Leathanach de 20

1

Coimisiún na Scrúduithe Stáit

____________________________________________________________________________________

Scrúdú na hArdteistiméireachta

Gaeilge

Bonnleibhéal

_____________________________________________________________________________

Dhá uair an chloig agus fiche nóiméad _____________________________________________________________________________

Cuid I: Cluastuiscint

(120 Marc, Thart ar tríocha nóiméad)

Cuid II: Léamhthusicint agus Scríobh na Teanga

(240 Marc) _____________________________________________________________________________

PÁIPÉAR SAMPLACH

Don Scrúdaitheoir

CEIST MARC

1

2

3

4

5

– –

IOMLÁN (1-5)

CT

MÓRIOMLÁN

GRÁD

Stampa an Ionaid

SCRÚDUIMHIR

Don Scrúdaitheoir

CLUASTUISCINT

CEIST MARC

1

2

3

4

5

6

7

8

Iomlán

Leathanch de 20

2

CUID I: CLUASTUISCINT – (120 marc)

Freagair gach ceist. Tá na treoracha don Roinn seo ar an dlúthdhiosca. Cuir tic () leis an bhfreagra ceart i ngach cás. Ceist 1 (a) Cén post a bheidh ag Sorcha ag deireadh an chúrsa?

Ceist 1 (b) Cá háit ar mhaith le Sorcha post mar bhainisteoir?

An Fhrainc

An Iodáil

Gaillimh

Ceist 2 (a) Cén post atá ag Ciarán?

Ceist 2 (b) Cá dtéann Ciarán ar saoire i rith an gheimhridh?

An Afraic Theas

Cill Chainnigh

Loch Garman

Leathanach de 20

3

Ceist 3 Cá bhfuil an bhean ag dul?

Ceist 4 Cá bhfuil Oifig an Phoist? (Cuir tic sa bhosca ceart.) Ceist 5 (a) Cén cúrsa a chuirfidh FÁS ar siúl i Leitir Ceanainn?

Ceist 5 (b) Cé mhéad folúntas atá ar an gcúrsa seo?

3

20

80

Tá an fear anseo

Leathanch de 20

4

Ceist 6 (a) Cá mbeidh Cáit Dé Sathairn?

Ag baile

Ag dioscó

I Luimneach

Ceist 6 (b) Cén cluiche ina mbeidh Síle ag imirt Dé Sathairn?

An Poc Fada

Cluiche Camógaíochta

Cluiche Rugbaí

Ceist 7 (a) Cén fáth a raibh Lisa san oifig thaistil? Bhí sí …

ag dul thar lear ar saoire

ag lorg obair shamhraidh

ag dul go Caisleán an Bharraigh

Ceist 7 (b) Cén áit a bhfuil Colm ag obair?

Ionad Spóirt

Bialann McDonalds

Siopa Gruagaire

Ceist 8 (a) Cén aois atá Nuala inniu?

17

18

19

Ceist 8 (b) Cén áit a mbeidh an chóisir ag Nuala?

Sa bhaile

Sa Spáinn

Sa teach tábhairne

Nuair a bheidh an Chluastuiscint críochnaithe agat lean ar aghaidh agus freagair na ceisteanna eile ar leathanaigh 5 – 17 sa fhreagarleabhar seo.

Leathanach de 20

5

CUID II: ROINN I – LÉAMHTHUISCINT (150 marc)

FREAGAIR GACH CEIST (1, 2 agus 3).

Ceist 1 Meaitseáil na pictiúir leis na fógraí/comharthaí agus scríobh síos an litir cheart sa bhosca in aice leis an uimhir cheart atá sa ghreille. (40 marc)

Uimhir

Litir

Siopa Poitigéara

Ar oscailt 9.00 – 6.00

1

Timpeallán Romhat !

