>>> SAYI 30

Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek. Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için “eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.

Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu

0 800 211 61 17Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30

Abone Servisi0 800 211 61 18

TEMEL B‹LG‹LER

PROJELER

INTERNET

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

PÜF NOKTASI

MODA VE INTERNETINTERNET ÜZER‹NDEK‹ ÜNLÜ MODA EVLER‹.

INTERNET ÜZER‹NDEN SMS GÖNDERMEKB‹LG‹SAYARDAN CEP TELEFONUNA KISA MESAJ NASIL GÖNDER‹L‹R?

FORM NASIL OLUfiTURULUR?WEB S‹TEN‹ZE SORU FORMU YERLEfiT‹RMEN‹N YÖNTEM‹.

SUNUM NASIL HAZIRLANIR?MS POWERPOINT ‹LE SUNUM NASIL HAZIRLANIR?

WINDOWS

EKRAN KORUYUCULARESK‹ B‹R UYGULAMANIN YEN‹ KULLANIMLARI.

VER‹LER‹ PAYLAfiMAKB‹LG‹SAYARINIZDAK‹ DOSYALARI NASIL PAYLAfiIMA AÇAB‹L‹RS‹N‹Z?

DVD SÜRÜCÜLERDVD SÜRÜCÜLER‹N KULLANIM ALANLARI.

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (4)WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI.

31. SAYIDA NELER VAR?

TEMEL B‹LG‹LERLINUX ‹LE TANIfiMA.

WINDOWSWINDOWS GEZG‹N‹ ‹LE ÇALIfiMAK.

PROJELERWORD’DE SAYFA NUMARALARI.

INTERNETINTERNET’TE DO⁄AL PARKLAR.

‹LER‹ KULLANICILAR ‹Ç‹N FTP.

FORM NASIL OLUfiTURULUR? (II)

MULTIMEDIA VE E⁄LENCEELEKTRON‹K K‹TAPLAR.

PÜF NOKTASIÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (V)

Vogel Yay›nc›l›k Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3

80380 Kas›mpafla-‹STANBULTel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33

Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleriMüdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m: Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: YelizKoyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Nur Geçili,Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti.Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: BesteÖzerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›mB‹RYAY A.fi.

17 Nisan’da Bayilerde

Kaç›rmay›n!

TEMEL B‹LG‹LER VER‹LER‹ PAYLAfiMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 161

>>>

VER‹LER‹ PAYLAfiMAKBilgisayarlar› birbirine ba¤laman›n en büyük avantajlar›ndan

biri de, içerdikleri verileri paylaflabilmektir.

Birbirine ba¤l› olan bilgisayarlardaki verilerinpaylaflt›r›labilmesi için baz› özel koflullara uyul-mas› ve ayarlar yap›lmas› gereklidir. Bu bölümdesizlere bunlardan bajsedece¤iz. Ancak önceliklebirden fazla bilgisayar› birbirine ba¤laman›n sizene gibi seçenekler sunaca¤›na bir bakal›m.

Ofis ortamlar›nda bulunan bilgisayarlar›n genel-likle birbirlerine bir a¤ ile ba¤l› oldu¤unu dahaönceki bölümde anlatm›flt›k. Ayr›ca evinizde bu-lunmas› muhtemel yeni ve eski bilgisayarlar› bir-birine ba¤laman›n yöntemlerinden de bahsetmifl-tik. Özellikle evinizdeki bilgisayarlar› birbirlerineba¤layarak her iki bilgisayardan da yararlanabi-lirsiniz. ‹flte verileri bilgisayarlar aras›nda pay-laflt›rman›n yararlar›:

1/SAB‹T D‹SK ALANIYeni bir bilgisayar ya da sabit disk al›rken ge-

nellikle mümkün olan en yüksek kapasite seçilme-ye çal›fl›l›r. Ne var ki en büyük kapasiteli sabitdiskler bile zaman içinde veriyle dolacak ve boflyer bulmak sorun haline gelecektir. Tabii yeni birbilgisayar ald›¤›n›zda eskisinde bulunan sabit dis-

ki ç›kar›p yeni olana ekleyebilirsiniz. Ancak ikibilgisayar› birbirine ba¤lar ve veri paylafl›m›n›açarsan›z, o zaman eski bilgisayar›n sadece sabitdiskinden de¤il, hemen her ifllevinden yararlan-maya devam edebilirsiniz.

‹ki bilgisayar› birbirine kablo yard›m›yla ba¤la-d›ktan sonra veri paylafl›m›yla ilgili ayarlar› nas›lyapaca¤›n›z› bu bölümde inceleyece¤iz. Böylelikleyeni bilgisayar›n›zla çal›fl›rken hemen ihtiyac›n›zolmayan ya da yedeklemek istedi¤iniz verileri eskiolanda depolayabilirsiniz. E¤er di¤er bilgisayar-daki dosyalar›n›z›n güvende olmayaca¤›n› düflünü-yorsan›z, o zaman veri paylafl›m›n›n kurallar›n› ve

s›n›rlar›n› da belirleyebilirsiniz.

2/YAZICIVeri paylafl›m›n›n getirdi¤i bir di-

¤er avantaj ise birden fazla bilgisa-yar›n ayn› yaz›c›y› kullanabilmesineimkan sa¤lanmas›d›r. Özellikle çokfazla bilgisayar›n birbirine ve yaz›c›-ya ba¤l› oldu¤u büyük a¤larda kulla-n›lmak üzere haz›rlanm›fl özel "a¤yaz›c›lar›" piyasada mevcuttur. Bun-lar ayn› anda pek çok kullan›c›n›nyazd›rma ifllerini süratle ve hatas›zgörebilirler. Ancak evinizdeki ya daiflyerinizdeki standard yaz›c›lar da

birkaç bilgisayar›n yazd›rma iflini ra-hatl›kla görebilirler.

162 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER VER‹LER‹ PAYLAfiMAK

<<<

Daha ileri seviyedeki kullan›mlar için a¤ üzerin-deki bilgisayarlardan birini "yaz›c› bilgisayar›"olarak atayabilmek bile mümkündür. Özellikleçok s›k olarak uzun yazd›rma ifllemleri yap›lançal›flma ortamlar›nda bu biraz da flartt›r. Çünkübu sayede herhangi bir kullan›c› "Yazd›r" komutu-nu verdi¤i anda, tüm yazd›rma ifllemleriyle "yaz›c›bilgisayar›" ilgilenmeye bafllar. Böylece hem kul-lan›c›lar›n bilgisayarlar›na ve hem de bilgisayara¤›na uzun süreli yük binmemifl olur. Ancak bu daev uygulamalar› için flart say›lmaz.

3/INTERNET BA⁄LANTISIBir a¤ üzerinden birbirine ba¤lanm›fl olan bilgi-

sayarlar›n tek bir Internet ba¤lant›s›n› da ortak-lafla kullanabilmeleri mümkündür. Bu sayede a¤üzerindeki birkaç kullan›c› ayn› anda Internetüzerinde gezinebi-lir, e-posta al›pgönderebilir ve di-¤er Internet uygu-lamalar›n› çal›flt›-rabilirler.

Windows iflletim sistemi bu ifl için tasarlanm›flbir uygulamaya sahiptir, özellikle son Windowssürümlerinde bu uygulaman›n kullan›m› çok dahakolaylaflt›r›lm›flt›r. Bu uygulama "Internet Araçla-r›" bafll›¤› alt›nda "Internet Ba¤lant› Paylafl›m›"ad›yla yer almaktad›r. Windows kurulumu esna-s›nda ya da daha sonra "Program Ekle/Kald›r" bö-lümü kullan›larak bu uygulama çal›fl›r hale getiri-lebilir.

Windows içindeki uygulama d›fl›nda bu ifl içinfarkl› firmalar›n ürünü olan Freeware ve Share-ware yaz›l›mlardan da faydalanmak mümkündür.Afla¤›da bu programlara ve Internet üzerindehangi adreslerde bulunabileceklerine dair birkaçörnek veriyoruz:

Wingate – www.deerfield.com/wingateModem Share – www.artisoft.com

Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta bilgi-sayar›n›za d›flar›dan yap›labilecek müdahalelerekarfl› güvenli¤i sa¤layacak önlemler alman›z ge-rekece¤idir. Bu flekilde kurulmufl bir a¤a d›flar›-

dan girmek olduk-ça kolayd›r, buyüzden önemli dos-yalar›n›z› flifreleye-rek koruman›z öne-rilir. Daha ileri se-viyede güvenlik

için "Firewall" tabiredilen özel yaz›l›mlardan da faydalanabilirsiniz.

