Embed Size (px)
Citation preview
1
S I N T – P A U L U S K R A N T J E
EUCHARISTIEVIERING
zondag 10.30 u
PAROCHIESECRETARIAAT
Sint-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen
03/231.33.21 maandag, dinsdag en donderdag
van 10.00 u tot 12.00 u
PASTOOR Paul SCHEELEN
0476/346912 pastoor@sint-
paulusparochie.be
KERKFABRIEK SINT-PAULUS
voorzitter Walter Vrinssen
03/231.31.48 of 0477/500190
ONTHAAL
pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart:
Pastoor Paul Scheelen 0476/346912
PUBLIC RELATIONS, KERKGEBOUW
EN CRYPTE: Walter Vrinssen 0477/500190
CONCERTEN EN EVENEMENTEN:
Leo Van achter 0473/978336
TOERISME EN RONDLEIDING
Sint-Paulusvrienden:
Robert Vanherp 0495/570292
Walter Geluyckens 0494/448253
25ste jaargang nr 5 s e p t e m b e r 2 0 1 5
“icoon van de Verheffing van het ware Kruis”
2
EUCHARISTIEVIERINGEN SEPTEMBER 2015
zo 06/09 10:30 u Orgelmis voorgegaan door pastoor Paul Scheelen zo 13/09 10:30 u Koormis voorgegaan door pastoor Paul Scheelen zo 20/09 10:30 u Orgelmis voorgegaan door Louis Soetewey zo 27/09 10:30 u Koormis voorgegaan door E.H. Jos Van Hoof Op zondag 13 september feest van de Heilig Kruisverheffing. Jaarlijkse plechtigheid voor de Broederschap van het H. Kruis. Om 10:30 u plechtige eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen. Muzikale omlijsting door het koor “Cantemus Novum” Halle-in-de-
Kempen olv. Rdwig Abrath. Aan het orgel Nicolas De Troyer, titularis. Uitvoering van de “Missa in C” van L.B.Est. Verder ook nog werken van G.F.Haendel, A. Bruckner en Hugo Distler. Zondag 27 september “Dag der zeelieden”. Om 10:30 u plechtige eucharistieviering voorgegaan door E.H. Jos Van Hoof, aalmoezenier van de haven. Muzikale omlijsting door het koor “4-Tune” olv. Bert Verdonck. Uitvoering van de “Missa Brevis” van Palestrina.
o 0 O 0 o
GEDOOPT: 28 juni William Bruyland 28 juni Jules Cluytmans 08 juli Pauline Van Bogaert 11 juli Noë Montfort 09 augustus Colette Van Damme
GEHUWD: 13 juli Ivan Roels en Kathelijne De Wilde 21 augustus Thomas Bistiaux en Saskia Decuypere
3
De Kruisverheffing (Exaltatio Sanctae Crucis)
is een feest in de liturgie van de Katholieke Kerk.
De oorsprong van het jaarlijks feest gaat terug tot de kerkwijding van de basiliek van het Heilig Graf in Jeruzalem op 13 september 335. Deze kerk werd gebouwd in opdracht van de Heilige Helena, op de plaats waar – volgens de overlevering – het lichaam van Christus tussen de kruisdood en verrijzenis was te rusten gelegd, meer bepaald op de plaats van de gevonden grafkelder achter Golgotha. Daags na de herdenking van deze wijding werd steeds het Heilig Kruis vereerd, niet als herinnering aan het lijden van Christus, maar als aanbidding van het Kruis als teken van verlossing van de mensheid. Op die dag werden beeltenissen van het
Kruis letterlijk omhoog gehouden om ze te tonen aan het volk. Vandaar de naam 'Kruisverheffing'. Een afgeleide van dit ritueel is nog steeds aanwezig in de liturgie van Goede Vrijdag, wanneer het kruis omhoog gehouden wordt met de woorden: Ecce lignum crucis, in quo salus mundi pependit. Venite adoremus! (Zie het kruishout dat de verlossing van de wereld heeft gebracht! Laat ons aanbidden).
Het Kruis zou gevonden zijn door Helena, moeder van de Romeinse keizer Constantijn de Grote, zij zou rond 324 in een visioen de opdracht gekregen hebben naar Jeruzalem te
trekken om aldaar het Kruis waaraan Christus was gestorven te gaan zoeken. Hierover werd voor het eerst bericht in 325 door de kerkvader Eusebius van Caesarea en het Kruis zou zijn geïdentificeerd door Macharios, de patriarch van Jeruzalem.
Het kruis werd door Helena gedeeld, een deel bleef in Jeruzalem en twee andere delen schonk zij aan Constantinopel en Rome. In Rome worden ze bewaard in de basiliek van Santa Croce in Gerusalemme, een kerk die
werd gebouwd naast en boven de overblijfselen van het paleis van Helena.
