25

SEIZOENERSchoolkrant van Vrije School Assen

Inhoud

26 Juf Tonneke28 Tekenen in de kleuterklas31 Jij bent ouder van de

vrijeschool32 De nieuwe eerste klas!35 Meester Kristian stelt

zich voor36 Klas 4: aardrijkskunde -

geschiedenis38 Interview: Carin Buijsman,

Koen Baas en zijn ouders40 Guten Tag, mijn naam is

Regina Rauw42 Koala bericht43 Herfstknutsel

ColofonRedactie

Cees Bonhof, Carin Buijsman, Gerrie

Eilander, Willy van der Kolk en Arvid

de Pater

Advertenties

Gerrie Eilander

tel.: 0516 433756

emaill: gerrie.eilander@kpnplanet.nl

Vrije School AssenTuinstraat 1, 9404 KK Assen

tel : 0592 309105

fax : 0592 314694

e-mail: info@vrijeschoolassen.nl

web : www.vrijeschoolassen.nl

Postadres:

Postbus 611, 9400 AP Assen

Beste lezer,Het is altijd vreemd een voorwoord voor een schoolkrant te schrijven. Dat gebeurt in dit

geval namelijk al vlak na de zomervakantie... en jullie lezen het dan pas begin oktober...

Zit ik hier, morgen wordt het ineens weer warm en overmorgen ook. Je voelt de warme

zomerzon en geniet er misschien wel intenser van dan aan het begin van de zomer,

want stel je voor dat dit nu ècht de laatste warme dag wordt! Sommige planten, die toch

echt uitgebloeid waren schenken je ineens een laatste verrassing, maar de warmte voelt

al anders, het is vochtiger.Schaduwplekjes worden al niet echt droog meer en de spin-

nen maken webben overal. Het is nog zomer, maar je voelt dat de herfst nabij is.

Maar goed, wanneer jullie dit lezen zal het op zijn minst alweer heel gewoon zijn om

sokken en schoenen aan te hebben, af en toe laarzen en in ieder geval weer een stevige

jas.

Herfst is het nu… herfst, herfst, wat heb je te koop?

Juf Ellen schrijft over het toneelstuk van klas 5 en juf Gerrie zal vertellen over kinderteke-

ningen, er is ook een herfst-knutsel en juf Margriet laat ons weten hoe de eerste klas

‘vaart’.

Daarnaast stellen meester Krisitan en juf Regina zich voor en natuurlijk onze nieuwe

schoolleider Tonneke Eissens.

Veel te lezen dus en wij als schoolkrant redactie willen jullie uitnodigen om ons te laten

weten wat je vindt van de schoolkrant. Natuurlijk horen we graag enthousiaste reacties,

maar we staan zeker open voor suggesties en verbeterpunten. Daarnaast zijn we op

zoek naar NIEUWE REDACTIELEDEN. Lijkt het je leuk om mee te denken, schrijven en

organiseren? Willie van de Kolk heeft daar op zijn eigen wijze een mooi stuk aan gewijd.

Laat het ons horen!

Een late zomergroet dus nu.

Namens de redactie

C A R I N B U I J S M A N

SEIZOENER

26 SEIZOENER

Gemiddeld twee keer per week start ik mijn

dag vanaf de camping De Blauwe Haan te

Uffelte. Omdat mijn woonplaats nog in

Almelo is. Het is heerlijk om door het

Drentse landschap te rijden op weg naar

school. Laaghangende mist doorweven met

een eerste straal zon. Ik prijs me gelukkig

dat ik vanaf 1 augustus directeur mag zijn

op de vrijeschool te Assen.

Mijn loopbaan in het onderwijs is, na het volgen vande pedagogische academie en het conservatorium,begonnen als muziekleerkracht in het middelbaar

onderwijs en als muziekleerconsulent op de dertien basis-scholen op het eiland Texel. Vanaf mijn zestiende ben ik inaanraking gekomen met de antroposofie. Ik was nieuwsgierignaar het fenomeen menszijn en menswording. De muziekheeft me geleerd hoe wezenlijk het is voor een mens om dekunst een belangrijke plek in je leven te geven. Kunst opent jezintuigen en via de zintuigen neem je de wereld in eersteinstantie waar. Het verbindt je met de schoonheid van onzeplaneet en de creatieve geest van de mens.

Op het moment dat mijn dochters werden geboren, was hetvoor mij vanzelfsprekend dat ze naar de vrijeschool moesten.Op Texel waren op dat moment vele jonge gezinnen diegraag een vrijeschool wilden voor hun kinderen. Vanuit ditouderinitiatief heb ik meegeholpen om de vrijeschool Texel opte richten. En bij iedere nieuwe ontwikkelingsfase van mijnkinderen had ik steeds de verwondering dat het leerplan,geschreven door R. Steiner, klopte.Inmiddels zijn mijn kinderen jong volwassen en ben ik bijna 25

jaar vrijeschool ervaring rijker. Deze ervaring heb ik op ver-schillende vrijescholen in het land opgedaan. En nog steedskan ik vanuit mijn hart zeggen, dat ik het de mooiste vormvan onderwijs vind. Dat wil niet zeggen dat het makkelijk isom op een vrijeschool te werken. Doordat de leerkracht veelalzelf vorm geeft aan de lessen, wordt er meer kwaliteit van hetcollege ( team) gevraagd. Dat maakt een school kwetsbaar.Wanneer we ons echter beseffen dat we een leven langmogen leren en dat de opbrengst daarvan ligt in de periodetussen het uitzetten van een doel en het behalen van eendoel, kunnen we ons minder kwetsbaar voelen.

Zoals een mens zich ontwikkelt via verschillende fasen, ont-wikkelt een school zich ook. De vrijeschool Assen is 25 jaaroud en dus jong volwassen. Dat betekent dat het `ik` van deschool gaat spreken. We laten zien wat en wie we zijn. Wemogen staan voor ons motto, dat de kinderen op onzeschool ´kind mogen zijn´. Na vier weken werken op de vrijeschool Assen beleef ik dathet college bestaat uit ´volwassen´ mensen, die vanuit hunhart werken met de kinderen. En een college dat zich wil blij-ven ontwikkelen, dat nieuwsgierig is naar onderwijs ontwikke-ling. Een college dat bewuste keuzes kan maken omtrentonderwijsontwikkeling. Wat past bij onze school en onze visie.Het ´creatieve´ spanningsveld, waarin we soms komen met deeisen die de inspectie aan ons stelt, help ons om een bewustmens te worden.Bedreiging of kans? Ik zie het als een kans.

