Upload
malgorzata-szafranska
View
224
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Praca, w ktorej nalezalo dokonac korekty bledow, uwzgledniajac polecenia w pytaniach od a-i. Nie wszystkie rodzaje pojawily sie w tekscie. Uzupelnilam imiona i nazwiska tam, gdzie to bylo potrzebne. Nie wszystkie slowa w metatekscie byly pochylone, co tez zmienilam.
Citation preview
Redakcja i korekta tekstu zapCImocąznaków korektorskieh i w trybie śledzenia zmian
Z przepisami językowymi jest po trosze tak, jak z normami prawa: nie sposób objąćnimi wszelkich możliwych sy'tuacji . Życiejest zbyt bogate. zbyt róŻnorodne. żeby do każdejsytuacji dało się stwor4rć specjalny paragraf. Podobnie z językiem: wtekście spoty4camytakwiele form i problemów, że nie jest możliwe uregulowanie ich wszystkich w osobnychprzepisach.
Prawnicy zprzyporz4dkowaniem paragrafów i sy.tuacjiradzq sobie m.in. pfzezwykładnię prawa: w specjalnych wydawnictwach wybitni specjaliŚci wskazują, jakna|eŻyrozumieć wolę prawodawcy i odnosić ją do konkretnych zdarzeń. Gdy nie znajdujemyzasady, którą należy postuzyó się przy ronitryaniu problemu językowego, najlepiej jestzastanowió się, jak rczwiązywane Są problemy podobne : za|ecanęjest postępowanie peranalogiam. Gdy zas juŻ zdecydujemy sĘ na określone rczwiĄzanie, na|ezy pamiętać, aby byókonsekwentnym' Zawsze stosować je w dalszym tekście.
Konsekwencja jest też Żelaznązasadą edytorstwa w tyeh przypadkach, gdy norrnapozostawia piszącemu swobodę. Prąv niektórych formach jęz5'kowych nie wydaje się zasadnenarzucanie określonego rcrwiązartia:. zakazywanie, nakazywanie itd. W tej sytuacji jednakwolnośó autora czy redaktoratakŻe nie jest absolutna: jest on zobligowany Swym własnymwyborem.
Praca z tekstemPrzecz7Ąaj uwaznie zarrieszczony nizej tekst, a następnie na podanej |iście zaznacz tę _mvi4zarte z brakięm konsekwencji - niedoskonałości redakcyjne, które moinamu przypisaó:
RozwÓi felietonis\lki na świecie troLD
Historia fe|ietonistyki liczy prawie trzy wieki. Pienrsze tekstyfl noszące ślady it .Ąlistylu felietonowegoil, jednak jeszcze nienazwane felietonami, zna|azĘ Się Wt,.{u]j,.r-^t-,.^,*
periodyku ,,Spectator'Viv latach 1711-1714 _ ich autorami bylibl Addison i}LSteele. H tffŁ,Termin felieton zaczą być uŻywany W 1803 roku, kiedy Ju|ien Louis Geoffroy wefrancuskim czasopiśmie ,,Journa| des dóbats'' przeprowadził eksperyment,
*k+oryrru a1,:1
potegał|na przedłuzeniu o dodatkową kartkę kolumny gazety, na ktoĘ zamieŚciłdodatek literaeko-rozrywkowy2. Termin fetieton pochodzi od francuskiego feuille, cooznaczalliść,|feuilteton natomiast to ,,kańka złoŻona na czworo''. Nazwa ma związek J,.i..z faktem, iŻ ow dodatek był oddzie|ony od gÓrnej części tekstu typograficzną kreską i
funkcjonował jako odrębna graficznie i redakcyjnie całoŚć3. Nazwa t11ę'.!ę'n
dotyczyła - *..
zatem pewnego fragmentu czasopisma, w którym znaleźc się mogły okreŚlone treści'. MożdŹonek A., Mistrzowiefelietonu, Warszawa l999, s. 5'- Ibidem.r Por. Chudziński E., Felieton. Geneza i ewolucja gatunku, fw:J Dziennikąrstwo i świat mediów,red. Bauer Z..Chudziński E., Kraków 2000. s. l97.
