14
K K K K K OMUNA RUK OMUNA RUK OMUNA RUK OMUNA RUK OMUNA RUK AJ AJ AJ AJ AJ Plani Strategjik i Zhvillimit Plani Strategjik i Zhvillimit Plani Strategjik i Zhvillimit Plani Strategjik i Zhvillimit Plani Strategjik i Zhvillimit Përgatitur nga: Financuar nga:

rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

KKKKKOMUNA RUKOMUNA RUKOMUNA RUKOMUNA RUKOMUNA RUKAJAJAJAJAJPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i Zhvillimit

Përgatitur nga: Financuar nga:

Page 2: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

2 KOMUNA RUKAJ

PËRMBAJTJAPËRMBAJTJAPËRMBAJTJAPËRMBAJTJAPËRMBAJTJA

1. Nevoja dhe rëndësiae Hartimit të PlanitStrategjik të Zhvillimit.

2. Profili i komunës2.1. Pozita gjeografike2.2. Pak histori2.3. Popullsia2.4. Punësimi2.5. Arsimi2.6. Shëndetësia2.7. Ekonomia lokale

2.7.a. Burimet natyrore2.7.b. Bujqësia2.7.c. Blegtoria

2.8. Infrastruktura dhe shërbimet publike

Rrugët Energjia Uji i pijshëm Kanalet e ujërave

të Zeza Shërbimi postar Telekomunikacioni

2.9. Qeverisja vendore

3. Analiza e situatës

4. Vizioni dhe strategjitësektoriale

5. Procesi i vendosjessë prioriteteve

6. Realizueshmëria

Plani strategjik i Zhvillimit të Komunës së Rukaj për vitet 2009-2014,është dokumenti më i rëndësishëm dhe themelor në fushën e

zhvillimit të komunës dhe në hartimin e Planeve me Aktivitete SpecifikeZhvillimi.

Si një dokument iti l lë, ai identifikondrejtimet strategjikeoptimale e sasioredhe cilësore brendakuadrit të zhvillimit tëkomunës duke marrënë konsideratëhapësirat e mundë-sive ekonomike qëjanë të segmentuar.Gjatë procesit tëpërgatitjes së Planitstrategjik jemimbështetur për të integruar në të dhe dokumentet e Strategjisë sëZhvillimit Rajonal të Qarkut të Dibrës hartuar nga UNDP në 2005 dhestrategjinë kombëtare të Zhvillimit Rural, Strategjinë e Zhvillimit tëTurizmit dhe Strategjinë e Reduktimit të Varfërisë në Republikën eShqipërisë.

Plani Strategjik i komunës së Rukaj konsiston në një listë me objektivakyçe prioritare që janë karakteristike për zonën, duke u përpjekur tëzgjidhin problematikën aktuale, të parashtrojnë drejtimet dhe tendencatkryesore për të ardhmen e komunës në harmoni me perspektivën ezhvillimit të gjithë vendit.

Anëtarët e Grupeve të Punës kanë marrë pjesë aktive në procesin ehartimit të Planit Strategjik. Grupi qendror ka qenë i përbërë ngapërfaqësues të Administratës dhe të institucioneve të komunës, ngapërfaqësues të biznesit dhe sektorëve të tjerë, si dhe nga përfaqësuestë OJF dhe të komunitetit, të cilët punuan sipas principeve dhe normavetë metodologjisë së hartimit të planit Strategjik.

Në hartimin e Planit Strategjik të Komunës u asistuam nga skuadra eekspertëve të ALPIN (Qendra për Zhvillime Rajonale dhe Ekonomike), ecila u financua nga Këshilli i Qarkut të Dibrës. Kjo ishte pjesë e financimitqë Qarku I Dibrës ka marrë nga Ambasada Holandeze në kuadrin eprogramit për Forcimin e Qeverisjes së mirë në Rajonin e Dibrës.

Pas diskutimeve me publikun, plani strategjik u diskutua dhe u adaptuasipas rekomandimeve të anëtarëve të Këshillit të Komunës, duke marrëkështu dhe aprovim ligjor si plani final i zhvillimit të komunës.

Plani strategjik i Zhvillimit të komunës Rukaj do të zbatohet përgjatërealizimit e planit të aktiviteteve. Kjo nënkupton që në planet vjetore qëpërgatiten nga Kryetari i komunës dhe miratohen nga këshilli i komunësdo të jenë sipas drejtimeve dhe gjurmëve të planit strategjik, i cili ështëi hapur për rekomandime dhe shtesa të reja sipas nevojës dhe rastevetë krijuara.

1.1.1.1.1. NeNeNeNeNevvvvvoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiae Hare Hare Hare Hare Hartimittimittimittimittimittë Planittë Planittë Planittë Planittë PlanitStrStrStrStrStraaaaatetetetetegjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimit

Muharrem Kurti, Kryetar i komunës Rukaj

Page 3: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

3Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

2.1.2.1.2.1.2.1.2.1. POZIT POZIT POZIT POZIT POZITA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKE

Komuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendoretë qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të

Matit. Komuna ka një sipërfaqe prej 3124 ha,me njëterren kodrinoro-malor shumë heterogjen, ku 40%mund të themi se është fushor dhe 60% kodrinor.Rukaj ka 6 fshatra, në një reliev jo shumë të thyer, qëfillon nga 128 m mbi nivelin e detit në 800 m.

