Mustafa Necati Bursal

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS

RYA HAKKINDA HADSLEREb Hreyre (r.a.) rivayet ederler. Resl-i Ekrem (s.a.v.) buyurdular ki:

- Nbvvetten sonra baki kalacak ancak mbeirattr." Sahabiler sordular: - Mbeirat nedir, ey Allah'n Resul? Buyurdular ki: "- Salih ryadr," Eb Sad el-Hudr (r.a.)'den: Nebiyy-i Zan efendimiz buyurdular: "- Sizden biriniz houna gidecek bir rya grrse bu rya Allahtandr. Onun iin Allah Tel'ya hamd etsin ve onu sylesin," Yine Kinatn Nuru ve Allah'n Sevgilisi buyuruyorlar: "- Beni ryada gren kimse, uyank iken de grecektir veya grm gibidir. Zira eytan benim suretime giremez,"

Mslim'in dier bir rivayetinde Allah'n Aziz Peygamberinin yle dedii nakledilir:

"- Sizden hanginiz en doru szl ise onun ryas da en dorudur,"

O halde ryalarmzn gereklemesini istiyorsak, doru szl olmalyz. Gnahtan, haramdan, yalan ve gybetten ve yce dinimizin men ettii eylerden uzak durmalyz. Kii salih olursa, ryas da salih olur. Kii Rabbi kerimine kulluk eder, Rabbini severse, Rabbi de onu ilh mjdelerle rzklandrr.

Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS

NSZphesiz szlerin en gzeli ve hayrls ve en dorusu Allah Telann kelamdr. O Allah'a yaratklarnn saysnca hamd ederim ki, bizi yokluktan varlk lemine getirdi, bize gz, gnl, akl ve i uur verdi. Benzeri, orta olmayan ve misli bulunmayan Allah ' tesbih ederim. O'nun yardm olmadka, el ne yapar, kalem ne yazar? O, kereminin selini benim bostanma aktmasayd, ben bir kelime sylemeye bile kadir olamazdm. Ona tekrar tekrar hamd ederim. Salt ve selm, sevgi ve ihtiram, Nebiler Sultan, lemin Rahmeti, Maher Meclisinin Seyyidi, Arap ve Acemin medar- iftihar Cenb- Muhammed zerine olsun. Yine salt ve selm, O'nun l ve ashab zerine. O ki, onun gelii ryalarla mjdelendi. O ki, lem onun yz suyu hrmetine yaratld. O, Rabbinden ald vahiyle bize bilmediimizi retti. O ki, onun ztnn gneine pervane olan ulular leme birer rahmet nian gibi indiler. O bykler, o veller, o gnl duru ve yz ak ermiler, hayatmz ssledikleri gibi, ryalarmz da gerek mansyla bize beyan etmilerdir. Rya vardr, korkun gibi durur, fakat onun arkasndaki mn mjdedir. Rya vardr, ho ve gzel grnr, ama sonu gzel olmayabilir. Btn bunlar anlamak feraset ii, ilim ii, irfan ve uur iidir. Hayatta ne rya grmek, ne de rya grmemek kimsenin kendi elinde de deildir. Hi kimse ben rya grmyorum diyemez. Zaten ryay insan istese de gremez, insana ryay bir gsteren, bir hazrlayan vardr. Nasl ki hayatmz bir hazrlayan, bir yaratan var. ok kere insan bir eyi ister, fakat ona eremez. ok defa da arzu etmedii bir ey vcuda gelir. Eer herkesin istedii olsayd, zlimler tahtlarndan inip kara topraa girerler miydi? O kadar gzelliiyle beraber Hazreti Yusuf da kle olarak satlmaz, zindanlara dmezdi. Btn bunlar bilmek, dnmek gerekir. Evet; herkes rya grr. Ne var ki, her insann grd rya gerek olmaz. Zaten ryalar gerek olsayd, lem bir baka lem olurdu. Gerek ve sdk ryalar Peygamberlere mahsus olan ryalardr. Peygamberlerin rya leminde grdkleri gn gibi aikr olur ve aynen zuhur eder. Bir de vellerin ve salih kimselerin grdkleri ryalar hedefinden amaz. Ama bu ryalar da tbir edecek kiiler ehil olmaldr. Bir gn bir adam, bn-i Srn Hazretlerinin huzuruna geldi ve; -Ben, dedi, ryamda gittiini grdm!Fihriste dn

bir

kuun

mescidden

gzel

bir

ta

alp

bn-i Srn (rh.a.) u karl verdi: - O halde Hasan- Basr Hazretleri vefat etti. Gerekten o gn Hasan- Basr Hazretlerinin vefat ettii grld. Ryay gren kadar, tbir eden de mhimdir. Her rya, mutlaka gerek olacak diye bir ey de yok. Ryann geree ayna tutmas, rya sahibinin iman ve ameline, sdk ve ihlsna baldr. Rya tbir ederken de ahs ve zaman hesaba katmak lzmdr. ahs, zaman ve hal gzetilmeden ryay tbir etmek yanltc olabilir. nsandaki gnah ve kusurlar, yce menzillere ulamaya mani olduu gibi, ryalara da tesir eder. Gnahkr bir kimsenin grd rya ok kerre kmaz. Bir de bu gnn insannn hlini dnnz. Gn boyu binbir trl hdiselerle hair neir olan insann gece olunca berrak ryalar grmesi imknszdr. Onun grdkleri, gndz bouup durduu ilerin gece ruhuna aksetmesidir. Hem hayatmz hem de ryamz iin haramlardan uzak kalmak, ibadetlere devaml olmak ve Kur'n ikliminde yaamak lzmdr. Bataklkta can blbl dem ekmedii gibi, gnah karanlna boulan kalblerde de hikmet ve marifet olmaz. Ve cahilin can ilh zevkten, ilh needen nasip alamaz. Hele ryadan hibir prlt onun dnyasna aksetmez. Buna mukabil slih bir mmine, pak ve duru bir gnl sahibine, hakikat ehline, arif ve vellere rya ile nice hayl edilmez iler anlatlmtr. Onlarn ryas "D" olmaktan kp geree kap amtr. Bunun lemde nice misalleri vardr. nsan ok kerre ryalarn d grnne bakar, hkm verir. Bilmez ki o ryann iinde ne hikmetler, ne srlar gizlidir. Mesel, u ryann d grn insann tylerini rpertecek kadar dehetli. Fakat mns o nisbette gzel ve sevindirici. Ne var ki, bu ryay anlamak herkese nasip deildir. imam Nabls demitir ki: - Bir kimsenin ryada Kur'n- Kerim sahifesi zerine sidik ettiini grmesi, hafz olacak bir ocuunun dnyaya gelmesine dellet eder. Ve yine ryada cami mihrabna sidik ettiini grmek, rya sahibinin oullarnn imam olmalarna dellet eder. Grld gibi, d yzyle bu iki rya fena ve kt, hatta insan rperten cinsten. Ama iaret ettii mn ne kadar ho ve gzel. Nasl grlrse grlsn, ryalar ktye yorumlanmamaldr. nk, ou zaman rya, yorumuna gre kar. Ve dler herkese de anlatlmamal. Ehli bulununca sylenmelidir. ***

Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Sen lp dirilmeye hi inanmazsn ama, Peki ne diyeceksin, ey adam, bu ryama? Ryalar dahi ruhumuzun varlna bir delildir. Ve teler lemine de bir hccettir. Kinatn nuru ve Allah'n erefli Resul -selm zerine olsun-buyuruyorlar ki:

"- Mmin bir kulun mjdesi, slih ryalardr. "(1) Nihayetsiz kudret sahibi ve Din gnnn Mliki olan Allah Tel diledii mmin kulunu byle bir rya ile mjdeler. Rya, bir hayl neticesi olmakszn uyku leminde ruha mnkeif olan ve hayrl bir hadisenin zuhur edeceini iareten gsteren ve geree ayna tutan bir hldir. "D" deyip geiyoruz. yle ama, bu dlerin dizginini bir tutan vardr. Ve o dilediine dilediini verir. Yine Resl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz buyuruyorlar:

"- Uyku hlinde grlen ryalarn en gerei, seher vaktinde grlenidir. "(2) Merhum .Nasuhi Bilmen hocamz bu hadis-i erifin izahnda yle demilerdir: "- Malum olduu zere rya, uyku esnasnda grlen eylerdir ki, bunlara lisanmzda 'D" denilir. Rya, ruhun uyku halinde iltihak ettii gayb leminden baz hakikatlere ttl suretiyle husule gelir. Mamafih ryalar iki ksma ayrlr: Biri sdk ryalardr ki, ruhun melekt lemine ittisliyle husule gelen baz hakikatlerdir. Dieri de kzib (yalan) ryalardr ki, uyanklk esnasndaki kuruntulardan ve mizacn bozukluundan ve baz eytan ilkaattan neet eden aslsz ryalardr.

(1)500 Hadis, . Nasuhi Bilmen, s. 90. (2)500 Hadis, . Nasuhi Bilmen, s. 8.

Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Ryalarn en sdk ise seher vaktinde grlenidir. nk seher vakitleri en ltif, en nurn bir zamandr. Seher vaktinde sabah namaz iin bir ksm melekler yeryzne inmeye balarlar. O anda gecenin zulmeti zail olup gndzn nraniyeti yz gstermeye balam bulunur. te bu gibi sebeplerden dolaydr ki, seher vaktindeki ryalar, geceleyin ve gndzn grlen ryalardan daha sdk, daha kuvvetlidir. Sdk ryalardan bir ksm pek vazh bulunur. Tevile, tbire muhta olmaz (yani grld gibi meydana kverir). Bir ksm da temsilt kabilinden olup, tevil ve tbire muhta bulunur. Cihan gzeli Hazreti Yusuf (a.s.)'n onbir yldz ile gne ve ayn kendisi iin secde ettiklerini ryasnda grm olduu gibi. Birok ryalarn bilhare grld gibi veya ona benzer bir surette zuhura gelmesi ruhun varlna ve baka bir lemin mevcudiyetine pek ak bir delildir." Evet: isterse sen inanma, uykuda gryorum, Bulutlarn stnde bir saray ryorum! *** Hazret-i Yusuf (a.s.)'un ryasn Kur'n- Kerim bize haber vermektedir. yle ki:

"- Hani bir zamanlar Yusuf babasna, "Babacm! Ben, ryamda onbir yldzla gnei ve ay grdm. Grdm ki bana secde ediyorlar!" demiti. "(3) nsan bazan ryay kendi hakknda, baz kere de bir bakas hakknda grebilir. Yukarda da ifade ettiimiz gibi Peygamberlerin ryas gn misli zahir olur. Vel ve slihlerin ryas da zaman gelince zuhur eder. Burada buna bir misl verelim: Hicr 158 tarihinde hilfet makamna geen El-Mehd, gemilerin yaptklar zulm ve hakszlklar nlemek emelindeydi ve bunun iin de gayret kanadn amt. yle ki, tatbik ettii gzel ve dil idaresiyle btn mazlumlarn mit olmutu. yleydi ama, yine de zindanlarda mazlum ve masumlar bulunmaktayd. Elbet bunlarn hepsinden tek tek malumat yoktu. Kim hangi zindanda ne ileler ekiyor henz bilmiyordu. Bu zindan derdi eken mazlumlardan biri de Nebiler Nebisinin neslindendi. Yani Seyyidlerdendi. Zindann rutubet kokan hcrelerinde gnln Rabbinin derghna am, hlini ona arz etmiti. nk ondan baka kendisine imdad edecek kimse yoktu. (3) Yusuf Sresi, 4.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Halife bir gece yumuak yatana gmlp yatt. Ve az sonra dehetle bir lk att. nk korkun bir rya grmt. Ona ihtar ediliyordu. O da gzn aar amaz kapcsn ard ve dedi: - Koarak hapishaneye git ve dou kesindeki hcrede yatan bir gen vardr, hemen onu kar, isterse buraya getir: ste mezse kendi hline brak, diledii gibi hareket etsin... Halifenin adam nefes nefese sarayn zindanna kotu ve halifenin emrini bildirdi. Derhal gen adam buldular ve dediler: - Haydi dar! Gen, bir besmele ekip kendisini kap dar att ve Rabbine hamdetti: - Ey delikanl, dediler, unu bil ki halifenin emriyle kyorsun, istersen seni onun huzuruna gtrelim. Gen adamn dudaklar bir yay gibi gerildi ve dedi: - Ben halifenin huzuruna kmak istemiyorum. Ona minnetim de yoktur. Eer halifeye kalsayd ben daha nice zaman zindan derdi ekecektim. Ben byk dedeme teekkr ederim. Bundan byle de mrm olduka O'na hep salavat getireceim. Bana k yolunu gsteren, bana bu duay reten de O'dur. Sordular: -Seni karan halife deil mi ? Emri o verdi bize. Gen tatl bir tebessmle gld: - Aslnda halife emir vermedi, verdirdiler! O da ne demek? Demem u ki: Ben bu zindanda haksz yere bekletiliyordum. Her gece gzyalar iinde Resl-i Ekrem efendimiz zerine salavat okuyor, benim bu bell yerden kurtulmam iin efaat etmesini istiyordum. O Sultan Nebi, bir gece ryamda bana grnd: "Mahzun olma, u duay oku ve kurtul."buyurdu. Ben de o duay okuyarak bam yasta koyuyor ve yatyordum. te o duann bereketiyle halife beni brakt. - L havle vel kuvvete ill billh. Peki o dua nasld? - Dua yle idi: "Ey en gizli yalvarmalar duyan, ey her eye gc yeten, ey lleri dirilten, dirileri de ldren, cansz kemiklere et giydirip, onlara hayat baheden Allahm! Resuln Hazret-i Muhammed'e saysz salt- selm olsun. Onun hrmetine bana bir k yolu ihsan et, bir are vcuda getir. nk sen her trl areyi bilirsin, benim ise elimden hibir ey gelmez." Ey gen adam! Duan da mbarek, sen de mbareksin. Sana mjde olsun! te, bu duadan sonra gelip beni kardnz. Nasl, karan halife mi, yoksa Cenb- Kibriya m? Bunun zerine halifenin adam saraya dnd ve huzura kt:

Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS - Ey mminlerin emiri, dedi, o gen, beni halife brakmad, braktrdlar, diyor ve bu sebeple huzurunuza gelmiyor. Halife Mehdi gzlerini ykseklere dikip mrldand: Beli, doru syler o gen. Ryamda elinde kocaman bir balyoz bulunan bir gen bama dikildi ve balyozu kaldrp haykrd: Ey Mehdi! Davran! Ya hapishanede bekleyen o mazlum genci hemen salverirsin, yahut da kaldrdm bu balyoz beynini yere dker ve seni kara topraa indirir. ite az daha ge kalsaydm beynim parampara oluverecekti. *** Grld gibi bu bir rya, ama ihtar edici ve kurtulua gtrc bir rya. Merhum Akif ne gzel syler:

Bu lem yle bir rya imi, yahut muvakkatmi, Onu ukbda anlarsn, ne mthi bir hakikatmi!" Ryada insana azap ve mjde vki olduu gibi, ahirette de mjde ve azap vardr. Artk ben grmediim bir leme inanmam demek abestir. nk yumuak yatanda yattn halde kh azap, kh mjde, kh sevin, kh znt seni buluyor. O halde lm de seni bulacak ve Allah Tel senin hesabn grecektir. nsan ryay sadece kendi hakknda da grmez. ok kere bakalar iin de rya grlebilir. Rya, insann oluk ocuu, ana babas, akrabalar, kardeleri, dostu, meslekda, zevcesi ve hemehrileri gibi baka baka kimseler iin zuhur edebilir. Buna misl udur: Bir gece kfrn ba Ebu Cehil ryasnda slm dinine girip Allah'n Resulne biat ettiini grd. Bu rya, onun kendi hakknda deil, olu hakknda tecelli etti; Hazret-i krime slm'a can atarak ebed saadetin burcuna kondu ve dnyadan ehid olarak ayrld. Hazret-i brahim (a.s.) efendimiz de ryada gz nuru olunu kurban ettiini grd ve bunu ona aka ifade ederek: "- Yavrucuum, dedi, ben ryamda seni kestiimi gryorum. Artk bak, sen ne diyeceksin?"(4) Allah Tel'nn yzn keremlendirdii o gzel ocuk derhal babasnn emrine ba kesti ve teslimiyet bidesi olarak insanla bir nmne-i imtisal oldu. nsanolu ok defa ryalarn billur saraylarnda yaar. Kh bir lkeye ah olur, kh padiah olur, kh tahtndan kara topraa der. Kh bir nazl dilberin elinden bade ier. Kh gkte bulutlarn stnde mekn tutar, kh yerin t dibine batar. Btn bunlar bir anlk uyku hlinde olup biter. En uzun ryalar bile drt dakikay gemez. Fakat bu ksa zaman diliminde insana nice bin gaipler gsterilebilir ve nice gizli haller aikr olur. (4) Safft Sresi, 102.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Hi kimse ben istediim zaman rya grr, istediim zaman grmem ve ben dilediimi grrm de diyemez. nk ryann mahiyeti henz kefedilmemitir ve Ruh, Rabbin emrindedir. Allahu Tel dilemeyince kim ne yapabilir ki? Ryalar ve insanlar iin ok szler sylenmitir. Ne var ki, ryalarn gerek olan da, sadece hayl leminde kalan da vardr. Ve ok kere de insanlar grdkleri ryalar unuturlar. Evvelce de ifade ettiimiz gibi gerek ryalar peygamberlerin, vellerin, slih kimselerin ryalardr. Keremi sonsuz Rabbimiz diledii kuluna rya leminde baz srlar ve gaipleri bildirmeye de kadirdir. Ve gaybn anahtar onun kudret elindedir. O bildirmedike de hi kimse gayb bilmez. Tarihte hakikat olmu ok ryalar vardr, ama ille de rya ile amel etmek diye bir mecburiyet yoktur. imdi bir iki rnek verelim: Sahablerden Abdullah bn-i Abbas (r.a.), bir gn uykudan yz sapsar olarak kalkt ve yle dedi: "- nna lillahi ve inna ileyhi racin. (Biz Allah'n kuluyuz ve -ahirette- ona dneceiz) ". Yannda bulunan arkadalar hayret edip sordular: -Ey Abdullah! Ne var, ne oluyor? Niin byle kederlendin? Gl gzl gzide sahabi rpna rpna: - Vallahi, dedi, bugn Hazret-i Hseyin ve arkadalarn ldrecekler. - Aman, dediler, bunu nereden kardn, ey iyiler iyisi? O szlerine yle devam etti: - Ryamda Nebiyy-i Zan efendimizi grdm. ok mteessirdi. Ellerinde ii kan dolu bir ie vard. Hl yerden kan topluyordu. Bana bakarak: - Ey Abdullah, buyurdu, biliyor musun, mmetim benden sonra neler yapt? - Hayr, ey Allah 'in Resul, bilmiyorum! - Bugn torunum Hseyin'i ve arkadalarn ldrdler. Bu, onun kandr. Ben bu kan aldm, yce Rabbime gtryorum! Abdullah (r.a.), hem bu ryay anlatyor, hem de gzyalarnn selinde sanki bouluyordu, gzlerinden boalan yalara mani olamamt ve durmadan hkryordu: - Bu ryaya gre vallahi bugn onu ehit edecekler! Herkes dehet ve hayretin engelinde titremekteydi:. - Hayr, ya Abdullah, diyorlard, bu bir rya, bunun tbire, tevile ihtiyac vardr. Yce Allah ryan hayra tebdil eylesin.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Hazret-i Abdullah bn-i Abbas, yal gzlerini arkadalarna dikerek tane tane konutu ve dedi: - Ey iyi insanlar! Vallahi, Resulullah'n grld ryann tbire ve tevile ihtiyac yoktur. Onun grld rya gn gibi zahir olur. Vah bamza gelenlere! O gzide sahabinin arkadalar o gnn tarihini hafzalarnda tuttular. O gn Hicretin 62. senesi, Muharrem'in 10'u ve gnlerden Cuma idi. Bulunduklar yere ancak 25 gn sonra haber ulaabildi. Hazret-i Abdullah'n ryay grd gn gerekten de Hazret-i Hseyin (r.a.) ve 72 arkada, bir damla suya hasret braklarak Kerbel lnde ehid edilmilerdi. Bu rya da bylece ac bir ekilde gereklemi oluyordu. Gnl Cenb- Hakk'n kerem gneiyle prldayan o byk sahabinin ryas gn gibi zahir olmutu. nk ryada Nebiler Sultann grmlerdi. Allah'n aziz Peygamberi buyurmulardr ki: "- Her kim beni ryasnda grrse mutlaka beni grm olur. nk eytan bana temessl edemez. "(5) Tabii ki, Allah'n Resuln ryada grenin onun mbarek emlini de bilmesi ve tanmas lzmdr. Allah'n sevgili ve erefli Resul btn beeriyetin bir rehber-i hidyetidir. Onun mukaddes vcudu bir mcessem nr-i ilhdir. Onun zatnn nuruna canlar pervane kesilmitir. Onun nezih ve parlak simas gnelerin gneidir. Ve lem halk onun iin yaratlmtr. eytan ise ebed olarak lanete uram bir bozguncudur ve bir fitne kaynadr. Artk byle olunca Resl-i Aliann o nezih, o nrn varlna nasl brnebilir? Demek ki, kinatn efendisinin grld ryaya eytann mdahale imkn yoktur. Osman Gazi'nin Ryas: Bir zaman Osmanl imparatorluunun kurucusu Osman Gazi de bir rya grmt. nsan kendi arzu ve isteiyle rya gremez, ona gsterilir, ite Osman Gazi'ye rya leminde hakikatin kaps aralanyor, mjdeler ve saadetler bahediliyordu. Grd ki, gbeinden bir su fkrmaktadr. Bu su byye byye nihayet geit vermez bir nehir oluverdi. Sonra da bu alayan nehrin kenarnda ulu bir nar boy verdi. nar ama, ne nar! yle ulu bir nar ki, dal buda her taraf tutmu, tepesi gklere doru gzn gremeyecei kadar ykselmiti. Ve bu narn glgesinde renk renk uuan insanlar. narn glgesi adet insan denizi... Osman Gazi ryada bu gzel manzaray seyrederken birden kardan eyh Edebli Hazretlerinin geldiini grd. eyhin koynundan gzleri kamatran parlaklkta bir ayn ktn ve gelip kendi koynuna girdiini mahede etti. Byk insanlarn ryas da kendileri gibi byk ve gzel olur. Gerekten bu rya pek gzeldi. Osman Gazi hemen yatt yerden kalkt: (5) 500 Hadis, . Nasuhi Bilmen, 257.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS - Rabbimin keremine hamd olsun ki, dedi, gzel bir rya grdm. nallah sonu da hayrl olur! Derhal eyh efendinin huzuruna vard ve ryada grdklerini tane tane anlatt ve dedi: - Ey apaydn Pr, ne buyurursunuz? eyh hazretleri bir mddet daldlar. Sonra yzlerinde grlmemi bir k alayan belirerek ban ykseklere kaldrdlar: - Tebrike ayan bir rya grmsn, beyzadem, dediler. Osman Gazi'nin dudaklar muhabbetle kprdad: Elhamdlillah! eyh Edebli (k.s.), kutlu ryay yle tbir buyurdu: - Beyzadem! Gbeinden kan su senin soyun ve neslindir. Onun oalaca ve dnyay tutaca ve yzyllarca da devam edecei anlalyor. O nehrin kenarndaki ulu nar aac da senin elinle kurulacak kudretli ve byk bir devlete almettir. yle bir devlet ki, kyamet almetleri ortaya kmadka sarslp yklmayacak. Onun sayesinde nice milletler huzur iinde hayatlarn srdrecekler. Ey Beyzadem! Bu ryada sana bir deil iki mkfat grnyor. Osman Gazi sordu: - O iki mkfat nedir, ey Pr? -eyh yle cevap verdi: - Bu mkfatn biri, o kurulacak muazzam devlet, br de benim kzmdr! eyh hazretlerinin bu son szleri Osman Gazi'nin yreine bir alev halinde akt. Utancndan ban eip sessizliin girdabna dald. O kadar, o kadar ki, yer yarlsa da kendisini yutsayd memnun bile olacakt. Osman Gazi ba nde ve eriyecek halde dururken, eyh hazretlerinin dudaklar tekrar kprdad ve dedi: - Bu ifte mkfatn ikincisi benim kzm Mal Hatun'dur. Allah Tel onun da sana verilmesini takdir etmi! Benim koynumdan kp senin koynuna giren kl ayn tbiri de ite budur! Allah mbarek etsin! Zaman geldi, Osman Gazi'nin ryas da gn gibi zahir oldu ve onun kurduu devlet hak ve adalet llerinde kl krk yararak lemde misli bulunmaz ileri baard. Ve onun devleti asrlarca slm'n sancaktarln yapt. te bu da bir rya, fakat ayniyle vki olmu bir rya... Ryay gren kadar, tbir eden de mhimdir. Herkes rya tbir etmek melekesine sahip deildir. O da ayr bir i ve srdr. Ve grlen ryalar herkese anlatlmamaldr. Ancak ehli bulununca anlatlmal, ehli de ryay iyiye ve hayra yormaldr. ok kere rya tbir edildii ekilde tecell eder.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Kiiye bir rya anlatld zaman, ryay tbir edecek kimse rya sahibine en ksa yoldan yle demelidir: - naallah grdn hayrdr. Hayra ermeyi, serden kanmay arzu ederiz. Hayr ve iyilik bizim, er de dmanlarmz iindir. Hamd lemlerin yegne mliki ve Rabbine mahsustur. O'na hamd eder, O'ndan yardm dileriz. imdi ryan anlat. Dikkat edilecek dier bir husus da, gnein doup ve batt zamanla zeval vaktinde rya tbir edilmemelidir. Rya sahibi, ryasnn tbirini ok arzu ediyorsa, onu ancak bir lim ve t verene anlatmaldr. Cahil ve dmana rya anlatmak insan mitsizlie drebilir. Cahil, bilmedii halde ryay tbir ederek gzeli irkin, irkini de gzel gsterebilir. Denilmitir ki: Rya, uan bir kuun aya zerindedir. Tbir edilmedike onun iin istikrar yoktur. Tbir edildii halde hemen yerini bulur.. Ryalar zerinde ok durmak ve hep ryalarla megul olmak da insan bazan huzursuz eder. Her zaman gzel ryalar grlmez, baz kere ryann d yz korkun gzkr, ama iten gzeldir. Gzel gzkr, fakat onda hayr bulunmaz. Btn bunlar ilimle, ferasetle, irfan ve hikmetle bilinir. Bir kere daha ifade edelim ki, ryasnn sdk ve doru olmasn arzu eden kimse, sznde ve znde doru olmaldr. Yalan, gybet ve kouculuk gibi kt huylardan ve kalbi karartan gnahlardan uzakta bulunmaldr. nk gnah karanl ken kalbe hikmet nuru inmez. O kalbde bir hakikat meyvesi boy vermez. T ki gnahta tevbe edip temizlenene kadar. Yalancnn ryas, yine yalan ile neticelenir. Yalanc ve iffetli olmayanlar da rya grrler, fakat grdkleri ryay tamamyla hatrlayamazlar. Ryada grmedii halde grdm demek de bir baka hatadr. Bu hususta Resl-i Zan (s.a.v.) efendimiz yle buyurmulardr: "- Ryasna yalan katarak anlatan kimseye kyamet gnnde bir arpa danesinin iki ucunu bir araya getirip dm vurmas teklif edilir. Bir kimse gzleri zerine yalan sylerse Cennet kokularn alamaz. ftirann en by, adamn kendi gzlerine yapt iftiradr ki, ben grdm der, halbuki bir ey grmemitir."(6) Evet: Hibir ey grmeden unu unu grdm demek, kendi gzne iftiradan baka nedir ki? Hem grmek veya grmemek insann kendi elinde de deildir. nsana baz eyler gsterilir. Bazan mjde, bazan korku, bazan sevin, bazan keder vardr. Ama slih ryalar mmin kulun mjdesidir. Kul kendisi slih olunca, ryas da slih olur. imam Nabls (rh.a) demitir ki: "- Baz kere de tbir, ryann aksiyle olur. Nitekim tbirciler, alamay, sevin; glmeyi keder ve znt, taunu harp, harbi taun; seli dman, dman sel; incir yemeyi pimanlk, pimanl incir yemek; ekirgeyi asker, askeri de ekirge ile tbir ederler. (6) mam Nabls.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS O halde, her eyde olduu gibi ryay da ehline brakmaldr. nk el stnde el vardr. Bir gn, bir adam, bn-i Srn hazretlerinin huzuruna geldi: - Ey gn grm stad, dedi. Ryamda incileri domuzlarn boynuna astm mahede ettim. Bu nice bir eydir? bn-i Srn (rh.a.) derhal u karl verdi: - Ey karde! Sen ehil olmayan kimselere hikmet retiyorsun, grdn rya buna almettir! O kii, hemen talebelerini aratrd, gerekten hikmete ehil olmadklarn grd ve bir daha onlara ders vermedi. Rya tbiri, eriatte makbul bir ilm-i eriftir. Yce Kitabmz Kur'n'da bunun delilleri, Resl-i Ekrem efendimizin hadislerinde hccetleri vardr. Ryay ehil olanlara anlatmak lzmdr. Ehli bulunmadka da hayra yorup zerinde fazla durulmamaldr. telerden mjdeler bekleyen kimse, Rabbine kar vefal olmaldr. Ruh, Rabbin emrindedir. O, dilediini hidayete erdirir, dilediine hikmet verir ve O yegne yaratcdr. Mlknde tekdir, misli ve orta yoktur. O'na yaratklarnn saysnca hamd ederim ki, elimi kalem tutacak halde yaratt ve bana bu eseri tamamlamay ihsan buyurdu. Bu eserde: Cafer-i Sdk (r.a,), Ibn-i Srn, mam Nablus ve daha nice slm byklerinin ryalara getirdikleri tbirleri bulacaksnz. Ver y Rabbi, cmertlik, ver kerem, safa bize, Nasb et gzel ahlk, ak- Mustafa bize! Mustafa Necati BURSALI 6.7.1993 Yeniky/stanbul

Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS

RYANIN MAHYET ve ETLER(*)MER NASUH BLMEN (Eski Diyanet ileri Reisi) Rya, uyku halindeki gr veya grlen ey demektir. Rya, ne suretle vuku buluyor, ka ksma ayrlr? Bu bir nevi idrak midir? Yoksa hayalt ve evhamdan ibaret midir? Bu hususa dair hadis-i erif kitaplarnda, ilm-i kelmda, psikolojide birok tezler vardr. Bunlarn hulsas yledir: Ryalar, bn-i Mce'nin Avf ibni Mlik'ten rivayet ettii bir hadis-i erife nazaran ksmdr: 1. insanlar mahzun etmek iin eytan tarafndan ika edilen baz hilev, korkun ryalardr. Yksek bir yerden dmek, kpek tarafndan srlma, (ylan gibi muzr canavarlarn hcumu) gibi... Bunlar esas ve aslsz eylerdir. nsan byle bir rya grnce (derhal) Cenb- Hakk'a snmak ve bunu bakalarna hikye etmemelidir. 2. nsann uyankken ehemmiyetle megul olduu eylere ait grd ryalardr. Bunlar da birer kuruntu veya inhiraf- miza neticesi olduundan esassz eylerdir... 3. Nbvvetin krk alt cz'nden bir cz' addolunan ryalardr. Bunlar taraf- ilhden birer bearet veya inzar (kurkutma) mahiyetinde olup, bunlar bir ksm melekler mmlkitaptan telkki ederek uyuyanlarn ruhlarna ilham ederler... (Cmiussair erhleri) Birinci ve ikinci ksm ryalar, birer ryay btladr. Bunlara din lisannda "hulm" denir. Cem'i: Anlamdr. Bunlar karma kark eyler olduundan "Adsi ahlm" da denir. Ads, ya kurusuna karm ot demetleri demektir. nc ksm ryalara ise birer "ryay sdka" denilir. Bu sdk ryalar, doru szl, temiz ve pak yrekli, nezih itikatl zatlara alelekser nasip olur. Ve bu halde bunlara "ryay sliha" ad da verilir... Resl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz'e 23 sene vahy-i ilhi nazil olmu ve bu vahiy ilk alt ay zarfnda lihikmetin rya-y sliha suretiyle tecelli etmitir. te bu itibar iledir ki, bu kabil ryalar birer hakikate tercman olarak ilm-i nbvvetin 46 cznden bir cz saylmtr. Nitekim bir hadis-i erifte: "Err'ys slihati cz'n min sittetin ve erbayne cz'n mine 'n-nbvveti" buyurulmutur. Ryalar, hukemya gre de u iki ksma ayrlmtr: 1. Afak, bir hadiseye dellet etmeyen, kuvve-i hayliyenin bir neticesi olan esassz ryalardr. Bunlar ya insann uyankken vuku bulan kuruntularndan ne'et eder, veya insann mizacndaki tahavvlttan ileri gelir. Nitekim insan ok dnd, ok zledii bir dostunu daima ryasnda, bir hasta da kendisini (suya kar hararetindenFihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS dolay) emeler, rmaklar, pnarlar kenarnda bulur. Btn bu ryalar haylt ve evhamdan ibarettir.. 2. Evvelce vuku bulmu veya tiyen vuku bulacak fk bir hadiseye dellet eden ryalardr ki, o hadiseye bilahare, uyanklk hlinde ttla'husule gelir. Acaba insan, kendisince henz mehul olan bir hadiseden byle rya vastasyla nasl haberdar olabiliyor?.. Bu mesele, hakikat-i insaniye ile alkadardr. nsann hakikati yalnz u be hassadan ibaret deildir. Belki insan asl "nefs-i natka" denilen ulv bir ruhtan ibarettir. Bu ruhun, btn server-i hdisatn mrtesim bulunduu lem-i melekta manev bir ittisali vardr. Ruh, uyku halinde beden ile itigalden zde kalnca bu melekt lemine tevecch eder, bir yineye karsndaki eya mn'akis olduu gibi ruha da melekt alemindeki hdisat suretlerinden bazlar mntabi olur.. Ruh bylece kendisine mn'akis olan sureti, hiss-i mtereke nakleder. Kuvve-i mtehavvile, bu sureti ya olduu halde brakr veya ona mnasip veya zd bir ekil verir. Binaenaleyh insan uykudan uyannca o sureti ya olduu gibi sarih bir halde mtehayyilenin verdii ekilde veya bir nevi rumuzt ve irt halinde tahattur eder. Ve byle baka bir ekil alan ryalar tbire, neye dellet ettiini tahmin ve tyine muhta olur. Bu ikinci ksm ryalar, birer rya-y sahihadr. Bunlar birer idrakten ibarettir. Bu kabil ryalarn shhati, birok vukuat ile bedahet mertebesine varmtr. Bunun vukuunu inkr etmek, insann hakikatini adem-i takdirden ne'et eder... misl: 1. Resl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz, ashab- kiramyla beraber emniyetler iinde Mescid-i Haram'a girdiini mbarek ryasnda grmt. Bu sarih ve tiye ait bir rya-y sliha idi... Bir sene sonra umret'l-kaz vesilesiyle tamamen tahakkuk etmitir... 2. Hazret-i Yusuf (a.s.) , on bir yldzn gne ile ayn kendisine secde ettiini ryasnda grmt. Bu da tiye (gelecee) ait bir rya-y sliha idi. Fakat sarih deil, remz ve iaret hlinde bir rya idi. Muahheren on bir kardeiyle beraber baba ve anasnn kendisine kar secde-i kranda bulunmalar suretiyle taayyn etmiti.. 3. Nebiyy-i Zn Efendimiz, bir gece kendi himayesinde bulunan Huza Kabilesi hakknda bir rya grmt. Sabahleyin Hazret-i Aie validemize Huza'nn bir hadise karsnda kaldn haber verdi. Aradan birka saat gemeden Huza kabilesi tarafndan bir heyet gelerek Ben Bekir kabilesinin hcumuna uram olduklarn Allah'n Resulne arz ettiler, ite bu da, maziye ait ve ok sarh olan bir rya-y sliha bulunmutur. Velhasl: Bu kabil ryalar, Peygamber-i Zan hakknda birer vahy-i ilhdir ki, birer fecr-i sdk gibi tahakkuk eder. Sulehy mmet hakknda ise ilhmt ve mbeirttan ma'duttur. Nitekim bir hadis-i erifte: "Nbvvet devresi nihayet buldu, yalnz mjdeleyici hadiseler kald ki, onlarFihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS da birer rya-y slihadan (doru ryalardan) ibarettir." buyurulmutur. Dier bir hadis-i erifte de: "Nbvvet gitti, hitme erdi; artk benden sonra nbvvet yoktur. Ancak mbeirt vardr ki, o da rya-y slihadr. Bu ryay ya bir insan kendi hakknda bizzat grr veya bu onun hakknda bakas tarafndan grlr." buyurulmutur... unu da ilave edelim ki: Bir insan, grd byle bir ryay, iktidar ve istidad var ise kendisi tbir edebilir, baka bir zta tbir ettirecek, ise o zt; slih, kil, adavetten hali, nsn ve zamann ahvaline vkf gzel niyete sahip olmaldr. nk ryalar zamana ve ehasa gre tebeddl eder ve ryalar ok kerre tbir edildii vehile zuhura gelir. Bu cihetleri nazar- dikkate almak lzmdr. Nitekim bir hadis-i nebevide: "Ryada istikrar yoktur. O tbir edilmedike bir uar ayak stndedir. Fakat tbir edilince zuhura gelir." buyurulmutur. O halde ryay yle herkese sylememelidir. Onu ya dosta veya tbire vkf rey sahibi bulunan bir zata hikye etmelidir. mer Nasuhi Bilmen

Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS

MAM NABLSNN RYA HAKKINDAK GRLERmam Nabls "Ta'tr'l-En'm fi Ta'bri'l-Menm" ismini verdii eserinin nsznde Allah'a hamd, Resul'ne salt ve selamdan sonra yle demektedir: - Yce Allah kerm kitabnda buyuruyor ki: "Onlar iin dnya hayatnda da, hirette de mjdeler vardr. "(1) Bu mbarek yetin tefsirinde mfessirlerden bazlar: "Dnya hayatndaki mjdeden murad, dnyada bizzat kendisinin veya kendi hakknda bir bakasnn grd slih ryadr. Ahiretteki mjdeden murad ise Allah' grmektir." demiler ve bu yet-i celleyi byle izah etmilerdir. Kinatn Efendisi de yle buyurmulardr: "Slih ryaya inanmayan kimse Allaha ve ahiret gnne iman etmemitir." Mminlerin temiz ve pak annesi Hazret-i Aie (r.anha) demitir ki: - Reslullah (s.a.v.)'de vahyin balangc slih ryalard. Herhangi bir rya grdklerinde sabah aydnl gibi aynen zuhur ederdi... Rivayet edilir ki, bir gn Allah'n Resul, Hazret- Ebu Bekir (r.a.)'e hitaben dediler ki: - Y Eb Bekir, yle bir rya grdm ki, gya ikimiz bir merdivenden kyor muuz, ancak ben seni iki basamak gemiim!.. Hazret-i Ebu Bekir (r.a.) lk gzlerini Allah Resulnn mbarek cemaline dikip: - Ey Allah'n Resul, dedi. Allah sizin ruhunuzu alp rahmetine kavuturduktan sonra ben iki buuk sene daha yaarm!.. (Cihan sddik Hazret-i Ebu Bekir'in bu tbiri aynen gereklemitir...) Yine bir baka gn Allah'n Resul, Hazret-i Sddk- Ekber'e: -Y Eb Bekir, dediler. Ryamda grdm ki, siyah bir koyun bana tbi olup benim peimden ve o siyah koyuna da beyaz bir koyun tbi olup onun peinden geliyordu... Hazret-i Ebu Bekir (r.a.), Nebiler Nebisinin ryasn u ekilde tbir ettiler ve dediler: - Ey Allah'n Resul, size ilk nce Araplar tbi olacak, Arab'a da Arap olmayanlar ittiba edecektir... (Bu tbir de ayniyle ksa zamanda zuhur etti.) (1) Yunus Sresi, 64.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Yce Allah, Hazret-i Ysuf'a rya ilmini ihsan ve ikram buyurmutu. Buna iaretle Kur'n- Kerim'de yle buyuruluyor: "Rabbin seni seecek ve sana rya tbirini retecektir.(2) Rya ilmi, insanln ve lemin balangcndan beri akp gelen bir ilimdir ki, nebiler ve resuller o ilim ile amel etmilerdir. Peygamberlerin ok kerre rya ile verdikleri haberler, kendilerine rya nnda Rableri tarafndan vahyedilen eylerdir. Ryalar ksma ayrlr: 1. Allahu Tel tarafndan mjde olarak gsterilen bir ryadr ki, hadis-i peygamberi ile anlatlan slih rya budur. 2. eytan tarafndan korkutmak iin vki olan ryadr. 3. nsann bizzat kendi dnce ve haliyle meydana getirdii kuruntularn neticesinin rya eklinde tecelli etmesidir. (eytan, Ademolunun amansz bir dmandr. Dmann meydana getirdii rya da elbet btldr). eytan tarafndan korkutmak maksadyla meydana gelen rya btl olduundan ona itibar edilmez. Nitekim sahih hadisler byle bir hdiseden bizi haberdar etmektedir. yle ki, Allah Resulnn yksek huzuruna bir adam gelip: - Ey Allah'n Resul! Ryamda grdm ki, gya bam kesilmi ve bamn ard sra gidiyorum! dedi. Reslullah (s.a.v.) Efendimiz o adama buyurdular ki: - Uykuda eytann seninle oynadn kimseye syleme!.. *** Nefsin ve hevnn arzusundan meydana gelen ryalar da vardr. Onlar da tpk unun gibidir ki, insan kendisini ryada ok sevdii biri ile grr, veya bir eyden korkar da o eyi grr, veya a olduu iin leziz yemekler yediini, ya da midesinin dolu oluundan kustuunu grr.. (Bunlarn hepsi kendi kuruntusu ve nefsinin arzusudur. Tabii ki sahih rya olamazlar..) Btl ryalar da vardr ve yedi eittir: 1. znt, keder ve arzularn tesiri ile insann meydana getirdii karmakark ryalar. 2. nsann ryada ihtilm olmas. Bu ryann da tbiri yoktur.. 3. eytan tarafndan korkutmak iin gsterilen ryadr ki, ryay grene hibir zarar erimez...