Ondertussen heb ik mijn directeurskamertje een beetje inge-richt. Vele ouders hebben al even kennis gemaakt en demeeste kinderen weten dat ik juf Tonneke heet.Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag werk ik opschool. Daarnaast werk ik op woensdag nog voor deStichting Athena te Deventer, waar ik startende (vrijeschool)leerkrachten begeleid. Mijn huis in Almelo staat inmiddels te koop en ik hoop ditschooljaar te kunnen verhuizen naar Assen.

J U F T O N N E K E

‘De nevel en een zonnestraalDie gingen hand in handZe brachten samen ’s morgens vroegDe herfst weer in het land’

28 SEIZOENER

Elke vrijdagmorgen is het tekendag in de

kleuterklas, we zitten met z’n allen aan de

tafels en gaan tegelijkertijd tekenen.

Naast dit gezamenlijke tekenen, mag er tij-

dens het vrije spel altijd getekend worden.

We tekenen momenteel altijd voorafgaand aan hetvrije spel. De tekenplanken en de mandjes met krijt-jes staan al klaar en nadat ieder kind een tekenpa-

pier bij mij heeft opgehaald en een plaatsje heeft gevonden,kijken we nog even of iedereen goed zit en dan gaan wetekenen.Even is er geroezemoes,… juffie, hij is al begonnen,… juffiezij tekent over haar naam, dat mag toch niet?... Och, vasteen vergissing.Een verdrietige snik,… hij heeft op mijn papier getekend,och wat jammer, we nemen een mooi nieuw papier.Juffie ik heb geen blauw,… samen hebben jullie een mandjeen soms moet je even op een kleur wachten.Maar dan al snel buigen alle hoofdjes zich over het papier enis iedereen aan het tekenen.

Er zijn veel jonge kleuters in de klas en dat zie je direct aande tekeningen.

Tekenen is een vorm van uiten voor het kind, een kind kanzichzelf beleven in zijn tekenwerk en in een tekening laat eenkind iets wezenlijks van zichzelf zien. Wat een kind laat zienin zijn tekeningen is zijn ontwikkeling.

De ontwikkeling van de kindertekening laat drieopeenvolgende fases zienIn de eerste fase van 18 maanden tot drie jaar zie je vooralchaos, beweging.Het kind wordt aangespoord door dat wat er op het papierverschijnt. Het kind leeft geheel in het plezier van de bewe-ging. Door het herhaald tekenen oefent het kind en van eengrove beweging gaat het naar een steeds fijnere beweging.De krabbels zijn rond en recht, eerst wervelingen, stromendeen vloeiende processen.Daarna verschijnen er meer strakkere vormen, kruisen en hetsluiten van de ronde lijnen tot een cirkel. Het kind is nu instaat zijn handen met zijn ogen te sturen.Er ontstaan stippen, punten, cirkels en arceringen.Met stippen probeert het kind te vertellen hier ben ik, eenbinnen- en een buitenwereld; ik en de wereld.Ook zie je rust komen in de wervelende bewegingen, eenstreven naar evenwicht volgt.Met het bewaren van evenwicht sta je in de ruimte.

Tekenen in de kleuterklas

29SEIZOENER

KLEUTERS

Dit laat het kind zien door het tekenen van kruisen. Eenkruis; dit is mijn ruimte. Een kruis omsloten door een cirkel;ik in de wereld. In diezelfde periode tekent het kind de eer-ste herkenbare figuren.

In de tweede fase van drie tot vijf jaar staat in de ontwikke-ling van het kind het ritmische gebied centraal. In de teke-ningen zie je ordening en ritme verschijnen.De kinderen tekenen ritmische elementen, stippen, druppels,rijen bloemen, poppetjes.In deze fase laat het kind zich fantasievol leiden door hetgeenontstaat. Door de scheppende fantasie is het kind in staatdroom en realiteit te verbinden. En zo kan de buitenwereldomgevormd worden naar de eigen innerlijke behoefte.Vanuit het middelpunt tot in de omtrek strekken de voel-sprieten zich uit in de omgeving.Het kind heeft nog geen richtingsbewustzijn, het papierdraait en langzamerhand ontwikkelt het een gevoel voorboven en onder en wordt alles in dezelfde richting getekend.De figuren komen op de bladrand te staan.Rond het vierde jaar verschijnt de eerste koppoter, hoofd-ledematenmens.Speciale figuren zoals Sinterklaas en een koning wordenmet een hoofd-romp figuur getekend.Na de hoofd-ledematenmens komt de mens met hoofd

romp en ledematen, armen en benen zijn stralend, zo ook dezon en een spin.Het huis ontwikkelt zich vanuit een ronde, die op de grondkomt te staan.Na verloop van tijd wordt hier het rechte aan toegevoegd.Het verschilt per kind hoe snel het ronde overgaat in hetrechte. De huizen hebben nog een recht dak, een driehoeklukt vaak nog niet. Als de figuren op de op de grond staankomt er ook een verdeling in links en rechts.Soms komt er een lijn in het midden van het blad, de teke-ningen worden symmetrisch.Er wordt geoefend met links en rechts. Links en rechts isnog inwisselbaar, beide kanten zijn hetzelfde. In deze perio-des zie je ook mandala’s opgebouwd uit een cirkel of vier-kant met kruisende lijnen.