Wkrotce pojawiły się autonomiczne teksty, które dalej funkcjonowaĘ w ltet| odciętej |ł 15
kreską przestrzeni gazety, ale juz same nazywane byĘ felietonami. Byty to przede
wszystkim relacie z.podrÓŻy, opowiadania, recenzje, repeńuar teatrów, przegląd
mody, ogtoszenia.V6l..o,xiu *"po' ina, Że na początku X|X wieku fe|ietony uyłyY?rctr
staĘm działem W gazecie codziennej, w k'tórym zamieszczano dla rozrywki
czytelnikÓw wiadomości kulturalne, podawane vjlue<iIsposób. Zapohrzebowanie na1r?utrĘPŻ
ten rodzaj tekstu rosło, poniewaz w prasie stawał się powoli odczuwalny nadmiar
informacji. ponadto felieton, z racji swojego lekkiego, przyjemnego charakteru,
przyclągalt nowych czytelników. 1Zaczeła sie tez ffitarl zmieniać tematykaLi..1
poruszana w fe|ietonach _ @1dominowaó model mozaikowości, co czyniło fi ń |'
felieton nieprzewidywalnym i pozwalało często .lda*ać{ wrazenie nowości,J{s1'r.^:"ać
zapobiegającznudzeniu.Dawałototakżewrazeniewo|ności,poniewazdobortematu
był dowoln y i za}eŻnry od autora. Felieton był.lteż|} iak piszeVStasiński ł intrygu1ą"ywE,Tf.
le+ze+-t4' Że łamał linearnośc lektury - vvymagał rozkładania ciągów tekstowy"hłołł* e'
zgodnie z graficznymi sugestiami i ponownego ich składania na nowych,
kontekstua|nych zasadach, w celu zrozumienia całości' FeIieton pozwalał takze
ztamać insĘ1tucionalnośĆ i sformalizowanie tekstów zamieszczanych W prasie'
odcięciefelietonukreskąsugeroWałojegonieoficjalnyHócharakter-
Rozwoj felietonistyki w-t9!,99 "aDu"q{ĘNE
WPolsce,podobnieiakweFrancii,stosowanoterminfelietonnaokreślenie
zarÓwno róznychl.jdrobiazgów|{ zamieszczonych pod kreską W czasopismach, jak tez H iĄ łł v}
konkretnych tekstów, daiących się wyodrębnić spośród innych na podstawie
specyficznych cech zewnętrznych i wewnętrznych6.
Zbigniew Mitzne/ podaje, ze pierwsze teksty, mające charakter fe1ietonÓw, ale ., -
nietwystępujące jeszcze pod tą nazwą, to "*;V*;"","*,"no
iYaoio'.no,.", ffffidrukowane na łamach ,,Monito ra,, (1765-1784)' Te zańobliwe utwory łąezyĘ w sobie
4 Por. Wojtak M., Gatunki prclsowe)L{.1in 2004, s'203. Wojtak pisze tu, ze forma i temaĘka ówczesnych
feliętonów cdbiegaĘ znacźnięod dzisĘ ananych. Dziś zapewnę tego t}pu tęksĘ cpatrzonc by nagłÓrvkięm
',RonTlaitoŚci''.5 Ó.^^:{^|-: D -5 Stasiński P., op.cit., s.6.6 D^. .L''x-:'1.1.; E ^ń r|6 Por. ChudzińskiE., op.cit., s. l98..? ł t:.*^- -7 D.I;.t^h f,,,.1 Tenrin lffffi#:H}ł;łIrłl Teorią i praktyka dziennikąrstwa, red. Golka B., Kafel M', Mitmer Z.,Warszawa
1964, s. 130.
