16
Ŷ@3YCĂ8រ8CmCǬ&< ស�&មយុវជនជន�តិĈើមǫ&តិចកម� ɴ�ត់�ǫអង់Ā�សǤ k ƛơƱƙ សុីǭ� kŲǑវ�នបĂើត�ើងȺយŪុម យុវជនជន�តិĈើមǫ&តិចកម� Ǚប់ǣំងពីំ~~ និង �នចុះប³ី�9ªវ�រ�ŪសួងមǴś�Ŗទី~ ģសីǴ ំ ~~ Ⱥយ�ន�រǖំųថវ�ពីអង�រ ហិនរ�ចបូល (Heinrich Boll Stiftung) ŶǙំ�កម� និងមូលនិធិ McK- nightv សមាគម{វជនជនជាតិ�ើមភាគតិចbមùăជា Cambodia Indigenous Youth Association ŷ[តិបŲŶ�ំ*�ស ឆ�ាំទី០២ �ខ០១ �មិថុនា ឆ�ាំ២០១២ ទC¦7@ÂC័= ĒC$$<¡ Ǭ3Yǔ ជន�តិĈើមǫ&តិចរÄង�ំ រុង�aង រÃកចƍើន និងǶច�រǪរ អតស�ʲ2 វបធមn ŶŜ2ី ធនǦនធម�តិ និងសិទិv Ŷ�Ŷមូលយុវជនជន�តិĈើមǫ&តិច�ំងពីរĕទ �ល កំពុងសិកǼ �;ំĔ- និង�ǣមប�Ǿÿត Ĉើមីក�ង ប�Ǿ-.qរÄង�ំមួយv . ជួយǖំųសហ&មនoជន�តិĈើមǫ&តិច ក�ង�រǦǧ�រ Ǫរ និងĐ¥ើV¢�នសុវតិǫព.ីធ�ី និងធនǦនធម�តិ Ⱥយ បĂើន�រទទួល�ន�រIJ�ំសុ%ǫព �ររកǼជីវǫពរស់�ពិĝស អតស�ʲ2 .ូច� ទំ�ៀមទ�öប់ŶŜ2ី ជំ�a និងǫ��Ĉើមv ទិǰជន�តិ�ើម�គតិចកម�ǚំ ~..................... វÂǰទដី6�ី�'ុំ�Ėរ.............................................. ម�សនិ�ត�ំǚំរបស់ស�គម.........................Ł�ងយល់ពីǶ�ûន និងជន�តិ�ើម�គតិច គំɊង ILT.......................................................... �វតិភ�ំȺះŪមុ.............................................. ដំČើរǔរចុះប³ីដីសម^D�ពជន�តិ�ើម�គតិច... Ł�ងយល់ពីច�ប់�តិ�ក់ទងនឹងជន�តិ�ើម�គតិចទំព័រ ~១ ę`$$<CmCĖ¤ង+7Ǜ3YĈ`<ǫ&3Y)ɧ$<©Ǜ ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម ចƍៀង............................................................ ķនទីǶ�ûន.............................................. ទំព័រ ១~ ១៦ ក�ងW�ស.qអធិកǶធមǧŖទី ~ សីǴ ~ �ះទិǰអនរ�តិជន�តិĈើមǫ&តិច ពិ;ព ɋក�ើក ទី ŲǑវ�នʄរព�Đ¥ើ �ើងទូ�ំងពិ;ពɋក �ល�នជន �តិĈើមǫ& តិច កំពុងរស់v ចំİក� Ŷďសកម�វ�- ទិǰ�ះ&\ �រʄរព�Đ¥ើ�ើង�ើកទី Ēើ&ិតǙប់ពី�~~ មកv ំ�ះទិǰជន�តិĈើមǫ&តិច�កម� ŲǑវ�ន ʄរព�Đ¥ើ� វ�ទǻលrយ បlុន Ǯʳនី ហlុន Łន Ėមត źុកĖមត់ ÿត កំពង់Ǚម Ⱥយ�ន�រចូលរួមព Sក Kតម ស_ស គ(់ រ.�Ǖធិ�រ តំ�ង .q%ង់%ស់ SកKតម � សុǩǮʳ រ.មŵីŪសួង អ;ិវ0នoជនបទv ក�ងɃះ �រកq�ន�រចូល រួមព តំ�ងសហ&មនo ជន�តិĈើម ǫ&តិច មžីǮជ �រ និងតំ�ង Ő&ូ អ;ិវ0នo និងអង�រសងម សុីវ�លǧǧǭ�ងƂើនកុះករ �លĐ¥ើ V¢កម�វ�ធី�ះ �ន់ıអlូអរ%ុសពីធម�ǣv �លពីំ ~ ស�&មយុវជនជន�តិĈើម ǫ&តិចកម��អ�កទទួល%ុសŲǑវក�ង�រ�ៀបចំទិǰ ទិវាអនòរជាតិជនជាតិ�ើមភាគតិចxិភxʜbŷើbទ ÃÊ និfŷើbទ Ê ʸbមùăជា អ�កចូលរួមមកពី�îបrនē�ងyក�ងទិǰជន�តិĈើមǫ&តិច�ÿតកំពង់Ǚម រូបǫព សុីǭ�

Semester Newsletter (2012)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

How are Cambodia Indigenous Peoples Living?

Citation preview

Page 1: Semester Newsletter (2012)

វតិស បរបស់ស គម

ស�គមយុវជនជន�តិ ើម គតិចកម�� �ត់� � អង់ ��ស C៉IYA សុី �� ៉ �វ�នប ើត�ើង យ �ុម យុវជនជន�តិ ើម គតិចកម�� ប់ ំងពី���ំ២០០៥ និង �នចុះប ី�ផ�វ�រ� �សួងម �� �ទី០៨ �សី ���ំ ២០០៨ យ�ន�រ ំ �ថវ��ពីអង�រ ហិនរ�ចបូល (Heinrich Boll Stiftung) � ំ�កម�� និងមូលនិធិ McK-night។

សមាគមយុវជនជនជាតិ�ើមភាគតិចកមជាCambodia Indigenous Youth Association

ឹតិប �ំឆ�ស

ឆ�ាំទី០២ ��ខ០១��មិថុនា ឆ�ាំ២០១២

ទស នវស័យ

សកកម

តិ

ជន�តិ ើម គតិចរង�ំ រុង�ឿង រកច �ើន និង ច�រ រ អតស��ណ វប� ធម៌ � �ណី ធន នធម��តិ និងសិទ�ិ។

១. ��� �មូលយុវជនជន�តិ ើម គតិច�ំងពីរ �ទ ��ល កំពុងសិក� �ភ�ំ �ញ និង� មប�� �ត ើម� ីក�ង ប��ញដ៏រង�ំមួយ។

២. ជួយ ំ �សហគមន៍ជន�តិ ើម គតិច ក��ង�រ �រ រ និង ើឲ� �នសុវតិ ពដីធ�ី និងធន នធម��តិ យ

ប ើន�រទទួល�ន�រ ��ំសុខ ព �ររក� ជីវ ពរស់� �ពិ �ស អតស��ណ ដូច� ទំ�ៀមទ��ប់ � �ណី ជំ�ឿ និង �� ើម។

ទិ ជន�តិ�ើម�គតិចកម�� ��ំ ២០១២.....................

វ ទដីធ�ី�ឃុំ�� �រ..............................................

ម�សន�ិ�ត���ំ ��ំរបស់ស�គម..................................

��ងយល់ពី ��ន និងជន�តិ�ើម�គតិច...................

គំ ង ILT..........................................................

��វត�ិភ�ំ ះ �មុំ..................................................

ដំ ើរ រចុះប ីដីសមូហ�ពជន�តិ�ើម�គតិច...��ងយល់ពីច��ប់�តិ�ក់ទងនឹងជន�តិ�ើម�គតិច.................

ទំព័រ ០១

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

ច �ៀង........................................................................

�នទី ��ន......................................................

ទំព័រ១៣៤៥៧៨៩១០១២១៦

ក��ងឳ�សដ៏អធិក ធម �ទី ០៩ សី ���ំ ២០១២ ��ះទិ អនរ�តិជន�តិ ើម គតិច ពិភព

ក�ើក ទី ១៨ �វ�ន ��រព� ើ �ើង� ទូ�ំងពិភព ក ��ល �នជន �តិ ើម គ តិច កំពុងរស់។ ចំ �ក� � �សកម��វ�ញ ទិ ��ះគឺ ��រ ��រព� ើ�ើង�ើកទី៨ ើគិត ប់ពី���ំ ២០០៥ មក។

់ ី

���ំ��ះទិ ជន�តិ ើម គតិច�កម�� �វ�ន ��រព� ើ� វ�ទ� ល័យ ប៊ុន �នី ហ៊ុន �ន �មត �កុ �មត់ �ត កំពង់ ម យ�ន�រចូលរួមព

ឯក ឧតម សួស គង់ រដ�� ធិ�រ តំ�ង ដ៏ខង់ខស់ ឯកឧតម � សុ រដម �ី �សួង អភិវឌ� ន៍ជនបទ។ ក��ង ះ ��រក៏�ន�រចូល រួមព តំ�ងសហគមន៍ ជន�តិ ើម គតិច ម �ី ជ �រ និងតំ�ង �គូ អភិវឌ� ន៍ និងអង�រសងម សុីវ�ល ��ង �ើនកុះករ ��ល ើ ឲ� កម�វ�ធី��ះ �ន់ �អ៊ូអរខុសពីធម� ។ �លពី���ំ ២០១១ ស�គមយុវជនជន�តិ ើម

គតិចកម���អ�កទទួលខុស �វក��ង�រ�ៀបចំទិ

ទិវាអនរជាតិជនជាតិ�ើមភាគតិចពិភព ក ើកទី ១៨ និង ើកទី ៨ កមជា

អ�កចូលរួមមកពី��ប័ន ���ងៗក��ងទិ ជន�តិ ើម គតិច� �តកំពង់ ម រូប ព សីុ ��

Page 2: Semester Newsletter (2012)

ទំព័រ ÊÊÊÊÊÊÊÊ០២ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

��ះ យ �ន�រឧបតមពីអង�រ ផង��រ។ ����ំ��ះ �សួងអភិវឌ� ន៍

ជនបទ�អ�កទទួលខុស � វក� �ង�រ �ៀបចំ និងផ��ពផ��យ។

� នបទសំ ន់ស ��ប់���ំ ��ះគឺនិ

យអំពី �រព័ត៌�ន ជន�តិ ើម

គតិច�រព �ឹងស ��ងជន�តិ ើម

គតិច គឺ��រដ៏សំ ន់ ើម� ី ឲ�

ជន�តិ ើម គតិច�នស ��ង �ប់

� �ន់ក� �ង�រផ��ពផ� យពីប��ទុកលំ

�ករបស់ខ�ន និង ើម� ីទទួល�នព័ត៌

�ន ���ងៗពី �ភព ង �� សម �ប

ម �និងវប� ធម៌ របស់ពួក �។

ក��ងឳ�ស��ះ��រ ក ឈិត សំ ត យក �តិបតិ � �ទិ� �អង�រមិន��នរ �ភិ�ល

សីពីកម��ក៏�ន ��ងអំ វ វដល់ ជរ �ភិ�ល កម��នូវចំណច មួយចំនួនដូច�៖

១. ព�� ន�រ យត ��អតស��ណ ជន �តិ ើម គតិច ើម� ី�គុណ � �ជន៍ដល់ជន�តិ ើម គតិច�ំង

អស់�កម��។

២. ឲ� �ននូវ�រអនុវត �ឹម �វនូវ �ចកី � ំរបស់ �ុម �ឹក� លន ��យដីធ�ីសីពី�រ ស់ដី របស់

ជន�តិ ើម គតិច ទនឹម ��នឹង�រកំណត់ �ំដី �ក��ង��នដីជន�តិ ើម គតិច។

៣. ប ើនតំបន់ ល ស ��ប់�រ ផល់ប័ណកម�សិទ�ិដីសហគមន៍ ក��ង���ំ ២០១២ ឲ� �នដល់តំបន់ចំនួន២៩��ល