Bir a¤ ya da do¤rudan kablo ba¤lant›s›kullanarak bilgisayarlar aras›nda veri pay-lafl›m›n› sa¤laman›n getirdi¤i en büyük de-zavantaj düflük eriflim süratidir. Kullan›lanba¤lant› ne denli kaliteli olsa da, asla bafl-ka bir bilgisayardaki dosyalara kendi sabitdiskinizdekilere ulaflt›¤›n›z kadar h›zl› ula-flamazs›n›z.

>>>

I < >INFO

TEMEL B‹LG‹LER VER‹LER‹ PAYLAfiMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 163

>>>

4/GEL‹fiM‹fi B‹LG‹SAYAR A⁄LARIE¤er iki bilgisayar› do¤rudan bir kablo yerine ge-liflmifl bir a¤ yap›s› ile birbirine ba¤lamak isterse-niz, o zaman biraz daha fazla harcama yapman›zgerekecektir. Bu ifl için özel kartlar ve kablolarkullan›lmaktad›r, bunlar›n maliyeti haliyle basitbir kablodan biraz daha fazlad›r. Ayr›ca böyle bira¤›n kurulumu bir miktar teknik bilgi de gerektir-mektedir.

Bu tür nispeten geliflmifl bir a¤ kurman›n olduk-ça büyük avantajlar› vard›r. Öncelikle do¤rudankablo ba¤lant›s›nda çal›flmas› mümkün olmayanpek çok uygulama bu a¤ üzerinde rahatl›kla çal›fl-t›r›labilir. Ayr›ca Windows iflletim sisteminin NTya da 2000 gibi özel sürümlerini a¤a ba¤l› olanbilgisayarlara kurarak çok geliflmifl bir veri depo-lama ve paylaflt›rma kapasitesine ulafl›labilir. Buiflletim sistemleri kullan›c›lara çok çeflitli seçe-nekler sunmaktad›rlar. Bu seçeneklerin en bafl›n-da da çok geliflmifl bir güvenlik altyap›s› bulun-maktad›r. Burada tek tek her kullan›c›n›n veridosyalar›na eriflim koflullar› belirlenebilir, ayr›cad›flar›dan olabilecek müdahalelere karfl› da olduk-ça güvenilir bir koruma sa¤lanm›fl olur.

Geliflmifl bir bilgisayar a¤› kurman›n bir di¤erönemli avantaj› da sa¤lad›¤› yüksek eriflim sürati-dir. Bu tür bir a¤ sadece iki bilgisayar›n de¤il çokdaha fazlas›n›n birbirine ba¤lanabilmesine olanaktan›r. Ayr›ca veri paylafl›m sürati de her zaman

için do¤rudan bir kablo ba¤lant›s›ndançok daha yüksek ve güvenilirdir. Bu türbir a¤›n en önemli dezavantaj› ise kuru-lumu için biraz daha yüksek bir yat›r›m veteknik bilginin gerekmesidir. Özellikleikiden fazla bilgisayar›n kullan›ld›¤›flirketlerin bünyesinde böyle bir

"Intranet" a¤› kurman›nmaliyeti ev kullan›c›lar›n›ngöze alamayaca¤› kadar yüksek olabi-lir. Ancak sa¤lad›¤› yararlar aç›s›ndan bu göz ar-d› edilmemesi gereken bir yat›r›md›r.

Bir yerel a¤ kurmak çal›flma ortam›nda ifllerin çok daha h›zl› yürümesini sa¤layabi-lir. Mesela MS Outlook uygulamas› sayesin-de her kullan›c› günlük çal›flma program›n›di¤erleriyle k›yaslayabilir ve böylece zamandaha verimli kullan›lm›fl olur. >>>

* < >‹PUCU

164 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER VER‹LER‹ PAYLAfiMAK

<<<

fiimdi de size birbirine ba¤l› iki bil-gisayarda nas›l veri paylafl›m›n›mümkün hale getirebilece¤inizi gös-terece¤iz. ‹ki bilgisayar aras›ndakikablo ba¤lant›lar›n› tamamlad›ktansonra afla¤›daki basit ad›mlar› izleye-rek bu sistemlerin birbirlerindeki ve-rilere ulaflabilmelerini sa¤layabilirsi-niz.

1/ Öncelikle "Bafllat" tuflu menüsünden"Denetim Masas›" seçene¤ine girin.Aç›lan pencerede "Program Ekle/Kald›r" simgesi-ne çift t›klay›n ve ilgili diyalog kutusunu çal›flt›-r›n.

2/ Aç›lan diyalog penceresi üç k›s›mdan oluflmakta-

d›r, burada "WindowsKur" bölümüne girin. Sis-tem kurulu bileflenleriararken birkaç saniyebeklemeniz gerekecektir.

3/ Pencerenin içeri¤i görün-tülendi¤inde "‹letiflim" se-çene¤ine çift t›klayarakalt menüsünü aç›n. Bura-

da "Do¤rudan Kablo Ba¤lant›s›" seçene¤ini göre-ceksiniz. E¤er önceden kurulmad›ysa yan›ndakikutu iflaretli olmayacakt›r. Kutuyu iflaretlediktensonra "Tamam" tufluna basarak kurulumu onayla-y›n. Ayn› flekilde tüm "Tamam" tufllar›na bast›¤›-n›zda kurulum bafllayacak ve büyük ihtimalle bil-gisayar sizden Windows kurulum CD’sini isteye-cektir.

4/ Kurulum tamamland›ktan ve bilgisayar yenidenbafllat›ld›ktan son-ra, yne "DenetimMasas›" penceresi-ne girin. Bu defaorada bulunan "A¤"seçene¤ine t›klay›n.Aç›lan penceredentüm bileflenlerin yüklendi¤ine emin olun.

5/ Yine ayn› penceredeki "Dosya ve Yaz›c› Paylafl›m›"tufluna t›klayarak ilgili pencereye girin. Buradakiiki seçene¤i de iflaretleyin ve "Tamam" ile onayla-y›n.

6/ Son olarak "A¤" diyalog penceresindeki "Tan›mla-ma" k›sm›na girin. Burada bulunan "Çal›flma Gru-bu" sat›r›ndaki isim her iki bilgisayar için de ayn›olmal›d›r. Bu ifllemleri d¤er bilgisayar için deyapt›ktan sonra aralar›nda veri paylafl›m› aktifhale gelecektir.

>>>

WINDOWSEKRAN KORUYUCULAR

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 87

>>>

EKRAN KORUYUCULARHem monitörünüzü korumak, hem de çal›flmalar›n›za

renk katmak için ekran koruyucular› kullanabilirsiniz.

Daha önce ki bölümlerde de belirtti¤imiz gibi,ekran koruyucular bilgisayar›n›z›n monitörünü"yanmaktan" korumak üzere gelifltirilmifl prog-ramlard›r. Özellikle eski teknoloji monitörler uzunmüddet aç›k kald›klar›nda, ekrana yans›yan hare-ketsiz resimlerin ekran›n iç k›sm›ndaki kaplama-da yan›klar ve izler oluflturmas› ola¤and›. Bu du-ruma çözüm bulmak için bilgisayar belirli birmüddet kullan›lmad›¤›nda harekete geçen ve ek-rana hareketli resimler yans›tan uygulamalar ge-lifltirildi. Bu sayede monitörlerin ömrünün k›sal-mas› önlenmifl oluyordu.

Günümüzdeki monitör teknolojileri bu tür sorun-lar› çoktan geride b›rakacak denli ilerlemifltir.Ancak ekran koruyucular ortadan kalkmak yeri-ne, farkl› ifllevler kazanarak varl›klar›n› sürdür-meye devam etmektedirler. Bu ifllevler art›k mo-nitörün korunmas›ndan çok daha farkl› amaçlarahizmet etmektedirler. Bu bölümde bunlara de¤i-nece¤iz.

EKRAN KORUYUCULARNASIL ÇALIfiIR?

Windows iflletim sistemiekran koruyucularla ilgiliayarlar› yapabilece¤inizözel bir bölüme sahiptir.Masaüstüne sa¤ tuflla t›k-lad›¤›n›zda aç›lan menü-den "Özellikler" fl›kk›n› se-çerek "Görüntü Özellikleri"diyalog penceresine ulaflabilirsi-niz. Burada "Ekran Koruyucusu" k›sm›na girerekilgili ayarlar› yapabilirsiniz. Bu ayarlardan birihangi koruyucunun kullan›laca¤›n›, di¤eri ise ko-ruyucunun ne kadar süre sonra devreye girece¤inibelirler. Ekran koruyucunun devreye girmesi içinbilgisayar›n ayarlad›¤›n›z zaman süresince klavyeve fareden herhangi bir hareket alg›lamamas› ye-terlidir. Bu durumda bilgisayar kullan›c›n›n baflkaiflle meflgul oldu¤unu varsayarak ekran koruyucu-yu devreye sokacakt›r. Yeniden normal çal›flmayadönebilmek için fareyi oynatmak ya da klavyedenbir tufla basmak yeterlidir.