Géill Slí

2

Stáisiún Traenach Dúnta

Seirbhís Bus in úsáid

3

Bialann an Chaisleáin “Bia Blasta den Scoth” Meán Lae go Meán Oíche

4

Ar Cíos Teach Saoire Cois Trá

Fón 026 645127

5

Ciúnas Le do thoil

Scrúdú ar siúl anseo

6

Éist Le FM 102

“Raidió na Life”

7

Stáisiún Bád Tarrthála Cheann Heilbhic

“Bí cúramach ar an uisce”

8

Comharchumann Mhúscraí Glasraí Úra

Díreach ón bhFeirm

9

Ospidéal na hOllscoile Ionad Éigeandála

Cosc ar Pháirceáil anseo

10

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Lea

Ce

(a)

Ce

1.

2.

3.

4.

5.

SCB A G5 go C Bth TphpranmIsNO

athanch 6

ist 2 Frea

Léigh a

isteanna:

Cén dá

Cén grsan Ard

Cá fhad

Cad atá

Cén po

eán Ó hÉalaCluain DolcáiBaile Átha Cl

A Sheáin, a ch

Go raibh maitAibreán, 20

o bhfuair tú g

Chuir tú iarrat

Ba mhaith le Bhuas.

Tosaíonn an chraiticiúil agrintíseach liún printíseach

maith leis sin s mise,

Nóirín Ní ChaOifigeach Pea

de 20

agair do rog

an litir atá a

áta ar scríob

ád a fuair Sdteistiméire

d a leanann

á ag BSL i m

ost atá ag N

í, in, liath 18.

hara,

th agat as an 10. Feicim ógrád C sa Mh

tas isteach ar

BSL tú a chu

cúrsa traenálagus ansin tréiúntas beag inh cáilithe mar

tá ionad spó

asaide arsanra

gha dhá che

anseo thíos

bh Nóirín an

Seán sa Mhaeacht?

n an traenáil

mBaile Áth

óirín Ní Ch

Bord

bhfoirm iarrón CV go bhhata agus san

r phost mar p

ur faoi agalla

a i mí Mheánimhse ceithren aghaidh na r leictreoir. T

óirt ag BSL i

eann de (a),

agus freaga

n litir seo?

ata

do phrintís

ha Cliath?

hasaide?

d Solátha

A P C

ratais agus anhfuil an Ardten Fhisic.

phrintíseach.

amh Dé Máir

n Fómhair. Ce seachtaine seachtaine. Tá club sacamBaile Átha

, (b), (c) ans

air na ceiste

sigh?

air an Le

An tIonad TraPort Laoise, Co. Laoise.

3 Bea

n CV a chuireistiméireach

rt, 20 Iúil, ar

Caithfidh priag freastal arLeanann an

air ag BSL aga Cliath, ina

seo thíos.

eanna ar fad

eictreach

aenála

altaine 2010

r tú chugam aht déanta aga

a deich a ch

intísigh tréimr Choláiste Ttraenáil ar fe

gus cuirtear fbhfuil seomr

d atá fúithi.

5 Aibre

3 Bealt

20 Iúil

Grád A

Grád B

Grád C

3 Bliana

4 Bliana

5 Bliana

Club Le

Ionad Sp

Club Sa

Leictreo

Printísea

Oifigeac

hais

ar at agus

hlog san iona

mhse trí seachTeicneolaíocheadh cúig blifáilte roimh praí gleacaíoc

eán

taine

a

a

a

eadóige

póirt

acair

oir

ach

ch Pearsanr

ad traenála ag

htaine ar obahta. Faigheaiana agus ansphrintísigh achta agus linn

(50 marc)

(25 mharc)

ra

g an seoladh

air ann gach sin bíonn nn. Chomh n snámha.

(b)

Tá FéiI mBeidéaan scrbeiDétaisspeChSao

Ce 1.

2.

3.

4.

5.

