S7-300 PLC

8/7/2019 S7-300 PLC

http://slidepdf.com/reader/full/s7-300-plc 1/66

S7 300 TEMEL SEVİYE

EĞİTİM NOTLARI

HAZIRLAYAN

ÖZGÜR TURAY KAYMAKÇI

E-mail : [email protected]

İ.T.Ü. Elektrik – Elektronik Fak.

Kontrol Mühendisliği Bölümü

Endüstriyel Otomasyon Laboratuarı

8/7/2019 S7-300 PLC


2

S7 300 Temel SeviyeEğitim Notları

Özgür KAYMAKÇI - İ.T.Ü. Endüstriyel Otomasyon Lab.

[email protected]

S7 300 – Temel Seviye

S7 300 Temel Seviye Konu Başlıkları

•S7300’ün Genel Özellikleri

•S/300’ün Modüler Donanım Yapısı

•PC-PLC Haberleşmesi

•STEP 7 Simatic Manager

•Program Oluşturma

•Donanım Yapısı Oluşturma

•PLC’nin Çalışma Felsefesi

•Programlama Teknikleri

•Yapısal Programlama Elemanlar ı

•Program Bloklar ını Oluşturma

•Program Yazım Editörü

•Program Gösterilimi

•Sayı Formatlar ı

•İkili Mantıksal İşlemler

•Temel Mantıksal İşlemler

•Kurma-Silme Komutlar ı

•Çıkan Kenar ve Düşen Kenar Algılama Komutlar ı

•İkili Mantıksal İşlemlerin İçeriğini Bir Haf ıza Elemanında Saklamak

•Zamanlama İşlemleri

•Gecikmeli Zamanlayıcı (S_ODT)

•Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı (S_ODTD)

•Düşen Kenara Göre Gecikmeli Zamanlayıcı (S_OFFDT)

•Darbe Zamanlı Zamanlayıcı (S_PULSE)

•Uzatılmış Darbe Zamanlı Zamanlayıcı (S_PEXT)

8/7/2019 S7-300 PLC


3



[email protected]

S7 300 – Temel Seviye

•Sayma İşlemleri

•İleri Sayıcı(CU)

•Geri Sayıcı(CD)

•İleri-Geri Sayıcı(CUD)

•Kar şılaştırma Komutlar ı

•Kar şılaştırma Komutlar ının Sayıcılarla Beraber Kullanılması

•Dönüştürme Komutlar ı

•BCD < ─ > 16 bitlik Tamsayı(INT)

•BCD < ─ > 32 bitlik Tamsayı(INT)

•16 Bitlik Tamsayı(INT) ─ >32 bitlik Tamsayı(INT)

•32 Bitlik Tamsayı(INT) ─ >32 bitlik Gerçek Sayı(Floating Point)

•16 bitlik Sayının Bit Düzeyinde Eşleniğini Alma

•16 bitlik Sayının Eşleniğini Alma

•32 bitlik Sayının Eşleniğini Alma

•32 Bitlik Gerçek Sayıyı 32 Bitlik Tamsayıya Dönüştürme

•ROUND

•TRUNC

•FLOOR

•CEIL

•Sembolik adresleme ve Sembol Tablosu

•Değişken Tablolar ının Oluşturulması(VAT)

8/7/2019 S7-300 PLC


4



[email protected]

S7 300

Genel Özellikler

Orta performanslı işler için geliştirilmiş modüler PLC sistemi

Farklı farklı otomasyon problemlerine cevap verebilecek nitelikte

zengin ürün çeşidi Proseste bir geliştirme gerektiğinde kolay ve sorunsuz olarak

genişleme olanağı

MPI, Profibus ve Endüstriyel Ethernet gibi haberleşme ağlar ına

bağlanabilme olanağı

Programlama aşamasında geniş bir komut kümesine destek sağlaması

SCL, Graph gibi üst düzey programlama teknikleriyle

programlayabilme

8/7/2019 S7-300 PLC


5



[email protected]

Modüler Yapı

GüçKaynağı

CPU

HaberleşmeModülü

İşaret

Modülleri

Ask ı

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


7



[email protected]

CPU Yapısı

MRES :Haf ıza Reset

STOP :Durma Modu

RUN :Çalışma Modu,bilgisayar

taraf ından sadece okuma anlamında

ulaşım mümkün.

RUN-P :Çalışma modu, bilgisayar

taraf ından hem okuma hem de

yazma anlamında erişme mümkün.

SF: Grup Hatası, CPU’da yada

modüllerde bir hata var

BATF: Pil hatası,pilin gerilim seviyesi

düşük yada pil yok

DC5V:5 Volt DC sinyali

FRCE :Bir yada daha fazla giriş yada

çık ış zorlanıyor

RUN :CPU çalışmaya başlarken yanı p

söner, çalışma modunda ise sürekli

yanar.

STOP :Durma modunda sürekli yanar.

Haf ızayı sıf ırlama işlemi süresince

yavaş bir şekilde yanı p söner,işlemin bitmesiyle beraber hızlı olarak yanı p

söner.

Çalışma Modu SeçimAnahtar ı

Durum LED’leri

MPI Bağlantı Noktası

Haf ıza Kartı GirişYuvası

SFBATFDC5VFRCERUNSTOP

RUN-PRUN

STOPM-RES

SIMATICS7-300

PilMPI

8/7/2019 S7-300 PLC


8



[email protected]

PC-PLC Haberleşmesinin Sağlanması

CP 5611 Haberleşme Kartı

PCI Yuvasına tak ılıyor.CP 5511 Haberleşme Kartı

PCMCIA Yuvasına tak ılıyor.

Simatic S7,PC Adaptör

USB-RS485(MPI) dönüştürücü

MPI Kablo

PC ile PLC arasındaki haberleşmeyi sağlamak için farklı çözümler söz konusudur.

