Rozwój przedsiębiorstwa przez internacjonalizację – szansa czy konieczność: wyniki badań własnych

Uwarunkowania internacjonalizacji początkujących przedsiębiorców

dr hab. Przemysław Zbierowskiprzemyslaw.zbierowski@ue.katowice.pl

Przedsiębiorczość jutra, PARP, Warszawa, 9.12.2014

O czym będę mówił

O wczesnej internacjonalizacji – przedsiębiorstwach typu born-global

O różnicach w poziomie internacjonalizacji między krajami

O czynnikach internacjonalizacji na poziomie krajowym

O wpływie na internacjonalizację na poziomie indywidualnym różnych czynników (charakterystyki indywidualne, percepcja otoczenia, czynniki środowiskowe, motywacja)

O relacjach aspiracji w zakresie internacjonalizacji oraz innych aspiracji oraz jakości życia przedsiębiorców

O wczesnej internacjonalizacji przedsiębiorców w Polsce

Wyniki badań, które przedstawię oparte są na danych Globalnego Monitora Przedsiębiorczości (Global Entrepreneurship Monitor – GEM)

Globalny Monitor Przedsiębiorczości

Cele:• pomiar różnic w przedsiębiorczych postawach, aktywności i aspiracjach pomiędzy

krajami, • odkrywanie czynników determinujących naturę i poziom krajowej aktywności

przedsiębiorczej, • identyfikację implikacji dla polityki społeczno-gospodarczej prowadzących do

wspierania przedsiębiorczości.

1997-1999: 7 krajów

2013: 70 krajów, 90% światowego PKB i 75% ludności świata

Adult Population Survey – próba badawcza w 2013 roku – 197 000

National Experts Survey – co najmniej 36 ekspertów w każdym kraju

Metodologia powtarzana i (prawie) taka sama we wszystkich krajach

Total Early-stage Entrepreneurial Activity (TEA)

Potencjalni

przedsiębiorcy:

szanse, umiejętności,

strach przed

niepowodzeniem

Pre-

przedsiębiorcy

(nascent)

Właściciele-

menedżerowie

nowych firm

(firmy-dzieci)

Właściciele-

menedżerowie

dojrzałych firm

Niekontynuowanie

działalnościFazy przedsiębiorczości

•Płeć

•Wiek

•Wykształcenie

•Motywacja

Aspiracje

•Wzrost

•Innowacje

•Internacjonalizacja

•Branża

Profil przedsiębiorczościKoncepcja

Narodzenie

Globalny Monitor Przedsiębiorczości

Internacjonalizacja w GEM

W GEM pomiarowi podlega internacjonalizacja młodych firm i dojrzałych przedsiębiorstw, a także aspiracje internacjonalizacji początkujących przedsiębiorców.

Pomiar internacjonalizacji odbywa się poprzez wskazanie jaka część klientów mieszka poza krajem przedsiębiorcy: ponad 90% (1); 75-90% (2); 50-75% (3); 25-50% (4); 10-25% (5); mniej niż 10% (6); 0 (7).

Dla większej przejrzystości zmienna ta została odwrócona: ponad 90% (6); 75-90% (5); 50-75% (4); 25-50% (3); 10-25% (2); mniej niż 10% (1); 0 (0).

W porównaniach międzynarodowych stosuje się zmienne: „silna orientacja międzynarodowa” oznaczającą udział firm, które deklarują co najmniej 25% proporcję klientów zagranicznych oraz „słaba orientacja międzynarodowa” oznaczającą udział firm, które deklarują co najmniej 1% proporcję klientów zagranicznych

2011 2012 2013

Brazylia .31 .07 .40

Chiny 1.49 2.09 .83

Chorwacja 39.71 39.18 40.99

Irlandia 23.86 27.94 25.51

Japonia 10.91 14.70 11.21

Łotwa 29.99 32.34 33.42

Polska 17.10 18.61 23.58

Rumunia 39.15 38.90 31.80

Rosja 4.36 4.58 5.65

Singapur 34.76 43.02 36.71

Słowacja 18.28 20.52 21.14

Słowenia 22.48 31.98 26.27

Szwajcaria 25.27 25.06 27.78

USA 13.39 12.50 11.27

Węgry 29.03 18.48 22.20

Silna orientacja międzynarodowa

P1

Slajd 6

P1 Silna orientacja międzynarodowa jest zróżnicowana między krajami, ale dość stabilna w czasieP.Zbierowski; 2014-12-01

Dlaczego w niektórych krajach przedsiębiorcy internacjonalizują się bardziej niż w innych?

