Sami Kovancı, AYEDAŞ

8/2/2019 Sami Kovanc, AYEDA

1/61

STANBUL SANAY ODASI27.03.2012

AYEDA 1

STANBUL ANADOLU YAKASIELEKTRK DAITIM A..


2/61

TEK

(1970 1994)

TEA

TEDA

TEA

EA

TETA

AYEDA

BEDA

GEDZ

ULUDA

21DAITIMRKET

2

1) 2002 YILINDAN TBAREN ENERJ PYASASI MEVZUATINA TAB OLMUTUR2) 02.04.2004 YILINDA ZELLETRME (4046 Sayl Yasa) KAPSAMINA ALINMITIR3) 01.09.2006 TARHNDEN TBAREN DAITIM VE PARAKENDE SATI LSANSINI ALMITIR

SEKTRN GEM

AYEDA


3/61

3

Datm irketleri (TEDA & zel Sektr)

Dicle Elektrik Datm A. (1.Blge)

VanglElektrik Datm A. (2.Blge)Aras Elektrik Datm A. (3.Blge)oruh Elektrik Datm A. (4.Blge)Frat Elektrik Datm A. (5.Blge)amlbel Elektrik Datm A. (6.Blge)Toroslar Elektrik Datm A.. (7.Blge)Meram Elektrik Datm A. (8.Blge)Bakent Elektrik Datm A.. (9.Blge)Akdeniz Elektrik Datm A. (10.Blge)

Gediz Elektrik Datm A. (11.Blge)

Uluda Elektrik Datm A. (12.Blge)Trakya Elektrik Datm A. (13.Blge)st. Anadolu Yak. Elk.Da. A. (14.Blge)Sakarya Elektrik Datm A. (15.Blge)Osmangazi Elektrik Datm A. (16.Blge)Boazii Elektrik Datm A. (17.Blge)Kayseri ve Civar Elektrik T.A.. (18. Blge)Menderes Elektrik Datm A.. (19.Blge)Gksu Elektrik Datm A. (20.Blge)Yeilrmak Elektrik Datm A. (21.Blge)

AYEDA


4/61

4

Datm irketlerizelletirme Haritas

zelletirme lemi Tamamlanan Datm irketleri

hale Sreci Devam Eden Datm irketleri

TEDA a Bal Datm irketlerinin 30.12.2011 tarihi itibariyle


5/61

5

DAITIM RKETLER

Dicle EDAVanglEDAAras EDAToroslar EDA

Akdeniz EDAGediz EDAAYEDABoazii EDA

Kayseri ve Civar TAAYDEM EDABakent EDASakarya EDA

Meram EDAOsmangazi EDAUluda EDAamlbel EDAoruh EDAYeilrmak EDAFrat EDA

AKEDATrakya EDA

TEDA DAITIM RK. ZEL DAITIM RK.

AYEDA


6/61

6

1.945 km2 alanda, 16 noktadan hizmet verilmektedir

YZLM %0,23ABONE SAYISI %6,81TKETM ORANI %4,6

TRKYE DEK PAYIMIZ

AYEDA


7/617

RKETN FAALYET BYKLKLER

AYEDA

2010 2011 2012 OCAK

Abone Says 2.309.764 2.388.702 2.394.471

irket Personel Says 1.741 1.681 1.679

Hizmet Alm Personel Says 891 798 798

Toplam Personel Says 2.632 2.479 2.477

irket Pers. Bana Den Abone Says 1.326 1.421 1.426

Toplam Pers. Bana Den Abone Says 877 963 967

irkete Ait Trafo Says 4.089 4.144 4.161

3. ahs Trafo Says 1.558 1.424 1.427

Toplam Trafo Says 5.647 5.568 5.588

irkete Ait KuruluG (MW) 3.580 3.649 3.663

Puant Gc (MW) 1.791 1.795 1.843

Direk Says 193.724 194.517 194.517

Armatr ve Lamba Says 146.469 149.440 149.440O.G Hat Uzunluu (km) 5.107 5.226 5.226

A.G Hat Uzunluu (km) 12.578 12.864 12.864

Toplam Hat Uzunluu (km) 17.685 18.089 18.089

Yatrm Gerekleme Oran (%) 97% 97% 97%

Vezne Says 157 161 161

AraSays 256 262 262


8/618

RKETN FAALYET BYKLKLER

2010 2011 2012 OCAK

Kaak Taramas Yaplan Abone Says 2.320.453 2.220.402 230.361

Kaak Zabt Says 8.740 14.044 1.837

Kaak Elektrik Tahakkuku (kWh) 22.148.681 39.425.260 4.935.072

Kayp-Kaak Oran (%) 6,92 6,91 14,38

Alnan Enerji (kWh) 8.611.700.233 8.504.850.012 771.579.700

Nakledilen Enerji (kWh) 1.235.393.136 1.714.749.336 212.461.105

Toplam Alnan Enerji (kWh) 9.847.093.369 10.219.599.348 984.040.805

Satlan Enerji (kWh) 8.016.173.274 7.760.520.429 626.015.754

Nakledilen Enerji (kWh) 1.235.393.136 1.714.749.336 212.461.105

Toplam Satlan Enerji (kWh) 9.225.820.195 9.513.810.422 842.527.802

Tahsilat Oran (%) 101,6 101,34 101,32

AYEDA


9/619

2011 Ylnda 37.601.410 TL Yatrm Harcamas Yaplmtr.

2011 Yl Yatrm gerekleme oran ; % 97,23

-66 adet Yeni Datm Trafosu tesis edilmitir.

