowy ANDŁączy szeregowo blok obwodów równoległych z poprzednim blokiemrównoległym.

Rozdział 3.4.6

ORB Blokowy ORŁączy równolegle blok obwodów szeregowych z poprzednim blokiemszeregowym.

LDP

Instrukcje wykonywaneimpulsowo

Load Pulse, ładuje impuls przy narastającym zboczu sygnału z urządzenia

Rozdział 3.4.7

LDF Load Falling Pulse, ładuje impuls przy opadającym zboczu sygnału z urządzenia

ANDP AND Pulse, logiczny AND na narastającym zboczu sygnału z urządzenia

ANDF ND Pulse, logiczny AND na opadającym zboczu sygnału z urządzenia

ORP OR Pulse, logiczny OR na narastającym zboczu sygnału z urządzenia

ORF OR Falling Pulse, logiczny OR na opadającym zboczu sygnału z urządzenia

SET Ustawia urządzenie Ustawia stan urządzenia, który zostaje zachowany nawet po tym, gdy warunekwejściowy nie jest już prawdą

Chapter 3.4.8RST Kasuje urządzenie

MPSWpisuje, odczytuje ikasuje pośrednie wynikioperacji

Memory Point Store, wpisuje do stosu wynik działania

Rozdział 3.4.9MRD Memory Read, odczytuje ze stosu i zachowuje na stosie wynik operacji

MPP Memory POP, odczytuje zapisany na stosie wynik operacji i usuwa go ze stosu

PLSInstrukcje wykonywaneimpulsowo

Pulse, na narastającym zboczu warunku wejściowego, ustawia urządzenie naczas jednego cyklu programu

Rozdział 3.4.10

PLFPulse Falling, na opadającym zboczu warunku wejściowego, ustawiaurządzenie* na czas jednego cyklu programu

MC Sterowanie nadrzędne

Instrukcje do aktywacji lub dezaktywacji określonej części programu Rozdział 3.4.11MCR

Kasuje sterowanienadrzędne

INV Odwraca Odwraca wynik działania Rozdział 3.4.12

3.4.1 Początkowe operacje logiczne

Obwód programu zaczyna się zawsze od instrukcji LD- lub LDI. Instrukcje te mogą być wykonywanena wejściach, przekaźnikach, timerach i licznikach.

Przykłady użycia tych instrukcji można zobaczyć w następnym dziale w opisie instrukcji OUT.

3.4.2 Wyprowadzenie wyniku operacji logicznej

Instrukcja OUT może być użyta do zakończenia obwodu. Można również zaprogramować obwody,które jako wyniku używają wielokrotnych instrukcji OUT. Jednak nie jest konieczne zakończenieprogramu. Ustawione urządzenie, używające instrukcji OUT jako wyniku działania, może być użytew kolejnych krokach programu jako sygnał wejściowy.

Przykład (instrukcje LD i OUT)

Wynik działania tych dwóch instrukcji w następującej sekwencji sygnałów:


Zestaw instrukcji podstawowych Wstęp do programowania

Funkcja Symbol GX Developer FX

OUTInstrukcja wyjścia, przenosi wynik operacjido urządzenia

X0000 Y000

Schemat drabinkowy Lista instrukcji

0 LD X0001 OUT Y000

Y0

X0OFF

ON

OFF

ON

t

(0)

(1)

(0)

(1)

Warunek instrukcji LD (wybieranej stanem sygnału „1”) jest prawdą, więc wynik działaniajest również prawdą („1”) i wyjście zostaje ustawione.

F5

F6

F7

Instrukcja Funkcja Symbol GX Developer FX

LDInstrukcja LOAD, rozpoczyna operacjęlogiczną i przy stanie sygnału „1” wybierawyspecyfikowane urządzenie

LDIInstrukcja LOAD INVERT, rozpoczynaoperację logiczną i przy stanie sygnału „0”wybiera wyspecyfikowane urządzenie

Przykład (instrukcje LDI i OUT)

Podwójne przydzielenie przekaźników lub wyjść

Do tego samego urządzenia nigdy nie należy przydzielać wyniku działania w więcej, niż w jednymmiejscu programu!



X005

X003M10

X004

X001Można rozwiązać ten prob-lem za pomocą modyfikacjipokazanej z prawej strony.Tutaj program bierze poduwagę wszystkie wymaganewarunki wejściowe i ustawiapoprawnie jeden wynik.

X0000 Y000


0 LDI X0001 OUT Y000

Y0

X0

t

(0)

(1)

(0)

(1)

OFF

ON

OFF

ON

Warunek instrukcji LDI (wybieranej stanem sygnału „0”) nie jest jużprawdą, więc wyjście zostaje wyzerowane.

X005

X003

M10

M10

X004

X001Program wykonywany jest wkolejności od góry do dołu,więc w tym pr zykładz ie,drugie ustalenie stanu M10,nadpisze wynik pierwszegoustalenia.

3.4.3 Używanie wyłączników i czujników

Zanim zaczniemy kontynuowanie dalszej części instrukcji, powinniśmy najpierw wyjaśnić, w jaki sposóbsygnały z wyłączników, czujników i tym podobnych, mogą być używane w naszych programach.

W celu poprawnego wykonania swojej funkcji programy PLC muszą być w stanie zareagować nasygnały z wyłączników, przycisków i czujników. Ważną rzeczą jest zrozumienie faktu, że instrukcjeprogramu mogą z określonych wejść tylko zbierać sygnały dwustanowe, niezależnie od typuwejścia i tego, jak jest sterowane.

Zazwyczaj używane są wyłączniki normalnie otwarte (zwierne). Czasami jednak, ze względówbezpieczeństwa, używane są styki rozwierne - na przykład do wyłączania napędów (zob. dział 3.5).

Poniższa ilustracja pokazuje dwie sekwencje programowe, w których wynik jest dokładnie taki sam,nawet pomimo użycia różnych rodzajów wyłączników: Gdy wyłącznik jest aktywny, wyjście zostajeustawione (załączone).



Y000X000

0

24 V

X0

Y0

X0OFF

ON

OFF

ON

t

Y000X000

0

24 V

X0

Y0

X0OFF

ON

OFF

ON

t

LD X000OUT Y000

OUT Y000LDI X000

Przełącznik aktywny

Przełącznik aktywny

Stykzwierny

Gdy działa styk zwierny, wejściezostaje ustawione (ON, stansygnału „1”)

Stykrozwierny

Gdy działa styk rozwierny,wejście zostaje wyzerowane(OFF, stan sygnału „0”)

P o d c z a s p i s a n i a p r o g r a m u n a l e ż y b y ćświadomym, czy element podłączony dowejścia PLC jest urządzeniem zwiernym, czy teżrozwiernym. Wejście podłączone do urządze-nia zwiernego musi być traktowane inaczej, niżwejście podłączone do urządzenia rozwier-nego. Ilustruje to następujący przykład.

3.4.4 Operacja AND

Należy zwrócić uwagę, że program narzędziowy używa tych samych symboli i klawiszy funkcyjnychdla instrukcji AND i ANI, jak dla instrukcji LD i LDI. Gdy programowanie odbywa się w formie sche-matu drabinkowego, w miejscu wstawiania program automatycznie przypisuje poprawneinstrukcje.

Gdy programowanie odbywa się w formie listy instrukcji, należy pamiętać, że na początkutworzonego obwodu nie można użyć instrukcji AND i ANI (lewa linia w schemacie drabinkowym).Obwody muszą zaczynać się od instrukcji LD lub LDI (zob. Rozdział 3.4.1).

Przykład instrukcji AND

W przykładzie wyjście Y0 załączane jest wtedy, gdy obydwa wejścia X0 i X1 są załączone:




ANDAND logiczny (operacja AND wybieranastanem sygnału „1” lub ON)

ANIAND NOT logiczny (operacja AND NOTwybierana stanem sygnału „0” lub OFF)

Operacja AND jest logicznie tym samym, czym wobwodzie elektrycznym szeregowe połączeniedwóch, lub więcej wyłączników. Prąd będziepłynął tylko wtedy, jeśli wszystkie wyłącznikizostaną zamknięte. Jeśli jeden wyłącznik, lubwięcej, będzie otwarty, wtedy prąd nie płynie –warunek AND jest fałszywy.

X0000

X001Y000


0 LD X0001 AND X0012 OUT Y000

Instrukcja AND

Y0

X0

OFF

ON

t

(0)

(1)

(0)

(1)

X1(0)

(1)

OFF

ON

OFF

ON

F5

F6

Przykład instrukcji ANI

W przykładzie, wyjście Y0 załączane jest tylko wtedy, gdy włączone jest wejście X0 i wyłączone jestwejście X1:



Y0

X0

t

(0)

(1)

(0)

(1)

X1(0)

(1)

OFF

ON

OFF

ON

OFF

ON

X0000

X001Y000

0 LD X0001 ANI X0012 OUT Y000

Lista instrukcjiSchemat drabinkowy

Instrukcja ANI

3.4.5 Operacja OR

Przykład instrukcji OR

W przykładzie, wyjście Y0 załączane jest wtedy, gdy włączone jest albo wejście X0, albo wejście X1:




OROR logiczny (operacja OR wybierana stanemsygnału „1” lub ON)

ORIOR NOT logiczny (operacja OR NOTwybierana stanem sygnału „0” lub OFF)

Operacja OR jest logicznie tym samym, czym wobwodzie elektrycznym równoległe połączeniedwóch, lub więcej wyłączników. Tak długo, jakdługo którykolwiek z wyłączników pozostajezamknięty, prąd będzie płynął. Prąd przestaniepłynąć tylko wtedy, gdy wszystkie wyłącznikizostaną otwarte.

X0000

X001

Y0000 LD X0001 OR X0012 OUT Y000


Instrukcja OR

Y0

X0

t

(0)

(1)

(0)

(1)

X1(0)

(1)

OFF

ON

OFF

ON

OFF

ON

F5

F6

Przykład instrukcji ORI

W przykładzie, wyjście Y0 załączane jest wtedy, gdy włączone jest albo wejście X0, albo wyłączonejest wejście X1:

3.4.6 Instrukcje do łączenia operacji na blokach

Pomimo tego, że ANB oraz ORB są instrukcjami PLC, w programie drabinkowym są tylkowprowadzane i wyświetlane jako linie łączące. Pokazywane są tylko jako instrukcje w formacie listyinstrukcji, gdzie muszą być wprowadzone wraz ze swoimi skrótami ANB i ORB.

Obydwie instrukcje wprowadzane są bez urządzeń i mogą być używane tyle razy, ile razy jest topotrzebne. Jednak maksymalna liczba instrukcji LD i LDI jest ograniczona do 8, co efektywnie ogran-icza również liczbę instrukcji ORB lub ANB, jaką można użyć, zanim wprowadzane instrukcje takżeosiągną 8.



Y0

X0

t

(0)

(1)

(0)

(1)

X1(0)

(1)

OFF

ON

OFF

ON

OFF

ON


ANBAND blokowy (szeregowe połączeniebloków, zawierających operacje/obwodyrównoległe)

ORBOR blokowy (równoległe połączeniebloków, zawierających operacje/obwodyszeregowe)

F9

X0000

X001

Y0000 LD X0001 ORI X0012 OUT Y000


Instrukcja ORI

Przykład instrukcji ANB

W tym przykładzie, wyjście Y07 zostanie załączone, jeśli wejście X00 jest “1”, lub jeśli przekaźnik M2jest “0” i wejście X01 jest “0”, lub jeśli M10 jest “1”.

Przykład instrukcji ORB

W tym przykładzie, wyjście Y07 zostanie załączone, jeśli wejście X00 jest “1”, i wejście X01 jest “0”,lub jeśli przekaźnik M2 jest “0”, i przekaźnik M10 jest “1”.



0 LD X0001 ORI M22 LDI X0013 OR M104 ANB5 OUT Y007

Lista instrukcji

Schemat drabinkowy

Instrukcja ANB

1-sze połączenie równoległe (operacja OR)

2-gie połączenie równoległe (operacja OR)Instrukcja ANB łączy obydwie operacje OR

0 LD X0001 ANI X0012 LDI M23 AND M104 ORB5 OUT Y007

Lista instrukcji

Schemat drabinkowy

Instrukcja ORB

1-sze połączenie szeregowe (operacja AND)

2-gie połączenie szeregowe (operacja AND)Instrukcja ORB łączy obydwie operacje AND

Y007X000

0

M2

X001

M10

Y007X000

0

M2

X001

M10

3.4.7 Wykonywanie działań wyzwalanych impulsem

Często w programach PLC konieczna jest detekcja i reakcja na narastające lub opadające zboczesygnału przełączającego z urządzeń bitowych. Zbocze narastające oznacza przełączenie urządze-nia ze stanu “0“ na ”1“, natomiast zbocze opadające oznacza przełączenie z “1“ na ”0“.

W czasie wykonywania programu, działania, które odpowiadają za narastające i opadające impulsy,wystawiają wartość “1" tylko wtedy, gdy stan sygnału wzmiankowanego urządzenia ulega zmianie.

Kiedy istnieje potrzeba użycia tego sygnału? Przypuśćmy, że mamy przenośnik taśmowy z czujnik-iem, który uaktywnia się i za każdym razem, gdy pakunek na taśmie przesunie się koło niego,powodując inkrementację licznika. Jeśli nie zostanie użyta funkcja wyzwalana zboczem, otrzym-amy niepoprawny wynik, ponieważ licznik będzie inkrementowany w każdym cyklu sterowania, wktórym wyłącznik zostanie zarejestrowany jako załączony. Jeśli zarejestrujemy wyłącznie zboczenarastające sygnału wyłącznika, licznik będzie inkrementowany poprawnie, zwiększając swój stanprzy każdym pakunku o 1.

Notatka Większość instrukcji użytkowych może być również wykonywanych w sposób impulsowy. Wsprawie szczegółów patrz rozdział 5.

Impuls od narastającego zbocza sygnału




LDPLoad Pulse, rozpoczyna i ładuje nanarastającym zboczu sygnału urządzenia

LDFLoad Falling Pulse, rozpoczyna i ładuje naopadającym zboczu sygnału urządzenia

ANDPAND Pulse, operacja logicznego AND nanarastającym zboczu sygnału urządzenia

ANDFAND Falling Pulse, operacja logicznego ANDna opadającym zboczu sygnału urządzenia

ORPOR Pulse, operacja logicznego OR nanarastającym zboczu sygnału urządzenia

ORFOR Falling Pulse, operacja logicznego OR naopadającym zboczu sygnału urządzenia

M0X001

0


0 LDP X0011 OUT M0

M0

X1OFF

ON

t

(0)

(1)

0

1

Przekaźnik M0 załączany jest tylko na czas trwania pojedynczegocyklu programu

Impuls od opadającego zbocza sygnału

Z wyjątkiem chrakterystyki wyzwalanej impulsowo, funkcje instrukcji LDP, LDF, ANDP, ANDF, ORP iORF są identyczne z instrukcjami LD, AND i OR. Oznacza to, że operacje wyzwalane impulsowo mogąbyć użyte w programie dokładnie w taki sam sposób, jak instrukcje w wersji konwencjonalnej.

3.4.8 Ustawianie i kasowanie urządzeń

�Instrukcja SET może być użyta do ustawiania wyjść (Y), przekaźników (M) i przekaźników stanu (S).

�Instrukcja RST może być użyta do kasowania wyjść (Y), przekaźników (M), przekaźników stanu (S)., timerów (T), liczników(C) i rejestrów (D, V, Z).

Sygnał wyjściowy instrukcji OUT normalnie pozostaje w stanie “1“ tak długo, jak długo wynikdziałania podłączony do instrukcji OUT, traktowany jest jako ”1“. Na przykład, jeśli do wejściapodłączymy przycisk a do odpowiedniego wyjścia żarówkę oraz połączymy to za pomocą instrukcjiLD i OUT, żarówka pozostanie włączona tylko w czasie, gdy przycisk będzie załączony.

Instrukcja SET może być użyta do przełączenia (ustawienia) wyjścia lub przekaźnika w stan ON przypomocy krótkiego impulsu, po czym urządzenie pozostaje w stanie ON. Urządzenie pozostaniewłączone aż do chwili, gdy zostanie wyłączone (skasowane) instrukcją RST. Pozwala to na wprowad-zenie funkcji zatrzaskowych lub włączanie i wyłączanie napędów za pomocą przycisków. (Gdy PLCzostanie zatrzymany lub wyłączone napięcie zasilające, zasadniczo wyjścia są również wyłączane.Jednak niektóre przekaźniki, przy tych warunkach, również zachowują swój ostatni stan - naprzykład ustawiony przekaźnik powinien wtedy pozostać ustawiony.)

Wpisując instrukcję SET lub RST w formacie chematu drabinkowego, należy w programie GX Deve-loper kliknąć na ikonę pokazaną w powyższej tabeli, lub wcisnąć klawisz F8. Następnie wprowad-zana jest instrukcja i nazwa urządzenia, które ma być ustawiane lub kasowane, np. SET Y1.




0 LD M2351 ANDF X0102 OUT M374

M374M235 X010

0

M374

M235

t

0

1

0

1

X10OFF

ON

(0)

(1)

Jeśli M235 jest załączony (1) iX10 zostanie wyłączony (0), przekaźnik M374załączany jest tylko na czas trwania pojedynczego cyklu programu.


SETUstawia urządzenie1,(ustala stan sygnału “1”) SET �

RSTZeruje urządzenie 2,(ustala stan sygnału “0”) RST �

F8

F8

Niniejszy przykład jest programem sterowania pompą do napełniania zbiornika. Pompa sterowanajest ręcznie dwoma przyciskami, ON i OFF. Ze względów bezpieczeństwa użyty został styk roz-wierny do uaktywnienia funkcji wyłączania. Gdy zbiornik jest pełny, czujnik poziomu automaty-cznie wyłącza pompę.




0 LD X0011 SET Y0002 LDI X0023 OR X0034 RST Y000

Włączpompę

Wyłączpompę

Czujnikpoziomu

Pompa

Pompa

X001

X003

X002RST Y000

SET Y0000

2


0 LD X0011 SET M02 LD X0023 RST M0

X2

X1

M0

t

Jeśli obydwie instrukcje (ustawiania i zerowa-nia) są równocześnie aktywne dla tego samegourządzenia, ostatnia wykonywana operacja mapierwszeństwo. W tym przykładzie jest toinstrukcja RST, stąd M0 pozostaje wyłączony.

X001

X002

SET M0

RST M0

0

2

3.4.9 Wprowadzanie do pamięci, odczytywanie i kasowanie wyników działania

Instrukcje MPS, MRD oraz MPP używane są do wprowadzania wyników operacji i wartości pośredn-ich do pamięci nazywanej "stos", do odczytu oraz do kasowania zapisanych wyników. Instrukcje teumożliwiają programowanie operacji wielopoziomowych, co upraszcza czytanie i zarządzanieprogramami.

Gdy programy wprowadzane są w formacie schematu drabinkowego, instrukcje te wstawiane sąautomatycznie przez program narzędziowy. Instrukcje MPS, MRD i MPP pokazywane są na bieżącowtedy, gdy program wyświetlany jest w formacie listy instrukcji; jeśli program tworzony jest rów-nież w tym formacie, muszą być wprowadzane ręcznie.

Chcąc wyraźniej pokazać zalety tych instrukcji, na poniższym przykładzie przedstawiono tę samąsekwencję programową, tylko bez instrukcji MPS, MRD i MPP:

Gdy stosowane jest takie przybliżenie, urządzenia (w tym przypadku X0) muszą być programowanewielokrotnie. Skutkiem tego jest więcej pracy programowej, która może zrobić sporą różnicę wdłuższych programach i skomplikować konstrukcję obwodów.

W ostatniej instrukcji wyjściowej, celem usunięcia stosu należy zastosować instrukcję MPP zamiastMRD. Przy tworzeniu działań, instrukcja MPS może być użyta wielokrotne, aż do 11 poziomów. Wię-cej przykładów zastosowania instrukcji MPS, MRD i MPP można znaleźć w Podręczniku Program-owania dla serii FX.




MPSMemory Point Store, zapisuje wynikdziałania — —

MRDMemory Read, odczytuje zapisany wynikdziałania — —

MPPMemory POP, odczytuje zapisany wynikdziałania i kasuje go — —

X000 X001

X003

X002

Y000

Y002

Y001

0


0 LD X0001 MPS2 AND X0013 OUT Y0004 MRD5 AND X0026 OUT Y0017 MPP8 AND X0039 OUT Y002

MPS

MRD

MPP

X000 X001

X000 X003

X000 X002

Y000

Y001

Y002

0

3

6

Schemat drabinkowy

0 LD X0001 AND X0012 OUT Y0003 LD X0004 AND X0025 OUT Y0016 LD X0007 AND X0038 OUT Y002

Lista instrukcji

3.4.10 Generowanie impulsów

* Instrukcje PLS i PLF mogą być użyte do ustawiania wyjść (Y) i przekaźników (M, S).

Instrukcje te efektywnie przekształcają statyczny sygnał na krótki impuls, którego czas trwania zależy oddługości cyklu sterowania. Jeśli zamiast OUT zostanie użyta instrukcja PLS, stan sygnału wyspecyfikowanegourządzenia będzie ustawiony na "1" naczas trwaniapojedynczego cyklu sterowania, konkretnie w czasie cyklu,w którym stan urządzenia przed instrukcją PLS przełączy się z "0" na "1" (impuls od zbocza narastającego).

Instrukcja PLF reaguje na opadające zbocze impulsu i ustawia określone urządzenie na "1" na czastrwania pojedynczego cyklu sterowania, konkretnie w czasie cyklu, w którym stan urządzenia przedinstrukcją PLF przełączy się z "1" na "0" (impuls od zbocza opadającego).

Chcąc w formacie drabinkowym wprowadzić instrukcję PLS lub PLF, na pasku narzędzi w GX Deve-loper należy kliknąć na pokazaną wyżej ikonę, lub wcisnąć F8. Następnie do okienka dialogowegowprowadzana jest instrukcja i odpowiednie urządzenie, np. PLS Y2.




