12
SANTE RESPIRATWA / SANTE KÈ / SANTE MANTAL AK ANVIRONMAN FANM CHAK JOU : KEK LIDE ITIL POU PWOTEKSYON AK PWOMOSYON LASANTE

Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante reSpiratwa / Sante kè /

Sante mantal ak anvironman fanm chak

jou : kek lide itil pou pwotekSyon

ak pwomoSyon laSante

Page 2: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Materyel sa te kreye pa pwojè Eco sante tous ensemble, yon patenarya ant McGill University ak South Asian Women’s Community Centre / Centre communautaire des femmes Sud-Asiatiques.

Ekri pa: Madeleine Bird epi Abby LippmanTradi pa: Marie Myriam MervilierIlistre pa: Von AllanDwa dotè sou travay atistik sa se © 2010 Von Allan Studios

Nou gen profon rekonesans pou manb nan group konsiltasyon kominotè nou yo pou presye kontribisyon yo nan liv sa:

Action des femmes handicapées (Montréal)•Action cancer du sein de Montréal / Breast Cancer Action Montreal•Service à la famille chinoise du Grand Montréal/ Chinese Family Service •of Greater MontrealÉco-Quartier Parc-Extension•Association pour la santé environnementale du Québec / Environmental •Health Association of QuebecCentre des Travailleurs et Travailleuses Immigrants / Immigrant Workers •CentreFemmes Autochtones du Québec Inc. / Quebec Native Women Inc.•Centre communautaire Tyndale St-Georges / Tyndale St-Georges •Community CentreL’Envol des femmes / Women on the Rise•

Nou twè rekonesan pou sipò finansye fon sèvis pou kolektivite ak ministè edikasyon, lwazi ak espò, gouvèneman Québec (Fonds des services aux collectivités and the Ministère de l’Éducation, du Loisir et du Sport, gouvernement du Québec), pou rechèch ak pwodiksyon dokiman sa; dokiman sa bay pwen devi otè yo e li pa nesesèman reflete opinyon bayè defon yo.

Prodiksyon dokiman sa te arive fèt tou gras a kontwibisyon finansye Santé Canada/ Health Canada. Opinion ki esprime Ia yo pa represante nesesèman avi Santé Canada/ Health Canada.

Page 3: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante respiratwa

klowoks pou blanchi

Touse!Touse!

Se pa selman lè deyò a ki kab polye, men anpil pwoduy pou netwaye kay kab bay atak opresyon ak alèji.

Li posib pou’n respire mye ak bese sentom opresyon ak alèji lè nou retire tout sous polyan potensyel epi

louvri fenèt pou’n chanje lè a.

Page 4: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante respiratwa

Plant anndan ka fe kay parèt bel…

E genyen ki ka retire move pwoduy chimik epi netwaye lè a nan kay la.

Emigrafis ezotika

Lyè

Plant arenye

Mizè poup

Page 5: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante respiratwa

Nou pa bezwen pwoduy kont mikwob pou’n kenbe bagay yo pwop.

Savon odinè ak dlo se yon mwayen sekiritè pou’n retire

jèm mikwob.

Vinèg blan ak dlo se yon melanj ki itil tou pou ntwaye bagay nan kay. Sa yo

miyo pou’n anpeche sentom opwesyon ak aleji, e yo pi bon pou anviwònman an.

Page 6: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante kadyak

Manje tou prepare kab parèt pi enteresan pou fi ki okipe...

...men yo ka pi chè tou.Deplis pou santé kè nou yo pa osi bon tankou manje ki wit nan kay la epi ki fèt avèk

eleman de baz.

Diri

Pwa

Page 7: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante kadyak

Club espò

$ 100 chak mwa pou manb

$ 20 pou yon sesyon inèdtan

Fè egzèsis nan yon sal jimnastik ka trè chè - epi jwenn tan pou ale a, ka

yon pwoblèm...

Depi ou fè yon bagay ki ka fè ou swe, epi fè kè ou ka bat fò e rapid ou kapab fè’l epi li gratis e ninpòt lè!

Page 8: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante Mantal Medikaman doktè preskry yo pa toujou meyè tretman pou

lè ou santi’w ba, tris oswa down.

