S12 bai 14 anh huong cua moi truong len bieu hien kieu gen

Giáo viên: Mẫn Hoàng Huy

TIẾT 13 – ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN

I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG

Dây khoai lang trồng ở môi trường ẩm ướt

Dây khoai lang trồng ở môi trường khô cằn

Gen và tính trạng có mối quan hệ như thế nào?

- Sự biểu hiện cuả gen qua nhiều bước nên có thể bị nhiều yếu tố môi trường (bên trong và bên ngoài cơ thể) chi phối

Gen ( ADN) mARN Chuỗi polipeptit Prôtêin tính trạng Phiên mã dịch mã Biểu hiện



II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG

VD1: Giống Thỏ Himalaya

-Toàn thân có bộ lông trắng muốt.

- Đầu mút cơ thể như tai, bàn chân, đuôi và mõm có màu đen.

Tại sao các tế bào của cùng một cơ thể, có cùng một kiểu gen nhưng lại biểu hiện ra những kiểu hình khác nhau ở các bộ phận cơ thể khác nhau?




VD1: Giống Thỏ Himalaya

- Các tế bào ở đầu mút cơ thể, nhiệt độ thấp, tổng hợp được sắc tố melanin, lông đen.

- Các tế bào ở vùng thân nhiệt cao, gen không biểu hiện, không tổng hợp được melanin, lông trắng.



Thí nghiệm chứng minh:

Cạo phần lông trắng trên lưng thỏ và buộc vào đó một cục nước đá. Tại vị trí này, lông mọc lên lại có màu lông đen.




VD2: Hoa Cẩm Tú Cầu

Cùng Kiểu gen nhưng màu sắc có thể biểu hiện ở các dạng

trung giai giữa tím và đỏ tùy thuộc và độ pH của đất.




VD3: Bệnh phêninkêtô niệu ở người

- Do một gen lặn trên NST thường quy định.- Do rối loạn chuyển hóa axit amin phêninalanin- Hậu quả: thiểu năng trí tuệ.- Phát hiện sớm và ăn kiêng giảm thức ăn có phênialanin phát triển bình thường.

Từ các ví dụ trên, ta có thể kết luận về mối quan hệ Từ các ví dụ trên, ta có thể kết luận về mối quan hệ giữa KG - môi trường - KH như thế nào?giữa KG - môi trường - KH như thế nào?

* Kết luận: Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen với môi trường cụ thể.




III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN

1. Khái niệm mức phản ứng

- Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau

Kiểu gen 1 + môi trường 1 kiểu hình 1



…Kiểu gen 1 + môi trường n kiểu hình n





Ch

iều

cao

cây

(cm

)

Độ cao so với mặt nước biển (m) Độ cao so với mặt nước biển (m)

50

-

-

-

-

-

-50

0-

-

-

-

-

030 30501400 3050140030

Mức phản ứng của 2 kiểu gen khác nhau (a và b) của loài cỏ thi với độ cao so với mặt nước biển.

Loài a Loài b

2. Đặc điểm






Bê sinh đôi

2. Đặc điểm

Giống lúa OMCS 2000

Giống OMCS2000 (KG)

Chăm sóc tốt ( MT1)

NS 4 -5 Tấn/ ha ( KH2 )

NS 2-3Tấn/ha (KH3 )

NS 6- 8 Tấn/ ha ( KH1 )

Chăm sóc bình thường ( MT2 )

Chăm sóc kém ( MT3 )

Nhà A Nhà B Nhà C






- Mức phản ứng do gen quy định, mỗi gen có mức phản ứng riêng.- Các tính trạng số lượng: năng suất, khối lượng, tốc độ sinh trưởng, sản lượng trứng sữa... Có mức phản ứng rộng.- Các tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp.

2. Đặc điểm:

3. Cách xác định mức phản ứng của một kiểu gen

- Động vật: sinh đôi cùng trứng.

- Thực vật: Cắt các cành của một cây đem trồng trong những điều kiện môi trường khác nhau.





1. Khái niệm mức phản ứng2. Đặc điểm:

- Hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau gọi là sự mềm dẻo về kiểu hình (thường biến).- Do sự tự điều chỉnh về sinh lí giúp sinh vật thích nghi với những thay đổi của môi trường.- Mức độ mềm dẻo về kiểu hình phụ thuộc vào kiểu gen.- Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong 1 phạm vi nhất định.

4. Sự mềm dẻo về kiểu hình(thường biến):3. Cách xác định mức phản ứng của một kiểu gen





1. Khái niệm mức phản ứng2. Đặc điểm:

4. Sự mềm dẻo về kiểu hình (thường biến):

Giống → kĩ thuật → năng suất .- Đẩy mạnh công tác giống: chọn, cải tạo, lai giống.- Tăng cường các biện pháp kĩ thuật: xử lí, chăm sóc, phòng trừ bệnh …- Xác định đúng thời gian thu hoạch.

5. Ý nghĩa

3. Cách xác định mức phản ứng của một kiểu gen





MT-1MT-1

MT-2MT-2

. . .. . .

MT-3MT-3 KH-3KH-3

KH-nKH-n

n MTn MT

. . .. . .

KH-1KH-1

KH-2KH-2

n KHn KH

MỨC PHẢN ỨNGMỨC PHẢN ỨNG

KIỂ

U G

EN

- I

KIỂ

U G

EN

- I

MT-nMT-n

1 KG1 KG

Câu 2. Khi nói: Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng “má lúm đồng tiền” có chính xác không? Nếu cần thì phải sửa lại câu nói này như thế nào?

Câu 1. Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ?

- Trả lời các câu hỏi và làm bài tập cuối bài.

- Làm các bài tập trong sách bài tập. - Đọc phần “em có biết” cuối bài học. - Đọc bài mới trước khi tới lớp.

Documents

S12 bai 14 anh huong cua moi truong len bieu hien kieu gen