PLS

Pulse, na narastającym zboczu impulsuzałączającego warunek wejściowy,instrukcja ustawia urządzenie* na czastrwania pojedynczego cyklu programu

PLS �

PLF

Pulse Falling, na opadającym zboczuimpulsu załączającego warunek wejściowy,instrukcja ustawia urządzenie* na czastrwania pojedynczego cyklu programu

PLF �

X000

X001

M0

M1

PLS M0

PLF M1

SET Y000

RST Y000

0

2

4

6


0 LD X0001 PLS M02 LD M03 SET Y0004 LD X0015 PLF M16 LD M17 RST Y000

F8

Funkcję wyzwala narastające zboczesygnału urządzenia X0.

Przekaźniki M0 i M1, załączane sątylko na czas trwania pojedynczegocyklu programu.

W przypadku urządzenia X1,funkcja wyzwalana jest opadającymzboczem sygnału.

M1

X1

M0

Y0

X0

t

F8

3.4.11 Funkcja Master Control (instrukcje MC i MCR)

�Instrukcja MC może być używana z wyjściami (Y) i przekaźnikami (M). n: N0 do N7

�n: N0 do N7

Instrukcje Master Control Set (MC) i Reset (MCR) mogą być używane do ustawiania warunków, nabazie których poszczególne bloki programów mogą być aktywowane lub dezaktywowane.Instrukcja Master Control w formacie schematu drabinkowego funkcjonuje jak wyłącznik w paskulewej magistrali, który musi być załączony, żeby następny blok programu mógł być wykonany.

W powyższym przykładzie, linie programu pomiędzy instrukcjami MC i MCR wykonywane są tylkowtedy, gdy wejście X001 jest załączone.

Wykonywana część programu może zostać wyspecyfikowana za pomocą adresów zagłębienia N0do N7, które pozwalają na wielokrotne wprowadzenie instrukcji MC, przed zamknięciem instrukcjąMCR. (Przykłady zagłębienia można zobaczyć w podręczniku programowania FX.) Zaadresowanieurządzenia Y lub M określa styk zwierny. Gdy warunek wejściowy instrukcji MC przyjmie wartość "1",styk ten aktywuje część programu.




MCMaster Control, ustawia waruneksterowania nadrzędnego, zaznaczającpoczątek bloku programu1

MC n�

MCRMaster Control Reset, zeruje waruneksterowania nadrzędnego, zaznaczająckoniec bloku programu2

MCR n

F8

F8

Schemat drabinkowy

Lista instrukcji

0 LD X0011 MC N0 M104 LD X0025 OUT Y0036 LD X0037 OUT Y0048 MCR N010 LD X00211 AND X00412 OUT M155

"Wyłącznik” nie musi być progra-mowany ręcznie,i faktycznie, w czasie wykonywa-nia programu, jest tylkowyświetlany w trybiemonitorowania.

X002

X001

X003

N0

MC N0 M10

MCR N0

Y003

Y004

0

4

6

8

M10

X002M15510

X004

Jeśli warunek wejściowy instrukcji MC przyjmie wartość "0", stany urządzeń pomiędzy instrukcjamiMC i MCR zmieniają się następująco:

– Timery podtrzymywane, liczniki oraz urządzenia sterowane instrukcjami SET i RST podtrzymująswój stan bieżący.

– Timery niepodtrzymywane i urządzenia, które sterowane są instrukcją OUT, są zerowane.

(Szczegóły związane z tymi timerami i licznikami opisano w rozdziale 4.)

3.4.12 Odwracanie wyniku działania

Instrukcja INV używana jest samodzielnie bez jakichkolwiek operandów. Odwraca wynik operacji,który pojawia się bezpośrednio przed nią:

– Jeśli wynik operacji wynosił "1", odwracany jest na "0".

– Jeśli wynik operacji wynosił "0", odwracany jest na "1".

Powyższy przykład wytwarza następującą sekwencję sygnału:

Instrukcja INV może zostać zastosowana wtedy, gdy potrzebna jest negacja wyniku złożonej oper-acji. Może być użyta w tym samym miejscu, w którym stosowane są instrukcje AND i ANI.

Instrukcja INV nie może być użyta na początku operacji (obwodu), tak jak instrukcje LD, LDI, LDP lub LDF.




INV Invert, odwraca wynik operacji

Y000X001 X002

0


0 LD X0011 AND X0022 INV3 OUT Y000

Instrukcja INV

Y000

X001

t

0

1

0

1

X0020

1

0

1Wynik działania przed instrukcjąINV

Wynik działania poinstrukcji INV

3.5 Przede wszystkim bezpieczeństwo!

Sterowniki PLC mają wiele przewag na sterownikami programowanymi np. zworami czy przewod-ami. Jednak z punktu widzenia bezpieczeństwa, ważną rzeczą jest zrozumienie, że nie można bez-warunkowo wierzyć PLC.

Elementy awaryjnego zatrzymania

Zasadniczą sprawą jest nabranie pewności, że błędy w systemie sterowania lub w programie niespowodują zagrożenia dla personelu lub maszyny. Urządzenia awaryjnego zatrzymania musząpozostać w pełni funkcjonalne nawet wtedy, gdy PLC nie pracuje poprawnie - na przykład, jeśli tokonieczne, przez wyłączenie napięcia zasilającego wyjścia PLC.

Nigdy nie stosować wyłącznika bezpieczeństwa wyłącznie jako sygnału wejściowego przetwar-zanego przez PLC, z programową aktywacją wyłączenia systemu. Jest to zbyt ryzykowne.

Środki bezpieczeństwa przed uszkodzeniem przewodu

Należy również poczynić kroki, mające na celu zabezpieczenie przed ewentualnymi uszkodzeniamiprzewodu, doprowadzającego do PLC sygnały z wyłączników. Gdy sprzęt jest włączany i wyłączanypoprzez PLC, do włączania należy zawsze używać wyłączników zwiernych, natomiast do wyłączania- rozwiernych.

Gdy kabel zostanie przerwany, zapewnia to automatyczne wyłączenie napędu i uniemożliwia jegoaktywację. Dodatkowo, wyłączenie ma pierwszeństwo, ponieważ stan ten jest przetwarzany przezprogram po instrukcji załączenia.

Blokada styków

Jeśli dwa wyjścia nie mogą być nigdy załączone w tym samym czasie - na przykład wyjściawybierające jeden z dwóch kierunków obrotów silnika - musi zostać zainstalowana dodatkowa blo-kada wyjść, zbudowana z fizycznych styków przekaźników, sterowanych przez PLC. Jest tokonieczne, ponieważ wewnętrzna blokada możliwa jest tylko w programie, natomiast błąd w PLCmoże obydwa wyjścia uaktywnić w tym samym czasie.


Wstęp do programowania Przede wszystkim bezpieczeństwo!

WYŁ.BEZPIE-CZEŃSTWA

0 V

+24 V

ON OFF

X000 X001

COM Y000

X002

Y001

W tym pr zykładzie, stycznik systemunapędowego może być również wyłączonyręcznie, za pomocą wyłącznika bezpieczeństwa.

Włącz silnik

Wyłącz silnik

Włącz silnik

Włącz silnik

X001

X002RST Y000

SET Y0000

2

W programie do tej instalacji, styk zwiernywyłącznika do włączania silnika, wybierany jestinstrukcją LD, natomiast styk rozwierny dowyłączania silnika, instrukcją LDI. Wyjście, i wten sposób również napęd, jest wyłączane, gdywejście X002 znajduje się w stanie „0”. Jest toten przypadek, w którym zadziała wyłącznik dozatrzymania silnika, lub, gdy połączeniepomiędzy wyłącznikiem i wyjściem X002 zos-taje przerwane.

Automatyczne wyłączenie

Gdy PLC używany jest do sterowania sekwencjami ruchu, w których po przesunięciu elementówpoza ustalone punkty może pojawić się zagrożenie, muszą zostać zainstalowane dodatkowewyłączniki, w celu automatycznego przerwania ruchu. Wyłączniki te muszą spełniać swoją funkcjębezpośrednio i niezależnie od PLC. Przykład takiej instalacji automatycznego wyłączania, znajdujesię w rozdziale 3.6.2.

Sygnał sprzężenia zwrotnego od wyjścia

Ogólnie można powiedzieć, że wyjścia PLC nie są monitorowane. Gdy wyjście zostanie uaktywni-one, program zakłada, że na zewnątrz PLC nastąpiła poprawna reakcja. W większości przypadkównie są wymagane dodatkowe rozwiązania. Jednak w przypadku krytycznych zastosowań w PLCpowinno się również monitorować sygnały wyjściowe - na przykład, gdy pojawienie się błędów wobwodach wyjściowych (przerwanie kabli, sklejenie styków) mogło by spowodować poważneskutki dla bezpieczeństwa lub funkcjonowania systemu.


Przede wszystkim bezpieczeństwo! Wstęp do programowania

X000 X001

COM Y000

X002

Y001

W przykładzie z prawej, styk zwierny w stycznikuK1 włącza wejście X002, gdy wyjście Y000zostanie załączone. Pozwala to w programiemonitorować, czy wyjście i podłączony stycznikfunkcjonują poprawnie. Należy zwrócić uwagę,że to proste rozwiązanie nie sprawdza, czyzałączone urządzenie funkcjonuje poprawnie(np. czy si lnik r zeczywiście pracuje) . Dosprawdzenia tego, mogły by być koniecznedodatkowe funkcje, na przykład czujnik obrotówlub monitor obciążenia napięcia.

+24 V

K1

K2

K1 K2

K1

X000 X001

COM Y000

X002

Y001

Przykład z prawej pokazuje taką blokadę,w y k o n a n ą n a s t y k a c h s t y c z n i k ó w . D l astyczników K1 i K2 jest fizycznie niemożliwe, żebybyły załączone w tym samym czasie.

3.6 Oprogramowanie użytkowe w PLC

Sterowniki programowalne dostarczają prawie nieograniczonej liczby sposobów powiązania wejśćz wyjściami. Naszym zadaniem jest wybranie odpowiednich instrukcji spośród wielu dostępnych wrodzienie MELSEC FX, w celu właściwego rozwiązania swojego zastosowania.

Niniejszy rozdział przedstawia dwa proste przykłady, które pokazują rozbudowę programu uży-tkowego PLC, począwszy od zdefiniowania zadania aż do końcowego programu.

3.6.1 System alarmowy

Pierwszym krokiem jest posiadanie jasnej koncepcji, co chcemy zrobić. Oznacza to, że trzebaprzyjąć zasadę zbliżania się i jasno opisać, co PLC ma robić.

Opis zadania

Celem jest stworzenie systemu alarmowego do zazbrojenia i rozbrojenia systemu, z kilkomaobwodami alarmowymi i funkcją opóźnienia.

– System będzie uzbrajany za pomocą klucza z wyłącznikiem, z 20-sekundowym opóźnieniempomiędzy zmianą stanu wyłącznika i aktywacją. Daje to użytkownikowi wystarczająco dużoczasu na opuszczenia domu, nie wyzwalając alarmu. W czasie tego okresu opóźnieniawyświetlacz pokaże, czy obwody alarmowe są zamknięte.

– Alarm zostanie wyzwolony, gdy jeden z obwodów zostanie przerwany (system z zamkniętymiobwodami, wyzwalany również wtedy, gdy nastąpi sabotaż). Dodatkowo chcemy zobaczyć,który obwód wyzwolił alarm.

– Gdy alarm zostanie wyzwolony, z opóźnieniem 10 sek. załączy się syrena oraz zacznie migaćlampa alarmu. (Alarm akustyczny i wizualny zostaną uaktywnione po czasie opóźnienia, coumożliwi rozbrojenie systemu po wejściu do domu . Jest to również przyczyna, dlaczegochcemy użyć specjalnej lampy do pokazania, że system jest uzbrojony.)

– Syrena będzie wydawać dźwięk tylko przez 30 sek., lecz lampa alarmowa pozostanie aktywna ażdo chwili rozbrojenia systemu.

– Wyłącznik uruchamiany kluczem będzie również używany do dezaktywacji systemu alarmowego.

Przydzielenie sygnałów wejściowych i wyjściowych

Następnym krokiem jest zdefiniowanie sygnałów wejściowych i wyjściowych, które wymagająprzetwarzania. Na podstawie specyfikacji wiemy, że będziemy potrzebowali 1 wyłącznik z kluczy-kiem i 4 lampy alarmowe. Dodatkowo potrzebujemy 3 wejścia do obwodów alarmowych i 2 wyjściadla syreny i migającej lampy alarmowej. W sumie daje to 4 wejścia i 6 wyjść. Następnie przy-porządkowujemy te sygnały do wejść i wyjść PLC.


Wstęp do programowania Oprogramowanie użytkowe w PLC

Funkcja Nazwa Adres Uwagi

Wejście

Uzbrojenie systemu S1 X1 Styk zwierny (wyłącznik w stacyjce)

Obwód alarmowy 1 S11, S12 X2Styki rozwierne (alarm jest wyzwalany, gdywejście uzyska stan “0”)

Obwód alarmowy 2 S21, S22 X3

Obwód alarmowy 3 S31, S32 X4

Wyjście

Wyświetla „Uzbrojenie systemu” H0 Y0

Funkcje wyjściowe zostają uaktywnione,gdy odpowiednie wyjścia są załączone. Naprzykład, jeśli Y1 jest ustawiony, alarmakustyczny będzie wydawał dźwięk.

Alarm akustyczny (syrena) E1 Y1

Alarm wizualny (latarnia obrotowa) H1 Y2

Wyświetla obwód alarmowy 1 H2 Y3



Programowanie

Teraz możemy rozpocząć pisanie programu. Czy urządzenia przekaźnikowe będą potrzebne, jeślitak, ile zostaje wyzerowanych, gdy faktycznie rozpocznie się program. Pewne w tym projekcie jestto, że do ważnych funkcji potrzebujemy trzy timery. Jeśli używamy sterownika programowanegosprzętowo, użylibyśmy do tego przekaźników czasowych. W PLC mamy do dyspozycji elektroni-czne, programowalne timery (zob. dział 4.3). Timery te mogą być również zdefiniowane zanimzaczniemy programowanie.

Następnie możemy zaprogramować poszczególne zadania sterujące:

� Opóźnione zazbrojenie systemu alarmowego

Gdy wyłącznik z kluczykiem zostanie załączony, opóźnienie zbudowane na liczniku czasu T0 roz-poczyna pracę. Po 20 sekundach (K200 = 200 x 0,1s = 20s) zaświeci się lampka wskaźnikapodłączona do wyjścia Y000, pokazując, że system został zazbrojony.

� Monitor obwodów alarmowych i sygnał wyzwolenia alarmu

Wyjście Y000 zostało w tym programie wybrane do sprawdzenia, czy system alarmowy jest zazbrojo-ny. Można tutaj użyć również przekaźnika, który mógłby być ustawiany i kasowany razem z Y000.Jeśli system alarmowy jest faktycznie zazbrojony, przerwanie obwodu alarmowego ustawi tylkoprzekaźnik M1 (pokazując, że alarm został wyzwolony). Dodatkowe wyjścia Y003 do Y005 użytezostały do wskazania, który obwód alarmowy wyzwolił alarm. Przekaźnik M1 i wyjście odpowiedni-ego obwodu alarmowego pozostaną ustawione nawet wtedy, gdy obwód alarmowy zostanieponownie zamknięty.


Oprogramowanie użytkowe w PLC Wstęp do programowania

Funkcja Adres Uwagi

Licznikczasu

Opóźnienie uzbrojenia systemu T0 Czas: 20 sekund

Opóźnienie wyzwolenia alarmu T1 Czas: 10 sekund

Okres aktywacji syreny T2 Czas: 30 sekund

0

4

T0

Y000

K200X001

T0


0 LD X0011 OUT T0 K2004 LD T05 OUT Y000

X002

X003

X004

Y000

Y000

Y000

6

10

14

M1

M1

Y003

Y004

M1

SET

SET

SET

SET

SET

SET Y005


6 LDI X0027 AND Y0008 SET M19 SET Y00310 LDI X00311 AND Y00012 SET M113 SET Y00414 LDI X00415 AND Y00016 SET M117 SET Y005

� Opóźnienie aktywacji alarmu

Gdy alarm zostanie wyzwolony (M1 załączy się na "1"), uruchamia się 10 s timer opóźniający. Nast-ępnie po 10 sekundach T1 uruchamia timer T2, który ustawiony jest na 30 sekund, i rozpoczyna sięczas aktywacji syreny.

� Wyświetlanie alarmu (załącza syrenę i latarnię obrotową)

Syrena zostanie uatywniona po 10 sekundowym opóźnieniu (T1) i pozostaje włączona podczasoracy timera T2. Po zakończeniu 30 sek. okresu aktywacji (T2), syrena dezaktywuje się. Latarniaobrotowa załącza się również po 10 sek. opóźnieniu. Następna ilustracja pokazuje sekwencjesygnałów, generowanych przez tę sekcję programu.



T2T1

T1

26

29

Y001

Y002


26 LD T127 ANI T228 OUT Y00129 LD T130 OUT Y002

T2

T1

Y1

M1

10 s

t

OFF

ON

0

1

0

1

30 s

0

1

Y2OFF

ON


18 LD M119 OUT T1 K10022 LD T123 OUT T2 K300

M1

T1

18

22

T1

T2

K100

K300

� Kasowanie wszystkich wyjść i przekaźnika

Gdy za pomocą stacyjki z kluczykiem wyłączony zostanie system alarmowy, wszystkie wyjścia użytew programie i przekaźnik M1 zostają wyłączone. Jeśli alarm był wywołany, to przerwany obwódalarmowy, który był wyzwolony, jest wyświetlany do czasu wyłączenia systemu.



X00131 Y000

Y001

Y002

Y003

Y004

Y005

M1

RST

RST

RST

RST

RST

RST

RST


31 LDI X00132 RST Y00033 RST Y00134 RST Y00235 RST Y00336 RST Y00437 RST Y00538 RST M1

Połączenie PLC

Poniższy szkic pokazuje, jak łatwo zrealizować omawiany system alarmowy, stosując PLC z rodzinyFX. Przykład pokazuje FX1N-14MR.



S1

S/S 0 V

N

PE

H1 H2 H3 H4H0 E1

L1

S21S11 S31

S32S22S12

MITSUBISHI

POWERRUNERROR

FX -14MR1S

0 1 2 34 5 6 7

0 1 2 34 5

IN

100-240VAC

14MR-ES/UL

L NS/S

X0X1

X2X3

X4X5

X6X7

OUT

24V COM0Y00V

COM1Y1

COM2Y2

Y3Y4

Y5

3.6.2 Brama ze zwijaną żaluzją

Opis zadania

Chcemy zrealizować system sterowania do magazynowej bramy ze zwijaną żaluzją, który pozwolina łatwą obsługę z wewnątrz i zewnątrz. Z systemem muszą być również zintegrowane rozwiązaniadotyczące bezpieczeństwa.

� Działanie

Musi być możliwość otwierania bramy z zewnątrz za pomocą kluczyka w stacyjce z wyłączni-kiem S1, oraz zamykanie przyciskiem S5. Wewnątrz hali powinno być możliwe otwarcie bra-my przyciskiem S2 i zamknięcie przyciskiem S4.

Dodatkowy wyłącznik czasowy musi automatycznie zamknąć bramę, jeśli jest otwartadłużej, niż przez 20 sek.

Stany "brama w ruchu" i "brama w nieokreślonym położeniu" muszą być identyfikowaneprzez migające światło ostrzegawcze.

� Rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa

– Przycisk STOP (S0) musi zostać tak zainstalowany, aby umożliwiać w każdym czasie niezwłocznezatrzymanie ruchu bramy w bieżącym położeniu. Ten wyłącznik STOP nie spełnia jednak funkcjiwyłączania bezpieczeństwa! Sygnał wyłącznika jest tylko przetwarzany przez PLC i nie przełączajakichkolwiek zewnętrznych obwodów mocy.

– Bariera fotoelektryczna (S7) musi być zainstalowana w celu identyfikacji przeszkodyznajdującej się w obszarze bramy. Gdy podczas zamykania bramy zostanie zarejestrowanaprzeszkoda, brama musi zostać automatycznie otwarta.

– Do zatrzymania silnika bramy muszą być zainstalowane dwa wyłączniki krańcowe: gdy bramaosiągnie pozycję całkowitego otwarcia (S3) i całkowitego zamknięcia (S6).



STOP

S1

Lampa ostrzegawcza H1

S5

S3

S6

S7

S0 S2 S4

Przydzielenie sygnałów wejściowych i wyjściowych

Opis zadania jasno definiuje niezbędną liczbę wejść i wyjść. Silnik napędzający bramę sterowany jestza pomocą dwóch wyjść. Wymagane sygnały są przyporządkowane do wejść i wyjść PLC następująco:

Elementy programu

� Obsługa bramy ze zwijaną żaluzją za pomocą dwóch przycisków

Program musi przekształcić sygnały wejściowe do sterowania bramą na dwa rozkazy do napędu sil-nika: "Otwórz bramę" i "Zamknij bramę" Ponieważ są to sygnały z przycisków, które są na wejściachtylko chwilowo dostępne, muszą być zapamiętane. Do wykonania tego zastosowano dwaprzekaźniki reprezentujące wejścia w programie, które zależnie od potrzeby są ustawiane lubkasowane.