In de derde fase van vijf tot zeven jaar zie je vormgeving,voorstelling verschijnen.In deze fase opent zich geleidelijk een nieuw voorstellingsver-mogen, van een aan een bepaalde situatie gebonden geheu-gen naar een vrij ter beschikking staand geheugenbeeld. Hetkind neemt zich van tevoren voor wat het gaat tekenen. Hetkind kan nu een driehoek tekenen, hier moet het innerlijk eenvoorstelling van kunnen maken. Driehoeken zie je terug ineen dak, een muts, een romp, een boot( een omgekeerde

30 SEIZOENER

afgeplatte driehoek). De zon is in deze fase belangrijk,meestal staat hij in het midden van het papier, afgeplat doorde bovenrand. Vaak heeft de zon een gezicht, soms ooktanden als de tandenwisseling begonnen is.Naast symmetrische figuren verschijnen er ook symmetrischevoorstellingen. Sommige kinderen doen dit vaak anderenmaar een enkele keer.Ook komt er meer beweging in de tekening, spelende kinde-ren op schommels, glijbanen.De mens zet de voeten naar buiten en verschijnt soms enprofil.Rond het zesde jaar komen er vogels in de lucht en nog watlater vlinders.De tekeningen worden drieledig, mens, omgeving en huis. Tussen zes en zeven jaar gaat het huis wat eerst open,transparant was, dicht. De deur heeft een deurknop en er zijn ramen, soms met eenkruis erin ook wel met schuine gordijntjes en een. De schoor-steen staat recht op het dak.Aan het eind van deze fase is er een duidelijk boven enonder, een links en een rechts. Dat hoeft niet symmetrisch tezijn maar er is wel een zekere harmonie aanwezig. In hetmiddengebied verschijnt van alles.

De tekeningen die ik in de afgelopen weken op vrijdag hebzien ontstaan zitten allemaal in de tweede fase en hier endaar in een overgang naar de derde fase.Het is erg verschillend hoe vaak kinderen tekenen, sommi-gen elke dag, ook wel eens twee keer en dan ook nog thuis,

anderen daar en tegen alleen op tekendag. Vaak gaan kinde-ren samen tekenen, kijken bij elkaar, bespreken wat er ver-schijnt, besluiten als ze wat ouder zijn om hetzelfde te gaantekenen. De ene vrijdag vraag ik of ik er wat bij moet schrijven, deandere vrijdag ook weer niet.Vierjarigen bedenken ter plekke wat ik er bij moet schrijven.Oudsten zeggen regelmatig wat erbij geschreven moet wor-den, zij weten precies wat ze hebben getekend, al voor datze zijn begonnen.Naast de vierkante bijenwasblokjes gebruiken we in de klasook bijenwaskrijtjes en kleurpotloden.Het gebruik van de verschillende materialen is goed voor deontwikkeling van de fijne motoriek, o.a. voor het oefenen vaneen goede pengreep.Dik papier is prettig om op te werken en A-vier-formaat ishandzaam. Het papier is niet te klein en ze krijgen ook niet het gevoeldat het vel nooit vol komt.

Het belangrijkste vind ik dat de kinderen plezier hebben inhet tekenen en dat moet in de eerste plaats gestimuleerdworden b.v. met een zo,… dat ziet er even mooi uit!Door te tekenen is het kind in de gelegenheid iets wezenlijksvan zichzelf te laten zien, het biedt de mogelijkheid om ervaringen en emoties een plaats te geven.Kinderen moeten in alle vrijheid en ontspannen hun beeld -verhaal kunnen vertellen.

T E K S T : J U F G E R R I E

31SEIZOENER

Leven doen we in sociaal verband, leren

ook. In de interactie met anderen en onze

omgeving leren we. Gedrag is het uiterlijk

zichtbare deel van wie we zijn. In ons

gedrag komen we elkaar tegen. Dat geeft

ons de mogelijkheid om onszelf en de ander

te leren kennen. Gedrag is dan een uitdruk-

king van wie we zijn.

Bij het leren gaat het niet in de eerste plaats om hetaanleren van voorgeschreven gedrag, maar om hetaanreiken van gedragsmogelijkheden en gedragserva-

ringen, zodat ten allen tijde een eigen keuze beschikbaar blijftof beschikbaar komt en we niet alleen zijn wie we zijn, maarook ontdekken wie we zijn en worden wie we zijn. Dit geldt voor ons allemaal, kinderen en ouders.

Door ons kind naar de vrije school te sturen hopen we alle-maal, of gaan we ervanuit, dat we ons kind, via deze school,het goede of het beste bieden voor zijn of haar ontwikkeling.Of althans datgene wat het dichtst komt bij wat we ons kindtoewensen of menen te moeten aanbieden.

Hoewel de insteek daarbij heel verschillend kan zijn, hebbenwe dat als ouders van de vrije school gemeen. Maar maaktons dat nu tot een oudergroep, deze gedeelde intentie? Enzo ja, hoe dan?Vanuit ons mensbeeld, wereldbeeld of onze levensbeschou-wing vinden we kennelijk op de een of andere manier, en inmeer of mindere mate, aansluiting bij de antroposofie, ofvoelen we ons daarmee op enige wijze verwant of hebbenwe sympathie voor het gedachtegoed. Wel kunnen onze motieven dan nog heel divers zijn.

Wat biedt de vrije school dan aan ons kind? Of wat biedt devrije school ons als ouder, wat ons doet besluiten ons kinddaarheen te sturen?Naar ik aanneem vertegenwoordigt de school, of de antro-posofie, voor ieder van ons een aantal essentiële waarden,die we ons kind aan willen reiken of mee willen geven in zijnof haar ontwikkeling. Tegelijkertijd denk ik dat die waardennog heel persoonlijk ingekleurd, beleefd of gewaardeerd kun-nen worden. We bewegen ons in hetzelfde waardengebied,maar wel op een persoonlijke en subjectieve manier. Dat betekent gemeenschappelijkheid en tegelijkertijd verschil.

Waarden brengen normen met zich mee, leefregels,gedragscodes, (stilzwijgende) afspraken en soms taboes.De vraag is nu hoe dicht die normen bij elkaar komen of hoever die uit elkaar liggen. Normen zoals ze gelden in de persoonlijke leefsfeer en zoals we ze inbrengen op school.En zoals we ze verwachten op school. Van de school, vande leerkrachten, van de ouders, van de kinderen!? En als we met z’n allen zo’n waardengebied invullen, bewo-nen om zo te zeggen, wie of wat bepaalt dan welke normener gehanteerd mogen/kunnen/moeten worden? Het is niet vanzelfsprekend dat ze eenduidig en eensluidendzijn. Zeker niet. Wel kunnen ze uitnodigen tot gesprek, dialoog, meningsvorming en standpuntbepaling.

De schoolkrant nu probeert een schets en een beeld tegeven van wat er op onze school zoal te doen is, gebeurt enaangereikt wordt en hoe dat vorm krijgt en zichtbaar wordt.En hoe we elkaar daarbij ontmoeten en tegenkomen.Fragmentarisch, dat kan niet anders.

