FIZIČKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA ENERGETIKAGEOTERMALNA ENERGIJA

AUTOR: Nataša Zeka

SADRŽAJ:

1. UVOD 3

2. GEOTERMALNA ENERGIJA 4

2.1. IZVOR GEOTERMALNE ENERGIJE 4

2.2. POTENCIJAL GEOTERMALNE ENERGIJE 7

2.3. PRIMENA GEOTERMALNE ENERGIJE 8

2.3.1. Primena geotermalne energije za proizvodnju električne

energije 8

2.3.2. Primena geotermalne energije za grejanje 10

2.3.3. Primena geotermalne energije u druge svrhe 11

2.4. PREDNOST I NEDOSTACI GEOTERMALNE ENERGIJE 11

3. GEOTERMALNA ENERGIJA U SRBIJI 13

4. ZAKLJUČAK 15

LITERATURA 16

2

1. UVOD

Energija je karakteristika sistema kojima se opisuje sposobnost tog sistema da vrši neki rad. Sama reč energija je nastala od grčke reči energos što znači aktivnost. Važno svojstvo energije je da se ne može stvoriti niti nestati, pa je na osnovu toga količina energije u zatvorenom sistemu uvek konstantna. Ovo svojstvo energije zove se Zakon očuvanja energije i prvi put je postavljen u XIX veku. Količina energije sistema nije apsolutna vrednost već relativna u odnosu na referentno stanje ili referentni nivo. Karakteristika energije je njena mogućnost prelaska iz jednog oblika u drugi i taj prelazak energije naziva se rad ili snaga.

Svi do sada poznati prirodni procesi i fenomeni mogu se objasniti sa nekoliko oblika energije: kinetička energija, potencijalna energija, toplotna energija, gravitacija, električna energija, elektromagnetizam, hemijska energija, nuklearna energija i masa.

Izvori energije se mogu podeliti na: neobnovljive (konvencionalne) i obnovljive. Pod neobnovljivim izvorom energije se podrazumevaju svi potencionalni nosioci nekog vida energije koji su jednom stvoreni i za sada se ne mogu obnoviti. Takvi nosioci energije su fosilna goriva: ugalj, nafta, derivati nafte, prirodni gas kao i fisiona (nuklearna) goriva. Prvi problem sa neobnavljivim izvorima energije su njihova količina i rasprostranjenost, a drugi problem je zagađenje životne sredine. Obnovljivi izvori predstavljaju neiscrpan prirodni vid energije koji se nalaze svuda oko nas. Pod ovim pojmom se podrazumevaju izvori energije koji se nalaze u prirodi i obnavljaju se delimično ili u celosti. Obnovljivi izvori obuhvataju: sunčevu energiju, energiju vetra, hidroenergiju, geotermalnu energiju, energiju plime i oseke, energiju talasa...

Geotermalna energija je toplotna energija koja se stvara u Zemljino j kori polaganim raspadanjem radioaktivnih elemenata, hemijskim reakcijama ili trenjem pri kretanju tektonskih masa. Količina takve energije je tako velika da se može smatrati skoro neiscrpnom, jer se voda obnavlja pomoću kiša, a toplina se konstantno generiše u jezgru Zemlje pa je, prema tome, geotermalna energija obnovljiv izvor energije.

3

2. GEOTERMALNA ENERGIJA

Ispod Zemljine površine nalaze se ogromne zalihe toplotne energije – geotermalne energije. Naziv geotermalna energija potiče od grčkih reči geo što znači zemlja i therme što znači toplina. U užem smislu geotermalna energija predstavlja onaj deo energije iz dubine Zemlje koji u oblku vrućeg ili toplog fluida (vode ili pare) dolazi do površine Zemlje i prikladan je za iskorišćavanje u izvornom obliku ili za pretvaranje u druge oblike (eletričn energiju, toplotnu u toplinskim sistemima...).

