Embed Size (px)
Citation preview
PLANI LËNDOR
BIOLOGJI KLASA VIIVITI SHKOLLOR 2016-2017
MIRATOI MËSUESJA E LËNDËS DREJTORE E SHKOLLËS
PLANI MËSIMOR VJETOR - KLASA 7
FUSHA: SHKENCA NATYRORELËNDA: BIOLOGJI
TematikatShpërndarja e përmbajtjes së lëndës
Shtator-Dhjetor28orë
Janar-Mars22 orë
Prill-Qershor20 orë
SISTEMET
DIVERSITETI
Historia e apendicititKarakteristikat e jetësHetimi I gjallesaveV. P. Të provojmë lidhjen midis shikimit dhe nuhatjesOrganet e bimësV. P. Identifikimi I organeve kryesoreTë bimësOrganet te njerëzitDuke shikuar në qelizaV.P. Të kujt janë?Qelizat shtazore të specializuaraQelizat bimore të specializuaraV.P. Të vizatojmë qelizaSkeleti I njeriutV. P. Kockat e thyeraMuskujt dhe kyçetBarnat e së ardhmesBakteretV.P. Qeliza bimore dhe shtazoreKërpudhatViruset
DIVERSITETI
NDËRVEPRIMET
DIVERSITETI
Mikrogjallesat dhe prodhimi I ushqimit
Mikrogjallesat dhe shpërbërjaV.P. Ndikimi I temperatures tekshpërbërësitMikrogjallesat dhe sëmundja -Parime të përgjithshmeMikrogjallesat dhe sëmundja në kafshëMikrogjallesat dhe sëmundja në bimë
Luis Paster: kalbëzimi dhe prodhimi I ushqimitLuis Paster: Lufta kundër sëmundjes
Puna në fushëHabitatetHetimi I habitateveV.P. Mostrat e rastësishmeGrupimi I gjallesaveZinxhirët ushqimorëV.P. Të ndërtojmë zinxhirë ushqimorë me tre hallkaNdikimet e njeriut në zinxhirët ushqimorëV.P. Pse fillojnë të ngordhin çafkat?
Përshtatja për mbijetesëPërshtatje locale dhe stinorePërshtatja për mjedise të skajshmePërshtatjet nënujoreRritja e popullsisë së njeriutLarmia te fluturat e natësKlasifikimiKlasifikimi I kafshëveKlasifikimi I bimëveV.P. Të klasifikojmë bimëtLlojet dhe ndryshueshmëriaV.P. Të hetojmë ndryshueshmërinë
PLAN MËSIMOR ORIENTUESBIOLOGJIA 7 35 javë x 2 orë = 70 orë
Nr Tematika Tema mësimore
Situata e parashikuar e të
nxënit
Metodologjia dhe veprimtaritë e
nxënësve
Vlerësimi Burimet
a b c d e f g
1 TEMATIKA
SISTEMET
Gjallesat
TEMATIKA
DIVERSITETI
Qeliza
1.1 Historia e apendicitit Libri i mësuesit
Situatat e të nxënit lidhen me kontekstin e tënxënit.
Ato mund të jenë situate në mjedise të mbyllura ose të hapura, Brenda shkollës ose jashtë saj.
Libri i mësuesitPërmban situate të tilla për çdo orë mësimore,duke e vënë mësuesin
LojëraProva(eksperimente)
VëzhgimHetim
Zgjidhjee problemit
Projekte
Tregime / Histori
Teknologjiae informacionitdhe komunikimit
Vlerësimiformues
përmbledhës
diagnostikues
me shkrim
Vetëvlerësimi dhe vlerësimi I shoku-shokut
Vlerësime tëBazuara nëperformancën e nxënësveduke përdorur mënyrate mëposhtme, si:
• Teksti shkollorfletorja e punës,libriimësuesit,udhëzuesprofesional,fjalor,gazeta, revista,materialepsiko-pedagogjike, enciklopedi, etj.