De vondst van het heilig kruis leidde vooral vanaf de kruistochten tot een onstuitbare verspreiding van kruisrelieken en daarmee ook tot verspreiding van het feest van de Kruisverheffing. Bovendien heeft de verspreiding van de Cisterciënzers en Trappisten over Europa een rol
4
gespeeld, aangezien in hun spiritualiteit de Kruisverheffing van bijzonder belang is. Het tonen van het kruis als teken van verlossing door Christus,
verspreidde zich zo door de hele Kerk. Het feest van Kruisverheffing heeft een triomfantelijk karakter. Het kruis wordt hier gezien als overwinningsteken, als verrijzenissymbool. Het wordt jaarlijks gevierd op 14 september.
Het feest van de Verheffing bestaat eveneens in de Orthodoxe, de Anglicaanse en delen van de Lutherse Kerk. Binnen de Oosterse orthodoxie is het feest van de Kruisverheffing één van de twaalf grote feesten.
Op de icoon komen steeds dezelfde
elementen voor: in het midden bisschop Macharios, die het kruis ter aanbidding toont; naast hem keizer Constantijn de Grote en zijn moeder de Heilige Helena en op de achtergrond de torens van de “heilige stad Jeruzalem”.
In het Grieks heet het feest Verheffing van het Kostbaar Kruis (Ιψωσις του Τιμιου Σταυρου – Ipsosis tou timiou Stavrou). In Griekenland is de populaire naam voor het feest Stavroula of gewoon Stavros. In de
Orthodoxe Kerk is het een verplichte rust- en vastendag.
Daags na het feest van de Kruisverheffing gedenkt de Kerk Onze Lieve Vrouw van 7 Smarten. Deze dag staat in het teken van het verdriet van Maria : de profetie van Simeon in de Tempel; de vlucht naar Egypte; het zoek raken van Jezus in de Tempel; de ontmoeting van Jezus met zijn Moeder op weg naar de Calvarieberg; Maria onder Jezus' kruis; Maria omhelst Jezus' dode lichaam na de kruisafname; Jezus wordt begraven.
o 0 O 0 o
5
Een nieuw initiatief van de Heilige Stoel
Paus Franciscus roept parochies en gemeenschappen wereldwijd op om voortaan op 1 september, onder bescherming van de patroonheilige Franciscus van Assisi, een 'Wereldgebedsdag voor de Zorg voor de Schepping' te vieren. Hij lanceert zijn oproep in een brief aan kardinaal Peter Turkson, de voorzitter van de Pauselijke Raad 'Justitia et Pax', en kardinaal Kurt Koch, de voorzitter van de Pauselijke Raad ter bevordering van de Eenheid van de Christenen, waarvan een Nederlandse vertaling hierbij is gevoegd.
Brief van de Paus voor de instelling van een jaarlijkse werelddag
van gebed voor de zorg voor de schepping.
Vaticaanstad, 10 augustus 2015 Hierna volgt de tekst van de brief van Paus Franciscus, gericht aan Kardinaal Peter Turkson, Voorzitter van de Pauselijke Raad ‘Justitia et Pax’, en aan Kardinaal Kurt Koch, Voorzitter van de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Eenheid der Christenen, tot het instellen van een “Werelddag van Gebed voor de Zorg voor de Schepping” die ieder jaar op 1 september gevierd zal
worden. Aan mijn Eerbiedwaardige Broeders Kardinaal Peter Kodwo Appiah TURKSON Voorzitter van de Pauselijke Raad Justitia et Pax Kardinaal Kurt KOCH
Voorzitter van de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Eenheid der Christenen Ik deel de bezorgdheid van mijn geliefde broeder, de Oecumenische Patriarch Bartholomeus, voor de toekomst van de schepping (cfr. Laudato Si’, 7-9), en het voorstel van zijn vertegenwoordiger, Metropoliet Johannes van Pergamon, die deelnam aan de voorstelling van de
6
Encycliek Laudato Si’ over de zorg voor ons gemeenschappelijk huis, en wens u mede te delen dat ik besloten heb binnen de Katholieke Kerk een
“Werelddag van Gebed voor de Zorg voor de Schepping” in te stellen, te beginnen vanaf dit jaar, die gevierd zal worden op 1 september, zoals dat reeds een zekere gewoonte was in de Orthodoxe Kerk. Als christenen willen we bijdragen aan een oplossing voor de ecologische crisis die de mensheid thans doormaakt. Daartoe moeten we eerst in ons eigen rijke spirituele patrimonium de diepste beweegredenen herontdekken voor onze bezorgdheid voor de schepping. We moeten er ons altijd van bewust zijn dat, voor zij die geloven in Jezus Christus – Gods Woord die uit bezorgdheid voor ons mens is geworden – “het leven van de geest niet los staat van het lichaam, of van de natuur,
of van de wereldlijke realiteit, maar dat die geest leeft in en met hen, in gemeenschap met alles wat ons omringt” (Laudato Si’, 216). De ecologische crisis moet ons dan ook aansporen tot een diepgaande spirituele ommekeer: Christenen worden opgeroepen tot “een ecologische ommekeer waarbij de effecten van hun ontmoeting met Jezus Christus duidelijk worden in hun relatie met de wereld rondom hen” (ibid., 217). Want “leven volgens onze roeping om beschermers te zijn van Gods scheppingswerk is essentieel voor een deugdzaam leven; het is geen optie, noch een tweederangs aspect in de beleving van ons christen zijn” (ibid.).
