Upload
hanhu
View
215
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Dwa etapy śmierci: Śmierć kliniczna – ustanie funkcji życiowych -
stopniowe, całkowite zahamowanie procesów biologicznych, ustanie pracy serca, i funkcji oddychania, z możliwością przywrócenia funkcji życiowych w ciągu pierwszych trzech minut.
Śmierć biologiczna – utożsamiona jest ze śmiercią mózgu.
Definicja zgonu w Polsce (obowiązująca od 1994 roku) Zgonem jest trwałe, czyli nieodwracalne
ustanie czynności narządów niezbędnych do życia, konsekwencją czego jest ustanie czynności całego ustroju.
Akt zgonu
Obowiązujące w Polsce przepisy prawne zabraniają chować zmarłych bez uprzedniego sporządzenia aktu zgonu w USC.
Zgony w podziale terytorialnym
Przyporządkowanie zgonu do określonego terytorium nie ustala się na podstawie miejsca, gdzie nastąpił zgon a na podstawie ostatniego przed zgonem stałego miejsca zamieszkania zmarłego.
Zgony niemowląt są grupowane według miejsca stałego zamieszkania matki.
Ogólny współczynnik zgonów zt – ogólna liczba zgonów
w okresie sprawozdawczym t
Lt – liczba ludności w połowie badanego okresu lub średnia liczba ludności w badanym okresie t.
C – constans (1000, 10 000, lub 100 000
Ogólny współczynnik zgonów
Na jego wielkość mają wpływ zarówno zmiany w poziomie umieralności ludności w poszczególnych grupach wieku i płci oraz zmiany struktury ludności według płci i wieku.
Jest jednym z elementów określających współczynnik przyrostu naturalnego ludności.
Ogólny współczynnik zgonów osób w wieku 1 lat i więcej W pewnych przypadkach, kiedy chodzi
o wyeliminowanie wpływu dużej umieralności niemowlęcej na poziom ogólnego współczynnika zgonów, celowe jest posługiwanie się ogólnym współczynnikiem zgonów osób w wieku 1 lat i więcej.
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 02 04 06 08
2010 12 14
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Liczba zgonów w Polsce w latach 1946-2014
Ogółem Miasta Wieś
tysi
ące
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 02 04 06 08
2010 12 14
6
7
8
9
10
11
12
13
14Ogólny współczynnik zgonów w Polsce w latach 1946-2014
Ogółem Miasta Wieś
na
10
00
os
ób
Przykład cząstkowego współczynnika zgonów
Wz19 – współczynnik zgonów dla ludności w wieku 19 lat
Zt19 – liczba zgonów ludności w wieku 19 lat w czasie t
Lt19 – liczba ludności w wieku 19 lat w czasie t
Cząstkowe współczynniki zgonów w 2010 roku wg płci, wieku i miejsca zamieszkania (na 100 tys. ludności)
0 1 -4 5 -9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85 lati więcej
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
22000
24000
26000
28000
30000
32000
34000
36000
38000
40000
42000
44000
46000
48000
50000
52000
54000
Liczba zgonów wg grup wieku w 2013 roku
Miasta
Wieś
0 lat 1 - 4
5 - 9 10 -14
15 - 1920 -24
25 - 2930 - 34
35 - 3940 - 44
45 - 49 50 - 54
55 - 5960 - 64
65 - 6970 - 74
75 - 7980 - 84
85 lat i więcej
0
5000
10000
15000
20000
Zgony według wieku i płci
1980
1990
2000
2010
2014
0 lat 1 - 4
5 - 9 10 -14
15 - 1920 -24
25 - 2930 - 34
35 - 3940 - 44
45 - 49 50 - 54
55 - 5960 - 64
65 - 6970 - 74
75 - 7980 - 84
85 lat i więcej
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
Zgony wg wieku i płci w 2013 roku
Mężczyźni
Kobiety
0 lat 1 - 4
5 - 9 10 -14
15 - 1920 -24
25 - 2930 - 34
35 - 3940 - 44
45 - 49 50 - 54
55 - 5960 - 64
65 - 6970 - 74
75 - 7980 - 84
85 lat i więcej
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
Zgony wg płci i miejsca zamieszkania
Mężczyźni – miasta
Mężczyźni – wieś
Kobiety – miasta
Kobiety – wieś
0 lat 1 - 4
5 - 9 10 -14
15 - 1920 -24
25 - 2930 - 34
35 - 3940 - 44
45 - 49 50 - 54
55 - 5960 - 64
65 - 6970 - 74
75 - 7980 - 84
85 lat i więcej
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Nadumieralność mężczyzn wg wieku
1980
2014
0 lat 1 - 4
5 - 9 10 -14
15 - 1920 -24
25 - 2930 - 34
35 - 3940 - 44
45 - 49 50 - 54
55 - 5960 - 64
65 - 6970 - 74
75 - 7980 - 84
85 lat i więcej
0
100
200
300
400
500
600
Nadumieralność mężczyzn wg miejsca zamieszkania w 2013 roku.
