Shark Report Cover · 2016. 3. 1. · English Name Scientific Name Divehi Name Deep Reef Ocean Bluntnose sixgill shark Hexanchus griseus Madu Miyaru ** Taiwan gulper shark Centrophorus

މރެިން ރިސރާޗް ސެންޓރަމރެިން ރިސރާޗް ސެންޓރަ

ނޑް މެ ނޑް މެމިނސިްޓރްީ އފޮް ފޝިރަީޒް، އެގރްކިލަޗްރަ އެ ރނިް ރސިސޯސަްރނިް ރސިސޯސަްމިނސިްޓރްީ އފޮް ފޝިރަީޒް، އެގރްކިލަޗްރަ އެ

20042004އޮކްޓޯބރަު އޮކްޓޯބރަު

ދިވެހިރއާޖްޭގެ ދިވެހިރއާޖްޭގެ ލތަުލތަުޙާޙާމޔިރަމުސަވްެރކިމަުގެ މޔިރަމުސަވްެރކިމަުގެ

MAR

IN

E RESEARCH CENTRE

:ލއިއުްވނާގެތޮްމރިޕިރޯޓގުެ ބބިިލއިގޮރްފެކިް އނެްޓރްީ މިނސިޓްރްީ އފޮް ފޝިރަީޒް، ، ޗް ސނެްޓރަްލތަު، މރެިން ރސިރާޙާ މޔިރަމުސަވްރެކިމަުގެ .2004. ސީ. އރާ.އމެް

.ޞ30މލާެ، އެގރްކިަލޗްރަ އނެޑްް މރެނިް ރސިސޯސަް،

އކަށަް 2004 ން މރާޗ2003ު ޑސިެމްބަރުމިރޕިޯރޓކަީ މރެިން ރސިާރޗް ސެންޓރަނުް މިރޕިރޯޓް . އްގެ މއަޗްަށް ބލަާ އެކލުަވލާެވފިައިވާ ރޕިޯރޓކެެވެއެވނުު ސރާވޭކުރެ

އްމަދު ޙަމު. މަރޔިަމް ސލަީމާއި ޑރ. އެކލުަވލާުމުގައި މސަައްކަތް ކޮށފްައިވަނީ އފއ . ޝހިާމް އާދަމެވެ

ތރެި ކޮމެންޓސްް ވާ އދަި ބޭނުންއްމިރޕިޯރޓުގެ ފރުަތަމަ ދލެިކޕޮީ ވަރަށް ރަގޅަށަް ކިއު

އަދި . ޝުކުރު ދނަންަވަމެވެރށަްޞީނަالله އބަދުު.އި ޑރށާފާތިން ޙަމދީަ. ޑރއްވފާާވާތީދެމީދާ ހު ފަ.އފއ ކޮށްދެއްވިއިމލްާކުށް ފހާަގަކޮށް ބހަުގެ ޤަވާއިދަށް ރޕިޯރޓް އސިލްހާު

. ހާއޞްަ ޝުކުރެއްދަންނަވެމެވެއސިލްާމަށް

މސ/ މޝއ 2004އޮކްޓޯބރަު

1 2004މރެނިް ރސިރާޗް ސނެޓްރަ ،މޔިރަމުސަްވރެކިމަގުެ ޙާލތަު

ފހިރުސިތްް

1.............................................................................................ފހިުރސިްތް

2....................................................................................ސަމަރީ އެގްޒެކެޓވިް

4............................................................................................ތޢަާރފުު. 1

5...............................................................................ބޔަލޮޮޖީ މޔިަރުގެ 1.1

6...........................................................މޔިަރމުސަްވެރިކނަް ކުރެވޭ ރާއްޖޭގއަި 1.2

7............................................................ފތަރުވުެރިކނަް ކަމާއިމޔިަރުމސަވްެރި 1.3

ނޑުމސަްވެރިކނަް ދޮށގީެ މޔިަރުމސަވްެރިކަމާއި 1.4 8................................................ކަ

8.......................................................ޤަވާއިދުތއަް މޔިަރުމސަވްެރިކަމާގޅުފިައިވާ 1.5

11..........................................................................މޤަޞްަދު ރޕިޯރޓގުެ 1.6

12....................................................މޢަލުމޫތާު ބޭނނުކްުރެވުނު އކެލުާވލާުމަށް ރޕިރޯޓު. 2

12.............................................ސާރވޭ ކުރވެނުު ބހެޭގޮތުން މޔިަރމުސަްވެރިކަމާއި: 2.1

13.........................................................ހސިާބު ތފަސާް މޔިަރމުސަްވެރިކަމުގެ. 2.2

14.......................................................................ޑސިްކޝަަންސް އދަި ނތަީޖާ. 3

14...........................................................މިންވރަު މޔިަރހުފިފިައިވާ ރާއްޖއެނިް 3.1

15......................މސަްވރެނިް ދޯނފިހަަރާއި ރށަްތަކއާި ޙަރަކާތތްރެިވާ މޔިަރމުސަްވެރިކަމުގައި. 3.2

18.................................................މޢަުލޫމާތު އޤިްތޞިާދީ ބހެޭ މޔިަރުމސަވްެރިކަމާ 3.3

20.............................................އކެސްޕްޯރޓް އފުއަދްާތަކެތީގެ މޔިަރުމސަވްެރިކަމުން 3.4

24............................................................ޙލާތަު އތޮް މހިާރު ސްޓޮކު މޔިަރގުެ. 3.5

25...........................................................................ސްޓްރެޓޖެީ މެނޭޖމްނަޓްް. 4

25...............................................................................ފޔިަވަޅު ލފަާދޭ. 4.1

26..............................................:ކޑުކަރުުން އސަރަު ކރުާ ސަބަބުން ފޔިަވޅަުތަކުގެ. 4.2

27..................................................................ޖހެޭކަނތްއަތްއަް ވސިްނލާނަް. 4.3

28.........................................................................ކަރުދސާްތއަް ހަވލަާދެވުނު. 5


އގެޒްކެޓެވިް ސމަރަީ

މިޔަރމުަސްވރެިކަން ރާއްޖޭގައި . ންމުކށޮް ކުރާ މަސވްރެިކަމެއްނޫނެވެޢާމިޔަރމުަސްވރެިކމަަކީ ކުރީޒމަާނުގައި : 1

.ކުރަން ފށެުމާއި އެކުގައެވެއާއި މިޔރަު ލނޮމުަސް އެކްސްޕރޯޓް ރަހަމިޔަރުން އުފައްދާ މިޔަރު އުފުޅވާެފައިވަނީ ބާވަތެއްގެ ގޮތުގައި އެކްސްޕޯރޓްކރުެވޭ އިތުރު . ގެ ފަހުއަހަރތުަކުގައވ1970ެެއެކްސްޕރޯޓް ވޔިަފާރިފެށިފައިވަނީ މި

.އެވެޑުގަނ ހިސާބުގ1985ަ ކށަމިިޔަރުތެޔޮ އެކްސޕްރޯޓްކުރަން ފެށިފައިވަނީ އެއީ ފަރމުިޔަރމުަސްވރެިކަމާ . މަސްވެރިކމަެކވެެމިޔރަު ބވާަތެއގްެ 3ގޮތެއްގއަި ރއާްޖޭގައި ކރުވެނެީ ނމްުޢާ: 2

ނޑުމިޔރަމުަސްވރެިކަމާ އަދި އަޅައިގެން އޮލަނބަށް އަޅާ ލޭނު ކަށިމިޔަރމުަސްވރެިކމަަކީ . ކަށިމިޔރަމުަސްވރެިކަމވެެކަފރަުމިޔަރުމަސވްރެިކަމާއި ކަނޑުމިޔރަުމަސްވެރިކނަް . ންބާނާ ބާވަތެކެވެ މީޓރަު ފނ800ުު-500 ރއާްޖޭގެ އަތޮޅުތަކގުެ ބރޭު

. އަޅައިގެންނވެެ) ގިލންެޓް(ގެން އަތުނަނުގަޔާއި، އަދި ދައު އިކރުނަީ ލޭނުއަޅައިގެންނއާި، ފައްތަ ގެސަބަބނުް މިޔަރގުެ މީ. ލަހުންދރަިމައިވާ، އަދި ވިހާފަހރަަކު މަދުއަދަދެއް ވިހާ ބވާތަެކެވެ، ލަހުންބޮޑވުާމޔިރަަކީ : 3

މިހެންވެ މިޔަރަށް . ތަކެކވެެޓޮކގުެ އުފެއްދުންތެރިކނަް ދަށް އާބދާީއާބާދީއަކީ އުމުރުފރުާގެ ދތޭެރެދުރު އަދި ސްއިތުރުވެ ފުޅާވެއްޖެނަމަ އޭގެ ސްޓޮކަށް ވަރަށް އމަާޒުކުރެވިގެން ކރުވެޭ މަސްވެރިކމަުގެ މިންވަރު އެކަށީގެން ނުވާ

އޮތް މިންވަރަށް އިޔދާަކުރުމަކީ އި މިގޮތަށް މިޔަރުގެ ސްޓޮކު ހީނަރވުެއްޖެނަމަ ކުރީގަ.ހނީރަުކަން އާދެއެވެފަސޭހައިން ވރަަށް . ރާއްޖޭގައި މިހާރު ވަރށަް ދަށްވެފައިވާ ދމެަސްވރެިކަމވެެފރަުމިޔރަމުަސްވެރިކމަާ ކަށިމިޔަރުމަސްވެރިކމަަކީ. އުދަނގޫކަމެކވެެ

ޤްތިޞާދުގެ އެންމެ މައި މަސައްކތައެްކަމުގައިވާ ފަތރުުވެރިކމަާ ވަރަށްބޮޑށަް ގުޅިފައިވާ މޔިރަަކީ މިހާރު ރާއްޖޭގެ އި: 4

އަންނަ ދުށުމަށްއްގނިަބަޔަކީ ރާއްޖޭގެ ރީތި ކަނޑުއަޑގީެ މަންޒަރުތަގެ ފތަުރުވެރިންކުރާރާއްޖެއށަް ޒިޔާރަތް. އއެްޗެކވެެ. ޒިޔރާތަްކުރެއެވެރާއްޖެއަށްބޔަަކު އްއެތަޅޭ މނަްޒަރދުުށުމަށް ގައި މޔިަރުއުކޮށް ކަނޑއުަޑީޞައްހާމީގެތެރޭން، . ބޔަެކވެެ

ވަނީ މިހާރު ފެންނަވަރު ރާއްޖޭގެ ފރަތުަކގުެ ކައިރނިް މިޔރަުހިފިފއަިވާތީ އެކަށީގނެް ނުވާ މިންވަރށަް މިޔރަުނަމަވެސް، . އެދޭކމަެކެވެމީހުންމުގެ ދއާިރާގައި އުޅޭ މިހެންވެ ފަރުމޔިަރުމަސްވރެިކަން މަނާކުރުމަކީ ފތަުރުވރެިކަ. ވެވރަަށް މަދުވެފައެ

މިޔަރު ކުން އަތޮޅ7ައޮތް ޙާލަތާއި މޔިަރު ދުށމުަށް ފަތުރުވެރިންކރުާ ހޭދައަށް ބަލާ ރާއްޖޭގެ ފރަުމިޔރަމުަސްވެރިކނަް މިހާރު . މަނާ ކރުއަވްާފައެވެ ހުގެ މުއްދަތށަް އަހަރު ދުވ10ަ ން ފެށިގެނ1998ް ވަނީ ހިފުން މަސްވެރިންނަށް .ވެރިކމަާއި ދޮށީގައިކރުާ ކަނޑމުަހުގެ މަސްވެރިކމަާވެސް ވަނީ ވަރަށްބޮޑށަް ގުޅިފައެވެމިޔރަުމަސް :5

މިކމަަށް ޙއަްލެއް މިހެންވެ . ޔަރު ހުންނަ މަސްއައިނުން މޔިަރުނެގުމުން މަސވްރެިކަން ދެރަވެއެވެޤަބޫލުކރުވެޭގޮތުގައި މި . މިޔަރުހިފުން ވަނީ މނަާކުރެވިފއަވެެއަކނުް ތިލަ ޖޭގެ މަޝްހޫރު ދެވެރިކަން ކޮށްއުޅޭ ރާއްމަސްގެނައުމަށްޓަކައި

ދޯނި 132މިއަތޮޅތުަކުގއަި މޔިަރުމަސްވރެިކަމުގއަި . އތަޮޅެއްގައެވ12ެރއާްޖޭގއަި މިހރާު މިޔަރުމަސްވެރިކނަްކރުަނީ : 6

ގއަި މަސްވެރިކމަަށް ރަޖިސްޓރްީކުރެވިފައިވާ ތަކުޅުމިއީ އއެަތޮ. ރަކާތްތރެިވެއެވެޙަޓައިމްގޮތުގައި ފުލްޓއަިމްގޮތުގަޔާއި ޕާރޓްމިއީ ފުލްޓއަިމް ގޮތުގއަި . މީހުންނެވ528ެރަކާތްތރެިވަނީ ޙަމއިަތޮޅތުަކުގައި މިޔަރމުަސްވެރިކމަގުައި . އެވ18ެ%ދޯނީގެ

މަސްވެރިކަމުގެ ރުޖމުްލަ މިޔަ. މީހުންނވ328ެެ މީހުންނއާި ޕރާޓް ޓައިމްގޮތުގއަި މަސައްކތަްކުރާ 200މަސއަްކތަްކުރާ ރާއްޖޭގެ . އވ5.3ެެ% މަސވްެރިންގެ ގޮތުގައި އާމުދަނީ ހދޯާމީހުންގެ އއެަތޮޅުގައިރަކތާތްެރިވަނީ ޙަމަސއަްކަތުގައި

. އެވ3.5ެ%މަސްވެރިންގެ ނިސްބތަުން މިހާރު މޔިަރުމަސްވރެިކަމުގައި ޙރަަކާތްތެރިވަނީ


ނޑާ ލިބެނީ ހަންޏަކށަް މަހަކު ރާއްޖޭގައި މިހރާު މިޔަރމުަސްވެރިކނަް ކުރާ ދޯ: 7 ދޯންޏެއްގައި . ރުފިޔާއެވ20313ެރަދުކަމިޔަރު . މަސްދުވަހުގައެވ3ެއަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި މަހަށްދަނީ އަދި މުޅި. މީހނުްނެވ4ެޖމުްލަގޮތެއްގައި މަހަށްދަނީ

. ރުފިޔާއެވެ މިލިޔަނ7.92ްދަނީ އަކީ އާމުޖުމްލަ ލިބޭ މަސްވެރިކަން ކުރާ ހުރިހމާީހުންނަށް ) އރުަހަ، ލޮނުއެޅިމަސް، ކަށިމިޔަރު ތެޔޮ( މެޓރްިކް ޓަނު ތަކެތި 400 ވަނައަހަރު މިޔަރުން އުފައްދާފައިވާ 2003: 8

ނޑުން އުފއަްދާ ބާވތަްތަ. މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބިފައި ވެއވ14.626ެެއެކްސޕްރޯޓްކޮށްގެން އްމިއީ ޖުމްލަ ކަމިޔަރުން އުފއަްދާ ބާވަތތްަކުން އެންމެ އަގުބޮޑު އއެްޗަކީ މިޔަރު . އެވ2ެ%ދަނީގެ މު އާއެކްސޕްރޯޓްކޮށްގެން ލިބިފައިވާ

މއިީ . މިލިޔަން ރުފިޔާލިބިފއަިވެއެވ11.38ެ މެޓރްިކް ޓނަު އުރަހަ ބޭރުކށޮގްެން 21.115 ވަނއަަހަރު 2003. އރުަހައވެެ . އވ77ެެ%ޖމުްލަ މިޔަރުގެ ބާވަތްތަކނުް ލިބިފައިވާ އާމުދަނީގެ

ފަތުރުވެރިން މޔިަރު އޭގެ ޒާތުގައި ރާއްޖއެަށް ޒިޔރާތަްކުރާ މިންވރަަށް ބަލާ، ވާ ރއާްޖޭގެ ފަރުތަކގުައި މިޔަރު މަދުވެފައި:9

ފެންވަރެއްގައި މިޔަރު ހިމާޔތަްކުރުމަށް އަޤްވާމީބައިނަލްދރިިއުޅޭ މަންޒަރު ދުށުމަށް ހޭދަކރުމާިންވަރު އެނގިހުރެ އަދި ގވޮާލާފާވާތީ ލަފާދެވިފައިވަނީ މުހުލަތެއް ދިނުމށަްފަހު ފރަުމިޔަރާއި ޖަމާއަތނުް މާ ކާބތޯަކެއްޗއާި ބެހޭ ގެ ދަނޑުވެރިކަ. އދ

ނޑުމިޔރަުން އުފއަްދާ ބާވަތްތައް ރާއްޖެއި ނާކރުާއިރު ވިސްނަން ޖެހޭ މިގޮތަށް މަ. ން އެކްސޕްރޯޓްކުރުން މނަާކުރުމވެެކަޓަކައި ކުރެވިދާނެ ކނަތްަކާއި އެޅިދާނެ ފޫބެއްދުމަށް ކޮންމެވެސްވރަަކަށް ގއެްލުން ވާ ކއާި، މަސްވެރިންނަށްތަކނަތްައް

. ވާނެވެފާފޔިވަަަ◌ޅުގެ މައްޗށަް އަލިއަޅުވާލާ

++++++++++


ލަތުލަތުޙާޙާ މޔިަރުމސަްވެރކިަމުގެމޔިަރުމސަްވެރކިަމުގެ ދިވެހިރއާްޖޭގެދިވެހިރއާްޖޭގެ ދިވހެިރާއްޖެ، މލާެ، ސެންޓަރ ރސިާރޗް މެރިން

ރފުުޢާތަ. 1

ވަރަށް މަދމުނިވްަރަކަށް ކުރމަނުް ފށެމުުގެ ކުރނިް މާރކޓެް އެކސްޕްޯރޓްއި ރއާޖްޭގަމޔިަރު މސަްވރެކިަމަކީ މއެިންނއާި ސރަބުނީް ބޭނމުކަީ މޔިަރގުެ ހަމައެކނަިމޔިަރުން ކރުާ ބނާާ އެދވުސަްވަރު. އައި މސަްވެރކިމަެކެވެ