De schoolkrant zou ook graag een reflectie geven op hetschoolleven en schoolgebeuren. En daarmee een stapje verder gaan dan het uiterlijke gedrag en het zichtbare.Hoe kijkt u aan tegen het vrije school onderwijs? Watbeweegt u op schoolgebied? Wat houdt u bezig en roeptvragen of uitdagingen op? Daarom zouden we graag u alsouder direct willen betrekken bij de inhoud en vormgevingvan onze krant. Geef uw reactie, ideeën, suggesties, mening,feedback of kom met een spraakmakend artikel of een bijzonder thema. Doe mee aan de schoolkrant. U bent vanharte uitgenodigd.

W I L L I E V A N D E R K O L K

Ouder van de vrije school

Jij bentouder vande vrijeschoolIk ben ouder van de vrije school

Wij zijn ouders van de vrije school

32 SEIZOENER

De nieuwe eerste klas!

wat minder speelgoed en er zijn ook andere materialen.Maar er worden nog hutjes gebouwd, of een boot. Er wordtgevingerhaakt, een knikkerbaan opgebouwd en een dorpjemet kleine blokken. Er wordt verkleed, Memory gespeeld ensommige kinderen trekken zich helemaal terug in een mooietekening.Lang leve het gewoonteleven uit de kleuterklas! Wat kunnenze nog heerlijk spelen en zijn een poosje niet afhankelijk vanwat juffie aanbiedt. Het is ook noodzakelijk om een even-wichtige opbouw in de ochtend te hebben en eigen initiatie-ven te kunnen ontplooien. Een gesprekje met juffie kan danook, en het uitwisselen met die klasgenootjes die uit eenandere kleuterklas komen. Na ongeveer 3 kwartier wordt er opgeruimd en ook dit isgeleerd en gepraktiseerd in de kleuterklas. Toch blijft het voorsommigen ook een klus, want de chaos moet gekanaliseerdworden en dat vraagt wat wilskracht en richting.Maar dan volgt het verhaal waar alle kinderen weer vangenieten.Na het eten speelt klas 1 alleen buiten. Het is prettig om hetplein voor ons alleen te hebben. Op dinsdag, als de dag tot15.00 uur duurt, is er ook de pauze van 13.00 – 13.30 uur,waarin ze met de hogere klassen samen zijn.Tot mijn verrassing voegen de eerste klassers zich vanzelf-sprekend in die grote groep. Er is geen angst, er hoeft geenkind aan de hand te lopen en ze spelen volop met de grotekinderen waarvan ze allerlei nieuws leren.Na het buitenspelen zouden nog twee vaklessen moeten volgen, maar door de verschoven pauze van 11.00uur lukt dit nog niet exact. Er zijn verschillende activiteitenzoals vormtekenen, tekenen, franse les van juf Anne, muziekvan meester Kristian of nog werken in het schrift om eenopdracht uit de periode af te maken.In de komende weken gaan deze activitieiten uitgebreid wor-den met schilderen en handwerken als vaklessen.

Voor mij als remedial teachter/intern begeleider is deze klasnatuurlijk een nogal andere uitdaging als het werk wat ik totnu toe deed. Ik geniet met volle teugen!

33SEIZOENER

KLAS 1

Elke morgen twee aan twee in de rij naar boven. Jassenuit, schoenen tegen het ronde rek waar je zo leuk nogeven naar beneden kunt kijken. Soms zien ze nog een

kleuter en roepen enthousiast naar beneden. Eigenlijk willenze zeggen: zie je me wel? Ik ben nu boven hoor, maar ik benje nog niet vergeten! Daarna de klas in, juffie krijgt een handen de tas met broodtrommel en drinkbeker gaat in de kast.En dan, ja, op je stoel achter je tafel en het programma gaatbeginnen.Eerst het ochtendlied (Stralend stijgt de zon omhoog…) ende spreuk. Daarna een reeks vingerspelletjes en liedjes metals hoogtepunt ‘Ik zei er van Jaap, ik zei er van Jaap, ik zeier van Japie sta stil... Dan lopen en huppelen ze allemaaldoor de klas en staan bij ‘stil’ op allerlei plaatsen in de klasstil. Dit kunnen ook bijzondere plaatsen zijn! Dan volgen nogeen paar klapspelletjes waarbij met name aandacht is voorde symmetrische motoriek.Voor mij als juf ook een heerlijk dagbegin; ik zie ze vaardigerworden!Na dit beweeglijke deel volgt een half uur periodeonderwijs.De eerste drie weken was dit de taalperiode. Al spoedig ont-stonden de eerste letterbeelden waar letters uit getoverdwerden en oefenden de kinderen de rechte en ronde vormenop de schoolbordjes en op papier.Het stil zitten op je stoel, luisteren, meedenken, vinger opste-ken om een antwoord te geven, alles was wel én niet nieuw.Want in de kleuterklas moestje ook stil zitten in de kring en op je beurt wachten om teantwoorden.De gretigheid om nieuwe dingen te leren is groot. Als er eenletter geoefend wordt al schrijvend in de lucht of al luisterendzijn alle kinderen betrokken en zoeken mee waar in de klasiets te vinden is dat begint met een K. En ja hoor: kast, krijt-jes, ketting, kopje, koning, kikker en nog veel meer.Het samen zoeken, nadenken, benoemen, schrijven en teke-nen gebeurt met enthousiasme en concentratie.Maar dan, om ongeveer 9.30 uur, is de concentratie wel eenbeetje op. Er gaat ‘gewoon’ gespeeld worden, net als in dekleuterklas. Nou ja, bijna net als in de kleuterklas, want er is

In de Seizoener van juni 2009 staat een prachtige foto van de oudste kleuters op de trap in

de hal van de school. Ze zijn klaar voor de eerste klas en Marlies beschrijft in haar artikel zo

mooi het verschil tussen oudste en jongste kleuters. En nu, een paar maanden later, lijken

ze al helemaal gewend aan hun nieuwe plek in de school: 20 eerste-klassers!