Ovaj vid energije ima veliki broj prednosti u odnosu na tradicionalne izvore bazirane na fosilnim gorivima. Najveća prednost je što je ovakav izvor energije čist i siguran za okolinu. Geotermalna energija tj. njena toplina, danas se većinom kosti u izvornom obliku - bez pretvaranja u neki drugi oblik energije, a manje za proizvodnju električne energije.

2.1. IZVOR GEOTERMALNE ENERGIJE

Geotermalna energija je posledica raznih procesa koji se dešavaju na različitim dubinama Zemlje gde temperature iznose više od 4000oC. Manji deo te energije potiče iz omotača Zemlje, odnosno Zemljinog spoljašnjeg sloja raspadom radioaktivnih elemenata koji se nalaze u matičnim stenama. Osnovni medijum koji prenosi toplinu iz unutrašnjosti Zemlje na površinu je voda ili para. Voda se obnavlja preko kiša koje se probijaju duboko u unutrašnjost Zemlje putem prslina i pukotina gde se zagrevaju i cirkulišu nazad na površinu.

Zemlja je izgrađena od nekoliko slojeva (Slika br.1.):

Slika br.1. – Presek planete Zemlje

4

- spoljašnja kora (Crust) - dubine od 50 do 2900 km, gde temperatura raste u rasponu od 17 do 30oC po kilometru dubine,

- tekući omotač (Mantle) - dubine od 50 km do 2900 km izgrađenim od slojeva bogatih gvožđem i magnezijumom, čija se temperatura kreće od 650 do 1250oC,

- spoljašnje (tekuće) jezgro i - unutrašnje (čvrsto) jezgro – gde se temperatura kreće od 4000 do 7000oC.

Poluprečnik Zemlje je oko 6378 kilometara, i ne zna se šta se tačno nalazi u unutrašnjosti.

Ta toplota iz unutrašnjosti Zemlje teži ka hladnijim, višim delovima i predstavlja glavni pokretač tektonike ploča. Na pojedinim mestima spajanja tektonskih ploča magma izlazi na površinu stvarajući mladu Zemljinu koru. Većim delom magma ostaje ispod površine stvarajući ogromne bazene u kojima se počinje hladiti (proces hlađenja traje od 5000 do million godina). Područja ispod ovakvih bazena magme se karakterišu veoma visokim temperaturnim gradijentom i pogodni su za iskorišćavanje geotermalne energije.

Geotermalni izvori se mogu podeliti na nekoliko osnovnih načina:1. prema stepenu istraženosti, odnosno potvrđenosti nalazišta2. prema temperaturi medijuma (tople ili vrele vode ili pare)3. prema vrsti nalazišta.

1. Prema stepenu istraženosti ležišta, poznavanju hemijskog sastava i fizikalnih svojstava medija (vode ili pare), parametrima potrebnim za njihovo utvrđivanje i mogućnostima za iskorišćavanje geotermalni izvori se dele na:

- utvrđene:a) profitabilne (koje se mogu isplativo eksploatisati do sada poznatim

tehničkim sredstvima)b) neprofitabilne (koje se još ne mogu isplativo ili se uopšte ne mogu

eksploatisati poznatim tehničkim sredstvima)

- potencijalne.

2. Prema temperaturi medijuma geotermalni izvori mogu biti:

- niskotemperaturni - gornja granica temperature između 90 i 150°C- srednjotemperaturni –temperature u rasponu od 90 do najviše 225oC- visokotemperaturni – čija je donja temperaturna granica između 150 i 225°C.

5

3. Prema vrsti geotermalnog ležišta geotermalni izvori se dele prema:

- napajanju, odnosno načinu ulaska medijuma u ležište i izlasku iz njega:- s prirodnim ulaskom (napajanjem) i izlaskom - izvorom vode s prirodnim ulaskom i veštačkim izlaskom vode, kroz

bušotinu - sa veštačkim ulaskom i izlaskom vode (bušotine) (Slika br.2.)