. އއެޗްެކެވެނުނުންކުރވެުބޭއެދުވސަްވަރު އުނގޅުުމަށް ހަރުގައިދޯނފިަމޔިަރތުލެަކީ . އފުއެދްުމެވެތޔެޮމޔިަރު

ގެ 1970 ގޅުިގެން އޅެުމާއި އނިޖްީނު އޑޮފިހަަރުގައި ރޔިލަު ފެށމުއާި ސނިޢާަތެއް ފތަރުުވެރިކަމުގެ އިރާއްޖގޭަ މއިއަި. ކރުއިރަަމުންނެވެމުންފޅުާވަ ހލަުވިކޮށް ވަރށަް އއަީ އިގްތޞިދާު ރއާޖްޭގެ ފެށިގނެް ފހަުއހަަރުތަކުން. ކުރިއަރމަނުްނެވެއއަީ ވޔިފަާރިވސެް ކުރވެޭ ބޭރޤުައުމުތަކާއއިކެު ތެރއެނިް ގެތަރއަޤްީ ސާދީއޤިްތި ކުރިއެރުމއާި

ނޑުންނެގޭ ކޮށްޞައްހާ ންއމައިލްފަަރާތްތަކު ކރުުމށަް އކެސްޕްޯރޓް ބރޭޤުައުމތުކަަށް ބވާތަތްައް އފުައްދާ އދަި ކަ . ފޅުާވަމުންނެވެ ހލަުވިކޮށް ރށަްވަ ވޔިފަާރިއައީ ކުރަމުންއއަި

ކރުުމަށް މސަވްރެނިް ރފުުކުރެވުނު ގލިްނެޓަކީ މޔިަރމުސަްވެރިކަންމިދުވސަްވަރު އލަަށް ތޢަާ ހމަަރާއްޖޭއަށް

ކުރީގައި ވަދމުސަްވެރިކަމަށް ބޭނުންކުރވެނުު ކދުި މިކަމާގޅުިގެން .ވި އެއޗްެކެވެވެރކިރުު އިތުރށަް ޝއަގުު. ރވެރަީގައި މޔިަރމުސަްވެރިކަން ކރުނުް އތިރުަށް ފޅުވާެގެން ދޔިައެވެއިންޖީނުއޑޮފިހަަރުގައި އަތޅޮުކއަރިީގޔަާއި އތެެ

ރޓްކރުވެޭ މޔިަރު ބާވަތްތަކުގެ މނިވްރަު ފޅުާވުމާއި ސީދާގޅުުން ހުރިކަމަކީ އެކސްޕްޯ މޔިަރުމސަްވެރކިނަްއި ތަކުގަމުޔާ ޤައުއިރުމތަީ އޝޭީކީ މޔިަރު އުރހައަަ. މޔިަރު އުރހަާއި މޔިރަު ލޮނުމހަެވެ . މެވެ ދިއުއިތުރުވަމނުް

ނޑަމޔިަރު ވޭ ކުރީގއަި އެއލްލާެ. މު ބާވަތެކެވެމހުނިް ގތޮުގައި ބނޭނުކްުރެވޭ އެއްގެކާނާ ކީމސަްގަނޑކަީ މިއަދި . ވފެައވެެމހިރާުވަނީއްކަމުގައި ޤައުމތުކަަށް ވިކޭބވާތަެގެން ލޮނުމސަްއފުައްދައި ޔރަގުެ ކޯކަށގިަ

. ރ އއެްގެގޮތުގައި ބޑޮއުަގުދފީައިގަނންަ އެއޗްެކެވެވެނިއައްޖެއަށް އނަންަ ފަތުރުވރެނިް ސުރާ

ވނަަ 1980 ތައާރފުކުރުވެނުީ ތޔެޮ ކަށިމޔިރަު ރއާްޖެއށަްގތޮުގައި ބާވަތެއގްެ އެކސްޕްޯރޓު އފުއެދްޭ މޔިަރުން އަދި އެނޑްަރސަން (ބލެެވެއެވެ ކަމގުއަިގެ ފރަާތުން ވޔިފަާރިވެރިން ޖޕަާނުގެ ޒޔިާރތަކްރުި ރާއްޖއެށަް އހަަރު އެކލުވެޭ އޭގައި ތލެަކީ ކށަމިޔިަރު އފުައްދާ މެއނިް ގެ ޔރަުކށަިމި ފނުނުްބޭނޭ، އާދެ). 1993 އަޙްމަދު . މުގައި އެކސްޕްޯރޓްކުރވެޭ ބާވތަކެެވެބނޭު ގެމޕްައުނޑްްކޮ ންސްކޮއލޯި

ރނަގޅަަށް ވނަީ ގތޮްކރުަމުންއނަންަ މސަްވެރިކނަް މޔިރަު ރާއްޖޭގއަި އއައިރިު ހަމައަށް އއާި 1980

ކރުާ ބާނަން ކަށމިޔިަރު ފނުގުައިއޅުޭ ބނިވާފެައި ވަނީ މސަްވެރިކަންއާދެ، ރާއޖްގޭައި މޔިަރު .ހަރުދަނާވފެައެވެ، މސަްވެރިކަމއާި ފަރުމޔިރަު ކުރާ އަމާޒުކުރެވިގެން މޔިަރަށް އޅުޭ ކައިރީގައި ފަރުތކަގުެ ކަށިމޔިަރުމސަވްރެިކަމާއި

ނޑނުް އަތޅޮުބޭރާ އަދި ނޑުމޔިރަު ރާކުއި މާކަ . ކމަގުެ މަށޗްަށެވެމސަްވެރި ކަ


މޔިަރުގެ ބޔަޮލޮޖ1.1ީ

ރޑް މޔިަރު ވައތްރަުގެ 37 މހިތާނަަށް ރާއްޖޭގައި ؛ 1993 އޙަްމަދު އަދި އެނޑްރަސަން (ވެކުރެވފިއަިވެއެ ރކެޯ އަށއެކްަ ދޔިަވޭތުވެ އެއްބޔަަކީ ދެބައިކޅުަ ތެރއެނިް މީގެ. )1998 މެރެޓް އަދި އެނޑްަރސަން، އާދަމް

ރޑް ފހަަރށަް ފރުތަމަަ ންރއާޖްެއި ތެރޭގއަި އހަަރުދުވހަުގެ މޔިރަގުެ .ބާވތަތްަކެވެ ކރުވެފިައިވާ ރެކޯ މީގެ. ތަކެކެވެވހިާބާވަތް ދަދެއްޢަ މަދު ވހިފާހަަރަކު އަދި ދަރިމައިވާ ލހަުން، ލހަުންބޑޮުވާ ހުރހިާބާވަތަކީވސެް

. ވެކެއާބާދީތަކެ ދށަް އފުއެދްުންތެރކިނަް ޓޮކުގެސް ދުރުދޭތެރެ ގެރއަިއުމުރފުުދެ އާބާދީއަކީ މޔިރަގުެ ސަބަބުންމައޗްަށްގސޮް މސަްވެރިކނަް މިންވރަު ކަމުގެމސަްވެރި ކރުވެޭ އަމޒާކުރުެވިގެން މޔިަރަށް ،މހިެންވެ

ސޓްކޮށަް އޭގެ އްޖނެމަަމސަްވެރިކނަް ބލަހަައްޓާ ރާވހާިންގުމަށް ހަރުދަނާ ފޔިަވޅަުތަކެއްނޅޭިފޅުާވަމުންދާއިރު މުގއަި ނެގޭމިންވރަު ކޮނޓްރްލޯެއންތެި މސަްވެރިކަ މިގޮތަށް އަދި. އާދެއެވެ ހީނަރކުނަް ފސަހޭައިން ވަރަށް

ދަކުރމުަކީޔާއި އޮތްމިނވްރަށަް ކުރގީއަިއާބާދީ އެ ނަމަގސޮފްި ދށަށަް ގެ އފުެއްދުނތްރެިކަންސްޓކޮްއިތުރުވެ ދގިު ގޮތެއްގައި އެދެވޭ އެންމެ ފައިދާ ދެމހެެއްޓެނިވި އސްަނދިކަމުގެމު މޔިަރުގެ ،ވުމާއެކު. ދަތިކަމކެވެެ ވަރަށް

ރވާާ ހިންގާ އދަި ރއަްކތާރެިކަމާއކެު ކމަާއި ވސިްނުންތރެި ވަރށަް ހޯދުމަށްޓަކއަި މުއްދަތަކށަް . ބލެހެެއްޓެންޖހެެއެވެ

.މގެނިައިން ނެގޭ މސަްވެރިކަން އނެްއްއި، އބެވާަތްތަގެ މޔިަރުމސަްވެރިކަމުގައި ބނޭޭ މޔިަރާރއާޖްޭ: 1 ތާވލަު

Fishery Type English Name Scientific Name Divehi Name Deep Reef Ocean

Bluntnose sixgill shark Hexanchus griseus Madu Miyaru ** Taiwan gulper shark Centrophorus niaukang Kashi miyaru *** Leafscale gulper shark Centrophorus squamosus Kashi miyaru *** Mosaic gulper shark Centrophorus tessellatus Kashi Miyaru *** Variegated shark Stegostoma fasciatum Hithi Miyaru * Tawny nurse shark Nebrius ferrungineus Nidhan miyaru * Whale shark Rhincodon typus Fehurihi † Smalltooth sand tiger Odontaspis ferox Daiy dhigu miyaru * * Crocodile shark Pseudocarcharias kamoharai ? Miyaru * Pelagic thresher shark Alopias pelagicus Kandi maiyaru * Bigeye thresher shark Alopias vulpinus Kandi miyaru * Bigeye thresher shark Alopias superciliosus Kandi miayru * Shortfin mako shark Isurus oxyrinchus Woshimas miyaru * Longfin mako shark Isurus paucus Woshimas miyaru * False catshark Pseudotriakis microdon Hikandhithun miyaru * Silvertip shark Carcharhinus albimarginatus Kattafulhhi miyaru ** * Bignose shark Carcharhinus altimus Mendhan miyaru ** Grey reef shark Carcharhinus amblyrhynchos Thial miyaru * Silky shark Carcharhinus falciformis Ainu miyaru *** Blacktip shark Carcharhinus limbatus ? miyaru * Oceanic whitetip shark Carcharhinus longimanus Feekanfaiy miyaru ** Blacktip reef shark Carcharhinus melanopterus Falhumathi dhon

miyaru **

Spotail shark Carcharhinus sorrah Dhon miyaru Tiger shark Glaecerdo cuvier Femunu * * Sicklefin lemon shark Negaprion acutidens Olhufathi miyaru * Blue shark Prionace glauca Andhun miyaru * Whitetip reef shark Triaenodon obesus Faana miyaru ** Scalloped hammerhead shark Sphyrna lewini Kaaligandu miyaru * * Smooth hammerhead shark Sphyrna zygana Kaaligandu miyaru *

*** major target species; ** regularly taken; * occasionally taken; † Protected species, Source: Anderson and Waheed 1999; Anderson 2002.


ރއާްޖޭގައި ކުރވެޭ މިޔަރުމަސްވެރިކނ1.2ްަ

ކަށިމޔިރަު އެއީ. ކުރެއެވެ މޔިަރުމސަްވެރިކަމއެް ގެތނިވްއަްތަރެއް ރއާްޖޭގައި ދނެންެވުނހެެން ކުރީގައިނޑުމޔިރަު އދަިފަރުމޔިަރުމސަްވެރިކަމާއި، މސަްވެރިކަމާއި ރާއޖްގޭެ ގއަިއެވަނީ 1 ތާވލަު. މސަްވެރިކަމެވެ ކަވސެް ގިނައިންބޭނޭ މސަްވެރިކަންއްއަދި އެބާވަތްތަ. ބާވަތްތަކެވެގެ މޔިަރު ބނާާއޅުޭ ންމުކޮށްޢާ މސަްވެރިކަމުގއަި

. އެވަނީ ފހާަގަކރުވެފިައެވެ

ފަރާތުގއަި އިރުމތަީ އދަި ހޅުަނގު އަތޅޮުތަކގުެ ރާއޖްގޭެ މިއީ :ކަށިމޔިަރު މސަްވެރިކަން ، އާދަމް (އެވެބނޭެ ތިނބްވާަތެއް ކށަމިޔިަރުގެ މިމސަވްެރިކަމުގައި. މސަވްރެކިަމެކެވެ ކުރާ ފުނހްސިާބުތަކުން

ވސެްޔަރުތުންމި ހިކަނދި މޔިަރާއި ދތަދްިގު ދިއަ). 1998 އެނޑްަރސނަް އދަި މެރެޓް މީޓަރއާި 800-250 ކރުނަީ މސަްވެރިކަންކަށިމޔިަރު .)1 ތާވލަު (ވއެެވެ ބޭނޭކަމަށް މިމސަްވެރިކަމުގައި

ކުރވެޭ މޔިަރނުް ބޭނޭ މމިސަްވެރިކަމުގައި. އޅަައިގެންނެވެ ލޭނު އޅަާ އލޮަނބަށް ފުނުން ދެމެދުގެ މމިސަްވެރިކަމށަް. ކުރުމެވެ އެކސްޕްޯރޓް ޖޕަާނށަް އފުައްދާ ތޔެޮކށަިމޔިަރު ބޑޮުއަގު ބނޭމުަކީ ހަމައެކަނި

ގާތަށްދިދާ ހސުްވުމާ ކށަިމޔިރަު ރާއޖްއެިން އެއމްއަސްލަައަކީ ބޑޮު އނެމްެ އތޮް ދިމާވފެައި މިއަދުބފިައިވާ ލޫމާތު ލިޢު މެރިން ރސިރާޗް ސެންޓރަށަް މަ.ގސޮފްައިވާކަމެވެ ދަށަށް ސްޓޮކު ކަށިމޔިަރުގެ

މސަްވެރިކނަް އެނމްެ . ތިނަދޫގައެވެ. ކުރަމުންދަނީ ހަމައެކަނި ގދ މހިރާުގޮތުގައި މިމސަްވެރިކަން މލިޔިަން 1.8 ބނޭިމޔިރަު ކށަިގެ މެޓރްކިް ޓަނ237ު ގއަި 1983އދާެ ، ގިނައނިް ކުރދިވުސަްވަރު

. ރފުޔިާ ލިބފިައިވެއެވެ

ކރުވެޭ އމަޒާުކުރވެގިެން އޅުޭމޔިރަށަް ގާތުގައިފޅަފުަރުގެ ގެރށަްތަކު މއިީ :ފަރުމޔިަރު މސަްވެރިކަން އދަި ފަރުތކަނުންާއި އތެރެވެރަީގެ ރއާްޖޭގެ ކުރެވނެީ މިމސަްވެރިކނަްވުމާއިއކެު . މސަްވެރިކަމެވެ

. ލޭނުއޅަައިގެންނވެެ އަދި ނނަފުައްތައިގެން ނނުްކށޮގްެންނާއިބޭ ގލިންޓެު މތަީގައި ތލިަތަކުގެ ފަރުމޔިަރު. ލޮނުމހަެވެ މޔިަރު އރުހަައާއި މޔިަރު ކީތަކަބާވތަް އފުައްދާ މޔިަރނުް ބޭނޭ އިމސަްވެރިކަމުގަ ތފަްޞީލު އިތުރު ގޅުުމުގެ ހުރި ފަތުރވުރެިކަމާއި (ގޅުފިައިވާ ސީދާގޮތުން ފަތުރުވެރިކަމާ މސަްވެރިކަމަކީ

މަސްވެރިކަމކަީ ބޑޮު މއަސްލަަ މެއެން ންތރެއެި މސަްވެރިކަމުގެ މޔިަރު ވމުނުް ކަމަކަށް) އވެނަީ ތިރީގައި ތަކުންސާހާދި ދިމާވފެައިވާ ލަތްތަކުގައިޙާމދަު ބައެއް އދަި، ބއަެއފްހަަރު މިމސަވްެރިކަމުގައި. މިއެވެ މޔިަރުގެ އެއޗްަކީ ބޑޮއުގަލުިބޭ އެނމްެ މސަްވެރިނންށަް. ވެއެވެފހާަގަކުރެ ދިމާވފެައިވާކނަް މައސްލަަ ބޑޮެތި

މޔިަރު އނާްމކުށޮް މސަްވރެނިްނަކީއެ ނވުަތަ ދަށްދުވސަްވަރެއްގައި އަގު ލޮނުމހަުގެ ވފެައި އުރހަަކަމުގައިނޑފާައި އުރހަަ މޔިަރގުެ ބއައެންަމަ ނުކުރާ މސަްވެރިކަން ވޭގތޮްލެށްދކޫޮ މަރާނލުާ މޔިަރު ކަ

ނވުތާީއި ވަކިބާވަތެއްގެ މޔިަރަށް ނސިްބތަވްާގޮތަށް ނެގފިަ ހސިާބު ތފަސާް މޔިަރުގެ . ދިމާވފެައިވެއެވެ ތކަތެިކނަް އފުައްދފާައވިާ މޔިަރކަނުް ކނޮްބާވަތއެގްެ އީއެ އްއައިޓަމްތަ ކުރވެޭ އެކސްޕްރޯޓް އަދި

، ނަމަވސެް. ނތެެވެ ގޭކށައެްނއެ މިނވްރައެް ހފިފިައިވާ ފރަމުޔިަރު ސީދާ ބޔަާންނުކުރވެތޭީޒަކީ އަމާތަމަ އދަި އެންމެ އސިް އނެްމފެުރަ މސަްވެރިންގެ އއަިދުވސަްވަރު ފެށިގެން މޔިަރުމސަްވެރކިނަް

ވީމާ މޔިަރު މސަްވެރިކަމުގެ ސަބަބުން އެންމެ ބޑޮަށް ގެއލްުން ލިބފިައިވަނީ ފަރުމޔިރަގުެ . ފަރުމޔިަރެވެ .)1998، އެނޑްަރސަން(ކަށވެެ ތަބާވަތް