Qendra e komunës është Rukaj rreth 20 km largqytetit të Burrelit, me rrugë të paasfaltuar dhe nëgjendje jo të mire. Komuna e Rukajt, kufizohet mekomunën e Derjanit, Komunën e Macukullit,Komunën e Ulzës, komunën e Lisit, Komunën ePerlatit e rrethit të Mirditës.

Komuna përbëhet nga 6 fshatra me një popullsi4345 banorë dhe 899 familje. Fshatrat janë: Rukaj,Lacaj, Bruci, Prelli, Remulli, Urakes.

Klima është mesdhetare, ku temperaturatminimale arrijnë në -3C në dimër dhe në verë arrinnë temperaturë maksimale 32 C. Klima është medimër të lagësht, me reshje dëbore në disa raste dhevera është e nxehtë dhe e thatë.

2.2.2.2.2.2.2.2.2.2. PAK HIST PAK HIST PAK HIST PAK HIST PAK HISTORIORIORIORIORI

Rukaj dhe populli i tij kanë një histori të lavdishmenë periudha të ndryshme të historisë së popullit

të Matit dhe të Shqipërisë në përgjithësi.Kjo zonë ka qenë, një qendër e banuar dhe e

rëndësishme e krahinës së Matit. Këtë e tregojnëzbulimet arkeologjike të periudhës ilire që në lashtësi,toponimia latine dhe objektet e tjera të cilat hedhindritë për qytetërimet e mëvonshme arbëreshe dhederi në ditët e sotme.

Rukaj është e shquar për shpellat fantastike qëka si: shpella e Princit që mendohet se është vënëemri i Skënderbeut, shpella e Blazit, shpella e Nezirit,

shpella e Pëllumbave të Këputës që është gjigandeme përmasa 150 me 140 m, shpella e Birme dheshpella e Vashës. Për bukurinë e tyre këto shpellajanë shpallur monumente kulture.

Rukaj është e shquar dhe për rrënojat e shumëkishave, të cilat tregojnë dhe rëndësinë politike dheekonomike që ka pasur kjo zonë në Mesjetë.Kështu, këtu janë rrënojat e kishës së madhe tëArbërit ose "Ishtodri i Arbrit" në malin e Greshotit,Kisha e Shënmërisë së Laçit, Kisha Ofemia ePrellit, Kisha Ishmarku i Rukajve, kisha Shënkolli iBruçit dheTeqja e Prellit. Edhe sot e kësaj dite,megjithëse popullsia është e myslimanizuar,banorët e kësaj zone festojnë festat krishtere tëArbërisë së lashtë si Shëngjergji, Shënkolli,Shënmërisë dhe Ishmarkun.

Banorët e Rukajve shquhen për atdhedashurinëdhe rolin që kanë luajtur në luftëra dhe kuvende tëmëdha për mbrojtjen e trojeve shqiptare në periudhatë mëvonshme të historisë. Përmendim qëndresat dheluftërat kundër serbëve, turqve dhe nazifashistëve. Mëi rëndësishmi ka qenë Kuvendi i Qershizës në 1912,ku 2000 burra nën udhëheqjen e Ahmet Zogut, atëherë17 vjeçar, morën pjesë në luftën kundër serbo-malazezëve. Banorët e Rukajve kanë qenë ngambështetësit më të mëdhenj të Zogut dhe gjatëqeverisjes dhe përpjekjeve të tij politike. Me 26 Korrik1943 u mbajt Kuvendi i Bruçit kundër nazifashistëveme përfaqësues nga të gjitha krahinat e Matit, Dibrësdhe Krujës nën udhëheqjen e Sul Kurtit. Nga kjo ditëka ngelë dhe Festa e Rukajve në kujtim të kësaj lëvizje,ku vetë Presidenti i Republikës z. Mojsiu ka dekoruarme rastin e 60-vjetorit Sul Kurtin dhe Ahmet Beqirin.

Mikpritja, karakteri burrëror dhe mençuria janë disanga vlerat kryesore që i gjeni te populli i Rukajve.

2.2.2.2.2. Pr Pr Pr Pr Profofofofofili i Kili i Kili i Kili i Kili i Komomomomomunësunësunësunësunës

Page 4: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

4 KOMUNA RUKAJ

2.3. POPULLSIA2.3. POPULLSIA2.3. POPULLSIA2.3. POPULLSIA2.3. POPULLSIA

Rukaj ka një popullsi prej 4318 banorësh epërqendruar në 6 fshatrat e komunës.

Lëvizjet demografike të cilat janë karakteristikepër rajonin e Dibrës e ka prekur ndoshta dhekomunën e Rukajve. Kryesisht lëvizja ka pasurtendencën drejt qendrës metropolitane nëTiranë e Durrës. Kështu para 1990 Rukaj kapasur një popullsi mbi 7000 banorë dhe sot ka2 herë më pak..