-34 adet 10 kV Datm trafosu 35 kV a dntrlmtr.

-121.018 metre yksek gerilim yeralt elektrik kablosu ve 262.596 metreAlak Gerilim yeralt elektrik kablosu tesis edilmitir.

-2.443 galvanizli aydnlatma direi olmak zere toplam 3.627 Direk,3.652 adet Armatrve 77.319 adet Ampul tesis edilmitir.

AYEDA

2011 YATIRIMLAR


10/6110AYEDA

2012 YATIRIM HEDEFLER

2012 Yl irketimize Tahsis Edilen denek:42.629.000 TL

2012 Yl Yatrm Hedefleri;

55 adet yeni Datm Trafosu tesis etmek,

38 adet 10 kV Datm Trafosunu 35 kV Trafo ya dntrmek,

160 km AG hat tesis etmek,

97 km OG hat tesis etmek.


11/6111

Yl Alnan Enerji (kWh) Nakledilen Enerji (kWh) Toplam (kWh)Bir nceki YlaGre Art kWh

(%)

2002 6.079.236.813 216.639.370 6.295.876.183 -

2003 6.282.795.936 518.524.008 6.801.319.944 8,03

2004 6.536.319.251 619.649.122 7.155.968.373 5,21

2005 7.048.784.506 771.888.876 7.820.673.382 9,29

2006 7.767.301.108 779.862.837 8.547.163.945 9,29

2007 9.008.417.465 269.549.490 9.277.966.955 8,55

2008 9.490.629.771 153.841.210 9.644.470.981 3,95

2009 9.275.813.219 268.117.141 9.543.930.360 -1,04

2010 8.611.700.233 1.235.393.136 9.847.093.369 3,18

2011 8.504.850.012 1.714.749.336 10.219.599.348 3,78

YILLARA GRE ALINAN ENERJ (kWh)

AYEDA


12/6112

Yl Satlan Enerji (kWh) Nakledilen Enerji (kWh) Toplam (kWh)

Bir nceki Yla

Gre Art kWh(%)

2002 5.226.907.280 216.639.370 5.443.546.650 -

2003 5.427.525.271 518.524.008 5.946.049.279 9,23

2004 5.848.382.502 619.649.122 6.468.031.624 8,78

2005 6.315.068.608 771.888.876 7.086.957.484 9,57

2006 6.971.967.948 779.862.837 7.751.830.785 9,38

2007 8.165.594.145 269.549.490 8.435.143.635 8,81

2008 8.672.065.515 153.841.210 8.825.906.725 4,63

2009 8.582.324.682 268.117.141 8.850.441.823 0,28

2010 8.016.173.274 1.235.393.136 9.225.820.195 4,242011 7.799.061.086 1.714.749.336 9.513.810.422 3,12

YILLARA GRE SATILAN ENERJ (kWh)

AYEDA

2011YlAlnan Enerji 10.219.599.348 kWh, Satlan Enerji 9.513.810.422 kWholup Kayp-KaakOran % 6,91 olarak gereklemitir.


13/61

TETA4.563.131.883

48%

EA3.644.610.479

38%

TEAPMUM1.282.887.409

14%2008 (kWh)

TETA4.466.386.280

48%

EA3.655.276.347

39%

TEA

PMUM1.154.150.592

13%2009 (kWh)

13

TETA;4.795.965.472;

55,69%

EA;3.641.419.230;

42,28%

TEAPMUM;

174.315.531;

2,02 %

2010 (kWh)

TEAPMUM;

1.175.570.896,00;

14%

TETA;4.077.477.000,00;

48%

EA;3.240.891.004,00;

38%

2011 (kWh)

TEDARKLERE GRE ALINAN ENERJ DAILIMI

AYEDA


14/6114

Trkiye Elektrik Enerjisi Talep Bymesi(2000 - 2020)

0

100

200

300

400

500

600

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Yl

MilyarkWh

2985 kWh/kii

AYEDA


15/6115

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

14,0213,61

10,52 10,41 10,24

9,36 8,62

7,48 6,92 6,91

YILLARA GRE KAYIP-KAAK ORANLARI (%)

AYEDA


16/61

16

*Devirli Tutarlar

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

99,03

95,9496,54

97,58 97,4396,86

96,61

100,70

101,60101,34

YILLARA GRE TAHSLAT ORANI

AYEDA

BO G


17/61

17

ABONE GRUBU ABONE SAYISI TOPLAM ABONESAYISINDAKPAYI (%) TKETM (kWh)TOPLAMTKETMDEKPAYI (%)

