48
saqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis Semadgenloba: besik lolaZe – sxdomis Tavmjdomare, momxsenebeli mosamarTle oTar siWinava – wevri joni xecuriani – wevri sxdomis mdivani: darejan Caligava saqmis dasaxeleba: saqarTvelos moqalaqeebi zaur elaSvili, suliko maSia, rusudan gogia da sxvebi da saqarTvelos saxalxo damcveli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg davis sagani: `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 53 3 muxlis konstituciuroba saqarTvelos konstituciis me-14 da 21-e muxlebTan mimarTebiT saqmis ganxilvis monawileni: mosarCeleebi zaira natroSvili, ioseb nacvliSvili, elene feraZe, darejan mTvareliSvili (#370 konstituciuri sarCeli) da maTi warmomadgeneli kaxa kukava; mosarCele zaur elaSvili (#382 konstituciuri sarCeli) da misi warmomadgenlebi rusudan 1

saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

saqarTvelos saxeliTsaqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo

meore kolegiagadawyvetileba

N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi

kolegiis Semadgenloba:besik lolaZe – sxdomis Tavmjdomare, momxsenebeli mosamarTleoTar siWinava – wevrijoni xecuriani – wevri

sxdomis mdivani: darejan Caligava

saqmis dasaxeleba: saqarTvelos moqalaqeebi zaur elaSvili, suliko maSia, rusudan gogia da sxvebi da saqarTvelos saxalxo damcveli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

davis sagani: `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533

muxlis konstituciuroba saqarTvelos konstituciis me-14 da 21-e muxlebTan mimarTebiT

saqmis ganxilvis monawileni: mosarCeleebi zaira natroSvili, ioseb nacvliSvili, elene feraZe, darejan mTvareliSvili (#370 konstituciuri sarCeli) da maTi warmomadgeneli kaxa kukava; mosarCele zaur elaSvili (#382 konstituciuri sarCeli) da misi warmomadgenlebi rusudan mWedliSvili da nino elbaqiZe; mosarCeleebi suliko maSia da rusudan gogia (#390 konstituciuri sarCeli); mosarCele anzor manZulaSvili (#402 konstituciuri sarCeli) da misi warmomadgenlebi zurab maraqveliZe da irakli xorbalaZe; mosarCelis – saqarTvelos saxalxo damcvelis (#405 konstituciuri sarCeli) warmomadgeneli giorgi mSvenieraZe; mopasuxis – saqarTvelos parlamentis warmomadgeneli baTar Canqseliani; mowmeebi: saqarTvelos saxelmwifo ministri reformebis koordinaciis sakiTxebSi kaxa benduqiZe, reformebis koordinaciis sakiTxebSi

1

Page 2: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

saqarTvelos saxelmwifo ministris mTavari mrCeveli qeTi qoqraSvili; specialisti – sazogadoebriv mecnierebaTa universitetis samarTlis skolis direqtori, profesori levan izoria.

I1. sadavo norma, `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis

533 muxli (aqciaTa savaldebulo miyidva) saqarTvelos parlamentma miiRo 2005 wlis 24 maiss. mis Sesabamisad, aqcioners, romelsac sakuTrebaSi aqvs saaqcio sazogadoebis xmis uflebis mqone aqciaTa 95%-ze meti (SemdegSi – maJoritari aqcioneri), ufleba eZleva gamoisyidos sxva aqcionerTa aqciebi samarTlian fasad. im aqcioners, romlis aqciebis gamosyidvac xdeba (SemdegSi – minoritari aqcioneri), aqvs ufleba, miiRos samarTliani fasi.

`mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis pirvel punqtSi miTiTebulia amave kanonis 532 muxlis me-2 punqtze, romlis mixedviT, arsebobs samarTliani fasis dadgenis orgvari procedura. procedura SesaZlebelia gaiTvaliswinos saaqcio sazogadoebis wesdebam. Tu wesdebaSi es sakiTxi mowesrigebuli ar aris, samarTlian fass adgens damoukidebeli eqsperti an sabrokero kompania. damoukidebel eqsperts an sabrokero kompanias evaleba gamosyidvis angariSis Sedgena, romelSic mieTiTeba gamosyidvis dokumenturad dadasturebuli garemoebebi, aqciaTa samarTliani fasis dasadgenad gamoyenebuli meTodi da amis safuZvelze gansazRvruli aqciaTa fasi. Sefasebisas aqcionerisaTvis miyenebuli zianisaTvis damoukidebeli eqspertisa da sabrokero kompaniis pasuxismgebloba gaTvaliswinebulia maTi mTeli qonebis farglebSi. dadgenilia samarTliani fasis qveda zRvari – is ar unda iyos naklebi yvelaze maRal fasze, romelic gamosyidvis ganmxorcielebelma aqcionerma bolo 12 Tvis ganmavlobaSi gadaixada am sazogadoebis aqciaSi.

`mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis Sesabamisad, gadawyvetilebas aqciaTa gamosyidvis Taobaze iRebs maJoritari aqcioneri. maJoritari aqcioneri beWdviT organoSi aqveynebs gancxadebas, romelic unda Seicavdes informacias aqciaTa gamosyidvis pirobebisa da proceduris Taobaze, registratoris misamarTis Sesaxeb, sadac SesaZlebelia damoukidebeli eqspertis an sabrokero angariSis gacnoba, aseve gamosyidvis saaRricxvo TariRze, romlis mdgomareobiT moxdeba aqciaTa gamosyidva. maJoritari aqcioneri gamoqveynebis dResve warudgens registrators gancxadebas gamosyidvis Taobaze da damoukidebeli eqspertis an

2

Page 3: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

sabrokero kompaniis mier Sedgenil gamosyidvis angariSs. igi aseve valdebulia, rom gamosyidvis reestrSi aRricxul yvela aqcioners dazRveuli weriliT gaugzavnos gancxadeba gamosyidvis Sesaxeb. minoritari aqcionerebis mier maTi mflobelobidan aqciis dabruneba xdeba gamosyidvis saaRricxvo TariRidan 7 dRis vadaSi. regsitratori adgens e.w. `gamosyidvis reestrs~, sadac miTiTebulia aqciaTa yvela registrirebuli mflobeli, maTi vinaoba da misamarTi, mflobelobaSi arsebuli aqciebis raodenoba. mas Semdeg, rac maJoritari aqcioneri registrators warudgens 533 muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebul qmedebaTa ganxorcielebis damadasturebel dokumentebs, registratori axorcielebs masze yvela aqciis gadaformebas.

minoritari aqcioneri uflebamosilia ar daeTanxmos damoukidebeli eqspertis an sabrokero kompaniis mier dadgenil aqciaTa fass da mimarTos sasamarTlos aqciaTa gansxvavebuli fasis dadgenis moTxovniT gamosyidvis Sesaxeb gancxadebis gamoqveynebidan 90 dRis vadaSi. minoritari aqcioneris mier Sesrulebis miRebis dayovnebis SemTxvevaSi, aseve maSin, rodesac misi adgilsamyofeli ucnobia, maJoritari aqcioneris valdebuleba SeiZleba Sewydes deponirebiT.

aqciaTa savaldebulo miyidvas SeiZleba mohyves saaqcio sazogadoebis gardaqmna SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebad kreditorTa savaldebulo Setyobinebis gareSe.

2. 2006 wlis 16 marts saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos konstituciuri sarCeliT (registraciis #370) momarTes saqarTvelos moqalaqeebma d. mTvareliSvilma, e. feraZem, n. kalandaZem, i. nacvliSvilma da z. natroSvilma. isini iyvnen saaqcio sazogadoebis `teleneti~ aqcionerebi. maTi umetesoba didi xnis ganmavlobaSi muSaobda am sawarmoSi da aqciebi miiRes rogorc TanamSromlebma. aqciebis nawili SeZenilia aqcionerebis danazogiT. mosarCeleTa mimarT ganxorcielda `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT gaTvaliswinebuli aqciaTa savaldebulo gamosyidva. sarCels daerTvis maJoritari aqcioneris gancxadeba, romliTac gamosyidvis saaRricxvo TariRad dadgenilia 2005 wlis 26 seqtemberi, xolo erTi aqcia Sefasebulia 40 TeTrad. mosarCeleTa informaciiT, aqciebis fasis gaangariSebisas aqciebi ar imyofeboda brunvaSi fasiani qaRaldebis bazarze. rogorc fasiani qaRaldebis damoukidebeli registratoris Sps `kompania centris~ werilidan irkveva, 2006 wlis 2 TebervlisaTvis mosarCeleebi ukve aRar iricxebodnen saaqcio sazogadoebis `teleneti~ aqcionerebad. 2006 wlis 29 martis #2/3/370 saoqmo CanaweriT sakonstitucio sasamarTlos meore kolegiam arsebiTad gansaxilvelad

3

Page 4: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

miiRo #370 konstituciuri sarCeli `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533 muxlis konstituciurobis Taobaze saqarTvelos konstituciis me-14 da 21-e muxlebTan mimarTebiT.

saqarTvelos moqalaqe z. elaSvilma saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi konstituciuri sarCeli (registraciis #382) Semoitana 2006 wlis 25 aprils. mosarCele iyo saaqcio sazogadoebis `daviT sarajiSvili da eniseli~ aqcioneri. man aqciebi SeiZina vauCerebiT 1992 wels. miRebuli dividendebi misTvis, rogorc pensionerisaTvis, mniSvnelovan Semosavals warmoadgenda. maJoritarma aqcionerma gazeTSi `rezonansi~ 2006 wlis 13 Tebervals gamoaqveyna gancxadeba aqciebis gamosyidvis Taobaze, xolo 14 Tebervals Sesabamisi gancxadebiT mimarTa minoritar aqcionerebs. gamosyidvis saaRricxvo TariRad ganisazRvra 2006 wlis 10 marti. 2006 wlis 10 maiss saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos me-2 kolegiam #2/4/382 saoqmo CanaweriT arsebiTad gansaxilvelad miiRo #383 konstituciuri sarCeli `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533 muxlis konstituciurobis Taobaze saqarTvelos konstituciis 21-e muxlTan mimarTebiT.

2006 wlis 1 ivniss saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi konstituciuri sarCeli (registraciis #390) Semoitanes saqarTvelos moqalaqeebma s. maSiam da r. gogiam. mosarCeleebi iyvnen saaqcio sazogadoebis `ekrani~ minoritari aqcionerebi. am SeTxvevaSic ganxorcielda `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533 muxliT gaTvaliswinebuli procedura. 2006 wlis 16 ivniss saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos me-2 kolegiam #2/6/390 saoqmo CanaweriT arsebiTad gansaxilvelad miiRo #390 konstituciuri sarCeli `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533 muxlis konstituciurobis Taobaze saqarTvelos konstituciis me-14 da 21-e muxlebTan mimarTebiT.

saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi 2006 wlis 15 agvistos daregistrirda saqarTvelos moqalaqis a. manZulaSvilis #402 konstituciuri sarCeli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg. mosarCele iyo saaqcio sazogadoebis `kaspicementi~ aqcioneri. rogorc Sps `kompania centris~ mier 2006 wlis 4 maiss gacemuli amonaweridan irkveva, is flobda 503 aqcias, xolo TiTo aqciis nominaluri Rirebuleba Seadgenda 1.30 lars. gancxadebaSi aqciaTa gamosyidvis gadawyvetilebis miRebis Taobaze maJoritari aqcioneris mier gamosyidvis saaRricxvo TariRad miTiTebulia 2006 wlis 4 maisi, xolo erTi aqciis fasad – 26 TeTri. 2006 wlis 30 oqtombris #2/10/402,405 saoqmo CanaweriT sakonstitucio sasamarTlom #402 konstituciuri

4

Page 5: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

sarCeli arsebiTad gansaxilvelad miiRo moTxovnis im nawilSi, romelic Seexeba `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciurobas saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis pirvel da me-3 punqtebTan mimarTebiT.

saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi 2006 wlis 18 agvistos daregistrirda saqarTvelos saxalxo damcvelis #405 konstituciuri sarCeli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg. 2006 wlis 30 oqtombris #2/10/402,405 saoqmo CanaweriT sakonstitucio sasamarTlom #405 konstituciuri sarCeli miiRo arsebiTad gansaxilvelad `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciurobis Taobaze saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis pirvel punqtTan mimarTebiT. amave saoqmo CanaweriT sakonstitucio sasamarTlos mier saboloo gadawyvetilebis miRebamde SeCerda `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533

muxlis moqmedeba.3. saqmis arsebiTi ganxilvisaTvis momzadebis procesSi

sakonstitucio sasamarTlos meore kolegiam saqarTvelos parlamentidan gamoiTxova `saxelmwifo qonebis privatizebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonisa da `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Taobaze~ kanonis, romelmac gaiTvaliswina 533 muxli, saparlamento ganxilvis stenografiuli Canawerebi da Sesabamisi ganmartebiTi baraTebi. `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Taobaze~ kanonis proeqtTan dakavSirebuli masalebi kolegias aseve moawoda saqarTvelos prezidentis saparlamento mdivnis moadgilem.

saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos meore kolegiis mier #370, 382, 390, 402 da 405 konstituciuri sarCelebis arsebiTi ganxilva gaimarTa 2007 wlis 20, 21, 22 da 27 martis sxdomebze.

