Rozkład materiału do podręcznika „Ojczysty Panteon i ... · PDF file– przedstawia bitwy pod Wizną i Monte Cassino jako symboliczne oraz historyczne nawiązania do greckich

Rozkład materiału do podręcznika „Ojczysty Panteon i ojczyste spory” Wydawnictwa Nowa Era dla klasy II LO w roku szkolnym 2016/2017 (30

godzin – I semestr)

Opracowanie - Marta Starzyńska – na podstawie rocznego planu pracy wydawnictwa Nowa Era

Lp. Temat lekcji Treści Oczekiwane osiągnięcia

Uczeń: Liczba godzin

Odniesienia do podstawy programowej

Uczeń:

1

1. Zapoznanie z programem nauczania,

wymaganiami edukacyjnymi i

kryteriami oceniania

Tak jak Grecy i Rzymianie 2. Greccy bohaterowie 1. W starożytnej Grecji

2. Wojna trojańska 3. Wojny z Persami 4. Niezgoda, która rujnuje

– wymienia cechy charakterystyczne antycznej cywilizacji greckiej – przedstawia antyczne wzory bohaterstwa na przykładzie Iliady Homera – charakteryzuje postawy antycznego żołnierza i obrońcy ojczyzny na przykładzie wojen grecko-perskich – omawia skutki wojny peloponeskiej dla świata greckiego – opisuje recepcję bitew pod Maratonem i Termopilami w kulturze

1 A.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, antyczne wzory bohaterstwa, żołnierza i obrońcy ojczyzny oraz ich recepcję w polskiej myśli politycznej, tradycji literackiej oraz edukacyjnej późniejszych epok.

3. Polskie Termopile 1. Polski Leonidas 2. Bitwa pod Zadwórzem 3. Bohaterowie spod

– wyjaśnia, kto i dlaczego zyskał miano polskiego Leonidasa – przedstawia motyw Termopil i jego znaczenie w polskiej literaturze

1 A.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, antyczne wzory bohaterstwa, żołnierza i

Wizny i Monte Cassino

– opisuje przebieg i znaczenie bitwy pod Zadwórzem oraz wyjaśnia jej symbolikę – przedstawia bitwy pod Wizną i Monte Cassino jako symboliczne oraz historyczne nawiązania do greckich Termopil – omawia i ocenia znaczenie popularyzowania wiedzy o wydarzeniach historycznych za pomocą współczesnych środków przekazu

obrońcy ojczyzny oraz ich recepcję w polskiej myśli politycznej, tradycji literackiej oraz edukacyjnej późniejszych epok.

4. Republika rzymska – państwo obywateli

1. Republika rzymska 2. Rzymski obywatel – patriota 3. Kryzys republiki 4. Upadek republiki.

– przedstawia cechy charakterystyczne republiki rzymskiej – omawia cechy rzymskiego obywatela – patrioty na przykładzie Cyncynata – wyjaśnia zależności między kryzysem republiki rzymskiej a upadkiem cnót obywatelskich – analizuje możliwość zastosowania obywatelskich wzorców obowiązujących w starożytnej republice rzymskiej w dzisiejszych czasach

1 A.9.2 charakteryzuje antyczny wzorzec obywatela oraz jego recepcję w polskiej myśli i praktyce politycznej późniejszych epok.

5. Polski patriotyzm na przestrzeni wieków

1. Patriotyzm w przeszłości 2. Święta narodowe 3. Patriotyzm dziś

– przedstawia zmiany w rozumieniu pojęcia patriotyzm w Polsce na przestrzeni dziejów – wskazuje wydarzenia, które miały wpływ na rozwój polskiego patriotyzmu – charakteryzuje postawy patriotyczne w Polsce na przestrzeni dziejów – omawia mity związane z polskim patriotyzmem – wymienia polskie święta narodowe – wyjaśnia, czym charakteryzuje się współczesny patriotyzm i podaje jego przykłady

1 A.9.2 charakteryzuje antyczny wzorzec obywatela oraz jego recepcję w polskiej myśli i praktyce politycznej późniejszych epok.

6. Powtórzenie 1

wiadomości. [6] Za panowania Piastów i Jagiellonów

1 Jak rządzili pierwsi Piastowie

1. Dynastia Piastów 2. Pierwszy król Polski 3. Spory o tron i kryzys państwa Piastów 4. Od odbudowy do podziału państwa Piastów

– lokalizuje w czasie panowanie dynastii piastowskiej – wyjaśnia, jakie przesłanki umożliwiły Bolesławowi Chrobremu sięgnięcie po koronę królewską – omawia sytuację wewnętrzną w państwie piastowskim w XI w. i jej wpływ na pozycję władcy – przedstawia cechy charakterystyczne panowania Kazimierza Odnowiciel, Bolesława Śmiałego i Bolesława Krzywoustego – porównuje oraz ocenia koncepcje polityczne Bolesława Chrobrego, Bolesława Śmiałego i Bolesława Krzywoustego

1 B.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, koncepcje polityczne władców z dynastii piastowskiej.

2 Ostatni Piastowie na tronie polskim

1. Drogi do zjednoczenia 2. Metropolia na straży jedności 3. Panowanie Kazimierza Wielkiego 4. Zmiana dynastii w Polsce

– przedstawia cechy charakterystyczne rozbicia dzielnicowego w Polsce piastowskiej – omawia przyczyny i etapy jednoczenia ziem polskich – opisuje i ocenia rolę Kościoła w jednoczeniu państwa polskiego – charakteryzuje i ocenia panowanie Kazimierza Wielkiego – prezentuje okoliczności przejęcia władzy w Polsce przez Andegawenów i Jagiellonów

1 B.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, koncepcje polityczne władców z dynastii piastowskiej; B.9.2 charakteryzuje oraz ocenia, na wybranych przykładach, rolę ludzi Kościoła w budowie państwa polskiego.