– M1: otwarcie bramy

– M2: zamknięcie bramy



Funkcja Nazwa Adres Uwagi

Wejścia

Przycisk STOP S0 X0Styk rozwierny (gdy wyłącznik jestobsługiwany X0 = „0” i brama zatrzymuje się)

OPEN wyłącznik w stacyjce (nazewnątrz)

S1 X1Styki zwierne (NZ)

Przycisk OPEN (wewnątrz) S2 X2

Górny wyłącznik zbliżeniowy (bramaotwarta)

S3 X3Styk rozwierny (X2 =”0” gdy brama jest wgórnym położeniu i S3 jest aktywny)

Przycisk CLOSE (wewnątrz) S4 X4Styki zwierne (NO)

Przycisk CLOSE (na zewnątrz) S5 X5

Dolny wyłącznik zbliżeniowy (bramazamknięta)

S6 X6Styk rozwierny (X6 = „0” gdy brama jest wdolnym położeniu i S6 jest aktywny)

Bariera fotoelektryczna S7 X7Gdy zostanie zarejestrowana przeszkoda, X7ustawiany jest na „1”

Wyjścia

Lampa ostrzegawcza H1 Y0 —

Stycznik silnika (obroty do tyłu) K1 Y1 Obroty do tyłu = OTWIERANIE bramy

Stycznik silnika (obroty do przodu) K2 Y2 Obroty do przodu = ZAMYKANIE bramy

Licznikczasu

Opóźnienie automatycznegozamknięcia

— T0 Czas: 20 sekund

PLS

SET

SET

PLS

M100

M1

M2

M200

X0010

4

7

11

M100

M200

X004

M2

M1

X002

X005


0 LD X0011 OR X0022 PLS M1004 LD M1005 ANI M26 SET M17 LD X0048 OR X0059 PLS M20011 LD M20012 ANI M113 SET M2

Sygnały do otwarcia bramy przetwarzane są jako pierwsze. Gdy użyty został wyłącznik z kluczykiemS1 lub przycisk S2, generowany jest sygnał i M001 zostaje ustawiony w stan "1" na czas jednegocyklu programu. Zapewnia to, że jeśli przycisk sklei się lub operator nie zwolni przycisku, brama niezostanie zablokowana.

Musi być zagwarantowane, że napęd może zostać włączony tylko wtedy, gdy nie jest jużprzełączony w przeciwnym kierunku. Wykonano to w programie PLC, gdzie M1 może zostać ustaw-iony wtedy, gdy M2 nie jest ustawiony.

UWAGA Blokada kierunku obrotów musi być również uzupełniona przez dodatkową blokadę, zbudo-waną na fizycznych stycznikach, na zewnątrz PLC (zob. schemat okablowania).

Podobne podejście zostało zastosowane przy przetwarzaniu sygnałów z przycisków S4 i S5 dozamykania bramy. Tutaj M1 zostaje wybrany przy stanie "0", co zapewnia, że obydwa przekaźniki M1i M2 nie mogą być ustawione w tym samym czasie.

� Automatyczne zamykanie bramy po 20 sekundach

Gdy brama jest otwarta, wyłącznik krańcowy S3 aktywuje się, i wejście X3 zostaje wyłączone. (Dlabezpieczeństwa S3 jest stykiem rozwiernym.) Gdy to sie stanie, timer T0 zaczyna odmierzaćopóźnienie 20 sek. (K200 = 200 x 0,1s = 20s). Gdy timer osiągnie 20 sek., przekaźnik M2 jest ustawiany ibrama zostaje zamknięta.

� Zatrzymanie bramy wyłącznikiem STOP

Naciskając przycisk STOP (S0) kasujemy przekaźniki M1 i M2, zatrzymując silnik bramy.

� Identyfikacja przeszkód za pomocą bariery fotoelektrycznej

Jeśli podczas zamykania bramy, przeszkoda zostanie zarejestrowana za pomocą bariery fotoelektr-ycznej, przekaźnik M2 jest kasowany i operacja zamykania zostaje zatrzymana. Po tym przekaźnikM1 jest ustawiany, powodując ponowne otwarcie bramy.



SET M2

T0K200

18

14

T0

X003


14 LDI X00315 OUT T0 K20018 LD T019 SET M2

RST

RST

M1

M2

20

X000


20 LDI X00021 RST M122 RST M2

RST

SET

M2

M1

23X007 M2


23 LD X00724 AND M225 RST M226 SET M1

� Wyłączanie silnika za pomocą wyłączników krańcowych

Gdy brama jest otwarta, wyłącznik krańcowy S3 aktywuje się i wejście X3 zostaje wyłączone. Kasujeto przekaźnik M1, wyłączając silnik. Gdy brama jest całkowicie zamknięta, S6 jest aktywny, X6 jestwyłączony i M2 jest skasowany, wyłączając silnik. Dla bezpieczeństwa wyłączniki krańcowe są sty-kami rozwiernymi. Zapewnia to , że jeśli połączenie pomiędzy wyłącznikiem i wejściem zostanieprzerwane, silnik jest również automatycznie wyłączany (lub nie może być załączony).

UWAGA Wyłączniki krańcowe muszą być podłączone tak, że bez pomocy PLC również wyłączają automa-tycznie silnik (zob. schemat połączeń).

� Sterowanie silnikiem

Na końcu programu stany sygnałów przekaźników M1 i M2 przekazywane są do wyjść Y001 i Y002.

� Lampa ostrzegawcza: "Brama w ruchu" i "Brama w nieokreślonym położeniu"

Jeśli żaden z wyłączników krańcowych nie jest aktywny, oznacza to, że brama jest w trakcie otwier-ania lub zamykania, albo znajduje się w położeniu pośrednim. We wszystkich tych sytuacjach lampaostrzegawcza miga. Prędkość migania sterowana jest za pomocą specjalnego przekaźnika M8013,który w odstępach 1 sek. jest automatycznie ustawiany i kasowany (zob. rozdział 4.2).



RST

RST

M1

M2

27

29

X003

X006


27 LDI X00328 RST M129 LDI X00630 RST M2

Y001

Y002

31

33

M1

M2


31 LD M132 OUT Y00133 LD M234 OUT Y002

Y00035X003 X006 M8013

Schemat drabinkowy Lista instrukcji35 LD X00336 AND X00637 AND M801338 OUT Y000

Połączenie PLC

System sterowania bramy ze zwijaną żaluzją, może być zbudowany w oparciu o sterownik typuFX1N-14MR.



MITSUBISHI

POWERRUNERROR

FX -14MR1S

0 1 2 34 5 6 7

0 1 2 34 5

IN

100-240VAC

14MR-ES/UL

L NS/S

X0X1

X2X3

X4X5

X6X7

OUT

24V COM0Y00V

COM1Y1

COM2Y2

Y3Y4

Y5

S/S 0 V

24 V

NPE

L1

S3 S4S2 S5 S6 S7S0

K2 K1

S3 S6

K1 K2H1

S1

Blokada na stycznikach

Dezaktywacja przez wyłączniki krańcowe

Lam

pa

ostr

zeg

awcz

a

Otw

arci

eb

ram

y

Zam

knię

cie

bra

my

STO

P

Otw

arci

eb

ram

y(z

zew

nąt

rz)

Otw

arci

eb

ram

y(z

wew

nąt

rz)

Gór

ny

wył

ączn

ikkr

ańco

wy

Zam

knię

cie

bra

my

(zw

ewn

ątrz

)

Zam

knię

cie

bra

my

(zze

wn

ątrz

)

Dol

ny

wył

ączn

ikkr

ańco

wy

Bari

era

foto

elek

tryc

zna

4 Szczegółowy opis urządzeń

Urządzenia w PLC używane są bezpośrednio w instrukcjach programu sterującego. Ich sygnałystanu mogą być zarówno odczytywane jak i zmieniane przez program PLC. Nazwa urządzeniaskłada się z dwóch części:

– nazwy urządzenia i

– adresu urządzenia.

4.1 Wejścia i wyjścia

Wejścia i wyjścia sterownika PLC łączą go z obsługiwanym procesem. Gdy wejście jest wybieraneprzez program PLC, mierzone jest napięcie na zaciskach wejściowych sterownika. Ponieważ wejściate są typu cyfrowego, mogą przybierać tylko dwa stany: ON lub OFF. Gdy napięcie na zacisku wejśc-iowym osiągnie 24V, wejście jest włączone (stan "1"). Jeśli napięcie wejściowe jest mniejsze od 24V,wejście traktowane jest jako wyłączone (stan "0").

W sterownikach MELSEC PLC, identyfikator “X” używany jest dla wejść. To samo wejście może byćwybierane w tym samym programie tak często, jak to jest potrzebne.

UWAGA PLC nie może zmieniać stanu wejść. Na przykład, nie jest możliwe wykonanie instrukcji OUT naurządzeniu wejściowym.

Jeśli instrukcja wyjściowa wykonywana jest dla wyjścia, wynik bieżącej operacji (stan sygnału) sto-sowany jest do zacisku wyjściowego PLC. Jeśli jest to wyjście przekaźnikowe, przekaźnik zwierastyki (wszystkie przekaźniki mają styki zwierne). Jeśli jest to wyjście tranzystorowe, tranzystorwykonuje połączenie i atywuje podłączony obwód.

Identyfikatorem dla urządzeń wyjściowych jest “Y”. Wyjścia mogą być użyte zarówno w instrukcjachoperacji logicznych, jak i w instrukcjach wyjściowych. Należy jednak pamiętać, że dla tego samegowyjścia, nie wolno nigdy użyć instrukcji wyjścia więcej, niż jeden raz (zob. również dział 3.4.2.).


Szczegółowy opis urządzeń Wejścia i wyjścia

X000 X001

Y000 Y001

X002

Y002

Ilustracja z lewej strony pokazuje, w jaki sposóbmożna podłączyć wyłączniki do wejść orazlampki i styczniki do wyjść MELSEC PLC.

X 0Adres urządzeniaNazwa urządzenia

Przykład nazwy urządzenia (np. wejście 0):

Poniższa tabela zawiera ogólny przegląd wejść i wyjść sterowników rodziny MELSEC FX.

* Całkowita liczba wejść, może zostać zwiększona za pomocą modułów rozszerzających do maks. 248 (X367). Jednak sumawszystkich wejść i wyjść nie może przekroczyć 256.


Wejścia i wyjścia Szczegółowy opis urządzeń

Urządzenie Wejścia Wyjścia

Identyfikator urządzenia X Y

Typ urządzenia Urządzenie bitowe

Dopuszczalne wartości 0 lub 1

Format adresu urządzenia Ósemkowy

Numery urządzeń iadresy (zależy odtypu jednostkicentralnejsterownika)

FX1S

6 (X00–X05)

8 (X00–X07)

12 (X00–X07, X10, X11, X12, X13)

16 (X00–X07, X10–X17)

4 (Y00–Y03)

6 (Y00–Y05)

8 (Y00–Y07)

14 (Y00–Y07, Y10–Y15)

FX1N

8 (X00–X07)

14 (X00–X07, X10–X15)

24 (X00–X07, X10–X17, X20–X27)

36 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37, X40, X41, X42, X43)

Całkowita liczba wejść, może zostaćzwiększona za pomocą modułówrozszerzających do maks. 84 (X123).Jednak suma wszystkich wejść i wyjść niemoże przekroczyć 128.

6 (Y00–Y05)

10 (Y00–Y07, Y10, Y11)

16 (Y00–Y07, Y10–Y17)

24 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27)

Całkowita liczba wyjść, może zostaćzwiększona za pomocą modułówrozszerzających do maks. 64 (Y77). Jednaksuma wszystkich wejść i wyjść nie możeprzekroczyć 128.

FX2N

8 (X00–X07)

16 (X00–X07, X10–X17)

24 (X00–X07, X10–X17, X20–X27)

32 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37)

40 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37, X40–X47)

64 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37, X40–X47, X50–X57,X60–X67, X70–X77)

8 (Y00–Y07)

16 (Y00–Y07, Y10–Y17)

24 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27)

32 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37)

40 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37, Y40–Y47)

64 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37, Y40–Y47, Y50–Y57,Y60–Y67, Y70–Y77)

FX2NC

8 (X00–X07)

16 (X00–X07, X10–X17)

32 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37)

48 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37, X40–X47, X50–X57)

8 (Y00–Y07)

16 (Y00–Y07, Y10–Y17)

32 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27, Y30–Y37)

48 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37, Y40–Y47, X50–X57)

FX3U

8 (X00–X07)

16 (X00–X07, X10–X17)

24 (X00–X07, X10–X17, X20–X27)

32 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37)

40 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37, X40–X47)

64 (X00–X07, X10–X17, X20–X27,X30–X37, X40–X47, X50–X57,X60–X67, X70–X77)

8 (Y00–Y07)

16 (Y00–Y07, Y10–Y17)

24 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27)

32 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37)

40 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37, Y40–Y47)

64 (Y00–Y07, Y10–Y17, Y20–Y27,Y30–Y37, Y40–Y47, Y50–Y57,Y60–Y67, Y70–Y77)

4.2 PrzekaźnikiW programach PLC, często zachodzi potrzeba czasowego przechowania pośrednich, dwójkowychwyników (stan sygnału "0" lub "1"), w celu późniejszego odwołania się do nich. PLC ma specjalne,dostępne do tego celu komórki pamięci, znane jako "przekaźniki pomocnicze" lub krócej "przeka-źniki" (identyfikator urządzenia: "M").

Do przekaźnika można wpisać dwójkowy wynik działania, np. instrukcją OUT, a następnie użyć tenwynik do następnych operacji. Przekaźniki ułatwiają czytanie programu, jak również zmniejszająliczbę kroków programu. W przekaźniku można zapisać wynik działania, który ma być używany wie-lokrotnie, a następnie, w pozostałej części programu wybierać go tak często, jak jest to potrzebne.

Niezależnie od normalnych przekaźników, sterowniki FX mają również przekaźniki podtrzym-ywane lub "zatrzaskowe". Po wyłączeniu zasilania PLC, wszystkie normalne niezatrzaskiwane prz-ekaźniki są kasowane do stanu "0" i gdy sterownik zostanie załączony jest to również ich normalnystan. W przeciwieństwie do tego przekaźniki zatrzaskowe zachowują swój aktualny stan, gdy zasil-anie zostanie wyłączone i ponownie załączone.

�Za pomocą parametrów PLC można rónież skonfigurować te przekaźniki jako zatrzaskowe.

�Za pomocą parametrów PLC można rónież skonfigurować te przekaźniki jako niezatrzaskowe.

4.2.1 Przekaźniki specjalne

Dodatkowo do przekaźników, które można włączać i wyłączać za pomocą programu PLC, dostęnesą również przekaźniki innej klasy, znane jako specjalne lub diagnostyczne. Przekaźniki te rozpoc-zynają swój zakres adresów od M8000. Niektóre zawierają informacje o stanie systemu, a inne mogąmieć wpływ na wykonanie programu. Kolejna tabela pokazuje kika przykładów spośród wieludostępnych przekaźników specjalnych.


Szczegółowy opis urządzeń Przekaźniki

UrządzenieRodzaje przekaźników

Przekaźniki niezatrzaskowe Przekaźniki zatrzaskowe

Identyfikator urządzenia M

Typ urządzenia Urządzenie bitowe

Dopuszczalne wartości urządzenia 0 lub 1

Format adresu urządzenia Dziesiętny

Liczba urządzeń i adresy

FX1S 384 (M0–M383) 128 (M384–M511)

FX1N 384 (M0–M383) 1152 (M384–M1535)

FX2N

FX2NC500 (M0–M499)1

524 (M500–M1023)2

2048 (M1024–M3071)

FX3U 500 (M0–M499)1524 (M500–M1023)2

6656 (M1024–M7679)

M1

M1

M1

Wybierany stanem sygnału “1”(ustawiony przekaźnik)

Wybierany stanem sygnału “0”(czy przekaźnik został skasowany?)

4.3 Timery

Podczas sterowania procesem często zachodzi potrzeba zaprogramowania określonego opóźni-enia zanim rozpocznie się lub zakończy właściwa operacja. W sterownikach sprzętowych jest touzyskiwane za pomocą przekaźników czasowych. W sterownikach PLC z kolei przy pomocy wewnę-trznych, programowalnych timerów.

W rzeczywistości timery są właśnie licznikami, które zliczają sygnały wewnętrznego zegara PLC (np.impulsy 0,1sek.). Gdy wartość licznika osiągnie wartość zadaną, wyjście timera zostaje załączone.

Wszystkie funkcje timerów, jak opóźnione załączenie, aktywowane są sygnałem “1”. Uruchomienie ikasowanie timerów programowane jest w ten sam sposób, jak wyjścia. W programie można wyb-ierać i używać wyjścia timerów dowolnie często.

W powyższym przykładzie, timer T200 uruchamiany jest po załączeniu wejścia X0. Wartość zadanawynosi 123 x 10ms = 1,23 sek., tak więc T200 załącza wyjście Y0 z opóźnieniem 1,23 sek. Sekwencjasygnałów wytwarzanych przez kolejny przykład programu, jest następująca:

Wartość zadaną dla timera można również określić pośrednio, za pomocą wartości dziesiętnejzapisanej w rejestrze danych. Zob. szczegóły w dziale 4.6.1 .


Timery Szczegółowy opis urządzeń

X0T200

T200Y0

K123

0

4


0 LD X01 OUT T200 K1234 LD T2005 OUT Y0

X0

T200

Y0

1,23 sTak długo, jak długo X0 pozostanie załączony,timer kontynuuje zliczanie wewnętrznychimpulsów 10 ms. Gdy wartość zadana zostanieprzekroczona, załączy się wyjście T200.

Jeśli wejście X0 lub zasilanie PLC zostanąwyłączone, timer zostanie wyzerowany i jegowyjście również zostanie wyłączone.

Przekaźnik s p e-cjalny

Funkcja Opcje działania programu

M8000 Przekaźnik ten jest zawsze w stanie „1”, gdy PLC jest w trybie RUN.

Wybieranie stanu sygnału

M8001 Przekaźnik ten jest zawsze w stanie „0”, gdy PLC jest w trybie RUN.

M8002Impuls początkowy (po uaktywnieniu trybu RUN, przekaźnik tenustawiany jest w stan „1”, na czas trwania jednego cyklu programu.

M8004 Błąd PLC

M8005 Niskie napięcie baterii

M8013 Impuls sygnału zegarowego: 1 sekunda

M8031Kasuje wszystkie urządzenia (z wyjątkiem rejestrów D), które nie zostałyzarejestrowane jako podtrzymywane bateryjnie. Wybieranie stanu sygnału

Ustawianie stanu sygnałuM8034

Blokada wyjść – wyjścia PLC pozostają wyłączone, lecz programkontynuuje działanie.

Timery podtrzymujące

Niezależnie od normalnych timerów opisanych powyżej, sterowniki serii FX1N, FX2N, FX2NC i FX3U

mają również timery podtrzymujące, które zachowują swoją bieżącą wartość licznika czasu, nawetwtedy, jeśli urządzenie sterujące timer zostanie wyłączone.

Bieżąca wartość licznika czasu zapisywana jest do pamięci, która jest podtrzymywana nawet w przy-padku awarii zasilania.

Przykład programu wykorzystującego podtrzymywany timer:

Timer T250 zostaje uruchomiony, gdy włączone jest wejście X0. Wartość zadana wynosi 345 x 0,1 sek. =34,5 sek. Gdy wartość zadana zostanie przekroczona, T250 włącza wyjście Y1. Wejście X2 kasuje timer iwyłącza jego wyjście.


Szczegółowy opis urządzeń Timery

X1T250

T250Y1

K345

X2T250RST

0

4

6


0 LD X01 OUT T250 K3454 LD T2505 OUT Y16 LD X27 RST T250

Gdy wejście X1 jest załączone, timer zliczawewnętrzne impulsy 100 ms. Gdy X1 jestwyłączone, bieżący czas licznika czasu jestzachowany. Gdy wartość bieżąca osiągniezadaną wartość licznika czasu, wyjście timerazostanie załączone.

Do wykasowania timera musi zostać zaprogra-mowana odrębna instrukcja, ponieważ nie jeston kasowany przez wyłączenie wejścia X1 czyteż zasilania PLC. Wejście X2 kasuje timer T250i wyłącza jego wyjście.

T250

t1 t2

X1

Y1

X2

t1 + t2 = 34,5 s

Timery w jednostkach centralnych rodziny MELSEC FX

* Timery te dostępne są wtedy, gdy ustawiony jest specjalny przekaźnik M8028. W ten sposób, całkowita liczba timerów 100ms jest zmniejszana do 32 (T0 - T31).


Timery Szczegółowy opis urządzeń

UrządzenieRodzaje przekaźników czasowych

Normalne Podtrzymywane

Identyfikator urządzenia T

Typ urządzenia (do ustawiania i wybierania) Urządzenie bitowe

Dopuszczalne wartości (wyjście timera) 0 lub 1


Wprowadzanie wartości nastawy timeraJako stała liczba dziesiętna. Wartość zadana możebyć wprowadzona do instrukcji bezpośredni lubpośrednio przez rejestr danych.


FX1S

100 ms(Zakres od 0,1 do 3276,7 s)

63 (T0–T62) —

10 ms(Zakres od 0,01do 327,67 s)

31 (T32–T62)* —

1 ms(Zakres od 0,00 do 32,767 s)

1 (T63) —

FX1N

100 ms(Zakres od 0,1 do 3276,7 s)

200 (T0–T199) 6 (T250–T255)

10 ms(Zakres od 0,01 do 327,67 s)

46 (T200–T245) —

1 ms(Zakres od 0,001 do 32,767 s)

4 (T246–T249) —

FX2N

FX2NC


200 (T0–T199) 6 (T250–T255)


46 (T200–T245) —

1 ms(Zakres od 0,001 do 32,767 s)

— 4 (T246–T249)

FX3U

100 ms(Zakres od 0,1 do 3276,7 s)

200 (T0–T199) 6 (T250–T255)

10 ms(Zakres od 0,01 do 327,67 s)

46 (T200–T245)

1 ms(Zakres od 0,001 do 32,767 s)

256 (T256–T511) 4 (T246–T249)

4.4 Liczniki

Programista rodziny FX dysponuje rónież wewnętrznymi licznikami, które mogą być zastosowanedo operacji zliczania.

Liczniki zliczają impulsy, które doprowadzone są programowo do ich wejść. Gdy wartość bieżącalicznika osiągnie wartość zadaną zdefiniowaną w programie, wyjście licznika zostanie załączone.Podobnie jak dla timerów, wyjścia liczników mogą być również wybierane i stosowane w programiedowolnie często.

Przykład programu wykorzystującego licznik:

Jeśli wejście X1 zostanie załączone, wartość licznika C0 zwiększa się o 1. Wyjście Y0 zostanie ustaw-ione, gdy X1 załączy się i wyłączy 10 razy (wartość zadana licznika wynosi K10).