ނޑުމޔިަރުމސަވްެރިކަން ނޑނުް ރއާޖްޭގައި :ކަ ޑުގޮތެއްގއަިނމައގިަ މސަްވެރކިނަް މޔިރަު ކުރާ މާކަނޑުމހައާކެު މަދުމދަނުް ،ނމަވަސެް. ފައތްއަގިެންނެވެ ނނަު، އޅަައިގނެންާއި ލނޭު ކޮށްއޅުެނީ އއަނިް ކަ މިބާވަތުގެ ފހަަރު ބައއެް އދަި. ހަދައެވެ ބނާާ ދށޮނިް އއޮިވލާިމޔިަރު މޔިރަާއި އައިންމތަީ އޅުޭ ހަދައިގެން

އފުައްދާ މިމސަްވެރިކަމުންވސެް. އެވެނަގއާޅުެ) ހފިފާައި އުރހަާގައި( އތަުން މސަްވެރިން މޔިަރު ހއިްކައިގެން ކޯކަށިގޑަު މޔިަރގުެ ބޑޮެތި ދިއަ. މޔިަރލުނޮމުހަެވެ އާއި އުރހަަ މޔިަރު ބާވަތްތަކކަީ

ޑުނމައިގަ ދިމާވފެައިވާ މިމސަްވެރިކަމނުް .ވއިކްހާަދައެވެ ފހިާރަތަކަށް ވެނިއަރފަތުރުވެރިނގްެ ސު މޔިަރު ސަބަބުން ގޅުުމެއްގެ ހުރި މސަްވެރކިމަާއި އއަިނު ކުރާ ދޮށިން މިމސަްވެރިކަމާއި މައސްލަައަކީ

މހިެންވެ. ބނުުމެވެ ބުނާ މސަްވރެނިް ކމަށަް ކރުާ އސަަރު ނޭދެވޭ މސަްވރެކިަމަށް ދޮށީގެ މސަްވެރިކަމނުް . އފުެދެއެވެ ހަމަނުޖހެުން މދެުގައި ފަރާތްތަކގުެ ކރުާ މސަްވެރިކަން މިދެބާވަތުގެ

ސވްެރިކަމާއި ފަތުރވުެރިކަންމޔިަރުމަ 1.3

ވސަލީަތް ދެމެދު ފަތުރުވެރިކަމއާި ކަމަށްވާ ދާއިރާ އޤިްތޞިާދީ އެންމެބޑޮު ރާއޖްގޭެ މސަްވެރިކަމާއި މޔިަރުނޑުގެ ސީދާގޅުފިައިވަނީ ފަތުރވުރެިކަން ރއާޖްޭގައި. ވެއެވެ މައސްލަަތަކެއް ހިއސްާކުރުމުގެ . މހާައލުާއެވެ ކަ

ނޑގުެ ފީނާމހީުން. ދެކަމެވެ އޅުޭ ކޮށް ފިލުވުމަށްޓަކައި މނުފިހޫި ފަތުރުވެރިން މަކީފީނު ކުރުމާއި ސްނޯކލަް ކަ އގޭެ މޔިަރު އސްަކޮށްޙާ. ވެރިވެއެވެޤުޝައު ދުށުމށަް އޅުގޭޮތް އޭގެޒާތުގައި މސަްމހަާމހެި ދިރުންތަކާއި އނަދްޒާާ )1993 (މދަުޙުއަ އާއި އެނޑްަރސަން. ވެރިވެއެވެޤުދުށމުށަް ވރަށަް ޝައު އޅުޭގޮތްތަބޢީީޒާތުގއަި އއެގްެ އާމްދނަީ ސދީާ ފީނައިގެން ތަނތްނަށަް ބލެުމށަް މޔިަރު އހަަރު ވނަަ 1992 ގޮތުގައި ކުރައްވފާައިވާ

އރުހަަ މޔިަރު މހައާި މޔިަރު ބލަާއިރު އޅަާ ދަދާއިޢަމި. ލިބފިައިވެއެވެ ޑލޮަރު އެމރެކިާ މލިިއަން 2.3 ގޮތުގައި އެމރެކިާ މލިިއަން 0.7 ކުރެވެނީ ލފަާ ކަމަށް ލިބުނު އެއހަަރު ގޮތުގައި މްދަނއީއެްގެއާ އެކސްޕްޯރޓްކށޮގްެން

ޔަރަކނުްމި އެންމެ ދިރިއޅުޭ ތަންތަނގުއަި ފީނާ އަދި އެދުވސަްވަރު ކުރެވުނު ދިރސާއާިން ދައްކަނީ . ޑލޮަރެވެ އަންގައދިނެީ މިއިން). 1993، އހަުމަދު އާއި އެނޑްަރސަން(މުގައެވެ ކަ ލިބޭނޭ ޑލޮަރު 3300އހަަރަކު ގތޮގުައިދިރޭ މރަލާުމށަވްުރެ ކުރުމށަޓްކަައި އކެސްޕްޯރޓް، ފަރމުޔިަރު އޅުޭ ތަނތްނަގުއަި ޑައިވްކުރާ މޝަހްޫރު ކުރުމަށޓްކައަި ހިމޔާަތް މޔިަރު މހިެންކަމުން .އަގުބޑޮކުމަެވެ ގނުައެއް އެތައް ލބިފޭައިދާ އެއިން އޅުުމުން ފަރުގައި

ފނެންމަޔިަރުގެ އނެްމެގނިއަިން ޑައިވކުރުއާިރު .ބާރުއޅަައެވެ ބޑޮށަް ވަރަށް ދާއިރއާނިް ފަތުރުވެރިކަމގުެނޑު އދްުތަކުންޙަބައެއސްަރަ އދަި މޔިަރާއި ކައްޓފަޅުި ތލިމަޔިަރާއި ފޅަުމޔިަރާއި ފނާމަޔިަރާއި ކީބާވަތްތަކަ ކލާގިަ ).1 ތާވލަު (މޔިަރެވެ

މތަނީް ދފެހަަރެއްގެ ކޑުަކުރުމަށްޓކައަި ވހީާވސެް މައސްލަަތއަް އފުދެޭ މެދުދެ ފަތުރވުރެކިމަާ މސަްވރެކިަމާ މޔިަރު

25 ޖުމލްަ މހިާރު. މނަކާުރެވފިައެވެ ވަނީ ނުވަތަ ހފިުން މޔިަރުނެގނުް އްދުތަކނުްޙަފީނސާަރަ މޝަހްޫރު. )1ކުރހެުން (އވެެހިމޔާަތްކުރެވފިަ ދެމހެެއްޓުމަށްޓަކއަި ތަބޢީގީތޮުގައި އދްތުަކުގެޙައސެަރަ ސަރހަައްދުވަނީ

މސަްވެރިނންއާި މޔިަރު ގައި 1988. އެނވްރެިކަމެވެ މސަވްރެިކަމަކީ ހަމައެކަނި ކުރެވޭ އްދުތކަނުްޙަމސިަރަ މހުނިމްު އެންމެ ތުރުވެރިކމަގުެފަ ކޑުަކުރުމަށޓްކަައި އިތުރށަް އްމައސްލަަތަ އފުެދޭ ދެމެދު ފަތުރުވެރިކަމއާި

މޔިރަު އްދުގައިޙަސރަަ މލޭު 12 ފެށގިނެް ބޭރުން އތަޅޮު، އެތެރވެރަގީއަޔްާއި ގެއތަޅޮު 7ހިމެނޭ އްދުގައިޙަސަރަ ކުރައްވފާއަެވެ މަނާ ވަނީ އހަަރުދުވހަަށް 10 ފެށިގެން ނ1998ް ސޕެްޓެމްބަރ 8 ކުރުން މސަްވެރިކަން

).1 ކުރހެުން(


ކަނޑުމސަވްެރިކަންގެ މޔިަރުމސަވްެރިކަމާއި ދޮށ1.4ީ

ނޑުމހަުގެ މސަްވެރކިމަަކީ ޑުނމައގިަ ރާއްޖޭގެ ނޑުމސަް. މސަްވެރިކމަވެެ ކަ ނޑުގެ އައނިއާި ކަ ފަށލައަގިާ މަތީ ކަ ކުރެވފިއަވެެ ފހާަގަ ރަގޅަށަް ވރަށަް ވނަީ އޅުކޭަން ގޅުިގެން، )މޔިރަު އއަނިްމަތީ ޚާއސްަކޮށް (މޔިަރާ އޅުޭ ނެގމުނުް މޔިަރު އައިނނުް ނޑުމސަްކަ ޤަބލޫކުރުާގޮތުގައި މސަވްެރިން ).1993، އހަުމަދު އާއި އެނޑްަރސނަް(

ނޑުމހަުގެ އައނިނުް ކުރމަނުްދާ މސަްވެރިކަން ދޯނފިހަަރު މސިބަަބަށްޓަކއަި. ދށަްވެއެވެ މސަްވެރިކަން ކަ މޔިރަު އްދުންޙަސަރަ މލޭު 3 ވަށައިގެން ފަތީގެކަނދު އއޮވިލާި އަދި .މަނާކުރެވފިއަެވެ ވނަީ މޔިަރުނެގުން

އިތރުށަް މީގެ އދަި .ކުރެވފިައެވެ މަނާ ވަނީ ކުރުންވސެް މސަްވެރިކމައެް ވަތއެގްެބާ އހެެން މސަްވެރިކަމާއި ކުރހެނުް (މަނކާރުވެފިައެވެ މޔިަރނުގެުން ވަނީ ތލިައަކުންވސެް 2 މހުިންމު މސަްވެރިކނަކްުރާ އަތޅޮުތކަގުެ ދެކުނު

1.(

މޔިަރުމސަވްެރިކަމާގުޅިފއަވިާ ޤަވާއިދުތައް 1.5

ނޑުމހަުގެ މސަްވެރިކަމެވެއަދިވސެް އސިްކަމެއދްޭ މސަްވެރިކަމކަީ އނެމްެ ރާއްޖޭގައި މހިެންވުމާއި އެކު . ކަނޑުމސަްވެރިކަމށަް އަމާޒުކުރެވގިނެްނވެެ . މސަްވެރިކަމުގެ ޤާނޫނުތަކއާި ޤަވާއިދުތށަް އަމާޒުކުރެވފިއަިވަނީ ކަ

ނޑުމހަުގެ މސަްވެރނިް ޝަ ގިނޤަަވާއިދު ހެދުމުގެ އޞަލްަކަށް ކުވާކުރެވި އެކަމަށް ފޔިވަޅަެއް ވފެައިވނަީ ކަ

ހިމޔާަތް މޔިަރު ރއާްޖޭގައި: 1 ކުރހެުން . ތަންތަން، ސަރަޙައްދުތަކާއި ކުރެވފިައިވާ

Shark fishing banned

Protected seamounts

Protected dive sites

3 mile radius from FADs


ތރިީގއަި މވިަނީ . ވެކެސދީާ މޔިަރު ހިމޔާތަް ކރުުމަށްޓކައަި ހދެފިައިވަނީ ވރަށަް މަދޤުަވާއިދެ. އޅެުމުގެ ގޮތނުންެވެ . ގޅުުން ހުރޤިަވާއިދުތަކެވެ ރާއްޖޭގެ މސަވްރެިކަމުގެ ޤަވާއދިގުައި ހިމެނޭ މޔިރަުމސަްވެރިކަމާ

ނޑުގެ މެދުތެރޭގައި އޮންނަ ހުވަދު އަތޅޮާއި ހައްދު ތލިާގއަި ) ދެރހަާ(ންމައޗްާއި ދެމެދުގައިވާ ހުވަދޫކަ

73 އުތުރު ތލޫު - ދަގީގު 18 ދަރަޖަ 01މނަާކުރެވޭ ސަރޙައަްދަކީ . ލޭނު އޅެުމަކީ މަނާކަމެކެވެލެ މ5ޭ އރިު އޟަުރު މސިްރބާު އއެީ ތލިައކަށަް ބލަައި މޕިއޮނިޓްްގެ ވށައަިގނެް - ދގަގީު 18ދަރަޖަ ނވޮެމްބރަު 28 މޤިަވާއިދު ހެދިފައިވަނީ ).1ކރުހެުން (ގެ ސަރަޙައްދެވެ )ރޑޭިއސަް(ހުރސަް ކުރު

ގއ1996ިަ

މސަްވރެނިް މސަްވެރކިނަް ކުރާ މޝަހްޫރު އި ހައްދުންމަތީގެ މޤިަވާއިދުގައި އެބުނާ ސަރަޙއަދްަކީ ހުވަދުއަތޅޮާ

ނޑުމހަާއއިކެު އައިނުގއަި އޅުޭ ކޭގޮތުގައި އއަިންމަތީމސަްވެރނިް ދެ. ނވުަތަ ސަތޯރހައަވެެސަތޯތލިައެވެ ނުވތަަ ކަމޤިަވާއިދު ހެދފިައި މިވަނީ މސިަރަޙައްދުގއަި . މސަްތލިނަވުާގޮތްދިމާވެއެވެ މސަްވެރިކަން ދރެަވެންމުމޔިަރުނެގު

ނޑމުސަްވެރިންނއާި މޔިަރުމސަްވެރނިންާ އި ދތޭރެޭޖހެޭ މސަްވެރިކަން ކރުާމސަްވެރިން މިކަމާ ޝަކުވކާރުުމުން ކަ . މައސްލަަ ކޑުަކުރުމަށްޓކައަެވެ

އިން ފެށގިނެް ރާއޖްގޭެ 1995 ޖޫން 24 ގައި ބޔަާން ކުރެވފިއަވިާ ގޮތުން 3 ޤާނޫނުގެ މއާދްާ އޢިލްާން (މެރނުް އަދި ނެގމުކަީ މަނާކަމެކވެެ ، ބޭނުން، އޤިްތޞިާދީ ސަރަޙައްދުން ފހެުރހިި ހފިުން

).FA-A1/29/95/39ނަމްބަރު

ކީ މހިެންކަމުން މިބވާތަަ. ފހެުރިއސްަކީ މޅުިދުނޔިޭން މިބާވަތް ނެތގިނެހްިގައިދާނެ ކަމގުެ ބިރހުީވފެައި ބާވަތެކެވެލސިްޓްގައި ހިމޔާަތްކރުމުށަް ގެ ވާރލޑްް ކޮނޒްރަވޝޭަން ޔނުއިަން ގެ ރޑެލްސިްޓް އފޮް ތރްޓެްނޑްް އނެިމލަސް

ނޑައޅެފިައިވާ ބާވަތެކެވެ ކަމަށް އިޖބާދަިނުގެ ގޮތުނންއާި މަދުންނަމވަސެް މި އިދު ހެދފިައިވަނީރއާްޖޭން މޤިަވާ. ކަ . ރާއްޖޭން ފހެރުހިި ބާނާތީ އކެނަް ހުއްޓުވުމުގެ މޤަސްަދުގައެވެ

ނޑުގއަި ތރިީގައި ބުނފެއަވިާ ޕޮއނިޓްް ގޅުލާެވޭ ހަތަރސެްކނަް 4 އައޑްު އަތޅޮު ހޅުަނގު ދެކނުު ކަ . ދުގައި ލޭނުއޅެުމަކީ މަނާކަމެކެވެގޅޮީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ސަރަޙއަް

o ުޫދގަގ55ުީ ދަރަޖަ 72 އރިު އޟަުރު - ދަގީގު 45، ދަރަޖ00ަދެކުނު ތލ o ުޫދގަގ53ުީ ދަރަޖަ 72 އރިު އޟަުރު - ދަގީގު 55، ދަރަޖ00ަދެކުނު ތލ o ުޫދގަގ08ުީ ދަރަޖަ 72 އރިު އޟަުރު - ދަގީގު 00، ދަރަޖ01ަދެކުނު ތލ o ުޫދަގގ11ުީ ދރަަޖަ 72 އިރު އޟަުރު - ދަގީގު 53ރަޖަ، ދ00ަދެކުނު ތލ

ކރުީގައި އޝިރާތާްކުރެވފިައިވާ ފަދައިން މޤިަވާއދިު . ގައެވ1997ެ ޑސިެމްބަރު 10މޤިަވާއިދު ހެދފިައިވަނީ

ނޑުމސަްވެރިންނާއި މޔިރަުމސަްވެރިނގްެ ދެމެދުގައި އފުެދޭ ހެދފިައިވަނީ އސިްވެބުނެވުނު ސަބަބަށްޓަކއަި ކަ .ކޑުަކުރުމަށެވެނުޖހެުން ހަމަ


މިނސިްޓރްީ އފޮް ޕލްޭނިންގް ހޔިުމަން ރސިސޯސަް އެނޑްް އެންވޔަަރަނމްނަޓްް ގެ އޢިލުނާު ނަމބްރަު E/95/32 ،27 ުަސަރަޙއަދްަކީ އެތނަތްނަް ޤުދުރަތީ އދަި ތަބީޢީ 15 ގައވިާ 1995 ސޕެްޓެމްބރ

1999 އޮކްޓޯބަރ 21އަދި ހަމަ . ސަރަޙައްދު ތކަވެެގޮތުގައި ދެމހެެއްޓުމައް ޓަކައި ހމިޔާަތްކުރެވފިައި ސަރަޙައްދެއްވސެް ހަމަ މިބޭނުމަށްޓކައަި 10 އޢިލްާނުގާ ވާގޮތުގެމަތނިް އިތުރު C/99/38-10ގެ

).1ކުރހެނުް (ވަނީ ހިމޔާަތްކށޮފްައެވެ

ތަނތްނަް ހިމޔާަތްކށޮް ޒޔިާރަތް ކރުާ މހުިންމު ފަތުރުވެރިން ޑައިވްކުރުމަށް މޤިަވާއިދު ހެދުމުގެ ބޭނުމަކީމޤިަވާއިދުގެ ހެދުމގުެ އަދި . ތަނގުެ ތަބޢީީ އަދި ޤުދުރަތީގޮތގުއަި ދެމހެެއްޓުމަށެވެއެތަނތްނަުގެ ރތީިކަން އެޙޔިާރު މސިރަޙަައްދުތައް . ސރަޙަައްދުތަކުން މޔިަރުނެގުން މނަާކުރުން ހމިނެެއެވެމޤަސްަދުގެ ތެރޭގައި މި