Bu pencerede yapabilece¤iniz bir baflka ayar sa-yesinde ise bilgisayar›n tekrar normal çal›flma du-rumuna geçmeden önce flifre sormas›n› sa¤layabi-lirsiniz. "Ayarlar" bölümündeki "Geliflmifl" k›sm›n-dan bu flifreyi aktif hale getirmek mümkündür.Böylelikle özellikle ofis ortam› gibi kalabal›k me-kanlarda, bilgisayar›n›z›n bafl›ndan uzaklaflt›¤›n›zzamanlarda dosyalar›n›z›n kurcalanmas›n› önle-yebilirsiniz. Ancak e¤er s›k s›k bilgisayar›n›z›n

bafl›ndan kalk›yorsan›z,o zaman flifre girmeifllemi bir zamanzonra can s›k›c› birhale gelebilir.

Ekran koruyucu, bilgisayar bir müddetkullan›lmad›¤›nda devreye giren bir prog-ramd›r. Siz bu süreyi her zaman kendi ça-l›flma fleklinize uygun biçimde ayarlayabi-lirsiniz. >>>

I < >INFO

88 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS

WINDOWS EKRAN KORUYUCULAR

<<<

FARKLI ‹fiLEVLEREkran koruyucular›n günümüzde çok farkl› ifl-

levler kazand›¤›n› belirtmifltik. Bu ifllevlerden ilkihofl görüntüler sayesinde mola anlar›nda kullan›-c›lar› rahatlatmakt›r. Bu tür ekran koruyuculariki temel türe ayr›l›rlar, bunlardan ilki bir diziresmi t›pk› dia gösterisinde oldu¤u gibi ekranda

s›rayla göstere-rek çal›fl›r. Bu türkoruyucular kul-lan›c›lar›n ilgialan›na giren her-hangi bir türden

resimleri içeri-yor olabilirler.Bunlar›n ara-

s›nda da¤ veorman manzara-

lar›ndan klasik otomobil resimlerine kadar pekçok farkl› çeflit bulunur. Burada amaç k›sa birmola veren kullan›c›n›n zihninin dinlenmesini sa¤-lamakt›r.

Ayn› amaca hizmet eden ikinci tür ekran koru-yucular ise ekranda özel animasyonlar gösterecekflekilde tasarlan›rlar. Kafesindeki bir kufl, akvar-yumda a¤›r hareketlerle yüzen tropikal bal›k yada flöminedeki alevler gibi çok farkl› animasyon-lar kullanan koruyucular mevcuttur. Amaç yinehem kullan›c›y› dinlendirmek, hem de ilginç vede¤iflik bir görünüm sunmakt›r.

Bir di¤er koruyucu türü dha ticari amaçl›d›r. Bukoruyucular yeni bilgisayar oyunlar›ndan ünlüfilmlere ve hatta hareketli flirket logolar›na dekpek çok farkl› temay› içerebilirler.Burada genellikle amaç bu koruyu-cular sayesinde reklamc›l›k iflini bil-gisayar ekranlar›na kadar yaymak-t›r. Üstelik ço¤u insan sevdi¤ibir filmin ekran koruyucusunureddetmeyece¤inden sonuçlar ge-

nellikle oldukça da baflar›l›d›r. Daha faydal› amaçlara yönelik koruyucular da

yok de¤ildir. Bunlardan biri SETI projesindeki bi-limadamlar› taraf›ndan Internet üzerinden veripaylafl›m›n› ve ifllenmesini sa¤lamak için geliflti-rilmifl oland›r. Bu koruyucu devreye girdi¤inde sa-dece ekranda görüntüler göstermekle yetinmez,aksine Internet üzerinden Berkley üniversitesininbilgisayarlar›na ba¤lanarak ifllenecek küçük veripaketlerini al›r ve onlar› analiz eder, sonra da so-nuçlar› geri gönderir. Bu projeye gönüllü olarakkat›lan say›s›z kiflinin bilgisayar› her gün bofl kal-d›klar› vakitlerde uzayda ak›ll› canl›lar aramaprojesine hizmet etmekte, böylece insanl›¤a dafaydal› olmaktad›rlar. Tabii öte yandan ekran› birsaate dönüfltüren daha kiflisel kullan›ma yönelikfaydal› koruyucular da mevcuttur.

Windows iflletim sistemi beraberinde bir dizi ko-ruyucu getirmektedir, ancak e¤er bunlardan çabu-cak s›k›l›rsan›z yenilerini bulup kurabilirsiniz.Burada en önemli iki kaynak dergilerle verilenCD-ROM’lar ve Internet’tir. Internet üzerindebinlerce ekran koruyucu bulabilece¤iniz en popü-ler sitelerden birine http://winfiles.cnet.com/aps/98/ savers adresindenulaflabilirsiniz. Ancak bu ya da baflka herhangibir kaynaktan ekran koruyucular edinirken dikkatetmeniz gereken bir husus var. O da bunlardanbaz›lar›n›n Freeware, baz›lar›n›n ise Sharewareoldu¤udur. Shareware olanlar ücretsizolmad›klar›ndan bir müddet sonra çal›flmay› dur-

durabilirler.

Ekran koruyucu uygulamas› taraf›ndankullan›lan dosyalar ".scr" ekiyle tan›mlan›r-lar. Bunlar› çal›flt›rabilmek için önceliklebilgisayar›n›zdaki Windows klasörü içinde-ki System alt klasörünün içine kopyalama-n›z gereklidir. >>>

* < >‹PUCU

>>>

PROJELERSUNUM NASIL HAZIRLANIR?

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 103

>>>

SUNUM NASIL HAZIRLANIR?Sunumlar fikirlerinizi bir toplant›da ifade etmenin

en iyi yollar›ndan biridir.

Geleneksel anlamda sunumlar daha ziyade diagösterileri ya da karton panolar fleklinde haz›rla-n›rlar. Ne var ki bilgisayar›n yayg›nlaflan kullan›-m› sayesinde flirket toplant›lar›ndan okul ödevleri-ne dek her yerde bilgisayarla haz›rlanm›fl sunum-lardan faydalanmak art›k mümkündür. Burada si-ze MS Powerpoint uygulamas›n› kullanarak nas›liyi bir sunum haz›rlayaca¤›n›z› gösterece¤iz. Buflekilde haz›rlanm›fl olan bir sunum klasik çal›fl-malarda bulunmayan ses ve grafik ö¤elere sahipolabilece¤inden, her zaman için çok daha etkiliolacakt›r.

Ad›m 1:Öncelikle "Bafllat" tuflu menüsü alt›ndaki "Prog-

ramlar" listesinden "Powerpoint" uygulamas›n› bu-lun ve üzerine t›klayarak çal›flt›r›n. Uygulamapenceresi ekrana geldi¤inde içinde baz› seçenek-ler bulunan bir diyalog kutusu sizi karfl›layacak-t›r. Burada "Ak›ll› ‹çerik Sihirbaz›" seçene¤i sizeh›zl› bir flekilde yeni bir sunum oluflturma imkan›sa¤lar ve ço¤u detay› otomatik olarak halleder."fiablon" seçene¤i genel hatlar› önceden belirlen-mifl taslaklar› kullanman›za imkan tan›rken, "Boflsunu" seçene¤i ise unsurlar›n› tamamen kendinizin

belirleyebilece¤i bir çal›flma dosyas› açar. Ayr›caen alttaki seçenek sayesinde varolan bir sunumuaçarak üzerinde çal›flabilirsiniz.

Ad›m 2:"Ak›ll› ‹çerik Sihirbaz›" seçene¤ini seçtikten son-

ra ikinci ad›ma geçeceksiniz. Burada "‹leri" ve"Geri" tufllar›yla sunum haz›rlaman›n herhangi biraflamas›na gidebilirsiniz. Sunum Sihirbaz› sizeyaz› ve grafik gibi unsurlar› nereye yerlefltirmenizgerekti¤ini gösterecektir.

104 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER SUNUM NASIL HAZIRLANIR?

<<<

Ad›m 3:"Ak›ll› ‹çerik Sihirbaz›" sayesinde haz›rlamakta

oldu¤unuz sunumun tüm alt yap›s› ve detaylar›n›belirledikten sonra, "Son" tufluna t›klayarak anadosya üzerinde çal›flmaya bafllayabilirsiniz. Anaçal›flma penceresi birkaç farkl› flekilde görüntüle-nebilir, bunu "Görünüm" menüsü seçenek-lerinden ayarlayabilirsiniz. "Anahat"fl›kk› çal›flmay›maddelen-mifl liste

fleklinde, "Slayt S›ralay›c›s›" ise resimli liste flek-linde görmenizi sa¤lar.