• Tabelëshkrimipostera, fotografi,piktura, modele,makete, diagrame,mjete grafikeetj.
2 1.2 Karakteristikat e jetës
3 1.3 Hetimi I gjallesave
4 1.4 V. P. Të provojmë lidhjen midis shikimit dhe nuhatjes
5 1.5 Organet e bimës
6 1.6 V. P. Identifikimi I organeve kryesore të bimës
7 1.7 Organettenjerëzit
8 1.8 Duke shikuar në qeliza
9 1.9 V.P. Të kujt janë?
10
1.10 Qelizat shtazore të specializuara
1 1.11 Qelizat bimore të
1 specializuara
12
1.12 V.P. Të vizatojmë qeliza
13
1.13 Skeleti I njeriut
14
1.14 V. P. Kockat e thyera
15
1.15 Muskujt dhe kyçet
a b c d e f g
16 DIVERSITETI
Mikrogjallesatdhe
sëmundja
2.1 Barnat e së ardhmes nërolin eudhëheqësitdhe të lehtësuesit gjatënxëniesaktivetënxënësit
VrojtimeNë natyrë
(Procesi I të nxënit në
shkencat e natyrës mbështetet
nëkërkiminshkencor)
Punë praktikeModele dhe maketePunë laboratorikePosteraProjekte kurrikulare dhe ndërlëndoreLojëra dhe KuiceDetyra individualeDebateLoja me rolVrojtimet e mësuesitListat e kontrolliEsePërmes përdorimit të portofolit
• Radio,magnetofon, telefon,kasetofon,televizorvideo,video-projektor,videokasetëkompjuter, CD.• Mjedise mësimore, si:klasakabinetet e punës,oborri I shkollësnatyra, ferma, etj.
