(1)

สภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานไทยยายถน รฐปนง ประเทศมาเลเซย Solution and Adaptation of Thai Migrant Workers in Penang Malaysia

วรรณา กองพลานนท Wanna Kongpalanon

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Degree of Master of Arts in Human and Social Development Prince of Songkla University

2558 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ สภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานไทยยายถน รฐปนง ประเทศมาเลเซยผเขยน นางสาววรรณา กองพลานนท สาขาวชา พฒนามนษยและสงคม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม

…….......................…………………………………….. (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ) คณบดบณฑตวทยาลย

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

……….....……….……………………………………… (ผชวยศาสตราจารย ดร.เกษตรชย และหม)

คณะกรรมการสอบ

…………………….....….….….................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร)

…………………....…..........................................กรรมการ(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพร บญมาก)

………………....….............................................กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.วนชย ธรรมสจการ)

...............……..…….…………………………………..กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.มาล สบายยง)

...............……..…….…………………………………..กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.เกษตรชย และหม)

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคลทมสวนชวยเหลอแลว

ลงชอ.......................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.เกษตรชย และหม)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ลงชอ.......................................................... (นางสาววรรณา กองพลานนท)

นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ............................................ (นางสาววรรณา กองพลานนท)

นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ สภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานไทยยายถนรฐปนง ประเทศมาเลเซย ผเขยน นางสาววรรณา กองพลานนท สาขาวชา พฒนามนษยและสงคม ปการศกษา 2557

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานดานหนาท

งาน ดานสงคม และดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซยใชวธวจยแบบผสมผสาน โดยการวจยเชงปรมาณใชแบบสอบถามเพอศกษาปญหาและการปรบตวเบองตนกบกลมตวอยางจ านวน 130 คน แลววเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม R เพอวเคราะหหาคารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และการวจยเชงคณภาพโดยการสมภาษณแบบเจาะลกกบกลมแรงงานจ านวน 19 คน แลวท าการวเคราะหเนอหาโดยใชหลกตรรกะเทยบเคยงแนวความคด ทฤษฎ และงานวจยควบคบรบท

ผลการวจยพบวา โดยรวมแรงงานทง 2 กลมสามารถปรบตวไดด โดยแรงงานฝมอมการปรบตวดานหนาทงานในลกษณะการศกษาหาความรเพมทกษะใหเกดความช านาญมากขน แรงงานสวนใหญตองการหางานใหมทไดผลตอบแทน และความมนคงกวาเดม อกทงเหนวาเวลาในการท างานเหมาะสมกบปรมาณงาน มอสระ และรสกทาทายตองานทไดรบผดชอบอยมาก มการปรบตวดานสงคมโดยการมความสมพนธทดตอหวหนางานและเพอนรวมงาน มการหาความรมากขนเพอใหทดเทยมกบผอนและลดความประหมา และมการปรบตวดานวฒนธรรมโดยหาความรทางภาษาภาษาองกฤษและภาษามาเลยเพอใชในการสอสาร ท าความเขาใจกบวฒนธรรม ประเพณ และความแตกตางทางศาสนา ในขณะทแรงงานไรฝมอมการปรบตวดานหนาทงานในลกษณะปรบใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของงานทไดรบมอบหมาย ท างานไปเรอย ๆ เพอรบรายไดแตละเดอนเพอจนเจอครอบครวและเกบเงนใหไดเปนกอน ปรมาณงานเหมาะสมกบเวลาทไดรบ และมอสระในการท างานอยางมาก มการปรบตวดานสงคมโดยการสรางความสมพนธทดกบหวหนางานและเพอนรวมงาน และมการปรบตวดานวฒนธรรมโดยการพฒนาทกษะการใชภาษาองกฤษ ซงสวนใหญไมสามารถสอสารได และแรงงานสวนใหญมสภาพความเปนอยและมศาสนาเดยวกนจงไมตองปรบตวเกยวกบวฒนธรรมและประเพณ

(6)

Thesis Title Solution and Adaptation of Thai Migrant Workers Penang Malaysia Author Wanna Kongpalanon Major Program Human and Social Development Academic Year 2014 ABSTRACT

This research aims to study the problem conditions and the adaptation of Thai labors in Penang, Malaysia in terms of duties, society, and culture. The research was conducted by mixed methods research. The quantitative method was achieved by employing questionnaires to obtain the data regarding problem conditions and fundamental adaptation from 130 respondents, the acquired data is then analyzed by programmed R to figure out the percentage, average and standard deviation. In order to accomplish the qualitative research method, in-depth interview with 19 labors was conducted and logically analyzed by conceptual theory and research in the field of interests.

The research reveals that, generally, labors in both groups can adapt well. Skilled labors adapt in terms of their duties by learning and practicing more to become more expertised. Most of labors need to find new jobs which provide better return and more stable future. They feel that the given time is suitable with the amount of assigned work, have freedom and feel challenged toward the assigned work. They also adapt socially by enhancing the relationship with supervisors and colleagues, finding deeper knowledge to become equal with others. Cultural adaptation is also presented as labors learn English and Malaysian language more to communicate with locals, understand culture, customs, and religious differences. Un-skilled labors are likely to adapt to fit themselves with working environment. They keep working in order to be paid monthly to support their family and save a large amount of money. Like skilled labors, unskilled labors feel the amount of given work suits with the given time and possess freedom. They adapt in social aspect by creating a good bond with supervisors and colleagues. For cultural aspect, they improve their English communication skills which most of them lack of this ability.

(7)

Majority of labors have a similar background and hold the same religions therefore, the adaptation in terms of customs and tradition rarely exists.

(8)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธนส าเรจลงไดดวยความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางยงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.เกษตรชย และหม อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดกรณาใหความร ค าแนะน า ค าปรกษา แนวทางทเปนประโยชนในการท าวจย ตลอดถงก าลงใจและไมตรจตตาง ๆ ททานไดมอบใหกบผวจยทเปรยบเสมอนลกคนหนงททานไดอบรมสงสอน และใหการดแลเอาใจใสมาโดยตลอด ผวจยรสกซาบซงและประทบใจในความกรณาของทานเปนอยางยง จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสนดวย ขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร ประธานกรรมการสอบ รองศาสตราจารย ดร.วนชย ธรรมสจการ ผชวยศาสตราจารย ดร.มาล สบายยง และผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพร บญมาก กรรมการผทรงคณวฒ ทไดชแนะแนวทางตลอดจนการใหขอเสนอแนะในการท าวจยและปรบปรงแกไขวทยานพนธจนสมบรณส าเรจเปนรปเลม และขอบพระคณคณาจารยทกทานทไดอบรมประสทธประสาทวชาความรใหกบผวจย ขอขอบคณ คณกรกมล กตตโรจนเกษม และพนกงานบรษทคอมพวเตอรแหงหนงทไดใหค าสมภาษณ ตลอดจนค าแนะน าทเปนประโยชนและความชวยเหลอทกอยางกบผวจยขณะลงภาคสนาม ณ ประเทศมาเลเซย ขอขอบคณ คณเมธส เยาวพนธกล คณธานนทร ศรแสงทรพย และ Mr.Jung ทเสยสละเวลาใหความชวยเหลอขณะผวจยลงภาคสนาม ณ ประเทศมาเลเซย

ขอขอบคณ แรงงานรานอาหารไทยในมาเลเซยทกทานทไดใหค าสมภาษณ รวมถงมตรภาพในการใหขอมล และค าแนะน าทกอยางทเปนประโยชน ขอขอบพระคณ คณแม คณพอ คณยาย พสาวและทกคน ในครอบครว ทเลยงดใหความรก ความอบอนและก าลงทดตลอดมา รวมถงคณเกวลน ไชยถาวร คณสรภสสร คารวนนท ตลอดจนเพอน ๆ พสม.8 ทไดคอยชวยเหลอและเปนก าลงใจทดใหกนเสมอมา รวมถงเจาหนาทประจ าหลกสตรพฒนามนษยและสงคม (ภาคพเศษ) ทคอยแนะน าและบรการทางวชาการตางๆ

วรรณา กองพลานนท

(9)

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย........................................................................................................... .. (5) บทคดยอภาษาองกฤษ......................................................................... ............................... (6) กตตกรรมประกาศ............................................................................................................. (7) สารบญ................................................................................................ ............................... (8) รายการภาพประกอบ.......................................................................................................... (9) รายการตาราง…................................................................................................................. (10) รายการผลงานทตพมพและการประชมวชาการ................................................................ (11) ส าเนาตนฉบบทไดรบการยนยอมจากผพมพผลงาน......................................................... (12) เนอหา

บทน า....................................................................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย........................................................................................ 5 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ........................................................................ 5 วธด าเนนการวจย................................................................................................... 32 ผลการวจยและการวเคราะห................................................................................... 37 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ....................................................................... 57

บรรณานกรม................................................................................................................... ... 65 ภาคผนวก..................................................................................................................... ..... 71ประวตผวจย.............................................................................................................. ......... 91

(10)

รายการภาพประกอบ ชอภาพประกอบ

ภาพประกอบท 1 กรอบแนวคดการปรบตวของแรงงานยายถนในมาเลเซย…………........... 32

(11)

รายการตาราง ชอตารางหนา

ตารางท 1 รายไดของแรงงานไทยทสงกลบมายงประเทศไทย…......................................... 2 ตารางท 2 จ านวนแรงงานไทยยายถนในประเทศมาเลเซย................................................ 3 ตารางท 3 รายไดของแรงงานไทยทสงกลบมายงประเทศไทย............................................ 17 ตารางท 4 โครงสรางเครองมอการศกษาสภาพปญหาของแรงงาน.................................... 33 ตารางท 5 ตารางแสดงจ านวนแรงงานไทยในประเทศมาเลเซย…...................................... 35 ตารางท 6 ผลรวมของคาเฉลยการปรบตวดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม

ของกลมแรงงานฝมอ และกลมแรงงานไรฝมอ…................................................ 37 ตารางท 7 ขอมลทวไปของกลมตวอยางส าหรบเกบขอมลเชงปรมาณ............................... 39ตารางท 8 ขอมลทวไปของผใหขอมลหลกส าหรบเกบขอมลเชงคณภาพ.......................... .. 41 ตารางท 9 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานสภาพปญหาดานหนาทงาน............ 43 ตารางท 10 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการปรบตวดานหนาทงาน............ . 44ตารางท 11 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานสภาพปญหาดานสงคม.................... 50ตารางท 12 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการปรบตวดานสงคม………………... 52 ตารางท 13 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานสภาพปญหาดานวฒนธรรม………... 55ตารางท 14 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการปรบตวดานวฒนธรรม…………. 56

(12)

รายการผลงานทตพมพและการประชมวชาการ

ผวจยไดสงเคราะหงานวจยเพอเผยแพรผานการประชมวชาการจ านวน 1 บทความและตพมพเผยแพรผานวารสารจ านวน 1 บทความ ดงน

วรรณา กองพลานนท และเกษตรชย และหม. (2558). การปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของแรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย . น าเสนอการประชมวชาการระดบชาต เทคโนโลยภาคใตวจย ครงท 5 ณ วทยาลยเทคโนโลยภาคใต วนท 23 มกราคม 2558หนา XX-XX.

วรรณา กองพลานนท และเกษตรชย และหม. (2558). สภาพปญหาและการปรบตวดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถน รฐปนง ประเทศมาเลเซย . วารสารมนษยศาสตรสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ . XX(XX), XX-XX.

(13)

ส าเนาตนฉบบทไดรบการยนยอมจากผพมพผลงาน

(14)

ส าเนาตนฉบบทไดรบการยนยอมจากผพมพผลงาน

1

บทน ำ มนษยทกคนในโลกนยอมตองการปจจยพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชพ โดยเฉพาะอยางยง

ความตองการปจจยดานความมนคงของชวตในอนาคต อนเปนสาเหตส าคญทท าใหมนษยมความมงมนในการท ามาหาเลยงชพเพอตนเอง และครอบครว ซงการด ารงชพในยคเทคโนโลยการสอสารทสะดวกรวดเรวเสมอนหนงการเชอมโลกใหเลกลง ท าใหสามารถเดนทางตดตอสอสารไดอยางรวดเรว และกอใหเกดการเดนทางขามพรมแดนเพอประกอบอาชพ (สพร ภทรอนวงศ, 2554) อนสงผลตอปรากฏการณการยายถนขามพรมแดนซงเปนสภาวการณทถกหยบยกขนมาใหความส าคญของรฐบาลแทบทกประเทศ การยายถนขามชาตเปนประเดนหนงทมความส าคญมากขนในทกภมภาคของโลกในสามชวงทศวรรษสดทายของศตวรรษท 20 เปนประเดนส าคญในการก าหนดนโยบายของประเทศตาง ๆ จ านวนมาก มการท านายวาในศตวรรษท 21 น จะเปนศตวรรษของการยายถนขามชาตและปรากฏการณนกจะกอใหเกดผลกระทบตอการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และการเมองอยางไมเคยเกดขนในประชาคมโลกมากอน (กฤตยา อาชวนชกล, 2546)