) Léigh a

an réalta teile. Anuraid

mbliana beididh rangannagóirí. Léire

deireadríbhneoireacidh taispeánanfaidh anspeántas sreisialta ann oláiste agusoirse tráthnó

isteanna:

Cén t-a

Cad a b

Cén sa

Cad as

Cathain

an bróisiúr

eilifíse Cyndh rinne TGdh rangannna céilí agueofar drámadh seacchta ann dontas nó ceon grúpa “Bráide tráthndo Ghaeilgs beidh tóraóna Dé Dom

ainm atá ar

bheidh ar si

aghas ceardl

don ghrúpa

n a bheidh a

r atá anseo t

Féi

nthia Ní MhG4 clár speina ealaíne aus damhsa haí agus scanchtaine o dhaoine fáolchoirm ar Buí Bolg” nóna Dé Sgeoirí oíche aíocht taiscmhnaigh ar

Bí Linn

an bhFéile

iúl do dhéag

lainne a bhe

a “Buí Bolg

an tóraíocht

thíos agus fr

ile na hÉigs

Gachmhí Tagasult ealaíimea

hurchú ar Cisialta faoinann do phá

hip-hop ar snnáin gach obeidh c

ásta. Gach siúl i lár aas Loch

Sathairn. BShathairn s

e ag tosú aa sé a chlog

n i gCeatha

i gCeatharla

góirí le linn

eidh ann do

g”?

t taisce ar si

freagair na c

se – Ceatha

h samhradhan Mheith

ann cuairteoagus taitn

íontóirí de achtaí ar siú

Choiste na n bhFéile. áistí óga. siúl do na oíche. Ag ceardlann tráthnóna

an bhaile. Garman

eidh clár sa Ghael-

ag Plás na g.

arlach – Bí

ach?

na Féile?

dhaoine fás

iúl?

ceisteanna a

arlach 2010

h bíonn Féihimh a bhoirí go Ceatneamh a bh

gach saghúl trí Ghaeil

Linn i mbl

F F F

R R R

sta? C C C

L C A

T O T

ar fad atá fao

0

ile speisialtaíonn “Féiletharlach ó chaint as anas ag glacage agus trí B

liana

Fleá Cheoil

Féile TG4

Féile na hÉig

Ranganna ea

Ranganna cé

Ranganna ce

Ceardlann D

Ceardlann S

Ceardlann Sc

Loch Garma

Ceatharlach

An Gael-Cho

Tráthnóna D

Oíche Shath

Tráthnóna D

Leatha

oi.

a i gCeathae na hÉigshian is ó chn bhféile adh páirte Bhéarla.

gse

alaíne

éilí

eoil

Drámaíochta

cannánaíoc

críbhneoirea

an

oláiste

Dé Sathairn

hairn

Dé Domhnai

anach d7

(25 mharc)

arlach. I lárse” ar siúl.hóngar chunseo. Bíonnann. Bíonn

a

hta

achta

igh

de 20

r .

n n n

Lea

(c)

Fuaan tim BhCilmbMad’imsa thiochabhó

Ce

1.

2.

3.

4.

5.

athanch 8

Léigh a

air tiománaígcéad lá d

mpiste bóthai

í triúr fear ll Chainnigbóthar idir araíodh beimigh an carcheantar.

ontaigh sé barr nuair aóthair.

isteanna:

Cén mhí

Cárbh as

Cé a chu

Cé mhéa

Cad ba c

de 20

an scéal nu

An

í óg, trí bliade Mheitheir i mí an M

óg sa chargh nuair a

Port Laoisert fhear ógrr den bhóthSciorr an bunoscionna bhuail s

ar tharla an

s do na fir ó

uir fios ar an

ad duine a m

chúis leis an

achta atá an

n tríú fea

ana is ficheamh, ceithr

Mhárta seo ca

rr ag filleatharla an te agus Mag an oíchehar. Bhí sioc

carr den n. Rinneadh sé crann a

n timpiste?

