AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20181

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7RO

ZKŁA

D M

ATER

IAŁU

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

1. M

AG

IA I

RELI

GIA

– M

UZY

KA W

SŁU

ŻBIE

DU

CHA

Rola

muz

yki w

życ

iu c

złow

ieka

: syg

naliz

acyj

na, r

elig

ijna

i obr

zędo

wa.

Ako

mpa

niam

ent

do p

ieśn

i neg

ro s

piri

tual

s

I.1.1.

a, 1.

5.d) ś

piew

a ze

słuch

u lu

b/i z

wyk

orzy

stan

iem

nut

(w ze

spol

e, so

lo, z

akom

pani

amen

-te

m): p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; two

rzy z

pom

ocą n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie:

głoso

we ilu

stra

cje d

źwię

kowe

(ono

mat

opej

e) d

o sc

en sy

tuac

yjnyc

h, te

kstó

w lit

erac

kich;

I.2.1.

d, 2.

4.a,

b, c

) gra

na i

nstru

men

tach

ze sł

uchu

lub/

i prz

y pom

ocy n

ut ak

ompa

niam

enty

; tw

orzy

z po

moc

ą nau

czyc

iela

i sam

odzie

lnie

pro

ste

stru

ktur

y ryt

micz

ne, s

wobo

dny a

kom

pa-

niam

ent r

ytm

iczny

i mel

odyc

zny,

inst

rum

enta

lne

ilust

racje

dźw

ięko

we d

o sc

en sy

tuac

yjnyc

h,

teks

tów

liter

ackic

h;

I.3.3)

impr

owizu

je za

pom

ocą g

estu

i ruc

hu o

raz t

worz

y ilu

stra

cje ru

chow

e do

muz

yki;

I.4.1.

a, b

, 4.2

.e, 4

.3) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej (f

ragm

entó

w lu

b/i

w ca

łośc

i) rep

reze

ntat

ywny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

(od

średn

iow

iecz

a do

wspó

łczes

nośc

i), m

uzy-

ki jaz

zowe

j i ro

zryw

kowe

j; roz

pozn

aje ze

słuc

hu ap

arat

wyk

onaw

czy:

solis

ta, z

espó

ł kam

eraln

y, ch

ór, o

rkie

stra

, big-

band

i zes

pół f

olko

wy;

rozp

ozna

je i a

naliz

uje

utwo

ry m

uzyc

zne

okre

ślając

ich

ele

men

ty, n

astró

j i ch

arak

ter, f

orm

ułuj

e w

ypow

iedz

i, sto

sując

poj

ęcia

char

akte

ryst

yczn

e dl

a ję

zyka

muz

yczn

ego;

II. 2.

1, 2.

2, 2.

4) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpo-

znaje

ich

poło

żeni

e na

pię

ciolin

ii; ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z; zn

a pod

staw

owe

ozna

czen

ia: m

etry

czne

, ago

giczn

e, dy

nam

iczne

i arty

kulac

yjne

oraz

ferm

atę;

II.4.1

, 4.2)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(wok

alna,

inst

rum

enta

lna,

woka

lno-

inst

rum

enta

lna,

arty

styc

zna,

rozr

ywko

wa, lu

dowa

ora

z do

wyb

oru:

sakr

alna);

char

akte

ryst

yki s

tyló

w m

uzyc

znyc

h;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Ant

onio

Viva

ldi;

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i i ws

półcz

esne

j kul

tury

muz

yczn

ej o

raz w

arto

ścio

wej m

uzyk

i pop

ular

nej;

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej, o

brzę

dy, z

wyc

zaje

, tra

dycje

swoj

ego

regio

nu;

III.5)

wys

zuku

je n

agra

nia z

liter

atur

y muz

yczn

ej w

celu

zilu

stro

wani

a twó

rczo

ści k

ompo

zyto

rów,

ce

ch e

poki,

char

akte

ryst

yki s

tyló

w, p

rzyg

otow

ując

pre

zent

acje

lub/

i, muz

yczn

e po

rtfol

io.

• Pi

osen

ki: K

oniec

wak

acji

(muz

. J. Sm

oczy

ński,

sł. E

. Za-

wist

owsk

a), Z

abier

z się

raze

m

z nam

i (sł. p

ol. S

. Kar

asze

wski)

.•

Słuch

amy:

A. V

ivald

i Kon

cert

nr

3 F-

dur J

esień

cz. I

z Czt

erec

h pó

r rok

u, m

uzyk

a z cz

tere

ch

świąt

yń, p

ieśń

mag

iczna

, syg

na-

ły m

yśliw

skie

, Ano

nim

Git

on

bo’d

little

child

’en.

• Gr

amy i

twor

zym

y: Za

bawa

m

uzyc

zna M

asz w

iado

moś

ć, ak

ompa

niam

ent d

o pi

osen

ki.•

Zada

nia

muz

yki: m

uzyk

a sy

-gn

aliza

cyjn

a, o

brzę

dow

a

i reli

gijna

(P s.

13–1

5, 18

).•

KART

A PR

ACY:

Mag

ia i r

eligi

a –

muz

yka w

służ

bie

duch

a

• po

trafi

śpiew

ać w

grup

ie re

fren

pios

enki

Koni

ec w

akac

ji ora

z Za

bier

z się

raze

m z

nam

i;•

umie

okr

eślić

nas

trój w

ysłu

cha-

nego

utw

oru

muz

yczn

ego;

• po

trafi

nazw

ać ki

lka o

znac

zeń

muz

yczn

ych

z zap

isu n

utow

ego

pios

enki

i je w

yjaśn

ić;•

umie

sfor

muł

ować

wyp

owie

dź

na te

mat

roli m

uzyk

i w ży

ciu

czło

wie

ka;

• zn

a okr

eśle

nie

muz

yka s

akra

lna;

• po

trafi

akom

pani

ować

na

inst

rum

enta

ch p

erku

syjn

ych

do n

egro

spiri

tuals

Git

on b

o’d

little

child

’en.

• po

trafi

śpiew

ać so

lo re

fren

pios

enki

Koni

ec w

akac

ji i Z

a-bi

erz s

ię ra

zem

z na

mi, z

wro

tki

śpiew

a w gr

upie

;•

zna p

ojęc

ia du

r/m

oll lu

b m

ajor/

min

or;

• zn

a wię

kszo

ść o

znac

zeń

mu-

zycz

nych

w za

pisie

nut

owym

pi

osen

ki;

• um

ie ro

zpoz

nać s

łuch

em ap

arat

w

ykon

awcz

y w ko

ncer

cie Je

sień

z cyk

lu C

zter

y por

y rok

u A.

Vi-

vald

iego

;•

potra

fi op

owie

dzie

ć o ro

li m

uzyk

i w ży

ciu cz

łow

ieka

i f

unkc

jach,

któr

e pe

łni;

• ro

zum

ie sy

gnali

zacy

jną i

relig

ij-ną

funk

cję m

uzyk

i;•

rozp

ozna

je, z

jakie

go kr

ęgu

kultu

rowe

go p

ocho

dzą p

re-

zent

owan

e pr

zykła

dy m

uzyk

i sa

kraln

ej;

• um

ie d

obra

ć ruc

h i a

kom

pani

a-m

ent i

nstru

men

tów

per

kusy

j-ny

ch d

o pi

eśni

Git

on b

o’d lit

tle

child

’en.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20182

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

2. D

E G

UST

IBU

S N

ON

EST

DIS

PUTA

ND

UM

Rola

muz

yki w

życ

iu c

złow

ieka

: obr

zędo

wa

i roz

ryw

kow

a. A

kom

pani

amen

t do

pio

senk

i lud

owej

Był

a ba

bule

ńka

I.1.1.

a) śp

iewa z

e słu

chu

lub/

i z w

ykor

zyst

anie

m n

ut (w

zesp

ole,

solo

, a ca

ppel

la, z

akom

pani

a-m

ente

m) p

iose

nki z

repe

rtuar

u dz

iecię

cego

, mło

dzie

żowe

go, p

opul

arne

go i l

udow

ego;

I.2.1.

b, c,

d) g

ra n

a ins

trum

enta

ch ze

słuc

hu lu

b/i p

rzy p

omoc

y nut

(w ze

spol

e lu

b/i s

olo)

na

jedn

ym lu

b kil

ku in

stru

men

tach

mel

odyc

znyc

h or

az p

erku

syjn

ych

niem

elod

yczn

ych

mel

odie

, pr

oste

utw

ory,

akom

pani

amen

ty;

I.3.2

.b) w

ykon

uje

pods

tawo

we kr

oki, f

igury

i ukła

dy ta

necz

ne w

ybra

nych

tańc

ów lu

dow

ych

(szcz

egól

nie

włas

nego

regio

nu);

I.4.1.

a, b

, d) ś

wiad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

(fra

gmen

tów

lub/

i w

cało

ści) r

epre

zent

atyw

nych

dla

kole

jnyc

h ep

ok (o

d śre

dnio

wie

cza d

o ws

półcz

esno

ści),

muz

yki

rozr

ywko

wej, u

twor

ów lu

dow

ych

w p

osta

ci or

ygin

alnej

;

I.4.2

.c, 4

.3) ro

zpoz

naje

ze sł

uchu

pod

staw

owe

form

y muz

yczn

e: AB

, ABA

, ABA

1, ron

do i w

aria-

cje; r

ozpo

znaje

i ana

lizuj

e ut

wory

muz

yczn

e ok

reśla

jąc ic

h el

emen

ty, n

astró

j i ch

arak

ter, f

orm

u-łu

je w

ypow

iedz

i, sto

sując

poj

ęcia

char

akte

ryst

yczn

e dl

a jęz

yka m

uzyc

zneg

o;

I.4.4

.c, d

) prz

edst

awia

słuch

aną m

uzyk

ę za

pom

ocą ś

rodk

ów p

ozam

uzyc

znyc

h we

rbali

zuje

em

ocje

i odc

zucia

, opi

suje

słow

ami c

echy

i cha

rakt

er sł

ucha

nych

utw

orów

;

II.4.1

, 3) w

ykaz

uje

się zn

ajom

ością

i dok

onuj

e ch

arak

tery

styk

i muz

yki z

e w

zglę

du n

a jej

rodz

aj (w

okaln

a, in

stru

men

taln

a, wo

kaln

o-in

stru

men

taln

a, ar

tyst

yczn

a, ro

zryw

kowa

, ludo

wa); c

hara

k-te

ryst

yki f

orm

muz

yczn

ych:

ABA

;

II.5.2

) okr

eśla

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy w

ybra

nych

pol

skich

tańc

ów lu

dow

ych

z uw

zglę

dnie

-ni

em w

łasne

go re

gionu

;

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (k

lasyc

yzm

, muz

yka X

X w.

) ora

z pot

rafi

wska

zać

kom

pozy

toró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Wol

fgan

g Am

adeu

sz M

ozar

t;

II.8)

pot

rafi

uzas

adni

ć włas

ne p

refe

renc

je m

uzyc

zne

argu

men

tując

swoj

e w

ybor

y;

II.9)

twor

zy, o

dtwa

rza i

zapi

suje

muz

ykę

przy

uży

ciu d

ostę

pnyc

h te

chno

logii

;

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i i ws

półcz

esne

j kul

tury

muz

yczn

ej o

raz w

arto

ścio

wej m

uzyk

i pop

ular

nej;

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej, o

brzę

dy, z

wyc

zaje

, tra

dycje

swoj

ego

regio

nu;

• Pi

osen

ki: K

oniec

wak

acji (

muz

. J. S

moc

zyńs

ki, sł

. E. Z

awist

ow-

ska)

lub

Zabi

erz s

ię ra

zem

z n

ami (s

ł. pol

. S. K

aras

zews

ki),

pieś

ń lu

dowa

Była

bab

uleń

ka.

• Słu

cham

y: W

.A. M

ozar

t Alle

gro

z Ser

enad

y G-d

ur Ei

ne kl

eine

Nach

tmus

ik, C

. Orff

O Fo

rtun

a z k

anta

ty C

arm

ina

bura

na,

przy

kład

tańc

a lud

oweg

o

z reg

ionu

, z kt

óreg

o po

chod

zi uc

zeń,

utwo

ry d

o w

ybor

u

z pop

rzed

niej

klas

y, np

. L. v

an

Beet

hove

n Bu

rza

z VI S

ymfo

nii

F-du

r op.

68

(Pas

tora

lnej)

, W.A

. M

ozar

t Aria

Kró

low

ej No

cy

z ope

ry C

zaro

dziej

ski f

let, B

ułka

z m

asłe

m.

• Gr

amy:

pieś

ń lu

dową

Plo

n ni

e-sie

my,

plon

; Zab

awa m

uzyc

zna

Kopy

tka

kozio

łka.

• Gu

st m

uzyc

zny,

sam

odzie

lne

uzas

adni

anie

wyb

oru

ulub

io-

nych

utw

orów

.•

Muz

yka

rozr

ywko

wa

(P s.

19).

• KA

RTA

PRAC

Y: D

e gu

stib

us n

on

est d

isput

andu

m.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo re

fren

pios

enki

Koni

ec w

akac

ji; •

potra

fi ok

reśli

ć bud

owę

form

al-ną

pie

śni lu

dowe

j Plo

n ni

esie-

my,

plon

(A B

A);

• zn

a naz

wisk

a kom

pozy

toró

w:

W.A

. Moz

art i

C. O

rff;

• po

trafi

wym

ieni

ć naz

wy c

zte-

rech

inst

rum

entó

w sm

yczk

o-w

ych;

• zn

a ter

min

ost

inat

o;•

potra

fi po

wie

dzie

ć, na

czym

po

lega

rozr

ywko

wa fu

nkcja

m

uzyk

i;•

umie

pod

ać ki

lka p

rzyk

ładów

m

uzyk

i, któ

rą lu

bi;

• bi

erze

udz

iał w

zaba

wie

inst

ru-

men

taln

ej p

rzy p

iose

nce

Była

ba

buleń

ka.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo ca

łą pi

o-se

nkę

Koni

ec w

akac

ji; •

potra

fi gr

ać n

a dzw

onka

ch

lub

flecie

jedn

ą czę

ść m

elod

ii pi

eśni

Plo

n ni

esiem

y, pl

on;

• um

ie p

odać

kilka

prz

ykład

ów

muz

yki, k

tóre

j chę

tnie

słuc

ha

oraz

uza

sad n

ić sw

ój w

ybór

;•

wyk

azuj

e to

lera

ncyjn

ą pos

tawę

wo

bec u

podo

bań

muz

yczn

ych

kole

gów

;•

potra

fi w

łasny

mi s

łowa

mi o

po-

wie

dzie

ć o u

twor

ach

Eine k

leine

Na

cht m

usik

W.A

. Moz

arta

i C

arm

ina

bura

na C

. Orff

a;•

zna t

erm

iny o

stin

ato

rytm

iczne

i o

stin

ato

mel

odyc

zne,

rozp

o-zn

aje o

stin

ato

słuch

em

w u

twor

ze O

rffa.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20183

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

III.9

) sto

suje

zasa

dy w

ynika

jące

ze św

iadom

ego

korz

ysta

nia i

ucz

estn

iczen

ia w

dor

obku

kultu

ry

muz

yczn

ej: o

dpow

iedn

ie za

chow

anie

pod

czas

konc

ertu

, prz

edst

awie

nia o

pero

wego

itp.

, tol

e-ra

ncja

dla p

refe

renc

ji muz

yczn

ych

inny

ch o

sób

oraz

szac

unek

dla

twór

ców

i wyk

onaw

ców.

3. C

ZAS

MIN

ION

Y, C

ZAS

OBE

CNY

Przy

goto

wan

ie k

once

rtu

ulub

ione

j muz

yki.

Ako

mpa

niam

ent

wed

ług

zapi

su p

ikto

gram

ów

I.1.1.

b) śp

iewa z

e słu

chu

lub/

i z w

ykor

zyst

anie

m n

ut (w

zesp

ole,

solo

, a ca

ppel

la, z

akom

pani

a-m

ente

m) w

ybra

ne p

ieśn

i (pat

rioty

czne

);

I.2.1.

d) gr

a na i

nstru

men

tach

prz

y pom

ocy n

ut (w

zesp

ole)

na p

erku

syjn

ych

niem

elod

yczn

ych

akom

pani

amen

ty;

I.4.1.

c) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej p

olsk

ich p

ieśn

i arty

styc

znyc

h

i pat

rioty

czny

ch;

II.2.1

, 2 i 3

) odc

zytu

je i z

apisu

je e

lem

enty

not

acji m

uzyc

znej

naz

ywa d

źwię

ki ga

my,

rozp

ozna

je

ich p

ołoż

enie

na p

ięcio

linii,

różn

icuje

war

tośc

i ryt

micz

ne n

ut i p

auz,

zna s

krót

y piso

wni

mu-

zycz

nej: r

epet

ycja;

II.8)

pot

rafi

uzas

adni

ć włas

ne p

refe

renc

je m

uzyc

zne

argu

men

tując

swoj

e w

ybor

y.