� ក��ង ះ �វ�នចុះប ីរួច ើយ� នីតិបុគល យ �សួងម �។

៤. ព �ឹង�រអនុវតច� ប់ និងបទ �នគតិយុត ���ងៗឲ� �ន�រ�រ រសិទ�ិជន�តិ ើម គតិច។

ប ��ប់ពី ះក៏�ន�រ ��ងសុនរក ពី ក ី អ៊ុន ស៊ូ ន តំ�ងអង�រពលកម�អនរ�តិ � ំ � �សកម�� និង ក ី ំ ចន� ី យិ�រ �តិបតិ អង�រស�គម ��រ�ើ។

ក��ង ះ��រក៏�ន�រស��ងសិល� ៈពី �ុមជន�តិ ើម គតិចសួយមកពី �តកំពង់សឺ��ល ើឲ� អងពិធី �ន់ ��ន ពអធិក ធម �� �ង។

�រស��ងសិល� របស់ជន�តិសួយមកពី �តកំពង់សឺ រូប ព សុី ��

អស់រយៈ �ល���ំ ��ំ�ំងពី រអនុម័ត �ចក�ី�� សអង រសហ����តិស�ីពីសិទ�ិជន�តិ�ើម�គតិច សហគមន៍ និងបុគល� �ើនកំពុង �ទទួល�នអត��ររររ ជន៍ � រ មកដល់ ���ព័ន�ផ� ព�ផ� យថីៗ និង �ប����ណី �ើម� ី���ប់ពួក �ពី ឿង��វពួក � និង រផ� ព�ផ� យស ��ងរបស់ពួក � �ញ ង ��។ ទិ អន�រ�តិជន�តិ�ើម�គតិច�តិពិភព�ក� ��ំ��ះគឺ ��ត ើ ��ព័ន�ផ� ព�ផ� យស���ប់ជន�តិ�ើម�គតិច និង រផ�ល់សិទ�ិអំ�ចដល់ស ��ងជន�តិ �ើម �គតិច ។ �ប់ �ើមពីវទ� �សហគមន៍ និងទូរទស� ន៍ រហូត នដល់�ពយន� ��តធំ និង�ពយន�ឯក�រ, �ើម �ញពីសិល� វ���អូ និង�រព័ត៌�ន នដល់ រ

�ើ���ស់ �ហទំព័រ និងប��ញសងម ជន�តិ�ើម�គតិចកំពុង � �ើ���ស់ឧបករណ៍ដ៏�នឥទ�ិពល�ំង��ះក��ង រប �ញពី ររ�ភសិទ�ិ មនុស� ឲ� �ន រយក ចិត�ទុក ក់�អន�រ�តិ និងជំរុញ �មគី�ព�សកល។ ពួក �ក៏កំពុង �អភិវឌ� ��ព័ន�ផ� ព�ផ� យ �ល់ខ�នរបស់ពួក �ក��ង រឆ��ះប �ញពីត ��ជន�តិ�ើម�គតិច និងក��ង រ�� ំងនឹង រ��ឌិត និង រយល់ខុសមក ើពួក �។

ស ��ងជន�តិ�ើម�គតិចកំពុង �ប �ញពី រជំនះ ើ ឿង��វពីរ ៀប �តស៊ូនឹងអំ ើអយុត�ធម៌ និង រ �ស ើង និង រតស៊ូមតិ�ើម� ីធន ន និងសិទ�ិ��លនឹងជួយអភិរក� វប� ធម៌ �� �ស� និង����ណីរបស់ពួក �។ ពួក �ផ�ល់ទស� នៈ � �ងៗពីរ ៀប � រអភិវឌ� ��លមិន�ប់ប ��លពីបទពិ ធន៍ របស់ជន�តិ�ើម�គតិច។ ពួក � ើកមស់ រ រព��� វញ មក និង ��យល់ពីអន�រវប� ធម៌��ល� លកខណដំបូងស���ប់សងមមួយ��ល ��ន�ព �ី � និង រ�� ន់ពូជ�ស ន៍។ ក��ងឳ សទិ អន�រ�តិ��ះ ខ�ំសូមសន� ផ�ល់ រ�ំ � �ញ �ញរបស់��ព័ន�អង រសហ����តិ �ើម� ី��ើ រសហ��តិបត�ិ រ�មួយជន�តិ�ើម�គតិច រួម�ំង ��ព័ន�ផ� ព�ផ� យ របស់ពួក � �ើម� ី ើកកមស់ រអនុវត� �ចក�ី�� សឲ� �ន �ញ �ញ។ ខ�ំក៏សូមអំ វ�វដល់រដ�គី�ំងអស់ និង��ព័ន�ផ� ព�ផ� យឲ� ប ើត និងរក� នូវឳ ស ស���ប់ជន�តិ�ើម�គតិច �ើម� ីប �ញពីទស� នៈ ទិ�ព និង បំណង������របស់ពួក �។ សូមឲ� �ើង�ន �ើ���ស់នូវ��ព័ន�ផ� ព�ផ� យ��ល�របស់ជន�តិ�ើម�គតិច និងមិន �នជន�តិ�ើម�គតិច �ពិ �សគឺព័ត៌�ន��លផ� យ �ញថីៗ �ើម� ី���ន និង �ើម� ីប ើតពិភព�កមួយ��ល�នទំ�ក់ទំនងវប� ធម៌ វញ មក�ទីក ��ងស���ប់���រព�វប� ធម៌ច �ុះ � �ងៗ និង�ពិភព�កមួយ��ល វប� ធម៌ខុសៗ ���មិន��ឹមត ែរស់��មួយ ���ប៉ុ �ះ � ���ម�ំងឲ� ត ����� វ�ញ មកស���ប់ របរ���គ និងស ��នុពលរបស់ពួក � ។

លន��យ

�រពីអគ�� ធិ�រអង�រសហ ���តិក��ងទិ ជន�តិ ើម គតិចពិភព កអនរ�តិ ០៩ សី ២០១២

តពីទំព័រ១

Page 3: Semester Newsletter (2012)

ទំព័រ ៣ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

ម�សន�ិ�ត���ំ���ំរបស់ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

�ប់�ំងពី�ន�ៀបចំប��ើត�ស � គម� ផ��វ�រមក ស�គមយុវជន ជន�តិ�ើម�គតិចកម��� �ន �ៀប ចំ សន�ិ�តបូក សរុប�រ�រ របស់ខ��ន �នចំនួនពីរ�ើករួចមក�ើយ ��ល �ើកទី មួយ�ន ��ើ���ត�មណ�ល គិរ��លពី�ក់ក���ល ���ំ ២០១០។ �យ��ក���ំ��ះអង�សន�ិ�ត ��ើ �ើងមិន��ន���ន់���ើម��ីឲ���ន�រជួបជុំ���ប៉ុ���ះ�� ប៉ុ�����ម�ំង �នរួមប���លនូវកម�វ�ធីពីរសំ�ន់ៗ ����ង�ៀតដូច� �រប��ើត ���ធិ �រ���ន���ក់��ត� ���ត�តំបន់ �ល��ំង ៨ រួម�ន ��ត�មណ�ល គិរ� រតនគិរ� ស�ឹង ���ង ����ះ �ធ��ត់ ��ះវ��រ កំពង់ស�ឺ និង កំពង់ធំ និង��ើ�រ�យត��� និងពិនិត�� �ើលសកម��ព���ំ���ំរបស់គ���ង�ំងបី ១) គ���ង�ំ���រ សិក�� ២) គ���ង�ំ��សហគមន៍ និង ប���ញយុវជននិង៣) គ���ង ទំ�ក់ទំនង និង�ៀបចំព��ឹង���រតី ��ុម។ អង�សន�ិ�ត��ះ�ន��ើ�ើង� ភូមិ ល�ក់ ឃុំល�ក់ ��ុកអូរជុំ ��ត�រត នគិរ�។ �ើម��ី���ងយល់�ររស់�ក៏ ដូច��ើម��ីផ��រ���ប់ទំ�ក់ទំនង�ន់��ជិតស�ិទ��មួយសហគមន៍មូល���ន�ទី�ះ ស�គមក៏�ន ស���ច ចិត� �ៀបចំអង�សន�ិ�ត ��ះ�មូល ���ន�� ម�ង �ពិ��ស�តំបន់��ល �នជន�តិ�ើម�គតិចកំពុង រស់ �។ ����ំ��ះអង�សន�ិ�ត�ន �ៀបចំ �ើងក��ង�ល បំណងសំ�ន់ ៗ គឺទី១ �ើម��ី�ើក កម�ស់�រយល់ ដឹង របស់ស�ជិក�ំងអស់របស់ស�គមអំពីលក�ន�ិកៈ និង�លន� �យ រួមរបស់ស�គម។ ទី២ �ើម��ី ពិនិត�� �ើល�ើងវ�ញនូវ��ន�រ យុទ� ���� ��� ំ�� � ំ�មរយៈ�រឆ��ះប��� ំងនូវស កម��ព�នអនុវត ��រ�រក� �ង�� � ំ ២០១១កន�ងមក។ ទី៣ �ើម��ីក�ង

ស�ជិក���ក់�តិ និង���ក់��ត��ំង៨��ត�ក��ងម�សន�ិ�ត���ំ���ំរបស់ស�គម (រូប�ពៈ សីុ���)

�ងលុយ�ក់��ៀត។ �ក �ៀន �៉�ម

ជំទប់ទី១ ឃុំល�ក់ �ន���ង���គមន៍ និងប���ញពីចំ �ប់ �រម�ណ៍រ� �ើប រ�ក�យ��ល�ន�ើ ញយុវជន ��ះ �ៀបចំ��ុមខិតខំ�ៀន�ក ផុតពី អំ�ើ មិនល�ដូច� �រ�ើរ��ងឥត ���ជន៍ �រ��ព��ឿង��ន ��ឿង ��វ�ង��ើម។ �កក៏ �នជំរុញ �ើកទឹក ចិត�ឲ��យុវជន ជន�តិ�ើម �គតិច�ំងអស់ខិតខំ �ៀនសូ�� និង ��រក��វប�� ធម៌����ណីរបស់ ខ��ន ��លកំព ុង���ត់បង់គ ួរឲ ���� �យ �រម�។