2.4. PUNËSIMI2.4. PUNËSIMI2.4. PUNËSIMI2.4. PUNËSIMI2.4. PUNËSIMI

Nga 1212 familje 212 prej tyre trajtohen mepërkrahje sociale me një buxhet vjetor 8 000

000 lekë dhe rreth 178 persona janë me aftësi tëkufizuar. Popullsia merret kryesisht me blegtori,bujqësi, bletari, bimë aromatike dhe medicinave sidhe shërbime të tjera për komunitetin. Në këtëkontekst në komunë funksionojnë 28 subjekte private,kryesisht në dyqane dhe shërbime të tjera si barredhe lokale dhe janë në qendër të komunës dhe disafshatra të tjerë si dhe mjete transporti. Një numër icaktuar është i punësuar në sektorin Publik si arsimi,shëndetësi, administrata e komune, shërbimi postardhe një pjesë e popullsisë përfiton nga pensionet. NëRukaj ndodhet dhe nën/stacioni elektrik për komunate zonës veriore të Matit.

nr Sektorët Nr. i të punësuarve1 Biznese 28 subjekte

- dyqane 13- mjete transporti 16

2 Në arsim 523 Në shëndetësi 134 Në elektrik 95 Në administratën e komunës 146 Në ndërmarrjen pyjore 37 Në ndërmarrjen e rrugëve 28 Shërbimi postar 19 Pensionistë 497

1 REMULL 367 358 725 157

2 PRELL 355 338 693 132

3 RUKAJ 363 368 731 147

4 BRUÇ 327 343 670 144

5 URAKE 345 386 731 153

6 LAÇ 405 389 794 166

KOMUNA 2163 2182 4345 899

KARAKTERISTIKAT BAZË TË KOMUNITETIT

Fshatrat Nr. i banorëve

Femra Meshkuj Gjithsej Familje

Page 5: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

5Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

2.5. ARSIMI2.5. ARSIMI2.5. ARSIMI2.5. ARSIMI2.5. ARSIMI

Në komunën e Rukajvearsimimi realizohet

nëpërmjet:arsimit të ciklit të ulët,arsimi nëntëvjeçar,arsimit të mesëm

Breza të shumtë janë shkolluarnë shkollat e Rukaj, që mehapjen e shkollës së parë shqipenë Prell dhe më vonë në Bruç.Në vitin 1977 u hap shkolla emesme në Bruç. Infrastrukturae shkollave është në gjendje tëmirë, ata janë të rikonstruktuara,ndërsa në shkollën e mesme kadhe ambiente çlodhëse, mekënd lojërash dhe pemëdekorative.

Cilësia e mësimit lë për tëdëshiruar, kjo për një sërë

2.6. SHERBIMI SHËNDETËSOR2.6. SHERBIMI SHËNDETËSOR2.6. SHERBIMI SHËNDETËSOR2.6. SHERBIMI SHËNDETËSOR2.6. SHERBIMI SHËNDETËSOR

Në qendrën e komunës funksionon Qendrashëndetësore me shërbim 24 orë. Aty shërbejnë

1 mjek dhe 12 mami - infermiere, të ndarë sipasfshatrave. Gjithashtu, ka dhe një qendër ambulatoremjekësore në çdo fshat. Në komunë mungojnëshërbimi farmaceutik dhe stomatologjik.

1 Parashkollor 96 6 6 1/16 16/1 50 62 CU 370 24 6 1/20 20/1 200 203 9-vjecar 390 16 4 1/17 17/1 207 124 Mesem 75 6 1 1/25 25/1 50 2

Komuna 941 52 17 1/18 18/1 507 40

Arsimi Nr.nxënësve

Nr.mësuesve

Nr.klasave

RaportiNx/

Mësues

RaportiNxënës/

Klasë

Nr.Nxënësve

femra

Nr.mësuesve

femra

Nr Fshatrat Personeli Ambjentet Mjek Infermiere

1 Bruç 1 3 Qendër shëndetësore2 Prell 2 Ambulancë3 Remull 2 -ii-4 Rukaj 2 -ii-5 Laç 2 -ii-6 Urake 2 -ii-

Komuna 1 12

Pyjet janë kryesisht pyje komunale të ulëta joshumë të larta, por që kanë një rëndësi të madhe përbanorët e zonës. Ata përdoren për lëndë djegëse,ushqim për bagëtinë dhe për mbledhjen e bimëvemedicinale. Shumë e pasur Rukaj është megështenja dhe arra, por nga ta shumë pak dalin përtu shitur për mungesë të njohurive për treg dhelargësisë nga tregu.

Rukaj është shumë i pasur dhe me burime ujore.Përmendim liqenin e Urakës që është pjesë e liqenittë Ulzës ku rriten shumë lloje peshqish si krapi,ballgjeri dhe omuri. Në komunë janë dhe disaujëmbledhës të tjerë që përdoren për vaditje, por dhepër rritjen e peshkut. Lumenjtë e Urakës dhe Shutreja

2.7.2.7.2.7.2.7.2.7. BURIMET N BURIMET N BURIMET N BURIMET N BURIMET NAAAAATYRTYRTYRTYRTYROREOREOREOREORE

Rukaj ka një peizazh natyrore fantastik me natyrëne larmishme nga fusha deri te kodrat, me pyjet e

shumëllojshme Dushku, Gështenjë, Arrë etj. Shumëtë bukur peizazhin e komunës e bën liqeni i Ulzës,liqeni i Urakës dhe burimet e tjera ujore.

faktorësh, si për mësimdhënien ku mësuesit nuk janëtë motivuar dhe pa kualifikimin e duhur, komunitetinuk është shumë i interesuar dhe kontribues përarsimin dhe njohuritë që marrin pak i përshtatenkërkesave të tregut.

Më poshtë jepet një tablo më e qartë statistikore.