Miasta
Wieś
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
50000
55000
60000
65000
70000
75000
80000
85000
90000
95000
100000
105000
110000
115000
120000
125000
Liczba zgonów na świecie w latach 1950 - 2100
ŚwiatKraje rozwinięteKraje rozwijające się
tys
iące
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
50000
55000
60000
65000
Liczba zgonów na świecie w latach 1950 - 2100
Mężczyźni – Świat
Kobiety – Świat
Mężczyźni – k. rozwinięte
Kobiety – k. rozwinięte
Mężczyźni – k. rozwijające się
Kobiety – k. rozwijające się
tys
iące
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
Liczba zgonów na świecie w latach 1950 - 2100
Afryka
Azja
Europa
Ameryka Płd. i Karaiby
Ameryka Północna
Oceania
tysi
ące
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
5
10
15
20
25
Ogólny współczynnik zgonów dla świata w latach 1950 - 2100
Kraje rozwinięte
Kraje rozwijające się
Świat
na
10
00
lud
no
ści
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
Ogólny współczynnik zgonów dla świata w latach 1950 - 2100
AfrykaAzjaEuropaAmeryka Płd, i KaraibyAmeryka Płn, Oceania
na
10
00
lud
no
ści
Zgony niemowląt
Niemowlęta – dzieci, które nie ukończyły 1 roku życia (wiek 0 ukończonych lat)
Noworodki – dzieci w wieku do 28 dni
Współczynnik zgonów niemowląt
W związku z faktem, iż liczba dzieci do pierwszego roku życia nie jest nigdy obliczona dokładnie, obliczanie współczynnika zgonów niemowląt opiera się na stosunku liczby zgonów w wieku poniżej 1 roku do urodzeń.
Umieralność niemowląt
Analiza przemian zachodzących w umieralności niemowląt prowadzano jest na podstawie współczynników umieralności niemowląt oraz współczynników umieralności neonatalnej i postneonatalnej.
Umieralność neonatalna Wyraża stosunek zgonów noworodków
liczących nie więcej niż 28 dni do ogólnej liczby urodzeń żywych.
Ta formalna kategoria jest substytutem umieralności endogenicznej (związanej z wewnętrzną kondycją jednostek, z życiem wewnątrzmacicznym i okolicznościami porodu), na temat której często jest brak szczegółowych danych.
Umieralność postneonatalna Wyraża stosunek zgonów niemowląt (liczących
więcej niż 28 dni, ale mniej niż rok) do ogólnej liczby urodzeń żywych.
Ta kategoria z kolei zastępuje kategorię umieralności egzogenicznej (mającej swoje źródło w styczności niemowląt z otoczeniem, jest prawie wyłącznie spowodowana chorobami zakaźnymi, brakiem higieny, czy złym odżywianiem lub wypadkami)
Umieralność okołoporodowa
Wyraża on stosunek urodzeń martwych i zgonów w ciągu 1 tygodniu trwania życia do ogólnej liczby urodzeń żywych i martwych.