tematykę rozry}^',kową, anegdoĘ i przeglądy mod paryskich. Pcdobne formy
fe|ietonowe zna|aĄ się W ,,KuŹnicy'', piśmie z okresu Sejmu Wielkiego' W
,,Wiadomościach Brukowych'' (Wi!no, 1816-1822) zamieszczano teksty felietonowe,
które dotyczyty juz nie tematów rozrywkowych, a|e po|itycznych, obyczajowych,
fiiozoficznych i oświatowych8'
W połowie X|X wieku &{EIg4 byt juŻznanym terminem.1Zes,tał|takze staty'it}*'gelementem prasy satyrycznej. obecny byt w takich tt*ułacil jak ,,Pszonka'' na |i car1.r"rnutl
emigracji, ,,Wolne Żarty,,,,,Mucha,,i,,Sowizdrzaf'W KrólestwieY"oi"o*'w Krakowieg.V c-:J
Felieton;l o tematyce niesatyrycznej zamieszczaĘ ,,Dziennik Literacki'' (Wtady.ł"* .-'Łoziński), ,,Dziennik Poznański,, tpo*ies"iVrrasze*st.iego w odcinkach, fe|ieton/J5#,".ć",ładysława Rabskiego i Stanlsława KoŹmiana), ,,Pi.awda'', ,,Goi.iiec Po|ski''l0. Ten
ostatnizasługujenaszczegó|nąuwagę,jakoŹ"*,^*
"p'bL,k."'=']tekstpt.ffi,wktórympróbowałcharakteryzawać'łJ;Ą."gatunek. Do waznych pozycji na|eŻą takŻe: ,,Kurier Warszawski'', ,,NiWa'', ,,Kurier
Codzienny,, araz ,,Tygodnik !!ustrov',an,1,,, W ktorych płzez 37 |at publikor^''at srvoje
kronikiBolesławPrus11'KronikiPrus@aktualnetematy,któremogty}furuqi1.xl.i^a-uinteresowaÓ czy,telnikow, } pisane były lekkinn, dowcipnynn językiem. Gatunek. J i
uprawiany przez tego pisarza był formąbardzo zb|iŻony do tego, czym jest dzisiejszy
felieton. Navlet sam Prus, V,rypraccv/awszy .iuz st,^''Ó.j \^''arsztat, zawar',.jego głovrne
założenia w nad 12 ilił rTAtl{' frrYW+
Na iann rtrl.n.zatktr faliafnnrr
zamieszczano przede wszystkim w ,,Liberum Veto" w Krakowie. W dwudziestoleciu
międzywojennym felietony plsano w ,,Szczutku'', ,,Cyru!iku'' i w końcu w Śznilkaeh''
którerównieiprzodowaływsatyrzewPolsceLudowej.Felietonyw|@Hm.odnaleŹć mozna takie w ,,Ti^ybunie Ludu'', ,,Ż,y'clu bny'ai.szaw1'''' ,,Pi"zeki.oju'' i wie|u
innych.
PYTA}.flA DO TEKSTU:
'Ibidem, s. 131.n Ibidęm, s' l32'tVchudzinskiE., op.cit., s. 198.l| ,l:l-- - ąnlruru€lll' 5. ZU+.tt Ibidem.
V Rer.
Zaznacz te zdan\a. w ktorych
przytoczonym tekście:
mo\Ą,a o niekonseklr.encjach rr1.stepuJac\cn \\
a) D pomieszanie cudzysłowów: w tekście są zastosowane różstę ich rodzaje
b) r niekonsekwentnle zastosowane S4 pochylenia - nie wszystkie słowa w
metatekście (te, o których się mówi) s4 pochylone
c) ! niękonsekwęntnie podawane są liczebniki porządkowe (z kropk4' bez
kropki itd.)
d) I panuje pomieszanie w podawaniu tytułów naukowych autorow
e)lniekonsekwentnapisownianiezimiesłowamiodmiennymi
0 t panuje pomieszanie przy podawaniu Ęrtułów czasopism (cudzysłów,
pochylenia)
g) l niekonsekwencja w wyróznianiu pewnych
nagłówków : b old, podkre śle nie, młyYJa czc ionka)
fragmentów tekstu (np.
h) r panuje pomieszan\e przy sposobie podawania imion i nazwisk (raz samo
nazwisko,razim\e i nazwisko itd')
i) f niekonsekwentnie podawane są skróty lub całe naTwy słów (rok, wiek, r.,
w.)