Ad›m 4:fiimdi yapmam›z gereken her karede izleyicilere

verilecek olan bilgileri uygun biçimde yerlefltir-mektir. Bunun için Metin girilecek yerler belir-

tilmifltir, tüm yapman›z gereken üzerlerinet›klayarak kendi istediklerinizi yazmakt›r. Bumetinlerdeki font büyüklü¤ü, rengi ve boyugibi detaylar› ekran›n üst k›sm›ndaki seçe-

neklerden ayarlayabilirsiniz.

Ad›m 5:Üzerinde çal›flmakta oldu¤unuz slayt içine

resim eklemek için ise, öncelikle "Görünüm"menüsü alt›ndaki "Araç Çubuklar›" listesin-den "Resim" fl›kk›na t›klay›n, böylelikle ilgiliaraç çubu¤u ekrana gelecektir. Buradaki tufl-lardan "Resim Ekle" adl› olana t›klad›¤›n›zda,eklenecek resmi bulabilmenizi sa¤layacak birdiyalog kutusu aç›lacakt›r. Tüm yapman›z ge-reken resmi seçip "Tamam" tufluna basmakt›r.Resim yerlefltirildikten sonra ise imleç yard›-m›yla boyut ve yerini ayarlayabilirsiniz.

"Görünüm" menüsünden "Slayt S›ralay›-c›s›" fl›kk›n› seçerseniz, sunumu oluflturantüm kareleri bir arada görebilirsiniz. Bura-da karelerin yerlerini de¤ifltirmek ya da ho-flunuza gitmeyenleri DEL tufluna basaraksilmek mümkündür. >>>

I < >INFO

PROJELERSUNUM NASIL HAZIRLANIR?

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 105

>>>

Ad›m 6:Ekran›n en üst k›sm›nda bulunan "Ekle" seçene¤i

menüsü yard›m›yla slayt içine metin, resim, ses,video ve benzeri unsurlar› ekleyebilirsiniz. AncakPowerpoint bunlar›n herbirini kendi bafl›na düzen-leyecek kapasitede de¤ildir. O yüzden "Ekle" ko-mutunu verdi¤inizde ilgili özel uygulamalar daçal›flmaya bafllayacakt›r.

Ad›m 7:Önceden haz›rlanm›fl grafik tasar›mlar›

kullanarak sunumlar›n›za farkl› görü-nümler kazand›rabilirsiniz. Bu tasar›m-lara ulaflmak için "Biçim" menüsünden"Tasar›m› Uygula" fl›kk›na t›klay›n. Aç›-lan diyalog penceresi size haz›r tasar›m-lardan birini seçme imkan› verecektir.Bu tasar›mlar slaytlar›n›z›n arka plangörüntüsünü oluflturacakt›r.

Ad›m 8:fiimdi s›rada "Slayt Gösterisi" tuflu me-

nüsünden resim aralar›ndaki geçiflleriayarlamak ve zamanlamay› düzenlemekgibi detaylar› de¤ifltirebilirsiniz. E¤er is-terseniz resimler belirli bir zamanlamay-la ya da sizin komutunuzla geçebilirler.

Bu arada resimler aras›ndaki geçiflin grafik ola-rak nas›l yap›laca¤›-n› da belirleyebi-lirsiniz.

Bir slayt›n üzerine sa¤ fare tuflu ile t›klayarak aç›lan menüden "Artalan" fl›kk›n›seçebilir, böylece slayt için arkaplan renginibelirleyebilirsiniz. >>>

I < >INFO

"Görünüm" seçene¤i menüsündeki "Üstbilgive Altbilgi" seçene¤i sayesinde slaytlara ta-

rih ve zamanekleyebilir,ayr›ca bunla-r›n otomatikolarak gün-cellenmesinide sa¤layabi-lirsiniz. >>>

* < >‹PUCU

106 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER<<<

SUNUM NASIL HAZIRLANIR?

Ad›m 9:Haz›rlad›¤›n›z sunumlardaki her slayt kendi

içinde canland›r›labilir unsurlara dasahiptir. Yaz›lar ve re-simlere farkl› flekiller-de canland›rma efekt-leri uygulanabilir. Bu-nun için "Slayt Gösteri-si" menüsünden "Önce-den Belirlenmifl Can-land›rma" fl›kk›na t›kla-

man›z, aç›lan menüdende istedi¤iniz efekti seçmeniz ye-

terlidir. Ancak bu efekt-lerin her slayt için ayr›-ca ayarlanmas› gerekti-¤ini unutmay›n.

Ad›m 10:Tüm verileri girdikten

ve ayarlar› yapt›ktansonra, s›ra sunumun na-

s›l görünece¤ini test etmeye geldi. "Slayt Gösteri-si" seçene¤i menüsündeki "Gösteri Ayarla" seçene-¤i size sunumun ne yöntemle gösterilece¤ini ayar-lama f›rsat›n› verir. "Zamanlama Provas›" fl›kk›ise gösteriyi çal›flt›rman›za ve ekrandaki krono-metre yard›m›yla zamanlamalar› ayarlaman›zaimkan tan›r.

Ad›m 11:Tüm çal›flma bittikten sonra geriye "Dosya" seçe-

ne¤inden haz›rlanan sunumu kaydetmek kal›yor.Normalde Powerpoint ile haz›rlanm›fl sunumlar".ppt" ekli dosyalar fleklinde kaydedilirler. Ancake¤er isterseniz bu sunumlar› Web sitenize koyabilmek için HTML format›nda da kaydedebilirsiniz.

Sunum üzerinde çal›fl›rken s›k s›kgösteri fleklinde izlemek hatalar› görmekaç›s›ndan faydal›d›r. Bu esnada klavyedenPage Up ve Page Down tufllar›n› kullanarakgeçiflleri kontrol edebilirsiniz. >>>

I < >INFO

E¤er sunuma yeni bir kare eklemekisterseniz, sadece "Ekle" menüsünden "YeniSlayt" fl›kk›na t›klaman›z yetecektir. Yenislayt üzerindeki örnek bölümleri silebilir vebunu istedi¤iniz gibi haz›rlayabilirsiniz.

>>>

* < >‹PUCU

>>>

INTERNET

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 173

>>>MODA VE INTERNET

MODA VE INTERNETE¤er moday› yak›ndan takip ediyorsan›z,

Internet sizin için iyi bir bilgi kayna¤›d›r.

Yabanc› ülkelerde oldukça tan›nan mü-zik kanal› VH-1 taraf›ndan her y›l veri-len VH-1 Vogue moda ödülleri hakk›ndadaha detayl› bilgiyi www.vh1.com/insi-devh1/events/fashion2000/ adresinde bu-labilirsiniz. Burada özellikle müzik grup-lar›n›n yer ald›¤›n› söylemeye herhaldegerek yoktur.

Moda dünyas›n›n kral› olarak kabuledilen Versace firmas› da kendi Web si-tesine sahip. Bu firman›n en son kreas-yonlar›n› www.versace.com adresinde bu-labilirsiniz. Ancak sitenin oldukça pro-fesyonelce haz›rlanm›fl ve Flash a¤›rl›kl›oldu¤unu hat›rlatal›m, yani h›zl› bir ba¤-lant› gerekecektir.

Amerikal› modac›lar›n neler yapt›¤› il-ginizi çekiyorsa, o zaman www.style.comadresine kesinlikle u¤ramal›s›n›z. Olduk-ça iyi haz›rlanm›fl olan bu sitede en ünlümoda dergilerinden makaleler, resimler,röportajlar ve moda ile ilgili daha pekçok bilgi bulacaks›n›z.

Podyumlardaki modadan ziyade sokak-taki moda ile ilgileniyorsan›z, o zamanwww.coolhunt.net adresi tam size göredemektir. Bu site dünyan›n belli bafll› fle-hirlerinin sokaklar›ndan resimlerle doluve farkl› günlüj giyim tarzlar› sergileni-yor.

Bir süpermodelin ölçülerine sahip de-¤ilseniz üzülmeyin, çünkü asl›nda hemenhiç kimse de¤il. ‹flte bu yüzdenwww.onlyreal.com adresine giderek, ger-çek insanlara ve günlük yaflama uygunhaz›rlanm›fl, ancak yine de güzel giyimiön plana ç›karan kreasyonlar› görebilir-siniz.

Internet üzerindeki en büyük moda si-telerinden birine ulaflmak için www.first-view.com adresine gitmeniz yeterlidir.Burada en son kreasyonlar› ilk siz göre-bilirsiniz, ancak ne var ki bu sitenin üc-retli oldu¤unu hemen belirtelim. Fakatarfliv k›sm› ücretsizdir ve herkese aç›kt›r.