De jaarlijkse Werelddag van Gebed voor de Zorg voor de Schepping biedt aan de individuele gelovige zowel als aan de gemeenschappen een passende gelegenheid om hun persoonlijke roeping rent-meesters te zijn
van de schepping te herbevestigen, om God te danken voor het prachtige
Scheppingswerk dat Hij aan onze zorg heeft toevertrouwd, en om zijn hulp af te smeken voor de bescherming van de schepping alsook om zijn vergeving te vragen voor de fouten die begaan werden tegen deze wereld
7
waarin wij leven. De viering van deze dag, op dezelfde datum als de Orthodoxe Kerk, is een waardevolle gelegenheid om te getuigen van de
groeiende gemeenschap met onze orthodoxe broeders en zusters. We leven in een tijd waarin alle Christenen getuige zijn van dezelfde beslissende uitdagingen, die wij moeten beantwoorden in het belang van onze geloofwaardigheid en effectiviteit. Ik hoop dat bij deze dag ook andere kerken en kerkelijke gemeenschappen zich op een bepaalde manier betrokken zullen voelen, en dat hij eensgezind gevierd zal worden samen met gelijkaardige initiatieven van de Wereldraad van kerken. Ik vraag u, Kardinaal Turkson, als Voorzitter van de Pauselijke Raad Justitia et Pax, om de Commissies voor Rechtvaardigheid en Vrede en de Bisschoppenconferenties, alsook de nationale en internationale
organisaties die betrokken zijn bij milieukwesties te informeren omtrent de instelling van deze Werelddag van gebed voor de Zorg voor de Schepping, zodat – met inachtneming van de plaatselijke noden en situaties – die op passende wijze gevierd kan worden door het hele Godsvolk: door priesters, religieuzen en gelovige leken. Daarom is het de taak van uw Raad om, in samenwerking met al de Bisschoppenconferenties, gepaste vormen te zoeken voor de publiciteit voor en de viering van deze dag, zodat hij jaarlijks een belangrijke gelegenheid wordt voor gebed, reflectie, bekering en voor het aannemen van een aangepaste levensstijl.
8
Ik vraag u, Kardinaal Koch, als Voorzitter van de Pauselijke Raad voor de
Bevordering van de Eenheid der Christenen, de nodige contacten te leggen met het Oecumenische Patriarchaat, en met andere oecumenische organisaties zodat deze Werelddag kan worden tot teken van een gemeenschappelijk gebeuren waaraan allen deelnemen die in Christus geloven. Het is ook de verantwoordelijkheid van uw Raad te zorgen voor coördinatie van deze dag en gelijkaardige initiatieven die genomen worden door de Wereldraad van Kerken. Ik hoop dat door een brede samenwerking deze Werelddag van Gebed voor de Zorg voor de Schepping ingesteld en uitgebouwd zal worden op de best mogelijke wijze, en daartoe roep ik de tussenkomst in van Maria,
de Moeder Gods, en van Sint Franciscus van Assisi, wiens Zonnelied zoveel mannen en vrouwen van goede wil inspireert om te leven met lof voor de Schepper en respect voor de Schepping. Als steun voor de geestelijke vruchtbaarheid geef ik mijn Apostolische Zegen aan u, eminenties, en aan allen die u helpen bij de uitoefening van uw ambt.
Vaticaan, 6 augustus 2015 Feest van de Transfiguratie
FRANCISCUS
9
De nieuwe encycliek van paus Franciscus
telt zes hoofdstukken. Het eerste heeft aandacht voor de gevaren die de schepping en ons leefmilieu bedreigen, onder meer de milieuvervuiling, de klimaatsverandering, het drinkwatertekort, de aantasting van de biodiversiteit, de uitputting van de bodemrijkdommen, evenals de sociale problemen die daardoor worden veroorzaakt. Het tweede hoofdstuk plaatst de Bijbelse scheppingsleer vanuit een Bijbelse invalshoek in het middelpunt. Vanuit de Bijbelse scheppingsverhalen van het boek Genesis wordt de rol van de mens als beheerder van de schepping centraal geplaatst.
In het derde hoofdstuk bekritiseert paus Franciscus de manier waarop de mens vandaag met de schepping omgaat en zichzelf daarin centraal plaatst. Die hoogmoed wordt als de belangrijkste oorzaak van de huidige milieucrisis bestempeld. De paus roept op tot een omvattende en humane ecologie, waarin sterk de nadruk ligt op de zorg voor het algemene welzijn en de gerechtigheid tussen de verschillende generaties. De encycliek geeft in het vijfde hoofdstuk een reeks oriëntaties voor de politiek, de economie en de godsdiensten en besluit in het laatste hoofdstuk met een serie voorstellen voor een 'scheppingsecologie' en
twee gebeden: het eerste om te delen met gelovigen van andere godsdiensten en het tweede voor christenen.