Slika br.2. – Ležište sa veštačkim ulaskom i izlaskom vode (bušotine)

- termodinamičkim i hidrološkim svojstvima:

- izvori tople ili vruće vode (gejziri) - najčešći su i najprepoznatljiviji način dolaska zagrejane vode iz dubine na površinu Zemlje (Slika br.3.). Potiču od vruće vode ili pare koja se nalazi zarobljena u razlomljenim i poroznim stenama na manjim ili srednjim dubinama (od 100 do 4500 m). Pri tome je medijum najvećim delom u tekućoj fazi, a tek manjim delom u obliku pare (kao mehurići).

Slika br.3. – Gejzir

6

- izvori suve vodene pare - na svetu su veoma retki, ali se smatraju najjednostavnijim i najisplativijim za eksploaetisanje jer se prirodna suva vodena para može direktno koristiti za pogon parne turbine,

- ležišta vode i gasova pod visokim pritiskom - nalaze se na velikim dubinama (od 3000 do 6000 m). Voda je pri tome umerene temperature (između 90 i 200°C) i sadrži rastvoreni metan,

- vruće i suve stene (magma) - nalaze se u nepropusnim slojevima na velikim dubinama i imaju visoku temperature (između 700 i 1200°C).

2.2 POTENCIJAL GEOTERMALNE ENERGIJE

Najveći broj geotermalnih izvora rasprostire se na mestima koja su geološki još vrlo aktivna, to jest koja imaju aktivne vulkane ili u kojima često dolazi do potresa (Slika broj

4.). To su područja oko Tihog okeana (tzv. pacifički vatreni pojas: zapadni delovi SAD i Kanade, Srednja Amerika, zapadne obale Južne Amerike, Novi Zeland, Indonezija, Filipini, Japan i istočni Sibir), srednjeatlanski greben (Island i Azorska ostrva), planinski lanci kao što su Alpi i Himalaji, istočna Afrika, srednja Azija i neka tihookeanska ostrva.

Slika br.4. – Geotermalni potencijal sveta

Svetski geotermalni potencijal je ogroman i skoro 35 milijardi puta je veći nego što iznose dosadašnje potrebe za energijom, ali se isto tako malo te energije danas može koristiti, svega do dubine od 5000m. Pored toga ove vrste energije ima oko 5000 puta više od sve energije koja se može dobiti iz nafte i prirodnog gasa u celom svetu.

7

U nekim zemljama se geotermalna energija koristi već hiljadama godina u obliku banja odnosno rekreaciono-lekovitog kupanja. Međutim, razvoj nauke nije se ograničio samo na područje lekovitog iskorišćavanja geotermalne energije već je njeno iskorišćavanje usmerio i prema procesu dobijanja električne energije, grejanju domaćinstava i industrijskih postrojenja.

2.3 PRIMENA GEOTERMALNE ENERGIJE

Postoji veliki broj načina iskorišćavanja geotermalne energije počevši od njenog korišćenja u izvornom obliku ka njenoj upotrebi za stvaranje drugih oblika energije. U nekim zemljama izvorni oblik geotermalne energije se koristio godinama za potrebe rekreaciono – lekovitih kupališta. Međutim, iskorišćavanje ovog izvora energije se nije ograničio samo u lekovite svrhe nego je usmeren i na grejanje stanova, industrijskih postrojenja, procesa dobijanja električne energije. Ovakav vid energije se takođe može koristiti u procesu sušenja drveta, u oblasti poljoprivrede, u proizvodnji papira, pasterizaciji mleka, plivačkim bazenima…

2.3.1. Primena geotermalne energije za proizvodnju električne energije

Najznačajniji oblik korišćenja geotermalne energije je proizvodnja električne energije, pri čemu nema emisije štetnih gasova u atmosferu. Osnovni princip je da se koristi vruća voda ili para iz Zemlje za pokretanje generatora. Hladna voda se upumpava na vruće granitne stene koje se nalaze blizu površine, na površinu izlazi voda ili para čija je temperatura preko 200oC i pod visokim pritiskom pokreće turbine (Slika br.5.).