17 2.2 Bakteret
18 2.3 V.P. Qeliza bimore dhe shtazore
19 2.4 Kërpudhat
20 2.5 Viruset
21 2.6 Mikrogjallesat dhe prodhimi I ushqimit
22 2.7 Mikrogjallesat dhe shpërbërja
23 2.8 V.P. Ndikimi I temperaturës
tek shpërbërësit• Paraqitja grafike e të dhënave24
2.9 Mikrogjallesat dhe sëmundja - parime të përgjithshme
25 2.10 Mikrogjallesat dhe sëmundja në kafshë
26 2.11 Mikrogjallesat dhe sëmundja në bimë
27 2.12 Luis Paster: kalbëzimi dhe prodhimi I ushqimit
28 2.13 Luis Paster: Lufta kundër sëmundjes
a b c d e f g
29
NDËRVEPRIMET
Habitatet dhe mjedisi
3.1 Puna në fushë
30
3.2 Habitatet
31
3.3 Hetimi I habitateve
32
3.4 V.P Mostrat e rastësishme
33
3.5 Grupimi I gjallesave
34
3.6 Zinxhirët ushqimorë
35
3.7 V.P. Të ndërtojmë zinxhirë ushqimorë me tre hallka
36
3.8 Ndikimet e njeriut në zinxhirët ushqimorë
37
3.9 V.P. Pse fillojnë të ngordhin çafkat?
38
3.10 Përshtatja për mbijetesë
39
3.11 Përshtatje locale dhe stinore
40
3.12 Përshtatja për mjedise të skajshme
41
3.13 Përshtatjetnënujore
42
3.14 Rritja e popullsisë së njeriut
43 DIVERSITETI
Ndryshueshmëria dhe
klasifikimi
4.1 Larmia te fluturat e natës
44 4.2 Klasifikimi
45 4.3 Klasifikimi I kafshëve
46 4.4 Klasifikimi I bimëve
47 4.5 V.P. Të klasifikojmë bimët
48 4.6 Llojet dhe ndryshueshmëria
49 4.7 V.P. Të hetojmë ndryshueshmërinë
PLANIFIKIMI 3- MUJORI I PARЁ
FUSHA: SHKENCAT E NATYRЁS LËNDA: BIOLOGJI 7
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe
Kompetenca e komunikimit dhe të shprehuritNxënësi
• shpjegon qartë dhe saktë, me gojë ose me shkrim, kuptimin e termave (fjalëve, koncepteve) të reja duke përdorur gjuhën dhe fjalorin e përshtatshëm;• veçon informacionin kryesor nga një libër, gazetë, revistë, internet, radio, TV etj., e komenton dhe e shfrytëzon atë si referencë gjatë hartimit të një
punimi ose detyre me shkrim;
Kompetenca e të menduaritNxënësi:• harton planin e punës për realizimin e një krijimi/detyre (letrar, shkencor, artistik), duke përcaktuar hapat kryesore të zbatimit;• përzgjedh dhe demonstron strategji të ndryshme për zgjidhjen e një problemi (matematikor, gjuhësor, shkencor, artistik, shoqëror) duke paraqitur
rezultat të njëjtë;
Kompetenca e të nxënitNxënësi:• përzgjedh të dhëna nga burime të ndryshme (libra, revista, udhëzues, fjalorë, enciklopedi ose internet), të cilat i shfrytëzon për realizimin e
temës/detyrës së dhënë dhe i klasifikon ato burime sipas rëndësisë që kanë për temën;• ndërlidh temën e re ose një çështje të dhënë me njohuritë dhe përvojat paraprake duke i paraqitur në forma të ndryshme të të shprehurit (kolona,
tabela, grafike) sipas një radhitjeje logjike;
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisinNxënësi:• zhvillon një projekt individual ose në grup për kryerjen e një aktiviteti mjedisor apo shoqëror me rëndësi për shkollën ose për komunitetin;• identifikon dhe vlerëson burimet e nevojshme (p.sh., pajisjet, materialet, burimet njerëzore, kohën, etj) për realizimin e një veprimtarie në shkollë ose
në komunitet;
Kompetenca digjitaleNxënësi:• analizon, vlerëson, menaxhon informacionin e marrë elektronikisht (p.sh., hedhin disa informacione të marra nga interneti duke i përmbledhur në një
tabelë ose grafik);• përcakton mjetet e duhura teknologjike për qasjen në informacione dhe burime elektronike;
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të lëndës/fushës
Kompetenca I :Identifikimi i problemeve dhe zgjidhja e tyre.
a) Nxënësi përcakton problemin: identifikon karakteristikat shkencore të problemit; formulon problemin.b) Nxënësi zgjedh hetimin ose skicon strategjinë: konsideron strategji të ndryshme; planifikon procedurën.c) Nxënësi realizon procedurën: ndjek hapat e planit;
Kompetenca II: Përdorimi i mjeteve, objekteve dhe procedurave shkencore.
a) Nxënësi identifikon ndikimet e shkencës dhe të teknologjisë: studion ndikimet afatgjata të shkencës dhe të teknologjisë tek individët, shoqëria, mjedisi dhe ekonomia; vendos shkencën dhe teknologjinë në kontekstet e tyre sociale dhe historike, si dhe studion ndikimin e tyre në mënyrën e jetesës së njerëzve;
b) Nxënësi kupton si funksionojnë objektet teknike: demonstron kuriozitet rreth disa objekteve teknike; shqyrton përbërjen dhe funksionimin e tyre;.
c) Nxënësi kupton dukuritë natyrore: pyet veten rreth mjedisit të tij/saj; përshkruan karakteristikat e tij/saj;
Kompetenca III: Komunikimi në gjuhën dhe terminologjinë e shkencës.
a) Nxënësi shkëmben informacione shkencore me të tjerët: krahason të dhënat dhe procedurat e tij/saj me ato të të tjerëve;b) Nxënësi përhap dhe zhvillon njohuritë ose rezultatet shkencore: përdor mënyra të ndryshme për prezantimin e informacionit (p.sh., simbolet, tabelat, vizatimet teknike);c) Nxënësi interpreton dhe formulon mesazhe shkencore: përdor informacionin shkencor dhe teknologjik të marrë nga burime të ndryshme;
Nr. Tematika Temat mësimore Situate e parashikuar të të nxënit Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Vlerësimi Burimet
1.