3 Polska częścią Europy łacińskiej

1. Chrzest Mieszka I 2. Zjazd w Gnieźnie. 3. Katoliccy patroni Polsce

– omawia i ocenia skutki przyjęcia chrześcijaństwa przez Mieszka I – opisuje postanowienia zjazdu w Gnieźnie i wymienia jego konsekwencje

1 B.9.2. charakteryzuje oraz ocenia, na wybranych przykładach, rolę ludzi Kościoła w budowie państwa

4. Kultura i sztuka chrześcijańska 5. Wartości i obyczajowość chrześcijańska 6. Architektura i sztuka polska w średniowieczu 7. Kronikarze dziejów Polski 8. Laicyzacja i chrześcijaństwo w czasach współczesnych

– przedstawia na wybranych przykładach rolę, jaką w średniowiecznym państwie i społeczeństwie odgrywali święci patroni – prezentuje cechy charakterystyczne sztuki i kultury chrześcijańskiej w Polsce – określa, na które obszary kultury chrześcijaństwo wywarło największy wpływ – omawia i ocenia wpływ wartości chrześcijańskich na przemiany w obyczajowości społeczeństwa polskiego – charakteryzuje sztukę i architekturę polskiego średniowiecza – wymienia kronikarzy polskich i przedstawia ich osiągnięcia – tłumaczy, jaką rolę kroniki odgrywały dawniej i współcześnie – charakteryzuje przyczyny i skutki laicyzacji życia publiczno-politycznego – wyjaśnia, co przyczyniło się do mniejszej niż w Europie Zachodniej laicyzacji życia w Polsce

polskiego.

4 Początki unii polsko-litewskiej

1. Dlaczego zawarto unię polsko- -litewską? 2. Konflikt z zakonem krzyżackim 3. Spór polsko-krzyżacki na arenie międzynarodowej

– omawia przyczyny, postanowienia i skutki unii polsko-litewskiej w Krewie – przedstawia oraz ocenia panowanie Władysława Jagiełły – opisuje przyczyny i skutki wielkiej wojny z zakonem krzyżackim oraz wojny trzynastoletniej – analizuje znaczenie bitwy pod Grunwaldem dla polskiej tradycji historycznej i świadomości narodowej na przykładzie obrazu Jana Matejki – charakteryzuje dyplomatyczne zabiegi

1 [4]

Wymagania ogólne: I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna.

Pawła Włodkowica na soborze w Konstancji – wyjaśnia, na czym polegała postępowość poglądów Pawła Włodkowica

Dziedzictwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1 Państwo szlachty

polskiej 1. Dlaczego szlachta uzyskała przywileje? 2. Parlament szlachecki 3. „Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie”

– omawia okoliczności nadawania szlachcie przywilejów oraz wymienia ich skutki – opisuje sposób funkcjonowania demokracji szlacheckiej i jej instytucji – przedstawia cechy charakterystyczne stanu szlacheckiego – charakteryzuje ruch egzekucyjny i jego wpływ na postawy przedstawicieli szlachty – omawia i ocenia działalność przywódców ruchu szlacheckiego na przykładzie Jana Zamojskiego oraz Mikołaja Sienickiego – ocenia demokrację szlachecką w Polsce, wykorzystując opinie potomnych i wiedzę własną

1 C.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, postawy obywateli wobec wyzwań epoki (XVI–XVIII w.).

2 Rzeczpospolita Obojga Narodów

1. Złoty wiek 2. Zawarcie unii lubelskiej 3. Rzeczpospolita krajem wielu kultur i religii 4. Pierwsi królowie elekcyjni

– charakteryzuje panowanie ostatnich Jagiellonów – przedstawia i ocenia przyczyny, postanowienia oraz skutki unii lubelskiej – ocenia postawy Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta wobec wyzwań epoki na przykładzie hołdu pruskiego oraz unii lubelskiej – wyjaśnia, na czym polegała wielokulturowość Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jakie były jej skutki – omawia i ocenia przejawy tolerancji


wyznaniowej w Polsce szlacheckiej – wymienia cechy charakterystyczne architektury i sztuki polskiego renesansu – opisuje panowanie pierwszych królów elekcyjnych w Polsce – omawia miejsce hołdu pruskiego i unii lubelskiej w polskiej tradycji historycznej oraz świadomości narodowej na przykładzie obrazów Jana Matejki

3 Wiek wojen 1. Zygmunt III Waza na tronie polskim 2. O tron szwedzki 3. Zmierzch potęgi Polski 4. Lew Lechistanu 5. Rzeczpospolita – państwo ponad stan?

– omawia przyczyny, przejawy i skutki konfliktu Zygmunta Wazy z obozem szlacheckim – prezentuje cechy charakterystyczne konfliktów Rzeczypospolitej z sąsiadami w XVII w. – określa uwarunkowania powstania Chmielnickiego i jego skutki – opisuje przyczyny, przebieg i skutki potopu szwedzkiego – wymienia przyczyny i przejawy odchodzenia od tolerancji wyznaniowej w Polsce – charakteryzuje konflikt polsko-turecki w II poł. XVII w. – ocenia wpływ XVII-wiecznych konfliktów na społeczeństwo Rzeczypospolitej – przedstawia i ocenia postawy wielkich wodzów XVII w. wobec wyzwań epoki na przykładzie Stanisława Żółkiewskiego, Stefana Czarnieckiego i Jana III Sobieskiego