ISA Yuvası üzerinden ( Ör : MPI-ISA Card )

PCI Yuvası üzerinden ( Ör : CP5611 )

PCMCIA Yuvası üzerinden ( Ör : CP5511 )

USB çık ışı üzerinden ( Ör : Simatic S7,PC Adaptör)

8/7/2019 S7-300 PLC


9



[email protected]

PC – PLC Haberleşmesinin Sağlanması

PC-PLC bağlantısını sağlayabilmek için bu iki cihaz arasındaki haberleşmeyi

sağlayan cihazın ayarlar ı yapılmalıdır. Bu işlem STEP 7 ile beraber gelen PG-

PC-Interface programı vasıtasıyla yapılır.

→Start→ SIMATIC→ STEP 7→ Set PG-PC-Interface

2. Adım

Program çalıştır ıldığında kar şımıza gelen pencere kullanacağımız arayüzün

belirlendiği penceredir.

1. Adım

8/7/2019 S7-300 PLC


10



[email protected]


3. Adım

Bu pencerede PC-PLC haberleşmesini sağlamaya yönelik geliştirilen arayüzler

mevcuttur. Haberleşmenin sağlanacağı arayüz seçilip “Install” a basılır.

4. Adım

Seçilmiş olan haberleşme arayüzü yüklenmiş olarak belirecektir. Bundan sonra

“Close” a basılır.

8/7/2019 S7-300 PLC


11



[email protected]


5. Adım

PC ile PLC arasındaki haberleşme

protokolü olan MPI’ın özelliklerini

belirlemek üzere ilk olarak “PC

Adapter(MPI)” seçilir ve arkasından

“Properties” e basılır.

Bu sayfada, kullanılan

arayüzün PC ile haberleşme

için kullandığı fiziksel ortam

belirlenir.

6. Adım

8/7/2019 S7-300 PLC


12



[email protected]

MPI adress: PC’nin, MPI ağına bağlandığında alacağı adres belirlenir.

Tımeout: MPI ağında bir hata oluştuğunda ağın ne kadar süreyle izleneceğini

belirler. Mesela ağda haberleşme yoğunluğundan dolayı cevap paketlerinde bir

gecikme olduğunda ayarlanan süre kadar PC cevabın gelmesini bekler.

Alabileceği değerler 10 s., 30 s., ve 100 s.’dir

Transmission Rate: Ağda kullanılacak haberleşme hızı belirlenir.

Alabileceği değerler 1.5 Mbps., 187.5 Kbps., 19.2 Kbps.’dır

Highest Station Adress: Ağa bağlı olan cihazlara verilebilecek en yüksek adres

girilir.

Alabileceği değerler 15, 31, 63, 126’dır.


7. Adım

8/7/2019 S7-300 PLC


13



[email protected]

STEP 7 Simatic Manager

Başlamak için Simatic Manager iconuna basın.

veya

Start→ All Programs→ SIMATIC→ Simatic Manager

Program çalıştığında ilk defa kullananlar için kolaylık oluşturması adına

Yeni Proje Sihirbaz ı ile başlar. Bu sihirbaz ile projede kullanılacak CPU,CPU’nun MPI haberleşme adresi ve program esnasında gerekebilecek olan organizasyon bloklar ı belirlenir ve proje içerisine yerleştirilir.

Aşağıda verilen Yeni Proje Sihirbazı ile değil de klasik bir şekilde projeyioluşturmak istediğimizde kar şımıza gelecek olan sayfa görüntüsüdür.

Yeni proje açar

PC’ye kaydedilmiş projeyi açar

PC’ye bağlı olan haberleşme arayüzüüzerinden ulaşılabilecek haberleşmenoktalar ını gösterir.

8/7/2019 S7-300 PLC


14



[email protected]


2. Haberleşme ayarlar ı doğru yapıldığı takdirde (Accessible Modes)

düğmesine basıldığında PC’ye arayüz üzerinden bağlı olan bütün PLC’ler

görünecektir.

MPI ağı, seri olarak kendine has bir protokolle, RS 485 fiziksel

katmanı üzerinden haberleşen bir ağ yapısıdır. Ağdaki haberleşme

hızı, ağdaki modülleri birbirine bağlayan haberleşme kablosunun uzunluğuna

ve ağda haberleşen modül sayısına bağlıdır. Bu bağlamda PC ile PLC

arasındaki haberleşme hızını ve timeout süresini ağın durumuna uygun olarak

seçmek gerekir.

Eğer haberleşilmek istenilen PLC bir MPI ağına bağlı ise “Accessible Nodes”

ikonuna basıldığında, PC hem bu PLC’yi hem de ağdaki diğer modülleri bulur.

Program PC’den çıkan MPI kablosunun bağlı olduğu modülü ekstradan

belirtmek için MPI adresini belirttikten sonra yanına “(Direct)” yazar.

8/7/2019 S7-300 PLC


15



[email protected]


Proje Oluşturma

Simatic Manager ekranında “ New Project/Library” ikonuna basıldığında projeoluşturma sayfası belirir. Buradan oluşturulacak olan projenin ismi, tipi girilir.

Oluşturulacak olan proje eğer bir değişiklik yapılmazda standart olarak

C:\Program Files\Siemens\Step7\s7proj

dizini altına kaydedilir.

8/7/2019 S7-300 PLC


16



[email protected]


İstasyon Oluşturma

Simatic Manager bünyesinde proje sadece PLC’ye yüklenecek olan kodkümesini içermez aynı zamanda PLC’ye ait donamım yapısı ve haberleşmeyapısını da içermektedir. Bu bağlamda oluşturulan projedeki veriler proje

bünyesinde objeler şeklinde hiyerar şik bir yapıda saklanır.

Insert→

Station→

Simatic 300 Station ile projenin içerisine bir S7 300istasyonu yerleştirin.