4. #370 konstituciur sarCelze mosarCeleTa warmomadgenels k. kukavas miaCnia, rom mcdaria Sexeduleba, romlis Sesabamisad sakuTrebis ufleba gulisxmobs ara uflebas konkretul obieqtze, aramed uflebas am obieqtis safasurze. garkveuli safasuris gadaxdiT sakuTrebis obieqtis Canacvleba gamonaklisia da ara wesi da saTanado gamarTleba sWirdeba.

konstituciis 21-e muxliT sakuTrebis ufleba aRiarebuli da uzrunvelyofilia, xolo ra SemTxvevebSi SeiZleba moxdes misi SezRudva, dadgenilia amave muxlis me-2 da me-3 qvepunqtebSi. am dros unda iyos aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba an gadaudebeli aucilebloba. minoritari aqcionerebisaTvis aqciebis CamorTmevisas ar arsebobs arc erTi miTiTebuli garemoeba. mxolod maJoritari aqcioneris survili,

5

Page 6: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

hqondes saaqcio sazogadoebis aqciebis 100%, aris am aqcioneris piradi da ara sazogadoebrivi saWiroeba.

yuradReba unda gamaxvildes or momentze – SezRudvis legitimurobaze, sajaro da kerZo interesebis proporciulobasa da dabalansebulobaze. mopasuxis warmomadgenelma miuTiTa erTaderTi legitimuri mizani – minoritari aqcionerebis mier sasamarTlo davebis usafuZvlo warmoeba, rac iwvevs kompaniis reputaciis Selaxvas da xels uSlis mis saqmianobas. mowme k. benduqiZem zemoaRniSnuls daamata ori garemoeba: minoritari aqcioneri, erTi mxriv, xels uSlis sawarmos organizaciul-samarTlebrivi formis Secvlas, xolo, meore mxriv - damatebiTi investiciebis mozidvas.

minoritari aqcionerebis ufleba, mimarTon sasamarTlos, praqtikaSi formalur xasiaTs atarebs, realur dabrkolebas ar uqmnis saaqcio sazogadoebas. argumentacia imis Taobaze, Tu ra zians ayenebs sawarmos an sazogadoebriv interesebs minoritari aqcioneris mier am uflebis ganxorcieleba, ar iqna warmodgenili. uflebis borotad gamoyenebis safrTxis Tavidan acilebis SesaZlebloba, samoqalaqo kodeqsisa da sxva Sesabamisi aqtebis mixedviT, ukve arsebobs da ar aris saWiro damatebiTi SezRudvebis daweseba.

aseve ver dasabuTda saaqcio sazogadoebebis SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebebad gardaqmis aucilebloba. saaqcio sazogadoebisaTvis, sadac xdeba vrceli sabuRaltro da sxva dokumetaciis warmoeba, garkveuli angariSebis wardgena fasiani qaRaldebis erovnuli komisiisaTvis ar aris imdenad mZime tvirTi, rom aman gamoiwvios misi SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebad gardaqmnis saWiroeba.

sawarmoSi damatebiTi kapitalis mozidva aSkarad legitimuri mizania, Tumca ver iqna dasabuTebuli, Tu investirebis ra damatebiT saSualebebs qmnis sadavo norma. investireba SesaZlebelia moxdes sawarmos kapitalis gazrdis gziT, aqciebis emisiis gziT. aseT pirobebSi kanonmdebelma ar unda SemoiRos gacilebiT mZime da uflebis SemzRudavi saSualeba.

sadavo norma dadebiT gavlenas ver moaxdens fasiani qaRaldebis bazris ganviTarebaze saqarTvelos pirobebSi. saaqcio sazogadoebebis udidesi nawili saxelmwifo sawarmoTa privatizebis gziT Camoyalibda. Tu saxelmwifo bazars gawmends am saaqcio sazogadoebebis aqciebisagan, romlebic safondo birJaze aqciebis ZiriTad masas warmoadgens, es daangrevs isedac mZime mdgomareobaSi arsebul birJas da zogadad, saaqcio sazogadoebis instituts.

6

Page 7: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

samarTliani fasis dadgenis meqanizmi samarTliani ar aris ori mizezis gamo: 1. fasis dadgenis ufleba eZleva maJoritar aqcioners da miviRebT fass, romelic mis interesebSia dadgenili 2. fasi ar iqneba dadgenili realurad sawarmos ganviTarebis, Cadebuli investiciebis prognozebidan gamomdinare. fasiani qaRaldebis ganviTarebuli bazris pirobebSi dadgenili fasi axlos dgas obieqtur fasTan da gamoricxulia subieqturi Sefaseba. aRsaniSnavia, rom mowmeebmac miuTiTes am meqanizmis daxvewis Taobaze.

k. kukavam, romelic saqarTvelos parlamentis wevria, ganacxada, rom raime diskusia kanonis socialuri efeqtisa da miznebis Taobaze parlamentSi ar gamarTula. man agreTve aRniSna, rom saqarTvelos parlamentSi mimdinareobs kanonproeqtze muSaoba, romelic iTvaliswinebs `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis gauqmebas.

rac Seexeba `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciurobis sakiTxs saqarTvelos konstituciis me-14 muxlTan mimarTebiT, mosarCelis warmomadgenelma Tavis daskvniT sityvaSi uari ganacxada am moTxovnaze.

5. #382 konstituciur sarCelze mosarCelis warmomadgenelma r. mWedliSvilma Seamcira sasarCelo moTxovna da miuTiTa, rom sadavo norma arRvevs saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis pirvel da me-3 punqtebs.

sakuTrebis uflebis cneba da Sinaarsi gansazRvrulia saqarTvelos samoqalaqo kodeqsiT. sakuTrebis ufleba moicavs mis Tavisuflad gankargvis SesaZleblobas mesakuTris mier, sadavo norma ki, rogorc misi saTauridanve Cans, minoritar aqcioners avaldebulebs Tavisi nebis gareSe gankargos aqciebi.

sakuTrebis CamorTmevis cneba moicavs sadavo normiT gaTvaliswinebul urTierTobasac, radganac arsad ar aris dakonkretebuli, rom sakuTreba aucileblad unda iqnes CamorTmeuli saxelmwifos mier. marTebuli ar aris mopasuxis warmomadgenlis pozicia, rom sadavo normiT ar xdeba sakuTrebis CamorTmeva, radganac minoritar aqcioners Sesabamis anazRaurebas uxdian. qonebis safasuris gadaxda ar niSnavs, rom sakuTrebis CamorTmeva ar xdeba.

`mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi ar arsebobs sazogadoebrivi saWiroeba da am muxlis gamoyeneba gaumarTlebelia. kanonSi `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb~, ar aris gaTvaliswinebuli aqciebis savaldebulo miyidva, rogorc aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba. investiciebis mozdivis interesi ar aris

7

Page 8: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

sazogadoebrivi saWiroeba da ar Tavsdeba konstituciis 21-e muxlis moTxovnebSi.

sadavo norma aseve ewinaaRmdegeba adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvenciis pirveli damatebiTi oqmis pirvel muxls, romelic sakuTrebis uflebas Seexeba da sakuTrebis CamorTmevis nawilSi konstituciis 21-e muxlis msgavsia.

6. #390 konstituciur sarCelze mosarCele s. maSiam Seamcira sasarCelo moTxovna konstituciis 21-e muxlis me-2 punqtTan dakavSirebiT da ZalaSi datova moTxovna amave muxlis pirvel da me-3 punqtebTan mimarTebiT.

sadavo normiT xdeba minoritari aqcioneris sayovelTaod aRiarebuli uflebis gauqmeba, Tavisi nebiT gaasxvisos sakuTreba. marTalia, saxelmwifo uSualod ar monawileobs aqciaTa savaldebulo miyidvaSi, magram is ereva kerZo pirebs Soris urTierTobaSi kanonis saSualebiT.

konstituciis 21-e muxlis me-2 da me-3 punqtebiT aris gaTvaliswinebuli SemTxvevebi, rodesac SesaZlebelia sakuTrebis uflebis SezRudva an sakuTrebis CamorTmeva, magram aqciebis savaldebulo miyidva ar ganekuTvneba am SemTxvevebs, radganac am dros ar arsebobs sazogadoebrivi saWiroeba. saqmis ganxilvisas ver iqna moyvanili imis magaliTi, rom minoritari aqcionerebi xels uSlian maJoritar aqcionerebs saaqcio sazogadoebis marTvaSi. es faqtobrivad SeuZlebelia, radganac minoritar aqcioners SeuZlia mxolod daeswros saerTo krebas, daayenos garkveuli sakiTxebi da moisminos ganmartebebi.

SeuZlebelia aqciebis samarTliani fasis dadgena, radganac saqarTveloSi safondo birJa faqtiurad ar arsebobs. samarTlian fasTan dakavSirebiT sasamarTlosaTvis mimarTvac araefeqturia, radganac xSir SemTxvevaSi aqciebis raodenoba imdenad mcirea da saxelmwifo baJis odenoba imdenad maRali, rom minoritar aqcioners ar uRirs sarCelis Setana. sarCelis Setanis SemTxvevaSic situacia ar icvleba, radganac sasamarTlo isev auditis subieqtur daskvnas daeyrdnoba.

`mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxli arRvevs konstituciis me-14 muxls. minoritari aqcioneri, mxolod imis gamo, rom misi qonebrivi mdgomareoba uaresia, dgeba araTanaswor mdgomareobaSi maJoritar aqcionerTan. am SemTxvevaSi adgili aqvs upiratesobis miniWebas qonebrivi mdgomareobis niSniT.

7. #402 konstituciur sarCelze mosarCelis warmomadgenlebma i. xorbalaZem da z. maraqveliZem yuradReba gaamaxviles imaze, rom

8

Page 9: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

konstituciis 21-e muxlis pirveli punqtiT sakuTrebis aRiareba da uzrunvelyofa, imavdroulad gulisxmobs mis xelSeuxeblobas, vidre saqme ar Seexeba aucilebel sazogadoebriv saWiroebas. amavdroulad, ar SeiZleba saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis pirveli punqtis ganxilva amave muxlis me-2 da me-3 punqtebisagan izolirebulad. me-2 da me-3 punqtebi adgenen gamonaklisebs, rodesac SeiZleba SezRudva an CamorTmeva.

samoqalaqo-samarTlebrivi gagebiT, sakuTrebis ufleba samkomponentiania da moicavs mflobelobas, sargeblobas da gankargvas. minoritar aqcioners ar rCeba arCevani, SeinarCunos aqciebi an gayidos isini Tavis Sexedulebisamebr. mas ekargeba sakuTrebis uflebis samive komponenti da Sesabamisad, sakuTrebac aRar aris saxeze. sakuTrebis CamorTmevis ufleba ar aqvs kerZo pirs, aramed mxolod saxelmwifos, romelsac gaaCnia imis eqskluziuri uflebamosileba, rom sazogadoebrivi interesis an aucilebeli saWiroebis saxeliT miiRos Sesasruleblad savaldebulo gadawyvetileba.

aucilebel sazogadoebriv saWiroebad SeiZleba CaiTvalos adamianis sicocxlis dacva, danaSaulTan brZola, gzis gayvana da a.S. maJoritari aqcioneris mier minoritari aqcionerisaTvis iZulebis wesiT aqciebis CamorTmevisas aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba ar ikveTeba. saaqcio sazogadoebis aqciaTa 100%-is erTi aqcioneris xelSi Tavmoyra aris misi kerZo interesi. garda amisa, is subieqti, romelmac SeiZleba daadginos aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis raoba, aris saxelmwifo da ara kerZo piri, romelsac SeiZleba mxolod mosazreba hqondes amis Taobaze, magram ara sazogadoebrivi saWiroebis dadgenis ufleba.

darRveulia Tanabarzomierebis principi. im miznisaTvis, rom kvazi saaqcio sazogadoeba gardaiqmnas efeqtur SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebad, romelic did investiciebs moizidavs, ar aris aucilebeli, rom aqciaTa savaldebulo miyidva ganxorcieldes. aqciebis Sesyidva SesaZlebelia momxdariyo Cveulebrivi sabazro urTierTobebis gziT. aseve SeiZleboda kvazi saaqcio sazogadeobebis likvidacia da maT bazaze sasurveli formis sawarmoebis Camoyalibeba.

8. #405 konstituciur sarCelze mosarCelis, saqarTvelos saxalxo damcvelis warmomadgenels g. mSvenieraZes miaCnia, rom sadavo norma ewinaaRmdegeba konstituciis 21-e muxlis pirvel punqts. 1997 wlis 25 martis #2/31-5 gadawyvetilebaSi sakonstitucio sasamarTlom aRniSna, rom marTalia, saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis pirvel punqtSi ar aris naxsenebi sityva `SezRudva~, magram `sakuTreba da

9

Page 10: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

memkvidreobis ufleba aRiarebuli da uzrunvelyofilia~ niSnavs, rom sakuTrebis uflebis SezRudva dauSvebelia. Tumca, SezRudva SesaZlebelia konstituciis 21-e muxlis meore punqtiT gansazRvrul SemTxvevebSi.

sadavo muxliT ar xorcieldeba sakuTrebis CamorTmeva, aramed sakuTrebis erTerTi elementis – gankargvis SezRudva. konstitucia ambobs, rom arsebobs gasxvisebis ufleba da ara valdebuleba. am dros xdeba ara adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvenciis pirveli damatebiTi oqmis pirveli muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli sakuTrebiT sargeblobis kontroli, aramed gankargvis SezRudva. sakuTrebis uflebis SezRudvis Taobaze mowmeebmac aRniSnes TavianT CvenebebSi.

sakuTrebis uflebis SezRudvisas unda arsebobdes aucilebli sazogadoebrivi saWiroeba da sazogadoebis interesi mkveTrad unda iyos gamoxatuli. is, Tu ra warmoadgens aucilebel sazogadoebriv saWiroebas, sasamarTlom unda Seafasos konkretuli sakiTxis ganxilvisas.

sadavo normiT dadgenili SezRudva legitimuria imdenad, ramdenadac saxelmwifos konstituciiT aqvs miniWebuli SesaZlebloba SezRudos sakuTrebis ufleba. Tumca, SezRudva ar aris miznis miRwevis erTaderTi saSualeba, rac mowme k. benduqiZis Cvenebidanac irkveva. saaqcio sazogadoebaSi aqciebis 95%-is mflobels sruli ufleba da saSualeba gaaCnia, rom moaxdinos saaqcio sazogadoebis likvidacia da Seqmnas sxva saxis samewarmeo subieqti. SezRudva aseve ar iyo aucilebeli miznis misaRwevad. saaqcio sazogadoebis mizania, rom moxdes masSi Tavisufali kapitalis dabandeba. minoritari aqcionerebis gandevna aucilebeli ar aris saaqcio sazogadoebebis gaZlierebisa da saxelmwifos ekonomikuri ganviTarebisaTvis.