Sekwencja sygnałów wytworzonych przez ten program jest następująca:

Są dwa rodzaje liczników: 16-bitowe i 32-bitowe. Jak wskazuje ich nazwa, mogą zliczać zarówno dowartości 16-bitowej jak i 32-bitowej, a ich wartości zadane przechowują odpowiednio liczby16-bitowe i 32-bitowe. Kolejna tabela pokazuje podstawowe cechy tych liczników.


Szczegółowy opis urządzeń Liczniki

X1C0

K10

X0C0RST

C0Y0

0

3

7


0 LD X01 RST C03 LD X14 OUT C0 K107 LD C08 OUT Y0

Gdy tylko wartość bieżąca licznik osiągniewartość zadaną, każdy następny impuls nawejściu X1 nie powoduje skutku dla licznika.

Najpierw licznik zerowany jest sygnałem zwejścia X0 i instrukcją RST. Zeruje to wartośćlicznika do 0 i wyłącza wyjście licznika.

01

23

45

67

89

10

X0

X1

Y0

W uzupełnieniu do normalnych liczników, sterowniki rodziny MELSEC FX mają również liczniki szyb-kie. Są to liczniki 32-bitowe, które mogą przetwarzać szybkie zewnętrzne sygnały licznikowe,odczytywane na wejściach X0 do X7. W połączeniu z kilkoma specjalnymi instrukcjami, łatwo możnazastosować te liczniki do automatycznych zadań pozycjonujących i innych funkcji.

Liczniki szybkie wykorzystują zasadę przerwania: program PLC jest przerywany i niezwłoczniereaguje na sygnał licznika. Po szczegółowy opis szybkich liczników odsyłamy do Podręcznika Pro-gramowania rodziny MELSEC FX.

Przegląd liczników

�Gdy zasilanie zostanie wyłączone, bieżące wartości w licznikach podtrzymywanych zostają zachowane.

�Poprzez ustawienie parametrów PLC można skonfigurować liczniki tak, że po wyłączeniu zasilania, ich wartości bieżącezostaną zachowane.


Liczniki Szczegółowy opis urządzeń

UrządzenieRodzaje liczników

Normalne Podtrzymywane�

Identyfikator urządzenia C

Typ urządzenia (do ustawiania i wybierania) Urządzenie bitowe

Dopuszczalne wartości urządzenia (wyjście licznika) 0 lub 1


Wprowadzanie wartości nastawy licznika

Jako stała liczba dziesiętna. Wartość zadana może byćwprowadzona do instrukcji bezpośrednio lubpośrednio przez rejestr danych (dla licznika 32bitowego są to dwa rejestry danych).

Liczba urządzeńi adresy

FX1S

Licznik 16 bitowy 16 (C0–C15) 16 (C16–C31)

Licznik 32 bitowy — —

Szybki licznik 32 — 21 (C235–C255)

FX1N



Szybki licznik 32 — 21 (C235–C255)

FX2N

FX2NC

Licznik 16 bitowy 100 (C0–C99)� 100 (C100–C199)�


Szybki licznik 32 21 (C235–C255)�

FX3U



Szybki licznik 32 21 (C235–C255)�

Właściwość Liczniki 16 bitowe Liczniki 32 bitowe

Kierunek zliczania Zwiększanie wartości (inkrementowanie)Zwiększanie i zmniejszanie (kierunek określonyjest przez włączenie lub wyłączeniespecjalnego przekaźnika)

Zakres wartościzadanej

1 do 32767 -2 147 483 648 do 2 147 483 647

Wprowadzaniewartości zadanej

Bezpośrednio do instrukcji jako stała dziesiętna(K), lub pośrednio przez rejestr danych

Bezpośrednio do instrukcji jako stała dziesiętna(K), lub pośrednio przez parę rejestrów danych

Zachowanie licznikaprzy przepełnieniu

Liczy do maks. 32767, po czym wartość licznikanie ulega zmienie.

Licznik pierścieniowy: po osiągnięciu2 147 483 647, następna zwiększona wartośćwynosi -2 147 483 648. (gdy zlicza wstecz,następuje przeskok z -2 147 483 648 do+2 147 483 647)

Wyjście licznikaJak tylko wartość zadana zostanie osiągnięta,wyjście pozostaje załączone.

Podczas inkrementowania, gdy tylko wartośćzadana zostanie osiągnięta, wyjście pozostajezałączone. Podczas dekrementowania, gdytylko wartość obniży się poniżej wartościzadanej, wyjście zostaje skasowane.

Kasowanie Instrukcja RST używana jest do kasowania wartości bieżącej licznika i wyłączania wyjścia.

4.5 Rejestry

Przekaźniki PLC używane są do czasowego przechowywania wyników operacji. Jednak przekaźnikimogą przechowywać tylko wartości ON/OFF lub 1/0, co oznacza, że nie są one przystosowane doprzechowywania pomiarów lub wyników obliczeń. Takie wartości mogą być zapisane w "rejestrach"sterownika z rodziny FX.

W sterownikach występują rejestry 16-bitowe lub o długości jednego słowa (zob. dział 3.2). Przezpołączenie dwóch kolejnych rejestrów danych, można stworzyć rejestry w postaci "podwójnegosłowa", przechowujące wartości 32-bitowe.

Normalny rejestr może przechwywać wartości od 0000H – FFFFH (-32 768 – 32 767).Rejestr o podwójnej długości może przechwywać wartości od 00000000H – FFFFFFFFH(-2 147 483 648 – 2 147 483 647).

Sterowniki z rodziny FX dysponują dużą liczbą instrukcji służących do zarządzania rejestrami.Można odczytywać i zapisywać wartości z oraz do rejestrów, kopiować zawartość rejestrów, porów-nywać je i wykonywać funkcje matematyczne na ich zawartości (zob. rozdział 5).

4.5.1 Rejestry danych

W programach PLC rejestry danych mogą być używane jako pamięć. Wartość, którą program wpiszedo rejestru danych, pozostaje zapisana aż do chwili, gdy program ją nadpisze inną wartością.

Gdy używane są instrukcje do manipulowania 32-bitowymi danymi, wystarczy określić adres16-bitowego rejestru. Bardziej znacząca część 32-bitowej danej, jest automatycznie wpisywana donastępnego w kolejności rejestru. Na przykład, jeśli do przechowania 32-bitowej danej wyznaczonyzostanie rejestr D0, będzie on zawierał bity od 0 do 15, natomiast D1 będzie zawierał bity od 16 do 31.


Szczegółowy opis urządzeń Rejestry

0: = wartość dodatnia1: = wartość ujemna

1 bit znaku

0: = wartość dodatnia1: = wartość ujemna

>

Rejestr:16-bitowy

Dana 15-bitowa

1 bit znaku

2 2 22 1 0

Rejestr podwójnejdługości:

32-bitowy

2 2 230 29 28

. . .

Dana 31-bitowa

. . .

Co się stanie, gdy PLC zostanie wyłączony lub zatrzymany

Do normalnych rejestrów, których zawartość jest tracona po zatrzymaniu PLC lub wyłączeniu zasil-ania, sterowniki FX mają również rejestry zatrzaskowe, których zawartość zostaje zachowana wtakiej sytuacji.

UWAGA Gdy specjalny przekaźnik M8033 zostanie ustawiony, po zatrzymaniu PLC zawartość niezatrzaski-wanych rejestrów danych również nie jest kasowana.

Przegląd rejestrów danych

�Za pomocą parametrów PLC można również skonfigurować te rejestry jako zatrzaskowe.

�Za pomocą parametrów PLC można również skonfigurować te rejestry jako niezatrzaskowe.

4.5.2 Rejestry specjalne

Właśnie tak, jak specjalne przekaźniki (rozdział 4.2.1), zaczynające się od adresu M8000, sterownikiFX mają również specjalne lub diagnostyczne rejestry, których adresy zaczynają się od D8000.Często występuje również powiązanie pomiędzy specjalnymi przekaźnikami i specjalnymi rejes-trami. Na przykład, specjalny przekaźnik M8005 pokazuje, że napięcie baterii w PLC jest za niskie, aodpowiednia wartość napięcia, przechowywana jest w specjalnym rejestrze D8005. Kolejna tabela,jako przykład, pokazuje niewielki przekrój przez dostępne rejestry specjalne.

Rejestry z zewnętrznie modyfikowaną zawartością

Sterowniki z serii FX1S i FX1N mają dwa zintegrowane potencjometry, za pomocą których możnadostroić zawartość specjalnych rejestrów D8030 i D8031, w zakresie od 0 do 255 (zob. dział 4.6.1).Potencjometry te mogą być używane do różnych celów - na przykład do nastawiania wartościzadanej w timerach i licznikach, bez konieczności posiadania programatora podłączonego dosterownika.


Rejestry Szczegółowy opis urządzeń

UrządzenieRodzaje rejestrów danych

Normalne Podtrzymywane

Identyfikator urządzenia D

Typ urządzenia (do ustawianiai wybierania)

Urządzenie typu słowo (w celu utworzenia słowa o podwójnej długościmożna połączyć dwa rejestry)

Dopuszczalne wartości urządzeniaRejestry 16 bitowe: 0000H do FFFFH (-32768 do 32767)

Rejestry 32 bitowe: 00000000H do FFFFFFFFH (-2 147 483 648 do2 147 483 647)



FX1S 128 (D0–D127) 128 (D128–D255)

FX1N 128 (D0–D127) 7872 (D128–D7999)

FX2N

FX2NC200 (D0–D199)1

312 (D200–D511)2

7488 (D512–D7999)

FX3U 200 (D0–D199)1524 (M500–M1023)2

6656 (M1024–M7679)

Rejestrspecjalny

Funkcja Opcje działania programu

D8004Adres przekaźnika błędu (pokazuje, które przekaźniki błędu sąustawione)

Odczyt zawartości rejestruD8005 Napięcie baterii (np. wartość „36” oznacza 3,6V)

D8010 Czas bieżącego cyklu programu

D8013–D8019 Czas i data wbudowanego zegara czasu rzeczywistegoOdczyt zawartości rejestru

zmiana zawartości rejestru

D8030 Odczyt wartości z potencjometru VR1 (0 – 255) Odczyt zawartości rejestru(tylko FX1S i FX1N)D8031 Odczyt wartości z potencjometru VR2 (0 – 255)

4.5.3 Rejestry zbioru

Zawartość rejestrów zbioru również nie zostanie utracona, gdy zasilanie zostanie wyłączone. W tensposób rejestry zbioru mogą być używane do przechowywania wartości, które podczas załączaniaPLC mają być przeniesione do rejestrów danych. Jest to po to, żeby dane te mogły być użyte przezprogram do obliczeń, porównań lub jako wartość zadana dla np. timerów.

Rejestry zbioru mają taką samą strukturę jak rejestry danych. Faktycznie są one rejestrami danych -w zakresie od D1000 do D7999 tworzą bloki po 500 adresów każdy.

Po szczegółowy opis rejestrów zbioru, odsyłamy do Podręcznika Programowania rodziny MELSEC FX.

4.6 Porady programowe do timerów i liczników

4.6.1 Pośrednie określanie wartości zadanej dla timerów i liczników

Typowym sposobem określania wartości zadanej timerów i liczników jest bezpośrednio winstrukcji wyjścia:

W powyższym przykładzie T31 jest timerem o podstawie 100 ms. Stała K500 ustawia opóźnienie na500 x 0,1 sek. = 50 sek. Wartość zadana licznika C0 jest również ustawiana bezpośrednio na wartość34, za pomocą stałej K34.

Przewagą takiego ustawiania wartości zadanej jest to, że nie trzeba zajmować się wartościąnastawy; wprowadza się tylko raz. Wartości używane w programie są zawsze ważne, nawet po awariizasilania i bezpośrednio po załączeniu sterownika. Jest to jednak również wadą: jeśli zachodzikonieczność zmiany ustawienia, trzeba edytować program. Ma to szczególne zastosowanie dlawartości nastaw timerów, które w czasie konfiguracji sterownika i testowania programu są częstodobierane.


Szczegółowy opis urządzeń Porady programowe do timerów i liczników

Urządzenie Rejestry zbioru

Identyfikator urządzenia D

Typ urządzenia (do ustawiania i wybierania)Urządzenie typu słowo (w celu utworzenia słowa o podwójnej długościmożna połączyć dwa rejestry)

Dopuszczalne wartości urządzeniaRejestr 16 bitowy: 0000H do FFFFH (-32768 do 32767)

Rejestr 32 bitowy: 00000000H do FFFFFFFFH (-2 147 483 648 do2 147 483 647)



FX1S1500 (D1000–D2499)

W parametrach PLC można zdefiniować maksymalnie 3 bloki po 500rejestrów każdy.

FX1N7000 (D1000–D7999)

W parametrach PLC można zdefiniować maksymalnie 14 bloków po 500rejestrów każdy.

FX2N

FX2NC

FX3U

X17T31

K500

M50C0

K34

0

4

Lista instrukcji

0 LD X171 OUT T31 K5004 LD M505 OUT C0 K34

Schemat drabinkowy

Wartości nastaw dla timerów i liczników można również przechowywać w rejestrach danych iodczytywać je programowo z tych rejestrów. Jeśli to konieczne możliwa jest również szybkazmiana wartości z programatora lub określenie wartości zadanej za pomocą przełącznikówumieszczonych w konsoli sterującej, lub z panelu sterującego HMI.

Następująca lista pokazuje przykład, w jaki sposób pośrednio określać wartości zadane:

– Gdy przekaźnik M15 jest w stanie "1", zawartości rejestru danych D100 kopiowane są do D131.Rejestr ten zawiera wartość zadaną dla T131. W celu dobrania zawartości D100 można użyćoprogramowania lub jednostki sterującej.

– Specjalny przekaźnik M8002 ustawiany jest bezpośrednio po załączeniu PLC, tylko na czas poje-dynczego cyklu programu. Został użyty do skopiowania wartości stałej 34 do rejestru danychD5, który następnie używany jest jako wartość zadana dla licznika C0.

Nie jest konieczne używanie instrukcji programu, w celu skopiowania wartości zadanej do rejes-trów danych. Na przykład, przed uruchomieniem programu, do ustawienia tych wartości możnarównież użyć jednostkę programującą.

EOSTRZEŻENIE:Jeśli używany jest normalny rejestr, wartość zadana zostanie utracona, gdy napięcie zasilaniazostanie wyłączone i gdy przełącznik RUN/STOP zostanie ustawiony na pozycji STOP. Jeśli to sięstanie, przy następnym załączeniu zasilania i/lub przy ponownym uruchomieniu PLC, mogąpowstać niebezpieczne warunki, ponieważ wszystkie nastawy będą miały wartość „0”.

Jeśli nie skonfigurowano programu do automatycznego kopiowania wartości nastaw, doprzechowywania wartości zadanych dla timerów i liczników, należy zawsze używaćzatrzaskowych rejestrów danych. Należy również pamiętać, że jeśli bateria podtrzymująca jestrozładowana, po wyłączeniu PLC zawartość tych rejestrów również zostanie utracona.


Porady programowe do timerów i liczników Szczegółowy opis urządzeń

X17T31

D131

M8002

MOV D100 D131M15

M50C0

D5

MOV K34 D5

0

6

10

16

Lista instrukcji

0 LD M151 MOV D100 D1316 LD X177 OUT T31 D13110 LD M800211 MOV K34 D516 LD M5017 OUT C0 D5

Schemat drabinkowy

Ustawianie wartości zadanej przy pomocy wbudowanych potencjometrów

Sterowniki z serii FX1S i FX1N mają wbudowane dwa potencjometry analogowe, za pomocą którychmożna łatwo i szybko ustawić wartość zadaną dla timerów i innych funkcji.

W powyższym przykładzie programu, po czasie opóźnienia określonym przez timer T1 załączanejest Y0 na czas określony przez timer T2 (generator impulsów opóźnionych).



0 1 2 34 5 6 78 9 10 1112 13 14 15

0 1 2 34 5 6 710 11

IN

OUT

POWER

FX -24MR1N

RUNERROR

100-240VAC

X7 X11 X13 X15X5X3X1S/S X6 X10 X12 X14

X4X2X0NL

24MR-ES/ULY10Y6Y5Y3

COM3 Y4 COM4 Y7 Y11COM2COM1COM024+

Y2Y1Y00V

MITSUBISHI

Wartość górnego potencjometru (VR1), może zostaćodczytana ze specjalnego rejestru danych D8030,natomiast wartość dolnego potencjometru (VR2) zrejestru danych D8031. Używając jednego zpotencjometrów jako źródła wartości zadanej dlatimera, należy w programie wyspecyfikować odpo-wiedni rejestr zamiast stałej.

Kręcąc potencjometrem można dobierać wartości wrejestrze pomiędzy 0 i 255.

Potencjometr

T1

T2Y000

T2

T1X001

T1

D8030

D8031

0

4

8


0 LD X0011 OUT T1 D80304 LD T15 OUT T2 D80318 LD T18 ANI T210 OUT Y000

T2

T1

Y0

X1

[D8030]

t

OFF

ON

OFF

ON

0

1

0

1

[D8031]

Kolejność sygnałów

4.6.2 Opóźnienie wyłączenia

Wszystkie timery w sterownikach MELSEC są z zasady timerami z opóźnionym załączeniem, tzn. pozdefiniowanym okresie opóźnienia wyjście zostaje załączone. Jednak często zachodzi potrzebazaprogramowania operacji opóźnionego wyłączenia (wyłączenie po opóźnieniu). Typowym tegoprzykładem jest wentylator w łazience, który kontynuuje pracę przez kilka minut po wyłączeniuświatła.

Pierwsza wersja programu (zatrzaskiwanie)

Tak długo, jak długo wejście X1 (np. wyłącznik światła) jest załączony, wyjście Y0 (wentylator) jest rów-nież załączone. Jednak funkcja zatrzasku zapewnia, że po wyłączeniu X1, Y0 również pozostaniewłączone, ponieważ timer T0 pracuje w dalszym ciągu. T0 uruchamiany jest po wyłączeniu X1. Na końcuczasu opóźnienia (w tym przykładzie 300 x 0,1sek. = 30 sek.) T0 przerywa zatrzask Y0 i wyłącza wyjście.

Druga wersja programu (set/reset)

Gdy X1 zostanie włączony, wyjście Y0 jest ustawione (załączone). T0 uruchamiany jest po wyłącze-niu X1. Następnie, po okresie opóźnienia T0 kasuje wyjście Y0. Kolejność sygnałów wynikowych jestidentyczna z wygenerowanymi przez pierwszą wersję programu.



Y000

X001

X001Y000

T0

T0K300

0

5


0 LD X0011 LD Y0002 ANI T03 ORB4 OUT Y0005 LDI X0016 OUT T0 K300

Y0

X1

T0

30 s

t


X001

T0RST Y000

X001SET Y000

T0K300

0

6

2


0 LD X0011 SET Y0002 LDI X0013 OUT T0 K3006 LD T07 RST Y000

4.6.3 Opóźnione załączenie i rozłączenie

Czasami potrzebne jest załączenie wyjścia po opóźnieniu, a następnie ponowne wyłączenie pokolejnym opóźnieniu. Jest to bardzo łatwe do zrealizowania z zastosowaniem podstawowychinstrukcji logicznych sterownika.

Z pomocą T1 wyjście Y000 zostaje zatrzaśnięte podtrzymując załączone wyjście aż do końca okresuopóźnienia wyłączenia.



T1

X000

Y000

X000

T2

T1

T2

Y000

K25

K50

0

8

4


0 LD X0001 OUT T1 K254 LDI X0005 OUT T2 K508 LD T19 OR Y00010 ANI T211 OUT Y000

T2

T1

Y0

X0

t1

t

OFF

ON

OFF

ON

0

1

0

1

t2


4.6.4 Generatory sygnałów zegarowych

Sterowniki mają specjalne przekaźniki, które ułatwiają programowanie zadań wymagającychregularnych sygnałów zegarowych (na przykład do sterowania migającym światłem pokazującymbłąd). Na przykład, przekaźnik M8013 przełącza się regularnie na ON i OFF w 1-sekundowychodstępach czasu. Pełna informacja związana ze specjalnymi przekaźnikami, znajduje się Podręcz-niku Programowania rodziny FX.

Jeśli potrzebne są różne częstotliwości zegara lub różne czasy załączania i wyłączania, za pomocądwóch timerów można zaprogramować swój własny generator sygnałów zegarowych, jak ten:

Wejście X1 uruchamia generator zegarowy. Jeśli trzeba, można pominąć to wejście - wtedy generatorzegarowy pracuje cały czas. W programie można użyć wyjście T1 do sterowania migającego światłaostrzegawczego. Okres trwania stanu ON określony jest przez T2, natomiast stan OFF przez T1.

Wyjście timera T2 załączane jest tylko na czas trwania pojedynczego cyklu programu. Na poniższejilustracji sekwencji sygnałów, czas ten pokazany został jako o wiele dłuższy niż jest w rzeczywistości.T2 wyłącza T1 i natychmiast po tym T2 również wyłącza samego siebie. Wskutek tego czas trwaniazałączenia jest zwiększony o czas, który potrzebny jest do wykonania cyklu programu. Ponieważjednak ten cykl trwa tylko kilka milisekund, zwykle może być pominięty.



T1

T2

Y000

T2

X001T1

K10

K20

0

5


0 LD X0011 ANI T22 OUT T1 K105 LD T16 OUT T2 K209 OUT Y000

T2

T1

Y1

X0

t1

t

OFF

ON

OFF

ON

0

1

0

1

t2


5 Programowanie zaawansowanePodstawowe instrukcje logiczne opisane w rozdziale 3 mogą być użyte w sterownikach PLC do naś-ladowania funkcji sterowników wykonanych w technice przekaźnikowej. Jednak w przypadkunowoczesnych sterowników PLC dotykają tylko istoty problemu. Ponieważ każdy PLC zbudowanyjest w oparciu o miroprocesor, może łatwo wykonywać takie operacje, jak obliczenia matematy-czne, porównywanie liczb, przekształcanie z jednego systemu liczbowego na inny lub może prze-twarzać wartości analogowe.