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 02 04 06 08
2010 12 14
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
Zgony niemowląt w Polsce w latach 1946 - 2014
MiastaWieśOgółem
w ty
siąc
ach
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 02 04 06 08
2010 12 14
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
130
Zgony niemowląt w latach 1946 – 2014 w Polsce
MiastaWieśOgółem
na
10
00
uro
dze
ń ż
ywyc
h
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Współczynnik zgonów niemowląt w latach 1990 – 2014 w Polsce
Miasta
Wieś
Ogółem
na
10
00
uro
dze
ń ż
ywyc
h
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 02 04 06 08
2010 12 14
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
130
Współczynnik zgonów niemowląt na wsi w odsetkach umieralności niemowląt w miastach w latach 1946 – 2014
(wsp. zgonów niemowląt w miastach = 100)
1980 1990 2000 2010 20140%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
33% 36%29% 33% 30%
24%28%
22%20%
19%
11%
13%
18% 18%19%
31%23%
31% 29% 32%
Struktura zgonów niemowląt w Polsce latach 1970 – 2014
28-3657-271-60
1980 1990 2000 2010 20140,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
Zgony niemowląt według kolejności urodzenia dziecka u matki w latach 1980 - 2014
1
2
3
4
5 i dalsze
Ogółem
Na
1000
uro
dzeń
żyw
ych
dane
j kol
ejno
ści u
rodz
enia
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
160
Współczynniki zgonów niemowląt w latach 1950 - 2100
ŚwiatKraje rozwinięteKraje rozwijające się
na
10
00
uro
dze
ń ż
ywyc
h
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
Współczynniki zgonów niemowląt w latach 1950 - 2100
AfrykaAzjaEuropaAmeryka Płd, i KaraibyAmeryka Płn,Oceania
na
10
00
uro
dze
ń ż
ywyc
h
Andorra 0,0 Belgium 3,5 Montenegro 5,7 (2009)
Iceland 2,2 France (metropolitan) 3,5 Albania 6,0 (2008)
Finland 2,3 France 3,6 Bosnia and Herzegovina 6,4
Portugal 2,5 Greece 3,8 Serbia 6,7
Slovenia 2,5 Ireland 3,8 Russia 7,5
Sweden 2,5 Netherlands 3,8 Macedonia 7,6
Czech Republic 2,7 Switzerland 3,8 Ukraine 9,2
Norway 2,8 Austria 3,9 Bulgaria 9,4
San Marino 2,9 (2008) Belarus 4,0 Romania 9,8
Liechtenstein 3,0 Lithuania 4,3 Kosovo 9,9 (2009)
Spain 3,2 United Kingdom 4,3 Azerbaijan 11,1
Estonia 3,3 Croatia 4,4 Georgia 11,2
Cyprus 3,3 (2009) Poland 5,0 Armenia 11,4
Denmark 3,4 Hungary 5,3 Moldova 11,8
Germany 3,4 Malta 5,5 Turkey 13,6
Italy 3,4 Latvia 5,7
Luxembourg 3,4 Slovakia 5,7
Współczynniki zgonów niemowląt w 2010 roku
Zachorowalność (sickness incidence) i śmiertelność (morbidity) Zdecydowana większość zgonów związana jest ze
złym stanem zdrowia czyli chorobami, w związku z czym analizy przemian umieralności ludności muszą uwzględniać przyczyny zgonów.
Zachorowalność jest to nasilenie zachorowań z powodu określonej choroby odniesione do populacji, wg wybranych cech, np. cech demograficznych i społecznych osób chorych.
Śmiertelność to pojęcie węższe od umieralności, rozumiane jako nasilenie zgonów z powodu określonej choroby odniesione do subpopulacji osób dotkniętych przez daną chorobę, również wg wybranych cech.