ดงสถานการณการรวมตวกนของกลมประเทศในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอทเรยกวา ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community: AEC) ซงเปนการสงเสรมความเขาใจอนดตอกนระหวางประเทศในภมภาคธ ารงไวซงสนตภาพเสถยรภาพ และความมนคงทางการเมองสรางสรรคความเจรญกาวหนาทางดานเศรษฐกจ การพฒนาทางสงคมและวฒนธรรมการกนดอยดของประชาชนบนพนฐานของความเสมอภาคและผลประโยชนรวมกนของประเทศสมาชก โดยเฉพาะอยางยงดานแรงงาน มเปาหมายในการสงเสรมการเคลอนยายแรงงานเสร ไทยมการน ารองเคลอนยายแรงงาน ซงสงผลดตอตลาดแรงงานไทย กลาวคอ เปนการเปดตลาดและโอกาสใหกบแรงงานไทยเพมขน ชวยลดอตราการวางงาน ซงในป 2556 จะมแรงงานทส าเรจการศกษาจากทกระดบ ทงแรงงานระดบลาง (ประถมศกษาและมธยมศกษา) และระดบอดมศกษาขนไปทจบการศกษาและตองการเขาสตลาดแรงงานอกเปนจ านวนมาก ซงจากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต พบวาแนวโนมการวางงานในเดอน ตลาคมและพฤศจกายน 2556 จะมแนวโนมเพมขนจาก 2.50 แสนคนเปน 2.8 แสนคน คดเปนอตราการวางงานรอยละ 0.6 เปนรอยละ 0.7 ตามล าดบ ทงนปจจยทสนบสนนใหเกดการวางงานสวนหนงมาจากการเลกจาง ซงในเดอนกนยายน 2556 มผถกเลกจางเปนจ านวน 5,520 คนเมอเปรยบเทยบกบเดอนเดยวกนของปกอน ทมผประกนตนมาขนทะเบยนขอรบประโยชนทดแทนกรณวางงานจ านวน 39,788 คนพบวาเพมขน 5,063 คนคดเปนรอยละ 12.72 (ส านกงานสถตแหงชาต, 2556) ปญหาการวางงานดงกลาวน ท าใหประชาชนของประเทศไทยสวนหนงจ าเปนตองหางานท าเพอเลยงชพและครอบครว โดยการเคลอนยายแรงงานไทยไปท างานในตางประเทศเปนจ านวนมาก ถงแมวาความตองการแรงงานภายในประเทศจะมมากเพยงไรกตาม ทงนอาจมสาเหตมาจากความไมสอดคลองกนของความตองการแรงงานในตลาดภายในประเทศ หรอเนองจากความแตกตางกนในเรองอตราคาจาง

2

ดงนนภาครฐจงเขามามบทบาทในการสงเสรมการศกษา ตลอดจนความร ทกษะใหกบแรงงานเพอใหตอบความตองการของตลาดแรงงานมากขน ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 -2554) ทไดสงเสรมใหมการเคลอนยายของคนอยางเสรรวมทงสงคมและเศรษฐกจฐานความรท าใหประเทศตางตระหนกถงความส าคญของบคลากรทมมงสการสงเสรมใหมการเคลอนยายแรงงานเพอไปท างานในตางประเทศ (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2556) นอกจากนโยบายสนบสนนจากภาครฐแลว ในดานของแรงงานกตองการผลกดนตนใหไปท างานในตางประเทศเชนกน ซงจากการส ารวจของส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศพบวา ป 2555 มแรงงานทไดรบอนญาตใหเดนทางไปท างานในกลมประเทศเอเชยมจ านวนสงถง 54,208 คน โดยท างานในประเทศไตหวนสงสดจ านวน 30,425 คน รองลงมาคอ สาธารณรฐเกาหลจ านวน 6,471 คนประเทศสงคโปรจ านวน 2,595 และประเทศมาเลเซยจ านวน 1,947 คน ตามล าดบ (ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ, 2556) ซงปจจยทสนบสนนใหแรงงานตองการยายถนไมไดมาจากปญหาการวางงานเทานน แตยงมาจากปจจยดานรายได จากสถตของธนาคารแหงประเทศไทย แสดงรายไดทแรงงานสงกลบโดยผานระบบธนาคารแหงประเทศไทยในป 2556 ตงแตเดอน ม.ค – ม.ย. พบวาสงขนอยางตอเนอง (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2556) ผลตอบแทนทจงใจดงกลาวท าใหแรงงานตองการยายถนไปท างานยงตางประเทศเพมขนในทกป ดงตารางท 1 ตำรำงท 1 รำยไดของแรงงำนไทยทสงกลบมำยงประเทศไทย

ทมำ: ธนำคำรแหงประเทศไทย พ.ศ. 2556 นอกจากนยงขนอยกบปจจยดงและปจจยผลกทมสวนท าใหเกดการยายถนของแรงงาน เชน

ในกรณปจจยดง กคอการขยายตวอยางรวดเรวของการพฒนาการขาดแคลนแรงงานการปรบเปลยนในโครงสรางประชากรและความตองการของตลาดแรงงานรวมทงเครอขายทมอยในประเทศปลายทางสวนปจจยผลก ไดแก การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจต าอตราการวางงานสงคาจางทสงกวานโยบายการสงออกแรงงาน และปจจยทางการเมอง (นฤมล นราทร, 2554)

ประเทศมาเลเซยเปนอกประเทศหนงทแรงงานใหความสนใจ และตองการทจะยายถนไปท างานเนองมาจากประเทศมาเลเซยเปนประเทศทมก าลงแรงงานนอย มทรพยากรธรรมชาตสมบรณความตองการแรงงานตางชาตยงมอยสงโดยเฉพาะภาคใต มอาณาเขตตดตอกบประเทศมาเลเซย มการคมนาคมและการตดตอสอสารทสะดวกรวดเรว ขณะทสถานการณทางการเมองกมเสถยรภาพมนคงและเปนทคาดการณกนในอนาคตวาภาวะเศรษฐกจจะยงคงขยายตวสงอยางตอเนอง ท าใหรฐบาลมาเลเซยได

รายได (ลานบาท) ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

พ.ศ. 2556

สงกลบของแรงงานไทยในตางประเทศ 7,037 6,347 6,408 6,363 6,763 7,274

3

มการน าเขาแรงงานจากตางประเทศเกอบทกระดบชน ทงแรงงานทมฝมอ (Skilled workers) และไรฝมอ (Unskilled workers) (โครงการวจยชดชายแดนไทย-มาเลเซย, 2556) ดงตารางท 2 แสดงใหเหนวาประเทศมาเลเซยยงคงเปนทตองการของแรงงานไทยเพอยายถนเขาไปท างานในแตละเดอนมจ านวนผยายถนท างานอยางตอเนอง

ตำรำงท 2 จ ำนวนแรงงำนไทยยำยถนในประเทศมำเลเซย

แรงงานไทยยายถน ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

พ.ศ. 2556 1 แรงงานไทยเดนทางไปท างาน

ตางประเทศ 7,436 10,705 8,712 11,865 12,276 15,468

2 มาเลเซย 370 490 302 457 352 312 ทมำ: ธนำคำรแหงประเทศไทย พ.ศ. 2556 เมอแรงงานไดยายถนไปท างานตางประเทศแลว สภาพแวดลอมทแตกตางของประเทศปลายทาง ทงในดานสภาพแวดลอมในทท างาน ทพกอาศย การด ารงชวตในแตละวน ตลอดจนความไมรภาษาตางประเทศ และความไมรกฎระเบยบของประเทศนน ๆ โดยประเทศมาเลเซยกมบรบททางดานกฎระเบยบศาสนา และวฒนธรรมแตกตางจากประเทศไทย ปญหาตาง ๆ จงเกดขนกบแรงงานทยายถนไป จากขอมลทกรมการกงสล กระทรวงการตางประเทศและกรมการจดหางาน กระทรวงแรงงานเผยแพรทางอนเทอรเนต นบตงแตป พ.ศ. 2552 เปนตนมา ปรากฏวามหญงไทยมคสมรสเปนชาวมาเลเซยและมถนพ านกในประเทศมาเลเซยจ านวนมากรวมทงมแรงงานไทยเดนทางไปท างานทประเทศมาเลเซย เปนจ านวนประมาณ 200,000 คน คนไทยดงกลาวประสบปญหาตาง ๆ ในการด าเนนชวตและการท างาน เชน สทธมนษยชน การถกเอารดเอาเปรยบจากนายจางถกนายจางกระท าทารณกรรมหรอไดรบคาจางไมเปนธรรม นายจางคางจายคาจาง ไมไดรบคาจางลวงเวลาหรอไมไดรบการดแลเมอเจบปวย นอกจากนคนไทยเหลานยงประสบปญหาทางกฎหมายนบตงแตกอนการเดนทางไปท างานในตางประเทศ (ส านกงานอยการพเศษฝายคมครองสทธประชาชนระหวางประเทศ, 2556) เปนตน

จากปญหาดงกลาวขางตน ประกอบกบการทตองมาอยในสภาพแวดลอมทแตกตางไปจากเดม การเปลยนแปลงทเกดขนสามารถท าใหคนตงเครยดไปตามสถานการณตาง ๆ จากสภาพความกดดน ความรสกขดแยง ความผดหวง ความตงเครยดกดดนภายในจตใจหรอทเรยกวา ความคบของใจยอมเปนอปสรรคขดขวางการด าเนนชวตอยางเปนสข (นภา นธยายน , ม.ป.ป. อางถงใน ผองเพญ เจยมสาธต, 2539) ดงนนกระบวนการปรบตวจงเปนสงทตองเกดขนเพอใหอยรอดในสงคม หรอกลาวอกนยหนงวา วธการทจะด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข ถาไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมยอม

4

กอใหเกดความวตกกงวล ความขดแยง และกอใหเกดปญหาทางดานพฤตกรรมอนเนองจากความบกพรองในการปรบตวได (ผองเพญ เจยมสาธต, 2539)

ดงนนงานวจยนจงมงศกษาสภาพการปรบตวตอปจจยดานตางๆ ของแรงงานทยายถนเขาไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยศกษาวาแรงงานยายถนรฐปนง ประเทศมาเลเซยมสภาพปญหาและมการปรบตวดานหนาทงาน ดานสงคม ดานวฒนธรรมอยางไรบาง ทงนขอมลทไดจากการศกษาจะน าไปใชประโยชนตอการวางแผน และเปนแนวทางเพอชวยเหลอแกไขปญหา และอปสรรคทมผลตอการปรบตวของแรงงานไทยทไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย หรอเมองอนของประเทศมาเลเชย และประเทศอน ๆ อกทงยงไดขอมลทเปนประโยชนตอการวางแผน และเปนแนวทางเพอชวยเหลอแรงงานไทยทจะไปท างานตางประเทศ โดยเฉพาะขอมลทเปนประโยชนตอการจดการ และการปรบตวของแรงงานไทยทไปท างานในประเทศมาเลเซยและประเทศอน ๆ และเปนแนวทางในการพฒนาระดบความสามารถในการปรบตวของแรงงานไทย โดยผวจยไดก าหนดขอบเขตเนอหาในการศกษาออกเปน 3 ดาน คอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม ซงมการนยามศพทดงน แรงงานไทยยายถน หมายถง แรงงานเพศชายและเพศหญง สญชาตไทย เชอชาตไทยทเขามาท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยยายถนมาจากภมล าเนาอน ๆ ในประเทศไทย แรงงาน หมายถง ประชากรในวยท างาน รบจาง หรอประกอบกจการเพอหาก าไร ความสามารถในการท างานเพอประโยชนในทางเศรษฐกจ กจการทคนงานท าในการผลตเศรษฐทรพย ของผใชแรงงาน แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1.แรงงานไรฝมอ หมายถง ผทท างานในลกษณะงานงาย ๆ ไมซบซอน ไมจ าเปนตองใชความร ความสามารถมาก เพยงแคไดรบค าแนะน าเลกนอยกสามารถท าได ซงในการวจยครงนไดเกบขอมลกบแรงงานในภาคบรการ 4 กลม คอ คอ พนกงานเสรฟ พนกงานกก พนกงานบารน า และผชวยกก 2.แรงงานฝมอ หมายถง ผทมความร ความช านาญในงานโดยไดผานการฝกอาชพมาบางแลว มความรบผดชอบในหนาท และสามารถตดสนใจแกไขปญหาทเกดขนจากการท างานได ซงในการวจยครงนไดเกบขอมลกบแรงงานในภาคเทคโนโลยสารสนเทศ 3 กลม คอ พนกงานธรการ พนกงานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT) และ พนกงานสนบสนน (Support) การปรบตว หมายถง กระบวนการทแรงงานยายถนใชความพยายามในการปรบตนเอง เมอเผชญกบสภาพปญหาความอดอดใจ ความคบของใจ ความตงเครยดทางอารมณ ความทกขใจ ความวตกกงวลตาง ๆ เมอตองยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซย ซงประกอบไปดวย 1.ดานหนาทงาน หมายถง ลกษณะงาน ปญหาในการท างาน คาตอบแทน ตลอดจนความมนคง ความมงหวง ต าแหนง และหนาทงานของแรงงาน 2.ดานสงคม หมายถง ความสมพนธกบบคคลประกอบดวยหวหนางานและเพอนรวมงาน ทเกยวของกบสภาพการท างาน 3.ดานวฒนธรรม หมายถง การปรบตวตอวฒนธรรมทางจตใจ เชน ศาสนา ภาษา ตลอดจนกฎระเบยบตาง ๆ ทเกยวของกบสภาพการท างาน

5

วตถประสงคกำรวจย

1.เพอศกษาสภาพปญหาดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซย 2.เพอศกษาการปรบตวดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซย

วรรณกรรมและงำนวจยทเกยวของ

ในงานวจยครงน ผวจยไดศกษาการปรบตวของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซย ซงประกอบดวยกน 3 ดานคอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม ผวจยจงไดคนควาเอกสารจากงานวจยทเกยวของและไดน าเสนอดงหวขอตอไปน 1. กำรปรบตว

1.1 ควำมหมำยของกำรปรบตว ตามปกตมนษยเราทกคนมกแสวงหาความสขในการด ารงชวต แตความเปนจรงทเกดขน

มนษยทกคนตองตอสกบเหตการณ และปญหาตาง ๆ มากมาย ทงดานรางกาย อารมณและจตใจ ซงผลดงกลาวท าใหมนษยแตละคนมการปรบพฤตกรรมในรปแบบตาง ๆ ใหเขากบสภาพแวดลอมเพอแกไขปญหาเหลานน โดยการปรบพฤตกรรมมหลายลกษณะแตกตางกนออกไป ทงระดบจตส านกและจตใตส านก ซงเรยกกนวา “การปรบตว” (พธ ปานศร, 2549) การปรบตว หมายถง การทบคคลสามารถลดสภาวะความตงเครยดทางอารมณ ความทกข สภาพแวดลอม รวมถงความวตกกงวลตาง ๆ ของสงทไมบรรลเปาหมายได จนท าใหเกดการปรบตวเพอใหสามารถด ารงชวต หรออยในสภาพแวดลอมนน ๆ ไดอยางมความสขดงท เอสคอฟ (Askoff , 1968 อางถงใน ผองเพญ เจยมสาธต, 2539) ไดกลาวถงการปรบตววา เปนปฏสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอม บคคลจะพยายามตอสเ พอตอบสนองความตองการและบรรลถงเปาหมายของตนเองในขณะเดยวกนบคคลนนจะอยภายใตแรงผลกดนจากสงแวดลอมใหประพฤตตนในแนวทางตาง ๆ เปนตน วราภรณ ตระกลสฤษด (2549) ไดใหความหมายของการปรบตวไววา หมายถง กระบวนการทบคคลใชความพยายามในการปรบตนเอง เมอเผชญกบสภาพปญหาความอดอดใจ ความคบของใจ ความเครยด ความทกขใจ ความวตกกงวลตาง ๆ ฯลฯ จนเปนสภาพการทบคคลนน สามารถอยในสภาพแวดลอมหรอสภาพปญหานน ๆ ได ถาบคคลปรบตวแลวสามารถอยในสภาพแวดลอมไดอยางมความสขไดนนแสดงวาบคคลนนมสขภาพจตด แตหากวาบคคลปรบตวแลวยงมความทกขใจ วาวนใจไมสบายใจอย ความรสกดงกลาวยอมจะท าใหบคคลนนกลายเปนบคคลทสขภาพจตไมด และหากเรอรงรนแรงมากขน อาจเจบปวยเปนโรคประสาทหรอโรคจตได เปนตน

6

บวทอง สวางโสภากล (2524) กลาววา การปรบตวเปนความพยายามของบคคลทจะใหเกดความสมดลกนระหวางความคดของตนเอง หรอแรงกระตนกบสงเราและการเรยกรองของสงแวดลอมรวมทงโอกาสตาง ๆ ทสงแวดลอมอ านวยใหการปรบตวประกอบดวยความพยายามทจะสนองความตองการ โดยเอาชนะอปสรรคทงภายในและภายนอกโดยการเขาไปอยในสงแวดลอม เปนตน โสภา ชพกลชย (2521) การปรบตว หมายถง ความสามารถในการเผชญกบปญหาตาง ๆ ความเปนอย การปรบปรงตว โดยจะตองค านงถงความเปนจรงตาง ๆ นอกจากนยงตองเปนผทสามารถจะอยในสงคมไดอยางมความสขภายใตกฎเกณฑตาง ๆ ของสงคม สมาคมตาง ๆ ทเขาไปเกยวของ เปนตน จราภรณ ตงกตตภาภรณ (อางถงใน กานดา จนทรแยม, 2540) การปรบตว หมายถง ผลของความพยายามของบคคลตอการปรบสภาพปญหาทเกดขนกบตนเอง ไมวาจะเปนปญหาดานบคลกภาพ ดานความตองการ หรอ ดานอารมณ ใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม จนเปนสถานการณทบคคลนนสามารถอยไดในสภาพแวดลอมนน ๆ เปนตน วไลวรรณ ศรสงคราม และคณะ (2549) ไดใหความหมายของการปรบตว (Adjustment) วาหมายถง ความพยายามของบคคลในการทจะหาวธลดสภาวะความตงเครยดทางอารมณซงเกดจากความไมสมปรารถนาในสงทตนหรอสงคมแวดลอมคาดหวงทงยงเกยวของกบการปรบพฤตกรรมตาง ๆ เพอใหสอดคลองกบสภาพปญหาและสงแวดลอมซงความพยายามดงกลาวมจดประสงคเพอใหมความสามารถในการด าเนนชวตโดยสาเหตทกอใหเกดการปรบตวเกดจากการทบคคลมความตองการสงใดสงหนงแลวไมสามารถบรรลถงเปาหมายทตงไวหรอบรรลไดชากวาทคาดหวง ในสภาพการณเชนนบคคลจะเกดความกดดนทางจตใจหากบคคลไมสามารถปรบหรอลดความกดดนทางจตใจนใหหมดไปไดดวยวธการทเหมาะสมอาจท าใหบคคลนเกดปญหาทางสขภาพจตตามมาได

ดงนนกลาวไดวาการปรบตว หมายถง กระบวนการทบคคลใชความพยายามในการปรบตนเอง เมอเผชญกบสภาพปญหาความอดอดใจ ความคบของใจ ความตงเครยดทางอารมณ ความทกขใจ ความวตกกงวลตาง ๆ ถาบคคลปรบตวแลวสามารถอยในสภาพแวดลอมไดอยางมความสขไดนนแสดงวาบคคลนนมสขภาพจตด แตหากวาบคคลปรบตวแลวยงมความทกขใจ วาวนใจไมสบายใจอย ความรสกดงกลาวยอมจะท าใหบคคลนนกลายเปนบคคลทสขภาพจตไมด และหากเรอรงรนแรงมากขน อาจเจบปวยเปนโรคประสาทหรอโรคจตได

สาเหตทกอใหเกดการปรบตวขนอยกบหลายปจจย กนยา สวรรณแสง (2533) ไดสรปสาเหตทกอใหเกดการปรบตวเปน 3 สาเหต ดงน

1) แรงขบและความตองการ (Drives and Needs) ในชวตของบคคลมความตองการเปนพนฐานเชน ความตองการทางกาย (Physical Needs) และความตองการทางจต (Psychological Needs) ความตองการทงสองนท าใหเกดแรงขบ (Drives) เชน เกดความหว (Thirsty) เปนแรงขบใหมนษยดนรน แสวงหาเพอสนองความอยากของตน ถาเกดอปสรรคมาขดขวางไมสามารถสนองความตองการไมสามารถหามาบ าบดความอยากได รางกายกจะแสดงพฤตกรรมออกมาในรปตาง ๆ เพอใหคลายจากความกระวนกระวายอนเนองมาจากความอยาก พฤตกรรมทแสดงออกมาเพอคลายความทรนทรายนเรยกวา การปรบตว

7

2) แรงกระตนทางสงคมการเปลยนแปลงทางสงคมอยางรวดเรว หรอการทมสงแวดลอมเปลยนแปลงไป ท าใหคนมปญหาในการปรบตวใหทนตามภาวะสงคมทเปลยนแปลงไป เชน ราคาสงของแพงขน แฟชน แตงกาย การเปนอย การคมนาคม ความเจรญทางวตถ ตางกกระตนใหมนษยวงตามตลอดเวลา ตองตกอยภายใตอทธพลของสงคม มปญหาเดนแถวกนมาใหแกตลอดเวลา ถาแกไดกมความสข ถาแกไมไดกเกดความคบของใจ กระวนกระวายใจจงหาทางปรบตวโดยวธการตาง ๆ

3) เจตคตความสนใจ จดหมายของชวตของตวเองเปลยนแปลงไป จงจ าเปนตองปรบพฤตกรรมสาเหตทส าคญประการหนงทท าใหคนเราจ าเปนตองปรบตว ไดแก ความเครยด (Stress) ความเครยดเกดขนจากการทคนเรามแรงจงใจหรอมความตองการในสงใดสงหนงแลวเกดมอปสรรคไมสามารถไดมาซงสงทตองการ ถาคนเรามความเครยดอยในระดบต ากยอมจะไมมปญหาในการปรบตว แตถาเกดมความเครยดอยในระดบสงเทาไร กจะท าใหเกดความล าบากในการปรบตวโอกาสทคน ๆ นนจะมพฤตกรรมเบยงเบน (Deviant Behavior) หรอพฤตกรรมอปกต (Abnormal Behavior) กเปนไปไดสง ถาคน ๆ นนไมสามารถหาทางออกในการปรบตวได และปจจยส าคญทท าใหคนเราเกดความเครยด ไดแก (1) ความขบของใจ (Frustration) เกดจากการทบคคลพยายามทจะไปสเปาหมายทตองการ แลวเกดอปสรรคขน ท าใหไมสามารถไปสเปาหมายทตองการไดอปสรรคในสภาพแวดลอมนน หมายถง อปสรรคทเกดขนทงภายในตวของบคคลเองหรอภายนอกตวบคคล เชน การจากไปของคนรก ความวาเหว ความยากจน หรอความรสกผด เปนตน ความคบของใจนยากจะแกไขดวยตวเอง ทงนความคบของใจมกจะเกดขนจากการทคนเราประเมนตนเองเมอจะตองกระท าบางอยางหรอเผชญอปสรรคบางอยาง โดยทประเมนตนเองไวต า ท าใหรสกต าตอย รสกวาลมเหลวหรอไรซงความสามารถ เปนตน (2) ความขดแยง (Conflicts) ความขดแยงเกดจากการทคนเรามแรงจงใจ หรอมความตองการเกดขน 2 อยางพรอม ๆ กน โดยทแรงจงใจหรอความตองการเกดขน 2 อยางพรอม ๆ กน โดยทแรงจงใจหรอความตองการทง 2 อยางน จะมลกษณะทขดแยงกน การสนองตอบตอแรงจงใจหรอความตองการอนหนงจะกอใหเกดความคบของในเมอตองสญเสยอกอยางหนงไป (3) ความกดดน (Pressures) ความกดดนนน นอกจากจะเกดความคบของใจและความขดแยงแลวยงอาจจะเกดขนจากการทบคคลสรางแรงกดดนใหกบตนเองอกดวย เชน การทคนเราตงเปาหมายไวสงมากกจะตองใชความพยายามมากยงขน เมอ ใชความพยายามมากขนความเครยดกสงขน โดยเฉพาะอยางยงเมอท าไปแลวเกดไปพบกบอปสรรคจากสภาพแวดลอมหรอจากตวเองดวยแลวโอกาสทจะท าใหตวเองไมสามารถปรบตวไดกสงขน การเบยงเบนของพฤตกรรมอปกตกอาจจะเกดขนได วถทางการปรบตว (Way of Adjustment) (กานดา จนทรแยม, 2540) นกจตวทยาไดแบงวถทางการปรบตวในชวตประจ าวนของแตละบคคลออกเปน 2 ระดบ คอ 1) การปรบตวทกระท าไปโดยรตว (Conscious Attempt of Adjustment) หรอการปรบตวทางตรง (Direct Coping) เมอเกดความคบของใจขนบคคลพยายามหาวธทจะขจดอปสรรคทขวางกนดวยวธตาง ๆ อาจจะโดยการเขาเผชญกบปญหาเพอหาทางเอาชนะอปสรรคหรออาจใชวธการนงเฉย