Funkcje takie jak te, które wychodzą poza możliwości operacji logicznych, wykonywane są przezspecjalne instrukcje, które nazywane są stosowanymi lub instrukcjami użytkowym.

5.1 Instrukcje użytkoweInstrukcje użytkowe mają krótkie nazwy, które oparte są na angielskich nazwach ich funkcji. Naprzykład, instrukcja porównująca dwie 16-bitowe lub 32-bitowe liczby nazywana jest CMP, co jestskrótem od compare.

Podczas programowania instrukcji użytkowej wprowadzana jest nazwa instrukcji, która poprzedzanazwę urządzenia. Następna tabela pokazuje wszystkie instrukcje użytkowe aktualnie wykorzyst-ywane przez rodzinę sterowników MELSEC FX. W pierwszej chwili lista ta może wyglądać trochęprzytłaczająco, lecz nie należy obawiać się - nie trzeba uczyć się jej całej na pamięć! Celem odszuk-ania potrzebnej instrukcji, podczas programowania w GX Developer i GX IEC Developer możnaskorzystać z użytecznej funkcji Pomocy.

W tym rozdziale omówimy tylko częściej używane instrukcje, które pokazane zostały w tabeli na sza-rym tle. Pełna dokumentacja do wszystkich instrukcji znajduje się w Podręczniku Programowaniado rodziny MELSEC FX.


Programowanie zaawansowane Instrukcje użytkowe

Kategoria Instrukcja FunkcjaSterownik

FX1S FX1N FX2N FX2NC FX3U

Funkcje przeplywuprogramu

CJ Skok warunkowy do miejsca w programie

� � � � �

CALL Wywoluje (wykonuje) podprogram

SRETSubroutine Return, wyznacza koniec podprog-ramu

IRETInterrupt Return, wyznacza koniec podprogramuobsługi przerwania

EIEnable Interrupt, umożliwia przetwarzanieprogramu obsługi przerwania

DIDisable Interrupt, blokuje przetwarzanieprogramu obsługi przerwania

FENDFirst End, wyznacza koniec bloku glównegoprogramu

WDT Odswieża licznik czasu watchdog’a

FOR Wyznacza początek pętli programowej

NEXT Wyznacza koniec petli programowej

Funkcje przenies-ieniai porównania

CMP Porównanie wartości cyfrowych � � � � �

ZCP Zone Compare, porównanie cyfrowe zakresów � � � � �

MOV Przeniesienie danej z jednego miejsca do innego � � � � �

SMOV Przesunięcie i przeniesienie � � �

CML Uzupełnia, kopiuje i odwraca � � �

BMOV Przenosi blok danych � � � � �

FMOV Fill Move, kopiuje do szeregu urządzeń � � �

XCH Zamienia dane w wyznaczonych urządzeniach � � �

BCD Przekształca BCD � � � � �

BIN Przekształca dwójkowe � � � � �


Instrukcje użytkowe Programowanie zaawansowane



Instrukcjematematycznei logiczne

ADD Dodaje wartości cyfrowe � � � � �

SUB Odejmuje wartości dwójkowe � � � � �

MUL Mnoży wartości cyfrowe � � � � �

DIV Dzieli wartości cyfrowe � � � � �

INC Zwiększanie wartości � � � � �

DEC Zmniejszanie wartości � � � � �

AND AND logiczny � � � � �

OR OR logiczny � � � � �

XOR Logiczna suma wyłączna OR � � � � �

NEG Negacja, odwraca logiczny stan urządzenia � � �

Funkcje obrotui przesunięcia

ROR Obrót w prawo � � �

ROL Obrót w lewo � � �

RCR Obrót w prawo z przeniesieniem � � �

RCL Obrót w lewo z przeniesieniem � � �

SFTR Przesunięcie bitowe w prawo � � � � �

SFTL Przesunięcie bitowe w lewo � � � � �

WSFR Przesunięcie wartości słów w prawo � � �

WSFL Przesunięcie wartości słów w lewo � � �

SFWR Zapis i przesunięcie do stosu typu FIFO � � � � �

SFRD Odczyt i przesunięcie ze stosu typu FIFO � � � � �

Funkcje operacji nadanych

ZRST Zone Reset, zeruje obszar podobnych urządzeń � � � � �

DECO Dekodowanie danych � � � � �

ENCO Kodowanie danych � � � � �

SUM Suma (ilość) aktywnych bitów � � �

BON Sprawdza stan bitu � � �

MEAN Oblicza wartość średnią � � �

ANS Ustawia czasowy sygnalizator (nie)wykonania � � �

ANR Kasuje czasowy sygnalizator (nie)wykonania � � �

SQR Pierwiastek kwadratowy � � �

FLT Zmienny przecinek, przekształca dane � � �

Instrukcje szybkie

REF Odświeża wejścia i wyjścia � � � � �

REFF Odświeża wejścia i ustawia filtry � � �

MTR Odczyt matrycy wejściowej � � �

DHSCS Ustawianie licznikiem szybkim � � � � �

DHSCR Kasowanie licznikiem szybkim � � � � �

DHSZ Porównanie strefy z licznikiem szybkim � � �

SPD Pomiar prędkości licznikiem szybkim � � � � �

PLSY Generacja impulsów na wyjściu Y � � � � �

PWM Modulacja szerokości impulsów wyjściowych � � � � �

PLSR Generuje impulsy (przyspieszenie/zwalnianie) � � � � �

Instrukcjeużytkowe

IST Incjuje tryby wielofunkcyjnego systemu STL � � � � �

SER Przeszukuje stos danych � � �

ABSD Absolutny programator bębnowy � � � � �

INCD Przyrostowy programator bębnowy � � � � �

TTMR Licznik czasu ustawiany stanem wejścia � � �

STMR Specjalny licznik czasu � � �

ALT Odwraca stan urządzenia, flip-flop � � � � �

RAMP Ustala wartości pomiędzy granicami � � � � �

ROTC Sterowanie stołem obrotowym � � �

SORT Sortuje dane w tabelach � � �





Instrukcje dozewnętrznychurządzeń we/wy

TKY Odczyt 10-ciu przycisków � � �

HKY Odczyt 16-tu przycisków � � �

DSW Zadajnik cyfrowy � � � � �

SEGD Dekoder wyświetlacza 7-segmentowego � � �

SEGL Dekoder 7-segmentowy z zatrzaskiem � � � � �

ARWS Sterowanie 4-klawiszowe (kursory) � � �

ASC Przetwarzanie ASCII � � �

PR Drukowanie w ASCII przez wyjścia � � �

FROM Odczyt ze specjalnego bloku funkcyjnego � � � �

TO Zapis do specjalnego bloku funkcyjnego � � � �

Instrukcje dozewnętrznychurządzeńszeregowych

RS Szeregowa komunikacja przez RS � � � � �

PRUN Praca równoległa (tryb ósemkowy) � � � � �

ASCI Przekształca na znaki ASCII � � � � �

HEX Przekształca na znaki szesnastkowe � � � � �

CCD Kontrola parzystości i sumy � � � � �

VRRDOdczyt wartości nastaw z FX1N-8AV-BDi FX2N-8AV-BD � � � � �

VRSCOdczyt nastawy przełącznika z FX1N-8AV-BDi FX2N-8AV-BD � � � � �

RS2 Szeregowa komunikacja przez RS (2) �

PID Programowanie pętli sterowania PID � � � � �

Zapis /przywrócenierejestrówindeksowych

ZPUSH Zapis grupy rejestrów indeksowych

�ZPOP Przywrócenie grupy rejestrów indeksowych

Operacje zmien-noprzecinkowe

DECMP Porównanie wartości zmiennoprzecinkowych � � �

DEZCP Zmiennoprzecinkowe porównanie stref � � �

DEMOV Przeniesienie wartości zmiennoprzecinkowych �

DESTR Konwersja zmiennego przecinka na ciąg znaków �

DEVAL Konwersja ciągu znaków na zmienny przecinek �

DEBCDKonwersja zmiennego przecinka na notacjęnaukową � � �

DEBINKonwersja notacji naukowej na zmiennyprzecinek � � �

DEADD Dodawanie liczb zmiennoprzecinkowych � � �

DESUB Odejmowanie liczb zmiennoprzecinkowych � � �

DEMUL Mnożenie liczb zmiennoprzecinkowych � � �

DEDIV Dzielenie liczb zmiennoprzecinkowych � � �

DEXP Eksponenta zmiennoprzecinkowa �

DLOGE Obliczanie logarytmu naturalnego �

DLOG10 Obliczanie logarytmu dziesiętnego �

DESQR Zmiennoprzecinkowy pierwiastek kwadratowy � � �

DENEG Odwracanie znaku liczb zmiennoprzecinkowych �

INTPrzekształcanie liczb zmiennoprzecinkowych nacałkowite � � �

Instrukcje trygon-ometryczne dlaliczb zmiennop-rzecinkowych

SIN Obliczanie funkcji sinus � � �

COS Obliczanie funkcji cosinus � � �

TAN Obliczanie funkcji tangens � � �

ASIN Obliczanie funkcji arcus sinus �

ACOS Obliczanie funkcji arcus cosinus �

ATAN Obliczanie funkcji arcus tangens �

RAD Przekształcanie stopni na radiany �

DEG Przekształcanie radianów na stopnie �





Operacje nadanych

WSUM Obliczanie sumy kolejnych słów �

WTOB Dzieli słowa na bajty �

BTOW Składa słowa z bajtów �

UNI Łączy 4-bitowe grupy w słowa �

DIS Dzieli słowa na grupy 4-bitowe �

SWAP Zamienia miejscami bajty w słowie � � �

SORT Sortuje i grupuje dane w tabeli �

Instrukcje dopozycjonowania

DSZRPowrót do pozycji zerowej(przez czujnik zbliżeniowy) �

DVIT Przerwanie pozycjonowania �

TBL Tryb pozycjonowania wsadowego �

DABS Odczyt bieżącej pozycji bezwzględnej � � � � �

ZRN Powrót do punktu zerowego � � �

PLSV Generacja impulsów o zmiennej prędkości � � �

DRVI Pozycjonowanie inkrementalne � � �

DRVA Pozycjonowanie absolutne � � �

Działania zwbudowanymzegarem czasurzeczywistego

TCMP Porównuje daną zegara RTC � � � � �

TZCP Porównuje daną zegara RTC ze strefą � � � � �

TADD Dodaje daną zegara RTC � � � � �

TSUB Odejmuje daną zegara RTC � � � � �

HTOS Przekształca wartość czasu RTC na sekundy �

STOHPrzekształca wartość sekund na format czasugodz/min/sek �

TRD Odczyt danej czasu i daty � � � � �

TWR Zapis czasu i daty do zegara PLC � � � � �

HOUR Uruchamia działanie licznika godzin � � � � �

Przekształcaniekodu Gray'a

GRY Przekształcenie kody Gray'a na postać dziesiętną� � �

GBIN Przekształcenie postaci dziesiętnej na kod Gray'a

Wymiana danych zmodułamianalogowymi

RD3A Odczyt wejściowych wartości analogowych� � � �

WR3A Zapis wyjściowych wartości analogowych

Instrukcje wzewnętrznejpamięci

EXTRWykonanie poleceń zapisanych w zewnętrznejpamięci ROM � �

Różne instrukcje

COMRD Odczyt komentarza

�

RND Generacja liczb losowych

DUTY Generacja impulsów o określonej długości

CRC Obliczanie wartości CRC

HCMOV Przenosi wartość bieżącą licznika szybkiego

Instrukcje dodanych przechow-ywanych w kolejn-ych urządzeniach(bloki danych)

BK+ Dodaje dane w bloku danych

�

BK- Odejmuje dane w bloku danych

BKCMP=

Porównuje dane w bloku danych

BKCMP>

BKCMP<

BKCMP<>

BKCMP<=

BKCMP>=





Operacje naciągach

STR Przekształca dane dwójkowa na ciąg

�

VAL Przekształca ciąg na dane dwójkowe

$+ Łączy ciągi

LEN Wykrywa (zwraca) długość ciągu

RIGHT Wydobywa ciąg z prawej strony

LEFT Wydobywa ciąg z lewej strony

MIDR Wydobywa ciąg z dowolnej strony

MIDW Usuwa ciąg z dowolnego miejsca

INSTR Wyszukuje ciąg znaków

$MOV Przenosi ciąg znaków

Działania natablicach danych

FDEL Usuwa dane z tablicy

�

FINS Wstawia dane do tablicy

POP Czyta ostatnią daną wstawioną do tablicy

SFR Przesuwa 16-bitową daną w prawo

SFL Przesuwa 16-bitową daną w lewo

Operacjeporównania

LD=

Porównuje dane wewnątrz operacji � � � � �

LD>

LD<

LD<>

LD<=

LD>=

AND=

AND>

AND<

AND>=

OR=

OR>

OR<

OR<>

OR<=

OR>=

Instrukcje sterującedanymi

LIMIT Ogranicza wartości zakresu wyjściowego

�

BAND Definiuje przesunięcie wejściowe

ZONE Definiuje przesunięcie wyjściowe

SCL Skaluje wartości

DABIN Przekształca liczby w ASCII na dwójkowe

BINDA Przekształca wartości dwójkowe na kody ASCII

SCL2 Skaluje wartości (inna struktura tablicy niż SCL)

Instrukcje dokomunikacji zprzetwornicamiczęstotliwości

IVCK Sprawdza status przetwornicy

�

IVDR Steruje przetwornicą częstotliwości

IVRD Odczytuje parametr przetwornicy

IVWR Zapisuje parametr do przetwornicy

IVBWR Zapisuje blok parametrów do przetwornicy

Wymiana danychze specjelnymi blo-kami funkcyjnymi

RBFM Odczytuje z pamięci buforowej modułu�

WBFM Zapisuje do pamięci buforowej modułu

Instrukcja z licznik-iem szybkim HSCT

Porównuje bieżącą wartość licznika szybkiego zdanymi w tablicy �

5.1.1 Wprowadzenie do instrukcji użytkowych

Programowanie instrukcji użytkowych w GX Developer FX jest łatwe. Należy umieścić kursor wtakim miejscu linii programu, gdzie chcemy wprowadzić instrukcję i wpisać skrót instrukcji oraz jejoperand(y). GX Developer automatycznie zarejestruje, że instrukcja została wprowadzona iotworzy okno dialogowe (patrz niżej). Alternatywnie można również umieścić kursor w odpow-iednim miejscu, a następnie na na pasku narzędzi kliknąć polecenie "wstaw" .

Następnie w polu wejściowym należy wprowadzić skrót instrukcji i jej operand(y), oddzielając jespacją.

Wszystkie liczby muszą być poprzedzone literą, która identyfikuje typ urządzenia, lub - w przypadkustałych - określa format liczby. Litera "K" identyfikuje stałe dziesiętne, natomiast "H" identyfikujestałe szesnastkowe.

Przycisk Help otwiera okienko dialogowe, które można przeszukiwać pod kątem instrukcji,odpowiedniej do wykonywanej funkcji. Pomoc zawiera również informacje jak funkcje pracują orazrodzaj i numery urządzeń, które mogą zostać użyte jako operandy.

Jeśli programowanie odbywa się w formacie listy instrukcji, do pojedynczej linii należy wprowadzićinstrukcje i jej operand(y), oddzielone spacją.



Instrukcję można również wybrać z rozwijanejlisty, którą można wyświetlić klikając na ikonę

"�".

W przykładzie z lewej, instrukcja MOV użytazostała do wpisania wartości 5 do rejestrudanych D12.

MOV K5 D12M457Chcąc wprowadzić instrukcję użytkową do

programu, należy kliknąć na OK.



Instrukcje dorozszerzonychrejestrów zbioru

LOADROdczytuje dane z rozszerzonych rejestrówzbioru

�

SAVERZapisuje dane do rozszerzonych rejestrówzbioru

INITRInicjalizuje rejestry rozszerzone i rozszerzonerejestry zbioru

LOGROdczytuje wartości z rejestrów rozszerzonych irozszerzonych rejestrów zbioru

RWERPrzepisuje dane z rejestrów rozszerzonych dorozszerzonych rejestrów zbioru

INITER Incjalizuje rozszerzone rejestry zbioru

5.2 Instrukcje do przenoszenia danych

PLC używa rejestru danych do przechowywania pomiarów, wartości wyjściowych, pośrednichwyników działań i wartości w tablicach. Instrukcje matematyczne sterownika mogą odczytywaćoperandy bezpośrednio z rejestrów danych i, jeśli jest taka potrzeba, mogą również zapisywaćwyniki z powrotem do rejestrów. Instrukcje te są również wspomagane przez dodatkową instrukcję"przenoszenia", która pozwala kopiować dane z jednego rejestru do innego i zapisywać wartościstałe do rejestrów danych.

5.2.1 Przenoszenie pojedynczych wartości instrukcją MOV

Instrukcja MOV "przenosi" daną z wyspecyfikowanego źródła do wyspecyfikowanego miejscadocelowego.

UWAGA Należy zauważyć, że pomimo nazwy, jest to faktycznie proces kopiowania – dana nie jest usuwa-na ze źródła operacji.

� Źródło danej (to może być również stała)

� Dana docelowa (wynikowa)

W przykładzie, wartość w rejestrze danych D10, zostanie skopiowana do rejestru D200, gdy wejścieX1 zostanie załączone. Skutkuje to następującą sekwencją sygnałów:

Wykonanie instrukcji MOV wyzwalanej impulsowo

W niektórych zastosowaniach jest lepiej, jeśli wartość jest zapisywana w miejsce docelowe tylko wjednym cyklu programu Może istnieć taka potrzeba, jeśli na przykład inne instrukcje w programierównież wpisują do tego samego miejsca docelowego, lub jeśli operacja przeniesienia musi byćwykonana w określonej chwili.


Programowanie zaawansowane Instrukcje do przenoszenia danych

MOV D10 D2000


0 MOV D10 D200� � � �

D10

D200

X001

t

5384

53842271

963

963

125

Zawartość źródła danych będzie kopiowana dodocelowej danej tak długo, dopóki warunekwejściowy określany jest jako prawda. Operacjakopiowania nie zmienia zawartości źródładanych.

Gdy warunek wejściowy nie jest jużprawdą, instrukcja nie będzie dłużejzmieniała zawartości danejdocelowej.

Jeśli do instrukcji MOV dodany zostanie znak "P" (MOVP), zostanie ona wykonana jednorazowo, nanarastającym zboczu impulsu wygenerowanego przez warunek wejściowy.

W poniższym przykładzie, gdy stan M110 zmieni się z "0" na"1", zawartość D20 zostanie wpisana dorejestru danych D387.

Po wykonaniu tej pojedynczej operacij nawet, jeśli M110 pozostanie ustawiony, kopiowanie dorejestru D387 zatrzyma się. Ilustruje to poniższa sekwencja sygnałów:

Przenoszenie 32-bitowej danej

Przenosząc 32-bitową daną, instrukcję MOV należy poprzedzić znakiem "D" (DMOV):

Gdy wejście X010 jest załączone, bieżąca wartość 32-bitowego licznika C200 zostaje wpisana dorejestru danych D40 i D41. D40 zawiera najmniej znaczące bity.

Jak można sobie wyobrazić, jest również impulsowa wersja 32-bitowej instrukcji DMOV:

Gdy przekaźnik M10 jest ustawiony, zawartość rejestrów D10 i D11 zostaje wpisana do rejestrówD610 i D611.


Instrukcje do przenoszenia danych Programowanie zaawansowane

D20

D387

M110

t

4700

47006800

3300

3300

Zawartość źródła danych jest kopiowana do miejsca docelowego, tylko nazboczu narastającym impulsu warunku wejściowego.

DMOV C200 D40X010

0


0 LD X0101 DMOV C200 D40


0 LD M101 DMOVP D10 D610DMOVP D10 D610

M100

MOVP D20 D387M110

0


0 LD M1101 MOVP D20 D387

5.2.2 Przenoszenie grup urządzeń bitowych

W poprzedniej sekcji pokazano, w jaki sposób można użyć instrucji MOV do zapisania stałej lubzawartości rejestrów do innych rejestrów danych. Kolejno występujące przekaźniki i inne urządze-nia bitowe mogą być również wykorzystane do przechowywania wartości cyfrowych. Za pomocąinstrukcji użytkowych można je skopiować jako grupę. Wykonując to, adres pierwszego urządzeniabitowego poprzedzamy współczynnikiem "K", określającym liczbę urządzeń, które tą instrukcjąmają być skopiowane.

Urządzenia bitowe liczone są w grupach po 4, tak, że współczynnik K określa liczbę tych grup po 4.K1 = 4 urządzenia, K2 = 8 urządzeń, K3 = 12 urządzeń itd.

Przykładowo, K2M0 określa 8 przekaźników od M0 do M7. Obsługiwany zakres wynosi K1(4 urządzenia) do K8 (32 urządzenia).

Przykłady adresowania grup urządzeń bitowych:

– K1X0: 4 wejścia, zaczynając od X0 (X0 do X3)

– K2X4: 8 wejść, zaczynając od X4 (X4 do X13, notacja ósemkowa)

– K4M16: 16 przekaźników, zaczynając od M16 (M16 do M31)

– K3Y0: 12 wyjść, zaczynając od Y0 (Y0 do X13, notacja ósemkowa)

– K8M0: 32 przekaźniki, zaczynając od M0 (M0 do M31)

Adresując złożone urządzenia bitowe za pomocą pojedynczej instrukcji, programuje się szybciej itworzy bardziej zwarte programy. Kolejne dwa przykłady przekazują sygnały stanów przekaźnikówM0 - M4, do wyjść Y10 - Y14:

Jeśli zakres docelowy jest mniejszy od zakresu źródłowego, bity nadmiarowe są po prostu pomijane(zob. następną ilustrację, przykład górny). Jeśli zakres docelowy jest większy od źródłowego, donadmiarowych urządzeń wpisywane jest "0". Należy zauważyć, że jeśli tak się stanie, to wynik jestzawsze dodatni, ponieważ bit 15 interpretowany jest jako bit znaku (niższy przykład w kolejnejilustracji).