Prednost geotermalnih elektrana je što zauzimaju mali prostor i grade se direktno na izvorima geotermalne energije i lako snadbevaju okolinu toplotnom i električnom energijom. Takođe, za njih je karakteristično da imaju vrlo niske troškove proizvodnje jer zahtevaju samo energiju za pokretanje vodenih pumpi, a tu energiju proizvodi elektrana sama za sebe.

Slika br.5. – Pojednostavljeni princip generiranja električne energije iz

geotermalnih izvora

8

Trenutno se koriste tri osnovna tipa geotermalnih energija:

1. Princip suve pare (Dry steam) – koristi se izvorna vruća para, čija je temperatura iznad 235oC.(Slika br.6.) Ta para se koristi za direktno pokretanje turbina generatora. Ovo je najjednostavniji i najstariji princip koji se još uvek koristi jer je to daleko najjeftiniji princip generisanja električne energije iz geotermalnih izvora.

Slika br.6. – Princip korišćenja suve pare za generisanje električne energije

2. Flash princip (Flash steam) – koristi se vruća voda iz geotermalnih rezervoara koja je pod velikim pritiskom i na temperaturama iznad 182oC. Pumpanjem vode iz tih rezervoara prema elektrani na površini smanjuje se pritisak pa se vruća voda pretvara u paru koja je pokretač turbina.(Slika br.7.) Voda koja se nije pretvorila u paru vraća se nazad u rezervoar zbog ponovne upotrebe. Većina modernih geotermalnih elektrana koristi ovaj princip rada.

Slika br.7. – Flash princip za generisanje električne energije

3. Binarni princip (Binary cycle) – Voda koja se koristi kod binarnog principa je hladnija od vode koja se koristi kod ostalih principa generisanja električne energije iz geotermalnih izvora. Kod binarnog principa vruća voda se koristi za grejanje tečnosti koja ima znatno nižu temperaturu vrenja od vode, a ta tečnost

isparava na temperaturi vruće vode i pokreće turbine generatora (Slika br.8.). Prednost tog principa je veća efikasnost postupka, a i dostupnost potrebnih geotermalnih rezervoara je puno veća nego kod ostalih postupaka. Dodatna prednost je potpuna zatvorenost sistema budući da se upotrijebljena voda vraća natrag u rezervoar pa je

9

gubitak toplote smanjen, a gotovo da i nema gubitka vode. Većina planiranih novih geotermalnih elektrana koristiće ovaj princip.

Slika br.8. – Binarni princip za generisanje električne energije

2.3.2. Primena geotermalne energije za potrebe grejanja

Geotermalna energija se još od vremena Rimskog carstva koristila za grejanje zgrada. U poslednje vreme se pod tim terminom geotermalnog grejanja odnosi na grejanje i hlađenje prostorija korišćenjem toplotnih pumpi. Takvi sistemi su u mogućnosti da prenesu toplotu u i iz tla uz minimalnu potrošnju elekrične energije (Slika br.9.). U ovakvim sistemima za grejanje vruća voda se iz proizvodnih bušotina preko pumpe dovodi u sistem za grejanje ili izmenjivače toplote.

Slika br.9. – Princip geotermalnog grejanja

Koriste se dva tipa grejanja:1. Otvoreni sistem (direktno) – geotermalna energija se koristi direktno za grejanje. Iskorišćava se geotermalna voda koja se proizvodi u bušotini, a nakon predaje toplote se može vratiti u bušotinu ili ispustiti u vodotoke ili kanalizaciju (Slika br.10.). Jedina mana ovog sistema je što se ovakav tip grejanja može koristiti na mestima gde je voda zadovoljavajućeg kvaliteta.

