SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 1

Trong Soá NaøySoá 140 - Thaùng 7/2013Nguyeät San

DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂNDien Dan Giao Dan, Inc.

Non-Profit Organization #245515514916 Dillow Street

Westminster, CA 92683USA

714-894-5826Website: www.DienDanGiaoDan.com

Email: toabaoddgd@yahoo.com

Linh HöôùngLm. Cao Phöông Kyû

Coá Vaán Phaùp LuaätL.S. Nguyeãn Ñình KhöôngNhoùm Chuû Tröông

Nguyeãn Xuaân Haân, Leâ Tinh Thoâng, Nguyeãn Vaên Nhueä, Traàn Ngoïc Vaân, Nguyeãn Ñöùc

Tuyeân, Nguyeãn Tröôøng Khoan, Kim Loan, Traàn Taán Toan, Hoaøng Quyù, Leâ Vaên Trang, Traàn Quang Tuyeán, Nguyeãn Khoa Khöông,

Nguyeãn Vaên Baùch, Ñinh Löu Nhaõ, Leâ Thieân, Nguyeãn Maïnh Thöôøng, Phaïm Taát Hanh,

Nguyeãn Ñöùc Chuyeân, Laura Traàn, Phaïm Ñình Ñaøi, Traàn Vaên Caûo,

Nguyeãn Vaên Quaùt

Toøa SoaïnChuû Nhieäm:

Traàn Vaên Caûo, Traàn Nguyeân Thao, Phuï taù

Chuû Buùt: Maëc Giao

Nguyeãn Maïnh Chí, Phuï TaùToång Thö Kyù:

Nguyeãn Vaên QuaùtNguyeân Xuaân, Phuï taù

Trò SöïNguyeãn Khoa Khöông, Nguyeãn Maïnh Thöôøng, Phaïm Baù Caùt, Nguyeãn Ñöùc Chuyeân, Nguyeãn

Thò Theâu, Ñoã Trí Tueä, Nguyeãn Vaên Quaùt

Ban Bieân TaäpTraàn Phong Vuõ, Nguyeãn Ñöùc Tuyeân, Traàn

Höõu Khaéc, Nguyeãn Tieán Ích, Leâ Tinh Thoâng, Leâ Thieân, Nguyeãn Chính Keát, Thanh Hieàn,

Phaïm Minh Taâm, Ñoã Maïnh Tri, Nguyeãn Tieán Caûnh, Minh Voõ

Trình BaøyVieät-Linh & Thanh-Truùc

Thường Xuyên

2 ThưTòaSoạn–Diễn Đàn Giáo Dân4 ThưĐộcGiả–Diễn Đàn Giáo Dân

Chủ Đề

6 TạƠnHồngÂnĐứcTinCaoQuí–Tgm Giuse Ngô Quang Kiệt8 ThánhTô-maMore9 KỷNiệm25NămLễPhongThánh117VịTĐVN– Đức Ông Trần Ngọc Thụ12 HìnhẢnhMừng25NămPhongThánhTạiHàNội13 KỷNiệm25NămNgàyPhongThánhTạiGiáoPhậnOrange,California14 TươngQuanGiữaGiáoHộiVàNhàNước...–Gm Phaolô Nguyễn Thái Hợp27 CôngGiáoVàCộngSảnTạiViệtNam:MấyNhậnĐịnh… – Đỗ Mạnh Tri.29 ĐọcBài“TươngQuan…”CủaĐứcChaNguyễnTháiHợp–Lê Thiên36 Câu Chuyện Từ Nước Đức:ĐốiĐầu-ĐốiThoại...– Phạm Hồng-Lam39 Viết Từ Canada:LạiChuyệnGiáoHộiVàNhàNước–Mặc Giao43 Nên“Giải-Thoát”ChoNhau–Phạm Minh-Tâm49 Lượm Lặt Đó Đây:“NhữngBướcChânNổiGiận...”–Trần Phong Vũ

Tôn Giáo

82 Giải Đáp Giáo Lý:MaQuỉCámDỗ&LuânLýYHọc–Lm Ngô Tôn Huấn89 Gương Sống Đạo Giữa Đời:LMTiênKhởiJarai–Lê Thiên & Lê Tinh Thông91 Tin Mừng Giữa Dòng Đời:ChúaGiêsuKhởiĐầuSứVụ–Trần Việt Cường94 ĐểĐàoSâuKinhThánhVàNhómPhiênDịchCGKPV–Đỗ Mạnh Tri80 NămĐứcTin:TìmHiểuCôngĐồngVaticanII–Khánh Linh65 ThiTàiHànMạcTử–Lm Cao Phương Kỷ

Chính Trị, Xã Hội, Văn Hóa, Tin Tức, Sinh Hoạt

51 Thơ Trần Mạnh Hảo:ĐấtNưócCóBaoGiờBuồnThếNàyChăng?54 Sổ Tay Thường Dân:MộtGócNhìnDuyNhất–Tương Năng Tiến59 KinhTếViệtNamBịnhHoạnNhấtÁChâu–Trần Nguyên Thao 64 “NhữngBànChânNổiGiận”–Gs Tương Lai 73 PhảnĐốiDựThảoSửaĐổiHiếnPhápTrìnhQuốcHộiKhóaXIII75 KhôngCóBaoCông,ChỉCóBaoChe79 Thơ Gió Chướng: ĐỉnhCaoMọiRợ–Cuồng Phong100 HướngVềĐạiHộiGiớiTrẻThếGiới2013–Nguyễn Mạnh Chí104 Lá Thư Canada:ChuyệnGàMổ–Trà Lũ109 Thơ Luận Đỗ:GửiĐếnNghìnSauMộtTiếngCười.111 NhữngTinĐángGhiNhậnTrong30NgàyQua102 Gia Chánh:ThịtBò–ThịtHeoViên–Bà Hương Bình103 Trang Y Tế:HộiChứngNgừngThởKhiĐangNgủ – BS Vũ Thế Truyền116 ChúcMừng:ChuThịRựu&NguyễnĐìnhTống118 PhânƯu:CụCốGioakimNicôlaVĩnhNhiếp118 PhânƯu:CụÔngBùiĐứcNgạnh

Hình Bìa: Tusĩ,linhmụcdòngChúaCứuThếTháiHàkhiếukiệntạitrụsởThanhTraChínhPhủ(đọcbàinơitrang75)

2 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Giaù Bieåu Moät Naêmn Hoa Kyø Ñoïc giaû thöôøng: 45MK Ñoïc giaû aân nhaân: 50MK trôû leânn Canada: 50MKn AÂu Chaâu: 70MKn AÙ vaø UÙc Chaâu: 80MK

nCaùc Ñaïi Dieän

La Puente, CA:Nguyeãn Ñöùc

(626) 917-7487Los Angeles, CA:

Nguyeãn Ngoïc Chaùnh(626) 810-6346Milpitas, CA:

Phaïm Vaên Töôøng(408) 946-4027Riverside, CA:

Ñoã Taâm(909) 272-3446

Traàn Huy Thoáng(929) 788-4637

San Diego, CA:Phaïm Vaên Hoäi

(619) 516-3573 (619) 261-1250San Jose, CA:

Chu Quang Ñònh(408) 972-5445

Nguyeãn Ñình Sang(408) 230-6418

San Francisco/ Oaland, CA:Nguyeãn Vaên Hieäp

(510)363-8964Stockon, CA:

Nguyeãn Anh Quyù(209)952-3914

Colorado:Traàn Coâng Huaán(719) 574-9818Denver, CO:Leâ Vaên Giaùo

(303) 761-0072Florida:

Leâ Ngoïc Thanh(561) 249-4201

Georgia:Buøi Mai Quoác Tuaán

(770) 507-3247Indiana:

Mt. Nguyeãn Ñình Caän(260) 755-0774Chicago, IL:

Nguyeãn Thoï Khaûi(773) 478-1128Louisville, KY:

Nguyeãn Vaên Ñang(502) 375-0284Wichita, KS:Leâ Vaên Thaønh(316) 655-7118

DiễnĐànGiáoDânsố139tháng6,2013đãlấychủđề"Nhữngchuyểnbiếntíchcực"củaHộiĐồngGiámMụcViệtNamtrongviệclêntiếng

vềcácvấnđềđấtnước,đặcbiệtlàthưyêucầusửađổiHiếnPhápđểtrảlạiquyềnchodân,thựchiệntựdodânchủ.ViệclêntiếngcủaHộiĐồngGiámMụcđãđemlạiniềmvuivàniềmhyvọngchonhiềungườịNhữngaithườngtráchcứDiễnĐànGiáoDâncóchủtrươngqúakhích,luôntìmcáchphêbìnhHộiĐồngGiámMụcvớiýđịnhlôikéoHộiĐồnghànhđộngtheomình,chắcđãthấyDiễnĐànGiáoDânchỉtôntrọngsựthậtvàphảnảnhướcnguyệncủagiáodântrêndưluậnvàlêncácchủchăn.Sựthậtđôikhimấtlòng,nhưngchínhsựthậtsẽgiảiphóngchúngtạ

Sốbáonày,DiễnĐànGiáoDânđưavấnđề"TươngquangiữaGiáoHộivàNhàNướcViệtNam"rathảoluận,khôngphảichỉvìbàiviếtcóđềtàitươngtựcủaĐứcChaNguyễnTháiHợpđượcphổbiếnngày6-6-2013,nhưngphảinhậnbàicủaĐứcChađãlàmộtsựthúcđẩynhữngngườiviếtcủaDiễnĐànnóilênnhữngđiềuđãấpủtronglòngtừlâụ

Trongbàiviếtnày,ĐứcChaNguyễnTháiHợpkhôngkýmộtdanhhiệuchínhthứcnào,dùaicũngbiếtngàilàGiámMụcgiáophậnVinhkiêmChủTịchỦyBanCôngLývàHòaBìnhcủaHộiĐồngGiámMụcViệtNam.NhưvậychúngtacóthểthảoluậnvớitácgiảNguyễnTháiHợpmộtcáchthẳngthắnvàkhôngliênlụytớimộtthẩmquyềnnàọ

NóiđếnmốitươngquangiữaGiáoHộiCôngGiáoViệtNamvàNhàNướchiệnhànhtạiViệtNamlànóiđếnnhữngphủnhậnnhauvềlýtưởng,lýthuyết,nhữnghiểulầmnhauvềýđịnh,nhữngnghingờnhauvìthiếuthôngcảm,nhữngthắcmắcvềnhaudonhữnghậuqủacủanhữngbiếncốlịchsửkéodàitừ1945đếnnay,trongđókhôngthiếunhữngâmmưuvàbạolực.

Đểcảithiệnmốitươngquan,nhữngvịcótráchnhiệmtrongGiáoHộithườngđềcaoviệcđốithoạivàhợptác.Điềuđóđúng,nhưngkhôngđúngtuyệtđốịBởilẽđốithoạichỉcóthểdẫnđếngiảiphápkhicảhaibênđềucóthiệnchí,đềumuốnmởlòngrađểhiểuvàthôngcảmbênđốithoạivớimình,phảisẵnsàngbỏbớtnhữngđòihỏiđểtìmmộtthỏahiệpmàhaibênđềucóthểchấpthuận.Việchợptáccũngthế.Hợptácphảiđemlạilưỡnglợichocảhaibên,khôngthểchỉtìmlợiriêngchomộtbên.Ngoàira,đốithoạivàhợptácgiữaGiáoHộiCôngGiáovàNhàNướcCộngSảncómộttrởngạikhóvượtquavềmỗiphíạĐólàviệckhôngthểnhượngbộnhữnggìliênquantớiđứctinvàtínlývềphiáCôngGiáovàvàviệckhôngthểnhượngbộvềquyềnhànhvềphiánhữngngườicầm

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 3

Marrero, LA:Traàn Vaên Bình(504) 348-1346

Ngoâ Taùm(504) 368-0055Kenneer, LA:

Nguyeãn Ñình Nghieâm(504) 254-1150Boston, MA:Phaïm Duy Lyù(617) 265-7934Brooklyn, MN:Traàn Ngoïc Baùi(763) 315-3942

Kansas City, MO:Nguyeãn Löu

(816) 231-2413Durham, NC:Nguyeãn Söông(919) 361-5472Lincoln, NE:Traàn Vaên Trò

(402) 438-4415Las Vegas, NV:

Phan Vaên Syõ(702) 221-1688

New York:Hoaøng Vaên Taêng(718) 639-6174

Cincinnati, OH:Francis Ñinh Khaûi

(513) 227-4711Oklahoma:

Leâ Minh Khoâi(405) 759-3645

Tulsa, OK:Ngoâ Thieän Tích(918) 437-6253

Nguyeãn Minh Tuaán(918) 627-2046Portland, OR:

Ngoâ Tröôøng James(503) 591-0871

Ñoaøn Troïng Thu(714) 642-8365

Philadelphia, PA:Nguyeãn Ñöùc Phong

(215) 329-0538Arlington, TX:Traàn Vaên Minh1-866-246-3702

Arkansas:Leâ Thieân Hoaøng(479) 471-7238

Austin, TX:Phaïm Trí Thöùc(512) 832-6408

Irving, TX:Ñoaøn Thanh Huøng

(972) 790-2216 / 3500

1.Cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Bênêdictô 16

2. Cầu cho Đại Hội Giới Trẻ Thế Giói diễn tiến tốt đẹp và gặt hái nhiều kết quả

3. Cầu nguyện cho những người bị bạc đãi, bắt bớ, tù đầy vì lẽ Công Chính trên Quê Hương VN.

4. Xin Thánh Tôma More, Bổn Mạng Diễn Đàn Giáo Dân, luôn đồng hành và bầu chủ cho Diễn Đàn được kiên vững trong Sứ Vụ Truyền Thông Công Giáo.

yù caàu nguyeän

quyềncộngsản.Dođókhôngthểcoiđốithoạivàhợptácnhưmộtphépmầumàbỏquanhữnggiảiphápkhác.Nóinhưthếkhôngcónghiãlàtiếptụcđốiđầu,khôngđốithoạịNếuđãbắcđượcnhịpcầuthìhãygiữ.Biếtđâucólúcđốitácsẽthayđổitâmhồn,haychấpnhậnđốithoạitíchhơndohoàncảnhthúcđẩỵĐốithoạingoàiviệcđòithiệnchí,cònđòisựkhônngoanvàkiênnhẫn.Đừngqúađềcaođốithoạivàchỉtríchngườikhácchỉbiếtđốiđầụ

MộtyếutốkháccầnlưuýđểgiúpchoviệccảithiệntươngquangiữaGiáoHộivàNhàNướcthànhcông,đólàphảitìmsựđồngthuậnvàđoànkếtgiữaanhemmìnhtrước.Đừngvìmuốnlấylòngphebênkiamàđổlỗichomộtphầnanhemcủamình.Đừngvìmuốnanhemphảingậmmiệngbằngcáchtạochohọcảmtưởngphạmtội(feelguilty),nhưchốngcộngqúahăng,cộngtácvớingoạibang,khôngchịulàmhòavớiphebênkia,đếnbâygiờvẫncònnuôithùhận,vẫncòntưởngtiếcViệtNamCộngHòa,vẫncònsuytôncờvàngbasọcđỏv.v...NhữngđiềunàyngườiđọctìmthấykhitỏkhimờtrongbàiviếtcủaGiámMụcNguyễnTháiHợpmàchúngtôichođăngnguyênvăntrongsốbáonàỵNếukhôngtạođượcthươngyêuvàđoànkếtgiữaanhemthìlấyhậuthuẫngìđểđinóichuyệnvớingườikhác?

Thậtra,vaitròcủanhànướcquantrọngnhấttrongviệccảithiệnvàduytrìtươngquantốtđẹpgiữaGiáoHộivàNhàNước.Nhànướcchỉcầntôntrọngnhữngquyềncănbảncủacôngdân,trongđócóquyềntựdotôngiáothìchẳngcầnđiềuđìnhhaycanhchừnglẫnnhaugìhết.Bênnàoviluậtđãcóphápluậtphânxửcôngminh.Bổnphậncủamộtnhànướcchẳngnhữnglochodânnocơmấmáo,đượcgiáodụcvàchămsócsứckhỏemàcònphảiđượctựdopháttriểnđờisốngtâmlinh.Tâmlinhlàmộtnhucầutốithiếtcủaconngườivìconngườikhôngphảiloàihạđẳngchỉbiếtthỏamãnnhữngnhucầuvậtchất.Conngườilàmộtsángtạothượngđẳng,"linhưvạnvật".

Trongtháng6vừaqua,GiáoHộiCôngGiáoViệtNamcũngkỷniệm25nămlễPhongThánhcho117vịTửĐạoViệtNamdoĐứccốGiáoHoàngGioanPhaolôĐệNhịchủtọatạiRomangày19-6-1988.ChúngtacùngônlạibiếncốnàyđểghinhớcôngđứccủatiềnnhânvàxincácngàiphùhộchoTổQuốcvàGiáoHộisớmthấyngàytựdo,hạnhphúc.

RiêngđốivớiDĐGD,ngày20tháng6cũnglàngàylễkínhThánhThomasMoremàDĐGDđãnhậnlàmThánhQuanThàỵXingươngmếnChúa,yêungườivàphụcvụsựthậtchođếnchếtcủangàiluônsoisánganhchịemDĐGDvàtấtcảđộcgiả.◙

DIỄNĐÀNGIÁODÂN

4 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Houston, TX:Kim Mai

(281) 970-4903Palacio,TX:

Phaïm Ñöùc Thaønh(361) 972-6404

Round Rock, TX:Nguyeãn Thaùi Long

(504) 254-2660San Antonio, TX:

Nguyeãn Vaên Nghieân(210) 614-3753

Leâ Haøo(713) 661-5537Washington:

Laâm Phaùt Giang(509) 928-3178Renton, WA:

Phaïm Nieân(425) 277-8641Vuõ Nam Haûi

(425) 228-8023UÙc Chaâu:

Phaïm Minh Taâm0421600100

Baø BS Traàn Vaên Thònh618-9276-3146

Phaùp Quoác:Traàn Ngoïc Lan

0143403114Ñöùc Quoác:

Phaïm hoøng Lam(+49) 821 455 06 09

Phan Ñöùc Thoâng0821-593-522

Giaù Bieåu Quaûng CaùoDieãn Ñaøn Giaùo Daân nhaän quaûng caùo töø khaép caùc quoác gia vaø caùc tieåu bang. Kính mong Quyù Cô Sôû Kinh Doanh vaø caùc Dòch Vuï tieáp tay nuoi döôõng vaø phaùt trieån tôø baùo cuûa ngaàn lôùp giaùo daân baèng caùch göûi ñaêng quaûng caùo treân Nguyeät San Dieån Ñaøn Giaùo Daân. Ñaây laø giaù bieåu quaûng caùo cho moãi kyø:

n Giaù Thöôøng: 1 trang bìa maøu: $300 MK 1 trang trong: $100 MK 1/2 trang trong: $50 MK

n Giaù UÛng Hoä: 1 trang trong: $120 MK 1/2 trang trong: $60 MK

n Giaù AÂn Nhaân: khong giôùi haïn treân giaù uûng hoä.

Hoäp Thö Ñoäc Giaû

Thông Báo Thay Đổi Lệ PhíKínhthưaquýĐộcGiả,

TòaSoạnNguyệtSanDiễnĐànGiáoDântrântrọngthôngbáo:

Từ đầu năm nay, bưu phí đãtăng,nhấtlàbưuphígửingoàiHoaKỳđãtănggấprưỡi.Dođóđểquânbình ngân sách và đủ phương tiệngửi báo đếnĐộc giả bốn phương,Tòa Soạn đã buộc lòng phải thayđổilệphí.

Kểtừtháng7năm2013,lệphímột năm báoDiễnĐànGiáoDângửiquabưuđiệnđượcthayđổinhưsau:

Hoa Kỳ: 50MK Độc giả Ân nhân: 60MK trở lên Canada: 70MK Âu châu, Á châu, Úc châu: 80MK

ChânthànhcámơnquýĐộcGiả.

Nguyện xin Thiên Chúa trả côngBộihậuchoQuývị.

NS. Diễn Đàn Giáo Dân

Bà Phạm Lê Oanh, TX

Tôi là độcgiả trung thành của nguyệt san DĐGD đến tháng 7-2013 là hết hạn. Nay tôi gơi chi phiếu mua thêm một năm báo. Vì đây là tờ báo giúp tôi hiểu rõ về nhiệm vụ loan

báo lời Chúa đến mọi người nhất là trong năm đức tin. Niềm vui của tôi là khi có tờ báo trong tay.

Tôi nguyện xin Chúa, Mẹ Maria, Thánh Giuse tuôn tràn muôn hồng ân đến toàn thể các bác và gia quyến luôn bình an hạnh phúc và sức khoẻ tràn đầy ơn Chúa Thánh Thần để giúp chúng tôi có một món ăn tinh thần đầy nguồn yêu của Chúa, Mẹ Maria và các Thánh trong cuộc sống lưu vong này.

ThưabàLêOanh,

DĐGD chân thành cảm tạ bàđãquảngđạiyểmtrợvàđồnghànhvớinguyệtsanDĐGD.Chúngtôirấtphấnkhởiđượcnhiềuđộcgiảcùngchiaxẻtônchỉvàlậptrườngcủa nguyệt san DĐGD và coinguyệtsanDĐGDlà“mónăntinhthần đầy nguồn yêu thương củaChúa“,nhậnthứcđượcnhữngcốgắngnhỏbécủachúngtôilàviệcTôngĐồđểtônvinhChúavàphụcvụGiáoHội vàQuêHươngViệtNam.

XinChúa trả công cho bà vàbửuquyến.

Bà Nguyễn Bạch Yến, CA

Trước hết tôi xin cầu chúc quý vị được bình an trong Chúa và sức khoẻ dồi dào. Tôi đính kèm chi phiếu $100.00 cho tiền báo. Tôi bắt đầu mua báo tháng 8-2010 đến 8-2013. Nay 6-9-2013 đóng thêm $100.00 cho năm 2014…

ThưabàBạchYến,

DĐGD chân thành cảm tạ sựsốtsắngvàlòngquảngđạicủabàtrong việc gửi lệ phí để yểm trợnguyệt san DĐGD. Nhờ nhữngđộcgiả ânnhânnhưbàmàDiễnĐàncó thêmphương tiệnbùđắp

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 5

chonhữngĐộcgiảgặpkhókhănvềmặtkinhtếvẫnnhậnđượcbáohàngthánggửiđếntậnnhà.

XinChúatrảcôngchobàcùngbửuquyến.

Bà Nguyễn Lệ Dung, KS

Tôi tên Nguyễn Lệ Dung,.báo của tôi hết hạn tháng 9-20-13, nay tôi trả trước tháng 9 và tôi trả luôn cho bạn tôi tên B. K.,…, KS…

ThưabàLệDung,

DĐGDcảm tạbàđã sốt sắnggửilệphígiahạnbáotrướcngàyđáohạn,khôngchỉchobàmàcònchocảbạnmìnhnữa.Nghĩacửcủabà cũng là hành động thiết thựcgópphầnloanbáoTinMừngtronglãnhvụcTruyềnthông.

XinChúatrảcôngbộihậuchobàvàquýquýquyến.

Ông Ngô Thanh Huấn, GA

Tôi đã là một độc giả trung thành của DĐGD, có lẽ trên 10 năm. Điều đó chứng tỏ sự khâm phục của tôi về Chủ trương,

Đường lối và Nội dung của quý báo. Thành thực mà nói, với báo chí trên internet hiện nay, có quá nhiều thứ để đọc. Có tốt có xấu, nhưng có một nguyệt san phù hợp với những mối quan tâm, ưu tư của người Công Giáo hiện nay, cũng không phải là dễ kiếm. Tôi cũng đã giới thiệu quý báo cho một số bạn bè , và họ cũng đồng ý như vậy. Xin chuyển lời thăm đến Bs Nguyễn Tiến Cảnh trong ban biên tập...Tôi rất thích các bài viết của anh. không biết anh đã ra cuốn sách nào chưa để tôi đặt mua.....

Xin Chúa và Đức Mẹ ban thật nhiều ơn lành đến quý vị trong ban biên tập trong việc truyền bá, phục vụ và phát huy Đạo Chúa.

ThưaôngNgôthanhHuấn,

DĐGD cảm tạ ông đã nặngtình với DiễnĐàn. Ông đã đồnghành với DĐGD trên mười nămvìtintưởngvàyêumếnđườnglối,chủtrương,nộidungcủaDĐGD.Khôngnhữngthế,ôngcòntíchcựcquảngbávàmờithêmđộcgiảmới

choDiễnĐàn.Rấtmongôngtiếptụcđồnghành,nângđỡvàquảngbá thêm cho nhiều người biết vàđọcDĐGD.

Bs Nguyễn Tiến Cảnh sẽ rấtvuikhiđọcnhữngchiasẻcủaông.Khi nào Bs. Cảnh xuất bản sáchDĐGDsẽđăngđểôngmua.

Xin Chúa và Mẹ Maria bantrànđầyơn lành trênôngvàbửuquyến.

NHẮN TIN.Ông Nguyễn Lâm, WA

TSđã nhậndượcbài thơ “YNguyện Công Dân “ của ông vàsẽchuyểnđếnbanbiêntậpđểtùynghi.

Cámơnôngnhiều.

Ông Iven John, CA

TSđãnhậnđượcthưcủaông.Đã chuyển đề nghị của ông đếnBanĐiềuHành.

Cámơnôngnhiều◙

DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂNTieáng Noùi Trung Thöïc Cuûa Nhöõng Coâng Daân Tín Höõu Coâng Giaùo Vieät Nam

Chuùng Toâi Chuû Tröông:

l Toân troïng Söï Thaät nhö Chuùa Gieâsu ñaõ daäy: “Söï Thaät seõ giaûi thoaùt anh em.”l Tuyeät ñoái trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo.l Khoâng chæ trích caù nhaân khi nhöõng haønh vi ngoân ngöõ cuûa caù nhaân khoâng phöông haïi tôùi quyeàn lôïi chung cuûa Giaùo Hoäi, Xaõ hoäi vaø Daân Toäc.l Noùi thay cho nhöõng ñoàng baøo, ñoàng ñaïo khoâng coù tieáng noùi treân Queâ Höông trong noã löïc tranh ñaáu cho töï do toân giaùo, nhaân quyeàn vaø nhaân phaåm Vieät Nam.l Goùp phaàn xaây döïng moät xaõ hoäi coâng baèng, nhaân aùi döôùi aùnh saùng soi daãn cuûa Tin Möøng Chuùa Kitoâ.l Dieãn Ñaøn Giaùo Daân goùp phaàn trình baày caùc söï kieän vaø daønh quyeàn xem xeùt, phaùn ñoaùn vaø phaûn aûnh cho ñoäc giaû.

Do Chuû Tröông Treân Ñaây:l Chuùng toâi daønh quyeàn toái haäu trong vieäc hieäu ñính, ruùt goïn hay töø choái khoâng ñaêng taûi nhöõng baøi vôû khoâng phuø hôïp vôùi chuû tröông treân ñaây göûi cho Dieãn Ñaøn Giaùo Daân. Mong quyù vò thoâng caûm.l Taát caû nhöõng thieáu soùt, coù theå coù, ñeàu ra ngoaøi yù muoán cuûa nhoùm Chuû Tröông.

6 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Càngnhìn lại biến cốphong thánh Việt

nam,tâmtìnhtacàngdânglênngậptrànniềmtriâncảmtạ.

Trướchếttạơnvìnhữngơn lành lớn lao Chúa ban.Nếu khi thưởng công cácthánh Chúa thưởng côngchínhnhữngânhuệChúabanthìcácthánhViệtnamchínhlà công trình củaChúa.VớingườiViệtnamthìcôngtrìnhnàyquálớnlao.

Lớn lao vì vượt quá sứcloàingười.Chúađãbanchocác thánhơn cao trọngvượtqua những tầm thường củaconngười.ThánhHồđìnhHydámbỏcảcôngdanhphúquítrongtriềuđình.ThánhTômaThiện dámbỏtuổi xanh đầy tương lai hứa hẹn.Thánh nữ Lê thị Thành dám bỏcảgiađìnhhạnhphúc.ThánhVendámbỏquêhươngxứsởgiầusangxinhđẹpđểđếnnơinghèonànkhổcực.CònhơnnữaChúabanchocácngài sức mạnh chịu được nhữngcựchìnhghêsợ.ThánhMarchandDu chịu xẻo 100miếng thịt.Khichết rồi cònbị thiêuxácném troxuống biển. ThánhThọ và thánhCỏn chịu đánh đòn tan nát rồi bịném xuống hầm phân cho nướctiểungấmvàoxótxavàpháhoạicơthể.ThánhĐổngdámdùngsắtnungđỏxóa chữ “Gia tô tả đạo”sửa lại thành “chính đạo” khắc

trên má. Thánh nữ Lê thị Thànhvẫn tươi cười khi chịu khổ hình.Bịđònvọtđếntóemáu,thấmvàoáo.Ngàinóivớiconrằng:Đâylàmẹmặcáothêuhoahồngđấy.PhảicóơnChúathậtlớnlaomớicóthểchịunhữngcựchìnhkhủngkhiếpmàvẫnvuitươibìnhannhưthế.

Lớnlaovìsốlượngđôngđảocácchứngnhân.Xưanaytrênđờianhhùnghiếmhoi nhưnhữngvìsaobăng.ThếmàtạiViệtnamanhhùngtửđạođôngđảonhưnhữngđámmâycherợpcảbầu trờiquêhương.Ước tính có đến hơn 100ngànvịtửđạo.Cónhữngvịlừngdanhtêntuổi.Cónhữngvịvôdanhnhưhàngtrămvịbịthiêutrongnhàthờ Bà Rịa. Hàng trăm người bịthiêutrongnhàthờTamTòa.Baonhiêulàngbịtànsát.Thậtlạlùng.

Cảmộtđoànngườianhhùng.TạilàngBútĐông,quanbắtmọingườicóđạophảiratrìnhdiện,mghĩrằnghọsẽsợmàtrốnhết.Khôngngờcảlànghơn500ngườiratuyênxưngđức tin. Quả là những anh hùngvượtquásứcloàingười.QuảlàơnChúabandưtrànchodânChúa.

LớnlaovìGiáoHộiViệtnam được giống Giáo HộiMẹ.Khởi thủy,GiáoHộisơkhaibịđếquốcRômađãcấmcách bắt bớ trong 300 năm.Năm 313 hoàng đế Trajanomới ký sắc chỉ tha đạo.TạiViệtnamkhiđạomớitruyềnvào, các vua quan cũng đãbắtđạosuốt3 thếkỷ17,18và 19.Quả làmột thời giandài ngoài sức tưởng tượng.Nhưng nhờ đó ta được nêngiống Giáo Hội Mẹ. Thậtvinh dự choViệt nam.ThậtlớnlaoânhuệcủaChúa.

Tiếp đến tạ ơn vì cácbậc tổ tiênkhônngoansáng

suốt.ThờiấycácvịthừasaichưathôngthạotiếngViệt.Saochaôngtađãhiểuđạomàtinđạovàtheođạo.Đó làơnChúaThánhThần.Như ngày lễNgũTuần, các tôngđồnóitiếngDothái,nhưngngườicácnướcngheđềuhiểu.Cácngàichỉ được học giáo lý rất sơ sài.Cha Đắc lộ đã soạn quyển Phépgiảngtámngày.Saochỉhọccó8ngàymàcácngài cómộtđức tinvữngmạnhnhưthế.Chắcchắnđólà ơn Chúa. Đạo được rao giảngtrongthờikỳcấmcách.Theođạođồngnghĩavớibịkếtán tửhình.Thếmàsaocácngàivẫnhăngháitheođạovàtuyênxưngđạo?ChắcchắnđólàơnChúa.ĐúnglàthờilễNgũTuần.ĐúnglàthờilễHiệnXuống.ĐúnglàơnChúabantrànlanđặcbiệtchodântộcViệtnam.

TẠ ƠN HỒNG ÂN ĐỨC TIN CAO QUÍ

Bài giảng của Đức TGM Giuse Ngô Quang Kiệt tại Châu Sơn, 19-06-2013

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 7

ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNGNGUYEÄT SAN DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SaucùngtạơnvìhồngânđứctinChúa ban. Suy cho cùng ơn đứctinlàơncaoquínhất.ƠnlàmchotanhậnbiếtChúa.Ơnlàmchotasốngđạovữngmạnh.ƠnlàmchoGiáoHộiphát triển.Hãynhìn lạilịch sử Giáo Hội từ những ngàyđầu.Thuở ban sơ ta không có gìhết.Khôngcónhàthờ.Khôngcónhàxứ.Không có tòagiámmục.Không có tài chính. Chỉ có sựghen ghét của vua quan. Chỉ cósự bắt bớ. Chỉ có khổ hình. Thếmà sao đạo vẫn phát triển. Thưavì tacóđức tin.Cóđức tin làcótấtcả.Ngàynaytạisaotacóđầyđủphươngtiện,conngười,thờicơthuận lợi,nhưngviệc truyềngiáoxem ra khựng lại.Tại sao?Vì tathiếuđứctin.Cóthểnóitấtcảmọikhủnghoảngthờinaybắtnguồntừkhủnghoảngđứctin.QuảthậtơnđứctinlàơncaoquíChúabanchodântộcViệtnam.

Ta cùng tạ ơn Chúa vì trongngàylễTuyênThánhTửĐạoViệtNam, Giáo Hội Việt nam đượcsống lại đức tin, tiếp tục cuộc tửđạo của các thánh. Khi được tinTòaThánhsẽtuyênthánhTửđạoViệt nam, cảmột phong trào bắtbớ mới bùng lên trong đất nướcViệtnam.NhàNướcvậndụngmọiphương tiện tuyên truyền chốngđối.Nào là hạch sách, o ép.Nàolà kể tội, kể xấu các thánh. Nàolàđedọa sẽcómộtcuộc trả thù,trừngtrịđíchđáng.NhưngđứctinGiáoHộivẫnvữngvàngdùphảichịu đau khổ. Xin kể hai trường

hợptiêubiểu.TrườnghợpthứnhấtlàĐứcChaĐaminhNguyễn vănLãng, Giám mục Xuân lộc. Khithấy người ta nói những lời saitrái về các thánh tửđạo, vềGiáoHội,Ngàikhôngchịuđược.Ngàibấtngờquađờiđêm22-02-1988.trong tay còn mở tờ báo CôngGiáo Dân tộc với bài viết chốngviệcphongthánh.Rõràngbàibáođọcđêmtrướckhiếnngàibứcxúc,đau khổ rất nhiều trước khi chết.Trườnghợp thứhai làĐứcHồngYGiuseMariaTrịnhvănCăn.Mộtlần, ông Mai chí Thọ, đứng đầungànhcôngantriệutậpHộiđồngGiám mục để lên án việc phongthánh tử đạo. Ông nói nhiều lờixúcphạmđếncácthánh.Từhàngghếđầu,ĐứcHồngYCănđộtngộtđứngdậyraquìgiữahộitrườngvàkhóc lớn tiếngnói rằng:Cácôngcó thểnhụcmạchúng tôi, nhưngkhôngđượcphépnhụcmạchaôngtổ tiên chúng tôi. Cả hội trườngxônxao.Rồihộinghịbẽbàngkếtthúckhôngkènkhông trống.Cácngài đã minh chứngmột đức tinlớnlao.ĐứctinđókhiếncácngàiđồngcảmvớiGiáoHội.Đứctinđókhiếncácngàihiệpthôngvớikhổhình của cácThánhTửĐạo, đếnnỗichịunhụcnhãvìcácngài.Vàđaukhổđếnchếtvìcácngài.ChínhnhờthếviệcTuyênThánhvẫntiếnhành.ChínhnhờthếGiáoHộiViệtnamvẫnvữngvàngpháttriểnquanhữngkhókhănthửthách.

Mừng25nămTuyênThánhTửĐạoViệtNamđúngvàonămĐức

Tin,phải chăngChúamuốnnhắcnhởtabiếtơncaotrọngnhấtlàơnđức tin.Và điều quan trong nhấttrongđờilàthựchànhđứctin.VàtrongthờikỳTânPHúcâmhóa,tacàngphảisốngđứctin.Tertulianonói:Máutửđạolàhạtgiốngsinhngười tín hữu. Tôi xin nói cáchkhác. Đức tin chính là hạt giốngsinhđức tin.Các thánh tửđạo làhạtgiốngđứctingieoxuống,chịumụcnátđi,đãsinhhoakếtquảbancho Giáo Hội Việt nam mùa gặtđứctindồidàophongphú.

Trongtâmtìnhtạơnlongtrọng,tahãy cùngvuaSalômônnài xinThiênChúa tiếp tục ở với chúngtanhưđãởvớichaôngchúngta.Ta hãy cùng thánh Phaolô tạ ơnvì Chúa không để ta thiếu mộtânhuệnào.Vàđểđáp lại, tahãynghe lời Chúa dạy: “Hãy kể lạichomọi người biết việcChúađãlàm”chodântộcViệtNam.TahãyloantruyềnơnlànhcủaChúabằngchínhđời sốngđức tin trong thờiđại mới. Đức tin bằng việc làmthật sự. Đức tin trong những hisinhtừbỏđauđớnvìkhôngchiềutheo những áp lực, dù ngọt ngàocủathờiđạihômnay.Đứctinsẵnsàngchịuđaukhổ,chịuthiệt thòivìChúa.

LạyChúa,chúngconxintạơnChúamuônđời.LạyCácThánhTửĐạoViệtNamxincầuchochúngcon.Amen.◙

8 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Thánh Tôma More sinhởLuânÐônnăm1478.Sau

khi thông thạo căn bản tôn giáovàkinhđiển,ngàitheohọcluậtởOxford.Sauđó,ngàilàmộtluậtsưvàlậpgiađìnhvớibàJaneColtcóbốn người con. Ngài dành nhiềuthờigiờchoviệcgiáodụcconcái.Chínhngàilàmộtngườitríthứcvà

làbạncủahàngthứcgiảthờibấygiờnhưLinacre,FishervàErasmus.

Tôma More thăng tiến mauchóng trong sự nghiệp. Ngài làmộtluậtsưnổitiếngvàđượcchọnvàoNghiViệnkhimới22tuổi.Từđó, ngài tiếp tục thăng quan tiếnchứcchođến47tuổi,ngàiđượcsựchúýcủavuaHenryVIIIvàđược

Thánh Tôma More (1478-1535)

chọnlàmQuanChưởngẤnkếvịÐứcHồngYWolsey.

Vào năm 1532, giữa lúc tộtđỉnh danh vọng và sự nghiệp,TômaMore từ chức khi nhà vuanhất định duy trì lập trường củaông về vấn đề hôn nhân và uyquyền tối thượng của Ðức GiáoHoàng.VìvuaHenryVIIImuốnlidịbàCatherineởAragon,làngườikhông sinh được con trai để nốidõivàmuốnđặtcácconngườivợlẽlàmthừakế.TômaMorekhôngđồngývớihànhđộngcủanhàvua,vàcũngkhôngcôngnhậnHenrylàthủlãnhtốicaocủaGiáoHộiAnh,nhưnhàvuađãtựxưngnhằmmụcđíchtáchbiệtkhỏiGiáoHộiRômavà khước từ quyền bính của đứcgiáohoàng.

Tôma More bị tống giam ởNgụcLuânÐôn.Mườilămthángsau, ngài được đưa ra tòa về tộiphản quốc. Trước toà, ngài chobiết là không thể hành động tráivới lương tâm, và cầu chúc cácquan toà rằng“tất cả chúng ta sẽgặp nhau ở đời sau trong hạnhphúcthiênđàngđểđượccứuchuộcđờiđời.”Trênđoạnđầuđài,ngàituyênbốvớiđámđôngrằngngàichết như “một tôi trung của nhàvua--nhưngtrướchếtlàtôitrungcủa Thiên Chúa”. Ngài bị chémđầungày6thángSáunăm1535.

Năm 1935, ngài được ÐứcGiáoHoàngPiôXItuyênxưnglà“VịTửÐạocủaÐứcGiáoHoàng”vàđặtlàmquanthầycủacácluậtgia.

Nguyệt San Diễn Đàn GiáoDân đã nhậnThánhTomasMorelàmThánhBổnMạng.◙

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 9

Từ sáng sớm, Quảngtrường Thánh Phêrô đã

đennghịtdânchúng.Từbaquốcgia, từngngàngiáodân tập trungvềđây.Trướckia,họkhôngquenbiết nhau, nhưng giờ phút nàyhọ chào nhau, bắt tay nhau, vuicườivớinhau,vì trong thâm tâmhọ cùng một cảm nghĩ: tự hàovì tấm gương anh dũng, trungkiên, thành tín của tổ tiên mình.

Đúng chương trình, 8 giờ 30ngày 19-6-1988, ĐứcThánhChaGioanPhaolôĐệNhịvàđoàntháptùng(28HồngY,Giámmục,Linhmục)mặcđại phụcmàuđỏđồngtế, từ trong Vương cung ThánhđườngThánhPhêrôtiếnraquảngtrườngvĩđại,giữamuôn vàn tiếngvỗ tay.ĐứcGioanPhaolôIIluônluôngiơtaychàođónvàchúclành.CađoànSistina của TòaThánh hát KinhNhập lễ bằng Langữ.Trước đó,CađoànTổnghợpVNtừMĩquađãhátbàiNgày Vinh Thắngcủa Lm. NgôDuyLinh, rồi trongthánh lễ bài CaKhúcTrầmHươngcủaDaoKim,cuốilễ bài Tiếng NhạcOaiHùng củaHảiLinh. Những bảnnhạcnàyvangdộihômấyởgiữaThủđôGiáoHộicómộtýnghĩađặc biệt, vì được hát bằng tiếngViệt,tiếngnướcta.

Một sự kiện kì lạ là thánh lễđangcửhànhđẹpđẽtrangnghiêmthìtựnhiênbầutrờithayđổi.Mộtvàicơnmâyđennghịttừđâukéo

tới và mưa bắt đầu nhỏ giọt. Từtrong thánh đường, người ta đãkhiênglọngrađểchephủbànthờ.Cảngàncontim,nhấtlàgiáodân

VN, như thể đãbị ngừng đập,tấtcảtrămngườinhư một, thầmthĩkêuvan:LậyChúa, cả GiáoHội chúng con,từ ba bốn trămnăm, đã mongchờ ngày hômnay và mongđược trông thấyngày này huyhoàngtrọngthể,xin Chúa cấtmọi trởngại,đểdanhChúađượcthể hiệnnơi cácThánh Tử Đạochúng con! Quảthật, đám mây

đensaumấyphútđãbịluồnggióthổiđixa,vàtrờithanhquanglạixuấthiệnnhưtrước.

Lễ nghi phonh thánh bắt đầusauKinhThươngXót.ĐứcHồngYPalazzini,BộtrưởngBộPhongThánh,cùngvớiluậtsưcủaBộvà

3Cáo thỉnhviênViệt, Pháp,TâyBan Nha ra trước bàn thờ chínhthứcxinĐứcThánhChacửhànhđại lễ.Toàn thểcử tọa, theo lệnhviên chức nghi lễ, đều quỳ hátKinh Cầu Các Thánh, xin sự trợgiúp của Thần Thánh trên trờitrướckhinghetuyênxưng117VịThánhmới.

SauđóĐứcHồngYPalazzinitrởlạitrướcbànthờvàtuyênđọc:

Kính thưa Đức Thánh Cha, Giáo Hội là Mẹ, xin Đức Thánh Cha ghi tên các vị sau đây:

Chân Phúc Anrê Dũng lạc, Linh mục,

Tôma Thiện và Emmanuelê Phụng, Giáo dân.

Girolamô Hermosilla và Valentinô Berrio – Ochoa, hai Giám mục Đa Minh và 6 Giám mục khác,

Teophan Vénard, Linh mục Hội Thừa Sai Ba Lê, và 105 Bạn Tử Đạo Việt Nam, vào sổ bộ Các Thánh và được các giáo hữu kêu cầu bằng danh xưng Hiển Thánh.

Kính thưa Đức Thánh Cha

Trên mảnh đất gieo nhiều hạt giống đẫm máu, mảnh đất đó càng phát sinh nhiều Vị Tử Đạo, và rồi

Kỷ niệm 25 năm LỄ PHONG THÁNH 117 VỊ TỬ ĐẠO VIỆT NAM

Trích bài tường thuật của Đức Ông Vinh-sơn Trần Ngọc ThụCáo Thỉnh Viên vụ án phong thánh

Đức GH Gioan Phaolô II tuyên xưng phong thánh cho cáv vị tử đạo

10 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

hạt giống đó sẽ kết thành mùa lúa vàng cho Giáo Hội. Các Thánh Tử Đạo chết đi càng là chứng nhân cho Chúa Kitô hơn là lúc còn bình sinh. Ngày nay các ngài vẫn còn đang nói, vẫn còn giảng thuyết. Miệng lưỡi tuy im bặt, nhưng bao nhiêu sự việc còn đang vang dội sâu xa.

Lời suy niệm trên đây của Thánh Augustinô áp dụng trong niên lịch phụng vụ Ngày 19 Tháng 6, lễ kính hai Thánh Gervasiô và Protasiô, tử đạo Thành Milan, hôm nay có thể trưng lại vì rất thích hợp với niên hiệu và lễ nghi, để tôn vinh 117 Vị Thánh khác cũng là huynh đệ trong Đức Tin và trong tử nạn: trước đây, suốt thời gian từ 1745 tới 1862, đã hi sinh tính mạng tại Việt Nam trong vùng Đông Nam Á châu, hồi đó gọi là Tonkin, An Nam và Cocincina. Máu của các ngài, cũng như máu của từng ngàn anh chị em khác, hôm nay đã kết thành mùa luá vàng cho Giáo Hội Việt Nam.

Là cha mẹ trong Đức Tin, 8 Vị Giám mục Pháp và Tây ban Nha đã sinh các vị khác trong Chúa Kitô, y như lời Thánh kinh (1Cr.4,15), các vị đã là nhân chứng xứng đáng theo lời mình rao giảng bằng khổ hình, bằng Thập giá, và theo gương Chúa Kitô, vị mục tử tối cao nhân hậu, các ngài thật là gương mẫu cho đoàn chiên (1Ph.5).

50 linh mục, 13 Âu châu, 37 VN, cùng đứng trong hàng ngũ chăn chiên thuyết giảng lời Chúa và cùng chịu xiềng xích lao tù, đã lấy xương máu để hoàn tất nghĩa vụ thi hành các bí tích, đúng là những cộng tác viên của hàng Giám mục (LG, số 28), tức là những người phân phát máu Con Chiên vô tội, cũng là máu

đã thánh hoá bản thân các ngài. Sau hết, 59 giáo dân thuộc nhiều tầng lớp xã hội, hầu hết là những gia trương, một số là thầy giảng giáo lí, hồi xưa trong các gia đình, trong các cộng đoàn đã sống tốt lành, đã là những chứng nhân cho Bí tích Thanh tẩy bằng nước, bằng Thánh Linh và bằng lửa (Mt.3,11). Kính thưa Đức Thánh Cha,

Con số 117 vị này sắp được Đức Thánh Cha nghị quyết đưa lên hàng danh dự và được tôn phong phẩm hàm Các Thánh Tử Đạo, được toàn thể Giáo Hội tôn kính. Với các ngài, cũng như với con cháu các ngài, giờ đây văng vẳng dội lại lới Thánh Phêrô khuyên nhủ: Nếu ai trong anh em phải chịu khổ hình, vì mình là Kitô hữu, thì đừng có xấu hổ thẹn thùng, nhưng phải hiên ngang tôn vinh Thiên Chúa vì danh hiệu đó (1Ph.4,16).

Trong quảng trường linh thiêng này, bên cạnh mồ vị Tiên chủ các Thánh Tông đồ đang hiện diện hơn 8 ngàn giáo dân Việt Nam từ khắp năm châu bốn bể tập trung về đây, họ như đang cầm cành thiên tuế ngước mắt nhìn lên các vị đồng hương tiên tổ sắp đón nhận vòng hoa chiến thắng dành cho các vĩ nhân anh tài. Chung quanh họ còn có gần 10 ngàn giáo dân tây Ban Nha và hơn 3 ngàn giáo dân Pháp. Tất cả là anh em kết nghĩa trong Chúa Kitô, cũng như giáo dân hai quốc gia này là anh em của những vị Thừa sai hồi xưa đã mang danh Chúa Giesu có thần lực cứu vớt nhân loại (Cv.4,12) rao giảng trên khắp lãnh thổ xa xăm Việt Nam. Trong số đó, có những người con của Thánh Đa Minh, 34 vị vừa Tây Ban Nha vừa

VN hồi xưa đã nhập Dòng Anh Em Thuyết Giáo theo đúng danh xưng của họ. Ngoài ra, còn có 10 thành viên của Hội Thừa Sai Ba Lê

Trên những địa hạt hồi xưa được trao phó cho hai hội dòng thừa sai nói trên, từ năm 1960 đã thành lập 25 giáo phận. Số người Công Giáo hiện nay xấp xỉ 7 triệu giáo dân. Tất cả cộng đoàn này, trong cũng như ngoài nước, đang tiến bước hùng mạnh, sát cánh bên nhau, họ phấn khơi đi về Tổ quốc trường sinh vĩnh cửu. Là vì họ xác tín vào lời giáo huấn của Thánh Phaolô: Từ nay được cả khối chứng nhân đông đảo như thế nâng đỡ, họ kiên trì chấp nhận cuộc thi đua đã bắt đầu. Từ nay nhìn lên Chúa Giêsu, vị tiên phong ban phát Đức Tin hoàn hảo, thay vì hương niềm hoan lạc vẫn có, Ngài đã giang tay ôm lấy Thánh Giá và hiện giờ đang ngự bên hữu Tòa Thiên Chúa (Heb,12,1-2).

ĐứcHồngYvừađọcxonglờithỉnh nguyện, và Kinh Cầu CácThánhvừachấmdứt,toànthểdânchúng đứng lên hợp ý với ĐứcThánh Cha, ngài kết thúc KinhCầuCácThánhbằng lời nguyện:LậyChúanhântừ,xinnghelờidânChúacầuxinvàxinchiếudọiánhsángcủaThầnLinhChúavàotâmtrí chúng con, để việc phụng thờcùachúngconlàmđẹplòngChúavà choGiáoHội được thêmpháttriển.NhờĐứcKitôChúa chúngcon.Amen.

ToànthểcộngđoàndânChúavẫn đứng nghiêm chỉnh. ĐứcThánh Cha lại ngồi trên ngai vàlong trọng đọc công thức phongthánh:

Để tôn vinh Thiên Chúa Ba Ngôi chí thánh, để phát huy đức

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 11

tin Công Giáo và củng cố đời sống Kitô hữu, với quyền lực của Chúa Giêsu Kitô Chúa chúng ta, của hai Thánh Tông đồ Phêrô, Phaolô và của riêng tôi, sau khi đã suy nghĩ chin chắn, cũng như đã nhiều lần cầu xin ơn trợ giúp của Thiên Chúa, đã tham khảo ý kiến của nhiều Chư huynh Giám mục, tôi quyết định tuyên bố:

Các Chân Phúc: Anrê Dũng Lạc, Linh mục,

Tôma Thiện và Emmanuelê Phụng, Giáo dân,

Girolamô Hermosilla và Valentinô Berriô – Ochoa, hai Giám mục Dòng Đa Minh và 6 Giám mục khác,

Têophan Vénard, linh mục Hội Thừa Sai Ba lê và 105 Bạn Tử Đạo Việt Nam. là những Vị Thánh và các ngài được liệt kê vào sổ các Thánh. Tôi cũng quyết định rằng giáo hữu trong toàn thể Giáo Hội sốt sắng mừng kính các Ngài như các Thánh Tử Đạo. Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen.

Từ trên cao mặt tiền VươngCungThánhđườngThánhPhêrô,mộtbứctranhthậtlớn,dài4thước,rộng3thước20,đãhọađủsố117ThánhTửĐạo, từ từđượcmởragiữa muôn vàn tiếng vỗ tay hòvang.ĐạiphongcầmcủaCađoànSistinacửbàinhạcrộnrãcangợivà tri ân Thiên Chúa. Từ QuảngtrườngThánhPhêrô,lễnghiphongthánhđượctiếpvậntrựctiếpvềViệtNam.ĐàiVôtuyếnTruyềnthanhTruyềnhìnhcủaChínhphủÝ,liêntụctrong3tiếngđồnghồ,đãtườngthuậttấtcảnghilễđikhắplãnhthổnướcÝ.Nhiều người trong đoàngiáodânViệtNam,nhấtlàcáccụgià, đã xúc động và rút khăn launướcmắt,vìcảmthấyvinhhạnh,

sungsướngđượclàconcháucácvịanhhùng.TrongsuốtthờigianlưulạiRoma,ChúaQuanPhòngcũngđãbanơnlành,gìngiữhơn8ngàngiáodânViệtNam,khôngmộtaiđauốmhaybịtainạnnào;aicũngtươi cười, vui vẻ và phấn khởi

KếtPhần chúng tôi, trong tư thế

Cáo thỉnh viên Vụ Án PhongThánh, sau khi hồi tưởng lại: - Việc được ủy nhiệm làm Cáothỉnh viên từ ĐHY Giuse TrịnhVăn căn, Chủ tịch HĐGMVN, -Việchoàntấtcáctàiliệucầnthiếtvà việc chuyển giao mọi tài liệulên Bộ Phong Thánh với đầy đủcácthủtụctheoGiáoluật,

-Việc được CơMậtViện bỏphiếu“Thuận”vàviệcđượcĐứcGiáo Hoàng, với thẩm quyền tốicao,châuphê,

-ViệcđượcChúaQuanPhòng,cuốicùng,đãchophươngtiệntàichánhđểtrangtrảichiphítổchứcngàyđạilễ,

Chúng tôi đi đến kết luậnnghiêm chỉnh và thành tín rằng:Thiên Chúa muốn cho các ChânPhúcTửĐạoViệtNamđượcvinhdanhtrongthờiđạinày,chứkhôngphảithờiđạinàokhác

Thậtvậy,từtrờicaothămthẳm,từngànngàyxaxưa,cũngnhưmỗingày thường xuyên hiện tại, tấmgươngcantrườnghisinhcủacáctiềnnhântửđạoVNvínhưnhữngngọnđènhảiđăngvĩnhviễn,vượtkhônggianvàthờigian, tỏasángtrênkhắpcácnẻođườngđấtnướcViệtNam

Gươngsángvềsựcan trường

và lònghi sinhcủacác tiềnnhânTửĐạoVNđãsoichiếutới:

-CácTòaGiámmục,nơiđây,phầnđôngcácvịchủchăn, trongmộtquákhứchưaxa,đãbịquảnthúctạigia,khôngcóthểđikinhlí,thămhỏicácgiáođoàntronggiáophậncủamình.Nhưngcácvịđãlànhữngtảngđásắtkiêncố,dùchosóngbiểncóđậpmạnh,gầmthét,cácngàivẫntrungkiênbềnvững.

-Cácxứđạo,nơiđây,cáclinhmục,lànhữngđànemtrongdònggiốngDũngLạc,LêbảoTịnh,đêmngàyvẫnkiêncườngtrongphậnsựphụcvụdânChúa.

- Các tu viện, thuộc đủ mọimàu áo và đường lối tu hành (vìthờicuộc,đôikhiphảiđãđơngiảnhóa tu phục), nhưng tất cả vẫnquyếttâmđónggóptíchcựctrongcôngcuộctruyềngiáovàphụcvụđồngbào.

- Các gia đình Công Giáo,trong khí phách con cháu cácThánhTửĐạo anh dũng, đã duytrìbàn thờtrongnhà, tốisớmtậphọp kinh nguyện, xin ơn kiên trìtrongđờisốngđứcTin,Cậy,Mếnvàtrởthànhnhữngcôngdânlươngthiện.HọlànhữngngườiđãlấytêncácThánhTửĐạođểđặtchochínhmình,choconcáimình,vớihoàibãolàtiếptụcbảotồncáinềngiáodụclinhthiêngđạođứcvàtruyềnthốngcaođẹpcủanhữnganhhùngEmmanuelLêVănPhụng,nhữngTômaTrầnVănThiện, những bàhiềnmẫuLêThịThành.◙

Roma 1988

Vinh-sơn Trần Ngọc Thụ

12 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

NHỮNG HÌNH ẢNH MỪNG 25 NĂM LỄ PHONG THÁNH CÁC ĐẤNG TỬ ĐẠO VN

TẠI SỞ KIỆN, TỔNG GIÁO PHẬN HÀ NỘI

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 13

Kỷ Niệm 25 Năm Ngày Phong Thánhtại Giáo phận Orange, California

Cuộc rước cungnghinh vàThánhLễ đại tràomừngkính 117 vịThánhTửĐạoViệtNamđể kỷniệm ngày phong thánh tại La mã bởi Đức cố Chân Phước Gioan Phaolô II đã long trọng

được cử hành tại Cộng Đồng Công Giáo VN. Giáo Phận Orange, California ngày 15 tháng 6 năm2013dưới sự chủ tế củaĐứcGiámMụcGiáoPhận.Thamdự có cácLinhMục,TuSỹ, cácĐoànThểvàđôngđảoGiáoDân.Dướiđây làmột sốhìnhảnhquaốngkínhcủanhiếpảnhgiaWilliamNguyễn.

14 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Kitôgiáotựbảnchấtlàmộttôngiáonhậpthểvànhập

thế.TheogiáohuấncủaĐứcKitô,GiáoHội không thể đứng bên lềlịch sử hay ngoài trần gian, màcũng chẳng có thể đồng hóa vớibất cứmột chế độ chính trị,mộthệthốngkinhtếhaymộtnềnvănhóanào.Nhưngsuốtdọchơn2000nămlịchsử,Kitôgiáođãgiớithiệunhiềucáchthể sống, hình thức diễn tảvà mô hình Giáo Hội khácnhau. Có thể nói mỗi môhình làmột cố gắng cụ thểcủa người tín hữu để thểhiệnchươngtrìnhcủaThiênChúa,trongnhữngbốicảnhvăn hoá, chính trị, xã hộikinhtếnhấtđịnhnàođó.Từcácmôhìnhnàysẽnẩysinhnhững khác biệt trong lãnhvựcthầnhọcvàmụcvụ,cũngnhưcơcấutổchứcvàtươngquan với xã hội trần thế.

Nhữngdòngdướiđâylàmột vài nét sơ thảo vềmốitương quan giữa Giáo Hội CôngGiáovàNhànướctạiViệtNamtừgiữathếkỷXXđếnnay.

I.Giáo Hội mở cửa ra thế giới

Chủtrương“canhtânvàthíchnghi”nóichungvàđườnghướngđốithoạivớithờiđạinóiriêngđãkhaimởmộtgiaiđoạnmới trongtương quan giữa Giáo Hội CôngGiáovới thực tại trần thế.Tất cảđược khơi nguồn nhờ một conngười đặc biệt: Đức chân phướcGioanXXIII.Sautriềuđạidàicủađức Piô XII, một số người nghĩrằng Đức Gioan XXIII sẽ chỉ làmộtgiáochủ“tạmthời”vàkhônggây nhiều chuyện cho giáo triều.Nàongờngày25thánggiêngnăm1959,nghĩalàchỉgần90ngàysau

khi đảm nhận trọng trách kế vịthánhPhêrô,vị“giáochủchuyểntiếp78tuổi”nàyđãbấtngờcôngbốmộtquyếtđịnhquantrọng:triệutập Công đồngVatican II. Quyếtđịnh này gây ngạc nhiên cho rấtnhiều người, đặc biệt là HồngYđoàn.[1]

Bấtchấpmọichướngngạivật.Đức Gioan XXIII luôn lạc quanvàtintưởng,nhấtquyếtthựchiệncôngcuộccanhtânvàcảitổGiáoHội.Trongbàigiảngngàykhaimạcsứvụ, ngài đãbộc lộ “quyết tâmđảmnhậnmộtcáchnghiêmchỉnhsứvụgiámmụcRoma,giámmụccủamộtGiáoHộiđịaphương,anhemcủatấtcảgiámmụchoànvũ”.NgàiýthứcsâuxalàGiáoHộilúc

đóquáxalạvớiconngườivàthếgiớihiệnđại.Nhiềudântộc và nhiều vùng văn hóađangởngoài tầmnhìncũngnhưtầmngắmcủagiáotriều.Ngài đặc biệt quan tâm đếncácGiáoHộivàcáctôngiáongoài Công Giáo, các nướcđangpháttriển,cũngnhưcácnướccựuthuộcđịa.

TrongdiễnvănkhaimạcCôngđồngngày11tháng10năm1962,ngàiyêu cầu cácKitôhữucầncanđảmvàsángsuốt khám phá sự hiện diệnnhiệm mầu của Đấng Quanphònggiữanhữngthăngtrầmvàbiếnđổi củaxãhộinhânloại. Theo ngài, nếu trongquá khứ, Giáo Hội không

ngừngchốnglạinhữngsailầmvà“đãthườngxuyênkhắtkhekếtánchúng.Hômnay,HiềnthêcủaĐứcKitô thích sửdụngphương thuốccủalòngtừbinhânhậuhơnlàbiệnpháphàkhắc.GiáoHộinghĩrằngsẽtrảlờitốthơnchonhữngnhữngnhucầucủathờiđạibằngcáchlàmsáng tỏcácgiá trịphongphúnơiđạolýcủamìnhhơnlàkếtán”.[2]

Khi bếmạc khóa I củaCôngđồng, ngài đã long trọng lặp lạimột lần nữa ước vọng thâm sâucủangài:“Côngđồngsẽđíchthựclà “lễ Hiện Xuống mới’”, làmchoGiáoHộiđượctriểnnởtrongnguồnnănglựcnộitạivàmởrộngra tất cả mọi lãnh vực của hoạtđộngnhânloại”.[3]

Tương quan giữa Giáo Hội và Nhà nước tại Việt Nam

GM Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp n

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 15

Ngày 11.4.1963, Đức GioanXXIII công bố thông điệp “Hoàbình trên trái đất”. Đây là thôngđiệpđầutiênkhôngnhữnggửiđếncácgiámmụcvàngườiCôngGiáo,màcòngửiđếntấtcả“nhữngngườithànhtâmthiệnchí”,trongmộtthếgiới đa văn hóa và đa tôn giáo.Thôngđiệpmởđầuvớixáctíntâmlinh:“Hòabìnhtrênthếgiới,ướcnguyện thâm sâu của tất cả nhânloạitrảidàiquađờilịchsử,chỉcóthểthiếtlậpvàcủngcốkhingườita nghiêm chỉnh tôn trọng trật tựthiếtđịnhbởiThiênChúa”.[4]

Ở giai đoạn chiến tranh lạnhđó, người ta vẫn nghĩ rằng “hòabìnhchỉcóthểthựchiệnđượcdựatrênsựquânbìnhvềvũtrang”.Đốivới thông điệp, chính cái “lôgícchạy đua vũ trang” sẽ đẩy nhânloạivàongõcụt “đau thương tànkhốc”.Vì vậy,ĐứcGioanXXIIIkêugọinhânloại“khẩncấpngưngcáccuộcchạyđuavũtrang,vàcácnướchiệnđangsởhữuvõkhícầngiải trừbinhbịvàhủybỏvõkhínguyên tử”.[5] Nhưng nhân loạichỉthựcsựgiảitrừvũkhínày,khithựchiệnđược“cuộcgiảigiớitoàndiện, nghĩa làmột cuộc giải giớitrong tâm hồn”. Nói rõ hơn cầnthaythếquanniệmvề“xâydựnghòabìnhdựatrênsựquânbìnhvũkhíđểxâydựnghòabìnhdựatrênlòngtintưởnglẫnnhau”.[6]

Mối tương quan giữa ngườiCôngGiáovớinhữngngườithuộccácýthứchệvàcáctôngiáokháccũngđượccảithiệnmộtcáchđặcbiệtnhờtháiđộngônsứcủaĐứcGioan XXIII. Thông điệp “Hòabình trên thế giới” đề nghị chấmdứt“giaiđoạnđốiđầu,thùhận”đểkhaimởcuộcđốithoạigiữaCôngGiáovớiCộngsản.Nơithôngđiệp,chúng ta tìm gặp hai biện phân

quantrọngvềlýthuyết,mangtínhkhaimở và định hướng cho hoạtđộngchínhtrị–xãhộicủangườiCôngGiáo:

Nguyên tắc thứ nhất, đòi hỏiphảibiệnphânsángsuốt“giữasailầmvớingườisailầm(…).Bởivì,mặcdùsailầm,conngườikhôngphải vì thế bị tước bỏ điều kiệnlàmngười,vàcũngchẳngbaogiờtựđộngbịtướcmấtphẩmgiáconngười”[7].

Nguyên tắc thứ hai là biệnphânsángsuốtgiữalýthuyếttriếthọcvớicáctràolưulịchsửtronglãnhvựcchínhtrị–xãhội.Thôngđiệpviết:“Cũngrấtcầnthiếtphânbiệtgiữacáclýthuyếttriếthọcsailầmvềbảntính,nguồngốc,cùngđíchcủathếgiớivàconngườivớinhững trào lưukinh tếvàxãhội,vănhóahoặcchínhtrị,mặcdùcáctràolưunàybắtnguồnvàgợihứngtừcáclýthuyếttriếthọcnóitrên.