4 Konstytucja 3 maja – ratunek czy przyczyna upadku?

1. Czasy saskie 2. Poniatowski i jego przeciwnicy

– podaje przejawy kryzysu państwowości polskiej w czasach saskich – wymienia cechy sarmatyzmu i

1 C.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, postawy obywateli wobec

3. Dokonania Sejmu Wielkiego 4. Drugi rozbiór Polski

oświecenia w Polsce – charakteryzuje panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego – lokalizuje w czasie i przestrzeni rozbiory państwa polskiego – omawia reformy polityczne i społeczne Sejmu Wielkiego – prezentuje i ocenia postawy szlachty polskiej wobec przemian ustrojowych w kraju – ocenia ruch konfederacki w Polsce stanisławowskiej – przedstawia postawy obywateli wobec wyzwań epoki na przykładzie Tadeusza Rejtana – określa miejsce Konstytucji 3 maja w polskiej tradycji historycznej i świadomości narodowej na przykładzie obrazu Jana Matejki

wyzwań epoki (XVI–XVIII w.); C.9.2 charakteryzuje spory o przyczyny upadku I Rzeczypospolitej.

5 Dlaczego Rzeczpospolita upadła?

1. Sytuacja po drugim rozbiorze 2. Powstanie kościuszkowskie i trzeci rozbiór Polski 3. Przyczyny upadku Rzeczypospolitej 4. Historyczne spory o upadek Rzeczypospolitej

– omawia sytuację w Rzeczypospolitej po drugi rozbiorze – opisuje przebieg insurekcji kościuszkowskiej i jej skutki – podaje przyczyny upadku państwowości polskiej w XVIII w. – charakteryzuje i ocenia stanowiska w sporze o ocenę przyczyn upadku Rzeczypospolitej – przedstawia i ocenia postawy obywateli wobec wyzwań epoki na przykładzie Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz przywódców i uczestników powstania kościuszkowskiego

1 C.9.1 charakteryzuje, na wybranych przykładach, postawy obywateli wobec wyzwań epoki (XVI–XVIII w.); C.9.2 charakteryzuje spory o przyczyny upadku I Rzeczypospolitej.

6. Sprawdzian wiadomości.

1 [6]

Pod zaborami 1 1. Zawiedzione

nadzieje 1. Czy Polacy mogą istnieć bez państwa? 2. U boku Francji? 3. U boku Rosji?

– opisuje losy Polaków po trzecim rozbiorze Rzeczypospolitej – przedstawia okoliczności powstania, organizację i losy Legionów Polskich we Włoszech – omawia i ocenia udział Polaków w kampaniach napoleońskich – wyjaśnia, w jakich okolicznościach powstało Księstwo Warszawskie i jak zostało zorganizowane – wymienia postanowienia kongresu wiedeńskiego w sprawie polskiej – omawia organizację polityczną i przemiany gospodarczo-społeczne w Królestwie Polskim – przedstawia i ocenia postawy obywateli wobec wyzwań epoki na przykładzie Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Poniatowskiego, Ksawerego Druckiego-Lubeckiego i Stanisława Kostki Potockiego

1 D.9.1 charakteryzuje i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz nurtu realizmu politycznego.

2 2. Spiski i powstania

1. Spiski niepodległościowe 2. Powstanie listopadowe 3. Wielka Emigracja

– podaje przyczyny zawiązywania spisków niepodległościowych na ziemiach polskich – omawia i ocenia postawy przywódców politycznych oraz dowódców wojskowych podczas powstania listopadowego – opisuje stosunek społeczeństwa polskiego do zrywów niepodległościowych – charakteryzuje Wielką Emigrację oraz jej wpływ na wydarzenia w Galicji i Wielkopolsce w latach 1846 i 1848 – wymienia skutki rabacji galicyjskiej

1 D.9.1 charakteryzuje i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz nurtu realizmu politycznego; D.9.2 charakteryzuje spory o ocenę dziewiętnastowiecznych powstań narodowych

3 Bić się czy nie bić? 1. Walka czy lojalność? 2. Powstanie styczniowe 3. Praca organiczna 4. Autonomia galicyjska

– opisuje przebieg powstania styczniowego – wyjaśnia wpływ polskiej rzeczywistości politycznej XVIII i XIX w. na kształtowanie się nurtu realizmu politycznego oraz go ocenia – porównuje polskie powstania narodowe pod kątem przyczyn i okoliczności wybuchu oraz sposobu prowadzenia działań militarnych – przedstawia oceny polskich zrywów niepodległościowych w historiografii i publicystyce – prezentuje założenia ideologiczne oraz wskazuje cele i przykłady działalności zwolenników pracy organicznej – formułuje i uzasadnia własną opinię na temat polskich powstań narodowych

1 D.9.1 charakteryzuje i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz nurtu realizmu politycznego; D.9.2. charakteryzuje spory o ocenę dziewiętnastowiecznych powstań narodowych.

4 Jak kształtował się współczesny naród polski?

1. Ku współczesnemu narodowi 2. W obronie polskości 3. Kultura narodowa i religia 4. Ruch narodowy

– omawia pojęcie narodu polskiego na przestrzeni wieków – wymienia czynniki, które miały wpływ na kształtowanie się narodu polskiego w XIX w. – opisuje sposoby walki w obronie polskości – omawia rozwój kultury polskiej w drugiej połowie XIX i na początku XX w. – przedstawia główne koncepcje ideologii nacjonalistycznej i jej rozwój na ziemiach polskich – charakteryzuje współczesny naród polski

1 D.9.1 charakteryzuje i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz nurtu realizmu politycznego.

5 Przemiany społeczne w XIX wieku

1. Nowe grupy społeczne 2. Sprawa chłopska

– wyjaśnia, jakie przemiany cywilizacyjne zaszły na ziemiach polskich pod zaborami w drugiej

1 D.9.1 charakteryzuje i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego

3. Sprawa robotnicza 4. O prawa kobiet

połowie XIX i na początku XX w. – omawia zmiany, jakie zaszły w społeczeństwie polskim w drugiej połowie XIX i na początku XX w. – charakteryzuje założenia ideologiczne i działalność partii politycznych na ziemiach polskich – omawia i ocenia stanowisko ugrupowań politycznych wobec sprawy odzyskania niepodległości przez Polskę – opisuje proces walki o prawa kobiet

oraz nurtu realizmu politycznego.