óga sa charr?

n otharcharr

maraíodh ar

n timpiste se

nseo thíos a

ar marbh

d’aois, básre mhí tar aite.

dh abhaile timpiste ar ainistir Laoie sin nuairc ar na bóithbhóthar agsmidiríní d

ar thaobh

?

r?

láthair na ti

eo?

agus freagai

h de bha

s ar éis

go an

ise. r a hre gus den

an

Thádeican omarbhí beo TugChadhia Ní ran tcharléir,timp

impiste?

ir na ceistea

arr timpi

áinig tiomách nóiméad otharcharr arbh. Glaodhna fir i bhfofós ach b

gadh díreacainnigh é acaidh sin.

raibh luas atimpiste. Bhrr agus ní r, mar sin, gpiste thragó

anna ar fad a

iste bóth

ánaí bus arina dhiaidh

ach faoin amh ar an mBfostú faoin gbhí sé gan ch go dtí ach níor tháin

an chairr róhí crios sábraibh an tio

gurbh í an aóideach seo.

Márta

Bealtain

Meithea

Cill Cha

Mainisti

Port Lao

Na fir óg

Na Gard

Tiomán

Duine

Beirt

Triúr

An aims

An t-ól

Luas an

atá faoi.

hair

r láthair nh sin. Chuir

m sin bhí beiBriogáid Dógcarr. Bhí an

aithne ganan t-ospidénig sé chuig

ó-thapa nuahála ar gac

ománaí ar maimsir ba ch

ne

amh

ainnigh

ir Laoise

oise

ga

daí

aí bus

sir

n chairr

(25 mharc)

a timpiste r sé fios ar irt sa charr

óiteáin mar n tiománaí

n urlabhra. éal i gCill ge féin ina

air a tharla h duine sa

meisce. Ba húis leis an

)

Ce (a)

Cénmbanncái RubhíChinaféin Ní bun

Shecláanobrobhf

Ce

1.

2.

3.

4.

5.

ist 3 Fre

Léigh a

n uirlis chebosca ceoil?namh a fheil ar fud an d

gadh Sharoí sí óg. Shuaigh Sharo

a déagóir. Tán aici.

rac ná miotnaithe ar thr

einn sí in Gár speisialta ois agus daonnadh gradfad.

isteanna:

Cén uir

Cén áit

Cén sa

______

Cé a rin

Cé mhé

eagair do ro

an t-alt atá

eoil is fearr ? Is annamictear cailíndomhain ar

on i gContaheinn an teon ag seinmá cónaí uirth

tal trom a shraidisiún na

Glastonbury fúithi i 199

aoine mar dam Meteor

Gu

rlis cheoil a

t ar rugadh

aghas ceoil a

___________

nne clár spe

éad albam a

ogha dhá ch

anseo thíos

Cleat? An g

mh a roghnan ag seinm a

Sharon Sha

ae an Chláiaghlach ar

m le banna hi i nGaillim

heinneann Sa hÉireann a

agus sheinn92, tar éis dAdam Clayr uirthi agu

ura fada bu

a sheinneann

Sharon Sha

a sheinnean

___________

eisialta faoi

atá déanta a

heann de (a

s agus freag

Cailín giotár nó naaítear an boar an uirlis annon agus

ir. Bhí tallafad ceol lceoil i Mei

mh anois, ái

Sharon ach cagus ar thrai

n sí don Uadi an chéadyton, Mund

us bhí a halb

uan í Sharo

n Sharon Sh

annon?

nn Sharon?

___________

Sharon i 19

ag Sharon?

), (b), (c) an

gair na ceiste

Ceolm

a drumaí? Cosca ceoil. sin. Ach tá ar a bosca c

ann speisialle chéile sairiceá nuairit a bhfuil a

ceol traidisiidisiúin na c

achtarán Bild albam a cdy agus Stebam “Galw

on agus a cu

hannon?

__________

992?

nseo thíos.

eanna ar fad

mhar Cad faoin

Agus is clú agus

ceoil.

lta aici ó a bhaile. r a bhí sí a stiúideo

iúnta, cruinne.

l Clinton inchur amach.eve Earle a

way Girl” ag

uid ceoil dr

___________

d atá faoi.

n Washingto. Tá deich ag seinm lg barr na gc

raíochta!