�ក��ងឳ�ស�ះ��រ �ក �ព សុ� ក៏�ន��ើបទប���ញ ពីលក�ន�ិកៈ និងរច� សម�័ន���ប់��ង របស់ស�គម និងរយៈ��ល �� �ណត�ិរបស់���នស�គម ។ ចំណ�ចសំ�ន់ចុង���យ���រ ��ើ បទប���ញគឺ���ត��ើ �រ��ឈម�� �ពិ��ស គឺ�រ��ឈម របស់ ��ុម�រ�រ� �ម��ត���ល�ទូ �មិន�ន់�នរច� សម�័ន��រ�រ ច��ស់�ស់។

�ចុង�� �យអង�សន� ិ�ត �ន �ះ���ត អនុម័ត�យ ស���ង �គ��ើន �ើ�ល �រណ៍ដូច�ង ���ម៖១.ស�ជិក�ំងអស់���វបង់���ក់

���រ តីនិង �មគ�ី�ព �ក��ង ��ុម �រ�ររបស់ របស់ស�គម ��ម �ំង���ងយល់អំពី�រ�រ និងវប�� ធម៌ ����ណីរបស់សហគមន៍ ជន �តិ�ើម�គតិច�មូល���ន។ និង ទី៤ �ើម��ីបូកសរុប�រ �រ ប���ញ �ម��ត��ំង៨ �ើយនិង ��ើ�រ ផ�ល់�រ �ើក ទឹកចិត�ផ�ល់� រ���ន់ �ម ចំ�ត់���ក់ នីមួយៗ។

�ក �ព សុ� ��ល ����ន ស�គម �ន ស���ង �រ សប��យរ�ក�យ��ល�ន �ើញ ស�ជិក �គ��ើន�នជួបជុំ��� �ៀង �ល់មួយ���ំម�ង និង�ន�រ �ក ���យចំ�ះស�ជិកដ���ៀត��លមិន�នចូលរួម �យ��តុ មក ពី ស�គម មិន�ន់�ន ថវ�� ��ប់ ���ន់។ �ត់�នសង�ត់ធ�ន់� អង� សន�ិ�ត �ើក��ះនឹង�ំមក នូវចំ ��ះដឹង និងបទពិ�ធន៍ល�ៗ ��លស�ជិកចូលរួម�ំងអស់ �ន ��ករ���ក���និង�ពិ��ស សង��ឹម �អង�សន� ិ�ត��ះន ឹងជ ួយ�ះ���យប�� ���ឈម����លស�គម�នជួប��ទះកន�ងមក។ ក��ង ន ័យ�ស�គម��លជ ួយ�� �� វ�ញ�មក �កគិត� ស�ជិក ��ប ់ រ ូបន ឹងទទួល�នអត���� ពី ស��គម �មរយៈចំ��ះដឹង ឳ �សនិងអ� ី� �� �ង�ៀត��លមិន ��ន�លុយ�ក់ ប៉ុ����ត���

Page 4: Semester Newsletter (2012)

ÊÊÊÊÊÊទំព័រ ៤ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

៤. ��ក់ឧបតមស ��ប់�រ���ក់� របស់ស�ជិក ឬបុគលិកថ�ាក់ �តចុះ

ើ�រ� ម �ុក គឺ�នចំនួន ៧ដុ �រ �រ�ក។ �រក �ិតយក ចំនួនអប� រ� �ត ���ក់ �ង��ះ គឺ

ើម� ីជួយសន��ំសំ � ឲ� ស�គមក៏ ដូច�ប �ញពី�រលះបង់របស់ស�

២. � នស�គម �វ�ន ណ តិបួន���ំ និង ចឈរ �ះ�នពីរ

ណត ិ ម�រ ះ �ត យ �ុមអ�កតំ�ង ម �ត។

ជិកជូនដល់សហគមន៍ និង���ស់ ជំនួយ។

Ê � �ចុងប ប់ �អងសន�ិ�ត ស�គមក៏�នផល់រ �ន់�ើកទឹកចិត និងលិខិតសរ ើរដល់ ស�ជិក

ម �ត នីមួយៗ ស ��ប់�រអនុវត្ តសកម� ពកន�ងមកស � �ប ់�� � ំ ២០១១។ ក��ង ះ��រ ចំ�ត់ ��ក់ ��ខ១�ន �ើ �តរតនគិរ និង

�តកំពង់សឺ ��ខ២�ន �ត � �ះ ��ខ៣�ន �ត សឹង ��ង

(ភូមិ �ប់) និង��ខ ៤ �ន �ើ �តមណលគិរ កំពង់ធំ សឹង ��ង

(ទីរួម �ត) �ះវ� រ និង ធ�ត់ ។

ពិធី �ន ��ន ម � �ណី ើម� ីបិទអងសន�ិ�ត យ�ន�រចូលរួមពីបងបនជន�តិ �ឹង

រូប ព សុី ��

�រស��ងរបស់ជន�តិ ើម គតិច �ឹងក��ង �លបិទអងសន�ិ�តរូប ព សុី ��

ម�សន�ិ�ត���ំឆ �ាំ.....

ស�ជិ ក ពរបស់ខ�នចំនួន ៦០០០ �ៀលក��ង១���ំ

៣. �វ�ន�� ធិ�រ �នមួយ� ម �ត��លដឹក ំ យ � ន

មួយរូប ម រយៈ�រ ះ ��ត យ �ុមអ�កតំ�ង ម �ត។ ស�ជិក

� ម �តនីមួយៗ �វ ើ�រ ះ � �ត � ើស� ស � ុមអ �កត ំ�ង

ចំនួន៥ ក់ ឬ៧ ក់ ើម� ី ើ �អ�ក �តពិនិត� និងស ��ច�ើ�រ រ

ស�គម� ម �ត។ �ុមអ�កតំ �ង��ះ�អ�ក ះ ��ត �ើស �ស � ន�� ធិ�រ �ន � ម

�តរបស់ខ�នផងនិង ះ ��ត �ើស

វតិ គ ុះ ផំ ឬ ភំ ះ មុំ�គ �ុះផ�(ំ �ព�ង) ឬភ�ំ ះ �មុំ ��ល�ន �លឹងរបស់អ�ក

�រក� �ុះផ�ំ គង់��និច�ល �វ�ន ��ពលរដ�ំងអស់��លកំពុង រស់��ើទឹក ដី � �តមណលគិរ ��ះស��ង �ចកី រពដឹងគុណចំ ះ �រមីដ៏ស័កិសិទ�ិ មហ���រ� របស់ ក លគឺ ���៉ �រ �ុះផ�ំ ឬអ�ក ភ�ំ ះ

�មុំ��ះ ើយ ��ល �ដ ប�ៀងមក �ង�នជួយ ើល �រក� ផល់ នូវ �ចកី សុខ�ន ឲ� ដល់បង បនកូន ��ល�ន ើមកំ ើត �បងបនជន�តិ ក៏ដូច�បងបនកូន ��ល�ន ើម កំ ើត� ��រផង ��រ។

�រមីរបស់ ក �វ�នមនុស���ំងអស់ ��លរស់�តំបន់��ះ� �ើនតំណÊ មក ើយស��ង �ចកី ឿ�ក់ ើយ�នឧទិសអំ វ វសុំឲ�

�រមីដ៏វ� �ស �� �...រងង់មូល �តមណលគិរ

ត ទំព័រ១៣

�ស � នស�គមផង��រ។ � ន �� ធិ�រ �ន� ម �ត �វ�ៀប ចំ �ុម�រ ររបស់ខ�នដូច � �ុម

�តិបតិរបស់ស�គម��រ ��លក��ង ះថវ��ឧបតម និង ស ��ប់ ើ

�រ រ ច�នមកពី ស�គម ឬ ���ស់ជំនួយ���ល់។ ��ង ច �ស់ � ន�� ធិ�រ �ន �វ

ើ�រ �ញ ��ង ើម� ី ឲ� �រ រ របស់�� ធិ�រ �នដំ ើរ�រ មុខ យរលួន។

Page 5: Semester Newsletter (2012)

ទំព័រ ៥ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

ប��ប់មក�ន�� �សចំនួន ៥ ៀត�នចូល�ស�ជិក ��ន �បន�ប��ប់ ដូច��� �ស ��៊ុយ ��នចូល�ស�ជិក����ទី ០៧ មក� ១៩៨៤ ៀត�មចូល ����ទី ២៨ កក� ១៩៩៥ � រណរដ����និត វ និង មី �ន់�� ចូល� ���ទី២៣ កក� ១៩៩៧ និង �� �ស កម��ចូល����ទី ៣០ �� ១៩៩៩ ��លរហូតមកដល់ �ល��ះ គឺ�ន ស�ជិកចំនួន១០�� �ស។

ពណ៌របស់ទង់ ��ន�ន ពណ៌ ៀវ �ហម ស និង ពណ៌ ឿង ��លតំ�ង ឲ� ពណ៌សំ ន់ៗ � �ប់ទង់�តិរបស់�� �ស�ស�ជិក ��ន�ំងអស់។

ពណ៌ ៀវតំ�ងឲ� សន�ិ �ព និងសិរ�ព ពណ៌ �ហមបងប់អតន័យ ��ព ���ន និង�មវន� ពណ៌ស តំ�ងឲ� �ព��តស�ំ ពណ៌ ឿង�និមិត�រូប �វបុល�ព

ដូច�ន �ងក��ង �ចក�ី���ង រណ៍ ��ន រប ើត ��នគឺ�ន ល និង លបំណងដូច ង ��មៈ

ទង់ ��នតំ�ងឲ� ��នមួយ�នសិរ�ព សន�ិ�ព ររួបរួម

សហគមន៍ មួយ វាសនា មួយ

អាសាននិង ន ាតិ ម ាគតិ

�រ �ងយល់ពី ��ននិងជន�តិ ើម គតិច �ៀបចំ ើ� ង ើម� ីចូលរួម

ចំ �កប ើន�រយល់ដឹង�ពិ �សដល់ជន�តិ ើម គតិច�ក��ង �ះ

��ច �កម�� ពី ��ះជន�តិ ើម គតិច�ក��ង �ះ ��ច �

កម��ក៏� ��ពលរដ ឬសហគមន៍ មួយ �ក��ង ��ន ��រ ំ��ច់ �វ

� � ងយល់ពីដ ំ ើ រ�ររបស់ ��ន ើម� ី � ើឲ� �ន�រទទួល��ល់សិទ� ិជន�តិ ើម គតិច�ក��ង��ន។

ទង់�តិ � �ស�ស�ជិក ��ន

ឥណ��សីុ �៊ុយ �

ៀត�ម

មី ��ន់���

កម��

�វ

�����សុី

សិងបុរ

�ឡង់ដ៍

ហីលីពីន

��ចក�ី�ើ�មអំពី����ន

ក� ��ន គឺ� ក� អក��រ �ត់មកពី �អង់ ��ស Association

of Southeast Asian Nations (ASEAN)Ê��លបក � � � ��រ�នន័យស�គម ���ត ិ ស ុ ី � �យ ៍ ឬ �ត់ ��ន។ ស�គម