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


18



[email protected]


PS 307 5A

CPU 315-2 DP

DI16xDC24V

DO16XDC24V/0.5A

AI4/AO2

Donanım Yapısını Oluşturma

Yukar ıdaki gibi bir donanım yapısı HWConfig. programı

yardımıyla şu şekildeoluşturulur. İlk olarak katalogdan S7 300 için ask ıseçilir. Arkasından 1 no.luyar ık işaretlendikten sonrakatalogdan PS başlığı

altından verilen özellikleresahip olan güç kaynağı

seçilir. Arkasından 2 no.luyar ık seçilir ve CPU-300

başlığı altından uygunişlemci tercih edilir. 3 no.luyar ığı fiziksel olarak CPUdoldurduğundan burası boş

bırak ılarak 4 no.lu yar ık seçilir. DI-300 başlığından uygun dijital giriş modülü tercih edilir. Aynı

işlem 5 ve 6 no.lu yar ıklar için tekrarlanır.

8/7/2019 S7-300 PLC


19



[email protected]

Proje: Donanım ve diğer yapılar ın(MPI, Profibus gibi) saklandığı

klasör

Simatic S7300 Station : Uygun donanım yapısının ve CPUdatalar ının saklandığı klasör

Symbols: Sembolik adresleme için genel sembollerin saklandı

ğı

veri tablosuSources: Geliştirilen STL, SCL yada GRAPH tabanlı program parçacıklar ınınkaynak kodlar ı saklanır.

Blocks: Lojik Bloklar(OB, FB, FC, SFB ve SFC), Data Bloklar ı, Sistem DataBloklar ı ve Değişken Tablolar ı saklanır.


8/7/2019 S7-300 PLC


20



[email protected]

PLC’nin Çalışma Felsefesi

PII

Zamanlayıcı

Sayıcı

Hafıza Alanı

PIQ

Giriş GörüntüBelleği(PII)’dekideğerleri yeniler.

PLC’nin haf ızasındaki program parçası

Satı

r 1. Satır

2. Satır

.

n. Satır

Çık ış GörüntüBelleği(PIQ)’deki

değerleri çık ışaaktar ır.

Giriş birimlerindeki değerler Giri ş Görüntü Belle ğ i(PII)’ne kaydedilir. Bu

değerler bir sonraki çevrime kadar değişmez.

Program belleğindeki komutlar adım adım sırayla işlenir. Programda kullanılan girişdeğerleri giriş görüntü belleğine yazılan değerlerdir ve bir program çevrimi süresince

değişmez. Hesaplanan çık ış değerleri Ç ık ı ş Görüntü Belle ğ ine(PIQ) kaydedilir.

Hatalı çalışma durumlar ı incelenir. Hata yoksa çık ış görüntü belleğine kaydedilen

değerler çık ış birimine aktar ılır. Çık ış birimine aktarma işlemi tamamlandıktan sonra

tekrar birinci adıma dönülür. Çık ış birimine aktar ılan değerler bir sonraki çevrime kadar

değişmez.

8/7/2019 S7-300 PLC


21



[email protected]

Programlama Teknikleri

Lineer Programlama

OB1

.

..

Proje bünyesinde PLC için geliştirilen

program tek bir blok üzerinden programlanır.

Alt program gibi yapılar kullanılmaz. Çözüm

tek bir program parçası ile üretilir.

Yapısal Programlama

OB1

.

.

....

FC1 FB3

DB30

Bu programlama tekniğinde program uygun alt parçalara

bölünür. Ana Program ise bunlar ı çağıran bir yapıda

programlanır. Hem projenin tasar ımı hem de işletilmesi aşamasında

kullanıcılara kolaylıklar sağlar.

8/7/2019 S7-300 PLC


22



[email protected]

STEP 7’de Yapısal Programlama Elemanları

OB: Organizasyon Bloklar ı işletim sistemi taraf ından çağr ılan bloklardır.

İşlevlerine göre farklı farklı organizasyon bloklar ı mevcuttur. Mesela OB1

ana programı

n koşturulduğu organizasyon bloğudur. Bunun yanı

nda OB35zamana bağlı kesmeli çalışan organizasyon bloğudur. CPU’nun tipine göre

organizasyon bloklar ın sayısı değişebilir.

FC/FB: Fonksiyon ve Fonksiyon Bloklar ı yapısal programlama mantığı

içerisinde gelişmiş bir alt program gibi davranan yapılardır. Kompleks

program parçalar ını küçük, takip edilebilir yapılara bölmek için

kullanılabilir.

SFC/SFB: Sistem Fonksiyon ve Sistem Fonksiyon Bloklar ı CPU ile

birlikte gelen hazır yapılardır.

DB: Veri Bloklar ı veri saklanmak için kullanılan yapılardır. Özel ve Genel

olmak üzere iki farklı tipi mevcuttur.

OB

FC

FC

FB FCFB

SFC

SFB

SFC

FB

FC

DB

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


24



[email protected]

Programın Yazılması

Oluşturulan program bloğu üzerine iki defa kliklediğimizde program

yazmak için geliştirilmiş olan “ LAD, STL, FBD – Programming S7 Blocks”

programı bünyesinde istemiş olduğumuz blok açılır.

Programın kodunun

geliştirildiği ortam

Temel

programlama

elemanlar ı

PLC’yi programlayabilmek

için çağıracağımız tüm

komutlar ı içeren katalog

Yeni Network oluşturur.

Geliştirilen kodu PLC’ye yükler.

Gözlemleme(Monitor) işlevini aktif hale getirir.

Sembolik gösterilimi aktif hale getirir.

8/7/2019 S7-300 PLC


25



[email protected]

Program Gösterimi

I0.0 &

=

Q4.0

Network 1

Network 2

I0.2

I0.3

&

I0.1

Q4.1

>=

=

Q4.1

Bir kumanda ya da kontrol sisteminin çözümüne ilişkin sözel ya da

matematiksel kurallar ın PLC program belleğine aktar ılması özel bir

programlama dili ve derleyicisi aracılığıyla yapılır. PLC programlama dilleri,

komut ile programlama ve grafiksel programlama olarak iki ana başlık

altında toplanabilir.

Programın geliştirildiği ortam olan LAD, STL, FBD – Programming S7

Blocks da 3 farklı şekilde program geliştirmek mümkündür. Bunlardan birikomut ile programlama tekniğine diğer ikisi ise grafiksel programlama

tekniğine girer. Bunlar aşağıdaki gibidir.