Tu mopasuxis poziciidan gamovalT, saaqcio sazogadoeba, rogorc organizaciul-samarTlebrivi forma, miuRebelia, rac ar aris marTebuli. mizezi, rom minoritari aqcionerebi xels uSlian saaqcio sazogadoebis warmatebul saqmianobas da qveynis ekonomikur ganviTarebas xelovnuri aJiotaJiT, antisareklamo kampaniiT, sasamarTlo procesebiT, safuZvelsaa moklebuli. saqmis ganxilvisas ver dasaxelda msgavsi magaliTebi saqarTvelos sinamdvileSi, xolo dausabuTebeli varaudis safuZvelze uflebis SezRudva yovelgvar safuZvelsa da gonivrulobas aris moklebuli. rac Seexeba im mizans, rom unda moxdes arafunqcionirebadi saaqcio sazogadoebebis moqceva Sesabamis organizaciul-samarTlebriv formaSi, rac daaCqarebs investiciebis

10

Page 11: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

mozidvas da samomavlod ganapirobebs ekonomikur ganviTarebas, misi miRweva SeiZleboda sxva saSualebebiT.

amdenad, sakuTrebis uflebis SezRudva xdeba 21-e muxlis me-2 punqtis darRveviT da Sedegad, imavdroulad irRveva amave muxlis pirvel punqtSi aRiarebuli sakuTrebis ufleba.

9. saqarTvelos parlamentis warmomadgeneli baTar Canqseliani Tvlis, rom mosarCeleTa moTxovna ar unda dakmayofildes usafuZvlobis gamo.

konstituciis preambulaSi miTiTebulia, rom is eyrdnoba 1921 wlis konstituciis ZiriTad principebs. aqedan gamomdinare, mizanSewonilia moxdes saqarTvelos respublikis 1921 wlis 21 Tebervlis konstituciis 114-e muxlis analizi, romlis Sesabamisad, `sakuTrebis iZulebiTi CamorTmeva an kerZo iniciativis SezRudva SeiZleba mxolod saxelmwifoebrivi da kulturuli saWiroebisaTvis calke kanonSi gansazRvruli wesiT. CamorTmeul qonebaSi miecema saTanado safasuri, Tu kanonSi sxvagvarad ar aris gansazRvruli.~ 1921 wlis konstitucia sakuTrebis uflebis SemzRudavi kanonmdeblis SeboWvis erTaderT samarTlebriv saSualebas qonebis finansuri anazRaurebis principSi xedavs. es aris aseve moqmedi konstituciis 21-e muxlis ZiriTadi principi. Tu mas `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxls mivusadagebT, gamodis, rom minoritari aqcioneris ufleba, miiRos samarTliani anazRaureba, fantavs yovelgvar eWvs misi uflebebis darRvevasTan dakavSirebiT.

sadavo norma ar iTvaliswinebs sakuTrebis uflebis arc SezRudvas da arc sakuTrebis CamorTmevas. es aris saxelmwifos kanonieri, marTlzomieri da samarTlebrivad dasaSvebi RonisZieba, rac mimarTulia saaqcio sazogadoebaSi garkveuli tipis aqcionerebis wevrad yofnis upiratesi uflebis dacvisaken da ganpirobebulia am aqcionerebisa da zogadad sajaro (qveynisa da sazogadoebis) interesebiT.

adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlosa da adamianis uflebaTa evropuli komisiis praqtikaSi, damkvidrebulia `sajaro interesebis~ cnebis farTo gageba. adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo pativs scems kanonmdeblis xedvas am sakiTxze, Tu is aSkarad moklebuli ar aris gonivrul msjelobas. ganmartebiTi baraTidan ar ikveTeba is sajaro interesi, mizani, romlis miRwevasac emsaxureba `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxli, magram miTiTebulia, rom kanonproeqtis miRebas mohyveba saaqcio sazogadoebebis gaZliereba, investiciebis mozidva da mniSvnelovani ekonomikuri winsvla, rac sazogadoebis interesebSia. saxelmwifo qonebis privatizebiT Seqmnili saaqcio

11

Page 12: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

sazogadoebebi ufunqciodaa, rac aferxebs sawarmoo procesebis ganviTarebas qveyanaSi. swored am problemis drouli mogvareba aris sadavo normis mizani. minoritari aqcionerebi ayovneben sawarmos ganviTarebas. maTi arseboba, erTi mxriv, sawarmoSi kapitaldabandebis saSualebas ar iZleva, xolo, meore mxriv, uaryofiT gavlenas axdens sawarmos sasicocxlo procesebis ganviTarebaze. marTalia, saqarTveloSi amis Sesaxeb araferia cnobili, magram sxva saxelmwifoTa magaliTi gviCvenebs, rom minoritar aqcionerebs SeuZliaT xeli SeuSalon gadawyvetilebebis miRebas, investiciebis mozidvas SantaJis, usafuZvlo sarCelebisa Tu antisareklamo kampaniebis gziT.

minoritari aqcionerebi iZulebuli arian ara dakargon, aramed gayidon, samarTlian fasad gadascen Tavisi qoneba sxva kerZo pirs. aqciiT sargeblobis zogadi mizani misgan finansuri sargeblis miRebaa, xolo sadavo kanoni minoritar aqcionerebs maTi kuTvnili aqciebisaTvis samarTliani anazRaurebis miRebis saSualebas aZlevs. xdeba qonebis transformacia, misi fulad, finansur aqtivad gadaqceva da ara CamorTmeva an uflebis sxvagvari SezRudva.

adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo kerZo pirebs Soris urTierTobebis maregulirebel samarTlebriv normebs ar miiCnevs sakuTrebis SemzRudav an CamomrTmev samarTlebriv normebad, aramed acxadebs, rom amgvari sakanonmdeblo normebi ar warmoadgenen saxelmwifos mxridan sakuTrebis uflebaSi Carevas.

sakuTrebis uflebis SezRudva an CamorTmeva rom dadgindes, aucilebelia minoritar aqcionerebs ekisrebodeT safuZvels moklebuli da gadaWarbebuli tvirTi. is, rom es ase ar aris, damtkicebulia Semdegi garemoebebiT: 1. minoritari aqcioneri iRebs samarTlian anazRaurebas 2. sadavo muxlis miReba gamoiwvia qveyanaSi arsebulma ekonomikurma mdgomareobam da is emsaxureba saaqcio sazogadoebebis gaZlierebasa da ganviTarebas 3. maJoritari aqcionerebisaTvis damatebiTi uflebebis miniWeba ganpirobebulia ara interesTa balansis darRveviT, aramed ekonomikuri gaTvlebiT. rac ufro met aqcias flobs piri, miT ufro meti investicia aqvs ganxorcielebuli sawarmoSi da Sesabamisad moqmedebis imdenad farTo areali gaaCnia, rom unda SeeZlos samarTlian fasad iyidos minoritari aqcionerebis aqciebi. maJoritar aqcioners aqvs saaqcio sazogadoebaSi wevrad darCenis upiratesi ufleba, radganac, sajaro interesidan gamomdinare, misi ufleba ufro dacvadia, vidre minoritari aqcioneris ufleba.

12

Page 13: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos praqtikis gaTvaliswinebiT, qonebad miiCneva mxolod is uflebebi, moTxovnebi da sxva sikeTe, romelic ukve arsebobs da ara is uflebebi da sikeTe, romlebic SesaZloa momavalSi savaraudod warmoiSvas. aqedan gamomdinare, konstituciis 21-e muxli ar axdens momavalSi SesaZeni uflebebis, qonebis da komerciuli mogebis dacvis garantirebas.

konstitucia ar icavs sawarmoSi wevrad yofnis uflebas. minoritar aqcioners aqvs erTaderTi ufleba, miiRos samarTliani anazRaureba. aqciebis savaldebulo miyidvis gziT sazogadoebidan `garicxvis~ procedura ar warmoadgens arakonstituciur qmedebas manam, sanam minoritar aqcionerebs miecemaT adeqvaturi anazRaureba. marTalia, saqarTveloSi ar aris saTanado doneze ganviTarebuli fasiani qaRaldebis bazari da am bazris ararseboba gamoricxavs samarTliani fasis dadgenas, magram kanoni gaTvlilia momavlis perspeqtivaze. samarTliani fasis gansazRvra individualuri midgomis sakiTxia, magram sabrokero kompaniis an eqspertis mier fasis arasworad dadgenis SemTxvevaSi dacvis saTanado meqanizmi sasamarTloa.

rac Seexeba saqarTvelos konstituciis me-14 muxlTan sadavo normis Sesabamisobas, Tanasworobis principis darRveva qonebrivi mdgomareobis mixedviT ar xdeba. aqciebis miyidva xorcieldeba samarTlian fasad da kanonmdeblobiT zustad gansazRvruli proceduriT, rac sruliad gamoricxavs Tanasworobis balansis darRvevas.

10. mowmem, saqarTvelos saxelmwifo ministrma ekonomikuri reformebis sakiTxebSi k. benduqiZem miuTiTa, rom sadavo normis msgavsi norma yvela ganviTarebul saxelmwifoSi moqmedebs. garda amisa, arsebobs evrokavSiris direqtiva, romelic danergilia axal wevr saxelmwifoebSi da saqarTveloSic arsebobda aseTi tipis regulirebis Sinaarsobrivi aucilebloba.

minoritar aqcioners ar SeuZlia monawileoba miiRos saaqcio sazogadoebis marTvaSi. is zRudavs maJoritar aqcioners sawarmos ganviTarebaSi. minoritari aqcionerebi sazogadoebis Zalian mcire nawils, albaT ramodenime aTeul aTas adamians, warmoadgenen. xSirad Znelia maTi vinaobis dadgena. aqcia minoritari aqcionerebisaTvis bevr SemTxvevaSi ara fasian qaRalds, aramed Tavis sawarmosTan kavSiris simbolos warmoadgens da ar surT misi gayidva. isini arian finansuri da ara strategiuli investorebi, romelTa mizanic investiciis fulad gadaqcevaa.

aris SesaZlebloba, rom reorganizaciis, likvidaciis an sxva SemTxvevaSi aqcia Canacvlebuli iyos sxva saxis aqtiviT. likvidaciis

13

Page 14: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

Sedegebi minoritari aqcionerisaTvis SeiZleba iyos aqciaTa savaldebulo miyidvis Sedegebis msgavsi. savaldebulo miyidvis dros maT saSualeba eZlevaT TavianTi investicia fulad gadaaqcion. amis Sedegebi minoritari aqcionerebisaTvis pozitiuria, radganac sxva SemTxvevaSi isini aqciebs dakargavdnen, maTi gamosyidva moxdeboda arasamarTlian fasad an valebis sanacvlod.

samarTlebrivi TvalsazrisiT, minoritari aqcionerebis uflebebi SeizRuda, magram realurad aseTi SezRudva ar momxdara. saaqcio sazogadoebebi gamoZebnidnen minoritari aqcionerebisagan Tavis daRwevis sxva gzebs, romelic aqciebis savaldebulo miyidvis analogiur Sedegebs moitanda. SezRudva xdeba kanoniT dadgenili wesiT, gamomdinareobs saaqcio sazogadoebis bunebidan da Seesabameba saerTaSoriso praqtikas. sadavo normiT gaTvaliswinebuli urTierToba ar aris CamorTmeva, radganac am dros xdeba erTi saxis finansuri aqtivis sxva aqtiviT Canacvleba.

arsebobs sadavo normis miRebis sazogadoebrivi aucilebloba. saqarTveloSi arsebuli saaqcio sazogadoebebis umravlesoba Seqmnilia privatizaciis da ara nebis Tavisufali gamovlinebis Sedegad. aseTi tipis saaqcio sazogadoebebi ver iyeneben srulyofilad maT xelT arsebul SesaZleblobebs, ver izidaven kapitals ucxouri bazridan da gakotrebis piras arian. maTi aqciebi fasiani qaRaldebis bazarze ar brunaven. arsebobs sazogadoebrivi saWiroeba, rom kvazi saaqcio sazogadoebebi gadaiqcnen SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebebad, rac realurad asaxavs maT samarTlebriv mdgomareobas, maT faqtobriv saqmianobas da marTvas. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebisagan gansxvavebiT, saaqcio sazogadoebas damatebiTi angariSvaldebulebebi aqvs fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb kanonmdeblobidan gamomdinare. es ar aris fataluri tvirTi, magram mcire sawarmosaTvis sakmaod mZime tvirTs warmoadgens. kvazi saaqcio sazogadoebebis likvidacis Semdeg bazari gaTavisufldeba imisaTvis, rom nebis Tavisufali gamovlinebiT Seiqmnas saaqcio sazogadoeba, romelic moizidavs kapitals. am sawarmoebis ganviTareba gamoiwvevs ekonomikis winsvlas da axali samuSao adgilebis Seqmnas. mowmem, SekiTxvaze, SeuZliaT Tu ara aqciaTa 5%-is mflobelebs saaqcio sazogadoebis kapitalis gazrdis Seferxeba, upasuxa, rom maT aseTi SesaZlebloba ar aqvT.