Page 6: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

6 KOMUNA RUKAJ

Nr Lloji i burimit Sasia I shfrytëzuar I pa shfrytëzuar1 Kullota 500 ha Po2 Pyje 620 ha Po

gështenjë520 ha dushk

3 Toke 1482 ha 450 ha 1038 ha4 Përrenj për hidrocentrale 1 1 HC i miratuar6 Burime ujore 40% e liqenit

të Ulzës,4 rezervuare6 burime ujore

7 Minerale -

2.8. BUJQËSIA2.8. BUJQËSIA2.8. BUJQËSIA2.8. BUJQËSIA2.8. BUJQËSIA

Rukaj ka një tokë pjellore prej1300 ha, ku 800 ha janë tokëbuke dhe nga këto 500 ha tokë

2.9.2.9.2.9.2.9.2.9. BLEGT BLEGT BLEGT BLEGT BLEGTORIAORIAORIAORIAORIA

Blegtoria është më e zhvilluar se bujqësia. Mund të themise bujqësia është në shërbim të blegtorisë, pasi sasia e

tokës së mbjellë më shumë shkon për ushqim për blegtorinë.Në zonën fushore më shumë mbarështohen gjedhët dhenjëdhundërakët, ndërsa në zonën malore më shumë të imtatqë janë dele dhe dhi. Shumë banorë të Rukaj kanë shtuarkëto vite numrin e krerëve dhe shtimin e prodhimit të mishitdhe të qumështit. Kjo kërkon që të stimulohet investimi nëpërpunim dhe subvencionimi i fermerëve për të formuarprofilizimin.

NUMRI I KRERËVE:Krerët Gjedhë Dele Dhi Një thundrakë Shpendë BletëNumri 1800 3000 1800 600 30 000 1500

Prodhimi grurë misër patate perime vresht bostane faragj fasule

Sasia kv/ha 45 50 350 566 50 355 339 10Sipërfaq.Ha 60 120 10 21 30 6 285 5

që kanë ujë tëpërhershëm epërshkojnë komunënnë të gjithë territorin etij, ndërsa lumenjtëKurvaja dhe Tharknijanë të rërembyshëmnë dimër dhe me ujëdhe të thatë në verëpa ujë. Në burimetmë të rëndësishëm etë ujit janë Shutreja,Gurra e kodër Laçit,dhe ai i Sekës.

janë të vaditshme me shumë ujë. Bujqësia ashtu si në tëgjithë rajonin ka probleme të shumta në copëtimin e tokësnë ngastra të vogla, probleme me vaditjen në një pjesë tësaj, probleme me mekanizimin, mungesë të profilizimit tëfermave, mosinvestim në përpunim etj. Më poshtë jepettabela me prodhimet kryesore bujqësore.

Page 7: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

7Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

Infrastruktura dhe shërbimet janë pika më e dobët ekomunës. Më poshtë do të jepet përshkrimi I tyre,

por mund të themi se mungon fare ose është në cilësishumë të dobët shërbimi që u ofrohet komunitetit.Kjo për disa arsye: një, pasi zona është parë si zonë

Nr Lloji shërbimit Përshkrimi Gjendja aktuale

1 Infastrukturë rrugore Rrugët janë problemi kryesor I komunës.Komuna ka 13 km rrugë rurale tëbrendshme, dhe 20 km rruge, e cila lidhkomunën me rrugën nacionale. Rrugëtjanë ose të dëmtuara ose nuk ekzistojnëfare.

- E keqe,- E keqe,

2 Ujësjellës Mungesa e ujit të pijshëm vazhdon tëjetë problem për komunitetin ekomunës. Nuk ka përfunduar ujësjellësikryesor, i cili do të zgjidhë problemin eujit. Disa ujësjellës nuk funksionojnë,pasi janë me sistem pompimi dhekostoja e nxjerrjes së ujit është e lartëdhe e papërballueshme nga komuna.

- E keqe

3 Kanalizimet e zeza Mungojnë fare. Përdoren gropa septike. - Shumë e keqe

4 Telekomunikacioni Nuk ka sistem fiks, por mbulohet mesistemin e lëvizshëm GSM. Territorimbulohet nga AMC dhe Vodafone,

- Normale

5 Furnizimi me energji Rrjeti dhe kabinat elektrike shumë tëamortizuara. Orari i dritave është i kufizuar,natën nuk ka fare dhe ditën me orar.

- E keqe

2.10. INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.10. INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.10. INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.10. INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.10. INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMETe thellë, nuk janë investuar fonde në këtë drejtim, kanëmunguar projektet dhe programet cilësore si dheterreni është i vështirë dhe fshatrat janë larg nga njëri-tjetri.Këto janë disa nga faktorët.

6 Shërbimi postar Ka një qendër postare dhe një postier qëplotëson nevojat e popullatës.

- Normal

Page 8: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

8 KOMUNA RUKAJ

BBBBB..... DISA DISA DISA DISA DISAVVVVVAAAAATTTTTAZHETAZHETAZHETAZHETAZHET

Infrastruktura rrugore e keqeMungesa e ujit të pijshëmMungesa e energjisë elektrike dhe shërbimeve të tjerabazë për komunitetin.Mungesa e planeve dhe strategjive efektive.Strukturat e dobëta lokale, kapacitetet jo tëmjaftueshme lokale për menaxhimin modern dheefektiv të burimeve natyrore dhe zonës.Mungesa e investimeve në Rukaj nga qeveria dhedonatorët e fuqishëm.Lëvizjet e mëdha demografike.Mungesa e planeve dhe masave konkrete përzhvillimin e Rukaj.Mungesa e kanaleve vaditëse.Erozioni në disa zona dhe fshatra.