10
HET KLIMAAT VERANDERT OOK MIJ… enkele getuigenissen
Lieven Boeve is Directeur-generaal van het Katholiek Onderwijs
Alma De Walsche is redacteur van MO
Didier Vanderslycke is directeur van ORB
Anne-Mie Castelein behoort tot de congregatie van de zusters van Liefde
Teksten en foto’s zijn overgenomen uit Eco-Kerken. Zie de website: ’het klimaat verandert ook mij” voor boeiende getuigenissen.
Duurzaam leren. Verandert het klimaat ook mij? Het is een vraag waarop ik niet zo eenduidig weet te antwoorden. Onder invloed van de berichtgeving (en hierdoor geïnformeerde eigen observaties) is mijn denken over klimaatsverandering zeker geëvolueerd: ik ben me er meer bewust van geworden dat we niet kunnen voortdoen alsof er niets aan hand is.
Vervellen en opnieuw geboren worden. Januari 2015. Tegen het einde van dit jaar zou de wereldgemeenschap, of beter gezegd: de natiestaten verzameld in de VN, een globaal bindend klimaatakkoord moeten rond hebben. De klimaattop van Lima, vorige maand december, galmt nog na in mijn hoofd. “Alweer een maat voor niets.” Dat is de hoofdtoon in de commentaren. Ik ben het er niet helemaal mee eens.
Komaan Europa: maak nu eens werk van een positief plan ‘klimaat & migratie’! Ik lees het persbericht van de Europese Commissie die vandaag 13/5 haar nieuwe migratieagenda publiceert. Ik ben diep teleurgesteld. Ik lees veel in de tekst over extra grensbewaking, wat meer ruimte voor opvang van migranten en vluchtelingen, maar heel weinig aanpak van de oorzaken van migratie. Klimaatverandering en milieurampen zijn twee van die oorzaken.
Mijn handelen is ofwel mede-scheppend ofwel vernietigend. Bescheidenheid siert….met een zekere schroom breng ik hier mijn kleine stappen in ecologische bewustwording en handelen. Ik woon op Linkeroever Antwerpen en verplaats me voor boodschappen en vergaderingen met de fiets of via een goed uitgebouwd openbaar vervoer. Onze stad heeft zeker een goede mobiliteits-infrastructuur en zo kan de auto thuis gelaten worden.
11
4 SCHITTERENDE "ZOMERSE AVONDEN"
Sint-Paulusvrienden vertellen over Dominicus en onze Dominicaanse Sint-Pauluskerk
Geert Fierens brengt Franciscus
begeesterd tot leven.
12
SPROKKELS VAN WALER GELUYCKENS
Nacht van de kerken
We mochten tijdens die nacht 505 bezoekers verwelkomen en
rondleiden. Een vergelijking met vorig jaar ( thema "de groote oorlog"),
toen bezochten 575 bezoekers onze kerk.
We mogen zeker spreken van een succes.
Bedankt Mia, Caroline, Leo V., joris,
Freddy, Robert voor jullie
rondleidingen.
Bedankt Leo J. voor de technische en
logistieke steun.
Bedankt Pastoor Paul om deze week
met de voorbereiding en met de
uitvoering ervan aanwezig te zijn met
raad en daad.
Bezoekers aantal
Onze medewerker Robert Vanherp deelt mee dat de teller van de bezoekers tussen januari en juli 2015 op een totaal van
57824 staat (in 2014 - 44203 dus 13621 bezoekers meer). Zouden we dit jaar de 100.000 bezoeker mogen verwelkomen?
13
Een roze kazuifel
Tijdens de “ nacht van de kerken” op zaterdag 8 augustus konden de talrijke bezoekers meedoen aan een kleine Quiz. We plaatsten een roze kazuifel op een staander en vroegen wanneer dit liturgisch gewaad werd gedragen door de priester. Men kon zijn antwoord op een briefje schrijven en afgeven aan de balie. Een boek van E.H. Rudi Mannaerts over de Sint-Pauluskerk was de inzet. Een roze kazuifel wordt gedragen op de derde zondag van de advent, Gaudete en de vierde zondag van de veertigdagentijd, Laetare.
Roze is een mengsel van wit en paars en de priester kan deze kleur kazuifel dragen om (in het midden
van een boetetijd) te kunnen laten zien, dat het paars binnenkort wit zal worden. Omdat een kazuifel die slechts twee dagen per jaar wordt gedragen voor veel parochies te kostbaar is, wordt roze niet overal gedragen. In totaal kregen we zo’n 50 antwoorden. Eén dacht dat de roze kazuifel dit weekend werd gedragen omdat de Gay pride in de stad plaats vond. Andere antwoorden waren voor een doopsel, bruiloft, Aswoensdag, Sacramentsdag, een engelenmis….zowat alle kerkelijke feesten kwamen aan bod. Uit de drie juiste antwoorden trokken we één gelukkige, Dirk
Coutereels krijgt zijn boek “ De Antwerpse Dominicanenkerk een openbaring” opgestuurd.