Stemstudio Lies van der Bij

Zangles voor volwassenen enkinderen (v.a. 8 jaar)

info : Lies van der Bijtel. : 0592 – 405775mail : zingendheelworden@home.nl

35SEIZOENER

Het r-t-werk, dat ik jaren gedaan heb, werd de laatste tweejaar minder omdat het i.b.-werk steeds meer tijd ging vragen.De taken van een intern begeleider zijn de laatste jarensteeds explicieter geworden en een school is ook gebaat bijeen intern begeleider die naast de schoolleider vooral hetstuk van de leerlingenzorg voor zijn/haar rekening neemt.Ik heb dit werk zeker met plezier gedaan maar realiseerdeme steeds meer dat het directe werken met de kinderensteeds meer op de achtergrond raakte. Ondanks het feit datik alle kinderen van de klassen 1 t/m 6 twee keer per jaarzag voor de leestoetsen, en een aantal kinderen vaker omdatze r.t.-periodes volgden, bleef de wens in mij aanwezig ommeer met kinderen te kunnen werken. Het kostte even tijd voor mij duidelijk werd dat de vraag vooreen nieuwe leerkracht voor de eerste klas ook een vraag aanmij kon zijn. Maar het ‘viel me toe’, en ik ben heel erg in mijnnopjes met mijn nieuwe ‘baan’!Op de dinsdagmiddag en woensdag zal meester Kristian

voor de eerste klas staan. Ik wil graag op de woensdagen deopleiding afmaken die ik vorig jaar begonnen ben, de oplei-ding tot intern begeleider.Past dit dan bij mijn huidige functie als klassenleerkracht?Zeker wel, want de modules voor het komende studiejaarzijn Gedragsproblematiek, Het jonge risicokind, Reken- enTaalproblemen. Ik denk dat het voor mijn werk als klassen-leerkracht een verrijking zal zijn om zowel in de praktijk als inde theorie me met deze thema’s bezig te houden.Daarnaast merken Kristian en ik hoe prettig het is om samenover de klas te spreken en voor te bereiden. Twee mensenzien meer dan één, en voor de kinderen is meester Kristian aleen vertrouwde persoon; de afgelopen weken hebben weals team in de klas gewerkt op de dinsdag en de woensdag.Deze veelbelovende eerste klas zal zeker nog terug komen inde Seizoener; we laten weer van ons horen!

J U F M A R G R I E T

Als peuter maakte ik eens kaarsen van bijenwas. De geur en de structuur van de was is me mijnhele leven bijgebleven. Op 4 mei 1980 werd ik

geboren in Harderwijk. Na de MAVO volgde ik de oplei-ding MEAO. Het economische, administratieve karaktervan de opleiding paste niet zo bij mij. Vervolgens dePABO aan de Hanzehogeschool in Groningen. Dat wasleuk, dat was leerzaam! Weer een stapje verder. In hetschooljaar 2007-2008 werk ik op de openbare basis-school de Valkenhorst. Elke dag liep ik vanaf het stationnaar de school waar ik les geef. Onderwerg trekt eenmooi, natuurlijk, houten gebouw mijn aandacht. Daar wilik een keer binnen kijken, denk ik. In januari van dit jaarbegon ik met invallen in klas 2 en 4. Het gedachtegoedvan de Vrijeschool spreekt me erg aan. Nu, 25 jaar later loop ik op school de ruimte binnen metleermiddelen en daar zie ik de rechthoekige gele stukjesbijenwas. Ik zie ze niet alleen, ik ruik en voel ze ook. Hetvoelt goed hier, het voelt vertrouwd.

M E E S T E R K R I S T I A N

Meester Kristian stelt zich voor...

36 SEIZOENER

In de zomer van 2008 bereidde ik me voor

op de vierde klas, dus las ik achtergrondarti-

kelen, ‘deed’ een weekje zomercursus in

Zutphen en maakte tenslotte een jaarplan-

ning met alle te geven perioden.

Aardrijkskunde-geschiedenis plande ik

ergens achterin het schooljaar. Dat leek me

het beste moment, omdat er nogal wat ‘jon-

kies’ in mijn klas zitten die pas aan het eind

van de vierde klas 10 jaar zouden worden.

In de ontwikkeling van het kind is dat een belangrijkmoment. Er moet een evenwicht gevonden worden naeen breuk. Die breuk is: ik en de wereld zijn twee! Er is

een ‘binnen en een buiten’. Daarvoor dreven ze nog mee opde stroom van: zo doen we dat met elkaar. Nu zoekt hetkind zelf zijn weg. Met het vak aardrijkskunde-geschiedenisleert het kind begrijpen hoe de wereld om hem heen gewor-den is uit het verleden. Dit eerst nog met betrekking tot denaaste omgeving.

En dan moet je als juf een keuze maken waar je op wilt wij-zen. Dat dit voor mij bepaald geen makkelijke opgave wasmag blijken uit de opsomming van alle activiteiten die wehebben gedaan. Drenthe ligt mij zeer na aan het hart. Hetheeft een prachtige uitgestrekte natuur en kent nog echtestilte. De bodem is één grote schatkamer vol (pre)historischesporen en voorwerpen. Ooit vond ik op m’n eigen erf een

strijdbijl van wel 3500 jaar oud. Die moest zeker mee naarschool. Maar ook boven de grond zijn deze sporen overalnog te vinden, denk alleen maar aan de 52 hunebedden diedeze provincie telt.

Het doel voor deze periode beschreef ik als volgt: De leefomgeving verkennen (Assen en Drenthe) in ruimte entijd aan de hand van kaarten en plattegronden en metgebruikmaking van legenda en register in de atlas. Verdernatuurlijk topografie en ontstaan van Drenthe, een tijdsbalkvanaf de ijstijd, de ontstaansgeschiedenis van de stad Assenvanaf 1259 en het verhaal van de familie van Valkenstijn(1870).

Bijna zes weken lang zijn we ondergedompeld geweest in deontstaansgeschiedenis van de provincie Drenthe en van deplaats waar onze school staat, Assen. Wat toonde de klaseen enthousiasme en een werklust. Geweldige ideeën voorhet maken van een plattegrond van Drenthe mondden uit ineen maquette, compleet met hunebedden, oerbewoners inschapenvachten, stenen bijlen, everzwijnen, vuurplaatsen,veenmoeras, de Hondsrug, kleine riviertjes enzovoort.Geïnteresseerd luisterden de ouders naar de verschillendepresentaties over de oude geschiedenis van Drenthe. De kin-deren hadden zich speciaal hiervoor verkleed, passend bijhet onderwerp waarover ze vertelden. Het principe van de

Periode aardrijkskunde-geschiedenis in de vierde klasen hoe deze nog een ‘staartje’ kreeg in de vijfde klas

37SEIZOENER

KLAS 4

bouw van een hunebed werd met stokjes en steentjes gede-monstreerd, terwijl een ander deftig gekleed groepje iets overde adel van Assen vertelde. Acht groepjes en dus ook eenacht keer roulerend publiek. Er werd een klein bundeltjegemaakt waarin zelfgeschreven avontuurlijke verhalen uit detijd van de prehistorie.