174 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

PROJELER MODA VE INTERNET

<<<

http://www.baharkorcan.com/Türkiye’nin ilk modac›lar› aras›nda yeralan Bahar Korçan ile ilgili bilmek iste-di¤iniz her türlü konuyu bulabilece¤inizbu site tamam›yla Flash kullan›larak ha-z›rlanm›fl. Tasar›m olarak da oldukça fl›kbir görünüm sergileyen sitedeki ba¤lant›-lardan, ödülleri ve baflar›lar›n›n yer ald›-¤› kiflisel bilgilerinin yan› s›ra önemlikreasyonlar›n›n oldukça kaliteli resimle-rine de ulafl›labiliyor. Tarkan ve SezenAksu gibi sanatç›lara da giysiler haz›rla-yan Bahar Korçan’›n sitesine mutlakabir göz at›n.

http://www.yargici.com.tr/Ülkemizde modaya yön veren büyük fir-malardan biri olan Yarg›c›’n›n da web si-tesi Flash ile haz›rlanm›fl ve sade ama il-gili her konuya kolay ulafl›m› sa¤layanbir sörf sa¤l›yor. Bayan ve erkek mev-simlik kreasyonlar›n tümüne de ulaflabi-lece¤iniz site ile çarp›c› giysilere ekranbafl›ndan da ulaflabiliyorsunuz. Ayr›caözel paketlerinde kozmetik ürünleri ileilgili bilgilere de ulaflma imkan› tan›yansiteden Yarg›c› ma¤azalar›n›n adresleri-ne de kolayl›kla ulaflabiliyorsunuz.

http://www.ccs.com.tr/Hemen hemen hepimizin tan›d›¤› ve art›kneredeyse Sarar markas› ile özdeflleflmiflolan ak saçl› karizmatik manken, firma-n›n web sitesinde de ürünleri baflar›ylasunmaya devam ediyor. Di¤erlerinde ol-du¤u gibi Flash kullan›larak güçlendiril-mifl sitenin tasar›m› ise en iyilerden biri.Sunulan kreasyonun mevsimi baz al›na-rak haz›rlanm›fl arabirimden koleksiyon-lar, firman›n tarihi ve ma¤aza adresleri-nin yan› s›ra sinema ba¤lant›s› ile firma-n›n sinema reklam›n› da izlemek müm-kün oluyor.

http://www.vakko.com.tr/Tüm moda siteleri gibi öncü moda kuru-lufllar›ndan Vakko da sitesini Flash ilehaz›rlamay› tercih edenler aras›nda yeral›yor. Ancak di¤erlerine göre oldukçasade ve klasik bir izlenim yaratan sitede,resimler çok kaliteli olmasa da ürün yel-pazesi oldukça doyurucu. Vakko’da yap›-lan her türlü indirimlerin do¤rudan du-yuruldu¤u site bunlari kaç›rmak isteme-yenler için de birebir. Ayr›ca kifliye özeldikimden yararlanmak iççin siteden ran-devu gün ve saatlerini ö¤renip randevuda alabilirsiniz.

http://www.altinyildiz-network.com.tr/Alt›ny›ld›z’›n web sitesi Flash kullanma-yan nadir moda siteleri aras›nda yer al›-yor. Ancak buna ra¤men yine de oldukçarenkli ve fonksiyonel bir web sayfas› ya-ratmay› baflarm›fllar. Sayfan›n sa¤›ndave solunda yer alan kad›n ve erkek bö-lümlerinden mevsimlik koleksiyonlarado¤rudan ulaflmak mümkün olurken iste-nirse orta bölümde yer alan ba¤lant›lar-dan da mevsimlik koleksiyonlar›n yan›n-da akflam saat 10’a kadar aç›k olan ma-¤azalar›n adreslerine de ulaflabiliyor-sunuz.

http://www.damat.com.trErkek giyiminde öncü firmalardan olanDamat Tween de moda sektörünün websitelerinde oldukça yayg›n olarak kullan-d›¤› Flash'a sitesinde yer veriyor. Böy-lelikle oldukça renkli ve kullan›m› dakolaylaflan siteden di¤er moda sitelerindeoldu¤u gibi mevsimlik koleksiyonlaraulafl›labiliyor. Bunun yan›s›ra tümma¤azalar›n adresleri de yine web say-fas›nda bulunuyor. Yenilikler ba¤lant›s›ile ise firman›n en son olarak gerçeklefl-tirdi¤i tüm yenilikleri de ö¤renme flan-s›n›z bulunuyor.

INTERNETINTERNET ÜZER‹NDEN SMS GÖNDERMEK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 175

>>>

INTERNET ÜZER‹NDEN SMS GÖNDERMEKInternet üzerinden cep telefonlar›na k›sa mesaj (SMS)

gönderebilece¤inizi biliyor muydunuz?

Cep telefonlar› aras›nda yaz›l› mesajlar›n trans-fer edilebilmesine imkan tan›yan uygulamalar›bilmeyen yoktur herhalde. Bu mesajlar belli say›-da karakteri geçemezler ancak yine de oldukçakullan›fll›d›rlar. Özellikle kullan›c›ya maliyetleri-nin oldukça düflük seviyelerde bulunmas› k›sa me-sajlar› oldukça popüler k›lmaktad›r.

Bir baflka avantajlar› ise neredeyse gönderildik-leri anda al›c›ya ulaflmalar›d›r, yani sürat aç›s›n-dan bir problem yoktur. Ancak kullan›c› gelenmesajlar› istedi¤i zaman okumak ve cevaplamakgibi bir özgürlü¤e de sahiptir. Bu da k›sa mesajla-r›n her haliyle oldukça kullan›fll› olmas›n› sa¤la-maktad›r.

Peki bunlar›n bilgisayarlarla ne ilgisi var, bizneden bunlar› anlat›yoruz? Çok basit, k›sa mesajgönderebilmek için ille de cep telefonuna ihtiyac›-

n›z yok, bunu Internet ba¤lant›s› olan herhangibir bilgisayar yard›m›yla da yapabilirsiniz. Üste-lik bu yoldan mesaj göndermek ço¤u zaman ta-mamen ücretsizdir. Bu flekilde bir bilgisayardanbir cep telefonuna k›sa mesaj göndermenin üçfarkl› flekli mevcuttur:

1-K›sa mesajlar›n›z› e-posta yard›-m›yla gönderebilirsiniz. Buradamesaj› içeren e-postay› bu hizmetiveren operatör flirketin bu ifl içinayr›lm›fl adresine gönderirsiniz.Oradaki operatörler de mesaj›n›z›cep telefonu kullan›c›s›na iletirler.Bu en basit yöntemdir, ancak ol-dukça yavaflt›r.

2-Özel programlar kullanarak k›samesaj gönderebilirsiniz. ÖzellikleICQ gibi baz› iletiflim uygulamala-r› ve bu ifl için özel gelitirilmifl birtak›m yaz›l›mlar sayesinde Inter-net üzerinden k›sa mesaj gönder-mek mümkündür. Ne var ki bu ifl-lem dünyan›n her yerinde çal›flma-yabilir.

3-Son olarak bu ifl için kurulmuflWeb siteleri yard›m›yla k›sa me-saj gönderebilirsiniz. Buradabrowser yaz›l›m›n› kullanarakWeb sitesine ba¤land›ktan sonra gereken formudoldurup mesaj› göndermek mümkündür. Ne varki bu siteler genellikle kay›tl› kullan›c›lara servissa¤lamaktad›rlar. Bu servisin ücretli oldu¤u an-lam›na gelmez tabii, ve üstelik Web sitesindekendi mesaj arflivinizi ve telefon rehberinizi deoluflturabilme imkan›n›z olabilir.

MTNSMS.COM kendi telefon defte-rinizi oluflturma imkan› sa¤lar.

Bir operatör firman›n Web sayfas›n›görüyorsunuz.

< < << < <

176 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET INTERNET ÜZER‹NDEN SMS GÖNDERMEK

<<<

Bu üçüncü ve son yöntem en s›k kul-lan›land›r, bu yüzden biz de buradaa¤›rl›kl› olarak ona yer verece¤iz.

Tüm dünyada Internet üzerindenk›sa mesaj servisi sa¤layan en tan›n-m›fl sitelerden biri olanwww.mtnsms.com adresine giderekoradan bir SMS gönderece¤iz. Bu-nun için afla¤›daki ad›mlar› izleme-niz yeterlidir.

1-Öncelikle www.mtnsms.com adre-sine gidin ve sayfa yüklendikten son-ra orada bulunan "JOIN US" tuflunat›klay›n. Böylece kay›tl› bir üye ol-mak için baflvuruyorsunuz.