aqciebis savaldebulo miyidvis institutma praqtikaSic moitana pozitiuri Sedegi – mxsvili da avtoritetuli investori Semovida ramodenime saaqcio sazogadoebaSi. minoritari aqcionerebis arsebobis

14

Page 15: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

SemTxvevaSi, erTi mxriv, investors ar eqneboda kapitaldabandebis ganxorcielebis saSualeba, xolo, meore mxriv, minoritari aqcionerebi arian sxvadasxva sasamarTlo procesebis wyaro. es aris damatebiTi riski da amis Tavidan acileba aris Zalian kargi.

aqciaTa savaldebulo miyidvas awonasworebs savaldebulo satendero SeTavazeba, romliTac izRudeba maJoritari aqcioneri da valdebulia 50%-ze meti aqciebis SeZenis Semdeg mimarTos sxva aqcionerebs winadadebiT, rom is mzad aris Seisyidos misi aqciebi im fasad, ra fasadac man Seisyida sxva aqciebi. es erTiorad zrdis maJoritari aqcioneris xarjebs.

aqciis samarTliani fasis dadgenis srulyofili meqanizmi arsad ar arsebobs. nebismieri Sefaseba subieqturi procesia da ara obieqturi. mowme ver ixsenebs SemTxvevas, rom saqarTveloSi fasTan dakavSirebiT minoritar aqcioners sasamarTlosaTvis miemarTos. amdenad, SesaZlebelia CavTvaloT, rom ukve ganxorcielebuli miyidvebi samarTlian fasad moxda. Tu konkretuli aqcioneri miiCnevs, rom misi aqciebis gamosyidva arasamarTlian fasad moxda, mas SeuZlia mimarTos sasamarTlos. miuxedavad amisa, samarTliani fasis dadgenis meqanizmis daxvewa da am mimarTulebiT saqmianoba SesaZlebelia.

im periodis ganmavlobaSi, rodesac sakonstitucio sasamarTlos mier `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis moqmedeba SeCerebuli iyo saqmeze saboloo gadawyvetilebis miRebamde, marTalia ramodenime saaqcio sazogadoebaSi ver ganxorcielda aqciebis savaldebulo miyidva, magram maTi mdgomareobis gauaresebis Taobaze informacia ar aris.

zogadad, samewarmeo samarTali isea mowyobili, rom rac metia wili sazogadoebaSi, miT metia uflebebi da maTi dacvis xarisxi. es aris saaqcio sazogadoebis, rogorc organizaciul-samarTlebrivi formis Tviseba da gamoricxavs sadavo normis winaaRmdegobas saqarTvelos konstituciis me-14 muxlTan.

11. mowmem, saqarTvelos saxelmwifo ministris ekonomikuri reformebis sakiTxebSi mTavarma mrCevelma q. qoqraSvilma, sadavo normis miRebis aucileblobaze saubrisas aRniSna, rom realuri saaqcio sazogadoebebis ricxvi mcirea. saaqcio sazogadoebebis Seqmna ZiriTadad ganxorcielda privatizebis gziT. sadavo muxli am sazogadoebebs gadaaqcevs realur SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebebad. sxva SemTxvevaSi es SeuZlebeli iqneboda, radganac `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonSi aris daTqma, rom 50-ze meti partnioris arsebobis SemTxvevaSi, sawarmo, garda kooperativisa,

15

Page 16: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

saaqcio sazogadoebis organizaciul-samarTlebrivi formiT unda Camoyalibdes. sadavo norma iyo saqarTveloSi arsebuli realobis samarTlebriv farglebSi moqcevis mcdeloba da am miznis miRwevisaTvis saukeTeso saSualeba. aseve moxda saqarTvelos kanonmdeblobis SesabamosobaSi moyvana evrokavSiris samarTlis saTanado normebTan.

minoritari aqcionerebi ver uqmnian dabrkolebas maJoritar aqcionerebs gadawyvetilebaTa miRebaSi. isini ufro mcire investorebs warmoadgenen, vidre sazogadoebis partniorebs da faqtiurad, dividendebsac ver iReben. aqedan gamomdinare, aqciebis savaldebulo miyidva samarTlian gzas warmoadgens.

`mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT xdeba finansuri aqtivis Tvisobrivi Secvla. SesaZlebelia, rom minoritarma aqcionerma miRebuli Tanxa daabandos sxva saqmeSi. ar arsebobs sadavo normis moqmedebis raime sazogadoebrivi saWiroeba, magram korporaciuli urTierTobebis srulyofisa da harmonizaciis TvalsazrisiT is aucilebelia. is aseve xels Seuwyobs fasiani qaRaldebis bazrisa da ekonomikis ganviTarebas.

12. specialistma, sazogadoebriv mecnierebaTa universitetis samarTlis skolis direqtorma, profesorma l. izoriam aRniSna, rom konstituciis 21-e muxlis pirveli punqti icavs TiToeuli piris sakuTrebis uflebas. konstitucias ar ainteresebs sakuTreba momgebiania Tu ara. es ufleba unda gavigoT, rogorc mesakuTris samarTlebrivi SesaZlebloba, saxelmwifos mxridan mis sakuTrebaSi ukanono Carevis SemTxvevaSi, sarCeliT wardges sakonstitucio sasamarTloSi. amaSi vlindeba sakuTrebis konstituciuri uflebis, rogorc uSualod moqmedi samarTlis mniSvneloba, romelic saxelmwifo xelisuflebas zRudavs.

konstituciis 21-e muxlis pirveli punqti ar icavs absolutur, substanciur da SeuzRudav sakuTrebas. kiTxva, icavs Tu ara es norma sakuTrebas kanonmdeblis Carevisagan, alogikuria, radganac Careva jer unda gavigoT, rogorc Sinaarsis gansazRvra. 21-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli termini `SezRudva~ ar unda iqnes gagebuli, rogorc negatiuri kategoria, romliTac saxelmwifo sakuTrebis uflebaSi ereva. es aris pozitiuri SesaZlebloba, romlis mixedviT, kanonmdebeli konkretuli sakuTrebis obieqtze, sazogadoebrivi saWiroebis arsebobis SemTxvevaSi, am sakuTrebis Sinaarss gansazRvravs. kanonmdebeli ara mxolod sajaro samarTlis farglebSi akeTebs amas, aramed kerZosamarTlebriv urTierTobebSic. SezRudva maSin iZens negatiur xasiaTs da 21-e muxlis pirveli punqti im SemTxvevaSi dairRveva,

16

Page 17: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

rodesac sakonstitucio sasamarTlo daadgens, rom kanonmdebeli sakuTrebis uflebis Sinaarsis gansazRvrisas, sazogadoebriv interesTan erTad jerovnad ar iTvaliswinebs mesakuTris interess. amis dadgena ki xdeba Tanazomierebis principis safuZvelze.

aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba ar unda gavaigivoT mxolod saxelmwifo interesTan. gansaxilvel SemTxvevaSi saubaria sazogadoebriv interesze, saaqcio sazogadoebis bunebaze da Sesabamisad, aqciaze sakuTrebas sxva socialuri datvirTva aqvs, romelic ganpirobebulia ara sajaro interesiT, aramed TviT am sazogadoebis bunebiT.

konstituciis 21-e muxlis me-3 punqtSi wina planze sakuTrebis Rirebuleba, misi qonebrivi mxare gamodis. amas araviTari saerTo ar aqvs sakuTrebis Sinaarsisa da farglebis dadgenasTan. es norma gansazRvravs sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis pirobebs da uzrunvelyofs mesakuTris saTanado anazRaurebas. CamorTmevis SemTxvevaSi saxelmwifos roli gadamwyvetia. CamorTmevas yovelTvis saxelmwifo axorcielebs da sajaro interesebis arsebobisas. Tumca, praqtikaSi aris iseTi SemTxvevebic, romlebsac formalurad CamorTmevad ver CavTvliT, magram uTanabrdeba CamorTmevas.

II1. sakorporacio samarTlis instituti, romlis Sesabamisadac ama Tu

im winapirobis arsebobisas da garkveuli procedurebiT xdeba minoritari aqcionerebis sakuTrebaSi arsebuli aqciebis savaldebulo wesiT miyidva maJoritari aqcionerebisaTvis, ucxo ar aris sazRvargareTis ganviTarebuli Tu ganviTarebadi saxelmwifoebis kanonmdeblobisaTvis. sxvadasxva saxelmwifoSi gansxvavebulia aqciaTa savaldebulo miyidvisa da am gziT ganxorcielebuli minoritar aqcionerTa saaqcio sazogadoebidan garicxvis Tu gandevnis regulireba, Tumca sadavo arasodes gamxdara is garemoeba, rom am proceduris momwesrigebeli normebi unda Seesabamebodes Sesabamis saxelmwifoSi moqmed konstitucias, mis normebsa da principebs. am dros gansakuTrebuli yuradReba unda gamaxvildes aqciaTa savalebulo miyidvis maregulirebeli normis Sinaarsze, im samarTlebriv interpretaciaze, romelic SemogvTavaza kanonmdebelma da mocemulia `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533

muxlSi. aRsaniSnavia, rom erTia zogadad samarTlis instituti, xolo meore misi samarTlebrivi gaformeba, romelic SeiZleba Seesabamebodes an ar Seesabamebodes konstitucias. sakonstitucio

17

Page 18: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

sasamarTlo sadavo normis konstituciurobis ganxilvisas unda Semoifarglos aqciaTa savaldebulo miyidvis mxolod moqmedi wesis konstituciur-samarTlebrivi SefasebiT.

2. rogorc aRiniSna, `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxli, garkveulwilad, sazRvargareTul gamocdilebas emyareba. kanonSemoqmedebiT procesSi ganviTarebuli saxelmwifoebisa da saerTaSoriso organizaciebis progresuli gamocdilebis gaziareba misasalmebelia, magram es ar unda iyos TviTmizani. gamocdilebis gaziarebisas mxedvelobaSia misaRebi ramodenime garemoeba. pirvel rigSi, implementirebuli institutis Sinaarsis qarTuli versia unda Tavsdebodes saqarTvelos konstituciur-samarTlebriv sivrceSi. implementaciisas safuZvlianad unda iqnes Seswavlili ama Tu im institutis arsi, misi adgili erovnuli samarTlis sistemaSi. mxolod formaluri msgavseba ar niSnavs Sinaarsobriv msgavsebas. aseve unda iqnes gaanalizebuli im sferoSi arsebuli mdgomareoba da perspeqtivebi, sadac unda moxdes samarTlis axali institutis danergva, gakeTdes SesaZlo Sedegebis prognozireba. gasaTvaliswinebelia, rom sakorporacio samarTlis, iseve rogorc samarTlis sxva dargebis, ganviTareba evoluciur process warmoadgens da mimdinareobs ama Tu im saxelmwifos ekonomikuri mdgomareobisa da ganviTarebis perspeqtivebis gaTvaliswinebis fonze. metad rTulia erT mocemulobaSi aprobirebuli samarTlebrivi modelis sxva garemoebebze efeqturi morgeba. aqedan gamomdinare, mtkicebas, rom esa Tu is norma, romelic warmatebuli iyo erT saxelmwifoSi, aseve aucileblad warmatebuli iqneba sxva samarTlebriv, ekonomikur, socialur da politikur garemoSi, cdomilebis didi xarisxi aqvs.

3. sadavo normis, `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciurobis sakiTxi dasmulia konstituciis 21-e da me-14 muxlebTan mimarTebiT. Tumca, mosarCeleTa mier gansakuTrebuli yuradReba iqna gamaxvilebuli sadavo normis Sesabamisobaze konstituciis 21-e muxlTan, romelic Seexeba sakuTrebis uflebas. im sazogadoebaSi, romelmac konstituciis preambulaSive Tavis umTavres miznad gamoacxada ekonomikuri Tavisuflebis, demokratiuli, samarTlebrivi da socialuri saxelmwifos damkvidreba, saxelmwifos mier gatarebuli samarTlebrivi politika da kanonmdeblis mier miRebuli gadawyvetilebebi unda Tavsdebodes am principebis farglebSi. am farglebis darRveva, adamianis ZiriTadi uflebebisa da Tavisuflebebis, gansakuTrebiT ki sakuTrebis uflebis ignorireba, gamoricxavs Tavisufali sabazro ekonomikis ganviTarebas, mTlianad sazogadoebisa da mis

18

Page 19: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

calkeul wevrTa Rirseuli cxovrebis uzrunvelyofas da politikur, ekonomikur Tu socialur stabilurobas. demokratiuli, samarTlebrivi da socialuri saxelmwifos ekonomikuri siZliere swored sakuTrebis uflebis pativiscemasa da dacvas eyrdnoba.

4. sadavo normis konstituciis 21-e muxlTan Sesabamisobaze msjelobisas sakonstitucio sasamarTlom unda moaxdinos 21-e muxlis ganmarteba imis gasarkvevad, moxda Tu ara Careva am muxliT dacul sikeTeSi, ra formisaa Careva, ganxorcielda Tu ara igi konstituciis moTxovnaTa dacviT da Tavsdeba Tu ara konstituciur-samarTlebriv farglebSi. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciurobis Sefasebisas, sakonstitucio sasamarTlosaTvis samarTlebriv sazoms warmoadgens konstituciis 21-e muxli, misi moTxovnebi da is konstituciur-samarTlebrivi datvirTva, romelic sakuTrebas aqvs. rac Seexeba kanonmdeblis mier Camoyalibebul sakuTrebis Sinaarssa da farglebs, es aris sakonstitucio sasamarTlos Sefasebis obieqti da ara kriteriumi, romliTac Sefaseba unda ganxorcieldes.