We zijn de periode en daarmee het schooljaar geëindigd meteen prachtig verhaal over de wijk Assen Oost. Onze schoolis in deze wijk gebouwd, tegenover de plek waar eens eengroot oud landhuis stond, het landgoed ‘Vredeveld’. Datwerd in 1966 afgebroken, palen in de grond markeren deplaats waar het heeft gestaan. De oprijlaan ligt er nog net zobij als in 1648, de tijd waarin het werd gebouwd, al zijn deoude bomen reeds lang geleden vervangen door jongerebomen. De laatste adellijke bewoners waren Louise enAugustinus van Valkenstijn. Zij hebben het landgoed ruimveertig jaar bewoond. Al gauw stond het niet meer alsVredeveld, maar als landgoed Valkenstijn bekend. Het waseen zonderling stel volgens de Assenaren, dat beslist geenpottenkijkers op het erf duldde. O wee wie zich te dicht in debuurt waagde .... Augustinus loste regelmatig waarschu-wingsschoten met z’n jachtgeweer of liet de honden los.Welk geheim droeg dit echtpaar toch met zich mee? Zou zijwerkelijk een buitenechtelijke dochter van koning LodewijkBonaparte zijn? En dan die onderaardse gang, van het land-goed naar het centrum van de stad. Hij smokkelde natuurlijk,waarom anders die tunnel!

In de laatste week bezochten we de plek van het landgoed.Eerst een stukje door het bos, dan via een bruggetje over degracht en tenslotte, best een beetje griezelig, langs de graf-tombe waar Louise en Augustinus nog altijd liggen begraven.Het wordt gesierd door een opvallend gietijzeren graftekenen het is de enige particuliere begraafplaats van Assen.Met gesloten monden, kijkend door half dichtgeknepen ogenwandelden we over de oprijlaan, luisterend naar de wind enverder niets dan stilte. Sommigen probeerden zich het jaar

1870 voor te stellen. Wat een bijzondere verbinding met degeschiedenis uit de omgeving.

Een dag later kwam de uitnodiging vanuit de wijkcommissieom als school iets te presenteren voor het wijkfeest van 12september. Het “toeval” wil dat Assen dit jaar 750 jaarbestaat en bovendien 200 jaar geleden stadsrechten ver-kreeg van koning Lodewijk. Precies die periode waarover wezoveel geschiedenisverhalen van Assen hadden gehoord! Ikwist het van tevoren werkelijk niet! Mijn oud-collega Katja heeft eens een script geschreven overhet landgoed. We hebben het aangevuld en bewerkt voor 27kinderen, klaar om in te studeren. Klas vijf begon dus met een periode toneel. De opvoeringwerd ergens midden op de dag gepland, te midden van hetfeestgedruis. Mijn idee direct aan het begin van de dag tespelen werd afgewezen, omdat de burgemeester dan eentoespraak zou houden. Op dat moment kwam de ingevingom de burgemeester een rol in ons toneelstuk aan te bieden,zodat hij het feest toch kon openen en wij op het voor onsmeest rustige tijdstip konden spelen. Vlak voor de zomervak-antie kregen we een telefoontje. Burgemeester Heldoornheeft de uitnodiging voor een rol in het toneelstuk aangeno-men. Een oorverdovend gejuich was het antwoord van deklas.Gisteren was het zover. Ontroerend zoals ze speelden, mijnvijfde-klassers, samen met de burgemeester van Assen, vooreen groot Assens publiek.

Graag wil ik eindigen met een zeer gemeend woord vandank aan zoveel enthousiaste, hardwerkende vijfde klasouders. Zij hebben de kostuums pasklaar gemaakt, hetdecor vervoerd en opgebouwd, helpen omkleden, een heer-lijke traktatie verzorgd, toneelmuziek gespeeld en na afloopalles nog weer opgeruimd. Dat had ik alleen nooit voor elkaargekregen.

T E K S T : E L L E N B O E R M A

juf klas vijf

38 SEIZOENER

In deze interview-reeks hebben we al een

aantal oudgedienden en nieuwelingen op

school gehad. Dit keer Carin, die ook alweer

geruime tijd ( full time vanaf 1999 ) als leer-

kracht meedraait; Koen, die vanaf de eerste

klas tot nu in de zesde bij haar in de klas zit

en zijn ouders Johan en Marianne, die eerst

hun oudste dochter Noortje op de Vrije

School hadden, daarna Koen en dan nog

jongste dochter Marijke. Ook Noortje heeft

bij Carin in de klas gezeten, Marijke zit nu bij

Magda in de derde klas.

CarinCarin is geboren in Alphen aan de Rijn, waar haar vaderhoofd van een school was.Haar ouders zaten allebei in het onderwijs, dus je kunt welspreken van erfelijke belasting. Toen ze vijf jaar was verhuisden ze naar Twente, waar ze bijhaar vader op school kwam, de Havo en uiteindelijk ook dePedagogische Academie deed. In 1883 behaalde ze daarhar diploma. Een vriendin nam haar een keer mee naar een Vrije Schoolen daar had ze ineens de realisatie:‘Dit is het, dit is bezield onderwijs.’ Een ervaring die velen,leerkrachten en ouders, zullen herkennen. Dus ging ze nog

een 1-jarige opleiding voor het Vrije School onderwijs volgenin Zeist.‘Het feit dat dat in die jaren nog ‘Herscholing’ heette zegt weliets over de Vrije school van 25 jaar geleden, vind je ookniet? Tegenwoordig heet het toch: bijscholing of applicatie-cursus. Klinkt echt anders, haha’