M0Y010

M1Y011

M2Y012

M3Y013

MOV K1M0 K1Y010M8000

M15 M8 M7 M0

0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1

0 1 0 1 0 1 0 1

0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 1

M6 M5M12 M11 M10 M9 M4 M3 M2 M1M14 M13

Przekaźniki te nie będą zmienione

Bit znaku (0: dodatni, 1: ujemny)

Bit znaku (0: dodatni, 1: ujemny)

MOV D0 K2 M0

MOV K2 M0 D1

Bit 0Bit 15

Bit 0Bit 15

5.2.3 Przenoszenie bloków danych za pomocą instrukcji BMOV

Instrukcja MOV opisana w dziale 5.2.1, może tylko zapisać do urządzenia docelowego 16 lub32-bitową wartość. Jeśli się chce, do przenoszenia ciągłych bloków danych można zaprogramowaćwielokrotne sekwencje instrukcji MOV. Jednak bardziej sprawne jest użycie instrukcji BMOV (BlockMOVe), przewidzianej specjalnie do tego zastosowania.

� Źródło danych (16-bitowe urządzenie, pierwsze urządzenie z obszaru źródłowego)

� Dane docelowe (16-bitowe urządzenie, pierwsze urządzenie z obszaru docelowego)

� Liczba przenoszonych elementów (maks. 512)

Powyższy przykład pracuje nastepująco:

Instrukcja BMOV ma również wersję impulsową, BMOVP (szczegóły impulsowego wykonaniainstrukcji, zob. dział 5.1.2)

Bloki urządzeń bitowych: gdy za pomocą instrukcji BMOV przenoszone są bloki urządzeń bitowych,współczynniki K danych źródłowych i danych docelowych, muszą zawsze być jednakowe.

Przykład



BMOV D10 D200 K50


0 BMOV D10 D200 K5

� � � ��

D 10D 11D 12D 13

D 200D 201D 202D 203

D 14 D 204

12345678-15687654321

12345678-15687654321

BMOV D10 D200 K5

5 rejestrów danych

M0M1M2M3

Y000Y001Y002Y003

0110

0110

BMOV K1M0 K1Y0 K2

M4M5M6M7

Y004Y005Y006Y007

1010

1010

Kopiuje 2 bloki po 4 urządzeniabitowe każdy.

5.2.4 Kopiowanie urządzeń źródłowych do wielu miejsc docelowych (FMOV)

Instrukcja FMOV (Fill MOVe) kopiuje zawartość słowa lub podwójnego słowa lub stałą do wielukolejnych słów lub podwójnych urządzeń typu słowo. Jest to głównie stosowane do kasowaniatablicy danych i do ustawiania rejestrów danych na zdefiniowaną wcześniej wartość początkową.

� Dana wpisywana do urządzeń docelowych (stała może być tutaj również użyta)

� Dana docelowa (pierwsze urządzenie z obszaru docelowego)

� Liczba elementów zapisywanych w obszarze docelowym (maks. 512)

Kolejny przykład wpisuje wartość "0" do 7 elementów:

Instrukcja FMOV ma również wersję impulsową, FMOVP (szczegóły impulsowego wykonaniainstrukcji, zob. dział 5.1.2)

Można również przekazywać dane 32-bitowe, poprzedzając instrukcję znakiem "D" (DFMOV iDFMOVP).



7 słów danych

FMOV D4 D250 K200


0 FMOV D4 D250 K20

� � � ��

D 10D 11D 12D 13D 14

0

FMOV K0 D10 K7

000000

0D 15D 16

5.2.5 Wymiana danych ze specjalnymi modułami funkcyjnymi

W celu zwiększenia liczby wejść i wyjść, dostępnych we wszystkich jednostkach centralnych seriiMELSEC FX (za wyjątkiem modeli FX1S), można dodać moduły rozszerzające. Dodatkowo możnarównież uzupełnić funkcje sterownika, dodając tak zwane "specjalne moduły funkcyjne" - naprzykład do odczytu sygnałów analogowych prądowych i napięciowych, do sterowania temperatu-rami i do komunikacji z urządzeniami zewnętrznymi.

Cyfrowe moduły rozszerzające we/wy nie wymagają specjalnych instrukcji; dodatkowe wejścia iwyjścia obsługiwane są dokładnie w taki sam sposób, jak znajdujące się w jednostce centralnej.Komunikacja pomiędzy jednostką centralną i specjalnymi modułami funkcyjnymi, przeprowadz-ana jest przy pomocy dwóch specjalnych instrukcji użytkowych: instrukcjami FROM i TO.

Każdy specjalny moduł funkcyjny posiada obszar pamięci, przydzielony jako bufor do czasowegoprzechowywania danych, takich jak wartości pomiarów analogowych lub odbierane dane. Jed-nostka centralna może mieć dostęp do tego bufora i odczytać z niego przechowywane wartościoraz zapisać nowe wartości, które moduł może następnie przetworzyć (ustawienia funkcji modułu,dane do transmisji itd.).

Gdy używane są instrukcje FROM i TO, potrzebna jest następująca informacja:

– Odczytywany lub zapisywany specjalny moduł funkcyjny

– Adres pierwszej odczytywanej lub zapisywanej komórki pamięci buforowej

– Liczba odczytywanych lub zapisywanych komórek pamięci buforowej

– Położenie w jednostce centralnej, gdzie dane z modułu są zapisywane, lub przechowywane sądane zapisywane do modułu



Jednostka centralna Specjalny blok funkcyjny

Pamięć buforowaPamięć urządzenia

TO

FROM

Pamięć buforowa może mieć aż do 32767pojedynczo adresowalnych komórek pamięci, akażda z nich może przechować 16-bitową daną.Funkcje komórek pamięci buforowej zależą odp o s zc z e g ó l n y c h s p e c j a l n y c h m o d u ł ó wfunkcyjnych – zobacz szczegóły w dokumentacjimodułu.

Adres pamięci buforowej 0



Adres pamięci buforowej n

Adres pamięci buforowej n-1

:

:

Adres specjalnego modułu funkcyjnego

Ponieważ do jednego sterownika można dołączyć wiele specjalnych modułów funkcyjnych, każdymoduł musi mieć unikalny identyfikator, który pozwala na przekazywanie danych w obydwiestrony. Każdy moduł jest automatycznie oznaczany cyfrowym identyfikatorem z zakresu 0 - 7(można podłączyć maksymalnie 8 specjalnych modułów funkcyjnych). Numery przydzielane są wkolejności, w której moduły podłączone są do PLC.

Adres początkowy w pamięci buforowej

Każdy spośród 32 767 adresów buforów może być bezpośrednio zaadresowny w notacji dzies-iętnej, w zakresie od 0 – 32 767 (FX1N: 0 – 31). Przy dostępie do 32-bitowych danych należywiedzieć, że komórka pamięci z niższym adresem, przechowuje młodsze 16 bitów, a komórka zwyższym adresem przechowuje starsze 16 bitów.

Oznacza to, że adres początkowy 32-bitowej danej jest zawsze adresem wskazującym w podw-ójnym słowie mniej znaczące 16 bitów.

Liczba przekazywanych jednostek danych

Ilość danych definiowana jest przez liczbę przekazywanych jednostek danych. Gdy wykonywanajest instrukcja FROM lub TO w formacie 16-bitowym, parametrem tym jest liczba przekazywanychsłów. W przypadku formatu 32-bitowego DFROM i DTO, parametr ten określa przekazywaną liczbępodwójnych słów.



24-

24+

SLDSLD

SLDL-

L-SLD

L-L-

L+L+

L+L+

FX

2N-4A

D-T

C

FX -4AD-PT2N

24-

24+

FX

2N-4D

A

V+V+

V+I+

I+V+

I+I+

VI-VI-

VI-VI-

FX -4DA2N

D / A

24-V+

V+V+

I+I+

V+I+

I+

24+VI-

VI-FG

FGVI-

VI-FG

Specjalny modułfunkcyjny 0 Moduł 1 Moduł 2

Młodsze 16 bitówStarsze 16 bitów

Adres bufora n+1 Adres bufora n

Słowo 32-bitowe

D100

D101

D102

D103

D104

Adr. 5

Adr. 6

Adr. 7

Adr. 8

Adr. 9

D100

D101

D102

D103

D104

Adr. 5

Adr. 6

Adr. 7

Adr. 8

Adr. 9

Instrukcja 16-bitowaJednostki danych: 5

Instrukcja 32-bitowaJednostki danych: 2

Wartość, jaką można wprowadzić w pole jednostek danych, zależy od zastosowanego modelu PLCoraz od tego, czy używany jest 16-bitowy czy też 32-bitowy format instrukcji FROM:

Dana źródłowa i docelowa w jednostce centralnej

W większości przypadków dane będą odczytywane z rejestrów i zapisywane do specjalnychmodułów funkcyjnych, lub kopiowane z pamięci buforowej modułu do rejestrów danych w jednos-tce centralnej. Można również użyć wyjść, przekaźników i wartości bieżącej timerów i liczników jakodanych źródłowych lub docelowych.

Wykonanie instrukcji wyzwalanych impulsowo

Jeśli do instrukcji dodany zostanie przyrostek "P", przekazanie danych inicjowane jest impulsemwyzwalającym (w sprawie szczegółów patrz opis instrukcji MOV w sekcji 5.2.1).

Jak używać instrukcję FROM

Instrukcja FROM używana jest do przekazywania danych z pamięci buforowej specjalnego modułufunkcyjnego, do jednostki centralnej sterownika. Zwracamy uwagę, że jest to operacja kopiowania -zawartość danej w pamięci buforowej modułu nie ulega zmianie.

� Adres specjalnego modułu funkcyjnego (0 do 7)

� Adres początkowy w pamięci buforowej (FX1N: 0 – 31, FX2N, FX2NC i FX3U: 0 – 32,766). Możnaużyć stałej lub rejestru danych zawierającego tę wartość.

� Dana docelowa w jednostce centralnej sterownika

� Liczba przekazywanych jednostek danych

Powyższy przykład używa instrukcji FROM do przekazania danej z modułu przetwornika anal-ogowo/cyfroweg FX2N-4AD mającego adres 0. Instrukcja odczytuje z bufora o adresie 9 bieżącąwartość kanału 1 i zapisuje ją do rejestru danych D0.

Następny przykład pokazuje, jak 32-bitowa wersja instrukcji używana jest do odczytu danych zadresu 2 w specjalnym module funkcyjnym. Instrukcja ta, zaczynając od bufora o adresie 8, odczyt-uje 4 podwójne słowa i zapisuje je do rejestrów danych D8 - D15.

Następny przykład ilustruje użycie wersji wyzwalanej impulsowo, FROMP. Tutaj zawartość czterechbuforów o adresach 0 - 3, przekazywana jest do rejestrów danych D10 - D13, tylko wtedy, gdy stansygnału warunku wejściowego zmienia się z "0" na "1".



FROM K0 K9 D0 K10


0 FROM K0 K9 D0 K1

� � � ��

DFROM K2 K8 D8 K40

FROMP K0 K0 D10 K40

Model PLCDopuszczalny zakres przekazywanej liczby jednostek danych

Instrukcja 16-bitowa (FROM, TO) Instrukcja 32-bitowa (DFROM, DTO)

FX2N 1 do 32 1 do 16

FX2NC 1 do 32 1 do 16

FX3U 1 do 32767 1 do 16383

Jak używać instrukcję TO

Instrukcja TO przekazuje dane z jednostki centralnej sterownika do pamięci buforowej specjalnegomodułu funkcyjnego. Zwracamy uwagę, że jest to operacja kopiowania, która nie zmienia zawa-rtości źródła danej.

� Adres specjalnego modułu funkcyjnego (0 - 7)

� Adres początkowy w pamięci buforowej (FX1N: 0 – 31, FX2N, FX2NC i FX3U: 0 – 32,766). Możnaużyć stałej lub rejestru danych zawierającego tę wartość.

� Dana źródłowa w jednostce centralnej sterownika

� Liczba przekazywanych jednostek danych

W powyższym przykładzie zawartość rejestru danych D0 kopiowana jest do bufora o adresie 1, wspecjalnym module funkcyjnym numer 0.

5.3 Instrukcje porównania

Sprawdzanie statusu urzędzeń bitowych, takich jak wejścia i przekaźniki, może być realizowaneprzy pomocy podstawowych instrukcji logicznych, ponieważ urządzenia te mogą przyjmowaćtylko dwa stany, "0" i "1". Równie często, przed zrobieniem czegokolwiek, zachodzi potrzeba spraw-dzania zawartości urządzeń typu słowo - na przykład, po przekroczeniu określonej temperaturyzadanej - załączenie wentylatora chłodzącego. Sterowniki rodziny MELSEC FX dostarczają wieleróżnych sposobów na porównanie danych.

5.3.1 Instrukcja CMP

Instrukcja CMP porównuje dwie wartości cyfrowe, które mogą być stałymi lub zawartością rejest-rów danych. Można również porównywać wartości bieżące timerów i liczników. W zależności odwyniku porównania (większy niż, mniejszy niż lub równy), ustawiany jest jeden z trzech bitów.

� Warunek wejściowy

� Pierwsza porównywana wartość

� Druga porównywana wartość

� Pierwszy z trzech kolejnych przekaźników lub wyjść, które ustawiane są w zależności od wynikuporównania (stan sygnału "1"):1. Urządzenie 1: ON, jeśli wartość 1 > wartość 22. Urządzenie 2: ON, jeśli wartość 1 = wartość 23. Urządzenie 3: ON, jeśli wartość 1 < wartość 2

W tym przykładzie instrukcja CMP steruje przekaźnikami M0, M1 i M2. M0 jest "1", jeśli zawartośćD0 jest większa niż 100; M1 jest "1", jeśli zawartość D0 jest dokładnie równa 100 i M2 jest "1", jeślizawartość D0 jest mniejsza niż 100. Stan tych trzech bitów jest utrzymywany nawet po wyłącze-niu warunku wejściowego, ponieważ ich ostatni stan zostaje zapamiętany.


Programowanie zaawansowane Instrukcje porównania

TO K0 K1 D0 K10


0 TO K0 K1 D0 K1

� � � ��

CMP D0 K100 M00


0 LD ....1 CMP D0 K100 M0

� � � � � ��

�

Do porównania 32-bitowej danej, należy użyć instrukcji DCMP zamiast CMP:

W powyższym przykładzie zawartość D0 i D1 porównywana jest z zawartością D2 i D3. Obsługatrzech urządzeń bitowych, pokazujących wynik porównania, jest dokładnie taka sama, jak dla16-bitowej wersji tej instrukcji.

Przykład zastosowania

W prosty sposób, za pomocą instrukcji CMP, można stworzyć dwupunktową pętlę sterowania:

W tym przykładzie instrukcja CMP wykonywana jest cyklicznie. Gdy PLC wykonuje program, M8000zawsze jest w stanie "1". Rejestr D20 zawiera aktualną wartość temperatury w pokoju. Stała K22 jestwartością zadaną temperatury 22°C. Przekaźniki M20 i M22 pokazują, kiedy temperatura zmieni siępowyżej lub poniżej wartości zadanej. Jeśli w pokoju jest za ciepło, wyjście Y0 wyłączy się. Jeśli tem-peratura jest za niska, M22 załączy ponownie wyjście Y0. Wyjście to może być na przykład użyte dosterowania pompą, w celu dodania gorącej wody.

Instrukcje porównania Programowanie zaawansowane


CMP D20 K22 M20M8000

RST Y000

M22

M20

SET Y000

0

8

10


0 LD M80001 CMP D20 K22 M208 LD M209 RST Y00010 LD M2211 SET Y0001

DCMP D0 D2 M00


0 LD ....1 DCMP D0 D2 M0

5.3.2 Porównanie wewnątrz operacji logicznych

W instrukcji CMP opisanej w ostatnim dziale, wynik porównania zapisywany jest do trzech urządzeńbitowych. Jednak często zachodzi potrzeba wykonania instrukcji wyjściowej lub operacji logicznejna podstawie wyniku porównania i zazwyczaj nie chcemy używać do tego celu trzech urządzeńbitowych. Można to osiągnąć instrukcjami "load compare" (załaduj porównaj) oraz bitowymi oper-acjami AND i OR.

Porównanie na początku operacji logicznej

� Warunek porównania

� Pierwsza porównywana wartość

� Druga porównywana wartość

Jeśli warunek oceniany jest jako prawdziwy, stan sygnału po porównaniu ustawiany jest na "1". Stansygnału "0" wskazuje, że porównanie ocenione zostało jako fałszywe. Możliwe są następujaceporównania:

– Porównanie typu "równość": = (wartość 1 = wartość 2)

Wyjście instrukcji ustawiane jest na "1", jeśli wartości obydwu urządzeń są sobie równe.

– Porównanie typu "większy od": > (wartość 1 > wartość 2)

Wyjście instrukcji ustawiane jest na "1", jeśli pierwsza wartość jest większa od drugiej wartości.

– Porównanie typu "mniejszy od": > (wartość 1 < wartość 2)

Wyjście instrukcji ustawiane jest na "1", jeśli pierwsza wartość jest mniejsza od drugiej wartości.

– Porównanie typu "nie równy": <> (wartość 1 <> wartość 2)

Wyjście instrukcji ustawiane jest na "1", jeśli obydwie wartości nie są sobie równe.

– Porównanie typu "mniejszy od lub równy": <= (wartość 1 m wartość 2)

Wyjście instrukcji ustawiane jest na "1", jeśli pierwsza wartość jest mniejsza od lub równa drugiejwartości.

– Porównanie typu "większy od lub równy": >= (wartość 1 M wartość 2)

Wyjście instrukcji ustawiane jest na "1", jeśli pierwsza wartość jest większa od lub równa drugiejwartości.

Powyższy przykład sprawdza, czy zawartość rejestrów danych D10 i D11, jest większa od zawartościrejestrów D25 i D251.

Powyższy przykład sprawdza, czy zawartość rejestrów danych D10 i D11, jest większa od zawartościrejestrów D25 i D251.



>= D40 D500


0 LD>= D40 D50

� � � � ��

D> D10 D2500


0 LDD> D10 D250

„D” określa 32-bitową daną

Więcej przykładów:

Gdy wartość licznika C0 jest równa lub większa od zawartości D20, przekaźnik M12 ustawiany jest na "1".

Gdy zawartość D10 jest większa od -2 500 i timer T5 zakończył pracę, wyjście Y003 zostaje załączone.

Jeśli wartość licznika C200 jest mniejsza od 182 547 lub przekaźnik M110 jest w stanie "1", przekaźnikM53 zostaje ustawiony na "1".

Porównanie jako logiczna operacja AND


� Pierwsza wartość porównania

� Druga wartość porównania

AND wyniku porównania może być użyty tak, jak normalna instrukcja AND (zob. rozdział 3).

Tutaj opcje porównania są takie same, jak opisane wyżej porównania rozpoczynające operację. Wten sposób można też porównać 32-bitowe wartości z operacją AND.


Instrukcje porównania Programowanie zaawansowane

>= C0 D20 M120


0 LD>= C0 D205 OUT M12

> D10 K-2500 Y003T52

0


0 LD> D10 K-25005 AND T526 OUT Y003

M110

M53D< C200 K1825470


0 LDD< C200 K1825479 OR M11010 OUT M53

<= D40 D500


0 LD ...1 AND<= D40 D50

� � � � ��

D= D30 D4000


0 ANDD= D30 D400


Porównanie jako logiczna operacja OR


� Pierwsza wartość porównania

� Druga wartość porównania

OR wyniku porównania może być użyty tak, jak normalna instrukcja OR (zob. rozdział 3).

Tutaj opcje porównania są takie same, jak opisane wyżej porównania rozpoczynające operację. Wten sposób można też porównać 32-bitowe wartości z operacją OR:



>= C20 K200

0


� �

� � �

�

0 LD ...1 OR>= C20 K200

D= C200 D10

0


0 LD ...1 ORD= C200 D10


5.4 Instrukcje matematyczne

Wszystkie sterowniki rodziny MELSEC FX mogą wykonać wszystkie cztery działania arytmetyczne,jak dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie liczb całkowitych (liczb nie w formacie zmien-noprzecinkowym). Instrukcje te opisano w niniejszym dziale.

Jednostki centralne sterowników z serii FX2N, FX2NC i FX3U mogą również przetwarzać liczby w for-macie zmiennoprzecinkowym. Jest to robione za pomocą specjalnych instrukcji, które sąszczegółowo udokumentowane w Podręczniku Programowania serii MELSEC FX.

Po każdym dodawaniu lub odejmowaniu należy sprawdzić, czy wynik jest 0 lub czy przekroczyłzakres dopuszczalnych wartości. W tym celu należy użyć instrukcji do sprawdzenia stanu wymien-ionych niżej specjalnych przekaźników.

� M8020

Ten specjalny przekaźnik zostaje ustawiony w stan "1", jeśli wynik dodawania lub odejmowaniawynosi 0.

� M8021

Specjalny przekaźnik M8021 zostaje ustawiony w stan "1", jeśli wynik dodawania lub odejmo-wania jest mniejszy od 32 767 (operacja 16-bitowa) lub od -2 147 483 648 (operacja 32-bitowa).

� M8022

Specjalny przekaźnik M8022 zostaje ustawiony w stan "1", jeśli wynik dodawania lub odejmo-wania jest większy od +32 767 (operacja 16-bitowa) lub od +2 147 483 647 (operacja32-bitowa).

Wymienione przekaźniki specjalne mogą być używane jako znaczniki zezwolenia, do kontynuow-ania dodatkowych operacji matematycznych. W następnym przykładzie, wynik operacji odejm-owania w D2 zostaje użyty jako dzielnik. Ponieważ dzielenie przez zero nie jest możliwe i powodujebłąd, dzielenie wykonywane jest tylko wtedy, gdy dzielnik nie jest równy zero.