Komut Listesi(STL)

I0.0 I0.1

Q4.0

Q4.0

Network 1

Network 2

I0.2 I0.3 Q4.1

Merdiven Diyagramı(LAD)

Fonksiyon Blok Diyagramı(FBD)

Network 1

A I 0.0

A(

O I 0.1

O Q 4.0

)

= Q 4.0

Network 2

A I 0.2

A I 0.3

= Q 4.1

8/7/2019 S7-300 PLC


26



[email protected]

Sayı Formatları

Bit

Ör: I0.0, I0.1, Q4.0, MW5.9

Byte(B)

Ör: MB9, IB3, QB4

Interger(I)

Ör: MW10, MW12, IW0

Double Integer(DI)

Ör: MD10, MD14, IW0

Floating Point

Ör: MD10, MD14

1 Byte = 8 Bit

1 Integer = 16 Bit

1 Integer = 2 Byte

1 Double Integer = 32 Bit

1 Double Integer = 4 Byte

İşaretsiz Tam Değer İşaretli Tam Değer

Byte 0…255 -127…128

(0…FF) (80…7F)

Integer 0…65535 -32,768…32,767

(0…FFFF) (8000…7FFF)

Double Integer 0…4,294,967,295 -2,147,483,648… 2.147,483,647

(0…FFFFFFFF) (8000 0000…7FFF FFFF)

8/7/2019 S7-300 PLC


27



[email protected]

Sayı Formatları

I 3.4

Byte’ın kaçıncı biti olduğu

Ayraç

Byte numarası

Adres Tipi

MB20

LSB0

MSB7

MB20

Haf ıza bölgesini belirtir

Haf ıza alanını belirtir

Haf ıza formatını belirtir

I 0

I 1

I 2

I 3

I 4

I 5I 6

I 7

MSB LSB0234567 1

8/7/2019 S7-300 PLC


28



[email protected]

Sayı Formatları

BCD

Integer =125

İşaret

0000 +

1111 -

1 2 5

BCD formatında her bir ondalık sayı 4 bitle ifade edilir.

16 bitlik bir alanda BCD formatında -999 ile 999 arasındaki sayılar

saklanabilir.

LSB

0

MSB

15 7MB20 MB218

MW20

LSB2324 16 0

MSB31 8

MW20

MB20 MB21 MB22 MB23715

MW22

MD20

8/7/2019 S7-300 PLC


29



[email protected]

İkili Mantıksal İşlemler

Kumanda devrelerindeki mantıksal işlevlerin gerçeklenmesi kontrol

birimine ilişkin ikili mantıksal işlemlerle yapılır. Elektropnömatik

kumanda devreleri için de geçerli olan bu tür işlemler komut (STL),

merdiven mantığı (LAD) veya fonksiyon blok (FBD) ile ifade edilebilir.

İkili mantıksal işlemlerdekullanılacak olan komutlar komutkatalogundaki “Bit logic”

bölümünün altındadır.

Yanda hem LAD hem de FBD içiniki mantıksal işlemlerdekullanılabilecek olan komutlar verilmiştir.

STL’de bu komutlarla aynı işlevisağlayan komutlar ın yanı sıra LADve FBD’de kar şılığı olmayankomutlar da mevcuttur.

LAD FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


31



[email protected]


Temel mantıksal işlemler bit düzeyinde şu adres alanlar ı için geçerlidir.

I0.0 &

I0.1>=

M0.1

>=I0.2

M0.0

&

=

Q4.1

FBD

STL

A(

AN I 0.0

AN I 0.1

O M 0.1

)

A(

ON I 0.2

O M 0.0

)

= Q 4.1

LAD

Q4.1I0.0

M0.1

I0.1 I0.2

M0.0

Mantıksal Fonksiyon

Q4.1 = [ ( I0.0 * I0.1 ) + M0.1 ] * [ I0.2 * M0.0 ]

I, Q, M, L, D, T, C

Problem

Q4.2 = M1.0 + [ I0.0 * I0.1 * ( I0.2 + Q4.2 )]

Q4.3 = [ ( I0.0 + I0.1 ) * I0.3 * I0.4 ] + I0.2

8/7/2019 S7-300 PLC


32



[email protected]


Kurma-Silme(SET-RESET) İşlemleri

LAD FBD

Kurma komutu, bir bitlik adres alanının içeriğini “1” yapar. Silme komutu ise bir bitlik adres alanının içeriğini “0”a çeker.

Geçerli Giriş Adresleri(Bit)

I, Q, M, L, D

8/7/2019 S7-300 PLC


33



[email protected]


Kurma veya Silme Baskın İki Kararlı İşlemElemanlarıKurma bask ın iki kararlı (RS) elemanın her iki girişi de 1 yapıldığında çık ışı 1, silme

bask ın iki karalı (SR) elemanın her iki girişi de 1 yapıldığında çık ışı 0 olur. Diğer giriş

değerlerinde silme kurma komutlar ı ile eşdeğerdir.

LAD FBD

Network 1

I0.0 Q4.0M0.0

I0.1

S

R

QSR

Network 2

I0.1 Q4.1M0.1

I0.0

R

S

Q

RS

I0.1

SR

M0.0

Network 1

Network 2

RS

M0.1

=

Q4.0

=

Q4.1

I0.0

I0.0

I0.1

S

R

R

S

I, Q, M, L, D


I, Q, M, L, D

Geçerli Çık ış Adresleri(Bit)

8/7/2019 S7-300 PLC


34



[email protected]


Çıkan Kenar ve Düşen Kenar Algılama Komutları

Bir işaretin yalnız çıkan veya düşen kenarlar ını algılamak için giriş işaretinin mantıksal

0’dan 1’e değişmesi veya 1’den 0’a değişmesi durumunda 1 program tarama süresince

mantıksal 1 işareti üreten komutlar kullanılır. S7 300 CPU’larda iki farklı tür kenar

algılama komutu mevcuttur.