5. sadavo normis konstituciis 21-e muxlTan Sesabamisobis ganxilvamde, unda gairkves konceptualuri sakiTxi – SesaZloa Tu ara `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstitciurobis Sefaseba saqarTvelos respublikis 1921 wlis konstituciis 114-e muxlis mixedviT, romelic sakuTrebis CamorTmevasa da kerZo iniciativis SezRudvas awesrigebda. konstituciis preambulaSi miTiTebulia, rom saqarTvelos moqalaqeni saqarTvelos konstituciis gamocxadebisas eyrdnobian `saqarTvelos 1921 wlis konstituciis ZiriTad principebs~. upirveles yovlisa, saWiroa gavaanalizoT, Tu ra konteqstSi aris moxsenebuli konstituciis preambulaSi saqarTvelos respublikis 1921 wlis konstituciis ZiriTad principebze dayrdnoba. aRniSnul sityvebamde preambulaSi miTiTebulia, rom saqarTvelos moqalaqeni, 1921 wlis konstituciis ZiriTad principebTan erTad `eyrdnobian qarTveli eris mravalsaukunovani saxelwmifoebriobis tradiciebs~. mTlianobaSi, es Canaweri aris erovnuli saxelmwifoebriobis tradiciebis, aseve im faseulobebisadmi erTgulebis gamoxatva, rasac safuZveli saqarTvelos respublikis 1921 wlis konstituciam Cauyara. konstituciis preambulaSi saubaria swored ZiriTad principebze da ara calkeul normebze da maT interpretaciaze da a.S. am TvalsazrisiT, gansxvaveba saqarTvelos 1995 wlis konstituciasa da 1921 wlis konstituciebs Soris arsebiTia da nebismier aspeqtSi igrZnoba. garda amisa, unda gaviTvaliswinoT, rom saqarTvelos respublikis 1921 wlis konstitucia iqmneboda XX sakunis dasawyisisaTvis arsebuli mdgomareobis, samarTlebriv-politikuri

19

Page 20: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

Sexedulebebisa da koncefciebis gaTvaliswinebiT, xolo adamianis uflebaTa da TavisuflebaTa sferos axasiaTebs dinamizmi, gansakuTrebiT maTi dacvis xarisxis zrdisa da gamyarebis mimarTulebiT. sakuTrebis uflebis dRevandeli gageba, misi dacvis garantiebi arsebiTad gansxvavdeba XX saukunis dasawyisSi arsebuli mdgomareobisagan. Tumca, isic unda aRiniSnos, rom saqarTvelos respublikis 1921 wlis konstituciis 114-e muxlis pirveli winadadeba garkveviT miuTiTebs `saxelmwifoebriv da kulturul saWiroebas~, rogorc sakuTrebis iZulebiT CamorTmevis an kerZo iniciativis SezRudvis winapirobas da mxolod saTanado safasuris gadaxda ar aris sakmarisi qonebis CamorTmevisaTvis. zemoaRniSnulidan gamomdinare, saqarTvelos respublikis 1921 wlis konstituciis 114-e muxlze dayrdnobiT Camoyalibebuli midgoma, romlis Sesabamisadac sakuTrebis uflebis SemzRudveli kanonmdebeli SezRudulia mxolod saTanado finansuri anazRaurebis gansazRvis principiT, arasworia. es winaaRmdegobaSia konstituciis 21-e muxlis me-2 punqtis moTxovnebTan da sakuTrebis uflebas mxolod deklarirebul, advilad xelyofad da gamofitul institutad aqcevs, ramdenadac iZleva sakuTrebis uflebis SezRudvis SesaZleblobas yovelgvari sazogadoebrivi saWiroebisa da legitimuri miznis gareSe.

6. sakuTrebis ufleba umniSvnelovanesi ZiriTadi uflebaa. amavdroulad, sakuTreba aris instituti, romelic saxelmwifos ekonomikur safuZvels warmoadgens. sakuTrebis uflebis dacva ucxoa totalitaruli saxelmwifosaTvis, xolo demokratiuli, samarTlebrivi da socialuri saxelmwifosaTvis sasicocxlod aucilebelia, erTi mxriv, sakuTrebis, rogorc institutis konstituciur-samarTlebrivi garantireba, xolo, meore mxriv – mesakuTrisaTvis, rogorc subieqtisaTvis uflebis samarTlebrivi dacvis sakmarisi saSualebebis miniWeba, misi xelSewyobisa da uzrunvelyofis garantiebis Seqmna. swored am mizans emsaxureba konstituciis 21-e muxlis pirveli punqti, romlis Sesabamisadac sakuTrebis ufleba aRiarebuli da uzrunvelyofilia. es gulisxmobs ara mxolod mesakuTrisaTvis uflebis dacvis samarTlebrivi SesaZleblobebis miniWebas, aramed sakuTrebis dacvas iseTi xelyofisagan, romelic ar Tavsdeba amave muxlis me-2 da me-3 punqtiT dadgenil farglebSi. aqedan gamomdinare, 21-e muxlis me-2 an me-3 punqtis damrRvevi norma, romelic ar Seesabameba sakuTrebis uflebis SezRudvisadmi an sakuTrebis CamorTmevisadmi wayenebul konstituciur-samarTlebriv standarts, imavdroulad winaaRmdegobaSi mova amave muxlis pirvel punqtTanac.

20

Page 21: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

7. saxelmwifos valdebuleba, uzrunvelyos sakuTrebis ufleba, moiTxovs Sesabamisi samarTlebrivi wesrigis, maT Soris kerZosamarTlebrivi wesrigis Seqmnas. kerZosamarTlebrivi urTierTobis regulirebisas kanonmdebeli isevea SeboWili konstituciis normebiTa da principebiT, rogorc sajarosamarTlebrivi normebis dadgenisas. aqedan gamomdinare, mosazreba, rom kerZosamarTlebrivi urTierTobis momwesrigebel normaze, maT Soris `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlze, ar vrceldeba konstituciis 21-e muxlis moqmedeba da Sesabamisad, SeuZlebelia sadavo normis konstituciasTan Sesabamisobis Sefaseba, mcdaria. aseTi midgoma, konstituciuri kontrolis sferodan gamoiyvanda samarTlis normebis did nawils da am sferoSi TviTnebobisaTvis noyier niadags Seqmnida.

8. amavdroulad, gasaTvaliswinebelia, rom sakuTrebis ufleba ar aris absoluturi da SeuzRudavi ufleba. sakuTrebas didi socialuri datvirTva aqvs. mesakuTre sazogadoebis nawilia da ara mxolod uflebamosilia miiRos garkveuli sikeTeebi sazogadoebisagan, aramed valdebulicaa, rom Tavisi sakuTreba sazogadoebrivi keTildReobis miznebisaTvis gamoiyenos. mesakuTrem unda gaiTavisos, rom ara mxolod mas aqvs interesebi, aramed is imyofeba sxva interesTa garemocvaSi, romelTaganac is izolirebuli ar aris da sadac aucilebelia interesTa gonivruli balansis dacva. am fonze kanonmdebeli uflebamosilia, konstituciur-samarTlebrivi normebisa da principebis dacviT, daadginos normebi, romlebic gansazRvraven sakuTrebis Sinaarssa da farglebs. sakuTreba aris kanonmdeblis mier definirebadi ufleba. amas miT ufro meti mniSvneloba aqvs, rac ufro didia sakuTrebis obieqtis socialuri datvirTva, misi bunebidan da Taviseburebebidan gamomdinare.

9. imisaTvis, rom vimsjeloT, ramdenad konstituciuria `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxli, aucilebelia gavarkvioT warmoadgens Tu ara aqcia `sakuTrebas~ konstituciis 21-e muxlis TvalsazrisiT. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanoniT aqcia ganmartebulia, rogorc `fasiani qaRaldi, romelic adasturebs saaqcio sazogadoebis valdebulebebs partnioris (aqcioneris) mimarT da aqcioneris uflebebs saaqcio sazogadoebaSi~. aqcias sakmaod specifiuri samarTlebrivi buneba aqvs. erTi mxriv, aqcia moicavs saaqcio sazogadoebis wevrobisa da mis marTvaSi monawileobis komponents. am mimarTebiT, aqcioners, saaqcio sazogadoebaSi misi monawileobis Sesabamisad, aqvs xmis ufleba, informaciis miRebis ufleba, kontrolis ufleba, saerTo krebis gadawyvetilebis gasaCivrebisa da `mewarmeTa

21

Page 22: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

Sesaxeb~ kanoniT gaTvaliswinebuli sxva uflebebi. meore mxriv, aqcia aris saaqcio sazogadoebis qonebaSi mesakuTris wilobrivi sakuTrebis gamomxatveli da wilze uflebis arsebobis damadasturebeli dokumenti. is aris `wilobrivi fasiani qaRaldi~ `fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb~ kanonis ganmartebiT. sakuTreba aqciaze materializebadia aqciis gankargvis SemTxvevaSi, aseve sazogadoebis likvidaciisas, radganac is aZlevs aqcioners uflebas miiRos likvidirebuli saaqcio sazogadoebis qoneba Tavisi wilis Sesabamisad. garda amisa, aqcia aZlevs mis mesakuTres sawarmos mogebidan wilis miRebis uflebas. amdenad, aqcia ar aris savaraudod misaRebi, virtualuri Semosavali, Tundac im SemTxevvaSi, rodesac saqme dividendebs Seexeba. is aris aqcioneris samarTlebrivad ganmtkicebuli qonebrivi uflebebisa da poziciis damadasturebeli sabuTi, romelic konstituciis 21-e muxliT dacul sikeTes warmoadgens.

10. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciuroba, sasarCelo moTxovnebidan gamomdinare, Sesamowmebelia rogorc sakuTrebis CamorTmevis aseve sakuTrebis uflebis SezRudvis TvalsazrisiT. mizanSewonilia, msjeloba warvmarToT sakuTrebaSi Carevis simZimis mixedviT. Tavdapirvelad dasadgenia, aris Tu ara sadavo normiT gaTvaliswinebuli urTierToba `sakuTrebis CamorTmeva~ konstituciis 21-e muxlis me-3 punqtis gagebiT. mxolod amis Semdeg iqneba SesaZlebeli imis garkveva, Tu ramdenad akmayofilebs is konstituciiT sakuTrebis CamorTmevisadmi wayenebul metad mkacr formalur-samarTlebriv da materialur-samarTlebriv moTxovnebs. rogorc adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos, aseve sxvadasxva saxelmwifoebis sakonstitucio sasamarTloebisa da saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos praqtikis analizi, aseve sasamarTlos sxdomaze specialistis mier warmodgenili daskvna metyvelebs, rom 21-e muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli sakuTrebis CamorTmevis instituts mkveTrad gamoxatuli formaluri niSnebi axasiaTebs. am cnebaSi ver Tavsdeba nebismieri SemTxveva, rac piris mier, misi nebis sawinaaRmdegod sakuTrebis dakargvas gulisxmobs. sakuTrebis CamorTmevaSi igulisxmeba eqspropriacia, romlis pirobebi da wesi dadgenilia saqarTvelos kanoniT `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb~. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo 2003 wlis 1 aprilis #2/155 gadawyvetilebaSi miuTiTebs: `mxedvelobaSia misaRebi is, rom sakuTrebis uflebis CamorTmevis wesi vrceldeba im SemTxvevebze, rodesac amas adgili aqvs saamisod uflebamosili subieqtebis

22

Page 23: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

(saxelmwifo organoebis) mxridan sajaro amocanebis Sesasruleblad... ar SeiZleba sakuTrebis CamorTmevad ganvixiloT is SemTxveva, rodesac qonebis ukan dabrunebas saxelSekrulebo urTierToba ganapirobebs~. 21-e muxlis me-3 punqtiT gansakuTrebuli datvirTva eniWeba sakuTrebis qonebriv komponents. sakuTrebis CamorTmevis urTierTobisaTvis maxasiaTebelia, rom saxelmwifo ara mxolod adgens sakuTrebis CamorTmevis samarTlebriv reJims, aramed pirdapir an iribad monawileobs CamorTmevis konkretul procesSi. aqciaTa savaldebulo miyidvis SemTxvevaSi, saxelmwifom, sakanonmdeblo xelisuflebam daadgina samarTlebrivi reJimi, magram TviTon ar gamodis am urTierTobis monawiled. SeiZleba aqciaTa 95%-is an metis mflobeli saxelmwifo iyos, magram am SemTxvevaSi igi aris aqcioneri, romelic am urTierTobebSi arsebiTad ar gansxvavdeba sxva maJoritari aqcionerebisagan. aqciaTa savaldebulo miyidvis SemTxvevaSi faqtobrivad saxezea minoritari aqcioneris kontrahirebis iZuleba. es aris garigeba, rac iTvaliswinebs, erTi mxriv, minoritari aqcioneris mier maJoritari aqcionerisaTvis aqciebis sakuTrebaSi gadacemas, xolo, meore mxriv, maJoritari aqcioneris mier minoritari aqcionerisaTvis am aqciebSi samarTliani fasis gadaxdas. miuxedavad imisa, rom garigebis dadebisas ignorirebulia minoritari aqcioneris neba, mas mainc ver gavaigivebT diametralurad gansxvavebuli samarTlebrivi bunebis mqone saxelisuflebo aqtTan, riTac xdeba sakuTrebis CamorTmevisaTvis uflebamosilebis miniWeba da CamorTmevis samarTlebrivi gaformeba. sakuTrebis CamorTmevisas urTierTobebi mesakuTresa da xelisuflebas Soris Tavisi arsiT sajarosamarTlebrivi urTierTobebia, rodesac urTierTobebi aqcionerebs Soris kerZosamarTlebriv sferos ganekuTvneba. sakuTrebis CamorTmevis ganxorcieleba SesaZlebelia mxolod aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebidan an gadaudebeli aucileblobidan gamomdinare, sajaro miznebis misaRwevad. zemoaRniSnulidan gamomdinare, `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT mowesrigebuli urTierToba, miuxedavad imisa, rom am dros xdeba minoritari aqcioneris mier sakuTrebis uflebis dakargva aqciaze, ver iqneba ganxiluli, rogorc sakuTrebis CamorTmeva da ver moxdeba misi konstituciurobis Semowmeba 21-e muxlis me-3 punqtTan mimarTebiT.