Waardering door “Dienst Erfgoed”
Onze bijdrage tot de "groote oorlog 14-18 " werd door de Dienst Erfgoed ten zeerste gewaardeerd en gaf de jury boeiend lees- en denkmateriaal, aldus Elke Verhoeven, dienst erfgoed ( prov. Antwerpen). Elke Verhoeven drukte haar waardering uit voor onze inzet en hoopt dat we in de toekomst verder werken aan ons geschiedkundig en volkskundig erfgoed. Bedankt aan iedereen die op één of andere manier, verleden jaar heeft bijgedragen tot de mooie tentoonstelling over " de groote oorlog" in de pandgang.
14
‘NACHT VAN DE KERKEN’ in onze Sint-Paulus.
(zaterdag 8/08/2015 – 19 tot 23 uur)
Thema: 50 jaar na het ‘Vaticaans Concilie.’ Meer dan 500 bezoekers kwamen op de ‘Nacht’ langs in onze kerk. De Sint-Paulusvrienden organiseerden het onthaal met blikvangers zoals de doopvont, de werkloze preekstoel, het altaar van het H. Sacrament aangekleed zoals voor het concilie, het vieringaltaar als grote focusshift in de liturgie en de biechtstoel. Dank aan alle medewerkers van de vrienden, de leden van het parochieteam, pastoor Scheelen en de kerkraad.
Om het half uur werd de preekstoel nog eens beklommen om toelichting te geven bij Vaticanum II. Hieronder de tekst die daarvoor werd geschreven ... Beste mensen, geachte bezoekers,
“Ik zou van het Vaticaan een museum en een bibliotheek maken, die ik aan een internationale instelling zou geven met de opdracht deze instellingen ten dienste van de cultuur in stand te houden. (De inkomsten zouden ten dienste van de armen moeten komen.)” Een passage uit het dagboek van Mgr. Dom Helder Camara, de Braziliaanse bisschop van de armen (1/12/64).
15
Op 25 januari 1959 verraste de 77-jarige Johannes XXIII - pas 3 maanden voordien tot paus verkozen - de wereld met de aankondiging
van het Tweede Vaticaans Concilie. Vaticanum II moest als 21/22ste grote kerkvergadering uit de geschiedenis de RKK bij de tijd brengen. In het Italiaans sprak men over het Aggiornamento. In Vlaanderen en Nederland gebruikte men graag het beeld van de Kerk die de ramen wilde opengooien. Het concilie kwam niet uit de lucht gevallen. Binnen en buiten de Kerk waren vele mensen er zich van bewust dat de kloof tussen samenleving en Kerk stilaan onoverbrugbaar begon te worden. De democratisering van de wereld ten gevolge van de emancipatie van de arbeiders-en middenklasse en de vrouwenbewegingen botsten op een eeuwenoud hiërarchisch opgebouwd kerkmodel. Wetenschappelijke inzichten
daagden de Kerk uit stelling te nemen op vlak van de evolutieleer, vruchtbaarheidsvraagstukken, medische vooruitgang, tekstkritiek (omgaan met bijbelteksten) en historische kwesties. Het einde van het koloniale tijdperk en de aankomende globalisering van economie en media betekenden een uitdaging voor het eurocentrisme in de Kerk. De verdeeldheid van de christelijke Kerken werd steeds pijnlijker naarmate de media die meer en meer in de aandacht brachten. Daarnaast bleven er behoorlijk wat wereldvreemde conservatieve stemmen in de Kerk die hoopten dat de moderne wereld een tijdelijk fenomeen was en het verleden uit zichzelf zou terugkeren. Paus Johannes XXIII was er echter van overtuigd dat de Kerk al deze uitdagingen dringend moest aanpakken. Tegelijkertijd vroeg hij bijzondere aandacht te schenken aan een voorafgaande en/of gelijktijdige fase van herbronning. Vaticanum II was een gigantische breuk met het verleden. Allereerst was er de nooit eerder geziene mondiale en ‘democratische’ voorbereiding. Men startte ditmaal niet vanuit de cenakels in Rome en zorgvuldig uitgekozen universiteiten, maar met wereldwijde
bevragingen via alle bisschoppen, met uitnodigingen aan leiders van verschillende wereldgodsdiensten en een heus secretariaat voor de media dat snel zou uitbreiden en een gestadig groeiende rol zou spelen. Bijna 2500 bisschoppen, kerkleiders en waarnemers luisterden hoe paus Johannes op 11 oktober 1962 in zijn openingsspeech de doelstellingen formuleerde: herbronnen in het evangelie en dat evangelie hertalen naar
16
de eigen tijd. En die hertaling consequent opnemen in de liturgie, de catechese en de zorg voor de wereld – mens en schepping. De paus gaf
