Sử Dụng Các Hợp ÂmSử Dụng Các Hợp Âm

Chuyển Hợp Âm 1(Chord Progression)( g )

1

Đặt Hợp Âm cho một Bài hátĐặt Hợp Âm cho một Bài hát

Trước khi đặt hợp âm cho một bài hát taTrước khi đặt hợp âm cho một bài hát, ta phải biết 5 điều:

1 Bài hát ở cung thể (key) gì1. Bài hát ở cung thể (key) gì.2. Các hợp âm của bài hát là gì.

ế ỞThí dụ: Nếu bài hát ở FA TRƯỞNG, các hợp âm tự nhiên của nó sẽ là:

F Gm Am Bb C Dm EdimF Gm Am Bb C Dm Edim(I ii iii IV V vi vii◦)

2

Đặt Hợp ÂmĐặt Hợp Âm

Ngoài 2 điều căn bản ở trên chúng ta cũngNgoài 2 điều căn bản ở trên, chúng ta cũng cần phải biết:3 Đặt hợp âm ở đâu3. Đặt hợp âm ở đâu.4. Chọn lựa hợp âm như thế nào.5 Bài hát viết theo hệ thống gì (Ngũ cung5. Bài hát viết theo hệ thống gì (Ngũ cung,

Bình Ca, Trưởng/Thứ, vv.) .

3

Đặt Hợp Âm Trong Bài HátĐặt Hợp Âm Trong Bài Hát

1 Thường là ở đầu mỗi ô nhịp hoặc1. Thường là ở đầu mỗi ô nhịp, hoặc2. Ở những phách mạnh, hoặc3 Đầ ỗi há h h ặ3. Đầu mỗi phách, hoặc4. Ở những nốt quan trọng…

4

Đặt hợp âm ở đầu ô nhịpĐặt hợp âm ở đầu ô nhịp

5

Đặt hợp âm ở mỗi pháchĐặt hợp âm ở mỗi phách

6

Chọn Lựa Hợp ÂmChọn Lựa Hợp ÂmNếu tính cả các hợp âm nhân tạo, mỗi

ố ể1 nốt nhạc có thể có 12 hợp âm (triads) khác nhau:

7

Chọn Lựa Hợp ÂmChọn Lựa Hợp Âm• Thực tế mình chỉ nên chọn những hợp

âm trong âm giai của bài hát.• Một bài hát chỉ dùng 3 hợp âm chính: bậc ộ g ợp ậ

I, IV và V là cũng có thể đủ.• Tâm lý của các hợp âm:Tâm lý của các hợp âm:

– Trưởng: nghe sáng sủa, vui tươi– Thứ: nghe êm ái nhẹ nhàng buồn– Thứ: nghe êm ái, nhẹ nhàng, buồn– Giảm: nghe sầu muộn, thiếu xót

Tăng: nghe cứng cỏi– Tăng: nghe cứng cỏi8

Chọn Hợp ÂmChọn Hợp Âm

1. Ưu tiên các hợp âm chính (primary triads).1. Ưu tiên các hợp âm chính (primary triads). Cuối bài dùng hợp âm Chủ (bậc I - tonic). Đầu bài có thể là Tonic hoặc Dominant triad.

2. Cuối câu dùng các Giải kết (cadences).3. Tùy vào hợp âm ở trước và theo sau (strong y ợp ( g

chord progressions)4. Tùy vào số nốt nhạc của H/Â có trong ô

nhịp.5. Tùy vào tâm tình của lời ca, nét nhạc.

9

Hợp âm Chính và PhụHợp âm Chính và Phụ• Các hợp âm I, IV và V là các hợp âm chính ợp , ợp

(primary), thường được dùng, nhất là chỗ cuối câu, cuối đoạn. Cá h â khá i là á h â h• Các hợp âm khác gọi là các hợp âm phụ (secondary), dùng xen kẽ với các hợp âm chính.

• Hợp âm tăng và giảm ít khi dùng• Hợp âm tăng và giảm ít khi dùng.