• Pi

osen

ka: S

iekier

a, m

otyk

a (m

uz. a

noni

m, s

ł. z o

kres

u II

wojn

y Ann

a Jac

hnin

a).•

Słuch

amy:

dowo

lne

utwo

ry

z rep

ertu

aru

muz

yki p

oważ

nej

lub

inne

utw

ory w

cześ

niej

prz

y-go

towa

ne p

rzez

nau

czyc

iela

w

celu

zilu

stro

wani

a om

awian

e-go

tem

atu

– fu

nkcji

muz

yki.

• Gr

amy:

akom

pani

amen

t do

pios

enki

wedł

ug p

iktog

ram

ów

zam

iesz

czon

ych

w n

utac

h.

• Ro

la m

uzyk

i w cz

asie

II wo

jny

świat

owej

.•

Zaka

zane

pio

senk

i (P s.

24–2

5).

• KA

RTA

PRAC

Y: C

zas m

inio

ny,

czas

obe

cny.

• um

ie p

rzyg

otow

ać w

zesp

ole

prog

ram

konc

ertu

dla

klasy

;•

wyp

owiad

a się

na t

emat

za-

prop

onow

anyc

h pr

zez s

iebi

e ut

woró

w;

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

je

dną z

wro

tkę

pios

enki

Siekie

ra,

mot

yka;

• um

ie za

grać

akom

pani

amen

t do

tej p

iose

nki w

edłu

g zap

isu

w n

utac

h.

• um

ie u

zasa

dnić

wyb

ór u

twor

ów

na kl

asow

y kon

cert

i p

owie

dzie

ć kilk

a zda

ń na

ich

tem

at;

• um

ie za

śpiew

ać so

lo je

dną l

ub

dwie

zwro

tki p

iose

nki S

iekier

a,

mot

yka;

•

ma p

odst

awow

e w

iadom

ości

na te

mat

II wo

jny ś

wiat

owej

.

4. JE

SIEN

NE

KOM

POZY

CJE

NIE

TY

LKO

MU

ZYCZ

NE

Nie

konw

encj

onal

ne w

ykor

zyst

anie

dar

ów je

sien

i do

twor

zeni

a ak

ompa

niam

entu

. Utr

wal

enie

war

tośc

i ryt

mic

znyc

h nu

t i p

auz

I.1.1.

a) śp

iewa z

e słu

chu

lub/

i z w

ykor

zyst

anie

m n

ut (w

zesp

ole,

solo

, a ca

ppel

la, z

akom

pani

a-m

ente

m) p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

a, d

, 2.3)

gra n

a ins

trum

enta

ch ze

słuc

hu lu

b/i p

rzy p

omoc

y sch

emat

y ryt

micz

ne, a

kom

pa-

niam

enty

; odt

warz

a ges

todź

wię

kam

i pro

ste

rytm

y i sc

hem

aty r

ytm

iczne

;

I.4.b

) two

rzy z

pom

ocą n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie sw

obod

ny ak

ompa

niam

ent r

ytm

iczny

;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e

(pię

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

or

az za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.2.1

, 2) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poło

żeni

e na

pię

ciolin

ii, ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z.

• Pi

osen

ka: R

ozw

ichrz

ona

jesień

(m

uz. J.

Smoc

zyńs

ki, sł

. E. Z

awi-

stow

ska).

• Gr

amy:

rytm

y na k

aszt

anac

h,

liścia

ch i i

nnyc

h je

sienn

ych

„inst

rum

enta

ch”.

• Tw

orzy

my:

inst

rum

enta

cję

do p

iose

nki.

• Liś

cie, k

aszt

any,

żołę

dzie

itp.

• KA

RTA

PRAC

Y: Je

sienn

e ko

mpo

-zy

cje n

ie ty

lko m

uzyc

zne.

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie p

io-

senk

ę Ro

zwich

rzon

a jes

ień;

• um

ie w

ykon

ać ry

tm p

iose

nki n

a je

sienn

ych

„inst

rum

enta

ch”;

• po

trafi

zapr

opon

ować

inst

ru-

men

ty d

o ak

ompa

niam

entu

pi

osen

ki;•

umie

zagr

ać w

zesp

ole

akom

pa-

niam

ent d

o pi

osen

ki;•

zna n

azw

y i sy

mbo

le n

iekt

óryc

h pa

uz u

mie

zast

osow

ać p

odan

e pa

uzy w

pra

ktyc

e.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo w

ybra

ną

zwro

tkę

pios

enki

Rozw

ichrz

ona

jesień

;•

potra

fi za

akom

pani

ować

na

inst

rum

enta

ch p

erku

syjn

ych

oraz

„jes

ienn

ych

gadż

etac

h”

(dro

bnyc

h pr

zedm

iota

ch sy

m-

boliz

ując

ych

jesie

ń);

• sw

obod

nie

wyk

onuj

e ge

stod

ź-w

ięka

mi r

ytm

akom

pani

amen

tu

do p

iose

nki.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20184

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

5. W

IELK

A R

OD

ZIN

A IN

STRU

MEN

TÓW

PER

KUSY

JNYC

H

Akt

ywne

słu

chan

ie m

uzyk

i. Źr

ódło

dźw

ięku

w in

stru

men

tach

per

kusy

jnyc

h

I.1.1.

a) śp

iewa z

e słu

chu

lub/

i z w

ykor

zyst

anie

m n

ut p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

a, d

, 2.5)

gra n

a ins

trum

enta

ch sc

hem

aty r

ytm

iczne

, ako

mpa

niam

enty

, impr

owizu

je o

raz

twor

zy –

pod

kier

unkie

m n

aucz

ycie

la lu

b/i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad,

z uż

ycie

m d

ostę

pnyc

h lu

b w

ykon

anyc

h pr

zez s

iebi

e in

stru

men

tów

;

I.4.2

.a) ro

zpoz

naje

ze sł

uchu

brz

mie

nie

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h;

II.2.1

, 2) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poło

żeni

e na

pię

ciolin

ii, ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z;

II.3.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku –

naz

ywa i

char

akte

ryzu

je je

.

• Pi

osen

ka: R

ozw

ichrz

ona

jesień

(m

uz. J.

Smoc

zyńs

ki, sł

. E. Z

awi-

stow

ska.)

•

Słuch

amy:

A. C

hacz

atur

ian Ta

-ni

ec z

szab

lam

i z b

aletu

Gaj

ane.

• Gr

amy:

Opo

wieś

ć jes

ienne

go

desz

czu,

Zab

awa m

uzyc

zna

Klas

owa

batt

eria

(P s.

30).

• In

stru

men

ty –

per

kusja

w

ork

iestr

ze (P

s. 28

–31).

• KA

RTA

PRAC

Y: W

ielka

rodz

ina

inst

rum

entó

w p

erku

syjn

ych.

• Ew

. plan

sze

Inst

rum

enty

per

ku-

syjn

e niem

elody

czne

i Ins

tru-

men

ty p

erku

syjn

e melo

dycz

ne.

• Fil

my:

Ksylo

fon,

Kot

ły, D

zwon

y ru

row

e, W

ibra

fon,

Taler

ze,

Wer

bel, K

asta

niet

y, Ta

lerz

wisz

ący,

Gong

, Bęb

en w

ielki.

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

pi

osen

kę R

ozw

ichrz

ona

jesień

;•

wie

, co

to są

inst

rum

enty

pe

rkus

yjne

mel

odyc

zne

i nie

-m

elod

yczn

e;•

umie

wym

ieni

ć po

kilka

inst

ru-

men

tów

z ob

ydw

u gr

up, p

odać

ich

źród

ło d

źwię

ku;

• po

trafi

wyja

śnić,

co m

a wpł

yw

na gł

ośno

ść d

źwię

ku w

tych

in

stru

men

tach

.

• um

ie p

owie

dzie

ć kilk

a słó

w

o A.

Cha

czat

urian

ie i j

ego

utwo

-rz

e Ta

niec

z sz

abla

mi;

• po

trafi

rozp

ozna

ć w p

reze

nto-

wany

m u

twor

ze b

rzm

ieni

e kil

ku

inst

rum

entó

w p

erku

syjn

ych

i p

odać

ich

nazw

y;•

umie

miar

owo

zaak

ompa

-ni

ować

pod

czas

akty

wne

go

słuch

ania

muz

yki.

6. JE

SIEN

NE

DZW

ON

YSz

tuka

ludw

isar

ska.

Wyk

orzy

stan

ie d

zwon

eczk

ów w

zab

awie

słu

chow

ej

I.2.1.

c) gr

a na i

nstru

men

tach

prz

y pom

ocy n

ut (w

zesp

ole

lub/

i sol

o) n

a fle

cie p

odłu

żnym

/dz

wonk

ach

pros

te u

twor

y;

II.2.1

, 2) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poło

żeni

e na

pię

ciolin

ii; ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z;

II.3.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku –

naz

ywa i

char

akte

ryzu

je je

;

III.2

, 3) z

na i w

ymie

nia i

nsty

tucje

upo

wsze

chni

ające

kultu

rę m

uzyc

zną w

e w

łasny

m re

gio-

nie,

kraju

i na ś

wie

cie o

raz i

ch d

ziałal

ność

, a ta

kże

śledz

i wyd

arze

nia a

rtyst

yczn

e; po

szuk

uje

info

rmac

ji o m

uzyc

e w

wyd

awni

ctwa

ch ks

iążko

wyc

h, m

ultim

edial

nych

i inn

ych

dost

ępny

ch

źród

łach.

• Słu

cham

y: gło

s dzw

onu

Zyg-

mun

ta, r

óżne

dzw

onki.

• Gr

amy:

Band

oska

, Opo

wieś

ć jes

ienne

go d

eszc

zu

(mel

. G. D

rąże

k, op

rac.

K. Ja

kób-

czak

-Drą

żek).

• Jan

Pawe

ł II ja

ko p

apie

ż, w

ybitn

y Po

lak i m

iłośn

ik sz

tuki.

• Lu

dwisa

rstwo

i najs

łynni

ejsz

y dz

won

– Zy

gmun

t.•

Kied

y biją

dzw

ony?

(P s.

32–3

3).•

KART

A PR

ACY:

Jesie

nne

dzwo

ny.

• Ew

. plan

sza I

nstr

umen

ty p

erku

-sy

jne m

elody

czne

.•

Różn

e dz

wonk

i i dz

wone

czki.

• po

trafi

okre

ślić n

astró

j pie

śni

Band

oska

;•

umie

zagr

ać w

grup

ie fr

agm

ent

Band

oski;

• um

ie p

owie

dzie

ć kilk

a zda

ń

o pa

pież

u Jan

ie Pa

wle

II.

• um

ie za

grać

pie

śń B

ando

ska

na

flecie

lub

dzwo

nkac

h;•

potra

fi op

owie

dzie

ć włas

nym

i sło

wam

i o p

apie

żu Ja

nie

Paw

le II

(w

kont

ekśc

ie je

go zw

iązku

z k

ultu

rą);

• ak

tyw

nie

ucze

stni

czy w

zaba

-w

ie sł

ucho

wej z

dzw

onec

zkam

i.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20185

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

7. D

ROG

I PO

LAKÓ

W D

O N

IEPO

DLE

GŁO

ŚCI

Igna

cy Ja

n Pa

dere

wsk

i – w

irtu

oz, k

ompo

zyto

r, m

ąż s

tanu

. Rol

a ku

ltur

y w

wal

ce o

nie

podl

egło

ść

I.1.1.

b) śp

iewa w

ybra

ne p

ieśn

i pat

rioty

czne

;

I.3.2

.b) w

ykon

uje

pods

tawo

we kr

oki, f

igury

i ukła

dy ta

necz

ne w

ybra

nych

tańc

ów lu

dow

ych

I.4.1.

a, d

, 4.2

.d) ś

wiad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

repr

ezen

taty

wny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

(od

średn

iow

iecz

a do

wspó

łczes

nośc

i), ut

woró

w lu

dow

ych

w p

osta

ci ar

tyst

ycz-

nie

opra

cowa

nej; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

pol

skie

tańc

e na

rodo

we;

II.5.1

) okr

eśla

cech

y pol

skich

tańc

ów n

arod

owyc

h: kr

akow

iaka;

III.7)

anga

żuje

się

w kr

eowa

nie

kultu

ry ar

tyst

yczn

ej sw

ojej

szko

ły i n

ajbliż

szeg

o śro

dow

iska;

III.8

) ucz

estn

iczy r

ealn

ie lu

b w

irtua

lnie

w ró

żnor

odny

ch w

ydar

zeni

ach

muz

yczn

ych.

• Pi

eśń:

Legu

ny w

nieb

ie (m

uz. i

sł.

A. K

owals

ki).

• Słu

cham

y: I.J.

Pade

rews

ki Kr

ako-

wia

k fan

tast

yczn

y.•

Ruch

: tan

iec p

rzy m

elodi

i pieś

ni.•

I.J. Pa

dere

wski

– w

irtuo

z, ko

m-

pozy

tor, p

olity

k i am

basa

dor

Polsk

i.•

Ignac

y Jan

Pade

rews

ki (P

s. 44–

45).

• KA

RTA

PRAC

Y: D

rogi

Polak

ów

do n

iepo

dleg

łośc

i.•

Film

Igna

cy Ja

n Pa

dere

wsk

i –

mist

rz to

nów

i mąż

stan

u.•

Opc

jona

lnie

por

trety

J. Sło

wac-

kiego

, A. M

ickiew

icza,

H. Si

en-

kiew

icza,

J. Mat

ejki,

F. C

hopi

na,

S. M

oniu

szki.

• w

ie, k

im b

ył I.J.

Pade

rews

ki

i jakie

ma z

asłu

gi dl

a Pol

ski;

• po

trafi

rozp

ozna

ć kra

kow

iaka

na p

rzyk

ładzie

utw

oru

Krak

o-w

iak f

anta

styc

zny

i prz

ypom

nieć

cech

y teg

o ta

ńca

naro

dowe

go;

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie p

ieśń

Le

guny

w n

iebie;

• um

ie za

tańc

zyć d

o pi

eśni

pro

-st

y ukła

d.

• po

trafi

poda

ć prz

ykład

y walk

i o

niep

odle

głość

poz

a pol

em

bitw

y, np

. pop

rzez

dzia

łania

ludz

i kul

tury

;•

umie

zaśp

iewać

solo

par

tię

św. P

iotra

z pi

eśni

Legu

ny

w n

iebie.

8. M

UZY

KA N

A JE

SIEN

NĄ

PO

GO

DĘ

Twor

zeni

e ilu

stra

cji m

uzyc

znej

z p

omoc

ą od

głos

ów p

apie

ru. B

udow

anie

inst

rum

entó

w

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.5)

impr

owizu

je o

raz t

worz

y – p

od ki

erun

kiem

nau

czyc

iela

lub/

i sam

odzie

lnie

– ró

żnor

odne

w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad,

z uż

ycie

m d

ostę

pnyc

h lu

b w

ykon

anyc

h pr

zez

siebi

e in

stru

men

tów

;

I.3.1)

odt

warz

a ruc

hem

pro

ste

rytm

y i sc

hem

aty r

ytm

iczne

;

I.4.1.

a, 2.

a, e

, 3) ś

wiad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

repr

ezen

taty

wny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu b

rzm

ieni

e in

stru

men

tów

muz

yczn

ych,

apar

at w

ykon

aw-

czy:

orkie

stra

; roz

pozn

aje i a

naliz

uje

utwo

ry m

uzyc

zne

okre

ślając

ich

elem

enty

, nas

trój i

char

ak-

ter, f

orm

ułuj

e w

ypow

iedz

i, sto

sując

poj

ęcia

char

akte

ryst

yczn

e dl

a jęz

yka m

uzyc

zneg

o;

II.3.1

, 3) w

ykaz

uje

się zn

ajom

ością

i dok

onuj

e po

dział

u in

stru

men

tów

muz

yczn

ych

ze w

zglę

du

na źr

ódło

dźw

ięku

– n

azyw

a i ch

arak

tery

zuje

je, p

odzia

łu ap

arat

u w

ykon

awcz

ego

(ork

iest

ra);

II.4.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(inst

rum

enta

lna);

II.6)

Wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (ś

redn

iow

iecz

e, re

nesa

ns, b

arok

, klas

ycyz

m,

rom

anty

zm, m

uzyk

a XX

w.) o

raz p

otra

fi ws

kaza

ć kom

pozy

toró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

• Pi

osen

ka: Z

awsz

e jes

t pog

oda

(muz

. W. K

aleta

, sł. J

. Hol

m)

i pie

śń Le

guny

w n

iebie

(m

uz. i

sł. A

. Kow

alski)

.•

Słuch

amy:

J.F. H

ände

l, Muz

yka

na w

odzie

.•

Ruch

: Zab

awa m

uzyc

zna

Bo d

o ta

ńca

trze

ba cz

wor

ga

(P s.