6. Sprawdzian wiadomości

1 [6]

Polska i Polacy w XX wieku 1 I wojna światowa –

po której stronie podjąć walkę?

1. Powrót sprawy polskiej 2. Po stronie ententy czy państw centralnych? 3. Odzyskanie niepodległości 4. Polacy na konferencji paryskiej

– charakteryzuje poglądy polskich środowisk politycznych na kwestię niepodległości Polski – przedstawia działania zbrojne Polaków w czasie I wojny światowej – opisuje międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej podczas I wojny światowej i po jej zakończeniu – omawia działalność Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego na rzecz odbudowy niepodległej Polski – przedstawia pierwsze tygodnie działalności państwa polskiego po odzyskaniu niepodległości – prezentuje decyzje konferencji pokojowej dotyczące odrodzonego państwa polskiego

1 E.9.1 charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń.

2 Kształtowanie się 1. Powstanie – przedstawia przebieg walk o granice II 1 E.9.1 charakteryzuje spory o

granic wielkopolskie 2. Plebiscyty i powstania śląskie 3. Walki o wschodnią granicę 4. Przyłączenie Wileńszczyzny

Rzeczypospolitej – omawia okoliczności przeprowadzania plebiscytów na Warmii, Mazurach, Powiślu i Górnym Śląsku – charakteryzuje spór dotyczący koncepcji państwa polskiego – na wybranych przykładach przedstawia i ocenia wpływ jednostki na losy narodu oraz państwa – ocenia znaczenie Bitwy Warszawskiej – wyjaśnia okoliczności zajęcia przez Polskę Wileńszczyzny

kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń.

3 Demokracja czy sanacja?

1. Kto powinien rządzić w odrodzonej Rzeczypospolitej? 2. Rządy parlamentarne 3. Zamach majowy 4. Rządy sanacji

– wyjaśnia, co wpływało na demokratyczny charakter konstytucji marcowej – opisuje przyczyny i przejawy słabości polskiej demokracji w 20-leciu międzywojennym – omawia genezę, przebieg i skutki zamachu majowego – prezentuje cechy charakterystyczne rządów sanacyjnych – określa, co wpływało na autorytarny charakter konstytucji kwietniowej – ocenia rolę Józefa Piłsudskiego w kształtowaniu oblicza politycznego Polski międzywojennej – przedstawia założenia programowe i działalność głównych partii politycznych w 20-leciu międzywojennym


4 II Rzeczpospolita 1. Reformowanie kraju 2. Gospodarka II Rzeczypospolitej 3. Rzeczpospolita wielonarodowa

– przedstawia trudności w powojennej odbudowie Polski – omawia działalność Władysława Grabskiego i Eugeniusza Kwiatkowskiego – prezentuje osiągnięcia polskiej

1 E.9.1 charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki

4. Sport w niepodległej Polsce

gospodarki w okresie międzywojennym – charakteryzuje strukturę narodową II Rzeczypospolitej – przedstawia dokonania polskich sportowców – omawia kulturę międzywojennej Polski i charakteryzuje jej główne dziedziny oraz twórców

czołowych uczestników tych wydarzeń.

5 Polacy podczas II wojny światowej

1. Kampania polska 2. Rząd polski na emigracji 3. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 4. Polacy u boku ZSRR

– opisuje działania zbrojne Polaków w czasie wojny obronnej – przedstawia, w jaki sposób doszło do utworzenia rządu polskiego na emigracji oraz omawia jego działalność – podaje okoliczności powstania armii Andersa – charakteryzuje szlak bojowy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – określa polityczne uwarunkowania powstania 1. Dywizji im. T. Kościuszki w ZSRR – omawia polski czyn zbrojny podczas II wojny światowej – na przykładach przedstawia i ocenia wpływ jednostki na losy narodu oraz państwa


6 W okupowanej Polsce

1. Polityka okupantów 2. Polskie organizacje podziemne 3. Powstanie warszawskie

– opisuje politykę niemieckich i radzieckich okupantów wobec narodu polskiego – podaje przykłady martyrologii narodu polskiego – charakteryzuje organizację i działalność Armii Krajowej – przedstawia założenia i realizację planu „Burza” – określa uwarunkowania, przebieg i

1 E.9.1 charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń; E.9.2 charakteryzuje postawy społeczne wobec totalitarnej władzy,

skutki powstania warszawskiego – wyjaśnia kontrowersje wokół oceny powstania warszawskiego – na wybranych przykładach przedstawia i ocenia wpływ jednostki na losy narodu oraz państwa – omawia znaczenie i historię polskich elit

uwzględniając różnorodne formy oporu, oraz koncepcje współpracy lub przystosowania.