8

หรอยอมแพหลบหนจากสถานการณทกอใหเกดความคบของใจไปเลย การปรบแบบรตวนแบงออกไดเปน 2 รปแบบ คอ 1.1) การส (Attack) คอ การสเพอขจดอปสรรคออกไปแลวกอใหเกดความพงพอใจ การสแบงออกเปน 2 ชนด คอ ชนดท 1 การสแบบสรางสรรค เปนการสเพอใหไดมาซงสงทตนตองการและผลการกระท านนไมกอใหเกดความเสยหายแกคนอน การสแบบสรางสรรคนอาจกระท าโดยการเพมความพยามยามใหมากขน เพอเอาชนะอปสรรคทขวางกน หรออาจสโดยการเปลยนเปาหมายทตงไว เมอทราบวาเปาหมายทตงไวอยเดมนนสงเกนไป และชนดท 2 การสแบบท าลาย เปนการระบายอารมณ หรอการแสดงพฤตกรรมกาวราวตอคนหรอสงของทงทเปนตนเหตและ/หรอไมใชตนเหตของความคบของใจ การสแบบท าลายม 2 ชนด คอ การท าลายบคคลอน เชน การดา การเฆยนต การท าโทษหรอการท าลายขาวของคนอน การท าลายตนเอง เชน การเสพยาเสพตด การท ารายรางกายตนเอง เปนตน 1.2) การถอนตวออกไป (Withdrawal) หรอการนงเฉย (Apathy) บางคนเมอเผชญกบความคบของใจ จะใชวธการเงยบไมสนใจใยดและถอนตวไป หลบหนจากสถานการณนน ๆ เสย 2) การปรบตวทกระท าโดยไมรตว (Unconscious Attempt of Adjustment) หรอการปรบตวทางออม (Indirect Coping) เมอบคคลเกดความคบของใจแลวไมสามารถเผชญกบปญหานนโดยตรง ไมสามารถทจะแกปญหาทตนเหตได บคคลนนจะใชวธการหลอกลวงตวเอง โดยการใชกลวธปองกนตนเอง (Defensive Strategies) เพอหลกเลยงความคบของใจทเกดขน ทงนเพอศกษาหรอคมครอง “หนา” หรอ “ศกดศร” ของตน หรอเพอปกปองไมใหตนเกดความวตกกงวล หรอเพอใหตนรสกปลอดภยหรอเพอความสบายใจของตน กลวธปองกนตนเองนมหลายวธดวยกน บางวธใชแลวกอใหเกดผลทางบวก คอ เปนทยอมรบของสงคม บางวธใชแลวเกดผลทางลบท าใหไมเปนทยอมรบของสงคม ทนดอลล (Tindall, 1959 อางถงใน อรพนทร ชชม และอจฉรา สขารมณ, 2532) กลาวถง ลกษณะการปรบตวทดไว 6 ประการ ดงนคอ 1) รกษาบรณาการของบคลกภาพไวได โดยอาศยความสามารถในการผสมผสานความตองการของตนกบพฤตกรรมทแสดงออก เพอสนองความตองการนน โดยทพฤตกรรมดงกลาวตองเขากนไดกบสภาพแวดลอม 2) การปฏบตตามบรรทดฐาน (Norm) ของสงคม 3) การยอมรบสภาพความเปนจรง 4) มความมนคง 5) มวฒภาวะและ 6) ควบคมอารมณได ในขณะทลาซารส (Lazarus, 1969 อางถงในอรพนทร ชชม และอจฉรา สขารมณ , 2532) ไดจดองคประกอบทแสดงวาบคคลปรบตวไวได 6 ประการ คอ 1) มความคดในเชงวเคราะห (Analytical Thinking) กลาวคอ เปนบคคลทมความสขในการแกปญหาโดยทจะวางแผนอยางระมดระวงและท างานละเอยดและจรงจง 2) มทกษะทางสงคม (Sociability) กลาววา เปนบคคลทสามารถเขากบคนอนไดอยางงายดาย เปนบคคลทมชวตชวา เพลดเพลนในการเขาสงคม 3) มความมนคงทางอารมณ (Emotional Stability) กลาวคอ เปนผทไมปลอยอารมณไปกบความกลวหรอความวตกกงวลจนเกนไป สามารถผอนคลายและหลกเลยงความตงเครยด มองชวตในสภาพความเปนจรงมากกวาความเพอฝน 4) มความเชอมน (Confidence) กลาวคอ เปนบคคลทเหนคณคาในการตดสนใจของตนเอง ปรบตวไดอยางงายดายในสถานการณใหมหรอสถานการณทยากล าบาก พรอมทจะเผชญกบปจจบนและอนาคตดวยด ไม

9

มความรสกต าตอยและพงพอใจตอรปรางทาทางของตน 5) ความสมพนธสวนบคคล (Personal Relations) กลาวคอ เปนบคคลทมความอดทน ไมโกรธบอยและไมโกรธอยางงายดาย มองโลกในแงด ไมวพากษวจารณคนอนมากเกนไป และ6) ความพงพอใจในบาน (Home Satisfaction) กลาวคอ เปนบคคลทมความสมพนธในครอบครวทด พงพอใจในสภาพของบาน ไดรบการยกยองและเขาในจากทางบาน สรปไดวาสาเหตทกอใหเกดการปรบตว เนองจากสนองตอบความตองการของแตละบคคล โดยเฉพาะพฤตกรรมความเครยดทเปนแรงจงใจหรอท าใหเกดความตองการในบางสงจนท าใหตองปรบตวเพอลดพฤตกรรมดงกลาว และปรบตวใหทนตามภาวะสงคมทเปลยนแปลงไป โดยวถทางการปรบตวในชวตประจ าวนนน สามารถปรบตวทางตรงโดยการเขาเผชญกบปญหา และการปรบตวทางออมโดยจะใชการหลอกลวงตนเองเพอหลกเลยงความคบของใจทเกดขน การเปลยนแปลงอยางรวดเรวของสงคมประเทศปลายทางทงทางดานสงคม และการเปนอยในชวตประจ าวนของแรงงานยายถน เปนสาเหตทท าใหแรงงานตองปรบตวเพอความอยรอด แตการใหเปนทยอมรบของสงคมดวยนน จงตองผสมผสานความตองการของตนกบพฤตกรรมทแสดงออก เพอสนองความตองการนน โดยทพฤตกรรมดงกลาวตองเขากนไดกบสภาพแวดลอมดวย

1.2 ทฤษฎกำรปรบตว

รอย (Roy, 1999 อางถงใน อมลตรา เพงค าปง, 2545) ทฤษฎการปรบตวของรอย (The Roy’s Adaptation Theory) เปนทฤษฎทกลาวถงการปรบตวของบคคลไวคอนขางชดเจน และสามารถใหแนวทางการประเมนอนเปนประโยชนตอการสงเกตพฤตกรรม และการสมภาษณบคคล ชวยใหสามารถมองเหนปญหาของแรงงานไดกวางขวางขน รอย (Roy) มความเชอวา “มนษยเปนระบบการปรบตวระบบหนง” ซงมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทงภายในตวเอง และภายนอกตลอดเวลา สงแวดลอมจดเปนตวปอนเขา (Input) ทสงไปยงระบบการปรบตว ซงรอย (Roy) ไดจดแบงสงแวดลอมซงเปรยบเสมอนสงเราทกระตนใหบคคลปรบตวออกเปน 3 ประการคอ 1) สงเราตรงหรอสงเราเฉพาะ (Focal Stimuli) คอ สงเราจากภายใน หรอภายนอก ทบคคลก าลงเผชญอยในขณะนน มความส าคญมากทสดทท าใหบคคลตองปรบตว เชน การเปลยนอาชพการเขาท างานในโรงงานอตสาหกรรม ลกษณะของงานทท า 2) สงเรารวมหรอสงเราทเกยวของ (Contextual Stimuli) คอ สงเราอน ๆ ทมอยในขณะนนนอกเหนอจากสงเราโดยตรง ซงมผลตอสงเราโดยตรง และมความเกยวของกบการปรบตวของบคคลนน ซงไดแก ปจจยตาง ๆ ทงจากภายในและภายนอกตวบคคล อาจเปนปจจยทางดานบวกหรอดานลบ เชน เพศ อาย การศกษา สถานภาพสมรส ระยะเวลาทเขาท างานในโรงงานอตสาหกรรม บทบาทหนาทของแตละบคคล วฒนธรรมประเพณ ศาสนาและความเครยดและ 3) สงเราแฝงหรอสงเราเงยบ (Residual

10

Stimuli) คอ สงเราทมอทธพลมาจากประสบการณในอดตเปนลกษณะเฉพาะตวของบคคล มผลตอสภาวการณนน แตไมชดเจน บคคลอาจไมตระหนกถงอทธพลของปจจยดงกลาว เนองจากสงเกตไดยาก เชน ความเชอ ทศนคต คานยม อปนสย ประสบการณเดม และบคลกภาพเฉพาะตวบคคล เมอมการปะทะสมพนธกบสงแวดลอมหรอสงเราดงกลาวแลว บคคลจ าเปนตองปรบตวใหเขากบสงแวดลอม ซงในระดบการปรบตวของบคคล (Adaptation Level) จะมขอบเขตจ ากดของแตละบคคลขนอยกบประสบการณการปรบตวทผานมา สงเรานนอยในขอบเขต บคคลกจะปรบตวไดในทางบวก แตถาสงเรานนอยนอกขอบเขตจ ากด บคคลนนกจะไมสามารถปรบตวได กลาวโดยสรปไดวา มนษยเปนระบบการปรบตวระบบหนง ซงมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทงภายในและภายนอกตลอดเวลา โดยสงแวดลอมกเปนเสมอนสงเราทกระตนใหบคคลปรบตว ประกอบดวยสงเราตรง สงเรารวม และสงเราแฝง เมอมการปะทะกบสงเราตาง ๆ เหลานบคคลจ าเปนตองปรงตวใหเขากบสงแวดลอม สอดคลองกบงานวจย คอ แรงงานเปนระบบการปรบตวระบบหนง โดยมสงแวดลอมตาง ๆ เชน การเปลยนอาชพ ระยะเวลาในการท างาน ศาสนา คานยม เหลานเปนสงเราทท าใหแรงงานตองมการปรบตว เพอใหสามารถอยรอดในสถานการณทเปลยนแปลงไปได เกแมชเชอร (Gahmacher, 1974 อางถงใน พธ ปานศร, 2549) ไดศกษาเกยวกบการปรบตวของผยายถน โดยยดถอกระบวนการทผยายถนเขาไปเปนอนหนงอนเดยวกน (Integration) กบสงคมทเปนทองถนปลายทางของผยายถน ตามทฤษฎการบรณาการ (Integration) ซงแบงเปนกระบวนการปรบตวออกเปน 3 ขนตอน คอ1) เปนขนทผยายถนปรบตนเอง (Adaptation) ใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมกบงานทท า (Working Environment) เชน การเรยนรเกยวกบงาน ยนยอมปฏบตตามระเบยบและบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย ซงขนนผยายถนจะใชเวลาไมมากนกในการปรบตว 2) เปนขนการปรบตน (Adaptation) ใหสอดคลองกบวถชวตของคนในสงคมทองถนปลายทาง เชน การใชภาษาหรอท ากจกรรมในเวลาวางและกจนสยตาง ๆ ใหเปนไปตามลกษณะของคนสวนใหญในสงคมนน ในขนนผยายถนยงไมมความสมพนธทใกลชดกบสงคมโดยสวนรวมในทองถนปลายทาง ความส าคญของการปรบตวในชนน คอ ปรบตวในเรองรปแบบของการบรโภค และลกษณะวถชวตประจ าวน ส าหรบผยายถนทมครอบครวในทองถนตนทาง มกจะเปนผทไมสามารถปรบตวไดมากเกนกวาขนท 2 และ 3) เปนขนทผยายถนสามารถปรบตวเองใหเปนอนหนงอนเดยวกนกบสงคมทองถนปลายทางคอ สามารถใชภาษาพนเมองของคนในทองถนปลายทางไดอยางคลองแคลวมวถชวตเหมอนกบคนสวนใหญในสงคม โดยไมปรากฏใหเหนถงลกษณะวฒนธรรมเดมของผยายถนมความสมพนธอยางใกลชดกบคนพนเมองในทองถนปลายทางและมความตงใจอยางมากทอยในทองถนปลายทางอยางถาวร หรออยนานทสดเชน อยจนกวาจะถงวาระทตองปลดออกจากงานทท า หรอถงวยสงอาย ทอรพ (Thorpe, 1955 อางถงใน อรพนทร ชชม และอจฉรา สขารมณ, 2532) ไดแบงการปรบตวของบคคลเปน 2 ลกษณะคอ ลกษณะท 1 การปรบตวดานสวนตว (Personal Adjustment) หมายถง ความคด ความรสกทบคคลมตอตนเอง ซงไดแก การทบคคลจะปรบตวเองไดดตอง ประกอบดวยลกษณะ 1) ความเปนตวของตวเอง (Self-Reliance) หมายถง การทบคคลท าอะไรไดดวย

11

ตนเอง ไมตองพงผ อนเปนอสระจากผอน มความมนคงทางอารมณ และรบผดชอบในการกระท าของตนเอง 2) การเชอมนในความสามารถของตนเอง (Self Efficacy) หมายถง การมองเหนคณคาของตนเอง เปนทยอมรบของผอน มความพอใจและเชอมนในความสามารถ และความมเหตผลของตนเอง 3) ความรสกเปนอสระของตนเอง (Sense of Personal Freedom) หมายถง การทบคคลพอใจในอสรภาพ มสวนรวมในการแสดงความคดเหนอยางมเหตผล ตดสนใจในการกระท าและวางแผนชวตของตนเอง รวมทงมเสรภาพในการคบเพอนและการใชจาย 4) ความรสกเปนสวนหนงของกลม (Feeling of Belonging) หมายถง การทบคคลไดรบความอบอนในครอบครว ในหมเพอนฝง จงท าใหมความภาคภมใจในบาน โรงเรยน เปนตน 5) ความรสกไมมแนวโนมทจะถอยหน (Non Withdrawing Tendencies) หมายถง การทบคคลมลกษณะตรงกนขามกบความรสกมแนวโนมทจะถอยหนซงบคคลทมแนวโนมทจะถอยหนจะมความรสกไมกลาทจะเผชญกบความเปนจรง มกใชความคดของตนเองสรางความสขมกเอาตวเองเขาไปแทรกในทก ๆ เรอง ออนไหว วาเหว และหมกมนกบตนเอง และ 6) ความรสกไมมอาการทางประสาท (Non Nervous Symptom) หมายถง การทบคคลมลกษณะตรงกนขามกบความรสกมอาการทางประสาท ซงบคคลทมอาการทางประสาทจะมความรสกวามความผดปกตทางดานรางกายและอารมณ เชน เบออาหาร ปวดศรษะ นอนไมหลบ จตใจไมสงบ ฝนราย ตากระตก เปนตน และลกษณะท 2 การปรบตวดานสงคม (Social Adjustment) หมายถง ความคด ความรสก หรอพฤตกรรมของบคคลทมตอบคคลอน และเหนวาบคคลทมสขภาพจตด คอ ผทสามารถท าใหการปรบตวดานสวนตวและการปรบตวดานสงคมอยในลกษณะสมดลกน ซงไดแก การทบคคลจะปรบตวเขากบสงคมไดด ตองประกอบดวย 1) ปทสฐานทางสงคม (Social Standards) หมายถง การทบคคลมความเคารพในสทธของผอน เหนแกประโยชนสวนรวม บคคลประเภทนจะเขาใจความถกตองของสงคม 2) ทกษะทางสงคม (Social Skills) หมายถง การทบคคลปรบตวเขากบผอนไดด ทงกบเพอนและคนแปลกหนา เปนทชนชอบของผอน และมความสนใจปญหาตาง ๆ และสนใจกจกรรมตาง ๆ ขององคกร 3) แนวโนมทไมตอตานสงคม (Social Tendencies) หมายถง การทบคคลมลกษณะตรงกนขามกบความรสกมแนวโนมทจะตอตานสงคม ซงบคคลทมแนวโมทจะตอตานสงคมจะชอบทะเลาะววาท ดอดง ชอบการท าลาย ไมยตธรรมตอผ อน 4) ความสมพนธในครอบครว (Family Relations) หมายถง การทบคคลรสกวาไดรบความรกการดแลอยางดในครอบครว มความรสกอบอน ปลอดภย และมนใจในตนเองในความสมพนธกบบคคลในบาน 5) ความสมพนธในองคกร (Organizational Relations) หมายถง การทบคคลรสกวามความสขในการอยรวมกบเพอนรวมงาน รจกวางานเหมาะสมกบความสนใจและวฒภาวะของตน และ 6) ความสมพนธกบชมชน (Community Relations) หมายถง การทบคคลเขารวมกบเพอนบานไดอยางมความสข มสวนรวมในการปรบปรงชมชนของตนเอง เขาสมาคมกบคนแปลกหนาไดมความพอใจในกฎเกณฑและสวสดภาพของชมชน ฮาเบอรและรนยอน (Haber and Runyon, 1970 อางถงใน วษณ อมส าราญ, 2549) กลาววา การปรบตวม 2 ลกษณะ คอ การปรบตวทางรางกายและการปรบตวทางสงคม ดงน การปรบตวทางรางกาย หมายถง การทเมอรางกายเกดความตองการกจะขาดความสมดล จงท าใหตองแสวงหา