1. RLO Kenar Değerlendirmesi

I, Q, M, L, D


LAD FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


35



[email protected]


2. İşaret Kenar Değerlendirmesi

I, Q, M, L, D


I0.0

Q4.0

Q4.1

Zaman Diyagramı

1 tarama süresi

1 tarama süresi

LAD FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


36



[email protected]


Lojik İfadenin İçeriğini Bir Haf ıza AlanındaSaklamaİkili mantıksal işlemlerin ara sonuçlar ını ikili sonuç komutu kullanmadan saklamaya

yarayan komuttur. Bu şekilde aynı ikili alt işlemi bir alt satırda yeniden yapılması

gerekmez.

I, Q, M, *L, D


* L adres alanı sadece lojik bloğun(FC, FB ve OB) değişken tablosunda bir geçici haf ıza

olarak tanımlanmış ise kullanılabilir.

LAD

FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


38



[email protected]

Zamanlama İşlemleri

Zamanlayıcı Değeri(TV)

Her bir zamanlayıcı için CPU’nun haf ızasında 16 bitlik bir bellek adresi ayr ılmıştır.

0111213

Zamanlayıcı için ayr ılmış 16 bitlik adres alanında 0 ile 11

no.lu bitler arasına BCD formatında zaman değeri, 12 ve

13 no.lu bitlere ise Zaman Çarpanı(Zaman Tabanı) yazılır.

14 ve 15 no.lu bitler ise kullanılmamaktadır.

Buna göre zamanlayıcılar ile 10 ms.’den 2 saat 46 dakika

ve 30 saniyeye kadar bir süre için gecikme yaratılabilir.

1

1

0

0

13. bit

10 s.1

1 s.0

0.1 s.1

0.01 s.0

ZamanÇarpanı

12. bit

Zamanlayıcı değerini iki farklı şekilde atamak mümkündür.

1. Hexadecimal formatta atama yapma

W#16#klmn

k : Zaman çarpanı

lmn : BCD formatında zaman değeri

1 saat,10 dakika ve 20 saniye için TV yerine W#16#3422 yazılmalıdır.

7 saniye 20 milisaniye için TV değeri olarak W#16#0702 yazılmalıdır.

2. S5 Time formatında atama yapma

S5T#wH_xM_yS_zMS

H: Saat M: Dakika S: Saniye MS: Milisaniye

1 saat,10 dakika ve 20 saniye için TV yerine S5T#1H10M20S yazılmalıdır.

7 saniye 20 milisaniye için TV değeri olarak S5T#7S20MS yazılmalıdır

8/7/2019 S7-300 PLC


39



[email protected]


S_ODT(SD) – Gecikmeli Zamanlayıcı

Gecikmeli Zamanlayıcı, Kurma(S) girişinin yükselen kenar ı ile zaman geriye doğru akar ve

öngörülen TV değeri dolduğunda Q çık ışı 1 olur. Kurma girişi 0 olana kadar(R=0 koşulunda)

veya Silme(R) girişinin 1 olmasıyla çık ış 1 olmaya devam eder.

Her zaman Silme girişinin önceliği vardır.

LAD FBD

Geçerli Adresler

S(bit) : I, Q, M, D, L, T, CTV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L, T, C

Q(bit) : I, Q, M, L, DBI(Int) : I, Q, M, D, LBI_BCD(Int) : I, Q, M, D, L

8/7/2019 S7-300 PLC


40



[email protected]


S_ODTS(SS) – Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı

Gecikmeli ve Mühürlemeli Zamanlayıcı, Kurma(S) girişinin yükselen kenar ı ile zaman

geriye doğru akar ve öngörülen TV değeri dolduğunda Q çık ışı 1 olur.

Kurma girişi 0 olsa bile zaman geriye doğru akmaya devam eder. Öngörülen TV değeri

dolduğunda Q çık ışı mühürlenir ve kurma girişinden yeni bir tetiklemeye kapanır. Çık ış

silme(R) girişine 1 sinyali gelene kadar 1 olmaya devam eder.

Sime(R) girişinin önceliği vardır.

Geçerli Adresler



Q4.0

I0.0

I0.1

T0

LAD FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


42



[email protected]


S_PULSE(SP) – Darbe Zamanlı Zamanlayıcı

Darbe Zamanlı Zamanlayıcının Kurma(S) girişinin yükselen kenar ı ile zaman geriye doğru

akar ve Q çık ışı 1 olur. Öngörülen TV değeri dolduğunda yada kurma girişi 0 olduğunda Q

çık ışı 0 olur. Zamanın geriye doğru akması için kurma girişinin 1 olması gerekir.

Silme girişinin önceliği vardır.

Geçerli Adresler



I0.0

I0.1

T0

Q4.0

LAD FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


43



[email protected]


S_PEXT(SE) – Uzatılmış Darbe Zamanlı Zamanlayıcı

Darbe Zamanlı Zamanlayıcının Kurma(S) girişinin yükselen kenar ı ile zaman geriye doğru

akar ve Q çık ışı 1 olur. Zamanlayıcı değeri(TV) dolduğunda yada kurma girişi 0 olduğunda

Q=0 olur. S girişi 0’a düştüğünde hala zaman geriye doğru akmaya devam ediyor ise Q çık ışı

öngörülen zamanın sonunda sıf ıra düşer.

Geçerli Adresler



T0

Q4.0

I0.0

I0.1

LAD FBD

8/7/2019 S7-300 PLC


44



[email protected]

Sayma İşlemleri

Genel Özellikler

Sayma işlemleri için 3 farklı tür sayıcı kullanılır.

İleri Sayıcı(CU)

Geri Sayıcı(CD)

İleri-Geri Sayıcı(CUD)

Her bir sayıcı için CPU’nun haf ızasında Sayıcı Değeri olarak adlandır ılabilecek 16

bitlik bir bellek adresi ayr ılmıştır.

Bir sayıcı 0’dan 999’a kadar sayabilir. Sayıcılar ileri yada geri sayma girişlerine gelen sinyalin çıkan kenar ına göre

içeriğini değiştirirler.