DIVERSITETI
4 orё
Veçoritë e gjallesave Emërtimi i situatës: A ёshtё e gjallё?
(Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune:
A është e gjallë? Proceset jetësore te gjallesat;
Metoda interaktive, bashkëvepruese, gjithëpërfshirëse;
Punë në grup dhe punë individuale;
Teknikat dhe metodat e hulumtimit;
Teknika që zhvillojnë mendimin kritik dhe krijues;
Bashkëbisedim
Zbatime praktike brenda dhe jashtë klase;
Prezantime në forma të ndryshme, përfshirë TIK;
Vlerësim diagnostikues-intervistë me një listë treguesish;-vetvlerësim me listë kontrolli;
Vlerësim formues
-vlerësimi përgjigjeve me gojë;
-vlerësimi i punës në grup;
-vlerësim mes nxënësish;
-vlerësim I detyrave të shtëpisë;
vetëvlerësim;
-prezantim me gojë ose me shkrim;
Vlerësimi i të nxënit (përmbledhës)-test për një grup temash;
Libri i biologjisё 7;Fletore pune;Udhëzuesi për mësuesin;Burime nga interneti;Mikroskop;Preparate për vëzhgimin e qelizave bimore dhe shtazore;Mjete dhe reagentë për punë me mostra biologjike në laborator dhe në terren.
2. Veçoritë e gjallesave
3. Proceset jetёsore tek bimёt dhe kafshёt.
4. Përsёritje. Vecorite e gjallesave
5.
NDËRVEPRIMET
6 orё
Habitatet. Përshtatjet Emërtimi i situatës: Si kalon koha. (Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune: Ndryshimi i stinëve
6. Habitatet. Përshtatjet
7. Ndryshimet ditore.
8. Ndryshimet stinore. Emërtimi i situatës: Çfarë dhe përse? (Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune: Vrojto
dhe shpjego -vlerësim i portofolit.
9. Veprimtari praktike: Koha fiziologjike
Emërtimi i situatës: Deri nё rrahjen e fundit.(Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune: Koha fiziologjike
10. Përsёritje. Ku jetojne qeniet e gjalla
11.SISTEMET
2 orё
Organet. Sistemet e organeve te njeriu
Emёrtimi i situatёs: Trupi ynё
12. Sistemet e organeve te bima
Emёrtimi i situatёs: Nё njё mjedis pyjor
13.
DIVERSITETI
7 orё
QelizatStruktura e qelizës.
Emёrtimi i situatёs: Njё pallat nё ndёrtim
Emërtimi i situatës: Specializime të përsosusra
(Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune:- Si ta pёrdorim mikroskopin- Ç’faqe qё paske- Supriza qё mban emrin “Raven”
14. Qelizat e bimëve.
15. Krahasimi i qelizave bimore me ato shtazore.
16. Organizmat njëqelizore
17. Mikroskopet dhe qelizat18. Veprimtarite prakike:
Pёrdorimi i mikroskopit19. Veprimtari praktike:
Ç’faqe qё paske
20.
SISTEMET8 orё
Specializimi i qelizave shtazore.