7 Polska Ludowa – niepodległa czy zależna?

1. Wizje powojennej Polski 2. Przejęcie władzy przez komunistów 3. Pod rządami PZPR 4. W walce o prawa i wolność

– porównuje wizje niepodległej Polski w koncepcjach politycznych rządu emigracyjnego i polskiej lewicy – określa wpływ wielkich mocarstw na sprawę polską – wymienia etapy przejmowania pełni władzy w Polsce przez komunistów – przedstawia i ocenia działalność powojennego podziemia politycznego i „żołnierzy wyklętych” – wyjaśnia, dlaczego PSL jako opozycja legalna poniosła klęskę – opisuje rolę propagandy w kształtowaniu postaw wobec władzy komunistycznej – ocenia motywy i postawy tych Polaków, którzy zdecydowali się popierać komunistów – charakteryzuje przyczyny, przebieg i skutki wydarzeń poznańskiego Czerwca, polskiego Października 1956 r., Marca 1968 r., Grudnia 1970 r. oraz Czerwca 1976 r. – na wybranych przykładach przedstawia i ocenia wpływ jednostki na losy narodu oraz państwa

1 E.9.1 charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń; E.9.2 charakteryzuje postawy społeczne wobec totalitarnej władzy, uwzględniając różnorodne formy oporu, oraz koncepcje współpracy lub przystosowania.

8 Drogi do wolności 1. Początki Solidarności 2. Jak powstała

– wymienia najważniejsze organizacje opozycyjne lat 70. i 80. oraz ich działalność

1 E.9.1 charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w.,

Solidarność 3. Władza kontra społeczeństwo 4. Stracona dekada? 5. Okrągły Stół 6. Wybory czerwcowe

– opisuje przyczyny, przebieg oraz skutki polityczne i społeczne wydarzeń Sierpnia 1980 r. – omawia organizację, cele i działalność NSZZ „Solidarność” – charakteryzuje stosunek władz komunistycznych do ruchu związkowego i opozycji – przedstawia genezę wprowadzenia stanu wojennego, jego cechy charakterystyczne i skutki – opisuje genezę i kluczowe decyzje obrad Okrągłego Stołu – podaje przebieg i skutki wyborów czerwcowych w 1989 r. oraz okoliczności powołania rządu Tadeusza Mazowieckiego – na wybranych przykładach przedstawia i ocenia wpływ jednostki na losy narodu oraz państwa

uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń; E.9.2 charakteryzuje postawy społeczne wobec totalitarnej władzy, uwzględniając różnorodne formy oporu, oraz koncepcje współpracy lub przystosowania.

9. Sprawdzian wiadomości.

1 [9]

Rozkład materiału do podręcznika „Poznać przeszłość. Rządzący i rządzeni” Wydawnictwa Nowa Era dla klasy II LO w roku szkolnym

2016/2017 (30 godzin – II semestr)

Opracowanie - Marta Starzyńska – na podstawie rocznego planu pracy wydawnictwa Nowa Era Temat lekcji Treści

Oczekiwane osiągnięcia

Uczeń:

Liczba

godzin

Odniesienia

do podstawy programowej

Uczeń:

Rozdział I: U źródeł demokracji i republiki

1. Zapoznanie z

programem nauczania,

wymaganiami

edukacyjnymi i

kryteriami oceniania

1

2. Obywatel w polis

ateńskiej

1. Kto był obywatelem Aten?

2. Reformy ustrojowe

w Atenach

3. Kto sprawował władzę

w Atenach?

4. „Jedność

w różnorodności”

– definiuje pojęcie obywatelstwa w świecie greckim

– charakteryzuje strukturę społeczeństwa starożytnych Aten i jej

wpływ na kwestię obywatelstwa

– wyjaśnia, jaką rolę odgrywali obywatele w demokracji ateńskiej i

ocenia ich wkład w życie polityczne polis

– przedstawia etapy ewolucji ustroju starożytnych Aten

– omawia organizację polis ateńskiej

– opisuje kompetencje organów władzy w demokracji ateńskiej

1 A.7.1 wyjaśnia

pojęcie obywatel

i obywatelstwo

w polis ateńskiej

i w republikańskim Rzymie;

A.7.2 wyjaśnia

recepcję antycznego pojęcia

obywatel

w późniejszych epokach,

z uwzględnieniem

Rzeczypospolitej

przedrozbiorowej

3. Republika rzymska

i jej obywatele

1. Władze republikańskie

2. Kim był obywatel Rzymu?

3. Jak można uzyskać

obywatelstwo?

– wyjaśnia rolę rozwoju terytorialnego państwa rzymskiego w

kształtowaniu się pojęcia civitas

– definiuje pojęcie obywatelstwa w państwie rzymskim

– opisuje strukturę społeczeństwa starożytnego Rzymu

i jej wpływ na kwestię obywatelstwa

– przedstawia etapy ewolucji ustroju starożytnego Rzymu

– wymienia najważniejsze organy i urzędy republiki rzymskiej

1 A.7.1 wyjaśnia

pojęcie obywatel

i obywatelstwo

w polis ateńskiej

i w republikańskim Rzymie;

A.7.2 wyjaśnia


– porównuje i ocenia prawa oraz obowiązki obywateli

w świecie greckim i rzymskim

– tłumaczy, na czym polegały reguły ius soli oraz ius sanguinis w

świecie antycznym i jaką rolę odgrywają współcześnie

obywatel


z uwzględnieniem

Rzeczypospolitej

przedrozbiorowej.