A .A .A .A .A . AVAVAVAVAVANTANTANTANTANTAZHET POZITIVEAZHET POZITIVEAZHET POZITIVEAZHET POZITIVEAZHET POZITIVETË RUKAJTË RUKAJTË RUKAJTË RUKAJTË RUKAJ

Pasuritë e shumta natyrore pyjore dheujore.Peizazhi piktoresk.Pasuritë hidrike për hidrocentrale tëvegjël.PeshkimiKarakteri i fortë, të zgjuar dhe punëtor ibanorëve të Rukaj.Zhvillimi i sektorit privat.Emigrimi i madh, i cili sjell të ardhurafinanciare.Produktet blegtorale dhe bujqësore BIO.Politikat favorizuese të qeverisë përzonat e pafovarizuara.Zhvillimi rajonal dhe rural në fokus tëdonatorëve.

QEVERISJA VENDOREQEVERISJA VENDOREQEVERISJA VENDOREQEVERISJA VENDOREQEVERISJA VENDORE

Struktura e Komunës

Që me 1991 me ndarjen e pushteteve, Rukajështë pjesë e nivelit të parë të qeverisjes vendore

si komunë. Ajo ka administratën e cila emërohet ngakryetari i komunës, i cili zgjidhet me votim tëdrejtpërdrejtë nga populli si dhe organin vendimmarrësKëshillin Komunal që zgjidhet nga lista emërore ekëshilltarëve mbi bazën e përqindjeve që forcatpolitike që i përfaqësojnë kanë marrë në votimet përzgjedhjet lokale.

Gjithashtu, çdo fshat ka dhe kryetarin e fshatit qëzgjidhet nga përfaqësuesit e çdo lagje.

Në vitet e fundit janë krijuar dhe disa shoqata qëmerren me çështje të caktuara si ajo e pyjeve, ujit tëpijshëm apo vaditës etj, si dhe ekzistojnë dhekomisione të ndryshme që merren me një problemtë caktuar si i zgjidhjes së konflikteve, i pronave etj.

Komuna ka një administratë me 14 punonjës.Kryetari, Zyra e Shërbimeve, Zyra e Financës, Zyrae Bujqësisë, Zyra e Tatim Taksave, Zyra e NdihmësEkonomike, Zyra e Administratë -Arkivit, si dhe PoliciaKomunale.

Këshilli i Komunës përbëhet nga 13 këshilltarë.

3.3.3.3.3. Analiza e situaAnaliza e situaAnaliza e situaAnaliza e situaAnaliza e situatëstëstëstëstës

Page 9: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

9Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

VIZIONI:VIZIONI:VIZIONI:VIZIONI:VIZIONI:

Komuna e Rukajve në 2014 do të jetë:një zonë me rrugë të rregulluara dhe tëasfaltuara, ujësjellësa, energji elektrike;

me shkolla dhe shërbim shëndetësor qëplotëson kërkesat e banorëve të Rukaj;

Me një njësi administrative e qeverisur mire;

Një krahinë ku njerëzit krenohen me historinë,traditën dhe ku mund të jetojnë me ajrin epastër buzë pyjeve e liqeneve, bukuritë e sajnë mirëqenie me të ardhurat që do të vijnënga blegtoria dhe bujqësia, menaxhimi iresurseve natyrore dhe turistike.

OBJEKTIVOBJEKTIVOBJEKTIVOBJEKTIVOBJEKTIVAAAAATTTTT:::::

1. Sigurimi i zhvillimit ekonomik lokalpërmes zhvillimit të blegtorisë dhebujqësisë, si dhe menaxhimit të mirë tëburimeve natyrore, hidrike dhe turistike.

2. Përmirësimi dhe ngritja e njëinfrastrukture të përshtatshme dhefunksionale.

3. Sigurimi i një zhvillimi të kënaqshëmsocial, me kushte të mira për arsimin,shëndetësinë dhe kulturën.

4. Fuqizimi i qeverisjes së mirë lokale, eaftë që t’u përgjigjet kërkesave tëzhvillimit dhe të komunitetit me cilësi,profesionalizëm dhe transparencë.

STRASTRASTRASTRASTRATEGJIA SEKTTEGJIA SEKTTEGJIA SEKTTEGJIA SEKTTEGJIA SEKTORIALEORIALEORIALEORIALEORIALE

OBJEKTIVI 1:Përmirësimi dhe rehabilitimi i shërbimevepublike dhe infrastrukturës rrugore nëkomunën e Rukaj për komunitetin dhe përkrijimin e kushteve optimale për zhvillimine turizmit.

Masat:Përgatitja e projekteve teknike sipasstandardeve.Rehabilitimi dhe asfaltimi I rrugës nacionaleqë lidh komunën me Burrelin.Përmirësimi i infrastrukturës rrugore që lidhfshatrat me rrugën nacionale.Shtimi dhe sigurimi i investimeve për ujin epijshëm.Projekte dhe investime për sistemin e ujëravetë zeza për të disa nga fshatrat më tëmëdhenj të komunës.Përmirësimi i furnizimit me energji ipopullatës, duke investuar në kabinat dheburimet e tjera hidrike.Shtimi i fondeve për mirëmbajtjen einfrastrukturës.