21. Specializimi i qelizave bimore
22. Veprimtari praktike: Supriza qё mban emrin “Raven”
23. Ushtrime: Specializime te persosura
24. Transplantimet Emërtimi i situatës: Pikasja e armikut
25. Përsёritje: Qelizat dhe proceset jetesore
26. Test pёrmbledhёs27. NDЁRVEPRIMET
1 orёProjekt: Njohja me temёn, Ndarja e detyrave. Ora e parё
28. Skeletet dhe lëvizja-Skeleti,Eshtrat
Emërtimi i situatës: Kolonat mbajtёse tё ndёrtesёs
PLANIFIKIMI 3-MUJORI I DYTЁ
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe të shprehurit
Nxënësi:• harton planin e punës për realizimin e një krijimi/detyre (letrar, shkencor, artistik), duke përcaktuar hapat kryesore të zbatimit;• përzgjedh dhe demonstron strategji të ndryshme për zgjidhjen e një problemi (matematikor, gjuhësor, shkencor, artistik, shoqëror) duke paraqitur
rezultat të njëjtë;
Kompetenca e të nxënitNxënësi:• përzgjedh të dhëna nga burime të ndryshme (libra, revista, udhëzues, fjalorë, enciklopedi ose internet), të cilat i shfrytëzon për realizimin e
temës/detyrës së dhënë dhe i klasifikon ato burime sipas rëndësisë që kanë për temën;• shfrytëzon të dhënat për të demonstruar të kuptuarit e koncepteve numerike, grafike, simboleve, formulave në shkenca natyrore dhe shoqërore,
matematikë ose arte duke i sqaruar nëpërmjet formave të ndryshme të të shprehurit;• zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet e dhëna nga një burim (tekst shkollor, libër, internet, medie) për të nxënë një temë, veprim, aktivitet ose
detyrë që i kërkohet;• ndërlidh temën e re ose një çështje të dhënë me njohuritë dhe përvojat paraprake duke i paraqitur në forma të ndryshme të të shprehurit (kolona,
tabela, grafike) sipas një radhitjeje logjike;
Kompetenca personaleNxënësi:• identifikon shenjat/simbolet e rrezikut në prodhime apo objekte konkrete;• kërkon ndihmë/këshillë nga personat dhe shërbimet përkatëse për përkrahje ose mbështetje në situata të ndryshme të dyshuara/të supozuara si
potencialisht të rrezikshme në të cilat cënohet shëndeti fizik dhe mendor;• merr pjesë ose drejton punën në grup, bashkëpunon me përfaqësues të komunitetit për të ndihmuar moshatarët dhe anëtarët e tjerë të komunitetit që
kanë probleme shëndetësore, sociale, ekonomike etj., si dhe raporton (me gojë, me shkrim) për përvojat personale të fituara.
Kompetenca digjitaleNxënësi:• përdor mediat digjitale dhe mjediset informative për të komunikuar dhe bashkëpunuar duke përfshirë komunikimet në distancë për zhvillimin e
njohurive;• analizon, vlerëson, menaxhon informacionin e marrë elektronikisht (p.sh., hedhin disa informacione të marra nga interneti duke i përmbledhur në një
tabelë ose grafik);• përcakton mjetet e duhura teknologjike për qasjen në informacione dhe burime elektronike;
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të lëndës/fushësKompetenca I : Identifikimi i problemeve dhe zgjidhja e tyre.
Nxënësi realizon procedurën: ndjek hapat e planit;
nëse është e nevojshme, përshtat testet e tij, rishikon planin e tij ose kërkon një mënyrë të re për zgjidhjen e problemit; mban shënim për çdo detaj ose vrojtim të nevojshëm për analizën e problemit.
Kompetenca II: Përdorimi i mjeteve, objekteve dhe procedurave shkencore.Nxënësi kupton dukuritë natyrore:
pyet veten rreth mjedisit të tij/saj; shqyrton dukuri të veçanta; përshkruan karakteristikat e tyre; i ilustron ato me diagrama skematike; shpjegon dukuritë duke përdorur ligjet ose modelet; siguron koherencën e shpjegimit; familjarizohet me konceptet që lidhen me dukuritë dhe pranon lidhjen e tyre.
Kompetenca III: Komunikimi në gjuhën dhe terminologjinë e shkencës.Nxënësi interpreton dhe formulon mesazhe shkencore:
përdor informacionin shkencor dhe teknologjik të marrë nga burime të ndryshme; sigurohet që burimet të jenë të besueshme; vlerëson përshtatshmërinë e tyre; prezanton informacionin sipas rregullave dhe konvencioneve të shkencës, teknologjisë dhe matematikës.