Ou santi’w ba

Ou santi’w down

Ou santi’w tris

Pou pwoblèm sante mantal mwayen yo, fè yoga oswa rete aktif fizikman kapab pi bon pase medikaman doktè pou pèmèt

ekilib ou retabli.

Page 9: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante Mantal Lè yon zanmi’w santi’l vrèman tris e sèl...

...Li enpòtan pou’w ede’l jwenn resous lokal kab ede’l

santi’l pi byen.

Resous Sante

Mantal

Pase tan nan anpil limyè ka remonte moral moun ki santi’l ba: Asire’w pou ou kite soley

antre anndan kay la.

Page 10: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Sante MantalOu pa otorize

pran break! Ou dwe travay!

Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba.

Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase anndan nou.

Pi bon kondisyon travay fè pati de dwa fi genyen; rejwenn avèk lòt moun pou mande

Chanjman ki respekte dwa sa yo.

Dwa

travayè

Lakay, nou ka mande moun ki ap viv avè’n pou ede’n. Patnè nou ak timoun yo ka ede’n

prepare manje ak fè netwaye.

Page 11: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Plis resèt rapid ki pou kè, respirasyon, ak sante mantal.

Ou te vle: mange traditionèl ki bon pou lasante

Diminye: Remplase yo ak:

Sèl• fèyakepis•

Grèsnanfritay• Kwitanbafou•

Sik• Figpileakpòmensòs•

Pa kite: Insèk nan kay la ki pa bay alèji oswa opresyon

Esaye pwoduy san pestisid pou kenbe insèk yo lwen:

Fèmenbyenditoutresipyenkiginmange•

Pametemangeatè•

Fèmètkaylabouchetouttrououbyenfentkoteensèkkarantre•

Ou te bezwen: etikèt ki sou mange fasil pou konpran

Olye de: Mande moun ki fè mange a enfòmasyon sou:

Pòsyonkimakesouetikètla• Kantitepòsyonkigenyennanchakpake•souyonetiketklè

Kantitekalorikinanchakpòsyon• Sinbòlfasilpoukonprann,kapmontresak•gingrèssatiretransgrès–aksèlelevemoyenoswafèb

Sayopwetan’nsousantéyokamanti• Veriteananambalajla•

Pa kite: Move sant anndan lakay

Evite: Olye de sa, elimine fasilman lode avek:

Espweyrafrechismanlè,espesyalmansak•plogeyo

Ouvèrido;Metecidpòmakkanèlsoufou•

Rafrechismanoswaasouplisètwal• Utilizebikabonatnanlesiv(liabsòbemove•lodèakadousitwaltou)

Rafrechismanpoutwalèt• Paseyonalimètepietennli•

Ou te bezwen: Bon swen nan bon moman lè ou santi ou fèb

Piga: Fè:

Oupansekesantiman’wpaenpòtant• Songesedwachakmounpou’lwèbezwen•ansantemantallisatisfèdemanyèkiltirèlmanapwopwye

Esitemandeèd• Konnenkegensèviskiofriswenglobal•

Intensyonèlmanevitereteavekmoun• Pasetanavèkzanmi’woswalòtmounou•kapatajeide’w

Page 12: Sante reSpiratwa / Sante kè / Sante mantal ak anvironman ... · pran break! Ou dwe travay! Pafwa nou ka blame tèt nou si nou santi’n ba. Men pwoblèm nan ka nan deman’n ki plase

Santerespiratwa/Santekadyak/Santemantalakanviwònmanfichakjou:kèklideitilpoupwoteksyonakpwomosyonlasanteseyonlivgrafikpwoduipapwojèÉco-santétousensemble,yonpatenaryaantMcGillUniversityakCentrecommunautairedesfemmessud-asiatiques.

Pouplisenfòmasyonkontaktesvp:

Centrecommunautairedesfemmessud-asiatiques1035rueRachelest,3eétageMontréal,QuébecH2J2J5Telefòn:514528-8812www.sawcc-ccfsa.ca

Tilivsadisponibnanlangsayotou:

Anglè,fransè,Bengali,Dari,Tamil,Urdu,Hindi,Pòtigè,akEspayol.

isbn: 978-0-7717-0678-3