���តិ សុី ��យ៍ ឬ �ត់ ��នគឺ��ប័នអនររ �ភិ�ល

មួយ��ល �វ�នទទួល��ល់ � អង�ររ �ភិ�ល ��ក់តំបន់ ផង��រ។

��ន �វ�ន ប ើត �ើង យ �ចកី ��ស �ុង�ង កក � �ទី

៨ សី ���ំ ១៩៦៧ យរដ ម � ី �សួង�របរ �សចំន ួន៥ �

�ស�នដូច � �ឡង់ ឥណ��សុី សិងបុរ ហីលីពីន និង�����សុី ។

���ងយល់ពី

រ ា រដ � �សងការ រ �ស ាង� �ស � ា � ក �កាស ាសា ា

Page 6: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ៦

១. �រក� និង�ើកកមស់សនិ ព

សនិសុខ និង �រ ព និងព �ឹង �ម ៀតនូវត �� �ះ រក សនិ ព

ក��ងតំបន ់ ។២ .�ើកកមស់ ពរង�ំក� �ងតំបន ់

មរយៈ�រជ �ុញឲ� �ន់ � �ំង �ម ៀតនូវសហ �តិបតិ�រ ��កន

��យ សនិសុខ �ដកិច និង សងមកិច វប� ធម៌ ។៣. ព �ឹងលទ�ិ ��ធិប �យ� �ើក កមស់អភិ�លកិចល និងនីតិរដ �រ

រ និង�ើកកមស់សិទ�ិមនុស�� និង �រ ព �មូល �ន យយកចិត

ទុក ក់ចំ ះ សិទ�ិនិង�រទទួល ខុស �វ របស់រដ �ស�ជិក ��ន

។៤ .�ើកសយ�រអភិវឌ� �កប យ និ រនរ ព ើម� ី �រ រ បរ���ន តំបន ់ និរនរ ព �ធន នធម��ត ិ

និង�រអភិរក��មរតកវប� ធម ៌ និង គុណ ព �ជីវ ពរស់�របស់ � �ជន ។៥. អភរ�ក��ធន នមនុស�� មរយៈ កិច សហ �តិបតិ�រជិតស�ិតក��ង�រ អប់រ និង�រសិក� ក��ងមួយ ជីវ�ត�ើ

��កវ�ទ� � � និងប �កវ�ទ� ើម� ី ផល់ឲ� ��ជន ��ន និង�រ ព �ឹងសហគមន៍ ��ន ។៦. �ើកកមស់ ពសុខដុមនិង ជីវ

ពរស់� របស់ ��ជន ��ន យ�រផល់ឲ� នូវលទ� ពទទួល�

នសម ពក� �ង�រអភិវឌ � មន ុស�� សុខុ�ល ពសងម និងយុតិធម ៌ ។

១. រព វ�ញ មក�ើឯក ជ� ពអធិប �យ� ព សម ព និង

បូរណ ពទឹកដី និងអតស��ណ �តិរបស់ � �សនីមួយ ៗ ។២.សិទ�ិរបស់រដ�ំងអស់សិត�ក��ង�រដឹក ំ � �សរបស់ខ�ន យមិន

១. �រយល់ ើញរួមរបស់ ���តិ សុី ��យ៍៖ ����ំ ២០២០ ��ន

�តំបន់ ��ល រ �ញ យ សនិ ព �រ ព និងអព� �ឹត ព �ប ម

�ចកី ��ស ទី �ុង កូ��ំពួរ ���ំ ១៩៧១ ។

២. ព� �គូក��ងកិចជំរុញ�រអភិវឌ� ៖ ��ន ើ�រសងត់ធន់ �ើកិចប �ប

ប �ម គ��ត �ដកិចក��ង � �ស��ល�ស�ជិក ។

៣.សហគមន៍មួយ��លយកចិតទុក ក់�ើកិច�រ រសងម ���តិ ��ន �ន

��រតី �រ រឲ� �ននូវ �វតិ� � វប� ធម៌ និងអតស��ណរបស់ខ�ន។ ��ន

នឹង ើ�រឲ� ត �� �ើ�រផល់ឳ�ស �ើ ព �� យមិន ��ន់ �ទ�តិ�សន៍

�ៀត ��ក�រ �ន ន ឬ បសងត់ ពី ង �� �ើយ ។៣.មិន �ៀត ��កចូលកិច�រ �ក��ង �� វ�ញ មក ។៤. ះ ��យ�រ �ងគំនិត �� ឬជ �ះ យសនិវ�ធី។៥.លុបបំ�ត់�រគំ មកំ �ង ឬ�រ �ើ ��ស់� ។៦.សហ�រ �� �កប យ �សិទ� ពរ ងរដ�ស�ជិក ��ន ។សហគមន៍អាស៊ានឆាំ ២០១៥ �ឯកិច �ជុំកំពូល ��ន�ើកទី១២ ��ល ើ�ើង� �មក ���ំ២០០៧

��ក់ដឹក ំ�នប �ញឆនៈ ��ងមុត�ំ នឹងប ើតសហគមន៌ ��ន មួយ� ���ំ២០១៥ ើយ�រចុះហត�� �ើសន�ិស�� �ុងសុីប៊ូ (C eb u)សីពី�រ ��រព� � �រប ើត សហគមន៌ ��ន���ំ២០១៥។

សហគមន៌អាស៊ាន តសំខាន់ ើសរសសមទាំងបី លកង ះរួមមានៈ

លការណ៍ ឹះសំខាន់ៗរបស់អាស៊ាន

Ê ទស� នៈវ ស័យ � �នស�� �ប ់ � � ំ២០២០��ល�� �វ�នអនុម ័ត

យ ���ក់ដឹក�ំ� ��នក��ងឳ សខួប ើកទី៣០របស់ ��ន �នឯក

�ព ើ ទស� នៈវស័យរួមរបស់ ��ន�� រ �ម �ៀងរបស់ ����តិ

សុី � �យ៍ យសម�ឹង ើល ង ��រស់�ក��ងសុខសន�ិ�ព សិរ

�ព និងវឌ� ន�ព ស�ិតរមួត�មួយ����ក��ង�ព� �គូ�ក��ង រ

អភិវឌ� ��កប យ �ម វន� និង រយកចិត�ទុក ក់ ើកិច� រសងម។

សហគមន៌អាស៊ាន តសំខាន់ ើសរសសមទាំងបី លកង ះរួមមានៈ

ស គមនអាសានសន�ិសុខ ន��យ ��ដ�កិច� សង�ម វប��ធម៌

ការ � ា � �� � ដា

ការកសាង ាក់ ងសរ ស ា ងការសារ ង ការ

ស � ការ�ង �ង ង

ារ ង

ការ �ក � �ង �ដក កង ់

ការ �ដកស

ការ ាសកា ក �ដក

ការ ា សការការ ារ ងស ា

ា សងស ង សង

រ រ ា រសាស ា ាសា

ក �

�ខ ��

យ សនិ ព �រ ព

Page 7: Semester Newsletter (2012)

មី

�ន់�

�(ភូ�

)�

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច�

��ល

១៤

.៤-១

៩.២

ន�

ក់

៣០

-៤០

%��

��ជ

នស

រុប�

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច១

៣៥

�ុម

វ �

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច�

��ល

២.៤

-៤.៨

ន�

ក់

៣៥

-៧០

%��

��ជ

នស

រុប�

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច៤

៩�ុម

�ន

ទទ

ួល�

�ល់ផ

��វរ

ៀត�

ម�

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច�

��ល

១០

ន�

ក់

១៣

.៨%

����

ជន

សរុប

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

៥៣

�ុម(៥

៤�

ប់�

ំងជ

ន�

តិគ

ិញ)

កម

���

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច�

��ល

១៩

៧០

០០

១.៣

៤%

����

ជន

សរុប

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

២៤

�ុម

�៊�ុយ

� រូ�

ឡឹម

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

��

�ល ៧

១០

០០

១៦

.៧%

����

ជន

សរុប

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

៨�ុម

(៧-១

១)

ហ�ីល

ីពីន

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

��

�ល ១

២-១

៥ន

�ក់

១០

-១៥

%��

��ជ

នស

រុប�

នជ

ន�

តិ�

ើម�

គត

ិច១

១០

�ុម ទ

ទួល

��ល

់�ផ

��វរ

���

�សុី

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

��

�ល ៣

.៤ន

�ក

់១

២%

����

ជន

សរុប

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

៩៧

�ុម

ឥណ

�សុី

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

��

�ល ៥

០-៧

០ន

�ក

់២

០-២

៩%

����

ជន

សរុប

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

៧០

០�ុម

ប៉ុ

��រ�ភ

ិ�ល

ទទ

ួល�

�ល់

� ៣៦

៥ �

តិ�

សន

៍ �ស

ហគ

មន

៍ត

��ល

�ច

់�ឯ

��

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

��

�ល១

.១

ន�

ក ់ ១

.៥%

����

ជន

សរុប

�ន

ជន

�ត

ិ�ើម

�គ

តិច

៣៤

�ុម

ជនជាតិ�ើមភាគតិចតាម

សនីមួយៗតំបន់អាសុីអា

យ៍

ÊÊÊÊÊÊទំព័រ ៧ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម���

Page 8: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ៨

យ លួន ហុក��ក

បច�ប� ន� តំបន់ ល ��លគំ ង��ះ កំពុង �បដណប់គឺ �តរតនគិរ សឹង ��ង � �ះ �ះវ� រ និងកំពង់ធំ។ ប់ ំងពីដំ ើរ�រគំ ង��ះមកសុី �� ើរតួ ទី ��ងសំ ន់ក��ង�រស �បស �ល គណៈកម��រ ��ះ។ សកម� ពចំបងៗ��លគំ ង��ះកំពុងអនុវតគឺ បក �� និង �ស �ល ៀវ សីពី ព �អ�កដឹក ំស ��ប់ ជន�តិ ើម គតិច ើម� ីអនុវតឲ� �ប មបរ�បទកម�� និង ើកវគបណះ ប��ល � ម សហគមន៍សី ពី ព� អ�កដឹក ំ �រតស៊ូមតិ ជំ ញស �ប ស �ល និង�រ �ប់ �ង��ប័ន។

គំ ងបណះប��ល ព�អ�ក ដឹក ំស ��ប់ជន�តិ ើម គតិច��ះ ប ើត�ើងក��ង លបំណង ើម� ី ផល់ អំ�ចដល់សហគមន៍ជន�តិ ើម គតិច និងអង ពជន�តិ ើម គតិច ម រយៈសហគមន៍ សហគមន៍

ើម� ី ព �ឹងសមត ព�រ �ប់ �ងអង ពរបស់ខ�ននិង ព�អ�កដឹក ំជន�តិ ើម គតិច និង�រ��ស់បរបទ ពិ ធន៍ �� វ�ញ មក ើម� ីជួយ ះ ��យប��និង �ចកី �វ�រ និង ើម� ី�រ រ�រអនុវតសិទ�ិសមូហ ព របស់ពួក �។

ប់ ំងពីអនុវតគ ��ងរបស់ ខ�នមក កម�វ�ធី ILT ��ះស ��ច �នលទ� ផលមួយ ចំនួនដូច� �នបក �� និង �

ស �ល ៀវ សីពី ព�អ�កដឹក ំស ��ប់ជន�តិ ើម គតិច ��ល ៀវ ��ះ�ៀបចំ យ កតិ�ស��

ជន�តិ ើម គតិច� សុី(A I P P )។ �មួយ ����ះ��រគ ��ងក៏�ន ើកវគបណះ ប��ល ស ��ប់ �ប �ល

��ល�ជន �តិ ើម គតិច�ទូ�ំង � �ស�ន ចំនួន២៤ ��ល�នជន�តិខុសៗ �� ើយ ក��ង ះ �ប �ល

ចំនួន៥ ក់ក៏ �វ�ន �ើស�សស ��ប់�រជួយបណះ ប��លបនដល់សហគមន៍មូល �ន។

វគបណះប��ល �ប �ល� �តសឹង ��ង (រូប ព សីុ ��)