Drumaí

Bosca c

Giotár

Co. an C

Co. na G

Na Stáit

___________

Adam C

Gay Byr

Bill Clin

1

6

10

Leatha

on. Rinne Gn-albam dé

léi. Sa bhlicairteacha a

eoil

Chláir

Gaillimhe

t Aontaithe

___________

Clayton

rne

nton

anach d9

(60 marc)

(30 marc)

Gay Byrne éanta aici iain 2008 ar feadh i

__________

de 20

_

Lea

(b) Ce 1.

2. 3.

4.

5.

CéMhCh

Sa Gri Lans

athanch 10

) Léigh a

isteanna:

Cén bh

Cén fát

______

Cén ao

Cén áit

Cé a bh

é go bhfuaihaol Ní Mhhonnacht uir

bhliain 159ráinne MhaoLondain. Bhsin go lánsá

de 20

an giota seo

hliain a ruga

th ar ghearr

___________

ois a bhí Grá

t a raibh Gr

huail le Grá

ir sí bás saháille. Ach crthi?

Rugadceithre“Gráinfhada hathaisé blithroidLeag Mhaigar chó

93 bhí Richaol cuairt ganuail Eilís le

ásta. Bhí sí

o a leanas a

adh Gráinne

r Gráinne an

___________

áinne nuair

áinne ina có

áinne in Gre

a bhliain 16cérbh í an la

dh Gráinnee bliana dnne Mhaolrua a bhí u

ir. Phós sí Diana déag dd Gráinne i g

sí cáin ar gh Eo nó thósta Mhaigh

ard Binghamn chuireadhe Gráinne agina “Banrío

agus freagair

e Mhaol?

n ghruaig fh

___________

a phós sí?

ónaí?

eenwich?

Gráin

603, tá cuiaoch cáiliúi

sa bhliaindéag d’aois ” toisc guruirthi chun Dónall an Cd’aois. Nuagcoinne na ngach long

har chósta Sh Eo.

m, Sasanachh ar an mBangus bhí cainon” ar Chon

r na ceistean

hada rua a b

__________

nne Mh

imhne fós al seo ar glao

n 1530. Nufuair sí a

r ghearr sí dul ar bord

Chogaidh nuair a fuair nGael agus a tháinig i

Shligigh. Bh

h, ag iarraidnríon Eilís.

nt chairdiúilnnachta ina

nna ar fad a

bhí uirthi?

___________

haol

ar Ghráinnodh Banríon

uair a bhí san leasainm

an ghruaigd loinge lenuair a bhí sDónall bána nGall.

isteach i gchí sí ina cón

dh a cuid talSheol sí a leatarthu. Sdhiaidh sin

atá faoi.

1530

1593

1603

___________

Ceithre

Sé blian

Dhá bhl

Co. Mha

Co. Shli

Co. na G

A hatha

An Bhan

George

e n

sí m g a sí ás

cuan na Ganaí i gcaisle

laimh a bhalong díreachheol Gráinngo dtí lá a b

___________

bliana déag

na déag

liain is fiche

aigh Eo

igigh

Gaillimhe

air

nríon Eilís

Bingham

aillimhe, theán ar Chlia

aint di. Ach h go Greenwne ar ais go báis.

(30 marc)

__________

g

e

har chósta ara, oileán

thug wich hÉirinn

_

(c)

Ce 1.

2.

3.

4.

5.

Léigh n

isteanna:

Cad a b

Cén t-a

Cad a d

Cad a d

______

Cén d

na véarsaí

An Ca Bhí éanadáIs cheannaÓ ghasúr dDarbh ainm Bhí áthas mNuair a thuChuir sé é Is chroch é B’ionadh lMar cananNíor tháiniIs d’ith sé Nigh an t-éIs rith an dNí raibh saMí-ádh ar

bhí ag Seán

ainm a bhí a

dhéanann g

d’ith an t-éa

___________

dath a bhí ar

seo a leanas

anaerí

án ag Seán aigh sé canadeas a bhí ’nm Tadhg Ó

mór ar Sheáug sé an t-ésan éanadá

é ar an mbal

leis nár channn gach canaig uaidh achsíol go crao

éan é féin adath go léir an éan ach gThadhg Ó L

Le Seá

n Ó Riain?

ar an “ngasú

ach canaerí

an go craosa

___________

r an éan sa d

s agus freag

Ó Riain aerí na rang, Laoghaire.

