Sąsiedzi Polski

Sąsiedzi Polski

Stolice

Państwo Stolica

Rosja Moskwa

Litwa Wilno

Białoruś Mińsk

Ukraina Kijów

Słowacja Bratysława

Czechy Praga

Niemcy Berlin

Kolejność sąsiadów

Wg powierzchni Wg ludności

Rosja Rosja

Ukraina Niemcy

Niemcy Ukraina

Białoruś Czechy

Czechy Białoruś

Litwa Słowacja

Słowacja Litwa

Granice

Słowacja (1993)

• Powierzchnia: 49tys. km2

• Ludność: 5,4mln

• Gęstość zaludnienia: 110os./km2

Słowacja

• Ponad 60% kraju to góry

• Niziny na południu kraju

• Rzeka Dunaj

• Klimat chłodniejszy i wilgotniejszy na północy, • Klimat chłodniejszy i wilgotniejszy na północy, ciepły i bardziej suchy na południu, na nizinach

• Duży udział lasów (40%)

Słowacja - gospodarka

• Kraj był „uboższym krewnym” Czech• Obecnie dynamicznie się rozwija• Rolnictwo: uprawa zbóż, buraków, tytoniu, chów

trzody i bydła• Pozyskiwanie drewna• Pozyskiwanie drewna• Surowce: węgiel brunatny, mangan, żelazo• Przemysł: hutnictwo, elektromaszynowy,

motoryzacyjny• Energetyka: ponad 50% energii pochodzi z

elektrowni atomowych

Turystyka

• Ogromne możliwości:

• Tatry

• Słowacki Raj

• Słowacki Kras• Słowacki Kras

Bratysława

Słowacki Raj

Czechy

• Powierzchnia: 79tys. km2

• Ludność: 10,5mln

• Gęstość zaludnienia: 133os./km2

Położenie, krainy

• 72% kraju zajmują wyżyny (!)

• Masyw Czeski (Wyżyna Czesko-Morawska)

• Sudety

• Rudawy• Rudawy

• Las Czeski (góry ☺)

• Karpaty

Gospodarka

• Bogate tradycje rozwoju przemysłu

• W czasach komunistycznych najstabilniejsza gospodarka

• Wysoki PKB (jak na ten rejon świata)• Wysoki PKB (jak na ten rejon świata)

• Dobrze rozwinięty przemysł, wpływy z turystyki

Wydobycie surowców

• węgiel brunatny i kamienny• rudy żelaza• gaz ziemny• ropa naftowa• rudy metali kolorowych• rudy metali kolorowych• rudy uranu (!)• rudy srebra• rudy rtęci• grafit

Przemysł

• Główne produkty przemysłowe

• maszynowe• elektrotechniczne i elektroniczne• motoryzacyjne (zakłady Škoda w Mladá Boleslav,

Hyundai-Kia i Toyota/PSA w Kolínie)Hyundai-Kia i Toyota/PSA w Kolínie)• zbrojeniowe• materiały budowlane• szkło• przemysł chemiczny (m.in. nawozy sztuczne)• przemysł odzieżowy• Żywnościowe (piwo!)

Rolnictwo

• pszenica• żyto• buraki cukrowe• ziemniaki• chmiel• chmiel• jęczmień• tytoń• kukurydza• rzepak• owoce (np. winogrono)• warzywa

Praga – Most Karola

Praga - Hradczany

Litwa

• Powierzchnia: 65,3tys km2

• Ludność: ok. 3mln

• Gęstość zaludnienia: 45osób/km2

• Rzeka: Niemen• Rzeka: Niemen

Litwa

• Kraj typowo nizinny o rzeźbie polodowcowej

• Klimat chłodniejszy, bardziej kontynentalny niż w Polsce

• Dobrze rozwinięta sieć rzeczna, jeziora• Dobrze rozwinięta sieć rzeczna, jeziora

Litwa

• Historyczne związki z Polską

• Mniejszość polska (obwód wileński, soleczniki, ponad 200tys.)