គំ ងបណះប��ល ព�អ�កដឹក ំស ��ប់ជន�តិ ើម គតិច (I L T )Ê

ប ់ ំងព ី� � � ំ២០១១មក គំ ងបណះប��ល ព�អ�ក ដឹក

ំជន�តិ ើម គតិច Indigenous

Leadership Training Project (ILT)

ទទួល�ន�រ ំ �ថវ��ពីកតិ�ស��ជន�តិ ើម គតិច សុី Asia

Indigenous Peoples Pact (AIPP) ��ល សព ��ន �គូ ើ�រ�ើគំ ង��ះ �ន សគម ��រ�ើ សកម�ជនសិទិ� ជន �តិ ើម គតិច អង�រ �ើក សយវប� ធម៌កួយនិង ស�គមយុវជន ជន�តិ ើម គតិចកម���គណៈ ក���រក��ង�រស �លដំ ើរ�រគំ

ង��ះ។ គណៈក���រ�ំងបួន OPKC, IRAM, CIYA និង HA �ជុំ � �� ៀវ ស ��ប់វគបណះប��ល (រូប ពៈ សុី ��)

គួរប��ក់��រ ៀវ សីពី ព�អ�កដឹក ំស ��ប់ ជន�តិ ើម គតិច � វ�នចង �ងពីបទពិ ធន៍លក ណៈ ព�អ�កដឹក ំ�រស �ប ស �ល �រតស៊ូមតិ និង�រ

�ប់��នប័នជន�តិ ើម គតិច� ក��ងតំបន់ សុី ��ល �ន � �សដូច � ហីលីពីន � �វ និងកម��� ើម។

Page 9: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ៩

�លពី �ទី ០៨ �ឧស ���ំ ២០១២ �ុមហ៊ុន �ន �ង�ន ើ �រឈូស�យដី ����លសិត�ឃុំ � �រ �ុក � �ង�នជ័យ �ត �ះវ� រ ��លក��ង ះ �នភូមិចំនួនបី��លរងផលប៉ះ ល់ គឺភូមិ � �រ �� �ៀង និង បុស��ធំ។ �រចូលឈូស�យរបស់ �ុមហ៊ុន��ះ ើត�ើង យ�ន�រអនុ ��តិពី ��ធរ �ត �ះវ� រ និង � សួងកសិកម� រុ�� ��ញ់ និង ���ទ��ខ ១៨៦៨/ ១៩៥ កសកនផផក ជ នីភ�ំ �ញ។ មុន �ល

�ុមហ៊ុន ចូលឈូស�យ �នខណរដ�ល �� ើ ��ធរ �ុក � �ង�នជ័យ និងសុរ��ដី �ត �ន ជួប �ជុំ�មួយ ��ជន� ឃុំ � �រ

មួយចំនួនតូច យ ��ប់ពី�រផល់ ដីសម� �ន ដល់ �ុមហ៊ុន ើ�រវ�និ�គ ប៉ុ �សហគមន៍ឃុំ � �រ មិនឯក ពចំ ះ�រផល់ សម� �នដី �ដកិច ��ះ � ��ះ ប៉ះ ល់ដី ��ច��រ ដី �� �ល ��តំណម ��ជំ�ឿ

��ស ��ប់ ក់អ ��ក់�លកណៈ ��រ និង�ត់បង់ធន នជីវៈច �ុះ ���ង ៗ� �ើន ៀត។ �ើសពី��ះ �ន �តុផល ប៉ះ ល់� �ើន ៀតដូច� ដី �� �ើ ��ស់�ក់ �ង ដីក� ល ��ប �ុងទុក ដីស ��ប់ ើកសិកម� ច��រ វ�លជុំ ម � � ណី ដី ��� �ព័ន�ឧសថបុ ណ ដី �� ើម � ះជ័រទឹក ភូមិបុ ណ និង ឿន ���ទ បុ ណ មិន �ប៉ុ �ះ ដី ��� រណៈ របស់រដ ��លផ ល់ផលអនុផល� រណៈ�ត់បង់ �ព ័ន �ច ំណី រ ដ៏សំ ន់របស់ពពួកសត ��មួយចំនួននិង �ម�ំងប៉ះ ល់ �ព័ន�ផ�វទឹកធម� �តិ។

Ê Ê

�រឈូស�យ��ះ ប់ ើមពី � ទី០៨ �ឧស ព ���ំ២០១២ ើយ �� ជនក៏�នចុះ ើ�រទប់��ត់� �ទី១៩ ឧស ���ំ ២០១២

ក��ង ះក៏�ន នគរ�លប៉ុសឃុំ � �រ �នចូលរួម�មួយផង��រ។ យ �រ � �ន ដំ ះ ��យពី �ុម ហ៊ុន ើប� �ទី២១ ឧស ���ំ ២០១២

��ជនក៏ ើ�រត ���ើកទីពីរ ើម� ីឲ� �ុមហ៊ុន ប � ប់�រឈូស�យ �ប ��ន់ � �ល ះ �ុមហ៊ុន�ន ��ប់ឲ� ��ជន ��ល ត � ឲ� ត ��មួយ ��ធរវ�ញ យសំ ង �� ធរ�អ�ក ផល់ ដីដល់ពួក �។

� ��ធរឃុំ � �រ �ននិ យ ខ�ន មិន�ន ចុះហត �� ផល់ដីឲ� �ុម ហ៊ុន �។ ះ��ន�រត �ឲ� �ន�រឈប់ឈូស�យពី ��ជន ��ង� ក៏ យក៏ �ុមហ៊ុនមិន �ម��ក�រឈូស�យរបស់ខ�ន�ើយ ើយ �ុមហ៊ុន � � រ ភឈូស�យ ើឲ� ប៉ះ ល់ដល់ដី �� ��ជន��ល ើឲ� ��ជន

មិន ច � ម�ន ក៏ចុះ ើ�រ ត �� �ើក ទី៣ � �ទី ២៥ ឧស ���ំ ២០១២ យ�ន លិខិតប��ក់ ពី ��ធរឃុំ � �រ សុំឲ� �ុមហ៊ុន ��ក�រឈូស �យ� ប �ះ

សន�។Ê ��មមក �ុមហ៊ុនក៏�ន��ក�រ ឈូស�យមួយរយៈ យ�រជិត ដល់

�ល ះ ��ត ឃុំ/ស �ត់ ើយ � �ជនក៏�� កមិន ើសកម� ពត � យ �ន�រ �ើសុំពី ��ធរក��ងកំឡ�ង ះ

��ត។ ប ��ប់ពី ះ ��ត �ុម �ឹក� ឃុំ ស �ត់ � ុមហ៊ុន�នបន�រឈូស�យ

ើយ ��ជនក៏�ន ើ�រជួបជុំ � �ដ៏ធំ មួយ �បរ� �ណ� បឋមសិក� ភូមិ

� �រ យ�ន�រចូលរួមពី �� ជន ជន�តិ ើម គតិចកួយពី ភូមិ � �រ

�� �ៀង និងភូមបិុស��ធំ។ �រ ជួប ជុំ��ះគឺ �តសំ ន់�ើ�រពិ ក� សីពីដំ ើរ�រចុះប ី �សហគមន៍ជន �តិ ើម គតិច និងប �ញពី ច� ប់ ��ល ក់ព័ន�ក� �ងដំ ើរ �រចុះប ីដី និង�រ �ងរកដំ ះ

��យ។ÊÊ រហូតមកដល់ �ល��ះសហគម ន៍�ឃុំ � �រមិន�ន់�នចុះប ីដីសមូ ហ ព��ើយ � ើយ

�ជន គ �ើន�ម�រ ចង់�ន�រ ចុះប ីដីឲ� �ន�ប់ ��ះ ច ជួយ�រ រ ដីរបស់ពួក ត់ពី�រ រ ភរបស់ �ុមហ៊ុន។

យ ��ច �មីន

��ជនមកពីឃុំ � �រជួបជុំ �� ើ�រត � រូប ព សុី ��

វិវាទដីធី ឃុំ រ ុក ងមានជ័យ ត ះវិហារ

Page 10: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១០

១.១ រ ើស័យអតស ណខន ឯង

ើម� ី ើ�រកំណត់ស័យអតសÊ��ណ�ន ត �វឲ� �ន ឯក�រ

ំ�ច់មួយចំនួនដូច�

១) កំណត់ �តុ �ជុំ�ក ��ង��ល សហគមន៍�ន�ៀបចំ យ�ន �ប់ ប ីវត�នអ�កចូលរួម។២) �ចកី

��សរបស់ សហគមន៍។ Ê៣) ក� �ើសុំ ចូល�ស�ជិក សហគមន៍របស់តំ�ង ��រនីមួយៗ យ�ន �ប់ស�ជិក ��រ។ ៤) ងប ី �ះស�ជិក សហ គមន៍�ំងអស់និង ��ធរ � �ណី ។ ៥) ក� �ើសុំ �សួងអភិ វឌ� ន៍ជនបទ១.២ រទទួល ល់សហគមន៍ យ សួង

អភិវឌ ន៍ជនបទ

�ដំ�ក់�ល��ះ �សួង អភិ វឌ� ន៍ជនបទ នឹងចុះ ើ�រ យ ស �� ើម� ី ប��ក់ ើស�ជិក �ំងអស់�ន �ម �ៀង�ើ�របំ �ញ�រ �ើសុំ និង�ន ផល់�រយល់

�ម�មុន យ �រ និង�នព័ត៌ �ន �ប់ ��ន់��រឬ �។ Ê ប ��ប់ពី�រ យត ��រួចសហគមន៍

ច ប់ ើម�ៀបចំ �ចក ី � �ង លកនិកៈសហគមន៍�មួយ �សួងម

�។

�វ អនុ ម ម� ��២៣ និង២៨ �ច� ប់ ភូមិ�ល ��ល �ក �ញ

�បី ��កសំ ន់ៗដូច ង ��ម៖ ដំណាក់កាលទី ១ៈ

ការកំណត់អតស ាណជនជាតិ�ើមភាគតិច និងសហគមន៍

ដំ ើរ�រកំណត់អតស��ណជន �តិ ើម គតិច និងសហគមន៍ ក់ ព័ន�នឹង សកម� ព ពីរ��លបំ �ញ ឲ� ��

វ�ញ មក។ សកម� ពទីមួយ គឺ�រ ើស័យអតស��ណខ�នឯងនិងសកម�

ពទីពីរគឺ�រទទួល��ល់សហគមន៍ យ �សួងអភិវឌ� ន៍ជន បទ។

ំ ី ី ី

Ê� �សកម��មិន�ន់�នផល់ស ��ប័នអនុស��អង�រពលកម�អនរ�តិ

��ខ ១៦៩ សីពីជន�តិ ើម គតិច និង �ុមកុលសម័ន� ��ើយ � ក៏ ប៉ុ �����ំ ២០០៩ � �សកម���នអនុម័ត ល ន��យ�តិ សីពី�រអភិវឌ� ជន�តិ ើម កតិច។ ក��ង ះ��រ � �សកម�� ក៏�ន ច� ប់ភូមិ�ល និងច� ស់សីពី �� ើ��ល�នលកណៈ នមុ ខ �ពិ �ស ក��ង�រ�រ រ និងទទួល��ល់សិទ�ិ�ើដីធ�ីរបស់សហគមន៍ជន �តិ ើម