4. Tradycja antycznej

demokracji

i republiki

w późniejszych epokach

1. Republiki

w średniowieczu

2. Obywatele

średniowiecznych miast

3. Republika Niderlandów

4. Demokratyczne

i republikańskie tradycje

polskiej szlachty

– wymienia przykłady recepcji antycznej tradycji politycznej w

późniejszych epokach

– omawia uwarunkowania uzyskania praw obywatelskich przez

średniowieczne mieszczaństwo

– przedstawia prawa i wolności średniowiecznego mieszczaństwa

oraz jego wewnętrze rozwarstwienie

– opisuje osiągnięcia republik kupieckich

– charakteryzuje organy władzy Republiki Weneckiej

i Republiki Zjednoczonych Prowincji

– prezentuje wspólne cechy między demokracją szlachecką w

Rzeczypospolitej a ustrojem polis ateńskiej i republiki rzymskiej

– tłumaczy wpływ ideologii sarmackiej na sposób rozumienia praw i

obowiązków polskiej szlachty względem państwa

1 A.7.2 wyjaśnia


obywatel


z uwzględnieniem

Rzeczypospolitej

przedrozbiorowej.

5. Powtórzenie i

sprawdzian wiadomości

1

[5]

Rozdział II: Królowie i poddani

1. Władcy

średniowiecznej Europy

1. Królestwo Franków

i Kościół

2. Cesarstwo

uniwersalistyczne

3. Cezaropapizm

czy papocezaryzm?

4. Jak przedstawiano

pochodzenie władzy

monarszej?

– wymienia okoliczności powstania państwa Franków

i Państwa Kościelnego oraz wzajemne relacje między nimi

– przedstawia okoliczności odnowienia cesarstwa przez Ottona I

– wyjaśnia, na czym polegała idea uniwersalizmu cesarskiego

– porównuje koncepcje cezaropapizmu i papocezaryzmu

– charakteryzuje rywalizację między cesarstwem

a papiestwem w VIII–XIV w.

– określa doktrynalne podstawy władzy w średniowieczu

– podaje cechy ideologii władzy książąt i królów, cesarza oraz

papieża

1 B.7.1 charakteryzuje zakres

władzy cesarza, papieża i

króla oraz

ich wzajemne relacje

w średniowieczu;

opisuje zakres władzy

samorządu miejskiego

w średniowiecznym mieście.

2. Feudalizm

w średniowieczu

1. Czym był feudalizm?

2. System lenny

3. Poddaństwo chłopów

– tłumaczy znaczenie terminu feudalizm

– omawia relacje między seniorem i wasalem oraz obowiązki

każdego z nich

– przedstawia proces kształtowania się drabiny feudalnej

w społeczeństwie i wynikające z tego konsekwencje

– wyjaśnia, na czym polegała zależność chłopa od pana feudalnego

– opisuje proces rozprzestrzeniania się systemu wasalno-lennego w

Europie

– ocenia stosunki własności występujące

w średniowieczu

1 B.7.2 analizuje relikty

świata feudalnego

w późniejszych epokach.

3. Miasta

średniowiecznej Europy

1. Od upadku

do rozkwitu

2. Lokacje miejskie

3. Samorząd miejski

4. Gildie i cechy

– przedstawia proces odradzania się miast

w średniowiecznej Europie

– wyjaśnia, na czym polegała lokacja miasta i jakie niosła korzyści

dla jego mieszkańców

– omawia organizację i kompetencje samorządu miejskiego

– charakteryzuje zadania i funkcje cechów

– tłumaczy, jaką rolę odgrywały gildie i hanzy

1 B.7.1 charakteryzuje zakres

władzy cesarza, papieża i

króla oraz

ich wzajemne relacje

w średniowieczu;

opisuje zakres władzy

samorządu miejskiego

w średniowiecznym mieście.

4. Kształtowanie się

parlamentaryzmu

europejskiego

1. Początki parlamentaryzmu

angielskiego

2. Organizacja i działanie

parlamentu angielskiego

3. Stany Generalne

we Francji

4. Kompetencje Stanów

Generalnych

5. Zgromadzenia stanowe w

innych krajach europejskich

– przedstawia proces kształtowania się monarchii stanowych

– opisuje genezę parlamentaryzmu angielskiego

i francuskiego

– charakteryzuje organizację i funkcjonowanie parlamentu

angielskiego oraz Stanów

Generalnych, a także prezentuje kompetencje tych zgromadzeń

– ocenia relacje między królem oraz zgromadzeniami stanowymi w

Anglii i Francji

– omawia pochodzenie pierwszych parlamentów

w innych wybranych krajach europejskich

1 C.7.1 analizuje

funkcjonowanie

staropolskiego

parlamentaryzmu na tle

porównawczym.

5. Powtórzenie i


1

[5]

Rozdział III: Absolutyzm czy republika?

1. Obywatele

czy poddani?

1. Prawa człowieka

i prawa obywatela

2. Rewolucja angielska

3. Nowożytne teorie umowy

społecznej

– wyjaśnia różnicę między prawami człowieka a prawami

obywatelskimi

– charakteryzuje kwestie obywatelstwa w różnych modelach

ustrojowych na przykładzie rozważań Niccola Machiavellego,

Thomasa Smitha, Jeana Bodina i Johna Locke’a

– podaje znaczenie pojęcia rewolucja

– omawia przyczyny, przebieg i skutki rewolucji angielskiej

– charakteryzuje oraz ocenia wpływ jednostki na losy narodu i

państwa na przykładzie działalności Olivera Cromwella

– opisuje nowożytne koncepcje umowy społecznej

na przykładzie poglądów Thomasa Hobbesa, Monteskiusza, Jeana-

Jacques’a Rousseau i Woltera

1 A.7.2 wyjaśnia


obywatel


z uwzględnieniem

Rzeczypospolitej

przedrozbiorowej;

C.7.1 analizuje

funkcjonowanie

staropolskiego


porównawczym.

2. Elementy feudalizmu

w czasach nowożytnych

1. Dualizm gospodarczy

w Europie

2. Szlachta a pozostałe grupy

społeczne

3. Folwark szlachecki

4. Jak zanikło poddaństwo

chłopów?