duidelijk aan dat hij het pad van vele concilies uit het verleden NIET wou bewandelen. Concilies werden namelijk dikwijls gebruikt om andersdenkenden met hel en verdoemenis te dreigen, te veroordelen, de terugkeer van de dwalenden tot de moederkerk te eisen en het grote gelijk van de Kerk van Rome in het volle licht te plaatsen. Dit concilie moest over inhoud gaan, over de geloofwaardige manier waarop de Kerk de boodschap van het evangelie op een levensechte, zinvolle manier in de wereld kan brengen via liturgie, catechese en diaconie. De oecumenische geest van verdraagzaamheid en respect voor alle godsdiensten die Johannes XXIII zo belangrijk vond zou ook de hele tijd de debatten en de documenten kleuren. Progressieve katholieken
herkenden heel duidelijk de breuk met het verleden en de aansluiting van Johannes bij de nieuwe theologie (Nouvelle Theologie) die vooral door Franse theologen sinds begin jaren 50 was ontwikkeld, maar door paus Pius XII verworpen. Niemand wist hoe de bisschoppenvergadering hierop zou reageren. Het concilie voerde open en levendige debatten. De kerkvaders lieten zich inspireren en bijstaan door gedreven theologen. Interessant om te weten is dat verschillende Dominicanen een belangrijke rol speelden. De naam van pater Schillebeeckx O.P. , Vlaming en geboren in Antwerpen, maar actief in Nederland, is voldoende bekend. De Franse Pater Yves Congar kennen we minder. Hij kreeg in de jaren 50 een doceerverbod en zijn boek “Vraie et Fausse Reformation dans l’Église” werd door Rome verguisd. Hij werd in ballingschap gestuurd wegens zijn steun aan de priester-arbeiders. Johannes XXIII had het werk van Congar leren kennen toen hij pauselijk nuntius was in Frankrijk. Hij bezorgde Congar eerherstel door hem als expert aan te stellen en te laten meeschrijven aan discussiedocumenten en officiële rapporten. De man zou later zelfs de kardinaalshoed krijgen. Congar verbleef in het Belgisch college en zal ongetwijfeld steun gevonden hebben bij de Belgische delegatie. Kardinaal Suenens, was één van de 4 moderatoren en oefende een grote (progressieve) invloed uit. De Belgische delegatie met alle bisschoppen en ook de missiebisschoppen (60 man sterk) was zo belangrijk en zo invloedrijk, mede door de ondersteuning van sterke
theologen, dat ze algauw de squadra Belga genoemd werd, het Belgisch elftal.
17
Vaticanum II bracht o.a. volgende fundamentele inzichten op de
voorgrond: de Kerk is het volk van God en iedereen is daarin gelijk door hetzelfde doopsel. De paus is als bisschop van Rome de eerste onder de gelijken. Dus weg met de piramidale structuur waar de macht van boven naar beneden wordt uitgeoefend. Men zocht naar een vorm van collegiale leiding van de Kerk. Ook leken delen in het dienstwerk van de Heer. Het
permanente diaconaat dat in de nevelen der tijd zo goed als verdampt was, werd opnieuw ingesteld. De liturgie moet naar de leken toegaan opdat ze maximaal zouden kunnen participeren. Daartoe moeten de liturgische ruimten en voorzieningen worden aangepast. Voor sommigen ontketende men hierdoor een nieuwe beeldenstorm. Er was nog veel meer, maar onze tijd is hier beperkt. Sacrosanctum Concilium was het eerste belangrijke document dat werd goedgekeurd over de hervorming van de liturgie. De herwaardering van de woorddienst en het verschuiven van misoffer naar maaltijdgebeuren veroorzaakten een grote aanpassing van het kerkinterieur. Het mysterieuze offergebeuren dat ver van de gelovigen, in een vreemde taal en soms hoogverheven met veel pracht
en praal door gewijde actoren werd voltrokken werd ineens een herkenbaar maaltijdgebeuren aan een vieringaltaar vlakbij de mensen in de volkstaal met veel aandacht voor lezingen en verkondiging als wegwijzers en inspiratiebron voor het dagelijkse leven. De preekstoel verloor zijn functie en verdween niet zelden uit de kerk. Microfoons bij lezenaars en altaar droegen bij tot de betrokkenheid van de gelovigen bij de liturgie. Vaticanum II kwam zeker geen ogenblik te vroeg in de
18
kerkgeschiedenis. Over de resultaten zal nog lang geredetwist worden. De 16 officieel gepubliceerde documenten mogen dan wel echte