(2) Yusuf Sresi, 6.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS 4. Cin taifesinin gsterdii eylerdir ki, rya sahibi rya esnasnda bundan da zahmet eker... 5. blis'in gsterdii ve temeli btl ryadr ki, bu zaten ryadan saylmaz. 6. nsan bnyesinin anormal ve kederli zamannda grd ryalardr. Ve bunlar da ryadan saylmaz... 7. Ac ve zdraplarn getirdii ryalardr ki, rya sahibi o anda senelerce nce vki olmu bir hali grr. Ryalarn hayrls ve en sahihi mjdeleyici olanlardr. Sahih ve doru olan ryalar be trldr: 1- Apak sdk rya. Bu rya nbvvetten bir czdr. Nitekim yce ve kerm olan Allah'n buyurduu gibi her ey apak zuhur etmitir. Allah buyuruyor ki: "Andolsun ki Allah, gerekten Peygamberine o ryay hak olarak doru gsterdi. Andolsun ki, inaallah emniyet iinde bulunan kimseler olarak balarn tra etmi ve ksaltm olduunuz halde korkmakszn mutlaka Mescid-i Haram'a gireceksiniz. "(3) ite bu yet muktezsnca Allah'n Resul Hudeybiye'ye seferleri esnasnda grdler ki, sahabileri ile beraber korkusuzca Mekke'ye girip Kabe'yi tavaf ederek kurbanlarn kestikten sonra bazs balarn tra ediyor ve bazlar da salarn kesiyorlar... Kinatn Efendisi rya meleinin tavassutu olmakszn bizzat yce Allah tarafndan mjdelendi. Nebiler Nebisinin bu ryasnn, ibrahim (a.s.)'in ryasnda olu Hazret-i ismail'i kesmesi hakknda grd rya gibi tbire ihtiyac yoktur... Tbir ilminde ehil olanlardan bazlar demilerdir ki: "En byk saadet o kii iindir ki, ryay ak bir ekilde grd. Zira ak ryay gsteren ancak Allah Tel 'dr. Onda rya ile grevli melein tavassutu yoktur." 2. Salih bir ryadr ki, o da Allah tarafndan mjdelenir. Allah o rya ile kulunu, yapt veya yapaca bir eyle mjdeler... Kinatn efendisi sahbilerine hitaben dediler ki: "Sizden birinizin ryada grd eylerin en hayrls, o kimsenin Allah'n, peygamberini veya mslman ana babasn grmesidir." Sahabiler Allah'n sevgilisine sordular: - Ey Allah'n Resul, bir insan ryasnda Rabbini grr m, (bu mmkn m?). (3) Fetih Sresi, 27.Fihriste dn

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS Buyurdular ki: - Sultan grr. Sultan da Allah'tr... 3. Rya ile mkellef melee "Sddkn" ad verilmitir. O melek yce Allah'n kendisini mm'l-kitab (kitabn anas) olan nshadan retip bildirdiklerini ve ibretli darb- mesellerden ona ilham ettii nesneyi sana ryanda gsterir... Her eyann, her nesnenin misl leminde bir benzeri vardr. 4. Murad ve maksat ak olmayp gizlice iaret edilmi ryadr. u eit ryadr ki, grd yerin delaletiyle sahih olur. nsan ryada grd yer, grd yere galip gelerek er hayr, hayr da er eklinde tecelli eder. Rya annda mescidlerden birinde tambur aldn gren biri, bu hali akl ve dine aykr bulduundan derhal tevbe eder ve bu da onun iin hayra dner... Keza hamamda Kur'n- Kerim okuduunu veya oynadn gren kimse de fena bir ile hret bulur... ocuklarn grd ryalar da sahih ryalardandr. Cihan gzeli Hazret-i Yusuf o mehur ryasn grdnde yedi yanda bulunuyordu. Kur'n- Kerim'de beyan edildii zere Yusuf (a.s.) babasna yle demiti: "Babacm, ben, ryada onbir yldzla gnei ve ay grdm. Grdm ki, onlar, bana secde ediyorlar." (4) Ve bu rya da doru kt ve Hazret-i Yusuf, Allah'n izniyle nice nimetlere mlik oldu... nsan ryay sade kendi hakknda grmez: u bir gerektir ki, insann grd rya srf kendisi hakknda olmayp, o kimsenin oluk ocuu, akrabalar, kardei, babas, dostu, meslekda, zevcesi ve hemehrileri gibi bakalar iin de olur... Buna misl de udur ki: Kuduz kfir Eb Cehil ryasnda slm dinine girip Allah'n Resulne biat ettiini grd. Bu rya onun kendi hakknda deil, olu hakknda tecelli etti; Hazret-i krime slm'a can atarak ebed kurtulua erdi. Ebu Cehil ise kfr zere azab diyarna gt. Bir gn mm'l-Fazl, Allah Resulnn nur balayan huzuruna geldi: - Ey Allah 'r Resul! Korkun bir rya grdm! dedi. Kinatn Fahri: -Grdn hayrdr, buyurdular. mm 'l-Fazl rpna rpna anlatmaya devam etti: - Ey Allah'n Resul, mbarek vcudunuzdan bir para kesilip benim kucama braklmt... (4) Yusuf Sresi, 4.Fihriste dn

O anlattka Allah 'in Resul tebessm ediyorlard: - Ey mm 'l-Fazl! Yaknda Ftma bir ocuk dourur da sen onu kucana alrsn, buyurdu. Nitekim Peygamber kz Hazret-i Ftma (r.anha) az zaman sonra Hazret-i Hasan dnyaya getirdi ve mm'l-Fazl o gzellik cihann kucana ald... *** Grd ryann doru ve sahih olmasn isteyen kimse, sznde, znde doru olmaldr. Yalan, gybet, kouculuk, kt ahlk ryalara da tesir eder. Rya sahibi yalan sylemez, yalan syleyenleri de ho karlamazsa onun grd ryalar geree ayna tutar... Gzel ve sahih bir rya grmek isteyen kii uykuya yatarken abdestli olarak yatmal ve Allah 'a ok dua etmelidir. Rya hakknda mam Nabls'nin buna benzer daha birok szleri var. Biz ksa ve zet olarak aldk, mevzuya burada son veriyoruz. Her eyin en iyisini ve hayrlsn bilen Allah'tr...

Fihriste dn

Fihrist

RYA HAKKINDA HADSLER NSZ RYANIN MAHYET ve ETLER MAM NABLSNN RYA HAKKINDAK GRLER

ABCDEFGHIKLM NOPRSTUVYZ

SLM RYA TABRLER ANSKLOPEDS

A* ALLAH AZZE VE CELLE: Allah Tel mafiretinin pk suyu ile hatalarmz temizlesin. O dilemedike bir ey olmaz. Gnl aynasna onun kerem gnei vurmadka da devlet ele gemez. O, yle bir kudrete ve azamete sahiptir ki, onun kudret ve azameti karsnda akllar hayretinden yerlere denir. O birdir ve tektir. O'nun ei, benzeri ve misli olma ihtimali yoktur. O'nu azamet ve celliyle keyfiyetsiz, benzersiz ve misilsiz olarak grmek, hayra dellet eder. Byle bir ryaya mazhar olan kimse dnyada mjdelenir. O kiinin ahireti de selmet ve saadettir. Mezhep imamlarmzdan Ahmed bin Hanbel (rh.a.) Rabbini ryada grm ve Rabbine sual etmi: - Ey Rabbim! Has kullarn sana yakn klan eylerin en ha yrls nedir? Ona Rabbinden u ferman erimi: - Ey Ahmed! Benim kelmm okumalardr. - Anlayarak m, yoksa anlamayarak m? - Anlayarak ve anlamayarak. Bu hadise gsteriyor ki, bykler ve veller Rablerini bizim kavrayamayacamz bir keyfiyetle ryada grebiliyorlar. Zaten rya istemekle grlmez, insana gsterilir. Rivayet edilir ki: Resl-i Ekrem (s.a.v.) sahabilerine hitaben yle buyurmulardr: - Sizin biriniz ryasnda grd eylerin en hayrls o kimsenin, Allah'n, Peygamberini ya da Mslman ana ve babasn grmesidir. Sahabiler: - Ey Allah'n Resul, dediler. Bir kimse ryasnda Rabbini grr m? Buyurdular ki: - Sultan grr, Sultan da Allah Tel'dr! *** Bir kimse ryada, Allah Tel'nn kendisini mafiret edeceini ve Cennetine

Fihriste dn

koyacan grse, bu rya o kiinin Allah'n murakabesi altnda olduuna ve Rabbi'nin makamndan korktuuna dellet eder. Allahu Tel ile arasnda bir perde olduunu grmek, byk gnah ile tbir olunur. Bir kimsenin ryada Allah'n arn grmesi, kendisi iin hayra dellet eder. Ve yine Rabbi ile konutuunu grmesi,ok ok Kur'n okumaya dellet eder. nk Kur'n- Kerim Allah'n kelmdr. * KERAMET: Bir kimse ryada ban Allahu Tel'nn meshettiini grse, bu rya keramete dellet eder. Ve Rabbi o kulu kendisine yaklatrr. Bir kimse, Allahu Tel'nn bir beldeye, bir mekna veya yksek bir yere indiini grse, bu rya o beldenin Allah'n adaleti ile dolacana dellet eder. Artk o beldede hayr ve bereket ok olur. Ayakta Allah huzurunda durduunu ve Cenb- Hakk'n kendisine nazar ettiini grmek izzet ve ikble dellet eder. Ryada bir kimse Rabbi'nin "Bana gel!" hitabn duysa, bu ecelin yaklatna dellet eder. Allahu Tel'nn kendisini nezdi ilhsine alp ikram ettiini grmek, ahirette ilh rahmete ereceine dellet eder. Yce Allah'n kendisine vaaz ettiini grmek, Allah rzasna uygun bir ile tbir olunur. Allahu Tel'nn kendisini hayr ile mjdelediini grmek, ok ok sevap ve hayra dellet eder. Bir kimse yce Allah' bir meknda namaz klar grse, bu rya, o yere rahmet ve mafiret geleceine dellet eder. Ryada kendisini Rabbi'nin kabul ettiini grmek, dualarnn kabul edileceine dellet eder. Ryada yce Allah'n kendisini ardn ve kendisi de ona icabet ettiini grmek, Hacc'a gitmeye dellet eder. Ryada Allahu Tel'dan korktuunu grmek, fakirlikten kurtulup zengin olmaya ve rzknn genileyeceine dellet eder. Ryada Rabbine yalvardn, mnct ettiini grmek, Allah'a yaknlk ve insanlar tarafndan sevilmekle tbir olunur. Bir kimse ryada eytandan Rabbine sndn (yani ezbesmele) ektiini grse, faydal ilme ve hidayete dellet eder. Dmanlarn errinden emin olur. Eer hasta ise afiyet bulur. Yine ryada Allahu Tel'ya snmak, hin arkadatan emin olmaya, pislikten temizlenmeye ve hidayete dellet eder. Ryada Cenb- Hakk'a gittiini grmek, doru yolda devam zere olmaya dellet eder. Yine Hak Tel hazretlerini grmek: Btn korkulardan, kt eylerden,

dmanlklardan, katilden, bel ve kederden emin olmaya dellet eder. Allahu Tel'yi ryada grmek, iman sahiplerine kuvvet ve berekettir. Ibn-i rn demitir ki: - Ryada Rabbini gren kimse cennetliktir. Her kim yce Allah' grrse o kii insanlar Allah yoluna sevketmek ve davet iin yaratlmtr. Allahu Tel'y grmek yedi vehile tbir olunur: 1. Mafiret, 2. Rahmet, 3. efkat, 4. Keramet, 5. Selmet, 6. Tevbe 7. Tevfik... Devlet reislerinin Cenb- Hakk' grmesi, izzet ve ikble dellet eder.. Gazilerin grmesi, ehadet mertebesi ile tbir olunur. Hapishanede olan birinin grmesi, zindandan kurtulacana dellet eder. Fakir bir adamn Rabbi'ni ryada grmesi, zengin olacana dellet eder. * ALLAH YOLUNDA NBET: Ryada, Allah yolunda nbet tuttuunu grmek, taat ve ibdete devama ve Allah'n emirlerini yerine getirmeye, Resl-i Ekrem'in snnetine uymaya ve Hak'tan korkmaya dellet eder. Bir kimse ryada cihada ktn veya nbet beklediini grse, o kiinin hayr zere olduuna dellet eder.. Ryada Allah'tan korktuunu grmek, fakirlikten kurtulup zengin olmaya ve rzknn geniliine dellet eder. Allahu Tel'nn kendisini tehdit ettiini grmek, gnah ile tbir olunur. O kimse hemen kendisine gelmeli ve tevbe etmelidir. * ABA GRMEK: Ryada aba grmek, yolculua dellet eder. zerine bir aba giymi olduunu grmek, rzka, ferah kazanca ve saadete dellet eder. Yine bir aba giymi olduunu grmek, hi beklenmeyen bir yerden gelecek menfaat ile tbir olunur. * ABANOZ AACI: Ryada Abanoz aac grmek, kuvvet ve dirayete dellet eder. Dier bir tbire gre de uzak bir yere seyahete dellet eder... * ABDEST ALMAK: Malumdur ki abdest, hatalar temizleyen ibadetlerdendir. Temizlik de imandandr. Ryada abdest aldn grmek, hayra, sevince, zor mkllerin halline dellet eder. Bu ryay gren kii hasta ise ifa bulur, gnahkr ise tevbe eder, iyilik taraf artar, her trl saadete nail olur. Abdest, gzelliin, temizliin, iyiliin, selmetin ve huzurun anahtardr.

Fihriste dn

mam Nablus buyuruyor ki: - Ryada abdesti var iken tekrar abdest aldn grmek, rahmet zerine rahmete, nimet zerine nimete dellet eder. Yine ryada souk bir mahzende abdest aldn veya gusl yaptn gren kimse, zayi ettii eyini bulur. Namaz kldn grse, keder ve zntden hals olur ve gamdan kurtulur... Sudan gayri bir ey ile abdest aldn grmek, dindarla almettir. Namaz iin abdest aldn grmek, maneviyat ve kudsiyete dellet eder. Ryada st veya bal ile abdest aldn grmek, din hususunda selmete dellet eder. Abdest aldktan sonra eliyle abdest suyundan itiini grmek, hayr ve hasenata, berekete, hastalktan ifaya, korkudan emana dellet eder... Nablus demitir ki: "- Ryada tastamam abdest aldn grmek, btn dinlerde gzellie, Allahu Tel tarafndan nail olunacak himayeye dellet eder." Ryada tccar birinin abdestsiz namaz kldn grmesi, sermayesi olmadan mal kazanacana dellet eder. Yatanda abdest aldn ve fakat ayaa kalkamadn ve iddetli bir derdin penesinde kvrandn grmek, zevcesinden veya dostundan ayrlacana dellet eder... Ryada bir arkadann ba zerine abdest aldn grmek, arkadana varis olacana ve onun eyasna mlik bulunacana dellet eder. Tand bir kiinin kendisinin ba ucunda abdest aldn grmek ise, gam ve kedere dmekle tbir olunur... * ABDE: Ryada abide grmek ark cihetine sefere iarettir. * ABDEST BOZMAK: Beladan, skntdan, kederden kurtulmaya dellet eder. Ryada kk abdest yaptn grmek, zntlerin gideceine almettir. Zengin ise malnn zektn verir. Bir kimse ryada kendisinden kuru bir ey kmakla abdesti-nin bozulduunu grse, shhat ve afiyeti iin maln harcayacana dellet eder.. Kiinin ryada abdest yapt yeri bilmemesi, maln bo yere harcamakla tbir olunur. Yine bir yere abdest edip zerini toprakla rttn grmek, bir mal bir yere gizlemee dellet eder. * ABDESTHANE: Abdesthanenin grlmesi, hazineye ve ierisine mal konulan eve ve zenginlie dellet eder. Ryada kk abdest yaptn grmek, keder ve zntlerin gideceine almettir. Bu kimse nisaba mlik ise malnn zektn vermek kendisine nasip olur.