Zgony według przyczyn
Przyczyna zgonu to stan lub proces chorobowy, nieprawidłowość rozwojowa, uraz albo zatrucie prowadzące bezpośrednio lub pośrednio do śmierci.
Klasyfikacja przyczyn zgonu WYJŚCIOWA PRZYCZYNA ZGONU – jest to choroba,
uraz lub zatrucie zapoczątkowująca łańcuch procesów patologicznych prowadzących do zgonu. W przypadku urazu (lub zatrucia) przyczyną wyjściową jest okoliczność wypadku lub użycia przemocy, które spowodowały uraz śmiertelny.
BEZPOŚREDNIA PRZYCZYNA ZGONU – jest to choroba, uraz, która stała się ostateczną przyczyną zgonu, w następstwie chorób, urazu lub zatrucia, będących przyczynami wyjściową i wtórną.
WTÓRNA PRZYCZYNA ZGONU - jest to choroba, która rozwinęła się jako skutek chorobowy, lub zatrucia będącego przyczyną wyjściową i pozostaje w związku przyczynowo – skutkowym pomiędzy przyczyną wyjściową a bezpośrednią.
Zgony w Polsce wg wybranych przyczyn w latach 1980 – 2012 (na 10 tys. ludności)
1980 1990 2000 2010 20120,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
2,2 1,1 0,8 0,9 0,8
19,1 22,7 25,9 27,8 28,3
0,91,2
1,11,5 1,6
48,5
54,245,1
43,7 44,6
1,6
1,3
1,6 1,3 1,011,9
12,1
10,3 9,8 9,6
25,9
20,9
20,6 22,2 22,5
Mężczyźni
1980 1990 2000 2010 20120,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
1,0 0,5 0,4 0,6 0,6
14,5 15,8 18,5 20,5 21,1
1,6 1,91,6
1,9 2,1
46,4
52,9 46,546,6 47,5
0,8
0,70,7
0,6 0,5
3,5
3,8
3,42,7 2,8
21,2
16,7
16,517,0
17,3
Kobiety
Inne
Zewnętrzne przyczyny zgonu
Marskość wątroby
Choroby układu krążenia
Cukrzyca
Nowotwory złośliwe
Choroby zakaźne i pasożytnicze
Zgony w Polsce wg wybranych przyczyn w latach 1980 – 2012 (w %)
1980 1990 2000 2010 20120%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2% 1% 1% 1% 1%
17% 20%25% 26% 26%
1%1%
1%1% 1%
44%
48%43% 41% 41%
1%
1% 2% 1% 1%11%
11% 10% 9% 9%
24%18% 20% 21% 21%
Mężczyźni
1980 1990 2000 2010 20120%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1% 1% 0% 1% 1%
16% 17%21% 23% 23%
2% 2%
2%2% 2%
52%57%
53%52% 52%
1%
1% 1% 1% 1%
4%
4% 4% 3% 3%
24%18% 19% 19% 19%
KobietyInne
Zewnętrzne przyczyny zgonu
Marskość wątroby
Choroby układu krążenia
Cukrzyca
Nowotwory złośliwe
Choroby zakaźne i pasożytnicze
Tablice trwania życia (tablice wymieralności)
Jest konstrukcją teoretyczną umożliwiającą prowadzenie szczegółowej analizy procesu wymierania badanej populacji.
Czynność ta jest niezbędna przy prowadzeniu szczegółowych analiz demograficznych i prognozach demograficznych.
Tablice wymieralności dzielimy na:
Tablice wymieralności generacji – obrazujące rzeczywisty proces wymierania wybranej generacji.
Przekrojowe tablice wymieralności – polegające na analizie umieralności różnych kohort w pewnym okresie (np. roku).
Tablice wymieralności
W związku ze zjawiskiem polegającym na szybszym wymieraniu mężczyzn niż kobiet, tablice wymieralności buduje się osobno dla każdej płci.