MESKEN 2.001.560 83,79 3.955.225.209 41,57

TCARETHANE ve DER 376.895 15,78 3.728.757.517 39,19

SANAY 2.470 0,10 1.647.241.774 17,31

TARIMSAL SULAMA 89 0,00 483.804 0,01

AYDINLATMA 7.688 0,32 182.102.118 1,91

TOPLAM 2.388.702 100,00 9.513.810.422 100,00

2011 YILI ABONE GRUPLARINA GREABONE SAYILARI VE TKETMLER

AYEDA


18/61

18

2.470

2.388.702

SANAY TOPLAM

SANAY ABONELERNNTOPLAM ABONE SAYISINDAK PAYI

1.647.241.774

9.513.810.422

SANAY TOPLAM

SANAY ABONELERNNTOPLAM TKETMDEK PAYI

AYEDA SANAY ABONE BLGLER

AYEDA

TEDA D t i k tl i


19/61

19

MESKEN

%81,9

R.DARE%0,4

TCARET

%13,2

SANAY%0,8

DER%3,7

MESKEN

%31,7

R.DARE%4,4

TCARET%16,2

SANAY%36,5

DER%11,3

TEDA Datm irketleriAbone ve Tketim Dalmlar

Abone Dalm Tketim Dalm

AYEDA


20/61

20

YILLAR SANAY ABONE SAYISI

2002 1.096

2003 1.280

2004 1.486

2005 1.488

2006 1.633

2007 1.573

2008 1.890

2009 2.083

2010 2.276

2011 2.470

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

1.096

1.280

1.486 1.4881.633 1.573

1.890

2.083

2.276

2.470

AYEDA

AYEDAIN YILLARA GRE SANAY ABONE SAYISI


21/61

21

2011 Yl 98 Tedarikiden, Serbest TketicilereNakledilen Enerji: 1.714.749.336 kWhdr.

AYEDA

Hizmet Blgemizde 2012 yl Ocak ay itibariyle 106adet tedarikiden, toplam 12.553 adet mteriye212.461.105 kWh enerji nakledilmitir.


22/61

22

KURULU GC (MW) RETM KAYNAI ABONE NVANI

1 15,6 KOJENERASYON BERK ENERJ

2 5,66 BOGAZ (P) ORTA DOU

3 4KOJENERASYON

ARELK

4 4

KOJENERASYON

.S.G HAVAALANI

TOPLAM KURULU G: 29,26 MW

HZMET BLGEMZDEK ELEKTRKRETCLER

AYEDA


23/61

Elektrik PiyasasSerbest TketiciYnetmelii 4 Eyll2002 tarihli ve 24866 sayl Resmi Gazetedeyaymlanm olup, 2015 ylna kadar Serbest Tketicilimiti sfrlanarak lkemizdeki tm elektrik tketicilerininserbest tketiciolmashedeflenmitir.

23

SERBEST TKETC

AYEDA


24/61

Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu Elektrik PiyasasSerbest Tketici Ynetmelii 13. maddesine greSerbest Tketici ; EPDKtarafndan belirlenen elektrik enerjisimiktarndan daha fazlatketimdebulunmas veya iletim sistemine

dorudanbalolmas nedeniyle tedarikisiniseme serbestisine

sahipgerekveyatzelkiidir.olarak tanmlanmaktadr.

24

SERBEST TKETC KMDR?

AYEDA


25/61

Her yln 31 Ocak tarihine kadar;

Enerji PiyasasDzenleme Kurulu (EPDK) tarafndan

belirlenerek yaymlanan elektrik Enerjisi miktardr.(2012 yliin 25.000 kWh).

25AYEDA

SERBEST TKETC LMT


26/61

26

TARFE BLEENLER

MESKENOcak-Mart 2012

Kr/kWh 4,53 29,750,83 25,21 15,3%

2,8%

3,9

2,44 13,22%

1,48 8,2%

0,38 4,9%

1,3%

16,1 0,18

0,6% 84,7% 100,0%

0,37

1,2%

54,1% 0,92

3,1%

Perakende

Sat TarifesiPerakende

SatHizmetleri

Enerji Fonu

+TRT Pay+BTV

Kayp- KaakBedeli

Datm letim Bedeli KDVncesiTarife

Katma DeerVergisi

KDV

Sonraki

Nihai

TketiciTarifesi

AYEDA


27/61

TARFE BLEENLER

SANAY OG

Ocak-Mart 2012

Kr/kWh 3,74 24,53

0,83 20,79 15,25%

3,40%

1,97

1,53 8,1%

0,67 6,3%

0,38 2,8%

1,5%

15,37 0,16

0,68% 84,7% 100,0%

0,33

1,37%

62,7% 0,16

0,68%

Perakende

Sat TarifesiPerakende

SatHizmetleri

Enerji Fonu

+TRT Pay+BTV

Kayp-KaakBedeli

Datm letimBedeli

KDV ncesiTarife

Katma

DeerVergisi

KDV

Sonraki

Nihai

TketiciTarifesi

AYEDA

f


28/61

28

A. Tek Zamanl Tarife: Gnn tm zamanlarnda tketilen elektrikenerjisi iin, ilgili bileenlerden oluan ve tek fiyat olarak uygulanantarifedir.

B. okZamanl Tarife: Gnnbelirlenmi olan farkl zaman dilimlerindetketilen elektrik enerjisi iin, ilgili bileenlerden oluan ve farklzaman Gndz dnemi( Saat 06.00-17.00) , Puant dnemi( Saat

17:00-22:00), Gece dnemi(Saat 22:00-06:00) dilimleri iinfarkl fiyatuygulanan tarifedir.

Tek Zamanl ve ok Zamanl Tarife

AYEDA

09.02.2012 tarihi itibariyle meskenler iingeerli, tek zamanl ve okzamanl tarife birim fiyatlar : Tek Zamanl Birim Fiyat; 23,734 kr ok Zamanl Birim Fiyat;

-Gndz dnemi ( Saat 06:00-17:00 ) : 22,430 kr-Puant dnemi ( Saat 17:00-22:00 ) : 34,504 kr-Gece dnemi ( Saat 22:00-06:00 ) : 13,723 kr

NOT: Birim fiyatlara vergi ve fonlar dahil edilmemitir.