11. ramdenadac, `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT gaTvaliswinebul urTierTobas ver ganvixilavT sakuTrebis CamorTmevad, unda dadgindes sadavo normis mimarTeba 21-e muxlis me-2 punqtTan. upirvelesad, gasarkvevia aqvs Tu ara adgili `sakuTrebis

23

Page 24: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

uflebis SezRudvas~ 21-e muxlis me-2 punqtis TvalsazrisiT. sasamarTlo iziarebs specialistis mosazrebas, rom `SezRudva~ unda iqnes gagebuli pozitiuri SinaarsiT. Tu `SezRudvas~ am sityvis pirdapiri mniSvnelobiT ganvmartavT, maSin konstituciis 21-e muxlis me-2 punqti mxolod sakuTrebis uflebaSi negatiuri Carevisagan damcav da saxelmwifos SemzRudvel normad iqceva. am SemTxvevaSi Zalian mniSvnelovania sworad iqnes gagebuli 21-e muxlis me-2 punqtis mizanmimarTuleba. swored am punqtis safuZvelzea uflebamosili saxelmwifo sakuTrebis socialuri bunebidan gamomdinare, daadginos sakuTrebis Sinaarsi da farglebi. `SezRudva~ unda gavigoT, rogorc sakanonmdeblo CarCoebis dadgena saxelmwifos mier. sxva SemTxvevaSi, 21-e muxlis me-2 punqtis regulirebis sferodan gavidoda urTierTobebis mTeli kompleqsi, romelTa mimarTac ver moxdeba `SezRudvis~ misadageba misi pirdapiri mniSvnelobiT. 21-e muxlis me-2 punqtis SemTxvevaSi, sakuTrebis CamorTmevisagan gansxvavebiT, saxelmwifo adgens samarTlebriv reJims, magram ar aris aucilebeli, rom pirdapir an iribad monawileoba miiRos konkretul urTierTobaSi. aRniSnulidan gamomdinare, `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxli, rogorc minoritari aqcioneris aqciaze sakuTrebis Sinaarsisa da farglebis ganmsazRvreli da Sesabamisi samarTlebrivi urTierTobis momwesrigebeli norma, eqvemdebareba Semowmebas konstituciurobis TvalsazrisiT konstituciis 21-e muxlis me-2 punqtTan mimarTebiT.

12. sadavo normis konstituciis 21-e muxlis me-2 punqtTan Sesabamisobis dadgenisas unda gairkves, Tu ramdenad aris daculi konstituciis formaluri moTxovnebi. 21-e muxlis me-2 punqtis Tanaxmad, SezRudva SeiZleba ganxorcieldes kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi da dadgenili wesiT. aqciaTa savaldebulo miyidvis SemTxveva, aqciebis SeZenis Sedegad erTerTi aqcioneris sakuTrebaSi saaqcio sazogadoebis xmis uflebis mqone aqciaTa 95%-ze metis gadasvla, romelic mas aZlevs uflebas gamoisyidos sxva aqcionerTa aqciebi, dadgenilia `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT. amave muxliT aris mowesrigebuli minoritari aqcionerebis mier maJoritari aqcionerisaTvis aqciaTa savaldebulo miyidvis wesi. amdenad, sadavo norma, formaluri kuTxiT, Seesabameba konstituciis 21-e muxlis me-2 punqts.

13. ramdenadac `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxli konstituciis 21-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul `SezRudvas~ warmoadgens, aucilebelia dadgindes, aris Tu ara ganpirobebuli

24

Page 25: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

aqciaTa savaldebulo miyidva `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebiT~. Tumca, es SeuZlebelia `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~ arsis garkvevis gareSe. adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos midgoma am sakiTxisadmi sakmaod liberaluria. saqmeze `jeimsi gaerTianebuli samefos winaaRmdeg~ adamianis uflebaTa evropulma sasamarTlom miuTiTa, rom sakuTrebis iZulebiTi gadacema erTi kerZo piridan meore kerZo pirisaTvis SeiZleba Seesabamebodes kanonier mizans sazogadoebis interesebSi. `sazogadoebrivi interesebis~ gageba vrcelia da moqmedebs e.w. `saxelmwifos farTo mixedulebis~ koncefcia. sakanonmdeblo organosaTvis miniWebuli Tavisufali moqmedebis CarCoebi mis mier socialur-ekonomikuri politikis ganxorcielebisas sakmaod farTo unda iyos. Tumca, sakanonmdeblo organos pozicia mcdaria, rodesac aSkaraa, rom am pozicias ar aqvs gonivruli safuZveli.

14. `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba~ ar aris myari da yvela sazogadoebaze universalurad morgebuli cneba. is cvalebadia drosa da sivrceSi politikuri, ekonomikuri Tu socialuri mocemulobebis gaTvaliswinebiT. aqedan gamomdinare, is rac erT sazogadoebaSi SeiZleba CaiTvalos `aucilebel sazogadoebriv saWiroebad~, SeiZleba sxva sazogadoebaSi aseTad ar iqnes miCneuli. garda amisa, is, rac mocemuli momentisaTvis gagebulia rogorc `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba~, SesaZloa momavalSi aseTad aRar CaiTvalos an piriqiT – dReisaTvis arsebulma mizanma, romelsac ver mivaniWebT `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis xarisxs~ momavalSi miiRos aseTi datvirTva. `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~ gansazRvrisas didi mniSvneloba aqvs imas, Tu ra aris sakuTrebis uflebis obieqti, rogoria misi buneba da socialuri datvirTva. am TvalsazrisiT, is garemoebebi, romlebic warmoadgenen `aucilebel sazogadoebriv saWiroebas~ sakuTrebis erTi obieqtis mimarT, aseT saWiroebas SeiZleba ar warmoadginon sxva obieqtis mimarT.

15. `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~ Sinaarss konkretul SemTxvevaSi kanonmdebeli gansazRvravs. moqmedeba `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis~ ar niSnavs, rom is aris mimarTuli sazogadoebisaTvis garkveuli da gardauvali uaryofiTi Sedegebis Tavidan asacileblad. kanonmdebeli `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis~ SeiZleba moqmedebdes, rodesac mas amoZravebs sazogadoebisaTvis an misi nawilisaTvis dadebiTi Sedegebis momtani miznebi. amasTanave, ar aris aucilebeli, rom kanonmdebelma konkretulad miuTiTos normaSi, Tu ra `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis~ iRebs mas. `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~

25

Page 26: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

arseboba SeiZleba gairkves normis analizis, misi ganmartebis Sedegad. piri, romelic iyenebs normas, TviTon ki ar adgens `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~ arsebobas an ararasebobas, aramed miiCnevs, rom am konkretul SemTxvevaSi arsebobs kanonmdeblis mier moazrebuli `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba~. xolo imas, aris Tu ara kanonmdeblis mosazreba `aucilebel sazogadoebriv saWiroebasTan~ dakavSirebiT marTebuli da konstituciasTan Sesabamisi, sakonstitucio sasamarTlo adgens.

16. termini `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba~ aseve gamoyenebulia konstituciis 21-e muxlis me-3 punqtSic, sakuTrebis CamorTmevis mizanTan dakavSirebiT. sakuTrebis CamorTmevis konteqstSi `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroeba~ mkacr da konkretul ganmartebas eqvemdebareba. es gamoxatulia `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb~ kanoniT gaTvaliswinebul amomwurav CamonaTvalSic. 21-e muxlis me-2 punqtis farglebSi `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~ Sinaarsi ufro farTod unda iqnes gagebuli, sakuTrebis socialuri bunebidan gamomdinare. Tu ar moxdeba 21-e muxlis me-2 punqtiT dadgenili `aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis~ SedarebiT farTo da Tavisufali interpretacia, maSin kerZosamarTlebrivi urTierTobebis maregulirebeli samarTlebrivi normebi miiReben sixistis iseT maRal xarisxs, rac aqvs sajarosamarTlebrivi urTierTobebis maregulirebel normebs. am sferoSi kanonmdebeli gacilebiT ufro Tavisufalia, vidre sajarosamarTlebrivi urTierTobebis regulirebis sferoSi. Tumca, es ar niSnavs kanonmdeblis srul Tavisuflebas da amovardnas konstituciur-samarTlebrivi CarCoebidan. kanonmdeblis mier gamoxatuli pozicia unda iyos dabalansebuli, mkafio, garkveuli da ar unda iZleodes TviTnebobisa da normis borotad, aramiznobrivad gamoyenebis SesaZleblobas.

17. minoritar aqcionerTa aqciebis savadldebulo miyidva maJoritari aqcionerisaTvis ver iqneba ganxiluli sazogadoebrivi saWiroebis konteqstSi da legitimur miznad, radganac is `SezRudvas~ warmoadgens. es winaaRmdegobaSi movidoda konstituciis 21-e muxlis me-2 punqtTan, romelic SezRudvas ganixilavs ara miznad, aramed mis miRwevis saSualebad. sakonstitucio sasamarTlos amocanaa daadginos, arsebobs Tu ara legitimuri mizani, romelic kanonmdebelma dainaxa da Semdeg Seafasos, Tu ramdenad Tanabarzomieri saSualebaa aqciaTa savaldebulo miyidva am miznis misaRwevad.

26

Page 27: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

18. saaqcio sazogadoebebis Camoyalibebis procesi saqarTveloSi, iseve rogorc im saxelmwfioebSi, sadac ekonomikis socialisturi sistema moqmedebda, garkveuli TaviseburebebiT warimarTa. saaqcio sazogadoebebis ZiriTadi nawili privatizebis Sedegad aris Seqmnili. Tumca, imis mtkiceba, rom saaqcio sazogadoebebi saqarTveloSi xelovnurad da nebis gamovlenis gareSe Seiqmna, sadavoa. saqarTvelos respublikis 1991 wlis 9 agvistos kanoni `saqarTvelos respublikaSi saxelmwifo swarmoTa privatizebis Sesaxeb~ imisaTvis, rom sawarmos muSakebi gamxdariyvnen sawarmos myidvelebi da esargeblaT kanoniT daSvebuli SeRavaTebiT, moiTxovda amxanagobis Seqmnas. saxelmwifo sawarmoTa privatizeba misi muSakebis mier warmoadgenda mizanmimarTul moqmedebas da es procedura TavisTavad gulisxmobda muSakebis mxridan Tavisufali nebis gamovlenas. amxanagobebi ar iqmneboda avtomaturad, muSakebis nebis gareSe. 1994 wlis 14 aprils saqarTvelos respublikis ministrTa kabinetma miiRo dadgenileba #287 `saqarTvelos respublikaSi saprivatizacio baraTebis sistemis SemoRebis Sesaxeb~, romliTac saqarTvelos respublikis yovel moqalaqes 1993 wlis 1 seqtembris mdgomareobiT ufleba mieniWa, mieRo erTi saprivatizacio baraTi, romelic saSualebas miscemda sakuTrebaSi ufasod mieRo gansazRvruli saerTo saxelmwifo (saprivatizacio) qonebidan Tanabari wili. am dadgenilebiT damtkicebuli `saprivatizacio baraTebis Sesaxeb~ debulebis Sesabamisad, saprivatizebo baraTebiT ganxorcielda saxelmwifo sakuTrebaSi myofi sawarmoebis, maTi qvedanayofebis, qonebis, saaqcio sazogadoebaSi da amxanagobebSi aqciebisa da wilis saqarTvelos respublikis moqalaqebisadmi usasyidlod gadacemis meqanizmis realizacia. saprivatizebo baraTebi moqmedebda, rogorc gadaxdis saSualeba. moqalaqes hqonda sruli Tavisufleba, Tavisi nebis Sesabamisad ganekarga Tavisi kuTvnili vauCeri – moexdina misi realizacia an gamoeyenebina vauCeri romelime saaqcio sazogadoebis aqciebis SesaZenad. swored aseT samarTlebriv pirobebSi, rac faqtiurad gamoricxavda piris mier aqciebis SeZenas misi nebis miuxedavad, Camoyalibda saaqcio sazogadoebebis umravlesoba.