Do budowy tablic wymieralności niezbędne są informacje o:
Strukturze ludności według płci, wieku w latach ukończonych i roczników urodzenia (oraz o strukturze według miejsca zamieszkania lub grup społecznych)
Zgonach według tych cech
Informacje te służą obliczeniu prawdopodobieństwa zgonów stanowiących nieodzowny element budowy tablic. Pozostałe parametry są ustalane na podstawie formalnych, algebraicznych zależności.
Parametry tablic trwania życia
qx – prawdopodobieństwo zgonu w ciągu roku osoby w wieku x ukończonych lat.
px – prawdopodobieństwo przeżycia roku przez osobę w wieku x ukończonych lat (px=1-qx).
lx – liczba osób dożywających wieku x ukończonych lat
dx – liczba osób zmarłych w ciągu roku w wieku x ukończonych lat
ex – przeciętne dalsze trwanie życia osoby w wieku x ukończonych lat
Przeciętne dalsze trwanie życia
To średnia liczba lat, jaką ma jeszcze do przeżycia osoba w określonym wieku, przy założeniu stałego poziomu umieralności dla okresu, dla którego opracowano tablice wymieralności.
Miernik ten wykorzystywany jest w porównaniach międzynarodowych, jako jeden ze wskaźników charakteryzujący rozwój społeczno-gospodarczy kraju.
1950
-195
5
1955
-196
0
1960
-196
5
1965
-197
0
1970
-197
5
1975
-198
0
1980
-198
5
1985
-199
0
1990
-199
5
1995
-200
0
2000
-200
5
2005
-201
0
2010
-201
5
2015
-202
0
2020
-202
5
2025
-203
0
2030
-203
5
2035
-204
0
2040
-204
5
2045
-205
0
2050
-205
5
2055
-206
0
2060
-206
5
2065
-207
0
2070
-207
5
2075
-208
0
2080
-208
5
2085
-209
0
2090
-209
5
2095
-210
0
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
Przeciętne trwanie życia w latach 1950 - 2100
Ogółem – świat
Mężczyźni – świat
Kobiety – świat
Ogółem –k. rozwinięte
Mężczyźni – k. rozwinięte
Kobiety – k. rozwinięte
Ogółem – k. rozwijające się
Mężczyźni – k. rozwijające się
Kobiety – k. rozwijające się
Zagadnienia do egzaminu1. Rola aktu zgonu w statystyce społecznej: pochówek a akt zgonu, kto wystawia akt zgonu, jakie informacje znajdują się na akcie zgonu?
2. Jak zgony (w tym niemowląt) porządkuje się terytorialnie?
3. Czym jest umieralność?
4. Co to jest Ogólny współczynnik zgonów?
5. Wokół jakiej wartości oscyluje w ostatnich latach ogólny współczynnik zgonów?
6. Zinterpretuj wykres na slajdzie 22.
7. Od czego zależy poziom ogólnego współczynnika zgonów? Dwie przyczyny.
8. Niemowlę a noworodek.
9. Jak oblicza się ogólny współczynnik zgonów niemowląt?
10. Umieralność neonatalna i postneonatalna. Umieralność endogeniczna i egzogeniczna.
11. Ile wynosiła wartość ogólnego współczynnika zgonów niemowląt w Polsce w roku 1951, 1990 i 2014?
12. Zinterpretuj wykres na sladzie 40.
13. Zdefiniuj pojęcie zachorowalności i śmiertelności.
14. Podaj trzy pierwsze przyczyny zgonów w Polsce.
15. Czym jest normalne trwanie życia?
16. Czym jest przeciętne dalsze trwanie życia?
17. Sprawdź w najnowszym roczniku demograficznym ile wynosi przeciętne dalsze trwanie życia w Polsce dla kobiet i mężczyzn w wieku 0 lat (na rok 2014).