Nr. Tematika Temat mësimore Situate e parashikuar të të nxënit Metodologjia dhe veprimtaritë
e nxënësve
Vlerësimi Burimet
1SISTEMET
2 orë
Artikulacionet Emërtimi i situatës: Specializime të përsosusra
(Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune:
- Qelizat muskuloreQelizat kockore
Metoda interaktive, bashkëvepruese, gjithëpërfshirëse;
Punë në grup dhe punë individuale;
Teknikat dhe metodat e hulumtimit;
Teknika që
Vlerësim diagnostikues
-intervistë me një listë treguesish;
- pyetje/ përgjigje;
-detyra;-vetvlerësim me listë
Libri i biologjisё 7;Fletore pune;Udhëzuesi për mësuesin;Burime nga interneti;Çelësa dhe mjete për identifikimin dhe mbledhjen e organizmave në terren.Model i skeletit të
2 Lëvizja
3DIVERSITETI
20 orё
Klasifikimi dhe çelësat Emërtimi i situatës: Në kopёshtin zoologjik (Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune:
- Të klasifikojmë kafshët- Ndërtimi i një çelësi
4 Mbretëria e kafshëve (vertebrorёt)
5 Mbretëria e kafshëve (jovertebrorёt)
Emërtimi i situatës: Nё njё mjedis ujor, livadhor dhe pyjor
zhvillojnë mendimin kritik dhe krijues;
Bashkëbisedim
Zbatime praktike brenda dhe jashtë klase;
Prezantime në forma të ndryshme, përfshirë TIK;
kontrolli;
Vlerësim formues-vlerësimi përgjigjeve me gojë;
-vlerësimi i punës në grup;
-vlerësim mes nxënësish;
-vlerësim i detyrave të shtëpisë;
vetëvlerësim;
-prezantim me gojë ose me shkrim;
njeriutTabela për klasifikimin e botës bimor dhe shtazore;
6 Mbretëria e kafshëve (kёmbёnyjtuarit)
7 Mbretëria e bimëve.Kёrpudhat
8 Protistёt. Monerёt.
9 Identifikimi i organizmave të gjalla
10 Veprimtari praktike: Ndёrtimi i njё çelёsi
11 Ushtrime: Ndryshueshmeria dhe trashegimi
12 Pёrsёritje:
Ndryshueshmeria dhe
trashegimi
13 Pse ndryshojnë organizmat e gjalla?Llojet e ndryshueshmërisë
Emërtimi i situatës:Të ngjashëm por edhe të ndryshëm (Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune: - Ndryshueshmëria - Mjedisi dhe ndryshueshmëria
14 Shkaqet e ndryshueshmërisëNdryshueshmëria midis specieve
15 Veprimtari praktike: Ndryshueshmëria
16 Mikroorganizmat dhe sëmundjet
Emërtimi i situatës: Drejt të padukshmes (Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune:
- Tani lani duartTë tjera
- Vёzhgimi i mykut te bukёs- Mënyra e ruajtjes së
17 Mikroorganizmat dhe sëmundjet
18 Mikroorganizmat dhe sëmundjet
19 Mikroorganizmat dhe ushqimi
ushqimeve20 Mikroorganizmat dhe ushqimi
21 Pёrsёritje: Mikroorganizmat dhe semundjet
22 Test pёrmbledhёs
PLANIFIKIMI 3-MUJORI I TRETЁ
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe të shprehuritNxënësi:• shpreh mendimin e vet për një temë të caktuar me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
• dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;• shpjegon qartë dhe saktë, me gojë ose me shkrim, kuptimin e termave (fjalëve, koncepteve) të reja duke përdorur gjuhën dhe fjalorin e përshtatshëm;• veçon informacionin kryesor nga një libër, gazetë, revistë, internet, radio, TV etj., e komenton dhe e shfrytëzon atë si referencë gjatë hartimit të një
punimi ose detyre me shkrim;
Kompetenca e të menduaritNxënësi:• harton planin e punës për realizimin e një krijimi/detyre (letrar, shkencor, artistik), duke përcaktuar hapat kryesore të zbatimit;• zgjidh një problem (matematikor, gjuhësor, shoqëror, shkencor etj.) dhe arsyeton përzgjedhjen e procedurave përkatëse;• përzgjedh dhe demonstron strategji të ndryshme për zgjidhjen e një problemi (matematikor, gjuhësor, shkencor, artistik, shoqëror) duke paraqitur
rezultat të njëjtë;