1 .1 .1 .1 .1 . INFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKE

4.4.4.4.4. VVVVVizioni dhe strizioni dhe strizioni dhe strizioni dhe strizioni dhe straaaaatetetetetegjitë sektorialegjitë sektorialegjitë sektorialegjitë sektorialegjitë sektoriale

Page 10: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

10 KOMUNA RUKAJ

OBJEKTIVI 2.3: Shtimi i përpjekjeve të institucionalizuarapër zhvillimin e turizmit në komunë

Masat:Hartimi i një plani për zhvillimin e turizmit.Shtimi i përpjekjeve për promovimin e turizmitnë Rukaj.Rritja e kapaciteteve dhe ndërgjegjësimit tëbanorëve të Rukaj dhe biznesmenëve që dotë merren me turizëm.Futja e turizmit si prioritetet i kërkesave dhepunës së administratës së komunës dheaktorëve të tjerë mbështetës.Rritja e bashkëpunimit me agjenci dheorganizata që merren me zhvillimin dhebiznesin turistik.Krijimi dhe investimi në modele pilote qëzhvillojnë turizmin.Nxjerrja e rregullave dhe politikave qëfavorizojnë turizmin nga organetvendimmarrëse të komunës.

OBJEKTIVI 2.1:Rritja në masën 20% i prodhimeveblegtorale dhe bujqësore BIO në komunënRukaj.

Masat:Rritja e rendimentit të prodhimit të qumështite mishit, nëpërmjet përmirësimit racor tëgjedhit dhe të imtave.Shtimi i numrit të krerëve dhe matrikullimi igjithë krerëve të imta në komune.Shtimi i sipërfaqes së mbjellë me vreshtari.Rehabilitimi i infrastrukturës bujqësore mekanale vaditëse, mekanike, farëra dhe mjetetë tjera mbështetëse.Ofrimi i asistencës së nevojshme teknike nëkomune.Nxitja e profilizimit të fermerëve dhembështetja institucionale nga komuna për tëpërfituar nga skema e subvencionit dheprojektet e tjera nga Ministria e Bujqësisë dhedonatorë të ndryshëm.Nxitja e përpunuesve të qumështit dhe frutavenë komunë dhe mbështetja e tyre për të dalënë treg me emrin e tyre dhe ngritja e njëbaxhoje.Rritja e lobimit dhe promocionit përpozicionimin dhe mbrojtjen e prodhimit lokalsi prodhime BIO.

OBJEKTIVI 2.2:Rritja e të ardhurave nëpërmjetmenaxhimit efektiv të burimeve natyrore

Masat:Kalimi në pronësi të komunës e pyjeve dhekullotave që janë në territorin e komunës.Shtimi i prodhimit të gështenjës në fshatratmalore, si mundësi për të ardhura më tëmëdha për banorët e këtyre fshatrave.Mbështetja e Shoqatës së Pyjeve dheKullotave Komunale për zbatimin e planit tëmenaxhimit.Nxitja e banorëve të komunës për mbledhjendhe grumbullimin e prodhimeve të dyta të pyllitsi bimë medicinale etj.Regjistrimi dhe një plan menaxhimi i pasurivedhe pronave që kalojnë në pronësi tëkomunës.Shtimi investimeve në zonat e dëmtuara ngaerozioni.2 .2 .2 .2 .2 . ZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKONOMIKONOMIKONOMIKONOMIKONOMIK

Zhvillimi ekonomik shihet në 3 aspekte kryesore:zhvillimi i blegtorisë dhe bujqësisëzhvillimi i turizmitmenaxhimi i mirë i burimeve natyrore

Page 11: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

11Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

3. ZHVILLIMI SOCIAL3. ZHVILLIMI SOCIAL3. ZHVILLIMI SOCIAL3. ZHVILLIMI SOCIAL3. ZHVILLIMI SOCIAL

ARSIMI

OBJEKTIVI:Rritja e cilësisë së shërbimit arsimor përkomunitetin Rukaj

Masat:Rritja e investimeve për kompjuterizimin dhetransportin e nxënësve.Shtimi i përpjekjeve për profesionalizimin emësuesve.Bashkëpunim i mirë me Drejtorinë Arsimorepër zbatimin sa më të mirë të politikavearsimore në komune.Nxitja e komunikimit me komunitetin për tëkontribuar në rritjen e cilësisë së shkollimit.

SHËNDETËSIA

OBJEKTIVI:rritja e cilësisë së shërbimit shëndetësor.

Si do të arrihet:Rritja e investimeve për godinat dheinfrastrukturën shëndetësore në komunë.Ofrimi i shërbimit shëndetësor me cilësi dhenë kohë për çdo fshat të komunës.Rritja e fondeve dhe kujdesit të komunës përshërbimin në qendrën shëndetësore tëkomunës.Përmirësimi i kujdesit ndaj nënës dhefëmijëve.Ngritja e konsultoreve në ato fshatra qëmungojnë.Bashkëpunim i mirë me drejtuesit e shëndetitpublik në komunë dhe në rajon.

4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:

OBJEKTIVI:Rritja e cilësisë së shërbimit ndajqytetarëve me aftësi profesionale nëkohë, duke menaxhuar me efiçencë dhetransparencë fondet publike.