– wyjaśnia, na czym polegał dualizm rozwoju gospodarczego Europy

w epoce nowożytnej

– omawia genezę folwarku pańszczyźnianego

w nowożytnej Polsce

– przedstawia sposób organizacji i funkcjonowania folwarku

– określa gospodarcze znaczenie folwarków

w nowożytnej Polsce

– opisuje sytuację prawną i ekonomiczną poszczególnych stanów

społecznych na ziemiach polskich od XV do XIX w.

– charakteryzuje proces zanikania poddaństwa

i uwłaszczenia chłopów pod zaborami w XIX w.

1 B.7.2 analizuje relikty

świata feudalnego

w późniejszych epokach.

3. Rzeczpospolita

– królestwo

czy republika?

1. Początki polskiego

parlamentaryzmu

2. Obrady sejmu walnego

3. Wolna elekcja

4. Sejmiki ziemskie

– wyjaśnia, z czego wynikała uprzywilejowana pozycja polityczna

szlachty polskiej

– opisuje organizację i funkcjonowanie sejmu walnego oraz

charakteryzuje jego kompetencje

– prezentuje rodzaje sejmików i sejmów

– przedstawia i ocenia relacje między królem oraz parlamentem w

Rzeczypospolitej

– porównuje parlamentaryzm staropolski

z parlamentaryzmami: angielskim i francuskim

1 C.7.1 analizuje

funkcjonowanie

staropolskiego


porównawczym.

4. Szlachta

i magnateria

1. Jak powstał stan

szlachecki?

– wyjaśnia, co decydowało o dominującej pozycji stanu

szlacheckiego w Polsce

1 C.7.2 analizuje i ocenia

zjawisko oligarchizacji

2. Rozwarstwienie stanu

szlacheckiego

3. Wzrost potęgi magnatów

4. Oligarchia magnacka

– omawia najważniejsze przywileje szlacheckie

i wyjaśnia ich wpływ na proces kształtowania się parlamentaryzmu

polskiego

– przedstawia rozwarstwienie stanu szlacheckiego

– podaje cechy odróżniające magnaterię od pozostałych

przedstawicieli warstwy szlacheckiej

– charakteryzuje przyczyny i przejawy kryzysu demokracji

szlacheckiej w XVII w.

– omawia zjawisko oligarchizacji życia politycznego

w Rzeczypospolitej

– opisuje relacje między magnaterią a drobną szlachtą

– ocenia wpływ magnaterii na króla i politykę państwa

życia politycznego

i rozwoju klienteli

jako nieformalnego systemu

władzy

w I Rzeczypospolitej.

5. Z królem lub przeciw

niemu

1. Konfederacje i rokosze

2. Rokosz Zebrzydowskiego

3. Rokosz Lubomirskiego

4. W obronie kraju

5. Konfederacja targowicka

– charakteryzuje rokosz i konfederację jako wyrazy szlacheckiego

buntu

– wymienia najważniejsze postulaty uczestników rokoszy:

lwowskiego, Zebrzydowskiego i Lubomirskiego oraz konfederacji:

tyszowieckiej, barskiej i targowickiej

– ocenia skutki stosowania liberum veto oraz zawiązywania

konfederacji i rokoszy dla państwa

i jego mieszkańców

1 C.7.2 analizuje i ocenia

zjawisko oligarchizacji

życia politycznego

i rozwoju klienteli

jako nieformalnego systemu

władzy

w I Rzeczypospolitej.

6. Polskie wzorce

obywatela

1. Obywatel

w Rzeczypospolitej Obojga

Narodów

2. Nowa koncepcja narodu

– omawia istotę obywatelstwa w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej

– przedstawia ewolucję poglądów na temat roli i miejsca obywatela

w państwie w publicystyce Polski nowożytnej

– ocenia postawy obywatelskie szlachty polskiej inspirowane

ideologią sarmacką

– opisuje propozycje reform ustrojowych w XVIII-wiecznej Polsce i

ich wpływ na prawa, wolności

i obowiązki obywatelskie

– tłumaczy, na czym polega obywatelstwo uniwersalne

1 A.7.2 wyjaśnia


obywatel

w późniejszych epokach, z

uwzględnieniem

Rzeczypospolitej

przedrozbiorowej.

7. Powtórzenie i


2

[8]

Rozdział IV: Wiek rewolucji

1. Wielkie rewolucje 1. Dlaczego wybuchła

rewolucja amerykańska?

– prezentuje przyczyny, przebieg i skutki rewolucji amerykańskiej

– wymienia idee, które przyświecały założycielom Stanów

1 D.7.1 analizuje, na

wybranych przykładach,

2. Wojna o niepodległość

3. Wybuch rewolucji

4. Francja republiką

5. Terror jakobinów

i upadek rewolucji

Zjednoczonych

– omawia przyczyny narastania nastrojów rewolucyjnych

we Francji pod koniec XVIII w.

– opisuje przebieg i skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej

– omawia najważniejsze akty prawne przyjęte przez francuskie

władze rewolucyjne

– wyjaśnia wpływ rewolucyjnych aktów prawnych

i deklaracji na przemiany społeczno-polityczne

we Francji, w Europie i na świecie

zjawisko rewolucji

społeczno-politycznej

i jego ideowe korzenie.

2. Rewolucje społeczne 1. Wiosna Ludów

2. Ideologia socjalistyczna

3. Rewolucja w Rosji

w latach 1905–1907

4. Rok 1917 w Rosji

– opisuje nastroje społeczne i polityczne związane

z przemianami gospodarczymi w XIX w.