Một học thuyết khi đã đượckiếntạovàxácđịnhthìkhôngcònthayđổinữa.Tráilại,cáctràolưunói trên,vìphát triểngiữanhữngđiều kiện đổi thay, do đó đươngnhiên lệ thuộc vào sự biến thiênkhôngngừng.Ngoài ra, ai có thểphủ nhận rằng trongmức độmàcáctràolưunàycốgắngthíchứngvớitiếngnóicủalýtrívàphảnánhmộtcáchtrungthựcnguyệnvọngchínhđángcủaconngười,có thểchứađựngnhữngyếu tố tíchcựcđángđượcchấpnhận?”.[8]

CôngđồngVaticanIIcốgắngthể hiện đường hướng đối thoạinàyquahiếnchế“GiáoHộitrongthếgiớihômnay”.DướiánhsángTin Mừng, Công đồng đặc biệttìm hiểu “thuyết vô thần” và coiđó là “một trong những sự kiệnquan trọng nhất ở thời đại chúng

ta”.TheoCôngđồng“vôthầnhiệnđại”làmộthiệntượngphứctạpvàđa dạng: “Có người minh nhiênphủnhậnThiênChúa,cóngườilạinghĩrằngconngườikhôngthểquảquyết gì về Thiên Chúa. Một sốngườikháctrìnhbàyvấnđềThiênChúa theo cách thức làm cho nónhưmấthẳnýnghĩa.Nhiềungườiđãvượtquágiớihạnkhoahọcthựcnghiệmđểchủtrươngrằngchỉduylýluậnkhoahọcgiảithíchtấtcả,hoặc trái lại, cho rằng không cóchânlýnàolàtuyệtđối.Cóngườilạiquáđềcaoconngườiđếnnỗilàmchoniềmtinnơiconngườitrởnên vô nghĩa, hình như họmuốnđề cao con người hơn là chối từThiên Chúa. Một số khác tự vẽlênmộthìnhảnhvềThiênChúa,để rồiĐấngmàhọbácbỏ chẳngliênhệgìvớiThiênChúacủaTinMừng… Chủ nghĩa vô thần nóichung không phát sinh do mộtnguyên nhân duy nhất, nhưng donhiềunguyênnhân,trongđóphảikể đến phản kháng chống lại cáctôngiáo,vàđặcbiệtởmộtvàinơi,phêphánchínhKitôgiáo.Vìthế,cáctínhữucóthểchịuphầntráchnhiệmkhôngnhỏ trongviệckhaisinhvôthần,hoặcbởisaolãngviệcgiáodụcđứctin,hoặctrìnhbàysailạcvềgiáolý,hoặcdonhữngthiếusóttrongđờisốngtôngiáo,luânlývàxãhội”.[9]

Khi phân tích vô thần có hệthống, Công đồng đặc biệt để ýđếnchủnghĩaCộngsản:“Trongsốnhữnghìnhthứcvôthầnhiệnnay,người ta không thế bỏ qua hìnhthứcvôthầnnhằmgiảiphóngconngười,nhấtlàvềphươngdiệnkinhtếvàxãhội.Hìnhthứcvôthầnnàychorằngtôngiáo,tựbảnchất,cảntrởcôngcuộcgiảiphóngnóitrên,bởivìkhihướngtâmtríconngười

16 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

vềniềmhyvọngởcuộcsốngvịlaivàhãohuyền,tôngiáođãlàmchohọxaolãngviệcxâydựngxãhộitrần thế.Dođó,khinhữngngườichủ trương lý thuyết vô thầnnàynắmquyền,họsẽkịch liệtchốnglại tôn giáo, sử dụng tất cả mọithứ áp lực của công quyền, đặcbiệttronglãnhvựcgiáodụcthanhthiếuniên,để truyềnbá lý thuyếtvôthần”.[10]

Trung thành với Thiên Chúacũng như với con người, Côngđồngkhôngthểkhôngtiếptụclênánchủnghĩavôthầnvớitấtcảsựcương quyết, như đã từng lên ántrước đây.[11] Nhưng đồng thờiCôngđồngtha thiếtkêumờimọingười,cótínngưỡnghayvôthần,phải cộng tác với nhau để xâydựngmộtthếgiớitiếnbộvànhânbảnhơn.Đặcbiệt,đốivớicáctínhữu,Côngđồngnhắclạirằngcầnphải “tôn trọng và yêu thươngngaycảnhữngngườikhôngcùngcảmnghĩhoặcđườnghướnghànhđộngvớichúngta tronglãnhvựcxãhội,chínhtrịhaytôngiáonữa.Thựcvậy, càng cố gắng tìmhiểucảm nghĩ của họ với nhân ái vàyêuthương,chúngtacàngdễdàngđểthiếtlậpmộtcuộcđốithoạivớihọ”.[12]

SaukhilặplạibiệnphânlịchsửcủaĐứcGioanXXIIIvàápdụngvàocáctràolưulịchsửnóichungvà trào lưuxãhộinói riêng.ĐứcPhaolôVI yêu cầu các Kitô hữucần cómột nhận định sáng suốt,bởivìdướidanhxưngtràolưuxãhội chứa đựng nhiều phong tràovàmô hình xã hội rất khác biệt.Chủ nghĩaMác làmột trong cácdạng thức của phong trào xã hộivàngaytronglòngchủnghĩaMáccũngcónhiềukhuynhhướnghayphe nhóm khác nhau. Trên thực

tế,cóngườicoichủnghĩaMáclàmộtchủ trương triệtđểđấu tranhgiaicấp;cóngườilạinhìnnónhưmộthìnhthức“dânchủtậptrung”,dướiquyềnlãnhđạocủamộtĐảngduynhất;mộtsốngườiđềcaochủnghĩaMácnhưmộtphươngphápphântíchxãhộicókhảnăngđưaramộtphêpháncótínhkhoahọcvềthựctrạngxãhội;nhiềungườikháclạiquanniệmchủnghĩaMácnhưmộtý thứchệvô thần, xâydựngtrênchủnghĩaduyvật lịch sửvàphủnhậnmọichiềukíchsiêuviệt.

Vàogiaiđoạnđó,mộtsốngườiCôngGiáodấnthântronglãnhvựcxãhội thườngđềcaogiátrịphântíchcủachủnghĩaMácvàchorằngcóthểtáchrờiphươngphápphântíchxãhộinàykhỏinhữngyếutốcấu trúc khác, như quan niệmvềcon người, chủ trương vô thần,đấu tranh giai cấp…Đức PhaolôVIsángsuốtcảnhbáo:“Nếutrongchủ nghĩa Mác hiện thực có thểphânbiệtcácchiềukíchkhácnhauđó,nhữngchiềukíchđangđặt racho cácKitô hữu nhiều nghi vấnđểsuynghĩvàhànhđộng,thìquảlà ảo tưởng và nguy hiểm lãngquênmốitươngquanchặtchẽnốikếtchungvớinhau”.[13]

Nói chung, cuộc canh tân vàthíchnghicủaVaticanIIđãkhaimởmộtmùaxuânchoGiáoHộiCôngGiáo,đồng thờiđã tháogỡnhiềurào cản trong hoạt động chunggiữangườiCôngGiáovớinhữngngườithuộccáctôngiáovàýthứchệkhác.GiáoHộiCôngGiáotíchcựcdấnthânvàoconđuờngphụcvụvừamangtínhTinMừng,vừathấmđượmtìnhngười.Ngoại trừmột sốnhỏGiáoHộiđịaphươngvẫnluyếntiếccơchếcũ,đạiđasốcácGiáoHộiđãhăngháidấnthânxâydựngmộtthếgiớicôngbằng,

pháttriển,nhânáivàanhòahơn.

Đây cũng cũng là giai đoạnnăngđộngvànhiềusángkiếnnhấttronglãnhvựctưtưởng,vớinhiềucuộc gặp gỡ, đối thoại, tọa đàm,hộinghịgiữaCôngGiáovớiCộngsản.[14]Nhữngcuộcđốithoạinàynhưthổithêmsinhkhívàomộtsốhoạt động chung nhằm kiến tạohòa bình và tranh đấu cho côngbằngxãhộivàocuốithậpniên60vàđầuthậpniên70.Nhưngchẳngbaolâunhữngkhókhănậptớivàniềm lạc quan ban đầu giảm dầntheonămtháng.Theonhiềuchuyênviên,đểcuộcđốithoạinàythựcsựtriển nở, cần thiếtmột “canh tân&thíchnghi”kháctronglòngcácphongtràoCộngsảnthếgiới.Chodù đã chuyển từ một “stalinismecứng rắn” sang một “stalinismeônhòa”,cácĐảngCộngsảncầmquyềnởgiaiđoạnđóvẫnquágiáođiều, độc tài, khép kín. Chính vìvậy, những cuộc đối thoại nóitrên cuối cùng cũng chẳng đi tớiđâu, vì chỉ lànhững traođổibênlề giữa các trí thức Công Giáocấp tiếnvớicác trí thức tânmác-xít haymác-xít phi truyền thống. II. Biến chuyển về nhận thức nơi người Công Giáo Việt Nam

Do vòng xoáy của lịch sử vàđiềukiệnnghiệtngãcủathờicuộc,nhiềulầntrongquákhứmốitươngquangiữaGiáoHộivàNhànướcởViệtNamđã rơivào tình trạngbế tắc,căng thẳng,xungđột,bạođộng…ĐôilúcngườiCôngGiáoViệtNamhầu như không còn cơhộiđểchọncái tốthơn,màđànhphải chọn cái ít xấu hơn giữanhững giải pháp nghiệt ngã. Cónhững lầnhoàncảnhcũngkhôngcho phép người Công Giáo đảmnhậnđồng thờivai trò“côngdân

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 17

tốt” và “CôngGiáo tốt”,mà hầunhư bó buộc phải chọn lựa mộttronghai.Vớiướcnguyện“ôncốtri tân”, chúng ta cùngnhaunhìnlạimộtcáchsơlượcvấnđềphứctạpnày.

Ngày 7 tháng 5 năm 1954.Điện Biên Phủ thất thủ và giấcmộng bá chủ của thực dân Pháptanvỡthêthảm.Cùngvớicácđồnbốt cuối cùngcủaPháp, các làngtựtrịCôngGiáocũngtheonhauhạsúng.NhưnghiệpđịnhGenèveđãchiađôiđấtnướcvà lấyvĩ tuyến17làmranhgiớichohaiNhànướcvà hai ý thức hệ đối kháng. Cơnlốc chính trị mới xuất hiện, kéotheo một cuộc di cư vĩ đại chưatừngthấytronglịchsửdântộcViệtNam.Hơnmột triệu ngườiCôngGiáobỏmiềnBắcdicưvàomiềnNamvới2/3số linhmụcvà6/10giámmụcmiềnBắcvĩtuyến17.

Saucuộcdicư,GiáoHộimiềnBắcmấtquánhiềunhânlựcvàsinhlực.Tiếpđến,trongcuộccảicáchruộngđất,đầynướcmắtvàmáu,rất nhiều linhmục, tu sĩ và giáodânbịtùtội,trongkhiđóruộngđấtcủaGiáoHộibịtịchthu.Thếrồi,khinhànướcViệtNamquyếtđịnhxâv dựng Xã hội chủ nghĩa theomô hình LiênXô vàTrung quốcthì các tínđồCôngGiáo càngbịkhinhmiệtvàloạitrừ.NgườiCôngGiáo không những không đượclàmcôngnhânviênNhànước,màcũng chẳng được vào cao đẳnghayđạihọc.Ngaycảviệcthihànhnghĩavụquânsựcũngkhôngđượcphép,màchỉđượclàmdâncôngtảilươngthựcvàđạndượcchochiếntrường. Mãi đến giai đoạn cuốicùng của cuộc chiến tranh chốngMỹ,mớicósựhiệndiệncủathanhniênCôngGiáotrongquânđội.

GiáoHộimiềnBắc trở thànhmộtGiáoHội thầmlặngvàbịcôlập với thế giới bên ngoài, cũngnhưvớiđồngbàovàxãhộichungquanh.CácgiámmụchoàntoànbịcắtđứtmọiliênlạcvớiTòaThánh.ChẳngcógiámmụcnàothamdựCôngđồngVatican IIvàmãiđếnsau năm 1975 các văn kiện củaCôngđồngmớibắtđầuđượcphổbiếnởmiềnBắc.Trongsuốt thờichiếntranhlạnh,Côngđồngchẳngcóảnhhưởnggì trênngườiCôngGiáomiềnBắc.

Giáo Hội miền Nam, trái lại,được tăngnhân lựcvàkhí thếdohàng giáo sĩ và giáo dân di cưthổivào.Chiêubài“bấtcộngđáithiên” (không đội trời chung vớiCộngsản)đượctriệtđểkhaithác.SựhiệndiệncủatổngthốngCôngGiáocànglàmchonhiềungườixáctínnơilítưởngxâydựngmộtViệtNamtiếnbộ,độclập,tựdovàhữuthần.NhiềugiáosĩvàgiáodâncóvịthếquantrọngtrongchínhquyềnmiềnNam.MộtsốlàngCôngGiáodicưđượcxâydựngnhưmộtthứ“pháođàichốngCộng”.

Thưchung1960củacácgiámmụcmiềnNamtiếptụcnóivềvấnđề “Cộng sản vô thần” để giúpngườitínhữu“thấuhiểunónguyhại và nham hiểm đến mức nàotrong việc tiêu diệt đức tin củachúngta”.SaukhikhẳngđịnhgiữahọcthuyếtCôngGiáovàCộngsản“khôngthểđiđôivớinhau”,Thưchung kết luận: “Muốn cho Đạothánh được nguyên vẹn, ngườiCôngGiáophảiphủnhậnlýthuyếtCộngsảnvànhữngápdụngcủanóđếntậncùng”.Đểcủngcốcholậpluậnởtrên,Thưchung1960tríchdẫn nhiều khoản của Thư chung1951.[15]

GiáoHộiCôngGiáođượcưuđãi,cónhiềuảnhhưởngvàmuốngóp phần vào việc tìm một giảipháp choViệtNam.NgườiCôngGiáohăngsaydấnthânvàotấtcảcáclãnhvựcchínhtrị,kinhtế,xãhội, văn hóa, giáo dục, y tế, bácái,từthiện…Nhưngsaucuộcđảochính1963vàcáichếtbithảmcủaba anh emgia đình họNgô,mộtsốngườiđãngỡngàngnhậnracáiảotưởngvàcáigiácủaconđườngđộclập–tựdotheo“môhìnhMỹ”.Saumộtthờigianchaođảovìcuộcđảochính1963,GiáoHộiđãtáilậpmốilươngquanvớinhànướccủaĐệIICộnghòavàtiếptụcủnghộ“chủnghĩaQuốcgia”.Vì thế, cóthểnóiGiáoHộicũngchiasẻphầnnàonhữngưuvàkhuyếtđiểmcủachếđộnày!

Công đồngVatican II, hướngđi củaĐứcGioanXXIII vàĐứcPhaolôVIđãgiúpmộtsốtínhữuCông Giáo miền NamViệt Namthứctỉnhvàthayđổiquanđiểmvềchiếntranhvàhòabình.Xuấthiện“Phong trào Công Giáo” chốngchiến tranh và kêu gọi hòa bình.HọkhôngchấpnhậnchốngCộngsảnbằngbấtcứgiánàovàchođếnngười cuối cùng.Nổi bật nhất lànhững người mệnh danh “CôngGiáo tiến bộ”, gồm cả linh mụclẫn giáo dân, thuộc nhiều phongtràovànhómkhácnhau.Mộtsốsựkiệnnổibậtnhấtcủa“Phongtrào”này là: Lá thư của “Một số linhmụcViệt Nam trước vấn đề hòabìnhcủadântộc”(l .1.1966);việcthànhlập“PhongtràoCôngGiáoxâydựnghòabình”(24.11.1970);ThỉnhnguyệnthưgửiGiáoquyềncủa 10 linh mục Việt Nam và 2linh mục người Mỹ (1.10.1971)yêucầuxétlạitinhthầnThưchung1951,v.v.

18 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

TrongthựctạilịchsửcủagiớiCôngGiáomiềnNamlúcbấygiờ,“Phong trào Công Giáo tiến bộ”chẳngcóảnhhưởngbaonhiêutrênđại chúng. Nhiều người còn chorằnghọảotưởng,ngâythơvàlàmlợi cho Cộng sản hay thuộc loạiCộngsảnnằmvùng.Trênthựctế,các diễn biến sau 1975 hình nhưđã kiểm chứng một số dư luậntrướcđâyvềmộtsốthànhviêncủaphongtràonày.

Nhiềungườiđãnhậnrathếkẹtcủa người Miền Nam nói chungvàgiớiCôngGiáonóiriêngtrướcgọngkìmcủacác thế lựcquốctếvàcơnlốcthờiđại.Mộtmặt,chủnghĩaMáccổđiểnvẫnchủtrương“đấutranhgiaicấp”,“chuyênchínhvôsản”,“duyvậtbiệnchứng”vàcoi “tôn giáo là thuốc phiện”, vìvậynhiềuthànhphầnkháccủadântộctiênthiênbịloạitrừhaybịliệtvào“côngdânhạnghaihayhạngba”.Mặt khác, nhiều vị lãnh đạoở miền Nam vẫn nhất quyết lấycuộc chiến vì lý do ý thức hệ đểbiệnminhchotấtcả.Thêmvàođó,cácthếlựcchínhtrịđãkhéoléolợidụngsựđốikhángnàyđểphụcvụchoýđồriêng.

Trongrấtnhiềutrườnghợp,câunói “giữaQuốcgia vàCộng sán,khôngthểđộitrờichung”hìnhnhưđã trở thànhmột thứnguyên tắc!Đốidiệnvới sựđốikhángnghiệtngã này, hầu như không còn giảipháp thứ ba, chỉ có thể một mấtmộtcònvàhệluậntấtnhiêncủanólàphảichiếnđấuchođểnviênđạncuối cùng.Hòa bình, nếu có, chỉcóthểthựchiệnkhihoàntoàntiêudiệthayđèbẹpđốiphương.[16]

Nguyhiểmnhấtlàcácthếlựcngoạibangđềubiếtkhaithác,lợidụng chiêu bài chốngCộng.Một

số người, vì nhiều lý do, đã trởthànhlựclượnghậuthuẫnchohọ.Nhữngthânphậnấybịhútvàocơnlốc“giốngnhưnhữngchiếclámàgiông bão cuốn lên, tan tác mọingã,rồitựrơixuống”.

Tuy nhiên, cuối cùng quanđiểmcủaVaticanII,củaĐứcGioanXXIIIvànhất làcủaĐứcPhaolôVI đã ảnh hưởng tích cực trênnhậnthứcvàtháiđộcủacácgiámmụcViệtNamđốivớicuộcchiến.Đốidiệnvớicuộcchiếntranhngàycàng tànkhốc tạiViệtNam,ĐứcPhaolô VI tuyên bố, với tư cáchmộtngườilãnhđạotôngiáo,ngàikhôngthểkhônglêntiếng.KểtừlễGiángsinhnăm1964,ngàiđãđưaranhiềuđềnghịvàsángkiếnhòabìnhchoViệtNambằngconđườngthươngthảo.Ngày13.2.1965,ngàigửi thư cho các giám mục ViệtNamđểchiasẻnhữngnỗlựcvậnđộng của ngài cho hòa bìnhViệtNam. Trong cuộc triều yết ngày29.11.1965, ngài cho biết “hằngmong ước cùng cầu nguyện đểđược thấyngàymà tiếng súng sẽimbặtvànềnhòabìnhthựcsựsẽchiếudọitrênđấtnướcViệtNam,trong niềm hân hoan và hòa hợpdântộc”.[17]QuaThôngđiệpMânCôi,ngày15.9.1966,ngài lạikêugọi haimiềnNamBắc chấm dứtchiếntranhvàthươngthuyết.

Hơn thếnữa, ngài đãgửi đặcsứ là TGM Sergio Pignedoli tớiSàiGònđểgặpgỡcácgiámmụcViệtNam từ ngày 30/9 đến ngày6.10.1966nhằmthúcđẩytinhthầnhòa bình và hòa giải. Nhờ cuộcgặpgỡvà traođổi này, cácgiámmụcViệtNamđãhoàn toànhiệpnhất vớiĐứcGiáoHoàng để lặplại lời kêu gọi thiết tha: “NhândanhChúa,xinhãydừnglại.Hãygặp gỡ nhau, hãy đi tới bàn hội

nghị,hãythànhthậtthươngthuyết.Ngay bây giờ hãy giải quyết cácmốibấthòatranhchấp,dùcóphảichịuthiệtthòichútít,vìthếnàorồicũngphảihòagiải,nhưngcólẽvớinhiều tai họa thảmkhốchơn,màhiện nay không ai lường được”.[18]

CũngchínhĐứcPhaolôVIđãtiếpkiếnpháiđoàncủaViệtNamDânchủCộnghòa,doôngXuânThủy dẫn đầu, mà từ chối tiếpkiếnôngNguyễnVănThiệu,tổngthốngViệtNamCộnghòa.SựkiệnnàykhiếnchonhiềungườiờmiềnNamlúcđó rấtngỡngàngvàbấtbìnhvớiVatican.

Nhưng đã bắt đầu hình thànhmột số biến chuyển ngày càngrõ nét trong nhận thức của hànggiáosĩvềchiếntranhvàhòabình.Thông cáo ngày 5.1.1968 đượcxemnhưmộtlờikêugọihòabình,thúc giục ngườiCôngGiáo hànhđộngchohòabình,trướchếtbằngcáchthựcthimộtđờisốngtốtlành,phù hợp với TinMừng, bằng lờicầunguyệnvàbằnghọchỏivềhòabìnhchânchính.Đâycũng là lầnđầutiên,cácgiámmụcmiềnNamnhắcđếnnhàcầmquyềnmiềnBắc:“ChúngtôikhẩnthiếtkêugọithiệnchícủachínhquyềnhaimiềnNamvàBắc,hãycùngnhaukiếntạohòabình.NhândanhThiênChúa,xinhãydừng lại!Hãygặpnhau, hãyđiđếnbànhộinghị,hãythànhthậtthươngthuyết”.[19]

Thư luân lưu 1969, nhân dịpcuộchọpthườngniêncủaHộiđồngGiámmụcmiềnNam,tiếptụcsuytư,nghiêncứuvàthảoluậnvềvấnđề “làm sao góp phần xây dựnghòabình”.TừviễnquanKitôgiáo,các giám mục nhận định: “Hòabìnhphảilàthăngtiếnnhânquyền.

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 19

Hòabình là trật tự trong công lývàkhônngoan,làsựhòahợpcủacộng đồng dân tộc để cùng nhaumưucầucông ích, làkếtquảcủatình thương quảng đại bao dung,xóa bỏ hận thù, là nỗ lực khôngngừngđểcảithiệnđờisốngxãhộivàđemíchchungchomọitầnglớpngườidân”.[20]

Trong Thông cáo tháng 7năm 1971, các giámmục ý thứcrằngViệt Nam đang rơi vào cơnlốccủa lịchsửvàvòngxoáycủacuộc chiến tranh bi thảmdoHoaKỳvàLiênXôlãnhđạo:“CảBắclẫnNam,ViệtNamđangbịgiằngcogiữahaithếlựctranhgiànhảnhhưởng. Người Việt Nam đang lànạn nhân của tình trạng quốc tếchúngtôivừapháchọatrênđây”.Vớitưcáchmụctử,cácgiámmục“muốn cho đất nước này đượctự do, dân chủ, trong đó, mọi tựdo–nhấtlàtựdotôngiáo,tựdotínngưỡng–đượcbảođảmchắcchắn”.[21]

Trong Thư chung ngày3.2.1973,côngbốmộttuầnlễsauHiệpđịnhParisvề“chấmdứtchiếntranh,lậplạihòabìnhởViệtNam”,các giámmục nhắc lại những nỗlựcvậnđộngchohòabìnhcủaĐứcPhaolôVIvàcủaHộiđồngGiámmụcViệtNam,đồngthờicũnglặplạiquanniệmKitôgiáovềmộtnềnhòa bình đích thực. Lại một lầnnữacácgiámmụcmiềnNamtrựctiếpđềcậpđếnchủnghĩaduyvậtvôthần.Cácvịcũngdựđoánrằngtrong tương lai “sẽ diễn ra cuộcxung đột ý thức hệ rút gọn nằmtrongcuộctranhchấpđạiquymôhếtsứcgâycấntrênkhắptoàncầu,giữa hai quan niệm về đời sống:mộtbênlàvôthầnvàduyvậtdướimọihìnhthứcvàmộtbênlàThiênChúa, Đức Kitô, Phúc âm, Giáo

Hội,vớitấtcảnhữnggiátrịthiêngliêngcủaconngười”.[22]

Ngày 10.1.1974, nhân dịp kỷniệm một năm Hiệp định Paris,nhưng đất nước vẫn chìm ngậptrongkhóilửa,cácgiámmụcmiềnNam“thathiếtyêucầuchánhphủhaimiềnNam–Bắc,cùngmộtlượtvàsongphương,trongtìnhthươngdântộc,ngưnghẳnmọihọatđộngchiếntranh(…),traotrảhếttùbinh,quânsựvàdânsự”.ĐốivớichínhphủmiềnNam,cácgiámmụcxin“mộtđàngmởrộngthêmtựdodânchủtrongsinhhoạtchínhtrị,mộtđàngtừbỏđànápđốilậpbằngvõlực(…)ânxávàhủyántấtcảcácchính trịphạm(…)giaohoàn tàisảnlạichonhũngngườibịtịchthu(…),đàngkhác,thẳngtaydiệttrừnhữngtệđoanxãhội,nhấtlànạnthamnhũnghốilộ,vàhếtsứcnângđỡgiớilaođộngkhónghèo”.

Đối với chính phủmiềnBắc,cácgiámmụcxin“banhànhmọitự do dân chủ, nhất là tự do tôngiáo thực sự cho bất cứ tôn giáonào trên đất Bắc”. Riêng đối vớiCôngGiáo, các vị xin “cho giáodân có những điều kiện thuậnlợi để họ thực hiện tín ngưỡngcủamình; cho các linhmục tu sĩđượctựdothihànhsứmệnhmụcvụ của họ; cho tất cả chủng việnđượcmởcửalại(…);chocácĐứcGiámMục,anhemđángkínhcủachúngtôi,đượcnănggặpgỡnhaubànvềgiáo sự,được liên lạcvớichúngtôivànhấtlàđượcliênlạcvớiTòaThánhRoma”.Cuốicùng,cácgiámmụcxintấtcảmọingười“xóabỏnhữnghiềmkhíchbấthòa,sẵnsàngchấpnhậnnhữngdịbiệtvàchánhkiến,sẵnsàngthathứ”.[23]

III. Một biến cố, nhiều ý nghĩa tương phản

Nhữngai theodõi tin tứcđầyđủ sẽdễdàngnhận thấy sốphậncủachếđộSàigònđãđượcquyếtđịnh tạiHộinghịParisvào thángGiêngnăm1973.[24]Tuynhiên,ởmiềnNamViệtNam lúc đó,mộtsốngườihìnhnhưvẫncốômghìniềm hy vọng hão huyền vềmộtgiảiphápchínhtrịhaymộtquyềnlựcvạnnăngnàođócókhảnăngđảongượctìnhthế.Vànóichung,biếncố30/4đãthựcsựgâybànghoàng cho nhiều người ở miềnNam.

Tuy nhiên, khác với cuộc dicư1954,lầnnàykhôngmộtgiámmục nào bỏ giáo phận của mìnhđểditảnranướcngoài.HànggiáophẩmCôngGiáoViệtNamđãnhấtquyếtởlạitrênquêhương.Nhiềugiám mục, linh mục và tu sĩ cóphươngtiệnđểrađi,nhưngđãtừchốiđểđượcđồnghànhvớiđồngbàomình.CácdòngtucũngquyếtđịnhởlạiViệtNamvàkhôngchủtrươngtổchứcditản.

Ngày 1.4.1975, nghĩa là chỉmộttuầnsaukhitiếngsúngimbặttrên thành phố Huế, Tổng giámmụcNguyễnKimĐiềnđãgửichocáctínhữumộtbứctâmthư,vừathấmđậmtinhthầnTinMừng,vừachứa chan tình dân tộc: “Chiếntranhđãchấmdứt trêngiáophậnHuế(…).ChúngtahãycùngnhaucảmtạThiênChúavềhồngânquýgiá này (…)Giờ đây, đã đến lúcchúngtahoanhỉ,sẵnsàngvàhăngsaycộng tácvớimọingười thiệnchí, dưới sự chỉ đạo của chínhquyềncáchmạng,đểxâydựnglạiquêhươngsaubaođổvỡtangtóc,hầuđemlạitựdo,hạnhphúcchođồng bào ruột thịt. Hơn bao giờ

20 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

hết,đây là lúcchúng tacầnđoànkết,yêuthươngvàphụcvụngườikhác(…). Giờ đây, chúng ta hãykhoan dung tha thứmọi lỗi lầm,đừngnghingờ, thùhậnaivàgâysợhãichoai”.[25]

Một tuần sau, ngày 9.4.1975,tạilễramắtcủaỦybanMặttrậnDân tộc Giải phóng thành phốHuế, Tổng giám mục lại bộc lộnhữngcảmnghĩchânthành,thâmthúy,đầyắp tìnhngười lẫnchiềukích tâm linh:“Ởđờinày,khôngcó gì quý hơn mạng sống conngười, không có gì quý hơn độclập tự do. Bao nhiêu mạng sốngconngườiđượcbảotồn,nếuchiếntranhchấmdứtsớmđimộtngày.Chiếntranhđãchấmdứttrênmộtphầnlớnquêhươngchúngta.Độclập hôm nay là một sự thực chocốđôHúê.CòntựdothìMặttrậnDân tộc Giải phóng miền NamViệtNamđã long trọngbảođảmchotoànthểđồngbào,trongđócóquyềntựdotínngưỡngchođồngbàocáctôngiáo.

Mạngsốngcủaconngười,độclập củađấtnước, tựdocủanhânquyền được đảm bảo, như vậyniềmvuimừngcủachúngtôi,củanhữngngườicôngdânCôngGiáoViệtNamyêunước,đượctrọnhảo.Như vậy, đồng bào Công Giáonguyện tíchcựcgópphầnvới tấtcảđồngbàoruộtthịtđểcùngvớiMặt trậnDân tộcGiảiphóngxâydựngmộtxãhộiđầytìnhthương,tự do, dân chủ, thịnh vượng, hòabình,trongđóchúngtôiđượcchutoànbảnphậnđốivớiTổquốcvàđốivớiThiênChúa”.

Rấttiếc,nhữngkhókhăn,hiểulầmvàtháiđộgiáođiều,kỳthịtôngiáo…hầu như cắt đứtmọi nhịpcầu đối thoại.[26]Chỉ một thời

gian sau, những căng thẳng, khókhănvàxungđộtđãhiệnrõtrongcuộc sống. Trong cuộc họp doUBMTTQ-VNBìnhTrị Thiên tổchứcngày15tháng4(vềvụPhậtgiáoẤnQuang)vàngày22.4.1977đểgópývớibáocáoĐạihộiĐảngbộBìnhTrịThiên,TổnggiámmụcNguyễnKimĐiềnkhẳngkháiphátbiểuđạikháinhưsau:“Vìchỉcótựdotínngưỡngtrênvănbản,chứkhôngcótrongthựchành,nênmớicósựchốngđốinhưtrongvụnhàthờ Vinh Sơn và vụ phản độngtronggiớiPhậtgiáoẤnQuang”.

Cácphátbiểunàyvàmộtphátbiểu khác của ngài đã được phổbiến ngầm trong giới Công GiáovàcảPhậtgiáo.Ởhảingoại,ngườitatặngchongàidanhhiệu“Tổnggiámmụcdũngcảm”vànhiềuphenhómchínhtrịđãtriệtđểkhaitháccác bài phát biểu cũa ngài để đảkíchNhànước.Quanhệgiữangàivớichínhquyềnngàycànggaygắthơn.Ngàiphảilàmviệcnhiềulầnvớicônganvàbịquản thúc.Tuyvậy. trong thư ngày 15.12.1986gửi ông Chủ tịch UBMTTQVNBìnhTrịThiên,mộtlầnnữa,ngàiđãnhắclạimộtphátbiểuvàonăm1967 tại Roma, để xác định lậptrườngcốhữucủamình:“Làgiámmục Công Giáo, tôi không thểtheo chủ nghĩa Cộng sản, nhưngngườiCộng sảnViệtNam là anhemcủatôi”.Vàkhẳngđịnhthêm:“Hiện nay tôi vẫn một lòng yêumếnTổquốcViệtNamcủatôivàtrongphạmvibổnphậncủamình,cùngđồngbàocảnướcgópphầnxây dựng một đất nước an bình,thịnhvượng,hạnhphúc”.Đốivới‘‘những vướng mắc trên thực tếvớichínhquyềnvềmặttôngiáo”,ngàichorằng“lýdolàvìchưađủhiểunhauđểcóthểxóađượcmọi

khoảngcáchtồntại”.[27]

Tại Sàigòn, 5 ngày sau khithủ đô Việt Nam Cộng hòa thấtthủ,TổnggiámmụcNguyễnVănBìnhcảmtạThiênChúavì“chiếntranh đã chấmdứt, từ nay khôngcòn bom đạn, tang tóc, hận thù,phân ly (…). Đây là niềm vuichungcủacảmộtdântộc,vàvớicáinhìntheođứctincủangườitínhữu,đâycũnglàmộthồngâncủaThiênChúa”.NgàikêugọingườiCôngGiáo“nỗlựctốiđagópphầnvàocôngcuộchòagiảivàhòahợpdântộc,phátđộngtìnhthương,sựhiểubiết,lòngthathứvàquảngđại(…).Quantrọnglàbiếthướngvềtươnglai,xâydựngmộtViệtNamthịnh vượng,một xã hội tiến bộ,côngbình,giàutìnhthương”.[28]

Ngày12.6.1975,ngàigửiThưluân lưu về bổn phận của ngườiCông Giáo đối với Đất nước vàGiáoHội.SaunhắclạiquanđiểmtruyềnthốngcủaGiáoHộivềbổnphận đối với quyền bính dân sự,ngài kêu gọi người Công Giáo“thamgiavàoviệcxâydựngquốcgia và hợp tác với chính quyềntrongmọicôngcuộc íchquốc lợidân (…). Điều cần là, theo ánhsáng đức tin,mỗi người tùy theokhảnănghãytíchcựcthamgiavàocác họat động chính trị, quân sự,kinhtế,vănhóavv…đểgópphầnxây dựng hòa bình, củng cố độclập,táithiếtquêhương”.[29]

BấtchấpnhữngkhókhănvớichínhquyềnCáchmạngnhưđasốcơsởtôngiáobị trưngthu,TổnggiámmụcphóNguyễnVănThuậnbịbắt,ĐứckhâmsứTòaThánhbịtrụcxuất…,ĐứcTổnggiámmụcNguyễnVănBìnhvẫnkiên trì đitheoconđườngCanhtân,đốithoại,hòagiảivàhợptác.Ngàiđemhết

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 21

tâmlựcđểtrảlờivàgiảiquyếthaicâuhỏicănbản:ChỗđứngnàochongườiCôngGiáotrongcộngđồngdântộc?PhảisốngđạonhưthếnàotrongxãhộimớidođảngCộngsảnlãnhđạo?[30]

Có những người không đồngtìnhvớichọn lựanàyđãgánchongài danh hiệu “Giám mục đỏ”.Trong thực tế, đây là một chọnlựa can đảm, phù hợp với hoàncảnh và đã góp phần hình thànhđường hướngmục vụ được phảnảnhquaThưchung1980củaHộiđồngGiámmụcViệtNam.TGMNguyễnVănBìnhbiểulộdiệnmạomột mục tử nhân hậu, can đảm,sinhđộngvàđãđemlạinhiềukhởisắcchoTổnggiáophậnSàiGòn.Nhưng, trongmột bài phỏng vấnđược thựchiện2 tháng trướckhitừ trần, chính ngài đã bộc bạch.“Thúthật,trướcđâyvìnghevàđọcthấylàởLiênXôvàĐôngÂucũcũng như ởTrungQuốc vàmiềnBắc xưa kia Công Giáo gặp khókhăn,tôitựnhiêncũngrấtsợCộngsản”.Vàkhiđượchỏi“sau20nămhọatđộngdướichếđộCộngsản,cụcònsợCộngsảnnữakhông?”,ngài thẳng thắn tra lời: “Vẫncònsợ”.Thếrồi,ngàichobiếtnguyênnhâncủanỗisợnàylàdo:lờinóivàviệclàmkhôngđiđôi,cónhiềuđiềuthấydễởcấpcaonhưngkhóởcấpdưới,mộtsốvụviệc“đượcxửlýquámứccầnthiết”.

TrênbìnhdiệnGiáoHộiCôngGiáoViệt Nam, phải đợi chờ 20năm sau khi thiết lập Hàng giáophẩm, lầnđầu tiêncácgiámmụcViệtNammớicócuộchọpchínhthức với danh nghĩa Hội đồngGiámmụcViệtNam,từngày24/4đến ngày 1.5.1980. Qua “ThưMục vụ 1980”, Hội đồng Giámmục Việt Nam long trọng cam

kết: “Hội Thánh vì loài người”và “Hội Thánh trong lòng Dântộc”.Đườnghướngmụcvụđượclựachọnchínhlà“sốngPhúcÂmgiữalòngDântộcđểphụcvụhạnhphúccủađồngbào”(số14)vàđể“xây dựng trong Hội Thánh mộtnếpsốngvàmộtlốidiễntảđứctinphùhợpvớitruyềnthốngDântộc”(số 11). Người Công Giáo quyếttâm“cùngđồngbàocảnướcbảovệvàxâydựngTổquốc”(số10),vìquêhươngnàylànơichúngtađượcThiênChúamờigọiđể làmcon của Người, Đất nước này làlòngMẹcưumangchúngtatrongquátrìnhthựchiệnơngọilàmconThiênChúa,Dân tộcnày làcộngđồngmàChúatraochochúngtađểphụcvụvớitínhcáchvừalàcôngdânvừalàthànhphầnDânChúa.

Trong hoàn cảnh khó khăncủa Giáo Hội vào thời điểm đó,ThưMụcvụđãđưaramộtđườnghướng mục vụ sáng suốt, thíchhợpvớitinhthầnthathứ,lòngyêuthương, tháiđộdấn thânvàphụcvụcủaTinMừng.TrongHộithảokỷniệm25nămThưMụcvụnày,ôngTrầnBạchĐằngphátbiểumộtcâurấtýnghĩa:“NgườiCôngGiáoViệtNamcóthểtựhàovềláThưchung 1980 vì tinh thần đổimớicủanóđãgópphầnthúcđẩyquyếttâm đổimới củaĐảngCộng sảnViệtNamnăm1986”.[31]

Rấttiếcnhữnghyvọngvànáonức ban đầu không kéo dài baonhiêu. Chế độ bao cấp, óc giáođiều,bệnhchủquan,saymenchiếnthắngởthờihậugiảiphóngđãđẩynềnkinhtếViệtNamđếnchỗphásản,cuộcsốngvậtchấtcựckỳkhókhăn. Thêm vào đó, việc cải tạocác sĩ quan và công chức chế độcũ, chính sách hợp tác hóa nôngnghiệp,cácbiệnphápépdânthành

thịđikinhtếmới,chiếndịchđánhtư sản, chế độ hộ khẩu, lý lịch,phươngthứcquảnlýtôngiáoquácứngngắcvàbấtcông…làmchohàng triệu người, đặc biệt nhữngngườicótôngiáo,hầunhưkhôngcònđấtsống.Nhiềungườiđãkhốsở,đắnđocânnhắcvàhầunhưđãnhìnthấycáichếttrướcmặt,nhưngrồicũngphải“liềumìnhnhắmmắtđưachân”.Lànsóngtịnạnồạtnàykhiến nhiều người phải nghiêmchỉnhsuynghĩvềmốitươngquangiữachínhtrịvớinhânquyền,giữavaitròcủanhànướcvớiquyềnlợicủa người dân, giữa tôn giáo vớichếđộ.

GiáosưĐặngPhongđãnghiêncứu tỉmỉ giai đoạn khủng hoảngtrầm trọng 1976-1985 này. NghịquyếtTrungươngvềcảitạonôngnghiệp quyết định “đưa nôngnghiệp tiến nhanh lên sản xuấtlớnxã hội chủnghĩa”.Nhànướcđãcưỡngbứcnhiềudânthànhphốvề nông thôn, đưa những ngườibuôn bán, phi sản xuất cũng nhưnhiềunghệsĩ,kỹsư,bácsĩ,côngnhânviênchếđộcũ…vềcácvùngkinhtếmới.Tuynhiên,vềkinhtế,“năm1976,sảnlượnglúacảnămlà11.827,2nghìntấn.Kếhoạch5nămđịnhlànăm1980sẽnânglêngấpđôi,tứclà21triệutấn,nhưngtrong thực tế, đến năm 1980 chỉđạt được 11.647,4 triệu tấn, tứclà còn chưa bằng điểm xuất năm1976. Còn sản lượng bình quânđầungười thì giảmsútngoài sứctưởng tượng: từ211kgnăm1976xuốngcòn157kgnăm1980.Mứchuyđộnglươngthựccủanhànướcnăm 1976 là 2,04 triệu tấn, năm1979chỉcòn1,45triệutấn.MiềnNam là vựa lúa của cả nước thìmức giảm sút còn nặng hơn: Từ1,1 triệu tấn năm 1976 còn hơn

22 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

800 ngàn tấn năm 1979, tức làgiảmkhoảngmộtnửa”.[32]

Nhìnlạigiaiđoạnkhủnghoảngnày,saukhiliệtkênhữngsailầmtrầmtrọngvềkinhtế-xãhội-chínhtrị, bác sĩNguyễnKhắcViện kếtluận: “Dân chúng ngày càng bấtmãnvàtínhhợpphápcủachếđộbắtđầubịxóimòn(…)Chỉtrongmấynăm,mộttriệurưỡingườibỏnướcrađi,cộngđồnghảingoạitạothànhmộtyếutốđíchthựcmớilạtronglịchsửdântộcViệtNam”.[33]

Đây làmộtvấnđềxãhội lớnlaovàtráchnhiệmtrướctiênnằmtrong tay những người đang lãnhđạo đất nước. Nhân dịp kỷ niệm60 năm ngày Tuyên bố Độc lập,cốthủtướngVõVănKiệtđãthẳngthắnđềcậpđếnvấnđềsinhtửvàrất nhạy cảm: Đoàn kết dân tộc.Ôngchorằng,saungày30.4.1975,nhàcầmquyềnđãđánhmấtmộtcơhộingànvàngđểthểhiệnđạiđoànkếtdântộc“bởibệnhchủquanvàsaysưavìchiếnthắng,bởinhữngcách nhìn hẹp hòi, biệt phái, bởichuyện phân biệt thắng-thua, bởinhững kỳ thị ta-ngụy…Tiếp đó,cuộc cải tạo công thương nghiệptưnhânởmiềnNamvàviệchợptáchóanôngnghiệpmộtcáchrậpkhuôn,mà saunàyĐạihộiĐảnglần thứVIđãrútkinhnghiệm, làvừađụngchạmtớicảnhữngngườiđãtừngcócôngđónggópchocáchmạng,vừatriệttiêuđimộtnguồnlựckinhtếrấtquantrọng.Kinhtếkhókhăn,đờisốngbếtắc,cộngvớinhữngphươngthứcquảnlýxãhộiquácứngnhắcvàtìnhtrạngkỳthịthànhphần…đãlàmchocảmộtsốngười yêu nước,muốn đóng gópchođấtnướccũngđànhdứtáorađi”.[34]

Những đợt di tản ồ ạt. cộng

thêmchươngtrìnhHOvàODPđãcủngcốcáccộngđồngViệtNamhải ngoại. Không nói mọi ngườiđều rõ, thái độ chính trị của hầuhết cộngđồngngườiViệtNamởhảingoại là chốngCộng.Tâm lývà ý thức hệ của họ gắn liền vớimàucờsắcáocủachếđộVNCHngàyxưa.Lácờ“vàngbasọcđỏ”vẫn là lá cờ của đại đa số ngườiViệt di tản.Chođếnnay, đốivớinhiều ngườiViệt hải ngoại, ngày30 tháng Tư vẫn là ngày “quốchận”hay“ngàymấtnước”.Ngoàira,sốngtạinhữngnướcpháttriểnvàtựdo,họkhôngthểchấpnhậnchếđộđộcđảngvàđườnglốichínhtrịcủanhànướcCộnghòaXHCNViệtNamhiệnnay.[35]

Cộng đồng Công Giáo ViệtNam hải ngoại cũng cùng chungtâm thức và quan điểm chính trịnóitrên.Sovớicácnhómkhác,cólẽ khốiCôngGiáo hải ngoại cònchốngCộnghơn,vìgắnbónhiềuhơnvớichếđộcũvàđốikhángkịchliệthơnvớiýthứchệvôthần.VìbấtđồngquanđiểmvớiNhànướcViệt Nam có những người đã điđếnchỗ“giậncáchémthớt”:TẩychayhànghóaViệtNam, hô hàocấmvận,chốngbanggiao,chốngtựdomậudịchgiữaViệtNamvớithếgiớivàchụpmũCộngsảnchonhữngaikhôngchốngCộngnhưhọ.

Trong những năm qua, cộngđồng hải ngoại đã giúp đỡ GiáoHộiViệtNamrấtnhiềutrongviệctáithiếtvàpháttriển.Nhưngmộtsố người luôn muốn lôi kéo HộiđồngGiámmụcvềphíacủahọ.Đểkhôngtrở thànhcôngcụchomộtthếlựcchínhtrịnào,cácgiámmụcthườngthậntrọngtrongcáctuyênbố hay giữ im lặng. Mối tươngquangiữaHộiđồngGiámmụcvớiNhà nước và với cộng đồngDân

Chúacàngtrởnênphứctạp.

IV. Mở cửa kinh tế, nhưng chưa đổi mới chính trị!

Nhờ chủ trương “đổi mới”,Việt Nam tăng trưởng mạnh vềkinh tế và đang dần dần ra khỏitìnhtrạngnghèođói, lạchậu.Rấttiếclàchúngtachỉmởcửavềkinhtế,màchưathựcsựđổimớitưduyvàmởcửavềxãhội,chínhtrị.Kếtquả làcơchếchính trị, luậtphápvàxãhộicủaViệtNamvẫnchưacậpnhậtvới thờiđại.Xãhộidânsựchưaxuấthiệnvàhệthốnggiáodụcvẫnbịkhốngchếbởi“cơchếbaocấp”,nêngiốngnhưmộtngôinhàcổlỗ,chẳngtheoquitắcthôngthường,càngpháttriển,cơinớivàsửachữathìcàngdịdạng.

Nhiều tín đồ thắc mắc: Tạisao Nhà nước khuyến khích “tổchức, cá nhân trong nước, ngườiViệt Nam định cư ở nước ngoài,tổ chức, cá nhân nước ngoài đầutưchogiáodục”thếmàlạikhôngchophépcáctôngiáotrongnướcthamgiatrựctiếpvàolãnhvựcYtếvàGiáodục?Baogiờcáctusĩchuyênmônvềgiáodụcvàđãđạtđượcnhiềukếtquảkhảquantrênbìnhdiệnquốcnội,cũngnhưquốctế,mớicócơhộiđónggóptim–ócchogiớitrẻViệtNam?

Vềphươngdiện tôngiáo,nóichungHiếnpháp,NghịquyếtcủaQuốc hội, Pháp lệnh, Sắc lệnh,Nghị quyết của chính phủ… đềutuyênbốbảođảmquyềntựdotôngiáo.Tuy nhiên,mặc dù sauĐốimới,vẫncònnhiềuhạnchế,phânbiệtđốixửvàngăncản…trongsinhhoạttôngiáo.Trênthựctế,vẫncònnhiềuquyđịnhcoithẻđảngviênlàtiêuchuẩnđầutiênchonhiềuchứcvụvànhiệmvụtrongxãhộiViệtNamhômnay,vẫncònnhữngluật

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 23

lệ thànhvănvànhất là bất thànhvăngiớihạnquyềncôngdâncủacáctínđồtôngiáo.

Đặcbiệt,Luậtđấtđaivànhấtlà Nghị quyết số 23/2003/QH11ngày26.11.2003vềnhàđấtdoNhànước đã quản lý, bố trí sử dụngtrongquátrìnhthựchiệncácchínhsáchquảnlýnhàđấtvàchínhsáchcảitạoxãhộichủnghĩatrướcngày1.7.1991…đã tăng thêmsựcăngthẳnggiữaNhànướcvớitôngiáoởmộtsốđịaphương.Vìtínhchấtbất hợp lý và giáo điều củaLuậtđấtđaichonên trongnhữngnămquađấtđailàlãnhvựccónhiềuvụán tham nhũng, nhiều khiếu kiệnvà xung đột nhất tại Việt Nam.Việc căng thăngvềđấtđaivà cơsở tôngiáocũngnằmtrongđiểmnhạycảmnày.

Cơ chế “xin-cho” trong thựctếđãbiếnthànhcơchế“cho-cho”.Đâylàmộtcơchếbấthợplý,tạonênthamnhũngvàbấtcông.TrongThưngỏ(tháng10năm2002),gửiQuốc hội và cácHội đồngNhândân,cácgiámmụcViệtNamnhậnđịnhsâusắc:“Cơchếxin-chobiếnnhữngquyền tựdo của côngdânthành những thứ quyền mà Nhànướcnắmtrongtayvàbanbốlạicho người dân dưới dạng nhữngcáiphép,đồngthờibiếnNhànướctừmộttổchứccóchứcnăngphụcvụ công ích trở thành một chủnhânôngnắmcácquyềntựdocủangườidânvàbanphátcácphéptựdo lại chohọ thường theo sự tùytiện chủ quan hơn là theo nhữngtiêuchuẩnkháchquan.Nhưthếcơchếxin-chovừađingượclạicôngíchvàxóađicácquyềntựdocủangười dân, vừa bôi đen hình ảnhcủamộtNhànướccủadân,dodânvàvìdân.Đólàđiềulàmthahóaconngười.

Theothôngtincủabáochí,cơchế xin-cho còn là nguyên nhânlàmthấtthóat50%cácnguồnthuvào công quỹ và làm thất thoát50% còn lại khi chi ra công ích.Điềunàycónghĩalà5%hoặc7%dânsố lànhữngngườicó thế lựcthìhưởng75% từcôngquỹquốcgia(…),phầncònlạicủadânsốlàhơn70 triệudânchỉhưởngđược25%.Thựctếnàytạoramột tìnhtrạngbấtcôngtrầmtrọngtrongxãhộivàkhôngngừng làmgia tănghốsâucáchbiệtgiàunghèotronglòngmộtdântộc…”.[36]

Một vấn đề bức xúc khác làtínhnhânvântrongcáchgiảiquyếttranhchấpvàsự thiếu trung thựcvềthôngtinđạichúng.Trongvănthưsố10/GHVN,ngày25.9.2008,gửiUBND/TPHàNội, các giámmục đã thẳng thắn nêu vấn đề:“Trong tiến trìnhgiảiquyết tranhchấp, một số phương tiện truyềnthông thayvì lànhịpcầu liênkếtvàcảmthôngthìlạigieorắchoangmangvànghikỵ (…).Ngàynay,một trong những điều gây nhứcnhối lương tâm là sự gian dốitrongnhiều lãnhvực,kểcả trongmôi trườngcầnđếnsự thậtnhiềunhấtlàgiáodụchọcđường”.Đốivớiviệcsửdụngbạolực,vănbảnviết thêm: “Cũng trong tiến trìnhgiải quyết những xung đột nêutrênvànhiềuvụviệckhác,mộtsốngười có khuynh hướng sử dụngbạo lực,vànhư thế, tạo thêmbấtcôngtrongxãhội.Điềunàyđangcó chiều hướng gia tăng, khôngnhữngtrongcácvấnđềlớncủaxãhộimàngaycảtrongđờisốnggiađìnhcũngnhưtạihọcđường”.

NhữnglấncấnđólàmchomốitươngquangiữaGiáoHộivớiNhànước tạimột địa phương trở nêncăng thẳng trong thời gian vừa

qua. Nhưng bất chấp những khókhăn và giới hạn nói trên, GiáoHộiCôngGiáođãbiểulộsứcsốngvà tínhnăngđộngnhưchưa từngthấy.Thậtvậy,chưabaogiờGiáoHộiViệtNamcóconsốgiámmục,linhmục,chủngsinh,tusĩ,giáolýviên…nhiềunhưhiệnnay.Hầuhếtcácthánhđườngvàcơsởcũđãđượctrùngtu.Nhiềuthánhđườngvàcơsởmớiđangtiếptụcmọclên.CáckhókhănvàgiớihạnvềviệctuyểnsinhcủacácDòng,cácĐạichủngviệncũngnhưviệcthụphonglinhmục…trêncơbảnđangđượcgiảiquyết.CácĐạichủngviện,cácHọcviện của các Dòng tu, cũng nhưcácTrung tâmMục vụ củaGiáophậnđangsinhhoạtbìnhthường. V. Đối thoại thẳng thắn, cộng tác chân thành

Hiện nay,mặc dù vẫn tồn tạimột số lấncấnvàbấthợp lýcủathời bao cấp, gây bức xúc chonhiềungườivàcũngthườngxuyênbịphêphán,nhưngphảicôngnhậnrằng Nhà nước đã cố gắng mởrộnghơncánhcửarathếgiớibênngoài:ViệtNamđãthiếtlậpbanggiaovớihầuhếtcácnướctrênthếgiới,chínhthứcgianhậpASEAN,APEC,WTOvàđanghòanhậpvàodòngchảychungcủanhânloại.Sosánh với các nước phát triển vàmộtsốnướctrongkhuvựcvềcơchếpháplý,thìViệtNamcầnphảicải cáchnhanhvànhiềuhơnnữamớiđápứngnhucầucủathờiđại.Tuynhiên,đâylàcảmộttiếntrìnhnhiêukhêvàkháchquanmànói,ViệtNamcũngđãbắtđầunhữngbước đi cần thiết trên con đuờngdàithămthẳmnày.

Đứngtrênphươngdiệnýthứchệ, Ban Chấp hành Trung ươngĐảngCộngsảnViệtNamđãchính

24 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

thức công nhận “tôn giáo là vấnđềcòntồntạilâudài.Tínngưỡng,tôngiáo lànhucầu tinh thầncủamộtbộphậnnhândânvàsẽtồntạitrongtiếntrìnhxâydựngXHCN”.CònCôngđồngVaticanIIlạinhắnnhủcáctínhữucầnýthứcrằngvôthầnlàmộthiệntượngrấtphứctạp.Songsongvới“ýthứchệvôthần”củachủnghĩaMácthiếttưởngcầnquantâmnhiềuhơnđến“vôthầnthực hành” của tư bản chủ nghĩavàcủaconngười thờinay.Ngoàiracũngđừngquênrằngvôthầnđãkhai sinh từ lòngKitô giáo.Hơnnữacầnphânbiệtgiữa“chủnghĩavôthần”vàcácphongtràolịchsửphátxuấttừđó.[37]

Về phương diện ngoại giao,Đức Giáo Hoàng Bênêdicto XVIđãtiếpkiếnthủtướngNguyễnTấnDũngvàođầunăm2007vàchủtịchNguyễnMinhTriếtvàocuốinăm2009.Rấtcóthểvàođầunăm2013sẽcócuộchộikiếngiữaĐứcGiáoHoàngBênêđictôXVIvớiTổngbíthưNguyễnPhúTrọng.ViệcthiếtlậpbanggiaogiữaVaticanvàViệtNamcóthểsẽđượcthựchiệntrongmộttươnglaigần.

Theo Giáo huấn Xã hội củaGiáo Hội Công Giáo, cộng đồngchínhtrịvàGiáoHộiđộclậpvàtựtrịtronglãnhvựcriêngcủamình,nhưng cả hai đều phục vụ conngười.Chínhvìvậy,“sựtựtrịgiữaGiáoHội và cộng đồng chính trịkhôngdầntớichỗhaibênlykhainhau, loại bỏ việc hợp tác. Thậtvậy,GiáoHộivàcộngđồngchínhtrịđượcbiểuhiệnquacáccơcấumang tính tổ chức và các cơ cấunàykhôngcómụcđíchtựtại,mànhằmphụcvụconngười,giúpconngườithihànhcácquyềncủamìnhcáchtrọnvẹn,nhữngquyềnđượcgắnliềnvớibảnchấtcủaconngười

vừalàcôngdânvàvừalàKitôhữu,đồngthờigiúpconngườichutoàncácnghĩavụtươngứng.GiáoHộivàcộngđồngchínhtrịcóthểlàmchoviệcphụcvụnàyhữuhiệuhơn“để mọi người cùng có lợi, nếumỗibênnỗlựchơnnữađểhợptáclànhmạnhvớinhautheocáchthếphùhợpvớihoàncảnhkhônggianvàthờigian”.[38]

Chính trong viễn tượng đó,TòaThánhđãđềnghịconđườngđốithoạivàhợptácgiữaGiáoHộivớiNhànướcViệtNam.Ngỏ lờivớicácgiámmụcViệtNamnhândịp đến viếngmộ hai thánh tôngđồ Phêrô và Phaolô Ad limina2002. Đức Gioan Phaolo II đềnghịmộtđịnhhướngmụcvụtheotinh thần đối thoại của VaticanII:“Đối thoại thẳng thắnvàcộngtácchân thành”.TrongAd limina2009,ĐứcBênêđictôXVItiếptụckêugọiGiáoHộiViệtNam“đónggópvào việc phát triển nhân bảnvàtâmlinhcủaconngười,nhưngđồngthờicũngđónggópchoviệcpháttriểnđấtnước.Việcthamgiavàotiếntrìnhnàylàmộtbổnphậnvàmộtđónggópquantrọng,nhấtlà lúcViệtNam cũng đang từ từmở cửa về phía cộng đồng quốctế”.

Hơnthếnữa,ĐứcGiáoHoàngđãđithẳngvàotrọngtâmcủamộtvấnđềgaigóc,nhứcnhốivànhạycảmnhất,từnggâychiarẽvàtranhluậngaygắt trong lòngGiáoHộiCông GiáoViệtMam suốt nhiềuthậpniênvừaquaNgàituyênbổ:“Chưhuynhcũngnhưtôiđềubiếtrằng một sự hợp tác lành mạnhgiữaGiáoHộivàcộngđồngchínhtrịcóthểthựchiệnđược.Vềđiểmnày,GiáoHộimờigọicácphầntửcủamìnhdấnthânmộtcáchlươngthiện để xây dựng một xã hội

côngbằng,liênđớivàbìnhđẳng.GiáoHộikhôngđòihỏiphảithaythế trách nhiệm của các nhà cầmquyền, nhưng chỉmongmuốn cóthểgópphần chínhđángvàođờisống quốc gia, để phục vụ toàndân, trong tinh thần đối thoại vàhợptác,tôntrọnglầnnhau”.

Trong bài diễn văn này, ĐứcGiáoHoàngyêucầuchấmdứttháiđộ“đốiđầu”đểtíchcựcdấnthânvào “con đường đối thoại”. Ngàicôngkhainhắcđến“ThưMụcvụ1980” của Hội đồng Giám mụcViệtNam.Hơnnữa,chủđề“GiáoHộiChúaKitôgiữalòngDântộc”củaThưMụcvụđược triểnkhai,cậpnhậthóavànângcấpchophùhợpvớihoàncảnhmới.Ýthứcsâuxa tínhđốikhánggiữaNhànướcthuộc khối XHCN với tôn giáo,ngàinóithêm:“Tôithấyđiềunàylà quan trọng là phải nhấnmạnhrằng các tôn giáo không gây ramộtmốinguyhiểmchotìnhđoànkếtquốcgia,bởivìtôngiáonhằmgiúp đỡ cá nhân thánh hóa chínhmìnhvà, qua các cơchế, các tôngiáoquảngđạitựđặtmìnhphụcvụthanhântrongcáchthếhoàntoànvôvịlợi”.

Phảicoiđâylàđịnhhướngmụcvụ tổng quát cho cộngđôngDânChúa không những ở Việt NammàcòntạinhiềunướcchâuÁ.SứđiệpHộinghịlần10củaLiênHộiđồngGiámmụcÁchâuchọnđốithoại nhưmột phương cách sốngvàthihànhsứvụ:“CôngcuộcTânPhúcâmhóakêugọilấytinhthầnđốithoạithúcđẩycuộcsốnghằngngàyvàchọntươngquanhòahợpchứkhôngđốiđầu.Đốithoạiphảilàtiêuchíchomọihìnhthứcthựcthi sứ vụ và phục vụ tại châuÁ.Đặc trưngcủađối thoại làkhiêmtốn nhận ra sự hiện diện kín đáo

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 25

củaThiênChúa trong cuộc tranhđấu của người nghèo, trong sựphong phú về văn hóa của nhândân, trong sự đa dạng về truyềnthống tôngiáovà trong thẳmsâucõilòngmỗingười.Đốithoạinhưthế là lối sống và phương cáchtruyềngiáocủachúngta.Đốithoạitrởthànhnềntảngchonềnlinhđạohiệp thông nhằm canh tân sứ giảTinMừng”.[39

Tuy nhiên đối thoại khôngđồngnghĩavới thỏahiệp,nhất làthỏahiệpvớibấtcứgiánào.Niềmtin tôngiáovàchân lýkhông thểmặc cả hay dễ dàng nhượng bộ.RấtnhiềulầnngườiKitôhữuđượcmời gọi chấp nhận trả giá. VàodịpGiángsinh2012vừaqua,ĐứcGiáo Hoàng Bênêđictô XVI đãđưaramộtnhậnđịnhsâusắctrongmốitươngquangiữaGiáoHộivớiNhà nước. Theo ngài, “việc hợptácsinhhoakếtquảgiữacácKitôhữuvànhữngngườikhác làđiềucóthểthựchiệnđược.Thếnhưngngười Kitô hữu chỉ trả lại choCésar những gì thuộc về César,chứ không phải những gì thuộcvềThiênChúa.Tronglịchsử,đôikhingườiKitôhữukhôngthểtuânthủ những đòi hỏi của César. Từthói tôn thờhoàngđể thời cổđạiRôma đến những chế độ toàn trịtrong thế kỷ vừa qua, các Césarđãcốchiếmđoạtvị trícủaThiênChúa.KhingườiKitôhữutừchốicúimình trướccác thầnngụy tạođượcđềxuấtthờinay,thìđiềuđókhông xuất phát từ một thế giớiquan cũ mèm. Sở dĩ như vậy làvì họ hoàn toàn tự do thoát khỏinhữngkiềm tỏacủaý thứchệvàđược linh hứng bởi tầm nhìn vềvậnmệnhconngười,caoquýđếnnỗihọkhôngthểnàothỏahiệpvớibấtkỳđiềugìđedọatầmnhìnđó”.

VI. Thay lời kết

Ngay từngày10.11.1659,khibổnhiệmhaigiámmụctiênkhởiđếnĐàngTrong vàĐàngNgoài.Bộ Truyền giáo đã đưa ra địnhhướng rõ rệt về đối thoại và hộinhập văn hóa: “Chư huynh đừngtìmcách,đừngtìmlýlẽđểthuyếtphụccácdântộcthayđổinghithứccủahọ, tập tụcvàphonghóacủahọ,trừkhitấtcảnhữngcáiđóhiểnnhiênmâuthuẫnvớiđạothánhvàluân lý. Không có gì bất hợp lýbằng đem nước Pháp, nước TâyBanNhahaynướcItaliahoặcmộtnướcchâuÂunàokhácvàoTrungQuốc.Đừngđemđếncácdântộcấyxứ sở của các vị,mà chỉ đemđếnđứctin,mộtđứctinkhôngtừchối cũng không làm tổn thươngcácnghithức,cáctậptụccủabấtcứdân tộcnào,miễn là tấtcảđókhông cógì xấu,mà trái lại, đứctincủachúngtamuốnngườitacứgiữvàbảovệcácthứđó”.

Trongtươngquanđốivớinhàcầm quyền, Bộ Truyền giáo căndặn:“Nếuđượcvuachúacócảmtìnhvàrộnglượng,chưhuynhhãytỏlòngbiếtơn.Đểtránhmọiganhtị có thểxảy ra, chưhuynhđừngxin đặc ân,miễn trừ đối với luậtlệ trong nước…Hãy tránh tất cảnhữnghànhđộngcó liêncanđếnchính trị,kểcảnhữnghànhđộngcóthểkhiếnngườitanghingờchưhuynhdínhlíuvàochínhtrị.Hãyrao giảng cho tín hữu bổn phậntrungthànhvớiNhànước,dùcácnhà cầm quyền là những ngườikhôngcùngtínngưỡng”[40].