Masat:Krijimi i kushteve të përshtatshme meambiente dhe pajisje për stafin e komunës.Rritja e aftësive të punonjësve tëadministratës së komunës dhevendimmarrësve të Këshillit të Komunësnëpërmjet trajnimeve nga Njësia e Trajnimitnë Qark dhe Organizata të tjera.Rritja e pjesëmarrjes së komunitetit nëvendimmarrje.Rritja e bashkëpunimit me të gjithë aktorëtmbështetës të qeverisjes në komunë.Rritja e bashkëpunimit me strukturën e Qarkuttë Dibrës.

Page 12: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

12 KOMUNA RUKAJ

Grupet e punës të krijuara gjatë procesit të planitstrategjik identifikuan çështjet kritike që lidhen

me zhvillimin lokal. Anëtarët e grupit kryesor të planitstrategjik kanë bërë një pjesëmarrje aktive nëaktivitetet e grupeve të punës në përcaktimin e 28objekteve, nga ku janë përcaktuar 10 projektet mëprioritare.

Projektet prioritare janë zgjedhur duke u bazuarnë shtatë kritere:

1. Impakti në planin operacional dheobjektivat strategjike

2. Realizueshmëria3. Shtrirja në kohë

5.5.5.5.5. Pr Pr Pr Pr Procesi i vocesi i vocesi i vocesi i vocesi i vendosjes së prioriteteendosjes së prioriteteendosjes së prioriteteendosjes së prioriteteendosjes së prioritetevvvvveeeee4. Impakti në investime e zhvillim dhe në

krijimin e vendeve të reja të punës5. Pjesëmarrja e sektorit privat6. Krahasueshmëria me objektivat dhe

projektet e tjera7. Rëndësia specifike e projektit bazuar në

vlerësimin e grupeve të punës.Për kriteret 1-6, selektimi është bërë me pikë nga

1-4. Grupi i punës paraqiti dhe një kriter shtesë (1-3)për projektin që kontribuon më shumë në arritjen eqëllimit për çështjen kritike konkrete.

Lista e objekteve dhe aktiviteteve prioritaresipas Fushave:

Nr Projektet Fusha Përgjegjësit Kostoja Vlerësimi

1 Asfaltimi i Rrugës që lidhqendrën e komunës meBurrelin.

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

130 000 000 20

2 Ndërtimi rrugës që lidhkomunën Rukaj me Derjaninnë fshatin Rremull.

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendroredhe FZHSH

64 200 000 19

3 Rruga e që lidh komunën meKomunën Perlat.

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

80 000 000 19

4 Asfaltimi i Rrugës e fshatitPrell, lagja Smaç.

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

38 000 000 18

5 Asfaltimi i Rrugës Qafa Sulit -Samaj

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

642 000000

18

6 Rruga Gjestilaj - Bruç: Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

3 000 000 18

7 Asfaltimi i Rrugës Bruç-Urake-Perlat

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

N/A 9km 17

8 Asfaltimi i Rruga Brel-Urake meurë në lagjen Lleshaj.

Infrastrukturë Komuna me partnerQeverinë Qendrore dheFZHSH

21 000 000 17

9 Ujësjellësi për çdo fshat meburime të vogla

Shërbime Komuna dhe Donatorë 25 000 000 17

10 Ujësjellësi me ngritje të lirë përkomunën

Shërbime Komuna me donatorë 16

11 Ujësjellësi për Laç Shërbime Komuna me partner,Këshilli i qarku dheDonatorë

16

12 Projektimi i kanalittë Sekës 12 km.

Bujqësi Komuna dhe Ministria eBujqësisë, projekti i BB

80 000 000 15

13 Rezervuar në Shteg-Lajthizë-Gjestilaj.

Bujqësi Komuna me Ministrinëe Bujqësisë

N/A 15

2 milion eu

20 000 000

Page 13: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

13Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

14 Rikonstruksioni i rezervuaritBrahilikaj 1-2

Bujqësi Komuna me Ministrinëe Bujqësisë

N/A 15

Nr Projektet Fusha Përgjegjësit Kostoja Vlerësimi

16 Tregu i komunës Ekonomi Komuna dhe Këshilli iQarku dhe BB

20 000 000 14

17 Rikonstruksioni i shkollës Laç Arsim Komuna me Ministrinëe Arsimit

6 000 000 14

18 Vënia nën mbrotje i Parkut tëGjuetisë “Pujke” 300 ha

Mjedis Komuna me Ministrinëe Mjedisit

N/A 13

19 Kompjuterizmi i shkollave Arsim Komuna me Ministrinëe Arsimit

2 000 000 13

20 Makinë ambulance për komunën Shëndetësi Komuna dhe Ministriae Shëndetësisë dhedonatore

5 000 000 12

21 Trasporti i nxënësve Arsim Komuna dhe DrejtoriaArsimore

N/A 12

22 Plani i zhvillimit të Turizmit N/A

23 Guidë turistike për zonën 500 000

24 Ngritja e 2 hoteleve turistike buzëliqenit

3 000 000

25 Pikë grumbullimi për gështenjëndhe arrat.

N/A

26 Regullimi i zyrave të komunës Qeverisje Komuna dhe Ministriae Brendshme

5 000 000 11

27 Blerja e kompjuterave dhe pajisjevetë tjera për stafin e komunës

Qeverisje Komuna 700 000 11

28 Trajnimi i stafit Qeverisje Komuna dhe Njësia eTrajnimit

N/A 10

29 Hartimi i një manuali për etikëndhe rregulloren e administratës sëkomunës.

300 000

700 000 000

Turizëm Komuna dhe SNV 12

Turizëm Komuna dhe SNV 12

Turizëm Komuna dhe Donatore 11

Turizëm Komuna dhe Donatore 11

Qeverisje Komuna dhe OJF 10

15 Subvencionimi i peshkatarëve tëBruç-Urake

Peshkim/ekonomi

Komuna dhe Ministriae Bujqësisë dheushqimit

N/A 14

TOTAL

Page 14: rukaj - plan strategjik 2009-albanian€¦ · POZITA GJEOGRAFIKE K omuna e Rukaj është një nga 35 njësitë vendore të qarkut të Dibrës. Ajo është pjesë e rrethit të Matit