Aylk 2 083 kWh elektrik tketimi olan bir


29/61

29AYEDA

Aylk 2.083 kWh elektrik tketimi olan birSanayi OG abonesi iin %10 indirimoran hesab nasl yaplr?

SANAY OG N 01.01.2012 ULUSAL TARFEYE GRE NDRM HESABI

Sanayi Abonesi

(Tek Terim - Tek Zamanl)(Orta Gerilim

Datm irketi

Ulusal Tarife(01.01.2012)

Datm irketi

Ulusal Tarife(01.01.2012)

Yeni Tedariki

Aylk Elektrik tketim Miktar (kwh) 2083 2083

Elektrik Birim Fiyat 15,377 15,377 13,839

ndirim Oran 10%

Tketim Tutar 15,377 320,30 TL 288,27 TL

Datm Sistemi Kullanm Bedeli 1,977 kr/kWh 1,977 41,18 TL 41,18 TL

letim Sistemi Kullanm Bededli 0,836kr/kWh 0,836 17,41 TL 17,41 TLK/K Bedeli 1,538kr/kWh 1,538 32,04 TL 32,04 TL

PSH Bedeli 0,388Kr/kWh 0,388 8,08 TL 0,00 TL

PSH Bedeli (Saya Okuma) 4,161Saya/TL 4,161 4,16 TL 4,16 TL

Ara Toplam 423,18 TL 383,06 TL

Enerji Fonu %1 3,28 TL 2,88 TL

TRT Pay %2 6,57 TL 5,77 TL

BTV %1 3,28 TL 2,88 TLAra Toplam 436,31 TL 394,60 TL

KDV 78,54 TL 71,03 TL

Fatura Tutar 514,85 TL 465,62 TL

Yllk Tasarruf Tutar 590,71 TL

Serbest Tketici Limiti Yllk 25.000 kWh, Ortalama Aylk Tketim (25.000kWh /12 = 2.083 kWh)

Aylk 2 083 kWh elektrik tketimi olan bir


30/61

30AYEDA

Aylk 2.083 kWh elektrik tketimi olan birTicarethane abonesi iin %20 indirimoran hesab nasl yaplr?

TCARETHANE N 01.01.2012 ULUSAL TARFEYE GRE NDRM HESABI

Ticarethane Abonesi

(Tek Terim - Tek Zamanl)(Orta Gerilim)

Datm irketi UlusalTarife (01.01.2012)

Datm irketiUlusal Tarife

(01.01.2012)

Yeni Tedariki

Aylk Elektrik tketim Miktar * 2083 2083

Elektrik Birim Fiyat 17,695 17,695 14,156

ndirim Oran 20%

Tketim Tutar 17,695 368,59 TL 294,87 TL

Datm Sistemi Kullanm Bedeli 3,846kr/kWh 3,846 80,11 TL 80,11 TL

letim Sistemi Kullanm Bededli 0,836kr/kWh 0,836 17,41 TL 17,41 TLK/K Bedeli 2,622kr/kWh 2,622 54,62 TL 54,62 TL

PSH Bedeli 0,388Kr/kWh 0,388 8,08 TL 0,00 TL

PSH Bedeli (Saya Okuma) 0,416Saya/TL 0,416 0,42 TL 0,42 TL

Ara Toplam 529,23 TL 447,43 TL

Enerji Fonu %1 3,77 TL 2,95 TL

TRT Pay %2 7,53 TL 5,90 TL

BTV %5 18,83 TL 14,74 TLAra Toplam 559,36 TL 471,02 TL

KDV 100,68 TL 84,78 TL

Fatura Tutar 660,05 TL 555,80 TL

Yllk Tasarruf Tutar 1.250,94 TL

Serbest Tketici Limiti Yllk 25.000 kWh, Ortalama Aylk Tketim (25.000kWh /12 = 2.083 kWh)


31/61

31

2012Ylnda Serbest tketici limiti yllk 25.000 kWh a drlmtr.

YILLARTOPLAMSERBEST

TKETC ADET

SANAYABONEADET

SANAY ABONESENERJ TKETM

(kWh)

TOPLAM SERBESTTKETC TKETMLER

( kWh )

SERBEST TKETCLMTLER

2003 61 0 455.393.031,00 518.524.008,00 9.000.000

2004 86 34 546.086.697,00 619.649.122,00 9.000.000

2005 356 40 609.812.079,00 771.888.876,00 7.700.000

2006 608 47 473.111.280,00 779.862.837,00 6.000.000

2007 205 4 20.777.460,00 269.549.490,00 3.000.000

2008 129 2 6.904.880,00 153.841.210,00 1.200.000

2009 240 2 4.671.609,00 268.117.141,00 480.0002010 6.015 170 205.754.657,50 1.235.393.136,00 100.000

2011 11.330 257 344.551.121,07 1.714.749.336 ,00 30.000

YILLARA GRE SERBEST TKETC BLGLER

AYEDA

SERBEST TKETCLERN ELDE


32/61

Serbest Tketiciler yapacaklar ikili anlamalar yolu ile diledikleri

tedarikiden(retici veya Toptan Satirketleri)avantajl fiyatlarla enerji

temin edebilmektedir.