10

Giải kết (cadences)Giải kết (cadences)

Giải kết: các hợp âm dùng ở cuối câuGiải kết: các hợp âm dùng ở cuối câu1. Authentic cadence (thường kết): V – I2 Plagal cadence (bình kết): IV I2. Plagal cadence (bình kết): IV – I3. Half cadence (kết giữa): I – V4 Deceptive cadence (lánh kết): V vi4. Deceptive cadence (lánh kết): V – vi

11

Tìm hợp âm dựa trên nốt nhạcTìm hợp âm dựa trên nốt nhạcTùy vào số nốt sẵn có, nếu:y

1 nốt (PK): có thể có 3 triads (mỗi lần đi xuống q.3)g q )

2 nốt (ĐK): có thể có 2 triads3 nốt (ĐK): chỉ được 1 triad3 nốt (ĐK): chỉ được 1 triad.

12

Thí dụ: một nốt SOL trong âm giai Đô, có thể chọn 1 trong 3 hợp âm: G, Em và C

F major: F – Gm – Am – Bb – C – Dm - Edim13

Bài hát 2 bèBài hát 2 bè

Chọn được 2 triads:Chọn được 2 triads:1. Nốt ở dưới là 1 hợp âm2 Từ ốt d ới tí h ố ột ã 32. Từ nốt dưới tính xuống một quãng 3.

14

15

Bài hát 3 bèBài hát 3 bè

• Only 1 triadOnly 1 triad

16

17

Giải Kết:

18

Chuyển Hợp ÂmChuyển Hợp Âm

• Chuyển hợp âm tốt thì bản đệm đàn sẽChuyển hợp âm tốt thì bản đệm đàn sẽnghe hay, bằng không thì nghe nghèonànnàn.

• Chúng ta sẽ lần lượt học qua:L ật h ể h â h– Luật chuyển hợp âm chung

– Luật chuyển hợp âm riêngL ậ h ể h â đặ biệ– Luật chuyển hợp âm đặc biệt

– Luật của những nốt ngoài hợp âm

19

Luật Chung: up4 up2 down3Luật Chung: up4 up2 down3

Nếu các hợp âm có sẵn thì chọn 1 trong 3Nếu các hợp âm có sẵn, thì chọn 1 trong 3 cách sau đây:

1. Tính lên quãng 4 (td C F)2. Tính lên quãng 2 (td CDm)3 Tính xuống quãng 3 (td CAm)3. Tính xuống quãng 3 (td CAm)

Up 4, up 2, down 3

20

p , p ,

Up 4: Dm-G-C, Em-Am-DmUp 2: Dm-Em-F-G-AmDown 3: Am-F-Dm

21

Luật ChungLuật Chung

• Up 4: C – F Dm – G – CUp 4: C F, Dm G C • Down 3: F – Dm

22

Luật ChungLuật Chung

• Nếu các hợp âm rơi vào luật “up4 up2Nếu các hợp âm rơi vào luật up4, up2 hay down3” thì nên chọn như ưu tiên hàng đầuđầu.

• Nếu bài hát không rơi vào luật trên thì tạm thời ưu tiên cho các hợp âm chính (I IVthời ưu tiên cho các hợp âm chính (I, IV, V).Nế khô thể h h â hí h thì• Nếu không thể chọn hợp âm chính thì chọn một hợp âm mà ô nhịp chứa nhiều ốt ủ h ânốt của hợp âm.

23

Hợp âm đảo (với BASS nốt)Hợp âm đảo (với BASS nốt)

• Khi viết G/BKhi viết G/B– Hợp âm chính là G major

Nốt Bass là nốt Si (B)– Nốt Bass là nốt Si (B)• Người ta dùng ký hiệu để dùng cho BASS,

t d ới ủ đà K b dtay dưới của đàn Keyboard.• G/B (hợp âm đảo 1), G/D (hợp âm đảo 2)

24

25

26

ấTập chấm hợp âm các bài bát

27

28

29

30

31

32

Các Luật KhácCác Luật Khác

• Chúng ta sẽ nói về các Luật chuyển hợpChúng ta sẽ nói về các Luật chuyển hợpâm khác ở tài liệu “Progression 2”.

Luật riêng– Luật riêng– Luật đặc biệt

Chuyển hợp âm với nốt ngoài hợp âm– Chuyển hợp âm với nốt ngoài hợp âm.

33