compromisteksten zijn, maar zeker is dat daarin waardevolle elementen uit het rijke verleden van ons geloof werden herontdekt, accenten verlegd. De opvolging van paus Johannes XXIII door paus Paulus VI vertraagde ontegensprekelijk sommige progressieve bewegingen. Hij onttrok o.a. de discussies over vruchtbaarheid en seksualiteit aan de vergadering en kwam later met de “conservatieve” encycliek Humanae Vitae. Voor het eerst gaven de concilievaders ook toe dat vanuit Rome in het verleden verkeerde beslissingen werden genomen. Ook dat was nooit eerder gebeurd. De opening naar andere christelijke Kerken en andere levensbeschouwingen mogen we evenzeer een aardverschuiving noemen. Voor Mgr. Lefebvre was het aanleiding om zich van Rome af te scheuren,
het concilie niet te erkennen en terug te keren naar de geloofsinterpretatie en -beleving zoals ze voordien was: met priesters in soutane, de mis in het Latijn met de rug naar het volk, de oude catechismus als leer enz. Een gevestigd en wereldomvattend instituut zoals de RKK moet leven met de kansen en de uitdagingen die de geschiedenis elke tijd opnieuw aanbiedt. Steeds zullen er voor – en tegenstanders zijn: mensen die vinden dat de evolutie voorwaarts niet snel genoeg gaat en mensen die vinden dat het allemaal te snel gaat en daarom ook verkeerd. Pater Congar benadrukt in zijn dagboek op de laatste dag van het concilie, 8 december 1965 dat het concilie geen eindpunt is. Hij schreef de wijze woorden: “ …alles blijft te doen.” [Geef een citaat uit het document of de samenvatting van een interessant punt op. Het tekstvak kan overal in het document worden neergezet. Ga naar het tabblad Hulpmiddelen voor tekenen als u de opmaak van het tekstvak voor het blikvangercitaat wilt wijzigen.]
Tekst van Leo Vereecken. (Vergissingen en fouten zijn helemaal op rekening van voornoemde.)
Meer info en literatuur zie bij Bronnen hieronder.
19
Bronnen: 1. www.volgconcilie.be gestart door de
KU-Leuven in 2012, 50 jaar na de start van Vaticanum II.
2. Kerk zijn 50 jaar na Vaticanum II door prof. Mathijs Lamberigts. http://www.kerknet.be/admin/files/assets/subsites/2388/documenten/Kerk_zijn_50_jaar_na_Vaticanum_II.pdf
3. http://www.religieuserfgoed.be/crkc/vernieuwing-van-het-kerkinterieur-na-het-tweede-vaticaans-concilie
4. Vrees voor verandering in de kerk Als vuursteen: 50 jaar na Vaticanum II http://www.wijselijkonwetend.org/als-vuursteen-50-na-vaticanum-ii/ en /de-bekering-tot-oecumene-van-vaticanum-ii/
5. 50 jaar ‘Sacrosanctum Concilium’ – Bijbel en liturgie sinds Vaticanum II. Door Paul Kevers in EZRA Bijbels tijdschrift 20: december 2013. http://www.vlaamsebijbelstichting.be/?p=5227
6. Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) en het Aggiornamento van de Katholieke Kerk. http://users.telenet.be/denise.dinjart/Theologie/Vaticanum%20II.htm
7. Vatican II As Ecumenical Council: http://www.jknirp.com/congar4.htm
8. Artikel Tweede Vaticaans Concilie http://www.rkk.nl/katholicisme/encyclopedie/t/tweede_vaticaans_concilie
9. Foto’s van http://www.kuleuven.be/thomas/page/tussen-droom-en-daad/ Ook uitgebreid dossier over Vaticanum II op deze site. Deze site ondersteunt het godsdienstonderwijs al vele jaren op voortreffelijke wijze.
20
21
Is er nog leven na
" trouwen" en wat denken jonge mensen
daar vandaag over?
OFWEL gaan we samen wonen. Als alles goed gaat tussen ons, waarom dan trouwen ? Gaat het niet goed, dan kunnen wij nog altijd scheiden! Niet trouwen lijkt in deze optiek dus logisch. Deze bedenkingen komen voort uit ontmoediging(cynisme?) Trouwen wordt hier eerder gezien als een 'binding' in plaats van een 'verbondenheid'. OFWEL gaan wij samen wonen en we regelen dat gewoon burgerlijk omwille van de opvoeding van de kinderen, omwille van de erfenis enz.
Dit 'soort trouwen' komt voort uit practische motieven en verwijst naar twee fundamentele waarden die in elk trouwboekje uitdrukkelijk vermeld worden: - een contract van gelijkheid: een man is evenveel waard als een vrouw. - een goede overeenkomst over ieders inbreng waarbij rechten en plichten zijn vastgelegd in een fiftyfifty accoord. Dat is burgerlijk trouwen ! OFWEL …
Daarnaast zijn er echter ook koppels die nog een andere ambitie hebben voor hun huwelijksleven. Voor hen is een rechtvaardige overeenkomst ook nodig maar het volstaat niet voor hen. Zij willen hun leven met elkaar verbinden en vinden het nodig om elkaar hun levenslange liefde ook aan elkaar te beloven. Hoe doen ze dat?