Dĩ nhiên, theo thần học luânlý, khi công quyền không cònphục vụ công thiện công ích hayvượt quá quyềnhạn củamìnhđể

đànápngườidân,lúcđócáccôngdânđượcphépsửdụngnhữngbiệnphápcầnthiếtđểbênhvựccônglývànhânquyền.Tuynhiênkhinhàcầmquyềnphụcvụcôngíchthìhọcó thẩmquyềnđòihỏingườidânphải tuân thủ pháp luật và lươngtâm cũng đòi buộc các công dânphải chấp hành pháp luật. TheoCôngđồngVaticanII,“cộngđồngchính trị và Giáo Hội, mỗi bêntrong lãnh vực riêng của mình,đềuđộclậpvàtựtrị.Tuynhiên,dùdướidanhnghĩakhácnhau,cảhaiđềucùngphụcvụơngọicánhânvàxãhộicủaconngười.Việcphụcvụ đó sẽ hữu hiệu hơn cho thiệníchcủanhân loại,nếucảhaiduytrì đuợc sự cộng tác tốt đẹp vớinhau,thíchứngvớitừngthờiđiểmvàtừngđịaphương”.[41]

Thư chung Hậu Đại hội DânChúa2010ýthứcrõrệtrằngGiáoHội đang đứng trước một giaiđoạn lịch sửmớimẻvàđặcbiệt.ThiênChúađangmờigọi các tínhữu bày tỏ khuôn mặt đầy yêuthương của Ngài chomọi người,vừavới tínhcáchcôngdân trongmột đất nước đang biến đổi, vừavớitínhcáchngườiCôngGiáocónhiệmvụđónggópchoquêhươngvớitinhthầnTinMừng:“Làcôngdân trong một đất nước, ngườiCôngGiáoViệtNamcóbổnphậnyêumếnvàxâydựngquêhương.Đồng thời,chúng ta thihànhbổnphậnnàyvới tinh thầnPhúcÂm,khithểhiệnchứcnăngtiêntribằngtiếng nói chân thành và có tráchnhiệm, thực thi yêu thương trongchân lý và thực thi chân lý trongyêuthương”.[42]◙

Nguồn:HiệpThôngBảntincủa HộiđồngGiámmụcViệtNamsố75(tháng3&4năm2013)

26 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

_________________________ [1]XemG.Alberigo(dir.),HistoireduConcileVaticanII,Cerf,Paris,1997:Y.Congar,LeConciledeVaticanII,Paris,1984;G.Caprile,SaggiodibibliografiasulConcilioVaticanoII,3vol.,1963—1965;A.Ricardi,IIpoteredelpapa.DaPioIIaPaoloVI,Rome-Bari,1988;G.Zizola,L‘UtopiedupapeJeanXXIII,Paris,1978;GiovanniXXIII.Lafedeelapolilica,Rome-Bari,1988;H.Duquaire,JeanXXIII.Problèmeactuelsàlalumièredel’Evangile,Paris,1964;E.E.Hales,PopeJohnandhisrevolution,Londres,1965. [2]GioanXXIII,DiễnvănkhaimạcCôngđồng,số8&16. [3]GioanXXIII,Diễnvănbếmạckhóa1củaCôngđồng,số22. [4]GioanXXIII,Hòabìnhtrêntráiđất,số1. [5]Ibidem,số110-112. [6]Ibidem,số113. [7]7Ibidem,số158. [8]Ibidem,159. [9]VaticanII.GaudiumetSpes,số19. [10]Ibidem,20. [11]Ibidem,21. [12]Ibidem,28. [13]13Ibidem,34.ChínhV.Lénin,RoseLuxemburgvàhầuhếtcáclýthuyếtgiaMácxítkháccũngkhôngchấpnhậnbấtcứsựphânchiatuyệtđốinàogiữacácyếutốnóitrên. [14]XemchẳnghạnMarxistesetChrétiens.EntretiensdeSalzbourgen1965,Mame,1968;L’hommechrétienetl’hommemarxiste,LaPalatine,1964;D.Dubarle,Pourunedialogueaveclemarxisme,Cerf,1964;G.Girardi,Marxismeetchristianisme,Paris,1968;R.Garaudy,Del’anathèmeaudialogue,Paris,1965. [15]CácgiámmụcmiềnNam,Thưchung,ngày2.3.1960. [16]XemHoàngPhương,CộngsảnvàtôngiáotạiViệtNam,Sàigòn,1966:UBKHXHViệtNam–BanTôngiáoChínhphủ.MộtsốvấnđềlịchsửĐạoThiênChúatronglịchsửDântộcViệtNam,TpHCM,1988;NguyễnVănĐông,TìmhiếuchínhsáchcủaĐảngvàNhàNướcđốivớiĐạoThiênChú,.Tp.HCM,1988;TrầnTamTỉnh,Thậpgiávàlưỡigươm,NxbTpHCM,1988;BùiĐứcSinh,GiáoHộiCôngGiáoởViệtNam,Calgary-Canada,2002;ĐỗQuang

Hưng(Chủbiên).BướcđấutìmhiểuvềmốiiquanhệgiữaNhàNước&GiáoHội,NXBTôngiáo,2003;ĐỗQuangHưng,Vấnđềtôngiáotrongcáchmạng,NXBTôngiáo,2006;StephenDenney,“TheCatholicChurchinVietnam”,trongSabrinaRamet&PedroRamet,CatholicismandPoliticsmCommunistSocieties,DukeUniv.Press,1990. [17]17TruơngBáCần,50nămnhìnlại,Tp.HCM,2008,tr.36. [18]HGPCGVN,ThôngcáocủaHGPCGVN1966,trongHàngGiáophẩmCôngGiáoViệtNam1960-1995,ĐắcLộTùngthư,Paris1996,tr.186. [19]TrầnAnhDũng,HàngGiáophẩmViệtNam1960-1995,KhôngNXB,tr.194. [20]Ibidem,tr.204. [21]Ibidem,tr.224. [22]Ibidem,tr.231. [23]GiámmụcmiềnNam,Tuyênngônngày1.1.1974. [24]NhữnggìNguyễnTiếnHưngkểlạitrongcuốn“Khiđồngminhtháochạy”,California,2005,chỉxácnhậnthêmchonhữnggìmànhiềungườiđãbiết. [25]TạpchíĐứngDậy,số70,ngày4.7.1975,tr.37-38. [26]Trongvănthưngày6.8.1977gửiTGMNguyễnVănBình,liênquanđếnĐứcTGMNguyễnKimĐiền,UBMTTQVN/TP.HCMđãnhậnđịnhrằng:“Nhữngtồntạitrênđâycónguyênnhânchủquanvàkháchquancủanó.Mộtsốcánbộcáchmạngdotrìnhđộcònnonkémhoặcdochưahếtthànhkiếnmàlàmsaiđườnglốichínhsách.Mặtkhác,phảithấymộtthựctếnữalàhốsâungăncách,chiarẽ,thànhkiếnlươnggiáodobọnđếquốcvàtaysaiphảnđộngtạorahơn100nămnaykhôngthểmộtsớmmộtchiềuxóabỏngayđược(…)vềphíamình,chođếnnaydobịảnhhưởngtuyêntruyềnxuyêntạccủađịchnêntrongThiênChúagiáo,cũngnhưtrongcáctôngiáokhác,sốngườicònthànhkiếnvớicáchmạngkhôngphảilàít,nhấtlàtronghàngchứcsắc,giáophẩm.Thậmchícómộtsốngườicónhữngtháiđộcựcđoan,đitớinhữngchốngđốiquyếtliệt”. [27]NgườiTínhữu,“VềĐứcTổnggiámmụcNguyễnKimĐiền”,CGvDtsố668,ngày3.7.1988,tr.8. [28]TạpchíĐứngDậy,số70,ngày4.7.1975,tr.39-40.

[29]PhụbảnCGvDT,ĐứcTổnggiámmụcPhaolôNguyễnVănBình,1995,tr.56. [30]XemNguyễnHồngGiáo.MộtchặngđườngGiáoHộiViệtNam,2008,tr.139-198. [31]XemTrươngBáCầnvàmộisốtácgiảkhác,CôngGiáoViệtNamsauquátrình50năm(1945-1995),Tp.HCM,1996. [32]ĐặngPhong,TưduykinhtếViệtNam.Chặngđườnggiannanvàngoạnmục1975-1989,NxbTriThức,2008,tr.124.XemthêmHuyĐức,Bênthắngcuộc,2tập,Osinbook2012-2013. [33]NguyễnKhắcViện,Vietnam,unelonguehistoire,ThếGiới,HàNội,1993,tr.436. [34]VõVănKiệt,“Đạiđoànkếtdântộc–Cộinguồnsứcmạnhcủachúngta”,TuổiTrẻ,ngày29.8.2005. [35]XincoiNguyễnAnTôn,CôngGiáomiềnNamViệtNamsau30.4.1975,Lousiana,1988;TônThấtThiện,NguyễnGiaKiểng,VũQuốcThúc,VõLongTriều,LêĐìnhThông…,NhữngvấnđềcấpthiếtcủaViệtNam,Paris,1995:LêXuânKhoa,ViệtNam1945-1995.Chiếntranh,Tịnạn,Bàihọclịchsử,Tập.I,TiênRồng,2004;TrầnNgọcBáu,NguyễnTiếnCảnh,MặcGiao,ĐỗHữuNghiêm,BửuSao,ĐỗMạnhTri,BamươinămCôngGiáoViệtNamdướichếđộCộngSản1975-2005,California,2005. [36]HĐGMVN,ThưngỏgửiQuốchộivàcácHộiđồngNhândân,12.10.2002. [37]XemGaudiumetSpes,số19-21. [38]HộiđồngGiáohoàngvềCônglý&Hòabình,TómlượcHọcthuyếtXãhộicủaGiáoHộiCôngGiáo,số425. [39]SứđiệpHộinghịtoànthểlầnthứXcủaLiênHộiđồngGiámmụcÁchâu,số5. [40]XemGaudiumelSpes,số73-76. [41]Ibidem,số76. [42]ThưchungHậuĐạihộiDânChúa2010.

ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG

NGUYEÄT SAN DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 27

Ngày 6/6 vừa qua, ĐcPhaolôNguyễnTháiHợp

đã phát đi một bài dài 20 trang,khổA4,vàtươngquangiữaGiáohội và Nhà nước tại Việt Nam.

Sau đây, người viết không đivàonộidung rấtbàibảncủabài,chỉ nêu ra dăm ba nhận xét vắntắt.

1. Tựa đề của bài viết.

«Tương quan giữa Giáo hội và Nhà nước tại Việt Nam».Tựađề này không tất yếu. Nếu trước1975cótươngquangiữaNhànướcvàGiáohộitạiMiềnNam,thì,từnăm1954ngoàiBắcvà1975trêntoànlãnhthổViệtNam,làmgìcótươngquangiữaGiáohộivàNhànướctạiViệtNam?ChỉcótươngquangiữaGiáohộivàĐảng.

Theo Điều 4 Hiến pháp củanước CHXHCNVN, Đảng cộngsản là lực lượng lãnh đạo Nhànướcvàxãhội,lấychủnghĩaMác–LêninvàtưtưởngHồChíMinh(sic) làm nền tảng.Trong chế độnày,NhànướccũngnhưMặtTrậnđều là công cụ của Đảng. VậytươngquangiữaGiáohộivàNhànướclàtươngquangiữaGiáohộivàĐảngcộng sảnViệtNam.Và,vìtừ«Giáohội»dễbịhiểulàGiáophẩm,Giáoquyền(trongbài,đứcchatríchdẫntoàntiếngnóicủacácGiáochủvàhàngGiámmục),thiêtnghĩ tương quan giữa Công giáova Cộng sản tại Việt Nam thíchhợphơn.

2. Tương quan một chiều.

Thông thường, từ «tươngquan»chỉliênhệqualạigiữahaibên,nhưngkỳthực,khiđảngcộngsảnnắmchínhquyền,liênhệgiữaĐảngvàGiáohội, là liênhệmộtchiều.Khôngcó tươngquan,Chỉcó đàn áp.BênNgaxôvàTrungcộngthếnào,thìtạiViệtNamcũngthếvậy.Đảngđàn áp.Đảngcấm đạo.Nhưng không cấmđạo kiểuvuaquanthờixưa.Đảngxảotrávàtinhvihơnnhiều.Tùynơi,tùylúc,tùyđốitượng.CáiđóĐảnggọilà«côngtáctôngiáo».Côngtácnàyvẫn tiếp tụchômnay,dướinhiềuhình thức,kểcảnhữnghình thứccóvẻrấttíchcựcchotôngiáo.

3. Mở cửa, Đối thoại.

TrongPhầnI,đứcchabànvềchính sáchmở cửa của Giáo hộiCông giáo, khởi đầu với GioanXXIII và Công Đồng VaticanII.Mởcửađểđi tới,mởcửachokhôngkhíbênngoàitrànvào(nhấtlà tràn vào Giáo triều bưng bít).Mộtđiểmson.

Tuynhiên,thờikỳchiếntranhlạnh,cũnglàthờikỳcựcthịnhcủachế độ cộng sản. Khối ĐôngÂubị Nga Xô chiếm hữu. Tôn giáobịbáchhạikhủngkhiếp.Thờiđó,tìmđốithoạilàmộtcáchđốiphóvớitìnhthế,thựcralàvớtvátđượcchút nào hay chút đó. Cũng nhưtạiViệtNamvàTrung cộnghiệnnay.Khôngcóđốithoại,nhưngcóthươngthuyếtđểđỡbịchènép.Vìchếđộtoàntrịcókhinàođốithoại

vớiai.Nếucóđốithoạiđãchẳngcótoàntrị.Cộngsảnchỉđốithoạivàđốithoạirấtnhiềukhichưanắmchínhquyền.

Vềvấnđềđối thoại,ĐứcchatríchdẫnnhiềunhữnglờikêugọicủaGioanXXIII.Haitríchdẫn:

1)«ĐứcGioanXXIIIkêugọinhân loại “khẩn cấp ngưng cáccuộc chạy đua vũ trang, và cácnướchiệnđangsởhữuvõkhícầngiải trừbinhbịvàhủybỏvõkhínguyên tử”.Nhưng nhân loại chỉthực sự giải trừ vũ khí này, khithựchiệnđược“cuộcgiảigiớitoàndiện, nghĩa làmột cuộc giải giớitrong tâm hồn”. Nói rõ hơn cầnthaythếquanniệmvề“xâydựnghòabìnhdựatrênsựquânbìnhvũkhíđểxâydựnghòabìnhdựatrênlòngtintưởnglẫnnhau.»

Hủybỏvũkhínguyêntử,giảigiới trong tâmhồn, tin tưởng lẫnnhau. Đúng quá, đẹp quá. Cũngnhư Phao lô VI trước Liên HiệpQuốc:Jamaispluslaguerre!Đừngbaogiờchiếntranhnữa!Chấmdứtmọi chiến tranh! Toàn là lời hayýđẹp.Nhưngrốtcuộc,thuôcloại«Vœux pieux», trong khi thực tếlà : «Sivispacem,parabellum».Muốnhòabình,hãysẵnsàngchiêntranh.

2)«Thôngđiệp«Hòabìnhtrênthế giới» đề nghị chấmdứt «giaiđoạnđốiđầu,thùhận»đểkhaimởcuộcđốithoạigiữaCôngGiáovớiCộngsản.[…]Mộthọcthuyếtkhiđã được kiến tạo và xác định thìkhông còn thay đổi nữa.Trái lại,cáctràolưunóitrên,vìpháttriểngiữanhữngđiềukiệnđổithay,dođó đương nhiên lệ thuộc vào sựbiếnthiênkhôngngừng.Ngoàira,aicóthểphủnhậnrằngtrong mức độ mà các trào lưu này cố gắng

Công Giáo và Cộng Sản tại Việt Nam

Mấy nhận định về quan điểm của Gm Nguyễn Thái Hợp.

Ñoã Maïnh Tri n

28 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

thích ứng với tiếng nói của lý trí và phản ánh một cách trung thực nguyện vọng chính đáng của con người,cóthểchứađựngnhữngyếu tố tíchcựcđángđượcchấpnhận?»

Hiện nay, cũng như trước kiatạiViệtNam,đảngcộngsảnluônluôn thích ứng… nhằm đánh lừadânchúngvàđặcbiệtdưluậnquốctế.ĐãcókhinàoĐảng«thíchứngvớitiếngnóicủalýtrívàphảnánhmộtcáchtrungthựcnguyệnvọngchínhđángcủaconngười»chưa?

Kỳ thực, chế độ cộng sản,nhưđãđượcdiễnratrongthựctế,khôngthểsửa,nóchỉcóthểbịsụpđổ.CoibênBaLan,bênTiệpkhắc,bênNga.VàcoibảnNhận định và Góp ý Dự thảo Hiến Pháp năm 1992 (sửa đổi năm 2013)củacácGiámmụcCônggiáoViệtNam,rangày01/03/2013.SovớibảnNhậnđình này, bài viết củaGiámmụcNguyễnTháiHợplàmộtbướclùi.

4. Giáo hội miền Bắc.

Saucuộcdicư54:«GiáoHộimiềnBắctrởthànhmộtGiáoHộithầmlặngvàbịcôlậpvớithếgiớibên ngoài,cũngnhưvớiđồngbàovàxãhộichungquanh».

ĐúnglàGiáohộimiềnBắctrởthànhmộtGiáohội thầm lặngvàbị cô lập với thế giới bên ngoài.Nhưngkhôngthểnói làvớiđồngbàovàxãhộichungquanh.

ThựctếlàtoàndânmiềnBắcbịcôlậpvớithếgiớibênngoàivàtrởthànhthầmlặng.CoivụTrămhoađuanở,NhânvănGiaiPhẩm,vụánXétlạichốngĐảng.CôngGiáođươngnhiênbịchiếucốhơn.

5. Giáo hội miền Nam.

Đứcchaviết:«GiáoHộimiền

Nam, trái lại,được tăngnhân lựcvàkhíthếdohànggiáosĩvàgiáodân di cư thổi vào. Chiêu bài «bất cộng đái thiên» (không độitrời chung với Cộng sản) được triệt để khai thác. Sự hiện diệncủa tổng thống Công Giáo cànglàm cho nhiều người xác tín nơilí tưởng xây dựngmộtViệtNamtiếnbộ,độclập,tựdovàhữuthần.NhiềugiáosĩvàgiáodâncóvịthếquantrọngtrongchínhquyềnmiềnNam.MộtsốlàngCôngGiáodicưđượcxâydựngnhưmộtthứ«pháo đài chống Cộng».

Miễn bàn, chỉ tô đậm mấychữ.

6. Vô thần, hữu thần.

Đứcchacảnhcáo:«Đứngtrênphươngdiệnýthứchệ,BanChấphànhTrungươngĐảngCộngsảnViệtNamđãchínhthứccôngnhận«tôngiáolàvấnđềcòntồntạilâudài. Tín ngưỡng, tôn giáo là nhucầu tinh thần của một bộ phậnnhân dân và sẽ tồn tại trong tiếntrìnhxâydựngXHCN».CònCôngđồngVaticanIIlạinhắnnhủcáctínhữucầnýthứcrằngvôthầnlàmộthiệntượngrấtphứctạp.Songsongvới «ý thức hệ vô thần» của chủnghĩa Mác thiết tưởng cần quantâmnhiềuhơnđến«vô thần thựchành»củatưbảnchủnghĩavàcủaconngườithờinay.»

Đảng công nhận «tôn giáo làvấnđềcòntồntạilâudài.Nhưngcó phải vì thế mà tôn giáo đượcthật sự tự do? Còn vô thần thựchànhhaylýthuyếtcộngsảnhaytưbản,vấnđềkhôngnằmởđó.Vấnđềlà tựdohaykhôngtựdo.BênHoakỳhaybênÂuchâu,đầydẫyngườivôthầnvàđủkiểuvôthần,nhưnghọchẳngbịailamkhódễ.

7. Vấn đề gai góc và gay gắt ngay trong lòng Giáo hội Việt Nam.

Tríchdẫn:

«ĐứcGiáoHoàng(BênêđictôXVI)đãđithẳngvàotrọngtâmcủamộtvấnđềgaigóc,nhứcnhốivànhạycảmnhất,từng gây chia rẽ và tranh luận gay gắt trong lòng Giáo Hội Công Giáo Việt Mam suốtnhiềuthậpniênvừaqua.Ngàituyênbổ:“Chưhuynhcũngnhưtôiđềubiếtrằngmộtsự hợp tác lành mạnh giữa Giáo Hội và cộng đồng chính trị có thể thực hiện được.Vềđiểmnày,GiáoHộimờigọicácphầntửcủamìnhdấnthânmộtcáchlươngthiệnđểxâydựngmộtxã hội công bằng, liên đới và bình đẳng.GiáoHộikhôngđòihỏiphảithaythếtráchnhiệmcủacácnhà cầm quyền, nhưng chỉmongmuốncóthểgópphầnchínhđángvàođờisốngquốcgia,đểphụcvụtoàndân,trongtinhthầnđốithoạivàhợptác,tôntrọnglầnnhau».

Trong bài diễn văn này, Đức Giáo Hoàng yêu cầu chấm dứt thái độ “đối đầu” để tích cực dấn thân vào “con đường đối thoại”. (chúngtôitôđậmmộtsốchữ)

Nhận xét.

Đức Giáo Hoàng yêu cầuchấmdứttháiđộ«đốiđầu»đểtíchcựcdấnthânvào«conđườngđốithoại».

Đức Giáo Hoàng biết gì vềViệtNam?Biếtquaai?NhữngvụTòaKhâmSứ,TháiHà,ThánhGiáĐồngChiêm,CồnDầu, LoanLýv.v..cóphảilàđốiđầukhôngkhinạn nhân chỉ biết chống đỡ !Vàđối thoại với ai khi tất cả nhữngyêucầuchínhđángbịtrảlờibằng

(xem tiếp trang 76)

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 29

ĐầuThángSáu,kẻhènnàycóbài“HĐGMVN: Bước

tiến lạc quan”, đăng trên hai tờnguyệt san (báo giấy) Hiệp NhấtvàDiễnĐànGiáoDân.DấuchỉlạcquanhàngđầumàđạiđasốngườiViêt Nam cả lương lẫn giáo đềunhậnravàhoanhỉđónmừng,đólà“ThưGópýcủaHĐGMVNvềviệcsửađổiHiếnPhápnăm1992”.

Naylạiđượcđọcbài“Tương quan giữa Giáo hội và Nhà nước tại Việt Nam”ngày18/5/2013củaĐứcChaPhaolôNguyễnTháiHợp,đăngtảitrênnhiềutrangwebCônggiáo Việt Nam, như UBCLHB,HĐGMVN,VietCatholicNews…

Muốn lui vào cõi âm u thầmlặngcủatuổigiàđểchờtớilượtrađi,nhưngsứchútcủabài“Tươngquan…”mạnhđếnnỗikhông thểnàolặngthinhdođãtrótlaovàocáinghiệpdưviếtláchvớvavớvẩn.

Cách đây không lâu, một bàiviết khá sâu sắc củamột trí thứcCônggiáoViệtNamởPhápđăngtrên mấy trang mạng đón nhậnsựđồng tìnhvàkhích lệ củađộcgiảbốnphương.Dầuvậy,vẫncó“ngườiđạođức”bàytỏphẫnnộvàcực lựcphảnđối tácgiả“cả lòngngỗ nghịch phạm đến các đấnglàm Thầy”, dám “xấc xược” gọi“xáchmé” làHồngy,Tổnggiámmục, Giám mục … xóa đi danhhiệu “Đức”. Tác giả bài viết ấy

đãphảinhọccôngphângiảirằng,ôngchỉmuốndànhlốixưngtụng“Đức”choChúavàMẹMariachứkhông cho người còn sống. Dầuvậy,“ngườiđạođức”vẫnnằnnằnkhôngchấpnhậntộiphạmthượngcủavịtácgiảkia.

Bây giờ thì không rõ “ngườiđạođức”nghĩsaovềcâusauđâytrongbài“Tương quan giữa Giáo hội và Nhà nước tại Việt Nam”củaĐứcChaNguyễnTháiHợp: “Bất chấp những khó khăn với chính quyền Cách mạng như đa số cơ sơ tôn giáo bị trưng thu, Tổng giám mục phó Nguyễn Văn Thuận bị bắt, Đức khâm sứ Tòa Thánh bị trục xuất, Đức Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình vẫn kiên trì đi theo con đường Canh tân, đối thoại, hòa giải và hợp tác.”

Vôtìnhhaycốý,chỉtrongmộtcâungắn,ĐCHợpđãcósựphânbiệt:Đức khâm sứ Tòa Thánh và Đức Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình, nhưng… Tổng giám mục phó Nguyễn Văn Thuận.

Vạchrachitiết“nhỏnhặt”trênđây,kẻhènnàykhôngnhằm“vạchlátìmsâu,bớilôngtìmvết”màchỉmuốngợiý“ngườiđạođức”nênxemlạilờiphêphán“đạođức”củamình,vàcũngđềnghingườiđạođức”nênxinĐCHợpbanchomộtlờidẫngiảivềsựthốngnhấtnhữngcáchxưnghôhayxưngtụngtrongCGVN.

Thậtra,trongchínhbài“Tương quan giữa Giáo hội và Nhà nước tại Việt Nam”,cólúcĐứcChaPhaolôHợpcũngbỏxưngtụng“Đức”vớicả TGM Nguyễn Văn Bình vàTGMNguyễnKimĐiềnnữa.Xétcho cùng, xưng tụng “Đức” haykhông“Đức”vớicácđấngđâucógìlàquantrọng,phảikhông?

Nội dung chính bài “Tươngquan…” của ĐC Nguyễn TháiHợpmớilàđiềucầnhọchỏi.

Xin ghi nhận một số trongnhiềuđiểmnhấnrảiráckhắptoànbàinhưsau:

*

“… nhiều vị lãnh đạo ơ -miền Nam vẫn nhất quyết lấy cuộc chiến vì lý do ý thức hệ để biện minh cho tất cả. Thêm vào đó, các thế lực chính trị đã khéo léo lợi dụng sự đối kháng này để phục vụ cho ý đồ riêng”.

*

“- Nguy hiểm nhất là các thế lực ngoại bang đều biết khai thác, lợi dụng chiêu bài chống Cộng. Một số người, vì nhiều lý do, đã trơ thành lực lượng hậu thuẫn cho họ. Những thân phận ấy bị hút vào cơn lốc “giống như những chiếc lá mà giông bão cuốn lên, tan tác mọi ngã, rồi tự rơi xuống”.

*

“Ở hải ngoại, người ta - tặng cho ngài [ĐTGM Nguyễn Kim Điền] danh hiệu ‘Tổng giám mục dũng cảm’ và nhiều phe nhóm chính trị đã triệt để khai thác các bài phát biểu của ngài để đả kích Nhà nước. Quan hệ giữa ngài với chính quyền ngày càng gay gắt hơn. Ngài phải làm việc

Đọc bài “Tương quan…” của Đức Cha Nguyễn Thái Hợp

Leâ Thieân n18/6/2013

30 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

nhiều lần với công an và bị quản thúc”.

*

“Những lấn cấn đó - [nhữngbấtcôngxãhộivàgiandốimàcáccánbộ cs là tácnhânkhiếnGiáoquyềnphảilêntiếng] làm cho mối tương quan giữa Giáo Hội với Nhà nước tại một địa phương trơ nên căng thẳng trong thời gian vừa qua. Nhưng bất chấp những khó khăn và giới hạn nói trên, Giáo Hội Công giáo đã biểu lộ sức sống và tính năng động như chưa từng thấy. Thật vậy,chưa bao giờ Giáo Hội Việt Nam có con số giám mục, linh mục, chủng sinh, tu sĩ, giáo lý viên… nhiều như hiện nay. Hầu hết các thánh đường và cơ sở cũ đã được trùng tu. Nhiều thánh đường và cơ sở mới đang tiếp tục mọc lên. Các khó khăn và giới hạn về việc tuyển sinh của các Dòng, các Đại chủng viện cũng như việc thụ phong linh mục… trên cơ bản đang được giải quyết. Các Đại chủng viện, các Học viện của các Dòng tu, cũng như các Trung tâm Mục vụ của Giáo phận đang sinh hoạt bình thường.”

*

“Trong một bài phỏng vấn - được thực hiện 2 tháng trước khi từ trần, chính ngài [ĐTGM Nguyễn Văn Bình] đã bộc bạch. ‘Thú thật, trước đây vì nghe và đọc thấy là ơ Liên Xô và Đông Âu cũ cũng như ơ Trung Quốc và miền Bắc xưa kia Công giáo gặp khó khăn, tôi tự nhiên cũng rất sợ Cộng sản’. Và khi được hỏi ‘sau 20 năm hoạt động dưới chế độ Cộng sản, cụ còn sợ Cộng sản nữa không?’, ngài thẳng thắn tra lời: ‘Vẫn còn sợ’. Thế rồi, ngài cho biết nguyên nhân của nỗi sợ này là do: lời nói

và việc làm không đi đôi, có nhiều điều thấy dễ ở cấp cao nhưng khó ở cấp dưới, một số vụ việc ‘được xử lý quá mức cần thiết’”.

*

“Trong những năm qua, - cộng đồng hải ngoại đã giúp đỡ Giáo Hội Việt Nam rất nhiều trong việc tái thiết và phát triển. Nhưng một số người luôn muốn lôi kéo Hội đồng Giám mục về phía của họ. Để không trở thành công cụ cho một thế lực chính trị nào, các giám mục thường thận trọng trong các tuyên bố hay giữ im lặng. Mối tương quan giữa Hội đồng Giám mục với Nhà nước và với cộng đồng Dân Chúa càng trơ nên phức tạp”.

Vânvânvàvânvân…

Ai chịu khó đọc toàn bài“Tương quan…” chắc có thểnghiệmhếtmọichiềukíchcủabàiấy!

Riêngkẻhènnày,saukhiđọc“Tươngquan…”,bỗngnhớvềbanhânvậtthuộcbathếhệkhácnhauđềuxuấtthântừmiềnBắcxhcnvàsốnggiữalòngchếđộCSVN.

CảbavịđềukhônghềdínhlíutớichínhthểViệtNamCộnghòa!Chẳngvịnàosinhra,lớnlênhaysốngvàlàmviệcởMiềnNamViệtNam.Chẳngcóvịnàobịphe“Mỹ-ngụy”tuyêntruyềnnhồisọ.

CảbavịđềunóilêntiếngnóicươngtrựccủamìnhgiữalòngchếđộCSVN.Chỉcómộtvịđếncuốiđời (năm 1995) mới phải ra hảingoại.Tiếngnóicủavịnàyphátrangaytừđầuthậpniên1960ởtrongnước (giữa Miền Bắc xhcn) chứkhông phải đợi ra hải ngoại mớivungvít.

Chonên,chứng từcủacácvịấylànhữngchứngtừđángtincậy.ĐólàĐứcChaLê Đắc Trọng, cóthểcoilàthếhệthứnhất,NhàthơNguyễn Chí Thiện,thếhệthứhai và NhàbáoNguyễn Đắc Kiên,thếhệthứba.

ĐứcChaLê Đắc Trọng (1918-209), Giám mục phụ tá Hà Nội,nhân chứng Công giáo trong cõithiênđườngCộngsảntrước1975ởMiền Bắc và sau 1975 trên cảnước. Tác phẩm: Chứng từ của một Giám mục.

Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện (1939-2012)1,mộtnhânsĩtríthứcMiền Bắc chấp nhận đối đầu vàtháchthứcnhàcầmquyềnCSVNvào thời cực thịnh của chủnghĩaCStrênđấtBắcvà trongthếgiớiCộng sản từ Âu sang Á tới Phichâu.Tácphẩm:Hoa địa ngục...

NhàbáotrẻNguyễn Đắc Kiên,sinhnăm1983vàlớnlêntạiMiềnBắc, theo đuổi nghiệp báo chítrongluồngbáođảngnhưVietnamExpress,Giađình&Xãhội…Tácphẩm:Hãy ngẩng mặt…

Đức Cha Lê Đắc Trọng

Trước tiênxin trân trọnggiớithiệu “Chứng từ của một Giám mục”,mộtchứngtừmàĐứcTổngGiámmụcNgôQuangKiệtđánhgiá là “Nhẹ nhàng mà sâu lắng. Âm thầm mà mãnh liệt. Thoang thoảng mà thâm sâu”.2

Thử đọc phần ĐC Lê Đắc

1 CốthisĩNguyễnChíThiệnđãtrởthànhmộtKitôhữuvớiThánhdanhThomasMore,vịThánhđãđượcĐứccốGiáoHoàngGioanPhaolôIItônvinhlàQuanThàycủacácchínhtrịgiavìđãchấpnhậnántrảmquyếtđểbảovệcônglývàsựthật.2 ChứngtừcủamộtGiámmục.Lờibạt,trang542.

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 31

TrọngđềcậptớihaivịGiámmục NguyễnSơnLâm (ĐàLạt-ThanhHóa) vàNguyễnVănSang (TháiBình) để thưởng thức phần nàođiềumàĐTGMNgôQuangKiệtnhậnđịnhtrênđây.

ĐCTrọngviết:“Về Đức Cha Lâm (Đà Lạt), người ta nói nhà nước không ưa (trước thì ưa, và đã có lần người ta giới thiệu với Đức Cố Hồng Y Trịnh Văn Căn đưa về làm Phó Tổng Giám mục, hồi Đức Cha Sang chưa được chọn) thế mà nghe nói nay sắp được về Thanh Hóa. Trước khi có tin này, nhân viên Bộ Nội Vụ sửng sốt loan báo Đức Giám Hà Nội: ‘Cụ có biết ông Lâm ra Thanh Hóa để làm bàn đạp lên Hà Nội không?...”

ĐứcChaTrọngviếttiếp:“Có dư luận rằng: miền Bắc nói chung, Hà Nội nói riêng, không thích cho người Nam ra Bắc. Điều đó không đúng. Nếu miền Bắc có sợ thì sợ điều này: ví dụ, Đức Cha Lâm mà mang theo sự nhẹ nhàng, dễ dãi với Đoàn Kết [tứcnhómCGQuốcdoanh], dễ thân người quyền thế3, thì sợ thật. Đức Cha Sang đi Thái Bình, nhẹ cho Hà Nội một phần, vì ngài nhẹ nhàng dễ dãi với Đoàn Kết mà ơ Địa phận Thủ đô thì tai hại cho toàn thể giáo đoàn Việt Nam…”(Sđd, tr. 262-263)

Cảnhbáovềđòn phéptựdotôngiáocủaĐảngvàNhànướcCSVN,ĐCLêĐắcTrọngviết:“Tôn trọng tự do tín ngưỡng…Lời lẽ tuyên truyền mơ hồ… Tự do tín ngưỡng trong lòng, trong trí, ai muốn tin gì thì tin: cái đó cần gì chính sách. Còn tự do, còn việc tôn giáo, nhưng trong khuôn khổ. Không muốn cho linh mục di chuyển: họ có thể

3 Tấtcảnhữngcâu-chữtôđậmlàdongườiviếtbài(LT).

nói, chỗ đó không an ninh, nơi đó đang có bệnh truyền nhiễm”.(Sđd,tr.194).ĐểcấmcảncáclinhmụcgiáophậnKontumđilàmmụcvụchongườidântộctrongthờigiangầnđây(2012),ngườitacũngvinvào cái cớ “an ninh, an toàn” vớvẩnnhưvậy!

Về thủ đoạn bóp nghẹt tự dotôn giáo của CSVN, Đức GiámmụcLêĐắcTrọngnêuramộtthídụ khác. “Ví dụ, cấp trên không muốn cho tổ chức lễ nọ kia, hay một vị Giám mục trơ về nhiệm sơ, cấp dưới bày đủ ra mọi lý do, có khi rất trẻ con, miễn sao ngăn cản được, và nếu thành công, cập dưới được khen thương. Nếu không, là tại cấp dưới, bơi đó cấp dưới cố công mà làm cho được. Họ [cấptrên] không nhận trách nhiệm bao giờ, chỉ đương sự [cấpdưới] phải gánh hết”(Sđd,trang255-256).

Đọc“Tươngquan…”củaĐứcChaNguyễnTháiHợp,ngườiđọckhócóthểhiềungàimuốnnóigìởcâu“có nhiều điều thấy dễ ở cấp cao nhưng khó ở cấp dưới”. Phảichăngcấptrêndễdãi,còncấpdướibàyđiềugâykhókhăn?

Nhậnđịnhvềchínhsách“tôntrọng” và “cởi mở” của CSVNđốivớitôngiáo,ĐứcChaLêĐứcTrọngquảquyếtđólà“một chính sách phá đạo: tô điểm, cổ động các hình thức bên ngoài, rút cái ruột thâm sâu bên trong”(Sđd,tr.369).

Nhữngchuyện“chưa bao giờ Giáo Hội Việt Nam có con số giám mục, linh mục, chủng sinh, tu sĩ, giáo lý viên… nhiều như hiện nay. Hầu hết các thánh đường và cơ sở cũ đã được trùng tu. Nhiều thánh đường và cơ sở mới đang tiếp tục mọc lên…”ĐứcChaHợp

trưng ra ấy là“tô điểm, cổ động hình thức bên ngoài”hay là“rút cái ruột thâm sâu bên trong”?

NgườiCônggiáoViệtNam,aichưađọc“Chứng từ của một Giám mục”củaĐứcChaLêĐắcTrọng,thiếttưởngnêncómộtquyểnđểcóđiềukiệnthưởngthứchếtcái“Nhẹ nhàng mà sâu lắng. Âm thầm mà mãnh liệt. Thoang thoảng mà thâm sâu” trong tác phẩm mang tínhlịchsửsâusắcấy.Bởivì,nhưĐứcTổngGiámmụcNgôQuangKiệtbộcbạchtrongLờiGiớiThiệutácphẩmtrên,“đó là một tư liệu quí giá về một giai đoạn của lịch sử giáo hội. Và cũng là một lời nhắn nhủ ân cần tha thiết của người đi trước trong buổi giao ca thế hệ”.

Phảichăngvìchưacóđiềukiệntiếpnhận“lời nhắn nhủ ân cần tha thiết của người đi trước trong buổi giao ca thế hệ”, ĐứcChaChủtịchUBCL&HB/HĐGMVN khôngchứngminhđượcmìnhđãcóhaykhông có tham khảo“tư liệu quí giá về một giai đoạn của lịch sử giáo hội” để hoàn thành bài viếtđầycôngphu“Tương quan giữa Giáo hội và Nhà nước tại Việt Nam” khiến nhiều chi tiết trongbài đọc lên nghe “thật khó hiểu”đốivớidândãbìnhthườngnhưkẻhènnày?

Nhà thơ Nguyễn Chí ThiệnCònđây,lờichứngcủanhàthơ

Nguyễn Chí Thiện: “Nằm trong xà lìm, tôi đã lường trước được rằng sẽ có bạn thấy viết về Cộng sản mãi là nhàm chán, nên tôi có làm mấy câu thơ để xin các bạn đó thông cảm cho tôi:

Không sống trong lòng Cộng sảnBạn nên thông cảm một điềuChế độ Mác Lê tôi sở dĩ nói

32 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

nhiềuTới mức phát nhàm, phát chán!Vì thực tế không nhàm, không chánMà kinh hoàng, ai oán lắm bạn ơi!Tôi sẽ nói khắp nơi,Sẽ nói suốt đờiNói mãi!(1988).(Hoađịangục.Tr.17&tr.383).

Vìsao?VìCộngsản:

Độc quyền ănĐộc quyền nóiBắt dân đóiBắt dân câmPhải âm thầm làm tôi mọi!Cáo hiểm thâmCòn ác tâmHơn lang sói (1978).(Hoađịangục,tr.253-254).

Rồi thìnhà thơ tự tráchmìnhđãlầm:

Cuộc đời tôi có nhiều thứ lầm lẫnLầm nơi, lầm lúc, lầm người.Nhưng cái lầm to, uổng phí cả đờiLà đã ngốc nghe và tin Cộng sản (1963)(Hoađịangục,tr.104).

Nhưngrồinhà thơcũng thoátra khỏi cái lầm và cái ngốc củamình.Bởivì:

Qua kinh nghiệm nhiều năm sống trong lòng Cộng sản,Tôi thấy bản chất của chúng có thể quy vào mấy điểm sau đây:Tàn bạo, yêu gian, phản bạn, lừa thầyĐiêu, đểu, tham lam, mặt dầy mày dạn!(Hoađịangục,tr.496).

Càng đọc Hoa địa ngục củaNgyễnChíThiện,càngcócáinhìnxuyênsuốttoàncảnhhoạtnáonơithiênđườngCộngsảntrênđấtnướctasuốtbaphầntưthếkỷnay.

Bâygiờ,chúngtacùngđếnvớinhàbáotrẻNguyễnĐắcKiên.

Hiện tượng Nguyễn Đắc Kiên

Nhà báo trẻ tài hoa và đầydũngkhínàycóthểcoinhưlàmộtchàngPhùĐổngcủa thờiđại.Từmột tuổi thơ khiêm tốn lấy ngòibútlàmphươngtiệnsinhnhai,saiđâu đánh đó trong nghiệp báo –báođảng,NguyễnĐắcKiênbỗngvươn mình, vùng dậy biến ngòibútcủaanhthànhvũkhísắcnhọntháchđấuvớingọngiáotẩmthuốcđộc mang tên “ý thức hệ” Cộngsản.AnhbạnĐắcKiêncủachúngta thẳng thừng vạch trần bộ mặtnhamhiểmcủanó–ýthứchệđộctài, độc đảng, vô luân,mang đầydấuấncủatộiác:

Dưới ngọn giáomang tên ý thức hệ, đất nước bị cầm tù.ý thức hệ,đấu tố cha ông, bỏ tù mọt gông,bất cứ trái tim nào dám sống.ý thức hệ độc tài,bội phản lẽ nhân sinh.ý thức hệ,đẻ ra những điêu linh,biến bệnh hoạn hóa ra lẽ thường tình.người câm điếc hóa ra người biết sống.quỳ gối, khom lưng ra kẻ ấy thiên tài.đất nước tôi, không còn thấy những hình hài,nói dõng dạc tiếng Con Người,thuơ ấu thơ mẹ dạy.Tội ấy phần ai, ngoài mi, ý thức hệ độc tài(Hãyngẩngmặt,trang54-55)

Với những người Cộng sảnkhôngbaogiờthấymìnhsai,khôngbaogiờchấpnhậnmìnhlầmlỗi,kẻhậusinhNguyễnĐắcKiên thẳngthừngdạybảohọ:

đừng nói với tôi, về hiểu nhầm tai hại.hãy nói thật đi, chúng ta sai.chúng ta sai,như lẽ tự nhiên,như lịch sử ngàn đời có lỗi.có sao đâu, đơn giản, chúng ta sai.quá khứ chấm hết vào hôm nay,và ai cũng biết mai chưa là tận thế.vậy nhận đi,chúng ta sai.chúng ta sai,chúng ta làm lại.cha ông mình đã chẳng làm lại mãi đấy thôi. nhân loại ngàn đời cũng sai và làm lại.sao phải nặng nề,bám víu.chúng ta sai.độc đảng là sai, đa nguyên là tiến bộ, dân chủ tự do là quyền cơ bản Con Người.phản bội lẽ này,chúng ta sai.nhận đi!đừng nói với tôi,về Dân Chủ Tự Do.khi nói thật, vẫn phải ngoái đầu nhìn lại.đất nước mình không có Tự Do…(Hãyngẩngmặt,trang46-48).

Ngày 25/02/2013, NguyễnĐắcKiên,vớitưcáchnhàbáolàmviệcănlươngchobáoGiaĐình&XãHội,tungra“Vài lời với Tổng

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 33

Bí Thư Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng”. Bài báo giống như mộtquảbomtấntrútxuốngđầunhómlãnhđạođảngCSVN.Lậptứcngaysauđó,NguyễnĐắcKiênbịđuổiviệc. Nhưng “Vài Lời” của anhlàm rung chuyển cả nước, vangdộikhắpnămchâuvàchắcchắnsẽtồntạivữngbềntronglòngngườidânViệt.

Nguyễn Đắc Kiên không sợhỏi thẳng Nguyễn Phú Trọng vàcác“đồngchí”củaôngnày:“Các ông cho rằng chỉ có đạo đức cộng sản của các ông là đạo đức đích thực? Thế ra, cha ông tổ tiên chúng ta, khi chưa có chủ nghĩa cộng sản, vô đạo đức hết à? Thế ra, những người không theo đảng cộng sản trên thế giới là vô đạo đức hết à?”

Cùng với Nguyễn Đắc Kiên,chúngtacũnghỏi:Thếra,cáichủnghĩacộngsảntoànthếgiới(thayvìtưbảnphươngTây)giãychếtlàdo cái gì?Chẳngphải do cái thứgọi là đạo đức cộng sản tạo chocon người cộng sản lừa lọc giandốiđếnnỗicuốicùngchínhnó,cáichủnghĩa cộng sản tự cao tự đạiấyđãphải“tựlấydâythắtcổmìnhmàchếtkhốnnạn”đósao?

Đặcbiệt,khithẳngthắnnóilên“vài lời” thách thức đảng trưởngcộngđảngNguyễnPhúTrọng,anhnhàbáotrẻNguyễnĐắcKiênxáclập tư cách làm người của anh:“Tôi khẳng định, mình đang thực hiện quyền cơ bản của con người là tự do ngôn luận, tự do tư tưởng; quyền này mỗi người sinh ra đã tự nhiên có, nó được nhân dân Việt Nam thừa nhận và tôn trọng; quyền này không phải do đảng cộng sản của các ông ban cho, nên các ông cũng không có quyền tước

đoạt hay phán xét nó.”(Hãyngẩngmặt.Vàilời,trang141-144).

Từ nhận định trên, NguyễnĐắcKiênquảquyết,“phảnđộng”không hề là tội với những ngườithựcthicácquyềncơbảncủaconngười.Màlàtộicủanhữngngườinàochốnglạicácquyềntrên,“đi ngược lại lợi ích của nhân dân, đi ngược lại xu hướng tiến bộ của nhân loại”.(Sđd,tr.144).

Cùngvớibanhânvật trênđây, càng ngày trong nước càngthêmđôngsốnhữngngười,nhấtlàngườitrẻ,dámvùnglên“đốiđầu”với đảng Cộng sảnmặc dầu biếttrướcmình sẽ lãnh chịu hậu quảthảmkhốcnhư thếnàovềcái tội“chốngđảng”,chống“nhànướcxãhộichủnghĩa”.

Danh sách những thành phầnchốngđảngmỗingàymộtdài ra,dày thêm,kểrakhônghết.Riêngtrên lãnh thổ giáo phậnVinh củaĐức Cha Nguyễn Thái Hợp hiệnkhông ít người trẻ đang ngồi tùvề tội chống đảng (chống cộngđấy!)trongđócóluậtsưLêQuốcQuân,tayphảicủaĐứcChatrongUBCLHB và là người giáo dânđược Đức Cha tuyển chọn đọcthamluậntronglễramắtUBCLHB(ngày27/5/2011)!

Nhưvậy,luậtsưLêQuốcQuâncólàmộttrong“một số người luôn muốn lôi kéo Hội đồng Giám mục về phía của họ” không? Và cóphảivìđómà “để không trở thành công cụ cho một thế lực chính trị nào, các giám mục thường thận trọng trong các tuyên bố hay giữ im lặng” không?

ThiếttưởngthậntrọnglàtráchnhiệmhàngđầucủaChủChăn.ởbấtcứtrườnghợpnào,hoàncảnh

nào, các đấng cũng luôn thận trọng trong các tuyên bốcủamìnhchứđâuphải “để không trở thành công cụ cho một thế lực chính trị nào”, các giám mục mới “thận trọng trong các tuyên bố”!

Mặt khác, các ngài “giữ im lặng” đó là quyền của các ngài.Tuynhiên,nếuaiđãđọcMuốiChoĐời của ĐHY Ratzinger (ĐGHBênêđictôXVI),hẳnbiếtĐGHnóigì về“chó câm”?Hẳn biết rõ aiphảilà“tiếngnóicủanhữngngườikhôngtiếngnói”dùtiếngnóiấycógiốngnhư“tiếngkêutrongsamạc”củaThánhGioanTiềnHôđinữa.Hay dẫu tiếng nói của lẽ phải từcácChủChăncóbịkhướctừđónnghe,thìýnghĩathâmsâucủalờiChúaGiêsu: “Ai có taimà nghe,hãynghe!”vẫnmãivangvọng.

Hơnnữa, có phải vì tại“một số người luôn muốn lôi kéo Hội đồng Giám mục về phía của họ” mà “mối tương quan giữa Hội đồng Giám mục với Nhà nước và với cộng đồng Dân Chúa càng trở nên phức tạp” không?LẽnàoHội đồngGiámmục lại là “boucémissaire”–conchiênhytế-nạnnhâncủatranhgiành?

Trongbài“Tươngquan…”ĐCHợp cũng phán xét như vậy chotrườnghợpcủaĐứcTGMNguyễnKim Điền: “Ở hải ngoại, người ta tặng cho ngài [ĐTGMNguyễnKimĐiền] danh hiệu ‘Tổng giám mục dũng cảm’ và nhiều phe nhóm chính trị đã triệt để khai thác các bài phát biểu của ngài để đả kích Nhà nước. Quan hệ giữa ngài với chính quyền ngày càng gay gắt hơn. Ngài phải làm việc nhiều lần với công an và bị quản thúc”.

(xem tiếp trang 90)

34 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 35

36 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

1.

Công đồng Vatican II làmột bước can đảm của

Giáohộicônggiáo,khichấpnhậnsựcómặtcủakẻkhácvàmởcửanhàmìnhđểđónhọvàothăm.Từvịthếcủamộtkẻcả,gầnnhưlàkẻcầmcânnẩymựctrongnhiềuthếkỉquatạiÂuchâu,vàmỗikhicógì nói với thế giới thường là vớigiọngcảnhcáokếtán,naykhiêmtốn chấp nhậnmình cũng làmộtthực tạinhưbao thực tại trần thếkhác, trong đó có các nhà nướcchínhtrịvàcáccộngđồngtôngiáo,vàsẵnsàngngồichungbànvớihọ.

CóđượcnhưthếlànhờcóhaithayđổiquantrọngtrongtâmthứccủaGiáohội.Thứnhất,Giáohộikhông còn được quan niệm nhưmộttổchứcthuầntuýlinhthiêng,lơlửngbaytrênbầutrờitrầnthế,nhưng là một thực tại hiện diệngiữa trần thế, cùng thở nhịp thởcủa trần thế. Linh thiêng và Thếtục như vậy không còn được coilàhaiphạmtrùtáchbiệt.Thứhai,tháiđộbếquantoảcảng,tựrútluiđóngkíncửanhàđểtựvệcủacácgiáochủtrướcđâyđãbịđánhgiálàkhôngcònphùhợp.Cáctiếnbộ

ngoạnmụcvàchóngmặtcủakhoahọccùngvớisựthứcdậycủalítríđãmởđườngvàkhuyếnkhíchVôthần,khiếnconngườixarờiThiênChúa.SựhìnhthànhcácchủnghĩaquốcgiakhôngngừngđedoạuyquyềnvàtàisảnkhắpnơicủaGiáohội.Cáccuộccáchmạngtrênnhiềuquốcgia,đặcbiệtCáchmạngPháp,thẳngtayápbứchoặctruydiệttínhữu Ki-tô... Trước tình hình tấncông tứ phía đó, Giáo hội quyếtđịnhđóngcửađểcốgắngbảotoànlựclượng,giữnhàgiữcủa.Nhưngcũngvìđóngcuûa,Giáohộiđãđểmất tầng lớpdânnghèo thành thịởÂu châuđangdở sốngdở chếttrướccuộccáchmạngkĩnghệ,vìđãkhôngcómột lờigiảinàochosốphậncủahọ.Cũngvìđóngcửa,Giáo hội cũng đã chẳng có tiếngnóinàotrongcơnlốctànphácủahai cuộc thế chiến và trong cuộcchiếntranhlạnhsauđó.

Thếgiớitrongthếkỉ19,20đãthayđổihoàntoàn.Vìthế,việcmởcửalạilàchuyệntrướcsaugìcũngphải tới. Cái lớn nơi chân phướcGio-an 23 là đã dám đưa ra giảiquyếtmộtthựctrạngcầnphảigiảiquyết, trong lúc tình hình chungtrongGiáohộivẫncònrấtdèdặt.

2.

Khi nhận mình cũng là mộtthực tại như bao thực tại kháctrong trần thế, thì hệ quả đươngnhiênlàĐối thoại và Hợp tác.Phảiđốithoạiđểhiểunhauvàđểcùngnhauphụcvụconngười.Đốithoạivớicáctôngiáobạnđểtìmđườnghiệpnhất,vớicáctôngiáokhácđểtìmcáchchungsống.Đốithoạivớicáctổchứcvànhànướcchínhtrịđểcùngnhaugiảiquyếtxungđột,giảinhiệtthếgiới.TháiđộĐốiđầubấthợptáccủacácvị tiềnnhiệmđãbịxétlại.

Đối ThoạilàmộtchủđềlớnvàmớicủaCôngđồng.DùngtừĐàm thoại có lẽ hayhơn, vì nókhônghàm chứa sự „đối địch“ trong từĐối thoại. Thiên Chúa ki-tô giáolà hình ảnh uyên nguyên của đốithoại. Người là đối thoại. ThiênChúa ba ngôi là Thiên Chúa củađối thoại liên lỉ.Đối thoại do đóđốivớiGiáohộiki-tôvàvới cáctínhữuKi-tôgiáo làmộtnguyêntắc bản lề, là lẽ sống. Đối thoạivớiThiênChúa,đốithoạivớiconngười. Vậy mà không hiểu sao,nguyên tắcnàychỉmớiđượcnóitới(khámphá?)vàđềcaotừgiữathếkỉ20vớiVaticanII?

3.

Mộttrongnhữngthựctại trầnthếCĐkhuyếnkhíchđối thoại là

Caâu Chuyeän TöøNöôùc Ñöùc

n Phaïm Hoàng-Lam

Đối đầu – Đối thoại – Đối khángVàisuynghĩvềtươngquanGiáohộivàNhànước

tạiViệtNam

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 37

cácchếđộchính trịvô thần.CácvănkiệnVatican IIkhôngnói tớimộtchữvềCộngsản,TưbảnhayXã hội chủ nghĩa. Khi thảo luậnHiến chếGiáo hội trong thế giớingày nay (Gaudumet spes -GS)vốnlàvănkiệnmụcvụnềntảng,cómộtsốnghịphụđãđềnghịphảikếtáncácchếchộchínhtrịbạotrị,nhưngđềnghịđóđãkhôngđượcđasốchấpnhận.TrongGSchỉnóimộtlầnduynhấtvề„chếđộđộctàivàtoàntrị“nơiđoạnsố75,khihôhàotínhữuthamgiavàoviệccôngtrongxãhội.Nhưng thayvì trìnhbày bối cảnh chính trị cụ thể vàđiểmmặtchỉtêncácchếđộchínhtrị, GS nói về chủ nghĩa vô thầnhiệnđại(19).Chủnghĩanày„cũngthườngxuấthiệndướihìnhthứchệthống“,nghĩalàdướidạngchếđộchínhtrị.Mộtkhivôthầntrởthànhquyềnlựcnhànước,nóbằngmọicách„triệtđểchống lại tôngiáo“(20).Giáohộivìthếtrướcsauvẫn„quyết liệt lên án thứ học thuyết và những biện pháp nguy hại đó, chúng phản lại lí trí và kinh nghiệm chung của con người cũng như làm cho con người mất đi cái cao cả bẩm sinh của họ“(21).NhưngđồngthờiGiáohộicũngrấtquantâmtớinhữngcâuhỏihệtrọngdoVôthầnđặtravàtìmcáchtraođổiđểhiểura,đâulànhữnglídotâmthức sâuxakhiếnVô thầnchốnglại Thiên Chúa (21). Các chế độvôthầnởđâyđượcCĐámchỉrấtrộng,songcóthểhiểuđóchủyếulàcácchếđộcộngsản.

Nghĩa là một mặt Giáo hộivẫntiếptụckiênquyếtkếtáncáihọcthuyếtcộngsảnphảnlítrívàhuỷ diệt nhân phẩm. „Bất cộngđáithiên“làđó(khôngcùngđứngchungmộtbầutrời,ởđâycóínóichủthuyếtcộngsảnvàKi-tôgiáo

không thể nào dung hợp được).Nhưngmặtkhácđồng thời lạicổvõconđườnghợptácđốithoạivớicộng sản, để hi vọngqua đó vừalầnhồithayđổiđượchọvừagiảmbớtđượcnhữngápbứcvàbáchhạichotínhữumình.

4.

Vatican II không nói tớichuyệnphânbiệtgiữachủ thuyếtcộngsảnvàconngười theocộngsảnhaygiữamộthọcthuyếtvàcácphongtràolịchsửnẩysinhtừhọcthuyếtđó.Nhữngphânbiệtnàylàcủa Gio-an 23. Theo ngài, ngườiđitheomộtchủthuyếtxấuthìvẫnphải đượckính trọng, vì họ cũngcómột phẩm giá đáng trọng.Đãrõ.Thêmnữa,mộthọcthuyếtkhiđãthànhíthứchệthìkhôngthểnàocònthayđổiđược;tráilại,nhữngchếđộchínhtrịxuấtpháttừíthứchệđólànhữngthựctạicóthểbiếnđổi theo thời gian và hoàn cảnh.Vàkếtluậncủangài:TínhữucônggiáohãytừbỏĐối đầuđểcầuĐối thoại vớicộngsản.QuanđiểmnàyđượcgiáochủkếtụclàPhao-lô6đitheovàcổvõ.

Đối thoại là một nguyên tắcchungsốngvôcùngđẹpvàđúngchomọithời,nếunóhộiđủnhữngđiềukiệnthựctế.Điềunàykhôngaichốicãi.

Nhưng theo kinh nghiệm lịchsử trên 70 năm qua kể từ ngàycộng sản vô thần thiết lập nềnchuyên chính đầu tiên cho tớikhinóquayrachếtđầuthậpniên1990‘, quan điểm của Gio-an 23có vấn đề. Chủ trương của ngàikhông sai trong tổng thể, nhưngthiếu thực tế trong áp dụng. Nónhưmộtôngtướngmặttrậnbỗngdưng ra lệnh cho quânmình vứtsúngđể tỏ thiệnchíhoàbìnhvới

đốiphương.ỞđâykhôngbàntớilítưởngsốngbaodungvàbấtbạođộngcủangườitheoChúa,nhưngnóichuyện thực tế trướcmắtcủacuộcsống.Mộtđàng,Giáohộitiếptụckếtáníthứchệcộngsảnlàbấtnhân,đàngkháclạicổvũtínhữumìnhđốithoạivớinhữngngườiđãđượctôiluyệntrongíthứchệđó,mà trước đó chẳng chuẩn bị chohọmộtphươngcáchđốithoạinào,nhấtlàchẳnggiúpchohọhiểugìvề thực tếđốiphươngcả.Đâu làthựcchấtcủacácchếđộcộngsản?Đâulàđộnglựchànhđộngcụthểcủa người cộng sản? Cứ buôngsúng,thìđốiphươngsẽchấpnhậnđốithoại?ĐốithoạiđốivớiKi-tôgiáo, như đã nói, là bổn phận, làcùng đích, là lẽ sống. Trong khiđốivớicộngsản,nóchỉđượcquanniệmthuầntuýnhưmộtthủđoạnđểđốiphóvớikẻthù.MộtchếđộchínhtrịchủtrươngsátnhậpLuậtpháp vào Chính trị, Sự thật vàoQuyền lực, nghĩa là xoá cả Luậtpháp lẫn Sự thật để chỉ còn duynhấtlàQuyềnlựcmàthôi,thìđốithoạinhưthếnào?Đâulàlànranhphânbiệtthựctếgiữamộtíthứchệvàsảnphẩmchếđộchính trịcủanó?Nhữngcâuhỏinàyđãkhôngđượccânnhắc tìmhiểu trướckhiralệnhbỏsúng.

4.

Và đâu là thành quả của sựchuyển hướng trên nơi „chiếntrường“ViệtNam?

Cho tới khi cộng sản miềnBắc chiếmmiềnNamnăm1975,tôi không biết rõ ảnh hưởng củachính sách Đối thoại của Gio-an23vàPhao-lô6đốivớihànggiáophẩmởmiềnNamnhưthếnào.Cólẽ cũng chẳng ảnh hưởng gì trênđạiđasố tínhữuvàgiáosĩmiền

38 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Nam,vìlúcđótấtcảđangdồnhếttâmsứcvàocuộcchiếnchốngxâmlăngcộngsảnvàvàonhữngkhủnghoảng chính trị nội bộ. Nhưngchắc chắn một điều: chính sáchkiađãkhôngảnhhưởngmộttígìcảtrênGiáohộimiềnBắc,vànhờđó,Giáohộinàyđã tồn tạiđược,dù phải co cụm lại trong lạc hậuvà phải gánh chịumuônvàn khókhăn,đauthương.

Chủ trương Hợp tác – Đốithoại chỉ được nói tới một cáchchínhthứcquathưchung1980củacácgiámmục.Vàtừđókhẩuhiệu„Đốithoại“khôngngừngđượccácngài hô thật lớn, đặc biệt để chomấyôngbàtínhữulãngtaihiểu.Nhưngđốithoạiđócũngchỉlàđốithoại với đầu gối và một chiều,vì có nhận được hồi âm nào đâucho bao nhiêu lá đơn „đối thoại“âmthầmgởiđi.Chứđừngnóitớichuyệnđượcngồi chungbànhaynganghàngđểđốithoại.CácngàihẳncũngdưbiếtcáikhókhăncủaĐối thoại trong một chế độ toàntrị.NgayGiáo hội, vẫn lớn tiếngraogiảngĐốithoạivàcoiđólàlẽsống,vậymàtrongnộibộmìnhcócóthựcthinổivàmuốnthựcthilẽsốngđóđâu.

Mấychụcnămqua,từbiếncốxoaychiềucủaGio-an23chotớikhithếgiớicộngsảnsụpđổ,trênkhắpthếgiớichưabaogiờcómộtđốithoạiđúngnghĩagiữacácgiáohội và nhà cầm quyền cộng sản.Vìnhưđãnói,cộngsảnchỉcóthủ

đoạn,chứkhôngcóđốithoại.Họchỉchấpnhậnngồivàobànthậtsựkhibiếtmìnhđãtậnsố(nhưởBa-lan,ĐôngĐức…)hoặckhiđãbiếntướng chẳng còn chất cộng. Chủtrương bỏĐối đầu cầuĐối thoạicủaVaticanđãkhônghiệuquả,vìngườitasuynghĩquálíthuyếtcaoxa.Cộngsảntrướcsauchỉlàmộttổchứccướpquyềnvàgiữquyền,vàđộng lựchànhđộngcủanó làquyền lực và quyền lợi vật chất.Tấtcảchỉcóthế.Nókhôngcôngnhận bất cứmột thực thể nào cóthểảnhhưởngnguyhạichoquyềnlựcvàquyềnlợicủanó.

5.

ĐốithoạicũngcónghĩalàsẵnsàngHợptác.NhưngHợptácmàthiếuĐốithoạithìtrởthành„HợpTácToànDiện“,nhưkiểubốnchữvàngcủacộngsảnviệtnamđốivớicộngsản trungquốc,chỉcònbiếtrăm rắp tuân thủ chỉ thị của đànanhphươngbắc.Đócũng là tìnhcảnh của Giáo hội việt nam. Vìsốngtrongảotưởngđốithoại,nênlâungàykhôngcònphânbiệtđượcnữa giữa „chung sống“ và „sốngchung“(chữcủacốlinhmụcPhạmHânQuynh).„Sốngchung“làlốisốngvớiíthứcvềnhữnglànranhkhácbiệtgiữacácthựcthểchungsống. Còn „chung sống“ trái lạilàchủtrươnghoàđồng,càobằngmọikhácbiệt.Chung sốngkhiếnKi-tôhữulầnhồimấtcăncước,đểan nhiên bước vào cuộc sống hủhoá,sađoạ,phảnKi-tô,theochân

sản phẩm của nền giáo dục cộngsản.Giáodânthìannhiêngiảhình,dốitrá,lừađảo,pháthainhưmọingườikhác.Giáosĩ thìantâmsavào tiền, tình,quyền.Mỗikì tĩnhhuấn làmỗi dịp để các linhmụckhoenhauxehơi;ngồinghetuđứcmà lòng cứphậpphồng sợ thằngchanàođóđingangvạchpháxe!

GiáochủGio-anPhao-lôIIlàngườihiểurõcáibấtcậpcủakhẩuhiệuHợptác–Đốithoạitrongcácnướccộngsản.Vàngàiđãrấtsớmđưaranguyêntắc„Hợp tác trong Đối (Đề) kháng“đểthaythế.Hợptác là nhu cầu đương nhiên củacon người trongmọi thời vàmọixãhội.NgàicũngkhôngphủnhậnvaitròĐốithoại,nhưnglàmgìcóđượcĐối thoại trong chế độ độctài toàn trị!Vì thế, thayvì cứđềcaomộtlítưởngthiếuthựctế,điềukhẩn thiếthơnchongười tínhữulàluônphảiíthức,đểbiếtvàkịpthờiđềkhánglạiđiềusaitrái,điềuphảnlạiđứctin.

Ki-tôhữusẵnsàngvuivẻhợptác „sống chung“, nhưng khôngnhắm mắt „chung sống“. Đây làtháiđộđúngđắnphảicócủangườitheo đứcKi-tô trongmọi thời vàtrongmọixãhội,chứkhôngriênggìtrongxãhộicộngsản.

Đối đầu thiếu tương lai;Đối thoại thiếu thực tế; Đối hay Đề khángconđườngphảiđi.Củamọingườivàmọithời.◙

Augsburg,ngày15.06.2013

Tích cöïc tham döï chieán dòch moãi Ñoäc Giaû giôùi thieäu theâm Ñoäc Giaû môùi.

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 39

Trong mộtxã hội bình

thường, bình thườngtheo nghiã khôngđộc tài cá nhân hayđộc tài đảng trị, nhànướclàmviệccủanhànước, giáo hội làmviệccủagiáohội.Cảhai đều nhắm phụcvụ con người. Nămthì mười họa mới cóxungkhắcxảy ra, thídụ vụ Obamacare tạiMỹ năm ngoái, khiTổngThốngObama buộc các cơsở tôn giáo phải đóng bảo hiểmy tếchocácnhânviêncủamình.Đóngbảohiểmlàchuyệndĩnhiên,nhưng phiền nỗi lại bao gồm cảbảohiểmngừathai,pháthai,triệtsản, những việc đi ngược với tínlýcủahầuhếtcáctôngiáo.Xungkhắcđãxảyra.Thưchung,tuyênngôn, biểu tình, phảnđối đủ thứ,nhưngkhôngcóaibịbắt,khôngcóngườiibiểutìnhnàobịđạpvàomặthaybịcônđồdocônganthuêđánhchảy máu đầu. Quyết định cuốicùng căn cứ vào biểu quyết củaQuốcHội.Phenàođôngthìthắng,

phenào thiểu số thì rángchịuvàkiên nhẫn chờ đến cuộc bầu cửlầnsausẽ"trảthù"bằngláphiếu.

TạiViệtNamhiệnnay, tươngquan giữaGiáoHội và nhà nướchoàn toànkhác.Nhànước làchủnhânông,quyếtđịnhmọisự,banphátmọisự.GiáoHộiCôngGiáocũng như các giáo hội khác chỉđóng vai trò đi xin ơnmưamóc.Nhànướcchobaonhiêuđượcbấynhiêu.Đôikhicóphảnđốihaycóhànhđộngtựvệvìbịănhiếpqúađángthìkếtqủacũngchỉlànhậnthêm đòn thù và nhận phần thuathiệt.Khôngphảichỉcócáctínđồ

cáctôngiáotạiViệtNamđòitựdotôngiáochomình,màcảthếgiớivănminh đều đòi tự do tôn giáochodânViệtNam.

Chuyện rõ như ban ngày màGiámMụcNguyễnTháiHợpcònphảinhọccôngviếtbàicótựađề"Tương quan giữa Giáo Hội vàNhà Nước tại Việt Nam", đượcphổbiếnngày6tháng6vừaqua.Tácgiảviếtrấtcôngphu,tríchdẫnđủthứ,từlịchsửđếncácvănkiệnCôngĐồngVatican II, từ lời củacácĐứcGiáoHoàngđếnđủthứlýthuyết,đểnóilêncáigì?đểđiđến

kếtluậnnào?

Cóthểnóingaylàtừmànkhai pháođếnmàn kết thúc, ngườiđọc lúcnàocũng thấykhi tỏ khi mờ khẩuhiệu "Chấm dứt đối đầu, thù hận để khai mở cuộc đối thoại giữa Công Giáo và Cộng Sản".