Sayıcı adedi CPU tipine bağlıdır.

S7 300 CPU Tipi Sayıcı Adedi

CPU 312 0…128

CPU 313 0…255

CPU 314 0…255CPU 315 0…255

CPU 315-2DP 0…255

CPU 318-2DP 0…511

16 bitlik Sayıcı Değeri adres alanında 0 ile 11 no.lu bitler arasına BCD formatında sayıcı

içeriği kaydedilir. 12, 13, 14 ve 15 no.lu bitler ise kullanılmamaktadır.

Mesela sayıcının içeriği 217 değeri kurulmak istendiğinde PV girişine C#217 yazılmalıdır.

01112100 0 0 0 0 1 1110

2 1 7

8/7/2019 S7-300 PLC


45



[email protected]

Sayma İşlemleri

İleri Sayıcı(CU)

LAD

FBD

İleri Sayıcı, Sayıcı İ leri(CU) girişine gelen işaretin çıkan kenar ı ile 16 bitlik Sayıcı Değerinin

içeriğini 1 arttır ır. Sayıcı Değerinin 0’dan farklı olması durumunda sayıcı Q çık ı şını 1 yapar.

Kurma(S) girişi gelen sinyalin çıkan kenar ı ile de Sayıcı Değerine PV(Preset Value) girişine

yazılmış olan değer aktar ır. Silme(R) girişi ise diğer iki girişten farklı olarak kendisine bağlı

olan sinyalin 1 olduğu süre boyunca etkin olur ve Sayıcı Değerine 0 yazar. Sayıcı Değeri

tamsayı(Integer) formatında BI çık ı şına, BCD formatında ise BI_BCD çık ı şına aktar ılır.

Geçerli Adresler

CU(bit):I, Q, M, D, LS(bit) : I, Q, M, D, LPV : I, Q, M, D, L veya sabitR(bit): I, Q, M, D, L


8/7/2019 S7-300 PLC


46



[email protected]

Sayma İşlemleri

Geri Sayıcı(CD)

Geri Sayıcı, Sayıcı Geri(CD) girişine gelen işaretin çıkan kenar ı ile 16 bitlik Sayıcı Değerinin

içeriğini 1 azaltır. Sayıcı Değerinin 0’dan farklı olduğu sürece sayıcı Q çık ı şını 1 yapar.

Kurma(S) girişi gelen sinyalin çıkan kenar ı ile de Sayıcı Değerine PV(Preset Value) girişine

yazılmış olan değer aktar ır. Silme(R) girişi ise diğer iki girişten farklı olarak kendisine bağlı

olan sinyalin 1 olduğu süre boyunca etkin olur ve Sayıcı Değerine 0 yazar. Sayıcı Değeri


Geçerli Adresler



S_CD

Q

CV_BCD

BI

C0

C#5

I0.0

I0.2=

Q4.0

I0.1

CD

S

PV

R

MW10

MW12

8/7/2019 S7-300 PLC


47



[email protected]

Sayma İşlemleri

İleri-Geri Sayıcı(CUD)

I0.0

I0.1

I0.2

I0.3

01234

567

Q4.0

İleri-Geri Sayıcı, Sayıcı İ leri(CU) girişine gelen işaretin çıkan kenar ı ile Sayıcı Değerinin

içeriğini 1 arttır ır, Sayıcı Geri(CD) girişine gelen sinyalin çıkan kenar ı ile de Sayıcı Değerini

1 azaltır. Sayıcı Değerinin 0’dan farklı olması durumunda sayıcı Q çık ı şını 1 yapar. Kurma(S)

girişi gelen sinyalin çıkan kenar ı ile de Sayıcı Değerine PV(Preset Value) girişine yazılmış

olan değer aktar ır. Silme(R) girişi ise diğer iki girişten farklı olarak kendisine bağlı olan

sinyalin 1 olduğu süre boyunca etkin olur ve Sayıcı Değerine 0 yazar. Sayıcı Değeri


Geçerli Adresler



8/7/2019 S7-300 PLC


48



[email protected]

Karşılaştırma Komutları

Genel Özellikler

Çeşitli boyutlardaki veriler büyüklük, küçüklük veya eşitlik ölçütlerine göre

kar şılaştırma komutlar ı kullanılarak değerlendirilir.

Bu komutlar kullanılarak 16 bitlik tamsayı(INT), 32 bitlik tamsayı(DINT) ve 32

bitlik gerçek sayılar ı(FLOATING-POINT) kar şılaştır ılabilir.

6 farklı kar şılaştırma yapmak mümkündür.

Büyük mü?(>)

Küçük mü?(<) Büyük eşit mi?(>=)

Küçük eşit mi? (<=)

Eşit mi?(==)

Eşit değil mi?(<>)

Kar şılaştırma işleminin sonucu olumlu ise Q çık ışı 1 olur.

Blok Giri şi: Kar şılaştırmakomutunun hangi şartlardaçalışması isteniyorsa onunlailgili mantıksal ifade bu k ısmayazılır.

Blok Ç ık ı şı: Kar şılaştırma

işleminin olumlusonuçlanması halindeyapılacak olan işler buk ısma yazılır.

IN1 ve IN2: Kar şılaştır ılmak istenilen sayısal değerler bu iki girişe yazılır.Burası uygun bir haf ıza alanı yada sabit bir değer olabilir.