Instrukcje matematyczne Programowanie zaawansowane

SUB D0 D1 D2M8000

DIV D3 D2 D5M8020

8

0


0 LD M80001 SUB D0 D1 D28 LDI M80209 DIV D3 D2 D5

5.4.1 Dodawanie

Instrukcja ADD oblicza sumę dwóch 16-bitowych lub 32-bitowych wartości, a wynik wpisuje doinnego urządzenia.

� Urządzenie z pierwszą wartością źródłową lub stała

� Urządzenie z drugą wartością źródłową lub stała

� Urządzenie, w którym przechowywany jest wynik dodawania

Powyższy przykład dodaje zawartość D0 do D1 oraz zapisuje wynik do D2.

Przykłady

Dodanie liczby 1000 do zawartości rejestru danych D100:

Znaki wartości brane są pod uwagę przez instrukcję ADD:

Można również dodawać 32-bitowe wartości, poprzedzając instrukcję ADD znakiem "D" (DADD):

Jeśli zachodzi taka potrzeba, można również zapisać wynik do jednego z urządzeń źródłowych. Jeślijednak zostanie to zrobione, należy pamiętać, że jeżeli instrukcja ADD wykonywana jest cyklicznie,wynik ulegnie zmianie w każdym cyklu programu!

Instrukcja ADD może być również wykonywana w trybie wyzwalanym impulsowo. W ten sposóbjest to wykonywane tylko wtedy, gdy stan sygnału warunku wejściowego zmieni się z "0" na "1".Używając tego trybu, należy dodać do instrukcji ADD przyrostek "P" (ADDP, DADDP).

W kolejnym przykładzie, do zawartości D47 dodawna jest jednokrotnie stała wartość 27. Operacjawykonywana jest w tym cyklu programu, w którym stan przekaźnika M47 zmienia stan z "0" na "1".


Programowanie zaawansowane Instrukcje matematyczne

ADD D0 D1 D20


0 ADD D0 D1 D2

� � � ��

1000ADD K1000 D100 D102 53+D 100 D 102

1053

5ADD D10 D11 D12 -8D 10

+D 11 D 12

-3

65238DADD D0 D2 D4D 0

+D 1

27643D 2D 3

92881D 4D 5

18ADD D0 K25 D0 25D 0

+D 043

ADDP D47 K27 D51M47

0


0 LD M471 ADDP D47 K27 D51

5.4.2 Odejmowanie

Instrukcja SUB oblicza różnicę pomiędzy dwoma wartościami cyfrowymi (zawartością urządzeń16-bitowych lub 32-bitowych, lub pomiędzy stałymi). Wynik odejmowania zapisywany jest do trze-ciego urządzenia.

� Odjemna (odjemnik odejmowany jest od tej wartości)

� Odjemnik (wartość ta odejmowana jest od odjemnej)

� Różnica (wynik odejmowania)

W powyższym przykładzie, zawartość D1 odejmowana jest od zawartości D0, a różnica zapisywanajest do D2.

Przykłady

Odejmuje stałą 100 od zawartości rejestru danych D11 i wpisuje wynik do D101:

Znaki wartości brane są pod uwagę przez instrukcję SUB:

Można również odjąć wartości 32-bitowe, poprzedzając instrukcję SUB znakiem "D".

Jeśli zachodzi taka potrzeba, można również zapisać wynik do jednego z urządzeń źródłowych. Jeślijednak zostanie to zrobione, należy pamiętać, że jeżeli instrukcja SUB wykonywana jest cyklicznie,wynik ulegnie zmianie w każdym cyklu programu!

Instrukcja SUB może być również wykonywana w trybie wyzwalanym impulsowo. W ten sposób jestto wykonywane tylko wtedy, gdy stan sygnału warunku wejściowego zmieni się z "0" na "1".Używając tego trybu, należy dodać do instrukcji SUB przyrostek "P" (SUBP, DSUBP).

W kolejnym przykładzie, zawartość D394 odejmowana jest tylko jednokrotnie od zawartości D50.Operacja wykonywana jest w tym cyklu programu, w którym stan przekaźnika M50 zmienia stan z"0" na "1".



SUB D0 D1 D20


0 SUB D0 D1 D2

� � � ��

247SUB D100 K100 D101 100D 100

–D 101147

5SUB D10 D11 D12 -8D 10

–D 11 D 12

13

65238DSUB D0 D2 D4D 0

–D 1

27643D 2D 3 D 4D 5

37595

197SUB D0 K25 D0 25D 0

–D 0172

SUBP D50 D394 D51M50

0


0 LD M501 SUBP D50 D394 D51

5.4.3 Mnożenie

Instrukcje sterowników FX MUL, mnożą dwie wartości 16-bitowe lub 32-bitowe, a wynik zapisują dotrzeciego urządzenia.

� Mnożna

� Mnożnik

� Urządzenie, w którym przechowywany jest wynik mnożenia

Powyższy przykład mnoży zawartość D0 i D1 oraz zapisuje wynik do D2.

UWAGA Gdy mnożone są dwie 16-bitowe wartości, wynik może bardzo łatwo przekroczyć zakres 16 bi-tów. Ze względu na to wynik mnożenia zapisywany jest zawsze do dwóch kolejnych 16-bitowychurządzeń (jako 32-bitowe podwójne słowo).

Gdy mnożone są dwie 32-bitowe wartości, wynik zapisywany jest do czterech kolejnych, 16-bi-towych urządzeń (64 bity, dwa słowa podwójnej długości).

Podczas programowania zawsze należy brać pod uwagę wielkość zakresu tych urządzeń. Należyrównież uważać, żeby nie doprowadzić do nałożenia się zakresów przez wykorzystywanieurządzeń w zakresie do którego zapisywany jest wynik mnożenia.

Przykłady

Mnożenie zawartości D0 i D1 oraz zapamiętanie wynku mnożenia w D3 i D2:

Znaki wartości brane są pod uwagę przez instrukcję MUL. W tym przykładzie wartość w D10mnożona jest przez wartość stałą -5:

Można również mnożyć 32-bitowe wartości, poprzedzając instrukcję MUL znakiem "D" (DMUL):

Instrukcja MUL może być również wykonywana w trybie wyzwalanym impulsowo, przez dodaniedo instrukcji MUL przyrostka "P" (MULP, DMULP). Kolejne mnożenie wykonywane jest tylko wtedy,gdy wejście X24 przełączy stan z "0" na "1":



MUL D0 D1 D20


0 MUL D0 D1 D2

� � � ��

1805MUL D0 D1 D2 481D 0

xD 3

868205D 1 D 2

8MUL D10 K-5 D20 -5D 10

xD 21

-40D 20

65238DMUL D0 D2 D4D 0

xD 1

27643D 2D 3

1803374034D 6D 7 D 5 D 4

MULP D25 D300 D26X24

0


0 LD X241 MULP D25 D300 D26

5.4.4 Dzielenie

Instrukcja DIV rodziny MELSEC FX dzieli jedną liczbę przez drugą (zawartość dwóch 16-bitowych lub32-bitowych urządzeń lub przez stałą). Jest to operacja na liczbach całkowitych i nie możeprzetwarzać wartości zmiennoprzecinkowych. Wynik jest zawsze całkowity i reszta z dzieleniazapisywana jest oddzielnie.

� Dzielna

� Dzielnik

� Iloraz (wynik dzielenia, Dzielna ¸ Dzielnik = Iloraz)

UWAGI Dzielnik nie może nigdy być 0. Dzielenie przez 0 nie jest możliwe i wygeneruje błąd.

Gdy dzielone są dwie 16-bitowe wartości, iloraz zapisywany jest do jednego 16-bitowegourządzenia, natomiast reszta z dzielenia wpisywana jest do następnego urządzenia. Oznacza to,że wynik dzielenia zawsze wymaga dwóch kolejnych 16-bitowych urządzeń (=32 bity).

Gdy dzielone są dwie 32-bitowe wartości, iloraz zapisywany jest do dwóch 16-bitowychurządzeń, natomiast reszta z dzielenia wpisywana jest do następnych dwóch 16-bitowychurządzeń. Oznacza to, że do zapisania wyniku 32-bitowego dzielenia wymagane są cztery kolejne16-bitowe urządzenia.

Podczas programowania zawsze należy brać pod uwagę wielkość zakresu tych urządzeń. Należyrównież uważać, żeby nie doprowadzić do nałożenia się zakresów przez wykorzystywanieurządzeń w zakresie, do którego zapisywane są wyniki operacji.

Przykłady

Dzielenie zawartości D0 przez zawartość D1 i zapisanie wyniku do D2 i D3:

Znaki wartości brane są pod uwagę przez instrukcję DIV. W tym przykładzie, wartość licznika C0dzielona jest przez wartość w D10:



DIV D0 D1 D20


0 DIV D0 D1 D2

� � � ��

40DIV D0 D1 D2 6D 0

�D 1 D 2

6

D 34

Iloraz (6 x 6 = 36)

Reszta (40 - 36 = 4)

36DIV C0 D10 D200 -5C 0

�D 10 D 200

-7

D 2011

Iloraz

Reszta

Dzielenie 32-bitowych wartości:

Dodanie przyrostka "P" do instrukcji DIV, powoduje wykonanie tej instrukcji w trybie wyzwalaniaimpulsowego (DIV ->> DIVP, DDIVPL ->> DMULP). W następnym przykładzie, wartość licznika C12dzielona jest przez 4 w tym cyklu programu, w którym zostanie załączone wejście X30:

5.4.5 Łączenie instrukcji matematycznych

W realnym życiu, przy wszystkim, co jest do wykonania, jedno obliczenie jest rzadkością. SterownikiFX pozwalają na łączenie instrukcji matematycznych w celu rozwiązywania bardziej złożonychobliczeń. Zależnie od natury obliczenia może zajść potrzeba użycia dodatkowych urządzeń do prze-chowania pośrednich wyników.

Następny przykład pokazuje, jak można obliczyć sumę wartości w rejestrach danych D101, D102 iD103 i następnie pomnożyć wynik przez czynnik 4:

– Najpierw zawartości rejestrów D101 i D102 są dodawane, a wynik zapisywany jest do D200.

– Jeśli (i tylko jeśli) suma D101 i D102 nie przekroczy dozwolonego zakresu, jest następnie doda-wana do wartości w D103.

– Jeśli suma D101 do D103 nie przekroczy dozwolonego zakresu, jest mnożona przez czynnik 4,a wynik zapisywany jest do D104 i D105.



65238DDIV D0 D2 D4 27643D1

� 2

9952

D0 D3 D2 D5 D4

D7 D6

Iloraz

Reszta

DIVP C12 K4 D12X30

0


0 LD X301 DIVP C12 K4 D12

ADD D101 D102 D200M101

ADD D200 D103 D200M8022

MUL D200 K4 D104M8021 M8022

0


0 LD M1011 ADD D101 D102 D2008 MPS9 ANI M802210 ADD D200 D103 D20017 MPP18 ANI M802119 ANI M802220 MUL D200 K4 D104



6 Możliwości rozszerzania

6.1 Wstęp

Za pomocą modułów rozszerzających i specjalnych modułów funkcyjnych można rozszerzyć jedn-ostkę centralną z serii MELSC FX.

Moduły te dzielą się na trzy kategorie:

� Moduły, które zajmują cyfrowe wejścia i wyjścia (montowane z prawej strony sterownika). Tutajzawarte są cyfrowe roszerzenia modułowe i kompaktowe oraz specjalne moduły funkcyjne.

� Moduły, które nie zajmują cyfrowych wejść i wyjść (montowane z lewej strony sterownika).

� Interfejsy i odaptory komunikacyjne, które nie zajmują cyfrowych wejść i wyjść (montowanebezpośrednio w jednostce sterownika).

6.2 Dostępne moduły

6.2.1 Moduły służące do dodawania cyfrowych wejść i wyjść

Do zwiększania liczby wejść i wyjść cyfrowych w jednostkach centralnych MELSEC FX1N/FX2N/FX2NC

i FX3U, służy szeroka gama różnych modułowych i kompaktowych jednostek rozszerzających.Dodatkowo cyfrowe wejścia i wyjścia mogą zostać dodane do sterowników serii FX1S, FX1N i FX3U

w postaci specjalnych adaptorów rozszerzających, które montowane są bezpośrednio w jednostcesterownika. Adaptory te są szczególnie dobrym wyborem, gdy potrzebnych jest kilka dodatkowychwejść lub wyjść, i/lub jeśli nie ma wystarczająco dużo miejsca do zamontowania modułów rozszer-zających z boku sterownika.

Modułowe jednostki rozszerzające zawierają tylko cyfrowe wejścia i wyjścia, jednak nie mająwłasnego zasilacza. Kompaktowe jednostki rozszerzające mają większą liczbę wejść/wyjść orazwbudowaną jednostkę zasilacza magistrali systemowej oraz cyfrowych wyjść.

Dostępne jednostki centralne i jednostki rozszerzające mogą być mieszane i dobierane na wieleróżnych sposobów, umożliwiając konfigurację systemu sterowania dokładnie do potrzeb naszejaplikacji.

6.2.2 Moduły wejść/wyjść analogowych

Moduły wejść/wyjść analogowych przetwarzają analogowe sygnały wejściowe na wartościcyfrowe, lub cyfrowe sygnały wejściowe na sygnały analogowe.

Dostępnych jest dużo modułów z sygnałami prądowo/napięciowymi oraz do monitorowania tem-peratury, z bezpośrednim połączeniem do rezystorów Pt100 lub termoelementów. Wprowadzeniedo przetwarzania sygnałów analogowych, przedstawione zostało w rozdziale 7.


Możliwości rozszerzania Wstęp

6.2.3 Moduły komunikacyjne

Mitsubishi Electric produkuje cały szereg modułów interfejsów i adaptorów z portami szeregowymi(RS-232, RS-422 i RS-485), do podłączenia urządzeń peryferyjnych i innych sterowników.

Do włączenia sterowników MELSEC FX1N, FX2N, FX2NC i FX3U do różnych siec jest dostępnychwiele specjalnych modułów komunikacyjnych.

Powszechnie dostępne są moduły interfejsów sieciowych do Profibus/DP, AS-interface, DeviceNet,CANopen, CC-Link i firmowych sieci Mitsubishi.

6.2.4 Moduły pozycjonujące

Wewnętrzne, szybkie liczniki sterowników MELSEC FX można uzupełnić dodatkowymi,zewnętrznymi modułami sprzętowych liczników szybkich. Można ich użyć do podłączenia takichurządzeń, jak przyrostowe przetworniki obrotowe, natomiast moduły pozycjonujące do systemównapędowych serwo i silników krokowych.

Za pomocą modułów pozycjonujących rodziny MELSEC FX z wyjściem impulsowym, można progra-mować precyzyjne aplikacje pozycjonujące. Moduły te mogą być używane do sterowania silnikówkrokowych oraz serwonapędów.

6.2.5 Panele sterujące i wyświetlające HMI

Panele sterujące i wyświetlające Mitsubishi Electric są użytecznymi i efektywnymi interfejsamipomiędzy człowiekiem i maszyną (HMI) i współpracują z serią MELSEC FX. Jednostki sterujące HMIpowodują, że funkcje sterowanych systemów stają się przejrzyste i zrozumiałe.

Wszystkie dostępne jednostki pozwalają na monitorowanie i edytowanie wszystkich parametrówzwiązanych z PLC , takich, jak wartości bieżące i nastawy, liczniki, rejestry danych i instrukcjesekwencyjne.

Jednostki HMI dostępne są w obydwu wersjach - tekstowej i opartej na wyświetlaczu graficznym. Wpełni programowalne przyciski funkcyjne i ekrany dotykowe, czynią te jednostki jeszcze łatwiejszew użyciu. Jednostki te są programowane i konfigurowane za pomocą użytecznych programów,opartych o komputer PC i system Windows®.

Jednostki HMI komunikują się z PLC FX poprzez interfejs programujący, i podłączone są bezpośr-ednio za pomocą standardowego kabla. Do podłączenia jednostek HMI z PLC, nie są wymaganedodatkowe moduły.


Dostępne moduły Możliwości rozszerzania

7 Przetwarzanie wartości analogowych

7.1 Moduły analogowe

Przy automatyzowaniu procesów często zachodzi potrzeba dostępu lub sterowania wartościamianalogowymi, takimi jak temperatura, ciśnienie czy poziom napełnienia. Bez dodatkowychmodułów jednostka centralna rodziny MELSEC FX może przetwarzać tylko wejściowe i wyjściowecyfrowe sygnały (tzn. dane typu ON/OFF). W ten sposób do wprowadzania i wyprowadzaniasygnałów analogowych, wymagane są dodatkowe moduły analogowe.

Zasadniczo są dwa różne rodzaje modułów analogowych:

� Moduły z wejściami analogowymi, i

� moduły z wyjściami analogowymi.

Moduły z wejściami analogowymi mogą przyjmować prąd, napięcie i wartości temperatury.Moduły z wyjściami analogowymi przesyłają sygnały prądowe lub napięciowe do wyjść modułu.Dodatkowo są również moduły mieszane, które mogą przyjmować i wyprowadzać sygnałyanalogowe.

Moduły z wejściami analogowymi

Moduły z wejściami analogowym przetwarzają zmierzoną wartość analogową (np. 10 V) na wartośćcyfrową (np. 4000), która może być następnie przetwarzana przez PLC. Proces przetwarzania znanyjest jako przetwarzanie analogowo/cyfrowe lub w skrócie przetwarzanie A/C.

Temperatura może być przyjmowana bezpośrednio przez moduły analogowe rodziny MELSEC FX,lecz inne fizyczne wartości, jak ciśnienie lub prędkość przepływu, muszą zostać najpierw prze-kształcone na odpowiednie wartości prądu lub napięcia, zanim zostaną przetworzone na wartościcyfrowe, przydatne do dalszego przetwarzania przez PLC. Przekształcanie wykonywane jest przezczujniki, których sygnał wyjściowy zawiera się w standardowym przedziale (przykładowo 0 do 10 Vlub 4 do 20 mA). Pomiar sygnału prądowego ma tę przewagę, że wartość sygnału nie jest fałszowanaprzez długość kabli lub oporności styków.

Następujący przykład rejestracji wartości analogowej, pokazuje rozwiązanie pomiaru przepływu zużyciem PLC serii MELSEC FX3U.


Przetwarzanie wartości analogowych Moduły analogowe

Urządzenie do pomiaru przepływu zwyjściem napięciowym lub prądowym

Napięcie lubprąd

Moduł zwejściem

analogowymWartośćcyfrowa

Przetwarzanieanalogowo/

cyfrowe

Jednostka centralnaz serii FX3U

np. 5 Vlub 12 mA np. 2000

np. 50 l/sek.

Moduły z wejściami analogowymi do rejestracji temperatury

Wartości temperatury mogą być rejestrowane za pomocą czujników, wykonanych w dwóchróżnych technologiach: jako termometry oporowe Pt100 i termoelementy.

� Termometr oporowy Pt100

Urządzenia te mierzą oporność elementu platynowego, która zwiększa się wraz z temperaturą.Przy temperaturze 0°C element ma rezystancję100°C (stąd nazwa Pt100). Czujniki oporowepodłączane są metodą trójprzewodową, która zapewnia, że rezystancja kabla łączącego niewpływa na wynik pomiaru.

Maksymalny zakres pomiarowy termometrami oporowymi Pt100 wynosi od -200°C to +600°C,lecz w praktyce zależy to również od możliwości użytego modułu pomiarowego.

� Termoelementy

Dobrą stroną tych elementów do pomiaru temperatury jest fakt, że napięcie generowane jestwtedy, gdy do elementu zrobionego z dwóch różnych metali, doprowadzone zostanie ciepło.W ten sposób metoda ta mierzy temperaturę z pomocą sygnału napięciowego.

Są różne rodzaje termoelementów. Różnią się wartością siły termoelektrycznej (s.t.e.) i zakre-sem temperatur, które mogą mierzyć. Kombinacja użytych materiałów jest wystandaryzowana iidentyfikowana przez kod typu. Typy J i K są powszechnie używane. Termoelement typu Jużywa połączenie żelaza (Fe) ze stopem miedź/nikiel (CuNi), termoelement typu K używa kom-binacji NiCr i Ni. Dodatkowo do ich podstawowej konstrukcji, termoelementy różnią się równieżzakresem temperatury, który mogą mierzyć.

Termoelementy mogą być używane do pomiaru temperatury od -200°C do +1 200°C.

Przykład pomiaru temperatury:

Moduły z wyjściami analogowymi.

Moduły z wyjściami analogowymi przekształcają wartość cyfrową z jednostki centralnej PLC nasygnał analogowy napięciowy lub prądowy, które mogą być użyte do sterowania zewnętrznymurządzeniem (przetwarzanie cyfrowo/analogowe lub przetwarzanie C/A).

Wyjściowe sygnały analogowe wytwarzane przez rodzinę MELSEC FX, używają standardowychzakresów przemysłowych 0–10V i 4–20mA.

Przykład na następnej stronie pokazuje sygnał analogowy, który używany jest jako wartość zadanadla napędu, opartego na przetwornicy częstotliwości. W tym zastosowaniu sygnał prądowy lubnapięciowy z PLC reguluje prędkość silnika podłączonego do przetwornicy częstotliwości.


Moduły analogowe Przetwarzanie wartości analogowych

TemperaturaWartośćcyfrowa

Moduł dopomiaru

temperatury

Przetwarzanieanalogowo/

cyfrowe

Jednostka centralnaz rodziny FX

Sprzęt peryferyjny

Czujnik temperatury

np. 47 °C np. 470

7.1.1 Kryteria wyboru modułów analogowych

W rodzinie MELSEC FX dostępna jest szeroka gama modułów analogowych i każde zadaniezwiązane z automatyzacją wymaga wyboru właściwego modułu. Główne kryteria wyboru sąnastępujące:

� Kompatybilność z jednostką centralną PLC

Moduł analogowy musi być kompatybilny z aktualnie używaną jednostką centralną PLC. Naprzykład, nie można podłączyć modułów analogowych z serii FX3U, do jednostki centralnej seriiFX1N

� Rozdzielczość

Rozdzielczość określa najmniejszą fizyczną wartość, którą można odczytać lub wyprowadzićprzez moduł analogowy.