14 KOMUNA RUKAJ

Ky plan është i realizueshëm pasi mbështet mbiobjektiva reale dhe mbi gjendjen reale ekzistuese.

Ai bazohet mbi opinionet e të gjithë aktorëve potencialelokal si dhe në modele të suksesshme të propozuarprej tyre. Gjithashtu, në konsideratë janë marrë dheopinione të specialistëve, Objektivat e Mijëvjeçarit dheStrategjia Kombëtare e Zhvillimit.

Plani synon të realizojë çështjet kritike që lidhen me:

Zgjidhjen e problemeve emergjentenëpërmjet shtimit të investimeve nëpërmirësimin e infrastrukturës dhe tëshërbimeve bazë për komunitetin.Zhvillimin ekonomik lokal, nëpërmjet nxitjesdhe mbështetjes së fermerëve për rritjen eprodhimit të produkteve BIO dhe pëshkimindhe gështenjën si dy mundësi të mira përbanorët e komunës sonëZhvillimin e Burimeve Njerëzore, që ka tëbëjë me shtimin e masave dhe kujdesit përarsimin, shëndetësinë, kulturën dhe qeverisjene mirë të komunitetit.

Projektet: Plani parashikon që nëpërmjet 29projekteve në fushat e infrastrukturës, shërbimeve,

bujqësisë, turizmit, burimeve natyrore, arsimit,shëndetësisë dhe qeverisjes së mirë të arrihen qëllimetdhe objektivat e vëna. Nga këto projekte 10 janëprojektet me prioritare, të cilat do të kërkohen tërealizohen në vitet e para.

Fondet: Buxheti i kërkuar për realizimi e këtyreprojekteve është afërsisht 700 000 000 lekë. Për 10projektet prioritare nevojitet një buxhet prej 383 000000 lekë. Ky buxhet do të gjendet nga të ardhuratlokale, grandet nga qeveria qendrore dhe investimetnga donatore të ndryshëm.

Aktoret zbatues: Kryetari i komunës dheadministrata e tij, janë përgjegjësit kryesorë përzbatueshmërinë e planit. Ata do të hartojnë dheparaqesin projektet me profesionalizëm para këshillittë komunës në plan buxhetin vjetor, ku do të merretmiratimi për zbatimin e këtyre projekteve. Administratadhe kryetari do të përpiqen të shtojnë të ardhuratdhe investimet nga donatorë dhe grandet qeveritarepër realizimin e këtyre projekteve. Këshilli i komunësdo të jetë vendimmarrësi dhe monitoruesi përrealizimin e tyre sipas kërkesave të komunitetit dhekuadrit ligjor.

Aktorët mbështetës: Qeveria qendrore, meministritë e linjës si Ministria e rendit, Ministria e Arsimit,Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Punëve Publike,Transportit dhe Komunikacionit, Ministria e Financave,Ministria e Bujqësisë dhe Ministria e Mjedisit dhe medrejtoritë rajonale do të jenë mbështetësit kryesorëfinanciarë me grande dhe me programet e tyre.

Këshilli i qarkut të Dibrës do të mbështesë nëpërmjetasistencës teknike, nxitjes së bashkëpunimitndërkomunal dhe ndërkufitar, politikave dhestrukturave rajonale zhvilluese dhe mbështetjesfinanciare me fonde të dhëna nga donatorë të huajdhe qeveritarë.

Donatorët: FZHSH (Fondi i Zhvillimit Shqiptar) meinvestimet në infastrukturë, Banka Boterore meinvestimet dhe programet për Bujqësinë, pyjet dhesektorë të tjerë, SNV me asistencën për Bujqësinë,Pyjet dhe Turizmin, WorldVision me investimet nëfushën e arsimit, KE (Këshilli i Europës) me ambasadate vendeve të tyre dhe me programet e veta në fushatë ndryshme ekonomike dhe sociale janë donatorët ehuaj më të rëndësishëm, nga të cilët do të priteninvestime dhe mbështetje për realizimin e planit.

Aktorët lokale: OJF lokale, si ALPIN në fushën eZhvillimit Rajonal dhe rural, Federata e Pyjeve nëfushën e mjedisit, Agritra-Vizion në fushën e socialedhe ekonomike me fokus gratë rurale, janë organizatatmë të konsoliduara që do të ndihmojnë në realiziminme profesionalizëm të planit.

Fermerët, biznesmenët vendas dhe të huaj dhekomuniteti në tërësi janë investuesit dhe përfituesitkryesorë për realizimin e planit strategjik.

6.6.6.6.6. R R R R Realizueshmëriaealizueshmëriaealizueshmëriaealizueshmëriaealizueshmëria