Bài có nhiều đoạnchê trách người CôngGiáo Việt Nam nóiriêng, và người Việt

Nam chống cộng nói chung, đãtraothânlầmtướngcướp,vàkhibịbỏrơi,thì"những thân phận ấy bị hút vào cơn lốc, giống như những chiếc lá mà giông bão cuốn lên, tan tác mọi ngả, rồi tự rơi xuống".Đám chống cộng bị lừa này đã"dạidột"có tớihai tổng thống làngườiCôngGiáo,nhiềulàngdicưđược xây dựng như những pháođài chống cộng. Khi phải tả tơichạy rahảingoạivẫncòngiữcờvàngbasọcđỏ,vẫncòntưởngnhớViệtNamCộngHòa,vẫnđòiHộiĐồngGiámMụcVN phải chốngCộnggiốngnhưmình."Ýtạingôn

Vieát TöøCANADA

Maëc Giao

LẠI CHUYỆN GIÁO HỘI VÀ NHÀ NƯỚC

40 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

ngoại" là không "sống Phúc Âmgiữa lòng dân tộc", không tuântheochỉthịcủaCôngĐồng,khôngnghe lời dậy của các Đức GiáoHoàng,làmcảntrởviệcthựchiệnmốigiaohảotốtđẹpgiữaGiáoHộivàNhàNước.

Tôikhôngmuốntranhcãitừngđiểm trong bài viết củaĐứcChaNguyễnTháiHợp.Tôi chỉmuốngóp ý vềmột số điều có thể gâyngộ nhận trước khi bàn về viễntượngchomộttươngquantốtđẹpgiữaGiáoHộiViệt Nam vàNhàNướcViệtNam.

Trước hết, việc chấm dứtđối đầu và khai mở đối thoại làchủ trương củaĐứcGiáoHoàngGioan XXIII trong thời CôngĐồngVatican II.Đó là việc thứcthờinhưngchỉcóthểthựchiệntừVaticanvớicácquốcgiatrênbìnhdiện ngoại giao và tìm quyền lợihỗtương.DĩnhiênVaticankhôngtìmquyền lợivật chấtnhưng tìmảnhhưởngtinhthầnđểdễ"hoằngdươngđạopháp", làmcho "nướcChatrịđến"vàgiúpđỡnhữnggiáohộiđangnằmtrongnhữngbứcmànsắt haymàn tre. Những giáo hộiđịaphươngđangbịcầmtùnàycóthểđốiđầuvàđốithoạivớinhữngnhà nước đang là cai tù của họđượckhông?CácgiáohộitạimiềnBắcViệtNam,tạiTrungHoaCộngSản,TạiCuba,BắcHàn...códámđốiđầuvớinhànướccộngsản,haychỉdámcầuxinchođượcyênổngiữđạo?Họcóthểđặtvấnđềđốithoại với nhà cầm quyền không?Chắcchắnlàkhông.Đốithoạilàđểgiãibầy,đểnóilênnhữngđiềubấtnhưý, nhữngmongmuốnđiđếnchỗthôngcảm,hiểubiếtlẫnnhau,tương nhượng nhau, cùng tìm ranhững giải pháp tốt đẹp. Muốnđốithoạithànhthậtthìhaibênđều

phảicóthiệnchí.Nếukhông,chỉlà những cuộc nói chuyện giữanhững người điếc, hay là dịp đểngườiyếunănnỉxinxỏvàngườicóquyềnmởtaybanphát.VaticanđãcốgắngtìmcơhộiđốithoạivớiTrungCộngtừbaonhiêunămnay,đã được Trung Cộng đáp ứng rasao?Vatican đã đối thoại vớiHàNộibaongiêunămnay,từchủtịchnước, thủ tướng, đến tổng bí thưđảng đều đến hội kiếnĐứcGiáoHoàng,đếnnayVaticanđãđượctựdophongchứccác tângiámmụcViệt Nam chưa, đã có bang giaobình thường với Việt Nam chưa,ngoàimộtđạidiệnkhông thườngtrực khi đến khi đi? Vòng đàmphán thứ tư giữa Vatican và Hànộivừadiễnracóđemlạimộtđộtphá nào không? Đại diện khôngthường trực của Vatican là TổngGiám Mục Leopoldo Girelli vẫncònphảibầytỏsựmongmỏiđượctrở thành đại diện thường trú đểdễlàmviệchơn.Vìđâutìnhtrạngbanggiaovẫndậmchântạichỗ,?

Nóinhưvậykhôngcónghiãlàtiếptụcđốiđầu,hủybỏđốithoại.Việc cần làm vẫn phải làm, kiênnhẫn để chờ cơ hội, nhưng đừngqúađềcaođốithoại,coiđốithoạinhưmột phép nhiệmmầu có thểthay đổi được tình hình.Hãy coichừng! Nhiều khi một phe dùngchiến thuật đối thoại để câu giờ,để khoe khoang thiện chí giả, đểtạohyvọngchophebênkialàliênhệchưađứt,đừngvộirútdâychặtcầu,nhưngbêntronghọđượcrảnhtay thi hành những gì họ muốn,không đếm xỉa đến những ướcvọng của những người đang đốithoạivớihọ.ĐừngquênlờiChúa:"Hãyhiềnlànhnhưchimbồcâuvàkhônngoannhưconrắn".

Nhiều người Việt Nam, đặc

biệt Công Giáo Việt Nam, nhấtlàCôngGiáodicưnăm1954,bịtrách móc là chủ trương chốngcộng"đếnchiều",làmcảntrởviệcđốithoạivớicộngsảnvàgâykhóchoviệcthiếtlậptươngquanbìnhthường.Tộinghiệpchohọ.Họbịđổ cho đủ mọi thứ tội trong khihọ là nạn nhân.Ở ngoàiBắc, họđãchịucảnh"tiềncảicáchruộngđất"từ1953,đãtrảinghiệmnhiềucảnhoantráidocộngsảngâyra.ỞtrongNam,tựnhiênhọthấyquândukíchcộngsảnnổilênphácầu,đặt mìn đường giao thông, chặtđầunhữngviênchứcxãấp.Tạisaokhôngkêugọicộngsảnngừngpháhoại và chém giết, không lên áncộng sảngâychiến tranh,màchỉkêu gọi nạn nhân phải hòa hoãntrước, nếu không sẽ bị kết án làlàmtaysaichongoạibang,kéodàichiến tranh, không chịu hòa giảivới"nhữngngườianhemphíabênkia"? Nếu họ không được ngoạibanggiúpsúngvàgiúptiền(cộngsảncóđượcnhữngngoạibangkhácgiúpsúngđạnđểgiếtanhemcùngmáumủhaykhông?),họlàmsaogiữđượcmiềnNamthêm20nămđểnhiềutríthứcđượcđàotạo,kểcảnhữngtríthứcđihọcđủthứhaydở ở ngoại quốc? Nếu họ khôngràolànggiữanninhchochínhhọthì ban đêm du kích sẽ đột nhậpgiết những người chỉ huy tronglàng xóm, bắt dân nộp gạo nộptiền,bắtthanhniênrabưngđểbổxungquânsốcủacácđơnvịcộngsản.Đểtựvệ,dânlàngđãphảitựđộng lo việc an ninh cho chínhmình, trước cả chương trình ẤpChiếnLược.Khicácấpchiếnlượcđượchủybỏ sau cuộcđảo chánh1-11-1963, tình trạng an ninh tạinông thôn trởnên tồi tệ ra saoaicũngđãbiết.NếuchỉcóLinhMục

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 41

HóaởCàMauvàLinhMụcPhạmVănDụởCaoXá,TâyNinh,ràolàngchốngcộngthìkhôngnênvơđũacảnắmchorằngcáclàngCôngGiáođãđượctổchứcthànhnhữngpháođàichốngcộng.Hãytìmhiểuvì đâu nên nỗi và đừng suy luậnloạisuy.

Tại sao phải nhắc tới sự kiệncó hai tổng thống Công Giáo ởmiềnNam?Nhắcnhưvậycóhậuýgì?ĐểchứngtỏchỉcóCôngGiáochốngcộngđếncùng?ChỉcóCôngGiáo làm taysaichoTây rồichoMỹ?ChỉcóCôngGiáokhôngchịuđối thoại và hòa giải với nhữngngười "anh em" cộng sản? Hãynhìn thực trạng đất nước để thấynhững người "leo" lên tới chứctổng thống củamiềnNamkhôngđược"tiềnchọn"vìlýdotôngiáo.Đólàdohoàncảnh,sựtìnhcờcủalịchsửvàtàinắmbắtthờicơcủacánhânhọ.Ngoàira,họcũngđượcdânbầuchiếutheoHiếnphápcủamiềnNam.Dùnhữngcuộcbầucửkhônghoànhảonhưngkhônghoàntoànlàbịpbợm,kháchẳnviệclựachọncác lãnhtụởmiềnBắc.Tạisao không tôn trọng ý dân miềnNam?TạisaochỉsămsoibớilôngtìmvếtnhữngkhuyếtđiểmcủachếđộViệtNamCộngHòatrongkhigiảdạilàmngơtrướcnhữngtộitầytrờicủachếđộXãHộichủNghiãmiềnBắc?Tạisaochỉmỉamaidânmiền Nam theo ngoại bang nên"những thân phận ấy bị hút vào cơn lốc giống như những chiếc lá mà giông bão cuốn lên, tan tác mọi ngả, rồi tự rơi xuống"mà khôngnói đến thân phận dânmiền Bắcphải làm "nghiã vụ quốc tế", hết"giảiphóng"miềnNamđến"giảiphóng" Miên, Lào, rồi còn ngấpnghéTháiLanvàcácnướcĐôngNamÁkhác.Nghiãvụquốctếđã

làmhaoxươngtổnmáubaonhiêuthanhniênđểcuốicùngđượcgì?Được một bài học Anh Ba dậycho năm 1979 khiến các tỉnh sátbiêngiớiphiáBắc trở thànhbìnhđịa,đượcAnhBachiếmvĩnhviễnmột phần lãnh thổ, cướp toàn bộHoàngSa,mộtphầnTrườngSavàđòi"xíphần"gầnhếtBiểnĐông.Bị quan thầy Mỹ bỏ rơi nhưngkhông bị cướp đất, cướp biển cótệ bằng phải làm nô lệ kiểumớichonhữngkẻđãgiúpsúngđạnđểgiếtanhem?Thậtra,chẳngcóanhhai, anh ba nào tử tế. Nhưng cáikhó bó cái khôn.Chịu lụy để hyvọngsốngcònvàchịulụyđểmấtcảhươnghỏatổtiên,thứnàođángnhụchơn?

Còn việc những người chạycộngsản,đãbỏnướcrađi,naycònhoàiniệmViệtNamCộngHòa,còngắnbóvớicờvàngbasọcđỏ thìcũngchỉ là tìnhcảmbình thườngcủaconngười.Ngoàiviệcômấpkỷ niệm, họ còn thấy "thời xưa"dânđỡkhổhơnthờinay.Họthấylýtưởngtranhđấuchotựdo,dânchủ, sự vẹn toàn lãnh thổ của họluônluônđúng.Nếumaingàychếđộcộngsảncóđổimớitíchcựcđểphụcvụdân theo theo cáchnhânloại vănminh đang làm thì cũngchỉlàlàmlạinhữnggìmànhữngngườikhôngcộngsảnđãkhởisựtừgần60nămtrước.Chỉcóthểtráchhọkhôngchịucộngtácvớichếđộhiệnhànhđểgiúpdân,giúpnướcnếu những người cai trị đươngquyền,vớiquyềnhànhvàphươngtiệntrongtay,đãthựcsựhòagiảidântộc,xóabỏhậnthù,tôntrọngquyềncủadân,khôngtựchomìnhvaitròbạochúađểtrọnquyềnsinhsáttrênsốphậncủatoàndân.

MộtvấnđềkháckhánhứcnhốiđượctácgiảNguyễnTháiHợpnêu

lên:"Trong những năm qua, cộng đồng hải ngoại đã giúp đỡ Giáo Hội Việt Nam rất nhiều trong việc tái thiết và phát triển. Nhưng một số người luôn muốn lôi kéo Hội Đồng Giám Mục về phiá của họ. Để không trơ thành công cụ cho một thế lực chính trị nào, các giám mục thường thận trọng trong các tuyên bố hay giữ im lặng. Mối tương quan giữa Hội Đồng Giám Mục với Nhà Nước và với cộng đồng Dân Chúa càng trơ nên phức tạp".

Đúnglàcómộtsốngườimuốnlôi kéo Hội Đồng GiámMục vềphiáhọ,nhưngrắcrốidotừđâu?Chúng ta cần phân biệt hai việc.Các giámmục với tính cách chủchăn là những vị lãnh đạo toànquyềnthuộcphạmvitôngiáocủacácgiáohộiđịaphương,khôngaiđặtvấnđềtuânhaybấttuânquyềnhạntinhthầncủacácvị.Nhưngởbình diện khác, giámmục còn làngườiquảntrịtàisản,nhânsựvàcótráchnhiệmbaobọcđoànchiêncủa giáo phận. Công việc nàykhônggiốngnhưviệccủamộtchủnhânhaytổnggiámđốcmộtcôngty. Nó phải mang ý nghiã thiêngliêng và rất nặng ý nghiã thươngyêu.Khôngthểđokếtqủabằnglợinhuận.Khôngthểgiữtươngquantốt với đoàn chiên khi chủ chănkhông liều mạng cứu chiên củamình khi bị sói tấn công.Khôngthểđòiconchiên thươngyêukhichủ chăn bỏ con chiên ở nhà đểđi làm "mục vụ hải ngoại" liềnhaimùaChayvàhaiTuầnThánh.Khôngthểtạosựkínhnểkhichủchănđiđêmvớiquyềnlựcđànápđểtìmíchlợitrướcmắt.Khôngthểhãnhdiệnkhithấyhếtchủchănnàyđếnchủchănkhácnốinhaurahảingoạiđể làmmụcvụchonhững

42 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

giáo dân Việt Nam đã thuộc vềcácgiáohộitạiđịaphươngnơihọsinhsống.Trướcnhữngtìnhcảnhấy,khôngphảimộtsốítgiáodânbấtmãnnhưngrấtnhiềungườibấtmãn. Khimột thiểu số lên tiếng.Họliềnbịkếtán"chốngchachốngChúa",thêmtộiđòikéoHộiĐồngGiámmụclàmtheoýhọ.Đôikhingưới ở hải ngoại bị trong nướctráchmóclàđòihỏitrongnướcqúanhiều,đòitrongnướcphảilàmnhưnhữngngườicónhiềuphươngtiệnvàquyềncôngdânởnướcngoài.Thếnhưngmỗikhiở trongnướcbị đàn áp, đánh phá, người trongnước lại lớn tiếngkêu cứungườiởngoài,xingiúpđỡ tinh thầnvàcảvậtchất.Ngườiởngoàilạihănghái tìm cách hỗ trợ và an ủi anhem.Họ lại tiếp tục lặng lẽquyêngópmỗikhicócácđấngbậcvàtusĩtừtrongnướcđi"thămdân(hảingoại)chobiếtsựtình",dùnhiềukhilònghọkhôngvui.NhưvậyhọcólànguyêndogâyphứctạpchomốitươngquantaybaNhàNước-GiáoHội-giáodânnhưnóiởtrênkhông?

Đối với nhà nước Việt Nam,thư chung của Hội Đồng GiámMụcnăm1980vớichủđề"SốngPhúc Âm giữa lòng dân tộc" đãđượcdùngđểđòihỏingườiCôngGiáophảilàcôngdântốt,phảigắnbóvớiđấtnước,vớidântộc.NgườiCôngGiáođâucómongmuốngìhơn?Chỉhơiphiềnlànhànướcđãtrưngbảnghiệu"YêunướclàyêuXãHộiChủNghiã".

Cònnhiềuđiềunữamuốnnói,nhưng thôi, như thế cũng đã tạmđủ. Không ai khôngmuốn có sựtươngquanhàihòagiữaGiáoHộivà Nhà Nước. Nhưng muốn cógiaohảotốt,haibênđềuphải

-Cóthiệntâm,thiệnchí,

-Tôntrọnglẫnnhau

- Không ăn hiếp, không tìmcáchlợidụngnhau

-Tôn trọng luật lệquốc tếvàluậtlệquốcgialiênquantớiquyềntựdotínngưỡngvàhànhđạocủacôngdânvàquyềnđộclậpcủacácgiáohội.

Thậtrachỉcầnhànhđộngtheothiệný(commonsense)trongmọitươnggiao làđãđủđểgiảiquyếtmọi khó khăn.Trong trường hợpđó,luậtlệchỉđượcdùngkhicósựviphạmluậtphápmộtcáchrõrệt.LuậtHìnhSựvàDânSựđãđủđểxửlýmọiviphạmvàtranhchấp,khôngcần ra thêmhàng loạt luậtvà nghị định về tôn giáo để làmkhónhau,rănđenhau,cướptàisảncủanhau,làmcớđểbắtbớvàbỏtùnhữngtínđồcáctôngiáokhônglàmđẹplòngnhànước.

Nếu nhà nước theo đuổimụctiêuphụcvụnhândânthìphảihiểucácgiáohộilànhữngbộphậnphụcvụ phần tâm linh của con người.Nhucầutâmlinhkhôngthểbịcoikém quan trọng hơn nhu cầu vậtchất. Một khi những người cầmquyềnhiểuđượcđiềunàyvàhànhđộng theo thiệný thì tươngquangiữanhànướcvàcácgiáohội sẽhàihòavàtốtđẹp.

ĐốivớicácvịtrongHộiĐồngGiám Mục Việt Nam, giáo dânkhôngđòicácvịphátđộng"thánhchiến" với nhà nước Cộng Sản.Nhưngliệuqúyvịcóthểlàmngơkhigiáodânvôtộibịđánhđậptànbạo,bắtbớvôcớ,bịcấmtổchứcthánhlễ,bịcướpđất,phánhàthờ?Nhữngđiềumongmỏimàcánhânngười viết bài này đã trình bầycáchđây8năm(2005)đếngiờvẫn

thấycòntínhthờisự:

1/ Xin Qúy vị tạo sự đoàn kết nhất trí trong Hội Đồng Giám Mục để đễ dàng đối phó với cả việc đạo lẫn việc đời. Xin vị nào có lập trường thiếu độc lập với nhà nước hay còn coi lợi lộc riêng tư qúa cao hãy xét lại để đóng trọn vai trò mục tử đích thực...

2/ Giữ sự độc lập của Giáo Hội, không nhờ cậy thế quyền và không để thế quyền lợi dụng.

3/ Hiên ngang lên tiếng bênh vực công lý, lẽ phải và nhân quyền.

4/ Can đảm lên án những tệ nạn xã hội, những hành động độc đoán, bất công của những người cầm quyền, bênh vực người nghèo khổ, oan ức, cô thế..(1).

May thay, những điều mongmỏitrênđãđượcHộiĐồngGiámMụcthựchiệnphầnnàotrongthờigiangầnđây.Giáodânmongmỏiđường hướngmới củaHộiĐồngGiámMụcsẽđượctiếptụcvàlờinói cùa qúyvị sẽ đi đôi với việclàm.

Cuốicùng,xinmạnphépthêmmột yêu cầu nữa: trước khiqúyvịđiđốithoạivàtìmhòagiảivới nhà nướcCộng Sản, xin qúyvịhãytìmcáchhòagiảitrướcvớivớigiáohữuvànhữngngườiViệtNam chống cộng trước và sau1975.Đừngtiếptụclấydaoxoáyvào những vết thương đang ănda non.Họ chấp nhận cái đau vìkhôngđạtđượcsởnguyệnnhưngkhôngchấpnhậnđãđilầmđường.Họchấpnhậnđãcónhữnglỗilầmnhưng không chấp nhận bị kết

(xem tiếp trang 48)

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 43

LTS - Trang mạng conggiaovietnam.net trong tháng 6 vừa qua có đăng một thư ngỏ gửi cho trang mạng Nữ Vương Công Lý, khuyên NVCL nên điều chỉnh cách loan tin liên quan đến Giáo Hội cho ‘phù hợp hơn với Giáo lý và Đức tin Công Giáo’, với ý phê bình việc loan tin và hình ‘giật gân’, ‘buộc tội’ về một vị giám mục đương nhiệm ‘như để cho mọi người thoải mái ném đá lẫn nhau’. Ngoài ra, mạng này còn phê bình NVCL dám tự đặt tên Nữ Vương Công Lý, một danh xưng không có trong tước hiệu chính thức của Đức Mẹ.

NVCL và DĐGD hoàn toàn độc lập với nhau và có những cách thức làm việc khác nhau. Tuy nhiên cả hai có những điểm chung: tiếng nói của giáo dân, không lệ thuộc hàng giáo phẩm, cùng tranh đấu cho tự do tôn giáo, nhân phẩm và nhân quyền. NVCL đấu tranh trong hoàn cảnh khó khăn hơn, vì ơ ngay trong nước, trước những rình rập và đe dọa của đàn áp. Nhưng đó cũng là ưu điểm vì có thể nắm bắt những sự kiện tại chỗ mà nhờ đó các cơ quan truyền thông ơ hải ngoại, trong đó có DĐGD, có thể biết và tiếp tay phổ biến.

Vì vậy, sau khi đọc thư ngỏ của CGVN, chúng tôi thấy cần nói lên vài ý nghĩ:

1/ Nếu đăng tin đúng sự thật thì không có gì là “giật gân” và “buộc tội”. Xin hỏi việc Đức Giám Mục Hưng Hóa Vũ Tất cho phép tổ chức thi đua múa hát và biểu diễn kèn đồng ngay cuối nhà thờ Dị Nậu để mừng sinh nhật Hồ Chí Minh là có thật hay bịa đặt?

2/ Có luật nào cấm không được thêm biểu từ (qualificatif) sau danh xưng của Đức Mẹ không?Nếu tuyên xưng Đức Mẹ là Nữ Vương của dân oan và những người vô tội bị bắt bớ thì có được phép (ai cho phép) và có phạm tội không?Nếu không, tại sao lại không cho ngưiời ta lấy tên Nữ Vương Công Lý?

3/ Mạng CGVN là của ai, do cơ quan nào chủ trương? Tại sao không trưng tên cá nhân hay cơ quan trách nhiệm? Mạng lấy tư cách gì để dậy người khác phải điều chỉnh cho phù hợp với Giáo lý và Đức tin Công Giáo? Mạng nhân danh thẩm quyền nào để dậy người khác phải vâng phục tối mặt các vị chủ chăn cấp địa phận?Nếu chẳng may có chủ chăn không nhân từ, có những lời nói và việc làm sai trái, có hại cho đức tin của giáo dân, cho uy tín và quyền lợi của Giáo Hội, chẳng lẽ bắt tất cả con chiên phải ngậm miệng phục tùng hay sao?

Chúng tôi xin mời qúy độc giả đọc bài sau đây của tác giả Phạm Minh Tâm, một cây viết rthường xuyên và lâu năm của DĐGD để hiểu rõ thêm về vụ này.

Kínhgửi

Ban-biên-tậptrangđiện-tửCôngGiáoViệt-Nam(BBTCGVN)

Thưaquývị

Cách đây mấy ngày, tôicó nhận được bài viết

SỰ THẬT sẽ giải thoát anh em. Sau khi đọc xong, tôi thấy cũngcần phải viết bài này gửi lại quývịđọcvànhânthể,nếucónhữngaiđãquan-tâmđếnbài viếtquý

vị Kính gởi Nhóm chủ trương trang mạng Nữ Vương Công Lý (NVCL) đãđượcchuyểnquatrangmạng conggiaovietnam.net cũngcùngđọcchung.Mục-đíchcủatôigọngàngchỉlàvậy.Bởivì,chodùtôikhôngtránhnénhưngtôicũngkhôngmuốndùngcácdanh-từđãtrởthànhloại“môthức”nhưnhận định, chia sẻ, đối thoại và ngaycảgóp ý, gợi ý…màxưanaymọingười đã dùng nhiều đến nhàmchán. Hoặc như quý vị đã nhìnrachúngnhưmộtxảo-thuật, rằng

Làm truyền thông xã hội, người ta hay phân bua, rào đón để né tránh trách nhiệm và dễ dàng tạo dư luận theo ý đồ của mình: “Bài viết này không nhất thiết là quan điểm của chúng tôi, bài viết này là để mở rộng đường dư luận ”.

Trướckhiviếtnhữnggìmuốnviếtgửiquývị,cũngxinchú-thíchlànhững phần tô đậm mầu xanh và in nghiêng trong bài này là của chính quý vị đã dùng, đã viết vàtôixin mượnđểdùnglại

Nên “giải-thoát” cho nhauPhaïm Minh-Taâm n

44 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN44DIỄN ĐÀN GIÁO DÂN

15471 BROOKHURST ST. WESTMINSTER, CA 92683Tel. (714) 531-9800 Fax: (714) 531-9700

THUẬN ĐƯỜNG ĐINHIỀU CHỖ ĐẬU XE

THỰC PHẨM TƯƠI, NGONBẢO ĐẢM CHẤT LƯỢNG

PHỤC VỤ ÂN CẦN

BAN GIÁM ĐỐC SAIGON CITY MARKETPLACE KÍNH MỜI

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 45

46 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

tinh-thần liên-đớibao-lagiữa cácthành-phần Dân Chúa với nhau,song cũng chỉ là sự liên-hệ cùngchiasẻnguồnân-phúcvàcùngbịliên-lụyvìtộilỗi chứkhôngbuộchãy gánh bớt lỗi lầm cho nhau…vì làm sao gánh nổi những gì đãtómgọn trongmườiđiều răncủaĐứcChúaTrời;nhấtlàcácđiều5,6, 7, 8 chẳng hạn.Hay đây cũngchỉlàtheocáchnóirất trừu tượng và rất khó xác định ranh giới.Cònđiều cụ-thểmà chắc quý vị cũngnhìnralàcáibệnhkhôngmuốnainóitớicáixấucủamìnhngoàithế-giancũngđãlâylanvàoGiáo-hộiCông-giáoViệt-Namtừlâulắmrồi.Và cũng đã có nhiều tiếng nói –trongđócócảtiếngnóicủagiám-mụcvàlinh-mục–công-khaibáo-động rằng bệnh thành-tích nó đãtànpháGiáo-hộivàbiếnGiáo-hộichỉcònlànhữnglễhội,nhữngmànchúctụnglẫnnhau.Vậythìsaolạinhận chìm nhau trong tội lỗi của chính mình, màkhôngcùngtheoLờiChúadạy(Mt.18,15-17),sửalỗichonhau.

Nguyên một ổ bánh mì

- Về tên gọi Nữ Vương Công Lý

Người xưa hay nói “danhcó chính thì ngôn mới thuận”.Nguyên-tắcnàythậtrakhôngcòntuyệt-đốivới thế-giới thương-mạivà truyền-thông mạng (internet)hômnay.Ngườitacóthểđặtchocơ-sởthương-mạihaytrang“web”củahọbấtkỳtênnàohọxétthấycóýnghĩa,cótínhthuyết-phụcmàcũng có thể hoàn-toàn đơn-giảnlàhọthích,cũngđâucósao.Cònở đây, với những danh xưng haydanh-từ trongđạođượccác trang“web”củangườicóđạodùng thìchắc chắn những người chọn đểdùngphảitínhtoánvàsuynghĩrất

chođếnnay.Riêngbảnthântôicóthểnóicũngkhôngxalạcholắmvới cả hai “net” nuvuongcongly và conggiaovietnam. Cụ-thểnhất là vào ngày 02-6-2011,mộtngười nào đó của trang mạngconggiaovietnam nàyđãkýtêntắtlàHDđểgửie-mailchotôichungvới các vị như giám-mục Chủ-tịchỦy-banKinhThánh,linh-mụcTổng-thư-ký, linh-mục NguyễnNgọcTỉnh, các linh-mụcBanCốVấn của CGVN bằng địa-chỉ làinfocgvn@gmail.com để cũng làvài ba gợi ý rất đơn sơgópývớibàitôiphỏng-vấnlinh-mụcPascalNguyễn Ngọc Tỉnh về NhómPhiên-dịch Các Giờ Kinh PhụngVụ và về thái-độ không rõ ràngcủa Hội-đồng Giám-mục đối với Nhómnày.

Một nửa ổ bánh mìNếuMột nửa ổ bánh mì thì vẫn

là bánh mì vậy trên thực-tế,mộtnửasựthậtđôikhisẽtuỳvào bối-cảnhđể cũng là nửa sự thật thôi.Đồng ý với quý vị, trình bày sự thật toàn vẹn về một vấn đề không phải là điều đơn giản…nhấtlàvớinhữngsựthậtquátrần-trụikhôngthểngờđược. Vảchăng, theokinh-nghiệm bản-thân, thì cũng chưachắcngườiviếtmuốn diễn tả đầy đủ mọi chi tiết, mọi góc cạnh của những sự kiện phức tạp trong xã hội hoặc Giáo-hội mà chỉ làmuốncảnhbáo,muốnđánhđộngđểnhữngaicótậtgiậtmình.Hoặcgiảcũngkhôngmuốnvìmấyconchuột–dùlàchuộtcống–màlàmbể lọ quý. Vì thế, không thể vội vàng kết luận về một sự việc cũngnhư để cho mọi người thoải mái ném đá lẫn nhau.

Trong đạo có tín-điều “Các thánh cùng thông công” nói lên

chodễ“đảthôngtư-tưởng”.Vàvìvấn-đềđangđề-cập liêncanđếnNữVươngCôngLýnêntôicũngsẽgửichotrangmạngnày.

Một phần tư ổ bánh mìĐáng lẽ, tôi khôngmuốn lý-

luậntheocáchphảidùngbánhmì,quảtrứngvàcongà…đâu,ítnhấtlàtrongbàiviếtnày,songtheoquývịmàdùngchotiệnthôi.

Trên lãnh-vực truyền-thôngđiện-tử (internet) phong-phú vàđa-dạng hiện nay có không biếtcơ-man nào mà kể về các trang“web”.Cónhữngtrang“web”thìđểrõthànhphầnphụ-tráchlàôngAhaybàB,cònlạisốnhiềuthìđềukhôngcó“lý-lịch”rõràng.Rồivìcácnộì-dungbàivởđăngtảitrênđómàngườitathắc-mắc,tò-mòmuốnbiếttrangnày,“web”nọlàcủaai,kiểunhưngườitahayví-vonlàđitìmnhữngcái tổchuồn-chuồn…Trangmạng“NữVươngCôngLý”và“CôngGiáoViệtNam”đềunằmtrongcáisốđôngnày.NhưvậykhiquývịmởđầuKính thưa Cha và các Bạn… Chúng con xin chân thành cám ơn Cha và các Bạn… Rất mong Cha và các Bạn… thìphải chăng đã là một kết luận “như đinh đóng cột”. Cho nênđểđỡmấtcôngkhinếucóngườiđọcbàinàymàthắc-mắctôithuộccái“tổ”nàothìxinthưangắngọn.Tôi làmột thành-viên trongBan-biên-tậpcủaNguyệt-sanDiễnĐànGiáoDân.Đúng như tên gọi củanó,mộtnhómgiáodânchúngtôiđã lập ra diễn-đàn này vào năm2001. Từ đó đến nay, chúng tôicũngđãđượclai-raigánchonhiều“tội”, trong đó có cái nố quy kếtmớimẻrằng“chốngchalàchốngChúavàchốngGiáo-hội”.Cóđiều,chúngtôiđãổn-địnhvàđứngvững

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 47

kỹ,saocóthểrơivàotình-trạnglàChúng ta đang mâu thuẫn ngay cả với tên gọi “Công lý”nhưquývịđãhơivội-vàngchêdanh-xưngNữVươngCôngLýcáchgượngépkhivặnvẹoxin lưu ý rằng, Đức Maria chưa bao giờ có tước hiệu là “Nữ Vương Công Lý”.

Về ý nghĩa-

Nếu Đức Ma-ri-a không códanh xưngNữ-vương công-lý thìlại có tước-hiệu Nữ-vương các Thánh Tử-đạocũngđầyýnghĩa.Cácvụchémđầugiáo-hữuđểbáchđạocủanhàcầmquyềnngàyxưacũng đâu có khác các phiên toàngày nay. Cũng vắng bóng cônglý.VậykhixưngtụngĐứcMẹlàNữ-vuơng của những cái đầu bịrơi rụng đó thì sao không thể làNữ-vươngluôncủanhữngoansai,đàn-áp,bất-côngvàbáchhạingàynay rất cần ánh sáng công lý soiđến.

Lại nữa, mọi Ki-tô hữu đềutin Đức Mẹ là Thân Mẫu ChúaCứu Thế. Trong phụng vụ Cônggiáo,HộiThánhgọiChúaGiê-sulàVuahòabình(Thánh vịnh 112, điệp ca Kinh Chiều I lễ Giáng-sinh) vàtrongkinhcầuthìgọiĐứcMẹlàNữVươnghòabình.Đồngthời, Phụng-vụ lễHiểnLinhgiờKinhSáchlấyThánh-vịnh70câu7nóiđếncônglýbằnglờica“TriềuđạiNgườiđuanởhoacônglý”vìHội Thánh nhìn thấy Chúa Giê-su qua vị tân vương.Thế thì nếucó xưng tụngĐứcMa-ri-a làNữVươngCônglýcũngđâucógìsai.

Ngôn-ngữdùngthườngkhicónghĩa đen và nghĩa bóng để câuvănhàmývàsúctích.CâuquývịviếtsauđâyCũng đừng biến Đức Maria trở thành “Chiến sĩ chống Mỹ” hay “Chiến sĩ diệt Cộng”. ..

thậm chí hình như Chúa thương người Cộng sản còn hơn cả chúng ta nữa ! Đó là một thách đố không nhỏ. Chống Cộng hay thân Cộng đều chỉ là phương tiện, không phải cứu cánh, và cũng không phải là điều kiện “ắt có và đủ” cho mọi nhu cầu chính đáng của con người. Triết thuyết và con người Cộng sản là hai thực thể khác nhau, có thể có một khoảng cách nhất định đáng kể…chodùcóđượchiểu theocảhainghĩabóngvàđenthậtđenthìcũngkhôngdính líugìđếnnghĩacủaLờiChúatheoGio-anđoạn8câu32màquývị lấy làmchủ-đềchobàiviếtcủamình.Vàrồikhicốépnóvàonội-dungbàiviếtnhưvậythì làmchongườitacócảm-giác như là cái bẫy gài hay ít racũnglà một thách đố không nhỏ.Cònnghĩabóngcủamộtchữhaymộtnhómchữthìphải suymớiranếukhôngsẽhiểusai.Chẳnghạndanh xưng conggiaovietnam.net hay infocgvn@gmail.comcũngdễlàmdư-luậnvàcông-luậnhiểuđâylà tiếng nói chính-thức của támtriệu người Công-giáo Việt-Namdùtrên“trangmặt”chẳngthấynêudanhgiám-mụchaylinh-mụcnàocả. Thỉnh thoảng mới thấy đăngbàigiảngcủacácvịcấpcaotrongGiáo-hội,cònthìthườngxuyênchỉthấy đăng bài viết ngắn gọn củalinh-mục Vinh-sơn Phạm TrungThành DCCT. Thành ra cũngđã có những người vộimẫn cảmnghĩrằngDòngChúaCứuThếlàbộmặt củaCôngGiáoViệtNam(conggiaovietnam.net)

Và Công-lý của Chúa

Theo cách diễn dịch của quývịvềtêngọiNữVươngCôngLýthì có thể tạmhiểu là: Vua công lý, vua xét xử, vua luận tội…

Vậy chẳng lẽ Uỷ Ban Công LývàHoàBìnhcủaHộiĐồngGiámMụcViệt-Namlậpralàđểxétxửvàluậntội.CònchuyệnphânbiệtCông Lý của Thiên Chúa thì khác xa công lý của con người, thìtôinghĩ người Công giáo muốn nóichuyệncông-lýcầnphảidựatheogiáohuấncủaGiáo-hộivềcácvấnđềxã-hộichứkhôngthểđơngiảntách ra như vậy được. Những ýnghĩamàquývịdùngtạmđểhiểusẽ thànhnhững cách đặt vấn đề như thế là rất dễ gây hiểu lầm, hoang mang và chia rẽ. Vì vậy,đúngraquývịchỉnênnhấnmạnhđếný-nghĩachữCôngLýtrongsứ-vụ củaỦy-BanCông Lý vàHoàBìnhmàCông-đồngVaticanIIđãđềra.Giáo-hộiViệt-Namcũngđãchia sẻ trách-nhiệmvề sứ-vụnàycho giám-mụcNguyễnTháiHợploliệuvàthựcthi.Đấylàtinh-thầncông-lýtheoThánh-vịnh84:

Tín nghĩa ân tình nay hội ngộHoà bình công lý đã giao duyênTín nghĩa mọc lên từ đất thấpCông lý nhìn xuống tự trời cao

Vâng, chính Chúa sẽ tặng ban phúc lộcVà đất chúng ta trổ sinh hoa tráiCông lý đi tiền phong trước mặt Người,Mơ lối cho người đặt bước chân…(tríchsáchCGKPV)Thầy và chứng-nhân

Tôi tuyệt-đối thâm-tín vềhiệu-năng của tác-vụ đặt tay đốivới hàng giáo-sỹ của Giáo-hộitrongngàylễphongchức,chínhlànguồnmạchthần-khítuyệt-đốivàchuyên-nhấttừnơiĐứcKi-tôvẫnliên-tụcđểcácvịđượctruyền-thụ.Vìvậy,tôinghĩkhôngcầnđặtnặngtínhcụcbộvàphân-biệtphức-tạp

48 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Giám mục đương nhiệm…Giám mục giáo phận của mình màchỉnhìn chung các vị là người đượcchiasẻtrọng-tráchcủaThánhPhê-rô và Tông-đồ đoàn. Vì thế, lờinhận-định của Hồng-y giám-mụcJoseph Ratzinger khi chưa làmGiáo-hoàngcũnglàmconcáiChúaphải suy nghĩ:Giáo-hội phải nói lên cái xấu và cái nguy của thời-đại….Lời Chúa trong Kinh Thánh và những lời của các giáo phụ như vang lên trong đầu tôi, kết án nặng nề những mục tử nào làm chó câm để tránh bị phiền toái và vì thế để cho nọc độc lan tràn…

Rồi thì, huấn-giáo của HộiThánhđâuphảichỉcónhữngcâu20,27và28củahiếnchếLumenGentium mà còn bao nhiêu điềuđể bổ túc. Lúc này đây, ngaykhi Giáo-hội vừa có một vị ChaChungmang danh-vị ĐứcThánhCha Phan-xi-cô với những việclàmthực-tiễnđầytinh-thầnchứng-nhânmàmìnhchỉđiđánhbóngtôhồng ba điều nêu trên về quyền-lựcthìcóquálạclõngvàlạchậukhông.Thêmvàođó,chẳngkhácgìnhưbàigiảngcủaHồng-yPhạmMinh-Mẫnmớiđây làQuyền lực cứng làm cho mọi người sợ và né, hoặc làm cho họ bất mãn và chống trả...Điển hình trong gia đình..., trong xã hội...Và trong Giáo-hộicũngthếthôi.

Cần giải-thoát cho nhau Mỗi tờ báo,mỗi trang “web”

trênmạng,nhấtlàlúcnày,đềucómột hướng đi riêng họ nhắm tới.ĐốivớinhữngtrangmạngCông-giáocũngvậy.Chọnbò, trườnhayđi…thìcũnglàcáchsuynghĩriêngcủatừngnhóm.Vídụ,nếunhữngvụviệcxẩyrachoCông-giáoViệt-Nam ởToà Khâm-sứ, ở Thái-hà,

ở Đồng Chiêm, Loan Lý, Vinh,CầuRầm,CồnDầu,ConCuông,dòngCamêlôHà-nội, dòngMến-thánh-giá Thủ-thiêm …hay hàngloạt những oan sai của đồng-bàonhưcácvụCùHuyHàVũ,ĐỗThịMinh-Hạnh, Việt Khang và TrầnVũAnhBình,LêQuốcQuân,TạPhongTần,ĐiếuCầy…mườibốnthanh-niênởVinhvàmớiđâynhấtlà hai bản án nặng nhiều năm tùđầyxửchohaingười trẻNguyễnPhương Uyên và Đinh NguyênKha…không phải là những chủ-đềcủa trangconggiaovietnam.net thìcũnglàlýlẽriêngcủaquývị.CònnhómchủtrươngNữVươngCông Lý lại xem đó là vấn đềcủahọphải lên tiếngnhưhồng-yJosephRatzingercũngquan-niệm“Im lặng không phải là bổn phận hàng đầu của người công dân và riêng tôi, tôi kinh sợ cảnh một giám-mục chỉ biết an-phận, chỉ lo làm sao để tránh phiền phức và lấp liếm xung đột”....lại cũng là

cách nhìn của những người chủ-trương trangmạngnày.Thànhra,hãygiải-thoátchonhaukhỏichiếcgiường của Procrustes. Thánh-nữ Tê-rê-xa Hài-đồng Giê-su cónói“J’aicomprisquesitouteslespetites fleurs voulaient être desroses, lanatureperdrait saparureprintanière,leschampsneseraientplus émaillés de fleurettes…Chonên, nuvuongcongly.net khôngphảiconggiaovietnam.netlàvậy.

Cuối cùng, xin quý vị cũngđừng lo là có người do bức xúc mà dấu mặt, dùng bút hiệu viết bài lên án giám mục của mình, nhưng rất họa hiếm, còn dùng cả một trang mạng để chuyên “luận tội” người khác - kể cả các Giám mục đương nhiệm - kể cả Giám mục giáo phận của mình – thì quả là phiêu lưu mạo hiểm biết chừng nào…Vì trên hết mọi sự,hãy tin rằng nếu là cây ngay thìThiênChúasẽchẳngđểchochếtđứngbaogiờ.◙

ánlàthủphạmgâyranhữngkhổlụychođấtnước,dântộcvàGiáoHội.Xinđừnggâyhiểu lầm,nếukhôngnóilàchiarẽgiữaanhemởtrongnướcvàngoàinước.Trướckhimuốnsốngchunghòabìnhvớiaikhác,xinhãycólờinóivàviệclàmnhânáivớianhemcủachínhmình.Cósựthôngcảmvànhấttrívớianhemthìmớicósứcmạnh.Cóaiđiđốithoạivàđiềuđìnhmàkhôngcầnmộthậuthuẫnmạnhởsaulưng?◙

_________________________(1)XemBaMươiNămCôngGiáo

ViệtNamDướiChếĐộCộngSản1975-

Viết Từ Canada

(tiếp theo trang 42)

Tích cöïc tham döï

chieán dòch moãi Ñoäc Giaû giôùi thieäu theâm Ñoäc Giaû môùi.

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 49

“Những Bước Chân Nổi Giận Của Việt Nam”

Trênđâylàtiêuđềbàiviếtcủa giáo sư Tương Lai

Nguyễn Phước Tươn g, một nhànghiêncứunổitiếngởtrongnước,trongmục quan điểm của tờTheNewYorkTimesngày06-6-2013được mang BBC giới thiệu haingàysauđó.Ôngcũnglàmộttrongnhữngngườikhởixướngkiếnnghị72trìnhgửiQuốchộitrongđợtgópýsửađổihiếnphápthờigianqua.

Theo GS Tương Lai, trướchành động của Trung Quốc,“nhữngbướcchângiậndữđãlàmrung chuyển những con đường

ViệtNam,trongcáccuộcbiểutìnhthể hiện sự gắn kết giữa giới tríthứcvàgiớitrẻthànhphố”,bởivì“Sựbấtmãncủa ngườidânđanglêncao ở mộtthời điểmmàgiớilãnhđạo ViệtNamđangtỏrabạcnhượcvàyếuđuối”Vẫn theotác giả thìCuộc tuầnhànhhiện tạikhông chỉ có những người cămphẫntrướctháiđộcủanhànướcđốivớiTrungQuốc,màcòncónhữngngười nông dân, vốn bị đẩy vào

cảnh nghèokhó vì chếđộ đã nhândanh sở hữutoàn dân đểcướp ruộngđất của họmà khôngđềnbù thíchđáng. Tronglúc đó, cácmạng lưới

thiết lậpqua Internet đangmọclênnhưnấmsaumưarào, thểhiện tinh thầnyêunướckhôngngầnngạitrướcsựđànáp.”

Vẫntheoquanđiểmcủanhà trí thứcnày thì sựhộitụcủatưtưởngdânchủvàtinhthầnchốngngoạixâmsẽ khiến chế độ hiện tại ởVNbị đào thải nếukhôngđáp lại nguyện vọng củangườidân.Ôngnhấnmạnh:“Thảm kịch lớn nhất của

ViệtNam làviệc sửdụngảoảnhvềsựchiasẻlýtưởngxãhộichủnghĩa của nhà nước làm lời bào

chữachosựlùibướctrướcmộngbành trướng của Trung Quốc, bẻgãy phong trào dân chủ, áp đặtkiểm duyệt, đàn áp thông tin vàkhủngbốtinhthầnngườidân.”

Suy nghĩ về những trao đổi,gặpgỡgầnđâygiữaHànộivàBắcKinh,GSTươngLaichorằng:sựchiasẻlýtưởngxãhộichủnghĩavớiTQlàmànkhóingụytrangcủachínhphủnhằmbảovệquyềnlựccủamình.Ôngnhấnmạnh:“LãnhđạoViệtNam ngày càng trở nênquỵ lụy trước Trung Quốc, trượtngã ra khỏi quỹ đạo dân chủ vàthụtlùiquáxasovớithếgiới,một

Löôïm Laët Ñoù Ñaây

n Traàn Phong Vuõ

50 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

thếgiớimàViệtNamgiờđâyrấtcầnđượchộinhậpđểcóthểtăngtrưởngvàpháttriển.”

Ảnh hưởng giây chuyền trong cuộc tuyệt thực của luật sư Cù Huy Hà Vũ

Trongmột bài gửi cho chúngtôi bàn về cuộc tuyệt thực, giáosư và là nhà biên khão NguyễnVănLụcnhậnđịnh: “Việc chốngđối nhà cầmquyền cộng sản quaviệc tuyệt thực của Luật sư CùHuyHàVũphảiđượchiểulàmộtcuộc trưng cầu dân ý hằng ngàycủangườidânđốivớichínhquyềncộngsản.Đólàmộtcáchphảnđối,lay động, thức tỉnh lương tri conngườihômnay, cách riêngngườicộngsản.Nóphảnánhýdânchúng.Nólàmộtbiểutượngcủamộthìnhthứctranhđấugiốngnhưcáchìnhthứctranhđấukhácnhư:biểutìnhngồi,biểutìnhnằmnắmtaynhauở HàNội, trương biểu ngữ, bíchchương.Cuộcbiểudươngnàovừakể trên đều rất đẹp vàmang đầyýnghĩabiểu tượng,bởivìnónóilên lòngdũngcảm, tinh thầnđấutranhchốngbạoquyềncủangườidânViệtNam.

Theo nhà biên khảo NguyễnVănLụcthì“LuậtsưCùHuyHàVũchọnlựaphươngthứcđấutranhbằngtuyệtthựclàdùngchínhthânxáccủamìnhnhưmộtvõkhíđấutranh.Thânxác trong trườnghợpnàylàmộtbiểulộquyếttâmởtầmcaonhấtcủamộtcáichếtdần,chếtkhôngxa.Và.cũnglàvũkhíduynhấtmàhọcóđượckhiphảingồitù.Đâylàmộtphươngthứctranhđấu bất bạo động, non-violence,

của kẻ yếu thế.-nhưng lại có sứcmạnhcaođộvìnócó thểđedọađếnchínhsựsốngconngười.Vìđãlàngườithìkhôngaimuốnchếtcả.Nó thuộc diện Ultimate sacrificebiểulộsựhysinhcuốicùng.”

Theo nhận định của tác giả:việctuyệtthựctheocáchnhìnméomócủangườicộngsảnlàmộtcứucánhkhôngphảimộtphươngtiện.Họ muốn biến người tuyệt thựcphải thoi thóp.Phảiyếu lảkhôngđiđứngđượcnhưkẻnằmchờchết.Vìthếhọđãtạotrậnchiếntruyềnthôngnhằmxuyêntạcvàbôinhọhình ảnh con người Cù Huy HàVũ. Họ biến hành vi tuyệt thựccủaCủHuyHàVũlàmộthànhvitựhủy,chọn lựacáichết.VànếuluậtsưCùHuyHàVũcònsốngthìđượcgiántiếpcoinhưôngchỉgiảvờtuyệtthực.

Được biết trong những ngàyvừaqua,bộmáy tuyêntruyền củaHànội đãmở chiếndịch tuyênt r u y ề nxuyên tạchành vituyệt thựccủa TS CùHuy HàVũ, bằngcách ghéphìnhđểtạochocôngluậnnghĩrằngtùnhânCùHuyHàVũ hiện vẫnmạnh khoẻbéotốt.Thủđoạnmantrànàyđãbịlộttrần.TrênmạngBôXítmớiđâyngườitađọcđượcmộtbàiviếtchứngminhlàbộmáytuyêntruyềnnhà nước đã dùng xảo thuật đểđánhlừadưluận.Tácgiảbàiviếtnhắc lại trườnghợpnhữngngười

trướcôngCùHuyHòaVũcũngđãchọnlựagiảipháptuyệtthựctrongviệctranhđấunhưôngĐỗThànhCông,LinhmụcNguyễnVănLý,HồThị Bích Khương, Điếu Cầy,LêQuốcQuânvv.Vànhìnxahơnnữa, Gandhi trước đây vào năm1943đãtuyệtthựctrongvòng21ngàyđểchốnglạingườiAnh.

Và ngày hôm nay đến lượtnhữngnhàđấutranhchodânchủViệtNam tiếp tục con đường ấy.Bác sĩ Phạm Hồng Sơn ở trongnước đã tuyệt thực liên tục trongbảy ngày bảy đêm vừa qua. Hảingoại có nhà văn Tưởng NăngTiến,thẩmphànPhanQuangTuệ,nhà văn Trần Khải Thanh Thủy,luậtsưNguyễnQuốcQuâncóôngĐỗThànhCôngđangdẫnđầumộtnhóm anh em tuyệt thực tại SanFranciscosonghànhvớisựhưởngứngtậpthểcủađồngbàoởLittle

Sàigon, nam California để đồnghành với việc tuyệt thực của CùHuyHàVũ.Theo nhà biên khảoNguyễnVănLục thì:Đây làmộtsự kiệnmớimẻ và đầy khích lệ.Ôngchiasẻnỗivuimừngchungvìđâylàhànhviliênđớimangnhiềuýnghĩagiữatrongnướcvàngoàinước.đồngthờiđánhgiátínhchất

Ông Cù Huy Hà Vũ bị kết án bảy năm tù giam năm 2011

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 51

đồnghànhtiếptrợcủacáccáccơquantruyềnthôngmạngnhưBBC,NgườiViệtonline,đàiÁChâuTựDo,ĐànChimViệtvv.

Học giả quốc tế lên tiếng về trường hợp TS Cù Huy Hà Vũ

Bản tin đọc được trên mạngBBC sáng Thứ Tư 19-6-2013cho hay: Một loạt nhà nghiên cứu danh tiếng nước ngoài về Việt Nam đã ký vào một lá thư kêu gọi đảm bảo “an toàn và an

Đêm trường ma giáo mặt trời đỏNhữngdòngsônglàđấtnướcthởdài

Chósủatrăngnhàai?Khôngphảivầngtrăngđấtnước TôingồingótbảymươinămChờmộtlờinóithậtBầysóitruýthứchệlangbămNgườinôngdânbịcướpđấtphảihátbàidânchủĐêmđêmthạchsùngtắclưỡibỏđi ĐấtnướcđangtreotrênsợichỉmànhSợichỉmành16chữvàngvàdốilừa4tốtCókẻrướcgiặclênbànthờXìsụplạykhấntànnhangchủnghĩaNhữnggiáođiềulàmcơmnguộibơvơ XincứtựdobánlươngtâmchochóVãilinhhồnvàothùngrácnhândânMốimọtănràoràolòngrườngcột

ÔithươngthaygiẻráchcũngtâmthầnAnhsẩmbạcđầudẫnđườngdântộcĐámgàquèbànhiếnphápcốixay ĐấtnướccóbaogiờbuồnnhưhômnayNhữngthiênđườngvỡchợNhữnghọcthuyếtđứngđườngHoànlươngtượngđàiHoànlươngchânlýNghịquyếtcòntrinhbạchcũnghoànlương KhôngaiđuổicũnggiậtmìnhbỏchạyNhốthếtmâytrờivàohiếnpháptựdoMơđượcđứngbênlềđườngNóimộtcâuganruộtĐấtnướcbuồnĐấtnướcbịruồibu ĐấtnướcbịcầmtùtrongngựctráiChưakịpnghĩmộtđiềugìSaođãtoátmồhôi?Cónơinàobuồnhơnđấtnướctôi? LýtưởngcủaloàidơilàmuỗiDơibayđêmchođấtnướcđỡbuồnKhôngaitinvàohoahồngnữaKhôngaitinvàodơinữaDơitrởvềlàmchuộtkhoétquêhương Sàigòn24-4-2013TácgiảgửichoQuêChoa

ĐẤT NƯỚC CÓ BAO GIỜ BUỒN THẾ NÀY CHĂNG ?

Thơ Trần Mạnh Hảo

ninh” cho ông Cù Huy Hà Vũ, đang chịu án 7 năm tù tại Thanh Hóa. LáthưcũngkêugọinhàcầmquyềnViệtNam“xemxétthayđổiquan điểm củamình đối vớimọitùnhân”

TheoBBC, lá thư,đượccôngbố hôm 17/6, đã có 33 ngườiký, chủyếu là cáchọcgiả ngườinước ngoài đang giảng dạy hoặcnghiên cứu ở các trường đại họctạinhiềunướcnhưHarvard,Yale,Đại học California, Berkeley,trường Sorbonne, Đại học QuốcgiaÚc,ĐạihọcThànhphốHongKong…Ngoài những khuônmặtquốc tếnhưThomasCrosbie,đạihọc YaleJason Morris-Jung, đại

học Berkeley, Hô Tài Huệ Tâm,đạihọcHarvard,PierreJournoud,đại học Sorbone, Ben Kerkvliet,PhilipTaylor,đạihọcQuốcgiaÚc,Jonathan London ĐHThành phốHongKongcòncónhữngtríthứctrong nước như bà Phạm QuỳnhHương, viện Hàn Lâm KHXH/VN

Làthưnhấnmạnh:“ChúngtôihiểurằngsứckhỏecủaôngHàVũđangtrongtìnhtrạngnguykịch,vàcàngtrầmtrọnghơnvìbệnhtrạngcủa ông trước đó.” “Chúng tôimạnhmẽyêucầucấpchínhquyềncóliênquanhãylậptứccanthiệpvàoviệcnày,nhằmđảmbảosựantoànvàanninhcủaôngHàVũ,”◙

52 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 53

54 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Trước một thông tin, trước một tác phẩm, một bài viết, một cây bút, một góp bàn phản biện, chỉ được phép dùng chính phương cách truyền thông “tham chiến”, chứ không được phép dùng đến cái còng số 8, nòng súng và nhà giam.

TrươngDuyNhất

Sau quyết định (“Nghỉ BáoViếtBlog”)củaTrươngDuyNhất,cóđộcgiả“bình”rằngđâylàmột“cáophó”chobáobổthờibaocấp.ÔngMặcLâmthìmôtảhànhđộngnàynhưlàmộtphươngcách“thoátkhỏivòngkimcô”củanhàbáonổitiếngnày.

Trương Duy Nhất, nói nàongay,khôngphảilàngườiđầutiêncóquyếtđịnhngon lànhnhư thế.Hơn nửa thế kỷ trước, NguyênHồngcòntuyênbốmộtcâu(ngon)hơnthế:

“Đủ,đủlắmrồi.Ôngđéo-chơivớichúngmàynữa.”

Ấy thế nhưng chảbao lâu sau, vẫn theolờikểcủaTôHoài:

“Hội Nhà văn Đức tặng Hội Nhà văn Việt Nam 200 cái xe đạp Diamant mới cứng. Nguyên Hồng được điện khẩn mời xuống công tác. Ấy là việc dắt chiếc xe đạp đứng vườn hoa Cửa Nam

trò chuyện với người qua đường. Vô tuyến truyền hình của Việt, của Đức quay giới thiệu nhà văn với tặng phẩm hữu nghị quốc tế.

Nguyên Hồng hồi ấy mới để râu, rõ ra phong thái học giả phương Đông. Tuyên truyền thế thôi, cả hội chẳng được sờ vào

vành bánh chiếc xe nào. Hai trăm cái xe lăn cả vào kho Bộ Thương nghiệp.” (TôHoài.CátBụiChânAi.Wesminster, CA: Hồng Lĩnh,1993.)

Tôi nghe nói, Bộ ThươngNghiệp,vàothờiđiểmvàngsoncủanó,quảnluôncảđếncâykimvàsợichỉnữacơ.Nhờthế,nhànướccột chặt được tất cả mọi người,không xót một ai. Muốn “đéochơi”(vớichúngnó)nữacũngchảphảilàchuyệndễdànggì.

Cáithờihoàngkim(thổtả)đó,của chúng nó, may quá, đã qua.Bâygiờ,cảônghaiôngHữuThỉnhvàĐinhThếHuynhdùcótam cố thảo lư, và khiêngđủ “200 chiếcxe đạp Diamont mới cứng” đếntận nhà (chắc) cũng không cáchchithuyếtphụcđượcTrươngDuyNhất trở lại cái “HợpTácXãTưTưởng”củanhànướcnữa.

Nhấtđãđirồi.

“Hợp Tác Xã Tư Tưởng” làchữdùng(riêng)củaTrươngDuyNhấtđểmôtảnhữngsinhhoạtcó

Soå Tay Thöôøng Daân Tưởng Năng TiếnMột Góc Nhìn Duy Nhất

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 55

liên quan đến sách báo thời baocấp.CáithờimàbloggerĐàoTuấnđặt tên,một cách (vô cùng) lãngmạn, là “Thời Đại Buông Rèm.”TôivốnsínhTâynêngọicái thứcủanợnàylàmộtloạighetto,dànhchonhữngngườicầmviết,ởViệtNam.

Trong Thế Chiến Thứ II,ghettosđượcĐứcQuốcXãtạonên(ở nhiều thành phốĐôngÂu) đểlàmnơi tậptrungngườiDoThái.Vớithờigian,hạntừghettođượcphổbiếntheomộtnghĩarộngrãihơn – để chỉ những nơi biệt cư,thườnglànghèonànvàchậthẹp,của một nhóm người (nào đó)trong lòng phố thị:Black Ghetto,MexicanGhetto,ChineseGhetto,StudentGhetto,GayGhetto...

Từ hơn nửa thế kỷ qua, nhàđươngcuộcHàNộicũngthiếtlậpmột loại ghetto bẩn chật (tươngtự)đểlàmnơiquầntụchonhữngngười cầm viết. Kẻ nào lỡ bướcqua (haybịđẩy ra)khỏi lằn ranhcủacáighetto văn hoánàylàsẽbị

rơingayvào“bướcđườngcùng”–theonhư(nguyênvăn)lờicủaBùiNgọcTấn:

“Có một ý kiến (hay chỉ thị) không thành văn nhưng mạnh hơn văn bản mà tất cả các báo, các nhà xuất bản đều thực hiện rất triệt để và nghiêm chỉnh là không in bài của Mặc Lân, Lê Bầu. Nếu hạn hữu có in cũng không được ký tên hai người… không được in đã hẳn, nhuận bút cũng không có nốt.

Túng thiếu. Mà phải có tiền. Phải sống. Đang loay hoay với kế mưu sinh thì Dương Tường đến. Nào ai ngờ được chính anh chàng lơ ngơ này lại là người giải quyết cho Mặc Lân vấn đề cực kì khó khăn ấy: Đi bán máu…

Lân mừng như người chết đuối vớ được cọc… Tiền tính theo cc còn tem phiếu thì đồng loạt. Mỗi người được lĩnh tem 2 cân đường, 4 cân đậu phụ, 2 kí thịt, 2 hộp sữa. Thế là mất đi một ít màu nhưng túi nằng nặng tiền và tem phiếu. Cho nên những ngày đi bán máu rất vui…

Bán máu êm ả là thế mà nhiều lúc vẫn giật mình.

Ví như đang ngồi nhìn cả vào người y tá chờ gọi tên mình thì người ấy bỗng bật ra những cái tên bất ngờ nhất:

Chính Yên!

Phan Kế Bảo!

…..

Phương Nam!

Toàn những người quen. Toàn những trí thức. Ngượng nghịu nhìn nhau. Rồi cũng quen dần. Lương thiện thì rõ ràng là lương thiện rồi. Nhưng nó tố cáo bước đường cùng.”(BùiNgọcTấn.“Thờigiangấpruổi“.Viết về bè bạn.Virginia:TiếngQuêHương,2006.65–67)

Vàđến“bướcđườngcùng”thìmớithấmthíahươngvịcủamộttôphở,chodùlàphởquốcdoanh.Nócó thể làm cho khách qua đườngphảiứanướcmiếng,và(đôikhi)…nướcmắt:

“Ngày ấy từ quê ra đèo nhau qua hiệu phơ, ngửi mùi thơm ngào ngạt, quyến rũ, hai vợ chồng cùng thấy đói, thấy thèm và bảo nhau vào ăn phơ. Nhưng khi lục túi chỉ còn ba trăm. Đúng một bát phơ chín. Không hơn. Ai ăn? Bà bảo ông ăn vì trông ông gầy quá. Ông bảo bà ăn. Bà bảo thế thì không ai ăn cả. Cùng về. Nhưng ông biết bà đã nhịn thèm nhịn nhạt, nhường chồng con bao nhiêu năm rồi. Ông quát lên khe khẽ, bắt bà phải ăn. Bà vâng lời ông. Ông còn dặn bà: Nửa bát đầu cứ thế ăn, nửa bát sau hãy cho chanh ớt. Như vậy em được ăn hai thứ phơ.” (BùiNgọcTấn.Vũ trụ không cùng.FallChurch,Virginia:TiếngQuêHương,2007).

Ở trong vòng ghetto, tuy bẩnchật nhưng được cái an toàn.Nóan toànđếnđộkhiếnkhông ítkẻsinh tật múa gậy vườn hoang –theonhưlờithanphiềncủatiếnsĩNguyễnThanhGiang,vềmộtcâyviếtvàmộttờbáotămtiếng(vàtaitiếng)nhấthiệnnay:

“Vì saoNguyễnNhưPhongvàbáoAnNinhThếGiớidámtựtung

Nguồn ảnh: http://www.whutupdoe.

56 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

tự tác, ngang nhiên hoành hành,đổitrắngthayđen,ngậmmáuphunngườinhưvậy?“

AnNinhThếGiớikhôngphảilà tờ báo duy nhất chuyên ngậmmáu (hay ngậm cứt) phun ngườinhư thế. Ngày 31 tháng 10 năm2009,quamộtbàibáo(“Bándâu-Hủtụcmanrợvẫnhoànhhành”)tờTiềnPhongcũngđãnganghiênxỉ nhục người dân ở huyện TiênYên,tỉnhQuảngNinh,vềđiềumàhọmôtả là“tập tụcvôluân”nơiđịaphươngnày:”Thích thì bỏ tiền cưới vợ, khi ‘bực mình’ thì rao bán cả vợ cả con, bố mẹ chồng cũng có quyền bán con dâu và cháu nội…”

Một tuần sau, cũng báo TiềnPhong,sốrangày8tháng11,đănglời “xin lỗi nhân dân và chính quyền xã Phong Dụ cùng bạn đọc...”vì“tác giả bài báo đã xào xáo và không hiểu biết gì về tập tục và đời sống bà con đồng bào dân tộc, thêm thắt, thổi phồng sự việc...”

Xinlỗiquấyquá,chocólệvậythôi,chứ“đổi trắng thay đen”hay“thêm thắt, thổi phồng sự việc” đểphỉbángthiênhạ–đốivớinhữngngười cầm viết trong ghettoViệtNam– chỉ là chuyện nhỏ, khôngđángđểhọphảibậntâm.Họcònđượcdungtúngđểthaymặtchocảngành tưpháp củaxứ sởnàykếtánhếtngườinày,đếnngườinọvềtộidanhnàyhaytộidanhkhácnữacơ.

Quamộtcuộcphỏngvấn,doLêThịTháiHoàthựchiện,đọcđượcởThanhNiênOnlinevàongày30tháng 4 năm 2008, nhà vănTrầnĐăngKhoachobiết:

”Tôi nói thật, chưa bao giờ

tôi viết có xúc cảm hết. Thời trẻ con cũng thế và sau này cũng vậy. Thấy cần viết là tôi viết. Họ đặt ký tôi viết về người này người kia thì tôi viết. Thế là có tập ChândungvàĐốithoại đấy. »

“Thế ... đấy”nhưng tậpChânDungVàĐốiThoạivẫnđược táibản đều đều. Lý do: ghetto chữ nghĩa ở VN là một loại công tyđộcquyền,khôngcóđốithủ,miễncócạnh tranh,và thườngkínnhưbưng.Bởivậy,khiTrầnĐăngKhoahémởchochútxíu ánh sáng (sựthật)soirọivàomộtvàimảngtốithuiởđấtnướcnàylàtácphẩmcủaôngliềnđượcđónchàonhiệtliệt.

Dùthế,chỉhơnmộtnămsau,qua một cuộc phỏng vấn khác –đọcđượcvàohôm13tháng7năm2009,doHồngThanhQuangthựchiện – Trần Đăng Khoa đã nóikhácngay.Ôngkhôngđềcậpđếnchuyện“viếtkhôngcầncảmxúc”hay“viếttheođơnđặt”nữa.Thayvàođó,ôngnêulên“thiên chức của nhà văn” bằngnhữnglờilẽhếtsứctrangtrọngvàcảmđộng:

“Bơi vì ơ Phương Đông cũng như ơ Việt Nam, văn chương đích thực, phải tải Đạo, như cụ Đồ Chiểu nói: Chơ bao nhiêu Đạo, thuyền không khẳm. Vì thế, trong con mắt của xã hội, nhà văn là cao quí, là đại diện cho giá trị đạo đức và văn hoá xã hội.”

Cảm ơnTrầnĐăngKhoa, vàcảm ơn Trời. Thế thời, rõ ràng,đã đổi. Và đổi nhanh ngoài sứctưởngtượngcủatấtcảmọingười.Mới bữa nào người dânViệt cònthi thoảng uống càphê chui, naythìhọngồiđầynhữngtiệmcàphêinternet.

Cái phương tiện truyền thông

(tân kỳ) này đã làm cho quả địacầunhỏlại.Nhânloạinhíchlạigầnnhauhơn.ViệtNamkhôngcònlàmột nơi biệt cư, dành riêng chomột dân tộc hoàn toànmù thôngtin, như trước nữa. Bây giờ màvẫncứ“viếttheođơnđặthàng”thìráchviệcnhưkhông.VàđiềunàythìTrươngDuyNhất biết rõ hơnrấtnhiềungười.