35).

• Gr

amy:

Zaba

wa m

uzyc

zna

Wes

oła

orkie

stra

(P s.

38).

• Tw

orzy

my:

odgło

sy d

eszc

zu

i wiat

ru w

ydob

ywan

e z p

omoc

ą pa

pier

u.

• um

ie w

ymie

nić o

mów

ione

wc

ześn

iej f

unkc

je m

uzyk

i;•

potra

fi ok

reśli

ć bud

owę

pios

en-

ki Za

wsz

e jes

t pog

oda;

•

umie

zaśp

iewać

w gr

upie

refre

n pi

osen

ki;•

wie

, co

ozna

cza k

ropk

a prz

y nu

cie; k

ropk

a nad

lub

pod

nutą

, łu

k łąc

znik;

• ak

tyw

nie

ucze

stni

czy w

pos

zu-

kiwan

iu o

dgło

sów

wyd

obyw

a-ny

ch z

papi

eru;

• uc

zest

nicz

y w za

baw

ie tw

órcz

ej

Wes

oła

orkie

stra

z w

ykor

zyst

a-ni

em p

rzed

mio

tów

codz

ienn

e-go

uży

tku;

• um

ie o

pow

iedz

ieć w

łasny

mi

słowa

mi, j

akie

funk

cje p

ełni

m

uzyk

a;•

potra

fi za

śpiew

ać so

lo re

fren

pios

enki

Zaw

sze j

est p

ogod

a;•

umie

znale

źć w

nut

ach

pios

enki

pow

tarz

ający

się

rytm

i pow

tó-

rzyć

go kl

aska

niem

lub

w in

ny

dowo

lny s

posó

b.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20186

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i.•

Graj

ące p

owiet

rze,

Inst

rum

enty

–

dęte

bla

szan

e (P

s. 38

–41).

• KA

RTA

PRAC

Y: M

uzyk

a na

jesie

nną p

ogod

ę.•

Inst

rum

enty

wyk

onan

e pr

zez

nauc

zycie

la –

do p

reze

ntac

ji uc

znio

m.

• M

ała i d

uża b

utel

ka, p

ojem

nik

z wod

ą, ba

lon,

grze

bień

z bi

buł-

ką, g

wizd

ek o

d cz

ajnika

, fle

t.

• w

ykon

uje

inst

rum

ent w

edłu

g in

stru

kcji w

pod

ręcz

niku

.

9. G

RAJĄ

CE P

OW

IETR

ZEIn

stru

men

ty d

ęte

blas

zane

: trą

bka,

wal

torn

ia, p

uzon

, tub

a

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.3,

5) o

dtwa

rza g

esto

dźw

ięka

mi p

rost

e ry

tmy i

sche

mat

y ryt

micz

ne; im

prow

izuje

ora

z two

rzy

– po

d kie

runk

iem

nau

czyc

iela

lub/

i sam

odzie

lnie

– ró

żnor

odne

wyp

owie

dzi m

uzyc

zne

wedł

ug

usta

lony

ch za

sad,

z uż

ycie

m d

ostę

pnyc

h lu

b w

ykon

anyc

h pr

zez s

iebi

e in

stru

men

tów

;

I.4.2

.a, 4

.3) ro

zpoz

naje

ze sł

uchu

brz

mie

nie

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h; ro

zpoz

naje

i ana

lizuj

e ut

wory

muz

yczn

e ok

reśla

jąc ic

h el

emen

ty, n

astró

j i ch

arak

ter, f

orm

ułuj

e w

ypow

iedz

i, sto

sując

po

jęcia

char

akte

ryst

yczn

e dl

a jęz

yka m

uzyc

zneg

o;

II.3.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku –

naz

ywa i

char

akte

ryzu

je je

;

II.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach.

• Pi

osen

ka: Z

awsz

e jes

t pog

oda

(muz

. W. K

aleta

, sł. J

. Hol

m).

• Słu

cham

y: G.

Ros

sini, f

ragm

ent

Uwer

tury

do

oper

y Wilh

elm

Tell (

trąbk

a), C

.M. v

on W

eber

Ch

ór st

rzelc

ów z

oper

y Wol

ny

strz

elec (

walto

rnia)

, G. L

ohm

ann

Diab

elski

puzo

n (p

uzon

), J. G

ol-

land

Konc

ert n

a tu

bę (t

uba).

• Gr

amy:

„koń

skie

krok

i” we

dług

za

pisu

nut

oweg

o, p

reze

ntac

ja br

zmie

nia w

ykon

anyc

h in

stru

-m

entó

w.•

Inst

rum

enty

– d

ęte b

lasz

ane

(P s.

41–4

3).•

KART

A PR

ACY:

Gra

jące

pow

ie-

trze.

• Ew

. plan

sza I

nstr

umen

ty d

ęte

blas

zane

.•

Film

y: Tr

ąbka

, Wal

torn

ia, P

uzon

i T

uba.

• In

stru

men

ty w

ykon

ane

prze

z uc

znió

w.

• um

ie za

śpiew

ać w

zesp

ole

pios

enkę

Zaw

sze j

est p

ogod

a;•

zna n

azw

y ins

trum

entó

w

dęty

ch b

lasza

nych

: trą

bka,

róg

(walt

orni

a), p

uzon

, tub

a;•

potra

fi ro

zpoz

nać n

a ilu

stra

cji

omaw

iane

inst

rum

enty

; •

wyk

onuj

e „k

ońsk

ie kr

oki”

podc

zas a

ktyw

nego

słuc

hani

a m

uzyk

i;•

zna n

azw

y ele

men

tów

bud

owy

inst

rum

entó

w: u

stni

k, cz

ara

głoso

wa, w

enty

le, s

uwak

.

• po

trafi

zaśp

iewać

solo

pio

senk

ę Za

wsz

e jes

t pog

oda;

• zn

a bud

owę,

brzm

ieni

e i z

asad

y w

ydob

ywan

ia dź

wię

ku z

inst

ru-

men

tów

dęt

ych

blas

zany

ch;

• um

ie o

pow

iedz

ieć o

brz

mie

niu

inst

rum

entó

w p

o w

ysłu

chan

iu

przy

kładu

muz

yczn

ego.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20187

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

10. W

OCZ

EKIW

AN

IU N

A P

IERW

SZY

ŚN

IEG

Odg

łosy

zim

oweg

o kr

ajob

razu

. Skr

óty

piso

wni

muz

yczn

ej –

vol

ty

I.1.1,

1.6)

śpiew

a a) p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

i lud

oweg

o, im

prow

izuje

wok

alnie

or

az tw

orzy

– p

od ki

erun

kiem

nau

czyc

iela

i sam

odzie

lnie

– ró

żnor

odne

wyp

owie

dzi m

uzyc

zne

wedł

ug u

stalo

nych

zasa

d;

2.1.c)

gra n

a ins

trum

enta

ch p

rost

e ut

wory

;

II.1.1

.1) zn

a, ro

zum

ie i w

ykor

zyst

uje

w p

rakt

yce

pods

tawo

we p

ojęc

ia i t

erm

iny m

uzyc

zne

(pię

-cio

linia,

kluc

z, nu

ta, p

auza

, war

tość

rytm

iczna

, dźw

ięk,

gam

a, ak

ord,

akom

pani

amen

t) or

az

zale

żnoś

ci m

iędz

y nim

i;

II.2.1

–3) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej: n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poło

żeni

e na

pię

ciolin

ii, ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z, zn

a skr

óty p

isow

ni m

uzyc

znej

: re

pety

cja, v

olty

;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej, o

brzę

dy, z

wyc

zaje

, tra

dycje

swoj

ego

regio

nu.

• Pi

osen

ka: O

góln

ie zim

a

(muz

. J. Sm

oczy

ński,

sł. J.

Hol

m).

• Gr

amy:

kolę

dę Pó

jdźm

y wsz

y-sc

y do

staj

enki.

• P

s. 42

–45.

• KA

RTA

PRAC

Y: W

ocz

ekiw

aniu

na

pie

rwsz

y śni

eg.

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie

pier

wszą

zwro

tkę

pios

enki

Ogó

lnie

zima;

• zn

a ter

min

volta

i roz

umie

funk

-cję

volt

w za

pisie

nut

owym

;•

wie

, co

to je

st sy

nkop

a, pr

zed-

takt

, pau

zy;

• w

ie, ja

ki je

st za

pis,

nazw

y i f

unkc

je ró

żnyc

h oz

nacz

eń

muz

yczn

ych

wys

tępu

jącyc

h

w p

iose

nce;

• um

ie za

grać

frag

men

t kol

ędy

Pójd

źmy w

szys

cy d

o st

ajen

ki.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo p

ierw

szą

zwro

tkę

pios

enki

Ogó

lnie

zima;

• po

trafi

sam

odzie

lnie

znale

źć

w n

utac

h te

j pio

senk

i ryt

m

z syn

kopą

;•

umie

zako

ńczy

ć pow

tarz

ającą

się

pro

stą m

elod

ię, im

prow

izu-

jąc d

rugą

voltę

.

11. W

KRÓ

TCE

ŚWIĘ

TA B

OŻE

GO

NA

ROD

ZEN

IAKa

pela

ludo

wa.

Gra

my

i śpi

ewam

y ko

lędy

i pa

stor

ałki

I.1.1.

a) śp

iewa z

e słu

chu

lub/

i z w

ykor

zyst

anie

m p

iose

nki z

repe

rtuar

u lu

dowe

go;

I.2.1.

c) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry;

I.4.2

.a, e

) roz

pozn

aje ze

słuc

hu b

rzm

ieni

e in

stru

men

tów

muz

yczn

ych,

apar

at w

ykon

awcz

y: ka

pela

ludo

wa;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej, o

brzę

dy, z

wyc

zaje

, tra

dycje

swoj

ego

regio

nu.

• Pa

stor

ałka:

My t

eż, p

astu

sz-

kow

ie.•

Gram

y: Pó

jdźm

y wsz

yscy

do

staj

enki,

Jezu

s mal

usień

ki,

akom

pani

amen

t do

past

orałk

i M

y też

, pas

tusz

kow

ie.•

Polsk

ie zw

ycza

je zw

iązan

e z B

ożym

Nar

odze

niem

• Ka

pele

ludo

we.

• Pr

zy w

igilijn

ym st

ole,

Inst

ru-

men

ty ka

peli l

udow

ej

(P s.

48–5

0, 51

).•

KART

A PR

ACY:

Wkr

ótce

świę

ta

Boże

go N

arod

zeni

a.

• zn

a mel

odie

i sło

wa n

iekt

óryc

h po

lskich

kolę

d i p

asto

rałe

k;•

umie

zaśp

iewać

w gr

upie

pas

to-

rałkę

My t

eż, p

astu

szko

wie;

• w

ie, c

o to

jest

kape

la lu

dowa

;•

potra

fi za

grać

na d

zwon

kach

/fle

cie ko

lędę

Pójd

źmy w

szys

cy

do st

ajen

ki or

az fr

agm

ent J

ezus

m

alus

ieńki;

• um

ie za

grać

akom

pani

amen

t do

past

orałk

i z o

bser

wacją

zapi

su

nuto

wego

.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo p

asto

rałkę

M

y też

, pas

tusz

kow

ie;•

potra

fi w

ymie

nić r

óżne

rodz

aje

kape

l ludo

wyc

h;•

umie

zagr

ać n

a dzw

onka

ch/f

le-

cie ko

lędę

Jezu

s mal

usień

ki.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20188

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

12. K

OLĘ

DO

WA

NIE

Solo

we

wys

tępy

chę

tnyc

h uc

znió

w –

pre

zent

acja

um

ieję

tnoś

ci

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u lu

dowe

go;

I.2.1.

b, c,

d) g

ra n

a ins

trum

enta

ch m

elod

ie, p

rost

e ut

wory

, ako

mpa

niam

enty

;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e: po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej, o

brzę

dy, z

wyc

zaje

, tra

dycje

swoj

ego

regio

nu.

• Pa

stor

ałka:

My t

eż, p

astu

sz-

kow

ie.•

Słuch

amy:

różn

ych

znan

ych

i n

iezn

anyc

h po

lskich

kolę

d

i pas

tora

łek.

• Gr

amy:

Jezu

s mal

usień

ki

i Pój

dźm

y wsz

yscy

do

staj

enki,

so

lowe

wys

tępy

chęt

nych

uc

znió

w.•

KART

A PR

ACY:

Kol

ędow

anie

.

• zn

a mel

odie

i sło

wa n

iekt

óryc

h po

lskich

kolę

d i p

asto

rałe

k;•

umie

zaśp

iewać

w gr

upie

pas

to-

rałkę

My t

eż, p

astu

szko

wie;

• po

trafi

zagr

ać ko

lędę

Jezu

s ma-

lusie

ńki i/

lub

Pójd

źmy w

szys

cy

do st

ajen

ki;•

przy

niós

ł śpi

ewni

ki z k

olęd

ami

i pas

tora

łkam

i.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo p

asto

rałkę

M

y też

, pas

tusz

kow

ie;•

potra

fi za

akom

pani

ować

do

wyb

rane

j kol

ędy l

ub p

asto

rałki

na

dow

olny

m in

stru

men

cie

mel

odyc

znym

.

13. J

ESZC

ZE JE

DEN

MA

ZUR

DZI

SIA

JCe

chy

maz

ura.

Śpi

ewam

y i g

ram

y pi

eśni

w r

ytm

ie m

azur

a

I.1.1.

a, 1.

4) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; wyk

onuj

e so

lo lu

b w

zesp

ole

rytm

icz-

ne re

cyta

cje it

p.;

I.2.1.

c, 2.

3) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry, o

dtwa

rza g

esto

dźw

ięka

mi p

rost

e ry

tmy

i s

chem

aty r

ytm

iczne

;

I.4.1.

d, 4

.2.d

) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej u

twor

ów lu

dow

ych

w

post

aci o

rygin

alnej

i arty

styc

znie

opr

acow

anej

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu p

olsk

ie ta

ńce

naro

dowe

;

II.4.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(ludo

wa);

II.5.1

) okr

eśla

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy p

olsk

ich ta

ńców

nar

odow

ych:

pol

onez

a, m

azur

a, ku

ja-w

iaka,

ober

ka, k

rako

wiak

a;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej

• Pi

osen

ka: Z

imow

y maz

ur

(J. Sm

oczy

ński,

E. Z

awist

owsk

a).•

Słuch

amy:

Maz

urek

w w

ykon

aniu

ka

peli l

udow

ej, S.

Mon

iuszk

o M

azur

z op

ery S

trasz

ny d

wór.

• Gr

amy:

F. Ty

mol

ski O

stat

ni

maz

ur, r

ytm

y maz

ura.

• Po

dsta

wowe

cech

y maz

ura

Maz

ur (P

s. 52

–55)

.•

KART

A PR

ACY:

Jesz

cze

jede

n m

azur

dzis

iaj.

• In

tera

ktyw

na p

lansz

a dem

on-

stra

cyjn

a Maz

ur.

• W

ybra

ne kr

oki i

figur

y maz

ura.

• Fil

m: M

azur

.

• um

ie za

śpiew

ać p

ierws

zą zw

rot-

kę p

iose

nki Z

imow

y maz

ur;

• zn

a naz

wy p

olsk

ich ta

ńców

na

rodo

wyc

h;•

potra

fi w

ymie

nić c

hara

kter

y-st

yczn

e ce

chy p

olon

eza,

krak

o-w

iaka i

maz

ura;

• wi

e, co

to je

st nu

ta ak

cent

owan

a;•

umie

wyja

śnić

funk

cję kr

opki

umie

szcz

onej

obo

k nut

y;•

potra

fi w

yjaśn

ić ok

reśle

nie:

arty

styc

zne

opra

cowa

nie

tańc

a.

• um

ie za

śpiew

ać w

szys

tkie

zwro

tki p

iose

nki Z

imow

y maz

ur;

• um

ie w

yklas

kać l

ub za

grać

na

inst

rum

encie

per

kusy

jnym

cha-

rakt

erys

tycz

ne ry

tmy m

azur

a;•

potra

fi za

grać

na d

zwon

kach

fra

gmen

t pie

śni F

. Tym

olsk

iego

O

stat

ni m

azur

; •

umie

uzu

pełn

ić za

pis r

ytm

u w

y-ko

rzys

tując

war

tośc

i ryt

micz

ne

z kro

pką.

14. S

ZYBK

O I

WO

LNO

– O

BERE

K I K

UJA

WIA

KCe

chy

ober

ka i

kuja

wia

ka –

rozp

ozna

wan

ie t

ańcó

w w

słu

chan

ych

przy

kład

ach.