Kompetenca e të nxënitNxënësi:• zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet e dhëna nga një burim (tekst shkollor, libër, internet, medie) për të nxënë një temë, veprim, aktivitet ose
detyrë që i kërkohet;• shfrytëzon portofolin personal për identifikimin e përparësive dhe mangësive në funksion të vetëvlerësimit të përparimit dhe përmirësimit të suksesit
në fushën e caktuar;• ndërlidh temën e re ose një çështje të dhënë me njohuritë dhe përvojat paraprake duke i paraqitur në forma të ndryshme të të shprehurit (kolona,
tabela, grafike) sipas një radhitjeje logjike;
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisinNxënësi:• zhvillon një projekt individual ose në grup për kryerjen e një aktiviteti mjedisor apo shoqëror me rëndësi për shkollën ose për komunitetin;• diskuton në grup për rëndësinë që ka mbrojtja e mjedisit, pasojat që sjell dëmtimi i tij për jetën e njeriut dhe propozon masat që duhen ndërmarrë për
evitimin e tyre;• identifikon dhe vlerëson burimet e nevojshme (p.sh., pajisjet, materialet, burimet njerëzore, kohën, etj) për realizimin e një veprimtarie në shkollë ose
në komunitet;• përdor programet kompjuterike për përgatitjen e materialeve të nevojshme grafike, ilustrime, disejnime (të ftesave, pamfleteve, njoftimeve apo
publikimeve);
Kompetenca digjitaleNxënësi:• përdor mediat digjitale dhe mjediset informative për të komunikuar dhe bashkëpunuar duke përfshirë komunikimet në distancë për zhvillimin e
njohurive;• analizon, vlerëson, menaxhon informacionin e marrë elektronikisht (p.sh., hedhin disa informacione të marra nga interneti duke i përmbledhur në një
tabelë ose grafik);
• përcakton mjetet e duhura teknologjike për qasjen në informacione dhe burime elektronike;Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të lëndës/fushësKompetenca I : Identifikimi i problemeve dhe zgjidhja e tyre.
a) Nxënësi përcakton problemin: identifikon karakteristikat shkencore të problemit; thekson elementet që kanë lidhje me njeri-tjetrin; formulon problemin.b) Nxënësi zgjedh hetimin ose skicon strategjinë: konsideron strategji të ndryshme; argumenton zgjedhjet e bëra; planifikon procedurën.c) Nxënësi analizon rezultatet e tij/saj ose zgjidhjen: kontrollon rezultatet sipas procedurës; formulon probleme të reja ose sugjeron mënyrat e përmirësimit të zgjidhjes; nxjerr rezultatet.d) Nxënësi realizon procedurën: ndjek hapat e planit; mban shënim për çdo detaj ose vrojtim të nevojshëm për analizën e problemit.
Kompetenca II: Përdorimi i mjeteve, objekteve dhe procedurave shkencore.a) Nxënësi identifikon ndikimet e shkencës dhe të teknologjisë:
studion ndikimet afatgjata të shkencës dhe të teknologjisë tek individët, shoqëria, mjedisi dhe ekonomia; vendos shkencën dhe teknologjinë në kontekstet e tyre sociale dhe historike, si dhe studion ndikimin e tyre në mënyrën e jetesës së njerëzve; identifikon pyetje ose çështje etike.
b) Nxënësi kupton si funksionojnë objektet teknike: demonstron kuriozitet rreth disa objekteve teknike; shqyrton përbërjen dhe funksionimin e tyre; i zbërthen në pjesë, nëse është e nevojshme; identifikon materialet, pjesët dhe tipat e ndryshëm të lidhjeve në objektet teknike; shpjegon si funksionojnë ato.
c) Nxënësi kupton dukuritë natyrore: pyet veten rreth mjedisit të tij/saj; shqyrton dukuri të veçanta; përshkruan karakteristikat e tyre; i ilustron ato me diagrama skematike; shpjegon dukuritë duke përdorur ligjet ose modelet; siguron koherencën e shpjegimit;
familjarizohet me konceptet që lidhen me dukuritë dhe pranon lidhjen e tyre.