1މތިނަތްަން ކުރހެނުް . މޝަްވަރާގެ ދަށުންނެވެގެ ޑައިވިންގ އނިސްްޓަރަކުން ރސިޯރޓްތަކގުެ ކުރެވފިައިވަނީ .ގައި ފހާަގަކުރެވފިައި އެވަނީއެވެ

ސޕެްޓެމްބރަު 08 މލޭު ބރޭު ސަރަޙައދްގުައި 12ތިރީގައިއެވާ އތަޅޮުތަކުގެ ބރޭދުުނިން ފެށިގނެް ތެއްގެ މޔިަރމުސަްވެރިކަމެއް ކރުުމކަީ އހަަރު ދުވހަުގެ މުއްދަތަށް އެއްވސެް ބވ10ަާން ފެށގިނެް 1998

.މަނާކަމެކެވެ

o ުމޅާސޮްމޑަުލ o ުފާދިއޕްޮޅ o ުޮމލާެ އަތޅ o ިއަރިއަތޅޮު އތުރުބުުރ o ިއަރިއަތޅޮު ދކެނުބުުރ o ުޮފލެިދެ އަތޅ o ުޮއައޑްު އަތޅ

މިނސިްޓްރީ އފޮް ޕލްޭނިންގް ހޔިުމަން ރސިސޯސަް އެންޑް ގައި ހެދުނު މޤިަވާއިދަކީ އޭރުގެ 1998 ސރަަޙައްދުން މޔިރަު 15 ގެ އިއލުާނގުެ ދަށުން މނަކާރުުވެނު 1995 ސޕެްޓެމްބަރު 27ޔަރަނމްނަޓްުގެ އެންވަ

ހރޫު ޝްނކުުރވެއިްޖެނަމަ މަ ހފިުން ނހުުއްޓޭކަމަށް ފަތުރވުރެިން ބނުެ އދަި ފޅުާދާއިރާއެއްގައި މޔިަރހުފިުން މަނާބނުތާީ އެކަމށަް ޙއަލްެއް ގެނައމުށަް ކަމށަް ފާނެޑައިވްކުރާ ސރަޙަައްދުތަކުން މޔިަރު ފެނުން ނތެިގެން ގސޮް

. ހެދފިައިވާ ޤަވާއިދެކެވެ

ނޑމުހަުގެ މސަްވެރިކަމަށް FA-A1/29/92/16އޢިލްާނު ނމަބްަރު ގައި އަންގފާައވިގާޮތުން ކަ . ގެއލްުންވާގޮތަށް އޮއިވލާިން މޔިރަު ނެގުމކަީ މނަާކަމެކެވެ


FA-A1/29/96/39 (23/09/1990); FA-F1/2/90/28 އޢިލްާނު ނމަބްަރު

MF/34/81/48 , (08/10/1996) (10/11/1981) ްަގައވިގާޮތުން މސަވްެރިނންށ މލޭުގެ ރޑޭިއސަް ހިމެނޭ 3ލުއފިސަހޭައަށް ސަރުކާރުން އޅައުްވާ ދެއްވފާައިވާ އޮއިވލާި ކނަދފުަތީގެ ނޑުމހަުގެ މސަްވެރިކަން ދތަިވފާަދަ އެއްވސެް ބާވަތެ އގްެ މސަްވެރިކަމއެް ކުރުމަކީ ސަރަޙައްދުން ކަ

.ކަންވސެް ހިމެނެއެވެވެރިމގީތެެރޭގައި މޔިަރމުސަް. މަނާކަމެވެ

މިއޢިލުާނު ކުރެވފިައިވަނީ މސަްވެރިން މހިާރު މސަްބާނާ އނެމްެ މހުިންމު ސަރަޙައްދުތަށް ކަމަށްވާ އޮއވިލާި . ސަދުގައެވެނެގނުް މަނާކުރުމގުެ މޤަު އަދި ކަނދފުަތި ކއަރިނިް މޔިަރު ހފިނުް

ދުޞަ ރޕިޯރޓގުެ މޤ1.6ްަ

ވަނައހަރ2004ުަ. މނުް އނަންަ ދާއިރާއެވެކު ކުރއިރަައެފަތުރުވެރިކަމކަީ ރާއްޖޭގއަި އަދވިސެް އެނމްެ ހލަުވިކަމާ ރސިޯޓ98ް ރާއްޖޭގއަި ހޅުުވުމާއެކު ވަރަށް އަވސަް މސުްތޤަުބލަެއްގައި ރސިޯރޓ11ުއިތުރުކުރވެނުު

' އިކޯޓްއރަޒިމަް'ރުވެރިކމައާި މެދު ސަރުކާރުން ގެންގޅުުއްވާ މހުިންމު އެއސްޔިސާަތަކީ ފތަު. ވެއޮންނާނެމޔިަރު އްދުން ޙަޅިރާއްޖޭގެ ސަރަނީ މުމސައަކްަތް ކުރފާަރތާތްކަުން ދެކެ ދާއިރާގައި އަށްވހީިނދު ފަތުރުވެރިކަމގުެ

. ހފިުމަކީ މަނާކަމެއްކަމުގައި ހެދފިައި އޮތުމެވެ

ނޑުވެރިކަމއާި ބހެޭ ޖަމުއާގެ ކނާާ.ދ.ރާއްޖެއކަީ އ ތުގެ ފަރތާނުްޢަބރަު ޤއަމުަކަށްވތާީ މިޖމަާމްމެޢިއޔްާގެ އި ދަވސެް ރއާްޖެއިން ގޮވލާުންތކަށަް ވާދުނޔިޭގެމސަްވެރިކަން ބލެހެެއޓްނުް ރާވހާިނގްާ އަދި ހަރުދަނކާރުުމަށް ގޮވލާެވފިއަި

)ވލޮނަޓްރަީ( 'ރީޒްޝަލް ފިބައޮން ރސެޕްނޮސްިކޑޯް އފޮް ކޮނޑްަކްޓް 'މިގޮތނުް . އިޖާބަދޭންޖހެެއެވެމލަީ ސފިަގެނައުމަށް ޢަންއަށް ޝަނލަް ޕލްޭން އފޮް އެކްޝަ އިންޓަރނޭވާއެއްބސަްވުމުގެ ދަށުން އެކލުަވލާެވފިައި

ނޑވުރެިކަމާ ބހެޭ ޖމަުއާހުރހިާ ޤައމުތުަކުންވސެް އއެްބާރލުުމަށް ކނާާ މޔިރަު . ގވޮލާައެވެޢިއޔްާއިން އި ދަހީނަރުވފެައވިާ އްދެއްގައި އދަި ހުރހިާ ޤައުމެއްގައި ވސެް ޙަ ހުރހިާ ސަރަ ދުނޔިޭގެކަމކަީމސަްވެރި

ކށޮް އެކލުަވލާވެނުު ޞައްޙާ މސަްވެރިކަމަކށަވްާތީ މޔިަރގުެ ސްޓކޮް ރހިެބލިިޓޭޓް ކރުމުަށްޓަކއަި މޔިރަަށްނލަް ޕލްޭން އފޮް އެކޝްަންއއެް ންގެ ދަށުން ކޮންމެ ޤއަމުަކުންވސެް ނޝެަޝަނލަް ޕލްޭން އފޮް އެކްޝައިންޓަނެ

ސީދާމކިމަަށް އަމާޒކުށޮގްެން މސަައކްތަްތަކެއް ކރުވެފިައި ނެތްކަމުގައި ރާއޖްއެިން. ތައޔްާރުކރުނަް ޖހެެއެވެމސަްވެރިކަމުގައި (ންގް އފެަރޓްޝިގެ ފިދައިން މޔިަރުމސަްވެރިކަމުވާ ފައިވީނަމަވސެް ކރުނިް އޝިާރާތް ކރުެވފިަ

ހެދފިައިހުރި ،ނަމަވސެް. ޤަވާއިދުތަކެއް ވަނީ ހދެފިައެވެ ރހިެބލިިޓޭޓްކުރުމަށް މަދުކޮށް ސްޓކޮް )ހޭދަވާމިންވަރުކަން ކރުނުމްަނާ ނފްީޒުނުކުރެވތޭީ މޔިަރުމސަްވެރި ހަރުދަނގާތޮެއްގައި ތައްލުތަޞޫޢުޤަވާއިދު ތކައާި

. ސަރަޙައްދުތަކގުއަިވސެް މސަްވެރިކަން ކރުެވއެވެެ

، ރީޒްޝަފި އފޮް މިނސިްޓރްީ ބހެޭގޮތނުްތަކާއި މައސްލަަ އސިްވެބުނެވުނު ދަކީމޤަސުަ މިރޕިޯރޓގުެ މހިރާު މޔިަރމުސަްވެރިކަންއިތުރށަް ފޔިަވޅަެއް އޅެުމުގެކުރިން ރސިސޯސަްއިން މެރިން އެނޑްް އެގްރިކލަޗްަރ

، މިނވްރައާި ރވިާރކަތާްތެޙަ މހީނުް މިމސަްވރެކިަމުގައި ރާއްޖގޭއަި މހިާރު. ދެނެގަތުމެވެ ލތަުޙާ އޮތް ފަތުރުވެރކިމަުގެ އދަި. މރިޕިރޯޓްގައި ބލައަލިެވޭނެއެވެމުދަނީއަށްއާ އޤިތްޞިާދީ ލިބޭ މސަްވެރިކަމނުް


ތކަަށްއްކަންތަ ވސިްނަނޖްހެޭދާއިރާއިން ގވޮލާާ ފަރުމިޔަރު މސަްވރެކިަން މޅުނިް މަނާކުރުމށަް ޒޔިާރތަކްޮށް ރަށތްކަށަް ބައއެމްހުިންމު ކުރާ މޔިަރުމސަްވރެކިަން ތައޔްާރުކުރމުށަް މިކަރުދސާް. އލަިއޅަުވލާެވޭނެއެވެ

ކަރުދހާެއް ސުވލާު މޔިަރުމސަވްެރިކަމާގޅުޭ ހުރހިާރަށތްކަށަް އިރާއްޖގޭަ އަދި. ސފާުކުރެވުނެވެ ލޫމާތުޢުމަ ލޫމތާުޢުމަހނެހިެން މސަްވެރިކަމުގައި ހަރަކާތްތެރވިާ އޅުަނދފުހަަރުގެ މޢަލުޫމާތާއި އަދި މިކަމާގޅުޭ އެ ފޮނުވައިގެން

. ސފާުކުރެވުނެވެ

ލމޫތާުޢުބނޭނުކްރުވެނުު މަ އކެލުވާލާމުށަް ރޕިރޯޓު.2 މޔިަރުމސަވްެރިކަމާއި ބހެގޭޮތުން ކުރެވުނު ސާރވޭ: 2.1

ފރުތަަމަ އެންމެ. ބޭނުންކުރވެނުެވެ ވޞަލީަތެއް އެއކްރުުމުގައި ތނިް ލޫމާތުޢުމަ އކެލުަވލާުމަށް މިރޕިޯރޓް، ރށައެްތޯއއާި ކރުާ މސަްވެރިކަން މޔިަރު އރެށަކަީ ފނޮވުައިގެން ސުވލާުކަރުދހާެއް ރށަްތަކށަް ގެރާއްޖެތެރޭ

މިމސަައކްތަް. ބލެނުވެެ އޅުނަދުތޯ އްކިތަ ހަރަކާތތްރެިވނަީ ވެރިކަމުގއަިމސަް ކުރާނމަަ މސަްވެރިކަން ވަނައހަރަުގެ މާރޗް އާއި 2004ން ފެށިގެއިންޑސިެންބަރު - ނޮވެމބްރަު ވަނައހަރަުގެ 2003 ކުރެވފިައިވަނީ

މހުިންމު ކުރާ މޔިަރުމސަްވެރިކނަް އލަީގައި ތކަގުެލޫމާތުޢުމަ އެއކްރުެވނުު ރުދހާުންކަ މސިުވލާު. ހަމައަށެވެ ލިބފިައހިރުި ކރުުމށަް މސިާރވޭ. ކރުެވުނެވެ އެއްސާރވޭ ބހެޭ މސަްވެރިކމަާ މޔިރަު ޒޔިރާަތްކށޮް ރަށްތކަށަްނޑައޅެފިައި މުއްދަތެއް އނެްމފެހަު ވޭނެކުރެ ރަދުހަ ފައސިާ އެންމފެުރހިަމަވާންވީ އޮތުމާއއިކެު ކަ

ބޭނުންވގާތޮށަް ވސެްއްސުވލާުތަ ސާރވޭ އަދި. ނުދެވިއެވެ ވނަީ ރަށްތަކށަްހރުހިާ ދާންވީ، ތައޔްާރީތަކއާިރޑް( . ފހާގަކަުރަމެވެ ނކުރުެވިވާކަން ތައޔްރާު) ކުއސެޗްަނެއރަ ސްޓްރަކޗުާ

: ދަދު ތަކަކީޢަރދުހާުގެ ކަވޭރސާފއަިވާ ކުރެވި އިމށަޓްަކައި ދެވނުު ރށަްތަކާސާރވޭ ކުރު

ކރަުދސ2ްާ ، ކޅުުދުއފްުށި. ހދ. 1 ރުދސާް ކ3ަ، މޑަުއވްރަީ. ރ. 2 ކަރުދސ4ްާ، މީދޫ. ރ. 3 ކަރުދސ5ްާ، މހަބިދަޫ. އއ. 4 )ރށަަކު ނޅޫޭއެއްވސެް މސަްވެރިއަކު (، ގތެިނދަ. އދ. 4 ކރަުދސ5ްާ ،ރިނބދުޫ. ދ. 5 ކަރުދސ2ްާ، މާއެނބދޫޫ. ދ. 6

މޔިރަު އއާިރިކމަގުައި ލބިޭ އމާުދަނީލޫމާތކަީ މސަްވެޢުސާރވޭގައި އއެްކުރެވނުު އނެްމެ މހުިނމްު މަކނޮްމެ ރށަަކުންވސެް ފރުފިައިވާ ސާރވޭ ކަރުދސާް ވަރށަް . މސަްވެރިކަމުގއަި މހީުން ހަރކަތާތްެރިވާ މނިްވރަވެެ

އެދުވސަްވަރަކީ މޔިަރުމސަްވެރިކަމގުެ މސޫުމް ކަމުގއަި އެއސްަބަބަކީ ޖހެުނު ން ދިމާވާމިގޮތށަް. މަދެވެރަށެއްގައި ހޭދަކުރުމށަް އަދި . މޔިަރު މސަްވެރިކމަގުައި ހަރަކާތތްރެިވާ މހީުން ރށަުގައި މަދުވުމެވެއެކުމާއިވު

. ތުވސެް މަދުވުމެވެޞަލިބުނު ފުރު


މޔިރަު މސަްވެރިކަމއާި ވނަައހަަރ2002ު ތނިްވަނަ ވޞަލީަތަކީތު އެއކްރުިލޫމާޢުމަ ސްއެކލުަވލާަންމިކަރުދާމިއީ ރީޖަނލަް ޕްރޖޮކެްޓްގެ ނޮދރަން . ލޫމާތެވެޢުގެ މައެއްބހެޭގޮތުން ކޅުުދުއފްުށީގައި ކުރެވފިައިވާ ސާރވޭ

. ކރަުދހާެކެވެ ވާފައިތއަޔްާރުކޮށް ވަނައހަަރު 2002 ރީޖަން ގއަި މކެް އލެސިްޓަރ އލެިއަޓުން

މޔިަރުމސަވްެރިކަމުގެ ތަފސާް ހިސާބު. 2.2

ރޑް ކުރުމަށް ވނަީ މސަްވެރިކަމުގެ ތފަސާހްސިާބު ނަގާ ފޯރމުތކަގުައި މޔިަރު ހފިުނުމިންވަރު ވކަިން ރކެޯބާވަތް ވަކނިް . ދަދެވެޢަ ރޕިޯރޓުކރުނަޖްހެެނީ ޖުމލްަ މޔިަރު ހފިުނު ކަމަށްމޔިަރު ހފިުނުމިންވަރު. ހަމަޖހެފިައެވެ

ރޑް ކރުކާަށެއް ނުޖހެެއެވެރެ މސަްވެރިކަމެއްކމަގުައި ނުދެކެވތޭީ މފާޅުާކޮށް ކުރވެޭ މިމސަްވރެކިަމަކީ .ކޯރޒިް ޝަ ފިބސޭކިް'ން އނިް ނރެުއްވާ ޝަސެކްއެނޑްް އކިޮނޮމިކް ރސިާރޗް ސްޓެޓސިްޓިކސްް

މޔިރަު . އެވެއްވަ ރޕިރޯޓއެް ނކުރުަވަކނިް މސަްވެރިކަމުގެ ތފަސާހްސިާބު މޔިރަު ގައި'ޓިކސްްސްޓެޓސިްގއަި ބސޭކިް ފޝިަރީޒް ސޓްޓެސިްޓިކސްް. އއެކްޮށެވެއއާި 3 ހފިުނުމިންވަރު ރޕިޯރޓްކުރވެނެީ ފަރުމސަް ގރްޕޫް

ތފަސާހްސިާބު . ގޮތުގައވެެ ބާވަތް' އހެެނހިެން'ޔަރު ރފިޯރޓް ކުރެވފިައިވނަީ ހުރހިާބާވަތެއްގެ ފަރުމހަާއި އެއކްށޮް މި މޔިަރގުެވާނު މިންވަރު ރޕިޯރޓކްުރެވެނީ ބރަދުަނުން ކމަށަވްތާީ ރޕިރޯޓްކރުވެފިައިޝޢާިއުކުރެވޭއރިު މސަހްފިު

އެއީ މސަްވެރިން ބާނާ . އެވެކަމަށް ބލެެވފިައިވެ ކލ20ޯިން ފެކޓްރަ އަކީ ޝަގުނަކުރެވޭ ކނޮވްރާދަދު ޢަޖުމލްަ . ކލިޯކަމުގައި ބލެެވިގެންނެވ20ެމޔިަރެއްގެ ބަރދުނަަކީ އެވރްޖެް