Impr

owiz

acja

mel

odii

kuja

wia

ka n

a dź

wię

kach

e g

h

I.1.1.

a, 1.

6) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; impr

owizu

je w

okaln

ie o

raz t

worz

y –

pod

kieru

nkie

m n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

us

talo

nych

zasa

d;

I.2.1.

c. 2.

5) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry; im

prow

izuje

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m

nauc

zycie

la lu

b/i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad;

• Pi

osen

ki: Ta

niec

tupa

niec

(K

. Kw

iatko

wska

, S. K

aras

zew

-sk

i), Zi

mow

y kuj

awia

k (W

. Kale

ta, E

. Zaw

istow

ska).

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie p

io-

senk

ę Zi

mow

y kuj

awia

k; •

potra

fi za

grać

frag

men

t pie

śni

Ost

atni

maz

ur;

• um

ie za

śpiew

ać so

lo re

fren

pios

enki

Zim

owy k

ujaw

iak;

• um

ie za

grać

całą

mel

odię

pie

śni

Ost

atni

maz

ur;

• um

ie o

dczy

tać r

ytm

w m

etru

m

3/8;

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20189

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

I.3.2

.a) w

ykon

uje

pods

tawo

we kr

oki, f

igury

i ukła

dy ta

necz

ne p

olsk

ich ta

ńców

nar

odow

ych:

ku

jawiak

a;

I.4.1.

d, 2.

d) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej: u

twor

ów lu

dow

ych

w

post

aci o

rygin

alnej

i arty

styc

znie

opr

acow

anej

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu p

olsk

ie ta

ńce

naro

dowe

;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej.

• Słu

cham

y: O

bere

k w

wyk

onan

iu ka

peli l

udow

ej,

R. Tw

ardo

wski

Obe

rek

na o

rkie

strę

smyc

zkow

ą,

H. W

ieni

awsk

i Kuj

awia

k a-m

oll.

• Gr

amy:

F. Ty

mol

ski O

stat

ni m

a-zu

r, ry

tmy k

ujaw

iaka i

obe

rka.

• Tw

orzy

my:

mel

odia

kujaw

iaka

na d

źwię

kach

e g h

głos

em lu

b na

inst

rum

encie

.•

Ruch

: ukła

d ku

jawiak

a prz

y pi

osen

ce.

• Po

dsta

wowe

cech

y obe

rka

i kuj

awiak

a.•

Kuja

wia

k, O

bere

k (P

s. 55

–60)

. •

KART

A PR

ACY:

Szyb

ko i w

olno

–

ober

ek i k

ujaw

iak.

• In

tera

ktyw

ne p

lansz

e de

mon

-st

racy

jne

Obe

rek,

Kuja

wia

k. •

Wyb

rane

krok

i i fig

ury o

berk

a i k

ujaw

iaka.

• Fil

m K

ujaw

iak.

• zn

a naz

wy i

pot

rafi

wym

ieni

ć ch

arak

tery

styc

zne

cech

y: m

azu-

ra, k

ujaw

iaka i

obe

rka;

• po

trafi

okre

ślić k

ontra

sty

i pod

obie

ństw

a wys

tępu

jące

mię

dzy o

berk

iem

i kuj

awiak

iem

;•

zna t

erm

in m

etru

m tr

ójdz

ieln

e;•

zna m

etru

m 3/

8.

• um

ie w

yklas

kać l

ub za

grać

na

inst

rum

encie

rytm

y obe

rkow

e

i kuj

awiak

owe;

• po

trafi

zaim

prow

izowa

ć gło

sem

lu

b na

inst

rum

encie

mel

odię

ku

jawiak

a na d

źwię

kach

e g h

.

15. P

OLS

KI K

ARN

AWA

Ł W

RY

TMA

CH T

AŃ

CÓW

NA

ROD

OW

YCH

Utr

wal

enie

cec

h ta

ńców

– z

abaw

y i ć

wic

zeni

a

I.1.1.

a, 1.

4, 1.

6) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

i lud

oweg

o; w

ykon

uje

solo

lub

w

zesp

ole

rytm

iczne

recy

tacje

itp.

; impr

owizu

je w

okaln

ie o

raz t

worz

y – p

od ki

erun

kiem

nau

czy-

ciela

i sam

odzie

lnie

– ró

żnor

odne

wyp

owie

dzi m

uzyc

zne

wedł

ug u

stalo

nych

zasa

d;

I.2.1.

a) gr

a na i

nstru

men

tach

sche

mat

y ryt

micz

ne;

I.3.2

.a) w

ykon

uje

pods

tawo

we kr

oki, f

igury

i ukła

dy ta

necz

ne p

olsk

ich ta

ńców

nar

odow

ych:

po

lone

za, k

ujaw

iaka i

krak

owiak

a;

I.4.1.

d, 4

.2.d

) św

iadom

ie sł

ucha

utw

orów

ludo

wyc

h w

pos

taci

oryg

inaln

ej i a

rtyst

yczn

ie o

prac

o-wa

nej; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

pol

skie

tańc

e na

rodo

we;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.5.1

) okr

eśla

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy p

olsk

ich ta

ńców

nar

odow

ych:

pol

onez

a, m

azur

a, ku

ja-w

iaka,

ober

ka, k

rako

wiak

a;

• Pio

senk

i: Zim

owy m

azur

(J. S

mo-

czyń

ski, E

. Zaw

istow

ska),

Tani

ec

tupa

niec

(K. K

wiat

kows

ka,

S. Ka

rasze

wski)

, Zim

owy k

ujawi

ak

(W. K

aleta

, E. Z

awist

owsk

a), p

io-

senk

i z 4

klasy

(Pol

onez

ryce

rski,

Krak

owia

cy za

wad

iacy

).•

Słuch

amy:

Obe

rek R

. Twa

rdow

-sk

i, Kuj

awia

k H. W

ieni

awsk

i, m

elod

ie w

rytm

ach

polsk

ich

tańc

ów n

arod

owyc

h.•

Gram

y: ry

tmy p

olsk

ich ta

ńców

na

rodo

wyc

h.•

Ruch

: Zab

awa m

uzyc

zna P

olsk

i ka

rnaw

ał (P

s. 6

1).

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie

pozn

ane

pios

enki

w ry

tmac

h ta

ńców

;•

potra

fi w

ymie

nić c

hara

kter

y-st

yczn

e ce

chy p

olsk

ich ta

ńców

na

rodo

wyc

h: p

olon

eza,

maz

ura,

ober

ka, k

ujaw

iaka i

krak

owiak

a;•

umie

prz

ypor

ządk

ować

poz

na-

ne p

iose

nki i

utwo

ry d

o od

po-

wie

dnie

go ta

ńca;

• zn

a naz

wisk

o He

nryk

Wie

-ni

awsk

i;•

rozu

mie

term

in p

arlan

do.

• po

trafi

wyk

onać

rytm

y pol

skich

ta

ńców

nar

odow

ych;

• um

ie ro

zpoz

nać t

ańce

nar

odo-

we p

o us

łysze

niu

ich ry

tmu;

• po

trafi

poda

ć kilk

a inf

orm

acji

o He

nryk

u W

ieni

awsk

im;

• um

ie w

yrec

ytow

ać p

rzys

łow

ie

ludo

we w

rytm

ie ta

ńców

nar

o-do

wyc

h;•

potra

fi w

ykon

ać kr

oki i

figur

y w

ybra

nego

tańc

a nar

odow

ego.

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

12. K

OLĘ

DO

WA

NIE

Solo

we

wys

tępy

chę

tnyc

h uc

znió

w –

pre

zent

acja

um

ieję

tnoś

ci

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u lu

dowe

go;

I.2.1.

b, c,

d) g

ra n

a ins

trum

enta

ch m

elod

ie, p

rost

e ut

wory

, ako

mpa

niam

enty

;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e: po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej, o

brzę

dy, z

wyc

zaje

, tra

dycje

swoj

ego

regio

nu.

• Pa

stor

ałka:

My t

eż, p

astu

sz-

kow

ie.•

Słuch

amy:

różn

ych

znan

ych

i n

iezn

anyc

h po

lskich

kolę

d

i pas

tora

łek.

• Gr

amy:

Jezu

s mal

usień

ki

i Pój

dźm

y wsz

yscy

do

staj

enki,

so

lowe

wys

tępy

chęt

nych

uc

znió

w.•

KART

A PR

ACY:

Kol

ędow

anie

.

• zn

a mel

odie

i sło

wa n

iekt

óryc

h po

lskich

kolę

d i p

asto

rałe

k;•

umie

zaśp

iewać

w gr

upie

pas

to-

rałkę

My t

eż, p

astu

szko

wie;

• po

trafi

zagr

ać ko

lędę

Jezu

s ma-

lusie

ńki i/

lub

Pójd

źmy w

szys

cy

do st

ajen

ki;•

przy

niós

ł śpi

ewni

ki z k

olęd

ami

i pas

tora

łkam

i.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo p

asto

rałkę

M

y też

, pas

tusz

kow

ie;•

potra

fi za

akom

pani

ować

do

wyb

rane

j kol

ędy l

ub p

asto

rałki

na

dow

olny

m in

stru

men

cie

mel

odyc

znym

.

13. J

ESZC

ZE JE

DEN

MA

ZUR

DZI

SIA

JCe

chy

maz

ura.

Śpi

ewam

y i g

ram

y pi

eśni

w r

ytm

ie m

azur

a

I.1.1.

a, 1.

4) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; wyk

onuj

e so

lo lu

b w

zesp

ole

rytm

icz-

ne re

cyta

cje it

p.;

I.2.1.

c, 2.

3) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry, o

dtwa

rza g

esto

dźw

ięka

mi p

rost

e ry

tmy

i s

chem

aty r

ytm

iczne

;

I.4.1.

d, 4

.2.d

) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej u

twor

ów lu

dow

ych

w

post

aci o

rygin

alnej

i arty

styc

znie

opr

acow

anej

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu p

olsk

ie ta

ńce

naro

dowe

;

II.4.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(ludo

wa);

II.5.1

) okr

eśla

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy p

olsk

ich ta

ńców

nar

odow

ych:

pol

onez

a, m

azur

a, ku

ja-w

iaka,

ober

ka, k

rako

wiak

a;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej

• Pi

osen

ka: Z

imow

y maz

ur

(J. Sm

oczy

ński,

E. Z

awist

owsk

a).•

Słuch

amy:

Maz

urek

w w

ykon

aniu

ka

peli l

udow

ej, S.

Mon

iuszk

o M

azur

z op

ery S

trasz

ny d

wór.

• Gr

amy:

F. Ty

mol

ski O

stat

ni

maz

ur, r

ytm

y maz

ura.

• Po

dsta

wowe

cech

y maz

ura

Maz

ur (P

s. 52

–55)

.•

KART

A PR

ACY:

Jesz

cze

jede

n m

azur

dzis

iaj.

• In

tera

ktyw

na p

lansz

a dem

on-

stra

cyjn

a Maz

ur.

• W

ybra

ne kr

oki i

figur

y maz

ura.

• Fil

m: M

azur

.

• um

ie za

śpiew

ać p

ierws

zą zw

rot-

kę p

iose

nki Z

imow

y maz

ur;

• zn

a naz

wy p

olsk

ich ta

ńców

na

rodo

wyc

h;•

potra

fi w

ymie

nić c

hara

kter

y-st

yczn

e ce

chy p

olon

eza,

krak

o-w

iaka i

maz

ura;

• wi

e, co

to je

st nu

ta ak

cent

owan

a;•

umie

wyja

śnić

funk

cję kr

opki

umie

szcz

onej

obo

k nut

y;•

potra

fi w

yjaśn

ić ok

reśle

nie:

arty

styc

zne

opra

cowa

nie

tańc

a.

• um

ie za

śpiew

ać w

szys

tkie

zwro

tki p

iose

nki Z

imow

y maz

ur;

• um

ie w

yklas

kać l

ub za

grać

na

inst

rum

encie

per

kusy

jnym

cha-

rakt

erys

tycz

ne ry

tmy m

azur

a;•

potra

fi za

grać

na d

zwon

kach

fra

gmen

t pie

śni F

. Tym

olsk

iego

O

stat

ni m

azur

; •

umie

uzu

pełn

ić za

pis r

ytm

u w

y-ko

rzys

tując

war

tośc

i ryt

micz

ne

z kro

pką.

14. S

ZYBK

O I

WO

LNO

– O

BERE

K I K

UJA

WIA

KCe

chy

ober

ka i

kuja

wia

ka –

rozp

ozna

wan

ie t

ańcó

w w

słu

chan

ych

przy

kład

ach.

Impr

owiz

acja

mel

odii

kuja

wia

ka n

a dź

wię

kach

e g

h

I.1.1.

a, 1.

6) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; impr

owizu

je w

okaln

ie o

raz t

worz

y –

pod

kieru

nkie

m n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

us

talo

nych

zasa

d;

I.2.1.

c. 2.

5) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry; im

prow

izuje

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m

nauc

zycie

la lu

b/i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad;

• Pi

osen

ki: Ta

niec

tupa

niec

(K

. Kw

iatko

wska

, S. K

aras

zew

-sk

i), Zi

mow

y kuj

awia

k (W

. Kale

ta, E

. Zaw

istow

ska).

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie p

io-

senk

ę Zi

mow

y kuj

awia

k; •

potra

fi za

grać

frag

men

t pie

śni

Ost

atni

maz

ur;

• um

ie za

śpiew

ać so

lo re

fren

pios

enki

Zim

owy k

ujaw

iak;

• um

ie za

grać

całą

mel

odię

pie

śni

Ost

atni

maz

ur;

• um

ie o

dczy

tać r

ytm

w m

etru

m

3/8;

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201810

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej.

• Tw

orzy

my:

recy

tacja

prz

ysłó

w

ludo

wyc

h w

char

akte

rze

i r

ytm

ie w

ybra

nego

tańc

a nar

o-do

wego

.•

KART

A PR

ACY:

Polsk

i kar

nawa

ł w

rytm

ach

tańc

ów n

arod

owyc

h.•

Film

: Obe

rek.

16. O

OPE

RZE

W T

EMPI

E PR

ESTO

Inst

ytuc

je k

ultu

ry –

gm

ach

oper

owy.

Tw

órcy

prz

edst

awie

ń op

erow

ych

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

b, d

) gra

na i

nstru

men

tach

mel

odie

i ako

mpa

niam

enty

;

I.4.1.

a) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej re

prez

enta

tyw

nych

dla

kole

j-ny

ch e

pok;

II.2.1

–4) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poło

żeni

e na

pię

ciolin

ii; ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z; zn

a skr

óty p

isow

ni m

uzyc

znej

: re

pety

cja, v

olty

, da c

apo

al fin

e; zn

a pod

staw

owe

ozna

czen

ia: m

etry

czne

, ago

giczn

e;

II.3.2

, 3.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

głosó

w lu

dzkic

h (so

pran

, alt,

teno

r, ba

s) i p

odzia

łu ap

arat

u w

ykon

awcz

ego

(solis

ta, z

espó

ł kam

eraln

y, ch

ór, o

rkie

stra

);

II.4.1

, 4.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(wok

alna,

inst

rum

enta

lna,

woka

lno-

inst

rum

enta

lna o

raz t

eatra

lna);

form

muz

yczn

ych:

ope

ra;

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (r

oman

tyzm

) ora

z pot

rafi

wska

zać k

ompo

zyto

-ró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Wol

fgan

g Am

adeu

sz M

ozar

t, St

anisł

aw M

oniu

szko

);

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i;

III.2)

zna i

wym

ieni

a ins

tytu

cje u

pows

zech

niają

ce ku

lturę

muz

yczn

ą we

włas

nym

regio

nie,

kraju

i n

a św

iecie

ora

z ich

dzia

łalno

ść, a

takż

e śle

dzi w

ydar

zeni

a arty

styc

zne;

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach.

• Pi

osen

ka: G

ioac

hino

(M. S

ar-

nows

ka).

• Słu

cham

y: G.

Ros

sini U

wer

tura

do

ope

ry W

ilhelm

Tell.

• Gr

amy:

Tem

at z

Uwer

tury

do

oper

y Wilh

elm Te

ll G. R

ossin

ie-

go, Z

abaw

a muz

yczn

a Ako

mpa

-ni

amen

t na

łyżka

ch.

• O

pery

– m

uzyc

zne

prze

dsta

-w

ieni

a tea

traln

e.•

Ope

ra –

wyk

onaw

cy i r

ealiz

a-to

rzy.

• Pr

zykła

dy gm

achó

w o

pero

wyc

h w

Polsc

e i n

a św

iecie

ora

z ofe

rta

takic

h in

styt

ucji.

• Te

kst o

ope

rze

i Ros

sinim

(P

s. 62

–65,

68).

• KA

RTA

PRAC

Y: O

ope

rze

w

tem

pie

pres

to.