19. saaqcio sazogadoebebisadmi erTiani midgomis SemuSaveba, rom aucilebelia maTi gardaqmna SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebebad, marTebuli ar aris. is, Tu romeli organizaciul-samarTlebrivi forma iqneba efeqturi sawarmosaTvis, gadasawyvetia konkretul SemTxvevaSi. garkveuli saaqcio sazogadoebebis warumateblobis mizezi iyo ara maTi organizaciul-samarTlebrivi forma,

27

Page 28: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

aramed am sawarmoTa efeqturi da gaazrebuli marTvis ararseboba. im SemTxvevebisaTvis ki, rodesac sawarmosTvis SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis organizaciul-samarTlebrivi forma ufro mizanSewonili iqneboda, arsebobs `mewarmeTa Sesaxeb~ kanoniT dadgenili procedura. Tu procedura naklovania da gardaqmnis SesaZleblobebi SezRuduli, kanonmdebels SeuZlia, konstituciur-samarTlebrivi farglebis dacviT, moaxdinos Sesabamisi cvlilebebis Setana kanonSi. garda amisa, gasaTvaliswinebelia, rom saaqcio sazogadoeba istoriulad aris kapitalis mozidvaze orientirebuli sawarmos organizaciul-samarTlebrivi forma da, erTi mxriv, imis mtkiceba, rom aucilebelia saaqcio sazogadoebebis gardaqmna SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebebad, romelic kapitalis mozidvis TvalsazrisiT naklebad moqnili, mimzidveli da xelmisawvdomia, xolo, meore mxriv, imis mtkiceba, rom es investiciebis mozidvas Seuwyobs xels, winaaRmdegobrivia.

20. kanoni `fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb~ ar awesebs moTxovnebs zogadad saaqcio sazogadoebebis organizaciul-samarTlebrivi fomiT Camoyalibebuli sawarmoebis mimarT. angariSvaldebul sawarmod saaqcio sazogadoeba CaiTvleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu mis mier gamoSvebuli fasiani qaRaldebi, am SemTxvevaSi aqciebi, rogorc wilobrivi fasiani qaRaldebi, ganTavsdeba sajaro SeTavazebis gziT an/da daSvebulia savaWrod safondo birJaze. Tumca, saaqcio sazogadoeba angariSvaldebuli sawarmoc rom iyos, valdebuleba komisias warudginos, gamoaqveynos an regsitrirebul mesakuTreebs miawodos wliuri, naxevari wlisa da mimdinare angariSebi, fasiani qaRaldebis bazarze investorTa interesebis dacvas, Riaobis uzrunvelyofisa da sxva legitimuri miznebis miRwevas emsaxureba da ar metyvelebs saaqcio sazogadoebis, rogorc organizaciul-samarTlebrivi formis naklovanebaze da zedmeti, miT umetes, gadaWarbebuli valdebulebebiT ar tvirTavs sazogadoebas.

21. saaqcio sazogadoebis saqmianoba dakavSirebulia garkveul xarjebTan, maT Soris iseTTan, romlebsac iwvevs minoritari aqcionerebis arseboba saaqcio sazogadoebaSi. Tumca, es ar aris imdenad mZime da gadaWarbebuli tvirTi saaqcio sazogadoebisaTvis, miT umetes normaluri marTvis pirobebSi, rom yvela SemTxvevaSi gamoiwvios aqciebis savaldebulo miyidvis gziT minoritari aqcionerebis saaqcio sazogadoebidan gandevnis aucilebloba. saqmis arsebiTi ganxilvisas ver dasaxelda verc erTi SemTxveva, rodesac saaqcio sazogadoebas xarji minoritar aqcionerTa destruqciuli moqmedebebis

28

Page 29: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

Sedegad warmoeSva. pirma, romelic monawileobas apirebs xelSekrulebaze dafuZnebul miznobriv gaerTianebaSi, sadac sxva mravali piri monawileobs, winaswarve unda gaicnobieros, rom msgavsi gaerTianeba mxolod ekonomikuri mogebis miRebas ar gulisxmobs, finansurad udanakargod ver Caivlis da mouwevs Tavisi partniorebis interesebisaTvis angariSis gaweva.

22. uflebis ganxorcielebisas arsebobs prezumfcia, rom uflebamosili piri keTilsindisierad moqmedebs, Tumca praqtikaSi ver gamoiricxeba uflebis borotad gamoyenebis SemTxvevebic. sasamarTlosaTvis mimarTvas SeiZleba mohyves saaqcio sazogadoebaze sxvadasxva saxis SezRudvebis dakisreba, rac gamoiwvevs Seferxebebs mis saqmianobaSi. magaliTisaTvis, xelsayreli garigebebis Seferxeba an CaSla da a.S. aqve isic ar unda daviviwyoT, rom sabazro ekonomikis pirobebSi, rodesac sawarmos konkurentunarianobis SesanarCuneblad moqnili, swrafi moqmedeba da gadawyvetilebebis operatiuli miRebaa aucilebeli, drois faqtors gadamwyveti mniSvneloba eniWeba da sasamarTlo dava drois dakargvis TvalsazrisiTac zians ayenebs saaqcio sazogadoebas. miuxedavad aRniSnulisa, minoritari aqcionerebis gandevnis gamarTleba ver iqneba is, rom isini axorcieleben maTTvis kanoniT miniWebul uflebebs, maT Soris sasamarTlosaTvis mimarTvis uflebas. arakeTilsindisieri minoritari aqcioneris Semaferxebel faqtors magaliTisaTvis, warmoadgens uflebis borotad gamoyenebasTan dakavSirebiT arsebuli regulirebebi samoqalaqo kanonmdeblobaSi, sasamarTlo xarjebis dakisrebis realuri perspeqtiva. kanonmdebels SeuZlia aseve moaxdonos `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis Sesabamisi normebis gonivruli optimizacia da gacilebiT msubuqi saSualeba iqneboda miznis misaRwevad, vidre minoritari aqcionerebis gandevna saaqcio sazogadoebidan.

23. aucilebelia kanonmdebelma ise moaxdinos korporaciuli urTierTobebis mowesrigeba, rom saaqcio sazogadoebebs mieceT rogorc arsebuli, aseve perspeqtivaSi realurad mosalodnel garemoebebSi moqnili samewarmeo politikis gatarebis, samewarmeo iniciativis gamovlenisa da ganviTarebis SesaZlebloba. am TvalsazrisiT aqtiuri subieqti saaqcio sazogadoebaSi swored maJoritari aqcioneria, xolo minoritar aqcioners ZiriTadad mogebis miRebis interesi amoZravebs da maJoritar aqcionerTan SedarebiT, gacilebiT pasiuria. mimdinare etapze, rodesac ekonomikis ganviTarebisaTvis gadamwyveti mniSvneloba aqvs ucxour investiciebs, arsebobs

29

Page 30: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

sazogadoebrivi saWiroeba, Camoyalibdes mkveTri samarTlebrivi CarCoebi SesaZlo korporaciuli konfliqtebis Tavidan asacileblad, Seiqmnas kompaniebis STanTqmis, likvidaciisa Tu reorganizaciis efeqturi sakanonmdeblo meqanizmi, romlis ganuyofel nawils aqciaTa savaldebulo miyidvis instituti warmoadgens. es xels Seuwyobs efeqturad organizebuli sawarmoebis Camoyalibebas, fasiani qaRaldebis bazris ganviTarebas.

24. saqarTvelos ekonomikis ganviTarebisaTvis gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs im sawarmoebs, romlebic Camoyalibebulia saaqcio sazogadoebis organizaciul-samarTlebrivi formiT. qveyanaSi arsebuli warmoebis udidesi nawili swored maTze modis. am saaqcio sazogadoebaTa saqmianobis efeqturobaze, maTi swraf da moqnil restruqturizaciis SesaZleblobaze bevradaa damokidebuli investiciebis mozidva, warmoebis ganviTareba, konkurentunariani produqciis Seqmna, axali samuSao adgilebis gaCena da Sedegad, sazogadoebrivi keTildReobisa da stabilurobis zrda. xSirad am swarmoTa ganviTarebis interesi scdeba mxolod saaqcio sazogadoebis farglebs da regionalur, zogjer ki zogadsaxelmwifoebriv mniSvnelobasac iZens.

25. restruqturizaciisa da miT umetes, likvidaciis procesSi myofi saaqcio sazogadoebis, romlis aqciebi daSvebulia safondo birJaze, aqciebis likviduroba mcirdeba, maTi fasic ecema da aqciebis savaldebulo miyidva, srulfasovani anazRaurebis pirobebSi minoritari aqcionerisaTvis xelsayrelic ki aris. Tumca, unda aRiniSnos, rom aqciaTa savaldebulo miyidva ar warmoadgens universalur saSualebas yvela sawarmosaTvis pozitiuri ekonomikuri cvlilebebis gansaxorcieleblad. aqciaTa savaldebulo miyidva ZiriTadad gvevlineba, rogorc sawarmoTa STanqmisa da restruqturizaciis, Tanmdevi da xelSewmyobi meqanizmi. am TvalsazrisiT statikur mdgomareobaSi myof saaqcio sazogadoebebze am institutis moqmedebis gavrceleba zrdis misi aradaniSnulebisamebr gamoyenebisa da SesaZlo negatiuri Sedegebis risks.

26. kanonmdebelma ise unda Camoayalibos aqciaTa savaldebulo miyidvis momwesrigebeli norma, rom daicvas samarTliani balansi mxareebs Soris, gamoricxos ekonomikuri Zalauflebis borotad gamoyenebis SesaZlebloba. minoritar aqcioners sruli ufleba aqvs icodes, Tu ratom xdeba misi kuTvnili aqciebis maJoritari aqcioneris sakuTrebaSi gadasvla. mas unda hqondes Tavisi poziciis gamoxatvisa da dacvis samarTlebrivi saSualeba. maJoritari aqcioneris survili, sakuTrebaSi hqondes aqciebis sruli paketi, gasagebi da bunebrivia,

30

Page 31: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

magram sakuTrebis uflebis SezRudvis gamarTlebas ar warmoadgens. erTerTi aqcioneris xelSi aqciebis 95%-is an metis arseboba TavisTavad ar niSnavs aqciaTa savaldebulo miyidvis socialuri saWiroebis gaCenas. aqciaTa savaldebulo miyidva SesaZlebelia ganxorcieldes moxlod im SemTxvevaSi, rodesac is warmoadgens aucilebel saSualebas Sesabamisi sawarmos normaluri funqcionirebisa da ganviTarebisaTvis.

27. rodesac vaxdenT aqciaTa savaldebulo miyidvis Sefasebas Tanabarzomierebis TvalsazrisiT, yuradRebis miRma ar unda darCes am proceduris arc erTi arsebiTi komponenti. am mxriv gamosayofia da Sesafasebelia ori momenti – pirvel rigSi, ramdenad Seesabameba zemoT moyvanil moTxovnebs aqciaTa savaldebulo miyidvis Taobaze gadawyvetilebis miRebisa da aRsrulebis procedura da meore, ramdenad uzrunvelyofs minoritari aqcionerebis samarTlian anazRaurebas aqciaTa savaldebulo miyidvisas aqciis fasis dadgenis procedura. am ori umniSvnelovanesi garemoebis gaTvaliswinebis gareSe, TviT legitimuri sazogadoebrivi miznis arsebobis SemTxvevaSic ki, am miznis miRwevis saSualeba araadeqvaturi da araproporciuli iqneba.

28. 2005 wlis 28 ivlisis #1/4/184,228 gadawyvetilebaSi sakonstitucio sasamarTlo miuTiTebs: `...saxelmwifo valdebulia sazogadoebrivi interesebiT sakuTrebis SezRudvis yvelaze swori da efeqtiani gza gamonaxos, rac mZime tvirTad ar daawveba sameurneo brunvis mxolod erT monawiles. miuRebelia erTi aseTi monawilis sakuTrebis garantiaze uaris Tqma brunvis meore monawilis sakuTrebis sasargeblod...~. ekonomikuri efeqturobis motiviT SemoRebuli wesi ar SeiZleba calmxriv tvirTad daawves erTerT mxares, winaaRmdeg SemTxvevaSi garda samarTlebrivi problemebisa, warmoiSveba sabazro dezorganizaciis, miwodebisa da moTxovnis disbalansis saSiSroeba. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxliT dadgenili wesi ar Seesabameba am moTxovnebs. is aSkarad arRvevs samarTlian balanss maJoritari aqcioneris sasargeblod. sadavo normidan, misi sazRvargareTuli analogebidan gansxvavebiT, ar ikveTeba aqciaTa savaldebulo miyidvis mizanmimarTuleba. es ki imis saSualebas iZleva, rom maJoritarma aqcionerma gamoisyidos minoritari aqcionerebis aqciebi im SemTxvevaSic ki, rodesac es sawarmosaTvis araviTar saWiroebas ar warmoadgens. 533 muxliT dadgenili wesis Sesabamisad, minoritari aqcioneri aqciaTa savaldebulo miyidvis Taobaze gadawyetilebis Sesaxeb informacias iRebs beWdviT organoSi gamoqveynebuli gadawyvetilebiT, mas aRniSnuli gancxadeba aseve

31

Page 32: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

egzavneba dazRveuli weriliT. amgvar pirobebSi minoritar aqcioners araTu ar aqvs samarTlebrivi saSualeba Tavi daicvas maJoritari aqcioneris mier ekonomikuri Zalauflebis borotad gamoyenebisagan, aramed mas imis SesaZleblobac ar aqvs, miiRos Sesabamisi informacia aqciaTa savaldebulo miyidvis mizezebis Taobaze da daafiqsros Tavisi pozicia amasTan dakavSirebiT. sadavo normiT gaTvaliswinebuli procedura aragamWvirvalea, aqciebis savaldebulo miyidvisas minoritari aqcioneri faqtiurad informaciul vakuumSi imyofeba da gacilebiT wamgebian mdgomareobaSia, vidre maJoritari aqcioneri. im pirobebSi, rodesac samarTlebrivi sistema ver uzrunvelyofs minoritari aqcionerebis dacvasa da maTi uflebebis gansazRvras, maJoritari da minoritari aqcionerebis interesebis konfliqti iwvevs damatebiT samarTlebriv arastabilurobas saqmian garemoSi, zrdis riskebs da `afrTxobs~ rogorc Sida, aseve ucxour investiciebs.