Geçerli Adresler

Blok Girişi(bit):I, Q, M, D, LIN1 : I, Q, M, D, L veya sabitIN2 : I, Q, M, D, L veya sabit

Blok Çık ışı(bit) : I, Q, M, L, D

8/7/2019 S7-300 PLC


49



[email protected]


Eşit mi?(==)

IN1 = IN2 ise Q=1 olur

Eşit değil mi?(<>)

IN1 ≠ IN2 ise Q=1 olur

Büyük mü?(>)

IN1 > IN2 ise Q=1 olur

8/7/2019 S7-300 PLC


50



[email protected]


Büyük eşit mi?(>=)

IN1 >= IN2 ise Q=1 olur

Küçük mü?(<)

IN1 < IN2 ise Q=1 olur

Küçük Eşit mi?(<=)

IN1 <= IN2 ise Q=1 olur

8/7/2019 S7-300 PLC


51



[email protected]

Karşılaştırma Komutlarının Sayıcılarla BeraberKullanılması

S7 300 ailesine ait olan CPU’lardaki sayıcılar S7 200 ailesine ait CPU modellerindeki

sayıcılara göre çalışma prensibi olarak farklılık göstermektedirler. S7 200 ailesine ait

CPU’larda sayıcılar hem sayma işlemini gerçekleştirirken hem de kar şılaştırma işlemini

gerçekleştirmektedirler. Öyle ki sayıcının değeri PV girişine girilen değere eşit yada büyük

ise sayıcının Q çık ışı lojik 1 değerini almaktadır.

Fakat S7 300’lerde sayıcı çık ışı sayıcı değerinin sıf ırdan farklı olması durumuna bağlıdır.

Sayıcının içeriğinin S7 200’lerdeki gibi kar şılaştır ılması söz konusu değildir.

Bu bağlamda sayıcılar ı kar şılaştırma komutlar ı ile beraber kullanmak gerekir.

S_CUDCU

S

PV

Q

BI_BCD

BI

C0

I0.2

C#5

I0.0

R

MW10

I0.3

CDI0.1IN1

IN2

CMP<=I

MW10

15

IN1

IN2

CMP>I

MW10

8

IN1

IN2

CMP==I Q4.1

MW10

+10

Q4.0

8/7/2019 S7-300 PLC


52



[email protected]

Soru

8/7/2019 S7-300 PLC


53



[email protected]

Dönüştürme Komutları

BCD < ─ > 16 bitlik Tamsayı(INT)EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki BCD

format ındaki sayıyı Tam Sayı format ında

OUT’ta belirtilen adrese yazar.

ENO=1 olur

(IN’deki BCD +/- 999 arasında olabilir.)

EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki Tam

Sayı format ındaki sayıyı OUT çık ışında belirtilen adrese BCD Format ında yazar.

ENO=1 olur.

Eğer bir taşma olursa ENO=0 olur.

BCD < ─ > 32 bitlik Tamsayı(INT)

EN=1 olduğunda IN girişindeki 32 bitlik BCD formatındaki ifadeyi(+/- 9999999)

32 Bitlik Tam Sayıya dönüştürür OUT’ta belirtilen adrese yazar.

ENO=1 olur.

EN=1 olduğunda IN girişindeki 32 bitlik TamSayıyı BCD formatına dönüştürür.

IN’deki Tam Sayı +/- 9999999 aralığının

dışına çıktığında taşma olur ve ENO çık ışı 0olur.

Geçerli Adresler

EN(bit):I, Q, M, D, LIN : I, Q, M, D, L

ENO(bit):I, Q, M, D, LIN : I, Q, M, D, L

8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


55



[email protected]


16 bitlik Sayının Bit Düzeyinde Eşleniğini Alma

EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki 16

bitlik sayı W#16#FFFF sayısıyla lojik XOR

işlemine tabii tutulur ve sonucu OUT’a

yazılır. İşlem sonucunda ENO çık ışı 1 olur.

Örnek:

IN=100(W#16#0064) ise işlem sonucunda

OUT=-101(W#16#FF9B) olur.

32 bitlik Sayının Bit Düzeyinde Eşleniğini Alma

Benzer şekilde EN girişi 1 olduğunda IN

girişindeki 32 bitlik sayıyı bu sefer

W#16#FFFFFFFF sayısıyla lojik XOR

işlemine tabii tutulur ve sonucu OUT’a

yazılır. İşlem sonucunda ENO çık ışı 1 olur.

Geçerli Adresler

EN(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L

ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L

Geçerli Adresler



8/7/2019 S7-300 PLC


56



[email protected]


16 bitlik Sayının Eşleniğini Alma

EN girişi 1 olduğunda IN girişindeki 16

bitlik sayının işareti değiştirilir. Sayı pozitif

bir sayıysa negatif, negatif bir sayıysa pozitif

bir sayıya dönüşür. -1 ile çarpmaya

eşdeğerdir.

İşlem sonunda ENO çık ışı 1 olur.

Örnek:

IN=100(W#16#0064) ise işlem sonucunda

OUT=-100(W#16#FF9C) olur.

Geçerli Adresler


ENO(bit):I, Q, M, D, LIN(INT) : I, Q, M, D, L

32 bitlik Sayının Eşleniğini Alma

Benzer şekilde EN girişi 1 olduğunda IN

girişindeki 32 bitlik sayının işareti

değiştirilir.

İşlem sonunda ENO çık ışı 1 olur.

Geçerli Adresler

EN(bit):I, Q, M, D, LIN(DINT) : I, Q, M, D, L


8/7/2019 S7-300 PLC


8/7/2019 S7-300 PLC


58



[email protected]


Uygulama

IN OUT

ROUNDI0.0

MD16

EN ENO

MD20

IN OUT

TRUNC

MD16

EN ENO

MD24

IN OUT

FLOOR

MD16

EN ENO

MD28

IN OUT

CEIL

MD16

EN ENO

MD32

Network 1

-14-1514151414MD16=14.3

14

14

MD32

-15-16151415MD16=14.7

-14-15151414MD16=14.5

MD40MD36MD28MD24MD20

8/7/2019 S7-300 PLC


59



[email protected]

Simgesel Adlandırma ve Sembol Tablosu

S7 300 PLC’lerde kullanılan haf ıza alanlar ına ister direkt olarak ister simgesel bir isim

üzerinden ulaşmak mümkündür. Bunun için Simatic Manager bünyesinde bulunan

“Symbols Editor” programından faydalanılır, oluşturulan proje içerisine S7 Program

klasörü altında “Symbols” dosyasında proje ile ilgili simgesel isimler saklanır.

Symbol Table ─ >Export menü komutu ile oluşturulan sembol tablosu aşağıda verilen

dosya formatlar ında saklanabilir.