• Fil

m Po

lone

z z H

alki.

• śp

iewa w

grup

ie p

owta

rzają

ce

się fr

agm

enty

pio

senk

i Gio

-ac

hino

; •

zna i

rozu

mie

term

iny:

oper

a, uw

ertu

ra, s

cena

, sol

iści, c

hór,

bale

t, or

kiest

ra, s

ceno

graf

, re

żyse

r itd

.; •

gra w

grup

ie te

mat

uwe

rtury

do

ope

ry W

ilhelm

Tell G

. Ros

-sin

iego

.

• śp

iewa w

grup

ie ca

łą pi

osen

kę

Gioa

chin

o;

• po

trafi

opow

iedz

ieć,

czym

jest

op

era (

ew. t

akże

treś

ć wyb

rane

j op

ery)

; •

świad

omie

pos

ługu

je si

ę te

rmi-

nam

i: sce

na, k

anał

orkie

stro

wy,

gmac

h op

ery;

• um

ie p

owie

dzie

ć, kt

o w

ystę

pu-

je w

prz

edst

awie

niu

oper

owym

i k

to je

szcz

e bi

erze

udz

iał

w p

rzyg

otow

aniu

spek

taklu

;•

umie

uło

żyć t

ekst

pas

ując

y do

poda

nego

rytm

u.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201811

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

17. C

ZAR

MU

ZYKI

PŁY

NĄ

CEJ Z

E SC

ENY

Budo

wa

prze

dsta

wie

nia

oper

oweg

o: u

wer

tura

, akt

, sce

na, a

ria

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

c) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry;

I.4.1.

a, 4

.2.b

, e) ś

wiad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

repr

ezen

taty

wny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu b

rzm

ieni

e gło

sów

ludz

kich:

sopr

an, a

lt, te

nor, b

as i a

para

t w

ykon

awcz

y: so

lista

, chó

r, ork

iest

ra;

II.3.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

głosó

w lu

dzkic

h (so

pran

, alt,

teno

r, bas

);

II.4.1

, 4.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(teat

raln

a), fo

rm m

uzyc

znyc

h op

era;

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach.

• Pi

osen

ka: G

ioac

hino

(M. S

ar-

nows

ka).

• Słu

cham

y: S.

Mon

iusz

ko A

ria

Skoł

uby o

raz M

azur

z op

ery

Stra

szny

dw

ór, e

w. W

.A. M

ozar

t Ar

ia K

rólo

wej

Nocy

z op

ery

Czar

odzie

jski f

let.

• Gr

amy:

G. B

izet,

fragm

ent P

ieśni

To

rread

ora

z ope

ry C

arm

en.

• O

pera

– bu

dowa

prz

edsta

wien

ia•

Teks

t o bu

dowi

e ope

ry

(P s. 6

8–69

).•

KART

A PR

ACY:

Cza

r muz

yki

płyn

ącej

ze sc

eny.

• Pl

ansz

a int

erak

tyw

na O

pera

. •

Wyb

rane

film

y prz

edst

awiaj

ące

prac

ę w

Teat

rze

Wie

lkim

– O

pe-

rze

Naro

dowe

j ora

z Aria

Skoł

u-by

ze St

rasz

nego

dw

oru.

• zn

a ter

min

y: uw

ertu

ra,

akt,

scen

a, ar

ia, sc

ena z

bior

owa;

• w

ie, c

o to

jest

bale

t;•

rozu

mie

znac

zeni

e te

rmin

u po

co a

poco

acce

lera

ndo,

bi

erze

udz

iał w

zaba

wach

z cz

ytan

iem

zdań

w zm

ieni

ają-

cym

się

tem

pie;

• um

ie p

odać

naz

wę gł

osu

w

ykon

ując

ego

Arię

Skoł

uby

(bas

);•

potra

fi za

grać

w gr

upie

frag

-m

ent P

ieśni

Torre

ador

a

G. B

izeta

ora

z tem

at u

wertu

ry

do o

pery

Wilh

elm Te

ll G. R

os-

sinie

go.

• um

ie w

ymie

nić k

ilku

słynn

ych

śpiew

aków

ope

row

ych;

• zn

a naz

wisk

a kilk

u ko

mpo

zyto

-ró

w o

pero

wyc

h;

• po

trafi

upor

ządk

ować

naz

wy

tem

pa o

d na

jszyb

szeg

o do

na

jwol

niej

szeg

o;•

potra

fi op

isać b

udow

ę pr

zed-

staw

ieni

a ope

rowe

go i p

odać

kil

ka ty

tułó

w o

per.

18. Z

A K

ULI

SAM

I OPE

RY –

STA

NIS

ŁAW

MO

NIU

SZKO

Sztu

ka ja

ko fo

rma

kszt

ałto

wan

ia u

czuć

pat

riot

yczn

ych

w c

zasa

ch n

iew

oli.

Śpie

wni

ki d

omow

e i o

pery

Sta

nisł

awa

Mon

iusz

ki.

I.1.1.

b) śp

iewa w

ybra

ne p

ieśn

i arty

styc

zne;

I.2.1.

c) gr

a na k

ilku

inst

rum

enta

ch p

rost

e ut

wory

,

I.4.1.

a, 4

.2.b

, e, 4

.4.a)

świad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

repr

ezen

taty

w-

nych

dla

kole

jnyc

h ep

ok; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

brz

mie

nie

głosó

w lu

dzkic

h: so

pran

, alt,

teno

r, ba

s i ap

arat

wyk

onaw

czy:

solis

ta, c

hór, o

rkie

stra

; prz

edst

awia

słuch

aną m

uzyk

ę za

pom

ocą

środk

ów p

ozam

uzyc

znyc

h –

odzw

ierc

iedl

a gra

ficzn

ie ce

chy m

uzyk

i i st

rukt

urę

form

muz

ycz-

nych

;

II.3.2

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

głosó

w lu

dzkic

h (so

pran

, alt,

teno

r, bas

);

II.4.1

, 4.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(wok

alna,

instru

men

taln

a, wo

kaln

o-ins

trum

enta

lna,

arty

styc

zna)

i for

m m

uzyc

znyc

h pi

eśń,

oper

a

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (r

oman

tyzm

) ora

z pot

rafi

wska

zać k

ompo

zyto

-ró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Stan

isław

Mon

iusz

ko;

• Pi

eśń:

Przą

śnicz

ka (m

uz. S

. Mo-

nius

zko,

sł. J.

Cze

czot

).•

Słuch

amy:

S. M

onius

zko

Polo

nez

Miec

znika

z op

ery S

trasz

ny d

wór

oraz

pieś

ń Trz

ech B

udry

sów.

• Gr

amy:

fragm

ent p

ieśn

i Dzia

d i b

aba.

• Ru

ch: Z

abaw

a muz

yczn

a Po

nitc

e do

kłębk

a.•

Plan

sza S

tani

sław

Mon

iusz

ko.

Twór

ca p

olsk

iej o

pery

nar

o-do

wej

i słyn

nych

„Śpi

ewni

ków

do

mow

ych”

z Kl

ubu

nauc

zycie

la i S

tani

sław

Mon

iusz

ko –

plan

-sz

a int

erak

tyw

na.

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

pi

eśń

Przą

śnicz

ka;

• w

ie, c

o to

jest

ope

ra;

• w

ie, k

im b

ył St

anisł

aw M

oniu

sz-

ko, i

zna t

ytuł

y jeg

o op

er o

raz

pieś

ni;

• po

trafi

rozp

ozna

ć ryt

m p

olon

e-za

w sł

ucha

nym

utw

orze

i o

kreś

lić je

go ch

arak

ter;

• um

ie za

grać

na i

nstru

men

cie

mel

odyc

znym

frag

men

t pie

śni

Dzia

d i b

aba.

• po

trafi

zaśp

iewać

solo

refre

n pi

eśni

Prz

ąśni

czka

;•

zna k

ilka f

aktó

w d

otyc

zący

ch

życia

i twó

rczo

ści S

tani

sława

M

oniu

szki;

• po

trafi

wym

ieni

ć cec

hy Po

laka

patri

oty n

a prz

ykład

zie Po

lone

-za

Miec

znika

.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201812

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i.•

Stan

isław

Mon

iusz

ko Sp

otka

nie

z kom

pozy

tore

m (P

s. 70

, 72–

73).

• KA

RTA

PRAC

Y: Z

a kul

isam

i ope

-ry

– St

anisł

aw M

oniu

szko

.

19

. DO

M P

EŁEN

MU

ZYKI

Muz

yczn

e ro

dzin

y da

wni

ej i

dziś

. W.A

. Moz

art.

Rod

ziny

inst

rum

entó

w w

edłu

g źr

ódła

dźw

ięku

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

b) gr

a na i

nstru

men

tach

mel

odie

;

I.4.1.

a, 4

.2.a

, 4.3)

świad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

repr

ezen

taty

wny

ch

dla k

olej

nych

epo

k (od

śred

niow

iecz

a do

wspó

łczes

nośc

i); ro

zpoz

naje

ze sł

uchu

brz

mie

nie

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h; ro

zpoz

naje

i ana

lizuj

e ut

wory

muz

yczn

e ok

reśla

jąc ic

h el

emen

ty,

nast

rój i

char

akte

r, for

muł

uje

wyp

owie

dzi, s

tosu

jąc p

ojęc

ia ch

arak

tery

styc

zne

dla j

ęzyk

a mu-

zycz

nego

;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

I.2.1,

2.2)

odc

zytu

je i z

apisu

je e

lem

enty

not

acji m

uzyc

znej

; naz

ywa d

źwię

ki ga

my,

rozp

ozna

je

ich p

ołoż

enie

na p

ięcio

linii;

różn

icuje

war

tośc

i ryt

micz

ne n

ut i p

auz;

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (k

lasyc

yzm

, muz

yka X

X w.

) ora

z pot

rafi

wska

zać

kom

pozy

toró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Wol

fgan

g Am

adeu

sz M

ozar

t;

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i i ws

półcz

esne

j kul

tury

muz

yczn

ej o

raz w

arto

ścio

wej m

uzyk

i pop

ular

nej.

• Pi

osen

ka: M

uzyk

alna

rodz

ina

(muz

. K. K

wiat

kows

ka, s

ł. E.

Zaw

istow

ska).

• Słu

cham

y: S.S

. Cza

rnec

ki,

Conc

erto

Lilio

we,

cz. II

I Alle

gro

mol

to co

n br

io (w

yk. K

. Jako

-w

icz i J

. Jako

wicz

); ewe

ntua

lnie

fra

gmen

ty: W

.A. M

ozar

t, Ar

ia

Król

owej

Nocy

z op

ery C

zaro

-dz

iejsk

i flet

, aria

Figa

ra z

oper

y W

esele

Figa

ra, B

ułka

z m

asłe

m,

sere

nada

Eine

klein

e Nac

htm

u-sik

, L. M

ozar

t, Ja

zda

sani

ami.

• Gr

amy:

wsta

wki

mel

odyc

zne

w

pio

senc

e.•

Teks

t o m

uzyc

znyc

h ro

dzin

ach,

W

.A. M

ozar

cie i W

pra

cow

ni

lutn

ika (P

s. 74

, 76–

79).

• KA

RTA

PRAC

Y: D

om p

ełen

m

uzyk

i.•

Ew. p

lansz

a int

erak

tyw

na In

stru

-m

enty

stru

now

e sm

yczk

owe.

• Fil

m: W

pra

cow

ni lu

tnika

.

• śp

iewa w

grup

ie fr

agm

enty

pi

osen

ki M

uzyk

alna

rodz

ina;

•

zna c

o na

jmni

ej d

wa n

azw

iska

muz

yczn

ych

rodz

in;

• po

trafi

odna

leźć

frag

men

ty

gam

y w n

utac

h pi

osen

ki M

uzy-

kaln

a ro

dzin

a;

• w

ie, k

im b

ył W

.A. M

ozar

t;•

potra

fi w

ymie

nić n

azw

y ins

tru-

men

tów

smyc

zkow

ych;

• w

ie, c

zym

zajm

uje

się lu

tnik.

• śp

iewa w

grup

ie ca

łą pi

osen

kę

Muz

ykal

na ro

dzin

a;

• po

daje

prz

ykład

y kilk

u m

uzyc

z-ny

ch ro

dzin

; •

potra

fi sa

mod

zieln

ie ro

zczy

tać

wsta

wki

mel

odyc

zne

w n

utac

h pi

osen

ki M

uzyk

alna

rodz

ina;

• um

ie p

owie

dzie

ć kilk

a zda

ń

o W

.A. M

ozar

cie;

• w

ie, ja

k są z

budo

wane

wyb

rane

cz

tery

inst

rum

enty

smyc

zkow

e i ja

k się

na n

ich gr

a;•

umie

wym

ieni

ć co

najm

niej

dwa

na

zwisk

a słyn

nych

lutn

ików.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201813

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

20

. NA

JWIĘ

KSZY

KO

MPO

ZYTO

RJ.S

. Bac

h –

kom

pozy

tor,

kant

or, o

rgan

ista

i pe

dago

g

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

b, c)

gra n

a ins

trum

enta

ch m

elod

ie, p

rost

e ut

wory

;

I.4.1.

a) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej re

prez

enta

tyw

nych

dla

kole

j-ny

ch e

pok (

od śr

edni

owie

cza d

o ws

półcz

esno

ści);

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (b

arok

,) ora

z pot

rafi

wska

zać k

ompo

zyto

rów

re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Jan

Seba

stian

Bac

h;

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii.

• Pi

osen

ka: M

uzyk

alna

rodz

ina

(muz

. K. K

wiat

kows

ka,

sł. E.

Zaw

istow

ska).

• Słu

cham

y: J.S

. Bac

h To

ccat

a

d-m

oll, I

V Ko

ncer

t Bra

nden

bur-

ski G

-dur

, cz.

III.

• Gr

amy:

wsta

wki

mel

odyc

zne

w

pio

senc

e M

uzyk

alna

rodz

ina,

J.S

. Bac

h, M

uset

te.

• Sły

nni p

rzed

staw

iciel

e m

uzyc

z-ny

ch ro

dzin

: J.S.

Bach

Mist

rz

z Eise

nach

(P s.

82–8

4).

• KA

RTA

PRAC

Y: N

ajwię

kszy

ko

mpo

zyto

r.

• śp

iewa w

grup

ie p

iose

nkę

Muz

ykal

na ro

dzin

a;

• zn

a naz

wisk

o J.S

. Bac

ha, u

mie

w

ymie

nić t

rzy t

ytuł

y jeg

o ut

woró

w;

• gr

a w ze

spol

e je

den

z gło

sów

ut

woru

Mus

ette

J.S. B

acha

.

• śp

iewa p

iose

nkę

Muz

ykal

na

rodz

ina

i um

ie d

o ni

ej za

-ak

ompa

niow

ać n

a wyb

rany

m

inst

rum

encie

; •

wie

, kim

był

J.S. B

ach,

um

ie

opow

iedz

ieć w

łasny

mi s

łowa

mi

o je

go ży

ciu i t

wórc

zośc

i; •

gra s

amod

zieln

ie je

den

z gło

-só

w u

twor

u M

uset

te J.S

. Bac

ha.

21

. ORG

AN

YBu

dow

a i b

rzm

ieni

e or

ganó

w. N

ajsł

ynni

ejsz

e or

gany

w P

olsc

e

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u po

pular

nego

;

I.2.1.

a–d)

gra n

a ins

trum

enta

ch sc

hem

aty r

ytm

iczne

, mel

odie

, pro

ste

utwo

ry, a

kom

pani

amen

ty;

I.4.1.

a, 4

.2.a)

świad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

repr

ezen

taty

wny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu b

rzm

ieni

e in

stru

men

tów

muz

yczn

ych;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.3.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje;

podz

iału

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku –

naz

ywa i

char

akte

ryzu

je je

;

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (b

arok

) ora

z pot

rafi

wska

zać k

ompo

zyto

rów

re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Jan

Seba

stian

Bac

h;

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii;

III.2)

zna i

wym

ieni

a ins

tytu

cje u

pows

zech

niają

ce ku

lturę

muz

yczn

ą we

włas

nym

regio

nie,

kraju

i n

a św

iecie

ora

z ich

dzia

łalno

ść, a

takż

e śle

dzi w

ydar

zeni

a arty

styc

zne;

• Pi

osen

ka: O

rkies

try d

ęte

(muz

. U. R

zecz

kows

ka,

sł. J.T

. Sta

nisła

wski)

• Słu

cham

y: J.S

. Bac

h To

ccat

a

d–m

oll B

WV

565.

• Gr

amy:

Zaba

wa m

uzyc

zna

Klas

owa

orkie

stra

(P s.

82),

Mus

ette

J.S. B

acha

w d

ueta

ch

(P s.

86)

.•

Inst

rum

enty

– o

rgan

y (P

s. 8

4–86

).•

KART

A PR

ACY:

Org

any.

