SCENARIUSZ LEKCJI OTWARTEJ

Temat: Przydawki, okoliczniki i dopełnienia wzbogacają wypowiedzenia Nauczyciel uczący: mgr Grażyna Dettlaff Przedmiot : język polski Klasa: 6b Termin: 7 maja 2018 Cele lekcji: Cel główny: Doskonalenie kompetencji komunikacyjnych i językowych w zakresie składni Cele szczegółowe: Uczeń : - zna i rozumie , czym są podstawowe części zdania, - poprawnie stosuje poznane pojęcia, - wskazuje poszczególne części zdania w omawianych zdaniach, - uzupełnia poprawnie tekst z luką, - tworzy wyrażenia, - dostrzega wartość bogacenia słownictwa. Metody:

o praca z tekstem, o pogadanka, o rozmowa kierowana, o zabawa edukacyjna, o działania praktyczne z interaktywną tablicą.

Środki dydaktyczne: o plansza informacyjne; o karty pracy dla uczniów; o tabliczki z nazwami części zdania; o ćwiczenia interaktywne ( www.epodreczniki.pl ); o tablica interaktywna.

Wykorzystano film : https://www.youtube.com/watch?v=SnR4ydl9jJY1) Literatura pomocnicza:

Bąk Piotr, Gramatyka języka polskiego, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1998.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca 1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, zapisanie tematu lekcji, podanie celu lekcji. 2. Rozdanie uczniom kart informacyjnych z definicjami części zdania. Faza realizacyjna 1.Na środek klasy wychodzi uczeń i otrzymuje tabliczkę z napisem „orzeczenie”. Prosi do siebie kolegę , przywołują go odpowiednim pytaniem - kto? co?. Kolega ten otrzymuje tabliczkę „podmiot” i pyta o orzeczenie właściwym pytaniem - co robi? co się z nim dzieje?

2.Uczniowie z pomocą nauczyciela przypominają pojęcie zdania pojedynczego nierozwiniętego, czyli takiego, które zawiera podmiot i orzeczenie lub samo orzeczenie. Przypominają sobie także, co to są podmiot i orzeczenie.

3.Uczniowie wykonują ćwiczenia z zasobów e-podręcznika kl.6 na tablicy interaktywnej:

http://www.epodreczniki.pl oraz inne.

Ćwiczenie 1.

Oto menu z restauracji „Pod Złotym Kurem”. Zakreśl w nim fioletowym kolorem określenia rzeczowników.(Uczniowie na tablicy interaktywnej przeciągają kursor z kolorem na właściwe wyrazy.)

Żurek żytni na zakwasie Wół na pastwisku

Befsztyk z polędwicy Smażony dorsz w cieście piwnym

Makaronowe gniazda z bananami Jabłkowy psikus

Płonące lody Barszcz czerwony

Borowiki na zakwasie Śledź po cygańsku

Pieczeń z szynki w sosie własnym Biała dama

Ćwiczenie 2. Połącz w pary i utwórz związki wyrazowe. (Uczniowie przeciągają kursorem na tablicy odpowiednie wyrazy.)

środek Augiasza

stajnia Ariadny

pierniki judaszowe

nić bazyliszkowy

grosz Dejaniry

wzrok wdowi

srebrniki toruńskie

szata złoty

(złoty środek, stajnia Augiasza, toruńskie pierniki, nić Ariadny, wdowi grosz, bazyliszkowy wzrok, judaszowe

srebrniki, szata Dejaniry)

Wyjaśnij , co oznaczają utworzone wyrażenia i skąd pochodzą (Biblia, mitologia grecka, warszawskie

legendy)

Ćwiczenie 3. Ułóż i zapisz na tablicy interaktywnej lub w zeszycie dwa zdania pojedyncze z wybranymi związkami

wyrazowymi z poprzedniego ćwiczenia.

Ćwiczenie 4. Uzupełnij zdania przydawkami .(Uczniowie przeciągają i upuszczają elementy w odpowiednie miejsca.)