Slika br.10. – Otvoreni sistem grejanja

10

2. Zatvoreni sistem (indirektno) – geotermalni fluid se ne koristi izvorno već ukopani izmenjivač toplote preuzima toplotu zemljine kore ili fluida iz bušotine (Slika br.11.).

Karakteriše se postojanjem dva strujna kola. Fleksibilniji sistem-omogućava supstituciju

geotermalne energije drugim izvorom energije

Slika br.11. – Zatvoreni sistem grejanja

2.3.3. Primena geotermalne energije u druge svrhe

Geotermalna energija koristi se i u poljoprivredi za povećanje prinosa. Voda iz geotermalnih rezervoara koristi se za grejanje staklenika za proizvodnju cveća i povrća. Pod grejanjem staklenika ne uzima se u obzir samo grejanje vazduha, već se greje i tlo na kom rastu biljke. Neke od drugih upotreba geotermalne energije su u uzgajanju riba, razne vrste industrijske upotrebe, balneologija - upotreba za rekreaciju i lečilišta (banje), i slično.

2.4. PREDNOSTI I NEDOSTACI GEOTERMALNE ENERGIJE

Geotermalna energija ima brojne prednosti u odnosu na tradicionalne izvore energije baziranim na fosilnim gorivima. Najveća prednost geotermalne energije je to što je čista i sigurna za okolinu. Metoda koja se koristi za dobijanje električne energije ne stvara emisije štetnih gasova po okolinu. Korišćenjem geotermalne energije se smanjuje korišćenje fosilnih goriva, a time i emisija takozvanih staklenih gasova. Druga prednost je u činjenici da se radi o obnovljivom izvoru energije, odnosno toplina unutrašnjosti zemlje neprestano izvire iz zemljine unutrašnjosti.

Geotermalne elektrane zauzimaju mali prostor (za razliku od npr. hidroelektrana čije brane uzrokuju potapanje velikih površina Osim toga, zbog malog zauzeća prostora, takve elektrane su vrlo pouzdane. Geotermalna energija je pouzdana jer ne zavisi od meteoroloških uticaja za razliku od hidroelektrana (zavise od količine vode na raspolaganju), solarnih sistema (ne mogu raditi noću i zavise od meteoroloških prilika). Električna energija iz geotermalnih izvora može se proizvoditi 24 sata na dan. Geotermalne elektrane imaju vrlo niske troškove proizvodnje. Zahtevaju samo energiju za pokretanje vodenih pumpi, a tu energiju proizvodi elektrana sama za sebe.

11

Najveći nedostatak je to što nema mnogo lokacija koje su prikladne za iskorištavanje geotermalne energije i pogodne za izgradnju geotermalnih elektrana. Najbolje lokacije su one koje imaju dovoljno vrućih stena na dubini pogodnoj za bušenje i koje su dovoljno mekane. Tu je i činjenica da su najpodobnija područja za iskorištavanje geotermalne energije u područjima izražene vulkanske aktivnosti što znači da rasprostranjenost pogodnih područja nije velika. Geotermalnu energiju je nemoguće transportovati i zbog toga se može samo za snadbevanje toplotom obližnjih mesta. Problem kod korištenja je ispuštanje materijala i gasova iz dubine zemlje koji mogu biti štetni kada izađu na površinu. Najopasniji je vodonik sulfid koji je vrlo korozivan i vrlo ga je teško pravilno odložiti. Statistike pokazuju da je povećana pojava potresa u regijama gde se geotermalna energija koristi.

12

3. GEOTERMALNA ENERGIJA U SRBIJI

Geotermalna energija u Srbiji se jako slabo koristi, iako po geotermalnom potencijalu spada u bogatije zemlje. Njeno korišćenje i eksploatacija moraju postati intenzivniji jer na to primoravaju sledeći faktori: tenzije naftno-energetske neravnoteže, neminovna tranzicija na tržišnu ekonomiju, stalni porast deficita fosilnih i nuklearnih goriva, pogoršavanje ekološke situacije i porast troškova za zaštitu okoline. Najveći značaj za Srbiju imaće direktno korišćenje geotermalne energije za grejanje i toplifikaciju ruralnih i urbanih naselja i razvoj agrara i turizma.