2-Karfl›n›za bir baflvuruformu ç›kacakt›r, bunueksiksiz olarak doldu-run. En önemlisi halenkullanmakta oldu¤unuze-posta adresinizi do¤-

ru olarak yazmay› ihmaletmeyin. Formu tamam-lad›ktan sonra bitirmetufluna t›klay›n, giriflflifreniz e-posta adresi-

nize iletilecektir.

3-E-posta ile gelen flifre sizin kulla-n›c› kodunuzdur. Siteye tekrar ba¤-lan›n ve bu kodu kullanarak ana kul-lan›c› menüsüne girin.

4-Buradaki menüden çok say›daki kullan›c› seçe-neklerine ulaflabilirsiniz. Telefon rehberinizi olufl-turmaktan tutun da ayn› anda birden fazla telefo-

na mesaj atabilmeye dek pek çok seçenek mevcut-tur.

5-Art›k SMS gönderebilirsiniz, tüm yapma-n›z gereken "SEND" k›sm›na girip mesaj›n›-z› ve gidece¤i telefon numaras›n› yazmakt›r.

Resimalt›: Burada tüm yapman›zgereken numara ve mesaj› girip gönder-me tufluna t›klamakt›r.

< < <

INTERNETFORM NASIL OLUfiTURULUR?

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 177

>>>

FORM NASIL OLUfiTURULUR?Bu bölümde sizlere HTML dilini kullanarak Web

sayfan›za nas›l form yerlefltirece¤inizi gösterece¤iz.

Bir Web sayfas›na form nas›l yerlefltirilir gör-meden önce, formlar ne ifle yarar ona bir baka-l›m. Temel olarak bir ziyaretçinin Web sayfas›ndaçeflitli bilgiler girmek için kulland›¤› bölüme"form" ad› verilir. Tabii bu bölümü doldurman›nbir maksad› vard›r, o da buradan girilen verilerialarak depolanacaklar› ve ifllenecekleri adreseiletmektir. Formlar ziyaretçi ve operatörler ara-s›ndaki iletiflimi sa¤larlar. Bunlar› kullanarak si-tenin operatörüne sitesi hakk›ndaki görüflleriniziiletebilir, siteye üye olabilir, sitede sat›lan birürün için siparifl verebilir ve daha benzeri pek çokifllemi gerçeklefltirebilirsiniz.

fiimdi de kendi sitenize benzer bir form yerlefl-tirmek için hangi komutlara ihtiyac›n›z olaca¤›nabir bakal›m. Öncelikle formu oluflturan kod bölü-münün bafl›na <FORM> ve sonuna da</FORM> komutlar› gelir. Bafllang›çtaki<FORM> komutuna ek olarak ACTION eki kul-lan›lmal›d›r. Bu ek form ile ne yap›laca¤›n› göste-recektir. Genellikle formun içine girilen veriler ifl-lenmek üzere baflka bir adrese aktar›laca¤›ndan,bu komut ve ek ço¤unlukla afla¤›daki örnekte gös-terildi¤i üzere kullan›l›r:

<FORM ACTION="mailto:user@server.com"method=post>

Bu sat›rdaki kodlama forma girilen bilgilerin e-posta yöntemiyle bildirilen adrese gönderilmesinisa¤layacakt›r. Bu komut sat›r› farkl› bir flekildeflöyle de kullan›labilir:

<FORM ACTION="http://xserver.com" met-hod=post>

Burada bir form örne¤i görüyorsunuz.

< < <

178 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET FORM NASIL OLUfiTURULUR?

<<<

Bu komut sat›r›ise form içine gi-rilen verilerin birbaflka sunucu bil-gisayara gönderi-lerek orada depo-lanmas›n› sa¤la-yacakt›r. Ne varki bu sunucudabu yöntemle ge-len bilgileri ala-cak özel bir yaz›-l›m da bulunmal›-d›r ve bu oldukça

profesyonel bir u¤raflt›r.

MET‹N BÖLÜMÜMetin bölümü formun veri girilecek olan k›sm›n›

oluflturur. Bu bölüme girilen veriler ACTION ekiuyar›nca ifllen-mek üzere baflkabir adrese gönde-rileceklerdir.

Metin k›sm›n›oluflturan komutTEXTAREA veona ba¤l› olarakkullan›lan eklerde NAME,ROWS VE COLSolacakt›r. Burada

NAME eki metin bölümüne verilen ad›, ROWSalan›n yüksekli¤ini ve COLS ise alan›n geniflli¤inibelirler. Örnek bir kod sat›r› flöyle görünecektir:

<TEXTAREA NAME=MY ROWS=5COLS=10> </TEXTAREA>

DÜ⁄MELERBuraya kadar kullan›lan komutlar çal›flan bir

form örne¤i oluflturmaya yeterlidir, ne var ki for-mumuz bu haliyle girilen verileri gönderemez.Çünkü henüz verileri gönderme emrini verecek birdü¤me haz›rlamad›k. Bu tür bir dü¤meyi haz›rla-mak için INPUT komutunu kullanaca¤›z.

INPUT komutu yan›na baz› ekler alarak kulla-n›lmal›d›r, bunlardan ilki TYPE olacak ve bunaSUBMIT de¤eri atanacak. Böylelikle tuflun fleklitan›mlanm›fl olacakt›r. Tuflun üzerine ne ifle yara-d›¤›n› yazmak için ise NAME komutunu kullan-

mak gereklidir. Bunun yan›na konacak olan VA-LUE komutu ise tuflun gerçeklefltirece¤i hareketitan›mlayacakt›r ve bu durumda bu de¤er SENDolmal›d›r. ‹flte kod sat›r›n›n örnek görünümü:

<INPUT TYPE=SUBMIT NAME=SEND VA-LUE=SEND>

Benzer bir komut sat›r›n› TYPE, NAME ve VA-LUE için RESET de¤erini atayarak kullan›rsak,bu defa metin alan›n› tamamen silen bir tufl eldeetmifl oluruz.

<INPUT TYPE=RESET NAME=RESET VA-LUE=RESET>

MET‹N SATIRLARIWeb sitelerinde en s›k kullan›lan veri girifl yön-

temlerinden biri de tek sat›rl›k formlar olufltur-makt›r. Bu ifllem genellikle bir siteye ba¤lan›rkenkullan›c› ad› ve flifresi girmek gibi ifllemler içinkullan›l›r. Böyle tek sat›rl›k bir bir metin alan›n-dan oluflan formlar kullanabilmek için yine IN-PUT komutuna ihtiyac›n›z olacakt›r. Ancak budefa TYPE ekine de¤er olarak TEXT atanmal›d›r.Ayr›ca NAME ve SIZE adl› iki ek daha kullan-mak ve bunlara da uygun de¤erler atamak gere-kecektir. Benzer bir komut sat›r› afla¤›daki gibigörünecektir:

<INPUT TYPE=TEXT NAME=‹S‹M SI-ZE=40>

Bu sat›r› takip eden ikinci bir form sat›r›n› ayr›caoluflturabilmek için, ilk sat›r›n bitimine <BR>komutunu koymay› unutmamal›s›n›z. Bu sayfalar-daki örnekleri inceleyerek anlat›lanlar› daha iyikavrayabilirsiniz. >>>

MULTIMEDIA VE E⁄LENCEDVD SÜRÜCÜLER

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 61

>>>

DVD SÜRÜCÜLERDVD teknolojisi gün geçtikçe geliflmekte ve daha da yayg›n

bir kullan›m alan› bulmaktad›r.

Bugünlerde bir elektronik eflya ma¤azas›na gir-di¤inizde, art›k video kaset teknolojisinden eserkalmad›¤›n› görürsünüz. Günümüzün en geliflmiflev e¤lence sistemleri art›k DVD denlien veri depo-lama ortamlar›n› temel alarak tasarlanmaktad›r-lar.

DVD sürücülerin enbüyük avantaj› ses ve görüntü kalitesiolarak bugüne dek al›fl›lm›fl tüm standardlar›nüzerine ç›kabilmelerdir. Bunu DVD-ROM diskle-rin yüksek veri depolama kapasitesi sayesinde ba-flar›rlar. Bu sayede tek bir disk MPEG2 format›n-daki çok yüksek kapasitede dijital ses ve veri kay-d›n› depolayabilmektedir. Sonuç olarak elde edi-len ses ve görüntü kalitesi eski teknolojilerin yar›-flamayaca¤› denli yüksek olmaktad›r. Home The-ater tabir edilen sistemlere uygun olarak tasar-lanm›fl olan ba¤›ms›z DVD sürücüler bu yüksekkapasiteli veriyi iflleyebilecek ve standard olarakDOLBY kalitesinde ses üretebilecek flekilde tasar-

lan›rlar. Bu sistemler de¤i-flik fiyatlara sahiptirler vegenel kalite de bu fiyatlado¤ru orant›l›d›r.