…………………….. myśli chodzą mi pogłowie.(głupie)

Mam przecież dwie………………. ręce.(lewe)

Zagrałem w ………………….karty.(otwarte)

To było naprawdę…………………. nićmi szyte. (grubymi)

Wcześniej zapiąłem wszystko na …………………….guzik.(ostatni)

Otwarte, grubymi, lewe, głupie, ostatni

Uczniowie uzupełniają w zeszycie informacje o przydawce: - co to jest przydawka? - co określa w zdaniu? - na jakie pytanie odpowiada? - czym jest wyrażana?

Ćwiczenie 5. Zakreśl w przysłowiach na zielono określenia czasownika. Zadaj pytanie . (Uczniowie na tablicy

interaktywnej przeciągają kursor z kolorem na właściwe wyrazy.)

Wiek nie chroni przed głupotą .(……………………….)

Wszystkie drogi prowadzą do Pekinu (…………………)

Przymus gorzko smakuje(…………)

Przed dobrocią i gwiazdy chylą głowy(…………..)

Lenie zawsze mają święto(……………..)

Przedstawienie na tablicy interaktywnej informacji o dopełnieniu.

Nauczyciel uruchamia filmik o okoliczniku.

https://www.youtube.com/watch?v=SnR4ydl9jJY1)

Dopełnienie to część zdania najczęściej

określająca czasownik; odpowiada na pytania

przypadków zależnych - wszystkich

przypadków oprócz mianownika i

wołacza(kogo ? czego? komu? czemu? kogo?

co? z kim z czym? o kim ? o czym?); może być

wyrażone rzeczownikiem, zaimkiem lub

wyrażeniem przyimkowym

Okolicznik to część zdania ,która określa w zdaniu

czasownik; odpowiada na pytania: jak ?gdzie? kiedy?

po co? dlaczego? pod jakim warunkiem? mimo co?

itp.; może być wyrażony przysłówkiem,

rzeczownikiem, wyrażeniem przyimkowym,

zaimkiem.

Ćwiczenie 5. Powiedz, w których zdaniach występują dwa okoliczniki. Zaznacz je kolorem. (Uczniowie na tablicy

interaktywnej przeciągają kursor z kolorem na właściwe wyrazy.)

Daria maluje obrazy szybko i pięknie.

Daniel zachwyca nas swoimi mądrymi wypowiedziami.

W poniedziałek Zuzia przybiegła do szkoły z dobrą nowiną.

Paulinka mówiła dziś długo o swoim kłopocie.

Natalka wolno przysunęła sobie krzesło

Paweł został zaproszony na urodziny przez Maję.

Ćwiczenie 6.

Napisz o dowolnym koledze lub koleżance ze swojej klasy miłe zdanie, w którym użyjesz dwóch

okoliczników lub dwóch dopełnień. (Uczniowie zapisują wypowiedzenia na tablicy interaktywnej lub

w zeszycie).

Faza podsumowująca

Uzupełnij zdania odpowiednimi określeniami, które będą odpowiadać na pytania zapisane w

nawiasach.(kata pracy oraz interaktywne ćwiczenie na tablicy)

………………………wydarzyła się …………………….historia.(gdzie?kiedy?jaka?)

………………………piłkarze……………… wygrali.(jacy?kiedy?z kim?gdzie?)

Kobieta …………….przebyła………………………….(skąd?jaką ?co ?dokąd?

Zadanie dodatkowe:Uczniowie mogą jeszcze raz wykonać dramę , dobierając się w „związki wyrazowe” i

rozbudowując w ten sposób zdania pojedyncze)

Zadanie pracy domowej

Wybierz jedno ze zdjęć i opisz w kilku zdaniach w zeszycie przedstawioną na wybranej fotografii sytuację.

W zdaniach swojego opisu wskaż podmioty, orzeczenia, przydawki, dopełnienia i okoliczniki.

http://www.epodreczniki.pl