Dat gedaan hebbende, aarzelde ze nog om gelijk als leer-kracht aan het werk te gaan.Eerst ging ze werken in een boekhandel in Hengelo. In dietijd leerde ze ook Jan kennen, de vader van haar kinderen.Ze kregen drie kinderen: zoon Olle, dochter Majlis en zoonPontus; alleen de laatste woont nu nog bij haar thuis.Jan deed de Sociale Academie en daarna gingen ze op deMichaëlshoeve in Brummen werken, een antroposofischinstituut voor geestelijk gehandicapte kinderen. Carin ging

Interview

Carin Buijsman, Koen Baas en zijn ouders

39SEIZOENER

INTERVIEW

daar 1 dag in de week werken op de school die bij het insti-tuut hoort (nu de Lans). In 1990 verhuisden ze naarAppelscha, omdat Jan op OlmenEs ging werken, toen netgeopend. Olle en Majlis gingen naar de Vrije School inAssen. Vanaf 1996 deed ze veel invalwerk op de school, in alle klas-sen. In 1999 kon ze fulltime op school komen werken. Zevond eerst dat haar kinderen nog wat jong waren, Pontuswas vijf, maar ze had het gevoel van: het is nu of nooit, endus begon ze dat jaar in de tweede klas.De twee jongste kinderen zaten dan toch ook op dezelfdeschool, een logistiek probleem minder. Jan en Carin zienelkaar nog regelmatig, maar hun wegen scheidden zich in2000.

Nu heeft ze voor de tweede keer een klas naar de zesdegebracht. Hoe het volgend jaar zal gaan is nog lang nietzeker, in een jaar kan veel gebeuren, zoals zeker het afge-lopen jaar aangetoond heeft. Maar ze heeft er vertrouwen indat er met het aantreden van Tonneke weer rust op schoolkan komen, en dat ze zich vooral kan weiden aan de afron-ding van het lagere school traject van de kinderen uit haarklas.

Voor Carin is de magie van het contact met de kinderen nogaltijd de basis van haar motivatie en inspiratie in het school-werk. Nu ze al wat langer meeloopt ervaart ze ook dat, dooralle veranderingen in de loop van de tijd heen, de grondslagvan het leerplan heel erg klopt.Heemkunde in de derde, breuken in de vierde, meetkunde inde zesde, om maar wat te noemen. Het ‘gekloek’ in de eer-ste, broodbakken, spelen, enz., tot de serieuze gesprekkenin de zesde, elk jaar heeft zo haar charme. Dat je meegaatmet die hele ontwikkeling van de kinderen is voor haar net zobelangrijk als het is voor hen om een vaste begeleider in dieontwikkeling te hebben.

Zou ze niet iets anders willen doen in het onderwijs dan les-geven, wordt haar natuurlijk met enige regelmaat gevraagdnu ze wat ouder is en meer ervaring heeft. Maar daar heeftze nog geen belangstelling voor. Juist wat ouder zijn enmeer ervaring hebben geeft veel in het lesgeven. Je schietniet zo gauw meer in de stress als het niet zo goed gaat meteen kind, je ziet beter dat ieder kind zo zijn eigen rijpingsmo-menten heeft; en je beseft dat, op een heel leven gezien, deschool toch maar een beginnetje is. Relativeren heet dat.Direct voor haar ligt de taak om voor ieder kind in haar klaste kijken wat de beste voortzetting is na de lagere school.Voor de een direct duidelijk, voor de ander is het zoekenen denken: waar komt deze leerling het best tot zijn of haarrecht?

Haar wens voor de school is vooral dat het een vreugdevolleschool blijft waar het goed werken is, wat voor haar goedverwoord wordt in de Grondsteenspreuk.

Worden en mogen zijn wie je bent, daar gaat het voor haarom, voor de kinderen, de ouders en ook voor de leerkrach-ten. ‘En daar zijn we niet slecht in, hier in Assen!’, besluit ze.

KoenKoen ken ik al wat doordat hij bij mijn dochter in de klas ziten ze nog al eens met elkaar spelen. Dat wil nog niet zeggendat het interview met hem gemakkelijker is. Koen heeft, inieder geval op het moment van het interview, niet zoveel tevertellen.

Hij heeft het erg naar zijn zin op school, en vindt eigenlijk allevakken erg leuk. Als ik hem vraag naar voorbeelden noemthij de geschiedenis van de Grieken en de Scandinavischemythologie die hij erg interessant vond.

De Olympische Spelen waren voor hem dan ook wel eenhoogtepunt in het schoolleven.Wat hem opviel bij het schoolreisje naar Delft was dat eenjongen uit de klas roeispanen bij zich had waardoor ze meteen daar aanwezig vlot konden varen.

Na de zesde klas is het plan dat hij naar het Nassau-collegegaat, net als broer Jochem en zus Noortje. Ook daar zal hetwel goed komen met Koen!

40 SEIZOENER

Johan en Marianne werken allebei in het

onderwijs. Johan op een basisschool en

Marianne als docent klassieke talen op het

Nassau-college. Ze wisten als leerkrachten

wel wat over de Vrije School, maar waren

verder niet erg bekend met het anthroposo-

fische gedachtengoed.

Oudste dochter Noortje en daarna Jochem gingen danook naar een reguliere basisschool. Jochem deed hetdaar prima, maar Noortje was daar duidelijk niet zo

op haar plek. Omdat ze toch wel de meerwaarde van hetVrije Onderwijs zagen, besloten ze na lang aarzelen en over-wegen tenslotte toch dat de Vrije School voor Noortje hetproberen waard was. Johan twijfelde nog het langst of zewel de juiste beslissing hadden genomen, maar was na eentijdje ook volledig om. Noortje begon in de vijfde, bij Carin.Dat beviel zo goed, Noortje werd thuis ook veel positiever,dat het vanzelfsprekend werd dat Koen en Marijke ook naarde Vrije School zouden gaan. Over Koen nog: Koen hoefdeniet te werken bij Madoe, i.t.t. tot veel kleuteronderwijs in dereguliere sector.

Marianne en Johan zijn duidelijk allebei nog steeds enthousi-ast over het Vrije Onderwijs. Omdat ze zelf ook als leer-kracht werkzaam zijn kunnen ze des te beter de verschillenmet het reguliere onderwijs beoordelen. Marianne noemt b.v. het handen geven bij binnenkomen enweggaan: dat je even met iedere leerling contact maakt ensignaleert hoe het met hem of haar is op dat moment.