Serbest Tketiciler her kontrat sresi bitiminde tedarikisinin

performansndeerlendirecektir. Bylece zaman ierisinde kendisi iin en

uygun kontrat kapsam ve tedariki belirlemesi mmknolacaktr.

Serbest Tketicilerartk zorunlu olarak tketimlerini saatlik olarak takip ve

kayt edecekler. Tedarikileritarafndan da anlk olarak alnacak bu veriler

deerlendirilerek Serbest Tketicilerin enerji maliyetleri en makul dzeye

ekilebilecektir.

32AYEDA

SERBEST TKETCLERN ELDEEDEBLECE AVANTAJLAR

SERBEST TKETCLERN ELDE


33/61

Elektrik iinzellikle toptan satirketleritarafndanhazrlanacak

yeni ve avantajlrn paketleri gelitirilebilecektir.

Serbest Tketici niteliinde olmayan kurulular talep birletirme

yolu ile ST avantajlarndan yararlanabilir.

Serbest Tketiciler yapacaklar kontratlar ile gerek zamanl

retim-tketimdengesizliinden kaynaklanacak maliyet artlarn

toptan satirketleri ile alarak en dkdzeyde tutabilir.

Piyasadaki belirsizliklerden tesis ve rnlerini soyutlamak isteyen

Serbest Tketiciler uzun dnemli ve sabit fiyatl kontratlar

yapabilir.

33

SERBEST TKETCLERN ELDEEDEBLECE AVANTAJLAR


34/61

34

2011 YILINDA BALATMIOLDUUMUZ OSOS SSTEMLEDRT BNE YAKIN ABONENN SAYALARI UZAKTANOKUNMAKTADIR.

2012 YILINDA HEDEFMZ ;

-OSOS LE OKUMA YAPILAN ABONE SAYISINI ARTTIRMAK

-KESME AMA LEMN DE UZAKTAN YAPMA UYGULAMASINI

GEREKLETRMEK.

AYEDA

OTOMATK SAYA OKUMA SSTEM (OSOS)


35/61

Uluslararas enerji ajans ngrs: Trkiyenin 2012 ylenerji ithalat faturasnn 68 milyar dolar olaca tahminedilmektedir.

Bu gemi yllarda srekli artan bir trend takip etmi vebundan sonrada artarak devam edeceingrlmektedir.

lkemizde enerji kaynaklar bakmndan % 73 dabamldr.

Elektriin % 46sdoalgazdan retilmektedir.

Trkiye Dnya da in ve Hindistan dan sonra en fazlaenerji talebi artan nclkedurumundadr.

Trkiye de yllk enerji talebine art, ortalama olarakyaklak % 7-8 civarnda seyretmektedir.

35AYEDA

OG EBEKELERNDEN RETM SANTRALI


36/61

OG EBEKELERNDEN RETM SANTRALIBALANTI PROSEDRLER

reticiTzelkii, Sisteme balant talebini EPDKyabildirir.

EPDK, talebi TEA ve/veya TEDAa (Datmirketi) iletir.

TEA ve/veya Datmirketi bu konudaki balantve sistem kullanmgrn 45 gniinde verir.

36AYEDA

DSl i Si t B l t N kt l


37/61

37

DSlerin Sisteme Balant Noktalar

EPDK tarafndanlisansl olarak elektriksistemine balanacakretim santralleri iin;

Santral toplam kurulu gc


38/61

Deerlendirme iin EPDK aracl ilegnderilen bilgiler

retim Tesis Bilgileri (Tesisin ad, adresi, nite says,kurulu gc, nite k gerilimi, cosQ deeri)

Tek hat emas.

retim tesisinin yerini gsteren 1/25 000 lekli harita.

Lisans bavurusunda beyan edilen termin program.

38AYEDA

B l t P d


39/61

Balant Prosedr

Datmirketlerine intikal eden talepler,aadakikriterler erevesinde deerlendirilerek balant groluturulur.

Balantyaplan hat ile ilgili karakteristikler, Balantyaplacak DM-KK bilgileri, 154/33 kV TMdeki trafo gleri ve fider durumu,

154/33 kV TMyebal/balanacakretim tesisleri, Mevcut yapnn uygun olmamas halinde alternatif

balantekli.

39AYEDA

B l t G S i


40/61

40

EPDKTzel KiiBavurusu

TEA Blgesel Datmirketi

l Mdrl Yatrm Alanncelemesi

Balant Gr Sreci

AYEDA

D l di K it l i


41/61

41

Deerlendirme Kriterleri

retimsantralnndatm sistemine balantsnda;

Mevcut datmhattnn gerilim dm ve gkaybynnden teknikolarak uygun olmas,

E.P. ebekeYnetmeliinin 5. maddesinde yer alan 50 MW kstnnalmamas,

Sistem ksa devre arzaakm limiti olan 16 kAinalmamas (TEAtarafndan hesaplanmakta),

Rzgarsantralleri iin; balanacak toplam RES kapasitesinin, balantnoktasnn minimum ksa devre gcnn en ok yzde bei (%5)ikadarolmas ve bu gcamamas,

artlarnnsalanmas halinde balantgr verilmektedir.