Fihriste dn

* ABLUKA: Ryada abluka, yni muhasara grmek, korkulu bir haber ile tbir olunur. Kendi oturduu meskenin dmanlar tarafndan muhasara edildiini grmek, hi beklenmeyen bir yerden yrdm ve para elde edeceine dellet eder.. * B-I HAYAT: Ebed dirilik suyunu itiini grmek, hasta ise if bulmaya, deilse, hayat mddetine ar bir hastala uramayacana dellet eder.. * ABRA: Ryada abra grmek, hoa gitmeyen bir eyle karlamaya dellet eder. Kendi yznn Abra olduunu grmek, zevcesi ile arasnda mnakaaya dellet eder... Dost ve ahbaplarndan birinin Abra olduunu grmek ise, o kii ile dostluun bozulacana iarettir.. * ACEM: Ryada tanmad, yani yabanc bir adam grmek, yeni bir arkadaa dellet eder. Baz kere de Acem grmek, ticaretle tbir olunur. Yine ryasnda yabanc bir adamla konutuunu grmek, ticaret hayatna atlmaya dellet eder.. * ACEMCE: Ryada acemice iler yaptn grmek ve bir meseleyi bozmak, hayatta muvaffak olmamakla tbir olunur. * ACENTA: Bir acentadan bilet aldn gren kimse, sevdii birine ac ektirir. Veya bir dostunu kaybeder.. * ACELECLK: Acele iler eytandandr. Ryada acelecilik ettiini grmek iyiye iaret deildir. Acele ile i yaptn grmek de, pimanla dellettir. Bazlar demilerdir ki: - Dine ait bir eyde acele ettiini grmek iyidir. Dnyaya ait bir ite acele etmek ise bunun zdddr. Mesel ere mstehak olan bir kz evlendirmek, bu hususta acele etmek evldr. Kirmani demitir ki: - Ryasnda acele etmeyip itidal zere hareket eylediini gren, selmetle maksadna nail olur.. bn-i Srn hazretleri de: Acele, ryada nedamete iarettir, buyurmutur.. * ACI BAKLA: Ryada ac baklann tazesini grmek, yorgunluk ve meakkata dellet eder. Baz kere de amelsiz ve neticesiz ilim ile tbir olunur. * ACIKMAK: Ryada a olduunu gren kii gnahkrdr. Derhal kendisine gelip gnahlarna tevbe etmeli ve nedamet duy maldr. lim bir adamn ryada acktn grmesi, kt amele iarettir. Cafer-i Sdk hazretleri buyururlar ki: - Alk ryas drt ekilde tbir olunur: a) Hayr, b) Hrs, d) Gnah,Fihriste dn

c) Tama', yani uzun emel. Devlet reisinin ve ileri gelen adamlarn ryada ackmalar, o milletin zelil ve perian olmalarna almettir. Ve o kiilerin milletin malna gz dikmelerine dellet eder.. Ryada karnnn a olduunu ve yiyecek bir ey bulamadn gren kimse, hrs ve uzun emelden istifade edemez ve mrnce hayra eremez. lim ve irfan sahibi birinin ryada ackm olduunu grmesi, derecesinin dtne iarettir.. Yine ryada alk, zhd ve takva ehli iin oruca dellet eder. Bazan da takvaya, zikir ve kre nailiyete iarettir. Marib demitir ki: - Ryada a olduunu grp karnn iyi bir yemekle doyuran kimse, tevbede sebat eder.. Ryada uzun uzadya acktn grmek, fakirlikten sonra nimete nailiyete iarettir. Baz kere de alk, ktla, tecavz etmee ve fakirlie dellet eder. * ACIMAK: Ryada yetime ve fakire kar acdn grmek mafirete, kendisinin acdn grmek, gufrana, ilh rahmetin zerine nail olduunu grmek, nimete ve rzkn artmasna dellet eder.. Kendisini Rahm, ok merhametli ve sevinli halde grmek, Kur'n- Kerim'i hfza dellet eder. * ACVE (Medine'de yetien bir hurma cinsi): Ryada bu hurmay grmek, temiz, pk, hell ve saysz mala dellet eder. Yine bu hurmann kurusunu grmek, hastalktan ifaya iarettir. * ACI EYLER: Ryada ac eyler yediini grmek, keder ve ktrmlkle tbir olunur. Ryada ac biber yediini grmek, biberler taze ve yeil ise, shhat ve afiyete, dvlm halde kara veya krmz biber ise, fena bir haber almaya dellet eder. * ACUZE (Yal kadn): Ryada irkin ve yal bir kadn grmek, uzun mre dellet eder. Baz kere de dnyala iarettir. * A BR ADAM: Ryada yardma muhta a bir adam grmek, ona yardm etmeye, an elinden yiyeceini aldn grmek, yardm yle dursun, onun aleyhinde bulunmaya dellet eder. * AGZL: Ryada birini veya kendini a gzllk halinde grmek, hafif bir hastala iarettir. * AIKGZ: Ryada akgz birini grmek, sabrszla iarettir. Baz kere de hrs ve tama' ile tbir olunur.. * AILI: Ryada herhangi bir yerin aln grmek veya orada bulunmak, ferah ve iyi gnlere dellet eder...

* AMAK: Bir kimsenin ryada bir kilit veya kap atn grmesi, rzkn kolay kazanlacana iarettir. * AD (sim): Kiinin ryada isminin deitiini grmesi, hayra, saadet ve selmete iarettir. Gzel bir isimle kendisine hitap edildiini grmek, izzet ve erefe dellet eder. Kr, topal, aksak ve sevimsiz bir isimle hitap edildiini grmek, irkin bir nam ile anlmaya dellet eder.. * ADA: Ryada ada grmek, ele girecek para ile tbir olunur. Adaya kmak, adadan bir ey almak, mirasa konmaya iarettir. Kendisi tarafndan adaya bir ey gtrmek ise, veraset ilm almaya dellet eder. Ryada bir adadan ayrldn grmek, maln zarara urayacana iarettir. * ADAK: Kiinin ryada bir ey adadn grmesi, hayrl bir ie nder olacana iarettir. Nezrettiini yerine getirdiini grmek, yeni bir i tutmaya; adak satn almak da, muradna ermeye dellet eder. * ADALE: Ryada adale grmek, vcut bakmndan zayfla iarettir ve shhatin bozulacana dellet eder. * ADA SOANI: Ada soan grmek, gnah ve ktlkle yd edilen bir kimseye dellet eder. Elinde ada soan olduunu grmek, ktlklere meyletmekle tbir olunur. * ADA TAVANI: Ryada ada tavan grmek, bahtn aklna iarettir.. Grlen tavan beyaz ise, evlenmek ile tbir olunur. * ADAM: Ryada herhangi bir adam grmek, yeni bir arkada edinmeye iarettir. * ADAVET (Dmanlk): Ryada dmanlk hli grmek, dostlua, arkadala iarettir. Baz kere de tam tersi, kine, zulme, eziyete dellet eder. * ADAY: Kiinin kendisini ryada herhangi bir i iin aday mevkiinde grmesi, eer hakikaten byle bir ide aday ise, kazanacana dellet eder. Eer aday deilse, hayatta muvaffakiyete iarettir.. * DEM (a.s.): lk insan ve ilk peygamber Hazret-i Adem'i kendi suretinde grmek, ilme ve fazilete dellet eder. Ryada Hazret-i Adem'e arkada olduunu grmek, yksek makamlara iarettir. Bu ryay gren zat eer limse, btn insanlar onun ilminden faydalanr. Yine Hazret-i Adem'i grmek, hacca gitmeye, dost ve ahbaplaryla bir araya gelmeye, bazn da neslinin oalmasna dellet eder. Nabls demitir ki: - Ryada Adem (a.s.)'i kestiini grmek, sultana hiyanet, ana babaya ve retmeneFihriste dn

asi olmakla tbir olunur. Baz tbirciler de yle demilerdir: Ryada Hazret-i Adem'i gren dmanlarnn szne aldanarak madur olur. Bir mddet sonra tekrar rahata kavuur. Ryada Hazret-i Adem'in rengini kak olarak grmek, bir yerden bir yere hicret ile tbir olunur. Kendisinin Adem olduunu veya Adem'e arkadalk ettiini grmek, eer ehilse melik olur.. Baz kere de Hazret-i Adem'i grmek, rya tbircisi olmaya dellet eder. Yine Hazret-i Adem'i grmek, kaln elbiseye ve alamaya, uzak bir yere yolculua dellet eder. nk Adem Nebi, Cennetten karlp dnyaya gnderilmiti ve o zaman ok alamt.. Hazret-i Adem'i ok iyi bir halde grmek, byk hayra ve ok nimete iarettir.. Yine Hazret-i Adem'i grmek, gnaha, gnahtan sonra tevbeye dellet eder. nk ilk hata ileyen Adem'di ve ilk tevbe eden de yine Adem'dir.. * ADI BATMAK (smi silinmek): Ryada adnn gittiini, isminin silindiini grmek, itibar ve rabete dellet eder. Baz kere de rzkn kesilmesine ve ecele iarettir. * ADIM: Ryada bir yeri admladn grmek, i hayatnda mhim meselelerle karlamaya dellet eder.. * AD SKEMLE: Ryada zerine oturulan di iskemle grmek, kadna iarettir. Eer iskemlenin zeri gzel bir eyle rtl ise, hayrl ve uurlu kadna dellet eder.. skemle stnde iskemle grmek, yksek mevkilere dellet eder.. * ADLYE: Ryada adliye grmek hayra yorumlanmaz. Kendini adliye binasnda grmek, baz ilerin halli iin bir ihtardr. * ADRES: Ryada birinden adres aldn veya birine adres verdiini grmek, dost ve ahbaplar ziyaret hususunda ihmale dellet eder.. * AFET: Ryada tabi fetlere maruz kaldn grmek, din vecibeleri terke ve gnaha dmeye dellet eder. Bu rya kiiye bir ihtar da olabilir. Bundan sonra kendisine dikkat etmesi gerekir.. * AFYON YUTMAK: Ryada afyon yuttuunu grmek, unutkanla dellettir ve insann bana byk iler geleceinin habercisidir. * AA: Kerm, cmert bir aa grmek, byk bir zat ile karlamaya dellet eder. * AIL: Ryada koyunlara mahsus al grmek, memur ise, terfi etmeye iaret, evli kadn ise, efendisi ile arasnn ok iyi olacana; ryay gren bakire kz ise, kendisine yaknda hayrl bir ksmet kacana dellet eder. * AIZLIK: Kiinin ryada sigara azl grmesi, mcadeleye, onunla ttn imesi, muzaffer olmaya dellet eder.

* AFFEDLMEK: Bir kimse ryada affedildiini grse, bu felah ve saadete iarettir. Yine affa uramak, Cenb- Hakk'n mafiretini, rzasn kazanacak bir amele dellet eder. * AFFETMEK: Ryada kendisine kar kusurlu birinin yapt hatay affettiini grmek, yce Allah'n mafiretine nail olacak bir amele dellet eder. Ryada kendi kusurunun affedildiini grmek, uzun mre, an ve hrete ve himayeye mazhar olmaya iarettir. Ryada Allahu Tel ve O'nun Resul tarafndan balandn grmek, gzel bir akibete dellet eder. Yine bu rya, o kiinin tevbe ederek hidayete erieceine iarettir. Ryada zerine had vurulmas veya ksas yaplmas gereken birini affettiini grmek, gnahlarnn Allahu Tel tarafndan balanacana dellet eder. Suluyu cezalandrmaya gc yettii halde ve buna da hakk varken, onu affettiini grmek, gnahlarnn Allahu Tel tarafndan balanacana dellet eder. Suluyu cezalandrmaya gc yettii halde ve buna da hakk varken, onu affettiini grmek, rya sahibinin Cenb- Hak'tan korktuuna ve hayet zere bulunduuna dellet eder. Cezaya mstehak olan gnahkr bir kiinin ryada Rabbi Tel tarafndan isyan ve hatalarnn balandn grmesi: "(Habbim), O kfredenlere syle ki: Eer dmanlktan vazgeerlerse, gemiteki gnahlar balanr." (Enfal, 38) mealindeki yet gereince, o zatn doru birisi olduuna dellet eder. * AFSUN (Dua): Bir kimsenin ryada Kur'n'dan baz yetlerle hasta zerine okuduunu grmesi, iddetli ardan ve hastalklardan kurtulmaya, znt ve kederden hals olmaya dellet eder. Snnetin ve Kur'n- Kerim'in haricinde bir ey okumak ise, yalancla ve riyaya iarettir. Bu ryay gren lim biri ise halktan t ve nasihati gizlemekle tbir olunur. Ryada zerine Kur'n yeti okunmu bir suyu itiini veya bir kadeh iindeki okunmu suyu bakasna iirdiini grmek, uzun mrl olmaya dellet eder. Yine bir kimse afsun ettiini veya kendisine afsun ettirdiini grse, bu rya btl eylere iarettir. Yaplan ey "Besmele", yahut Kur'n- Kerim'den herhangi bir yet ile balyorsa iyiye almettir.. * AFSUNCU: Ryada afsun (dua) okuyan birini grmek, eer o okuduu afsunda Cenb- Hakk' zikrederse, insanlar arasn bulan, znt ve kederden halk teselli eden, kalblerdeki kini gideren kimseye dellet eder. * AA: Dnyada insanlar trl trl olduu gibi, aalar da eit eittir. Kimi gl aac, kimi diken. Kimi meyve, kimi bir baka eydir. Aacn cinsine gre ryalar da deiik mnlar tarlar..

Fihriste dn

Meyve deil de yalnz kokusu olan aac ryada grmek, iyilik sahiplerine, amelsiz ilme, hibir ey yapmakszn ok sz etmeye dellet eder. Portakal, limon ve aa kavunu gibi hem meyvesi yenen hem de koklanan aalar grmek, i ve d iyiliine, ilim ve irfana, gzel amele iarettir. Aalar, kadnlara ve ahlk deiik eitli erkeklere de dellet eder. Ryada tannmayan bir aa grmek, endie, iddet ve barmaya iarettir. Ryada zerlerinde meyveleri olan aalar grmek, eline mal gemee, aalarn yapraklarndan koparp toplamak, yine mal ve servete dellet eder. Kendi oturduu halde hibir zahmete girmeden aalardan meyve ve yaprak topladn grmek, bol ve geni rzka dellet eder. Ryasnda uzun ve grkemli bir aacn stne ktn gren kii byk bir zata intisab eder, onun ilim ve irfan nurundan faydalanr. Bekr ise evleneceine iarettir. bn-i Srn hazretleri demitir ki: - Aacn dallar kardelere, evlda ve akrabaya iarettir. Bir aacn dallarnn yeillenip oaldn grmek, akraba ve dostun oalacana almettir.. Ryada bir yere aa diktiini grmek, erefe, yksek mertebelere ve byk kiilerle dostlua dellet eder. Aacn yaprak yaprak aldn grmek, uzun ve bereketli mre, rzkn devamna, zenginlie ve dinde sebat etmeye dellet eder. Ryada yapraklarn dken aalar grmek ise, tam bunun zdd. Aalarn zerinde yattn grmek, ok ocuk ile tbir olunur. Yine aa zerinde bulunduunu grmek, ekindii ve korktuu eyden kurtulmaya dellet eder. Saylar bilinen aalar grmek, hellinden rzk isteyen adamlara iarettir. Baz kimselerle bir aa altnda oturduunu grmek, rya sahibinin temiz itikadna, kitap ve snnete ittibadan dolay yce Allah'n ondan raz olmasna dellet eder. Bu ryay kfir grse, hidayete erer, mslman olur. Asi bir adamn byle bir rya grmesi, tevbeye iarettir.. Cenb- Hakk' zikreden kimselerle beraber aa altnda olduunu grmek, kyamet gn glgelenecei Tuba aacna dellet eder.. Dada, yamata, dere kenarnda grlen aalar, gzel amellere, umulmadk yerden gelecek rzka dellet eder. Aa grmek birok vehile tbir olunur: a) Dkkanlara, b) Berekete, c) Hizmetilere, d) Bol ve geni rzka.. Baz kere de aa grmek, dinde ihlsa ve salha dellet eder.