12

อาหารหรอ ปจจยตาง ๆ มาบ าบดความตองการ จงจะท าใหรางกายเกดความสมดลอกตอไป วธการทแสวงหาอาหารหรอปจจยตาง ๆ มาสนองความตองการใหเกดความสมดลนน คอ การปรบตวของรางกาย และการปรบตวทางสงคม หมายถง การเกดความตองการการยอมรบ ความรกเกยรตของตนเอง และการเปนสมาชกของสงคม เมอบคคลไมไดรบการสนองตอบตามความตองการกจะเปลยนพฤตกรรมเพอคนหาวถทางทจะท าใหไดรบการตอบสนอง เพอใหเกดความพงพอใจ วธการปรบเปลยนพฤตกรรมนน คอ การปรบตวทางสงคม เมอบคคลมการปรบตวแลว อาจมผลลพธเกดขนใน 2 ลกษณะ คอ ผทปรบตวไดดหรอมลกษณะการปรบตวทไมด และอาจมปญหาในลกษณะของปญหาเกยวกบสขภาพจตตอไป กลาวโดยสรปไดวา กระบวนการปรบตวสามารถแบงออกเปน 3 ขนตอน คอขนท 1 เปนขนทผยายถนปรบตนเองใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมกบงานทท า เชน การเรยนรเกยวกบงาน ขนท 2 เปนขนการปรบตนใหสอดคลองกบวถชวตของคนในสงคมทองถนปลายทาง เชน การใชภาษาหรอท ากจกรรมตาง ๆ ขนท 3 เปนขนทผยายถนสามารถปรบตวเองใหเปนอนหนงอนเดยวกนกบสงคมทองถนปลายทาง เชน ผยายถนมความสมพนธอยางใกลชดกบคนพนเมองในทองถนปลายทางและมความตงใจอยางมากทอยในทองถนปลายทางอยางถาวร อกทงสรปการปรบตวของบคคลเปน 2 ลกษณะคอ การปรบตวดานสวนตว หมายถง ความคด ความรสกทบคคลมตอตนเอง ประกอบดวยปจจยหลายประการ เชน มความมนคงทางอารมณ การมองเหนคณคาของตนเอง มสวนรวมในการแสดงความคดเหนอยางมเหตผล เปนตน และ การปรบตวดานสงคม หมายถง ผทสามารถท าใหการปรบตวดานสวนตวและการปรบตวดานสงคมอยในลกษณะสมดลกน ซงประกอบดวย การทบคคลมความเคารพในสทธของผ อน เหนแกประโยชนสวนรวมสามารถปรบตวเขากบผอนไดดกบสมาชกในครอบครว เพอนบาน รวมถงสมาชกในชมชนหรอในองคกรดวย ในการวจยครงน ผวจยไดน าทฤษฎการปรบตวของทอรพและชมลเลอร (Thorpe and Schmuller) และฮาเบอรและรนยอน (Haber and Runyon) ทงหมดมาปรบใชในการวจยเพอใหสอดคลองกบบรบทงานวจย ดงน (1) การปรบตวดานสวนตว ซงประกอบไปดวย ความเปนตวของตวเอง การเชอมนในความสามารถของตนเอง ความรสกเปนอสระของตนเอง และความรสกเปนสวนหนงของกลม ซงลกษณะเปนนามธรรมเกยวของกบความคดและความรสกภายในจตใจ เชน การทแรงงานสามารถปรบตวใหมความเชอมน ความรบผดชอบในการกระท าตาง ๆ ของตนเอง เปนทยอมรบ รวมถง ดานอารมณ และการมองเหนคณคาในตวเอง เปนตน สวนความรสกไมมแนวโนมทจะถอยหน และความรสกไมมอาการทางประสาท เปนรปธรรมเกยวของกบความรสกทแสดงออกภายนอก เชน การปรบตวทจะเผชญความเปนจรง ความรสกมความผดปกตทางดานรางกายของแรงงาน เปนตน

13

(2) การปรบตวดานสงคม ปทสฐานทางสงคม (Social Standards) และทกษะทางสงคม (Social Skills) การทแรงงานมความเคารพในสทธของผอน เหนแกประโยชนสวนรวม สามารถปรบตวเขากบผอนไดด สวนในดานแนวโนมทไมตอตานสงคม (Social Tendencies) และความสมพนธในองคกร (Organizational Relations) เปนการปรบตวทจะอยรวมกบเพอนรวมงาน หวหนางาน ตลอดถงบคคลทอยในองคกรทกคน รจกวางานเหมาะสมกบความสนใจและวฒภาวะของตน นอกจากน งานวจยศกษาความสมพนธของแรงงานในดานความสมพนธในครอบครว (Family Relations) และ ความสมพนธกบชมชน (Community Relations) ซงในทนหมายถง ผทอาศยรวมกบแรงงานในทพก และผทอาศยอยละแวกทพก โดยมงศกษาการปรบตวในความสมพนธกบบคคลในทพก รวมถงการเขารวมกบเพอนบานไดอยางมความสข เขาสมาคมกบคนแปลกหนาไดมความพอใจในกฎเกณฑของชมชน 2. กำรยำยถน

2.1 ควำมหมำยและปจจยทมตอกำรยำยถน การยายถน คอ การเปลยนทอยอาศยอยางถาวรหรอกงถาวร โดยไมมขอจ ากดอนใด

เกยวกบระยะทางของการเคลอนยายหรอเกยวกบลกษณะของความสมครใจหรอไมสมครใจในการเคลอนยายนน จะไมหาความแตกตางระหวางการยายถนภายในหรอภายนอกประเทศซงเปนกระบวนการเคลอนยายของประชากรในลกษณะของการยายถนทอยจากพนทซงเปนถนทอยของตนแตดงเดมไปอยในอกพนทหนง ซงอาจเปนการยายถนทอยอยางถาวรหรอเปนเพยงชวงระยะเวลาหนงไมวาจะเปนการเคลอนยายจากประเทศหนงไปยงอกประเทศหนงหรอการเคลอนยายจากพนทหนงไปยงอกพนทหนงภายในประเทศเดยวกนไมวาจะดวยเหตผลหรอสาเหตใด (Everett Lee, 1966 อางถงในสนต คดอาน, 2551; พชราวลย วงศบญสน, 2552) ดงนนการยายถน คอ การเปลยนแปลงทอยอาศยจากพนทซงเปนถนทอยเดมยายไปอกพนทหนง ซงอาจจะเปนระยะเวลาสนๆ หรอถาวรซงอาจเปนภายในประเทศหรอตางประเทศ

สรปไดวา การยายถน คอ การเปลยนแปลงทอยอาศยจากพนทซงเปนถนทอยเดมยายไปอกพนทหนง ซงอาจจะเปนระยะเวลาสน ๆ หรอถาวรซงอาจเปนภายในประเทศหรอตางประเทศ

ปจจยดานอปทานทมผลตอการยายถนของแรงงานม 4 ปจจย ไดแก (เทยนฉาย กระนนทน, 2538)

1)ปจจยทางเศรษฐกจ ปจจยทส าคญทสดของปจจยทางเศรษฐกจ คอ ความแตกต างในลกษณะทางเศรษฐกจทส าคญ ๆ ในระหวางประเทศทมการยายออกกบประเทศทมการยายเขา เชน รายไดทแทจรง คาครองชพ การมงานท า และฐานะความเปนอย กลาวคอ การทรายไดทแทจรงต าเปนผล

14

ใหคาครองชพยอมสงโดยเปรยบเทยบในระดบทกษะของแรงงาน และทนมนษยระดบหนง ๆ ถาเกดการเปรยบเทยบกบรายไดทแทจรงในอกประเทศหนงประชากรจะเลงเหนถงการไดเปรยบเสยเปรยบในโอกาสทางเศรษฐกจจากความแตกตางในรายไดทแทจรงระหวางสองประเทศนน จงเปนสาเหตใหประชากรยายถนไปยงประเทศทมฐานะและโอกาสทางเศรษฐกจทดกวา สวนแรงผลกดนทางเศรษฐกจทส าคญอกประการหนง คอ การมงานท า ซงรวมถงโอกาสในการมงานท าดวย เพราะถาประเทศใดเกดปญหาทางเศรษฐกจ จะสงผลใหเกดปญหาการวางงานอยางรนแรงภายในประเทศ และโอกาสในการมงานท ากนอยลง ซงมกจะเปนแรงผลกดนทส าคญใหมการยายถนระหวางประเทศนน

2) ปจจยทางประชากร ปจจยทางประชากรมอยดวยกน 4 ประการ คอ ประการท 1 แรงกดดนทางประชากรภายในประเทศหนง ๆ เชน ประชากรมอตราการเกดสง ท าใหมอตราการเพมประชากรสงโดยเฉพาะประชากรในวยเดก ซงจะสงผลใหโอกาสทจะมการศกษาในระดบสง ๆ ลดลง และโอกาสในการมงานท ากลดลงดวย ซงแรงกดดนจากการเพมประชากรยงมสวนท าใหคาครองชพสงขน เปนผลใหเกดปญหาทางเศรษฐกจและผลกดนใหประชากรยายถนไปสประเทศทมโอกาสทางเศรษฐกจดกวาโดยเปรยบเทยบประการท 2 การตายของประชากรเปนอกปจจยหนงทเปนปจจยทางประชากร เชน การเกดภยธรรมชาตขนเสมอ ๆ และเปนประจ า ไมวาจะเปนภยจากการระเบดของภเขาไฟ วาตภย หรอแผนดนไหว เปนตน หรอการเกดโรคระบาดอยางรนแรง หรอภยจากสงคราม หรอภยอน ๆ ทท าใหมประชากรลมตายจ านวนมาก ๆ เปนเหตใหประชากรยายถนไปยงประเทศทมความปลอดภยกวาประการท 3 การยายถนของบคคลทใกลชด เปนปจจยทางประชากรทมผลตอการยายถนระหวางประเทศเชนกน เพราะผยายถนจากประเทศหนงไปยงอกประเทศหนงตงแตในอดตจนถงปจจบน จะมาจากการชกชวนแนะน าของญาตพนอง เพอนฝง ทไดยายถนไปยงประเทศนน ๆกอนหนาแลว และไดสงขาวสารขอมลเกยวกบประเทศนน ๆ ในทางทดตาง ๆ นานา จงเปนแรงจงในท าใหประชากรทยงเหลออยตดสนใจยายถนตามไปดวย และประการท 4 ปจจยทางประชากรอน ๆ เชน การสมรสระหวางประชากรของประเทศหนงกบอกประเทศหนง ท าใหคสมรสฝายใดฝายหนงตดสนใจยายถนขามประเทศเขาไปยงประเทศทคสมรสของตนพ านกอาศยอย หรอความเปนเมองทมความทนสมย กเปนเหตดงดดใหประชากรยายถนได 3) ปจจยทางสงคม โดยปจจยทมผลกระทบส าคญใหเกดการยายถนระหวางประเทศคอ ปจจยทางการศกษา ซงรวมถงโอกาสทางการศกษาโดยเฉพาะในการศกษาระดบสงและคณภาพของการศกษา การยายถนระหวางประเทศทเกดขนนนมสาเหตมาจากประชากรของประเทศดวยพฒนามกจะยายถนไปยงประเทศทพฒนามากกวา เพราะการศกษาในประเทศทพฒนานนมความกาวหนาทางดานวทยาการและเทคโนโลยซงรองรบดวยการศกษาและฝกอบรมในระดบสง และมกจะควบคไปกบเสรภาพทางการศกษา แตในประเทศดอยพฒนาไมมบรการเหลานซงท าใหเสรภาพทางการศกษาสวนหนงถกลดรอนไปโดยขอจ ากดของอปทานของบรการทางการศกษาทมอยไมเพยงพอ ประชากรในประเทศดวยพฒนาจงยายถนระหวางประเทศเพอแสวงหาโอกาสทางการศกษาในระดบสงและทมคณภาพดกวาโดยเปรยบเทยบและความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา ประเพณ มอทธพลตอการยายถนระหวางประเทศ