Cuốibài“ViệnSĩTựSướng”(viết ngày 4 tháng 2 năm 2011)ôngchobiết:“Tôi post bài này lên lúc 14 giờ 57, xong đi một vòng chúc Tết. Chưa đầy 2 tiếng sau về mơ lại thì thấy báo Nhân Dân đã tháo bài này xuống khỏi trang Nhân Dân điện tử.”

Trướcđókhônglâu,báoPhápLuậtcũngbịmộttainạntươngtựvì bài báo “Thủ Tướng NguyễnTấnDũngXuấtSắcNhấtChâuÁ”củaônghaybàPhượngLênàođó.Nó cũng được “tháo xuống” tứcthì.

Hệ thống truyền thông quốcdoanh,rõràng,khôngcònlànơiđểcó thểmúa gậy vườn hoang (nhưxưa) nữa. Dù nấp dưới bút danhnào,vàtrongngõngáchnàochăngnữa,hễcứnóibậyhaynóiláolàbịchúng“vả”vàomồm–khiếnmặtmũisưngvù–ngaytứckhắc.

CáighettochữnghĩaViệtNambâygiờ,vívonmànói,làmộtconthuyềnlủng.Nósắpđắmđếnnơi.Bởi thế, khi Trương Duy Nhấttuyên bố “bỏ thuyền” thì ai cũnglấylàmmừng.Đâylàmộttinvui.Mộtngườingaythoátnạn!

Nhấtđãđirồi!

Tưởng làđiđâu,aidèổngđi... vô hộp, theo như tin loan củaThanh Niên On Line, đọc đượcvàohôm26tháng5năm2013:

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 57

“BộCônganvừatiếnhànhbắtgiữôngTrươngDuyNhất(49tuổi,ngụtạiTP.ĐàNẵng)vềhànhvilợidụngcácquyềntựdodânchủxâmphạm lợi ích của Nhà nước ViệtNam,quyền,lợiíchhợpphápcủatổ chức, công dân theo điều 258,BộluậtHìnhsự.”

Nguyên Hồng, rõ ràng, vẫnmaymắn hơnTrươngDuyNhất.ThờicủaôngnhàvănởmiềnBắcViệtNam–nóinàongay–cửatùkhôngmở rộng (hết cỡ)như thờicủaôngnhàbáohômnay,trêntoànlãnhthổ.Bởivậy,nhiềungườicầmbútởViệtNamđãchọncuộcsốngtrongghetto(đượclúcnàohaylúcđó) thayvìở trong tù.Cái trước,khách quanmà xét, vẫn rộng rãithoảimáihơncáisaunhiềulắm.Thiệtđúnglàmộtxứsởchỉcómộtcáinhìnduynhất.!

Văn Hoá Thổ Tả Nhược điểm lớn nhất của thể

chế chính trị của chúng ta là gì? Là chế độ đảng trị, chuyên chế và mất dân chủ rất nặng nề.

TiếnsĩLêĐăngDoanh

------------------------------------

Khi mới bước chân vào đến miền Nam, có người đã “nẩy ra” một ý tương (hơi) ngộ nghĩnh như sau:

“QuansátcảnhvậtvàsinhhoạtcủaconngườitừBắcvàoNam,tôinảyraýkháiquátnày:từBắcvàoNamlàđi từmiềnđấtnghèođếnnơi giầu có, từ chỗ hàng năm hễgặphạnhánhaylụtlộilàđóikhát,đếnnơidườngnhưsờđâucũngcócáiăn,câytrái,tômcáêhề,muốnchếtđóicũngkhó.

Nhưngmặtkhác,đitừBắcvàoNamlàđitừnơivănhoácaođếnnơi văn hoá thấp.” (Hồi Ký Của Giáo Sư Nguyễn Đăng Mạnh).

Cách “khái quát này” này đãkhiến cho nhà thơ Thiếu Khanh, một người sinh trưởng ở miềnTrung,buồnphiềnthấyrõ:

“Đó là khẩu khí củamột bậcđạitríthứcởđấtkinhkỳngànnămvănvậtnhìnvềmiềnđấttuổiđờinon nớt mới ba trăm năm, mộtcáchbaodungvàrộnglượng,nhưmộthoàngđếởtrungnguyênnhìnramandibốncõi...”

Nóisao(nghe)đắngcaydữdộivậyTrời?Bắc/Nam/Trunggìcũngmộtnhàhếttrơnmà,đúngkhông?

Tôi e là cóđôi chút hiểu lầmgiữaôngnhàthơvàôngnhàgiáothôi.Khi đưa ra nhận xét về “độchênh” củahai nềnvănhóaBắc/Nam(chắc)ýgiáosưNguyễnĐăngMạnhchỉmuốnđềcậpđếnnhữngnétnềnnãcủavùngđấtcũ(sovớimiềnđấtmới)chứôngkhôngcóýđềcaovăn hoá cộng sản–haycòngọilàvăn hóa công nông,văn hóa vô sản, văn hoá A.K... – chỉmớixuấthiện,vàichụcnămqua,ởđấtnướcchúngta.

Vàsựhiểulầmnày–phầnnào–cóthểlàdocái“khẩukhí”củakẻphátngôn(thuộcbênthắngcuộc)và cái màng nhĩ (vốn đã mỏngtang) của người buộc phải lắngnghe,bênphethuacuộc.

TrênmộtchuyếntầuxuôiNamkhác,mộtcâybútkhác(thuộcthếhệ khác, không có dính dáng chinhiềuđếnchuyệnthắng/thuatrongcuộcchiếnvừaqua)đãghilạitỉmỉmộtmẫu đối thoại của hai ngườiđồnghành,cùngvớinhậnxét(rất)khácvềvănhoáBắc/Nam:

- Tên chị là gì? - Thưa em tên Mơ. - Mơ gì? Mộng mơ hay quả mơ? - Tùy, ai muốn hiểu thế nào thì hiểu... - Quê quán ơ đâu vậy? - Em ơ Thạch Thất, Hà Tây. - Chị công tác ơ cơ quan nào? - Thưa, ơ ty Văn Hóa Thông Tin Hà Sơn Bình. - Chắc chưa vào Ðảng...? - Vâng, em mới phấn đấu ơ cương vị đoàn... - Chị lập gia đình chưa? - Em chưa lập, nhưng đối tượng thì có rồi! - Các cụ nhà ta còn cả chứ? - Vâng, thầy u em vẫn còn. - Gia đình được mấy anh chị em nhỉ? - Thưa, được tám cả thảy...

- Chị đi đâu mà hành lý cồng kềnh thế này?

“Nơi em về trời xanh khôngem...?”Bênnàyvĩtuyến17khôngcó một câu hỏi thơ mộng, lãngmạnnhưvậy...Vìvậynhữnglờiyêu đương được mở đầu bằng“Ðồngchícôngtácởcơquannào?” (Thế Giang. Thằng Người Có Đuôi. Westminster, CA: NguờiViệt,1987).

Chúng ta, tất nhiên, cũng“không nên” chỉ vì vài câu đốithoại(ghitrên)màlại“nẩyracáiýkháiquát”ngượclạirằng“đitừBắcvàoNamlàđitừnơivănhoáthấpđếnnơivănhoácao”–nơimàngườitagặpnhauchỉđểhỏi(chơi)xem:

- Bây giờ tháng mấy rồi hỡiem?

Hay:

-Anhđivềđâumàbụiđườngvươngtrênmáitóc?

58 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Saumộtniênhọc,haymộttrạihè–khôngchừng–dámcónhữngnhữngcâuhỏisát sườnhơnnhưngtuyệt đối vẫn không liên quan gì(ráo)đếnlýlịchcủanhau:

- Anh ơi nếu mộng khôngthànhthìsao?

Nóitómlại,vànóinàongay,làtháiđộsốngnghikỵ,dòxétkhôngthuộcvôcáinềnvănhóa(chếttiệt)nàohếttrơnhếttrọi–củacảbốnmiền,tínhluônmiềnnúi.Hoặcgiả,nếucó,đócũngchỉlàcáithứvăn hóa chi bộ,văn hoá đảng ủy,văn hoá lý lịch,văn hoá công an,văn hóa điềm chỉ,haynóitómlạilàlàvăn hóa đảng trịmàhôi.

Tôi không tin rằng giáo sưNguyễnĐăngMạnh có chút (xíuxiu)nàothíchthúhayhãnhdiệngìvềcái loạivăn hoá thổ tảnày,vìchínhôngcũngđã(đôilần)suýtbị“gaygo”vớinó–theonhưnguyênvăncáchdùngchữcủatácgiảquanhữngtranghồikýthượngdẫn:

“Vào năm 1983, tôi còn bịđánhmộttrậnnữa.Ngườitađánhmộtbàiviếtcủatôichưahềđượccôngbố.Hồiấycuộcxungđộtta

vớiTầuởbiêngiớicònnónghổi.Anh Nguyên Ngọc vừa ở chiếntrườngra,đượcđềbạtlàmbíthưđảngđoànHộinhàvăn,chủtrươnglàmmộtcuộccáchmạngtrongđờisống văn học, đặc biệt là chốngMaoít.

HômấynhâncómộtcuộchọpcủagiớilýluậnphêbìnhvănhọcởtrụsởbáoVănnghệ,NguyênNgọcvàNguyễnKhảiđếnhôhàochúngtôidũngcảmnóisựthật,đảmbảokhôngsợbị‘tainạnlaođộng’.

Mộtsốngườiphátbiểuhưởngứng,trongđócóHoàngNgọcHiếnvàtôi.Thấyýkiếnngheđược,anhTừ Sơn ở báoVăn nghệ đề nghịviếtthànhbàiđểđăngbáo.

BàicủaHiếnchínhlàbài‘hiệnthựcphảiđạo’nổitiếng,đượccoinhưmởđầucuộcđổimớivănhọc.BàiđăngđượcítlâuthìbịphêphánquyếtliệtcùngvớibảnĐềcươngcủaNguyênNgọc.

Vìthếbàicủatôiđãlênkhuônvộirútvề.Nhưngnhiềungườicứđồnbàinàycòntáotợnhơncảbài

củaHiến,vàlờiđồnđạinàycứlanrộngmãi.

Hoàng Trung Thông lúc bấygiờ là Viện trưởng viện văn họcphátbiểutrongmộtcuộchộinghịởViện,nóitôiđãđốilậptưtưởngchínhtrịvớitưtưởngVănnghệ.

Chuyệnnàytôichẳngquantâmlàmgìnếukhôngliênquanđếnkỳphonghọchàmphógiáosưcủatôilúcbấygiờ.Hồiấy,ngườiđăngkýphonghọchàm,trướckhiđượcđưara bầu bán về chuyên môn, phảithông qua đảng uỷ của cơ quancôngtácvềtưtưởng.Trườnghợpcủa tôi trở thành gay go vì tiếngđồnvềbàiviếtcủatôiđãvangđếnđảnguỷ trườngđạihọcSưphạmvàđảngbộkhoavăn.”

1983–2013:hơnmộtphầntưthếkỷđãqua,cảđốngnướcsông,nướcsuối,nướcmắt,nướcmưa–cùngvớivôsốmáulệ–đã(àoạt)tuônngangquacầuvàquacống.Tuy vậy, cái thứ văn hoá phong chức thì vẫn còn nguyên vẹn (ởtrườngĐạiHọcSưPhạm,HàNội)theo như tường thuật của NhómPhóng Viên Điều Tra, thuộc báoNgườiCaoTuổi.

Đâylàmộtbàitườngtrìnhrấtdài, vô cùng luộm thuộm vì quánhiều điệp ngữ cũng như điệp ý,đượcđăngthànhnhiềukỳtừhôm22 đến 30 tháng 5 năm2013 (vàđãđượcinlạitrêntrangDânLuậ n,vàongày1tháng6)nhưngchỉcầnxem qua vài câu, trong phần kếtluận, người đọc vẫn có thể hiểuđượckháiquátvấnđề:

“HộiđồngphonggiáosưNgànhVậtlýgồmcácgiáosưdanhtiếngđầungànhđãloạiứngviênNguyễnVănMinh khỏi danh sách phong

(xem tiếp trang.63)

Ông Nguyễn Văn Minh nhận chức Hiệu trương Trường ĐHSP Hà Nội.

Anh: nguoicaotuoi

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 59

Hậu quả phá sản của “kinh tế thị trường định hướng

xã hội chủ nghĩa” để lại cho VN nền kinh tế nhiều bịnh hoạn nhất Á Châu, gây hệ lụy cho hàng trăm ngàn doanh nghiệp ngoài “băng nhóm” chết lâm sàng, với một hệ thống ngân hàng ngập chìm trong nợ xấu, không đủ sức cấp tín dụng cần thiết cho khu kỹ nghệ còn lại xoay chuyển tình thế. Ngân Hàng Nhà Nước (NHNN) loan báo là một công ty xử lý nợ xấu có tên VAMC được thành lập với số vốn ban đầu là 24 triệu Đôla, chỉ bằng 0.3% mức nợ hiện tại. Ngay lập tức, số tiền này bị đánh giá là quá nhỏ so với khối nợ xấu lên đến 23 tỷ Đôla đang gây thối rữa gần như mọi ngõ ngách trong nền kinh tế Việt Nam. Giới chuyên gia tài chánh âu lo là “cách giải quyết mông lung thế này đồng nghĩa với việc nền kinh tế sẽ tiếp tục trong tình trạng yếu kém nhiều năm tới.” Vàrằng: “Nếu như Việt Nam không thể tái cơ cấu và chứng minh sự ổn định về chính sách, sự quan tâm của giới đầu tư sẽ biến mất trong vòng 3-5 năm nữa.”

Cộng đảng hiện phải đốimặtvớiquyếtđịnhchọnhướngđinàođểcóthểvựcdậynềnkinhtếtừng

đượcmệnhdanh là “conhổ”củaChâuÁ,nayphảinhậnthânphận“bịnhhọnnhấtChâuÁ”.Giảiphápnàocũngcóbấtlợiđốivớichếđộbạo tàn. Giật vạt vá vai để tiếptục nhưMafia chuyên sống bằngngónnghềđụckhoét,rìnhrậphầubao của mọi người thì chạn trántrước cơn phẫn nộ của toàn dân.Chọn theo hướng Trans-PacificPartnership–TPPthìbịtróibuộcbởi các luật chơi quốc tế, muốnđục khoét thì thập phần gai góc.Haihìnhảnh

cho thấykếtquảkhá rõ ràng,Hanoi sẽ rẽ sang conđườngnào,đểbắtkịpkhuvựcĐôngNamÁhiệnđangpháttriểnkhánhanh?

Chuyên gia phân tích rủi ro,ôngRaphaëlCecchi,tạihãngbảohiểmtíndụngxuất

khẩu (The Office national du

ducroire=ONDD)củaBỉ

nhậnxét, nhiềunămquaViệtNamđãtungtiềnbừabãivàođầutưcôngđểmongmuốntăngtrưởngngắnhạn,màkhôngchúýđếnlợiíchkinh tếdàihạn,đãđể lạihậuquả nặng nề cho nền kinh tế củaViệtNam.

PhóchủnhiệmỦybankinhtếQuốcHội,ôngNguyễnĐứcKiên,nóivớiReutersrằng,”Nếu như Việt Nam không thể tái cơ cấu và chứng minh sự ổn định về chính sách, sự quan tâm của giới đầu tư sẽ biến mất trong vòng 3-5 năm nữa.”

BáocáocủaỦyBanKinhTếQuốcHộiVCvềnợcôngđưarahồicuốithángNămchothấytổngnợcôngcủaViệtNamđãtăngtừkhoảng40%GDPtrongnăm2007lên 55,4% GDP vào năm 2012.Cùngthờigianđó,nợnướcngoàicủaViệt Nam cũng tăng từ 32%lên tới khoảng 42% GDP. Tuynhiên,sốliệunàykhôngphảnánhđúngmứcnợcông,bởiCộngđảngkhông xem nợ của khối doanhnghiệpnhànướclàmộtphầncủatổng nợ công, ngoại trừ nhữngkhoảnnợđượcnhànướcbảolãnh.

ỦybanKinhtếcủaQuốcHộiVCchobiếtnếu tínhcảnợ trong

Kinh teá Vieät Nam

Bịnh hoạn nhất Á Châu Traàn Nguyeân Thao n

60 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 61SỐ 83 • THÁNG 10-2008 69

Nữ Bác Sĩ TRẦN THỊ THANH HOÀINữ Bác Sĩ TRẦN THỊ THANH HÀ

Tốt Nghiệp Bác Sĩ Nhãn Khoa tại Southern California College of Optometry

IN FOCUS TRUNG TÂM NHÃN KHOA & KÍNH THUỐCOPTOMETRY

15972 Euclid St., Suite G. Fountain Valley, CA 92708(góc EUCLID & EDINGER, trong khu Emerald Bay Restaurant và BBQ Buffet Shopping Center)

Tel: (714) 531-7626

• Khám mắt tận tâm. Đo độ chính xác.• Truy tầm các chứng bệnh về mắt như:• Mắt lòa, mắt cườm, áp xuốt cao, mắt yếu, kém...• Văn phòng trang bị máy móc tối tân.• Có license cho toa thuốc chữa bệnh.

OPEN:Mon-Fri: 10AM - 6PM

Sat: 10AM - 5 PMSun: 10AM - 3 PM

Nhận:Medi-Cal, Cal-Optima, Bảo Hiểm

và Credit CardCó giá đặc biệt cho quý vị H.O. và

trả tiền mặt.

Nhãn Khoa Tổng Quát

• Rất nhiều gọn kính thời trang nổi tiếng của Pháp, Ý, Mỹ & Nhật.• Đủ loại tròng kính mỏng, nhẹ, không lằn và đổi màu.

Kính

SPECIAL: $79Exam, Frame & Lenses

Frames from30% - 50% OFF

62 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

hệ thống ngân hàng, của doanhnghiệpnhànướcvàkhoảnnợbằngtráiphiếutrongnướckhôngđượcnhànướcbảolãnhkhácthìnợcôngViệtNamlên tới95%GDP,vượtxangưỡngan toàn60%GDPmàcác tổ chức nhưNgânHàngThếGiớihayQuỹTiềnTệQuốcTếđãkhuyếncáo.

“Hầu hết những yếu tố thúcđẩy tăng trưởng của Việt Nam,trong đó có tiêu dùng tư nhân +tổngngạchđầutư+chitiêuchínhphủ+ (xuất khẩu - nhậpkhẩu)=Gross Domestic Product - GDP’,đãyếuhẳnđitrongvònghainămqua. Riêng giá tiêu dùng đang ởsố âm. Các báo cáo kinh tế gầnđâynhấtcũngchothấycácyếutốquyếtđịnhtăngtrưởngkinhtếhiệntại đều rất yếu, thể hiện qua sảnxuấtcôngnghiệpquýmộtchỉđạt4,93%, mức thấp nhất từng thấytrong giai đoạn 2010-2013, tăngtrưởngdưnợtíndụngtrongcùngquýđạtcó0,3%,sốdoanhnghiệpphásảntrongquýmộttăng14,6%sovớicùngkỳnămngoái.

Đầu tháng 6, ngân hàngHongkongandShanghaiBankingCorporation(HSBC)hạtriểnvọngtăngtrưởngkinhtếViệtNamtrongnăm2013xuốngcòn5,1%dotiêudùngđangởsốâm;đầutưkémvàtíndụngrấtyếu.Đâylàmứcgiảmđángkểsovớimứcdựđoán5,5%đượcngânhàngnàyđưara trongthángTư.NgânhàngThếgiớidự

đoán tăng trưởng VN năm 2013ởmức5,2%vàlạmphátđãgiảmxuốngmức6,6%từmức20%hồitháng12năm2011.

HồigiữathángNăm,trongmộtcuộc phỏng vấn với Bloomberg,ôngNguyễnĐồngTiến,phóthốngđốc NHNN đã nhận xét “NgânhàngNhà nước khó có khả năngtiếp tụchạ lãi suấtvìnguycơáplực lạm phát vẫn còn và hiện cóquánhiềuyếutốcóthểkhiếnlạmpháttăngnhanhvàocuốinăm.”

Mới đây, giữa tháng 6, trongphiên trả lờichấtvấntrướcQuốchội,phóthủtướngVC,ôngNguyễnXuân Phúc cũng thừa nhận “dù chúng ta đang kiềm chế được lạm phát, nhưng nguy cơ tiềm ẩn của lạm phát sẽ tăng là khá cao”.

Nếunhưvì bất cứ lý do nào,ngành ngân hàng không còn đủlựcđểcấptíndụnghợplýchoxínghiệp, thì xí nghiệp không thểsảnxuấthànghóacóđủsứccạnhtranh,đưaracácsảnphẩmhợpvớitúi tiền công chúng.Các công tytiếp tụccó tháiđộ thận trọngđốivới vấn đề tuyển thêm lao động.Bêncạnhnguyênnhânsựđixuốngcủa nhu cầu, các công ty sẽ tiếptụccắtgiảmsốlượnglaođộngđểtiếtkiệmchiphíthayvìphảichụiphásảnnhưhàngtrămngàndoanhnghiệpđãchếttronghainămqua.

Vào lúcchủnhiệmMặcGiaođòibài (June18), thìhãng tin tàichính Bloomberg loan tin ngày17tháng6rằng,thịtrườngchứngkhoán khoán Việt Nam giảm 6phiên giao dịch liên tiếp, xuốngmức thấp nhất, mất 498,52 điểmtrongvòngbatuầntrởlạiđây,saukhiBộTàichánhchophépdoanhnghiệp bán lẻ xăng dầu tăng giá,gâyquanngạitrướcviệclạmphát

sẽ tăng tốc. ôngTrầnTiếnDũng,một nhà đầu tư chứng khoán đãbán tháohầuhết sốchứngkhoáncótrongtayhồitháng12đểmangvề 20% lợi nhuận nói, “Đầu tư vào thị trường chứng khoán lúc này cũng giống như ngồi trên ghế điện.”Nhưvậyáplựclạmphátsẽtăngđangcónhữngdấuhiệuđếnrấtgần.

Ngoàira,tintứcmớinhấtđượcnhiềucơquantruyềnthôngtườngtrình rằng, dân chúng VN hiệnđangtungtiềnramuavàng,vì losợVCsẽchơitròđổitiềnlầnnữahoặclàlạmphátsẽtăngcao.Trongbàitrước,mụcnàyđãbáođộngVCđangmanhnhacướpvàng,đổitiềnnhưtừnglàmtrướckia.

Cuối tháng 5, Hanoi công bốthànhlậpCôngTyQuảnLýKhaiThácTàiSảnViệtNam (VAMC)với số vốn ban đầu nói là có 24triệu Đôla, trong khi số nợ xấuđược giới chuyên gia tài chánhước tính lênđến23 tỷĐôla.Chođếngiữatháng6,trangnhà“vamc.com.vn” của công ty này chưacôngbốđượccácđiểmchínhchocôngchúng.

PhóThốngĐốcNHNN,Đặngthanh Bình nói là, việc thiết lậpVAMClàmộtbiệnphápkhágiốngvớinỗlựctáicơcấuhệthốngngânhàng của Thái Lan trong cuộckhủnghoảngtàichínhChâuÁhồi

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 63

năm1997-1998.Lúcđầu,nướcnàychỉmuamộtsốnợxấutừkhuvựcbấtđộngsản.Nợsauđóđượcbánởgiákếtoánvàsauđó“tráiphiếuđặtbiệt”sẽđượcpháthànhởcùnggiátrịđểlàmthếchấpchovốntáihuyđộngtừNgânhàngNhànước.

ÔngNguyễnvănBình,Thốngđốc NHNN nói “VAMC sẽ giúp giải quyết 50% nợ xấu của các tổ chức tín dụng, đồng thời cho rằng VAMC sẽ là một sự “khơi đầu quan trọng” để mang tới những kết quả khả quan trong năm nay. Sau đó,

tùy vào diễn biến tình hình, công ty này có thể mơ rộng quy mô nợ và thế chấp để đi đến mục tiêu cuối cùng, đó là đẩy nợ xấu tín dụng xuống tỷ lệ an toàn.”

Giớiphântíchvàcáclãnhđạongân hàng thươngmại cho rằnglốinhìncủaôngBìnhcólẽlàquálạcquan,ynhưkiểutuyêntruyền“hôkhẩuhiệu”.ÔngBìnhkhôngnói cơ chế nào sẽ cung cấp vốnchoVAMC, chỉ biết là “vốn hợppháp”. Nhưng chưa thấy NHNNnói rõ, công tyVAMC sẽ làm gìvớikhốinợxấulênđến23tỷ,màsốvốnlạichỉchưađầy.03%?Nghivấndưluậnđangnêura:liệucôngtynày cómangnhiệmvụ sẽ tiếptụcchuyểnnợxấutừtàikhoảnnàysang tàikhoảnkhác,nhưkiểuđãtừnglàm,lậpcácdựánma,vaynợmới,đểtrảchonợcũ,rồihôlênlà

nợxấuđãgiảm.

“Mũi nhọn” trong nền kinhtế xã hội chủ nghĩa Vinashin,Vinalines được tung hô một thờilàm mà mắt thiên hạ, nay đã bẽbàng đi vào quá khứ như bằngchứng tội phạm “tăng trưởng giảtạo”–mộtthứdàndựngkhéohơnkiểudựngđứnglên“anhhùngLêvănTám”đểbầyđànbăngnhómthinhaurỉarói,chiachác.Cònbaonhiêutổngcôngtykhácthanvankêulỗtiếptheocũnglàcáchchuẩnbịdưluậnđểhạmàn,tìmsangmốikháckiếmchácchođầytúitham.

Trongtìnhhìnhnhưvậy,Hanoivẫn chọn cách thức làm gian,huênh hoang “hô khẩu hiệu” đểcheđậycáchđiềuhànhyếukém,giandốicủamìnhlàđiềuDânTộcViệtNamkhôngthểchấpnhận.◙

chức danhGiáo sư, vì ôngMinhkhông thể là nhà khoa học chânchính, khi ‘man khai, thiếu trungthực’viphạmđạođứcnhàgiáo,códấuhiệuviphạmphápluật....Bảnlílịchbíẩncủagiađình,ôngMinhcốtìnhchedấu,đãbịlộrõcó2thếhệ (4người) thamgianguỵquânnguỵquyềnphảncáchmạng.”

Sựviệcrõràng,đãđếnlúcBộGD&ĐTcầnnhanhchóngxemxétlạicónênđểôngMinhlàmHiệutrưởng Trường ĐHSP Hà Nội,thậm chí ông Minh không xứngđáng đứng trong hàng ngũ củaĐảngCộngsảnViệtNamvìmankhailílịch.”

ÔngMinhphennàychắcchết,chết chắc.Nếumaymà sống sót

e cũng khó có thể hết ngóc đầu lên nổi. Cụm từ này (“ngóc đầulên nổi”) tôi cóp lại từ phảnhồicủamộtđộcgiả,vớibútdanhTM1111, bên dưới bài viết (“TrườngĐạihọcSưphạmHàNội:Giandốitronghồsơ tranhcửHiệu trưởngcủaPGS,TSNguyễnVănMinh”)trêntrangDânLuận:

“Chiến tranh huynh đệ tươngtàn đã kết thúcgần40năm.NhànướcVNvẫn ra rả ngày từ ngàyđầuvềchínhsáchhòahợphòagiảidântộc.Nếuđếnnăm2013màcáchxéthồsơxemmộtngười trí thứccó thể đảm nhiệm chức vụ hiệutrưởngmộttrườngĐHđểphụcvụđấtnướcvẫnphảiquyếtliệtphânbiệt địch-ta bạn-thù, vẫn phải soimói,sắtmáuvàsùngsụccămthù,vẫn phải truy tìm từng người bàconthânthuộcxemcóngườinàolàngụyquân,ngụyquyền,ácôn,

Sổ Tay Thường Dân...

(tiếp theo trang 58)nợmáu,v.v.,thìđấtnướcnàylàmsaocóthểngócđầulênnổi?”

Ủa, có ai nói gì đến chuyện“đấtnướcnày...ngócđầulênnổi”hồinàođâu,chanội?ChỉcóôngTiếnSĩVũMinhKhươngnói thếnàythôi,vàcũngđãlâurồi:

“Khó khăn trong quyết địnhcủamỗingườichúng tahômnaykhôngphải là làmcáchgì đểđấtnướctiếnlênmàlàlàmgìđểchúngta không lùi tiếp nữa, bởi đườnglùicủachúngtacònrộngrãithênhthanglắm.”

Với chế độ hiện hành, cùngvới nền văn hoá thổ tả đảng trị hiệnnay–cólẽ–ngaycảđếnbácHồcũngkhôngbiếtlàmcáchnàođể“chúngtakhônglùi tiếpnữa.”Dùsao,vẫncònđiềumaymắnlà“đườnglùicủachúngtacònrộngrãithênhthanglắm.”Giờiạ!◙

64 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

(Nhật báo hàng đầu của Mỹ New York Times hôm 6/6/2013 cho đăng bài xã luận với tiêu đề “Vietnam’s Angry Feet” do giáo sư Tương Lai, một giáo sư ngành xã hội học từng làm cố vấn cho 2 thủ tướng Việt Nam từ năm 1991 đến năm 2006, viết. Xin giới thiệu đến độc giả bản tiếng Việt của bài viết do giáo sư cung cấp).

Tháng trước, Tòa Án tỉnhLongAnViệtNamđãkết

ánnặngnềhaisinhviênyêunướcởđộtuổi20.Trongnhữngtộidanhbị áp đặt có tội “nói xấu TrungQuốc”. Những cáo buộc này đãchạmvàođiểmnhạycảmbậcnhấttrong tâm thế ngườiViệtNam làlòngyêunướcvàtinhthầndântộc.NgườitaphẫnnộvìnhưthếlàaiđóđãhợpđồngvớiTrungQuốcxâmlượcđểquaylạiđànápngườiyêunước.BikịchlớnnhấtcủamộtsốngườilãnhđạoViệtNamlàsựámảnhvềcáigọilà“cùngchungmộtý thức hệ xã hội chủ nghĩa” nênđãkhôngquyếtliệtđáptrảnhữngthủđoạnbành trướngnhamhiểmvà những hành động xâm lượcngangngươccủaTrungQuốc.Họlạiquyết liệtđànápnhữngngườiyêunước,bópnghẹtdânchủ,bưngbítthôngtinvàkhủngbốtưtưởngcôngdânmình.Đầutuầnnày,côngan Hà Nội đã đàn áp một cuộcbiểu tình chống Trung Quốc vàbắtnhiềungười,hànhhung,đánhđập họ, trong đó có cả phụ nữ.

DântộcViệtNamcóquyềntựhàovềtruyềnthốngbấtkhuất,quậtcường của mấy ngàn năm dựngnướcvàgiữnướctrongvịthếoáiăm,sátcạnhmộtlánggiềngkhổnglồ chưabaogiờ từbỏgiấcmộngbànhtrướngnhằmnuốtchửngViệtNam.Đấtnướcnàyđãtừngchìmđắm cả nghìn năm Bắc thuộc.Trongcáiđêmdàiđauđớnấy,kẻthùluôntìmcáchđồnghóadântộcViệt.Vàchúngđãthấtbại.

ViệtNamđãtừngđánhbạiđếquốc Nguyên Mông vào thế kỷXIII và nhữngkẻ xâm lược kháctrongthếkỷXV,XVIIIvàXX.BảnlĩnhdântộcViệtđãđượchunđúcquanhữngcuộcchiến tranhkhốcliệtchốngngoạixâm.Nhưnghômnay,bấtchấpluậtphápquốctếvàchàđạptrênnguyêntắcvàđạolý,TrungQuốcđã ngangnhiên thựchiệnmộngbành trướng trênBiểnĐông,cái“lưỡibò”hamhốvàbẩnthỉuđangthèrachựcnuốtcảvùngbiểnrộnglớn,nơicótrữlượngdầumỏ đủ đáp ứng cơn khát nguyênliệucủamộtnềnkinh tếđangcốngoi lên vị thế siêu cường. NơiđâycũnglàconđườnghuyếtmạchtrênbiểnđểTrungQuốcthựchiệnthamvọngcủahọ.

Vì thế, những “bàn chân nổigiận” đã rầm rập xuống đườngbiểu tìnhchôngTrungQuốcxâmlược. Cùng với những cuộc biểutình ấy, nhữngkhiếukiện tập thểcủanôngdâncũngdồndậpbùng

lên. Sự nối kết giữa tầng lớp tríthứcvớigiớitrẻởđôthịvànôngdân–nhữngngườibịđẩyvàocuộcsốngđóinghèovìmấtđấtsảnxuấtkhi người ta nhân danh “sở hữutoàn dân” để tước đoạt quyền sởhữu mảnh đất cha ông họ để lạimàkhôngđượcđềnbùthỏađáng.Cùngvớiđiềuđó,mạnglướithôngtinquaInternetđãtrỗilênnhưnấmsaucơnmưabiểuthịtinhthầnyêunước bất chấp mọi đàn áp đangđangmởramộtcụcdiệnmới.

Sự nổi giận của người ViệtNamlạicàngtănglênkhimộtsốnhững người lãnh đạo lùi bướctrướcnhữnghànhđộngtộiáccủaTrung Quốc xâm lược Việt Namnhưnglạiquyết liệtđànápngườiyêunướcđấutranhđòidânchủvàtựdo.“Nềnkinhtếthịtrườngđịnhhướngxã hội chủ nghĩa “ làmộtkháiniệmrấtmơhồ,nhữngngườilãnhđạolạidùngnóđểduytrìmộthệthốngchínhtrịđãquálỗithời.

Nếukhôngcónhữngđổimớiởthậpniên80,nềnkinhtếtậptrungcó lẽđãđưaViệtNamđiđếnbờvựcsụpđổ.Tuynhiên,nhữngcảicách kinh tế đó đã bị đình trệ vìkhông có cải cách chính trị songhành.Tuynóirấtnhiềuvềmộtnhànước“củadândodânvàvìdân”nhưngngườitachưabaogiờmuốnxây dựng một nhà nước phápquyềnvàmộtxãhộidânsựđúngvớiýnghĩađíchthựccủanó.

VớicuộcchiếnđấuchốngMỹcứunước thắng lợi,ViệtNamđãnhậnđượcsựđồngcảm,lòngtôntrọng và ngưỡng mộ của nhiềungười yêu chuộng hòa bình trênthếgiới.Đáng tiếc là từđỉnhcaocủa chiến thắng, người ta lại duytrìmộthệ thốngchính trị lạchậu

“Những Bàn Chân Nổi Giận”

GS Töông Lai n

(xem tiếp trang 72)

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 65

THI TÀI của HÀN MẠC TỬLm.Cao Phöông Kyû n

(Coi: Chú Thích 1: xin coi ở cuối bài)

Nhà phê bình văn họcTRẦN THANH MẠI,

cũnglàngườiđươngthờivớiThisĩ Hàn Mạc Tử đã ca ngợi ThiTài của bạn trong Sách “Hàn Mạc Tử”(1912-1940) như sau:

Thi sĩHànMạcTử cóba cáinhất, trong làng thi caViệtNam:Ônglàlàmộtthinhân,giầu“Cảm thụ lực”, nhất; loại Thơ “Khảu Khí” cũng đứng vào hạng nhất;vàcáinhấtthứbalàsángtác“thơMới”,đứngđầuvề âm nhạc trong thơ, đặcbiệt trong lối thơ8 chữ.(ngắt hơi vào chữ thứ 3 trongcâu).

1/ Cảm Thụ Lực “là gì?

Nhà thơ Xuân Diệu đả địnhnghĩa về con người mang dòngmáuthinhânnhưsau:

“ Là thi sĩ, nghĩa là ru với gió,Mơ theo trăng và vơ vẩn cùng mâyĐể linh hồn ràng buộc bơi muôn dâyHay chia sẻ bơi trăm tình yêu mến “(Cảmxúa,ThơThơ, tr,71)

(Thi Hào Lý thái Bạch(.chềt năm 7 62.A.D, tho 61 tuổi) mê ánh trăng đến nỗi trong một giây phút cảm xúc mãnh liệt, mê li , đang bơi xuồng trên hồ lạnh, đã nhào ra để ôm áp ánh trăng vàng, và rớt xuống hồ chết lạnh).

Xưanay,ngườitavẫncoicácthisĩ,cácnghệsĩnhưhọasĩ,nhạcsĩ,..đều được phú bẩmmột “trựcgiác’(intuition)cóthểcảmthôngvới vạn vật, với thiên nhiên mộtcách bén nhạy hơn người bìnhthường.Dĩnhiên,làconngườibìnhthườngmọingườiđềucóthểcảmthấy những gì làCHÂN THIỆN MỸ, như.nhìnmộtbônghoađẹp,nghemộtbảnnhạchay...mọingườiđềucảmthấyvuithích.Nhưngchỉcócácnghệnhâncónăngkhiếu

đặcbiệt,có“giác quan thứ sáu”,mớicảmxúcmãnhliệt,rungcảmvớisựvậtmộtcáchthâmthúy,vàcótàidiễntảnhữngcảmxúcthànhnhữngvầnthơ,khúcnhạchaybứchọatuyệtvời.

Thinhânluônsống“đồng hóa”.hòamìnhvàongoạicảnh,coinhưThiênNhiên,cảnhvật, sôngnúi..như cũng có” hồn.” Đây là cách“nhân cách hóa”(personification)vạn vật. Có sựGIAO HÒA giũatinhthầnvàvậtchất,hữuhìnhvàvôhình,thânxácvàlinhhồn...:

“Người buồn, cảnh có vui đâu bao giờ (NguyễnDu)

HànMạcTửmắcbệnhphonghủi, và theokhoahọc, y khoavềbệnh lý, chưa có chứng minh làtuầntrăngảnhhưởngtrựctiếpđếncơnbệnhphonghủi.Nhưngtheokinhngiệmcủanhiềubệnhnhân,cứđếntuầnTRĂNGsángthìcơnbệnhcàngđauđớn.

Thi nhân rất say mê trăngvàsáng tác rất nhiều những bài thơtả cảnh Trăng, cảm xúc về ÁnhTrăng, chơi giũa Mùa Trăng..vànhũngtừngữđặcbiệtdùngđểdiễntảnhữngcơnđauđớndocănbệnhphonghủigâyranhư:

“Người trăng ăn vận toàn trăng cảGò má riêng thôi lại đỏ hườm”(SayTrăng)Gió rít từng cao trăng ngã ngửa

Vỡ tan thành vũng đông vàng khô,Ta nằm trong vũng trăng đêm ấySáng dậy điên cuồng mửa máu ra (Say Trăng)

Trời sáng trăng sáng khắp mọi nơi,Tôi đang cầu nguyện cho trăng tôiTôi lần cho trăng một tràng chuỗiTrăng mới là trăng của Rang Ngời!!Trăng! Trăng!Trăng ! Là Trăng! Trăng! Trăng!(Xuân Như Ý)

MộthiêntượngđặcbiệttrongđớisốngThinhânHànMạcTử,là “Hồn lìa khỏi Xác”,ngaykhicònsốngđểđiphiêudu.Ngàyxưa,dânchúng thườngchứngkiếnnhữngcảnhtượng” lên đồng”,“xuấtthần“ hay thần nhập vào các cô cậuđồng bóng, rồimúa nhảy ca hát;những người lên đồng dùng xiênbằngsắt,gọilà“thiết lình”đểxiênquamámàkhôngchảymáu,rồiđirướckiệuchungquanhlàng.

HànMạcTửthuật lạicuộcđichơicủaHồnchàng:

Đêm nay ta khạc Hồn ra khỏi miệng,Để cho Hồn đỡ bớt nỗi bi thương,Nhưng khốn nỗi! Xác ta đành câm tiếng,Hồn đi rồi khôn nhập xác thê lương! (Hồn lìa khỏi Xác)

Ngoàimộtsốbàithơ,thinhânlàm khi bị kích thích, giao độngmạnh bởi cơn bệnh phong hủi

66 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

như những bài thơ về Trăng hay“Xuất hồn”, phần lớn những kiệttác được cảm hừng với tâm thầnthanhthoát, tríócminhmẫn.,âmnhạc ngân vang một cách nhẹnhàngnhưnhữngbài”Đàlạt trăng mờ”Huyền Ảo””Đây Thôn Vỹ Giạ”,..phảiđượcngưỡngmộnhưnhững bài thơ hay nhất của nềnThơViệtNamvàhoàncầu.

Nhà phê bình văn học TrầnThanhMạivàlàbạnthâncủathisĩcònđềnghị lênĐứcGiáoHoàngLamã, lên Đức Khâm mạng tòathánh Đông Dương, để khenthưởng cho thi sĩ về những bàithơ đạohạnh, tôngiáo tuyệt bútnhưbài: AVE MARIA! Linh Hồn tôi ớn lạnh”..vàmộtsốbài trongTập”XUÂN NHƯ Ý”..có thể đặtnganghàngvớinhữngkiệttáccủathihàoCôngGiáo Paul Claudel.(L’Annonce faite à MARIE).

2/Loại Thơ “KHẨU KHÍ là gì?

TrongLịchSửVănHọcViệtNam,loại thơphúđượcgọi làcó “Khẩu Khí”,mộtthờikháthôngdụng,nhưmộtsốbàithơcủa Vua Lê Thánh Tôn: Ông ăn mày, Phỗng đá, Cái chổi., Thằng Mõ...Gọilà“KhẩuKhí”,nghĩalàdùnglờithơđểvịnh,haydiễntảnhữngsựvật,nhữngngườitầmthường,nhưngtrongthâmýcốtđểnóilên“chí hướng” hay “lý tưởng” cao siêu đang theo đuổi trong tương lai.

Vịnh Người Ăn Mày:

Chẳng phải ăn đong, chẳng phải vay,Khắp hòa thiên hạ đến ăn mày.Hạt châu, chúa cất trao ngang mặt;Bệ ngọc, tôi từng đứng lượm tay.Nam, Bắc, Đông, Tây đều tới cứa;

Trẻ ,gìa, lớn ,bé, cũng xưng thầy.Đến đâu, dẹp hết loài muông cẩu, Thu cả Kiền Khôn một túi đầy.

Ý nghĩa của bài vịnh trêntươngphảnnhau.Nghĩa đendiễntả tình cảnh của người ăn mày,nghĩa bóngtứcdụngýđểbiểulộkhípháchcủamộtvịquânvương.Nhưng khi biết tác gỉa bài vịnhđóđãlàVuaLêThánhTôn,thìýnghĩa bóng trở nên “nhạt nhẽo”,sáongữ,vìtheochếđộquânchủchuyênchế,

“con vua lại được làm vua”, “con sãi chùa, chỉ quét lá đa”.

Ngàyxưa, lý tưởnghayhoàibãocủamộtNhosĩ là thicửđâuđạt ra làmQuannhưchâmngôn:Tu Thân, Tề gia, Trị Quốc, Bình Thiên Hạ.

CuNguyễnCôngTrứ làmộtNhogiađãcócôngmởdinhđiềnmiền Kimsơn,TiềnHải..... đemquânđichinhphạtgiặcCaoMiên..ĐãđượckểlàcótàikinhlượcđánhĐông dẹp Bắc., thực hiện được”Chí Nam Nhi”.Nhưngngàynay,vìvậnNướcđổithay,condânnướcViệtlưulạckhắpnămchâubốnbể,rấtnhiềucơhộiđểlàmrạngdanhxứ sở, nhưngmấy ai dám tự hàolàđã”KinhBangTếThế”(trịNướcgiúpđời)

Cácnhàphêbìnhvănhọcnhư Vũ Ngọc Phan, Trần thanh Mại hay Dưong quảng Hàm ca tụngHàn mạc Tử là thi nhân Công Giáo đi tiên phongđãđemnhựngtư tưởng Đạo Lý cao siêu củaThiênChúaGiáovàothiđànViệtNam.Thật vậy, thi nhânđã thấmnhuần Đạo Lý của Phúc Âm, đãsốngMầu Nhiệm của Chúa CứuThế, bằng con đường Khổ Nạn,chết trênThánhGiá,vàPhụcSinvinh hiển.. Là người Công giáo

ngoanđạo,cùngvớigiađình,thinhân thường tham dựThánh Lễ,nghe giảng nghĩa Sách Thánh ,SáchPhúcÂmmỗituần,vànhấtlà cảmphụcgươngsáng,hy sinhcủa của cácNữ tu phục vụ bệnhnhânvìtìnhBácÁi..

Vìthế,ThisĩHànMạcTửmộtcáchtíchcựcvàgiầukinhnghiệmbảnthân,đãđónggópvàothidànViệt Nam những tư tuởng, hoàibảo, ước vọng lớn lao vàmới lạđốivớinềntriếtlý,tôngiáoĐôngphương. Đôi khi, muốn diễn tảnhững Mầu Nhiệm trong ThiênChúaGiáochođồnghươngcònxalạvớitưtưởngThiênChúaGiáo,dễlĩnhhộinhữngbàiGiáolý,haycôngtrìnhnghệthuật,ôngđãdùngnhữngđiển tích rút ra từGiáo lýNhàPhậtđểsosánh.,giúpđộcgiảdễhiểuvềMầuNhiệmtrongđạoThiênChúanhư:ThiênChúaNhậpThể,ĐứcNữĐồngTrinhMaria....

Nhưng thiết nghĩ không thểxếpnhữngbàithơđượccảmhứngnhờsuyniệmvềcácMầuNhiệmtrong Đạo Thiên Chúa vào loạithơ”Khẩu Khí’.Đây là những“MầuNhiệm”thuộcnhânđứcTINvà niềm HYVỌNG , tình BÁCÁI, cần thực hiện để được sốngTrườngSinh,VĩnhPhúcvớiĐấngTạoHóa.Đâykhôngphảilànhữngướcmơxuôngvềmộtthếgiớithầntiênviểnvông,vôthực...

3/Âm Nhạc trong Thơ Hàn Mạc Tử…

Âm nhạc là một phần quantrọng trongTHƠ. Việt ngữ, nhờnăm dấu, âm thanh trầm bổng,nhờ cách xếp đặt chữ theo Luật Bằng-Trắc,theoâmđiệu(rythm)..khi ngâm lên, chẳng khác nào

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 67

nghe một bản nhạc trầm bổngnhịp nhàng diễn tả tình cảm vuibuồnnhớ thuơng,ngậmngùihaynồng nàn yêu thương phấn khởi.

Tronglàngthơcổ,ViệtNamcóthơ “thất ngôn, bát cú”(bảychữ,támcâu)theoquiluậtBằng-TrắccủaĐướngThi.Đâylàmộtbàithơđã có âmđiệu đặc biệt riêng củanó.

Loại Thơ thuần tuý Việt Nam như “LỤC BÁT”, (câu 6 chữvàcâu8chữ),luậtBằng-Trắc,cũngriêng biệt. Thi hào Nguyễn Duđã sáng tác “TRUYỆN KIỀU”với2391câu thơ,hoàn toàn theothể thơ “Lục Bát”. CUNG OÁNNGÂM KHÚC của Nguyễn GiaThiều, sáng tác theo thể thơ, gọilà:Song Thất, Lục Bát”( hai câubảychữ,rồikếtiếplàhaicâuLục-Bát).LuậtBằng trắccủahaicâu7chữtheoluật“ThơThấtNgôn”,hai câu Lục Bát theo luật BằngTrắccủaThơLụcBát.

ThisĩHànMạcTửcũngrấtsởtrường về loại Thơ “Thất Ngôn”nhưbài:

“Đà Lạt Trăng mờ:”… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Sông Ngân Hà nổi giữa màn đêm.Cả trời say nhuộm một màu trăngVà cả lòng chẳng nói rằng, Không một tiếng gì nghe động chạmDẫu là tiếng vỡ của sao băng!THƠĐIÊN

Đây Thôn Vỹ Giạ….........................Gió theo lối gió, mây đường mây:Giòng nước buồn thiu , hoa bắp lay.Thuyền ai đâu bến sông trăng đó?Có chơ trăng về kịp tối nay?Mơ khách đường xa khách đường xa;

Áo em trắng quá nhìn không raỞ đây sương khói mờ nhân ảnh(XUÂNNHƯÝ).

TheoTrầnThanhMại,nhàphêbìnhvănhọcvàbạnthâncủaThisĩ,HànMạcTửlàngườiđầutiênđãkhámpháraquiluậtcholốiThơMỚI8chữ.VớiThiNhân,âmnhạclốiThơMới8chữđãtrởnênvữngchãi.,nhờtìmrađượcchỗ NGẮT HƠI(césure,cắtchữ),phảingừngởchữ thứ BAtrongcâu.(Trừmộtđôikhimuốnđổidọngvớidụngýchocâuthơthêmsứcmạnh.

MARIA! _Linh hồn tôi ớn lạnh!Run như run_thần tử thấy long nhan,Run như run_hơi thơ chạm tơ vàng..Nhưng lòng vẫn_thấm nhuần ơn trìu mến.….......................................Tấu lạy Bà_ lạy Bà đầy Ơn Phước,Cho tình tôi_nguyên vẹn tợ trăng rằmThơ trong trắng _ như một khối băng tâm!Luôn luôn reo_trong hồn trong mạch máu:Cho vỡ lơ_ cả muôn ngàn tinh đẩuCho đê mê_âm nhạc và thanh hương,

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BA CHỮ ĐẦU, thuộc Bình Thanh:Chữ ĐẦU vàchữthứHAI thuộctrường bình thanh(Khôngcódấu),cònchữthứBA thuộcđoản bình thanh(códấuhuyền)

Chim ngàn trăng_ đem tiếng lạ về caCa cầm ca_tơ đồng vọng dan ra....

TrầnThanhMạiđãdànhnhữnglờicatụngThisĩHànMạcTử,mộtcáchrấttrangtrọngnhưsau:

“Riêng về một phương diên âm nhạc của thơ, ảnh hương của Hàn Mạc Tử trong làng thơ Việt Nam hiện cũng đã to tát, rõ ràng lắm. Hàn Mạc Tử là một nhà thơ biệt lập hẳn ra một cõi, một cõi nguy nga đồ sộ, ngát hơi hương và vang tiếng nhạc, từ trên ấy, người cho chiếu xuống cái nước non thanh tú là làng thơ Việt Nam, những luồng ánh sáng đầy phép lạ, có cái thi lực biến hóa được những vật đã chạm đến”(tríchtrang183)

Nhưng thiết nghĩ, nếu muốntìmhiểuthânthếvàsựnghiệpthơvăncủaHànMạcTử,cầnphảiđàosâu vào đời sống Tâm Linh, tứccội nguồnĐỨC TIN Công Giáo của Thi nhân, thìmớigiảinghĩamộtcáchtrungthựcbởiđâuôngđã “linh ứng”(inspiration) được “những luồng ánh sáng đầy phép lạ, có cái Thi Lực biến hóa được những vật đã chạm đến”

Bởi vậy, trong hai đoạn dướiđây,sẽtìmhiểuvàtrìnhbàyHànmạcTử,làmộtNHÀ THƠ CÔNG GIÁO”, nghĩa là ông đã sốngĐứcTinCôngGiáonhưmộtTínHữu thuần thành, một con chiênngoan đạo. Trong cơn Đau Khổcùng cực, ông đã sẵn lòng, canđảmvácThậpGíatheoChúaCứuThế. Ông vẫn lạc quan yêu đời,vẫnsángtácTHƠ,luônluônCầuNguyện,vàsuygẫmThánhKinh.Dođó,nguồncảmhứngcủaÔng,ThiNghiệpcủaÔnggắn liềnvớinhững tích truyện trong KinhThánh, như những bài thơ Vịnhvế“Sách Ông GIÓP”,nhữngbàiCaTụng “MẦU NHIỆM CHÚA XUÔNG THẾ”vànhấtlàcangợi

68 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 69

70 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

“Đức Mẹ MARIA”

Điềuđángtiếclà,saugầnbốntrămnăm, từkhiTinMứngđượcraogiảngtrênĐấtViệtNam,cácnhà Truyền giáo như Linh Mục ĐẮC LỘ đã khởi xướng lên nềnVăn Học CHỮ QUỐC NGỮ”,nhưmộtphươngpháp“Hội Nhập Văn Hóa”, hay “đem Đạo vào Đời”, dùng Văn hóa Văn chương của một dân tộc để diễn tả ý nghĩa của những Chân Lý Vĩnh Cửu, nhưnggiớigiáosĩ,cũngnhưgiáo dân Công giáo của các thếhệtiếpnối,chẳngmấyaiđãdùngBút pháp, Thi Pháp, Nghệ thuậtnhưKiến truc,Hội hoạ, sáng tạonênnhững tácphẩm ,đểdiễn tả,vàbiểulộNiềmTIN,hayTÂMTÌNHcủamộtngườiTínhữubiếtdunghòavớinhữnggiátrị,tinhhoacủanềnVănHóaViệtNam

4/Hàn Mạc Tử là một Thi sĩ Công Giáo

Nếumuốnthậtsựtìmhiểuthânthếvàsựnghiệpmộtcáchtrọnvẹn,cầntruynguyênvềýthứchệ,nhânsinhquan,thếgiớiquancủanhânvậtđó.Vìthế, Thiên Chúa Giáo, Hội Thánh Công Giáo là cả đờisống Tâm Linh, bệnh hoạn, đaukhổ,sốngchếtcủaThisĩHànMạcTử.. Sinh ra trong một gia dìnhCônggiáothuộcmiềnBình Định, Qui Nhơn, quê hương của Vua Quang Trung Nguyễn Huệ, làphầnđấtViệtnamđãlĩnhnhậnTINMỪNGtừđớiLinhMụcĐắcLộgiảngđạovà “Thày Giảng ANRÊ PHÚ YÊN, tuẫn tiết vì Đạo”.

Thi nhân đã được giáo dục,họchỏiGiáoLý,thựchànhcácLễnghiphụngtựmỗingày,mỗituần,nhưđọckinhCầunguyệnvàthamdự Thánh Lễ. Khi lớn lện, HànMạcTửđãhọcTrườngPelerincủa

cácSưHuynhLasan,ởHuế, rồilàmcôngchức..Dođó,trìnhđộtríthứckhá caođốivớixãhội, thờibấygiờ.

Bởivậy,bànvềnhữngtưtưởngcaosiêuhuyềnbícủathinhân,khácbiệtvớicáchoàibão,lýtưởng:Tu, Tè, Trị, Bìnhcủacáccácthinhântừ xưa tới nay- mà Trần Thanh mại gọi là lối Thơ Khẩu Khí-,thiếttưởngcầnsưutầmthêmxemThisĩ đã lĩnh hội và chịu ảnh hưởngthếnàovềniềmTinTôngiáo,vềĐạo đức và bắt chước cách viếtvăntheocácloạiTHỂ VĂN ,(nhưdụngôn,ẩndụ,tiêntri,điểntích...)thườngdùng trong toànbộ SáchKinh Thánh , nhất là Sách PhúcÂm.(Chú.Thích.2)

Ví Dụ:

Thi sĩ HànMặc Tử đã đọcTHÁNH VỊNH và cảm ứng viếtnênnhữngvầnthơtuyệtvời,trongbàicatungMẹMaria:

Thánh Vịnh số 42-43cócâuthơ:

“Như một con nai khát khao nguồn suối nước,Hồn con khát khao tìm Chúa, Chúa ôi!

Thi sĩ Hàn Mạc Tử đã cảmhứngThánhVịnhnàyvàbiếnchếbiểutượngtrongthiênnhiên,mộtdòngsuốinướcmátchảydàodạt,vàhaichúnaivàngđểnuốngnước.Vớimộttàinghệcủathinhân,HànMạcTửđãbiếnchếhìnhành“dòngsuốimátvớiconnai”,thànhnhữngvầnthơ,từhoavàđiểntíchrútratừVănhọctruyềnthốngnhư:

“Như song lộc triều nguyên Ơn phước cả”(bài Ave Maria)

Vísaolạicóhaiconnaichầunguồnsuối?(songlộc(haiconnai)triềunguyên),Đólàgợiýđốiđáp

lại “Điển tích” có câu” Lưỡng Long Triều Nguyệt”( hai conRồng chầu mặt trăng), một biểutượngtrangtrí trêncácmáichùa,miếu Lão giáo và đình làngViệtNam.

NƯỚC làmộtyếutốrấtquantrọngtrongđờisốngthểlý,vìthiếunước, nênkhông cómột sinhvậtnàosốngtrêncáctinhtú,hànhtinh,trừ ra trên tráiđấtnay.NướccầnchoSỰSỐNG.Dođó,theonghĩaÁm tỷ, Ẩn dụ hay Tượng trưng,Thiêng Liêng, “NƯỚC HẰNG SỐNG”,chínhlàÂN SỦNG,ÂNHUỆ(GRÂCE), Thiên Chúa Rửasáchmọi tội lỗi, và ban cho conngười Ơn TRƯỜNG SINH BẤTTỬ, nhờ Bí Tích Rửa Tội.(Chú Thích 3)

VìcầndiễntảnhữngChânLýcao siêuMầuNhiệm trongThiênChúa giáo, còn rất xa lạ đối vớiđộcgiảViệtNam,nênthinhânđãdùngnhữngnhữngthiảnh,nhữngbiểu trưng, điển tích trong Văn chương Phật giáo, Lão giáo haythi văn cổ truyền, mang ý nghĩa “tương tự”(analogy)như ý nghĩatrongSáchKinhThánh,GiáoLýcủa Đạo CôngGiáo, cốt để giúpngườiđồnghươngdễlãnhhộivàthưởngthứctưtưởngcủathinhân.Vì thế, có người cho rằng HànMạcTửchịuảnhhưởngcủaPhậtGiáo.Thiếtnghĩ,lờibìnhluậnđókhôngđượcxácđáng,vì nội dung tư tưởng vẫn là của Thiên Chúa Giáo.

Thi nhân có biệt tài liên kếtnhữngMầuNhiệmcaosiiêutrongĐạo với những ký công, kiệt táccủaĐấngTạoHóa,dựngnênbầutrờivàcácTinhTú.

Khi Ngôi Thứ Hai Thiên Chúa là Chúa Giêsu KyTô, “nhập thế’,

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 71

“nhập thể” làm NGƯỜIđểChuộcTội cho Nhân Loại, thi nhân đãcảmnghiệmnhưthấyvũtrụđược“nhân cách hóa”cácvìsaorungrinhchuyểnđộng,vìbiêncốtrọngđạivôcùng.:

“ Hỡi Sứ Thần Thiên Chúa Gabriel.Khi Người xuống truyền tin cho Thánh Nử,Người có nghe xôn xao muôn tinh tú?Ngưòi có nghe náo động cả muôn trời?Người có nghe Thơ Mầu Nhiệm ra đời,Để ca tụng-bằng hoa hương sáng láng.Bằng Tràng Hạt, bằng Sao Mai chiếu rạngMột Đêm Xuân là rất đỗi anh linh?

Điềuquantrọngmàchúngtôimuốn nhậnmạnhở đây là: Văn Chương Thiên Chúa Giáo, trongbấtkỳngônngữnào,tacũngthấynhan nhản những danh từ dùngtheo nghĩa bóng bảy, ám tỉ , ẩn dụ, hoán dụ,

VD: như: Thánh đường (CHURCH, ÉGLISE, Ecclesia),vừacónghiã là toànhàxâybằngđá gạch, dùng làm chỗ Hội họp,vừa chỉHội Thánh gồm cácTínHữu tuyên xưng một Đức TIN,vứa chỉ Thân Thể Mầu NhiệmcủaChúaKyTô(MysticalBodyofChrist),ChúaGiêsulàĐẦUvàcácTínhữu là Chi thể.NhìnvềphíaCungThánh,qualópkínhmầurựcrỡ,khihùngĐôngxuáthiện,ngườitínhữuliềnsựcnhớ:“ChúaGiêsulà”MẶT TRỜI CÔNG CHÍNH” (SunofJustice)xuấthiện,saumột“Đêm Tối Tội Lỗi”.(Chú Thích 4)◙

(Chú Thích:1)

Phần I, đã tìm hiểu Ý Nghĩa sau xa về Niềm TIN của Thi Nhận mặc dầu đau khổ vì bệnh nan y, và nghèo túng, nhưng vẫn vui sống, vẫn LÀM THƠ, vì Ông quyết tâm vác Thành Giá theo Chúa Cứu Thế, để hy vọng được Phục Sinh Vinh Hiển với Chúa. Nếu không biết “Bí Quyết” sâu thẳm của Thi sĩ Công giáo này, thì cũng khó hiểu thấu những ý tương siêu thoát, trưù tượng, siêu hình, trong hai tập thơ: “Thượng Thanh Khí” và” Xuân Như Ý”

Phần II này, sẽ dùng khoa Tu Từ học trong Văn học , để phân tích và giảng nghĩa Bút Pháp, Thi Pháp của Thi Nhân đã sử dụng, khi sáng tác những vần thơ tuyệt vời, không thua kém các thi sĩ cổ kim như Thi hào Nguyễn Du....

Tài liệu tham khảo:Xin tìm đọc những tài liệu cần thiết biết cách phân tích và phê bình Bút Pháp của Thi sĩ:

Coi: “Thiên Chúa Giáo và Tam Giáo” của ĐƯỜNG THI, từ trang 35-38; HÀN MẠC TỬ(!912-1940) của TRẦN THANH MẠI, trang t59-169-175; HÀN MẠC TỬ, THI NHÂN BÌNH ĐỊNH, Dòng Việt Số 21(2007); HÀN MẠC TỬ của Nguyễn Đình Niên( SEACAEF)2009...)

Trong Sách này, Chương Một , bài: “Tương Quan giữa Thực Tại Siêu việt và Tư Nhiên”, cũng

giúp hiểu thêm về khả năng và sức mạnh tinh thần Đấng Tạo Hóa đã phú bẩm cho con người là “Linh ư vạn vật”, vì có Hồn Thiêng bất tử”

Ngoài ra, cũng nên tham khảo những tác phẩm bàn về “Tư tưởng Tượng Trưng”(Symbolic Thinking) như : các Truyện Cổ tích(Legends)mà dân tộc nào cũng có như Truyện Cổ tích “Sơn Tinh Thuỷ Tinh,

Truyện Tấm Cám..của Việt nam; Những sách viết về các Nhà Thần Bí(Mystics) như Thánh Phanxicô Năm Dấu (Assisi), Thánh Nữ Têrêsa Avila, Meister Erhart...Saint John of the Cross..)

(Chú Thích 2)Xét về phương diện triết lý, Thiên Chúa Giáo là Đạo Quân Bình, nghĩa là luôn có mối Tương quan, Liện Hệ giũa Tinh Thần và Vật Chấ, Linh Hồn và Thể Xác, Siêu Nhiên và Tự Nhiện..(Xin đọc tiếp phần II

trong số tới)

Bơi vậy, toàn bộ Sách Kinh Thánh là những Lời Đối Thoại của Đấng Tạo Hóa VÔ Hình ,Vô Tượng, Siêu Việt, với Nhân Loại “Nhân Linh ư Vạn vật”, vì có TRÍ KHÔN, giống “HÌNH ANH” của Thiên Chúa. Nhờ có LÝ TRÍ, TÌNH CAM, nhân loại có khả năng lý luận và cảm nhận được những kỳ công của Tạo Hóa đã dựng nên trên trái đất và trong cõi vũ trụ này. Xưa nay, các nghệ sĩ, thi nhân là những ngưới bẩm sinh được thiên phú đặc biệt để thương ngoạn và diễn tả những ý tuơng và tình cảm về CHÂN, THIỆN MỸ.)

(Chú Thích:3 / Nói chung, người Tín hữu Công giáo khá quen thuộc với một Thể Loại Văn dùng trong Phụng Vụ, hay các Kinh Cầu Nguyện và các tác phẩm nghệ thuật , đặc biệt các Kiến trúc Thánh

Đường, hay các mầu sắc Xanh, Đỏ, Trắng, Tím, trong các phẩm phục, trang trí...Loại ngôn từ đó dùng trong Lễ Nghi gọi là “BÍ TÍCH”(Sacraments)như Bí Tích Thánh Tẩy(Rửa Tội), Bí Tích Thánh Thể(Thánh Lễ, Phép Mình Thánh-Máu Thánh Chúa). Mỗi Phép Bí Tích gồm cá Hai Phần: một Phần Hữu Hình, là các chất liệu, như NƯỚC, trong Bi-Tích Rửa Tội, là dấu tích bề ngoài, ta có thể thấy được.một phần Vô Hình (bí mật) là Ơn Thánh Chúa ban để rửa các tội và tiếp nhận người có lòng TIN trơ thành con Chúa. Ý nghĩa trong ngôn từ về Bí Tích, không chỉ có Nghĩa bóng , nghĩa Tương trưng(symbolic), nhưng, theo Đức Tin, đó là một THỰC THỂ(Reality), nhờ quyền năng Thiên Chúa tác thành nên Sự Thật, là người chịu Phép Thánh Tẩy, với niềm Tin, đã trơ nên “Nghĩa Tử”của Chúa. Trong Bí Tích THÁNH THỂ, khi vị Chủ tế, cầm Bánh Lễ trong tay và theo Lệnh của Chúa, đọc Lời Truyền Phép: “Này là MINH TA”, thì Bánh trơ nên THẬT SỰ, Thân Thể của Chúa,( không phải chỉ có ý nghĩa bóng, nghĩa tượng trưng mà thôi )

(Chú Thích 4): Khoa Chú Giải Thánh Kinh(HermeneuticsandExegesis)sách Kinh Thánh do Thiên Chúa LinhỨng(Inspiration) và truyền cho các VịThánh Ký (Sacred Writers)ghi chépnhữngChânlý,nhữngGiớiRănmàChúamuốn mặc khải cho nhân loại. NhưngcácvịThánhKýđượctựdoghichépvàdùng bút pháp, ngôn ngữ tiêng của bảnxứmìnhđểdiễntảnhữngChânLýMạckhải.MỗivịThánhKýcómộtcáchhành

72 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

văn,mộtbútphápvàthềvănkhácnhau.

Ví thế, trong Sách Kinh Thánh,(Cựu và Tân Ước), gồm nhiều LOẠI VĂN(Literary Genres). chia ra 3 LoạiVăn chính:1/Loại SửKý; 2/LoạiGiáoHuấn(sáchKhônNgoan);3/LoạiTiênTri.

CựuƯớcgồmcó46Quyển(Books);Tân Ước gồm có 27 Quyển.