Litwa - gospodarka

• Surowce: brak jedynie - torf, drewno

• Konieczność restrukturyzacji

• Przemysł: spożywczy, lekki

• Energetyka: 80% energii dostarcza elektrownia • Energetyka: 80% energii dostarcza elektrownia jądrowa

• Rolnictwo: trzoda i bydło, dużo pastwisk, gleby słabe

Białoruś

• Powierzchnia: 207tys km2

• Ludność: ok. 9,5mln

• Gęstość zaludnienia: 46osób/km2

• Rządy autorytarne (Łukaszenka)• Rządy autorytarne (Łukaszenka)

• Krajobraz nizinny, bagienny (Polesie)

• Gleby słabe

• Rzeki: Niemen, Prypeć

• Mniejszość polska (prześladowana)

Białoruś

• Recesja gospodarcza – przemysł mało wydajny, energochłonny

• Rafineria ropy, elektromaszynowy, spożywczy

• Surowce: węgiel brunatny, sole potasowe, • Surowce: węgiel brunatny, sole potasowe, fosforyty, surowce budowlane

• Rolnictwo: zboża, ziemniaki,

• Znaczny udział leśnictwa

Ukraina

• Powierzchnia: 603tys km2

• Ludność: ok. 45,4mln

• Gęstość zaludnienia: 75osób/km2

• Roślinność naturalna: stepy• Roślinność naturalna: stepy

Ukraina

• Powierzchnia Ukrainy z wyjątkiem Karpat na zachodzie i Gór Krymskich (?) jest równinna.

• Wyżyna Wołyńsko-Podolska, Wyżyna Naddnieprzańska, południowa część Wyżyny Środkoworosyjskiej, południowa część Niziny Poleskiej, Nizina południowa część Niziny Poleskiej, Nizina Naddnieprzańska, Wyżyna Doniecka, Wyżyna Azowska, Nizina Czarnomorska.

• Klimat: umiarkowany kontynentalny na wschodzie, podzwrotnikowy morski nad Morzem Czarnym

• Wody: Dniepr, Prypeć, Doniec

• Gleby: żyzne czarnoziemy (60%) (!)

Ukraina

• Miasta: Kijów, Lwów, Donieck, Odessa, Charków, Dniepropietrowsk

• Surowce: węgiel kamienny (Donieck) rudy żelaza (Krzywy Róg), mangan, uran, siarka, żelaza (Krzywy Róg), mangan, uran, siarka, sole, surowce skalne

• Surowce ukraińskie należą do najlepszych jakościowo

Ukraina

• Ukraina jest krajem o wielkich możliwościach (surowce, gleby, duży potencjał ludnościowy) ale ze względu na przeszłość i zacofanie przemysłu (energochłonny, mało wydajny) i przemysłu (energochłonny, mało wydajny) i rolnictwa nie wykorzystuje swoich warunków!

Lwów – cmentarz łyczakowski

Rosja

Powierzchnia:17 075 400 km² (1 m-ce)

Ludność: 143 600 000

Gęstość zaludnienia: 8,4 osób/km²

Stolica: MoskwaStolica: Moskwa

Kraj leżący na 2 kontynentach

Obwód Kaliningradzki

Gospodarka

• Wydobycie i eksport surowców (ropa, gaz, metale, węgiel) (brak ograniczeń)

• Przemysł wymagający restrukturyzacji, mało wydajny, energochłonnywydajny, energochłonny

Okręgi przemysłowe

• Okręgi przemysłowe Rosji (część Europejska):

- Centralny - elektromaszynowy, chemiczny, odzieżowy, spożywczy.- Północno - Zachodni - elektromaszynowy, chemiczny, odzieżowy, spożywczy.- Uralski - wydobywczy, energetyczny, hutniczy, elektromaszynowy, chemiczny.chemiczny.- Samary nad Wołgą - petrochemiczny, środków transportu.

Okręgi przemysłowe Rosji (Syberia):

- Zachodniosyberyjski - wydobywczy, energetyczny, hutniczy, elektromaszynowy, chemiczny.- Nadbajkalski - energetyka, hutnictwo metali, celulozowo -papierniczy.- Dalekowszchodni - wydobywczy, celulozowo - papierniczy.