15

เชนกน ซงมกเปนสาเหตใหเกดความขดแยงทางสงคมขนภายในประเทศหนง ๆ จงเปนแรงผลกดนทมผลกระทบใหเกดการยายถนระหวางประเทศ 4) ปจจยกฎหมายและการเมอง ปจจยทางการเมองเปนสาเหตทส าคญมากทกระทบใหเกดการยายถนระหวางประเทศของประชากรจ านวนมาก เชน ความแตกตางในลทธและอดมการณทางการเมองภายในประเทศ นโยบายทางการเมอง และความสมพนธทางการเมองระหวางประเทศ ซงตางกมผลกระทบตอการยายถนระหวางประเทศ ในขณะทปจจยดานอปสงคสวนใหญมสาเหตทประเทศปลายทางตองการรบแรงงานตางชาตเขามาท างานในประเทศ ไดแก การขาดแคลนแรงงาน การทประเทศใด ๆ ก าลงเผชญกบปญหาการขาดแคลนแรงงานไรฝมอและแรงงานกงฝมอ เมอมการยายถนเขาของแรงงานจากตางประเทศจงเปนการชวยลดความรนแรงของปญหาการขาดแคลนแรงงานลง ซงประเทศทรบแรงงานยายถนเขานสามารถก าหนดเงอนไข คณสมบตและระดบทกษะของแรงงานใหเหมาะสมกบความตองการของประเทศตนไดและคนทองถนหนไปจบงานปฐมภม (Primary Job) การทคนทองถนหนไปจบงานปฐมภม เนองจากประเทศมการพฒนามากขน ดงนนงานทตยภม (งานรอง) จงถกเบนความสนใจจนหาคนทองถนท าไมได ซงการทคนในทองถนไมยอมท านายจางจงจ าเปนตองหาแรงงานตางชาตเขาไปท าแทน โดยสวนใหญจะเปนงานประเภท 3D คอ งานอนตราย (Dangerous) งานสกปรก (Dirty) แ ล ะ ง า น ย ง ย า ก (Difficult) ( เ ท ย น ฉ า ย กระนนทน, 2538) กลาวโดยสรป ปจจยทกระตนใหแรงงานตองเกดการยายถนนนเปนปจจยดานอปทานของประเทศตนทาง ไดแก ปจจยดานเศรษฐกจ ประกอบดวย รายไดทแทจรง คาครองชพ การมงานท า ปจจยทางประชากร ประกอบดวยอตราการเกด-ตาย ทคอนขางสงรวมถงการยายถนของบคคลทใกลชด ปจจยทางสงคมประกอบดวย ปจจยทางการศกษาทมโอกาสทางการศกษาไมเพยงพอ จงตองแสวงหาการศกษาในระดบทสงขน ปจจยกฎหมายและการเมอง ประกอบดวยความแตกตางในลทธและอดมการณทางการเมองภายในประเทศ นโยบายทางการเมอง สวนปจจยอปสงคของประเทศปลายทาง เชน การขาดแคลนแรงงาน ซงสาเหตดงกลาวมกจะเปนแรงผลกดนทส าคญใหมการยายถนระหวางประเทศ

16

2.2 ประเภทและผลกระทบของกำรยำยถนของแรงงำน ประเภทของแรงงานในเรองการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ แบงไดเปน 3 ประเภทใหญ

ๆ คอ ประเภทท 1 แรงงานประเภทมความรความช านาญสง ซงประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศทมการพฒนาไปมากแลว เชน ประเทศในแถบยโรปตะวนตก ญปน แคนาดา และสหรฐอเมรกา ประเทศเหลานมการประดษฐคดคนเทคโนโลยทนสมยออกมาใชไดอยางรวดเรว สงผลใหมความตองการแรงงานทมความรความช านาญสงเขาไปท างานจ านวนมาก สงผลใหแรงงานประเภททมความรความช านาญนเกดความขาดแคลน แรงงานระดบนจะมความยดหยนของอปทานแรงงานตอคาจางแรงงานนอย (Inelastic) ยงถาหากเปนชวงระยะเวลาสน ๆ ดวยแลวกจะยงมความยดหยนอปทานแรงงานตอคาจางนอยทสด (Perfectly Inelastic) ประเภทท 2 ตลาดแรงงานกงฝมออปสงคระหวางประเทศของตลาดแรงงานกงฝมอ โดยทวไปแลวจะมอยทวไปในประเทศหนง ๆ และจะเพมขนเรอย ๆ สวนอปทานแรงงานประเภทกงฝมอนจะมอยในประเทศทพฒนาแลวเปนสวนใหญ แรงงานระดบนจะมความยดหยนของอปทานแรงงานตออตราคาจางจะคอนขางสง (Elastic) หากไมมขอขดขวางหรออปสรรคในการเคลอนยายแลว อปทานของแรงงานระดบนกจะสามารถเพมขนและประเภทท 3 ตลาดแรงงานประเภทไรฝมอแรงงานประเภทไรฝมอมกจะมแรงงานสนองตอบไดอยางมากจนเกนพอ เพราะแรงงานระดบน แทบจะไมตองมการฝกฝน ประชาชนในประเทศสามารถพฒนาตนเองตามไปดวยโครงการยกระดบการท างานสงขน อยางไรกตามในบางประเทศทมจ านวนประชากรนอยในขณะทประเทศมการพฒนามากขน จะสงผลใหอปสงคตอแรงงานไรฝมอระหวางประเทศสงขน เชน สงคโปร ไตหวน ฮองกง ประเทศกลมนจะมอปสงคของแรงงานข ามชาตระดบนจากตางประเทศอยมาก นอกจากนในประเทศทร ารวยมงคง และมการพฒนาในระดบสงและเปนรฐสวสดการเชนประเทศในกลมสแกนดเนเวยกมอปสงคในแรงงานระดบนเชนเดยวกน ในสวนของอปทานของตลาดแรงงานไรฝมอระหวางประเทศนนมทวไปแทบทกประเทศ และถาแรงงานระดบนมความรโดยสมบรณ อตราคาจางเปนสงทจงใจอยางมาก หรอกลาวไดวาจะมความยดหยนของอปทานแรงงานตออตราคาจางสงมาก (Elastic) (รชน มขแจง, 2552)

ผลกระทบของการยายถนขามชาตนนมตอทงระดบบคคลจนถงระดบสงคมทงในทองถนตนทางและปลายทาง

1) ผลกระทบตอบคคลทางดานเศรษฐกจผลกระทบทส าคญอยางหนง ทมกไดรบการกลาวถงจากการยายถนขามชาต คอ เงนหรอสงของทแรงงานยายถนสงกลบประเทศหรอทองถนตนทาง โดยเฉพาะในระดบครวเรอนของผยายถน ซงไดรบเงนสวนนมาจนเจอครอบครว นอกจากนเงนทสงกลบมายงชวยประเทศในแงทเปนแหลงส าคญของเงนตราตางประเทศ (UNDP, 1999 อางถงใน พชราวลย วงศบญสนและคณะ, 2544) การปรบตวทางสงคมแมวาในระยะยาวการยายถนขามชาตอาจสงผลใหสภาพความเปนอยของแรงงานดขนตามทเขาคาดหวง แตในระยะสน แรงงงานอาจตองประสบกบความยากล าบากในการทจะตองปรบตวใหเขากบโครงสรางทางสงคมใหม การปรบตวใหเขากบวฒนธรรมใหม เชน ในเรองของภาษา การด าเนนชวตประจ าวน ซงกระบวนการนอาจจะไมราบรน โดยเฉพาะในชวงเรมตนยายเขาไปเพอท างานในประเทศนน ในหลายกรณการทผยายถนยายเขาไปโดยไมทราบถงบรรทด

17

ฐานทางสงคม เชน จารตประเพณรวมถงกฎหมายของประเทศทยายเขาไปกอใหเกดปญหาการละเมดขอกฎหมายของประเทศนน และหลายกรณถกลงโทษอยางรนแรงผลกระทบของการยายถนขามชาตตอปญหาสทธมนษยชนเนองจากรฐบาลของแตละประเทศจะมกฎหมายหรอขอบงคบ หรอระเบยบปฏบตตาง ๆ เพอคมครองหรอใหสทธแกพลเมองของตนซงโดยสวนใหญสทธเหลานมกจะไมไดรวมถงแรงงานตางชาตตามขอก าหนดขององคการแรงงานระหวางประเทศ

2) ผลกระทบในระดบสงคม 2.1) ผลกระทบทางประชากรการยายถนขามชาตสงผลกระทบตอการเพมขนาดและ

อตราการเพมประชากรในประเทศปลายทาง ในขณะทลดขนาดและอตราการเพมประชากรในทองถนตนทาง ซงผลกระทบนจะมมากนอยเพยงใดนนขนอยกบจ านวนประชากรจากการยายถนสทธ เปรยบเทยบกบขนาดของประชากรทงหมดทอาศยอยในพนทนน ๆ นอกจากนในกระแสการยายถนแตละกระแสจะมโครงสรางทางประชากรของตวเอง เชน อายและการศกษา อาทเชน การยายถนขามชาตมกจะเปนกระบวนการการคดสรรผทมอายอยในชวงวยหนมสาวจะสามารถยายถนในระยะทางไกลไดงายกวากล มอายอน ๆ สงผลใหโครงสรางทางประชากรแรงงานยายถนมกเปนคนในรนหนมสาว ซงโครงสรางประชากรดงกลาวน อาจจะสงผลตอการเปลยนแปลงโครงสรางทางประชากรของประเทศปลายทาง หรออาจจะสงผลตอภาวะเจรญพนธของทองถนปลายทางดวย

2.2) ผลกระทบทางเศรษฐกจนอกจากการยายถนขามชาตจะชวยในการเพมกระแสเงนตราจากตางประเทศ และมสวนในการเพมรายไดประชาชาตดงทไดกลาวไปแลว แรงงานขามชาตโดยเฉพาะในกลมประเทศอาเซยนอาจชวยลดปญหาการขาดแคลนแรงงานในบางอาชพ เชน ในกรณของประเทศไทย แรงงานไทยไมนยมท างานดานการประมง หรองานเกยวเนองกบอตสาหกรรมประมง ดงนนแรงงานตางชาตจงสามารถเขามาทดแทนความตองการแรงงานในสวนนได อนเปนการชวยเพมผลผลตของประเทศดวยอยางไรกตาม เมอเกดวกฤตเศรษฐกจขน แรงงานตางชาตอาจสงผลกระทบในดานลบได เชน การแยงงานของประชากรของประเทศทก าลงประสบปญหาตกงานหรอวางงาน

2.3) ผลกระทบทางสงคมการทมการยายถนแรงงานตางชาตเขาไป หากมวฒนธรรมทแตกตางกนมากจากประเทศทยายเขาไปกอาจจะกอใหเกดปญหาตาง ๆ ทางสงคมได ความรเทาไมถงการณอาจท าใหแรงงานละเมดขอหาม หรอขอกฎหมายของประเทศปลายทาง หรอแรงงานขามชาตซงมกจะเขาไปอยชวคราว อาจจะกออาชญากรรมตาง ๆ ดงเชน ทปรากฏตามหนาหนงสอพมพ กรณของแรงงานพมาทเขามาเปนคนรบใชตามบานกออาชญากรรม ลกเลกขโมยนอย จนกระทงถงฆาตกรรมนายจาง หรอการทแรงงานตางชาตมวฒนธรรมทแตกตางไปจากชนพนเมอง สามารถกอใหเกดความขดแยงระหวางกลมชนพนเมองกบผยายถนเขาไปได (พชราวลย วงศบญสน และคณะ, 2544)

การจดสงแรงงานไทยไปท างานตางประเทศเมอพจารณาผลประโยชนทคนไทยและประเทศไทยไดรบแลว จะเหนวามความส าคญเปนอยางยง ซงสงผลกระทบทงทางบวกไดแก 1) รายไดทคนงานสงกลบประเทศไทย แรงงานไทยในตางประเทศไดสงเงนกลบประเทศไทยมากกวาปละ 20,000 ลานบาท ดงเชนตาราง 3 แรงานไทยไดสงเงนผานระบบธนาคารเฉพาะทมการบนทกสถตไดปละหลายหมนลาน

18

บาท ซงสงผลดชวยกระตนเศรษฐกจขน 2) ผลกระทบในดานฝมอ เปนทเชอกนวาแรงงานไทยทไปท างานตางประเทศจะไดรบประโยชนในรปของการเพมประสบการณและฝมอในการท างาน อยางไรกด ในอตสาหกรรมบางประเภท โดยเฉพาะดานน ามน แกซ และปโตรเลยม ตลอดจนการกอสรางขนาดใหญ คาดวาคนงานทมประสบการณเหลานในตางประเทศไดมสวนกลบมาท างานในอตสาหกรรมเหลานและ 3) ผลกระทบในดานอน ๆ ผลกระทบในธรกจตอเนอง ขณะนปรากฏวาไดมการจดสงอาหารและสนคาไปยงประเทศทมคนไทยอยเปนจ านวนมาก ในระยะแรกเพอใหคนงานไทยบรโภค ตอมาเรมมการสงส นคาอน ๆ เชน เครองหนง ถานไม ตนไม เฟอรนเจอร เสอผา เพอสนองความตองการของตลาด แรงงานไทยจงมสวนชวยใหสนคาไทยแพรหลายในตางประเทศ