ދއެްދަ ޢަބުނާ ބހަނުްގަނއަ ) ނުވަތައޑޮިވރެނިް (މސަްވެރނިް ނެގެމުންދަނީ އަދިވެސް ހސިާބު ތފަސާް ރާއްޖޭގެ

ރޑް ފޯރމުގައި 'މސަްރޕިޯރޓް' ނޯޓކްށޮް ކާތބިނުް އފޮސީްތަކުގެ ރަށްރަށގުެ ރާއޖްގޭެ. ގނެްނެވެކރުެވި ރކެޯ ބނާާ އަދިދވުސަްވަރު ނުބލޭު ފުރިރށަށަް މސަްވެރއިޅުަނދު ބޭނހޭުރހިާމހަެއް، މަދު މސީްކޅޮު ރަށްތަކުގއަި

އކެށަނޭަ އެނމްެ ރއާްޖެއށަް ނެގުމަށް ތފަސާހްސިާބު މއިީ ދުވސަްވަރު ބހެނުު މެދގުއަި ފަޅުވެރިންގެ ރހިާމހަެއްހު ،ފޅުާވެ ކރުސާަރަޙައްދު މސަވްެރިކަން، އިތުރުވެ މިންވަރު މުގެމސަްވެރިކަ ،ނަމވަސެް. ބލެެވުނެވެ އިނިޒާމުކަމުގަ

އިތުރުވމަނުް މސަްވިއްކުން ރަށރްށަށަވްސެް އހެނެހިެން ރަށަށާއި ފުރި ދޯނި އަދި ގިނވަެ އްކނުފްުނިތަ ސްގަންނަމަ . ކޑުަވަމނުންެވެ އތިބުާރު ކުރވެޭ ށްތފަސާހްސިާބަ ދނަީ ދުވހަަކަށް ދުވހަެއް ދިއުމާއެކު

އިވާ ންގަޝަސެކް އިކނޮމޮިކް ރސިާރޗް އެނޑްް ސްޓެޓސިްޓިކސްް ގެމިނސިްޓްރީ ތއަޔްާރުކުރުމުގައި މިކަރުދސާް

.ހޯދފިައިވެއެވެ މައލުޫމތާއެް ހުރހިާ މިންވަރގުެ ހރުި ރޕިޯރޓކްުރެވފިައި މޔިަރު އިން ޑޭޓާބސޭްމސަްވެރިކަމުގެ މސަްވެރިކމަުގެ މޔިަރު އްދަދުތަޢަ ހުރި ކރުެވފިައި ރޕިޯރޓް ޖމުލްަ މހަެއްގައި ކނޮމްެ އަށް 2003 ން 1995 . އަންދާޒާ އއާި އޅަާކޔިުމަށް ބނޭނުްކުރެވނޭއެެވެ ކުރެވފިައިވާ އަދަދތުކަނުް އކެސްޕްޯރޓް، ތމުަށާއިދެނެގަ މސޫުން

މޔިރަކަީ . ލޫމާތަކީ އެކސްޕްޯރޓް ހސިާބުތަކެވެޢުމޔިަރު މސަްވެރިކަމުގެ ތފަސާހްސިާބުގެ އެންމެ މހުިންމު މަހަރގުއަި ތޔެލޮުމަށް މޔިރަު އދަި މހިާރު ދޯނފިަ، މާއިރާއްޖޭގެ މހީނުް ކެއުމށަް ބނޭނުްކރުާ ބާވަތގުެ މހަަކަށް ނވުު

އއެީ ބވާަތްތަކުން ކރުވެޭ އަންދާޒާ އެކިއހަަރުތކަގުައި އެކސްޕްޯރޓުކުރެވފިައިވާންމުކށޮް ބޭނުން ނކުރުތާީ ޢާތޔެޮ . ކަމުގައިބލެވެޭނެއެވެރާއްޖޭގައި ޖުމލްަ މޔިަރު ހފިޭމނިވްަރު


ޑސިކްޝަނަސްް އދަި ނތަޖީާ. 3 މިންވަރުހިފިފއަވިާ މޔިަރުރއާްޖެއިން 3.1

މިންވރަގުެ ހފިފިައިވާ މޔިަރު ންރާއޖްއެި ނުވާތީ ނެގފިައި ފުރހިަމައަށް ތފަސާހްސިާބު ދެނންވެުނހުެން ކުރީގައި ފުރތަމަަ. ކުރވެދިާނެއެވެ އަންދާޒާ ދެގޮތަކަށް މިންވަރު ހފިފިައިވާ މޔިަރު ،ނމަަވސެް. ގެއެވެނނޭ ދަދެއްޢަ އސަލްު

ބަރުދނަށަް މޔިަރުގެ ބލަާ ކހިާމޔިަރަކަށްތޯ ނސިބްތަްވަނީ މިންވަރު ބާވަތްތަކުގެ ކުރެވފިއަވިާ އެކސްޕްޯރޓް ތަކީގޮ ތކައެް ފެކްޓަރ ންޝަކޮންވާ ވަނީ) 1993 (އހަްމަދު އާއި އެނޑްރަސަން ކުރުމށަޓްަކައި މިކަން. ވެމެބަދލަުކުރު

:މިއަންދޒާތާކަަކީ. އަންދާޒާކޮށފްއަވެެ )ތޒާާ ( ކލިޯ ބަރުދަނ70.33ު = އުރހަަ ކލ1ޯިޕޯރޓް ކުރާގޮތަށް ތއަޔްާރު ކުރެވފިއަިވާ އެކސްް-

ފަރުމޔިަރު ކަށމިޔިަރު) ތޒާާ( ކލިޯ ބަރދުނަު 4.4= ތޔެޮ ކލިޯ 1 ކަށިމޔިރަު - މޔިރަުށިކަ) ތޒާާ( ކލިޯ ބރަުދަނު 3.75= ލީޓަރު ތޔެޮ 1 ކަށިމޔިރަު -

މޔިަރގުެ ޖމުލްަ ކޮށފްައވިާ ރު އނަްދާޒކާރުނާެ ދެވނަަ ގތޮކަީ މސަްވރެނިް ރޕިޯރޓްވަމިންން މޔިރަު ހފިުނުރާއްޖެއި

ވސެް ބުނެވުނހުެން ކުރީގައި. ދަދެވެޢަ މސަްވެރިން ރޕިރޯޓްކރުނަީ މޔިރަު ހފިުނު.ނެވެބޭނުން ކޮށްގެން ދަދުޢަ. ށް ބދަލަުކުރެވިދާނެއެވެދަދު ބަރުދަނަޢަ މޔިަރުގެ ކލިއޯށަް ބލަައިގެނ20ްމޔިަރެއްގެ އވެރްެޖް ބަރދުނަކަީ

. ގއަި އެވަނީއެވެ 2ދެގޮތށަް ކރުވެފިައިވާ އަންދޒާާ ކުރހެުން މަތީގައި ބުނވެނުު

އެކްސްޕޯރޓް : ވަށްބޮޅާއި ރޮނގު. ހިފިފައިވާ މިންވަރު) ހރުިހާބާވަތެއް(ން މިޔަރު އެކިއަހަރުތަކުގައި ރާއޖްެއި:2 ކރުެހުން. ގެ އެސްޓިމޭޓްމަސްވެރިން ރިޕރޯޓްކުރި މިންވަރު: ރަސްގެއާއި ރޮނގު ، ކުރެވުނު އެސްޓިމޭޓްލޫމާތުންޢުމަ

ނޑި ނޑިކެ :ލޫމާތުޢުމަ. އަތޮޅުން މިޔަރު ހިފުން މނަާކުރެވުނު އަހރ7ުަފައިވާ ހރުަސްރޮނގު ދއަްކައިދެނީ މެދުރއާްޖޭގެ ކެ .)1999ދު ޙީ އަދި އެންޑރަސނަް އަދި ވަކަސްޓމަްސް، ންޝަސްޓެޓިސްޓިކްސް ސެކް

Est

imat

ed C

atch

(t)

Reported catchExport data

1963 1967 1971 1975 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003

057

511

5017

2523

00


. މެޓްރކިް ޓނަެވ575ެގާތްގޑަކަށަް އހަަރަކު ކީ ށް މޔިރަު ހފިފިައިވާ މިންވރަަ އއާި ހަމއ1975ަަ ން 1963ކރުހެުމުގއަި ފުރހިަމަ މޢަލުޫމާތު ނެތމުނުް ގެ ރު މިނވްަވާނަމަވސެް، މދިވުސަްވަރު އކެސްޕްޯރޓްކުރެވފިައި

ވރަށަް ހލަުވިކަމާއެކު މޔިަރު ހފިފިައިވާ ންން ފެށިގ1975ެ. ކީ އނަްދާޒާމިންވަރެކެވެދެއްކފިައިވާ މިންވަރަ ވަނައހަަރއާި ހަމައަށް މޔިރަު 1990އޭގފެހަުން . އަރފާައިވެއެވެށް މެޓްރކިް ޓނ1500ަަޑަކށަް ނމިންވަރު ގތާގްަ

ކުރހެނުް (ވރަުގައި ހުރފެައވިއެެވެ ޓނައާި ދތޭރެޭގައި، ނަމަވސެް އެކ2000ި ޓނައާި 1100ހފިފިައިވާ މިންވަރު ލފަކާުރެވެނީ އކެސްޕްޯރޓް ބޒާރާގުއަި އެކމިނިްވަރަށް ބަދލަުއައސިފްާވާ ސަބަބެއްކަމަށް އކެިއހަަރުމިގތޮށަް ). 2

އެކސްޕްރޯޓް ކުރެވމޭނިވްރަާއްން މޔިަރުގެ ބާވތަތްަށް ޑިމާނޑްް ހުރި މިންވރަާ ރާއްޖއެިބާވަތްތކަަގެމޔިަރުމގީެ . އިވާ މނިވްަރު ދށަށަް އނަްނަކަމށަް ފހާަގަކުރެވެއެވެމޔިރަު ހފިފިައއާި ހަމައިން 1998. ގޅުުމެއހްުރީމައެވެއށަް އައއިރިު އއާި ހަމ1998ަނަމވަސެް . މެވެކނުް މޔިަރު ހފިނުް މނަކާުރު އަތޅ7ަޮ ގއަި 1998އެއް ސަބަބކަީ

އޓަް، ރ އލެިމެކްއލެސިޓްަ(ފަރުމޔިަރުމސަްވެރިކަން އއެގްޮތަކަށްވސެް ނުކުރާކމަށަް ފހާަގަކުރެވފިައިވެއެވެ ގެ ކުރީއހަރަތުކަާއި 1990ން މޔިަރު ހފިޭމިންވަރު އިކނޮމްެ ސަބަބަކއާި ހުރެނަމަވސެް ރާއްޖެ). 2002

. އޅަާބލަާއިރު ވރަށަްބޑޮުތަން ދށަށަް ގސޮފްައިވާކަމަށް ފހާަގަކުރެވއެވެެ

މނިްވރަާ ފއަިވާ މސަްވެރނިް ރޕިޯރޓްކުރެވި ވަރއާި ކުރެވނުުއަންދޒާާރުން މނިވްަ އެކސްޕްޯރޓް ކރުެވފިައިވާށް އެކސްޕްޯރޓް ކރުެވނުު އަ ވަނައހަަރއާި ހަމ2002ަނމަަވސެް، . ށް ފހާަގައއެންުކުރެވެއެވެކަވާކަމަމާބޑޮުތފަާތެއް

އްކައދިނެީ ދަމގީެން . މސަްވެރނިް ރޕިޯރޓްކޮށފްައވިާ މިންވރަށަް ވރުެ ބޑޮެވެ،ބާވަތްތަކނުް ކރުެވުނު އަންދޒާާ 2003 އާއި 2002، އާދެ، ފހަު ދެއަހަރު،ނަމަވސެް. ރވެޭކަމެވެރެއް ރޕިޯރޓް ނކުުހުރހިާމޔިަމސަްވެރިން ހފިާ

. މިންވަރު މއަޗްެވެވާފއަިގައި މސަްވެރނިް ރޕިޯރޓކްށޮް

ދނޯިފހަަރާއި މސަވްެރިން ރަށްތަކއާިރަކާތްތެރވިާޙަމޔިަރުމސަވްެރިކަމުގައި . 3.2

މީގެ ތެރއެނިް ) . 2ތާވލަު (ރު މސަްވެރިކނަް ކުރެއވެެ ރަށެއގްއަި މޔ22ަި އަތޅޮެއގްެ 12މހިާރު ރާއްޖގޭެ ރާއޖްތެެރޭ ރށަްތކަށަް ސުވލާުކަރުދސާް . ގައި ފހާަގަކޮއފްާ އެވަނީއެވ3ެ ރަށް ކުރހެނުް 10މހުިންމު

މޔިރަމުސަްވެރިކަން ކރުާމޅުި ރާއްޖޭގައިމހިާރު ދައްކާގޮތުގައި އިން ނަތީޖާގެސާރވޭފޮނުވައިގެން ކރުެވުނު ނަމަވސެް .ސައިޒށަވްުރެ ކުދި ދޯނފިހަަރެވެ މިއީ ދށޮގީެ މސަްވެރިކަމަށް ދާ ).2ތާވލަު ( ބައޮތެވެ އެނި ދ132ޯ

ނޑުމސަްވެރިކަމުގައި ބައއެް އދަި މީގނެް .ރކަތާތްެރިވފެައިވާ ދނޯފިހަަރެވެޙަމިއިން ގނިަދނޯފިހަަރަކީ ކުރީގއަި ކަ. ދޯނޏްކަށަް ނުވުމކަީ އކެށަީގެންވާކަމެކެވެވާސްޓްރީ ކރުވެފިައިދޯނި ފހަަރަކީ މނިސިްޓްރީގއަި މސަްވެރިކަމަށް ރޖަި

4ގިނއަނިް މހަަށްދަނީ . މހީނުންެވ5ެ ނވުަތަ 4މިއިން ކޮންމދެނޯޏްެއްގައި ޖމުލްަގޮތެއްގައި މހަަށްދަނީ 528 ތިބޭނީންދާށްގައި މހަަ ދޯނ132ީ މހީުންކަމުގައިބލަާ 4ދޯނޏްަކުން މހަަށްދަނީ ). 3ތވާލަު (މހީުންނެވެ

މގީެ ތެރޭގއަި ފލުްޓައިމް މހީުންނާއި ހަމައކެނަި މސޫުމުގައި . މސަްވެރިންކަމގުއަި ބލެެވދިނާެއެވެ އެންމފެރުހިަމަ ދޯނތިޯ ބލެޭނެއްފލުްޓައިމްގޮތުގައި މސައަކްަތް ކރުނަީ ކތިަ. މސަްވެރިކަމަށް ދާމހީުން ހިމެނެއެވެ

މހީނުް 8 މސަްވެރިންގެ ތރެެއިން 21ރވޔިު ކރުވެުނު އިންޓަ ނަމަވސެް .ލޫމާތެއް ލިބފިައެއް ނެތެވެޢުމަނޑު މސަައްކތަކަީ މޔިަރު މސަްވެރިކަން މހީުން 13އަނެއް . ކަމުގައެވެކރުނުް ބުނފެައިވަނީ އމެހީުންގެ މައިގަ ،ވމީާ. ގޮތގުއަި ކުރާކަމއެް ކަމުގައެވެބުނފެައިވަނީ މޔިަރުމސަްވެރިކމަކަީ އެމހީުންގެ ދެވަނަ މސަައްކަތެއްގެ

މހީުންނަކީ އމާދުަނީ ހޯދުމށަް ހަމައެކަނި މޔިރަު 38%މސަވްރެިކަމުގައި އޅުޭ މހީުންގެ ތރެއެިން މޔިަރު މހިެނކްމަށަް . ނުވތަަ ފލުްޓައިމް ކށޮް މޔިަރު މސަްވރެކިަން ކރުާމހީނުވްެ.މސަްވެރިކަން ކުރާމހީުންނެވެ


ރޓް ޕާ. މހީުންނެވ200ެ ތބިނޭީރާ ކޮށް މސަައްކަތް ކު މޔިަރުމސަްވެރިކމަގުައި ފލުްޓައިމްބލަައފިިނަމަ . މހީުންނެވ328ެ ތިބޭނީ ޓައިމްގޮތުގައި މޔިަރުމސަްވެރިކނަް ކުރާ

02

46

Major shark fishing islands, 2004

KulhudhuffushiKanditheemuGoidhoo

Kudafari

MaduvvariMeedhooKendhoo

Himandhoo

DhangethiMahibadhoo

Raiymandhoo

BandidhooRinbudhoo

Maaenboodhoo

Meedhoo

VilufushiHirilandhoo

DhaandhooKondey

DhiyadhooThinadhooNadella

ދަދއެް ޢަ މހީުންގެ ރަކާތތްރެިވާޙަމޔިަރުމސަްވެރިކަމުގެ އހެެނހިެން ދާއިރާގައި ދަދުތަކުގައި ޢަ ވާމަތީގައި ދެވފިައި 2002. އެކސްޕްރޯޓް ކުރފާރަތާތްކަެވެއް ބާވތަތްަ އއެީ މސަލްޮނުއޅެުމާއި، މޔިަރނުް އފުައްދާ.ނހުިމެނެވެ

ވެރކިނަް ނު ސާރވއޭނިް އެނގގޭތޮގުއަި އެދުވސަްވރަު އެރަށގުއަި މޔިަރު މސަްވުގައި ކރުެވަނައހަަރު ކޅުދުުއފްުށީއި މީގެ ތެރޭގަ). 2002މކެްއލެސިްޓަރ އލެިއަޓް، (އެވެ އިވެކރުވެފިަޓްރަކާތތްރެިވާކމަށަް ރޕިރޯޙަ ފަރތާް 6ކުރާ އްމިނސިޓްްރީގެ ހސިާބތުަ. ސައްކތަް ކުރާ ދފެަރާތް ވާކަން ފހާަގަކރުވެެއެވެ ގެ އހަަރުތަކުން ފެށގިނެް މިމ1970ަ