Ancak DVD sürücüler sa-dece Home Theater sistem-

lerinde kullan›lmazlar.Bugün bilgisayar dünya-s›nda DVD-ROM sürü-cüler h›zla yay›lmakta-d›r. Bu ortam üzerinekaydedilmifl film, müzikve programlar her geçen gün daha büyük bir

pazar bulmaktad›r. Mekanik olarak iki farkl›sektördeki DVD sürücüler aras›nda çok büyük

bir fark yoktur, temelde hepsi ay-n› prensipler do¤rultusun-da çal›fl›rlar. Sade-ce bilgisayariçin

üretilenler daha küçük bir yap›ya ve daha azfonksiyona sahiptirler, çünkü bilgisayarlar zaten

bu ekstra fonksiyonlar› gerçeklefl-tirebilmektedirler.

62 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE

<<<MULTIMEDIA VE E⁄LENCE DVD SÜRÜCÜLER

Bilgisayar dünyas›nda kullan›-lan DVD’ler aç›s›ndan yaflananen büyük geliflme DVD-R disklerüzerine yazabilen DVD yaz›c›la-r›n gelifltirilmesidir. Bu sayedekullan›c›lar çok daha genifl birveri depolama ve yedekleme im-kan›na da kavuflacaklard›r.

Bilgisayarlarda kullan›lan

DVD sürücülerin bir baflka büyük avantaj› da,CD-ROM’lar› da rahatl›kla okuyabilecek yap›daolmalar›d›r. Bu yüzden fiyatlar›n›n klasik CD-ROM sürücülerden yaklafl›k üç kez pahal› olmas›-na karfl›n, geriye dönük uyumluluklar› sayesindegün geçtikçe daha fazla müflteri bulabilmektedir-ler.

Kullan›c›lar›n DV sürücülere yönelmesindeki enbüyük etkenlerden biri sadece yüksek kalitedefilmler izleyebilmek de¤ildir. Çünkü bir DVD-ROM yüksek kapasitesi sayesinde çok daha fazlaseçenek sunar. DVD üzerine kaydedilen bir filmfarkl› dillerde seslendirmeye ve altyaz›lara sahipolabilmektedir. Ayr›ca özel olarak çekilmifl DVDfilmleri birden fazla kamera aç›s›ndan seyredile-bilir ya da seyircinin seçimine göre farkl› flekiller-de geliflip sonuçlanabilir. Tüm bu detaylar bugünedek hiçbir kay›t ortam›nda olmayan özelliklerdir.

DVD-ROM’lar›n yüksek veri kapasiteleri sadeceiyi filmler de¤il, bilgisayar yaz›l›mlar› ve veri de-polama konular›nda da kullan›c›lar› çok rahatlat-maktad›r. Normalde birkaç CD-ROM üzerinde sa-t›lan bir oyunu oynarken s›k s›k CD de¤ifltirmek

CD ve DVD sürücülerin çal›flma sürat-lerini gösteren iflaretler farkl› oldu¤undankullan›c›lar›n yan›lmas› mümkündür. Mese-la DVD sürücü üzerinde 12x iflaretinin ol-mas›, bunun 40x h›zl› bir sürücüden çokdaha yavafl oldu¤unu göstermez. Aksine iki-sinin de sürati eflittir, sadece veri transferiölçüleri farkl›d›r.

>>>

I < >INFO

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 63

>>>DVD SÜRÜCÜLER

zorunda kalmak istenmeyen bir olayd›r. Ayn› oyuntek DVD-ROM üzerine rahatl›kla s›¤abilir ve bö-öylece bu sorun çözülmüfl olur. Ayn› flekilde baflkabir örnek vermek gerekirse, National Geographicsdergisinin bugüne dek bas›lm›fl tüm say›lar›n› içe-ren bir koleksiyon yaklafl›k 30 CD-ROM üzerines›¤arken, ayn› bilgiyi sadece 4 DVD-ROM üzerin-de toplamak mümkündür. Bu hem eriflimi, hem demaliyeti çok düflüren bir unsurdur.

E¤er bilgisayar›n›z için bir DVD sürücü almay›planl›yorsan›z, o zaman dikkat etmeniz gerekenbir husus konusunda sizi uyarmal›y›z. E¤er siste-miniz nispeten eskiyse, mesela 200 ya da 300MHz ifllemci kullan›yorsan›z, o zaman özel birMPEG2 çözücü grafik kart›na ihtiyac›n›z olacak-t›r. Günümüzde sat›lan bilgisayarlar ve özellikleifllemciler bu tür bir kar-ta ihtiyaç duyma-yacak denlih›zl›d›rlar.Üstelik ye-ni nesilDVD çö-zücü ya-z›l›mlareskininkartlar›ndançok daha kalite-li sonuçlar vermekte-dirler. Bu yüzden eski bir sisteme DVD sürücütakmak pek tavsiye edilmez, öncelikle sisteminyenilenmesi düflünülmeli-dir.

DVD sürücülersadece HomeTheater sis-temler ya dabilgisayarla-ra özgü de-¤ildirler.Günümüz-de piyasayaç›kan ve ya-k›n gelecekteç›kmas›planlananoyun

DVD-ROM üzerinde sat›lan filmler genellikle "Region Protection" denen özelkoruma yöntemine sahiptirler. Bu yöntemdedünya 6 farkl› bölgeye bölünmüfltür ve herbölgede farkl› koda sahip DVD’ler sat›l›r.Bundan bafll›ca maksat farkl› da¤›t›mc› fir-malar›n Pazar paylar›n›n korunmas›n› sa¤-lamakt›r.

>>>

I < >INFO

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE DVD SÜRÜCÜLER

<<<

64 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE

konsollar› da DVD-ROM sürücülerle donat›lmak-tad›rlar. Bu konsollar sadece DVD-ROM üzerindegelen yüksek kapasiteli oyunlar› oynayabilmenizeimkan tan›makla kalmayacak, ayn› zamanda film

Burada DVD sürücüler taraf›ndan çal›flt›rabilen farkl› kay›t ortamlar›n›n bir listesini veriyoruz.

CD (Compact Disc) - Gümüfl renkli müzik diskleri.CD-ROM (Read Only Memory) - Gümüfl renkli bilgisayar veri

kay›t diskleri. CD-R (Recordable) - Yeflil ve kahverengi renkli bir

kez yaz›labilen diskler.CD-RW (Rewriteable) - Gümüfl renkli birden fazla defa

yaz›labilen diskler.DVD (Digital Versatile Disc) - Gümüfl renkli, en az birkaç

GB kapasiteli veri diskleri, üzerlerinde her tür veri depolanabilir.

ve müzik DVD’lerini de çal›flt›rabileceklerdir.E¤er yukar›da bahsedilen di¤er sistemleri almak-ta karars›zsan›z, o zaman belki yeni nesil biroyun konsolu sizin ihtiyaçlar›n›z› karfl›layabilir.

DVD-ROM’lar her ne kadar görünüflteCD-ROM’lara benzeseler de, asl›nda çokdaha ileri bir teknolojinin ürünüdürler. Tekyüzlü bir DVD-ROM yaklafl›k olarak 4,7GB civar›nda veri depolayabilir. Çift yüzlüve çift katmanl› DVD-ROM’lar ise 17 GBcivar›nda veri alabilmektedirler. CD-ROM’lar›n en geliflmifl modellerinin bile 1GB s›n›r›n› aflamad›¤›n› düflünürsek bumüthifl büyük bir kapasitedir. Ancak flüphe-siz birgün bu bile yetmeyecektir.

>>>

I < >INFO

Piyasaya ç›kan baz› yeni Home Theatersistemlerde kullan›lan DVD-ROM sürücülerMP2 format›n›n yan› s›ra, MP3 format›n›da desteklemektedir. Bu sürücülerde MP3dosyalar› kaydedilmifl diskleri deçal›flt›rabilirsiniz. >>>

* < >‹PUCU

>>>

PÜF NOKTASI

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (4)

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI 15

>>>ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (4)

FARE OLMADAN ÇALIfiMAKWindows iflletim sisteminin fare olmadan da ça-

l›flabilece¤ini çok daha önceki bölümlerde anlat-m›flt›k. Bu her ne kadar zor ve pek istenmeyen birçal›flma yöntemi olsa da, bazen mecburen k›sayoltufllar›na baflvurmak zorunda kalabilirsiniz. Özel-likle birden fazla önemli dosya üzerinde çal›fl›r-ken aniden fareniz herhangi bir sebeple çal›flmay›durdurursa, burada verece¤imiz k›sayol tufllar›sayesinde pencereler aras›nda dolaflabilir, bilgilerikaydedebilir ve sonra da onar›m yapmak için sis-temi düzgün bir biçimde kapatabilirsiniz.