ASCII format (dosyaismi.ASC) System Data Format(dosyaismi.SDF)

NOTEPAD,WORD ACCESS

Data Interchange Format (dosyaismi.DIF) Assignment List(Dosyaismi.SEQ)

EXCEL STEP 5

Benzer şekilde yukar ıda belirtilen formatlarda oluşturulmuş olan Sembol Tablolar ı da

Symbol Table ─ >Import komutu ile çağır ılabilinir.

Bu k ı

sma değişkeniçin kullanılacak sembolik isim yazılır.

Bu k ısımda kullanılacak değişken belirtilir.

Değişkenin tipi girilir.Değişken ile ilgili gerekliaçıklamalar ın yapıldığı

bölümdür.

8/7/2019 S7-300 PLC


60



[email protected]

Simgesel Adlandırma ve Sembol Tablosu

“ LAD, STL, FBD – Programming S7 Blocks” program yazım editörü üzerine daha önce

tanı

mlanmamı

ş bir değişkene ilişkin sembol atama işlemi, sembol tablosu açı

lmaksı

zı

n çok hızlı bir şekilde yapılabilir.

Değişkenin üzerinde iken mouse’un sağ tuşu ile yeni bir pencere açılır ve “Edit

Symbols…” seçilir. Bu yeni gelen pencere aslında sadece bu değişkenin girilebileceği bir

sembol tablosu satır ından ibarettir. Burada değişkene verilecek sembolik isim ve değişken

tipi belirtildikten sonra OK ile pencere onaylanarak kapatılır.

8/7/2019 S7-300 PLC


61



[email protected]

Değişken Tablolarının(VAT) Oluşturulması

Değişken Tablolar ı(VAT), PLC’nin istenilen adreslerini gözlemek ve gerektiğinde bu

adresler üzerinde izin verilenler ölçüsünde değişiklik yapmaya yarar.

Bir değişken tablosu(VAT) oluşturmak için proje içerisinde S7 Program klasörü altında

“Blocks” seçili iken mouse’un sağ tuşuna basarak açılan yeni pencereden “Insert New

Object ─ >Variable Table” seçilir.

Gözlemlemek istenilendeğişken girilir.

Değişkenin hangisayı formatındagözlemlenmek istediği bilgisi girilir.

PLC’den okunandeğer bu sütunda

belirir.

Değişken üzerinde değişiklik yapılmak isteniyorsa yenideğeri bu sütundaki kar şılığınayazılır.

Tablodaki değişkenler düzenli olarak gözlenir.

Değişkenlere istenilen değerleri atar.

1 defalığına gözlem yapar.

8/7/2019 S7-300 PLC


62



[email protected]

Uygulama

Yandaki şekilde V1 valfinde bulunan Q1

bobini uyar ıldığında P1 pistonu 1

konumuna, Q2 bobini uyar ıldığında ise 0

konumuna gider

V2 valfi üzerinde bulunan Q3 bobini.

uyar ıldığı süre boyunca ise P2 pistonu 1

konumunda kalır. Enerji kesildiğinde

valfteki yayın etkisiyle 0 konumuna geri

döner.

MY1, MY2, MY3, MY4 kontaklı

manyetik(reed) yaklaşım anahtarlar ı P1

ve P2 pistonlar ının pozisyonlar ını

algılamak için kullanılmaktadır.

Benzer şekilde OP1 optik yaklaşımanahtar ı ise pistonun önüne yerleştirilen

parçanın varlığını algılar.P

Q1 Q2 Q3

P1

P2

MY1 MY2

MY3

MY4

OP1

V1 V2

0 1

0

1

Çalışma Koşullar ı:

Sistem bir S0 durdurma düğmesine basıldığında devreden çıkacak ve bir S1 başlatma

düğmesine basıldığında ise devreye girecektir. Sistem devrede iken şu koşullara göre

hareket edecektir.

•P2 pistonu önüne parça yerleştirildikten sonra piston 1 konumuna gidecektir.

•P2 pistonu 1 konumuna ulaşınca yani parça P1 pistonu önüne taşınınca P1, 1 konumuna

gidecektir.

•P1’in hareketiyle P2 pistonu 0 konumuna gelecektir.

8/7/2019 S7-300 PLC


63



[email protected]

Uygulama

Gerekli elektriksel sinyalleri PLC’ye almak ve valflere ait bobinleri uyarmak için

PLC’ye bir adet SM 323 DI8/DO8x24V/0.5A dijital giriş/çık ış kartı bağlanmıştır. Karta

ilişkin dış devre bağlantılar ı aşağıdaki gibidir. Devrede şu elemanlar kullanılmıştır:

•Durdurma düğmesi olarak bir adet normalde kapalı kumanda düğmesi

•Başlatma düğmesi olarak bir adet normalde açık kumanda düğmesi

•Pistonlar ın pozisyonlar ını algılamak için 4 adet manyetik(reed) yaklaşım anahtar ı

•Parçayı algılamak için bir adet optik yaklaşım anahtar ı

0

1

2

3

4

5

6

7

0

1

2

3

4

5

6

7

1

2

3

4

56

7

8

9

10

11

1L+

1M

12

13

14

15

1617

18

19

20 2M

2L+

MY1

MY2MY3

MY4

OP1

S0

S1

VeriyoluHaberleşmesi

M

M

Q1

Q2

Q3

AC

DC

L1

N

PE

24 V.DC

W1

W2

8/7/2019 S7-300 PLC


64



[email protected]

Uygulama

PLC’ye ait donanım yapısı ve gerekli değişkenlere ilişkin sembol tablosu aşağıdaki

gibidir.

8/7/2019 S7-300 PLC


65



[email protected]

Uygulama

8/7/2019 S7-300 PLC



EĞİTİMİMİZE GÖSTERMİŞOLDUĞUNUZ İLGİ İÇİN TEŞEKKÜRLER

S7 300 İLER İ SEVİYEDE GÖRÜŞMEK DİLEĞİYLE…

Documents

S7-300 PLC