Ryada aalar kurumu grmek, mid edilen eyde zarara, nevu-nem halinde grmek, sevin zevk ve safaya dellet eder. Hurma Aac: Ryada hurma aalarnn meyvesine yetitiini grmek, birtakm adamlardan mal isabet edeceine dellet eder.. Ceviz: Ceviz aacnn meyvesini grmek, meakkat ve zahmetle elde edilecek mala iarettir. Ryada zm aacnn daln kestiini grmek, eref ve izzete ermeye almettir. Sedir aac grmek, din ve dnyalk sahibi zengin bir adama dellet eder. Yine sedir aac grmek, erefli, soylu, cmert ve faziletli bir adama iarettir. Ryada, Kur'n- Kerim'de vlen zeytin aacn diken olarak grmek, ktlklerden men edilmee dellet eder. Hurma: Ryada hurma aac grmek, lim bir kiiye veya bir ocua alamettir. O aac kestiini grmek ise, ocuun lmne dellet eder. Ryada birok hurma aalarna mlik olduunu grmek, o hurma aalarnn adedince insanlara hkim ve mir olmakla tbir olunur. Bu ryay gren tccar veya esnaf ise ticaret ve kazanc kat kat artar. Kuru hurma aac grmek, mnafk adama iarettir. Ryada bir hurma ekirdeinin hurma aac hline geldiini grmek, ocuun faziletli ve bilgili olmasna iarettir. Baz kere de hurma aac uzun mre, nimete, evlda ve safaya dellet eder. Yine Hurma aac u vehile de tbir olunur: a) Hayrl bir zevce, b) Ev ve yer, c) Geni mlk, d) Mal ve evlat, e) lim.. * ELMA AACI: Ryada elma aac grmek, hayra dellet eder. Himmetli kiilere gre de nisbetli olarak kabul edilir. eftali: eftali aac, zengin, mert, yiit ve ok mal biriktiren adama dellet eder. zm: zm aac grmek, en, tatl, ho, izzetli ve saltanat sahibi birine iarettir. Muz aac grmek, din ve dnyalk sahibi adama dellet eder. Zeytin aac aldn grmek de hayrn ta kendisidir. nk zeytin mbarek bir aatr. Byle bir rya gren, hayra, berekete, menfaate, ok nimete eriir. Yine ryada zeytin aacnn stne ktn grmek, nimete sahip olmakla tbir edilir.

Fihriste dn

Zeytin aacna su verdiini grmek, iinde baar kazanacana iarettir. Mersin Aac: Hasta bir adamn ryada mersin aac grmesi, hastalktan hals olacana dellet eder. Baz kere de mersin aac, tahsilini arzu ettii eyden mid kesilmesi ile tbir olunur. Baz tbirciler de "Ahdini yerine getiren kimseye dellet eder" demilerdir. Ryasnda bana mersin aacnda tac giydiini grmek, uzun mr ile tbir edilir. Bu ryay kadn grrse o da uzun mrl olur. Mersin aacnn koklanmas da byledir. Ryada mersin aac grmek, daimi dostlua ve imarete, velayete, devaml sevin ve huzura dellet ettii gibi ok mal ile de tbir olunur.. Limon ve Portakal: Ryada limon ve portakal aac grmek, gzel ve cemal sahibi birine iarettir. Aa anak: Ryada aa anak grmek de hayr ve berekettir. Byle bir rya gren kimse, elinden hayr gelen bir hizmetiye mlik olur. * AA E: nsanlar trl trl olduu gibi, aa iekleri de eit eittir. Ryada gl grmek eref sahibi bir adama dellet eder. Yasemin grmek, hasedi ve kt huylu bir kadn ile tbir olunur.. St aacnn ieini grmek, sert mizal, kibirli, azametli bir adama dellet eder. St aacnn kendisini grmek, faidesiz ve ie yaramayan bir kimseye iarettir. Aa ilei grmek, iyi ikble ve hastalklardan ifaya iarettir. * DA ARMUDU: Da armudu grmek, di ve erefsiz kimseye iarettir. Bu aacn zerinde olduunu grmek, inat, di ve yabanc bir adamla mnasebet kurmak ile tbir olunur. * ABANOZ: Ryada Abanoz aac grmek, sevinli, zengin bir kadna dellet eder. Veya kalbi kat bir erkee iarettir. * AA KAVUNU: Ryada aa kavunu grmek, erefli, soylu ve evlt sahibi bir kadn ile tbir edilir. Baz kere de mhim ve Kur'n tilvet eden kimseye, ilme ve amele ve gzel medhe, lfet ve muhabbete dellet eder. Yine baz tbirciler, aa kavununun, ocua, ou da gzel olan eylere iaret olduunu sylemilerdir. Ryada yeil aa kavunu grmek, senin bereket ve bolluuna ve ryay grenin bedeninin kuvvetli olmasna dellet eder. Baz tbircilere gre de, aa kavunu, zengin erefli ve Arab olmayan kadnlara dellet eder denilmitir. Ryada aa kavununu iki para olarak topladn grmek, hastalkl ocuk ile tbir olunur. Bekr bir kadn, ryasnda bu aatan banda bir tacn olduunu grse, dindar veFihriste dn

tannm bir adam ile evleneceine iarettir. Bir erkek, ryasnda bir kadnn kendisine aa kavununu verdiini grse, erkek evldnn olacana dellet eder. Yine bir kimse bakasna aa kavununu attn grse, onunla arasnda yaknlk ve hsmlk olma arzusuna dellet eder. Bir aa kavunu grmek, baz kere de devlettir, eer onu yediini grrse, toplu mala iarettir. * AA KABUU: Ryada aa kabuu grmek, iyilik sahibi, soylu ve asil bir kimseye dellet eder. Aa kabuu soyan kimseyi grmek, ebe kadna almettir. Ebe kadn da kalelerin fethini ve oradaki eyleri haber veren iyi ve asil birine dellet eder. * AA SAKIZI: O aacn cevherinin nisbeti ile tbir edilir. Yine ryada aa sakz grmek, fazilet ve meziyet sahibi birine dellet eder. * AA TEKNE: Ryada yolculukta elde edilecek mala zk bolluu ile tbir olunur. aa dellet tekne grmek, dnyala eder. Tekne mal, nimet ve ve r-

anaklar ve taslar, ne trl olursa olsun, insann geimi iin tedbir almaya iarettir. Ryada anak veya parmaklarn yaladn grmek, rzkn tkenmesine ve ecelin yaklamasna dellet eder. Tekne, kadn ve hizmeti ile de tbir olunur. * AA YAPRAI: Bir kimsenin ryada aa yapra grmesi, elbiseye iarettir. Zincir aacnn yapran grmek ise, znt ve keder ile tbir olunur. Ryada Kur'n- Kerim'den bir yaprak grmek, temiz rzka dellet eder.. Byle bir rya gren kimse hi ummad yerden nimete ve rzka nail olur. * DORU AA: Ryada dosdoru bir aa grmek, o yerin imar edileceine dellet eder. * UD AACI: Ryada grlen ud aac, evlda medh ve senaya iarettir. Orman halinde aalar grmek, parlak ve huzurlu gnlere, yaprakl aalar da saadete, safaya, gnl neesine dalalet eder. Ryada krlm ve kesilmi bir aa grmek, elem ve kedere almettir. * AA YONUCUSU: Aa yonan veya oyan birini grmek, bir takm mnafk adamlarla muamele eden ve onlardan hile ile mal alan adama dellet eder. * AIZ: Ryada az grmek, iin balangc ve sonu olarak tbir edilmitir. Yine ryada az grmek, umurun anahtar ve fatihas, rzkn mecras, kuvvetin mahalli olarak tbir olunur. Ryada azdan kan ey, o kiinin hayr ve erden syledii sz, aza giren ey de, o kiinin rzkdr.

Fihriste dn

Nabls demitir ki: - Bir kimse ryada aznn yok olduunu grse, bu onun lmne dellet eder. bn-i Srn demitir ki: - Ryada aznn zerinde bir ba olup kapal halde grmek, be ekilde tbir olunur: a) lm, b) iddetli hastalk, c) Ayaklanma, taknlk, d) Dilsizlik, e) Skt. Ryada azna ila cinsinden bir ey koyduunu grmek, dinde salha, gda olan bir ey koymak yine salha dellet eder. Faydasz bir ey koymak ise gam ve kedere iarettir. Ryada azn pek byk olmu grmek, rzkn ve maln ziyade artacana almettir. Aznn kldn grmek de bunun zdd, rzkn ve maietin darlna dellet eder. Cfer-i Sdk hazretleri demitir ki: - Ryada az grmek yedi vehile tbir olunur. a) Menzile (kk merhale), b) Me'va (yurt, mesken), c) lmin hazinesi, d) Mftah- umur, e) ar, f) Kapc, g) Vezir.. Ryada azna st veya erbet aktn grmek, zikir ve tesbih ile megul olmaya dellet eder. Ryada aznn gzel koktuunu grmek, gzel sz, zikir, tesbih, hamd ve senaya dellet eder. Fena koktuunu grmek de fena sze ve kfre iarettir. Ryada aznn eti ryp koptuunu grmek, bel ve musibete, zarar ve ziyana dellet eder. Hasta olan biri, ryada aznn byk ve gzel olduunu grse, hastalktan ifa bulmasna ve selmete dellet eder. Ryada aznn yok olduunu grmek, hanenin harap olmasna, kabn krlmasna ve zindanlarn bo kalacana almettir. Ibn-i Kesir (rh.a) demitir ki: - Ryada az grmek vaaz, zikir ve mecr-y ilimdir. Azndan berrak su aktnFihriste dn

grmek, ilim ve fazlndan dier insanlarn istifade edeceine dallettir. * AIZ KENARI: Ryada az kenar grmek, kurtulua ve kamaya iarettir. * AIZ KOKUSU: Ryada kendi aznn koktuunu grmek, kendisini medhedeceine iarettir. Kii kendi nefsini beenince de insanlar arasnda ayplanr ve mkl duruma der. Ryada bakasnn aznn koktuunu grmek, irkin ve kt sz iitmeye iarettir.. Baz kere az kokusu grmek, cefa ve skntlara da dellet eder. Her eyi en iyi bilen Allahu Tel'dr ve hayr O'nun kudret elindedir. * ALAMAK: Ryada alamak baz kere sevin, baz kere de kedere iarettir. Ryada yksek sesle ve feryad ederek, elini yzne vurarak, sz syleyerek, yakasn paasn yrtarak aladn grmek, uyankken bu ekilde alamaya dellet eder. Ryada Allah korkusundan, Kur'n- Kerim dinlemek veya hatalarn hatrlayarak alamak, ferah ve sevince ve iyi akbete dellet eder. Ve yine alamak, yce Allah'tan korkmaya, rahmetin inmesine, muhta olan kimseler iin de yamura dellet eder. nk gzya olan yere rahmet iner. Alamak bulunmaz sermayedir. Ebu Said El-Viz demitir ki: - Ryada tand bir insann vefat ettiini ve buna aladn grmek, grd gibi kmaya, keder ve hzne dellet eder. Alamad halde gzlerinden iplik iplik yalar aktn grmek, murada ermeye ve sevince dellet eder. Cfer-i Sadk (r.a.) demitir ki: - Ryada aladn sonra gldn grmek, ecelin yaklatna iarettir. nk dnya mminin zindan mesabesindedir, burdan kurtulmak sevin getirir. * ARI VE SIZI: Ryada ar grmek, gnahtan nedamet etmeye ve Hakk'a dnmeye dellet eder. Ryada diinin ardn grmek, fena bir sz iitmeye dellet eder. Boyun ars, geimsizlie ve ikayetlerin oalmasna iarettir.. Omuz ars, rya sahibinin irkin yollarla kazancna ve beyhude ilerine dellet eder. Ryada karn ars hissetmek, varn younu isyan ve kt ilerde sarfedeceine iarettir.. Ryada hissedilen gbek ars, rya sahibinin zevcesi hakknda fenalk yapmasna, kalb ars, rya sahibinin din meselelerde inan ve itikadnn bozuk olmasna delletFihriste dn

eder. Ryada srtnn ardn hissetmek, eer varsa erkek kardeinin leceine iarettir. Srt ars, baz kere de, kuvvet, ocuk, ana, nder ve dostlarla tbir olunur. Ryada iddetli ardan belinin bkldn grmek, fakirlie ve uzun mre dellet eder. Ayak ars grmek, Allahu Tel'ya isyan edilen yerlerde yrmekle tbir olunur. Baz kere de ayak ars, maln okluuna iarettir.. Ba ars, znt ve dnceye, boyun ars da aknla dellet eder. * AHIRET: Ryada kendisini ahirette grmek, uzun bir mre dellet eder. * AHIR: Ryada ahr grmek, geici an ve hret ile tbir olunur. Ahrda yumurta grmek, bakalar tarafndan iyi kabul greceine dellet eder. * AHD: Ryada ahid yerinde ahid yaptn grmek, gemi hatalar hatrlamaya, znt ve kedere dellet eder. Baz kere de ahid yerleri, ne ile ahid yaplmsa ona dellet eder. Yine ryada grlen ahid yerleri uyankken yaplacak vaadlere iarettir. * AHMAKLIK: Kiinin ryada ahmaklkla isimlenmesi, rzka dellet eder. * AHRAZ (Dilsiz): Bu rya zem ve gybete, kt ve irkin szlere dellet eder. * ALE: Aile grmek, zenginlik ve saadete iarettir. Ryada kendi ev halkn grmek: "Eer fakirlikten korkarsanz Allah dilerse, sizi yaknda kendi fazlndan zenginletirir." (Tevbe, 28) mealindeki yet-i kerime gereince, zenginlikle tbir olunur. * AE: Ryada mminlerin annesi Hazret-i Aie'yi grmek, hayr ve bereketin ta kendisidir. Mslman bir kadn onu ryada grse, yksek bir mevkiye ve gzel bir hrete kavuur. Babas ve efendisi nezdinde hrmetli olmasna dellet eder. * AKBABA: Kirmani demitir ki: Ryada kendisine bir Akbaba kuu verildiini grmek, din selmetine ve hayra dellet eder. Ryada Akbabalar otlattn grmek, baz kimseler zerine mir olmakla tbir olunur. Ryada Akbaba kuunun sadsn iitmek, gam ve kederden kurtulua dellet eder. Nablus demitir ki: - Gece ryada Akbaba kuunu grmek, ahmak ve nezaketsiz bir adama dellet eder. Bu rya gndz grldnde hastalklara iarettir. Ryada Akbaba kuunu tuttuunu grmek, harpte bulunmaya veya hastala iarettir. Akbabalar otlattn grmek, fakir kimselerin bana mir olmakla tbir olunur. Bir dii Akbaba aldn grmek ise, fakir bir kadnla evlenmeye dellet eder.