• In

tera

ktyw

na p

lansz

a dem

on-

stra

cyjn

a Ins

trum

enty

dęt

e m

iecho

we –

org

any.

• Fil

m: O

rgan

y.

• śp

iewa w

grup

ie fr

agm

enty

pi

osen

ki O

rkies

try d

ęte;

• um

ie w

grup

ie za

akom

pa-

niow

ać d

o te

j pio

senk

i na

inst

rum

enta

ch p

erku

syjn

ych;

• po

trafi

przy

porz

ądko

wać

orga

ny d

o w

łaściw

ej gr

upy

inst

rum

entó

w.

• śp

iewa w

grup

ie p

iose

nkę

Ork

iestr

y dęt

e;•

umie

do

niej

zaak

ompa

niow

ać

na fl

ecie

lub

inst

rum

enta

ch

perk

usyjn

ych;

• zn

a zas

ady d

ziałan

ia or

ganó

w

i wym

ieni

a głó

wne

ele

men

ty

ich b

udow

y; •

wie

, gdz

ie zn

ajduj

ą się

słyn

ne

orga

ny w

Polsc

e;•

zna n

azwę

tocc

ata;

• um

ie u

porz

ądko

wać r

óżne

ro

dzaje

inst

rum

entó

w i p

ołą-

czyć

je w

grup

y ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201814

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach;

III.7)

anga

żuje

się

w kr

eowa

nie

kultu

ry ar

tyst

yczn

ej sw

ojej

szko

ły i n

ajbliż

szeg

o śro

dow

iska;

III.9

) sto

suje

zasa

dy w

ynika

jące

ze św

iadom

ego

korz

ysta

nia i

ucz

estn

iczen

ia w

dor

obku

kultu

ry

muz

yczn

ej: o

dpow

iedn

ie za

chow

anie

pod

czas

konc

ertu

, sza

cune

k dla

twór

ców

i wyk

onaw

ców. 22

. KA

ŻDY

MA

GŁO

S!H

igie

na g

łosu

: ćw

icze

nia

odde

chow

e, d

ykcy

jne

i em

isyj

ne

I.1.1.

a, 1.

3) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; śpi

ewa,

dbają

c o e

misj

ę i h

igien

ę gło

su,

stos

uje

ćwicz

enia

odde

chow

e, dy

kcyjn

e i in

ne, z

acho

wuj

ąc n

atur

alne

właś

ciwoś

ci gło

su;

I.4.2

.e, 4

.4.d

) roz

pozn

aje ze

słuc

hu ap

arat

wyk

onaw

czy:

zesp

ół ka

mer

alny;

opisu

je sł

owam

i ce

chy i

char

akte

r słu

chan

ych

utwo

rów

;

II.3.2

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

głosó

w lu

dzkic

h (so

pran

, alt,

teno

r, bas

);

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: Jan

Seba

stian

Bac

h.

• Pio

senk

a: Ro

zkoł

ysz p

ieśnią

świat

(m

uz. W

. Kor

cz, s

ł. W. C

hoto

msk

a)•

Słuch

amy:

Pios

enka

ludo

wa

Zielo

ny m

oste

czek

w w

ykon

a-ni

u Af

fabr

e Co

ncin

ui, F

.B. M

âche

Ko

rwar

.•

Zasa

dy p

raw

idło

wego

ope

rowa

-ni

a gło

sem

• Ćw

iczen

ia od

dech

owe,

emi-

syjn

e i k

szta

łcące

pra

wid

łową

dy

kcję

– w

iersz

yki M

. Strz

ał-ko

wskie

j Jak d

bać o

głos

? (P

s. 9

0–91

).•

KART

A PR

ACY:

Każ

dy m

a gło

s!

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

pio

-se

nkę

Rozk

ołys

z pieś

nią

świa

t; •

wie

, jak p

owst

aje gł

os;

• w

ie, ja

k dba

ć o gł

os;

• um

ie p

raw

idło

wo w

ykon

ać

ćwicz

enia

odde

chow

e, dy

kcyj-

ne, e

misy

jne.

• po

trafi

zaśp

iewać

solo

z od

-po

wie

dnią

inte

rpre

tacją

jedn

ą zw

rotk

ę pi

osen

ki Ro

zkoł

ysz

pieś

nią

świa

t; •

zna z

asad

y pra

wid

łowe

go

oper

owan

ia gło

sem

;•

umie

świad

omie

wyk

orzy

stać

sw

oje

moż

liwoś

ci gło

sowe

w

zaba

wach

i wsp

ólny

m śp

iewie

;•

potra

fi op

owie

dzie

ć o sw

oich

w

raże

niac

h po

wys

łuch

aniu

ut

woru

F.B.

Mâc

he’a

Korw

ar.

23. G

ŁOS

W R

ÓŻN

YCH

BA

RWA

CHPo

dsta

wow

e gł

osy

ludz

kie:

sop

ran,

alt

, ten

or, b

as. G

łos

biał

y w

muz

yce

ludo

wej

I.1.1.

a, 1.

3, 1.6

) śpi

ewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

, śpi

ewa,

dbają

c o e

misj

ę i h

igien

ę gło

su, s

tosu

je ćw

iczen

ia od

dech

owe,

dykc

yjne

i inne

, zac

how

ując

nat

uraln

e w

łaściw

ości

głosu

; im

prow

izuje

wok

alnie

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne

wyp

owie

dzi m

uzyc

zne

wedł

ug u

stalo

nych

zasa

d;

I.4.1.

a, d

, 4.2

.b, e

) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej (f

ragm

entó

w lu

b/i w

ca

łośc

i) rep

reze

ntat

ywny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

(od

średn

iow

iecz

a do

wspó

łczes

nośc

i), ut

wo-

rów

ludo

wyc

h w

pos

taci

oryg

inaln

ej i a

rtyst

yczn

ie o

prac

owan

ej; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

brz

mie

-ni

e gło

sów

ludz

kich:

sopr

an, a

lt, te

nor, b

as i a

para

t wyk

onaw

czy:

solis

ta, z

espó

ł kam

eraln

y, ch

ór;

II.3.2

, 3.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią gł

osów

ludz

kich

(sopr

an, a

lt, te

nor, b

as) o

raz t

echn

ik wo

-ka

lnyc

h (n

p. śp

iew b

iały)

i apa

ratu

wyk

onaw

czeg

o (so

lista

, zes

pół k

amer

alny,

chór

;

• Pi

osen

ka R

ozko

łysz p

ieśni

ą św

iat (

muz

. W. K

orcz

, sł.

W. C

hoto

msk

a).•

Słuch

amy:

J.S. B

ach D

epos

uit

pote

ntes

z M

agnif

icat D

-dur

(alt)

or

az Es

ist v

ollb

rach

t z Pa

sji w

g św

. Jana

(ten

or), A

ty m

atulu

–

a cht

óz ta

m pu

ka w

wyk

onan

iu A.

Now

ak o

raz ch

óru w

opr

aco-

waniu

K. S

zym

anow

skieg

o, ew

. S.

Mon

iuszk

o Ar

ia Sk

ołub

y z

oper

y Stra

szny

dwó

r, W.A

. Mo-

zart

Aria

Król

owej

Nocy

z op

ery

Czar

odzie

jski f

let.

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

pio

-se

nkę

Rozk

ołys

z pieś

nią

świa

t; •

zna n

azw

y gło

sów

ludz

kich

i u

mie

okr

eślić

ich

cech

y;•

wie

, co

to je

st gł

os b

iały;

• po

trafi

odró

żnić

oryg

inaln

ą m

uzyk

ę lu

dową

od

jej a

rty-

styc

zneg

o op

raco

wani

a;•

zna n

azw

isko

K. Sz

yman

ow-

skie

go;

• um

ie zn

aleźć

info

rmac

je n

a te

mat

pol

skie

go śp

iewak

a.

• po

trafi

zaśp

iewać

solo

pio

senk

ę Ro

zkoł

ysz p

ieśni

ą św

iat;

• um

ie ro

zróż

nić p

odst

awow

e gło

sy lu

dzkie

w sł

ucha

nym

ut

worz

e;•

umie

zauw

ażyć

różn

ice m

iędz

y m

elod

ią or

ygin

alną a

jej a

rty-

styc

znym

opr

acow

anie

m (n

a pr

zykła

dzie

pio

senk

i ano

nim

o-we

j i w

opr

acow

aniu

K.

Szym

anow

skie

go A

chtó

z ta

m p

uka?

);

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201815

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

II.4.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(wok

alna,

woka

lno-

inst

rum

enta

lna,

ludo

wa);

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach;

III.4

) poz

naje

prz

ykład

y muz

yczn

ej tw

órcz

ości

ludo

wej.

• Za

baw

y muz

yczn

e Sz

ansa

na

sław

ę i W

iesz,

kto

śpiew

ał?

(P s.

94)

.•

Wyw

iad z

Jadw

igą R

appé

Bar

wy

głosu

ludz

kiego

, Z w

izytą

na

Kurp

iach

(P s.

92–9

6).

• KA

RTA

PRAC

Y: G

łos w

różn

ych

barw

ach.

• Na

gran

ia gło

sów

znan

ych

pio-

senk

arzy

, akt

orów

, pol

itykó

w

i spi

keró

w T

V.•

Losy

z na

zwisk

ami s

łynny

ch

polsk

ich śp

iewak

ów.

• po

trafi

zapr

ezen

towa

ć dow

olną

pi

osen

kę, w

cielaj

ąc si

ę w

role

ró

żnyc

h w

ykon

awcó

w.

24. I

NST

RUM

ENTY

DĘT

E D

REW

NIA

NE

Budo

wa,

brz

mie

nie

fletu

pop

rzec

zneg

o, o

boju

, kla

rnet

u i f

agot

u. Ja

zz –

impr

owiz

acja

na

dźw

ięka

ch s

kali

I.2.1.

c, 2.

5) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry; im

prow

izuje

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m

nauc

zycie

la lu

b/i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad,

z u

życie

m d

ostę

pnyc

h lu

b w

ykon

anyc

h pr

zez s

iebi

e in

stru

men

tów.

I.4.1.

a, b

, 4.2

.a, e

) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej (f

ragm

entó

w lu

b/i

w ca

łośc

i) rep

reze

ntat

ywny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

b) m

uzyk

i jazz

owej

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu

brzm

ieni

e in

stru

men

tów

muz

yczn

ych

i apa

rat w

ykon

awcz

y: bi

g-ba

nd;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.3.1

, 3.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku –

naz

ywa i

char

akte

ryzu

je je

; apa

ratu

wyk

onaw

czeg

o bi

g ban

d

II.4.

2) w

ykaz

uje

się zn

ajom

ością

i dok

onuj

e ch

arak

tery

styk

i sty

lów

muz

yczn

ych

(jazz

);

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (ś

redn

iow

iecz

e, re

nesa

ns, b

arok

, klas

ycyz

m,

rom

anty

zm, m

uzyk

a XX

w.) o

raz p

otra

fi ws

kaza

ć kom

pozy

toró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

.

• Słu

cham

y: J.S

. Bac

h Ba

dine

rie

z Sui

ty h

-mol

l, A. V

ivald

i Kon

-ce

rt G

-dur

, cz.

III, G

. Ger

shw

in

Błęk

itna

raps

odia

, sta

ndar

d jaz

zow

y Kied

y św

ięci id

ą do

ni

eba,

ew. B

olér

o M

. Rav

ela

lub

wcze

śnie

j słu

chan

e ut

wory

pr

ezen

tując

e br

zmie

nie

inst

ru-

men

tów

dęt

ych

blas

zany

ch.

• Gr

amy:

Kied

y św

ięci id

ą do

ni

eba.

• Tw

orzy

my:

impr

owiza

cja

mel

odii z

łożo

nej z

dźw

iękó

w

skali

jazz

owej

, bud

ujem

y pro

ste

inst

rum

enty

stro

ikowe

– Z

aba-

wa m

uzyc

zna Z

osta

ń ba

dacz

em

(P s.

100)

.•

Inst

rum

enty

dęt

e dre

wni

ane

(P s.

97–

100)

.•

KART

A PR

ACY:

Inst

rum

enty

dę

te d

rew

nian

e.•

Plan

sze

Inst

rum

enty

dęt

e dr

ewni

ane i

Inst

rum

enty

dęt

e bl

asza

ne.

• zn

a naz

wy i

nstru

men

tów

dę

tych

dre

wni

anyc

h: fl

et

popr

zecz

ny, o

bój, k

larne

t, fa

got i

pot

rafi

je ro

zpoz

nać n

a ilu

stra

cji;

• zn

a naz

wisk

a kom

pozy

toró

w:

A. V

ivald

i, G. G

ersh

win

, J.S

. Bac

h;•

wie

, co

to je

st ja

zz;

• bu

duje

pro

ste

inst

rum

enty

st

roiko

we w

edłu

g ins

trukc

ji w

pod

ręcz

niku

.

• po

trafi

wym

ieni

ć cha

rakt

ery-

styc

zne

cech

y bud

owy i

nstru

-m

entó

w d

ętyc

h dr

ewni

anyc

h;•

umie

rozp

ozna

ć ich

brz

mie

nie

w sł

ucha

nych

utw

orac

h;

• po

trafi

zaim

prow

izowa

ć me-

lodi

ę zło

żoną

z dź

wię

ków

skali

jaz

zowe

j.

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

III.3)

pos

zuku

je in

form

acji o

muz

yce

w w

ydaw

nict

wach

książ

kow

ych,

mul

timed

ialny

ch i i

nnyc

h do

stęp

nych

źród

łach;

III.7)

anga

żuje

się

w kr

eowa

nie

kultu

ry ar

tyst

yczn

ej sw

ojej

szko

ły i n

ajbliż

szeg

o śro

dow

iska;

III.9

) sto

suje

zasa

dy w

ynika

jące

ze św

iadom

ego

korz

ysta

nia i

ucz

estn

iczen

ia w

dor

obku

kultu

ry

muz

yczn

ej: o

dpow

iedn

ie za

chow

anie

pod

czas

konc

ertu

, sza

cune

k dla

twór

ców

i wyk

onaw

ców. 22

. KA

ŻDY

MA

GŁO

S!H

igie

na g

łosu

: ćw

icze

nia

odde

chow

e, d

ykcy

jne

i em

isyj

ne

I.1.1.

a, 1.

3) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

; śpi

ewa,

dbają

c o e

misj

ę i h

igien

ę gło

su,

stos

uje

ćwicz

enia

odde

chow

e, dy

kcyjn

e i in

ne, z

acho

wuj

ąc n

atur

alne

właś

ciwoś

ci gło

su;

I.4.2

.e, 4

.4.d

) roz

pozn

aje ze

słuc

hu ap

arat

wyk

onaw

czy:

zesp

ół ka

mer

alny;

opisu

je sł

owam

i ce

chy i

char

akte

r słu

chan

ych

utwo

rów

;

II.3.2

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

głosó

w lu

dzkic

h (so

pran

, alt,

teno

r, bas

);

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: Jan

Seba

stian

Bac

h.

• Pio

senk

a: Ro

zkoł

ysz p

ieśnią

świat

(m

uz. W

. Kor

cz, s

ł. W. C

hoto

msk

a)•

Słuch

amy:

Pios

enka

ludo

wa

Zielo

ny m

oste

czek

w w

ykon

a-ni

u Af

fabr

e Co

ncin

ui, F

.B. M

âche

Ko

rwar

.•

Zasa

dy p

raw

idło

wego

ope

rowa

-ni

a gło

sem

• Ćw

iczen

ia od

dech

owe,

emi-

syjn

e i k

szta

łcące

pra

wid

łową

dy

kcję

– w

iersz

yki M

. Strz

ał-ko

wskie

j Jak d

bać o

głos

? (P

s. 9

0–91

).•

KART

A PR

ACY:

Każ

dy m

a gło

s!

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

pio

-se

nkę

Rozk

ołys

z pieś

nią

świa

t; •

wie

, jak p

owst

aje gł

os;

• w

ie, ja

k dba

ć o gł

os;

• um

ie p

raw

idło

wo w

ykon

ać

ćwicz

enia

odde

chow

e, dy

kcyj-

ne, e

misy

jne.

• po

trafi

zaśp

iewać

solo

z od

-po

wie

dnią

inte

rpre

tacją

jedn

ą zw

rotk

ę pi

osen

ki Ro

zkoł

ysz

pieś

nią

świa

t; •

zna z

asad

y pra

wid

łowe

go

oper

owan

ia gło

sem

;•

umie

świad

omie

wyk

orzy

stać

sw

oje

moż

liwoś

ci gło

sowe

w

zaba

wach

i wsp

ólny

m śp

iewie

;•

potra

fi op

owie

dzie

ć o sw

oich

w

raże

niac

h po

wys

łuch

aniu

ut

woru

F.B.

Mâc

he’a

Korw

ar.