án Ó Riainan abhaile,

án lla.

n an t-éan, aerí; h “sea, sea, osach.

ansin, de; gealbhan doLaoghaire.

án Mac Fh

úr deas”?

í?

ach?

___________

deireadh?

gair na ceist

sea,”

onn:

eorais

__________

teanna ar fad

___________

d atá fúthu.

Canna

Éanadán

Rang

Tadhg Ó

Seán Ma

Seán Ó

Canann

Crochan

Ritheann

___________

Buí

Donn

Dubh

É

Leatha

(30 ma

n

Ó Laoghaire

ac Fheorais

Riain

sé

nn sé

n sé

___________

Éanadán

anach d11

arc)

e

s

___________

de 20

___

Leathanch de 20

12

Lean ar aghaidh go Cuid II Roinn II

Leathanach de 20

13

FREAGAIR GACH CEIST (4 AGUS 5)

Tá Ceist 4 ar na leathanaigh 14 agus 15.

Tá Ceist 5 ar na leathanaigh 16 agus 17.

CUID II: ROINN II – SCRÍOBH NA TEANGA (90 marc)

Leathanch de 20

14

Ceist 4 Freagair (a) NÓ (b). (40 marc) (a) Féach ar na pictiúir thíos.

Cén rud a bheidh ar siúl? Cén lá? Dáta? Am? Cé a chuirfidh tús Cá rachaidh Cén áit a dtosóidh sé? Táille iontrála? leis an turas? an t-airgead? Scríobh amach an FÓGRA a bhaineann leis an rud atá i gceist thuas.

FÓGRA

Leathanach de 20

15

NÓ (b) Féach ar na pictiúir thíos. Tá tusa ag obair san Ollstór Crua-Earraí seo an samhradh seo. Scríobh litir abhaile chuig do chara ag insint dó/di: - Faoin Ollstór agus faoin áit a bhfuil an tOllstór suite } Pictiúr 1 - Faoin obair a dhéanann tú san Ollstór (trí phointe ag teastáil) } Pictiúr 2 - Faoi na custaiméirí a dhéanann siopadóireacht san Ollstór } Pictiúr 3 - Faoi na rudaí a dhéanann tú nuair a bhíonn am saor agat } Pictiúr 4 N.B. Bíodh an leagan amach cuí ar do litir, i.e. seoladh, dáta, tús agus críoch oiriúnach.

LITIR

Leathanch de 20

16

Ceist 5 Freagair (a) NÓ (b). (50 marc)

(a) Féach ar an bpictiúr thíos.

Chaith tú “Lá ar an Trá leis an gClub Óige” an mhí seo caite. Tá tú chun cuntas (timpeall 90 focal) a scríobh in Iris na Scoile faoi.

Scríobh an cuntas sin (timpeall 90 focal) sa spás atá faoin bpictiúr.

Lá ar an Trá leis an gClub Óige

_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

Leathanach de 20

17

NÓ

(b) Féach ar na pictiúir anseo thíos.

Tharla an eachtra seo agus tú amuigh ag rothaíocht le do chara. Tá tú chun scríobh faoin eachtra seo in Iris na Scoile (timpeall 90 focal). Scríobh faoin eachtra (timpeall 90 focal) sa spás atá faoi na pictiúir.

EACHTRA A THARLA

_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

marcach óg

faoin tuath ag tafann

geit

chabhraigh

stop

ar ais ar an

áthas

Leathanch de 20

18

Leathanach Bán

Leathanach de 20

19

Leathanach Bán

Leathanch de 20

20

Leathanach Bán