– prezentuje przyczyny, przebieg i skutki Wiosny Ludów

– określa wpływ ideologii socjalistycznej na zmiany

i wydarzenia w Europie w XIX i XX w.

– przedstawia okoliczności wybuchu, cechy i skutki rewolucji

rosyjskich



zjawisko rewolucji



3. Społeczeństwo

bez państwa

1. Anarchizm

czy komunizm?

2. Anarchizm

w XX wieku

3. Anarchiści

na ziemiach polskich

4. Anarchiści współcześnie

– omawia założenia ideologiczne anarchizmu

– charakteryzuje poglądy i metody działania przywódców oraz

zwolenników różnych nurtów anarchizmu

– ocenia metody działalności anarchistów

– przedstawia ruch anarchistyczny na ziemiach polskich

– prezentuje udział organizacji anarchistycznych

w działaniach związków zawodowych w XX w.

– wyjaśnia znaczenie haseł antyglobalistów



ruch anarchistyczny.

4. Komuna Paryska 1. Powstanie III Republiki

Francuskiej

2. Okoliczności

proklamowania Komuny

Paryskiej

3. Upadek Komuny Paryskiej

4. Represje wobec

komunardów

– omawia wpływ wojny francusko-pruskiej na przemiany ustrojowe

we Francji i wybuch powstania w Paryżu

– charakteryzuje reformy wprowadzone przez Komunę Paryską

– przedstawia represje, jakie spotkały uczestników Komuny

Paryskiej po jej upadku

– opisuje udział Polaków w Komunie Paryskiej

– ocenia idee, które przyświecały zwolennikom zrywu

w stolicy Francji w 1871 r.



zjawisko rewolucji



5. Powtórzenie i

sprawdzian wiadomości.

2

[6]

Rozdział V: Ku demokratycznej Rzeczypospolitej

1. Obywatele odrodzonej

Rzeczypospolitej

1. Odbudowa państwowości

2. Od demokracji

do sanacji

3. Konflikty społeczne

w II Rzeczypospolitej

– charakteryzuje demokratyczne rozwiązania ustrojowe przyjęte w

odrodzonej Rzeczypospolitej

– przedstawia zakres praw obywatelskich


– omawia wpływ wydarzeń politycznych na ograniczenie swobód

demokratycznych i praw obywatelskich

w przedwojennej Polsce

– wymienia formy i skutki protestów społecznych, które odbywały

się w okresie międzywojennym

– ocenia walkę ugrupowań politycznych działających


– opisuje sytuację narodowościową na ziemiach polskich

1 A.7.2 wyjaśnia


obywatel

w późniejszych epokach, z

uwzględnieniem

Rzeczypospolitej

przedrozbiorowej.

2. Władza

i społeczeństwo

w PRL

1. Komunistyczne władze w

Polsce

do 1956 roku

2. Wydarzenia poznańskie i

odwilż październikowa

3. Jak powstała opozycja?

4. Marzec ’68

5. Grudzień ’70

– przedstawia uwarunkowania przejęcia władzy przez komunistów w

powojennej Polsce

– omawia cechy charakterystyczne ustroju i gospodarki PRL

– wyjaśnia, jaką rolę odgrywały środki masowego przekazu w

kształtowaniu postaw opozycyjnych społeczeństwa polskiego

– charakteryzuje najważniejsze wydarzenia polityczne

w Polsce w latach 1956–1971

– określa wpływ realizacji planów gospodarczych PRL

na powstawanie kryzysów społeczno-politycznych

w kraju

– opisuje przemiany społeczne w PRL

1 E.7.1 analizuje, na


działalność opozycji

politycznej w PRL.

3. Opozycja polityczna

w PRL

1. Początki opozycji

2. O wolne związki zawodowe

3. Rozprawa z opozycją

4. Dalsza walka

o demokrację

– omawia przyczyny, przebieg oraz skutki polityczne

i społeczne protestów i wystąpień Polaków przeciwko władzy

ludowej

– charakteryzuje działalność organizacji opozycyjnych

w PRL na wybranych przykładach

– przedstawia działalność opozycyjną NSZZ „Solidarność”

– wymienia skutki polityczne i społeczne wprowadzenia stanu

wojennego w Polsce

– ocenia rolę obrad Okrągłego Stołu w przemianach politycznych w

kraju

1 E.7.1 analizuje, na


działalność opozycji

politycznej w PRL.

4. Między utopią

a antyutopią

1. Wizje idealnego państwa

2. Utopia w myśli politycznej

3. Antyutopia

4. Eugenika – realizacja

antyutopii

– wyjaśnia pojęcia utopia i antyutopia

– omawia cechy utopijnej wizji państwa idealnego

na przykładach dzieł Platona, Thomasa More’a, Tommasa

Campanelli, Francisa Bacona i Ignacego Krasickiego

– porównuje elementy świata utopii i antyutopii

– przedstawia zagrożenia związane z urzeczywistnieniem antyutopii

dostrzegane przez George’a Orwella i Aldousa Huxleya

– tłumaczy, dlaczego autorzy antyutopii sprzeciwiali się rozwojowi

systemów totalitarnych

– wyjaśnia, na czym polega eugenika i jakie miejsce zajmowała w

teoriach utopijnych i antyutopijnych

– opisuje skutki praktyk eugenicznych w XX w.,

ze szczególnym uwzględnieniem zbrodni nazistowskich

1 E.7.2 objaśnia

pojęcie antyutopii,

odwołując się do prac

Orwella i Huxleya.

5. Powtórzenie

wiadomości

1

[5]

Documents

Rozkład materiału do podręcznika „Ojczysty Panteon i ... · PDF file– przedstawia bitwy pod Wizną i Monte Cassino jako symboliczne oraz historyczne nawiązania do greckich