23. G

ŁOS

W R

ÓŻN

YCH

BA

RWA

CHPo

dsta

wow

e gł

osy

ludz

kie:

sop

ran,

alt

, ten

or, b

as. G

łos

biał

y w

muz

yce

ludo

wej

I.1.1.

a, 1.

3, 1.6

) śpi

ewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

, śpi

ewa,

dbają

c o e

misj

ę i h

igien

ę gło

su, s

tosu

je ćw

iczen

ia od

dech

owe,

dykc

yjne

i inne

, zac

how

ując

nat

uraln

e w

łaściw

ości

głosu

; im

prow

izuje

wok

alnie

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne

wyp

owie

dzi m

uzyc

zne

wedł

ug u

stalo

nych

zasa

d;

I.4.1.

a, d

, 4.2

.b, e

) św

iadom

ie sł

ucha

wyb

rany

ch d

zieł li

tera

tury

muz

yczn

ej (f

ragm

entó

w lu

b/i w

ca

łośc

i) rep

reze

ntat

ywny

ch d

la ko

lejn

ych

epok

(od

średn

iow

iecz

a do

wspó

łczes

nośc

i), ut

wo-

rów

ludo

wyc

h w

pos

taci

oryg

inaln

ej i a

rtyst

yczn

ie o

prac

owan

ej; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

brz

mie

-ni

e gło

sów

ludz

kich:

sopr

an, a

lt, te

nor, b

as i a

para

t wyk

onaw

czy:

solis

ta, z

espó

ł kam

eraln

y, ch

ór;

II.3.2

, 3.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią gł

osów

ludz

kich

(sopr

an, a

lt, te

nor, b

as) o

raz t

echn

ik wo

-ka

lnyc

h (n

p. śp

iew b

iały)

i apa

ratu

wyk

onaw

czeg

o (so

lista

, zes

pół k

amer

alny,

chór

;

• Pi

osen

ka R

ozko

łysz p

ieśni

ą św

iat (

muz

. W. K

orcz

, sł.

W. C

hoto

msk

a).•

Słuch

amy:

J.S. B

ach D

epos

uit

pote

ntes

z M

agnif

icat D

-dur

(alt)

or

az Es

ist v

ollb

rach

t z Pa

sji w

g św

. Jana

(ten

or), A

ty m

atulu

–

a cht

óz ta

m pu

ka w

wyk

onan

iu A.

Now

ak o

raz ch

óru w

opr

aco-

waniu

K. S

zym

anow

skieg

o, ew

. S.

Mon

iuszk

o Ar

ia Sk

ołub

y z

oper

y Stra

szny

dwó

r, W.A

. Mo-

zart

Aria

Król

owej

Nocy

z op

ery

Czar

odzie

jski f

let.

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

pio

-se

nkę

Rozk

ołys

z pieś

nią

świa

t; •

zna n

azw

y gło

sów

ludz

kich

i u

mie

okr

eślić

ich

cech

y;•

wie

, co

to je

st gł

os b

iały;

• po

trafi

odró

żnić

oryg

inaln

ą m

uzyk

ę lu

dową

od

jej a

rty-

styc

zneg

o op

raco

wani

a;•

zna n

azw

isko

K. Sz

yman

ow-

skie

go;

• um

ie zn

aleźć

info

rmac

je n

a te

mat

pol

skie

go śp

iewak

a.

• po

trafi

zaśp

iewać

solo

pio

senk

ę Ro

zkoł

ysz p

ieśni

ą św

iat;

• um

ie ro

zróż

nić p

odst

awow

e gło

sy lu

dzkie

w sł

ucha

nym

ut

worz

e;•

umie

zauw

ażyć

różn

ice m

iędz

y m

elod

ią or

ygin

alną a

jej a

rty-

styc

znym

opr

acow

anie

m (n

a pr

zykła

dzie

pio

senk

i ano

nim

o-we

j i w

opr

acow

aniu

K.

Szym

anow

skie

go A

chtó

z ta

m p

uka?

);

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201816

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

• Pl

ansz

a Jaz

z z W

SiPne

t.•

Film

y: Fle

t pop

rzecz

ny, O

bój,

Fago

t.

25. O

DM

IEN

ION

Y Ś

WIA

TRo

zpoz

naw

anie

zm

ian

tem

atu

w u

twor

ze W

.A. M

ozar

ta. T

wor

zeni

e w

aria

cji n

a te

mat

prz

ysło

wia

ludo

weg

o

I.1.4

, 1.6

) wyk

onuj

e so

lo lu

b w

zesp

ole

rytm

iczne

recy

tacje

; impr

owizu

je w

okaln

ie o

raz t

wo-

rzy –

pod

kier

unkie

m n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

us

talo

nych

zasa

d;

I.2.1.

c, 2.

5) gr

a na i

nstru

men

tach

pro

ste

utwo

ry; im

prow

izuje

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m

nauc

zycie

la lu

b/i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad,

z u

życie

m d

ostę

pnyc

h lu

b w

ykon

anyc

h pr

zez s

iebi

e in

stru

men

tów

;

I.3.3)

impr

owizu

je za

pom

ocą g

estu

i ruc

hu;

I.4.1,

4.2

.c, 4

.4.a)

świad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry m

uzyc

znej

; roz

pozn

aje ze

słuc

hu

pods

tawo

we fo

rmy m

uzyc

zne:

waria

cje; p

rzed

staw

ia słu

chan

ą muz

ykę

za p

omoc

ą śro

dków

po

zam

uzyc

znyc

h –

odzw

ierc

iedl

a gra

ficzn

ie ce

chy m

uzyk

i i st

rukt

urę

form

muz

yczn

ych;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.4.

3) w

ykaz

uje

się zn

ajom

ością

i dok

onuj

e ch

arak

tery

styk

i for

m m

uzyc

znyc

h: w

ariac

je;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: Wol

fgan

g Am

adeu

sz M

ozar

t.

• W

iersz

: Wró

żby W

. Bro

niew

-sk

iego

, prz

ysło

wia

ludo

we.

• Słu

cham

y: W

.A M

ozar

t War

ia-

cje „A

h, vo

us d

irai-j

e, M

aman

”.•

Gram

y: M

elodi

a fra

ncus

ka.

• Tw

orzy

my:

War

iacje

z ku

rnika

(P

s. 10

5).

• Fo

rmy m

uzyc

zne –

war

iacje

(P

s. 10

3).•

KART

A PR

ACY:

Odm

ieni

ony

świat

– w

ariac

je m

uzyc

zne.

• Pl

ansz

a int

erak

tyw

na B

udow

a ut

wor

u m

uzyc

zneg

o.

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

w

iersz

W. B

roni

ewsk

iego

na

dźw

ięka

ch ga

my C

-dur

w gó

rę

i w d

ół;

• do

strz

ega p

odob

ieńs

twa

i róż

nice

w p

reze

ntow

anyc

h dz

iełac

h pl

asty

czny

ch;

• zn

a ter

min

y: wa

riacja

, tem

at;

• um

ie u

łoży

ć w gr

upie

war

iacje

do

prz

ysłó

w z

wyk

orzy

stan

iem

zn

anyc

h so

bie

elem

entó

w

muz

yki.

• po

trafi

wyk

onać

różn

e za

dani

a m

uzyc

zne

w o

parc

iu o

wie

rsz

W. B

roni

ewsk

iego

; •

dost

rzeg

a pod

obie

ństw

a i r

óżni

ce w

pre

zent

owan

ych

dzie

łach

muz

yczn

ych;

• zn

a pod

staw

owe

zasa

dy b

udo-

wy w

ariac

ji, um

ie ro

zpoz

nać

w u

twor

ze zm

iany t

emat

u;•

potra

fi uł

ożyć

war

iacje

do

poda

nych

prz

ysłó

w o

tem

atyc

e w

iose

nnej

z w

ykor

zyst

anie

m

inst

rum

entó

w p

erku

syjn

ych;

• um

ie za

grać

a vis

ta M

elodi

ę fra

ncus

ką.

26. M

AJÓ

WKA

W D

OBR

EJ F

ORM

IEFo

rmy

muz

yczn

e: A

BA, A

BA’,

rond

o, w

aria

cje,

kan

on –

rozp

ozna

wan

ie w

utw

orac

h, t

wor

zeni

e

I.1.1.

a, c,

1.5.d

) śpi

ewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

, kan

ony;

twor

zy z

pom

ocą n

a-uc

zycie

la i s

amod

zieln

ie gł

osow

e ilu

stra

cje d

źwię

kowe

(ono

mat

opej

e) d

o sc

en sy

tuac

yjnyc

h,

teks

tów

liter

ackic

h i o

braz

ów;

I.2.3,

2.4.

c) o

dtwa

rza g

esto

dźw

ięka

mi p

rost

e ry

tmy i

sche

mat

y ryt

micz

ne; t

worz

y z p

omoc

ą na

uczy

ciela

i sam

odzie

lnie

inst

rum

enta

lne

ilust

racje

dźw

ięko

we d

o sc

en sy

tuac

yjnyc

h, te

kstó

w

liter

ackic

h i o

braz

ów;

• Pi

osen

ka: N

a m

ajów

kę, n

a w

ędró

wkę

(W. C

hoto

msk

a, Zy

giere

wicz

), kan

on W

szys

cy,

co ch

cą b

yć z

nam

i (J. R

ohwe

r, U.

Smoc

zyńs

ka).

• Słu

cham

y: M

. Mus

orgs

ki Ta

niec

ku

rczą

t w sk

orup

kach

z cy

klu

Obr

azki

z wys

taw

y, J. B

rahm

s Ta

niec

węg

iersk

i D-d

ur n

r 13,

W.A

. Moz

art X

I Son

ata

fort

e-pi

anow

a A-

dur,

cz. II

I Ron

do

alla

Turc

a, W

.A. M

ozar

t War

ia-

cje „A

h, vo

us d

irai-j

e, M

aman

”.

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

re

fren

pios

enki

Na m

ajów

kę,

na w

ędró

wkę

; •

umie

zaśp

iewać

w gr

upie

mel

o-di

ę ka

nonu

;•

umie

rozp

ozna

ć for

my m

uzyc

z-ne

w sł

ucha

nych

utw

orac

h;•

akty

wni

e uc

zest

nicz

y w za

ba-

wach

ruch

owyc

h i t

wórc

zych

.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo re

fren

i co

najm

niej

jedn

ą zw

rotk

ę pi

osen

-ki

Na m

ajów

kę, n

a w

ędró

wkę

;•

śpiew

a w gr

upie

w ka

noni

e;•

potra

fi za

grać

na d

zwon

kach

lu

b fle

cie d

wa w

ybra

ne ta

kty

pios

enki;

• um

ie o

dnale

źć w

swoi

m o

to-

czen

iu w

zory

odz

wie

rcie

dlają

ce

budo

wę fo

rm m

uzyc

znyc

h.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201817

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

I.3.3)

impr

owizu

je za

pom

ocą g

estu

i ruc

hu o

raz t

worz

y ilu

stra

cje ru

chow

e do

muz

yki;

I.4.2

.c, 4

.4.a)

rozp

ozna

je ze

słuc

hu p

odst

awow

e fo

rmy m

uzyc

zne:

AB, A

BA, A

BA1, r

ondo

i w

ariac

je; p

rzed

staw

ia słu

chan

ą muz

ykę

za p

omoc

ą śro

dków

poz

amuz

yczn

ych

odzw

ierc

iedl

a gr

aficz

nie

cech

y muz

yki i

stru

ktur

ę fo

rm m

uzyc

znyc

h;

II.4.

3) w

ykaz

uje

się zn

ajom

ością

i dok

onuj

e ch

arak

tery

styk

i for

m m

uzyc

znyc

h: A

B, A

BA, A

BA1,

kano

n, ro

ndo,

war

iacje

.

• Gr

amy:

gest

odźw

ięki

podk

reśla

-jąc

e bu

dowę

pio

senk

i.•

Ruch

: Zab

awa m

uzyc

zna C

zter

y po

ry ro

ku w

kano

nie (

P s.

109)

, za

d. 10

s. 10

8.•

Twor

zym

y: Za

bawa

muz

yczn

a Ro

wer

em n

a m

ajów

kę (P

s. 10

8).

• KA

RTA

PRAC

Y: M

ajów

ka

w d

obre

j for

mie

.

27. S

ERW

ETKI

TA

DEU

SZA

KO

ŚCIU

SZKI

Utr

wal

enie

form

muz

yczn

ych.

Skr

óty

piso

wni

– D

a ca

po a

l fine

. Pie

śni h

isto

rycz

ne: D

alej

, chł

opcy

, dal

ej ż

ywo

I.1.1.

b, 1.

6) śp

iewa w

ybra

ne p

atrio

tycz

ne; im

prow

izuje

wok

alnie

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m

nauc

zycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad;

I.2.1.

d) gr

a na i

nstru

men

tach

– ak

ompa

niam

enty

;

I.4.2

.d, 4

.4.d

) roz

pozn

aje ze

słuc

hu p

olsk

ie ta

ńce

naro

dowe

; opi

suje

słow

ami c

echy

i cha

rakt

er

słuch

anyc

h ut

woró

w;

II.2.

3) o

dczy

tuje

i zap

isuje

ele

men

ty n

otac

ji muz

yczn

ej –

zna s

krót

y piso

wni

muz

yczn

ej: r

epet

y-cja

, vol

ty, d

a cap

o al

fine;

II.4.

3) w

ykaz

uje

się zn

ajom

ością

form

muz

yczn

ych:

AB,

ABA

, ABA

1;

II.5.1

) okr

eśla

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy p

olsk

ich ta

ńców

nar

odow

ych:

krak

owiak

a.

• Pi

eśń:

Dalej

chło

pcy,

dalej

żyw

o (m

uz. K

. Hof

man

, aut

or sł

ów

niez

nany

).•

Słuch

amy:

Krak

owia

ka z

bale

tu

Pan

Twar

dow

ski L

. Róż

yckie

go

lub

Krak

owia

ka fa

ntas

tycz

nego

I.J.

Pade

rews

kiego

.•

Gram

y: ak

ompa

niam

ent p

erku

-sy

jny d

o pi

osen

ki.•

Tło

hist

oryc

zne

pieś

ni i s

ylwet

ka

Tade

usza

Koś

ciusz

ki.•

Tade

usz K

ościu

szko

(P s.

110–

112).

• KA

RTA

PRAC

Y: Se

rwet

ki Ta

de-

usza

Koś

ciusz

ki

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

fra

gmen

t pio

senk

i Dal

ej, ch

łop-

cy, d

alej

żyw

o;•

potra

fi ok

reśli

ć bud

owę

tej

pios

enki;

• po

trafi

wym

ieni

ć głó

wne

cech

y kr

akow

iaka;

• wi

e, kim

był

Tade

usz K

ościu

szko

;•

zna t

erm

in d

a ca

po a

l fin

e.

• śp

iewa s

olo

co n

ajmni

ej je

dną

zwro

tkę

pios

enki

Dalej

, chł

op-

cy, d

alej

żyw

o;•

umie

rozp

ozna

ć w n

iej k

rako

-w

iaka i

pod

ać ce

chy,

któr

e na

to

wsk

azuj

ą;•

umie

akom

pani

ować

do

pio-

senk

i na i

nstru

men

tach

per

ku-

syjn

ych;

• po

trafi

wyja

śnić

znac

zeni

e te

rmin

u da

capo

al f

ine;

• um

ie w

ymyś

lić te

kst i

zapi

sać

go z

użyc

iem

da

capo

al f

ine.

28. G

RAJĄ

CE K

AM

IEN

IEIm

prow

izac

ja r

ucho

wa

do s

łuch

anej

muz

yki.

Nie

konw

encj

onal

ne w

ykor

zyst

anie

kam

ieni

– d

o za

baw

ryt

mic

znyc

h i t

wór

czyc

h

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

;

I.2.1.

a, 2.

5) gr

a sch

emat

y ryt

micz

ne, im

prow

izuje

ora

z two

rzy –

pod

kier

unkie

m n

aucz

ycie

la lu

b/i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad,

z uż

ycie

m

dost

ępny

ch lu

b w

ykon

anyc

h pr

zez s

iebi

e in

stru

men

tów

;

I.3.3)

impr

owizu

je za

pom

ocą g

estu

i ruc

hu o

raz t

worz

y ilu

stra

cje ru

chow

e do

muz

yki;

I4.3)

rozp

ozna

je i a

naliz

uje

utwo

ry m

uzyc

zne

okre

ślając

ich

elem

enty

, nas

trój i

char

akte

r, for

-m

ułuj

e w

ypow

iedz

i, sto

sując

poj

ęcia

char

akte

ryst

yczn

e dl

a jęz

yka m

uzyc

zneg

o;

• Pi

osen

ka: S

ny ka

mien

i (muz

. J. S

moc

zyńs

ki, sł

. E. S

zept

yńsk

a).•

Słuch

amy:

M. d

e Fa

lla Ta

niec

og

nia

z bale

tu M

iłosn

e cza

ry.