Muốnđọcvàhiểuýnghĩacủacácsách trong Kinh Thánh, cần phải họcnhữngLớpchuyêndạyvềýnghĩachủđểchủ ý củamỗi “Quyển sách thuộc LoạiVănnào?LoạiVănSửhọchayLoạiSáchTiên Tri, loại THÁNH VỊNH để CâuNguyệnhaycácTruyệncốtdạynhữngbài

họcLuânLý(nhưTruyệnThánhGIÓP,bibệnhPhongcùi)...NhữngsáchvềLêLuật,vàSáchSángThếKý,nóivềnguồngốcvũtrụdoThiênChúa,ĐấngTạoHóadựngnên,SáchKhảiHuyềncủaThánhGioan)..

Đặc biệt trong sách Tân Ước hay TIN MỪNG (PHÚCÂM)củaChúaCứuThế,dobốnvịThánhKýghichếp.MỗiVịThánhKýsởhữumộtbútphápriêng,mộtchủýkhácnhau, tuycùng thuật lạimộtbiếncốlịchsử.ChínhChúaCứuThếkhigiảngdạynhữngChânLýVĩnhCửuvềNướcTrời,Chúa thường dùngLoại văn Dụ Ngôn(Paraboles)nhữnhhìnhảnhquen thuộc trong đời sống thường nhậtnhư người chăn chiên, đồng cỏ, mùa

gặt, trồng nho... để biểu trưng nhữngThực Tại Thiêng Liêng về Nước Thiên

Chúa....Ngoàira,cũngcầnhọcvếýnghĩacủamỗiDanh từgồmcóNGHĨA ĐEN, và NGHĨA BÓNG, NGHĨA THIÊNG LIÊNG, hay NGHĨA DỰ HÌNH, hay ĐIẺN HÌNH( Typology) như : ..

Theo sư an bài của Thiên Chúa,Ông Adong trở thành “dự hình”(type)củaChúaKytô, vìChúaKytô được gọilà “Adong Mới”; con rắn đồng đượcông Maisen treo lên(trong samạc) là “dự hình” của Thập giá” Chúa KyTô..

vàmộthệtưtưởnggiáođiềunênnềnkinhtếViệtNamđãkhôngthểpháttriểnmạnhmẽnhưnócầnlàmvàcóđủđiềukiệnđểlàm.Đểrồihọ trở thành thành mục tiêu phêphán của cộng đồng quốc tế vềđàn áp dân chủ và vi phạmnhânquyền.

ChínhvìmộtsốnhàlãnhđạoViệtNambị“cáimũkimcô”củachủnghĩabànhtrướngĐạiHánsiếtchặtnênđãđẩyđấtnước rakhỏiquỹđạodânchủđểgánhchịulạchậuvàlạcđiệusovớithếgiớivănminh,một thế giớimàViệtNamđangrấtcầnhòanhậpđểđấtnướccóđiềukiệnpháttriển.

Ấy thế mà từ lâu, các nhàlãnhđạoTrungQuốcđãtừbỏchủnghĩaxãhộiđểthaythếbằngmột“ChủnghĩatưbảnmangmàusắcTrung Quốc” man rợ nhằm nuôidưỡngmộngbànhtrướngcủachaônghọmàhọchưabaogiờtừbỏ.

Chonên,cáigọi là“cùngchung ‎‎thứchệ”màaiđóđưarachỉlàcáibìnhphongcheđậychothamvọngquyền lực, nhằm giữ bằng đượccái ghếmàhọđangngồi.Nhữngngôntừđạođứcgiảđượcđưara,rồimườisáuchữbịpbợmvề“lánggiềng hữu nghị” được tung hứngchỉlàtròkhôihài.

Nhằm bảo vệ cái ghế quyềnlực củamột sốngườiđanggiànhđượcnhữngvị thếquantrọng,đểcủng cố và mở rộng những lợiích béo bở của mình, người tađangquay lưng lạivớinhândân.Một số trí thức và nhân sĩ, trongđó có người viết bài này, đã đưarahàngloạtkiếnnghịvềthựcthidânchủvànhânquyềntrongHiếnpháp nhằm hướng tới việc tạo ramộthệthốngchínhtrịthựcsựdânchủ.Tuynhiên,đềxuấtcủachúngtôiđãgặpphảinhữnglờilăngmạvàvukhốngtrêncáctờbáochínhthốngđượcchỉđạosátsao.

Người ta đãkhông thấyđượcrằng,mộtkhiphongtràoyêunước

chốngngoạixâmgắnkếtđượcvớicuộc đấu tranh dân chủ và thựchiệnquyềnconngườiđãđượcghivào trong Hiến pháp, sẽ đẩy tớinhữngbướchợptrộitrongsựpháttriển, tạotanhữngđộtphákhônglườngtrướcđược,hìnhthànhmộtcụcdiệnmới,đưađâtnướcđilên.

Chonên,càngsửdụngbạolựcvà đàn áp, càng cho thấy sự phidân chủ, vô nhân tính củanhữngngườisửdụngnó.

Ngườilãnhđạonắmbắtđượccụcdiệnmới,nhanhnhạyđápứngđượclợiíchdântộc,đặtlợiíchcủaTổquốclêntrênhếtvàtrướchết,sẽnhậnđượchậuthuẫnmạnhmẽcủadânvàsựđồngtìnhcủabạnbèquốctế.

Ngược lại, nếu tiếp tục quaylưnglạivớidân,nấpdướichiêubàiýthứchệđãlỗithời,bámchặtmôhìnhtoàntrịphảndânchủ,chỉcốtgiữchođượccáighếquyềnlựcđãrệurãvàđưađấtnướcvàongõcụtkhônglốithoát,thìsựcáochunglàđiềukhôngthểtránhkhỏi.◙

Những Bàn Chân ...(tiếp theo trang 64)

Tích cöïc tham döï chieán dòch moãi Ñoäc Giaû giôùi thieäu theâm Ñoäc Giaû môùi.

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 73

Chúng tôi, những ngườisoạnthảovàkýbảnKiến

nghị về sửa đổi Hiến pháp năm1992 mang chữ ký trực tiếp của72 người (thường gọi tắt làKiếnnghị72)đãđược trao tận tayUỷban Dự thảo Sửa đổi Hiến pháp(UBDTSDHP) ngày 4-2-2013,cùng với những người đã nêunhữngýkiếnkhácvớibảnDựthảosửađổiHiếnphápđượcQuốchộicôngbốđểlấyýkiếncủanhândântừngày2-1-2013,kiênquyếtphảnđốibảnDựthảoHiếnphápngày17-5-2013 (DTHP) do UBDTSĐHPtrình tại kỳ họp thứ 5, Quốc hộikhoáXIII,vìnhữnglýdosauđây:

1-Vềnộidung,trongkhinhândân mong đợi một sự đổi mớithể chế chính trị theo hướng thậtsựdânchủ, tạo sứcmạnhcho sựnghiệp phát triển và bảo vệ đấtnước,thìbảnDTHPmớinàyhầunhưkhôngthayđổisovớiDựthảolầnđầuđưaralấyýkiếnnhândân,màcòncóđiểmkémhơn,thậmchíthụt lùi rõ nét so vớiDự thảo đãtrìnhỦybanThườngvụQuốchộitrongtháng4-2013.

DTHP vẫn khăng khăng bámgiữthểchếtoàntrịcủamộtđảnggắn với ý thức hệ và con đườngxây dựng chủ nghĩa xã hội theochủ nghĩa Mác-Lênin, một họcthuyếttuyđãcóvaitròlịchsửnhấtđịnhtrongthờikỳđấutranhgiànhđộc lập dân tộc nhưng nay đã bịthực tế chứng minh rõ là khôngtưởngvàcónhiềusailầmđượccoilànguyênlýxâydựngxãhộimới,dẫntớisựsụpđổchếđộchínhtrị-xã hội ở nhiều nước xã hội chủnghĩacáchđâyhơnhaimươinăm,vàvìvậyđãbịloàingườitiếnbộbácbỏ.

Việc hiến định sự độc quyền

lãnhđạocủaĐảngCộngsảnViệtNam(ĐCSVN)đốivớixãhộivànhànước làbiểuhiệnrõnétnhấtcủatinhthầnphảndânchủ;tựnóđãkhiếnchonhữngđiềughitrongDTHPvềquyềnlựccủanhândânvàcủacáctổchứcdodânbầucũngnhư các quyền cơ bản của conngười và của côngdân chỉ là cáivỏ,khôngcóthựcchất,nhưđãthểhiệnrõtrongthựctếnướctanhiềunămqua.

Duy trì sự độc quyền toàn trịcủa giới cầm quyền nhân danhĐCSVN chi phối toàn bộ quyềnlực nhà nước và hệ thống chínhtrị là nguyên nhân cơ bản khiếnchođấtnướclâmvàocuộckhủnghoảng toàndiệnvàđangbị tháchthứctrầmtrọngvềnhiềumặtnhưhiện nay. Sự độc quyền toàn trịcũnglànguyênnhângốchủyhoạivaitròlãnhđạocủaĐCSVN.

DTHPđingượclạixuthếtiếnbộcủa loàingườivềnhữngquanđiểm cơ bản của thể chế chínhtrị trong thời đại ngày nay nhưquyềnlậphiếnthuộcvềnhândân,nhànướctamquyềnphânlập,đasởhữu tư liệu sảnxuấtkể cảđấtđai…ViệcgiảitrìnhDTHPnhằmphảnbácnhữngquanđiểmấyđềutheo lốimòn, dựa vào những lậpluậngiáođiều,khoáccáiáogọilà

sựđồngthuậncủađôngđảonhândân.

Trảiquanhiều thậpkỷkhôngnề hy sinh, gian khổ đấu tranhgiành độc lập, thống nhất để xâydựngxãhộitựdo,dânchủ,dântộctakhôngthểchấpnhậnmộtHiếnphápphảnkhoahọc,phảntiếnbộvàphảndânchủnhưvậy.

2-Quátrìnhtổchứclấyýkiếncủa nhân dân, như UBDTSDHPtrình bày trước Quốc hội, đượcđánhgiá“thực sự là đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý dân chủ, sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân và cả hệ thống chính trị; đã có hơn 26.091.000 lượt ý kiến góp ý của nhân dân với hơn 28.000 hội nghị, hội thảo, tọa đàm được tổ chức; ý kiến của nhân dân đã được tập hợp, tổng hợp đầy đủ, kịp thời, khách quan, trung thực”. Nhưng trongthựctế,aicũngthấycuộcsinhhoạtchínhtrịkiểunàymangnặngtínhhìnhthức,ápđặtvàquátốnkém.Mọiýkiếnvềnhữngđiềucốtyếukhácvớiquanđiểmhoặcýmuốncủa cơ quan lãnh đạo đều khôngđược chấp nhận, thậm chí khôngđược công bố và thảo luận côngkhaitrêncácphươngtiệnthôngtinđạichúng,màchỉbịphêphán,quykếtmột chiều. Không những cácýkiếnhợplýmangtínhxâydựng

Phản đối Dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội khóa XIII

tại kỳ họp thứ 5

74 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

(xem tiếp trang 99)

củacáctầnglớpnhândân,màcảmộtsốquanđiểmsátthựctế,hợplòngdântừphíaChínhphủvàMặttrậnTổquốcViệtNamcũngđềubịbỏqua.

Tómlạicóthểnóirằng:SựbảothủđếnngoancốcủamộtbộphậntronggiớilãnhđạođangbiếncôngviệchệtrọngvềsửađổiHiếnphápthànhmộtmànkịchchínhtrị.

Chúng tôimong các đại biểuQuốc hội thẳng thắn bày tỏ quanđiểm của mình về những điềuquan trọng của Hiến pháp đangcòn ý kiến khác nhau, yêu cầuUBDTSĐHP và Ủy ban Thườngvụ Quốc hội cùng với lãnh đạoĐCSVN và Chính phủ tôn trọngcácýkiếnkhácvớiDựthảo,thẳngthắncôngbốcácýkiếnấytrêncácphương tiện thông tin đại chúng,tổchứcthảoluậnthậtsựdânchủ,bìnhđẳng,côngkhaitrêncácdiễnđàn, qua tranh luận mà xác địnhchânlývàtạosựđồngthuận,từbỏcáchlấyýkiếntheokiểuápđặttưduy,quykếttùytiện.

Chúng tôi đề nghị Quốc hộilàm mọi việc cần thiết tạo ra sựđồngthuậnlớnnhấttrongnhândântheo tinh thần dân chủ về nhữngvấnđềtrọngđạicầnphảiđạtđượctrongHiếnphápsửađổilầnnàyvàsớmquyếtđịnhtổchứctrưngcầuýdânvềnhữngvấnđềcốtlõicủaHiến pháp để có thời gian chuẩnbịvàlàmtốtcôngviệcquantrọngvà mới mẻ này. Đất nước đangrấtcầnmộthiếnphápdânchủđểsớm thoát khỏi tình trạng bế tắcđầy nguy hiểm hiện nay, mở ramộtthờikỳpháttriểnmớivìmộtViệtNamđộc lập– tựdo–hạnhphúc.Vì thế không nên câu thúcvềthờigian,màcầnbảođảmthậtsựquyềnquyếtđịnhcủanhândân

đốivớiHiếnpháp.NếulàmvộichỉcốtthôngquaDTHPnhưđãtrìnhQuốchộithìsẽlàtaihọachođấtnước.Nhândântrôngđợicácđạibiểu Quốc hội hãy đại diện chonguyện vọng của cử tri, nói lêntiếngnóicủanhândântrongviệcsửađổiHiếnpháp.

Chúng tôi tin tưởngđồngbàotrongvàngoàinướcnhậnrõviệcsửađổiHiếnpháplầnnàylàcơhộithuậnlợiđểcảicáchthểchếchínhtrị,đòihỏiphảikiêntrìđấutranhđểtừngbướcdânchủhóaxãhội,xâydựngmộtnhànướcphápquyềnthậtsựcủadân,dodân,vìdân,bảođảmsựpháttriểnbềnvữngvàbảovệchủquyền lãnh thổ.Quá trìnhđấu tranh này cũng là quá trìnhhòagiải,hoàhợpdântộc,khéplạiquákhứ,vượtquamọiđịnhkiến,hướng tới tương lai củađấtnướcvà dân tộc.Mỗi người chúng ta,tùytheocươngvịvàhoàncảnhcủamình hãy góp sứcmột cách thiếtthựcvàhiệuquảvàoquátrìnhvậnđộngdânchủbằngcáchình thứcđấutranhônhòa,côngkhai,minhbạch.

Chúngtôimongđợimọingườicó lương tri tronghệ thốngchínhtrịhiệnnaynhậnrõsựthật,đứngvềphíanhândân,ủnghộnhândântrongsựnghiệpvinhquangvàkhókhănnày.◙

DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI KÝ TÊN 1.NguyễnQuangA,nguyênViệntrưởngViệnIDS,HàNội2.HuỳnhKimBáu,nguyênTổngthưkýHộiTríthứcyêunướcTPHồChíMinh,TPHCM3. Nguyễn Huệ Chi, GS, nguyên ChủtịchHội đồngKhoa họcViệnVăn học,HàNội4.TốngVănCông,nguyênTổngbiêntậpbáoLaođộng,TPHCM5. Lê Đăng Doanh, nguyên thành viên

BanNghiêncứucủaThủtướngPhanVănKhải, nguyên thành viên Viện IDS, HàNội6. Hoàng Dũng, PGS TS, Trường ĐạihọcSưphạmTPHCM7.LêHiếuĐằng,nguyênPhóTổngThưkýỦybanTrungươngLiênminhcáclựclượngDântộc,DânchủvàHòabìnhViệtNam,nguyênPhóChủ tịchMặt trậnTổquốcViệtNamTPHồChíMinh,đạibiểuHộiđồngNhândânTPHồChíMinhkhóa4,5,TPHCM8.NguyễnĐìnhĐầu,nhànghiêncứu,TPHCM9.PhanHồngGiang,TSKH,nhànghiêncứuvănhoá,HàNội10. Lê Công Giàu, nguyên Phó Bí thưthường trựcĐoànThanhniênCộng sảnHồChíMinhThànhphốHồChíMinh,nguyênPhóGiámđốcTổngcôngtyDulịchThànhphố(Saigontourist),TPHCM11. Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng BộKhoa học Công nghệ và Môi trường,nguyênthànhviênViệnIDS,HàNội12. Phạm Duy Hiển, GS, nguyên ViệntrưởngViệnNghiêncứuhạtnhânĐàLạt,nguyênthànhviênViệnIDS,HàNội13.PhaolôNguyễnTháiHợp,GiámmụcGiáophậnVinh14.HàThúcHuy,PGSTS,TrườngĐạihọcKhoahọcTựnhiênTPHCM15.TươngLai,nguyênViệntrưởngViệnXãhộihọc,nguyênthànhviênTổtưvấncủaThủ tướngChínhphủVõVănKiệt,nguyênthànhviênViệnIDS,TPHCM16. Phạm Chi Lan, nguyên thành viênBan Nghiên cứu của Thủ tướng Chínhphủ Phan Văn Khải, nguyên Phó ViệntrưởngViệnIDS,HàNội17.CaoLập,cựutùchínhtrịCônĐảo,nguyên Giám đốc Làng Du lịch BìnhQuới,TPHCM18.HồUyLiêm, nguyênPhóChủ tịchLiênhiệpcáchộiKhoahọcvàKỹthuậtViệtNam,HàNội19. Nguyễn Văn Ly (Tư Kết), nguyênPhóBí thưĐảngủySởVănhóaThôngtinTPHCM,TPHCVM20. Huỳnh TấnMẫm, bác sĩ, Đại biểuQuốchộikhóa6,nguyênChủtịchTổnghội sinh viên Sài Gòn trước 1975, TPHCM21. Huỳnh CôngMinh, linh mục GiáophậnSàiGòn,TPHCM

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 75

Sau nhiều đơn từ gửi đikhiếunạivềviệcnhàcầm

quyềnHàNộimượnTuviệnDòngChúa Cứu Thế Thái Hà khôngtrả, hiện đang tìm mọi cách xóadấu vết nhằm cướp đoạt gửi tớinhiềunơikhôngcóhồiâm.ĐoànLinhmục,TusĩGiáoXứTháiHàđã trở thành “Linhmục vàTu sĩoan”cùngđikhiếukiệnnhiềunơi.

Đoàn đã đến Ban Tôn giáoChínhPhủ,MặtTrậnTổQuốcViệtNamđềnghịcanthiệpđểnhàcầmquyềnHàNộithựcthiđúngphápluậtvềcáctàisảncủaNhàDòng,trong đó có Tu viện Dòng Chuá

CứuThếTháiHà.Nhưng,tấtcảcáccơquanmangtênlà của dân, do dân, vì dânnói trên vẫn chưa có hồiâm.

Trong khi Tu việnDCCTTháiHàvẫnbịđậpphá quyết liệt. Sáng nay,7/6/2013, đoàn Linh mụcvàtusĩoanTháiHàđãđếnThanh tra

ChínhPhủ.

Sáng nay(7/6/2013), cáclinh mục, tu sĩDòng Chúa CứuThế tiếp tục cuộchành trình đi tìmcônglý.

Tại Trụ sởThanh tra Chínhphủ–địachỉLôD29,KhuĐôthịmới, Yên Hòa, Cầu Giấy – vừatrôngthấycáclinhmụcxuốngxe,mộtnhânviênbảovệlậptứcxôngtớiquátnạt,lớntiếngyêucầucác

linh mục, tusĩ dời khỏitrụsở.

Sau khinghe cáclinh mục ôntồngiảithíchcán bộ nhânviên phảilịch sự, tôntrọng và cótrách nhiệmhướng dẫndân, thì một

nhânviênbảovệkhácngănnhânviênkialạivàhướngdẫncáclinhmục tớiVănphòngTiếpdân củaThanh tra Chính phủ, số 1, NgôThìNhậm,quậnHàĐông,vì–nhưngườinàynói,tạiHàĐông,ThanhtraChínhphủ“cómộtCụcnónằmởđó”?

Theohướngdẫn,cáclinhmục,tu sĩ, lập tức tới số 1 Ngô ThìNhậm,HàĐông.ĐâylànơicáccơquancủaChínhphủdùngđể tiếpcácdânoan.Đoàncáclinhmục,tusĩ,vừaxuấthiện,thìngaylậptứcmột số anninhmặc thườngphụclượnlờ,quayphim,chụpảnh.

Cácdânoanlầnđầunhìnthấymộtđoàncáclinhmụctusĩđôngđảođãtỏraphấnkhích.Hàngchụcdânoanbậtdậy,thinhaukểnỗioankhiêncủamình.PhầnlớntrongsốhọlàdânoanđếntừcáctỉnhĐồngBằngSôngCửuLong.Một số từcáctỉnhmiềnnúiphíaBắc.Thâmniên có người đã khiếu kiện trên30năm.Cónhữngcụgiàvácđơnđikiệntừlúcmáitóccònxanhnayđầutócđãbạctrắng.Cóngườilàmẹliệtsĩ,concháucácgiađìnhcócôngvớicáigọilà“cáchmạng”.

Họnói:“Các cha, các thầy ơ đâu tới? Các cha nhớ ơ đây không có Bao công. Ở đây chỉ có bao che”.

Một nhân viên bảo vệ, khi

Không Có Bao Công, Chỉ Có Bao Che

76 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

đượchỏiđã làmviệcbao lâu, thìanh cho biết, anh là người thâmniên,nhưngcũngmớichỉlàmviệcđược một năm. Anh nói, ở đâycăng thẳng lắm, vì quánhiềunỗioankhiên?

Saumột hồi làm các thủ tục,đoàn các linh mục được ôngNguyễn Hồng Điệp, Vụ trưởngVụTiếpdâncủaThanhtraChínhphủ,cùnghaiviênđượcgiớithiệuthuộcBanDânnguyệncủaQuốchội,đóntiếpvàhướngdẫn,vớikếtluận:“VụviệccủagiáoxứTháiHàvẫn đang thuộc thẩm quyền giảiquyết của UBND thành phố HàNội.Chúng tôiđãđiệnthoạichoThanhtraHàNộivàyêucầuhọsớmcó câu trả lời cho cáclinhmục”.

Chúng tôi ra vềtrongsựdòxétcủacácnhânviênanninh.

Câunóicủanhững

dân oan: “Ở đây, không có Bao công, chỉ có bao che” vàcâunóicủa ôngVụ trưởng“Vụ việc vẫn đang thuộc thẩm quyền của UBND thành phố Hà Nội”, cho thấy tạisao có những người dân 30 nămđikhiếukiệnmàkhôngcókếtquảnào.

Mộtcâunóichợtlóelêntrongđầu:“Cửaquanthìcửaquyền!”◙

dùicui,roiđiện?

HaiemNguyễnPhươngUyênvàĐinhVănKhavìthểdiệnquốcgia, vì trung thành với truyềnthốngngànđờicủachaông,xuốngđường chống xâm lăng phươngBắc,màbị bắt, bị đưa ra tòavớimộtbảnánđãcósẵn…haiembiếtđốithoạivớiai?

Đức cha chẩnmạch đúng khicho rằng Đức Giao Hoàng đã đithẳngvào trọng tâmcủamộtvấnđề gai góc, nhức nhối, nhạy cảmnhất,gâychia rẽngay trong lòngGiáohộiCônggiáoViệtNam.Mộtsự hợp tác lành mạnh giữa Giáohộivàcộngđồngchínhtrịcóthểthực hiện được. Đức Thánh ChakiêmThầnhọcgia lỗi lạcnóichílý. Cộng đồng chính trị và cộngđồng tôngiáo thuộchai lãnhvựckhácnhau,nhưngcảhaicơchếđều

nhằmphụcvụconngười.Đươngnhiên cónhững căng thẳng, hoặcmâu thuẫn, nhưngbằngđối thoạivàtươngkính,cóthểvượtquađẻchungsống.ChẳnghạnbênPhápvừa ban hành luật về hôn nhângiữahaingườiđồngtínhluyếnái.Giáohộichốnggắtgao.Tuynhiên,luậtphápkhôngphảilàđòihỏicủaTinMừng.Vàcũngkhôngphảivìnhữngđiều luậtnhư thếmàGiáohội không hợp tác vớiNhà nướcđểxâydựngmộtxãhộicôngbằng,liênđớivàbìnhđẳng.

Đối thoại thẳng thắn và cộngtácchânthành.ƯớcgìđượcnhưvậytạiViệtNam!Cộngtác,thìxinđức chanhândanhỦybanCôngLývàHòabìnhđềnghịgiúpNhànướcđiềutracácvụthamnhũng,hối lộ. Còn đối thoai, thì khôngriêng gì người công giáo, cả dântộc này không mong gì hơn làchính quyền, cảnh binh, công anchìmnổiđốithoạivớidânthayvì

Công Giáo Và Cộng Sản...

(tiếp theo trang 28)

đốithụibằngdùicui,roiđiện.

ThưaĐứcCha,cócâuchuyệnnhức nhối, nhạy cảmgây chia rẽngay trong lòng Giáo hội CônggiáoViệtNam,chínhvìngaytronghàngGiámmục,Linhmục,Tusĩđãkhôngthiếunhữngngườivìdanh,vìlợi,vìmắcbẫyđãcamtâmthếnàythếnọ.Cũngdễhiểuthôi.BênBa Lan mà còn có 15% các bậctrong hàng giáo phẩm phản bội.HuốnghồtạiViệtNam.Sựchiarẽnhức nhối, nhạy cảm ngay tronglòng Giáo hội Việt Nammà đứcchanhắctới,trongchừngmựcnóthểhiệnsựphânchiagiữanhữngngườitrungthànhvớiđòihỏicủaTinMừng, và những người lừngkhưng,lãnhđạm,đồnglõa,làmộtvinhdựchoGiáohộiViệtNam.

ĐứcchaphêphánnặngChiêuBài Chống Cộng. Đọc Đức cha,không tránh nổi cảm tưởng đứcchađangkhaithácChiêubàiĐốiThoại.◙Paris 19.06.2013.

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 77

1 - 855 - 848 - 8224www.CHUMKET.com

78 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 79

THÔ GIOÙ CHÖÔÙNGCUOÀNG PHONG

KÍNH MÔØI ÑOÄC GIAÛ VAØ THAÂN HÖÕU ÑOÙN COI CHÖÔNG TRÌNH TRUYEÀN HÌNH DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN TREÂN ÑAØI SBTN VAØO LUÙC

1:30PM (giôø mieàn Tâaây HK) MOÃI THÖÙ BAÛY ÑAÀU THAÙNGCHÖÔNG TRÌNH NAØY CUÕNG ÑÖÔÏC LÖU TRÖÕ TREÂN TRANG NHAØ

WWW.DIENDANGIAODAN.US

ChúBacótítiềncòm

RủnhaudulịchomsòmnămchâuBầyđànchúkéođếnđâuỒnàonhưthểcãinhaugiữađàngThảnnhiênchenchúc,nhẩyhàngVôtưkhạcnhổkhôngmàngvệsinhDọcđườngxảráchôirìnhQuachơiAiCậpthấyhìnhmỹnhânCóanhbấnloạntaychânLàmhưdisảntinhthầnngànnămTaycầmcụcnhọnlămlămKýtêntrênđá,dướicằmtiênnươngViếtthêmchứngtíchtỏtường:“Ta đây đã đến trên đường viễn du”ChủnhàmắngvốnbùluChỉcònthiếunướcvăng...“Đù”rathôiBắcKinhxinlỗihếtlờiBàndânthiênhạchỉcườinửamôi.ThêmsáuanhChệtchoichoiBordeauxxứPhápđếnchơimộtphùaRượungongáiđẹptetuaNghênhngangnhưmuốnlàmvuaxứngườiGặpngaybọnngứaconngươiUýnhchomộttrậntơibờiláhoa.

ĐỈNH CAO MỌI RỢ

CònmấyanhMítnhàtaKéonhauđikiếmĐô-laxứngoàiPhùTangnướcNhậtthiênthaiLòngngườilươngthiện,trongngoàilớplangQuântađicáccửahàngKhéotaybốcnhónlẹlàngtỉnhbơChủnhânbiết,cứlàmngơHômsautreobảngsờsờlốiraViếtbằngchữViệtNamta:“Xứ này trộm cắp là ra pháp đình”Kẻgianbiếtcógiậtmình?NgườingaythấynhụcchotìnhnướcnonConHồngcháuLạcnghengonĐểchongườichửihéomònôngcha!

NgẫmnhìntrongcõingườitaAnhTầu,anhViệtcũnglàlânbangDùchokhôngcóhọhàngCùngchungmộtốngdọcngangkhácnàoCháuBácHồ,conBácMaoĐờichakẻcướp,lẽnàoconngoan?Đỉnhcaomọirợthậptoàn◙

80 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Trong Tông thư dưới dạngTựSắcNăm Đức Tin,Đức

ThánhChaBeneđictôXVIđãdùngtừ «Cánh Cửa Đức Tin.» Thànhngữ nàyđược trích từSáchCôngVụ Tông Đồ câu 14 chương 27.Khi Thánh Phao-lô mở cửa chocác dân ngoại đón nhận đức tin,nhữngngườitintheoChúađãmởtâm hồn củaminh đón nhậnĐứcTinvàdấnthânsốngniềmtincủamình.Khitáikhámpháhànhtrìnhđức tin của mình, người tín hữungày nay tìm gặp lại Chúa ĐứcGiêsuKitô.MộttrongnhữngđiềuthựchànhcụthểđượcĐứcThánhChaviếttrongTựSắcnàynhưsau:

TôichorằngviệckhởisựNămĐứcTintrùngvớidịpkỷniệm50năm khai mạc Công đồng chungVaticanIIcóthểlàmộtcơhộithíchhợpđểhiểurằngcácvănkiệnCôngđồng,đượccácNghịPhụđểlạinhưgiasản,“không bị mất giá trị, cũng như vẻ tươi sáng”.Cầnđọccácvănkiệnấymộtcáchthíchhợp,cầnbiếtrõvàhấpthụcácvănkiệnấynhưnhững văn bản giá trị và có tínhchấtquiphạmcủaHuấnQuyềnHộiThánh,giữalòngTruyềnThốngcủaGiáoHội.Hơnbaogiờhếttôicảmthấy nghĩa vụ phải nêu caoCôngđồngnhư“hồng ân lớn lao mà Giáo Hội được hương trong thế kỷ XX”:trongđóchúngtađượcmộtđịabànchắcchắnđểđịnhhướngtrongconđườngcủathếkỷđangmởra”.Tôicũngmuốnmạnhmẽ lập lại điềutôiđãquảquyếtvềCôngđồngvàitháng sau khi tôi được bầu kế vịThánhPhêrô,rằng:“NếuchúngtađọcvàđónnhậnCôngđồng,vớisựgiảithíchđúngđắn,thìCôngđồngngàycàngcóthểvàtrởthànhsứcmạnhlớnđểthựchiệnsựcanhtânGiáoHộingàycàngcầnthiết”.

Nhưthế,việcchúngtacùngtìm

hiểu hoặc tái khám phá nội dungchínhcủa16vănkiệnCôngĐồngVaticanIIvừađểthựchànhchỉdẫncủa Tông Thư, vừa giúp ích chochúngtahọchỏithêmvềhướngđicủaGiáoHội.

KếtquảcủaCôngđồngVaticanIIđưara16vănkiệngồm4HiếnChế;9SắcLệnhvà3TuyênNgôn.

Hiến chế, cũng gọi là TôngHiến, là những văn kiện cao cấpnhất bàn về những vấn đề thuộcTínlý,hoặcMụcvụmangtínhlậppháp,cóthẩmquyềntrêntoànGiáoHộihoànvũ.CôngđồngcónhữngHiếnChếsau:

1. Hiến chế về Phụng VụThánh(SacrosanctumConcilium)

2. HiếnchếTínlývềGiáoHội(LumenGentium)

3. HiếnchếTínlývềMạcKhảicủaThiênChúa(DeiVerbum)

4. Hiến chếMục vụ vềGiáoHội trong Thế Giới Ngày Nay(GaudiumetSpes)

SắclệnhlàvănkiệnliênquanđếnluậtcủaGiáoHộihoặcviệcápdụngmộtđiềuluậtvềmộtvầnđềcụthể.Chúngtacó9Sắclệnhđượccôngbố:

1. Sắc lệnh về Các PhươngTiệnTruyềnThôngXãHội,(InterMirifica)

2. Sắc lệnh về Hiệp Nhất(UnitatisRedintegratio)

3. Sắc lệnh về Các GiáoHội Công Giáo Đông Phương(OrientaliumEcclesiarum)

4. Sắc lệnh về Nhiệm VụGiámMục(ChristusDominus)

5. Sắc lệnhvềĐàoTạoLinhMục(OptatamTotius)

6. SắclệnhvềĐờiSốngDòngTu(PerfectaeCaritatis)

7. SắclệnhvềTôngĐồGiáoDân(ApostolicamActuositatem)

8. SắclệnhvềMụcVụvàĐờiSốngcủaLinhMục(PresbyterorumOrdinis)

9. Sắc lệnh về Hoạt ĐộngTruyền Giáo của Giáo Hội (AdGentes)

Tuyên ngôn là văn kiện giảithíchtheoluậtGiáoHộihoặcquảngdiễnmộtđiềuluật.BaTuyênNgôncủaCôngĐồngVaticanIIgồm:

1. Tuyên ngôn về Giáodục Kitô giáo (GravissimumEducationis)

Năm Đức Tin:Tìm Hiểu Công Đồng

Vatican IIKhaùnh Linh n

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 81

2. TuyênngônvềTươngQuancủa Giáo Hội với Các Tôn giáongoàiKitôgiáo(NostraAetate)

3. TuyênngônvềTựDoTônGiáo(DignitatisHumanae)

Dưới đây là tóm tắt nội dungcủacácvănkiện trên,khôngnhấtthiếttheothứtựngàycácvănkiệnđượccôngbố.

Hiến chế về Phụng Vụ Thánh: Đâylàvănkiệncóảnhhưởngthấyrõnhấtchongườitínhữu,cũnglàvănkiệnđầutiênđượccôngbốvàđem ra thực hành ngay khi CôngĐồngđang tiếp tục.Vănkiệnchothấytầmquantrọngcủaphụngvụ,đặc biệt trong hiến tế của ChúaGiêsutrongPhépThánhThểvìquađó,côngtrìnhcứuchuộccủachúngtađượcthựchiện.PhụngvụcũnglàtộtđỉnhmàhoạtđộngcủaGiáohộiquy hướnng về.Giáo hội tha thiếtmongmuốntoànthểtínhữuđượchướng dẫn để tham dự phụng vụtrọnvẹn,tíchcựcvàýthức.Chínhvì ý muốn này mà Giáo hội chophépsửdụngngônngữbảnxứthaychoLa-tinh vẫn dùng theo truyềnthống.

Hiến chế Tín lý về Giáo Hội:MặcdùđượcgọilàHiếnchếTínlý,vănkiệnnàykhôngđưaramộttínđiềuhayđịnhnghĩanàomớivềtínlý.TheohướngdẫncủaĐứcGiáo Hoàng Gioan XXIII, CôngĐồngnàymangnặngtínhmụcvụ,chínhvìthế,HiếnchếnàychỉchothấyGiáoHộinhìnlạichínhmìnhrằng Giáo Hội, qua Chúa ThánhThần, là bí tích phổ quát manglạiơncứurỗi.GiáoHộiđồngthờicũng là “Dân Thiên Chúa”, tuykhông phải như một tổ chức dânsự,nhưngcómốiliênhệgiữachứcvụGiámmục,Linhmụcvàngườitín hữu.Hiến chế cũng dànhmột

chươngđặcbiệtnóivềvaitròcủaĐức Trinh Nữ Maria, Mẹ ThiênChúatrongmầunhiệmChúaKitôvàGiáoHội.

Hiến chế Tín Lý về Mạc Khải:Vănkiện nói lên tầmquantrọng của Lời Chúa trong ThánhKinh. Ban đầu, lược đồ của vănkiện mang tên “Hai Nguồn MạcKhải” nhưng các nghị phụ khôngtiếpnhận tích cực lắmvì lượcđồthiếutínhmụcvụ.Cácnghịphụđãphảibỏphiếuđểxinsoạnmộtsơđồkhác.Mặcdùkhôngđủhaiphầnbaphiếuđểcómộtsơđồmới,chínhĐứcGioanXXIIIđãquyếtđịnhchogửivềuỷbansoạnlượcđồđểđưaramộtphiênbảnmới.Hiếnchếnàyđượctán thànhgầnnhưtuyệtđối,2,344thuận,chỉcó6phiếuchống.LờiChúa và những phương phápnghiên cứumớiđược chấp thuận,chính lànguồnchongười tínhữuđếngầnvớihọchỏivànghiêncứuThánhKinh,mặcdùbanđầucóvẻnhưchỉcócácthầnhọcgiachuyênnghiệpchúý.

Hiến chế Mục vụ về Giáo Hội trong Thế Giới Ngày Nay:Đâylàvănkiệnđầu tiêncủaCôngĐồngbànvếthếgiớinóichung,khôngchỉdành riêng chongườiCôngGiáo.Vănkiệncócâumởđầunổitiếngthườngđượctríchdẫn“Vui mừng và hy vọng, sầu khổ và lo lắng của con người ngày nay, nhất là của người nghèo và những ai đau khổ, đều là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của các môn đệ Chúa Kitô.”Ngườitínhữungàynaykhôngchỉgiữđạoriêngchomình,nhưngphảinhìn“dấuchỉthờiđại”đểhiểuđượcthếgiớimìnhđangsốngvàThánhÝChúathểhiệnquađó.GiáoHộihiện diện và hoạt động trong thếgiớinày,dođó,khôngthểcósựđốinghịch giả tạo giữa hoạt động xã

hộivàchuyênmônvớisốngniềmtin tôn giáo.Thế giới không đốinghịchvớiGiáoHội,nhưngđồnghành với Giáo Hội. Hiến chế đềcậpđếnphẩmgiáconngười,đềcaohônnhânvàgiađình,cũngnhưnóivềsinhhoạtkinhtếxãhộivàchínhtrị,nhưng luônđềcaovai tròhoàbìnhvàsựhợptáccủacộngđồngcácquốcgia.

Tiếptheo,chúngtacóbaTuyênNgônnhưsau:

Tuyên Ngôn về Giáo Dục Kitô Giáo:Vănkiệntuyênbốdựatrênphẩm giá con người, ai cũng cóquyềnđượcgiáodục, bất kểmàuda,tuổitácvàrằngmọitínhữuđãđượcđónnhậnBíTíchThanhTẩyđượcquyềnhọcgiáolýChúaKitô.Văn kiện này được coi như chưatrọnvẹnvàvẫncònnghiêncứubổsungchođếntậnhômnay.

Tuyên ngôn về Tương Quan của Giáo Hội với Các Tôn giáo ngoài Kitô giáo: Văn kiện gâytiếngvanglớnkhôngchỉvìkhẳngđịnhmối tươngquanvớiDoTháigiáo, nhưng còn chấp nhận “chânlý”nơicáctôngiáokhác,đặcbiệtnhắc đến Ấn độ giáo, Phật giáo,HồigiáovàDotháigiáo.ViệcđốithoạitôngiáođượcđềcaovànhấnmạnhviệcThiênChúayêuthươngdânDothái,cũngnhưkhôngkếtánhọvềviệcđóngđinhChúaGiêsu.

Tuyên ngôn về Tự Do Tôn Giáo:Vănkiệngâynhiềutranhcãinhất trong Công Đồng, tuy cũngcóýkiếnrằngđâylàvănkiệncóýnghĩavàthànhtựunhất.Quaphẩmgiácủamình,conngườicóquyềntựdochọn lựa tôngiáohayniềmtin,vàkhôngaicóquyềncưỡngbứcngườikhácvềvấnđềtôngiáo.◙

(còn tiếp)

82 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Hỏi : Xin cha giải thích có ma quỉ hay không?

Trả lời:

Nóivềmaquỉ(devils,ghosts)chúngtacóthểphânbiệthailoạisauđây:

1-Trước hết là có những hiệntượngkinhdịmànhiềungườiđãgặpthấyvàtinđólàcóhồnmahiện ra để nhát đảm người cònsống..CụthểởSaigontrướcnăm1975,người tađồnrằng có mộtcăn nhà ở đường Trương minhGiảng, thường có ma hiện vềpháphách banđêm. Nhànàylàcủamộtcặpvợchồngkiabấthòasaođó,khiếnngườichồngbắnvợchết,sauđócũngtựsát..Từđó,aidọnđếnởđềugặphồnmahiệnvềphá phách khiến không ai dámởtrongcănnhàđónữa.Đâylàđiểnhình cho những chuyện người tađồnnhauởkhắpnơivềđiềuđượcgọilàcómaquỉhiệnraquấyphángườisống.

Ở Mỹ cũng có hiện tượngtươngtự.vì cónhữngnhàđượcgọi là “Haunted houses” ( cómaámảnh)khôngaidámởvìtinlàcóma.Bảnthântôi,khicònlàmphóxứởmộtgiáoxứkia,cómộtgiáodân ngườiMễ-TâyCơ một hômđã đến xin tôi làm phép nhà chobàtavìbànóiđêmđêmcótiếnglahéttrongphòngtắmkếbênphòngngủ,mặcdùtrongnhàchỉcóhaivợchồnggiàvàkhôngaixửdụngphòngtắmvềđêm!Tôiđãđếnlàmphépnhàchobàvàsauđókhôngthấy bà nói gì về việc sợ hãi kianữa.

Nhưvậy,chắcchắncónhững“hiệntượngbấtthường”xảyramàngườitagáncholàcómaquỷxuấthiệndướinhiềuhìnhthứcđểnhát

đảm hay quấy phá người sống..Giáo Hội không đưa ra một giảithíchrõnàovềnhữnghiệntượngnày,mặcdùtincóchuyệnmaquỷámhạiconngườinênchođếnnay,GiáoHộivẫnxửdụngphép“trừ quỷ , trừ tà” (Exorcism) đượcGiáoQuyền địa phương trao chomộtlinhmụcnàothihànhkhicầnđến.

Xưakia,khicònđi raogiảngTin Mừng Cứu Độ, Chúa Giêsucũngđãnhiềulàm“trừquỉ”nhậpvào làm khổ nhiều người. Điểnhình là trường hợp có người kiađãbịmộtlũquỷnhậpvàhànhhạrất khốn đốn.Chúa đã trừ chúngra khỏi nạn nhân và cho chúngnhập vào đàn heo và lao xuốngvựcthẳmchết.(Lc8:26-31).Lạinữa,”các thần ô uế , hễ thấy Đức Giêsu thì sấp mình dưới chân Người và kêu lên : Ông là Con Thiên Chúa. Nhưng Người đã cấm ngặt chúng không được không được tiết lộ Người là ai.”(Mc3:11-12).

QuỷlalênkhibịChúatrừrakhỏi các nạn nhân của chúng vàkhôngchophépchúngnóiNgườilà ai. ( Lc 4: 40-41).Tin MừngThánh Matthêu cũng thuật lạitrườnghợpmộtngườibị quỷámkhiếnchomùlòavàcâm.Chúa

đãtrừquỷrakhỏianhtakhiếnanhlạiđượctrôngthấyvànóiđược.(Mt12:22-23) .Đặcbiệt,Chúađãtrừ7quỷámhạimộtphụnữtênlàMariaMa-đa-la.(Lc8:2).BànáysauđóđãđitheoChúachođếnkhiNgườichếttrênthánhgiá.Bàcũnglà phụ nữ đầu tiên đã đến viếngMộChúasángngàythứnhấttrongtuầnvàđãđượcgặpChúahiênravàbảođiloanbáotinmừngChúaPhụcSinhchocácmônđệNgười.(Mt28:1-10;Ga20:11-18).

ThánhPhaolôcũngnhândanhChúa Kitô để trừ quỷ nhập vàomộtphụnữchuyênnghềbóitoán,đồngbóng:

“Nhân danh Đức Giêsu-Kitô, ta truyền cho ngươi phải xuất khỏi người này. Ngay lúc ấy quỷ thần liền xuất.”(Cv16:18)

Nhưng phải nói ngay là,những trường hợp quỷ nhập vàám hại người sống nói trên , kểcả những chuyện ma quỷ hiệnhìnhđểquấyphángườisống,tấtcảchỉcótácdụnglàmchongườitasợhãi,khốnkhổvềthểxácmàthôi,chứkhôngcógìphảilosợvềphầnhồn.Điềuđánglosợvềphầnhồn, hay phần rỗi củamọi ngườichúngtalàcóloạimaquỷkhônghiện hình để phá phách, hay ám

KINH THÁNH NÓI GÌ VỀ SỰ CÓ MẶT CỦA MA QUỈ CÁM DỖ CON NGƯỜI?

Lm. FX Ngoâ Toân Huaán n

Giaûi Ñaùp Giaùo Lyù

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 83

hạiaivềthểxác,nhưngvôhìnhcámdỗconngườivớinhiềuchiếnlượctinhxảokhiếnchorấtnhiềungườiđãvàđangngãtheochúngđể làm những sự dữ, sự tội nhưchúngtathấyrõbộmặtcủachúngtrongcáchsốngcủabiếtbaongườiởkhắpnơixưavànay..

2- Đó là Quỷ Xatan và bè lũ:

Loại “ma quỷ” này khônghiệnrađểlàmchoaiphảikhiếpsợ,nhưng laivôhìnhámhạiconngườivớinhữngmưuchướccámdỗrấttinhvivàthâmđộcđểmonglôikéoconngườirakhỏitìnhyêucủa Thiên Chúa, làm nô lệ chochúng đểmất hy vọng được cứurỗi.

ĐâylàthứquỷmàKinhThánhvàGiáolýcủaGiáoHộinóivể“mộtThiênThầnđã sa ngãđể trởthànhquỷXatan’vàkéotheocácThiênThầnkhácnổilênchốnglạiThiên Chúa và không hề ăn nănxinthathứđểvĩnhviễnlànhữngkẻ phản loạn, muốn lôi kéo conngườiđi theochúngđểchống lạiThiênChúalàtìnhyêu,côngminhvàthánhthiện..(x.SGLGHCGsố391-394).

ThánhGioan,trongSáchKhảiHuyền,đãgọiloạimaquỷhayXa-tannàylàConMãngxà,tứcConRắnxưa:

“ Bấy giờ tôi thấy một Thiên Thần từ trời xuống, tay cầm chìa khoá vực thẳm và một dây xích lớn. Người bắt lấy Con Mảng Xà, tức là Con Rấn xưa, cũng là ma quỷ hay Xa-tan, và xích nó lại một ngàn năm.”(Kh20:1-20)

Nói rõ hơn, loại ma quỷ nàyđược xem như “ những Thiên Thần đã sa ngã”vìđãkiêucăng

chốnglạiThiênChúavàđangbịđạoquânthiênquốccủaTổnglãnhThiênthầnMi-ca-eđánhbại.

Đây mới là loại “ ma quỉ”màchúngtaphải khiếpsợvàđềphòng để không sa vào cạm bẫycủachúngnhưThánhPhêrôđãâncầnnhắcnhởsauđây::

“Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ, thù địch của anh em, như sư tử gầm thét rảo quanh tìm mồi cắn xé.” ( 1Pr5:8)

Như sư tử đói rảo quanh tìmmồiănsốngnuốttươithếnào,thìmaquỷcũngngàyđêmrìnhrậpđểcướp lấy linh hồn chúng ta bằngmọimưuchướccảmdỗnhưvậy.

Nhưthế,loạimaquỷnàymớichínhlàkẻthùnguyhiểmnhấtmàchúngtaphảitỉnhthứcđềphòng,vànươngnhờơnChúađểchốnglại hầu được sống trong tìnhthương của Chúa và có hy vọngđượccứurỗinhờcôngnghiệpcứuchuộccủaChúaKitô.

Quỷ Xatan và bè lũ “ rảo quanh cõi đất và lang thang khắp đó đây”nhưchínhXatanđãtrảlờiThiênChúakhinómuốntháchđốThiênChúavềlòngtinvàyêumếncủaôngGióptrongcơnthửtháchnặngnề.Chúachophépnóđượcđụngchạmđếncủacải,tàisảncủaôngGiópnhưngkhôngđượcđụngđếnmạngsốngcủaông.(Gióp1:9:12).

Chínhvìmụcđíchcủachúnglà lôi kéo con người ra khỏi tìnhthânvớiChúa,nênQuỷXatanvàbèlũđãvàđangxôđẩyrấtnhiềungười xuống vực thẳm hư mấtđờiđời,vì đãdạidột nghetheochúngđểphạmnhữngtộighêgớmnhưgiếtngườihàngloạt,pháthai

khônggớmtay,trộmcướp,hammêkhoáilạc(Hedonism)vàdâmôthácloan,chốibỏThiênChúađểtônthờtiềnbạcvàcủacảivậtchất,dửngdưngtrướcsựđaukhổ,nghèođóicủabiếtbaongườikhôngmaymắnởkhắpnơitrênthếgiới.Đặcbiếtởcácquốcgiađộcđảng,độctài, tham quyền cố vị để vơ vếtcủa cải,làmgiầu chobản thânvàphenhóm,trongkhinhắmmắtbịttaitrướcnhữngbấtcôngxãhộivàsuythoáinặngnềvềluânthườngđạolý...Tắtmộtlời:thếgiớiđangsốngvớivăn hóa của sự chếtvìXatan đang thống trị quá nhiềungườiởkhắpnơitrênthếgiantụchóangàynay.

Từ thuở đầu tiên, chính quỷXatan,tronghìnhthùconRắn,đãcámdỗbàEva ăn trái cấm trongVườnĐịaĐàng,khiếnconngườiđãmấttìnhthânvớiThiênChúa,vàmangsựchếtvàotrầngiannhưtađọcthấytrongSáchSángThế(x.St3:1-6;Rm5:12)

Saunày,cũngchinhquỷXatanđãdámđếncámdỗChúaGiêsubalần trongrừngvắng,nơiChúaănchay cầu nguyện. Chúa đã đánhbạivàquátmắngnó:“Xatan kia xéo đi..”(Mt4:10)

Chúa đã đánh bạiXatan vớiThần khí của Thiên Chúa nhưlờiNgười đãnóivới dânchúngchứngkiếnviệcNgườitrừquỷrakhỏimộtnạnnhânbịnólàmchocâmvàmùmắt:

“...còn nếu Tôi dựa vào Thần Khí Thiên Chúa mà trừ quỷ thì quả là triều đại Thiên Chúa đã đến giữa các ông”(Mt13:28)

Saunày,cũngXatanđã“nhậpvàoGiuđa”saukhimônđệnnàyănmiếngbánhChúatraochotrong

84 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

đêmTiệcLycuốicùng.Vàyđãrađi trongđêm tốiđể thihànhviệctraonộpChúachongườiDoThái.(Ga13:27)

Trước đó, Chúa cũng đã nóivới Phêrô về hiểm họa cám dỗcủaXatannhưsau:

“Si-mon, Si-mon ơi, kìa Xatan đã xin được sàng anh em như người ta sàng gạo.”(Lc22:31)

Sàng như sàng gạo, nghĩa làcámdỗmãnhliệtchotasangã.Vìthế,ChúađãnhắcthêmchoPhêrôvà cácmôn đệNgười phải luôntỉnhthứcmàcầunguyện:

“anh em hãy canh thức mà cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ. Vì tinh thần thì hăng hái, nhưng thể xác lại yếu đuối.”(Lc14:38)

Chúa phải nhắc các môn đệNgườivàtấtvảchúngtanhưvậyvìNgườibiếtrằngXatanvàbèlũ luôn rình rập từng giây từngphút đểcámdỗconngườiphạmtội nghịch cùng Thiên Chúa nhưchúngluônthùnghichThiênChúavà không muốn cho ai thuộc vềThiênChúanữa.

Tóm lại,ma quỷ làmột thựcthểkhôngthểchốicãiđược.Chúngcómặtcáchvôhìnhtrêntrầngian,saukhiđãphảnnghịchcùngThiênChúavàbịtrụcxuấtrakhỏiThiênĐàngnhưKinhThánhvàgiáolýcủaGiáoHộidạy.Chúngquảthựclàkẻthùđángsợchomọingườitínhữuchúngta,vìâmmưuthâmđộccủachúngmuốnlôikéochúngtarakhỏitìnhthươngvàtìnhthânvớiChúa,khiếntamấthyvọngđượccứurỗinhờcôngnghiệpcứuchuộccủaChúaKitô.Dođó,muốnđượccứu rỗi,muốn thuộcvểChúa để

hưởngThánhNhanNgườitrêncõivĩnhhằng,chúngtakhôngthểcoithườngsựcómặtcủamaquỉhằngtỉnh thứcvà rình rậpbên tangàyđêmđểcámdỗtalàmnhữnggìtráinghíchvớitìnhthường,côngbìnhvà thánh thiệncủaThiênChúa làCha cực tốt cực lành;Đấng giàuyêu thương nhưng gớmghétmọitộilỗi,vìtộilỗilàdomaquỷgâyranhưThánhGioanTôngĐồđãdạydướiđây:

“Ai phạm tội thì là người của ma quỷ, Vì ma quỷ phạm tội từ lúc khởi đầu Sở dĩ Con Thiên Chúa xuất hiện Là để phá hủy công việc của ma quỷ.”(1Ga3:8)

Vậy chúng ta phải luôn tỉnhthức,luôncầunguyệnvàđềphòngđểkhôngsachướccámdỗcủamaquỷ,làkẻtriệtđểkhaithácsựyếuđuối của bản tính con người vàgươngxấucủathếgian,củamôitrườngxãhộiđểmongxôchúngtaxuốngvựcthẳmhưmấtđờiđời.cùngvớichúng.

LUÂN LÝ Y HỌC: VẤN ĐỀ TRỢ SINH CHO BỆNH NHÂN NGUY TỬ.

Hỏi: xin cha cho biết giáo lý của Giáo Hội về hai vấn đề chết êm dịu (euthanasia) và cung cấp lương thực và nước uống cho bệnh nhân mà y khoa đã bó tay cứu chữa.

Trả lời:

Sựsốnglàquàtặnglinhthánh(sacred gift) mà Thiên Chúa bancho con người và chỉ một mình

Ngài có toàn quyền trên sự sốngđómàthôi.ChínhvìthếmàThiênChúa đã truyền lệnh cho dânDoTháixưavàtoànthểnhânloạingàynay: “ngươi không được giết người”(Xh 20:13; Mt 5:21-22).

Thi hành mệnh lệnh này củaThiên Chúa, Giáo Hội đã nêu rõnhữngtrườnghợpphảibảovệsựsốngcủaconngườibằngmọigiá,nghĩalàkhôngđượcphéplàmbấtcứđiềugìcóthểnguyhaiđếnsinhmạngcủaai,dùchỉlàmộtthainhichưarađời.

Liên quan đế vấn đề chữa trịchocácbệnhnhânhiểmnghèo,ykhoangàynayđưara2trườnghợpđểchophépchấmdứtsựsốngcủamộtbệnhnhânmàykhoacholàđãhếthyvọngcứuchữa.

I-Trường hợp thứ nhất: liênquan đến các bệnh nhân bị cácchứng nan y hay tật nguyền, đauđớnvàđangchếtdầnchếtmònmàykhoađã chịubó tay, không thểcứu chữa được nữa.Không chữađược mà để bệnh nhân chịu đauđớn hành hạ lâu ngày là điều vôíchtheolýluậncủaykhoa.Vìthế,họ đề nghị giải pháp chích thuốccho chết êm ái, (euthanasia) đểkhỏikéodàisựđaukhổchobệnhnhânvàtốnphíchogiađình.

Đây là giải pháp của y khoadựatrênnhữngdữkiệnthựctếvàkhoa học. Nhưng trên bình diệnluânlý,đạođứcthìgiảiphápnàyhoàn toàn không thể chấp nhậnđược,vìnóviphạmđếnquyềntốithượngcủaThiênChúatrênmạngsốngcủaconngười.

VìthếGiáoHộiđãdạynhưsau:“Dù với lý do nào và với phương tiện nào đi nữa, trực tiếp làm cho chết êm ái cũng chỉ là chấm

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 85

dứt cuộc đời của những người bị khuyết tật, đau yếu hoặc đang chết dần chết mòn. Về mặt luân lý, điều này không thể chấp nhận được.”(SGLGHCG,số2277).

Nói rõ hơn, Giáo Hội khôngchophépdùngbấtcứphươngphápnàocómụcđíchchấmdứtsớmsựsốngcủamộtbệnhnhân,dùchoykhoađãbótaycứuchữa.Nghĩalàphải tôn trọng tiến trình tự nhiêncủa sự chết (natural death) chứkhôngđượccanthiệpcáchnàođểđẩynhanhtiến trình tựnhiênnàytheoýmuốncủaconngười.

Nhưng cũng cần nói thêmvề trường hợp bệnh nhân, đangđượccácphươngtiệntrợsinhnhưmáy giúp cho thở (techniques ofresuscitation)trongcácphòngsănsócđặcbiệt(IntensiveCareUnit).Bao lâu cơ thể còn cần đến cácphương tiện này, thì không đượcphépngưngchosửdụng.Ngượclại,chỉkhinàocáccơnăngchínhyếunhưnãobộ, timphổivàthậnđã ngưng làm việc, nhưng bệnhnhânvẫncònthoithópthởvìnhờcómáyhoạtđộngthìkhiđóđượcphéprútcácphươngtiện trợsinhkiara.

II-Trường hợp thứ hai:liênquanđếnnhữngbệnhnhânởtrongtìnhtrạnggọilà“thảomộc=vegetativestate”. Đó là trường hợp nhữngbệnh nhân bị hôn mê bất tỉnh(coma)màmọiphươngphápcứuchữa của y khoa đã vô phươnggiúpchophụchồi.Tìnhtrạnghônmênàycứkéodàikhiếnbệnhnhânkhông tỉnh lại mà cũng khôngtắt hơi thở. Đó là tình trạng củamộtbệnhnhântênlàChiavobênFloridacáchnay8nămtrướckhichết(2005).Vìbệnhnhâncứthoi

thóptrongcơnhônmêbấttỉnhnàytừnhiềunămvàmọiphươngphápcứuchữađã trởnênvôhiệu,nênngườichồng,vớisựhỗtrợcủacácbácsĩtrịliệu,đãxintòachophéprútốngtruyềnnướcvàđồănlỏngrakhỏicơthểbệnhnhân.Tòachophépvàngườitađãrútốngtruyềnkiaravàchỉvàingàysauđóbệnhnhânđãtắtthở.TòaThánhđãphêphánviệcnàylàvôluân.Vàcũngnhânvụnày,HộiĐồngGiámMụcHoaKỳ, trong thắcmắcgửisangTòaThánh tháng7năm2005,đãnêuhaicâuhỏisauđây:

Có bó buộc về luân lý để 1- cung cấp đồ ăn và nước uống cho các bệnh nhân trong tình trạng “thảo mộc = vegetative state” không?(trừtrườnghợpcơthểcủabệnhnhânkhôngcòntiếpnhânđượcnữa)

Có được phép ngưng việc 2- cung cấp đồ ăn và nước uống cho bệnh nhân trong tình trạng trên nếu bác sĩ đã kết luận là bệnh nhân sẽ không bao giờ hồi tỉnh lại được nữa?

Đểtrảlờichohaicâuhỏinày,ngày01tháng8năm2007,ĐứcHồng Y William Lavada, TổngTrưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin(CongregationoftheDoctrinesoftheFaith)củaTòaThánhđãtrảlờirõnhưsau:

1- Về câu hỏi thứ nhất, câutrả lời làCÓ.Việc tiếp đồ ăn vànướcuống,dùbằngphươngphápnhântạo,trênnguyêntắc,cũnglàphươngtiệnthíchđángđểbảotoànsựsống.Dođó,bóbuộcphảicungcấpđồănvànướcuốngchobệnhnhân.Nhưvậysẽ tránhchobệnhnhânkhỏiđaukhổvàchếtvìđóivàkhátnước.(sufferinganddeathbystarvationanddehydration)

2- Về câu hỏi thứ hai, câutrả lời làKHÔNG. Lý do, bệnhnhân dù ở trong tình “trạng thảomộc thường xuyên = permanentvegetative state”, thì vẫn là conngườivớiđầyđủnhânphẩm,nênphảiđượcsănsócbìnhthườngvàcânxứng,kểcảđượccungcấpđồăn và nước uống dù với phươngtiệnnhântạo(artificialmeans).

Đức Thánh Cha BênêđíchtôXVIđãchấpthuậnhaicâutrảlờitrênđây,khitiếpkiếnĐứcHồngYTổngTrưởngBộGiáolýĐứcTinvàchophépcôngbốcáccâutrảlờitrênđây.(Orgins,September2007,Volume37,Number16).

Như vậy, Tòa Thánh không cho phépviệcngưngtiếpđồănvànướcuống,dùbằngphươngphápnhân tạo,chobệnhnhân lâmvàotình trạng vegetative state (thảomộc)mêmanbấttỉnh,dùykhoacóchoviệcnày làvô íchđốivớibệnhnhântrongtrườnghợpnày.

Đây là vầnđề luân lýykhoa(medical ethics) mà các y sĩ, ytávà tínhữuCônggiáocầnnắmvững để thi hành khi chăm sócbệnhnhân.

Tómlại,phảibảovệsựsốngcủa con người bằng mọi giá.Dođó không được phép làm bất cứphươngtiệnnhântạonàođểchấmdứtnhanhchóngsựsốngcủamộtbệnhnhân, dù choy khoa cókếtluậnlàvôphươngcứuchữavàhồiphục.Nghĩalàphảitôntrọngtiếntrìnhtựnhiêndẫnđếncáichếtchứkhông được phép đẩy nhanh tiếntrìnhnàybằngbấtcứphươngphápnàocủaykhoa,haykhuyếncáocủacácbácsĩchữatrịbệnhnhân.◙

86 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 87

88 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 89

Theo tin củaVRNs06.06.2013từ

ViệtNam,vàolúc 5giờ30sáng ngày 05 tháng 06 năm2013 tại làng Plei Kơbei,thuộcxãSaBình,HuyệnSaThầy Tỉnh Kontum, thuộcGiáoPhậnKontum,ĐứcChaPhêrôTrầnThanhChungđãchủ tế thánh lễ truyền chứclinh mục cho thầy Phó TếPhêrô A Đên người Jarai.Cùng đồng tế có Đức ChaMicae Hoàng Đức Oanh,GiámMụcChánhTòaGiáoPhậnKontum, với khoảng 100 linhmục cùng đồng tế và khoảng5000 tu sĩ, giáo dân tham dự.

Theo ghi nhận củaVRNs, bàcontừcácbuônlàngxagầnđãđếntừtốihômtrướcrấtđông.Khoảng2000ngườiđến từĐăk tô,Ya ly,Hàmòn…,xanhất làYa ly cáchPleiKơbeihơn80km,bấtkểtrờimưakhálớn.

Từrấtsớm,ngày05.06,khoảng4 giờ 30, chúng tôi thấy nhiềungườivànhiềuđoànkhácvàolàngPleiKơbeiđểthamdựThánhLễ.Ban trật tự cũngnhưcác anhemdânquân,cônganlàmviệchướngdẫnvàchỉchỗđểxekhávấtvả,đếnhơn5giờ15thìtrongkhuônviênnơi cử hành Thánh Lễ đã không

cònchỗngồirấtnhiềungườiphảiđứng.Khuônviênchậtkín.

Đã 80 năm truyền giáo, naymới có người Jarai đầu tên đượcgọilàmlinhmụccủaChúaGiêsu.

KhiThánhLễbắtđầu,bàconđứngtràncảrangoàiđường.Bantổchứcướclượngcókhoảng5000ngườithamdự,vớikhoảng300tusĩnamnữ,sốcònlạiđasốlàđồngbàocác sắc tộc thiểu số.Anhchịemcácsắctộcđếntrướchếtlàcầunguyệnsaulàcùngchiavuivớitânlinh mục là người con của buônlàng của núi rừng Tây Nguyênvà của trung tâm truyềngiáo củagiáo phận đã hình thành sau 80nămmớicómộtlinhmụclàngườiJarai.Trướcđócũngcónhưng làngườiBahnarvàSêđăng.

5giờ30đoànrướcbắtđầuvới tiếng coong chiêng và cađoàn là người của buôn lànghátlễbằngtiếngJarailàmchobầukhíbướcvàoThánhLễrấttrangtrọng,nhưngcũngrấtnúirừng,rấthoangdãvìThánhLễdiễn rangoài trờixungquanhlànúirừng,cònsươngmùdàyđặcbaophủ.

Đức Cha Phêrô TrầnThanh Chung, nguyên GiámMụcKontum,chủtếvàtruyềnchức cho người Jarai đầu tiên

tạiđấtKontum.SaThầylàđịasởtrướcđâyĐứcChaPhêrôđã trựctiếptruyềngiáotrongtưcáchmộtlinhmụcthừasai.

Thầy phó tế đặt tay trong tayvị giám mục chủ tế hứa vângphục Đức GiámMục Giáo PhậnKontum,ĐấngBảnQuyền.Đâylàđiều kiện quan trọng bậc nhất đểthôngtruyềnơnlinhmục.Điềunàynhắcnhớ các linhmục luôn luônthuộcvềbảnquyềncủamình,táchrangoàikhỏiĐấngBảnQuyền,tựthânchứclinhmụckhôngcònhiệulực.

Sau khi thẩm vấn, nhận thấytiến chức đầy đủ điều kiện, vịGiámMụcChủTế kêu gọi cộngđoàncầunguyện,xinĐứcMẹvà

Cha Phêrô A Đên, linh mục tiên khởi người Jarai

Lời nói đầu:Nơi mục Gương Sống Đạo Giữa Đời kỳ này, chúng tôi hân hạnh giới thiệu đến độc giả tấm gương của vị linh mục tiên khơi người Jarai, Cha Phêrô A Đên, thuộc giáo phận Kontum, Cao nguyên Trung Phần Việt Nam, dựa theo bài tường thuật của VRNs về Thánh Lễ truyền chức linh mục cho vị linh mục này.

Lê Thiên & Lê Tinh Thông

90 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

cácThánhNamNữkhẩnxincùngChúa cho tiến chức. Thầy PhêrôAĐen phủ phục sát đất trong tưthế “trở về bụi đất”, tức chết đichoconngườicủamình,đểThiênChúa Phục Sinhmình trongĐứcKitôvàtrởthànhngườiphụcvụ.

Quý đức giám mục, quý chađặt tay thôngbanThánhThầnvàhiệpthôngvớithầyPhóTếPhêrôA Đên. Ngoài hai vị giám mục,ChaThomasNguyễnVănThượng,Giám Đốc Chủng Viện Kontumcũnghiệndiệnvàđặttaytrêntiếnchức.Trongkhiđó thânmẫucủatânLinhMụcPhêrôAĐênSiu,đãkínhcẩnđưaáolễlênbànthờdângchoconmình.