Rolnictwo

• Użytki rolne zajmują 13% pow. kraju (2001), z tego grunty orne — (57%), łąki kośne — 18,1 mln ha, pastwiska —54,1 mln ha; ziemie nawadniane (4,6 mln ha), gł. na Kaukazie Północnym i Powołżu, osuszone, gł. w regionach Północno-Zachodnim i Centralnym. Rolnictwo jest najbardziej zacofaną dziedziną gospodarki, odznaczającą się niską produktywnością użytków rolnych oraz niską wydajnością pracy; mimo ogromnego areału użytków rolnych i dużej liczby zatrudnionych, rolnictwo nie zapewnia ludności dostatecznego wyżywienia oraz odpowiedniej ilości surowców dla przemysłu przetwórczego. Przyczyną zacofania są niezbyt sprzyjające warunki naturalne na większości obszaru kraju, a także specyficzna struktura agrarna (trwająca nadal dominacja dawnych kołchozów i sowchozów, obecnie najczęściej w formie spółek lub towarzystw akcyjnych) oraz niskie nakłady inwestycyjne na rolnictwo. Główne znaczenie ma produkcja roślinna; powszechnie uprawiane są zboża (43 mln ha, 2001): pszenica (47,6 mln t, 2005; 4. miejsce w świecie), jęczmień (15,8 mln t; 1. miejsce), żyto (3,6 mln t; 1. miejsce), owies (4,6 mln t; 1. miejsce), kukurydza (3,5 mln t), ryż (2,9 mln t), ponadto ziemniaki (36,4 mln t; 2. miejsce w świecie, po Chinach), gryka, proso, groch, fasola; w uprawach przem. dominują rośliny oleiste (80% pow. zasiewów): Chinach), gryka, proso, groch, fasola; w uprawach przem. dominują rośliny oleiste (80% pow. zasiewów): słonecznik i len, ponadto buraki cukr.; Rosja jest gł. świat producentem malin, porzeczek, agrestu, wyki, mimo znacznego zmniejszenia powierzchni upraw. Na południu kraju (dolina Wołgi–Achtuby, Kaukaz Pn.) są charakterystyczne tzw. basztany, tj. uprawy roślin dyniowatych. Pogłowie podstawowych rodzajów zwierząt hodowlanych zmniejszyło się do poziomu sprzed II wojny świat., a ogólna produktywność hodowli do poziomu z końca lat 50. XX w.; gł. regiony hodowli bydła (24,9 mln sztuk, 2004): Nadwołżański, Centralny i Syberia Zachodnia; trzody chlewnej (16,0 mln): Kaukaz Północny, regiony: Północny, Nadwołżański i Centralnoczarnoziemny; owiec i kóz: Region Nadwołżański, Kaukaz Północny i Syberia Wschodnia; stosunkowo najlepiej jest rozwinięty chów drobiu (ponad 500 mln sztuk, gł. kur, kaczek i gęsi), zarówno w dużych fermach podmiejskich, jak też w gospodarstwach przyzagrodowych. W tundrze i lasotundrze hoduje się renifery. Produkcja skór futerkowych, uzyskiwanych z myślistwa (lisy, pieśce, sobole, popielice, gronostaje) lub hodowli (m.in. lisy srebrzysto-czarne i błękitne, nutrie, norki). Rozwinięte rybołówstwo (3,3 mln t, 2003); najważniejsze akweny połowowe znajdują się w regionie Dalekiego Wschodu (gł. M. Ochockie) i na O. Arktycznym (M. Barentsa); gł. poławiane gatunki: mintaj, dorsz, gromadnik, łososie i krewetki; połowy jesiotrowatych (gł. M. Kaspijskie) są największe na świecie.

Transport

• Kolejowy (!) Kolej transsyberyjska

• Żegluga śródlądowa (rzeki syberyjskie)

• Moskwa – port pięciu mórz

• Rurociągowy• Rurociągowy

• Samochodowy (trudne warunki)

Ludność

• Ujemny współczynnik przyrostu

• Konflikty (kraj wielonarodowościowy)

Kreml - Moskwa

Bajkał

Niemcy

• Pow. 357tys km2

• Ludność: 80mln

• Gęstość zal. 225/km2

• Berlin• Berlin

• Lider gospodarczy Europy

Gospodarka

• Nowoczesna

• Wydajna

• Konkurencyjna

• Przemysł wysokiej technologii• Przemysł wysokiej technologii

• Hutnictwo

• Przemysł środków transportu

• Przemysł chemiczny

• Znane koncerny: Volkswagen, BASF, Siemmens, Thyssen, Rheinmetall, Daimler, Lufthansa

Okręgi przemysłowe

• Zagłębie Ruhry – największa w Europie konurbacja, okręg zrestrukturyzowany (!)

• Zagłębie Saary

Transport

• Samochodowy

• Kolejowy

• Śródlądowy (!) Duisburg – największy port śródlądowyśródlądowy

Ludność

• Ujemny współczynnik przyrostu

• Napływ cudzoziemców

• Starzenie się społeczeństwa

Brama Brandenburska

Katedra w Kolonii