Wielkość kraju –

Globalizacja +

Wykorzystanie Internetu +

Poziom PKB per capita +

Wzrost PKB w latach ubiegłych –

Indywidualizm +

Indeks wolności ekonomicznej +

Indeks edukacji +

Badania globalne w 2013 roku

Orientacja międzynarodowa a wykształcenie

0,60,63

0,8

1,01

1,13

1,26

1,38

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

Niepełnepodstawowe

Podstawowe Niepełne średnie Średnie Policealne Licencjackie Magisterskie

Orientacja międzynarodowa kobiet i mężczyzn

0,88

1,09

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

Kobiety Mężczyźni

Orientacja międzynarodowa a wielkość gospodarstwa domowego

1,27

1,14

0,98

0,920,91 0,91

1,08

0,96

1,051,06

0,8

0,85

0,9

0,95

1

1,05

1,1

1,15

1,2

1,25

1,3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i więcej

Orientacja międzynarodowa a wykształcenie

0,89

0,92

1,08

0,7

0,75

0,8

0,85

0,9

0,95

1

1,05

1,1

Niski kwartyl Środkowy kwartyl Wysoki kwartyl

Orientacja międzynarodowa a wykształcenie

0,98

0,99

1

1,04

1,07

0,92

0,94

0,96

0,98

1

1,02

1,04

1,06

1,08

18-24 25-34 35-44 45-54 55-64

Dynamika orientacji międzynarodowej początkujących przedsiębiorców w Polsce

w latach 2011-2014

Początkujący przedsiębiorcy i właściciele firm

1,55

1,64 1,631,61

1,05

0,95

1,34

1,26

0,8

0,9

1

1,1

1,2

1,3

1,4

1,5

1,6

1,7

2011 2012 2013 2014

Początkujący przedsiębiorcy Właściciele firm

Orientacja międzynarodowa kobiet i mężczyzn

1,72

1,46

1,59

1,45

1,49

1,73

1,66

1,7

1,3

1,35

1,4

1,45

1,5

1,55

1,6

1,65

1,7

1,75

1,8

2011 2012 2013 2014

Kobiety Mężczyźni

Orientacja międzynarodowa w grupach wiekowych

1,74

1,48

1,8

1,65

1,54

1,76

1,28

1,67

1,35 1,33

2,3

1,5

1,57

1,88

1,14

1,53

1,75 1,75

2,37

1,67

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

2,2

2,4

2,6

2011 2012 2013 2014

18-24 25-34 35-44 45-54 55-64

Orientacja międzynarodowa a innowacyjne produkty/usługi

1,941,91

2,36

1,55

1,43 1,431,47

1,65

1,37

1,46

1,56

1,32

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

2,2

2,4

2,6

2011 2012 2013 2014

Wszyscy Niektórzy Nikt

Orientacja międzynarodowa a nowe technologie

2,17

2,57

3,16

3

1,68

2,07

1,681,76

1,471,36 1,34

1,42

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

2011 2012 2013 2014

Mniej niż rok 1-5 lat Powyżej 5 lat

Orientacja międzynarodowa a motywacja

1,671,7

1,681,65

1,39

1,46

1,59

1,5

1

1,1

1,2

1,3

1,4

1,5

1,6

1,7

1,8

2011 2012 2013 2014

Szansa Konieczność

Orientacja międzynarodowa w sektorach

1,57

1,48

1,42

1,56

1,86

1,43

1,67

1,27

1,35

1,93

1,82

1,22

1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2

Produkcja

Usługi B2B

Usługi B2C

2014 2013 2012 2011

Aspiracje wzrostu a orientacja międzynarodowa

1,821,8

1,35

2,08

1,39

1,49

1,78

1,41

1,68

1,56

1,641,61

1,18

1,87

1,631,61

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

2,2

2011 2012 2013 2014

co najmniej 10 osób i co najmniej 50% poniżej 10 osób i 50% Tworzenie miejsc pracy Solo-przedsiębiorczość

Podsumowanie

Silniejszą chęć internacjonalizacji wykazują:

• Osoby lepiej wykształcone

• Mężczyźni

• Single

• Osoby zamożne

• Starsi przedsiębiorcy

• Przedsiębiorcy na wczesnym etapie prowadzenia działalności

• Przedsiębiorcy, którzy wprowadzają innowacyjne produkty lub usługi

• Przedsiębiorcy wykorzystujący nowe technologie

• Przedsiębiorcy wykorzystujący szanse

• Przedsiębiorcy w branżach produkcyjnych

• Przedsiębiorcy o aspiracjach wzrostowych