ޢިއު ޝާއސެް، .ސީ.ފީ.އީ (ވެއެވެ ފަރތާއ23ްެ އެކސްޕްޯޓކްރުާ އް ބާވަތތްަގެ ވަނައހަަރު މޔިަރ2003ުދައްކާގޮތުން .)ނުކުރެވޭ މއަލުޫމާތު

މޔިަރު މހިާރު ރއާްޖޭގައި: 3 ކުރހެުން .ރށަތްައް މހުިންމު ކރުާ މސަްވެރިކަން


.ގެ މޔިަރުމސަްވެރިކަމުގައި ހމިނެޭ ދޯނފިހަަރއާި މސަްވެރިންގެ އަދަދުއޖްޭރާ: 2ތާވލަު

Atoll Shark

Fishing Vessels

Registered vessels

Shark Fishermen*

Number of fishermen

Percentage of shark

fishermen

HDh 45 40 180 611 29.5 Sh 12 69 48 1014 4.7 N 1 34 4 395 1.0

Ra 22 132 88 1287 6.8 Ba 6 106 24 1162 2.1 AA 9 39 36 730 4.9 AD 9 45 36 387 9.3 M 3 50 12 457 2.6

Dh 13 58 52 514 10.1 Th 2 54 8 1100 0.7 Ga 6 56 24 1182 2.0

GDh 4 46 16 1060 1.5

Total 132 729 528 9899 5.33

ދދައާި ގނުކަރުވެފިއަިޢަރޖެް ފޅަުވރެނިގްެ އޅުަނދފުހަރައާި އެވަޖމުލްަ* ރޖެސިްޓރްކީރުެވފިއަވިާ ދނޯފިަހރަގުެ މއަުލމޫތާު ފިޑކެސްް އިން

.ދދަު ސްޓެޓސިޓްކިސްް ސކެޝްނަް އިންޢަޖމުްލމަސަްވރެނިގްެ

ރކަތާްތރެިވާ ޙަކި ރށަްރަށުގއަި މޔިރަުމސަްވެރިކަމގުއަި އެރޕިރޯޓގްައި ) 2002(މެކްއލެސިްޓރަ އލެިއަޓް އޅުަނދު އޅުޭ މސަްވެރިކަމުގައި މޔިަރު ބލަާއިރު އހަަރުތަކާއޅަާ ނުވަދހިައިގެ. ދޯނފިހަަރުގެ ހސިާބު ދފީައިވެއެވެ

މހުިނމްު ންމެއެ މޔިަރުމސަްވެރިކަންކުރާ. ފހާަގަކުރެވފިައިވެއެވެ ކަމަށް މަދވުފެައިވާ ރާއްޖެއިން މޅުި ފހަަރު، ނަމަވސެް. ކރުއިެވެ މޔިަރމުސަްވެރިކަން ދޯނި 80 ވަނައހަަރު 1998 ކޅުުދުއފްުށީގައި. ބލެވެޭ ހދ ރަށްކަމުގައި

). 3 ތާވލަު (ދޯނޏްވެެ 45 ވނަީއިފަށްކޮ ރޕިޯރޓް ކރުކާމަަށް މޔިަރުމސަވްެރިކނަް އރެށަގުއަި މހިާރު މސަްވެރިކމަުގެ ކޅުުދުއފްުށީގައި މހިރާު މަކުރެއވްގިޮތުގައިހާ ރޕިޯރޓގްއަި ގެ)2002 (އލެިއަޓް މެކްއލެސިްޓަރ އރެަށގުެ މސަްވރެކިަމަކީ މޔިަރު ތަކގުއަި ފހަުއހަަރު ނުވަދހިައިގެ. ދަށްވފެައެވެ ވނަީ ބނޭނުްތެރކިނަް އޤިްތޞިާދީ

އހަރަުވަނަ 2002 އށަް 11 %އިނސްައްތަވނަީ މި. މސައަްކަތެކެވެ ލއިްބައިދިން މދުނަީއާ ލއާށަްޢިއާ %28 މސަްވެރިކމަުގެ މޔިަރު ސަބަބުން ދާއިރާތަކގުެ ދުމަތުގެހި ތަރައޤްވީަމުންދާ މރިށަުގައި ހީވާގޮތުގައި. ދަށްވފެައެވެ . ކޑުަވފެައެވެ މރިަށުގައިވނަީ މހުިންމުކަން


ރިވފެައވިާ ރކަާތްތެޙަ ދުވސަްވަރެއްގައި ބައެއްރށަރްަށުގއަި މޔިަރުމސަްވެރިކަމުގައި 3ތފަާތު : 3ތާވލަު

.އްއޅުަނދފުހަަރުގެ އަދަދުތަAtoll / Island 1992 1998 2003

HDh. Kulhudhufushi 10 80 45

R. Maduvvari 41 22 10 R. Meedhoo 46 12 12

ADh. Dhangethi 12 5 7 AA. Himandhoo 20 12 9

F. Feeali 24 0 0 Th. Vilufushi 8 6 1

Total 161 137 84 ޕާރޓްޓައމިް އަދި ލނޭު އަޅާ އުޅނަދުފހަަރު މިއަދަދުތަކުގައި ހމިެނޭ، ފލުްޓައމިް )1993(އޙަމްަދު ގެ މައލުމޫާތު އނެްޑަރސނަް އާއ1992ި )1998(ވަހީދު ގެ މައލުމޫާތު އނެްޑަރސނަް އާއ1998ި މެސޖެް ސާރވޭގައި ކުރެވނ2004ުުގެ މައލުމޫާތު 2003

ލޫމާތުޢު މޔިަރުމސަވްެރިކަމާ ބެހޭ އޤިްތިޞާދީ މ3.3ަ

. ލޫމާތުން އނެގޭގތޮގުައި މޔިަރު މސަްވެރިކަން ކރުަނީ މސޫުމއާި ގޅުުވައިގެނންވެެޢުމސަްވެރިން ދފީައިވާ މަމާއި ހޅުަނގު ރުވައމިސޫުއސްކަޮށް އިޙާ. އެންމެގިނއަނިް މޔިަރުމސަްވެރކިނަް ކރުނަީ އރިުވައި މސޫމުގުައެވެ

މޔިަރު ލމޫތާުން އގެނެީ ޢުމަ ނެގުނު ތކަނުް މސަްވެރިކަމުގެ ރޕިޯރޓުނަމަވސެް. މސޫުމް ބެދޭ މޑަުދުވސަްތަކުގައެވެމީގެން ދައްކވުއަިދެނީ ހަމައކެނަި . )4ކުރހެުން (އޮގސަްޓް މހަުގެ ތެރޭގައި ކަމެވެ -އެންމެގިނއަނިް ބާނާނީ ޖލުއަި

ނޑުމޔިަރު މސަްވެރިކަމުގެ މޫ ސަބަބކަީ . ސުމަށް އނަންަ ބަދލަުތައް ކަމަށް ވުމަކީ އެކަށީގެނވްކާަމެކެވެކަނޑުމސަްވރެނިްގެ ފަރތާނުް އެއްކުރެވޭ މޢަލުމޫާތު ކަމަށވްތާއީވެެ .މިރޕިޯރޓްތކަކަީ ކަ

.ސާލާޙުމޔިރަުމސަްވެރިކަމގުެ މހުިންމުރށަތްކަގުައި ކުރެވނުު ސާރވޭ ނަތީޖގާެ : 4ތާވލަު

Atoll / Island Mean monthly

Income Rf

Mean Monthly Expenditure Rf.

Mean. monthly

profit, Rf.

Mean # of crew

Mean # of fishing days

(per year)

HDh. Kulhudhufushi 31,250 18,000 13,250 4.75 165 R. Maduvvari 17,750 2,500 15,250 3.83 150 R. Meedhoo 38,750 1,625 37,125 5.75 165 ADh. Mahibadhoo 12,400 3,333 9,067 3.3 15 Dh. Rinbudhoo 28,167 2,500 25,667 4 60 Dh. Maaemboodhoo 47,500 7,750 39,750 5 90

Combined averages 26,063 5,750 20,313 4.31 107.50

ނޑާޙަ ދޯނޏްަކަށް ކރުދާވުސަްވަރު މސަވްެރިކަން ދހޭަވާގޮތުގައި ތާވލަުންމި . ލިބެއެވެ ރ20000 މހަަކު ރަދކުަ މސަްވެރިކނަް ހުރި އކެިރަށްތަކގުއަި، ހުރިމައލުޫމާތާއި މިތާވލަުގެ. މހީުންނެވެ 4-5 މހަަށްދަނީ ދޯނޏްެއްގައި އަދި

.އނަދްާޒާކުރެވިދާނއެވެެ އާމުދަނީ ލބިޭ މސަްވެރިނންށަް ދަދުންޢަ ކުރާއޅުަދފުހަަރުގެ


މޔިަރު މސަްވެރނިންާއި އިނޓްރަވއިު ކޮށްގެން ކރުެވުނު ސާރވގޭެ ރާއްޖތެރެެއަށްގސޮް ގައިއެވަނީ 4ތާވލަު މސަވްެރިކނަް ކރުާ ދޯނޏްަކަށް މހަަކު މޔިަރު ރުއިވނުު ހރުހިާ އިންޓަވޔިތުަކަށް ބލަާކުރެ. ލސާާ ނަތީޖއާވެެހުނޑފާައި ލިބޭ އނާްމުދަނީޙަ .ވެދުވހަުއެ 107ޖމުލްަ އހަަރުދުވހަެއްގައި މހަަށްދނަީ . ރ އެވ20000ެއަކީ ރަދު ކަ

ރަކާތތްރެވިާ އޅުަނދު ފހަަރުގެ ޙައި މސަްވެރިކަމުގއަި ލޫމާތާޢުމިމަ. ވެ މސަްދުވހަުއ3ެކަށް ނނުވަތަ ގާތްގޑަަ ގައި އެވނަީ 5ތވާލަު . ދަދު އެގުމުން ޖުމލްަ މސަްވެރިނންށަް ލިބޭ އާމުދަނީގެ އނަދްާޒާއެއް ކުރވެދިާނެއެވެޢަ

މޅުި ރާއްޖގޭެ މޔިރަުމސަްވެރިނންށަް ) ގައ2004ި-2003 (މހިރާުއާދެ . ވާ އަންދޒާއާެވެއިމިގޮތަށް ކުރވެފިަނޑާޙަ( . މލިޔިަން ރފުޔިާއެވ7.92ެ ލިބޭ އާމުދަނީ އކަީ )ރަދކުަ

މހިާރު ރާއްޖޭގައި މޔިަރު މސަްވެރިކަން ކޮށްއޅުޭ ރށަތްަކާއި އރެށަްތކަށަް މޔިަރު މސަްވެރިކަމުން ލބިޭ : 5ތާވލަު

.އނަދްާޒާއާމުދަނީގެ

Atoll/Island No. of shark fishing vessels

No. of fishing months

Gross profit MRf.

HDh. Kulhudhufushi 45 135 2,700,000 Sh. Kanditheemu 6 18 360,000 Sh.Goidhoo 6 18 360,000 N. Kudafari 1 3 60,000 R. Maduvvari 10 30 600,000 R. Meedhoo 12 36 720,000 B. Kendhoo 6 18 360,000 AA. Himandhoo 9 27 540,000 AD. Dhangethi 7 21 420,000 AD. Mahibadhoo 2 6 120,000 M. Raiymandhoo 3 9 180,000 Dh. Bandidhoo 3 9 180,000 Dh. Rinbudhoo 4 12 240,000 Dh. Maaemboodhoo 5 15 300,000 Dh. Meedhoo 1 3 60,000 Th. Vilufushi 1 3 60,000 Th. Hirilandhoo 1 3 60,000 Ga. Dhaandhoo 2 6 120,000 Ga. Kondey 3 9 180,000 Da. Dhiyadhoo 1 3 60,000 GDh. Thinadhoo 3 9 180,000 GDh. Nadallaa 1 3 60,000 TOTAL Income 132 396 7,920,000


Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

0.00

50.

015

0.02

5

Seasonality of catch

Rel

ativ

e ca

tch

އްރސިރޯޓތްަ (ންމާލއެި އއާި ރއާޖްެ ށ0032ް – 1995 .ބތަްހފިޭނސިް މޔިރަު މސަމްަހުގއަި އކެއިކެި އހަރައެްގެ : 4ކުރހެުން

. ސކެްޝަންސޓްޓެސިްޓކިް ފިޝރަޒީް އފޮް މނިސިޓްރްީ ކމޮޕްއަިލކްރުއެްވީ. މޢަުލމޫތާު ރޕިރޯޓކްރުި) ފޔިަވާ

ކނަް ވަރަށް ރަގޅަށަް ކޅުުދުއފްުށި. ރަށުގެ ތރެެއނިް އެންމެ މހުނިމްު ރަށކަީ ހދ22 ކުރާމހިާރު މސަްވެރިކަން ކޅުުދުއފްުއްޓށަް ލބިނެީ 35%އާމދުނަީގެ ގާތްގޑަަކށަް ރާއްޖއެށަް މޔިރަު މސަްވެރިކމަނުް ލިބޭއއެީ . އެނގެއެވެ

. ހިމަންދޫ އެވެ. ދި އއޑއުވްަރީ، އަ މީދޫ އާއި މަ.އަނެއްމހުިންމު ރަށްތަކކަީ ރ. މަށްވާތީއެވެކަ

މޔިަރުމސަވްެރިކަމުން އުފއަްދާތަކެތީގެ އެކްސްޕޯރޓ3.4ް

، އެއީ މޔިަރު އރުހަަ. ރޓް ކުރވެޭ ތަކެއޗްެވެއކެސްޕްޯ ބާވަތަކީ ހުރިހާ އފުައްދާ މހިާރު މޔިަރުމސަްވެރކިމަުގައި ކޯކަށގިަނޑު ރުގެ އަނގޔައާި ބޑޮެތި މޔިަ އަދި ބައެއް ފހަަރު.މޔިރަު ލޮނުމހަެވެއަދި ، ކަށިމޔިަރު ތޔެޮ އކެއިެކި އހަރަތުަކގުއަި ގައިއެވނ5ީަކުރހެނުް . ފހިާރަތަކށަް ވިއްކހާަދައެވެއަރސިޓްްގެ ޓުހިއްކައިގެން މލާޭ

ނޑު ތނިބްާވތަް އކެސްޕްޯރޓް ކރުވެނުު މނިްވަރއާި އެކސްޕްޯރޓް ކށޮްގެން ލިބފިައިވާ އެކސްޕްޯރޓްކރުވެުނު މައގިަ. ރފުޔިާ ލިބފިައިވެއެވެ މލިޔިަނ15ް ތުވެދޔިަ ދެއހަަރު ތެރޭގައި، ކޮންމެ އހަަރކަު ޖުމލްަވޭ .އާމުދަނީއެވެ

ނޑގުެ ބާވަތްތކަށަް ރާއްޖެއނިް އކަީނަމަވސެް މޔިރަގުެ ބާވަތްތކަށަް ލިބޭ އާމުދަނީ ލިބޭ އާންމުދނަީގެ ބރޭުކުރެވޭ ކަ ). 6ކުރހެނުް ( އވެެ 2%އެންމެ


1980 1985 1990 1995 2000

020

040

060

0

Weight of Exports

Mt

Oil Meat Fins

1980 1985 1990 1995 2000

05

1015

20

Value of Exports

Mill

ion

MR

f

Oil Meat Fins

ނޑު ބާވތަތްކައާި އެ ކގުއަިއަހރަތުަ އކެއިކެި: 5ކރުެހނުް ދދަތުކަށަް ޑކިްލއެރަޢަ އކެސްޕްރޯޓކްރުވެނުު މޔިރަނުް އފުއަދްާ މއަގިަ

: ލމޫތާުޢުމަ. ކިލއޯށަް ބދަަލކުރުވެފިއަި ލޓީރަނުް ހރުި ތެލގުެ އދަދަތުއަްބއައެއްަހރަތުކަުގއަި: ނޯޓް. އގަު ބީ .އޯ.ކރުެވނުު އފެް .ފިޝރަޒީް އފޮް މިނސިްޓރްީ/ސކެޝްނަް ޓސިްޓކިސްްސޓްެ ކމޮޕްއަިލކްރުއެްވީ، ކސަްޓމަސްް

Shark (2%); 14.626 million Rf

Tuna (89%)

Reef Fish (2%)

Sea cucumber (4%)

Grouper (3%)

Marine Exports by product, 2003

ޖމުްލަ މިޔަރުގެ . ބނުު އާމުދަނީއެކްސްޕޯރޓްކރުެވުނު ކަނޑގުެ ބާވތަތްަކުން ލިގައި 2003ން ރާއޖްެއި:6ކރުެހނުް .ލޫމާތު ކަސްޓމަްސްމަޢު. މިލިޔަން ރުފިޔާއެވ14.6ެ ދަދަކީޢަކށަް ލިބުނު ބވާަތްތަ

. އި ވެއެވެ އާއި ދެމެދު އކެިގޮތްގޮތށަް ބދަލަުވފ2003ަެ-1980 ލިބނުު އހަަރީ އާމުދނަީ މޔިަރުމސަްވެރކިމަަށް). 5 ކުރހެނުް( މލިޔިަން ރފުޔިާއެވެ 23މިއީ . ވަނައހަަރުއެވ2000ެލިބފިައިވަނީ އެއްއެންމެބޑޮު އމާދުަނީ

ފައިވާ އގަު އއެހަަރުގައި މައޗްށަް ނީ މޔިރަު ކލިޯއަކަށް ޖހެިދަދެއް އެކސްޕްޯރޓް ކޮށްގނެް ލިބފިައިވަ ޢަމހިާމަތީ


މިއީ އހެނެް . ރ ޖހެފިައިވެއެވ800ެޑަކަށް ނއހަަރު މޔިަރު އުރހަަ ކލިޯއަކަށް ގާތގްައެ. ގސޮފްައި ވާތީއެވެރޑް މިނވްރަކެވެެ ). 7ކުރހެނުް (އހަަރު ތަކއާި އޅަާބލަާއިރު ރކެޯ

-15އހަަރަކު ކީ ން އކެސްޕްޯރޓް ކރުވެުނު މިންވަރަ ބލަލާއާރިު މޔިަރު އރުހަަ ރާއްޖެއިއަށްމޅުި ޓައިމް ސީރީޒް