Kompetenca III: Komunikimi në gjuhën dhe terminologjinë e shkencës.a) Nxënësi shkëmben informacione shkencore me të tjerët:
kupton rolin e ndarjes së informacionit; është i hapur në këndvështrimet e të tjerëve; krahason të dhënat dhe procedurat e tij/saj me ato të të tjerëve; vlerëson këndvështrimin e tij ose zgjidhjen duke i krahasuar ato me të tjerët.
b) Nxënësi përhap dhe zhvillon njohuritë ose rezultatet shkencore:- përdor mënyra të ndryshme për prezantimin e informacionit (p.sh., simbolet, tabelat, vizatimet teknike);
Nr. Tematika Temat mësimore Situate e parashikuar të të nxënit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Vlerësimi Burimet
1
NDËRVEPRIMET
11 orё
Zinxhirët ushqimorë Emërtimi i situatës: Në mjedisin përreth
Metoda interaktive, bashkëvepruese, gjithëpërfshirëse;Punë në grup dhe punë individuale;Teknikat dhe metodat e hulumtimit;Teknika që zhvillojnë mendimin kritik dhe krijues;BashkëbisedimZbatime praktike brenda dhe jashtë klase;Prezantime në forma të ndryshme, përfshirë TIK;Projekte kurrikulare.
Vlerësim diagnostikues-intervistë me një listë treguesish;
- pyetje/ përgjigje;
-detyra;-vetvlerësim me listë kontrolli;
Vlerësim formues
-vlerësimi përgjigjeve me gojë;
-vlerësimi i punës në grup;
Biologjia 7;Fletore pune;Udhëzuesi për mësuesin;Burime nga interneti;Mjete për punë me mostra biologjike në laborator dhe në terren.
2 Rrjetat ushqimore. Dekompozuesit
3 Ushtrime: Zinxhiret dhe rrjetat ushqimore
4 Konkurrenca për hapësirëKonkurrenca për burime
5 Ndryshimi klimaterik. Shtresa e ozonit. Shiu acid
Emërtimi i situatës: Ne mjedisin perreth(Për Veprimet në situatë punojme në Fletore pune:
- Një shi vrasës
Të tjera:- Ngrohja globale- Pesticidet- Shtresa e ozonit
6 Veprimtari praktike: Njё shi vrasёs
7 Pesticidet dhe bioakumulimi
8 Ndotja nga aksidentet
9 Zhvillimi i qëndrueshëm
10 Ushtrime: Ndikimi i njeriut ne mjedis
11 Projekt: Grumbullimi i materialeve dhe diskutimi rreth tyre, Ora 2
-vlerësim mes nxënësish;
-vlerësim i detyrave të shtëpisë;
vetëvlerësim;
-prezantim me gojë ose me shkrim;
-projekt kurrikular;
12
DIVERSITETI7 orë
Hulumtime Emërtimi i situatës: Si të hulumtosh si një shkencëtar.13 Njё shembull studimi
kёrkimor14 Njё shembull studimi
kёrkimor15 Njё shembull studimi
kёrkimor16 Njё shembull studimi
kёrkimor17 Përsëritje: Zinxhirёt
ushqimore, rrjetat ushqimore dhe ndryshimet klimaterike
18 Test pёrmbledhёs19
NDЁRVEPRIMET2 orё
Projekt: Grumbullimi dhe diskutimi i tё dhёnave. Ora 3
Tema: Ne nuk mund ta komandojmë natyrën, por vetëm ti bindemi asasj.20 Projekt: Prezantimi dhe
vlerёsimi. Ora 4