គតិច និង�រ �ើ ��ស់ធន នធម��តិ យនិរនរ ព។ លិខិតបទ �ន�តិ�នអនុម័តក��ងកំឡ�ង���ំចុង ��យ��ះ �ន ផល់ នូវ �ប ខ័ណ�រ រ ��ងសំ ន់ស ��ប់�រ�ើកកមស់សិទ�ិ �ី និងបុរស �ជន�តិ ើម គតិច និង �ុមកុលសម័ន����ំ ១៩៨៩ (��ខ ១៦៩) និង

�ចកី ��សអង�រ សហ ���តិ���ំ ២០០៧សីពីសិទ�ិជន�តិ ើម គ តិច។ � � �សកម��Ê�ន �ុម ជន �តិ ើម គតិច ចំនួន២៤

Ê�ុម

ដូច�ៈ ព�ង (ពូនង) កួយ ទំពួន �យ �ឹង �� � �ត ង ��ល មិល �ចក់ ព័រ ញ ជង

សួយ ថ�ន លុន សច រ�� ខិះ រអុង ស�ង លឺន សំ � និងជន�តិ ើម គ តិច� �ើន ៀត។ បងបនជន�តិ

ើម គតិច�ំងអស់រស់�ក��ង �តមួយ ចំនួនដូច� រតនគិរ មណលគិរ

� �ះ �ះវ� រ កំពង់ធំ សឹង ��ង ឧតរ�នជ័យ កំពង់ ម ធ�ត់ កំពង់សឺ ះកុង �ត់ដំបង �ះ សីហនុ ប ��យ�នជ័យ ៀម ប និងតំបន់ ���ងៗ ៀត។ ច� ប់ភូមិ�ល���ំ ២០០១ �នទទួល��ល់�ផ�វ�រ �ជន �តិ

ើម គតិច និងសហគមន៍របស់ ពួក � ើយ����ំ ២០០៨ អង�រ ពល កម�អនរ�តិ ក��ងកិច សហ�រ �មួយ �សួងម � និង �សួង អភិវឌ� ន៍ជនបទ �នចង �ងទិន�័យ ដំបូងរបស់ ខ�ន��ល�នសហគមន៍ ជន�តិ ើម គតិចចំនួន១៣៣សហគមន៍�នស��នុពល ចចុះ ប ី ដីកម�សិទ�ិសមូហ ព។Ê ដូច��ះ ើម� ី ន ដល់�រចុះ ប ីដីកម�សិទ�ិសមូហ ព�ន ើង

Page 11: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១១

�រ�ក់�ក����ើសុំគឺ�សិទ�ិរបស់ សហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិចក��ង�រស���ច��ក់ ឬមិន�ក់។ �រ�ក់�ក�� ��ើ

សុំ��ះនឹងអនុវត��ម����ទី៨ ��អនុ��ឹត��ខ ៨៣ ស�ីពីនីតិវ�ធី���រចុះប��ីដី សហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិច។ �ង

�មនីតិវ�ធី��ះសំណ�ំលិខិត ��ើសុំចុះប��ីសហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិច�ន ដូចត�៖

�ក����ើសុំចុះប��ីដីសហគមន៍�នផ�ិត�������នគណៈក���ធិ�រសហគមន៍ ឬ����ធរ����ណី លិខិត��គល់សិទ�ិជូនស�ជិក គណៈក���ធិ�រសហគមន៍����ក់�តំ�ងសហគមន៍ ក��ង�រផ�ល់ ព័ត៌�ន �រ បំ��ញទ��ង់��បបទក��ង�រចុះប��ីដីសហគមន៍�មនីតិវ�ធី�ធរ�ន ��សិន�ើ���នគណៈក���ធិ�រសហគមន៍ ឬ� ���ធរ����ណីមិន�ចចូលរួម�ន លក�ន�ិកៈសហគមន៍ និងប��ី�យ�មស�ជិកសហគមន៍�ន��ចក�ី ប���ក់ពី�ស���ត់ ��ឃុំ បទប������ក��ងសហគមន៍�ក់ទងនឹងរ�ៀប��ប់��ង និង�រ��ើ���ស់ដី �សមូស�ព លិខិតជូនដំណឹងស�ីពី�រយល់��មឲ��ចុះប��ីសហគមន៍�យ��សួងម���� ��ចក�ីស���ចរបស់��ុម��ឹក�� ឃុំស���ត់ ស�ីពី�រ��ង�ំងគណៈក���ធិ�រ និង �ល់ឯក�រ�ក់ព័ន�នឹងដី��ល ��ើសុំចុះប��ី ��សិន�ើ�ន។

៣.១ �រ�ក់�ក����ើសុំស���ប់�រចុះប��ីដីកម�សិទ�ិ សមូហ�ព

�រចុះប��ីដីកម�សិទ�ិសមូហ�ព �ច��ើ��នលុះ�����សហគមន៍�ក់�ក����ើសុំចុះប��ីកម�សិទ�ិ�ើដីធ�ី របស់ ខ��ន។ សហគមន៍��ល�នចុះប��ី�ផ��វ�រ���សួងម�����ើយ �ើប�ច�ក់�ក����ើសុំចុះប��ីដីកម�សិទ�ិសមូហ�ព�ន ។ ��សិន�ើសហគមន៍មិន�ច�ក់�ក����ើសុំ��ក៏នីតិវ�ធី��អនុ��ឹតស�ីពី�រចុះប��ីដីសហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិច មិន�ច អនុវត��ន��រ។

ដំ�ើរ�រ�ៀបចំ��ចក�ី���ងលក�ន�ិកៈ គឺ�ក់ព័ន�ស�ជិក�ំងអស់របស់សហគមន៍ �ើយ�លក�ណៈប���ក��ស �ំ �ច់���វ���នអ�កស��បស���ល���ក់ ឬពីរបី�ក់�ើម��ីជួយដល់����ធរ����ណី ឬសហគមន៍ស���ប់�រ ពិ�ក��។ �ចំណ�ច សំ�ន់��ល� សហគមន៍គឺ����ស់�ើ��ចក�ី���ងលក�ន�ិកៈ �ើយ�ព����ស់��ះ ���វ���ន�ពច��ស់�ស់�ំង នីតិ វ�ធី��ល���វអនុវត� និង�ំងខ�ឹម�រលក�ន�ិកៈ។ ���យមក��ចក�ី���ងលក�ន�ិកៈនឹង�ៀប ចំ��ើ�រ�យត����យម���ីរ��� ភិ�ល��លទទួលបន��កកិច��រ��ះ�ើម��ីឲ�����កដ�ដំ�ើរ�រ�ៀបចំ��ះ �ន�រចូលរួម��ញ��ញពីស�ជិកសហគមន៍ �ំងអស់។

�រអនុម័តលក�ន�ិកៈ���វ��ើ�ើង�យកិច���ជុំ��ញអង� ឬស�ជសហគមន៍ �ក��ង��នដីរបស់ខ��ន �យ�ៀបចំឯក �រ�ំ�ច់មួយចំនួន�មនីតិវ�ធីរដ��ល��ល រួមប���ល�ំងឯក�រកំណត់អត�ស���ណ �ើយសហគមន៍���វ �ៀបចំ លិខិត�ក់ ជូនអភិ�ល��ត��ើម��ីសុំ�ៀបចំ�រ��ជុំ��ញអង�។ ប���ប់ពី�រអនុ���តិឲ���ន�រ��ជុំ អ�ក ចូលរួម�ចមកពី អភិ�ល��ត� និង����ធរ�មលំ�ប់���ក់ �ើ�ចសូមឲ���ន�រចូលរួមពី��ឹទ�ស� និងរដ��ផង��រ។ ក��ង�រអនុវត��ក់���ងកិច���ជុំ��ញ អង����វ�នជំនួយពី��សួងម���� ��សួងអភិវឌ��ន៍ជនបទនិង អង��រ មិន��នរ���ភិ�ល។

ប���ប់ពីដំ�ើរ�រ�ង�ើ�នទទួល�រអនុម័ត�ក��ងពីធី��ជំុ��ញអង� សហគមន៍�ំ�ច់�ក់�ក����ើសុំ ���ុម ��ឹក��ឃុំ �ើម��ីឲ���ន�រទទួល���ល់ លក�ន�ិកៈ និង����ធរ����ណី��ម�ំងស�ជិកសហគមន៍ �យឆ�ង �ត់�រប���ក់ ពី����ធរ��ុក និង��ត� និងចុងប��ប់�ក់��ើសុំ���សួងម����។ �ើម��ីឲ�����កដ�ដំ�ើរ�រ��ះ ��ឹម���វ�មច��ប់ គួរ�នជំនួយពីម���ីរ���ភិ�លផង��រ។ ប���ប់ពី�រចុះប��ី���សួងម����រួច�ល់ សហគមន៍�ះ�នសិទ�ិ �ក់�ក����ើ សុំចុះប��ីដី�សមូហ�ព�មបំណង������ និងឆ���នុសិទ�ិរបស់ខ��ន។ ដូច��ះ�រ�នលក�ន�ិកៈស���ប់សហគមន៍�ដូច�អត� ស���ណប័ណ�ស���ប់បុគ�ល���ក់��រ។ ���នលក�ន�ិៈ�នន័យ����នអត�ស���ណប័ណ�។

២.១ �ៀបចំ��ចក�ី���ងលក�ន�ិកៈ

២.២ �រអនុម័តលក�ន�ិកៈ

២.៣ �រ�ក់�ក����ើសុំស���ប់�រចុះប��ីសហគមន៍�មួយ��សួងម����

ដំណាក់កាលទី ៣ៈ ការចុះប��ីដីកម�សិទ�ិសមូហភាព

ដំណាក់កាលទី ២ៈ ការចុះប��ីសហគមន៍ជានីតិបុគ�ល

�រចុះប��ីសហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិច�នីតិបុគ�ល�លក�ខណ�ត���វស���ប់�រ�ក់�ក����ើសុំកម�សិទ� ិស មូហ�ព។ �រចុះប��ី���សួងម�����ំ�ច់ ���វ�ន ឯក�រមួយចំនួន���វបំ��ញ និងសកម� �ព�ំ�ច់���វអនុវត�៖

Page 12: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១២

និយមន័យអំពីសហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិចៈ ����២(ក�ខណ�ទី១) ច��ប់ភូមិ�លៈ សហគមន៍ជនជាតិ �ើមភាគតិចជា��ុមមនុស���លរស់��ើ��នដី����ះរាជាណាច��កម��ជា ��លសមាជិកទាំងអស់បង�ាញនូវ ជាតិ ពន�� សង�ម វប�ធម៌ និង��ដ�កិច���តិបត�ិរ�ៀបរស់�តាម����ណី និងដាំដុះ�ើដី��លខ��នកាន់កាប់� តាមក��នខ�ាតទំ�ៀមទម�ាប់��ការ��ើ��ស់ជាសមូហ ភាព។ �រទទួល���ល់រ�ៀប�ន់�ប់ដីធ�ី និង�រ��ប់��ងសហគមន៍រហូតដល់�ន�រចុះប��ីដី�ផ��វ�រៈ ����

២៣(ក�ខ័ណ�ទី ២) ច��ប់ភូមិ�លៈ ក��ង��លរង់ចាំការកំណត់ខាងផ��វច�ាប់នូវលក�ន�ិកៈ របស់សហគមន៍ ��ុម��ល មានជាក់���ងមកតល់បច��ប�ន���ះនឹងបន���ប់��ងសហគមន៍ និងអចលនវត��របស់ខ��នតាម����ណី�ើយ���វ អនុវត�តាមប��តិ���ច�ាប់��ះ។ �រទទួល���ល់ច���រព��ចរ����កមួយ����ន�រ��ប់��ង���សហគមន៍�ក��ងកម�សិទ�ិដីសមូហ�ព��ល

�នចុះប��ី�រ �មួយរដ�រួច�ើយៈ ���� ៣៧ ច��ប់ស�ីពី����ើៈ សហគមន៍មូលដ�ាន��ល ��កបរបរចម�ារ ព��ចរមានលក�ណៈ����ណី អាចអនុវត��ើដីកម�សិទ�ិសហគមន៍ជនជាតិ�ើមភាគតិច��ល�នចុះប��ីការរួច

�យ ���ច �មីន

��សួង�ៀបចំ��នដីនគរូបនីយកម�និងសំណង់ គឺ����ប័នទទួលខុស���វស���ប់�រអនុវត�នីតិវ�ធី�ំង�យ �ក់ទងនឹង ដំ�ើរ�រចុះប��ីដីប���ប់ពី�ន�រ�ក់�ក����ើសំុប័ណ�កម�សិទ�ិដី�យ សហគមន៍ជន�តិ�ើម�គ តិច។ �រ�ស់��ង និងកំណត់��ំ��ទល់គឺ�សកម��ពប���ក��សសំ�ន់�ំ�ច់ចំ�ះ�រ��ញប័ណ�កម�សិទ�ិដី។ ��ះគឺ� សមត�កិច�របស់��សួង�ៀបចំ��នដី នគរូបនីយកម� និងសំណង់។

បទប������ក��ង�ឧបករណ៍សំ�ន់មួយ�ើម��ីប���រទំ�ស់ និង���សិទ�ិ ��ើ���ស់ដីធ�ីរបស់����រ នីមួយៗ ���វ�ន �រ�រ និង��ឲ���នសមធម៌���រ��ើ ���ស់ដី�ក��ង��បខ័ណ���កម�សិទ�សមូហ�ព។ បទប������ ក��ង���វ�រព�� មទិដ��ពសំ�ន់បីដូច� តួ�ទីរបស់����ធរ����ណី (គណៈក���ធិ�រ) យន��រ���រ ��ើ��ចក�ីស���ចិត�របស់សហគមន៍ និងបទប��ត�ិច��ប់�ំង�យ��ល ��ធរ�ន�ក��ង����សកម���។ បទប������ក��ង�ច�នខ�ឹម�រ ខុស���ពីសហគមន៍មួយ�សហគមន៍មួយ ពី��ុមមួយ���ុមមួយ�ៀត។ �ះ� ���ង�ក៏�យ ទ��ង់គំរូ��បទប������ក��ង���វ��ឯក�ព�មទ��ង់��មួយ ��ល�នពិនិត��យល់��ម �យ���ប័នរ��� ភិ�លដូច� ��សួងម���� និង/ឬ ��សួងអភិវឌ��ន៍ជនបទ។

៣.៣ បទប������ក��ងស�ីពី�រ��ើ���ស់ និង�រ��ប់��ងដីរបស់សហគមន៍

៣.២ នីតិវ�ធី���រចុះប��ីដី

�លន��យ�តិស�ីពី�រអភិវឌ��ជន�តិ�ើម�គតិច���វ�នអនុម័ត���លថ�ីៗ��ះ�យ�ជរ���ភិ�លកម���។

ប���ម �ើ��ះ ច��ប់ភូមិ�ល���ំ២០០១ ទទួល���ល់កម�សិទ�ិសមូហ�ពរបស់សហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិច ��ម�ំង

រ�ៀប��ើ���ស់ដី�លក�ណៈ����ណី និង�រ��ប់��ងសហគមន៍រហូតដល់�ន�រចុះប��ីសហគមន៍ និងអចលនវត��

របស់សហគមន៍។

១.១ ច��ប់ភូមិ�ល���ំ ២០០១ និងច��ប់ស�ីពី����ើ���ំ ២០០២

ច��ប់ភូមិ�ល���ំ ២០០១ និងច��ប់ស�ីពី����ើ���ំ ២០០២ �នចំណ�ចពិ��ស�ក់ទង�នឹង�រ�រ�រ

និងទទួល���ល់សិទ�ិ �ើដីធ�ីរបស់សហគមន៍ជន�តិ�ើម�គតិច។ �ង���ម�បទប���ត�ិ��ល�ន��ងក��ងច��ប់�ំង

ពីរដូច�៖

និយមន័យអំពីស�ជិកសហគមន៍ៈ ����២៤ ច��ប់ភូមិ�លៈរាល់បុគ�ល��ល��ើយតប�នឹងលក�ណៈ វ�និច�័យ��ជាតិពន�� អំពីវប�ធម៌ និងសង�មរបស់សហគមន៍ជនជាតិ�ើមភាគតិច��ល អាចទទួលនូវ គុណ ��ស�ជន៍ ពីការធានាសិទ�ិ និងការការពារ ��ល�ៀបចំ�ើង�យច�ាប់��ះ។

ឯកសារដក��ង់

១.��បខ័ណ�ច��ប់�តិ

��បខ័ណ�ច�ាប់ជាតិទាក់ទងនឹង សិទ�ិ�ើដីធ�ីរបស់ជនជាតិ�ើមភាគតិច

Page 13: Semester Newsletter (2012)

�ើយជាមួយរដ�។ Ê Ê ���ករដ��ល���ើ��មូលដ�ាន ��ះ ���វផ�ល់ការអនុ��ាតិការ��ប់��ង និងការ���តពិនិត�

��សកម�ភាព��ះ��លជា���កមួយ����នការ��ប់��ង���ើសហគមន៍ន�ះ។ ការអនុវត�ចម�ារព��ចរ ���វ ហាមឃាត់ចំ�ះ��ធម�ជាតិ មិនទាន់ប៉ះពាល់ក��ង��ន��បំរុងទុកងអចិ���យ៍។ ដី���ើ��ល�ៀបចំប��ុងស��ប់ចម�ារព��ចរ ���វកំណត់�យ អនុ��ឹត។ÊÊÊ រ រ រពិ �ស �សិទ�ិ ើដីធ�ីរបស់ជន �តិ�ើម�គតិចពី ��ធម៌�មួយ ថ�ី ើមិន�ន់�នចុះប ីក៏ យៈ

���� ២៨ ច��ប់ភូមិន�លៈ គ�ានអាជ�ាធរណាមួយ��ពី សហគមន៍អាចទទួលសិទ�ិ�ើអចលនវត��របស់ជន ជាតិ �ើមភាគតិច�ន�ើយ ។ រទទួល��ល់ ��ធ����ណី និយន� រ � រ��ើ �ចក�ីស ��ចចិត�របស់ សហគមន៍�អង�នសមតកិច��ើម� ី

អនុវត�សិទ�ិដីសមូហ�ព�ក��ងកមសិទ�ិសមូហ�ពៈ ���� ២៦ (ខ�ខ័ណទី២) ច��ប់ភូមិន�លៈ ការអនុវត�នូវ សិទ�ិ ជាកម�សិទ�ិទាក់ទងនឹង អចលនវត��របស់សហគមន៍ និងលក�ខណ្�ជាក់លាក់��ការ��ើ��ស់ដី ���វស�ិត���មការទទួលខុស���វរបស់អាជ�ាធរ����ណី និងយន�ការ��ការ��ើ��ចក�ីស��ចរបស់សហគមន៍ អនុ�មតាមទំ�ៀមទម�ាប់របស់ពួក�� �ើយ���វដាក់ឲ�����មច�ាប់��ការអនុវត�ទូ�ទាក់ទងនឹងអចលនវត�� ដូចជាច�ាប់ការពារបរ�ស�ានជា�ើម។ រទទួល��ល់ដីម��ុងចំ�ច់ក��ង រ

ដូរ �នដំ�ំ គឺ�ដីរបស់សហគមន៍ៈ ���� ២៥

(ខ�ខ័ណទី២) ច��ប់ភូមិន�លៈ ដីសហគមន៍ជនជាតិ�ើមភាគតិចមិន��នមាន��ដី��ល�នដាំដុះជាក់���ង�ះ�� ប៉ុ���មានដីប��ុងចាំ�ច់ក��ងការដូរ��នដំណាំ��ម�ៀត��លត���វ�តាមរ�ៀទាញយកផល ��ល ធ�ាប់��ើកន�ងមក �ើយ ���វ�នទទួល ស�ាល់�យអាជ�ាធររដ��ល។

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១៣

ដក ង់ពី ៀវ មគ សន៍ នាំសីពី ការប ើតលកនិកៈ និងប ា ងៗទាក់ទងនឹងជនជាតិ�ើមភាគតិច កមជា ( យ អងការពលកមអនរជាតិ)

�នត���ខ ��យ

��ប ័ណ ាប់ ាតិទាក់ទងនឹងសិទិរបស់ ន ាតិ ម

ាគតិ

Page 14: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១៤

របស់ ក មកសណិត�ក��ងដួង �លឹងរបស់ ើងខ�ំ �ប់ៗរូប ើម� ី�ពន�ឺ �រ���នុ ព ��ង �ត� ក���ក់ �ង ជួយជំរុញ ឲ� �ន ������រ

តីភ�ឺ � � �ឹតិ �អំ ើកុសល គុណធម៌ឈ�ះអស់�ស �វ �អំ ើអកុសល � �ចកី ភៈ សៈ ��ល�គុណ ��ជន៍ដ៏ឧតមស ��ប់បុគលខ�ន

��រ និងអ�កផង�ំងពួង និងជួយប សឲ� រួច កផុតពីជំងឺដ �ត់ ��ះ �ចច ��ផង�ំងពួង និងជួយប ើតឲ� �នវ�បុលសុខច �ើ ន�ក��ងជីវ�ត រស់� � ំ �ឲ� ដល់បងបនកូន ��ល�អ�ក រព �រក� ចំ ះ�រមី �

�លឹងរបស់ ក។ គួរប��ក់ ក �គ �ុះផ�ំគឺ�អ�ក ជន �តិ ព�ង ឬពូនង ើយ �វ�ន រពបូ� យ ��ពលរដទូ ប់ប ល �ំង វ �សចរ ផង��រ។

�នទី �សចរណ៍ �តមណលគិរ (ីរូប ពៈ មនីរ �សចរណ៍ �តមណលគិរ)