ตำรำงท 3 รำยไดของแรงงำนไทยทสงกลบมำยงประเทศไทย

ทมำ: ธนำคำรแหงประเทศไทย พ.ศ. 2556 นอกจากนในดานการบรการการเดนทางของสายการบนและบรษทจดการเรองการเดนทาง

การตรวจโรค การฝกฝมอ การฝกอบรมดานอน ๆ การผลตเครองแบบของคนงานไทย การแปลเอกสารในดานคนงานไทยทเดนทางไปท างานตางประเทศไดสรางชอเสยงใหประเทศไทยและคนงานไทย โดยเปนทเชอวาคนงานไทยเปนคนงานทมฝมอด มความสามารถ สามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ บางสวนกไดเผยแพรธรรมเนยมประเพณ ท าใหประเทศไทยเปนทรจกของประชาชนของประเทศเหลานน

ในขณะทผลกระทบในทางลบไดแก 1) การจดสงคนงานไทยไปท างานตางประเทศ แมจะมสวนสรางประโยชนใหแกประเทศไทยและคนงานไทยเปนอยางมาก ขณะเดยวกนกไดมสวนในการสรางปญหาใหแกผท เกยวของจ านวนหนง โดยเฉพาะอยางยงปญหาการหลอกลวงผทสนใจไปท างานตางประเทศ แตละปปรากฏวามคนงานถกหลอกลวงหลายพนคน โดยเฉพาะผทอยในตางจงหวด 2) ปญหาคนงานตกทกขไดยากในตางประเทศ คนงานไทยจ านวนหนงซงมจ านวนนอยมากเมอเทยบกบคนงานไทยในตางประเทศทงหมด เดนทางไปท างานในตางประเทศแลวเกดปญหาขน เชน ไปแลวไมไดงานท า นายจางลอยแพ นายจางเอาเปรยบในเรองคาจางและสวสดการตาง ๆ คนงานบางสวนกอปญหา เชน กระท าความผดอาญา (ความผดเกยวกบสรา การพนน ยาเสพตด ทะเลาะววาท) 3) ปญหาคนงานหญงไทยบางสวนถกนายจางขมเหงหรอถกใชงานเกนควร หญงไทยบางสวนประกอบอาชพทอาจกระทบกระเทอนชอเสยงของประเทศไทยและปญหาครอบครวของคนงานซงเกดเนองจากสามหรอภรรยาเดนทางไปท างานตางประเทศ

รายได (ลานบาท) ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

พ.ศ. 2556

สงกลบของแรงงานไทยในตางประเทศ 7,037 6,347 6,408 6,363 6,763 7,274

19

กลาวโดยสรปไดวา การยายถนของแรงงานนนกอใหเกดผลกระทบตอระดบบคคล และระดบสงคม กลาวคอในระดบบคคล เปนการปรบตวใหเขากบโครงสรางทางสงคมใหม การปรบตวใหเขากบวฒนธรรมใหม เปนการด าเนนชวตประจ าวน ซงหากไมสามารถปรบตวกบการเปลยนแปลง ในถนปลายทางได กจะไมสามารถด าเนนชวตไดอยางมความสข สวนในระดบสงคมนน การยายถนเปนการชวยเพมรายไดประชาชาต เพมกระแสเงนตราจากตางประเทศ อกทงยงมสวนในการสงผลตอการเพมและลดขนาดของอตราประชากรทงในประเทศปลายทางและในทองถนตนทางอกดวย ส าหรบผลกระทบทางดานบวก ชวยกระตนเศรษฐกจขนจากรายไดทแรงงานสงกลบประเทศไทยและประเทศจะไดรบประโยชนในรปของการเพมประสบการณและฝมอในการท างาน ขณะทผลกระทบในทางลบแรงงานมกถกหลอกลวง เอารดเอาเปรยบจากนายจางได

2.3 ทฤษฏกำรยำยถน เอฟเวอรเรต ล (บญคง หนจางสทธ, 2540) เปนผเสนอทฤษฎวาดวยการยายถน (Theory of Migration) ซงเปนทรจกกนอยางกวางขวาง ไดอธบายวาการยายถนมองคประกอบ 4 ประการคอ 1) ปจจยหรอเงอนไขในพนทตนทาง (Place of Origin) การทบคคลยายออกหรอยอมออกจากทพ านกอาศยประจ า เนองจากอทธพลปจจยทอยในพนทตนทาง ซงประกอบดวยปจจยผลกดน และปจจยดงดดบคคลไว ปจจยผลกดนถอเสมอนปจจยลบ ทท าใหคนไมประสงคจะอยทเดม ในขณะทปจจยดงดดเปนเสมอนปจจยบวก เปนสงทคอยยดเหนยวใหบคคลไมยอมละทงถนทอาศย นอกจากนยงมปจจยทเปนกลาง ซงเปนองคประกอบของการด าเนนชวตในพนท นน ๆ ปจจยทงสามนจะไมคงท มการเปลยนแปลงตามเวลา หรอการใหคณคาของบคคล การยายถนจะเกดขนเมอการประมวลน าหนกของปจจยทงสามกลมในพนทตนทางเหลาน 2) ปจจยหรอเงอนไขในพนทปลายทาง (Place of Destination) ณ จดของพนทปลายทาง กมปจจย 3 กลม เชนกน (ปจจยผลกดน ปจจยดงหรอยดบคคลไว ปจจยทเปนกลาง) ผยายถนจะพจารณาปจจยตาง ๆ ในพนทปลายทาง ประกอบการตดสนใจทด าเนนการยายถน ซงผยายถนอาจไมใชบคคลทเขาใจถงปจจยตาง ๆ ในพนทปลายทาง ประกอบการตดสนใจทด าเนนการยายถน ซงผยายถนอาจไมใชบคคลทเขาใจถงปจจยตาง ๆ ในทองทปลายทางไดดเทากบในพนทตนทาง ท าใหเกดการตดสนใจผดพลาดไดเชนกน 3) ปจจยอปสรรคทอยระหวางพนทตนทางและพนทปลายทาง (Intervening Obstacles) เปนอปสรรครวมตงแตกระบวนการเดนทาง ขนตอนตาง ๆ ทตองผานจากพนทตนทางไปสพนทปลายทาง ถาอปสรรคเหลานนมนอยกยอมชวยใหเกดการตดสนใจยายถนไดไมมาก 4) ปจจยดานบคคล เปนลกษณะของบคคลทตองการจะยายถน ซงจะเปนปจจยทส าคญในการตดสนใจก าหนดคณคาน าหนกของปจจยตาง ๆ ทกลาวถงแลวเปรยบเทยบกนซงประกอบดวยความแตกตางของบคคลไมวาจะเปนอาย เพศ การศกษา อาชพ ตลอดจนประสบการณชวต เปนตน

20

ดงนนการยายถนจงเปนกระบวนการเลอกสรรคน (Selective Process) เพราะอปสรรคทขดขวาง จะเปนสงทคดเลอกบคคล ดงนน ผยายถนออกจงตองเปนผทแขงแรง สขภาพด ทรหด และกลาตอสกบสงตาง ๆ และมความสามารถตอสดวย จงสามารถประสบความส าเรจในการยายถน แตเมอเปรยบเทยบกบบคคลในพนทปลายทางแลว จะมคณสมบตดอยกวาผทอยอาศยในพนทปลายทางและ โดยทวไปผยายถนจะมลกษณะบางอยางรวมกบประชากรในเขตเดม แตในขณะเดยวกนกมลกษณะบางอยางใกลเคยงกบประชากรในพนทปลายทางแตไมมากนกและมความสามารถตอสดวย จงสามารถประสบความส าเรจในการยายถน แตเมอเปรยบเทยบกบบคคลปลายทางแลว จะมคณสมบตดอยกวาผทอยอาศยในพนทปลายทางและ โดยทวไปผทยายถนจะมลกษณะบางอยางรวมกบประชากรในเขตเดม แตในขณะเดยวกนกมลกษณะบางอยางใกลเคยงกบประชากรในพนทปลายทางแตไมมากนก

แนวคดการยายถนยคใหม (Modern Migration Patterns) สตอคเกอร (Stalker, 2000 อางถงใน ศมารน จตนากรณ, 2553) อธบายแนวคดการยายถนยคใหมวาการขาดดลของประชากรทวโลก ชองวาง และรปแบบการวางงานทตางออกไปการท างานต าระดบ คณภาพของคนจน ความไมปลอดภยในการท างาน ความไมมนคงของรายได การปฏเสธของสทธ และความไมมนคงในการท างาน เพศ และการแบงพวก การขาดตวแทนและขาดสทธในการแสดงความคดเหน การขาดแคลนการปกปองทางสงคมและความปลอดภย จ านวนงานทเหมาะสม เปนแรงผลกดนใหเกดการยายถนระหวางประเทศ เนองจากประชาชนแสวงหางานและมาตรฐานในการอยอาศยทดกวา โลกาภวตนไดท าใหความไมเหมอนกนเหลาน เปนแรงกระตนใหเกดการยายถนขามประเทศเพมขน รปแบบการยายถนสมยใหม เปนการเชอมโยงเศรษฐกจและการพฒนาทางสงคม มผลกระทบตอกระแสการยายถน โดยแสดงผลประโยชนและความเสยเปรยบของการยายถน ดงน 1) ผลประโยชนของการอพยพออกจากประเทศผสง ในดานของผอพยพหรอสวนบคคลในประเทศผรบ เชน การจางงาน รายไดสงขน การฝกอบรมหรอการศกษาประสบการณในการพบคนหรอวฒนธรรมใหม ในดานของผประกอบการ ไดรบผยายถนทมทกษะ ธรกจทองเทยวและธรกจสอสาร ในดานสงคม การวางงานลดลง ความรและทกษะ การสงเงนกลบ ลดภาวะความกดดนของประชากร 2) ความเสยเปรยบของการอพยพออกจากประเทศผสงในดานของผอพยพหรอสวนบคคลในประเทศผรบ เชน เงอนไขการท างานทไมด ชวโมงการท างานทยาวนาน สถานการณท างานทต า การแยกจากครอบครว ในดานผประกอบการ สญเสยก าลงแรงงานทมทกษะ การขาดแคลนแรงงานทขบเคลอนคาจาง ในดานสงคม สมองไหลและสญเสยคนงานทด สญเสยประชากรวยหนมสาว ความไมเทาเทยมกนเพมขน 3) ผลประโยชนของการอพยพเขาสประเทศผรบ ในดานของผอพยพหรอสวนบคคลในประเทศผรบ การบรการทไมคดมลคาของผหญงทเขาสก าลงแรงงาน ราคาสนคาและบรการถกลง โอกาสในการเคลอนยายสงานทสงขน วฒนธรรมชวตคนรวย การเรยนรเกยวกบประเทศอน ในดานของผประกอบการ พบกบแรงงานทขาดแคลน แรงงานถกลงและยดหยนมากขน ระดบเศรษฐกจและตลาด

21

ใหญขน ในดานสงคม ระดบเงนเฟอลดลงประชาชนไดรบการศกษา มการลงทนจากนกลงทนตางชาต ไดรบภาษจากคนวนหนมสาว 4) ความเสยเปรยบของการอพยพเขาสประเทศผรบ ในดานของผอพยพหรอสวนบคคลในประเทศผรบ การแขงขนต าแหนงงาน คาจางทองถนลดลง เกดภาษาและวฒนธรรมทแปลกไปทสรางขนของผยายถน ในดานผประกอบการ จ าเปนตองใหการฝกอบรมทางดานภาษาและการฝกอบรมอน ต าแหนงงานส าหรบแรงงานตางชาตเปนอสระ ในดานสงคม นวตกรรมและเทคโนโลยชาลง ตนทนการฝกอบรมเพมขนสญเสยความสมดลของการจายเงนจากการสงเงนกลบ ตนทนการบรการทางสงคม กลาวโดยสรปไดวา ทฤษฎวาดวยการยายถน ของเอฟเวอรเรต ล ประกอบดวยองคประกอบทงหมด 4 ประการ คอ 1.ปจจยตนทาง 2.ปจจยปลายทาง 3.ปจจยอปสรรค 4.ปจจยดานบคคล กลาวคอ กระบวนการการยายถนของแรงงานจะประสบความส าเรจไดนน ตองพจารณาจากองคประกอบทง 4 ประการทไดกลาวมา เปรยบเสมอนกระบวนการคดสรรคนจากอปสรรคตาง ๆ ในการยายถนไปยงพนทปลายทาง อกทงแนวคดการยายถนยคใหมของ สตอคเกอร ไดกลาววา แสวงหางานและมาตรฐานในการอยอาศยทดกวา โลกาภวตนทเปลยนแปลงไปเหลาน เปนแรงกระตนใหเกดการยายถนขามประเทศ ซงสอดคลองกบงานวจย แรงงานสวนใหญยายถนไปท างานในมาเลเซยเนองจากตองการสรางรายไดมชวตความเปนอยทดขน โดยมปจจยอปสรรคเปนตวคดกรองวาบคคลจะสามารถแกไขปญหาตาง ๆ จนไปถงพนทปลายทาง ในการวจยครงนผวจยไดลงพนเพอศกษาการปรบตวของแรงงานยายถนในตางประเทศซงทฤษฎการยายถนมองคประกอบ 4 ประการ คอ 1.ปจจยตนทาง 2.ปจจยปลายทาง 3.ปจจยอปสรรค 4.ปจจยดานบคคล ผวจยไดน าองคประกอบจากทฤษฎมาประยกตใชกบงานวจย กลาวคอ การเชอมโยงเหตและผลของการตดสนใจในการยายถนของแรงงาน รวมถงปจจยอปสงค และอปทานการยายถนของแรงงาน ทงปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยทางประชากร ปจจยทางสงคม ปจจยกฎหมายและการเมอง เหลานเปนขอมลใหผวจยไดน าไปใชศกษาและตอยอดการวจย ประเภทของแรงงานในการยายถนระหวางประเทศผวจยไดน ามาใชประกอบการวจยสามารถแบงประเภทของแรงงานใหเหมาะสมกบงานวจยได อกทงผลกระทบดานลบ และดานบวกเพอน าไปสการวเคราะหประเดนการปรบตวของงานวจยตอไป 3. งำนวจยทเกยวของ