Johan noemt dat hij vind dat er beter geluisterd wordt naarde ouders, en dat de oudergesprekken over veek meer gaandan het leren, en dat in die gesprekken ook veel meer con-sistentie zit dan bij de oudergesprekken op een reguliereschool, zoals hij die uiteraard zelf ook heeft. Johan vertelt dat hij bij zijn eigen handvaardigheids lessen in

zijn vijfde klas ( groep 7 dan ) afgestapt is van: elke vrijdagiets nieuws en het moet in 1 middag klaar. Wat kun je in 1middag nu helemaal doen als het bv gaat om iets weven?Daar kun je beter twee maanden lang de vrijdag les aanbesteden.

Maar meer nog dan afzonderlijke zaken is het vooral de helesfeer op school en de houding van de leerkrachten die ze alserg positief ervaren. Het zijn niet twee partijen – de leerkrach-ten en de ouders – die min of meer tegenover elkaar staan,maar het is meer een driehoek ouder-leerkracht-kind. (Ikbedenk nu opeens dat het idee van deze serie ‘drieslag’interviews waarschijnlijk daardoor bij mij opgekomen is). Drie bondgenoten die samen de schoolloopbaan van hetkind zo goed en plezierig mogelijk vorm willen geven.Een kind is op school doorgaans anders dan thuis, en datvereist goede communicatie, met het kind als zelfstandige enmondige gesprekspartner.Ook de houding: ‘Als het niet kan zoals zou moeten, danmoet het maar zoals het kan’ ervaren ze als heel positief. En dan nog de betrokkenheid bij school: het schoonmaken,de feesten, enz. En in hun geval ook heel plezierig dat devakanties synchroon lopen!

Hun wens voor de school: dat er nu rust in de organisatiekomt, zodat het college zichzelf en het onderwijs verder kanontwikkelen, en de kinderen de ruimte hebben om te groeien!

C E E S B O N H O F

Interview

Johan Baasen MarianneDen Teuling

41SEIZOENER

Het handige is: Ik ben zelf Duitse en ik heb veel liefdevoor en plezier in mijn Duitse moedertaal. Ik woon nusinds vijf jaar in Nederland, en als ik de Duitse taal

hoor, ben ik diep in mijn hart geraakt van warmte en somseen beetje heimwee. Zo werkt dat met de taal – het is eenbeetje zo als de lucht, die je ademt: Je bent je er niet zobewust van, maar als je het ergens anders ruikt, dan voel jeje meteen weer in die wereld verplaatst.

Ik ben opgegroeid in Bad Honnef aan de Rhein, een mooiklein stadje tussen zeven kleine bergen – het Siebengebirge.Om te studeren ben ik naar Keulen verhuisd: eerst voor hetexamen als lerares voor de basisschool en daarna verdervoor het diploma pedagogische wetenschappen.Vanaf mijn jeugd heb ik al met kinderen en jongeren gewerkt,eerst als vrijwilliger in het jongerenwerk, daarna als freelancerin het buitenschoolse onderwijs voor jonge mensen (zelfont-plooiing, participatie en meidenwerk) en vervolgens als peda-gogisch medewerkster en manager van een cursuscentrumvoor buitenschools onderwijs. Van daaruit heb ik vaak bijscholingen voor professionals in de jeugdzorg gegeven inmijn specialisatie seksespecifieke pedagogiek. Maar sinds een paar jaar heb ik mijn leven en mijn werk eennieuwe richting gegeven. De omslag kwam tijdens een reisvan 3 maanden, waarin ik in m’n eentje in Scandinaviëgewandeld heb. Hier heb ik steeds meer de rijkdom van delangzaamheid ontdekt, de inspiratie vanuit de natuur, dediepte in jezelf als het om je heen minder druk is, en de groteliefde die je in jezelf kunt ervaren als je een bent met dewereld. Aan het einde van de reis heb ik mijn huidige manJeroen ontmoet: een Nederlander. Zo ben ik na een tijdje inAssen komen wonen, samen met hem en zijn twee zoonsNiek en Roel (die ook naar de vrije school gingen). Het veranderingsproces in mijn werk duurt nog steeds voort:Na een opleiding als spiritueel helper ben ik nu bezig meteen opleiding als core-energetisch therapeut. Ik hebinmiddels in Assen een praktijk voor begeleiding en coachingmet lichaam en ziel (Golfbewegingen). Naast het therapeuti-sche werk voor volwassenen wil ik ook begeleiding van

jongeren met gescheiden ouders aanbieden… en ik geef numet veel plezier de Duitse lessen aan de Vrije School – voormij nieuw, maar ook iets dat aansluit bij mijn wortels: mijnexamen als basisschooljuf, mijn eigen taal en de erfenis vanmijn moeder die ook juf was. Dus: mijn voeten op de grond, werken met de mens: het kind,de puber, de volwassene vanuit mijn liefde en mijn passie. En waar ik nog meer van hou: Cello spelen en zingen, wandelen, tijd voor mezelf, tijd met mijn man en mijn gezin,lichaamswerk, dansen en me openen voor het zijn.

T E K S T : R E G I N A R A U W

Guten Tag, mijn naamis Regina Rauw Vanaf dit schooljaar ben ik altijd op dinsdag in de vrije school te zien want dan geef ik lessen

in de Duitse taal aan klas 3, 5 en 6.

42 SEIZOENER

43SEIZOENER

����������� ������� ������������������������������������� �!"�

����������� ������������������������������ ������������� ����������������������� ��������������� �������� ���

�������������������������� �������� �������

������ ��� �������������������������������� ��������

������������������ ������������ ���

Hebt u ons al gevonden?Authentiek Indonesisch eten • Gezond en lekkerGezellig en ongedwongen • Restaurant-afhaal-catering-zaalverhuur

XAPOEParkeerplaats achter Harense SmidOude Molenstraat 32a. Tel: 0592 – 309424

www.xapoe.nl

Openingstijden Restaurant: Di t/m zaterdag: 17.00 – 22.00 uur. Zat:12.00 – 22.00 uur

Dé ambachtsman voor al uwonderhoud en verbouwingen

Kleine renovaties en timmerwerk. Het maken en plaatsen van deurenen kozijnen. Klein en groot onderhoud. Ook voor al uw metselwerk.

Gespecialiseerd in het werken met natuurlijke materialen.

Pieter Venemakade 115 9605 PM Kiel-Windeveer