AYEDA

M t


42/61

42

Mevzuat

22.01.2003 tarih, 25001 sayl Resmi Gazetede yaynlananElektrik Piyasas ebeke Ynetmeliinin letim SistemineBalantEsaslarbalkl 5inci maddesinde

TEAn bir datmbarasna veya bu baraya baldatmsistemine balanacak toplam kurulu g 50 MWgeemez.Bu gcn 50 MW gemesi durumunda balant iletimseviyesinden yaplr. 10 MWnaltndakiretim tesisleri iinmstakil fider tahsisi yaplamaz

ifadesi yer almaktadr.

AYEDA

Elektrik Sistemine Balant Yaplan Noktalarn


43/61

Elektrik Sistemine Balant Yaplan Noktalarneitleri

(34,5-15,8-10,5-6,3 kV)

154 kV

0,4 kVMteriler

Rzgar iftlikleriG Santralleri

380 kV

1

4 3 22

43

Sisteme Balant Noktalar:1- Gerilim dm ve g kaybhesaplarna gre hattnkapasitesine bal olarak datmebekesine gml olarak

balanan santraller,2-Kurulu gc 10 MW ile 50 MWaltnda olan retim tesisleri,mstakil hat ve fiderle TMlere direkbal santraller,3-Birka rzgar iftlii birletirilip

154 kV hatta balanabilir.(Ortak TMzerinden)4- Kurulu gc 50 MWnnzerindeolan retim tesisleri, 154 kV gerilimseviyesinden direk olarak balanr.

AYEDA

Balant Grnde Hangi Bilgilere htiya


44/61

44

154 kV

34,5 kV

TR-A TR-B

154 kV

34,5 kV

TR-A TR-B

154 kV E..H

2x477 MCM

154 kV E..H154 kV E..H

ay DM( KK )

~34,5 kV

6,3 kV

Aslan HES12,6 MW

~7 km

2x477 MCMDN : 73

21 km 34 km

TR-A : 50 MVAayeli HES : 5,2 MWKuzey RES : 7,0 MWHayat Kimya Otop : 12,0 MW

Derin HES : 15,5 MW

TR-A : 50 MVAay DM FideriMinimum yk : 1,0 MWMaksimum yk : 6,5 MW

TR-B : 16 MVAKozlu HES : 1,2 MWSere RES : 6,7 MWAka tekstil Otop : 2,0 MW

TR-A : 25 MVAFilyos HES : 1,2 MWTepe RES : 9,8 MWSaray rme Otop : 6,5 MW

TR-B : 25 MVAAkarca Tekstil Otop : 3,6 MWpek Tekstil Otop : 10,5 MWZmrt Tekstil Otop : 7,8 MW

NEMLNOT :1)-Santralnbalanaca ENHiftdevre ise paralelalpalmad veDMninbalolduu devrenin veya devrelerin balantekli,2)- TEAa ait TMdekitrafolarn paralelalpalmad,3)-SantralnbalanmasngrlenENHnnzerine daha ncebalantgr verilen santral isimleri veglerininilenmesi,4)-SantralnbalandENHnn, iki veya daha fazla 154/OG TMden beslenmesi durumundaDMninbeslendiiENHnn her TMdeki

fiderykleri, mutlaka bilinmesi gerekmektedir.

Balant Grnde Hangi Bilgilere htiyaDuyulur?

AYEDA


45/61

45

154 kV

34,5 kV

TR-A TR-B

154 kV

34,5 kV

TR-A TR-B

154 kV E..H

2x477 MCM

154 kV E..H

ay DM( KK )

2x477 MCMDN : 73

21 km 34 km

TR-A : 50 MVAayeli HES : 5,2 MWKuzey RES : 7,0 MWHayat Kimya Otop : 12,0 MW

Derin HES : 15,5 MW

TR-B : 16 MVAKozlu HES : 1,2 MWSere RES : 6,7 MWAka tekstil Otop : 2,0 MW

~19 km

~34,5 kV

6,3 kV

Aslan HES12,6 MW

NEMLNOT :1)- TEAa ait TMdekitrafolarn paralelalpalmad,2)-Santraln,balanmasngrlen 154/OG TMyeyaklakuzakl(km)nn mutlaka bilinmesi gerekmektedir.

154 kV E..H

AYEDA



46/61

46


retim santrallerinin datm gerilimi seviyesinden

balantlarnda, datm hattmzdaki;

Kesinti says ve sresi,

Hattn minimum ve maksimum ykleri,

3/0 AWG ve/veya edeer yer alt kablosundan dkkesitte olmamak zere hat karakteristii,gz nnealnmakta

letme gvenlii ile can ve mal emniyeti iin fiderlerinotoprotktr fider kritelerine gre donatlarak gereklikoruma tedbirleri alnmas,

artlarylabalant izni verilmektedir.

AYEDA



47/61

47


Ayn ekilde,

retim santral ile mevcut enerji nakil hattna irtibatl

datm merkezi arasnda tesis edilen balant

hattnn da;

Gerilim dm ve g kayb ynnden uygun kesitteolmas,

3/0AWG havai hat ve/veya edeer yer alt kablolu iletkenkesitinden aa olmamas,

istenmektedir.

AYEDA

DSlerin G Ak


48/61

48

DSlerin G Ak

3/0AWG (Pigeon)

TEA 380 kVveya 154 kV

ebeke

TEA TM154/31,5 KV

50 MVA

Kojenerasyon

(Otop)

3 MW

RES (retim) 3,3 MW Yk4,54 MW

P

PV (retim)

1 MW

Avantajlar

Datm ve iletim kayplarn azaltrlar,

Genelde yenilenebilir kaynaklara dayal,sera gaz emisyonu yaratmamalar ve evreile uyumlu olmalar,

naat srelerinin ksa oluu ve kolaygelitirilmeleri,

letme bakm giderlerinin dk olmas.