�គ �ុះផ�ំ ឬភ�ំ ះ �មុំសិត�ក��ងបរ� �ណ �ទីរួម �តមណលគិរ ��ល � �តមួយសិ�ភូមិ គឦ�ន � �ះ ��ច �កម�� និង សម� រ យបង បនជន�តិ ើម គតិចពូនងរស់��ង �បំផុត។ ភ�ំ ��ះ�ន �ំ �ទល់ ង ើង ទល់ នឹងភូមិ � និង ជំ ល ើងភ�ំ ង ត� ង ទល់នឹង � នយនÊ ះ �នម រម� ��ល �វ�នក�ង �ើង ំងពី

�ល��ល �តមណលគិរ��ះ � វ�នបដិសន� ិ�ើង ើមទសវត���� � ំ ១៩៦០។ ចំ �កឯទិស ង ើតវ�ញភ�ំ��ះ�ន �ំ �ទល់ �ប់នឹងភូមិច��រ

� និង ងលិចទល់នឹងភូមិ ះ �មុំ ើយ��លភូមិ�ំងអស់��ះសិត �ក��ងរដ�លភូមិ� �របស់ �ុក �នម រម� ។ ភ�ំ��ះ សិត� ច��យ

� �ល �ងបីគីឡ�៉� �ពីអតីតទី ំងដំ�ក់ ស �ចឪ ន តម សីហនុ ��ល�ន ក�ង�ើងក��ងទសវត��៦០ក��ងសម័យសងម � និយម[ ...] ។ Ê Ê

�គ �ុះផ�ំ ឬភ�ំ ះ �មុំគឺ� ភ�ំត ែមួយគត់សិត�ក��ងបរ� �ណ � �ុក

�ន ម រម� ��ល�ទី �ជុំជនធំ និង�មជ� មណល ���ប័ន មនីរ �រ� ល័យរបស់ �តមណលគិរ។ ភ�ំ��ះសិត�ច��យ � �ល�ង ១ គីឡ�៉� � ទិស ង ើត �បរ� �ណ

�� �ត មណ លគិរ �ល បច�ប� ន�។ ភ�ំ��ះគឺ� � �ទភ�ំ��ល �ប ដណប់ យ ល �ពី ច �ះ រហូតដល់កំពូល និង�ន ើម ើ ធំតូចដុះរ ៉�ះរ ��ះ �ពិ �ស�

ម �លង � �ះនិងអូរមួយចំនួន ��លសិត� ម ើង ភ�ំ ះ។ ��រពិត�ស់ រហូតមកដល់

�ល��ះពុំ�ន់�ន�រសិក� � �វ��វ អំពីស��ន ដី�មួយ ��ល

ប��ក់ ើបរ���នធម��តិ� តំ បន់ជុំវ�ញភ�ំ��ះ �វ�ន �� �ល ពី ស��ន ដី��ល�ន ��ស�ក �ុប

�ុល ើយ�ន��យ � តំបន់ព ៃរ ះ��ល ើរ �� ល �

ើយ ះ យ�រ �ប ��ប �ល ��តុភូត ធម��តិ ឬ យ�រ

��រតី មិនទទួលខុស �វ យ�ន ើ�រ�ប់បំ��ញ �� ើ របស់អ�ក

��លមក ំងទីលំ�ថ�ី�ជុ ំវ �ញតំ បន់ភ�ំ ះ។ ប៉ុ � ើ ម�រនិ�ន �ៀប ប់អំពី��ន ពភូមិ� ��តំបន់��ះរបស់ កូវ �ញអូវ �យ ( ក

យ ក ) � ភូមិពូលូង��ល ពី ើម�ើយគឺ�ភូមិមួយសិត� � �រ ើងភ�ំ��ះ ើយ��ល សព � ភូមិ ��ះ �វ�ន���ស់ ទីក ��ងថ�ីមួយ ច��យ � �ល៩គីឡ�៉� � ពី ើង ភ�ំ ះ �មុំ��ះ [...] ។Ê រហូតមកដល់ �ល��ះពុំ�ន់� ន�រសិក� � �វ � �វ�មួយ��ល�នអះ ង ើអ�ក ��ល គង់� �ើភ�ំ��ះ�ន ប់បដិសន�ិ�ើង ំង ពី �ល �មក �....

ទី�ំង

តពីទំព័រ ៤......

មានត ខ យ...

��វត�ិភ�ំ ះ �មុំ..........

(ដក��ង់ និង �ស �លពីឯក�រ ��វ ��វរបស់មនីរវប� ធម៌ និងវចិ�� សិល� ៈ �ត�មណលគិរ� ��ំ ២០០៣)

ភ�ំ ះ �មុំ

សឹង ��ង

� �ះ

ះ �ក

�វសី�

� ��

�នម រម�

អូរ ំង

ៀត�ម

រតនគិរ

Page 15: Semester Newsletter (2012)

ុមការងារស ប់ការ ះពុមផ ាយ ខ ះ៖

អាសយដានទំនាក់ទំនង៖

��ុមអ�កយកព័ត៌មាន

គណៈកម�ការ���តពិនិត� និង��ឹក�ា�បល់

ប���ក��សកុំព��ទ័រ

១. ក ង៉ាច សាមីន

២. ក សុវណា

៣. ក លួន ហុក ក

៤. ក រម សា ម

១. អក ី យុន ម៉ា

២. អក ី ឆាយ គឹម ៀក

៣. ក ក ភណ

៤. ក ភាស សុជា

១. ក រម សា ម

�ឿងកំ���ងខ�ីៗ

សុន�សិស� ��ត � ៀនមិន��ល�នពិន�ល� ះ���មួយ

អ�ក ��កំពុងពន� ល់អំពី �សូ��រត់�ត់ស�ីអំពី រ �ៀន ��

ដល់កសិករ: កូន ើយ រកសុីក យធរណី����កន�ង ��ើ

��យក ��ូវមួយ ��ំបីដង... ��ក៏សួរសិស� �: ើសិស�

ដឹង � �នរ��អ�ករកសុីក យធរណី? សុន

ើក � ើយ �ើយ យមិន�ច់គិត : �ទអ�ក ��អ�ក��ល

រកសុីក យធរណីគឺ�ន់។ ���មួយ ៀត អ�ក ��ពន� ល់ អំពី

� ៀន��វត�ិ����៖

អ�ក � �ពន� ល់�:នរ�លក់ទឹកលក់ដី�តិរបស់ខ�នគឺ�

មនុស� ក� ត់នឹង�តិរបស់ឯង។ សុនមក ដល់ផះ �ល

កំពុងទទួល�ន �យជួបជុំ �ុម ��រ សុនក៏ និ យ

���ប់ឪពុក �: ពុកឯង�ជនក� ត់�តិ ឪពុកខឹង �ង ��ំង

ក៏សួរ សុនវញ �តុ អីឯងនិ យអ �ឹង។ សុន �ើយ

វញ�: នរ�លក់ទឹកលក់ ដី�ជនក� ត់�តិ ើយខ�ំ ើញ

ពុកឯងអូសទឹកលក់� ៀង�ល់ ���។ � �លចុង ��យ ��ំ

សុន���វ�នទទួល ចំ�ត់���ក់ �ខ៤៥ ក��ងចំ ម

សិស� ៤៨ �ក់ ឪពុកមិនសប��យ ចិត�ក៏សួរ សុន� : �តុ

��ចក៏ឯង ៀន � យ ៉��ះ ? សុន �ើយ� : ��ន់ ��ន

�ខ៤៥ ៣�ក់��ល�ញ់ ខ�ំ � �ន ើរ � ���ប់

ើយ ទំ�ំ � �ខ១ វញ ើ ៤៧ �ក់ ៀត ��ើ�ប

ខ�ំ �ង� ។

សិស ពូ

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១៥

បច��ប� ន� ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គ តិច (សុី �) �នទី���ក់ រ�មួយមូលនីធិ

�នរុចបូល (HBF)��ល�ន សយ �ន ដូច ង ��ម៖ផះ �ខ ៣៤ ផ��វ �ខ ២២២ ស �តបឹង�ំង ខណដូន �ញ �ជ នីភ�ំ �ញ �ះ��� ច �កម��- ទូរស័ពទំ�ក់ទំនង +៨៥៥ (០) ២៣ ៥៥៥ ០៤៤០- អីុ ៉�ល[email protected]@ciyamedia.org- ទូរ�រ +៨៥៥ (០) ២៣ ២១៦ ៤៨២- �ហទំព័រwww.ciyamedia.org

ប់ៗ ងមុខ��ះ សុី �នឹងប��រទី�ំង ន់ រ ល័យថី ��ល�ន សយ �ន

សិត� ផះ �ខ ២៤១F ផ��វ ៤៥៤ ស �ត់ទូលទំពូង១ ខណច��រមន �ជ នីភ�ំ �ញ �ះ��� ច �កម��

រៈគន់សាបនា

ើងខ�ំ� �ុម�រ រ សូមទទួល��គមន៍នូវ ល់�ររ�ៈគន់ ពីសំ�ក់មិតអ�ក ន ��ល�នបំណង

ជួយ �លំអនូវចំណចខះ ត ើម� ីឲ� �រ �ញផ� យ�ើក ��យ�ន់ �ល � ើរ និង�ន�

� �ជន៍ស ��ប់មិតអ�ក ច�ំងអស់។

Page 16: Semester Newsletter (2012)

ស�គមយុវជនជន�តិ�ើម�គតិចកម��� ទំព័រ ១៦

អបអរសាទរទិវាជនជាតិ�ើមភាគតិច

I. ឳ! បងប��នជន�តិ�ើម�គតិច ���វ�ំ�និច�កុំ���ច�ើយ� កុំ���ច�ើយ� ���ទី ៩ក��ង��សី�

��ល�នកត់���ទុក�ឯក�រ ទុក�ឯក�រ។

II.ឳ! IP Day ����ដ៏ល� រ�ក�យ�ទរ�ក��ងចិ��� �ក��ងចិ��� �ះជន�តិ�ើមរស់�ទី�

�ំក��ងចិត�����ដ៏�នន័យ ���ដ៏�នន័យ។

III.ឳ! ជន�តិ�ើម�គតិច�ំងអស់�ំង��ី�ំង��ុស������ណី ������ណី ទំ�ៀមទ���ប់����ស់

ទឹកដី �នសិទ�ិ��ើអី��មច��ប់កំណត់ �មច��ប់កំណត់។

IV. ���ទី ៩ ក��ង��សី� ពិភព�ក�រទុក���វត�ិ ទុក���វត�ិ �ពួក�ើងពិត�នសិទ�ិ���កដ

ស���ប់អ�គត�ើង�ំងអស់��� �ើង�ំងអស់���។

និពន�ស�យៈ �ន់ �មុត

សលំ�ំបទៈ �ំ�វ���ំថ�ី

ត�ម��យ

ឧTHE McKNIGHT FOUNDATION

មូលនិធិ ហុិនរ�ចបូល HBS មូលនិធិ ���ក�យ

មតិ�បល់�ំង�យ��ល�ន�ើក�ើង�ទី��ះ��រ�ៀប�ៀង���ល់របស់អ�កនិពន�សុទ��ធ មិន��នឆ��ះប���ំងពីទស��នៈរបស់���ស់ជំនួយ�ើយ

The opinions expressed herein are those of the authors and do not necessary reflect the views of all donors