Öncelikle tüm pencereleri simge haline küçült-meniz gerekecektir. Eski klavyelerde Win tuflubulunmad›¤›ndan, bunu yapman›n farkl› bir yön-temini gösterece¤iz. Önce CTRL + ESC tufllar›nabasarak "Bafllat" menüsüne girin. Sonra ALT +M tufllar›na basarak tüm pencereleri simge halineçevrebilirsiniz. Bundan sonra ALT + TAB tuflla-r›yla pencereler aras›ndan istedi¤inizi seçip aktifhale getirmeniz mümkündür. Burada ALT tufluyladosya menülerine ulaflabilir ve verilerinizi kayde-debilirsiniz. Bir pencereyi h›zl› biçimde kapatmakiçin ise ALT + F4 tufllar› iflinizi görecektir. Sonrayine CTRL + ESC tufllar›ndan "Bafllat" menüsünedönebilir ve buradan da sistemi düzgün biçimdekapatabilirsiniz.

‹MLEC‹ DE⁄‹fiT‹RMEKWindows iflletim sisteminde fare imlecinin duru-

mu kullan›c›ya farkl› durumlar› haber vermekiçin kullan›l›r. Bu imleç flekilleri CUR (hareket-siz) ve ANI (hareketli) ekli dosyalar fleklinde

"C:\Windows\Cursors" klasörününiçinde bulunmaktad›rlar. Baflkakaynaklardan ald›¤›n›z imleç mo-dellerini buraya kaydettikten sonra,anlataca¤›m›z ayarlama ile imleci-nizin görünümünü yenilerden biriy-le de¤ifltirebilirsiniz.

Öncelikle Denetim Masas› pence-resine girin ve orada bulunan Faresimgesine çift t›klay›n. Aç›lan diya-log penceresi içinde "‹flaretçiler"bölümünü seçin. Burada kullan›lanimleç listesini göreceksiniz. De¤ifl-tirmek istedi¤iniz imlecin üzerinet›klay›n ve sonra "Gözat" tufluna t›klayarak yerinekoymak istedi¤iniz imleci seçin. Seçim bittiktensonra "Uygula" tufluna t›klayarak de¤iflikli¤i ger-çeklefltirin.

WINDOWS FONTLARINI DE⁄‹fiT‹RMEKWindows pencerelerinde ve mesajlar›nda kulla-

n›lan harf tipini de¤ifltirmek isterseniz, flimdi an-latacaklar›m›z› uygulaman›z yeterlidir. Önceliklemasaüstüne sa¤ fare tufluyla t›klay›n ve aç›lanmenüden "Özellikler" fl›kk›na t›klay›n. Burada kar-fl›n›za ç›kacak olan diyalog kutusunda "Görünüm"k›sm›na girin. Bu k›s›mda pencere içindeki farkl›alanlara t›klayarak de¤ifltirmek istedi¤iniz fontla-r› seçebilir, bunlar›n yaz› tipi, boyut ve renkleriniayarlayabilirsiniz. Ancak e¤er bir bölüme t›klad›-¤›n›zda "yaz› tipi" penceresi içi bofl bir hale geli-yorsa, o zaman orada de¤ifliklik yap›lamaz de-mektir. De¤ifliklikleri bitirdikten sonra "Uygula"ve "Tamam" tufllar›na t›klayarak ifllemi bitirin.

MASAÜSTÜNE HIZLI DÖNÜfiWindows ile çal›fl›rken birden fazla

uygulamay› ayn› anda açabilmek çokyararl› bir ifllevdir. Ancak bu ayn› za-manda can s›k›c› bir problem de ola-bilir, özellikle ayn› anda sekiz-on pen-cere aç›ksa bunlar aras›nda kolaycaarad›¤›n›z› bulamayabilirsiniz. Bu gi-bi durumlarda ALT + TAB tufl kom-binasyonu pencereler aras›nda gezin-menizi kolaylaflt›racakt›r.

16 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI

PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (4)

<<<

fare tufluyla sürükleyip di¤er pencereye tafl›makt›r.Tuflu b›rakt›¤›n›zda aç›lan menüden "Buraya K›sa-yol Olufltur" fl›kk›na t›klay›n. fiimdi tüm pencerele-ri kapay›n ve masaüstünde duran herhangi bir bel-geye sa¤ tuflla t›klay›n. Aç›lan menüden "Gönder"alt menüsüne girerseniz, oraya yaz›c›n›z›n simge-sinin de eklendi¤ini göreceksiniz, tüm yapman›zgereken onu seçmek ve t›klamakt›r.

fi‹FREL‹ EKRAN KORUYUCUWindows iflletim sistemi güvenlik aç›s›ndan çok

geliflmifl say›lmaz, özellikle siz bilgisayar›n bafl›n-dan kalkt›¤›n›z anda birileri gelip dosyalar›n›z›

h›zla kurcalayabilir.Bunun olmas›n› önle-menin en basit yol-lar›ndan biri ekrankoruyucunuza flifrekoymakt›r. Böylecemasadan her kal-k›fl›n›zda basit bile ol-sa bir koruma sa¤-lam›fl olursunuz.

Ne var ki bu iflin enbüyük dezavantaj› ekran koruyucular›n birdakikadan önce devreye girmemesidir. Bu süreyeayarlamak ise s›k s›k çal›flman›z›n kesilmesinesebep olur. Bu yüzden farkl› bir yol izlemek gerek-lidir. Öncelikle Windows klasörü içindeki Systemdizini alt›nda bulunan ".scr" ekli ekran koruyucu-lar›n yerlerini bulun. Bunlardan seçti¤iniz birisinisa¤ fare tufluyla masaüstüne sürükleyerek k›sayolatanmas›n› sa¤lay›n. Sonraki aflamada ise Ekrankoruyucunuz için flifre koyma ifllemini uygun pen-cereden gerçeklefltirin. Böylece ifliniz tamamlan-m›fl oluyor. Bundan sonra masan›zdan ayr›l›rkentüm yapman›z gereken bu k›sayola çift t›klamak,böylece ekran koruyucunuz derhal devreyegirecektir.

Peki ya e¤er masaüstü-ne dönmek icab edersene yapacaks›n›z? Bunuh›zl› bir biçimde yapma-n›n ve tüm pencerelerisimge haline dönüfltürüpmasaüstüne dönmeninbirkaç yolu var. Öncelik-le Bafllat tuflunun hemenyan›nda bulunan "Masa-üstünü Göster" tuflunat›klayabilirsiniz. ‹kinci

yol ise do¤rudan araç çubu¤una sa¤ tuflla t›klaya-rak aç›lan menüden "Tüm Pencereleri Simgelefltir"fl›kk›n› seçmektir. Üçüncü ve en h›zl› yol ise klav-yeden WIN ve M tufllar›na ayn› anda basmakt›r.Ancak unutmay›n ki özellikle eski klavyelerdeWIN tuflu bulunmaz.

DENET‹M MASASI ‹Ç‹N KISAYOLWindows Denetim Masas› penceresi pek çok

ayar› bar›nd›r›r ve s›k ulafl›l›r. Bu yüzden belkimasaüstüne bir k›sayol atamak iflinizi daha da ko-laylaflt›rabilir. Bunu yapabilmek için öncelikle ma-saüstüne sa¤ tuflla t›klay›n ve aç›-lan menüden s›ras›yla "Yeni" ve "K›-sayol" fl›klar›n› seçin. fiimdi aç›lanpencerede komut sat›r›na "cont-rol.exe" komutunu girin ve bir son-raki pencereye ilerleyin. Buradanda k›sayolun ad›n› "Denetim Masa-s›" olarak belirleyin ve ifllemi ta-mamlay›n. Art›k masaüstünde do¤-rudan "Denetim Masas›" penceresi-ni açan bir k›sayolunuz mevcuttur.

HIZLI YAZDIRMABir belgeyi tek bir tufla t›klayarak hiç açmadan

do¤rudan yaz›c›ya gönderebilmek ister misiniz?Bunu yapman›n yolu çok basittir. Öncelikle Bafllattuflu menüsünden Yaz›c›lar seçene¤ine girin. Bupencereyi açt›ktan sonra ise Windows Gezgini

yard›m›yla "C:\WIN-DOWS\SendTo" klasö-rünü aç›n. ‹ki pencerede ayn› anda aç›k ol-mal›d›r. Bundan sonrayapman›z gereken herzaman kulland›¤›n›zyaz›c›n›n simgesini sa¤ >>>