ThánhLễdiễnratrongbầukhítrang nghiêm và sốt sắng, cộngđoànxúcđộngtrướccácnghithức

truyền chức và nghi thức diễnnghĩa.

Phóng viên báoVRNs mô tả“rấtnhiềungườiđãxúcđộngnhấtở lời cám ơn của tân Linh MụcPhêrô A Đên. Ngài cám ơn quýchasởcũ,mới,haigiámmụcgiáophận,mẹvàgiađìnhnội,ngoại…Nhiều người đã không cầmđượcnước mắt, trong đó có cả giámmục,linhmục,tusĩnamnữ.”

Sau Thánh Lễ tân linh mụcchụphình lưuniệmcùnghaiđứcgiámmục,quíchađồngtếvàcùngcácbàconthamdự.ChaSởSimonTâmthôngbáovớibàconlàbantổchứccócăntinphụcvụbàconănsángdodoanhnghiệpTamBalo với giá 5000 đồng phần. Cònmìgóithìmiễnphídobantổchứcphụcvụ.

Cũng theo VRNs, một chịngười Jarai chobiết làhọ rất vuivàtạơnChúađãchodântộcJaraicó một linh mục như Cha PhêrôAĐênvà tất cảmọi người tronglàngcủachịcũngrấtvui.MộtanhởĐăkTôchobiết:“Bàconchúngtôirấtvuicũngkhôngbiếtnóisaonữa,chỉbiếtlàrấtlàvuithôi”.

Ban tổ chức rất chu đáo vàcũngvấtvảlochobàcontừchiềuhômtrướcnhưcắmlều,giăngdù,bantrậttựlogiữxechobàcontừxađếnsớm,banvệsinhthìbốtrínhữngbaođểrác,banẩmthựcloănuống,độingũybácsĩhầunhưlàmviệcliêntụcvàrấtmệt,nhưngmọi người vẫn vui vì được phụcvụ.◙

GraT, VRNs

Hóa ra, những gay cấn giữaChínhquyềnCSVN–đặcbiệt làgiữaCông an vớiĐCĐiền là hệquả do mấy phe nhóm chính trị“triệt để khai thác các bài phát biểu của ngài để đả kích Nhà nước”?Kẻnàylàmtội,Nhànướclạivungtayđánhhạingườikia,làlàmsao?Nhà nước gì vậy?Cái đám“phe nhóm chính trị” làm công việc“khai thác”kiađáng tộiđãđành,màkẻlàmchoquanhệgiữaĐứcTổngvàNhànước“ngàycànggaygắt”,nhấtlàcôngan,aiđángphảikếtánhơnaiđây?

Một chi tiết khác tuy nhỏ,cũngxinvôphéphỏiĐCChủtịchUBCLHBVN: Danh hiệu ‘Tổng giám mục dũng cảm’ củaĐTGMNguyễnKimĐiền từđâumàcó?Có phải do bọn [người Việt] hải

ngoại“tặng”không?

Thật là dễ hiểu và quá quenthuộckhinghetậpđoànthốngtrịđộctàiđộcđảngtrongnướclênánngườinàyngườinọlàtaysai“các thế lực thù địch ngoại bang khai thác, lợi dụng chiêu bài chống Cộng”.Nhưng thật vô cùngkinhngạc khi nghe một vị lãnh đạotinhthầncũngsửdụngkiểukếttộiđaotobúalớnnhưvậynhằmvàonhữngngườikhácquanđiểm,kháccái nhìn,mà những kẻ có nhữngcáinhìnkhácấythuộchàng“bầytôi”củacácngài,nhìndướigócđộtôngiáo,dùhọlàthứchiênghẻlở,chiênlạc,quâncCcC!

Đây lời Đức Cha Chủ tịchUBCLHBViệtNam:“Nguy hiểm nhất là các thế lực ngoại bang đều biết khai thác, lợi dụng chiêu bài chống Cộng. Một số người, vì nhiều lý do, đã trơ thành lực lượng

Ðọc Bài Tương Quan...

(tiếp theo trang 33)

hậu thuẫn cho họ. Những thân phận ấy bị hút vào cơn lốc ‘giống như những chiếc lá mà giông bão cuốn lên, tan tác mọi ngã, rồi tự rơi xuống’”.Tộinghiệpghê!

Chấm hết dù còn những điềuchưanóihết!◙

18/6/2013

ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG

NGUYEÄT SAN DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 91

Chúa Giêsu Khởi Đầu Sứ VụMt 4:17-25

Từ lúc đó Chúa Giêsu bắt đầu rao giảng và nói rằng: “Anh em hãy hối cải, vì Nước Trời đã đến gần”.

Người đang đi dọc theo Biển Hồ Ga-li-lê, thì thấy hai anh em kia, là ông Simon cũng gọi là Phêrô và người anh là ông Anrê, đang quăng chài lưới xuống biển, vì các ông làm nghề đánh cá. Người bảo các ông: “Các anh hãy đi theo tôi, tôi sẽ làm cho các anh trơ nên những kẻ chài lưới người.” Lập tức các ông bỏ chài lưới mà theo Người.

Đi một quãng nữa, Người thấy hai anh em khác con ông Giê-bê-đê, là Gia-cô bê và em là Gioan. Hai ông đang cùng với cha là ông Giê-bê-đê vá lưới ơ trong thuyền. Người gọi các ông, và lập tức các ông bỏ thuyền, bỏ cha lại mà theo Người.

Thế rồi Chúa Giêsu đi khắp miền Ga-li-lê, giảng dạy trong các hội đường của họ, rao giảng Tin Mừng Nước Trời, và chữa lành hết mọi bệnh hoạn tật nguyền trong dân. Danh tiếng Ngưòi đồn ra khắp xứ Syria. Dân chúng đem đến cho Người mọi kẻ ốm đau, những kẻ tật nguyền đau đớn, quỷ ám, kinh phong, bại liệt, và Người đã chữa lành cho họ. Dân chúng lũ lượt kéo đến theo Người, từ các miền Ga-li-lê, vùng Thập Tỉnh, Giêrusalem,Giu-đê, và vùng bên kia sông Gio-đan.

Tin Möøng Giöõa Doøng Ñôøi

LTS.- Mục “Tin Mừng Giữa Dòng Đời” được mơ ra trên Diễn Đàn Giáo Dân kể từ số 79 phát hành tháng 6 năm 2008. Những bài đăng trong mục này được ghi lại từ những lời chia sẻ tóm kết mang tính bộc phát của BS Trần Việt Cường sau những buổi hội nhóm hàng tuần của liên nhóm Gioan Tiền Hô thuộc PT Cursillo Giáo phận Orange. Những bài Tin Mừng chia sẻ trong phiên họp không theo Lịch Phụng Vụ và cũng không phải là những bài được lựa chọn, nhưng tuần tự nối tiếp cả bốn Phúc Âm Thư. Vì là nguyệt san, nên mỗi kỳ báo DĐGD chỉ có thể giới thiệu với độc giả một hoặc hai bài chia sẻ trong tháng mà thôi. Trong tương lai, nếu có điều kiện, loạt bài chia sẻ này sẽ được ấn hành thành sách.

Theo lời minh định của tác giả mục này thì đây chỉ là những cảm nghiệm cá nhân và không phải là những bài giải thích Phúc Âm theo tiêu chuẩn thần học.Traàn Vieät Cöôøng n

ChúaGiêsuđượcChúaChasaivàođờivìThiênChúa

đãquáyêuthương conngườivàmuốn ban cho họ ơn cứu độ.VàChúaGiêsuđãđếnđểbàytỏmầunhiệm về Nước Trời, nước củayêu thương và hạnh phúc viênmãn tuyệt vời. Nước Trời màsaunàychínhChúađãnói là“ở

trong lòng chúng con”.HômnayChúa nói đến điều kiện đầu tiênđể có thể đón nhận Nước Trờilà sự thống hối, ăn năn trở lại.

Thống hối là thay đổi conngườivàtráitimmình.ĐangquaylưnglạivớiThiênChúataphảitrởvềvớiNgàilàchínhtìnhyêu.Tấtcảchúngtađềuphảithốnghốivì

khôngítthìnhiềuvẫnlànhữngtộinhân trước tình yêu: Còn mangthân phận con người là ta cònmuốnđặtmình làm trung tâmvũtrụ,còníchkỷtìmmìnhvànhưvậylàcònquaylưnglạivớitìnhyêu,chưabiếtyêuthươngvàcòncáchxaThiênChúa.Phảithayđổitráitim,tamớicókhảnăngđónnhận

92 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

NướcTrời vì NướcTrời là nướcmầunhiệmcủatìnhyêu.Nướcmàcácthứtựvànấcthanggiátrịđềuđảolộnsovớicácvươngquốccủacuộcđời:Phúcchonhữngainghèokhó,hiềnlành,nhữngaixâydựnghòa bình, những ai chịu báchhạivìlẽcôngchính....Nướcmàngườilớnnhấtsẽphụcvụanhem,ngườisaucùngchínhlàngườitrướchết.Nướcmàai chođi sự sốngmìnhmớigiữđượcsựsống....ÔiNướcTrời ,nướcmàTìnhYêungự trị,thậtlàmầunhiêmtuyệtvờimàconngườikhôngthểthấuhiểu.

ĐểcôngbốNướcTrờivàcứuđộ con người, Thiên Chúamuốnsựcộngtáccủata.VàChúađãkêugọicácmônđệngaykhitừkhibắtđầusứvụ.Trongsuốtdònglịchsửơncứuđộ,đườnglốicủaChúavẫnkhôngthayđổi.NgaytừthờiCựuƯớc,ChúađãgọiAbrahamvàchotớithờinay,Chúavẫnđangkêugọichúngtađiraogiảngvàlàmchứngchotinmừngcứurỗitùytheohoàncảnhvàphươngthứcthíchhợpchomỗingười.LờimờigọicủaChúalàmnênýnghĩacuộcsốngvàđemlại cho cuộc đời ta nguồn hứngkhởituyệtvời.Dùtrongcảnhngộnào,mônđệChúavẫnphảilà,vàcóthểlàchứngnhâncủaniềmvui.Vì cuộc đời họ, ngay trong giữanhững nghịch cảnh và ngay khicònmang tội lỗi, vẫn quan trọngtrước mặt Thiên Chúa. Ngài vẫntintưởnggọimờihọtrởthànhmônđệ.ĐểsaukhiđượcNgàiđổimớitâmhồn,chínhhọsẽđivàocuộcđờiđể trở thànhnhũng trung tâmchiếutỏaniềmvuivàhyvọng.

Nhưng ta có đủ quảng đại đểđón nhận lời mời gọi của ThiênChúanhưcácmônđệđầutiên,đãlậptứcbỏchàilưới,bỏthuyền,bỏcha lại để theo Chúa Giêsu. Các

ôngđãcanđảmrờibỏcuộcsốngantoàn,bỏlạinghềnghiệpđãcótrongtay,vàbỏlạicảnếpsốnggiađìnhêmấmchỉvìmộtlầncácôngđãđượcgặpChúaGiêsuvàngheđượctiếngcủaNgàikêugọi:“Hãytheo ta”. Còn ta, ta đã bao giờthậtsựgặpChúatrongcuộchànhtrìnhcủaniềmtin.NiềmtinKitô-GiáokhôngđặtnềntrênlýthuyếtnhưngchínhlàmộtcuộcgặpgỡcávịgiữaconngườivàThiênChúa.Tấtcảcácnghithức,kinhnguyệncũnglàđểchuẩnbịchocuộcgặpgỡnày:đượcgặpgỡChúaGiêsuvà được Ngài biến đổi cuộc đời.CácmônđệđầutiênđãgặpchúaGiêsuvàđượcbiếnđổicuộcđời.CácôngnhưđượcthuhútdonhâncáchtuyệtvờicủaChúa.ChúngtakhônghiểurõvàTinMừngkhôngnói rõ tại sao các ông lại lập tứcbỏmọisựđểđitheoChúa.CóthểcácôngđãđượcnghenóivềChúa.HaydoánhmắtnhìncủaChúađầyyêuthương,thôngcảmvàtháiđộcủaNgàiđầytừtốn,dịuhiền,nhânáivàbaodung.TinMừngkhôngnói rõ lýdonào làmcácmônđệtheoChúa,nhưngcóđiềutacóthểxác quyết là Chúa Giêsu là mộtngườidễmếnchứkhôngnghiêmkhắc,khóchịu.BằngchứnglàcáctrẻemthíchđếnvớiChúa.Cácphụnữ,thànhphầnxãhộikhôngđượctôntrọngđúngmứctrongthờiđó,cũngđitheotrợgiúpNgàivàcácmônđệsaunày.ChínhChúaGiêsucũng đã khuyên nhủ cácmôn đệhãyhọcnơiChúavìNgàihiềnlànhvàkhiêmnhườngthậttronglòng.

ChúaGiêsulàĐấnghiềnlànhvà khiêm nhường, sứ điệp Ngàimangđếnlàsứđiệpcósứcbanơncứu độ.Nhưng sứ điệp củaNgàicũng quyết liệt như bão lửa vàmạnhmẽnhưcuồngphongcósức

biếnđổimặtđịacầu.SứđiệpcủaChúamờigọi ta thayđổi tậngốcrễtâmhồnvàthayđổicảcuộcđời.Nhưcácmônđệdãhoàntoànthayđổicuộcđời.Từnhữngngườilàmnghềchàilưới,ngàyngàyrakhơiđểmongbắtcá làmkếsinhnhai,họđãđượcgọimờiđểrađichinhphục các tâmhồn.Nhiệm sở củahọkhôngcònchỉquanhquẩnvenBiểnHồGalilêmàgiờđâyđãbiếnthànhcảthếgiới,nhưlệnhtruyềncủaChúaGiêsutrướckhivềTrời:Làm chứng nhân cho Ngài chođến tận cùng trái đất.Mối lo âu,niềm vui và hy vọng của họ giờđâykhôngcònhệtạivàomộtvàiconcánhỏnhưnglàsựcứurỗicủatoànthểnhânloại!

Cho tới ngày hôm nay, Chúavẫn tiếp tục gọi mời con ngườicộngtáctrongcôngtrìnhcứuđộ.VàmỗingườichúngtacũngnghevanglêntrongtâmhồnmìnhquaTinMừnghômnaylờimờigọicủaChúahãytheoNgàiđể“trởthànhnhữngkẻchài lướingười”:Rađichinhphụccáctâmhồnvàđổimớimặtđịacầu.LờiChúacũngmờigọita nhìn lại cuộc sốngvàđối diệnvớitâmhồnmình.Đâulàniềmvuivàhyvọngtrongcuộcđờita.Tacóvẫncònquanhquẩntrongkhuvựcnhỏbécủariêngmìnhvớinhữngvấnđềbénhỏhay tâmhồn tađãbiết mở rộng tới tha nhân. Chưabiếtmởrộngtâmhồnđểphụcvụthanhân,thìcuộcsốngcủatavẫncònhạnhẹp,chodùtacóghidanhthamgianhiềuchuyếnđichơitrêncác du thuyền hay các chuyến đidulịchlạinhiềuđịadanhtrênthếgiới.Nếutakhôngnhìnthấynhữngvấn đề của người khác, nếu tráitimtachưabiếtrungđộngvàcảmthương.Nếu tavẫnkhépkín tâmhồnđểchỉbiếtlochoriêngmình

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 93

thìtavẫnchưađáplạilờimờigọicủaChúaGiêsuvàcũngchưabaogiờthậtsựgặpgỡNgài.

NếutađãmộtlầngặpChúa,tacũng sẽ nghe tiếngNgàimời gọiđi“chàilướingười”,rađithayđổilòng người bằng chính tình yêu.Tìnhyêucósứcmạnhvôbiên.NhưMẹ Têrêsa Calcuta, một phụ nữnhỏbé,yếuđuối,mộtnữtunghèonànđãcósứcmạnhchinhphụcthếgiớivàthayđổilòngngười.ChỉvìMẹđãđặt hết lòng tin tưởngnơiChúavàrađiphụcvụvớimộttìnhthươnghoàntoànxóabỏmìnhđi.Xóa bỏmình để hy sinh săn sócnhững bệnh nhân cùi hủi, mìnhđầydòibọ,hôihámkhôngaidámlạigần.Chodùcuộcsốngcủatacóyếuđuối,bệnhtật,nghèonànhaytăm tối, ta vẫnmang trongmìnhsức mạnh vô địch của tình yêu.Cuộcsốngcủatavẫnmangđầyýnghĩavàtrànđầyhứngkhởi.VìtavẫnđượcChúagọimờiđểmangchongườiniềmvuivàhyvọng.Đểphụcvụ,yêuthươngthanhânbằngtình yêu khiêm tốn quên mình.Để trở thành những kẻ chài lướingười,chinhphụccáctâmhồnvềchoThiênChúa,chohọđónnhậnđượctinvuimùacứurỗi.

Chúa Giêsu đã mời gọi cácmônđệbênbờBiểnHồngàyxưavà chúng ta giữa lòng cuộc đờihômnayđểthamgiavàosứvụcủaNgài.ThánhsửMat-thêuđãminhhọabanét trongsứvụcủaChúa:giảng dạy trong các hội đường,rao giảngchodânchúngvàchữa lànhcácbệnhtật.

ChúaGiêsuđãgiảng dạytrongcác hội đường là nơi các vị lãnhđạotôngiáotrongdânDoTháiquitụ.Chúađếnđể kiện toàn lề luậtvà Ngài giảng dạy như Đấng có (xem tiếp trang 116)

quyềnvìchínhNgàilàÁnhSáng.Chúa Giêsu là Ngôi Lời, diễn tảtrọnvẹnChúaCha.NgàilàchínhChânLývẹntoànmàcảnhânloạiluônkhaokhátkiếmtìmtrongsuốtdònglịchsửmặcdầuhọvẫnchưanhậnbiếtNgài.Chưabaogiờnhânloại cần Thiên Chúa như trongthờiđạitađangsống,khitađangchứng kiến sự tràn ngập của nềnvăn hóa vô luân và văn hóa củasựchết.Ngaygiữalúcconngườicầnánhsángcủachân lý, thìcácthế lực của bóng tối lại gia tăngnỗlựcchốitừánhsáng.LờiChúaGiêsu nói ngày xưa: con cái tốitămkhông ngoan hơn con cái sựsángnhưđanghiệnthựchơnbaogiờhếttrongthờiđạihômnay.Lờiđócũnglàlờitruyvấnlươngtâmchúngta,làcácmônđệChúa,vàđược chính Chúa Giêsu gửi vàocuộcđời:“NhưChađãsaiThầy,Thầycũngsaicáccon”.Vàotrongcuộcđờilầmlạcđểlàánhsángsoiđường,làmchứngchosựthật,dámhóilêntiếngnóicủachânlý.Vàotrongcuộcđờiđang trànngậpvôluân trở trở nên những thành lũybảovệnềnluânlý,bảovệnềntảnggiađình.Vàogiữa lànsóngđangthắngthếlantràncủanềnvănhóachếtđểbảovệsựsống.

ChúaGiêsuđãgiảngdạytrongcáchộiđườngvìNgàilàÁnhSáng.Chúarao giảngchođámđôngdânchúngvìNgài làTìnhYêu.Chúalàtìnhyêuthươngnhânhậu,thôngcảm.Ngàikhôngnhìndânchúngnhưmộtđámđôngvôhồnnhưngnhìn thấy từng người với nhữngnỗiniềm,nhữngvuibuồn,âulovàhy vọng. TinMừng trong nhữngđoạn sau tường thuật rõChúa đãthươngyêuđámđôngvàtâmhồnNgàixúcđộngtrướcnhữngvấnđềcủa họ.ChínhNgài cũng đã nói:

Tathươngdânnàyvìhọnhưđoànchiênkhôngcóngườichăn.Chúađãmủi lòng trướcđámđôngdânchúngvàNgàiđãraogiảngchohọtinmừngơncứuđộ.Lờiraogiảngvà tình thương yêu của Chúa đãthắp sáng lên trong dân niềm hyvọngvàhứngkhởiđếnnỗisaunàyhọbỏcảcôngviệcđểlũlượtkéođingheNgàigiảngdạycảbangày,quênănuống.Sứvụraogiảngđóhôm nay vẫn còn phải được tiếpdiễntrongcuộcđờicủacáctínhữuChúaKitô.Mỗitínhữuđềumangsứ vụ rao giảng sứ điệp có sứcmanglạiniềmvuivàhyvọngchođạichúng,chođoànlũdânchúngđôngđảothuộcmọinơi,mọithời.ChođámđôngdânchúngmàChúaGiêsuvẫnhằngyêuthươngđếnnỗiNgàiđãvìhọchịuchết trên thậpgiá. Rao giảng không nhất thiếtphải bằng lời nói nhưng nhất làbằngchộcsốngchứngnhân,bằngcuộcsốngkhiêm tốn,quênmình,yêuthương,phụcvụ.

ĐặcnétthứbatrongsứvụcủaChúaGiêsulàNgàiđãchữa lành mọibệnhtật.NhưlờingônsứIsaia:“Ngàiđãmanglấycáctậtnguyềncủatavàgánhlấycácbệnhhoạncủa ta”Mt 8,17.ThiênChúa yêuthươngconngườivàđãvàođờiđểchiasẻ trọnvẹnnhữngkhókhăn,nghiệt ngã của phận người trongthânxáchạnhẹp,yếuđuối,bệnhtật.ChúaGiêsulàThiênChúathật,làNgôiLờihằnghữu,đồngbảnthểvớiChúaCha.NhưngNgài cũnglàngười thậtnhưtấtcảchúngta.Ngàithươngxótconngườivàcảmthông với nỗi thống khổ của conngườinênđãraogiảngTinMừngvàchữalànhbệnhtậtchohọ.ThiênChúalàĐấngchữalành.Nhữngai

94 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Những người không thể thiếu

Các dịch giả thì dịch. Nhưng để cho họ có thể

tiếptụclàmviệc,vàcôngtrìnhcủahọcóthểđếntayngườitiêudùng,nhất là trong những ngày đen tốinhất sau 1975, đã cần đến lòngdũng cảm và tận tụy của nhiềucộng tác viên ẩn danh và khôngthểthiếu.TheobàitườngthuậtcủaLm.Trịnh vănThậm, thì lúc bấygiờ,cácmáyđánhchữ,máyquayrônêôphảiđượckhaichi tiếtchonhàchức trách.BímậtđánhmáyvàquayrônêôsáchCác Giờ Kinh Phụng Vụ, Sách Lễ Rô-ma, sách Các Bài ĐọccácngàyChúaNhậtvàLễTrọng làđiềucựckỳnguyhiểm.Vào thời ấy, các tác phẩmtôn giáo bị xếp vào loại văn hóa đồi trụyhoặclàtuyên truyền chống phá cách mạng.Phảinói lờicámơnvớianhLành,côPhươngLiênvàanhTuấn,nhữngngườiđãđánhmáytrêngiấysáptấtcảnhữngbảnvănấy.Rồisauđóphảiquayrônêô.Đâylàcôngđoạnnguyhiểmnhất,bởicóthểbịphạtítnhấtmườinămtù,vớitộidanhlàđội lốt tôn giáo in tài liệu chống phá cách mạng.Lm.XaviôNguyễn Chí Chức đãliềumạngnhậnlàmcôngviệcấy.“Người bạn liều lĩnh của chúng tôi lúc ấy không chịu bó tay, “đểcholờiChúakhôngbịxiềngxích”(2Tm2,9).Khi in, phải biết chọn thời gian thích hợp, hoàn cảnh chung quanh như “đồng thanh” với tiếng máy in, để cho “tiếng hát lấn át” tiếng rì rào của từng trang giấy chạy ra khỏi ổ máy.” Vàomột thờikỳnọ, côngviệcbímậtnàyđãtrởnênnguyhiểmđếnnỗichaXaviôđượcphépđưamáyvàonộivicácChịdòngKínSàiGòn.Sách Các Giờ Kinh Phụng Vụ,

Sách Lễ Rô-ma, sách Các Bài Đọc cácngàyChúaNhậtvàLễTrọng,được quay với số lớn bằng cáchấy,cóthểkhôngphảilànhữngsảnphẩm tuyệtmỹ,nhưngchắcchắnlà quý giá đối với các giáo dân.

Mộtkhi đã in xong, cònphảiđóngthànhsách.CácđansĩdòngXitôPhướcLýnhậnlàmkhâunày.Dĩ nhiên là các chồng giấy đã inphảiđượcbímậtvận tải, rồimộtkhi đã thành sách, phải trữ vàokho,ấnhành,đikèmvớitấtcảmọinguycơchongườilãnhphầnviệcnày. Những người trẻ như Tuấn,Hưng,Hạnh, đã đem sử dụng đủmọibíquyếtđểchemắtcácnhânviên kiểm soát có mặt khắp cácnẻođườnglớnnhỏ.

Các khó khăn Nhóm đã gặp phải

Biến cốmiềnNamViệtNamrơivàotaycộngsảnậpxuốngdâncưnhưmột thiêntai.Nhómcũngkhông thoát khỏi đại họa này,nhưngvẫntiếptụclàmviệctrong

nhữnghoàncảnhvôcùngbấpbênh,ynhưmọingười.Tuynhiên,chúngtôixinđểquamộtbênnhữngbáchhại thảm khốc dưới đủmọi hìnhthứcmàchínhquyềncộngsảnđãgâyrasau1975(màhiệnnayvẫncònmangtínhthờisự).

Lại có một sự kiện nghịchthường:cáckhókhănđâuchỉđếntừ phía chínhquyền,mà cònđếntừchínhbêntrongGiáoHộinữa.Vàothờiấy,nhàthờtrởthànhđịađiểm duy nhất để đào luyện đứctincủagiáodân,vàthánhlễngàyChúaNhật là thời điểmduynhấtcó thể truyềnđạtnhữnghiểubiếtvềđạo.Ýthứctìnhcảnhnhưthế,ngoàicôngviệctiếptụcphiêndịchCác Giờ Kinh Phụng Vụ, Nhómdànhmộtkhoảngthờigianđángkểchoviệchoànthànhmộtbảndịchmới cho Sách Lễ Rô-ma, bởi vìbảndịchbấygiờđangdùngcórấtnhiềuchỗbấttoàn.Tuynhiên,ĐứcChaNguyễnSơnLâm,giámmụcĐàLạt,chủtịchỦyBanphụngtựcủa Hội Đồng GiámMục, muốngiớihạnsinhhoạtcủaNhómtrong

ĐỂ ĐÀO SÂU Kinh Thánh và Nhóm Phiên Dịch CÁC GIỜ KINH PHỤNG VỤ ở Việt Nam

ªNguyêntác:Ñoã Maïnh Tri

POUR APPROFONDIR La Bible et le groupe des traducteurs de la Liturgie des Heures au Vietnam

(Nguồn: Asie du Sud-Est, Vietnam, 22/03/2013) BảndịchtiếngViệtcủa:Nữ tu Nguyễn Thị Sang CND

Kỳ II(tiếp theo số 139 và hết)

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 95

khuônkhổCác Giờ Kinh Phụng Vụ thôi.Ngàigiaobảndịchmới củaSách Lễ Rô-machomộtnhómlinhmụcgiáophận.KhibảndịchphầnNghiThứcđãhoànthànhvàđemrathửnghiệm,thìkhôngđượcmọingười tán thành. Bấy giờ, Nhómthấycótráchnhiệmcanngănmộtcông trìnhmànếuđể tiếp tục thìsẽcónguycơkéotheonhữnghậuquả tai hại cho dân Thiên Chúa.Lm. Trần Phúc Nhân được traonhiệmvụsoạnthảomộtbàiphúctrìnhkhoảngbốnmươitrang.SaukhiđượcNhómđemra thảo luậnvàđiềuchỉnh,bảnphúctrìnhđượcgởiđếntấtcảcácgiámmụcnhândanhNhóm.MặcdùbảnphúctrìnhcủaNhómđãdấylênmộtítphảncảm,nhưngnócũngđìnhchỉđượcviệcphiêndịchđãướmthử.

Một thử thách đau thương trong nội bộ của Nhóm

Kể từ giữa năm 1981, NhómđượcĐứcChaNguyễnVănBình,tổng giámmụcSài gòn, tiếp đóntạitoàgiámmục.Bịmộtsốngườixem là quá mềm mỏng đối vớichínhquyền, ngài bị níukéoquanhiềuphía,nhưngvẫncốgắnggiữtayláiconthuyềngiáophận.Ngàikhông e ngại bảo vệNhómđangbị chính quyền bám sát.Một thứnhà kho phía dưới tòa giámmụcvớihaigianphòngnhỏởtầngtrênđượcđềnghịchoNhómsửdụng:đây là nơi làmviệc tươngđối antoànchoNhómsuốtmườibanămtrời. Đức Cha cũng không quêntài trợ Nhóm: ngài trao cho Lm.Tỉnhbalượngvàng.Dĩnhiênvớilời dặn đừng cho ai biết.Một sốngườikháctrongtòagiámmụclạicónhữngcáinhìnkhác, thậmchínhiều yêu sách khác. Trong thờigian mười ba năm, Đức Cha chỉ

đếnthămNhómđôibalầnthôi.

Năm 1984, Hội Đồng GiámMụcquyếtđịnhsửdụngsáchCác Giờ Kinh Phụng VụcủaNhóm,vớiđiều kiện sửa chữamột vài điểmthứyếu.Năm1986,ỦyBanPhụngTự,vớiĐứcChaNguyễnSơnLâmlàm chủ tịch, quyết định tái bảnSách Lễ Giáo Dân đã từng đượcấnhành trước1975.Lm.NguyễnNgọcSơn,ngườiđượcgiaocôngviệcấy,đãviếtvàgửichoỦyBanvàmộtvàigiámmụcmộtbứcthưdàiđểtrảlờirằngcóviệcđánglàmhơnlàtáibảnmộtcuốnsáchLễrấtbất toàn và bất cập.Cha đề nghịnên dùng các bản dịch đã đượcNhómCGKPV thực hiện.Thế làNhómđượcmờigianhậpỦyBanPhụngTự.Đượcvinhdựnhưthếlàmộtniềmvuilớn,cũngnhưthấytác phẩm mình đã dầy công xâydựngbấylâuđượcđánhgiáđúngmức.Kểtừnay,trongsốmườibốnthànhviêncủaỦyBanPhụngTự,bảy làngườiđượcĐứcChaLâmchọn,vàbảylàcủaNhómchọn.

Vào thời ấy, hai thành viêncủaNhómthấycómâuthuẫnvớiNhómnênđãxinrútlui.Mộttronghaingườiđãđiđếnchỗđâmđơnkhiếu nại lên tòa án dân sự.ĐứcTổngGiámMụcđãphảicanthiệpđể dàn xếp. Cha Tỉnh nhìn nhậnrằng“Điều không thể chối cãi là sự việc đáng tiếc nói trên đã gây nhiều hệ lụy cho mọi người liên hệ và tạo ra một sự đáng buồn trong Giáo Hội. Đây cũng là một trong những thử thách lớn nhất mà anh chị em phải vượt qua.”

Những thử thách khácHuấn thị số 5 do Thánh Bộ

PhụngTựvàKỷLuậtBíTích,banhành ngày 28-03-2001, có nhữngquy định rất khắt khe, đặc biệt

trong vấn đề phiên dịch. Chẳnghạn điều 6 viết: “Từ khi đã ban hành Hiến Chế về Phụng Vụ, công việc phiên dịch các bản văn phụng vụ ra các tiếng bản xứ, được Tòa Thánh khích lệ, đã được kèm theo việc ban hành những tiêu chuẩn và khuyến cáo gửi cho các giám mục. Tuy nhiên, rõ ràng là các bản dịch phụng vụ, ơ nhiều nơi, cần được cải thiện, bằng cách phải chỉnh sửa lại hoặc bằng một đợt biên dịch hoàn toàn mới. Những chỗ bỏ sót hay dịch sai trong các bản dịch tiếng bản xứ được hoàn thành cho đến ngày nay đã tạo nên một trơ ngại cho bước tiến của cuộc hội nhập văn hóa, đặc biệt là trường hợp một số ngôn ngữ. Sự việc này gây khó khăn, không giúp Giáo Hội chuẩn bị các yếu tố nền tảng cho một cuộc canh tân đầy đủ hơn, đồng thời lành mạnh hơn và đích xác hơn.”CácchỉthịnàytừRô-mađãchomộtlinhmụcthànhviêncủaỦyBanPhụngTựcáicớđể khuyêncácnữ tuhọcởgiảngđườngôngấydạykhôngnênmuabảnCác Giờ Kinh Phụng Vụ củaNhómnữa,vì,ôngnói,ỦyBansẽấnhànhmộtbảndịchmới…

Phải nói rằng cả trướckhi cóHuấnThịsố5vàmặcdùthấydânChúa đónnhậnbảndịchcủamình,chínhcác thànhviên trongNhómvẫnchưahàilòngvớicôngviệchọlàmvìthấynócònquáxacáchvớibảngốc.Họđãbắtđầusửachữavàcải thiện vài chỗ.Trongmột bứcthư riêng viết ngày 24-11-2012,LmĐỗXuânQuếđãkhẳngđịnh:“Bản dịch đầu tiên đã được xét lại và sửa chữa bốn lần, mỗi lần với nhiều cố gắng và rất kỹ lưỡng, để cho nó sát hơn với bản gốc. Bản dịch áp chót (đang được sử dụng) được nhiều người xem là hay nhất

96 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 97

về mặt văn chương, nhưng chúng tôi thấy nó còn nhiều yếu tố chưa được trung thành đủ với bản gốc. Vì thế mà chúng tôi đã cần cả một năm làm việc để chỉnh sửa lại.”

Trong nội bộ Ủy Ban Phụng Tự

Trong những năm hãy còn làthànhphầncủaỦyBanPhụngTự,chính Nhóm đã thực hiện phầnchínhcủacôngviệc,nhờđãsẵncóphươngpháp làmviệcvàchuyênmôn.TrongmộtbuổihọpcủaỦyBan, vào tháng 5 năm1999, linhmụcđạidiệngiámmụcđặctráchđãtuyênbố,nhândanhvịnày,rằng“đừng để Nhóm CGKPV khống chế Ủy Ban Phụng Tự”.

Đãđến lúcphải rađi.Sẵncótính thực tế và thông thạo nghềquản lý, Lm. Tỉnh đã nghĩ đếnchuyệnnàytừlâu.PhảiđitìmmộtđịađiểmlàmviệcthuộcquyềnsởhữucủaNhóm.Ngaytừnăm1996,theo lời khuyên củaLm.NguyễnDuyLam,quảnlýDòngPhan-xi-cô,Lm.Tỉnhđãmuatrảgópmộtkhurừngcaosu18ha,sátbênthửađấtcủaDòng.ChaLamýthứctầmquan trọngcủaNhóm trongGiáoHộivàmuốngiúpNhómcótrongtaynhữngtàisảnvậtchấtcầnthiết.Vả lại, cha cũng là người chịutráchnhiệmcoisócvàquảnlýkhurừng.Năm1998,vớisốtiềndànhdụm được nhờ rừng cao su, bánsáchvàsựtàitrợcủabạnhữu,chaTỉnh đãmua đượcmột lô đất cóvịtrítốt.NhưngxâylênmộtngôinhàđápứngđượccácnhucầucủaNhómtạivị tríđó,vàothờiđiểmđó, là chuyệngầnnhưkhông thểlàmđược.Tuyvậy,gặpchaTỉnhlàngườisẵnsànglàmmưalàmgió,nênvềmặtpháp lý,bàphógiámđốcBanPhátTriểnvàXâyDựng

củaQuận3,mộtPhật tửcựuhọcsinhcácNữTửBácÁiVinhSơn,đã giúp cha xin được giấy phépxây cất, thậm chí được phép cấtcaohơnchiềucaohợpphápnữa.Vềmặttàichánh,chaTinhđãbáođộng anh em Phan-xi-cô và bạnhữuởhảingoại.Cuốicùng,ngoàiphầnđónggópkhiêmtốncủamộtnữgiáodânvàphầnquantrọnghơncủamộtlinhmụccaoniên,TrungTâm truyềngiáoPhan-xi-côTỉnhDòngSaxe(Đức),Missio(Đức)vàHộiMEP(Pháp)đãcungứngchochasốtiềncầnthiết.Mồng1tháng11năm1998,sinhnhậtcủaNhóm,côngtrìnhxâydựngbắtđầu.Ngày30 tháng 6 năm 1999, Lm. Tỉnhvàođịnhcưtạiđây,vàđầutháng7,Nhómrờitòagiámmụccáchđókhôngxađểtụtậpvềnhàmới.

Trở ngại mớiBảndịchKinhThánhấnhành

năm2006đã sápnhậpphầnbìnhgiảitrongbản“Kinh Thánh muôn dân”đãtừngnổitiếngcủahaianhem linh mục Hurault, được dịchranhiềungônngữvàphânbốđến72 triệubản.Nhómđãdànhnămnămđểphiêndịchphầnbìnhgiải.Ngay khi công việc đã hoàn tất,Lm.Alberto Rossa, bề trên tổngquyềnDòngthánhClaret,đãđíchthânxinHộiĐồngGiámMụcchoImprimatur.Lờithỉnhcầunàyđượcchấpthuậnvớimộtđiềukhoảnhạnchế nghiêm nghị:“Sau khi hỏi ý kiến Đức Cha Phao-lô Bùi Văn Đọc, Chủ Tịch Ủy Ban Giáo Lý Đức Tin thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, và được ngài cho biết cuốn sách không có gì nguy hại (Nihil obstat), Hội Đồng Giám Mục Việt Nam sẵn sàng cho phép in (Imprimatur) cuốn Kinh Thánh này để phục vụ lợi ích thiêng liêng

của Dân Chúa ngoài cuộc cử hành Phụng Vụ.” Bức thư, ghi ngày 7tháng 9 năm 2006,mang chữ kýcủa Chủ Tịch Ủy Ban Giáo LýĐức Tin thuộc Hội Đồng GiámMụcViệtNam.Từbaonhiêunămqua, các bài dịch của Nhóm đãđượcsửdụngtrongcácvụcửhànhphụngvụrồi,trongnướccũngnhưngoài nước, trong các công đoànViệtNam.Vậyđiềukhoảnhạnchế“ngoài cuộc cử hành Phụng Vụ” ấycóýnghĩagì?

Các nguồn hỗ trợNgay từ đầu, Nhóm đã tìm

được một đồng minh nặng ký làĐức Cha André Jacq, Đại DiệnTông Toà tại Lạng Sơn và CaoBằng.Vào lúcNhómchuẩnbị inấnTuầnICác Giờ Kinh Phụng Vụ,ĐứcChaJacq,đặctráchcácdòngtutạiHộiĐồngGiámMục,đãtỏraengại,sợrằngbảndịchnàycóthểtrùnglắpvớibảndịchmà,trênnguyên tắc,ỦyBanPhụngTự lẽraphảithựchiện.Lm.TỉnhđigặpĐức Cha Jacq, trình bày chi tiếtcác thành phần và phương pháplàmviệccủaNhóm.ChađãthuyếtphụcđượcĐứcCha,vàĐứcChađã trở thành người bảo vệ nhiệttìnhcủaNhómtạiHộiĐồngGiámMục.TrướckhirờiViệtNam,ngàiđãnóivớichaTỉnh:“Ở mỗi cuộc họp của Hội Đồng Giám Mục, tôi đều đứng ra bênh vực các anh.”

Bề trên các dòng tu hỗ trợNhómvềphầntinhthầnvàvềphầnvậtchất.PhầnđôngcácthànhviêntrongNhómxuấtthântừcácdòngtuấy,vànếukhôngcóphépvàsẽhỗtrợcủacácngàithìđãkhôngcóNhóm.Chínhcácngàibênhvựcchocácanhchịemtrướcmặtcácgiámmục.Vả lại,nhiềukhóa làmviệcđãdiễnratạimộtđanviệnhaymột

98 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

tu việnđóđây…, tại nhà các chịemBiểnĐứcởThủĐức,nhàcácanh em Phan-xi-cô ởNhaTrang,các anh em Xitô ở Đơn Dương,Học Viện Don Bosco ở Đà Lạt.

Các nguồn hỗ trợ ngày càngđángkểhơnsau1975.Điềunghịchlý là công trình củaNhóm, đượcthực hiện trong những điều kiệnkhókhăn-bímậtvàthiếuthốn-lạisinh nhiều hoa trái.Mọi thứ đềubịtịchthuhoặcniêmphong.Lệnhcấmcứnhânlênngàycàngnhiều.Các thành viên trong Nhóm vốnlànhữngnhàgiáohoặcphụtráchgiáo xứ (nhiều khi là cả hai) giờđâyđược“giảithoát”.Họcũngbịđưađivàocácvùngkinh tếmới,nhưng,nhưmọingười,đềuđãtrởvềnhàsaumộtthờigian,bởikhôngsống nổi ở những nơi ấy, hoàntoànkhôngcógì.Nhờcóchuyênmôn,mộtsốanhchịemđượcnhàcầmquyềngiaoviệcbiênsoạntừđiển (Híp-ri/Việt ngữ, Hy-Lạp/Việt ngữ). Nhưng vì không thấycómộtvănthưchínhthứcnàoxácnhậnsứvụđượcgiaophóấy,nênchẳng bao lâu họ đã không kèntrốngtrởvềvớicôngviệccũcủamình.Tìnhtrạngthiếutrậttựtrongnướckhôngphảichỉcónhữngcáibấtlợi!Quảnhiênđócũnglàthờiđiểm mà Nhóm có thêm một sốthànhviênmới.

Tuynhiên,đểtiếptụclàmviệcthì phải tay làm hàm nhai. Điềunày,vàothờiđiểmấy,đâuphảilàchuyệnnhỏ.Đầunăm1976,trongmộtlầngặpmặtvớiMẹBénédicte,bề trênchị emDòngBiểnĐứcởThủĐứcvàcũnglàngườibạncủaNhóm,Lm.TỉnhđềcậpđếnhoàncảnhkinhtếbấpbênhcủaNhóm.MẹđemchuyệnnàynóivớiLm.Collaudin,chínhxứXómChùavàđangchuẩnbị rờiViệtNamvìbị

trụcxuấtnhư tấtcảcác linhmụcngoại quốc. Lm. Tỉnh nói: “Cha Collaudin gom góp tất cả tài sản còn lại, được 4600 Mỹ Kim, giao cho tôi. Tôi mang xuống Chợ Lớn nhờ đổi được 46 lượng vàng, về đưa cho anh Nhân tìm chỗ chôn cạnh một bụi chuối. Đây là số tiền giúp anh em có phương tiện sinh hoạt suốt hơn mười năm trời.”

Kể từ năm 1989, tức sau lễphongthánhcácthánhtửđạoViệtNam, đất nước đi vào giai đoạngọilàmởcửa.Cácdịpgặpgỡtrởnêndễdànghơn.Cácnguồnhỗtrợcũngvậy.

Trong nước: học viện DonBosco ở Đà Lạt tiếp Nhóm mỗinămhailầnchohaikhóalàmviệc.Ở đó, Nhóm cảm thấy vô cùngsung sướng, đến đỗi coi đó nhưlà quê hương thứ hai của mình.AnhemDonBoscocũngquýmếnNhóm. Cha bề trên Phạm ĐìnhKhơi, người đã đón tiếp Nhóm,làm chứng: “Vì trong chín năm trời liên tục, mỗi năm Nhóm tổ chức hai khóa làm việc tập trung, mỗi khóa kéo dài ba tuần lễ tại học viện Don Bosco Đà Lạt chúng tôi, nên chúng tôi biết khá rõ cách làm việc của Nhóm: rất khoa học, bài bản, cẩn thận cân nhắc từng câu, từng chữ. Có vị còn cho tôi biết là ơ giai đoạn đầu, dịch Thánh vịnh gây go như thế nào: có khi cả ngày chỉ được dăm ba câu. Thấy các thành viên làm việc với nhau, cầu nguyện với nhau, giải trí với nhau, trong một bầu khí đơn sơ, chân tình, tôi chợt nghĩ đến cộng đoàn tín hữu đầu tiên trong sách Công vụ Tông Đồ.”

Ông-Già-Lã-Vọng làmột biệthiệu được sáng chế từ một cáchbiến âm khôi hài của “Phan-xi-

cô Xa-vi-ê”, tên thánh của Hồngy NguyễnVănThuận. Để giữ bímật,ngàisửdụngbiệthiệunàykhiliên lạc vớiLm.Tỉnh.Hai ngườiđãquenbiếtnhautừlâu.Lm.Tỉnhnói:“Có lần ngài tự nhận là ông Áp-ra-ham (người làm trung gian cầu xin Thiên Chúa) và gọi tôi là ông Mai-sen (do biết tôi nóng tính)… Âm thầm, kín đáo nhưng vô cùng hữu hiệu, trong nhiều năm trời, sau khi ra khỏi tù (năm 1988), từ Tòa Tổng giám Mục Hà Nội, ngài đã gián tiếp hay trực tiếp giúp đỡ chúng tôi về mặt tài chính, đặc biệt vào giai đoạn khó khăn đầu thập niên 1990.”

Từngoạiquốc,saunhiềunămgặp gỡ và cứu xét, Liên HiệpThánh Kinh Hội Thế Giới đã đềnghịhỗ trợNhóm.Nhóm lođiềuphốiviệcấnhànhsách,LiênHiệplo việc tài trợ. Ước mong củaNhóm (sao cho mỗi gia đình cóđượcmộtcuốnKinhThánh)đãtrởthànhhiệnthực.Dướiđây,chotớingày28tháng11năm2012,làcácđợtấnhànhkèmvớicácsốlượng,màLm.Tỉnhchobiết:

– Kinh Thánh ấn bản 2011:10.000bản;

– Lời Chúa cho mọi người:80.000bản;

– Kinh Thánh trọn bộ (vớibìnhgiảivàchú thíchngắngọn):200.000bản;

–KinhThánhcỡlớn(đặttrênbànthờ):500bản;

–TânƯớc:2.100.000bản.

“Qua rất nhiều cuộc tiếp xúc từ nhiều năm, Lm. Tỉnh viết, điều làm anh chị em trong Nhóm cảm phục là thái độ tế nhị của những người tận tình phục vụ Lời Chúa. Tinh thần đại kết của họ rất cao. Chẳng phải vì chúng tôi là Công Giáo mà

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 99

Tích cöïc tham döï

chieán dòch moãi Ñoäc Giaû

giôùi thieäu theâm Ñoäc Giaû

môùi.

những anh em tin lành đó có thái độ kỳ thị. Họ chỉ có một mối bận tâm duy nhất là làm sao Lời Chúa được phổ biến rộng rãi.”

Một năm sau khi bắt lại nhịpcầuvớiLiênHiệpThánhKinhHộiThếGiới,NhómđượcgặpgỡhaiđạidiệncủaLiênHiệpKinhThánhCông Giáo, là Đức Cha AlbertoAblondi,chủtịchLiênHiệpđồngthờilàphóchủtịchcủaLiênHiệpThánhKinhHộiThếGiới,vàChaLudger Feldkamper, tổng thư ký.CảhaiđềutậntìnhgiúpđỡNhómvàtạođiềukiệnthuậnlợiđểNhómtiếpxúcvớicáccơquancônggiáo,vàNhómđã trở thành thànhviêncủaLiênHiệpKinhThánhCôngGiáonăm1995.

Kết luậnThaycholờikết,xintríchdẫn

lờichứngcủahainữtutrẻ,thànhviênmớicủaNhóm.NữtuThanhNga:“Đi đến đâu thì cũng nghe thiên hạ bảo rằng ‘người Việt Nam

khó làm việc chung’. Nhưng tôi đã được may mắn học hỏi cách liên đới làm việc chung từ các bậc tiền bối trong Nhóm. Mỗi người có một kho tàng mà người khác không thể có, từ kiến thức đến kinh nghiệm. Nhưng họ luôn sẵn sàng chia sẻ, chân thành bổ túc cho nhau.”Từđâumàcóđượccáikhảnănghòathuận ấy, có sức biến các dị biệtthành tinh thần bổ túc cho nhau,thành tìnhbằnghữu?NữtuVânNgatrảlời:“Các vị đã không chỉ đọc Lời Chúa, dịch Lời Chúa, mà còn để cho Lời Chúa thấm đượm vào trong cách sống của mình.”

Mộtnhậnxét của nữgiớimàcũng là của giới nữ tu ! Khôngthể có cách nói hay hơn về sinhhoạtcủaNhóm.Sẵnđây,tôinghĩđếncácgiáodânTháiHà,ởmiềnBắc, những người đang vui sốnglòngtinchấtpháccủahọ.HaichaNguyễn Ngọc Tỉnh và Đỗ XuânQuế đã hiệp thông với họ cáchsâu sắc.Trong thâm tâm, tôi xác

tínrằngcácthànhviênkháctrongNhómcũngchiasẻnhữngtâmtìnhấy.NhiềungườiđãbiếtcuốnsáchcủaLm.Tỉnh:Thắp Một Ngọn Nến cho Thái Hà.

Mộtngọnnến.Soiđườngdẫnlốichochúngta.

CũngnhưLờiChúa.◙

ĐỗMạnhTri,2012

Chúthích* Ông Đỗ Mạnh Tri, 81 tuổi,

nguyên giám đốc tập san Tin Nhà, là tác giả nhiều bài viết về tình hình Giáo Hội công giáo Việt Nam (trong đó có một bài phổ biến trong Eglises d’Asie năm 1993: “Cha Chân Tín hay bổn phận phát biểu” – EDA 161).

http://eglasie.mepasie.org/asie-du-sud-est/vietnam/2013-03-22-pour-approfondir-la-bible-et-le-groupe-des-traducteurs-de-la-liturgie-des-heures-au-vietnam

22.KhaLươngNgãi,nguyênPhóTổngbiên tập báo Sài Gòn Giải phóng, TPHCM23.NguyênNgọc,nhàvăn,nguyênthànhviênViệnIDS,HộiAn24. Hạ Đình Nguyên, cựu tù chính trịCônĐảo,nguyênChủtịchỦybanHànhđộng thuộcTổnghội sinhviênSàiGòntrước1975,TPHCM25. Trần Đức Nguyên, nguyên TrưởngbanBanNghiêncứucủaThủtướngPhanVănKhải,nguyên thànhviênViện IDS,HàNội26. Hồ Ngọc Nhuận, Ủy viên Ủy banTrungươngMặttrậnTổquốcViệtNam,PhóChủtịchMặttrậnTổquốcViệtNamTPHồChíMinh,nguyênGiámđốcchínhtrịnhậtbáoTinsáng,TPHCM27.HoàngXuânPhú,GSTS,ViệnToán

Phản Đối Dự Thảo...

(tiếp theo trang 74)

học,HàNội28.ĐàoXuân Sâm, nguyên thành viênTổTưvấncủaThủtướngVõVănKiệt,nguyên thành viênBanNghiên cứu củaThủtướngPhanVănKhải,HàNội29.TôLêSơn,kỹsư,TPHCM30. Nguyễn Quốc Thái, nhà báo, TPHCM31. Trần Quốc Thuận, luật sư, nguyênPhóChủnhiệmVănphòngQuốchội,TPHCM32.PhạmToàn,nhàgiáo,HàNội33.NguyễnThịKhánhTrâm,nghiêncứuviênvănhóa,TPHCM34. Nguyễn Trung, nguyên trợ lý Thủtướng Chính phủVõVăn Kiệt, nguyênthànhviênViệnIDS,HàNội35. Vũ Quốc Tuấn, nguyên trợ lý Thủtướng Chính phủVõVăn Kiệt, nguyênthành viên Ban Nghiên cứu của ThủtướngPhanVănKhải,HàNội36. Hoàng Tuỵ, GS, Viện Toán học,nguyênChủtịchViệnIDS,HàNội

37.NguyễnHữuVinh (anhbasam), luậtsư,doanhnhân,HàNội38. Nguyễn Trọng Vĩnh, Thiếu tướng,nguyên Ủy viên Trung ương Đảng,nguyên cựuĐại sứViệtNam tạiTrungQuốc,HàNội39.LưuTrọngVăn,nhàbáo,TPHCM40.TôNhuậnVỹ,nhàvăn,Huế

Nguồn:Bauxite Việt Nam

100 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Vào cuối tháng 7 tới đây,giớitrẻtrêntoànthếgiới

sẽ có dịp quy tụ đến thành phốRio De Janerio-Brazil, để thamdự Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới2013-World Youth Day 2013,dướisựchủtọacủaĐứcTânGiáoHoàngFrancis.Giới trẻkhắpnơiđang xôn xao chờ mong ngàyhội ngộ lịch sử này. Ước lượngsẽcó trên2 triệungười thamdự.

Đại Hội GiớiTrẻ Thế Giới( Đ H G T T G ) -WorldYouthDayhay còn đượcviết tắt làWYD,là ngày hẹn hò,gặp gỡ của giớitrẻcônggiáotrêntoàn thế giới.ĐHGTTG(WYD)được mở rộngcho các giới trẻ,những bạn muốngắn bó đời sốngmìnhvàđặtsựtintưởng nơi ThiênChúa. ĐHGTTG(WYD) là cơ hội để các bạn trẻđến với vị đại diện của giáo hội,để cùng lắng nghe, chia sẻ và làchứngnhânchocảthếgiớivềĐứcKitôphụcsinh.ĐHGTTG(WYD)cũngcòncơhộiđểgiớitrẻcóthể,cùngvớibaobạntrẻkhác,hunđứcniềm tin và cảm nhận được tìnhyêumãnhliệtcủaChúadànhchocácbạnnơigặpgỡnày.

Năm nay Đại Hội Giới Trẻ

2013sẽđượcchínhthứckhaimạcvàongàyThứBa,23tháng07,vàsẽkếtthúcvàoChủNhậtngày29tháng07.Chủ đề đại hội sẽ theo mệnh lệnh của Chúa Giêsu: ‘Hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ”, “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa”, đãđượccôngbốbởiĐứcThánhChaBênêđictô XVI, Ngàiđãcôngbốđiều này chưa đầy một tuần sau

chuyến thămcủa ngài đếnĐại hội Giớitrẻ Thế giới ởMadrid. Ngàiđã mô tả cácsự kiện trongtuầnấylà“mộtbiểu hiện kỳdiệucủađứctindành cho TâyBanNha và cảthếgiới”.

T ư ở n gcũng nên nhắclại Ngày GiớiTrẻ Thế giớiđượcĐứcGiáo

HoàngGioanPhaolôIIkhởixướngnhânngàylễlánăm1984tạiRôma.Đạihộilầnthứnhấtđượcdiễnratại Rôma-Italy năm 1986 và tiếptụcnhữngnămsauđótạicácnướcArgentina, Spain, Poland, USA,Philippines,France,Italy,Canada,Germany,Australia,SpainvànămnaytạiRiodeJaneiro,Brazil.

Đặcbiệtcánhântôicũngđãcódịpthamdựvàomộttrongnhững

cuộc hội ngộ lịch sử này. Năm1993, đại hội giới trẻ tạiDenver,USA đã quy tụ một khối lượnggiớitrẻVNđôngnhất.CácbạntrẻVNtrêntoànthếgiớiđãrầmrộtổchức theo từngphái đoàn tiếnvềvùngđồi núi, nơi cóbiệt danh làRockyMountain.

TạiOrangeCounty,California,nơithủphủcủangườiViệt tịnạncũngđãcónhiềupháiđoàntổchứcthamdự.Đặcbiệthơnhết,chúngta phải nói tới phái đoàn giới trẻVNcủagiáophậnOrange,đượctổchứcbởiVănPhòngMụcVụGiớiTrẻ.Mười chín(19) chiếc xeBusđãđưahàngngànbạn trẻ đã đếnthamdựđạihội,trongbầukhôngkhíthânmậtvớimộttinhthầnrấtưphấnkhởi.Niềmvuidângtrào,rừngngườitạiMileHighStadiumđã mừng rỡ hân hoan chào đónngười người Cha yêu quý, ĐứcGiáo Hoàng Gioan Phaolô II.Những lácờvàngbasọcđỏcầmtaycũngđãđượcgiơcaophấtphới,thaylờichàođónNgàivớinhữngniềmtincủacondânViệtNam.

Niềm vui và sự sung sướngdângtrànkhiđượcdiệnkiếnNgàivànhưcảmnhậnđượcmìnhđanggặpđượcChúanơitrầngian,quasựhiệndiệncủaĐứcThánhCha.Nỗivuimừngbaoxiếtkhócóthể

Hướng Về Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới 2013

Nguyeãn Maïnh Chí n

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 101

tảnổiởmỗingười.Cácbạntrẻđãthamdựđạihộichắcchắnsẽhiểuđược điều tôi đang nói. Đặc biệthơnnữa,tạiđạihộinày,ĐứcGiáoHoàng Gioan Phaolô II đã dànhriêngmộtbuổiđểgặpgỡgiới trẻVN.ThậthãnhdiệnthaykhichúngtađượcNgàidànhriêngchobuổigặpgỡnàyvớinhữnglờinhắnnhủthậttrânquý.

Năm 2013 này, các bạn trẻthamdựđạihộisẽđượcdiệnkiếnĐức Tân Giáo Hoàng Francis.Ngài cũngđang “xônxao”mongchờchocuộcgặpgỡ lịchsửnày.Trong ngày Lễ Lá năm nay, tạiquảng trường Thánh Phêrô, ÐứcTân Giáo Hoàng đã nhấn mạnhtầm trách nhiệm quan trọng củagiớitrẻđốivớigiáohộivàxãhộingàynay.Cùnglúc,trướcsựthamdự đông đảo gần trên 250,000kháchhànhhương,NgàiđãtuyênbốsẽđếnchủtọaÐạiHộiGiớitrẻtại phố Rio, Brazil. Nơi đây dựtínhsẽcóhơn2triệugiớitrẻquytụvề.

ÐứcTânGiáoHoàngcũngcònnhắngởiđếncácbạntrẻ“Tôi hân hoan mong chờ để cùng gặp các bạn tại Rio De Janeiro, Brazil và tháng 7 tới đây. Trên hết chúng ta hãy chuẩn bị tinh thần, ngay tại cộng đồng mà các bạn đang sinh sống, để cuộc gặp gỡ của chúng ta tại Rio sẽ là niềm tin cho toàn thế giới”.

Cầu chúc các bạn cùng pháiđoànmìnhđượcnhiềuânsủngcủaChúatronghànhtrìnhđầyýnghĩanày và cùng với vị Cha Chung,chúngtasẽcôngbốchothếgiớivềmệnh lệnh của Chúa Giêsu: ‘Hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ”, “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa”.◙

102 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

THỊT BÒ – THỊT HEO VIÊN Tôi có quen một số các Linh Mục ở trong Dòng. Các Vị hỏi tôi: “ Món ăn nào mà khi nấu lên

không có mùi nước mắm. Vì trong Dòng có các Cha, các Thầy người Mỹ, nhiều lúc thèm thức ăn Việt Nam mà ngại nấu”. Có rất nhiều món khi hâm lên thơm ngon ngào ngạt người ngoại quốc ngửi mà mê! Xin cống hiến cùng Quý Vị.

Nguyên liệu:

3 Lb (pounds) thịt bò hay thịt heo xay.1 củ hành tây thái nhỏ.5 nhánh tỏi đập dập bằm nhỏ.1/3 C soy sauce.1/3 C đường.¼ C bột năng.¼ C xả (linon grass xay sẵn, chợ Việt Nam khu đông lạnh).1 Tsp nước mắm ngon (Sư Tử bay, dùng loại khác nặng mùi).

Cách làm:

Tất cả nguyên liệu trộn đều với nhau, ướp độ 2 tiếng. Viên tròn bằng quả chanh. Đem hấp cho chín độ 10 phút. Lấy ra để nguội. Xiên 4 viên vào từng xiên. Gói giấy bạc rồi để tủ đá ăn dần. Khi có khách hay thèm món ăn Vietnam, lấy ra khỏi tủ đá cho tan. Nướng than (BBQ) hay nướng broil vào toaster hoặc oven. Nướng 2 phút, trơ mặt kia độ 2 phút là được; Dùng nóng với cơm, hay bún, rau sống, nước mắm pha, nước tương Cự Đà hoặc dùng với mì làm soup thêm tí hành ngò, thế là ngon tuyệt!

Kính chúc Quý Vị một mùa hè tràn đầy sức khỏe, vui với con cháu và không quên cầu nguyện cho Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, nơi quê hương yêu dấu của chúng ta để Chúa Thánh Thần hướng dẫn Các Ngài “đừng sợ” cho đàn Chiên của các Ngài được bình yên, hạnh phúc. ◙

ĐỌC VÀ CỔ ĐỘNG DIỄN ĐÀN GIÁO DÂN!

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 103

Hội Chứng này rất nguyhiểm và người bệnh

khôngthểtựnhậnbiếtđượcvìnóchỉxẩyratrongkhiđangngủsay.Ngườibệnhsẽngưngthởhòantòantrongvòng từ10đến30giây.Sựngưngthởsẽlàmbệnhnhânthiếuốc-xy cần thiết cho cơ thể. Tùytheotừngtrườnghợpnặngnhẹ,cóngườibịngưngthởtới30lầnmộtđêm.Hộichứngnàythườngxẩyracho34%đànôngvàkhỏang19%ởngườiphụnữ,nhấtlàkhicácbàgầnhếtkinhnguyệt.Điềuđặcbiệtnữa làHộiChứngnày rấtdễxẩyrachongườiphụnửđangbịmấtngủ hay bị giao động thần kinh.

Nguyên do

Hội Chứng Ngưng Thở KhiNgủxẩyrakhicácbắpthịtvàlưỡingườibệnhnghỉngơi,khônghọatđộngtrongkhiđangngủsay.Độngtácnàysẽchặnđườngthởlàmcổhọngbịnghẽnvàbệnhnhânkhôngthởđượctrongmấychụcgiâyđồnghồ.Cónhữngtrườnghợpkháckhingườibệnhcócụcthịtdưquátođãchặnhọngngườibệnhlàmkhôngthởnổi.Trườnghợpnàyrấtnhiềuởtrẻem.

Một số nguyên do khác cũngảnh hưởng đến hệ thống thở khitauốngquánhiềurượuhaykhitadùngmộtsốthuốccóchấtlàmngủmê. Mập qúa cũng gây nên HộiChứngnày.

Triệu chứng

Triệu chứng nổi bật nhất củaHộiChứngnàylà“NGÁY”.Ngườingủngáynhiềukhinằmngửa.Khithay đổi thế nằm nghiêng, họ sẽbớt ngáy hơn.Cứ thế, càng ngàyngười bệnh càng ngáy nhiều vàtohơn.Ngườibệnhsẽngưngthởkhi đang ngáy. Họ bị nghẹt thở,

đôikhibịsặcvàkhicốlấysứchítmạnh và sâu hơn gây nên nhữngtiếngđộngthậtnãonuộttrongđêmthanhvắng.

Dầu vậy người bệnh khôngbiếtđượctìnhtrạngbệnhcủamìnhvàchỉcóngườitrongnhàmớibiếtbệnhnặnghaynhẹkhinghe thấynhững tiếng ngáy thở qúa to haynhững tiếng sặc sụa của ngườibệnh.ĐiềunênnhớlàkhôngphảiaingáycũngbịHộiChứngNgưngTHởKhiNgủ.

Cũngvìđêmngủkhôngngongiấcnênbanngàyngườibệnhhayngủgàngủgật.Hễngồichỗthanhvắnglàmắtlimrimngủ.

Ngòai ra cũng nên nhắc đếnnhững triệu chứng khác của HộiChứng này như nhức đầu, khôngcầm trí lâu được,miệng khô hayđaucổ,đêmhaydậyđitiểu.

Định bệnh

Sau khi ta đi khám bác sĩ, tasẽ được gửi tới các chuyên giatrịbệnhngưngthởkhingủ.Họlànhữngbácsĩchuyênmônvềbệnhphổi,chuyênmôntai,mũi, họnghay chuyên môn vể thẩn kinh.Các chuyên gia này sẽ dùng cácphương pháp tối tân để xác định

bệnh trạng. Dưới đây là các lọaithửnghiệmđặcbiệt.

Sleep Studies

Đâylàthửnghiệmđểđolườngcơnngủcủabệnhnhânđồngthờicũngtìmhiểuxemcơthểcủabệnhnhânphảnứngthếnàovớisựrốilọan cơn ngủ của con bệnh. Thửnghiệm này sẽ được làm tại mộtphòngthìnghiệmđặcbiệt.

Polysonogram

Đây làmột thửnghiệmnhằmtìmxem lýdovàđồng thờipháchọachương trình trị liệunếuquảthật người bệnh mắc Hội ChứngNgưngThởKhingủ.Phươngphápnày không gây đau đớn.Máy sẽđocáchọatđộngcủanãobộ,mắt,nhịp tim và huyết áp. Ngòai ramáycònđosốlượngkhôngkhíđiquamũikhitathở,vàcácdiđộnglênxuốngcủalồngngực.Thườngthửnghiệmnàyđượclàmtạimộtphòng thí nghiệm riêng chuyênnghiên cứu về các rối lọan cơnngủ.

Nếusaukhithửnghiệmchứngminh là có biHộiChứngNgưngThở Khi Ngủ, chuyên viên thửnghiệmsẽdùngmộtmáy thổi ép

TRANG Y HOÏCHội Chứng Ngừng Thở Khi Đang Ngủ

n Baùc Só Vuõ Theá Truyeàn

(xem tiếp trang 115)

104 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

CHUYỆN GÀ MỔ Traø Luõ n

Canada đang vào hè.Thờigian đi nhanh qúa, mới

ngàynàosángdậycònxúctuyết,mớingàynàorađườngcònmangáolạnh.Tôinóimùahèđangđến,chứnàngxuânvẫncònlưuluyếnmiềnđấthạnhphúcnày,rừnghoaanh đào sau nhà vẫn còn nở rộ.Khôngphảinhàtôitrồnganhđào,màvìnhàtôinhìnsangđượccôngviênHighPark.CôngviênnàynổitiếngđẹpvìcórừnghoadoNhậtBản tặng năm xưa. Tôi yêu cáicông viên này quá.Nó được xếpvàoloạicôngviênđẹpnhấtnước.Mùathuthìthơmộngvìlávàngláđỏcủarừngphong.Mùaxuânthìlộnglẫyvìnhữngcànhhoaanhđàotrắnghồng.Mỗilầnnhìnthấyhoaanhđàothì tôi liềnnhớtớingườiPhùTang.Ngàyxưakhichưa tớiCanadathìtôichỉbiếtngườiNhậtđãđemcâyanhđàosangtặngthủđôWashington DC bên Hoa Kỳ.NaysốngởCanadavànhàởgầncông viên nổi tiếng này nên tôimớibiếtngườiNhậtcũngtặngcâyanh đào cho thành phốToronto .