• Gr

amy:

Zaba

wa m

uzyc

zna

Budz

imy k

amien

ie (P

s. 11

6).

• KA

RTA

PRAC

Y: G

rając

e ka

mie

-ni

e.

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie p

io-

senk

ę Sn

y kam

ieni;

• po

trafi

praw

idło

wo p

owtó

rzyć

po

nau

czyc

ielu

różn

e ry

tmy;

• w

ie, c

o to

są b

emol

, krz

yżyk

i k

asow

nik o

raz j

aka j

est i

ch

funk

cja;

• ak

tyw

nie

ucze

stni

czy w

zaba

-wa

ch ry

tmicz

nych

z ka

mie

niam

i or

az w

impr

owiza

cji ta

necz

nej

do u

twor

u M

. de

Falli.

• um

ie za

śpiew

ać so

lo fr

agm

ent

pios

enki

Sny k

amien

i;•

potra

fi za

impr

owizo

wać c

ieka

-wą

opo

wie

ść o

śnie

kam

ieni

a;•

umie

zapr

opon

ować

ilust

rację

ru

chow

ą do

utwo

ru Ta

niec

og

nia

M. d

e Fa

lli.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201818

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akom

pani

amen

t) or

az za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.2.1

, 2.2)

odc

zytu

je i z

apisu

je e

lem

enty

not

acji m

uzyc

znej

– n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poł

ożen

ie n

a pię

ciolin

ii; ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z.

• Ru

ch i t

wórc

zość

: Zab

awa m

u-zy

czna

Tańc

zący

ogie

ń (P

s. 11

7).

• P

s. 113

–117.

29. N

AD

BŁĘ

KITN

Ą W

OD

Ą.

Muz

yka

ilust

racy

jna

w u

twor

ze C

. Sai

nt-S

aëns

a. T

rójd

źwię

k m

ajor

owy

i min

orow

y –

akom

pani

amen

t

I.1.1.

a) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

, pop

ular

nego

;

I.2.1.

d, 2.

4.b)

gra n

a ins

trum

enta

chak

ompa

niam

enty

; two

rzy z

pom

ocą n

aucz

ycie

la i s

amod

ziel-

nie

swob

odny

akom

pani

amen

t mel

odyc

zny;

I.4.3)

rozp

ozna

je i a

naliz

uje

utwo

ry m

uzyc

zne

okre

ślając

ich

elem

enty

, nas

trój i

char

akte

r, fo

rmuł

uje

wyp

owie

dzi, s

tosu

jąc p

ojęc

ia ch

arak

tery

styc

zne

dla j

ęzyk

a muz

yczn

ego;

II.1.1

, 1.2)

zna,

rozu

mie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ięcio

linia,

kluc

z, nu

ta, p

auza

, war

tość

rytm

iczna

, dźw

ięk,

gam

a, ak

ord,

akom

pani

amen

t) or

az

zale

żnoś

ci m

iędz

y nim

i, okr

eśla

pods

tawo

we e

lem

enty

muz

yki (r

ytm

, mel

odię

, har

mon

ię);

II.2.1

, 2.2)

odc

zytu

je i z

apisu

je e

lem

enty

not

acji m

uzyc

znej

– n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poł

ożen

ie n

a pię

ciolin

ii; ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z.

• Pi

osen

ki: Sn

y kam

ieni (m

uz.

J. Sm

oczy

ński,

sł. E

. Sze

ptyń

ska),

W

esoł

y żeg

larz

(mel

. ang

ielsk

a, sł.

pol

skie

T. Śl

iwiak

)•

Słuch

amy:

C. Sa

int-S

aëns

Akw

a-riu

m z

cyklu

Kar

naw

ał zw

ierzą

t, ew

entu

alnie

Słoń

i Łab

ędź

z teg

o cy

klu.

• Gr

amy:

trójd

źwię

ki C-

dur

i d-m

oll n

a dzw

onka

ch•

P s.

117.

• KA

RTA

PRAC

Y: N

ad b

łękit

ną

wodą

.

• um

ie za

śpiew

ać w

grup

ie co

na

jmni

ej je

dną c

zęść

pio

senk

i Sn

y kam

ieni;

• po

trafi

zaśp

iewać

w gr

upie

re

fren

pios

enki

Wes

oły ż

egla

rz;

• zn

a ter

min

szan

ta;

• um

ie o

dróż

nić s

łuch

em m

elod

ię

majo

rową

od

min

orow

ej;

• po

trafi

wyp

owie

dzie

ć się

wła-

snym

i sło

wam

i na t

emat

utw

o-ru

Akw

ariu

m C

. Sain

t-Saë

nsa

z cyk

lu K

arna

wał

zwier

ząt.

• po

trafi

solo

zaśp

iewać

jedn

ą cz

ęść p

iose

nki S

ny ka

mien

i ora

z ca

łą pi

osen

kę w

grup

ie;

• um

ie za

śpiew

ać so

lo re

fren

pios

enki

Wes

oły ż

egla

rz;

• od

różn

ia słu

chem

dwa

trój

dź-

wię

ki: m

ajoro

wy i

min

orow

y;•

potra

fi od

pow

iedn

io d

obra

ć do

mel

odii p

iose

nki a

kom

pani

a-m

ent a

kord

ów C

-dur

i d-m

oll

na d

zwon

kach

;•

umie

okr

eślić

tem

po, c

hara

kter

i e

lem

enty

ilust

racy

jne

w u

two-

rze

Akw

ariu

m C

. Sain

t-Saë

nsa

z cyk

lu K

arna

wał

zwier

ząt.

30. N

AD

PO

LSKI

M M

ORZ

EMM

uzyk

a lu

dow

a z

Kasz

ub –

inst

rum

enty

, tań

ce i

pios

enki

I.1.1.

a, 1.

6) śp

iewa p

iose

nki z

repe

rtuar

u m

łodz

ieżo

wego

, pop

ular

nego

; impr

owizu

je w

okaln

ie

oraz

twor

zy –

pod

kier

unkie

m n

aucz

ycie

la i s

amod

zieln

ie –

różn

orod

ne w

ypow

iedz

i muz

yczn

e we

dług

ust

alony

ch za

sad;

I.2.1.

c, d)

gra n

a ins

trum

enta

ch p

rost

e ut

wory

, ako

mpa

niam

enty

;

I.4.1.

d, 4

.2.a)

świad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dzie

ł lite

ratu

ry –

utw

orów

ludo

wyc

h w

pos

taci

oryg

inaln

ej; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

brz

mie

nie

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h;

II.2.

3) zn

a skr

óty p

isow

ni m

uzyc

znej

: rep

etyc

ja, vo

lty;

II.3.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

podz

iału

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h ze

wzg

lędu

na

źród

ło d

źwię

ku –

naz

ywa i

char

akte

ryzu

je je

;

II.4.1

) wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(ludo

wa).

• Pio

senk

a: W

esoł

y żeg

larz (

mel.

an-

gielsk

a, sł.

polsk

ie T.

Śliwi

ak).

• Słu

cham

y: pr

zykła

dy b

rzm

ieni

a ka

szub

skich

inst

rum

entó

w

ludo

wyc

h: d

iabel

skie

skrz

ypce

, bu

rczy

bas,

bazu

na, K

aszu

bskie

nu

ty.

• Gr

amy:

pios

enka

ludo

wa N

aszô

në

nka.

•

Ruch

: tan

iec k

aszu

bski

Nasz

ô në

nka.

• Na

Kas

zuba

ch (P

s. 11

9–12

1).•

KART

A PR

ACY:

Nad

pol

skim

m

orze

m

• um

ie w

skaz

ać n

a map

ie K

aszu

-by

, orie

ntuj

e się

w u

kszt

ałto-

wani

u te

renu

i kra

jobr

azie

tego

re

gionu

; •

zna c

o na

jmni

ej je

dną n

azwę

lu

dowe

go in

stru

men

tu ka

szub

-sk

iego

;•

gra n

a dow

olny

m in

stru

men

cie

mel

odyc

znym

frag

men

t mel

odii

ludo

wej N

aszô

nën

ka i u

mie

ok

reśli

ć jej

bud

owę;

• w

ie, c

o to

jest

volta

.

• śp

iewa p

iose

nkę

Wes

oły ż

e-gla

rz z

włas

nym

teks

tem

do

jedn

ej zw

rotk

i;•

umie

wym

ieni

ć trz

y opi

sane

w

pod

ręcz

niku

ludo

we in

stru

-m

enty

kasz

ubsk

ie;

• po

trafi

zagr

ać n

a dow

olny

m

inst

rum

encie

mel

odyc

znym

m

elod

ię N

asze

j nën

ki, w

ie, ja

k je

st zb

udow

ana.

AUTORZY: Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201819

Muzyka | Klucz do muzyki | Klasa 5 Szkoła podstawowa klasy 4–7

Zaga

dnie

nia

pods

taw

y pr

ogra

mow

ejM

ater

iał d

ydak

tycz

ny

cykl

u

Kluc

z do

muz

yki

Wym

agan

ia p

odst

awow

e,

ucze

ń:

Wym

agan

ia

pona

dpod

staw

owe,

uc

zeń:

31. C

O Z

OST

AŁO

W P

AM

IĘCI

Zaw

ody,

qui

zy i

zaga

dki u

trw

alaj

ące

wia

dom

ości

z c

ałeg

o ro

ku s

zkol

nego

I.1.1.

a–c,

1.3) ś

piew

a pio

senk

i z re

pertu

aru

mło

dzie

żowe

go, p

opul

arne

go i l

udow

ego,

wyb

rane

pi

eśni

(w ty

m ar

tyst

yczn

e i p

atrio

tycz

ne), k

anon

y; śp

iewa,

dbają

c o e

misj

ę i h

igien

ę gło

su,

stos

uje

ćwicz

enia

odde

chow

e, dy

kcyjn

e i in

ne, z

acho

wuj

ąc n

atur

alne

właś

ciwoś

ci gło

su;

I.4.1.

a–d,

4.2

.a–e

, 4.3)

w za

kres

ie sł

ucha

nia i

per

cepc

ji muz

yki –

świad

omie

słuc

ha w

ybra

nych

dz

ieł li

tera

tury

muz

yczn

ej re

prez

enta

tyw

nych

dla

kole

jnyc

h ep

ok (o

d śre

dnio

wie

cza d

o ws

pół-

czes

nośc

i), m

uzyk

i jazz

owej

i roz

ryw

kowe

j, pol

skich

pie

śni a

rtyst

yczn

ych

i pat

rioty

czny

ch,

utwo

rów

ludo

wyc

h w

pos

taci

oryg

inaln

ej i a

rtyst

yczn

ie o

prac

owan

ej; r

ozpo

znaje

ze sł

uchu

br

zmie

nie

inst

rum

entó

w m

uzyc

znyc

h, b

rzm

ieni

e gło

sów

ludz

kich:

sopr

an, a

lt, te

nor, b

as, p

od-

staw

owe

form

y muz

yczn

e: AB

, ABA

, ABA

1, ron

do i w

ariac

je, p

olsk

ie ta

ńce

naro

dowe

, apa

rat

wyk

onaw

czy:

solis

ta, z

espó

ł kam

eraln

y, ch

ór, o

rkie

stra

, big-

band

i kap

ela l

udow

a; ro

zpoz

naje

i an

alizu

je u

twor

y muz

yczn

e ok

reśla

jąc ic

h el

emen

ty, n

astró

j i ch

arak

ter, f

orm

ułuj

e w

ypow

iedz

i, st

osuj

ąc p

ojęc

ia ch

arak

tery

styc

zne

dla j

ęzyk

a muz

yczn

ego;

II.1.1

) zna

, roz

umie

i wyk

orzy

stuj

e w

pra

ktyc

e po

dsta

wowe

poj

ęcia

i ter

min

y muz

yczn

e (p

ię-

ciolin

ia, kl

ucz,

nuta

, pau

za, w

arto

ść ry

tmicz

na, d

źwię

k, ga

ma,

akor

d, ak

ompa

niam

ent)

oraz

za

leżn

ości

mię

dzy n

imi;

II.2.1

–2.3)

odc

zytu

je i z

apisu

je e

lem

enty

not

acji m

uzyc

znej

– n

azyw

a dźw

ięki

gam

y, ro

zpoz

naje

ich

poł

ożen

ie n

a pię

ciolin

ii; ró

żnicu

je w

arto

ści r

ytm

iczne

nut

i pau

z; zn

a skr

óty p

isow

ni m

u-zy

czne

j: rep

etyc

ja, vo

lty, d

a cap

o al

fine;

II.4.1

–4.3)

wyk

azuj

e się

znajo

moś

cią i d

okon

uje

char

akte

ryst

yki m

uzyk

i ze

wzg

lędu

na j

ej ro

dzaj

(wok

alna,

inst

rum

enta

lna,

woka

lno-

inst

rum

enta

lna,

arty

styc

zna,

rozr

ywko

wa, lu

dowa

); sty

lów

m

uzyc

znyc

h (ja

zz); f

orm

muz

yczn

ych:

AB,

ABA

, ABA

1, kan

on, r

ondo

, war

iacje

, pie

śń, o

pera

;

II.6)

wym

ieni

a naz

wy e

pok w

dzie

jach

muz

yki (ś

redn

iow

iecz

e, re

nesa

ns, b

arok

, klas

ycyz

m,

rom

anty

zm, m

uzyk

a XX

w.) o

raz p

otra

fi ws

kaza

ć kom

pozy

toró

w re

prez

enta

tyw

nych

dla

nich

;

II.7)

por

ządk

uje

chro

nolo

giczn

ie p

osta

cie ko

mpo

zyto

rów

: np.

Jan

Seba

stian

Bac

h, A

nton

io

Viva

ldi, W

olfg

ang A

mad

eusz

Moz

art,

Ludw

ig va

n Be

etho

ven,

Fryd

eryk

Cho

pin,

Stan

isław

Mo-

nius

zko;

III.1)

zna r

eper

tuar

kultu

raln

ego

czło

wie

ka, o

rient

ując

się

w sz

tand

arow

ych

utwo

rach

z dz

iejó

w

hist

orii m

uzyk

i i ws

półcz

esne

j kul

tury

muz

yczn

ej o

raz w

arto

ścio

wej m

uzyk

i pop

ular

nej.

• Pi

osen

ka: L

ato,

lato

(L.J.

Kern

, W

. Krz

emie

ński)

.•

Słuch

amy:

wyb

rane

utw

ory

i pio

senk

i z ca

łego

roku

szko

l-ne

go.

• P

s. 12

4 – za

dani

a. •

KART

A PR

ACY:

Co

zost

ało w

pa-

mię

ci i K

ARTA

PRA

CY n

r 2 za

d. 6

. –

listy

prz

eboj

ów sp

orzą

dzon

e na

poc

zątk

u ro

ku sz

koln

ego.

• śp

iewa w

grup

ie p

ierw

szą

zwro

tkę

pios

enki

Lato

, lato

;•

śpiew

a w gr

upie

pio

senk

i z c

ałego

roku

szko

lneg

o;•

zna r

óżne

ozn

acze

nia m

etru

m,

tem

pa, d

ynam

iki o

raz s

ymbo

le

muz

yczn

e ta

kie ja

k: wa

rtośc

i ry

tmicz

ne, z

naki

repe

tycji

, ak

cent

, tak

t itp

.;•

potra

fi w

ymie

nić k

ilka i

nstru

-m

entó

w i p

rzyp

orzą

dkow

ać

je d

o w

łaściw

ej gr

upy (

smyc

z-ko

we, s

truno

we, d

ęte,

perk

u-sy

jne)

;•

w za

gadc

e ro

zpoz

naje

dwa

lub

trzy u

twor

y z re

pertu

aru

do

słuch

ania.

• śp

iewa c

ałą p

iose

nkę

Lato

, lato

;•

śpiew

a sol

o fra

gmen

ty w

ybra

-ny

ch p

iose

nek z

całe

go ro

ku

szko

lneg

o;•

zna w

ięks

zość

sym

boli i

ozn

a-cz

eń m

uzyc

znyc

h zn

ajduj

ącyc

h się

w n

utac

h po

dręc

znika

;•

potra

fi w

ymie

nić w

szys

tkie

po

znan

e in

stru

men

ty i p

rzy-

porz

ądko

wać j

e do

właś

ciwej

gr

upy (

smyc

zkow

e, st

runo

we,

dęte

, per

kusy

jne)

;•

w za

gadk

ach

muz

yczn

ych

rozp

ozna

je w

ięks

zość

utw

orów

z r

eper

tuar

u do

słuc

hani

a;•

akty

wni

e bi

erze

udz

iał w

za-

bawa

ch i z

agad

kach

ruch

owo-

-muz

yczn

ych.