އެންމެ ފހަު ދެއަހަރު އެކސްޕްޯރޓް ،ނަމަވސެް). 5ކުރހެުން (ބލެެވިދާނެއެވެ ކަމުގައި މެޓްރިކް ޓަނ25ު ވާމސަްވެރިކަމުގައި މޔިަރު ހފިފިައި އެއީ މޅުި. ކުރެވފެައިވާ މނިްވަރު ކޑުތަނަކްޅޮެއް ދަށަށް ގސޮފްައިވެއެވެ

މޔިަރު އރުހަަ އެކސްޕްރޯޓްކުރެވޭ މނިވްރަު އެއްވރައެގްއަި ) . 2ކުރހެނުް (ވސެް މަދުވފެައިވާތީއެވެ މިންވަރު އަދި . ޖހެފިައިވާ އަގު އހަަރެއް އހަަރަކށަް މައޗްަށް ގސޮފްާވެއެވެށްހފިހެެއްޓފިައި ހުރިނަމަވސެް މޔިަރު ކލިޯއަކަ

ކރުހެުން ( ވަނީ މައޗްަށގްސޮފްައެވެ ރށަްވސެް އަހަރުން އހަަދަދުޢަޖހެފިައިވާ ކށަް ލީޓަރަ ހަމަ ކަށިމޔިރަު ތޔެޮ މޔިރަު ހފިުން މަދުވފެައިވާއިރުވސެް ބރޭު ޤައުމުތަކނުް މޔިަރުން އފުއަދްާ ރއާޖްއެިންއހަރަނުް އހަަރަށް ). 7

ރއެގްައި އގަު މައޗްަށް ގސޮފްައިވާކަމީ މޔިަރުމސަްވެރނިންަށް ލިބޭ އާމުދަނީ އެއްވައެދޭ ބާވަތްތައް ގނަންަން ނޑގުެ ވޞަލީަތްތއަް ބޭނނުކްުރުމގުއަި ދިމާވފެައިވާ . ވާކަމުގެ ހެއްކކެވެެހފިހެެއްޓި، ނވުތަަ އތިރުުވފެއަި މިއީ ކަ

މނުް ވެ ބޭނމޭނިްވަރު މަދުވަވަރ އެކސްޕްލްޮއިޓް އޯ ބައލޮޮޖިކލަް ގޮތުން މހަުގެ ސްޓޮކް. ކެވެއާންމު މައސްލަައެ ހަރދުނަާ މސަްވެރިކަން ރާވހާނިްގުމަށްމުން ދާކަމަށް ވަނޏްާ ޑުވަޑިމާނޑްް ބޮއްގެ އެބާވަތެދާއިރުވސެް މދަު މޔިރަަކީ އާބދާީއަދި . ށެވެކަންވނަީ އަބދަވުސެް ދަތިކަމައލްުކުރުޙަގެންނޫނީ މއަސްލަަ އޅަައިފޔިަވޅަުތަކެއް

މަކީ ވަރަށް ފސަހޭއަނިް މސަްވެރިކނަް ފޅުާވުށް ތީ މހަުގެ ސްޓޮކަށް ގެއލްުންވާވަރަލހަުންބޑޮުވާ ބާވަތެއްކަމަށްވާ . ވެކެވެދާނެކަމެ


1980 1985 1990 1995 200020

040

060

080

0

Shark Fins

MR

f / k

g

1980 1985 1990 1995 2000

46

810

1214

Shark Meat

MR

f / k

g

1980 1985 1990 1995 2000

2040

6080

Shark Oil

MR

f / lit

re

ލޓީަރަކަށް ޖހެފިއަވިާ އެކސްޕްޯރޓް /ޑު އކެސްޕްޯރޓް ބާވަތްތަކުން ކލިޯނއކެި އހަަރުތަކުގއަި މައިގަ: 7ކުރހެުން

.ން އިންޝަކސަްޓަމސްް، ކޮމޕްައލިް ކރުެވުނީ ސޓްޓެސިްޓިކސްް ސެކް: ލޫމާތުޢުމަ. ދަދުޢަ

). 5ކުރހެުން (އވެެ ގަގެ އހަަރުތަކގުެ ކުރީކޅ1980ުޮނއަނިް އެކސްޕްޯރޓް ކުރެވުނީ ކަށިމޔިަރު ތޔެޮ އެންމެގި ވަނައހަރަު 1984ން ފެށިގެން ވަނައހަަރު ސުމަކ1979ުއފުެއްދުން އކެސްޕްޯރޓްކޮށގްނެް ލިބުނު އާމުދަނީ މި

ވަނައހަަރު މއިގަު 1988އެއަށފްހަު . )1999 ،އެނޑްރަސަން އާއި ވހަީދު( މލިިއަން ރފުޔިާއަށް އރެއިެވެ 2.4 މލިިއަން ރފުޔިއާށަް 1.8 ވަނައހަރަު މއިަދަދު 1991އނައެކްާވސެް . މލިިއނަް ރފުޔިާއަށް ދށަވްިއެވ0.6ެ

ވނަައހަަރުން ފށެގިެން ވަރށަބްޑޮަށް 1992އކެސްޕްޯރޓްކުރވެނުު މިނވްރައާި ލިބުނު އާމދުނަީ . އިތުރުވިއެވެމިގތޮނުް . އށަް އެކސްޕްޯރޓް ހުރީ ސުމއެގްައެވ2000ެން އ1998ި އއާި 1995 .ދަށްވފެައިވެއެވެ

މހިެންވުމނުް . ދަދު މދަވުުމާއި މސަްވރެނިްނށަް ދވެޭ އގަު ދަށްވުމނުންވެެޢަދަށްވފެައިވަނީ ހފިޭ ކަށިމޔިރަގުެ ރު ފާއިތުވި ތިން އހަަ). 1999، އެނޑްަރސނަް އަދި ވހަީދު (.ދަށްވފެައިވެއެވެމސަްވެރިންނށަް ލިބޭ އާމުދަނީ

މިއެކސްޕްރޯޓް . ދުވހަުގެ ތެރގޭއަި ކަށިމޔިރަު ތޔެޮ އކެސްޕްޯރޓް ކރުެވފިައިވަނީ އހަަރކަު އެއފްހަަރުއެވެއކެސްޕްޯރޓްކުރާ ފރަާތުގެ ގުދނަް ޗެކުކުރިއިރު އެކސްޕްޯރޓްކރުނަް . ކޮށފްައިވަނީ ހމަައެކަނި އއެފްަރާތނުންެވެ


ގެ މުއައްޒފަނުްނާއި ވހާަކަދެއްކުމުން އެގނުީ ނާއި ރަށުއފޮސީތްަކުމސަްވެރިން. ވެތައޔްާރު ކުރވެފިައިވާ ތޔެހޮުއްޓެ .ތނިދަގޫައި ކަމުގައެވެ. ކަށިމޔިަރު މސަވްެރިކަން މިވގަތުު ކުރނަީ ހަމައކެނަި ގދ

މޔިަރުގެ ސްޓޮކު މހިާރު އޮތް ޙާލަތު. 3.5

އއެީ . މނިވްަރަކަށތްޯ ބނުނުް ދައޗްެވެލތަު މހިާރުދަށްވފެއަި އތޮީ ކހިާޙާރާއްޖޭގެ މޔިރަމުސަްވެރިކަމުގެ ސްޓޮކް އޮތްއެކލުެވޭ މސަްވެރިކަމަކށަް ވފެއަި ) މލަްޓި ސޕްސީސީް( ތފަާތު ވއަތްަރު ގެމޔިަރު މސަްވެރިކަމަކީ މޔިރަު މޔިރަުގެ ބައލޮޮޖއީއާި، ،ނަމަވސެް. ލޫމާތު ނެގފިައި ނުވާތީއެވެޢު މނިްވަރށަް މައެއްވސެްބާވަތކަނުް ނގަނަްވާ

އި، އދަި މސަްވެރނިންާއި ފތަރުުވރެކިަމުގެ ދާއިރގާއަި ޙާކުގެ މޔިރަު މސަްވެރިކަމުގެ ތާރީއހެެން ޤައުމތުަމސަައްކަތް ކރުާ މހީނުް ބނުާ އެއޗްަކަށް ބރުވަެ ހރުެ ދެންނވެނޭީ ރާއްޖގޭެ މޔިަރު މސަްވެރކިނަް ވނަީ ވރަށަް

. ރު އަދި ފަރުމޔިަރު ހިމެނެއެވެއސްަކޮށް ކަށިމޔިަހާމީގެ ތެރގޭއަި . ބޑޮަށް ދަށަށް ގސޮފްައި ކަމުގައެވެ

މިމސަްވެރކިނަް ކުރގާތޮާއި، ކަށިމޔިަރު ތލެނުް ލިބޭ އާމުދނަީ . ގއަވ1980ެެ ފެށފިައވިނަީ ކަށިމޔިަރުމސަވްރެިކަން އނެްމެ މިމސަވްެރިކަމުގއަި. ގެން ދޔިައެވެގމުނުް ވަރަށްއަވހަށަް މިމސަްވެރިކނަް ފޅުާވެނގިނފަަރާތްތކަށަް އެ

ނމަަވސެް އސިާހިތަކު ވަރށައްަވހަަށް މސަްވެރިކނަް . ގެ ކުރީކޅޮެވ1980ެށް މޔިަރު ބޭނފިއަވިަނީ ކަދަދަގިނައަމޔިރަކަީ ށިށް ވީ ކަކަބަމީގެ ސަބަ. ގެ ފުރަތަމަ އހަަރު ތަކުގައި މސަްވެރިކަން ނތެގިެން ގޮއސްިއެވ1990ެދަށްވެ

އފުެދފިައިވާ ރާއްޖެ ޖއިފޯިޒިކލަް ގތޮނުް.ށވްާތީއެވެ ބާވތަކަައޅުޭދރިި ) މޓީރަު 800-500(ވަކި ފުންމނިއެގްައި ޅޭ ހެބިޓެޓް ކޑުަވފެއަި މޔިަރު އުކށަިވީމާ . ގޮތުން މފިުނމްނިް ރާއޖްެ ވށައަި އނޮންަނީ ވރަަށް ހަނކިށޮެވެ

ންމުރު ދިގުވުމުޢުމުރާއި، ވހިާމިންވަރު މަދުވުމާއި، ވހިާޢުގު ދިގު އަދި މޔިަރު. މިނވްރަު ކޑުައެވެގެސްޓޮކް . އލާާވާމިންވަރަށް ވނަީ ވަރަށް ބޑޮު ހނީރަުކަމެއް އއަސިފްައެވެސްޓޮކް

ވެރނިގްެ އހެެންކަމނުް މސަް. އްދގުއަި އޅުޭ އއެޗްެކެވެޙަކއަރިި ސަރަރާއްޖގޭެ ފަރުތަކގުެ ފަރުމޔިަރުގެ ބވާތަްތަކކަީ

1980 ދއަކްާގޮތުގައި އިންނު ސާރވޭކޅުުދުއފްުށީގައި ކުރވެު. ހދ. އެންމެ ފރުތަމަަ އަމާޒކަށަް ވީ ފަރުމޔިަރެވެމެކް އލެސެްޓރަ (އްދުން ފރަު މޔިަރު ވަރށަް މަދުވފެައި ވާކަމަށް ވެއވެެ ޙަގެ މެދު އހަރަތުަކުގައި އސެރަަ

އްކކަީ މިދުވސަްވަރު މސަްވެރނިް މޅުިނހްެންވސެް ފަރުމޔިރަު މަދުވެއްޖެ ކަމުގެ ހެ). 2002އލެިއަޓް، ހލާަކުން ފހަަރކަު ނޫނީ މސަވްރެނިް ފަރުމޔިަރކަށަް . އްދުތަކނުް ކމަށަްވާތީއެވެޙަ ދރުު ސރަަނީމސަްވެރިކަން ކރުަމެކް އލެސެްޓރަ (އަދި މސަްވެރިކަމުގައި ބޭނޭ މނިްވަރު ވަނީ ވރަަށް ބޑޮަށް ދށަށަް ގސޮފްައެވެ . ލޭނެއް ނޅާައެވެ

2000ގތޮުން ނޮވެމްބަރ ބުނާގެ ރޕިރޯޓު) 2002( އަދި ހަމަ މެކް އލެސިްޓރަ އލެިއަޓް ).2002އލެިއަޓް، ތެރއެނިް އެއްވސެް ޑައިވެއްގައި މޔިރައެް ގެ ޑައިވ10ް މޮނޓިރަ ކރުނަް ކރުި އްގައި ހދ އތަޅޮުގައި ފަރުތަ

ސީގެ ރފީް މޮނިޓަރނިގްް . އާރ. ގައި ހދ އަތޅޮަށް ކުރެވުނު އމ2002ްެ އަދި ހަމަ މެއި .ފެނފިައެއް ނުވެއެވެހސުެން ޒހާިރު، އސިްމާއލިް ޙަލީމު ( މޔިަރެއް ފެނފިައެއް ނުވެއެވެ އްގައި ޑައިވުން ކުރެ އެއްވސެް ޑައިވ11ެ

ވސެް ރާއްޖގޭެ އްމީގެން ދައްކައިދެނީ ފަރުމޔިަރުގެ ބާވަތްތަ). 2002ން ޖޫން ޝަޕާރސަނލަް ކޮމޔިުނިކޭ . އްދުން މހިާރު މަދުވފެައި ވާކަމުގައެވެޙަސަރަ

ނޑތުކަގުަ ނޑު މޔިަރގުެ ބާވަތްތަކަކީ ބޭރު ކަ ނޑމުހަާއި އެއްގޮތށަް މފިަދަ މޔިަރު. އި އޅުޭ މޔިަރެވެކަ ގެކަމހިނެް . އޭގެ ސޓްކޮް ފެތުރފިައިވާ ބާވަތެވެއްދަކަށްޙަބާވަތްތަކަކީ ދރުު ރސާްތާތަކށަް ދަތުރުކުރާ އަދި ފޅުާ ސަރަ


ނޑުގެ ސަރަ ނޑުމޔިަރު މސަްވެރިކަމުޙަކަމުން އިނޑްޔިާ ކަ . އޅުެއެވެހިއސްާވާ ގިނަބޔަަކު ގައި އްދުގައި ކަނޑު މޔިރަު މސަްވެރިކަމަކީ އެކަށީގެންގައި ސްރލީަންކާށްމސިލާަކަ ޔަކު ކުރަމުން ގނެދްާ ގިނަބަވާ ކަ

ނޑު މޔިަރުގެ ބާވަތްތަ. މސަްވެރިކަމެކެވެ އްލޭނު އޅަައިގެންނާއި ގލިްނެޓުން ގިނައަދަދަކށަް ކަ ގޮތގުއަި ގެ ލނޭު މސަވްެރިކަމުގއަި ބއަިކޗެްއދަި ހަމަ ބޑޮު ކަންނެއޔްށަް ކރުާ. މިމސަްވެރިކަމުގައި ހފިެއެވެ

ހުރހިާ ކުރާގޮތުގައި މސަވްެރިކަމުގެ ދރިސާާކުރާ ގިނބަޔަަކު ޤަބލޫު. ވސެް ބނޭއެެވެއްމޔިަރުގެ ބާވތަތްަނޑުމޔިރަު މސަްވެރިކަމކަީ ހީނަރުވފެައވިާ މސަްވެރިކަމެކެވެ ނޑުތަކުގައވިސެް ކަ . މިކަމށަް ބާރދުޭ ހެއްކކަީ އދ. ކަ

ނޑުވެރިކަމާ ބހެޭ ޖަމުގެ ކާނާ އޔްާއިން މޔިަރަށް އމަާޒު ކޮށްގނެް އިންޓރަނޝޭނަލަް ޕލްޭން އޮފް އިއާއި ދަނޑައޅަައި އަދި އެކި އކެި ޤއަުޝައެކް ކޮށް ސޓްކޮް ރހިެބލިޓިޓޭް މުތަކުގައިވސެް މޔިރަު ހިމޔާަތްން ކަ

. ލފާައިވާތީއެވެނލަް ޕލްޭން އފޮް އެކޝްަން އެއް ޤާއިމުކުރމުށަް ގޮވާޝަކުރުމަށޓްކަައި ނޭ

މނެޭޖމްނަްޓް ސްޓރްޓެެޖީ. 4

ލަތު ޙާމޔިަރުމސަްވެރކިމަުގެ މެނޭޖމްނަޓްް ސޓްރްެޓޖެީ އަކށަް ވނާޖްހެޭނީ މޔިރަު މސަްވެރިކަން މހިާރު އތޮް އަމާޒު އްތަޅުވަމފިޔިަ. ލސަްނުކޮށް އޅެުމެވެއްއޅަަންޖހެޭ ފޔިަވޅަުތައިތުރަށް ގސޯް ވޔިަ ނުދިނުމަށް

ރހިެބލިިޓޭޓްކރުމުާއި ،ފަރުމޔިަރސުްޓޮކް ކޮށް ކަށމިޔިަރާއިޞާއްޚާ ސްޓޮކް،ގެމޔިަރުހނޭީ ކުރެވެންޖެ އަދި މޔިަރުމސަްވެރކިމަާއި ބހެޭގޮތުން. ވެ ކޑުަކުރުމަށެއްފަތުރުވެރިކަމާއި މސަްވެރިންނާއި ދެމެދެ ޖހެޭ މައްސލަަތަ

މައސްލަަ އޑެްރސެްކޮށް އެކަން އސިލްާޙުކުރެވނޭެ ވޭ ރެކުނު ތަނފްީޒު ފުރހިަމައަށްއް ޤަވާއިދުތަ ހެދފިައި ހުރިހާރުމިނޑުވަރިކަމާއި ބހެޭ އާގެ ކނާާ.ދ.އަދި މސިްޓްރެޓެޖީ އއާި އ. ފޔިަވޅަުތަކަކީ ކޮބާތޯ ބލެެން ޖހެޭނެއެވެ އި ދަ