22
Zij vullen heel persoonlijk deze belofte in en beloven voor mekaar en voor God :
'Ik wil van u houden in goede en kwade dagen, in armoede en in rijkdom, in ziekte en gezondheid, alle dagen van ons leven samen.' Om die belofte te kunnen waarmaken is natuurlijk de communicatie tussen man en vrouw de essentiële voorwaarde. Want de kwaliteit van een relatie wordt grondig bepaald door de kwaliteit van de communicatie tussen man en vrouw. Want al het onuitgesprokene zal hoe dan ook de relatie moeilijker en
armer maken, vroeg of laat. Encounter Vlaanderen brengt deze trouwlustige koppels die een droom hebben over hun huwelijk samen om tijdens een weekend daar ervaring van op te doen. Want in een relatie die echte nabijheid opbouwt, kan men ook elkaar- zelfs ongewild - heel diep kwetsen en dat weet elk liefhebbend mens. Wat bijna niemand weet, is dat wij elkaar evenzeer kunnen helen met dezelfde kracht waarmee wij elkaar konden kwetsen en dit tot in de verzoening toe. Zo kan mijn beminnen altijd meer worden dan gisteren en toch nog minder zijn dan morgen! Dat is trouwen voor een gemeenschap of het avontuur van een Mission Impossible !?!? Meer hierover op onze website : samennaarmeer.be
Priester Hugo Dierick
23
24
S I N T - P A U L U S P A R O C H I E
T E G E N A R M O E D E
N O C T U R N E
in de Sint-Pauluskerk (ingang Veemarkt) op vrijdag 27 november 2015 om 20 uur (deuren 19u30)
SACRALE MUZIEK - LIEDEREN – PIANO – CELLO – VIOOL
OPERA - MUSICAL EN LICHTE SALONMUZIEK Met dit initiatief trachten wij onze hulpverlening aan de zwaksten in onze
samenleving te handhaven door : het verschaffen van warme maaltijden / sociale begeleiding / aandacht voor daklozen / gepaste hulp in heel dringende noodsituaties / persoonlijke budget-begeleiding / huisbezoek / betrokkenheid bij het lot van de kinderen. Alléén met de steun van velen is het mogelijk om onze werking in de armenzorg voort te zetten. Daarom vragen wij om uw steun via volgende mogelijkheden: KAARTEN aan € 10 (incl. één drankbon) zijn verkrijgbaar vanaf 15 augustus iedere zondag na de misviering van 10:30u aan de balie in
de Sint-Pauluskerk of een mailtje naar [email protected] Na betaling op BE40 3631 2054 4263 BBRUBEBB van SINT - PAULUS CARITATIEF (met mededeling: “Nocturne met uw naam en adres en het aantal kaarten”) liggen uw kaarten op 27 november 2015 klaar aan de balie. SPONSOREN kan door minimum € 100 te storten op de hierboven vermelde bankrekening (met mededeling: “sponsor Nocturne - naam en adres”). Na betaling zullen twee kaarten voor u klaarliggen aan de balie. Bij tijdige betaling wordt uw naam als sponsor vermeld in het programmaboekje. GIFTEN worden op voormelde bankrekening in dank aanvaard (met mededeling: gift nocturne). Voor uw financiële hulp onze oprechte dank in naam van de mensen in armoedesituaties.
JPh / 2015
25
PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER
SEPTEMBER zo 06 10:30 u Orgelmis Doopviering Max Mathijsen Doopviering Viktor Van Crombrugge ma 07 14:00 u Vergadering St.Vincentius zo 13 10:30 u Koormis voor Broederschap Heilig Kruis 11:30 u Doopviering Maite en Amelie Van Gelder Doopviering Mariebelle Bovy Open monumentendag di 15 10:00 u Raad van bestuur – muziekkapel vr 18 Jaarlijkse viering Sint Paulusvrienden za 19 13.30 u Huwelijksviering Michiel Thiessen en Laura Abbeel zo 20 10:30 u Orgelmis zo 27 10:30 u Koormis tgv. “Dag der zeelieden” Doopviering Laura Liekens wo 30 14:00 u Vergadering werkgroep “Nocturne”
OKTOBER
zo 04 10:30 u Koormis voor Broederschap
O.L.Vrouw van de Rozenkrans ma 05 14:00 u Vergadering St.Vincentius zo 11 10:30 u Koormis voor Broederschap O.L.Vrouw
van de Rozenkrans Processie met Scheldewijding. wo 14 18:00 u Parochieraad in de Sint-Pauluscrypte za 17 14:00 u Huwelijksviering zo 18 10:30 u Dankviering zuster Hadewych –
26 jaar pastoraal werk 15:00 u Vrij concert door “Frances Holland School Choir” (GB)
onder voorbehoud zo 25 10:30 u Orgelmis kinderviering
verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, Sint-Paulusstraat 22 – 2000 Antwerpen
foto’s: SP. Vrienden-Wikipedia- P. Scheelen- auteurs 63