W przypadku modułów wejściowych, rozdzielczość zdefiowana jest jako wejściowa zmiana na-pięcia, prądu lub temperatury, która zwiększa lub zmniejsza o 1, wyjściową wartość cyfrową.

W przypadku modułów wyjściowych, rozdzielczość zdefiowana jest jako zmiana napięcia lubprądu na wyjściu modułu, spowodowana zwiększeniem lub zmniejszeniem o 1 cyfrowejwartości wejściowej.

Rozdzielczość ograniczona jest wewnętrzną konstrukcją modułu analogowego i zależy liczbybitów wymaganych do zapisania wartości cyfrowej. Na przykład, jeśli napięcie 10 V przetwarza-ne jest przez 12-bitowy przetwornik A/C, ten zakres napięcia dzielony jest na 4 096 kroków (212= 4096, zob. dział 3.3). Rozdzielczość ta daje w wyniku 10V/4096 = 2,5mV.

� Liczba analogowych wejść lub wyjść

Wejścia lub wyjścia modułów analogowych nazywane są również kanałami. Moduły z wejściamianalogowymi można wybrać spośród 2, 4 lub 8 kanałowych, zależnie od liczby wymaganychkanałów. Należy zauważyć, że istnieje ograniczenie co do liczby specjalnych modułów funk-cyjnych, któe mogą być podłączone do jednostki centralnej PLC (zob. dział 7.1.2). Jeśli wiado-mo, że będzie istniała konieczność instalacji innych specjalnych modułów funkcyjnych, to le-piej użyć jeden moduł z czterema wejściami analogowymi, niż dwa moduły z dwoma wejściamikażdy; pozwoli to na podłączenie większej ilości dodatkowych modułów.


Przetwarzanie wartości analogowych Moduły analogowe

Poziom sygnału prądowego lubnapięciowego z PLC, sterujeprędkością podłączonego silnika.

z. B. 5 Voder 12 mA

Napięcie lubprąd

Moduł zwyjściem

analogowymWartośćcyfrowa

Przetwarzaniecyfrowo/

analogowe

Jednostkacentralna z rodziny

FX

Przetwornica

np. 2000

W rodzinie MELSEC FX dostępnych jest dużo różnych modułów analogowych.

Płytki adaptacyjne

Płytki adaptacyjne są małymi obwodami drukowanymi, które instalowane są bezpośrednio w ste-rownikach FX1S lub FX1N, co oznacza, że nie zabierają dodatkowej przestrzeni w szafce sterującej.

Specjalny adaptor

Specjalne adaptory mogą być podłączone tylko z lewej strony jednostki centralnej serii MELSECFX3U. Można zainstalować maksymalnie cztery specjalne analogowe adaptory.

Specjalne moduły funkcyjne

Z prawej strony pojedynczej jednostki centralnej rodziny MELSEC FX można podłączyć do ośmiuspecjalnych modułów funkcyjnych.


Moduły analogowe Przetwarzanie wartości analogowych

FX1N-2AD

•BY0+

BY0-BY1+BY1-

Wartości cyfrowe wytwarzane przez sygnały przychodzące zdwóch kanałów wejściowych adaptera wejściowego, wpisy-wane są bezpośrednio do specjalnych rejestrów D8112 iD8113, co szczególnie ułatwia ich przetwarzanie.Wartość wyjściowa dla adaptora z wyjściem analogowym,zapisywana jest przez program do specjalnego rejestruD8114, a następnie przetwarzana przez adaptor i wysyłanana wyjście.

Specjalne adaptory nie zajmują adresów wejść lub wyjść wjednostce centralnej. Komunikują się bezpośrednio z jed-nostką centralną, poprzez specjalne przekaźniki i rejestry. Wzwiązku z tym w programie nie są potrzebne instrukcje dokomunikacji ze specjalnymi modułami funkcyjnymi (zob.poniżej).

FX -4AD-TC2N

A / D

Dodatkowo, oprócz modułów analogowych, dostępne spec-jalne moduły funkcyjne zawierają moduły komunikacyjne,moduły pozycjonujące i inne rodzaje. Każdy specjalny modułfunkcyjny zajmuje w jednostce centralnej osiem punktówwejściowych i osiem punktów wyjściowych. Komunikacjapomiędzy specjalnym modułem funkcyjnym i jednostkącentralną PLC, prowadzona jest poprzez pamięć buforowąspecjalnego modułu funkcyjnego, z pomocą instrukcji FROMi TO (zob. dział 5.2.5).

7.2 Lista modułów analogowych

* Specjalny moduł funkcyjny FX2N-8AD może mierzyć zarówno temperaturę jak i prąd lub napięcie.


Przetwarzanie wartości analogowych Lista modułów analogowych

Rodzaj modułu Oznaczenie Liczbakanałów Zakres Rozdzielczość FX1S FX1N

FX2NFX2NC

FX3U

Płytkaadaptacyjna

FX1N-2AD-BD 2

Napięcie:0 V do 10 V DC

2,5 mV (12 bitów)

� � � �Prąd:4 mA do 20 mA DC

8 μA (11 bitów)

Specjalnyadaptor

FX3U-4AD-ADP 4


2,5 mV (12 bitów)


10 μA (11 bitów)

Specjalny blokfunkcyjny

FX2N-2AD 2

Napięcie:0 V do 5 V DC0 V do 10 V DC

2,5 mV (12 bitów)


4 μA (12 bitów)

FX2N-4AD 4

Napięcie:-10 V do 10 V DC

5 mV(ze znakiem, 12 bitów)

� � � �Prąd:4 mA do 20 mA DC-20 mA do 20 mA DC

10 μA(ze znakiem, 11 bitów)

FX2N-8AD* 8


0,63 mV(ze znakiem, 15 bitów)


2,50 μA(ze znakiem, 14 bitów)

FX3U-4AD 4




1,25 μA(ze znakiem, 15 bitów)

Płytka adapt-acyjna

FX1N-1DA-BD 1


2,5 mV (12 bitów)


8 μA (11 bitów)

Specjalny

adaptorFX3U-4DA-ADP 4


2,5 mV (12 bitów)


4 μA (12 bitów)


FX2N-2DA 2


2,5 mV (12 bitów)


4 μA, (12 bitów)

FX2N-4DA 4



� � � �Prąd:0 mA do 20 mA DC4 mA do 20 mA DC

20 μA (10 bitów)

FX3U-4DA 4

Napiecie:-10 V do 10 V DC


� � � �Prąd:0 mA do 20 mA DC4 mA do 20 mA DC

0,63 μA (15 bitów)

Mod

uły

zw

ejśc

iam

iana

logo

wym

iM

oduł

yz

wyj

ścia

mia

nalo

gow

ymi

* Specjalny moduł funkcyjny FX2N-8AD, jest w stanie zmierzyć temperaturę, prąd i napięcie.

� Płytka adaptora, specjalny adaptor lub specjalny blok fukcyjny, mogą być użyte wraz z jednostką centralnąlub jednostką rozszerzającą tej serii.

� Płytka adaptora, specjalny adaptor lub specjalny blok fukcyjny, nie mogą być użyte z tą serią.


Lista modułów analogowych Przetwarzanie wartości analogowych

Mod

uły

do

pom

iaru

tem

per

atur

yM

oduł

ym

iesz

ane

zw

ejśc

iam

i&w

yjśc

iam

iana

logo

wym

i

Rodzaj modułu Oznaczenie Liczbakanałów Zakres Rozdzielczość FX1S FX1N

FX2NFX2NC

FX3U


FN-3A

2 wejscia


40 mV (8 bitów)

� � � �

Prąd:4 mA do 20 mA DC

64 μA (8 bitów)

1 wejscie


40 mV (8 bitów)


64 μA (8 bitów)

FX2N-5A

4 wejscia

Napięcie:-100 mV do 100 mV DC-10 V do 10 V DC

50 μV(ze znakiem, 12 bitów)0,312 mV(ze znakiem, 16 bitów)


10 μA/1,25 μA(ze znakiem, 15 bitów)

1 wejscie




20 μA (10 bitów)

Specjalnyadaptor

FX3U-4AD-PT-ADP

4Termometr oporowyPt100:-50 °C do 250 °C

0,1 °C � � � �

FX3U-4AD-TC-ADP 4

Termoelement typu K:-100 °C do 1000 °C

0,4 °C

� � � �Termoelement typu J:-100 °C to 600 °C

0,3 °C


FX2N-8AD* 8


0,1 °C

� � � �Termoelement typu J:-100 °C do 600 °C

0,1 °C

Termoelement typu T:-100 °C do 350 °C

0,1 °C

FX2N-4AD-PT 4Termometr oporowyPt100:-100 °C do 600 °C

0,2 do 0,3 °C � � � �

FX2N-4AD-TC 4


0,4 °C

� � � �Termoelement typu J:-100 °C do 600 °C

0,3 °C

Moduł regulacjitemperatury(Specjalny blokfunkcyjny)

FX2N-2LC 2

Na przyklad z termoe-lementem typu K:-100 °C do 1300 °C

0,1 °C lub 1 °C(w zależności odużytego czujnikatemperatury)

� � � �Termometr oporowyPt100:-200 °C do 600 °C

FX Beginners Manual I

Indeks

Indeks

AAutomatyczne wyłączenie · · · · · · · · · · · · · · · 3-22

BBateria podtrzymująca pamięć · · · · · · · · · · · · · 2-9

Blokada styków · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-21

EEEPROM · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 2-9

IInstrukcja

ADD · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-21

ANB · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-12

AND · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-9

ANDF· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

ANDP · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

ANI · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-9

BMOV · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-10

CMP · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-15

DIV · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-24

FMOV · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-11

FROM · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-14

INV · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-20

LD · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-6

LDF · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

LDI · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-6

LDP · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

MC · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-19

MCR · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-19

MOV · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-7

MPP · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-17

MPS · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-17

MRD · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-17

MUL · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-23

OR · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-11

ORB· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-12

ORF· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

ORI · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-11

ORP· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

OUT · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-6

PLF · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-18

PLS · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-18

RST · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-15

SET · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-15

SUB · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-22

TO · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-15

LLiczby dwójkowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-2

Liczby ósemkowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-4

Liczby szesnastkowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-3

Licznik

Funkcje · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-7

Pośrednie określanie nastaw· · · · · · · · · · · · 4-11

MModuły do pomiaru temperatury

Funkcja · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-2

Przegląd · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-6

Moduł do sterowania temperaturą · · · · · · · · 7-5, 7-6

Moduły z wejściami analogowymi

Funkcja · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-1

Przegląd · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-5

Moduły z wyjściami analogowymi

Funkcja · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-2

Przegląd · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-5

OOpóźnienie wyłączenia · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-14

PPamięć buforowa · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5-12

Płytki adaptacyjne (wejścia/wyjścia analogowe) · · 7-4

Przekaźniki specjalne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-3

Przełącznik RUN/STOP · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 2-9

Przetwarzanie obrazu procesu· · · · · · · · · · · · · · 2-2

Przykład programowania

Brama ze zwijaną żaluzją · · · · · · · · · · · · · · 3-28

System alarmowy · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-23

Generator sygnału zegarowego· · · · · · · · · · 4-16

Opóźnione załączenie· · · · · · · · · · · · · · · · · 4-4

Określanie wartości zadanej timerów · · · · · · 4-11

Opóźnienie wyłączenia · · · · · · · · · · · · · · · 4-14

II MITSUBISHI ELECTRIC

Indeks

RRejestry danych · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-9

Rejestry specjalne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-10

Rozdzielczość (moduły analogowe) · · · · · · · · · · 7-3

SSpecjalne moduły funkcyjne

Moduły analogowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-4

Wymiana danych z jednostką centralną· · · · · 5-12

Specjalny adaptor · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-4

Sygnał sprzężenia zwrotnego · · · · · · · · · · · · · 3-22

TTermoelement· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-2

Termometr oporowy· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7-2

Termometry oporowe Pt100 · · · · · · · · · · · · · · · 7-2

Timer podtrzymywany · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-5

Timery, liczniki czasu · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-4

UUrządzenia wyłączania awaryjnego· · · · · · · · · · 3-21

Urządzenie

Adres · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-1

Przegląd liczników · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-8

Przegląd rejestrów danych · · · · · · · · · · · · · 4-10

Przegląd rejestrów zbioru · · · · · · · · · · · · · 4-11

Przegląd wejść/wyjść · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-2

Nazwa · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-1

Przegląd przekaźników · · · · · · · · · · · · · · · · 4-3

Przegląd timerów· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4-6

WWbudowany zasilacz pomocniczy · · · · · · · · · · · 2-9

ZZabezpieczenie przed przerwaniem kabla · · · · · 3-21

Zbocze narastające · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

Zbocze opadającej · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3-14

Złącza optyczne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 2-6

MITSUBISHI ELECTRIC

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.German BranchGothaer Straße 8D-40880 RatingenPhone: +49 (0)2102 / 486-0Fax: +49 (0)2102 / 486-1120

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.French Branch25, Boulevard des BouvetsF-92741 Nanterre CedexPhone: +33 (0)1 / 55 68 55 68Fax: +33 (0)1 / 55 68 57 57

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.Irish BranchWestgate Business Park, BallymountIRL-Dublin 24Phone: +353 (0)1 4198800Fax: +353 (0)1 4198890

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.Italian BranchViale Colleoni 7I-20041 Agrate Brianza (MI)Phone: +39 039 / 60 53 1Fax: +39 039 / 60 53 312

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.Spanish BranchCarretera de Rubí 76-80E-08190 Sant Cugat del Vallés (Barcelona)Phone: +34 93 / 565 3131Fax: +34 93 / 589 1579

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.UK BranchTravellers LaneUK-Hatfield, Herts. AL10 8XBPhone: +44 (0)1707 / 27 61 00Fax: +44 (0)1707 / 27 86 95

MITSUBISHI ELECTRIC CORPORATIONOffice Tower “Z” 14 F8-12,1 chome, Harumi Chuo-KuTokyo 104-6212Phone: +81 3 622 160 60Fax: +81 3 622 160 75

MITSUBISHI ELECTRIC AUTOMATION500 Corporate Woods ParkwayVernon Hills, IL 60061Phone: +1 847 478 21 00Fax: +1 847 478 22 83

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.Kunden-Technologie-Center NordRevierstraße 5D-44379 DortmundPhone: +49 (0)231 / 96 70 41 0Fax: +49 (0)231 / 96 70 41 41

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.Kunden-Technologie-Center Süd-OstAm Söldnermoos 8D-85399 HallbergmoosPhone: +49 (0)811 / 99 87 40Fax: +49 (0)811 / 998 74 10

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.Kunden-Technologie-Center Süd-WestKurze Straße 40D-70794 FilderstadtPhone: +49 (0)711 / 77 05 98 0Fax: +49 (0)711 / 77 05 98 79

GEVAWiener Straße 89AT-2500 BadenPhone: +43 (0)2252 / 85 55 20Fax: +43 (0)2252 / 488 60

Koning & Hartman b.v.Industrial SolutionsWoluwelaan 31BE-1800 VilvoordePhone: +32 (0)2 / 257 02 40Fax: +32 (0)2 / 257 02 49

TEHNIKONOktyabrskaya 16/5, Off. 703-711BY-220030 MinskPhone: +375 (0)17 / 210 46 26Fax: +375 (0)17 / 210 46 26

AKHNATON4 Andrej Ljapchev Blvd. Pb 21BG-1756 SofiaPhone: +359 (0)2 / 97 44 05 8Fax: +359 (0)2 / 97 44 06 1

INEA CR d.o.o.Losinjska 4 aHR-10000 ZagrebPhone: +385 (0)1 / 36 940 - 01/ -02/ -03Fax: +385 (0)1 / 36 940 - 03

Beijer Electronics A/SLautruphoj 1-3DK-2750 BallerupPhone: +45 (0)70 / 26 46 46Fax: +45 (0)70 / 26 48 48

Beijer Electronics Eesti OÜPärnu mnt.160iEE-11317 TallinnPhone: +372 (0)6 / 51 81 40Fax: +372 (0)6 / 51 81 49

Beijer Electronics OYJaakonkatu 2FIN-01620 VantaaPhone: +358 (0)207 / 463 500Fax: +358 (0)207 / 463 501

UTECO A.B.E.E.5, Mavrogenous Str.GR-18542 PiraeusPhone: +30 211 / 1206 900Fax: +30 211 / 1206 999

Koning & Hartman b.v.Haarlerbergweg 21-23NL-1101 CH AmsterdamPhone: +31 (0)20 / 587 76 00Fax: +31 (0)20 / 587 76 05

Beijer Electronics SIAVestienas iela 2LV-1009 RigaPhone: +371 (0)784 / 2280Fax: +371 (0)784 / 2281

Beijer Electronics UABSavanoriu Pr. 187LT-02300 VilniusPhone: +370 (0)5 / 232 3101Fax: +370 (0)5 / 232 2980

Intehsis srlbld. Traian 23/1MD-2060 KishinevPhone: +373 (0)22 / 66 4242Fax: +373 (0)22 / 66 4280

Beijer Electronics A/SPostboks 487NO-3002 DrammenPhone: +47 (0)32 / 24 30 00Fax: +47 (0)32 / 84 85 77

MPL Technology Sp. z o.o.Ul. Krakowska 50PL-32-083 BalicePhone: +48 (0)12 / 630 47 00Fax: +48 (0)12 / 630 47 01

SIRIUS TRADING & SERVICES SRLAleea Lacul Morii Nr. 3RO-060841 Bucuresti, Sector 6Phone: +40 (0)21 / 430 40 06Fax: +40 (0)21 / 430 40 02

Beijer Electronics Automation ABBox 426S-20124 MalmöPhone: +46 (0)40 / 35 86 00Fax: +46 (0)40 / 35 86 02

ECONOTEC AGHinterdorfstr. 12CH-8309 NürensdorfPhone: +41 (0)44 / 838 48 11Fax: +41 (0)44 / 838 48 12

CRAFT Consulting & Engineering d.o.o.Toplicina str.4 lok 6SER-1800 NisPhone: +381 (0)18 / 292-24-4/5 , 523 962Fax: +381 (0)18 / 292-24-4/5 , 523 962

INEA SR d.o.o.Karadjordjeva 12/260SER-113000 SmederevoPhone: +381 (0)26 / 617 163Fax: +381 (0)26 / 617 163

CS Mtrade Slovensko, s.r.o.Vajanskeho 58SK - 92101 PiestanyPhone: +421 (0)33 / 7742 760Fax: +421 (0)33 / 7735 144

INEA d.o.o.Stegne 11SI-1000 LjubljanaPhone: +386 (0)1 / 513 8100Fax: +386 (0)1 / 513 8170

AutoCont Control Systems,s.r.o.Jelinkova 59/3CZ-721 00 Ostrava SvinovPhone: +420 (0)59 / 5691 150Fax: +420 (0)59 / 5691 199

AutoCont Control Systems,s.r.o.Technologická 374/6CZ-708 00 Ostrava - PustkovecPhone: +420 595 691 150Fax: +420 595 691 199

B:TECH, a.s.Na Ostrove 84CZ - 58001 Havlickuv BrodPhone: +420 (0)569 / 408 841Fax: +420 (0)569 / 408 889

B:TECH, a. s.HeadofficeU Borové 69CZ-580 01 Havlí?k?v BrodPhone: +420 569 777 777Fax: +420 569 777 778

GTSDarulaceze Cad. No. 43 KAT. 2TR-34384 Okmeydani-IstanbulPhone: +90 (0)212 / 320 1640Fax: +90 (0)212 / 320 1649

CSC Automation Ltd.15, M. Raskova St., Fl. 10, Office 1010UA-02002 KievPhone: +380 (0)44 / 494 33 55Fax: +380 (0)44 / 494-33-66

Meltrade Ltd.Fertõ utca 14.HU-1107 BudapestPhone: +36 (0)1 / 431-9726Fax: +36 (0)1 / 431-9727

Kazpromautomatics Ltd.2, Scladskaya str.KAZ-470046 KaragandaPhone: +7 3212 / 50 11 50Fax: +7 3212 / 50 11 50

ELEKTROSTILYRubzowskaja nab. 4-3, No. 8RU-105082 MoscowPhone: +7 495 / 545 3419Fax: +7 495 / 545 3419

ICOSIndustrial Computer Systems ZAORyazanskij Prospekt, 8A, Office 100RU-109428 MoscowPhone: +7 495 / 232 0207Fax: +7 495 / 232 0327

NPP “URALELEKTRA”Sverdlova 11ARU-620027 EkaterinburgPhone: +7 343 / 353 2745Fax: +7 343 / 353 2461

Ilan & Gavish Ltd.Automation Service24 Shenkar St., Kiryat ArieIL-49001 Petah-TiqvaPhone: +972 (0)3 / 922 18 24Fax: +972 (0)3 / 924 0761

Texel Electronics Ltd.2 Ha´umanut, P.O.B. 6272IL-42160 NetanyaPhone: +972 (0)9 / 863 08 91Fax: +972 (0)9 / 885 24 30

CBI Ltd.Private Bag 2016ZA-1600 IsandoPhone: + 27 (0)11 / 928 2000Fax: + 27 (0)11 / 392 2354

Mitsubishi Electric Europe B.V. /// FA - European Business Group /// Gothaer Straße 8 /// D-40880 Ratingen /// GermanyTel.: +49(0)2102-4860 /// Fax: +49(0)2102-4861120 /// [email protected] /// www.mitsubishi-automation.com

Specyfikacje mogą ulec zmianie bez powiadomienia /// Nr art. 209120-A /// 10.2007

MITSUBISHIELECTRIC

FACTORY AUTOMATION

Documents

Rodzina MELSEC FX - biap.com.pl · PLC wraz z innym wyposażeniem. Te środki ostrożności muszą być zawsze przestrzegane przy pro-jektowaniu, instalacji i obsłudze systemów