Fihriste dn

Hasta bir kimsenin ryada Akbaba kuu grmesi, ecelinin yaklatna iarettir.. * AKCER: mam Nablus demitir ki: Ryada grlen akcier, ruhun mahallidir. Bu sebeple bir kimse ryada kendi akcierinin kt koktuunu grse, artk o kimsenin mr tamam olmutur. Yani mrnn bittiine dellet eder.. Baz kere de akcier grmek, sevin ve meserrete iarettir. Bazlar da akcieri gazap ve kadn ile tbir etmilerdir. Cabir'l-Marib demitir ki: Ryada akcier yediini grmek, eer yedii cier pimi ve eti yenilir bir hayvana aitse sevince, eline geecek gzel bir mala dellet eder." Yine ryada grlen akcierin salaml, uzun mre, onun sakatl da ksa mre iarettir. Ayrca akcier, gazap mahallidir de.. Akcier kadn ile de tbir olunur. Ibn-i Srn Hazretleri demitir ki: "- Ryasnda kendisine akcier verildiini grmek, eer vereni tanyorsa, ondan sevinecei bir haber almaya ve menfaata dellet eder. Eer tanmyorsa, bilmedii birinden kendisine sevinecei bir iyilik ile tbir olunur." * AKASYA: Ryada Akasya grmek, iyi habere almettir. Akasya aacnn altnda oturduunu grmek, emellerine kavumaya dellet eder. Akasya aacndan bir dal kopardn grmek, bir i iin bir baka yere bavurmaa iarettir. * AKIL HASTANES: Kiinin ryada akl hastanesi grmesi, hamama almettir. nk hamamlar cin ve eytanlarn avret mahallinin ald ve irkin ilerin meydana geldii yerlerdir. Baz kere de akl hastanesi grmek, okula dellet eder. nk okullar ocuklarn topland mahallerdir. Yine akl hastanesi grmek, oyun yerlerine, karmakark seslere, btl ve mnsz szlere, maln elden gitmesine dellet eder.. Fakir bir kimsenin ryada akl hastanesi grmesi, eriecei nimete, rahatla ve insanlardan bir ey istememesine dellet eder.. * AKILLI: Ryada akll biri ile karlatn grmek, rya sahibinin bakalar tarafndan kandrlamayacama iarettir. Ryada akll hareketlerde bulunduunu grmek, mesut ve bahtiyar olmaya dellet eder. Ryada akl insan ekline brnp "Ben senin aklnm" dediini grmek, hayr ve menfaata dellet eder. Kirman demitir ki: "- Akl insan eklinde temessl etmi grmek, izz erefe, mertebe ve makama-

dellet eder." Cafer-i Sdk hazretleri yle tbir buyurmulardr: - Akl ve ruh drt vehile tbir olunur: a) Devlet, b) Baht, c) Ana, baba, d) Mal ve eref.. * AKINCI: Ryada aknc ecdadmzdan birini grmek, mertlik, cesaret ve cihad ile tbir olunur. * AKILSIZLIK: Ryada aklszca hareket ettiini grmek, cehalete iarettir. nk cahiller ne yapacan bilmezler. Ryada halk aklsz ve hafif hareket eder grmek, din noksanla dellet eder. * KDE EKER: Ryada akide ekeri grmek veya yemek, dertlerin ve skntlarn biteceine dellet eder. Hasta birinin akide yediini grmesi, ifa ile tbir olunur. * AKKA KURBANI: (Yeni doan bir bebein bandaki ana tyne "Akika" denir. Byle bir ocuun doumuna krane olarak kesilen kurbana da "Akika" ismi verilmitir). Bir kimsenin ryada akika kurban grmesi, saadete kuvvetlenmesine ve snnet zere yaadna dellet eder. vesiledir. nsann

Ryada akika kurban kestiini grmek, kayp veya uzaktaki bir kiinin gelmesine, yahut bir hastann ifa bulmasna veya mahkm olan birinin ceza evinden kurtulmasna dellet eder. * AKK TAI: Kiinin ryada akik grmesi, fakirliin gitmesine, hayatn selmetine dellet eder. Ryada yannda akikten bir ey bulunduunu grmek, fakirlikten hals olmaya iarettir. Zira hadis-i erifte "Akik fakirlii giderir" buyurulmutur.. Ryada akikten yzk taktn grmek, bereketli nimete nai-iyete dellet eder.. Ryada mlik olduu akiki zayi ettiini grmek, iyi dostlardan mahrumiyete dellet eder. Cbir'l-Marib demitir ki: - Ryada akik bir kaptan itiini grmek, salih ve erefli evlda ve bu ocuun zengin olacana dellet eder.. Ryada akik yzk takmak: Salha, takva ve dine iarettir. * AKREP: Ryada akrep grmek kt dmanla tbir olunur. Ayrca akrep grmek, o kimsenin eli ve diliyle insanlar rahatsz ettiine dellet eder. Ryada azndan akrep ktn veya akrebin elbisesi iine girdiini grmek, dmanlarla beraber oturmaya iarettir. elbisesinde akrep olduunu gren,Fihriste dn

zevcesinin dmanln kazanr. Ryada akrep soktuunu grmek, ele geecek ve devam olmayacak mala dellet eder.. Yine ryada kavurulmu akrep yediini grmek, dman malndan yemeye, pimemi akrep yediini grmek de dmanlarn kaybetmeye dellet eder. Akrebi yata zerinde grmek, dman, geim ve kazan hususunda keder ve zntdr. Karnnda akreplerin olduunu grmek de dmanlar ile tbir olunur. * AKSAKLIK: Ryada aksaklk grmek, yapmak istedii iten acizlie dellet eder. Aksaklk grmek, yolculuk ile de tbir olunur. Ryada sa ayann ardn veya krldn grmek, rya sahibinin olunun hastalanacana dellet eder. Kz olan kimsenin ayn ryay sol ayanda grmesi, kzna talip kacana ve onun da vermek istemesine dellet eder. Ryada, ayaklarnn birisinin dierinden uzun olduunu grmek, uzak bir yolculuk ile tbir olunur. Baz kere de aksaklk, mrn uzunluuna, din ve ilmin okluuna dellet eder. Ryada bir ayan dier aya zerine koyup tek ayayla yrdn grmek, malnn yarsn gizlemeye, dier yars ile de i yapmaya dellet eder. * AKSAMAK: Ryada aksamak veya aksak gibi grnmek, hileye, erre, Allah'n nimetlerini tahkir etmeye ve gizlemeye dellet eder. Yine ryada kendisini felli olmu grmek, kfre ve mnkerlie almettir. * AKSIRMAK: Ryada aksrmak, phe edilen eyin aa kmasna dellet eder. Hasta bir adamn ryada aksrdm grmesi, ecelinin geldiine ve lmn yakn olduuna iarettir. Bazlarna gre de ryada aksrmak, hastalktan ifa ve afiyete, uzun mre ve hayra dellet eder. Ryada aksrdn grmek, Allahu Tel'ya ok hamd etmeye, rahmet-i ilhiyenin rya sahibinin zerine inmesine dellet eder. Pepee aksrdn grmek, shhat ve afiyetin devamna iarettir. Yine ryada aksrmak, skntdan kurtulmaya, fakir ise, kendisine gelecek bir yardma dellet eder. nk aksran kimseye "Yerhamkellah" eklinde hayr dua etmek din vecibelerdendir.. * AKAM: Ryada akam olduunu ve cihan karanlklarn istil ettiini grmek, sabah grmenin aksi ve zdd ile tbir edilir. * AKTR: Ryada rol yapan bir aktr grmek, i yaptnz kimseler iinde sizi aldatanlar olduuna dellet eder. Yine bir aktrle konuup dost olduunu grmek, hile ile sizden bir eyler temin etmeye alan biri ile ahbap olacanza iarettir.

Fihriste dn

* ALACA KARGA: Alaca karga grmek, kibirli, cimri, sznde durmayan ve ok yalanc birine iarettir. Ryada karga avladn grmek, fakirlik ve darlk ile tbir edilir. Kargann ekin ve aa zerinde grlmesi de, iyiye almet deildir. Cabir'l-Marib demitir ki: - Ryada bir kargann kendisiyle konutuunu grmek, bir yabancdan menfaate ve iyi bir habere iarettir. Ryada karga etinden yediini grmek, hrszlar eliyle kendisine gelecek mala iarettir. Ryada kargann kendisini trmaladn grmek, iddetli souk ile helak olmaya dellet eder. Nabls (rh.a.) demitir ki: - Ryada bir kargay Kabe zerine dm grmek, fask kimsenin, saliha ve temiz bir kadnla evleneceine dellet eder. Ryada alaca kargann dourduunu grmek, gz aydnlna ve sevince dellet eder. Ryada, kargaya mlik olmak ise, fask bir ocua iarettir. Baz kere de karga grmek, geime dknle ve bu hususta gayrete dellet eder. Yine alaca karga grmek, taaccp edilecek bir ey grmeye iarettir. ok ok kargalar grmek, ok konuan bir takm adamlara dellet eder. Ryada bir kargann yeri etiini grmek, piman olacak bir ii yapmaya iarettir. * ALACA LLET: Ryada alaca illetine mbtel olduunu grmek, btn insanlar tarafndan hrmet ve ikrama nail olmaya dellet eder. Beras illetine iptil olduunu grmek, sevmedii bir kimse ile arkadala iarettir. Ryada kendisinin batan baa alaca olduunu grmek, gelecek hastalk ile tbir olunur. * ALACA KUMA: Bir kimsenin ryada alaca kuma grmesi, dnya ve dnya zinetine kar meyletmee iarettir. * ALM- SEMA (Gkkua): Ryada gkkua grmek, korkulardan emin olmaya, hastalktan ifaya, fakir ise, zenginlemeye iarettir. Ryada gkkuan sar renkte grmek, hastalklara, krmz renkte grmek ise, savaa dellet eder. Onu asl rengiyle ve parlak bir halde grmek, iyi ve huzurlu gnlerin geleceine iarettir. * ALAMET: Ryada her eit almet grmek, memuriyete, makam ve rtbeye, zor ilerde kolayla ve dmana kar zafere dellet eder. Cbir'l-Marib demitir ki: Ryada iyi almet grmek, ikbal ve ahiret saadetine iarettir.Fihriste dn

* ALAN (Meydan): Ryada bo bir alan grmek, kedersiz ve skntsz bir kimse olduunuza almettir. Uak alannda uak beklediinizi grmek, uzaktan bir haber almaya veya gelecek bir yolcuya dellet eder. * ALAY: Bir kimsenin kendisini asker olarak bir alayda eitim yapyor grmesi veya subay rtbesiyle grmesi, hkmet adamlarnda iyilik ve himaye greceine dellet eder. Ryada bir askeri birlikte ve en nde bayrak tadn grmek, memlekette an ve hret sahibi olarak tannmaya iarettir. * ALAY EDLMEK: Bir kimse ryada kendisiyle alay edildiini grse, bu rya aldanmaya iarettir. Yine ryada alay edilmek, yaplan muamelede aldanmak olarak tbir olunur. * ALBM: Kiinin ryada albm grmesi, gemi hatralara dellet eder. Ve yine albm grmek, ok zlediiniz bir kimseye kavuacanza iarettir. * ALI: Ryada al grmek, izzet ve ikbalin devamna, zevce ve evldn gzel haline, ilim ve amele, hastalklardan ifaya dellet eder. Ryada alcy grmek ise, gnah ve hata, znt ve keder ile tbir edilir. Baz kere de, hastann afiyetine, harabe yerlerin imarna dellet eder. * ALDANMAK: Ryada bir kimsenin kendisini aldattn grmek, Allahu Tel'nn yardmnn erieceine dellet eder. * ALDATMAK: Ryada birini aldattn grmek, iyiye almet deildir. nk hadis-i erifte "Kim ki bizi aldatrsa bizden deildir" buyurulmutur. Bu ryay gren ok dikkatli olmal ve kimseye gadretmemelidir. * ALEM: Ryada lem grmek, sulh, skn ve refaha dellet eder. Aleminyum eya grmek ise, aile hayatnn saadetine iarettir. * ALET: Ryada ziraat leti grmek, gelecek senenin selmet iinde geeceine dellet eder.. * ALEV: Ryada alev grmek, baz kere shhat ve afiyete, baz kere de Cenb- Hak tarafndan ikaz edilmee iarettir. * ALIN: Bir kimsenin ryada aln grmesi, insanlar arasnda rtbe ve makamnn yksek olmasna, sznn dinlenmesine dellet eder. Alnda grlen krk ve saire gibi kusurlar, bunun tam zdd ile tbir olunur. Ryada alnda secde izi grmek, din ve takvaya, insanlar arasnda hrete dellet eder. Ibn-i rn (rh.a) demitir ki: "- Aln ve yz yksek mertebedir, nk secde mahallidir. Bazan da evlda dellet eder." Ryada alnda ceviz, badem, ya da ondan byk veya kk fazlalk grmek, erkek ocuk ile tbir edilir.Fihriste dn