29. aqciaTa savaldebulo miyidvisas samarTliani fasis dadgenis meqanizmis Sefasebisas `mewarmeTa Sexaxeb~ kanonis 533 muxlis garda, gasaTvaliswinebelia amave kanonis 532 muxli, romelic aregulirebs savaldebulo satendero SeTavazebas. rogorc aRvniSneT, 533 muxli samarTlian fasTan dakavSirebiT swored 532 muxlze, konkretulad ki am muxlis me-2 punqtze miuTiTebs. termini `samarTliani fasi~ kanoniT ar aris definirebuli. msgavsi ganusazRvreli samarTlebrivi terminebi samarTlisaTvis ucxo ar aris da xSir SemTxvevaSi aucilebelicaa. Tumca, rodesac kanonmdebeli iyenebs ganusazRvrel samarTlebriv termins, unda gaTvalos, rom praqtikaSi iarsebebs konkretul SemTxvevebSi am terminis ganmartebis garkveuli obieqturi safuZvlebi da misi ganmarteba ar iqneba damokidebuli pirTa garkveuli kategoriis fantaziaze Tu neba-survilze. am TvalsazrisiT, gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba samarTliani fasis dadgenis iseTi samarTlebrivi proceduris gansazRvras, romelic araorazrovani, mkafioa da ar aZlevs romelime mxares manipulirebis saSualebas. safrTxe orive mxridan arsebobs – maJoritari aqcioneris survilia, rom rac SeiZleba xelsayrel fasad SeiZinos aqciebi, xolo minoritari aqcionerisa – miiRos maqsimaluri anazRaureba Tavisi aqciebis sanacvlod. marTalia, savaldebulo satendero SeTavazebis wesi, gansakuTrebiT minoritari aqcionerebisaTvis samarTliani anazRaurebis micemis kuTxiT, garkveulwilad abalansebs interesebs, magram es ar aris is procedura, romelic yvela SemTxvevaSi win uZRvis aqciaTa savaldebulo miyidvas, radganac is ar vrceldeba im SemTxvevebze, rodesac maJoritar aqcioners `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 532 muxlis amoqmedebis

32

Page 33: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

momentSi ukve ekuTvnoda saaqcio sazogadoebis xmis uflebis mqone aqciaTa 1/2-ze meti.

30. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanoni samarTliani fasis dadgenis orgvar meqanizms iTvaliswinebs - samarTliani fasis gansazRvras damoukidebeli eqspertis an sabrokero kompaniis mier da samarTliani fasis gansazRvras saaqcio sazogadoebis wesdebiT dadgenili wesiT. kanonmdebeli adgens samarTliani fasis qveda zRvars – samarTliani fasi ar unda iyos naklebi im yvelaze maRal fasze, romelic gamosyidvis ganmaxorcielebelma aqcionerma bolo 12 Tvis ganmavlobaSi gadaixada Sesabamisi saaqcio sazogadoebis aqciaSi, magram es norma mxolod im SemTxvevebze gavrceldeba, rodesac am periodis ganmavlobaSi ganxorcielda vaWroba saaqcio sazogadoebis aqciebiT. Tumca, gaurkvevelia samarTliani fasis qveda zRvari im SemTxvevebSi, rodesac bolo 12 Tvis ganmavlobaSi gamosyidvis ganmxorcielebel aqcioners saaqcio sazogadoebis aqciebi ar SeuZenia an am aqciebiT vaWroba saerTod ar xorcieldeboda.

31. damoukidebeli eqspertis an sabrokero kompaniis mier samarTliani fasis dadgenisas minoritari aqcioneris uflebebis darRvevis riski mcirdeba. amas uzrunvelyofs, erTi mxriv, gamosyidvis angariSis Sedgenis valdebuleba, sadac aisaxeba gamosyidvis dokumenturad dadasturebuli garemoebebi, samarTliani fasis dasadgenad gamoyenebuli meTodi da aqciaTa fasi, xolo, meore mxriv, is, rom damoukidebeli eqsperti an sabrokero kompania aqcionerisaTvis daudevrobiT an ganzrax araswori SefasebiT zianis miyenebisaTvis mTeli Tavisi qonebiT agebs pasuxs. yovelive zemoaRniSnuls emateba isic, rom minoritari aqcioneri uflebamosilia gaecnos gamosyidvis angariSs da mimarTos sasamarTlos aqciaTa gansxvavebuli fasis dadgenis moTxovniT – e.i. mas kanonmdebeli aniWebs samarTlebrivi dacvis saSualebebs. rac Seexeba samarTliani fasis dadgenis konkretul meTods da am meTodis Sedegad miRebuli fasis samarTlianobis dadgenas, es yovel konkretul SemTxvevaSi Semfaseblisa da saerTo sasamarTlos uflebamosilebaa da ara sakonstitucio sasamarTlos msjelobis sagani, miT umetes, rom aqciebis fasis gaangariSebis konkretuli meTodi sakanonmdeblo doneze mowesrigebuli ar aris.

32. suraTi icvleba im SemTxvevaSi, rodesac samarTliani fasis dadgenis procedura sazogadoebis wesdebiTaa gansazRvruli. am dros balansi isev minoritari aqcioneris sazianod irRveva da mas samarTlebrivi dacvis saSualebebic ar aqvs. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis me-3 punqti aqcioners sasamarTlosaTvis mimarTvis

33

Page 34: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

uflebas aZlevs im SemTxvevaSi, Tu fasi eqspertis an sabrokero kompaniis mier aris dadgenili, magram kanoni ar awesrigebs im situacias, rodesac minoritari aqcioneri ar eTanxmeba saaqcio sazogadoebis wesdebiT regulirebuli wesiT dadgenil fass.

33. `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciurobis Sefaseba aseve unda moxdes konstituciis me-14 muxlTan mimarTebiT, radganac mosarCeles #390 konstituciur sarCelze miaCnia, rom minoritari aqcioneri, mxolod imis gamo, rom misi qonebrivi mdgomareoba uaresia, dgeba araTanaswor mdgomareobaSi maJoritar aqcionerTan da xdeba upiratesobis miniWeba qonebrivi mdgomareobis niSniT. aqedan gamomdinare, gasarkvevia, aqvs Tu ara, sadavo normiT diferenciacias adgili, SeiZleba Tu ara minoritari da maJoritari aqcionerebis ganxilva, rogorc arsebiTad msgavsi subieqtebisa, xdeba Tu ara diferenciacia, misi arsebobis SemTxvevaSi, qonebrivi niSniT, ramdenad gamomdinareobs diferenciacia sagnis bunebidan, aqvs Tu ara mas obieqturi safuZveli da ramdenad proporciulia igi.

34. mopasuxis warmomadgenelma konstituciis me-14 muxlis darRveva uaryo im argumetiT, rom `aqciebis gadacema xdeba samarTlian fasad da kanonmdeblobiT zustad gansazRvruli proceduriT, rac sruliad gamoricxavs Tanasworobis balansis darRvevas~. samwuxarod es pozicia ar iZleva srulfasovani Sefasebis saSualebas. samarTliani anazRaurebis momenti im SemTxvevaSi SeiZenda datvirTvas, rodesac ukve garkveulia diferenciaciis arsebobis sakiTxi da xdeba misi Tanabarzomierebis dadgena. sityvebSi `kanonmdeblobiT zustad gansazRvruli proceduriT~ savaraudod igulisxmeba, rom norma Seesabameba gansazRvrulobis princips. Tumca is, rom norma Seesabameba garkveul princips, TavisTavad ar gamoricxavs konstituciis me-14 muxlis darRvevas.

35. imisaTvis, rom davadginoT `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis 533 muxlis konstituciuroba konstituciis me-14 muxlTan mimarTebiT, mizanSewonilia gaviTvaliswinoT TviT korporaciuli urTierTobebis samarTlebrivi buneba. korporaciuli urTierTobebi Tavisi xasiaTidan gamomdinare, gansakuTrebiT kapitalur sazogadoebebSi, asimetriuli urTierTobebia. mniSvnelovania, rom pirze am urTierTobaTa momwesrigebeli samarTlebrivi reJimi ar vrceldeba misi nebis gareSe, es ar aris urTierToba, romelSic piri savaldebulo wesiT monawileobs, ramdenadac es faqtiurad mravalmxriv xelSekrulebaze dafuZnebuli urTierTobaa. am urTierTobebSi piris Sesvla TavisTavad gulisxmobs, rom man nebayoflobiT miiRo Sesabamisi saxelSekrulebo pirobebi da

34

Page 35: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

gacnobierebuli aqvs urTierTobaTa sfecifika. korporaciuli urTierTobebis xasiaTi ganapirobebs am urTierTobaTa monawileebis uflebebis, movaleobebisa da pasuxismgeblobis diferencirebas sawarmoSi maTi qonebrivi monawileobis Sesabamisad. es aris saaqcio sazogadoebis ZiriTadi principi, ris Taobazec informirebulia piri, rodesac is Sedis am tipis urTierTobebSi. aqedan gamomdinare, rodesac vsaubrobT saaqcio sazogadoebaSi mimdinare urTierTobaTa monawileebze, maTi uflebebisa da movaleobebis gansxvavebas ver ganvixilavT, rogorc erTnairi SemTxveebis mimarT diferencirebul damokidebulebas, arsebiTad msgavsi subieqtebisadmi araTanaswor midgomas. es aris urTierToba aqcionerebs Soris, romlebmac nebayoflobiT airCies iseTi organizaciul-samarTlebrivi forma, sadac gadawyvetilebis miRebasa da marTvaSi monawileoba, sxva uflebamosilebaTa da aseve Sesabamisi pasuxismgeblobis farglebi sawarmoSi monawileobis masStabebzea damokidebuli. saaqcio sazogadoebis saqmianoba efuZneba umravlesobis princips da aq imTaviTve gamoricxulia arsebiTad gansxvavebuli wilobrivi monawileobis mqone aqcionerebis Tanabari uflebebiTa da movaleobebiT aRWurvis, maTi Tanaswor subieqtebad Camoyalibebis SesaZlebloba. konstituciis me-14 muxli ar avaldebulebs kanonmdebels, rom uzrunvelyos msgavsi tipis urTierTobebSi mxareTa Tanasworoba, ramdenadac is ar moiTxovs universalur Tanasworobas urTierTobis samarTlebrivi bunebis gaTvaliswinebis gareSe.

36. garda zemoaRniSnulisa, gasaTvaliswinebelia isic, Tu ra igulisxmeba terminSi `qonebrivi mdgomareoba~. mosarCele mas aigivebs piris monawileobis sididesTan konkretul saaqcio sazogadoebaSi, magram monawileoba sawarmoSi da piris `qonebrivi mdgomareoba~ ar aris identuri cnebebi. `qonebrivi mdgomareoba~, sawarmoSi monawileobis garda, bevr sxva komponentsac moicavs da gacilebiT farTo cnebaa. aqedan gamomdinare, ar Cans diferenciaciis niSanic.

IIIixelmZRvanela ra saqarTvelos konstituciis 89-e muxlis pirveli

punqtis `v~ qvepunqtiTa da me-2 punqtiT, „saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos Sesaxeb“ saqarTvelos organuli kanonis me-19 muxlis `e~ qvepunqtiT, 21-e muxlis me-2 da me-8 punqtebiT, 23-e muxlis pirveli punqtiT, 25-e muxlis me-2 da me-3 punqtebiT, 43-e muxlis me-2, me-4, me-7 da me-8 punqtebiT, 45-e muxliT, „sakonstitucio samarTalwarmoebis Sesaxeb“ kanonis me-7 muxlis pirveli da me-2

35

Page 36: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

punqtebiT, 24-e muxlis me-4 punqtiT, 30-e, 31-e, 32-e da 33-e muxlebiT

saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo adgens:1. dakamyofildes konstituciuri sarCeli #405 (saqarTvelos saxalxo

damcveli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg).2. nawilobriv dakmayofildes konstituciuri sarCeli #370

(saqarTvelos moqalaqeebi d. mTvareliSvili, e. feraZe, n. kalandaZe, i. nacvliSvili da z. natroSvili saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg).

3. ar dakmayofildes konstituciuri sarCelebi #382 (saqarTvelos moqalaqe z. elaSvili saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg), #390 (saqarTvelos moqalaqeebi s. maSia da r. gogia saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg) da #402 (saqarTvelos moqalaqe a. manZulaSvili saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg).

4. arakonstituciurad iqnes cnobili `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis 533 muxli saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis pirvel da me-2 punqtebTan mimarTebiT.

5. gadawyvetileba ZalaSia sakonstitucio sasamarTlos sxomaze misi sajarod gamocxadebis momentidan.

6. gadawyvetileba sabolooa da gasaCivrebas an gadasinjvas ar eqvemdebareba.

7. gadawyvetilebis asli gaegzavnos mxareebs, saqarTvelos prezidents, saqarTvelos mTavrobas da saqarTvelos uzenaes sasamarTlos.

8. gadawyvetileba gamoqveyndes `saqarTvelos sakanonmdeblo macneSi~ 15 dRis vadaSi.

kolegiis wevrebi

besik lolaZe

oTar siWinava

joni xecuriani

36

Page 37: saqarTvelos saxeliT · Web viewsaqarTvelos saxeliT saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo meore kolegia gadawyvetileba N2/1-370,382,390,402,405 q. Tbilisi, 2007 wlis 18 maisi kolegiis

asli dedanTan sworia

saqarTvelos sakonstituciosasamarTlos mdivani qeTevan eremaZe

37