Geotermalne karakteristike teritorije Srbije su veoma interesantne. To je posledica povoljnog geološkog sastava terena i povoljnih hidroloških i geotermalnih karakteristika terena. Gustina geotermalnog toka je glavni parametar na osnovu kog se procenjuje geotermali potencijal nekog područja. On predstavlja količinu geotermalne toplote koja svakog sekunda kroz površinu od 1 m2 dolazi iz Zemljine unutrašnjosti do njene površine. Na najvećem delu teritorije Srbije gustina geotermalnog toplotnog toka je veća od njegove prosečne vrednosti za kontinentalni deo Evrope, koja iznosi oko 60 mW/m2. Najveće vrednosti od preko 100 mW/m2 su u Panonskom basenu, centralnom delu južne Srbije i u centralnoj Srbiji. Na teritoriji Srbije van Panonskog basena nalazi se 160 prirodnih izvora geotermalnih voda sa temperaturom većom od 15°C. Najveću temperaturu od njih imaju vode izvora u Vranjskoj Banji (96°C), zatim u Jošaničkoj Banji (78°C), Sijerinskoj Banji (72°C) itd. Ukupna izdašnost svih prirodnih geotermalnih izvora je oko 4.000 l/s. Pema sadašnjim saznanjima na teritoriji Srbije postoji 60 nalazišta geotermalnih voda sa temperaturom većom od 15°C do dubine od 3000 m.

Ukupna količina toplote koja se nalazi akumulirana u nalazištima geotermalnih voda u Srbiji do dubine od 3 km, oko dva puta je veća od ekvivalentne toplotne energije koja bi se mogla dobiti sagorevanjem svih vrsta uglja iz svih njihovih nalazišta u Srbiji. Izdašnost 62 veštačka geotermalna izvora, tj. geotermalne bušotine, na području Vojvodine je oko 550 l/s, a toplotna snaga oko 50MW, a na ostalom delu Srbije iz 48 bušotina 108 MW. Na teritoriji Srbije pored povoljnih mogućnosti za eksploataciju toplotne energije i ostalih geotermalnih resursa iz geotermalnih voda, postoje i povoljne mogućnosti za eksploataciju geotermalne energije iz „suvih“ stena, tj. stena koje ne sadrže slobodnu podzemnu vodu. U tom slučaju voda se upumpava u podzemne tople stene gde se zagreva. Ispumpavanjem tako zagrejane vode ostvaren je prenos energije iz toplih stena. Eksploatacija energije iz ovog resursa neće početi u dogledno vreme kada se uzme u obzir i trenutno minimalno korišcenje prirodnih izvorišta tople i lekovite vode mada su u svetu razvijene i tehnologije za tu primenu.

U Srbiji se koristi samo geotermalna energija iz geotermalnih-mineralnih voda, uglavnom na tradicionalan način, najviše u balneološke i sportsko-rekreativne svrhe.

13

Korišcenje geotermalne energije za grejanje i druge energetske svrhe je u početnoj fazi i veoma skromno u odnosu na potencijal geotermalnih resursa. U Vojvodini se energetsko korišcenje geotermalnih voda vrši počev od 1981. godine. Za te svrhe služe 23 bušotine. Vode iz dve bušotine koriste se za proizvodnju povrća u staklenicima. Tri bušotine koriste se u stočarstvu za grejanje farmi za uzgoj svinja, dve u fabrikama kože i tekstila u proizvodnom procesu, tri za zagrevanje poslovnih prostorija, a vode iz trinaest bušotina koriste se u banjskim i sportsko-rekreativnim i turističkim centrima.