Kirmani de yle dedi: "- Ryada alnnn genilediini grmek, rzkn geniliine ve mertebenin yksekliine iarettir. Alnnn rengini solmu bir halde grmek, borca girmeye dellet eder. Yz zerinde parlayan bir izgi olduunu grmek ise, hayr ve menfaat ve evlt ile tbir olunur." Yine aln zerinde rahmet ifade eden bir yetin grlmesi, hayr ve ehadete dellet eder. Azab yeti grmek de bunun zdd. Cafer-i Sdk (r.a.) demitir: - Aln ve yz ryas yedi vehe ile tbir olunur: a) Ch (makam, mansb), b) Kadr, c) Izz, d) Ulv yol, e) Rzk, f) Riyaset, g) Cmertlik. Ryada alnda nur ve k parladm grmek, ilim ve din ile rzklanmaya iarettir. Alnn parlak bir halde grmek, din itikadnn salam ve gzel olduuna dellettir. mam Nabls demitir ki: - Ryada alnnn demir, bakr veya tatan olduunu grmek, polis ve ehrin idarecileri hakknda hayrdr. Bu rya, bunlarn haricindeki insanlar iin, halkn nefretini kazanmalarna dellet eder. Baz kere de aln grmek, seccade vs. gibi insann zerinde secde ettii eye iarettir. Ryada alnnn siyahlanm ve dalanm olduunu grmek, cimrilie dellet eder. nk cimrileri kimse sevmez.. * ALI VER: Ryada kendisini al veri ederken grmek, huzur ve saadet iinde bir mr srmeye ve kazanca iarettir. * AL (K.V.): Allah'n yenilmez arslan ve evliyalar sultan Hazret-i Ali'yi ryada grmek, ulvv-i makama, ilim ve hikmete, celdet ve ecaata, temiz ve pk kalbe, kerem ve cmertlie, hayr ve saadete dellet eder.. Yine o rya, o beldeden zulm gibi, karanlk gibi, adaletsizlik gibi irkin hallerin kalkacana iarettir. Hazret-i Ali (r.a.)'yi gler yzle grmek, ilim ve ecaate, kuvvet ve felaha, din ve takvaya, hak ve adalete, insaf ve kereme dellet eder. mam- Ali'yi bir mahalde grmek, o yerin berekete, rahmete, nimete nail olacana iarettir. * ALL: Kiinin ryada kendisini hasta grmesi, hayra almet deildir. Bir kimse ryada ayann krldn grse, bu fakirlie iarettir. Kendini m bir halde grmek,

dinde noksanla dellet eder. * ALM: Ibn-i Kesir hazretleri demitir ki: - Ryada kendisinin lim olduunu grmek, erefinin artmasna iarettir. Cfer-i Sdk hazretleri buyururlar ki: Ryada lim grmek, drt vehe ile tbir olunur: a) Kadir ve kymet, b) Halk arasnda itibar, c) Makam, d) Adalet. Ryada bir limin elini ptn grmek, ilminden faydalanmaya; limin kendisine bir ey verdiini grmek, dnya ve ahirette yksek dereceye iarettir. * L- MRN SRES: Ryada l-i mran Sresini grmek, rzk ve berekete, zeknn ve nefsin temizliine dellet eder. Kur'n- Kerim'den herhangi bir sre veya yet grmek hayra ve ilme iarettir. Zira Kur'n- Kerim Allah'n kitabdr ve Hakk'n kelmdr. Allah'n kelmn okumak elbette hayr ve saadetin ta kendisidir. Hadis-i erifte: "Kim Rabbi ile konumay seviyorsa Kur'n okusun!" buyurulmutur. Bu sebeple kiinin l-i mran Sresi'ni ryada okumas veya grmesi, o kiinin halk arasnda sekin, gnah ve hatadan beri olduuna dellet eder.. Kirman demitir ki: - Bu sreyi ryada gren kii, slm'a bal olur ve o hal ile lr, o hal ile de gmlr.. * ALTIN: Herkes iyice bilir ki altn dnya zinetidir. Dnya ise mminler iin meakkat mahallidir. Bu sebeple ryada altn grmek, borca, gam ve kedere almettir. Ryada altn bilezik taktn grmek, rya sahibinin eline geecek bir mirasa dellet eder. Ryada altn klesine rastgeldiini grmek, elden kacak mala iarettir. Yine altn kle ettiini grmek, er ve helak ile tbir olunur. Ryada kendisine byk bir altn paras verildiini grmek, devlet ilerinde yksek derecelere nail olmaya dellet eder. Cfer-i Sdk (r.a.) demitir ki: Ryada altn bilezik grmek be ekilde tbir olunur: a) Riyaset (ba olma, reislik), b) Hikmet, c) Gnah ve hile, e) Gam ve keder, f) Evlad ve karde... Ibn-i rn (rh.a.) demitir ki: Ryada elinde be adet altn olduunu grmek, halk indinde makbul olacak ilere dellet eder. Elinde tek altn olduunu grmek, gzel bir ev ile tbir olunur.

Fihriste dn

Ryada iki elinin birden altn olduunu grmek, i hususunda skntya dmeye iarettir. Kymetli elbiselerden barts, ta ve bunlara benzer nesnelerin altn srma ile dokunmu veya rlm olduunu grmek; bu elbiseyi giyenlerin Allahu Tel'ya yaknlklarna dellet eder. Yine ryada halis altn ve gmten olan eyi grmek, ihlsa, saf niyete, anlamaya ve doru sze dellet eder. Ryada gzlerinin altn olduunu grmek, kr olmaya iarettir. Ryada zerinde, altn, gm, boncuk veya mcevherden gerdanlk olduunu grmek, devlet hizmetinde yksek makama gelmeye dellet eder. * ALTIN VE GM DVC: Ryada altn ve gm dvc birini grmek, israf ile mal sarf etmeye almettir. Baz kere de bunu grmek, hak ile btl arasn ayran hkime dellet eder. Yine byle bir rya grmek, sanatna ok dkn olan kimseye dellet eder. * ALTIN KIRIKLARI: Ryada altn ve gm krklar grmek, faydal ilme, sdk dosta, uygun zevceye ve hayrl ocua dellet eder. Ryasnda bir miktar altn bulup bunlar iyi bir yere gizlediini grmek, sr saklamak ile tbir olunur. Ryada bir lnn kendisine altn para verdiini grmek, zulmden kurtulmaya iarettir. * ALYANS: Bekr bir kimsenin ryada alyans grmesi, evleneceine, evlinin grmesi, bir ocuu olacana dellet eder. * AMBALAJ: Ryada herhangi bir eyay ambalajladn grmek, uzaktan bir misafirin geleceine ve sevinli habere iarettir. * AMCA: Ryada amca grmek, baba grmek gibidir ve hayra iarettir. * AMPUL: Ryada k saan ampul grmek, huzurlu ve neeli gnlerin yakn olduuna, ila ampul grmek, hafif bir kedere dellet eder. * AMR: Bir kimsenin ryada miri ile karlamas ve onun emirlerini dinlediini grmesi, byk bir zattan iltifat grmeye, kendisinin ryada mir olduunu grmek de, dilek ve arzularn yerine geleceine dellet eder.. * AMRAL: Kiinin ryada amiral grmesi, deniz yolculuuna iarettir. zerinde bir amiral elbisesi olduunu grmek de, yine uzun bir sefere dellet eder. * ANA: Ryada anne grmek hayr ve berekete iarettir. Ve baba grmekten daha hayrldr. Ryada anne gren eer fakir ise nimete ve zenginlie kavuur. Ryada annesinin kendisini dourduunu grmek, ecelin yaklatna iarettir. Ryada validesinin karnna girdiini grmek, uzakta ise vatanna dneceine dellet eder. Anne ile oturduunu veya beraber yrdn grmek, emniyet ve huzura; anne ileFihriste dn

konumak iyi ve gzel haberlere dellet eder. * ANAHTAR: Bilindii gibi anahtar, kaplar aan bir lettir. Bu sebeple ryada anahtar grmek, rya sahibi iin Allahu Tel'nn ltuf ve ihsanna dellet eder.. Anahtar, ilim ve Kur'n'n kapsn amakla da tbir olunur. Kirman demitir ki: - Ryada anahtar ile bir yeri atn grmek hayra, kapamak ise erre dellet eder. Cafer-i Sdk hazretleri derler ki: - Anahtar, g ilerin almasna, keder ve gamdan kurtulmaa, hastalktan ifa bulmaa, muradn hsl olmasna, dinde kuvvete, duann kabulne, ilim ve marifete dellet eder.. Ryada elinde cennetin anahtar olduunu grmek, ibadet, ilim, hikmet ve marifetle nasiplenmeye dellet eder.. Elinde birok anahtarn olduunu grmek, byk ve erefli bir saltanata iarettir. Ryada bir kapy veya bir kilidi atn grmek, dmanlar zerine galip olmaya dellet eder. mam Nablus ryada anahtar grmeyi u vehe ile tbir etmitir: 1) Rzk, 2) Muavenet, 3) lim, 4) Zev ve evld, 5) Mal, 6) Felah, 7) Kabul olunan dua, 8) Hac farizas, 9) Vali ve melik... Ryada elinde disiz bir anahtar olduunu grmek, yetime zulmetmeye iarettir. Elinde Kabe'nin anahtarn grmek, yksek ahsiyetlerden birine erimeye ve onunla dost olmaya dellet eder. Yine anahtar, hazineler ile de tbir edilir. Zira her kap anahtar ile alr. Ryada demirden bir anahtar grmek, kuvvetli ve hretli bir kimseye ve ilerin selmetine dellet eder. Baz kere de anahtar grmek, evlda, casuslara, yolculua, hizmetilere, kadnlar iin de kocaya dellet eder. Ryada elinde aatan yaplma anahtar grmek, emanet brakt mal varsa zayi olacana iarettir. Cabir'l-Marib demitir ki: - Ryada elinde bir anahtar olduunu grmek, temiz su ile abdest almaya ve ibadetlerde devama iarettir. Elinden anahtarn dtn grmek, namazFihriste dn

hususunda tenbellie dellet eder.. * ANANAS: Ryada ananas grmek, hrmete ve iyi bir habere dellet eder. Yine ananas grmek, uzak bir yolculua iarettir. * ANASON: Taze iek am bir anason grmek, sevin ve saadet verecek habere iarettir. Anason yediini grmek, hayr ve menfaate; baz kere de kedere dellet eder. * ANBER E: Anber iei mal ve menfaate dellet eder. Mevsiminde anber iei grmek, hretli adamlarla dost olmaya iarettir. Baz kere de anber iei, gzel ve zengin bir kadna dellet eder. Byle bir rya gren bekr ise, o kadnla evleneceine iarettir. Ryada anber ieini dal zerinde grmek ve koklamak, bykler tarafndan vlmeye ve senaya dellet eder. Anber ieini yerden kopardn grmek, byk bir zattan veya pek sevdii birinden ayrlacana iarettir. Anber grmek, kazan, rzk, menfaat, nimet ve hayra da dellet eder. * ANDMEK (Yemin): Ryada yemin ettiini grmek, vefasz dostlar yznden gadre uramaya ve zc hadiselere dellet eder. * ANKA KUU: Anka kuunu grmek, rya sahibinin kadri yce biri olduuna iarettir. Ryada anka kuunun kendisi ile konutuunu grmek, nimete, mala ve yce mertebelere dellet eder. bn-i rn hazretleri demitir ki: - Ryada byk bir ku grmek yce bir himmettir. Bir kula konumak izzet ve rifate, elinde bir kuun ldn grmek ise, hzn ve kedere dellet eder. Ebu Said'l-Vaaz demitir ki: - Ryada mehur olan kular grmek evlda, mehul kular sevin ve mjdeye, kularn bana toplandn grmek, byk bir riyasete dellet eder. mam Nablus de yle demektedir: - Ryada anka kuu grmek, kadri yce olan ve bid'at ehli ile arkadalk yapmayan bir kimseye dellet eder. Ryada anka kuunun kendisi ile konutuunu gren, devlet reisi tarafndan mala eriir. Yine denilmitir ki: Ryada anka kuunu grmek, garip haberlere ve uzak yolculua iarettir. Ryada anka kuunun kendisine bir ey anlattn grmek, bir melek vastasyla Allahu Tel tarafndan rzklandrlmaya dellet eder. * ANJN: Bir kimsenin ryada anjin hastalna yakalandn grmesi, borca girmeye ve bir trl kurtulamamaya dellet eder. Ayrca verdii szden dnmeye de iarettir. * ANLAMA: Bir kimsenin ryada dmanla anlama yapt n grmesi, korkudan emin olmaya, zahmetten sonra rahatla, hastalktan ifaya dellet eder.

Fihriste dn

Yine anlama grmek, nimete, geimin kolaylna, bekr iin evlenmee, namaz, oru gibi hayrl ve gzel ameller yapmaya iarettir. * ANTRE: Ryada tandk biri ile apartmannzn antresinde karlatnz grmek, elinize geecek bereketli paraya iarettir. * ANTRENR: Ryada bir antrenr nezdinde altnz grmek, hayatta tek banza bir i baaramayacanza iarettir. Kiinin kendisini antrenr grmesi, kazanmak ve muvaffak olmak iin baz dncelerinin olduuna dellet eder. * APARTMAN: Ryada kk, apartman yksek bir bina grmek, kazancn ve nimetin artacana; byle bir bina satn aldn grmek, yolculua kmaya dellet eder. * APANDST: Bir kimsenin ryada kendisini apandisit hastas olarak grmesi veya apandisit ameliyat geirmi bulmas, mesut ve sevindirici bir olaya ahit olacana dellet eder. * APOLET: Ryada, elbise zerinde apolet grmek, makam ve mevkinin artacana iarettir. zerinde elbise olmad halde, yalnz apoletle dolatn grmek, gln kyafetlere meyle dellet eder. * APSE (Yara): nsann herhangi bir yerinde yara grmesi, aile iinde veya i hususunda ihtilafa dmeye dellet eder. * ARABA: Ryada herhangi bir arabay grmek, rya sahibi iin geim hususunda ald tedbire iarettir. Ryada arabaya bindiini grmek, byk bir mevkiye erimeye dellet eder. Arabadan inmek bunun zdd ile tbir olunur. Arabaya binmek hayrl bir evlda da iarettir. Yine ryada arabaya bindiini grmek, devlet adamlar tarafndan gelecek izzet ve ykseklie veya eriilecek erefe dellet eder. Ryada araba vapuru grmek, hayrl, sevinli ve bereketli bir sefere iarettir. * ARAFAT: Ryada Arafat'ta vakfeye durduunu grmek, yce mertebelere ve dualarn kabulne dellet eder. nk ilk insan ve ilk Peygamber Hazreti dem Arafat'ta Allahu Tl'ya dua etmi ve tevbesi kabul olunmutu... Ayrca, Arafat'ta vakfeye durmak, hac ibadetinin bir rkndr. Bir hac Arafat'ta bulunmadka haccn ed etmi saylmaz. Yine Arafat'ta vakfe yaptn grmek, tevbenin kabul edileceine, gizli hallerin meydana kacana iarettir. * ARANMAK-ARAMAK: Nablus hazretleri demitir ki: - Ryada aranmak, ksa bir mddetten ibarettir. Bu sebeple dmannn, kendisini aradn ve bulduunu gren kimse, lr. Bazan ryada aranmak, insann ilim, amel veya nimetle, malla ereflendii eye iaretti