Dezavantajlar

Ksa devre gcnn artmas ve ift ynl

yk ak iin koruma ve iletme sorunlar,

G kalitesi parametrelerini etkilemesi,

Enerji retimi, meteorolojik ve mevsimselkoullara baldr,

Bal bulunduu g trafolar arasnda ykaktarlmas yaplamamakta.

AYEDA

Datm Sistemine Balant Esaslar


49/61

49

TR

50 MVA34,5 kV

DM

154 kV

3x3/0AWG

11,3 km

34,5

kV

2,5

MVA

3x3/0

AWG

3x3/0

AWG

GevekBa

OTOP

FDER

OTOP

FDER


M GES(retim Lisansl)

2,1 MW

AYEDA



50/61

50

TR

50 MVA34,5 kV

DM

154 kV

3x3/0 AWG

11,3 km

34,5

kV6,3

kV

25

MVA477 MCM

~12 km

3x3/0 AWG


~ DoankayaHES 21 MW

AYEDA

ELEKTRK PYASASINDA LSANSSIZ


51/61

51

26/07/2008 gn ve 26948 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren5784 sayl Kanun ile yaplan deiiklikler dorultusunda; 4628 sayl Elektrik PiyasasKanunun 3. maddesi,

Yalnzca kendi ihtiyalarn karlamak amacyla, Bakanlktarafndan yrrle konulacak ynetmelikle tanmlanan deerin

zerinde verimi olan kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzelkiilerden lisans alma ve irket kurma ykmllnden muaftutulacaklar, ilgiliynetmeliktedzenlenir.

Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal, kurulu gc azami 500kilovatlk retim tesisi ile mikrokojenerasyon tesisi kuran gerek vetzelkiiler, lisans alma veirket kurmaykmllndenmuaftr. Butzel kiilerin ihtiyalarnn zerinde rettikleri elektrik enerjisininsisteme verilmesi halinde uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslarKurum tarafndan kartlacak bir ynetmelikle belirlenir. hkmniermektedir.

AYEDA

ELEKTRK PYASASINDA LSANSSIZELEKTRK RETM

5784 SAYILI KANUN

ELEKTRK PYASASINDALSANSSIZ ELEKTRK RETM


52/61

Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likinYnetmelik 21.07.2011 Tarihinde 28001 Sayl Resmi

Gazetede Yaymlanmtr. Bu Ynetmeliin UygulamasnaDair Tebli 10.03.2012 Tarihli, 28229 Sayl Resmi GazetedeYaymlanmtr.

52AYEDA

LSANSSIZ ELEKTRK RETM

DAHA AKILLI BR EBEKE N ;


53/61

53

Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu (EPDK)nn, yenilenebilirenerji kaynaklarna yatrm yaplmasn tevik etmek amacyla elektrikreten baz gerek ve tzel kiilerin, Datm irketlerine elektriksatmasn kolaylatran uygulamay hayata geirmek iin almalarabalamas zerine, stanbul Anadolu Yakas Elektrik Datm A..(AYEDA), ebeke sistemini bu entegrasyona uyumlu yapmak iinalmabalatt.

irketimiz, bu yeni dnemde, elektrik datmebekesinin, enerji

retim kaynaklar ile sorunsuz bir ekilde entegre olmasn salamakamacylaTUBTAK ile 15 ay srecek ortak bir almabalatt.

AYEDA




54/61

54

TBTAK ile yaplan alma kapsamnda;

Yenilenebilir Enerji retimKaynaklarnn mevcut elektrik datm sistemiile en uyumlu ekilde altrlabilmesi iin gerekli olan balantltlerinin belirlenmesi, standardizasyon almalarnn yaplmas ve

AYEDA a zg elektrik sistemi benzetim modeli gelitirilmesialmalarnnyaplmas,

Datm sisteminin OG ebeke benzetim modeli oluturularak ,sisteminmevcut iletmekoullaruyarncayklenmedurumlar, teknik kayplarvekstllk analizlerine ilikin almalar yaplabilecek. Ayrca, oluturulansistem modeli zerindendatm sistemi seviyesinde sisteme yaplacakretim tesisi balant talepleri teknik olarak kolaylkla

deerlendirilebilmesi,

Datm sistemine OG / AG seviyelerinden balanacak 500 kW vealtnda kurulu gce sahip retim tesisleri iin balant projelerininhazrlanmasalmalarnnyaplmas,

AYEDA




55/61

55

Planlanan balant noktasnn enerji kalitesi ve sistem kararllkstaslarasndan uygun olup olmadgr ilgili standartlar uyarncarapor formatndahazrlanacaktr.Ayrca,balantnn teknik olarak uygunolmad durumlar iin sisteme yaplmas gereken ilave yatrmlarnmaliyeti ve bu yatrmlardan elde edilecek kazanmlar (elektrik sat,kayplarn azaltlmas, vs.) gz nne alnarak yaklak amortismansreleri belirlenecektir.

TBTAK , proje kapsamndakullanlacakdonanm ve yazlmlaranalizsonuraporlaryla birlikteAYEDA a teslim edilecektir.