އުމުތަކނުް އެކލުަވލާަން ޖހެޭ ޤަޖަމާއަތުން ގވޮލާފާައިވާ އިނޓްރަނޝެަނލަް ޕލްޭން އފޮް އކެޝްަންގެ ދަށނުް . ން މސިްޓރްޓެޖެީ އާއި ގޅުުވައި އެކައޗްަކަށް ހެދުން މހުިންމެވެޝަނޝެެނލަް ޕލްޭން އފޮް އެކް

ލަފާދޭ ފޔިވަޅަު .4.1

އދަި ވފެައި ފޔިަވަޅަކަށް ފސަހޭަ ތަނފްީޒްކރުނަް މިއީ :ކަށި މޔިަރު ތޔެޮ ރާއްޖެއނިް ބޭރުކުރނުް މނަކާުރުން

. އެއޗްެކެވެ ވހިާ ދުރކުށޮް ދޭތެރެ، ދިގު އުމުރު ކަށިމޔިަރކަީ. ވާނއެވެެ ކަށްޅަފޔިވަަ ފެންނާނެ ނަތޖީާ ރަނގޅަުސްވަރަކީ މިދުވަ. ބޭނުންވާނެއެވެ މުއްދަތެއް ދިގު އިތުރުވމުށަް އާބާދއީއެް ކަށިމޔިަރުގެ މަދުވފެައިވާ ކަމުން މހިެން

ކނުް މސަްވެރިންގެ އާމުދނަީ ކަށިމޔިަރު ތޔެޮ ވަރށަް މަދނުް ބޭރކުރުާ ދވުސަް ވަރަކަށވްތާީ މިކނަް މނަކާރުުމަ .އަކަށް އސަރައެންުކުރނާއެެވެ

އެއީ. ފޔިަވޅަެކެވެ ވނާެ އުނދަގޫ ތަނފްީޒްކރުނަް މއިީ : މަނާކުރނުްންފަރު މޔިަރުން އފުައްދާ ބާވަތތްއަް ބޭރުކުރު

ނޑުމޔިަރުން މޔިަރާއި ފަރު ދެނެގަނވެނޭެ ތފަާތުމި. ދތަވިާނެތީއެވެ ދނެެގަނންނަް ވަކިކޮށް ބާވަތތްއަް އފުައްދާ ކަ މހިާރު. ކަމަކަށެވެ ބނޭނުްވނާޭ މހީނުް ހނުރަުވރެި ވަގުތއާި ގނިަ އެމސައަްކަތްވނާީ ސްވީކަމގުއަވިިއަ ގޮތް

ވނާީ ފޔިަވޅަަކަށް ފަދަ ޒކްރުެވޭތަނފްީ ބލައާިރު ގޮތށަް އެކސްޕްޯރޓްކރުވެޭ ބާވަތްތއަް އފުއަދްާ މޔިަރުންނޑުމޔިަރުން މނަާކުރއާރިު ރކުރުނުްބޭ ބާވަތްތއަް އފުައްދާ ފަރުމޔިަރުން ބޭރކުރުުންވސެް ބާވތަތްއަް އފުއަްދާ ކަ


ފަރުމޔިރަު ފަތުރވުރެކިމަަށް އނަންަ ފޅުާވަމުން، އައުމާއި ދަށްވަމނުް އބާާދީ ފަރުމޔިަރުގެ. މަނާކުރުމެވެ . ބނޭނުވްެއެވެ ކުރުމށަް ތްހިމޔާަ ފރަުމޔިަރު ސަބަބުން އސަރަގުެ ކޮށފްާނެ މސަްވެރިކަމުން

ނޑމުޔިަރުން އފުައދްާ ތަކެތި ރާއޖްއެިން ބޭރކުރުނުް މަނާކރުނުް މިއީ :މހުލުަތެއް ދިނުމަށފްހަު ފަރުމޔިަރާއި ކަމޔިަރު މސަްވެރިކަމުގެ ބަދލަުގައި . ތަނފްީޒްކރުނަް ފސަހޭަ އަދި ރަނގޅަު ނަތީޖާ ފެންނާނެ ފޔިަވޅަަކަށްވާނެއެވެ

އހަރަު ދުވހަުގެ މއުދްަތެއް މފިޔިަވަޅު 2 މށަޓްަކއަި މސަްވރެނިްނށަްމސަްވެރިންކރުނާެ އހެނެް މސައަްކަތއެް ހޯދުމފިަދަ މހުލުަތެއްގެ ބޭނުމަކީ ބއަެއް ރށަްރަށގުެ . ދިނުން ރނަގޅަުވާނެކަމަށް ފެނެއެވެއޅެުމުގެ ކުރނިް

ތރުށަް އނިްވސެްޓް މސަްވެރިން މޔިރަުމސަްވެރިކނަް ކުރުމށަް ކޮށފްއަވިާ އިންވސެޓްތްކަުގެ ގެއލްނުް ކޑުަކުރުމާއި އިން މނަކާުރުމުން މޔިރަު މސަްވެރިކަމގުެ ރުމޔިަރުން އފުައްދާ ހުރހިާ ބާވަތެއް ބޭރުކު . ކުރުން ހުއްޓލާމުެވެ

ނޑުމހަުގެ މސަްވެރިކަމަށާއި ފތަރުުވެރިކަމަށް ދމިާވާ މައސްލަަތައް ހައލްުވެގެން ދާނެއެވެ މޔިރަު . ސަބަބުން ކަނޑުގޮތެއގްަ ކރުނިް ބނުެވފިައިވާ ފަދައިން ރާއްޖޭގއަި . ރށަގުއަެވ5ެ-4އި މހިާރު ކރުނަީ މސަްވެރިކަން މއަިގަ

މހިނެްކަމނުް މިޔަރު . މހީުންނެވ200ެމޔިަރުމސަްވެރކިމަުގައި ފލުްޓއަމިް ކށޮް މސައަްކަތް ކރުާ ތިބީ ނީ ވަރށަް މދަު ނބރުނެް ޖހެޭމސަްވެރިކަން ނެތިއްޖެނމަަ އމާްދަނީ ހޯދުމށަޓްަކައި އހެނެް މސަައްކަތކަށަް އެ

ކަމުގައި ވޔިސަް ) 3.55(%އޅުެނީ ޖުމލްަ މސަްވެރިންގެ މަދު ނސިްބަތެއް މޔިަރު މސަްވެރިކމަގުައި. ވެބޔަަކަށެ. މޔިަރު މސަްވރެކިަމުން ލިބޭ އމާްދަނީގެ ދޮރު ބަންދުވުމުން މމިހީުންގެ ދިރއިޅުުމަށް ބޑޮު އސަަރެއްކުރާނެއވެެ

އް މސަްވެރިކަމުން ލިބޭ އާމްދަނީ ދަށްވުމުން އނައެް މސަްވެރިކމަށަް އެންނަކީ ދވިހެި މސަްވެރި،ނަމަވސެްކޅުުދުއފްުށި މސަްވެރޔިަކު މޔިަރު މސަްވެރިކނަް .މިކަމުގެ ކޑުަ މސިލާަކަށް ހދ. ފސަހޭައިން އެނބުރޭ ބޔަެކެވެ

. ދަށްވުމުން މޔިރަަށް އޅަާ ލނޭު ބޑޮު ކަންނލެި ލނޭަކަށް ބަދލަުކރުި ކުރނުް ބލެިދާނެއެވެ

މޔިަރު މސަްވެރިކަން ނުކރުވެޭ ގޮތް ވމުނުް މސަްވެރނިް ފަތުރުވެރިކމަާ ދޭތެރޭގއަި ހިތހްަމަނުޖހެުމއެް ސަބަބަކީ މޔިރަުން އފުައްދާ ތަކެތި ބރޭުކރުނުް މަނކާރުުމގުެ ސަބަބުން މސަްވެރިންނށަް ލިބނޭޭ . ގެންގޅުފެާނެއެވެ

ތރައަޤްީއަށް ބޑޮެތި ޢީރކިމަގުެ ސަބަބުން އިޖްތިމާފަތުރުވެ. ދާ ފައިދާއެއް އެމހީުނންށަް ނފުެނންތާީއވެެސީމކިނަް . މސަވްެރިން އެމހީނުންަށް ކރުާ މި ނސުީދާ ފއަދިާ ދެނެއެއް ނުގަނެއެވެ، ފައިދާތަކެއް ކރުިއސަް

ރޢޫު ޝްގެ އޤިްތޞިާދީ ތރަައޤްީ މައލްުކުރުމަށްޓކައަި އހެެންދއާރިތާަކުނންއާި މނިސިްޓްރީއނިް ހނިގްާ ރާއޖްތެެރޭޙަ . މެދުވެރުކުރުމށަް މަގފުހަިކޮށްދެވިދާނެއެވެއްލަތްތަޞީއާމުދނަީ ލިބިދޭނެ އހެެނހިނެް ވަކާއި ގޅުުވައގިނެް ތަ

:ފޔިވަަޅުތަކގުެ ސަބަބނުް ކުރާ އަސަރު ކުޑަކުރނުް. 4.2

މސަްވެރިންނާ ވހާަކަ ދެއްކުމުން އެނގނުީ މޔިަރު މސަްވެރކިމަުން ލިބފޭަދަ އާމްދަނީއެއް ލބިޭ އހެނެް . މޔިރަު މސަްވެރިކަމާ ދރުވުާން އެމހީނުް ތައޔްާރށަް ތބިކިަމެވެ މސަައްކަތެއް އމެހީުންނަށް ލބިނޭަމަ

މހީުން ބނުީ އހެނެް ބވާތަގުެ މިގޮތުން ކުރނާީ ކނޮް ވައތްރައެްގެ މސަައްކތައެްތޯ އހެުމނުް ބައެއްއަދި ބއައެް މހީުން . މުގއަވެެނނޫީ ފތަރުުވެރިކަމގުެ މސަައްކަތްކަ، ރޭނުމުގެ މސައަކްަތް، މސަްވެރިކަން

. ވެރިވާ ކަމށަް ބނުފެައިވެއެވެޤުވޔިފަާރީގެ މސަައްކަތަށް ޝައު

ނޑުމހަުގެ މސަްވެރނިް އެމހީނުް ބާނާ މސަް.ރ . ބޓޯށަް ނުކރިކޭމަގުެ ޝަކުވާ ކރުިއެވެ،އަތޅޮުގެ ކަނޑުމސަް ވއިްކލާެވޭނެ ގތޮތްއަް މހިާރަށވްރުެ ރަނގޅަުނަމަ އމެހީުން މޔިަރު މސަްވރެނިް ބނުނަީ ބނޭޭ ކަ


ނޑުމހަުގެ މސަްވެރިކަމަށް އނެބުރެން ޚޔިލާކުުރާކަމަށެވެ ބޯޓަށް ވހީާވެސް ،މހިެންކަމުން ބނޭޭ މސަް. ކަމޔިަރުގެ ހަރދުނަާ ކުރމުކަީ އިތުރށަް ނިޒމާް މސަްކިރާރަނގޅަަށް ، ގޮތް ހަދާގިނައިން ކިރވުނޭެ

. ގެއލްުން ކޑުަކރުވެޭނެ ގޮތެކެވެ ރިންނަށވްާ އކެސްޕްޯރޓްކުރނުް މަނާކުރުމނުް މސަްވެއްބާވަތްތަ

. ގެ ޝަކުވާކުރިއެވެމހަިބަދޫގެ މސަްވެރނިް އެމހީުން ބާނާ ފަރމުސަް ވިއްކނާލުެވުމު.އދ 8ފަރުމހަުގެ މސަްވެރިކަން ކރުމުަށްޓަކައި މޔިރަު މސަްވެރިކނަް ކުރުމާ ދުރގުއަި ، ކުއެއްމސަްވެރިއަ

ރމުސަް ވިއްކާނލުެވޭތީވެ އަނއެކްވާސެް އެނބރުި މޔިރަު އހަަރު ދުވހަު ހުރުމަށފްހަު ބާނާ ފަމސަްވެރިން އތަނުް ފަރުމސަް ގތަުމުގެ ބައއެް ރސިޯރޓުތަކުގއަި . މސަްވެރިކަމށަް ދޔިަކަމަށް ބނުޏްެވެ

ރސިޯޓްތަކުގައި އމެހީުން އަމިއލްަ ދޯނީގއަި އމަިއލްަ ފޅަުވެރިން ލައްވާ ފރަުމހަުގެ އެބަދލަުގައި ، ފރުޞުަތު ވހީާވސެް ފޅުާކުރުމަށްޓަކައި މސަްވެރނިންށަް އތޮްވމީާ . އެވެމސަްވެރިކަން ކުރެ

ގެ ފަރާތުން އެމހީުންގެ އަމިއލްަ ދޯނފިހަަރުގައި ފަރުމސަްވެރިކނަް ކރުނުް މނަކާރުެވފިައި ތަކުޓުރރސިޯ . އޮތުމަކީ ރނަގޅަކުަމެއް ކަމށަް ފެނެއެވެ

ނޑިތމީކަީ މޔިަރު މސަްވެރިކަން ވަރަށް ފޅުާކޮށް ކަ.ގޮއިދޫ އާއި ށ.އުތުރުގެ ރށަތްކަުގެ ތެރއެނިް ށ

ނަމަވސެް ފހަަކަށް އައސިް މދިެރަށުގެ ރައޔްތިނުް ފޅުާދާއިރާއެއްގއަި . ކުރަމނުް އައސިފްައިވާ ދެރަށެވެނޑުވެރިކަން ކުރުމުގެ މސަައްކަތް ވަނީ ފަށފާައެވެ ކެޓް ނލުބިުމގުެ ރއެމހީުން އފުައްދާ ތަކެއޗްަށް މާ. ދަ

ނޑުވެރިކަމުގެ އފުެއްދުންތަކަށް އިތުބާރހުުރި މާ. ވެޝަކުވާ ކުރެއެ ކެޓއެް ރމހިެންކަމުން އެމހީުންގެ ދަ . ހޯދައިދިނުމުގެ މސަައްކަތް ސަރކުރާުން ކރުުމަކީ ރަނގޅަުކަމެކެވެ

މސަްވެރިންނަށް އމާްދނަީ ލިއްބައިދޭނޭ އހެެން މސަައކްތަްތަކަކީ ރހުލެިވާމޔިަރު މސަްވެރިކަމުން ދު

، މސަްވރެކިަމާއި. ނގެަތުމަށްޓަކއަި ސަރުކާރުގެ ފރަތާުން ދިރސާާއއެް ކުރުމަށް ފނެއެެވެކޮބައިކަން ދެނޑުވެރިކަމގުެ މސަައްކތަތްކަަކީ އެމހީނުންަށް ކުރެވދިނާެ އހެނެް ކަންތައތްކަށަް ވާއިރު ، ދަ

. މިމސަައްކަތްތކަނުް އފުައްދާ ތކައެޗްަށް މާކެޓް ހދޯުމުގެ މސަައްކަތް ވަނީ ކުރނަޖްހެފިައެވެ

ވިސްނާލނަް ޖހެޭކަންތއަްތައް.4.3

ނޑމުޔިަރުން އފުައްދާ ތަކެތި ރާއޖްއެިން ބޭރކުރުނުް މަނާކޮށްގެން މސަްވެރިން ހފިާ މޔިރަު ފަރާއި ކަޒޑެް ގައި ކުރާ މސަްވެރިކަމުގައި ބައިކޗެް ގެ ގތޮގުައި ހފިޭ މޔިަރާ މެދު .އީ.މަދު ކުރެވެމނުދްާއިރު އީ

ވެރނިް މޔިަރު މސަްވެރިކަން ކރުުން ހުއްޓލާުމަށް ފހަުގައިވސެް މި ބއަިކޗެާއި މސަް. ވސިްނލާަންޖހެެއެވެނޑު މައސްލައަެއްގެ ގތޮުގއަި އަދިވސެް އނޮންނާެއެވެ ޒޑެް ގެ .އީ.އީ. މެދު ވކަި ގޮތއެް ނނިްމނުް މއަގިަ

މޔިަރު 331 ވަނަ އހަަރު 2003 މޔިަރު އަދި 615 ވަނަ އހަަރު 2002މސަްވެރިކަމުގއަި ނމަވަސެް، . ދަދެއްކަމަށް ފހާަގަކުރެވެއެވެ ޢަޒޑެުން ހފިޭމިޔަރުގެ މަދު. މިއީ އއީީ.މަށް ވެއެވެހފިުނުކަ

މޔިަރާމެދު ހަދާނެ ގޮތެއް ނިންމުމަކީ ވރަަށް ދތަި ގޮތަށހްފިޭ ދަދެއް ކަމުގައި ނވުޔިސަް މިޢަމިއީ ބޑޮު . ކަމަކަށް ވނާެއވެެ


އްހވަލަދާވެނުު ކރަދުސާތްަ. 5

Adam M.S., Merrett N. & Anderson R.C. 1998. Additions to the fish fauna of the Maldives. Part 1. An annotated checklist of the deep demeral fishes of the Maldive Islands. Ichthyological Bulletin of the JLB Smith Institute of Ichthyology, 67, 1-19

Anderson, R.C and A. Waheed. 1999. The economics of shark and ray watching. Shark News 13, July 2001 Issue.

Anderson, R.C and H. Ahmed. 1993. The shark fisheries of the Maldives, MoFA, Malé and FAO Rom, 73pp.

Anderson, R.C. & Z. Waheed. 1999. Management of Shark Fisheries in the Maldives. Pp 367-401. In: R. Shotton (ed) Case studies in the management of elasmobranch fisheries. FAO Fisheries Technical Papers 378 (parts 1 & 2). FAO, Rome., 920pp.

Anderson, R.C. 1998. Sharks mean business, Scientific American Presents The Ocean. 9(3): 72 – 73.

MacAllister Elliot & Partners. 2002. Kulhudhufushi Shark Fisheries Review, Regional Development Project Northern Development Region. A report prepared under the Regional Development Project, Ministry of Planning and National Development and Asian Development Bank. Draft Manuscript 32pp.

Documents

Shark Report Cover · 2016. 3. 1. · English Name Scientific Name Divehi Name Deep Reef Ocean Bluntnose sixgill shark Hexanchus griseus Madu Miyaru ** Taiwan gulper shark Centrophorus