Sau Đệ Nhị Thế Chiến, năm1959,TòađạisứNhậtBảnđãtặngCanada 2000 cây anh đào, mộtnửa trồng ở thủ đô Ottawa, mộtnửa trồngởcôngviênHighParkgần nhà tôi. Đó là đợt thứ nhất.Đợtthứhaivàonăm1984,tức25nămsau,ôngYorikiIwasaki,giáosưmônluyệnkimthuộctrườngđại

họcToronto,tặngthêmmộtgiốnghoaanhđàokhácđểtrồngchokhuvườn trẻ trong công viên. Chưahết. Năm 2001, thấy dânCanadasaymêanhđào,ôngTổngLãnhSựNhâtBảnởTorontotặngthêmmộtloạianhđàokhác tên làFugenzoSakura.Nhìnvàobảnđồcôngviêntasẽthấycó3khutrồnganhđàoriêngbiệtghidấu3 lầnNhậtbảntặnghoa.

ÔngODPnghetôinóivềhoaanh đào liền góp chuyện. RằngtrongtiếngNhật,hoaanhđàogọilàSakura.NgươiNhậtcómộtbàihát dân gian rất nổi tiếng, tên làSakura,aicũngbiết.NgàyxưaôngđitunghiệpởNhậtthìbàihátđầutiênngườiNhậthátchoôngnghelàbàiSakura.Cáiđặcbiệtcủahoaanh đào là nhìn riêng từng bônghoa thì takhông thấyđẹp,nhưnghoamọcchichittrêncànhthìtrôngnóđẹpthơmộngvôcùng.Hoanàytượng trưng cho người Nhật. Cánhân từng người Nhật thì khôngcó gì xuất sắc, nhưngmột nhómngườiNhậttụlạithìnhiềusựxuấtsắchiệnrangay.

AnhJohncũngxingópchuyện: Thấy công viên High Park nổitiếngnhờcóhoaanhđào,nênĐạiHọcYork ởToronto, nhân lễ kếtnghĩaanhemvớiĐạiHọcTokyonăm2003,cũngđãtrồng250gốchoaanhđàotrướctòaviệntrưởng.

Đólàchuyệnhoa.CònchuyệnngườiCanadathìsao?Thưachuyệnngườivàocuốimùaxuânnàycũngngonlànhlắm.

Miền Toronto đông dân VNnhấtnướcCanada,đangsôiđộngvớicácbuổitiệcgâyquỹchoviệcxâyđàikỷniệmngườitỵnạnCS,xây nhà cho người cao niên, xâyviện bảo tàng thuyền nhân choOttawa, và đại lễ PhậtĐản cùngcác đại nhạc hội. Nhưng riêngtôi, một việc mà tôi cho là có ýnghĩanhất trongnăm làTrạiLênĐường.Hiệnnaymộtnhómngườiđầytâmhuyếtđangchuẩnbịmộttrại hè cho lớp thanh niên. Trạimang tên là ‘Lên Đường’, mụcđíchlàpháttriểnkỹnănglãnhđạocholớptrẻ’theolốisinhhoạtcủaphong tràoHướngĐạo.Trại loạinày đã được tổ chức trong nhiềunămquavàocácmùahè, từnăm1996đếnnayđãthuhút3.600bạntrẻ từkhắpBắcMỹ.Nămnay sốtrạisinhđượcchọnsẽlà300.Nơihội tụ là Crieff Hills, gần thànhphốToronto.ĐâylàkhuvựccắmtrạicủangườiCanadavớiđầydủtiệnnghi.Chương trìnhsinhhoạttrong4ngày,từ6giờsángđến12gờ đêm, gồm sinh hoạt tâm linh,thể thao đá banh bơi thuyền, rồihội thảo và học hỏi vể kỹ nănglãnhđạovàpháttriểntìnhyêuquêhương VN, tối thì ca hát và lửatrại. Người đầu đàn của chươngtrìnhnàylàvợchồngCôNguyễnPhúcAnhLan,mộttrưởngHướngĐạo kỳ cựu, người sáng lậpHọcViện Công Dân, và nhà báo đạitâmNguyễnĐạtcủatuầnsanThờiBáo.

Tại Montreal, một thànhphố nói tiếng Pháp ở Canada,

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 105

xa Toronto chừng 5 giờ lái xe,cũng có một chương trình tươngtựmang tên làThế Hệ Kế Thừa, Generation’s Legacy.Mụcđíchlàkêugọigiớitrẻhọpnhauhọchỏivềvănhóadântộcquathếhệchaông.HiệnnayphongtràođangcổđộnggiớitrẻVNnghĩđếncôngơncủatổtiênbằngcáchgiúpviêcgâyquỹchochươngtrìnhxâyviệnBảoTàngThuyềnNhânVNởCanada.

Dẫn dắt chương trình này làBSĐàoBáNgọc vàCộngĐồngVNMontréal.

Dân làng tôi có rất nhiềubạnthân ở Montréal thuộc tỉnh bangQuébec.NóitớiMontréalthìmắtaicũngsánglên.NgườiyêuQuébecnhất trong làng làôngODP.Ônglà dân ngày xưa học trườngTây,nói tiếng Tây như gió. Khi vừatớiCanadatỵnạnthìviệcđầutiênlà ông điMontréal thăm bạn bè.Ôngkể :mình làdânhọc trườngtây thế mà mấy ngày đầu nghedân Québec nói, mình chả hiểugì.HóaraởđâyhọnóítiếngPhápcủathếkỷ17.Tổtiêncủahọđếnđây vào thế kỷ 17, nói tiếngTâythếkỷ17,vàthứtiếngTâynàytiếptục truyền xuống cho con cháu.Sosánhvới tiếngTâyởParis thìđây là tiếngTâynhàquê.Nhưngngười ở Montréal, và nói chungdân Québec, rất tự hào về ngônngữvàlịchsửdòngdõicủamình.Họxưngmìnhlà‘Québecoispurelaine’,nghĩalàdânQuébecchínhgốc,làsợilentuyền,khôngcólaicănggì hết.Tôi bảohọnói tiếngPhápnhàquêvìnhiềutiếngnghebuồn cười lắm.Chẳnghạnngườirửa chén nhà hàng, tiếngAnh làdish washer, còn tiếng Pháp củahọ là ‘plongeur’. Plongeur chínhnghĩalàngườithợlặn!Trôngvàocuốnđiệnthoạiniêngiámtasẽđọc

thấy những tên họ, tên gia đìnhnghe rất mộc mạc ngộ nghĩnh,như Cụ Lafleur ( cụ bông hoa),ÔngLaporte (ôngcánhcửa),BàLamontagne(bàngọnnúi) ,CậuDesjardins ( cậu mảnh vườn)…Mấy chục năm trước đây phongtràochủtrươngPhápVănđộctônrấtmạnh,cáigìcũngphảidịchratiếngPháphết,bởivậynhiềunhàhàng đã dịch tên món Hot Dog làChien Chaud (món chó nóng).TrênđườngđicóbảngStop,Stoplàmộtkýhiệuquốc tế,nướcnàocũngdùng,thếnhưngởMontréalcác cụ sẽ thấy họ không vẽ chữStop mà vẽ chữ Arrêt. Cụ nàokhôngbiết tiếngPhápthìxinhọcthuộcchữnàynha.

Hiện nay chính quyền ởQuébec thuộc đảng chinh trị cựcđoan,họđanglămletrưngcầudânýđểlykhaiQuebeckhỏiliênbangCanada.Chuyệnnàylàchuyệnqúakhích,dosựthùoánngườiAnhtừngàyxưa.

Tôi viết đến đây thì ông bưuđiệntới.Ôngtraochotôimộtbaothư lớn.A,đây làmột cuốn sáchdomộtôngbạngiàcủatôibênMỹgửitặng.Chínhônglàtácgiả.Ôngbảođâylànhữngtrangnhậtkýghilạiđờiông.Cuốnsáchđãlàmtôicuờithíchthú,đọccảmộtbuổitối.SỡdĩtôibịcuốnhútlàvìôngđãviếtvềnhữngnămthơấusốngởThanh Hóa ngoài Bắc với ngônngữBắckỳrặt.RồiôngtheochamẹvàoNamnăm1954.ÔinhữngnămđầucủamộtchúbéBắcKỳsốngởNamKỳ,quangòibútcủaông,mớidễyêulàmsao.TôithíchnhấtnhữngtrangviếtvềtiếngBắctiếngNam.NơimáybaytừHàNộiđápxuống là ‘TưngSưngNhức’.Mẹôngsaiôngđimualítdầuhỏavàbaodiêm,bàbánhàngNamKỳ

nghechúnhócBắcKỳnóidầuhỏavàhộpdiêmthìlắcđầubảokhôngcó,đếnlúcôngchỉvàomặthàngthìbàphá racười.Chèngđécơi,đólàdầuhôivàhộpquẹtnhachanội,hỏahỏavớidiêmdiêmcáigì!

Chưahết.Ôngđixíchlômáy,ôisướnglàmsao,nhưngmảingắmphốphườngnênđilố.Ôngbảoôngláixe‘hãm xe’lạimàôngtakhônghiểu, cứ chạy phăng phăng. Rôiông xích lô cũng cười hề hề, emphảinóidừnglạihaytốplại,chứhãmhãmcáigì!Bữakhácôngrủbạnđiăncàrem.LúcđóchínhphủcụDiệmphátchodân‘ricư’mỗingày 14 đồng, tiêu thả dàn. Ôngbảobácbánkemchoôngcáikemnàongonnhất.Bácbánhàngchọncho ông một que kem tổ chảngmầuvàng.Traokemxongthìbácđẩy xe đi. Ông bắt đầu ăn kem.Ông vừa cắn miếng thứ nhất rồivấtngayquekemxuốngđất.Ôngbảo cái thằng Nam Kỳ này đểu.Nó đã bán cho ôngmột cái kemthiu,mùi thumthủm!MãivềsauôngmớibiếtđâylàkemSầuRiêngngonnhấtđẳng.Vềngườidânđịaphương thì chúBắcKỳ thấyphụnữNamKỳănmặcqủalàkỳ.Mẹôngthìrăngđen,vấnkhănngangvàtrùmkhănvuôngđenởđầu,cònchịBachịTưởđâythìmangkhănrằnricarôởcổvàcuốntrênđầu.ÔngtheomẹđichợthìhaimẹconđềungạcnhiênvôcùngkhiChịBabán hàng xé đôi tờ giấy bạcmộtđồngcáirẹtđểthốilạichomẹconông‘5hào’.

Các cụ đã thấy những ngàythángdicưđầutiênnăm1954củachúbéBắcKỳvuichưa.Ôngbạngiàcủatôicómáutếu.Ôngcònkểchuyệnôngđihọc rồiđi làm, rồiđilính.Ôngghirằngtrongbàihọcvềtâmlýchiến,sĩquancánbộđã

106 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

nóivềsựquantrọngcủatìnhquândân.Ôngtagiảngbàithaothaorồiôngtómtắtlạinhưsau:

…Trước khi đi sâu vào quần chúng thì người cán bộ phải biết vuốt ve quần chúng, đồng thời đề ra 3 điểm quan trọng. Sau khi vuốt ve và thấy quần chúng thỏa mãn tin tương thì ta nắm vững hai điểm trên rồi từ từ đi sâu vào điểm dưới. Vừa vuốt vừa đi sâu, thấy quần chúng thỏa mãn thì lúc đó người cán bộ mới được rút ra. Các bạn đã hiểu chưa?

Ôngbạngiàcủatôivuivàtếuthếđấy.ÔngđitùVC,sauđóôngsangMỹtheodiệnH.O.Ôngviếthết trongsáchcuộcđờiông.Ôngcó 5 con, 7 cháu nội ngoại. BúthiệucủaônglàThy Vy,sáchmangtên ‘ĐI’, ông tự xuất bản, khôngghigiábán.Chắcônginrađểlưulạinguồngốcchoconcháuvàlàmqùachobằnghữu.HiệnôngđangsốngởNevada, xứCờHoa.ÔngThyVyơi,tôithíchcáitếucủaôngqúa.Tôinghĩchínhcáitếunàyđãgiúpôngvượtquađượcbaosónggiócuộcđời.

Tôivừađọcxongcuốnsáchtếutrênđâythìngàyhômsauôngbưuđiện gõ cửa trao cho tôimột góinữa, lại thêmmột cuốn sáchmớinữa.Cáccụđãthấytôicósốlàmquảnthủthưviệnchưa?Sáchnàykhôngphảisáchtếumàlàsáchrấtnghiêmtrang.Chắccáccụkhôngthểđoánlàsáchgìđâu.Thưa,đâylà cuốn ‘ Ngày Cuối trong đời Socrates’tácgiảlàPlaton,vàdịchgiả làĐỗ Khánh Hoan. SocratesvàPlatonlàaithìtôikhỏinói,cáccụhoctriếtvàvănchươngđềubiếtcả rồi.Ngườimà tôimuốnnói ởđây là dịch giảĐỗKhánhHoan.Xưa nay tôi chưa hề thấymột vị

trí thức khoa bảng VN nào màthathiếtvớivănhọcđếnvậy.ĐỗKhánh Hoan là một tên tuổi lớntrước 1975 củaVNCH, và ở hảingoạihiệnnay.ÔnglàgiáosưvàtrưởngbanAnhVăncủaĐạiHọcVănKhoa,ViệnĐạiHọc Saigontrongnhiềunăm.CáccụnàongàyxưahọcVănKhoahẳnphảibiếtGSHoan.Ôngvừadạyhọc,vừasángtácvừadịchsách,toànnhữngtácphẩmdanhtiếngquốctế.Sáchcủaôngđượctáibảnnhiềulần.Nếutôikhông lầm thì tác phẩm đầu tiêncủaônglàcuốnLịch Sử Văn Học Anhxuấtbảnnăm1969.RồiThơTagore nhưLời Dâng, Tâm Tình Hiến Dâng, Tặng Vật, Lời Tôi Ca…. Rồi Cây Đàn Miến Điện.RồiNông Trại Súc Vật…ÔngcòncộngtácvớiNguyễnTườngMinhdịchnhữngdanhtáccủaNhậtbảnnhưKim Các Tự, Tiếng Sóng…Rahải ngoại, ông dịch những danhtáccủaChâuMỹLatinh.Chưahết.Điềumàtôinểphụcnhấtlàôngđãdịchnhữngtácphẩmnặngkývềtưtưởng,nhưWilliam Shakespeare, Đôn QuyXót, Illiad, Ođyssêy, trường ca Homer, Cộng Hòa của Platon…

Nhiều quá rồi, phải khôngcác cụ.Đây làmới kể sơ sơ thôiđó.Cuốnmà tôi nhậnđượcngàyhômnaylàcuốnCụtổPlatonviếtvềCụđạitổSocrates,bảndịchraViệtvăndongòibútthôngtháivàuyênbácĐỗKhánhHoan.SáchdoHọc Viện Công DânởHoaKỳinvàpháthành.NghenóiởVNhiệnnaykhôngcódịchgiảnàođủuytínvàthôngtháinhưĐỗKhánhHoannêntrongnướchiệnnaysáchcủaĐỗKhánhHoanđượcgiớitríthứcqúymếnvàinlại.

Từ đầu đến giờ các cụ toànnghe chuyện sách vở, các cụ đã

thấymệtchưa?

Bây chừ xin được kể chuyệnriêng tư. Xin khoe với các cụ làanhJohnvàChịBaBiênHòamớirủ tôi thamdựmộtchuyếnhànhhươngqua3nướcHylạp,ThổNhĩKỳvàÝĐạiLợiđầu thángNămvừa qua.Chuyến này do nhà thờtổ chức, đông lắm, gần 30 chụcngười, đi 12 ngày. Vì là hànhhươngnêntrọngtâmnặngvềmặttôn giáo. Nơi đầu tiên chúng tôiđặtchânđếnlàthủđôAthenscủanướcHy lạp.Chúng tôi đãviếngrất kỹ miền Corintô nơi ThánhPhaolôtớigiảngđạotrong2nămvà viết những bức thư nổi tiếngcó in trong Thánh Kinh, cũng lànơi ông bị bắt và đem ra tòa án.Rồiđoànchúng tôixuống tàu tớithànhphốEphêsôởThổNhĩKỳ,nơiThánhPhaolôđãgiảngđạo3năm , nơiThánhGioanTôngĐồđãsốngvớiĐứcMẹMaria,cũnglà nơi Thánh Gioan viết bộ sáchKhảiHuyềnnổitiếng,cũnglànơithánh nhân và Đức Mẹ qua đời.Chúngtôiđượcđếnviếngcănnhàcủa Đức Mẹ ở. Các khu lịch sửnàyđãcóhơnhaingànnămtuổi.Nhìnnhữngkiến trúcvĩđaibằngđángàyxưamàlòngtôithấykínhsợvàkínhphụcvôcùng.Làmsaomàhọtaykhônglàmđượcnhữngcộtđávừa trònvừa to, rồichồnglênnhau,tạoranhữngcộtđácaongất. Điều lạ lùng là họ khôngđóngđinh,khôngxàiximăngmànhữngcộtđávĩđạinàyđứngvữngmấyngànnăm.Lạicònnhữnghoavăntrênđầucộtnữachứ.Rồiđếnnhữngsânvậnđộng,nhữngrạphátmấyngànchỗngồinữachứ.NgườiLa Mã ngày xưa tiếng là mạnhnhất thế giới, cai trị hầu hết ÂuChâu, thếmàkhichiếmxongHyLạpthìđãbịvănhóaHyLạpđồng

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 107

hóa. Ngày xưa còn bé đọc sáchTânƯớctrongKinhThánh,tôicứthắcmắc tạisaoThánhPhaolôđigiảng đạo ở ngoại quốc đã chọnđấtCorintô vàEphesômà khôngởnhữngnơikhác,lầnnàyđếnđâyxem tậnmắt tôimới hiểu tại saothánh nhân chọn những nơi này.Tại sao cơ ?Thưa, vì những nơinàylàđỉnhcaocủavănminhnhânloạilúcbấygiờ.Thánhnhânnhắmchinh phục những đỉnh cao. Tôimêthánhnhânqúa.Ngàilàbậctríthứcdấnthân.NgàiđanghăngsayđitiêudiệttínhữucủaChúaGiêsumà ngài cho là những kẻ theo tàđạo thìchínhChúaGiêsuhiện ravớingài,biếnngàithànhmộttôngđồlớn.Chúađãthayđổingàitoàndiện,từkẻtửthùthànhmộtcánbộnồngcốt.Chínhngàikểngàiđãbịbắtbớ,đánhđập,bịđắmtàu,bịbỏđói,bịhànhhạnhiềulần,màngàivẫnmộtlòngsonsắt.Lýdoư?Vìchính ngài đã được Chúa Giêsumạckhải,ngàiđãnhìnthấyChúa,nóichuyệnvớiChúa.Ngàikhônghọc đạo với một ai khác ngoàichínhChúa.

Vì mê thánh Phaolô mà tôiđưacáccụđixaqúarồi,xintrởlạichuyếnhànhhương.Ban tổ chứcchu đáo lắm. Ngoài mấy trọngđiểm như Côrintô va Êphesô, họcòndẫnchúngtôiđiloanhquanhmấy nơi khác, nhất là phố xá đểphe cácbàmua sắm.Sau7ngàyviếngHylạpvàThổNhĩKỳ,lúcởkháchsạnlúcởtrêntàu,saucùngchúngtôiđếnÝĐạiLợi.Nơidừngchân đầu tiên ở nước thứ ba nàykhôngphảiRomamàlàFlorence.Xưa tôi đã điÝnhiều lần nhưngchưa lần nào đến thành phố cổkínhvàlịchsửnày.FlorenceởxathủđôRoma4giờláixevềhướngbắc.TênÝ của thành phố này là

‘Florentia’.Nóđượcthiếtlậpđầucông nguyên. Đây là nơi quy tụmọi tinh hoa của thời hoàng kimLaMã.Cáccungđiệnnhàthờđềnđài,tấtcảđềunguyngavàvĩđại.Đâylàsinhquáncủanhữngnghệsĩ và thi sĩ đại danh như Dante,Michael Angelo, Leonardo… Vìđây là tinhhoacủaÂuChâunênFlorentia được coi là cái nôi củaphongtràoPhụcHưng,hiệnđượccoilàmộttrongnhữngthànhphốđẹpcổkínhnhấtthếgiới.

Rồi chúng tôi tới Roma, vừakịpngày thưTư trong tuầnđểđibáiyếtĐứcThánhCha.Nóilàbáiyếtchoravẻđượcyếtkiếnbắttay,Khôngphảivậyđâucáccụạ.Ngàitiếphếtmọikháchdulịchđếntừkhắp nơi. Nơi ngài tiếp là quảngtrường Thánh Phêrô, nơi các vịgiáohoànggặpchungmọingười.Hôm đó trời nắng ấm thật đẹp.Chúng tôi tới nơi này lúc 9 giờsángmàcôngtrườngđãđầynghẹt.Sách vở cho biết là nếu nơi đâyđầynghẹtthìsốngườithamdựlàvào khoảng 300.000 người.Hômđó đúng là đầy nghẹt. Chen mãimớikiếmramộtchỗđứng.Quanhtôilàcảmộtthếgiớiloàingườithuhẹp, da trắng da vàng da đen đủhết.Lọtvàotaitôibaonhiêulàâmthanh lạ.Mãi 10 giờ ĐứcThánhChaPhanxicômớixuấthiện.Ngàiđứng trênmột xemui trần, chạyquanhcôngtrườngnhiềuvòng.Dùbao nhiêu nhân viên an ninh vâyquanhmàcótớimấychụcembélọt hàng rào đưa tới tận tay ngàichongàiẵmhôn.Tôicónhậnxétnày,vừaquamànảnhtruyềnhìnhkhổng lồở4góc,vừađượcnhìntrực tiếp, vị giáo hoàng này hônem bé nào là ngài hôn rất nồngnàn,chứngàikhônghônơhờchocó.Xechạy tớiđâu lànơiđóầm

vanglêntiếnghét‘Papa!,Papa!,Papa!’.MộtôngTâyđứngbêntôinóilớn:KhuônmặtcủangàitrôngrấtgiốngkhuônmặtĐứcĐạtLaiLạtMa.Gíamàhaivịlãnhtụtôngiáonàycùngcầmtaynhaumàđigiảngđạotừbibácáithìchắcchắnthếgiớisẽhòabinhngay.

Đó mới là chuyện một buổisáng thứ Tư ở khu công trườngThánhPhêrô.Đoànchúngtôicònđi thăm viện bảo tàng ở nhà thờSistine,cònđicôngviênTrevichocácbànémđồngtiền.Cáccụbiếtthóiquennàycủadukháchchứ?NgườitatinrằngaiđếnRomamàtới đây némmột đồng xu xuốngsuối thì thế nào trong tương laicũngsẽtrờlạiRomalầnnữa.nếuném2 đồng xu thì tình duyên sẽbền chặt, nhưng chớném3đồngxu nha vì con số 3 là số khôngtốt…

Trênđâymớilàvàinétsơsàicủa chuyếnhànhhươngdài ngàycủa nhóm chúng tôi. Tôi nói sơsàivìcònbaonhiêuchuyệnkháccũng vui và quan trọng nhưngkhông còn giáy, như chuyện cáckhách sạn, chuyện các chuyến đicruise,chuyệncácbữaăn,chuyệnđi shopping, chuyện các lần xémbịmấtcắp,chuyệnlạcnhau…

Thời tiết thángNămvà thángSáu rất dễ chịu nên sẽ có nhiềuchuyếnhànhhươngvàdulịch,tôixinghimấyđiềukinhnghiệmđểtrìnhcáccụsắpđinha:

Vì kháchdu lịch rất đông-nênđoànchúngtarấtdễlạcnhau.Làm sao để đoàn nhận ra nhautừxanếubi lạc trongđámđông?Cáchtốtnhấtlàcácđoànviênnênđội mũ giống nhau, ở cổ quàngthêmmộtcáikhăngiốngnhaunữathìtuyệtvời.Vàđoàntrưởngnên

108 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

cầmmộtlácờ,haymộtcáidùmầuriêng biệt.Tôi thấy cómấy đoànđội mũ vàng, quàng khăn vàng,đoàn trưởngcầmmộtcáidùmàucũngvàng,thậtlàkhônngoan.

Aicũngnêncómộtcáimáy-điệnthoạidiđộng,loạibỏtúi.Tôithấydukháchhầunhưaicũngcó.Nóvừalàcáitaicáimắtchomình,vừalàmáychụphìnhquayphim.

Vìchúngtasẽđibộnhiều,-nênmangtheoáomưa.Đểchogọnghẽ, nên mua cái áo mưa nylonnhỏxiugiá1đôlaởcáctiệmbênđường.Hễgặpmưalàbungnóra.Saucơnmưathìvấtnóvàogiỏrác,chảcầntiếcxótgì.

Cáccụcaoniênnênmang-theomộtcáigậy,loạigấp.Khinàophảiđixahaylêndốcthìbungcâygậyra,nólàmộtcánhtaythứba,rấthữudụng.

Nên đem theomì gói hay-phởgói, loạiđểsẵn trongcáibátnylon.Nênmangtheođôiđũavàcáimuỗng. Lúc nào đói hay nhớcơmVNthìchỉviệcxinnhàhànghaykháchsạnchútnướcsôilàxongngay. Có mấy ông bạn rất khônngoan,cácôngđembátmìbátphởxuốngăn trongbữabuffet.Có tômìnóng,lạicósẵnthịtgà,thịtbò,hảisảnnấusẵntrênbànbuffet,bạnchỉviệcgắpcácthứnàyvàotômìtôphở,thếlàbạnđãcómộttômì,tôphởngonhảohạng.

Vềbữaăn,dukháchthường-cósựchọnlựalàhoặcngồibànăncó thực đơn rõ ràng và có ngườiphục vụ, hoặc ăn theo lối buffet.Chúng tôi bao giờ cũng ăn theolối ăn buffet vì mình được chọnnhững thức ănmình thích, nhiềuítdomìnhquyếtđịnh,chứngồiởbànănvớithựcđơncósẵnthìbạn

mấthếttựdo.Bạnkhôngcósựlựachọn,ngườitaphụcvụthếnàothìbạnphảiănthếấy.

Vàđiềucuốicùngrấtquan-trọnglàcácbạnphảirấtcẩnthậnvềgiấytờvàtiềnbạc.Nhữngchỗđông người như bến xe, cửa vàobảo tàng, cửa vào chợ là nơi cácbạndễbịmóc túinhất.Ởđâycóbọnmóctúichuyênnghiệp,chúngthườngđihaibađứavớinhau,contrai lẫnvới congái.Mộtđứa sánlạinóichuyệnvớibạnthìđứathứhai thứ ba móc túi rạch bóp củabạn. Bạn nào đeo bị thì nên đeobị ra trướcngực.Bạnxáchví thìnêncàithêmmộtcáikimbặnglớnở đầu zipper. Cách an toàn nhấtlànênmặcloạiáo4túihay6túi,kiểuáogiápnhàbinh.Cácmiệngtúinêngàithêmkimbăng.Nênđiliềnnhau,ngườinàybảovệngườikia.Contraicongáinósánlạithìgạtchúngra.Tôicóbàbạnđeovítrướcbụng,đãđềphòngbọnmóctúi,thếmàkhivềtớikháchsạnthìvíđãbịmởralúcnàokhônghay,thônghànhvàtiềnbạcmấthết.

Trên đây là vài kinh nghiệmnhỏxintrìnhcáccụsắplênđườngdulịch.

Về lại Canada, ba chúng tôiđem các chuyện hành hương nàyrakểchocảlàngAnHạnghe.BàcụB.95thìcứtiếchùihụi.Cụbảocụ biết là chuyến đi hấp dẫn qúamàsứckhoẻkhôngchophép.ChịBaBiênHòaliềnchiếulạichocụxemnhữngđoạnphimmàchịchụpđược.Chiếuđếnđâuchịdẫngiảiđến đó. Phim của anh phim củachị,mộtbộnhậtkýlinhđộngthậthấpdẫn.CụB.95vừaxemvừatấmtắc:đâylàmộtphéplạvềtruyềnthôngcủathếkỷ.

ÔngODPtiếptheoýđóngay

:Vìcáimáynàymàkỹnghệmáychụp ảnh và kỹ nghệ phim nhựađanggiẫychết.Trênbáochíhàngngàytathấychỗnàomáyảnhcũngquảngcáobánhạgiá,đạihạgiá.Màchẳngriênggìkỹnghệmáyảnhvà phim nhựa chết, mà loại điệnthoạidùnggiâycũngchết,nhàinbáogiấycũngchết,bưuđiệnphátthưcũngchết.Nhiềuphéplạđangnhãntiềnxảyra.Cáchđây50nămnào có ai tiên đoán được nhữngthayđổinày.

RồicụB.95lạitheothóiquentruyềnthốngđòinghechuyệncười.CụnhìnanhJohnlàthầntượngcủacụ.AnhJohnbiếtmỗilầnhọplànglàmỗilầnanhphảimởđầuchươngtrình chuyện cười.CụB.85 thíchchuyệncườicủaanhvìnóphalẫntiếngcườicủadândatrắngvớidândavàng.

Anh John xin được tiếp câuchuyện tháng trước về đề tài ‘sợvợ’.Trong tiếngAnh, ông chồngsợ vợ bị gọi là ông chồng bị gàmáimổ, ‘hen-pecked husbands’.Người Canada thường không lấyđềtàisợvợradiễu,màhọlấyđềtàimẹvợ.CònngườiViệtmìnhthìchuyênlấyđềtàisợvợ.AnhJohnbảo anh hết sức ngạc nhiên khitìm các chuyện cười VN. TrongtiếngVNhìnhnhưchỉcóchữ‘sợ vợ’chứkhôngcóchữ‘sợ chồng’.Tạisaovậy?Thưacólẽsợchồnglàchuyệnđươngnhiênvàhợplý,khôngcógìđángnóiđángbàn,sợvợmới là việc khác thường,mớiđáng nói, nên mới sinh ra nhiềutiếng cười. Anh xin kể chuyệnmột anh chồng sợvợđặcbiệt vàmộtchịvợbắtnạtchồngloạisiêuviệt.

Rằngcómộtôngkỹsưkianổitiếngsợvợ.Bữađóhaivợchồng

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 109

Sáumươibanămđờidâubể.Haihaingànngày,cómấylầnvui.Tavẫnngẩncaocùngnhânthế.Dẫuthờigianmưanắngchônvùi.Conkhócchàonghesôngnúihát.Chatrùngdươngchinhchiếnchưavề.Mẹngànsâutayđưavuốtmặt.Máuxươngnàotrãingậpđườngquê. Bầusửamẹchoconhơithở. Bàntaychadìudắtconđi. Cámơnđờichođôimắttỏ. Góihànhtrangcấtbướcthiêndi. Cứnhữngtưởngtrămđườngbằngphẳng. Tronggậpghềnhthácđácheoleo. Taychèochốngngheđờihụthẳng. Chiềumùsươngtốitựalưngđèo.

Thơ Luận Đỗ

GỬI ĐẾN NGHÌN SAU MỘT TIẾNG CƯỜI

Cámơnem,ngườitìnhphốingẫu. Dìunhauquasónggiótrùngkhơi. Saugiôngbảothuyềntreobếnđậu. Giữađêmđentathấymặttrời. Đưatayvuốtthấymàutóctrắng. Cuốimặtnhìnngheđấtgọitên. Quaylưnglạibạnbèxavắng. Kỷniệmnào,nhớnhớquênquên. Tamởcửatìnhtừtrămhướng. Thuởđờisơngộđếntâmgiao. Vẫnthấyngàyxanhtươivôlượng. Giấcmiêntrườngnồngấmgọinhau. Xintrãilòngravớimọingười. Ngỡđờinhưgióthoảngmâytrôi. Lỡmaivuibướcvàothiêncổ. Gửiđếnnghìnsaumộttiếngcười. Mộttiếngcườigửiđếnnghìnsau. Đêmvôưungửamặtxinchào. Trămnẻophùvânvềmộthướng. Cuốicuộcđờingườisẽtìmnhau. BiênHòa,ngày18/2/2013. luando11251.

điphố.Bàvợbảo :Phốxáđôngngười, anh giữ tiền cho chắc ăn,emmua cái gì thì anhmở ví lấytiền trả nha. Anh chồng gật đầuchấp thuận. Hai người đến đầuchợthìbàvợnhìnchồngrồicằnnhằn ngay : Phố xá đông ngườimàsaoanhlớngớnhưthằngngốvậy?Anh cẩn thậnnha, bọnmóctúiđầychợđấy.Nóixong,bàvợnhìnlạichồng,chắcbàthấychồnglà thằngngố thậtnênbà lạinói :Anhđưahếttiềnđây,emgiữcho

chắc.Anhchồngbènmóctúiđưahếttiềnmangtheochovợ.Bàvợbỏtiềnvàosắcrồiđeolênvai.Haingười đi vòng vòngmột hồi lâu.Cuốicùngbàvợtìmđượcmộtbộáoưngý,trảgíáxongthìmởsắclấytiền.Khinhìnxuốngthìtrờiơicái sắcđãbị rạch,baonhiêu tiềnđãbịmóchết.Ôngchồngliềnnhỏnhẹ :Phảichi lúcnãyemđểanhgiữtiềnthìđâunênnỗi.Bàvợliềngầmlên:Anhlàđồngu!Tạisaotôibảoanhđưatiềnmàanhcũngđưa?

Anhphảibiếtngăncảntôilúcđóchứ,thếmớilàđànông,thếmớilàchồngchứ.Anhlỗisờsờnhưvậymàcònđổlỗichotôi!

Kể đến đây xong anh Johntuyênbốhếtchuyện.AnhbảocácbạnCanadatrongsởngheanhkểchuyện này thì thích lắm và đềunói:Anhchồngnàychínhlàngườibịgàmổ.

Kínhchúccáccụmàyrâuphetakhôngbịgàmổnha.◙

CÁO LỖI: Vì bài vở số này quá nhiều, chúng tôi chưa thể đăng bài NHÂN ĐIỆN của Bs Trần Văn Thịnh. Chúng tôi sẽ đăng đầy đủ bài đã hoàn chỉnh vào số tới. Xin cáo lỗi với Bác sĩ. DĐGD

110 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 111

VATICAN. Ngày 15-6-2013,Phòng báo chí Tòa Thánh thôngbáo: Đức Thánh Cha Phanxicôđã bổ nhiệm 2 GM phụ tá chogiáo phận Vinh và Hưng Hóa.

- Cha Phêrô Nguyễn Văn Viên, Tổng đại diện giáo phậnVinh,đượcbổnhiệmlàmGMphụtá giáo phận này với hiệu tòa làMegalopolidiProconsolare.

Đức Cha Phêrô Viên nămnay 48 tuổi, sinh ngày 8 tháng 1năm1965tạiHướngPhươngtỉnhQuảngBình,giáophậnVinh.Saukhi mãn tiểu học và trung học,theo học tạiĐại họcHuế và đậucử nhân khoa học kinh tế (1987-1992). Năm 1984 thi hành nghĩavụquânsựvànăm1993gianhậpĐại chủng viện Vinh Thanh, thụphong linh mục ngày 3-10-1999thuộcgiáophậnVinh.

Saukhi thụphongLinhMục,cha Phêrô Viên được gửi đi họctạiHọcviệnCôngGiáoởSydney,Australia, từnăm2000đến2009,đậutiếnsĩthầnhọc,vàtrongthờigianhọccũnglàmviệcmụcvụchocộngđoànViệtNamtạiSydney.

Trở về nước năm 2009, ChalàmPhóGiámđốckiêmGiáo sưTín Lý tại Đại chủng viện VinhThanh.

Từ năm 2010, cha làm TổngđạidiệncủagiáophậnVinh.

-VịthứhailàCha Alphongsô Nguyễn Hữu Long,thuộctuđoànXuân Bích, Giám đốc đại chủngviện Huế, được Đức Thánh Chabổ nhiệm làm tân GM Phụ tágiáophậnHưngHóa,vớihiệutòaGummidiBizacena.

ĐứcChaAlphongsôLongnămnay 60 tuổi, sinh ngày 25-1 năm1953,theohọctạitiểuchủngviệnthánh Gioan ở Đà Nẵng từ năm1965đến1972, rồi tạiĐạichủng

việnHòaBìnhcũngtạigiáophậnnày từ năm 1972 đến 1978. Từ1978đến1982chathihànhnghĩavụ dân sự tại tỉnh Quảng Nam.Thầy Long thụ phong linh mụcngày29-12năm1990 thuộcgiáophậnĐàNẵngvàgianhậpTuđoànXuânBích.

Sau khi thụ phong linhmục, Cha Alphongsô Long đảmnhận các công việc sau đây: -1990đến1994:PhóXứTamKỳ,ĐàNẵng

- 1994 đến 1998: theo họcvàđậu cửnhângiáo luật tạiHọcViện Công Giáo Paris, Pháp. -1999-2001:ChasởgiáoxứHàLam,giáophậnĐàNẵng

- 2001 - 2003: Cha Sở TràKiệu,giáophậnĐàNẵng

- 2003 - 2011: Linh hướngvàGiáoSưgiáoluật,GiáoSửvàHuấngiáotạiĐạichủngviệnHuế

-Từ2011:GiámđốcĐạichủngviệnHuế.

(LM Trần Đức Anh, OP)

Tại Pháp, thành phố Lourdes(Lộ Đức) với hang đá nổi tiếngMassabielle, bị chìm trong nướcsauđợtmưa lũdữdội ngàyhômqua 19/06/2013. Nhiều khu ditích bị ngập nước. Chính quyền

NHỮNG TIN ĐÁNG GHI NHẬN

Trong 30 Ngaøy QuaHAI TÂN GIÁM MỤC PHỤ TÁ CHO GIÁO PHẬN VINH VÀ HƯNG HÓA

THÁNH ĐỊA LỘ ĐỨC, PHÁP, BỊ NGẬP NƯỚC

112 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

địa phươngthông báođóngcửanhiềuthánh đường.

Đểbảovệantoàn cho kháchhành hương,chính quyềnđịa phươngđã đóng cửaVương CungThánh ĐườngĐức Mẹ VôNhiễm NguyênTội và VươngCungThánhĐườngĐứcMẹMânCôi được xây dựng ngay nơi cóhangđá,ĐứcMariađãhiệnravớithánh nữ Bernadette năm 1858.Hai ngôi nhà thờ lớn khác trongthành phố bị thiệt hại nặng nề.

Tổng thống Pháp, FrançoisHollandechiềunayđếnthịsáttìnhhình. Thiệt hại vật chất ước tínhlêntớihàngtriệueuro.Vàotháng10/2012,mưa lũ đã gây thiệt hại1,3 tỷ euro cho thành phố. Lầnnày theo thẩm định của các giớichức địa phương thiệt hại về vậtchất còn nặng nề hơn và nhiềucửa hiệu, nhà hàng khó có thểhồiphụcsauhaitaihọaliêntiếp.

HàngnămLourdes–têntiếng

ViệtlàLộĐức-đónhơn6triệulớpdu khách, hầu hết là khách hànhhương.Chỉ riêng trong hai thánghè– là tháng7và tháng8, có từ20đến40ngànkháchthậpphươngdùng chân tại đây. (Thanh Hà)

Theo tin từ tỉnh Thừa Thiên-Huế thì đã có 4 nhân viên đượcthuêmướncủaVNnhằmcứuhaiphầncủamộtchiếctàuchởdầucủaMalaysiabịkẹtngoàikhơitỉnhnàyđãthiệtmạngtứctưởivìkhóiđộc

toát ra từxác tàu.

Cácnạnnhânxấu sốcó tuổitừ19đến39 tuổi,đ ư ợ cbiếtđãtửnạnngayh i ệ nt r ư ờ n g

lúc họ đang làm việc, do hítphải khí độc từ khoang của xáccon tàu đang mắc cạn tiết ra.

Có4nhânviênkháccùnglàmviệc đãmaymắn được cứu sốngkịpthờidođượcđộiytếápdụngkịp cáckỹ thuậthồi sinhchohọ.Được biết hiện nay 4 người nàyđang ở trong tình trạng ổn định.

Cả8nhânviênnàylànhữngngườiđượcthuêmướnđểtìmcáchtrụcvớtxácchiếctàuchởdầutênlàOnnekasOnecủaMalaysiađượcbiếtđangbịmắckẹtngoàikhơibờbiểncủaVĩnhThanhthuộchuyệnphúVang từ tháng 12 năm2012.

ChiếctàuOnnelasOnebịsónglớnxôđầydậpvùitrênđườngđangđi đến đảo Hải Nam của TrungQuốcvàbịđánhgẫylàmđôi.Phầnmũi con tàu bị sóng xô dạt đếnhuyệnQuảngĐiềnvàphầnđuôithìbịsóngđánhvàohuyệnPhúVang.

SauđócôngtyBếnLứcSalvageCoLt.củaVNchuyênvềcứucấpvàvớtxáctàuđãđượcthuêmướnđểtìmcáchvớthaiphầncủacontàuđãgãyvàhọphái8nhânviênđilàmphậnsự,nhưngnayđãcó4ngườithiệtmạng trong đội này. (ANN)

Tiến sĩ Nishimura Masanari,sinhnăm1965,làmcộngtácviêntạiViệnKhảocổhọcViệtNam.Ôngvừaquađờivì tainạngiaothôngtrêntuyếnđường1BkhiđixemáyđếnBắcNinhtìmhiểuthựcđịachonghiêncứumới.Lúcđólàkhoảng

BÓN NHÂN VIÊN VN CHẾT THẢM KHI CỨU TẦU

NHÀ KHẢO CỔ NHẬT NISHIMURA MASANARI TỬ NẠN GIAO THÔNG TẠI VIỆT NAM

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 113

10htrưangày9/6,ôngvavàomộtxetảivàbịchấnthương.Nhàkhoahọc người Nhật được đưa ngaytớibệnhviệnnhưngvìvếtthươngquánặngnênôngkhôngquakhỏi.MasanariđangđượcđặtởHàNội,chờ người thân trong gia đìnhsangViệtNamnhìnconlầncuối.

SựrađicủatiếnsĩMasanaricònkhiếncảngànhkhảocổtrongvà ngoài nước sững sờ, đau đớn.

“Nghe tin anh mất, tôi quá bàng hoàng, không hiểu sao người tận tâm tận lực hết lòng hết sức với Việt Nam lại gặp rủi ro như vậy. Nhiều lần đi Cổ Loa, tôi thấy anh ấy toàn đi taxi, không hiểu sao lần này lại đi xe máy”,giáosưNguyễnQuang Ngọc, Phó chủ tịch Hộikhoa học lịch sử Việt Nam, mộtngườibạncủaMasanari,nói.

Ông Ngọc cho biết, lần tớiBắcNinhnàycủaMasanari làđểnghiên cứu di chỉ khảo cổ học ởchùaDạm, ngôi chùa quan trọngbậcnhấtcủathờiLý,hiệncònlại

cộtđárấtnổitiếng.

Tiến sĩ Nishimura Masanarihọc về khoa khảo cổ học ở Đạihọc Tokyo. Năm 1990, ông đếnViệtNamtrongkhuônkhổdựángiữa khoa họcNhậtBản vàViệnKhảocổhọcViệtNamđểnghiêncứukhảosátmộtsốngôimộcổởlàngVạc,thuộchuyệnNghĩaĐàn,NghệAn.

Cũng từđây,ôngbắtđầuyêuthíchnghiêncứuvănhóatiềnsửvàmộtsốngànhkháccủaViệtNam.Trong quá trình nghiên cứu bảovệluậnánthạcsĩ,tiếnsĩ,ôngvẫnthườngxuyênliênkếtvớicácnhàkhoahọcViệtđểnghiêncứu.Saunày,khigắnbóvàcảmthấykhôngthểrờixaViệtNam,MasanarixinlàmcộngtáctạiViệnKhảocổ,vàxemViệtNamnhưquêhươngthứhai.

Trước khi đến Việt Nam,Masanari từng làm việc ở TháiLan, Trung Quốc và nhiều nướcpháttriểntrênthếgiới.Tạiđó,ôngđềuhọc tiếngvàamhiểusâusắcvănhóalịchsửcủamỗinước.

Với tài năng và nhiệt huyết,Masanari có thể chọn một đấtnướctốthơnvớikỹthuậttiêntiếnnhưTháiLan,TrungQuốc,hoặcởlạiNhật,nhưngônglạichọnViệtNam. “Dường như đó là duyênphận, chỉmột lần sangViệtNamđãkhiếnôngquyếtđịnhgắnbólâudài với đất nước chúng ta”, ôngLiêmnói.

Nói về lý do ở lạiViệtNam,Masanaritừngchobiết:“ViệtNamcònkhókhăn,nhưngkhókhănlạicócáihay.Tôithíchkhókhăn,vàngaytừđầuđếnViệtNam,tôicảmthấy có cái gì đó thân thuộc gầngũivớingườiViệt”.

Để bắt đầu cuộc sống ởViệtNam,việcđầutiênMasanarithựchiệnlàhọctiếngViệt.Vớiông,đâylàyêucầubắtbuộckhilàmnghiêncứuởmộtvùngđấtkhác.

Masanaricóvợvàhaicontraiđều sống ở Việt Nam.Một cháuđanghọclớpbavàmộtmẫugiáo.Vợông,bàNoriko,cũnglàngườiNhật,nhưnghọquennhauởViệtNam khi bà là nghiên cứu sinhngôn ngữViệt Nam.Vì tình yêuvới“chàngtraikhảocổ”,bàđãtừbỏngànhngônngữsangkhảocổ.

Suốt hơn 20 năm, tiến sĩMasanari cónhiềucốnghiếnchongànhkhảocổViệtNambằngtàinăngvànhiệthuyết.Ônglàngườicócônglớntrongviệcđemkhôngkhíhọc thuật sốngđộngvàoViệtNam. Masanari đã phát hiện ramảnhkhuônđúctrốngđồngđầutiênởViệtNam.“Đâylàpháthiệnrấtcóýnghĩa,vìlâunay,nhiềungườicho rằng, trống đồng Đông SơnkhôngphảipháttíchởViệtNam”.

Không những vậy, ông cùngđồngnghiệppháthiệnrakhuônđúcmũi tên, khẳng định cácmũi têncủaViệtNam thời kỳAnDươngVươngđượcsảnxuấttạichỗ.

Bêncạnhđó,ôngđãthamgianhiềuchươngtrìnhkhácnhưpháthiện,giámsátkhaiquậtxâydựngbảo tànggốmsứ tạixãKimLan,GiaLâmHàNội;nghiêncứuđịađiểm 18 Hoàng Diệu, Hà Nội,thamgianghiêncứuthànhnhàHồ,trốngđồngĐôngSơn,vànhiềuđịađiểmkhác.

Ông cũng là người góp phầngiới thiệu phươngpháp “khảo cổhọcbìnhdân”chomọingườibiếtcách bảo tồn lưu giữ di chỉ khảocổ.(Hương Thu - Trọng Giáp)

Masanari khi còn sống luôn tươi cười.

114 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

Trongmộttuyênbốchínhthứcvàongày27/05/2013vừaqua,BộNgoạigiaoPháp«rấtlấylàmtiếc» về vụ bắt giữ blogger TrươngDuyNhấtngày26/05tạiĐàNẵngvớilýdo«lợidụngcácquyềntự

dodânchủxâmphạmlợiíchcủaNhànước».

Theo tuyên bố của BộNgoạigiaoPháp,vụbắtgiữnàydiễnrasaumộtloạtcácvụkếtántùnhữngnhàhoạtđộngnhânquyềnởViệtNamkể từmùa thunăm2012, lànhững vụ vi phạm nhân quyền.BảntuyênbốnhắclạilànướcPhápđãtừngbàytỏmốiquanngạisaukhihaisinhviênNguyễnPhươngUyênvàĐinhNguyênKhabịkếtántùnặngnềngày16/05vừaqua.

BộNgoạigiaotuyênbố«Phápđặcbiệt chúý đếnnhữngvấnđềnày,vốn là chủđềđối thoạigiữa

Liên hiệp châuÂuvớiViệtNam». Bản tuyên bố nhắc lại Phápvẫnrấtchútrọngđếnquyềntựdongônluậnvàchínhkiến,kểcảtrênInternet,trêntoànthếgiới.

NướcPhápcũngnhắclạirằngnhững quyền và tự do đó đượcbảo đảm bởi Công ước Quốc tếvềQuyềnDânsựvàChínhtrịmàViệtNamlàthànhviênvàkêugọichínhquyềnViệtNambảođảmsựtôntrọng”.

Công an đã« bắt khẩn cấp» ông TrươngDuy Nhất,chủ trang blogTruongduynhat-Một góc nhìnkhác vào ngày26/05 tại nhàriêng của ôngở Đà Nẵng, vìôngbịcáobuộc«cóhànhvilợidụngcácquyềntự do dân chủxâm phạm lợi

ích củaNhà nước, quyền, lợi íchhợp pháp của tổ chức, công dântheo Điều 258 Bộ Luật Hình sự». Các tổ chức nhân quyền quốctế đãmạnhmẽ lên ánvụbắt giữnày.(Thanh Phương)

Một quan chức cao cấp củachínhphủHoaKỳcảnhcáohôm5thángSáulàtìnhtrạngnhânquyềncủaViệtNamtrở thành tồi tệkhiôngphảiđốidiệnvới lờikêugọi

củaQuốchộinhằmđưaranhữngđiềukiệncứngrắnhơnchosựhợptácgầngũigiữahainước.

Joe Yun, Thứ trưởng ngoạigiao đặc trách vùng Đông-Á nóiHoaKỳcó“đònbẩyđángkể”vớiViệtNamkhihainướccựuthùxâydựngmối quan hệ về an ninh vàmậu dịch trong vùng được đánhdấuvớisựtrổidậycủaTrungQuốccùnglúc.

“Chúng tôi thừa nhận trạng huống gần đây, có thể, là sự đi ngược lại (trong lãnh vực nhân quyền). Không có điều gì để thắc mắc cả,” ông Yun điều trần trước tiểu ban Ngoại vụ của Quốc hội.

“Những sự việc xảy ra gần đây rất chán ngán và thất vọng, nhưng tôi cam kết là sự tiếp cận của chúng ta, cả xã hội dân quyền lẫn kinh tế với Việt Nam, sẽ giúp (cải thiện tình trạng),” ông nói.

Ông Daniel Baer, một viên chức của Bộ Ngoại giao, người tổ chức cuộc hội thảo về nhân quyền ơ Hà Nội hôm tháng Tư, nói là Việt Nam đã giam hơn 120 tù nhân chính trị và lên tiếng báo động về những cuộc trấn áp trên mạng của

PHÁP LÊN ÁN VIỆT NAM VỀ VỤ BẮT BLOGGER TRƯƠNG DUY NHẤT

Blogger Trương Duy Nhất (DR)

THỨ TRƯỞNG NGOẠI GIAO HOA KỲ:TÌNH TRẠNG NHÂN QUYỀN Ở VN TRỞ NÊN TỒI TỆ

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 115

nhà nước cộng sản Việt Nam.

Sinh viên Nguyễn PhươngUyênbịnhànướcViệtNamCộngsản kết án 6 năm tù, và ĐinhNguyênKha10nămtù.

Dân biểu Ed Royce, chủtịch Ủy ban Ngoại vụ của Quốchội, nhấnmạnhViệtNamkếtántùhaisinhviêntrẻvìtộiphânphát

tờrơi–NguyễnPhươngUyênvàĐinhNguyênKha–xảyrachỉmộtthángsaukhiôngBaertổchứcbuổi

hộithảovềnhânquyềnởHàNội.

“Có rất nhiều điều Việt Nam đang yêu cầu Hoa Kỳ,” ông Royce nói, ông là dân biểu thuộc đảng Cộng hòa và đơn vị nơi ông đại diện ơ nam California có cộng đồng người Mỹ gốc Việt rất lớn.

“Đây không phải là trách nhiệm của Hoa Kỳ với đòn bẩy

chúng ta có để làm cho hành động của chúng ta đi đôi với lời nói về vấn đề này,” ông nói.

Dân biểu Gerry Connolly, một thành viên của đảng Dân chủ của Tổng thống Barack Obama, cảnh cáo là Quốc hội có thể bác bỏ sự khơi xướng trao đổi mậu dịch đặc biệt của chính phủ Hoa Kỳ, được biết đến với tên Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership), nếu không có sự cải thiện nhân quyền từ phía Việt Nam.

“Nếu qúy vị muốn thấy Hiệp định TPP này cầm chắc sẽ gặp rắc rối thì khỏi cần giải quyết vấn đề nhân quyền,” ông Connolly nói, ông là dân biểu tiểu bang bắc Virginia nơi cũng có một một cộng đồng người Mỹ gốc Việt tương đối lớn.

Việt Nam là một trong 12 nước có liên quan đến hay có ý định tham sự vào những cuộc thảo luận Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương này, mà tổng thống Obama đã thông qua và dùng hiệp định này như một phương cách để tạo nên luật lệ mậu dịch mới cho toàn cả vùng đang phát triển.◙ (DCVonline theo AFP)

hơiliêntục(CPAP)đễgiúpđườngthởluônluônthôngsuốt.

Vàitrườnghợpđặcbiệt,bácsĩcó thể gửimáy nhỏ về nhà bệnhnhân để đo lường lượng ốc-xytrongmáu,lượngkhôngkhíđiqualỗmũi,nhịpđậpcủatimvàsựdiđộngcủalồngngựckhingủ.

Điều trị

Khôngcóthuốcchữachobệnh

Hội Chứng Ngừng Thở...

(tiếp theo trang 103)

này.Phươngcáchchữatrịlàdùngcácngọaivậtđểgiữchođườngthởluônmởrộng.Đôikhicầnđếngiảiphẫuđểgiữlưỡikhôngchậnhọngbệnh nhân trong khi ngủ. Ngòairachínhngườibệnhphảithayđổicáchsốngbằngnhữngviệcnhư

*Tránhrượuvàtránhdùngcáclọaithuốccóchấtlàmtabuồnngủ.Rượuvàcáclọaithuốcnàysẽlàmcổ họng khó giữ được sự thôngsuốtkhitangủ.

*Tìm cách làm giảm cân vì

mậpphìảnhhưởngrấtnặngnềlênsựhôhấp.

*KHingủ,tanênnằmnghiêngvìnhưvậysẽlàmchocổhọngtathôngsuốtvàtathởdễdànghơn.Nên dùng gối hay chănmền haygốiđặcbiệtđểtránhnằmngửa.

*Nêngiữcholỗmũiluônthôngsuốtbằngcáchdùngthuốcxịtmũihaythuốcallergy..

*Xinbỏhútthuốcngay.

Ướcmongquívịcómộtgiấcngủngon.◙

116 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

CHÚC MỪNG

Chị Chu Thị Rựu & Anh Nguyễn Đình Tống

đã sống Đức Tin hoàn mỹ bên nhau bằng 60 năm biến đổi thăng trầm trong hôn nhân Công Giáo.

Cầu chúc gương sáng này sẽ dẫn đườngcho thế hệ tương lai của gia đình, dòng tộc.

Trần quang Tuyến & các con, cháu

Tin Mừng...

(tiếp theo trang 93

CHẲNG AI BẰNG TÔITrong một gia đình có hai người có bằng tiến

sĩ: ông nội và thằng cháu đích tôn. Con trai của ông nội, tức bố của thằng cháu thì không có bằng cấp gì.

Hai ông cháu thường hay thảo luận với nhau những vấn đề mà ông bố nghe chẳng hiểu gì. Đôi khi ông còn bị hai ông cháu chê bai bóng gió. Một hôm ông bực qúa, chịu không nổi, chỉ tay vào mặt anh con trai, nói lớn tiếng:

- Mày đừng có ra vẻ với tao. Thế mày có bố đậu tiến sĩ như tao không mà dám lên mặt kênh kiệu?

Nói với con rồi, ông quay sang bố già và cũng lên giọng:

- Cả cụ nữa. Cụ có con trai đậu tiến sĩ như tôi không mà cụ cứ chê bai tôi hoài?◙

Cöôøi Tí Cho VuithậtsựgặpNgàiđềunhậnđượcơnchữalành.

Tấtcảchúngtađềulànhữngbệnhnhân,cầntìmgặpThiênChúa để xinNgài chữa lành. Chữa lànhbệnhbạiliệtthiêngliêng,chotacósứcmạnhđểyêuthươngvàbiếtrađiphụcvụ.Chữalànhbệnhquỷámhiểmnguycủagiậnhờn,ghenghét,bấthòa,thùhận.Chữalànhbệnhkinhphongcủađammê,nónggiận.Chữalànhnhữngvếtthươngđauđớnđãhằnsâutrongtâmhồnta,gâyradochínhnhữngtộilỗicủata.MộtkhiđãgặpgỡChúaGiesuvàđượcNgàichữa lành;chínhNgàisẽlạisaitađichữalànhchobiếtbaonhiêungườiđangđaukhổmàtasẽgặptrongcuộcđời.Chodùtacóthấymìnhyếuđuối,bấttài,tavẫnmangtrongtimsứcmạnhvôđịchcủatìnhyêu.ThiênChúavẫntintưởngvàmờigọitavàođờiđểtrởthànhnhữngkẻchàilướicáctâmhồnvàrađichữalành,traotặngchođời,chonhữngaiđangcôđơn,buồntủimộtsựcảmthông,mộtánhmắt,nụcười,mộtbàntaynângđỡ.◙

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 117

Giôùi Thieäu Saùch MôùiTuû saùch Tieáng Queâ Höông

118 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂN

PHAÂN ÖUNhận được Cáo Phó của tang gia:

Cụ Cố GIOAKIM NICÔLA VĨNH NHIẾP(Thân phụ Linh Mục Phanxicô Xaviê Bảo Lộc và là thân nhân của Linh Mục Phaolô

Trần Xuân Tâm –nguyên Linh hướng Nguyệt san DĐGD)

vừa được Chúa gọi về cùng Ngài, sau 81 năm tại thếTrước sự ra đi của Cụ Cố, trên phương diện nhân loại, chúng tôi xin được chia sẻ tâm

tình nhớ thương, luyến tiếc của hai cha cùng tang quyền

Trong niềm tin nơi ơn Cứu độ của Chúa Giêsu Kitô Phục sinh, chúng tôi thành khẩn nguyện cầu cùng Thiên Chúa sớm đưa linh hồn Gioakim Nicôla

về hưởng phúc trường sinh trên Thiên Đàng

THÀNH KÍNH PHÂN ƯUNguyệt San DIỄN ĐÀN GIÁO DÂN & Nhóm GIOAN TIỀN HÔ

PHAÂN ÖUĐược tin trễ, Thân Phụ Dược Sĩ BÙI THỊ HẢO

Chủ Tịch Hội Dược Sĩ Việt Nam Bắc California, Hoa Kỳ

Cụ Ông BÙI ĐỨC NGẠNHPháp Danh Phúc Quang

Đã viên tịch lúc 6:53 chiều thứ bảy, 18 tháng 5 năm 2013 tại San Jose, California, Hoa Kỳ

Hưởng thọ 96 tuổi

Thành kính phân ưu cùng chị Dược Sĩ Bùi Thị Hảo và Tang QuyếnNguyện cầu Hương Linh Cụ Ông Bùi Đức Ngạnh tiêu diêuMiền Cực Lạc.

Thành Kính Phân ƯuBS. và Bà Trần Văn Cảo

SOÁ 140 THAÙNG 7-2013 119

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙODieãn Ñaøn Giaùo Daân chaân thaønh caûm taï söï hoã trôï cuûa Quyù Thaân Chuû vaø

Quyù Ñoäc Giaû ñaõ nhieät thaønh uûng hoä cho caùc Thaân Chuû Quaûng Caùo döôùi ñaây

AÙ Ñoâng Super Market ....................................... 87ABC Westminster Health Center ....................... 60Ana Pharmacy ..................................................... 96BS David Phaïm Nam Huaân ............................... 68BS Döông Khoång Töôùc ...................................... 96BS Nguyeãn Maïnh Huøng ..................................... 52Bolsa Ward Medical Clinic Inc........................ Bìa 3Buùn Boø Hueá Gia Hoäi ....................................... Bìa 4Cali Home Finance ............................................. 53 Chuøm Keát............................................................... 77Crystal Vision, phoøng nhaõn khoa ......................... 61Ñoàng Nai Pharmacy ............................................. 35East West Bank .................................................. 69Emerald Bay Restaurant ..................................Bìa 4Giôùi Thieäu Tuû Saùch Tieáng Queâ Höông .............117Hoàng Mai Restaurant...............................................88Infocus Optometry ................................................. 61

Manna Pharmacy ................................................ 96Mile Square Dentistry ........................................ 35Nha Só Kevin Nam Kieàu, Orthodontics ........... 110Nha Só Khaáu Tuyeát Lan ...................................... 120Nha Só Leâ ngoïc Bích ........................................ Bìa 3Nhaø Haøng $ 1.99 ................................................... 34Paracel Seafood Restaurant .............................. Bìa 4Phôû Taøu Bay ........................................................ 45Phôû 14 Washington DC ........................................ 86Roofing & Solar Power ......................................... 68Saigon City Market Place .................................... 44Seafood World .................................................... 78Sunrise Window Tinting ....................................... 52Toå Hôïp Luaät Sö George S. Henderson ............... 120Toå hôïp Luaät Sö Taêng Kieät & Quyeàn Kieät .... Bìa 3Tobia Casket ........................................................ 53

120 DIEÃN ÑAØN GIAÙO DAÂNSỐ 83 • THÁNG 10-2008 109

Nữ Bác Sĩ Nha Khoa

KHẤU TUYẾT LAN14574 Brookhurst St., Westminster, CA

(Cạnh nhà hàng Pagolac & chợ Stater Bros)

(714) 775-0836NHA KHOA TỔNG QUÁT

Bệnh nướu răng: Nướu sưng đỏ, chảy máu khi đánh răng.

Lấy gân máu (Root Cannal Treatment). Nhổ răng. Bọc Răng-Làm răng giả các loại. Khám răng định kỳ cho người lớn và trẻ em.

NHA KHOA THẨM MỸ

NHA KHOA NHI ĐỒNG

Cosmetic Bonding: Vá răng sứt mẻ. Làm khít răng thưa. Tẩy trắng màu răng.

Chăm sóc cho trẻ mới mọc răng. Phòng ngừa sâu răng và ngừa răng mọc lệch trong thời kỳ thay răng.

Nhận: Bảo Hiểm và Medical

Giờ làm việc:Thứ Hai đến thứ Bảy: 10AM - 7PM

Thứ Tư NghỉKINH NGHIỆM - NHẸ NHÀNG - TẬN TÂM

MILE SQUARE DENTISTRY15972 S, EUCLID STREET, STE. F

FOUNTAIN VALLEY, CA 92708(714) 839-7660

GIỜ LÀM VIỆC:Thứ Hai - Thứ Sáu:10:00 AM - 7:00 PM

Thứ Bảy:10:00 AM - 4:00 PMBác Sĩ Nha Khoa

CHRISTOPHER KHIEM NGUYEN, D.D.S.Nha Khoa Tổng Quát và đặc biệt về thẩm mỹ (Porcelain Veneers, Bonding, Bleaching)

JENNI HA NGUYEN, D.D.S.

Chữa trị các bệnh về răng và nướu Làm răng giả các loại Nha Khoa phòng ngừa cho người lớn và trẻ em Tiểu giải phẫu Săn Sóc trẻ em để ngừa sâu răng và mọc răng lệch lạc Chữa trị theo kỹ thuật tân tiến hiện đại và phương pháp sát trùng tối đa để tránh bệnh truyền nhiễm

TẬN TÂM - CHU ĐÁO - NHẸ NHÀNGMÁY MÓC VÀ DỤNG CỤ TỐI TÂN

NHẬN MEDICAL VÀ BẢO HIỂMGIÁ ĐẶC BIỆT CHO QUÝ VỊ

KHÔNG CÓ BẢO HIỂM

52DIỄN ĐÀN GIÁO DÂN

Tổ Hợp Luật SưGEORGE S. HENDERSON & ASSOCIATES

Với sự cộng tác của nhiều Luật Sư Hoa Kỳ có kinh nghiệm trong những ngành chuyên mônNHIỀU NĂM KINH NGHIỆM VỀ TAI NẠN XE CỘ VÀ THƯƠNG TÍCH CÁ NHÂN

Attorney At Law14192 Brookhurst St., Garden Grove, CA 92843

(Trong khu mái ngói xanh, trên lầu chợ Thanh Phát, góc Brookhurst & Reading, giữa Westminster & Hazard)

CHUYÊN VỀ TAI NẠN XE CỘ, SỞ LÀM VÀ THƯƠNG TỔN CÁ NHÂN

Xin liên lạc Phụ Tá Pháp Lý DŨNG PHẠMTốt nghiệp Đại học tiểu bang California

Bus (714) 636-1228 - Beeper (714) 285-5991sau giờ làm việc xin gọi: (714) 962-6348

* TAI NẠN: XE CỘ, SỞ LÀM, NHÀ RIÊNG, SIÊU THỊ, TỘI PHẠM, BẤT CẨN Y TẾ v.v...- Luật sư có mặt tại văn phòng mỗi ngày để quý cị có thể tham khảo trực tiếp.- Chính Luật Sự Mỹ thương thảo với hãng bảo hiểm và tranh cãi tại tòa.- Quý vị không phài trả lệ phí nếu không được bồi thường.

Đã đòi được bồi thường trên hai triệu ($2,000,000) cho một thân chủ

QUICK ESCROW$ $DEPARTMENT OF CORPORATION LICENSE NO. 9631962

CÔNG TY QUICK ESCROW, INC. CHUYÊN LO ESCROW CHO CÁC DỊCH VỤ

16121 BEACH BLVD., HUNTINGTON BEACH CA 92647

• Mua bán nhà đất và khu thương mại.• Mua bán tiệm buôn, tiệm ăn, tiệm nails.• Chuyển nhượng giấy phép rượu bia (ABC license)• Mobile Homes, Probate.• Vay mượn cầm nhà, tái tài trợ (refinancing).• 1031 Exchanges.

ESCROWNHANH CHÓNG,

KÍN ĐÁO VÀ UY TÍN

714. 843-0600