AYEDA


YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARININENERJ RETM AMALI KULLANIMINA LKN KANUN


56/61

56

Yenilenebilir enerji kaynaklarnn elektrik enerjisi retimi amalkullanmnn yaygnlatrlmas, bu kaynaklarn gvenilir, ekonomik ve kalitelibiimde ekonomiye kazandrlmas, kaynak eitliliinin artrlmas, sera gaz

emisyonlarnn azaltlmas,atklarn deerlendirilmesi,evreninkorunmas vebu amalarn gerekletirilmesinde ihtiya duyulan imalat sektrnngelitirilmesi amacyla 18.05.2005 tarih 25819 sayl resmi gazetede5346 sayl Yenilenebilir Enerji KaynaklarnnEnerji retimiAmalKullanmnalikinKanunyaynlanmtr.

AYEDA

ENERJ RETM AMALI KULLANIMINA LKN KANUN

5346 SAYILI KANUN

ELEKTRK PYASASINDA LSANSSIZ ELEKTRKRETMNE LKN YNETMELNN UYGULAMASINA


57/61

57

Lisansz retime ilikin Datm irketlerine yaplacak bavurular da;bavurusu kabul edilenler minimum 45 gn sonunda BalantAnlamasar Mektubu ahsen veya vekletentebell ettirilir.

AYEDA

RETMNE LKN YNETMELNN UYGULAMASINADAR TEBL

Sonular


58/61

58

Sonular

Datk ve yenilenebilir enerji retiminin devlet tarafndan tevikedilmesi ve gerekli altyapyatrmlarnnyaplmas durumunda, elektrikenerjisi talebinin nemli bir ksmnn bu yerel ve evreci kaynaklardankarlanmas mmkndr. Bu ekilde enerjide da bamllkazaltlabilecei gibi iletim ve datm kayplar da aalaraekilebilecektir.

DSlerin planlanmas blgelerin corafi yaplar, iklimsel zellikleri,doal evre faktrleri, sosyo-ekonomik farkllklar dikkate alnarakyaplmaldr. Baz blgelerde kmr, rzgar, jeotermal, gneve su enerjisine veya bunlardan birkanadayalretime yer verilmesigerekecektir. Bu retimlerin yllk, mevsimlik veya anlk zellikleridikkate alnarak, sunulan enerjinin srekliliini salayacak ekildeyedek kapasite ile birlikte iletim ve datm ebekesine yaplacakyatrmlarn irdelenmesi sistem gvenlii asndan zorunluluk arzetmektedir. te yandan meteorolojik bamll olan rzgarsantralleriplanlanrken sistem kararll ve scak yedek ihtiyac mutlaka gznndebulundurulmaldr.

AYEDA

Sonular


59/61

59

Sonular

Trkiyenin yesi olmay amalad AB, 2020 ylnda yenilenebilirenerjilerin toplam enerji iindeki payn % 20 ye karmayhedeflemektedir. te yandan Trkiyede tketilen enerjinin yaklak% 73 d kaynakl olup enerjide da bamllmz her geen gnartmaktadr. Bu bamlln en arpc gstergesi elektrik enerjisiretiminde kullanlan doalgaz miktardr. Dnya elektrik retiminde

doalgaznpay % 20 civarnda iken Trkiyede bu oran yaklak % 46civarndadr.

Oysa Trkiyede elektrik enerjisi retiminde kullanlabilecek hidrolik,jeotermal, rzgarenerjisi, gne enerjisi ve biyogaz olmak zerenemlimiktarda yenilenebilir enerji potansiyeli mevcuttur. Bu potansiyel gz

nnealnarakTrkiyede yenilenebilir enerji kaynaklarnn toplam retimierisindeki paynn 2023 ylnda en az % 30 dzeyinde olmashedeflenmitir. ( Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Gvenlii StratejisiBelgesi,YksekPlanlama Kurulu, Karar No.2009/11, 18 Mays 2009.)

AYEDA

Sonular


60/61

60

DS teknolojileri asndan bakldnda gerekli nlemlerin acilenalnmamas halinde ok ksa srede Trkiyenin devamll vegvenilirlii olmayan, iletme ve bakm maliyetleri yksek, hantal veeski teknoloji bir DS plne dnmesi olasdr. Gerekli tasarm,kurulum, balant, iletme, koruma kriterlerinin yerel ihtiyalarkarlayacakekildeoluturulmas durumunda ise can, mal ve hizmetkayplarnn engellenmesi mmkndr.

Datm sistemi asndan bakldnda ise DSlerden en yksekverimin alnabilmesi iin datm sisteminin geliim, iletim, korumaplanlamasnndatkretimle bir btn olarak ele alnmas ve birlikteplanlanmas zorunludur. Bylesi btncl bir yaklam retim-tketimdengesi, gerilim dm, reaktif g kontrol, g kalitesi, emre

amadelik, sistem koruma vs. gibi hayati konularda karlalabilecekolas problemleri en aza indirgeyerek yksek kaliteli, kullanc dostu veen nemlisievreci bir datkretim sisteminin anahtarolacaktr.

Sonular

AYEDA

STANBUL ANADOLU YAKASI


61/61

TEEKKR EDERZ

SAM KOVANCIAYEDA GENEL MDR27-MART-2012 STANBUL

ELEKTRK DAITIM A..

Documents

Sami Kovancı, AYEDAŞ