Van Panonskog basena, odnosno van Vojvodine, geotermalne vode se koriste za grejanje na nekoliko lokaliteta. Ovo korišcenje za te svrhe je započelo pre četrdeset godina u Vranjskoj Banji. Tu se geotermalnom vodom danas zagreva staklenik za proizvodnju cveća, živinarska farma, jedna industrijska tekstilna hala i prostorije banjskog rehabilitacionog centra. Veliki hotelski i rehabilitacioni centar sa plivačkim bazenom zagreva se u Kuršumlijskoj Banji. U Niškoj Banji izgrađen je sistem za grejanje hotelsko-turističkog i rehabilitacionog centra, koji koristi „otpadne“ termalne vode temperature 25°C, koji je najveći u Južnoj Evropi. Na isti način, tj. sa toplotnim pumpama, koriste se geotermalne vode sa temperaturom od 30°C u Prolom Banji. Prema sadašnjem stanju poznavanja geotermalnih resursa, najbogatiji a samim tim i najznačajniji hidrogeotermalni resursi nalaze se na području Mačve, zatim na području Vranjske Banje i Jošaničke Banje.

Prema rezultatima istraživanja, za intenzivno korišcenje termalnih voda najveće su mogućnosti na područjima Posavine, Srema i Mačve. Naročito su povoljne mogućnosti u Mačvi, jer je dubina rezervoara 400-600 m, a temperatura 80oC. Samo na bazi eksploatacije termalnih voda u Mačvi moguća bi bila toplifikacija većeg broja gradova, sa ukupno 150.000. Na ovom području, iz Zemljine utrobe, sa svega 500 metara dubine, pokuljala je voda temperature od 35 do 78 0C, dok u svetu vodu tolike temperature otkrivaju sa dubine od dva kilometra.

14

4. ZAKLJUČAK

Energija je osobina koju poseduju svi sistemi i koja ima svojstvo da prelazi iz jednog oblika u drugi. Svi poznati procesi se mogu objasniti sa nekoliko oblika energije, čiji izvori se mogu podeliti na neobnovljive i obnovljive.

Postoje različiti načini dolaženja do čiste energije. Jedan od najčistijih je korišćenje Zemljinog prirodnog toplotnog potencijala. Toplotnu energiju planete Zemlje treba koristiti smišljeno i pod strogim stručnim nazorom kako bi ovaj potencijal ostao dostupan i budućim generacijama.

Budući da je procenjena totalna količina geotermalne energije koja bi se mogla iskoristiti znatno veća nego sveukupna količina energetskih izvora baziranih na nafti, uglju i prirodnom gasu, trebalo bi geotermalnoj energiji svakako pridati veću važnost. Budući da geotermalna energija nije svuda lako dostupna, trebalo bi iskoristiti barem mesta na kojima je ta energija lako dostupna (rubovi tektonskih ploča) i tako barem malo smanjiti korišćenje fosilnih goriva i time pomoći Zemlji da se oporavi od štetnih gasova.

Najveći nedostatak geotermalne energije je što nema mnogo lokacija koje su prikladne za njeno iskorišćavanje a samim tim i pogodnih lokacija za izgradnju geotermalnih elektrana. Činjenici je da su najpodobnija područja za iskorištavanje geotermalne energije u područjima izražene vulkanske aktivnosti.

Imajući u vidu sve pozitivne i negativne strane geotermalne energije dolazi se do zaključka da treba sve više razvijati mogućnosti njenog korišćenja u svakodnevnom životu. Ne samo što predstavlja jeftin izvor energije, već ona predstavlja i izvor energije koji ne šteti našoj okolini.

15

LITERATURA:

1. dr Vanja Šuštrešič, dr Milun Babić: Geotermalna energija- energija prirodnih i veštačkih izvora tople vode, Mašinski fakultet u Kragujevcu, 2009, Kragujevac

2. www.izvorienergije.com 3. www.sgi.co.yu 4. http://www.srbijabunar.com 5. http://www.solarni-sistemi.co.rs 6. www.osti.gov 7. http://www.energy.gov/energysources 8. http://www.icivilengineer.com/

16