นิตยสารสารคดี  ฉบับที่ ๓๒๒  ธันวาคม ๒๕๕๔168 ฉบับที่ ๓๒๒  ธันวาคม ๒๕๕๔  นิตยสารสารคดี 169

น�้ำไม่ใช่ศัตรู แต่สู้เพื่ออยู่ร่วม

Fight Flood โดยภำพรวมจำกภำพถ่ำยทำงอำกำศผ่ำนดำวเทียม เรำเห็นมวลน�้ำคืบเข้ำกลืนผืนดินทั่วทั้ง ลุ่มเจ้ำพระยำ และควำมจริงในภำคพื้นดินก็เป็นเช่นนั้น  สำยน�้ำหลำกแผ่บ่ำท่วมจนดูรำวกับว่ำบ้ำนเมือง  หมู่บ้ำน ท้องทุ่ง ทุกหย่อมหญ้ำได้ตกอยู่ในกระแสน�้ำทั้งหมดสิ้น

แต่ในวงล้อมของมหำอทุกภยักม็ชีมุชนทีต่่อสูจ้นเอำตวัเองรอดอยูเ่ช่นกนั ทัง้ทีเ่ป็นสถำนทีไ่ม่กีส่บิไร่  เป็นชุมชน จนถึงเขตเทศบำลที่กว้ำงใหญ่หลำยต�ำบล ซึ่งสำมำรถรักษำพื้นที่ไว้ได้เกือบทั้งหมด  กลำยเป็นบทเรียนแบบอย่ำงส�ำหรับกำรต่อสู้ป้องกันตนเองจำกอุทกภัยที่จะเกิดขึ้นในกำลข้ำงหน้ำ  ตั้งแต่แนวคิด  กำรเตรียมกำร วิธีกำร เทคนิค อุปกรณ์ ควำมเสียสละ ควำมสำมัคคีร่วมแรงร่วมใจของผู้คน ไปจนถึงกำรตรวจตรำเฝ้ำระวังตลอดช่วงเวลำที่มวลน�้ำยังไม่ลงสู่ระดับที่น่ำไว้วำงใจ

หรือแม้ในชุมชนที่ร่วมกันสู้แล้วยังแพ้พ่ำยแก่สำยน�้ำ แต่กำรที่คนในชุมชนรวมกันได้ ก็ย่อมเป็นรำกฐำนที่เขำจะพึ่งพำตัวเองกันต่อ ไม่ต้องเป็น “ผู้ประสบภัย” ที่จ�ำต้องอพยพและรอรับแต่ควำมช่วยเหลือ   นี้เป็นเรื่องส�ำคัญ เพรำะเอำเข้ำจริงแล้วในกรณีภัยพิบัติขนำดใหญ่ คงไม่มีศูนย์พักพิงที่กว้ำงใหญ่และมำกเพียงพอจะรองรับผู้คนได้ทั้งหมด นอกจำกในถิ่นฐำนเดิมของเขำเอง

และยงัมชีมุชนทีเ่ตรยีมกำรตัง้รบั แต่น�ำ้มำไม่ถงึ  ก็ได้น�ำสิ่งที่เตรียมไว้ไปแจกจำ่ยช่วยเหลือเพื่อนต่ำงถิ่น ที่ประสบภัย 

วิกฤตกลำยเป็นโอกำสให้เกิดกำรสำนสำยสัมพันธ์ระหว่ำงชุมชนให้ยิ่งแน่นแฟ้น

ฤดูกำลผ่ำนผัน กระแสน�้ำหลำกก็ย่อมผ่ำนไป   มหำอุทกภัยในรอบหลำยปีจะกลำยเป็นประวัติศำสตร์หน้ำใหม่  

และเรื่องรำวของชุมชนคนสู้น�้ำจนอุ้มชูชุมชนของตนเอำไว้ได้ก็เป็นเสี้ยวหนึ่งในนั้น 

คน สู้น�้ำ

เรื่อง :  วีระศักร จันทร์ส่งแสงภำพ : ประเวช ตันตราภิรมย์