3.1งำนวจยทเกยวของกบกำรปรบตวของแรงงำน

งานวจยทเกยวของกบปจจยทท าใหเกดการปรบตวของแรงงานในบรบทตาง ๆ เมอตองท างานตางถน กอใหเกดการเปลยนแปลงทงผลกระทบทางบวกและทางลบ ตอตวแรงงาน ครอบครว สงคม เศรษฐกจ และดานอน ๆ อกมากมาย เชน บศรนทร สทธรตนสนทร (2536) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบการปรบตวของคนงานยายถนในโรงงานอตสาหกรรมสงทอ อ าเภอกระทม

22

แบน จงหวดสมทรสาคร การศกษาพบวา ปจจยทมความสมพนธกบการปรบตว ไดแก เพศ การศกษา ประสบการณการยายถน ระยะเวลาการยายถน ความเหมาะสมของงาน ความเหมาะสมของทพกอาศย ภมล าเนาเดม ของคนงาน การสนบสนนทางสงคม สวนปจจยทไมมความสมพนธกบการปรบตวคอ อาย สถานภาพสมรส รายไดวนเพญ วอกกลาง (2541 : บทคดยอ) ไดศกษาวจยเรอง กระบวนการปรบตวและปจจยททอทธพลตอความตงใจทจะอยถาวรของแรงงานอพยพ ผลการวจยพบวากลมตวอยางแรงงานพมาทเขามาท างานในจงหวดเชยงรายม 2 ประเภทคอประเภทพกอาศย และไปกลบ ลกษณะของทง 2 ประเภท สวนใหญมเชอชาตไทยใหญ มอาย 20-29 ป สถานภาพสมรสเปนโสด ไมไดเรยนหนงสอ และเปนชายมากกวาหญง กลมพกอาศยสวนใหญท างานดานการบรการทวไปและเปนคนงานในโรงงาน รายไดเฉลยตอเดอน 2,190 บาท กลมไปกลบสวนใหญประกอบอาชพขายและงานบรการทวไป รายไดเฉลยตอเดอน 4,080 บาททง 2 กลมประมาณ 1 ใน 3 สงเงนกลบโดยเฉลยประมาณ 10,000 บาทตอคนตอป กระบวนการยายถน แรงงานพมาสวนใหญเดนทางเขามาครงแรก มาจากจงหวดเชยงตงประเทศพมามากทสด เสนทางอพยพสวนใหญเดนทางเขามาทอ าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย ลกษณะการเดนทางเขามา มากกวาครงเดนทางเขามาคนเดยว ทเหลอเดนทางมาพรอมกบญาตและเพอนประมาณหนงในสาม มเครอขายครอบครวและเครอญาตของแรงงานพมาอยในจงหวดเชยงรายกอนแลว และท าหนาทชวยเหลอใหเดนทางเขามา การปรบตวของกลมพกอาศย พบวา แรงงานพมามการปรบตว ในดานความสมพนธระหวางบคคล องคกร เศรษฐกจ และแบบแผนการใชจาย ตามระยะเวลาการอยอาศยทเพมขน ความตงใจทจะอยถาวรของแรงงานพมามประมาณ 2 ใน 3 โดยปจจยทมอทธพลตอความตงใจทจะอยถาวรสงสดในกลมแรงงานทพกอาศยตงแต 2 ปขนไป คอ การปรบตวในการอยอาศยใหเขากบชมชนและสงคมในจงหวดเชยงราย และกลมทพกอาศยต ากวา 2 ป พบวา ปจจยภมหลงและเครอขายครอบครวและเครอญาตทเชอมโยงดวยความผกพนระหวางประเทศพมาและจงหวดเชยงราย มอทธพลตอความตงใจอยถาวรมากทสด

ศรรตน รงเรองยศ (2541) ศกษาเรอง การปรบตวของแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมไดศกษาความสมพนธ ระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบการปรบตวของแรงงาน ปญหาและอปสรรคในการปรบตวของแรงงาน ผลการศกษาพบวา สถานการณท างาน รายได ฐานะทางเศรษฐกจ ความคดทจะเปลยนงาน ความทนสมย และสภาพแวดลอมในการท างาน มผลตอการปรบตวของแรงงาน สวนปญหาการปรบตวของแรงงาน พบวา ลกษณะการท างานทซ าซากการท างานตามกลไกของเครองจกร ระเบยบกฎเกณฑทเครงครด บรรยากาศของสภาพแวดลอมในการท างาน การไมมกจกรรมทกอใหเกดสมพนธภาพและความเขาใจทดระหวางหนวยงานรวมถงสวสดการตาง ๆ เปนปจจยทสงผลใหเกดความเครยดและมผลเสยตอสขภาพกายและสขภาพจต ท าใหการปรบตวของแรงงานมปญหามาก เจรญ ศรวงศ (2543) ไดวจยเรอง การปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของชมชนเนองจากการอพยพ พบวา การอพยพยายถนของชาวบานจากพนทเดมมาอยในพนทแหงใหม ซงมความแตกตางดานบรบทและทตงของชมชน ท าใหวถการด ารงชวตของผอพยพมการเปลยนแปลงและเกดการปรบตวทางดานสงคมและวฒนธรรม ผอพยพจะตองปรบตวจากการประกอบอาชพภาคเกษตรกรรมไปประกอบอาชพอน เชน

23

ภาคอตสาหกรรม บรการและการรบจางทวไป มการเปลยนแปลงจากความสมพนธแบบพงพาอาศยกนแบบเครอญาตมาเปนปจเจกบคคล มสวนรวมในกจกรรม สงคม ประเพณ และวฒนธรรมดงเดมลดนอยลง เกดการปรบตวและยอมรบในสงคมรปแบบใหม มความทนสมยมากขน มความตองการตอระบบสาธารณปโภคทสมบรณสงผลใหเกดคานยมบรโภคนยม และความทนสมยทตองใชเงนเปนปจจยในการแลกเปลยนกบสงของทตองการและการบรการตาง ๆ ความสมพนธกบคนในชมชนเดมเหลอนอยมาก เกดความหลากหลายของวฒนธรรมของผอพยพยายมา มความเชอ และคานยมทแตกตางกนออกไป

จากการทบทวนงานวจยทเกยวของกบการปรบตว พบวาแรงงานโดยสวนใหญทสามารถการปรบตวไดดจะมปจจยทสมพนธกบปจจยจากชมชนตนทาง เชน การศกษา ภมล าเนา ความสมพนธของเครอขายชมชนตนทางระบบเครอญาตสงอทธพลตอการตงใจอยอยางถาวรของแรงงาน เปนตน อกทงแรงงานจะสามารถปรบตวไดดกขนอยกบปจจยของพนทปลายทางดวย เชน สถานการณท างาน รายได ฐานะทางเศรษฐกจ ความคดทจะเปลยนงาน ความทนสมย และสภาพแวดลอมในการท างาน มผลตอการปรบตวของแรงงาน นอกจากปจจยทเกยวของกบการท างานแลว ยงเปนดานสงคมและวฒนธรรมทเกดการปรบตว เชน มสวนรวมในกจกรรม สงคม ประเพณ และวฒนธรรมดงเดมลดนอยลง เกดการปรบตวและยอมรบในสงคมรปแบบใหม มความทนสมยมากขน มความตองการตอระบบสาธารณปโภคทสมบรณสงผลใหเกดคานยมบรโภคนยมใหม ๆ 3.2 งำนวจยทเกยวของกบกำรยำยถนของแรงงำน งานวจยทสะทอนใหเหนการด ารงชวตของแรงงานเมอตองยายถน รวมถงสภาพการท างานในตางแดน เชน อรณ ชยญาณ (2545) ไดศกษาเรองการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ ศกษาเฉพาะกรณ: แรงงานไทยของจงหวดสตลทเดนทางไปท างานในเกาะลงกาว ประเทศมาเลเซย พบวาแรงงานทเขาไปท างานในเกาะลงกาวประเทศมาเลเซยสวนใหญเขาไปท างานดวยตนเอง 100% โดยมสาเหตหลกจากระดบคาจางและเงนเดอนทสงกวาระดบคาจางและเงนเดอนทสงกวาระดบคาจางและเงนเดอนในจงหวดสตลและไมสามารถหางานท าไดตามความรความสามารถของตนเองไดในจงหวดสตล แรงงานสวนใหญ จะเปนเพศหญงมาจากอ าเภอละง จงหวดสตล เดนทางเขาไปท างานในกจการแพปลากะตก โดยมรายไดอยในระหวาง 5,001-7,000 บาท/เดอน ซงมากกวารายไดจากการประกอบอาชพในจงหวดสตล และมระยะเวลาในการท างานในรอบ 1 ป 7-8 เดอน เนองจากการท างานในเกาะลงกาว ประเทศมาเลเซย นายจางจดใหมวนหยดเพยง 1 วนใน 1 สปดาห คอ วนศกร การจะเดนทางกลบเขามาพกผอนหรอเยยมญาตหรอท าธระในประเทศไทยท าไดงายมาก เพราะมการคมนาคมสะดวก มเรอโดยสารระหวางจงหวดสตล-เกาะลงกาว ทกวน ๆ ละ 3 เทยว ใชเวลาในการเดนทาง ประมาณ 1 ชวโมง

แรงงานของจงหวดสตลทเดนทางไปท างานในเกาะลงกาว มความพอใจในการท างานในเกาะลงกาว ประเทศมาเลเซย ไมวาจะเปนเรองของคาจาง สวสดการทไ ดรบจากนายจาง ความสะดวกสบายในการท างาน ซงท าใหความเปนอยของครอบครวดขน มรายไดเพยงพอตอการด ารงชพและ

24

สวนใหญยงมรายไดเหลอเกบอกดวย แตอยางไรกตามแรงงานทงหมดกตองการกลบไปท างานในภมล าเนาเดมของตนเองในโอกาสตอไปเนองจากคดถงพอแม ลกเมยและญาตพนองทอยในประเทศไทย สทธพร บญมาก (2554) การบรหารจดการเงนสงกลบบานของคอบครวในจงหวดชายแดนภาคใตทมสมาชกครอบครวไปท างานประเทศมาเลเซย พบวา รายไดหรอคาตอบแทนทคาดวาจะไดรบจากการไปท างานตางประเทศเปนองคประกอบหลกทจงใจใหแรงงานตดสนใจเดนทางไปท างานตางประเทศ พวกเขามความคาดหวงทจะท าการสงหรอโอนเงนใหกบครอบครวในประเทศตนทาง แรงงานขามชาตทเดนทางไปท างานตางประเทศและท าการสงเงนกลบประเทศตนทางนนมเหตผลหลายประการ ขณะทแรงงานขามชาตบางคนท าการสงเงนกลบอยางอสระโดยไมมเงอนไข บางคนมทางเลอกจ ากด และมความคาดหวงในการหาโอกาสสงเงนกลบ แรงงานขามชาตบางคนมแผนการทจะท าการสงเงนกลบแตไมสามารถท าได แตการสงเงนกลบมความเปนพลวตทสามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลา แรงงานขามชาตบางคนท าการสงเงน แตเลกท าการสงกลบ บางคนไมเคยท าการสงเงนในระยะเรมแรกแตกลบมาท าการสงเงนกลบในระยะหลง เมอสถานภาพการเปนแรงงานขามชาตเปลยนแปลงไป หรอมเงอนไขจ ากดในประเทศปลายทาง

การสงเงนแบบเปนทางการการใหบรการสงเงนกลบบานอยางเปนทางการในประเทศมาเลเซยไดแกระบบการโอนเงนธนาคารระบบการโอนเงนบรษทเอกชน (Western Union, IME International Money Express, Money Gram) และระบบไปรษณยไดแก Pos Malaysian การสงเงนอยางไมเปนทางการเปนการสงเงนหรอโอนเงนระหวางมาเลเซยสประเทศไทยผานมอของนายหนาเพอนรวมงานผสงเงนใหเงนสดมาเลเซยกบบคคลผทจะท าการถอเงนสดกลบประเทศไทยโดยบคคลทถอเงนจะน าเงนสดมาเลเซยมาแลกเปนเงนบาทและน าสงใหกบครอบครวของผสงเงนทถนตนทางสวนใหญผสงเงนกบผรบฝากจะเปนเพอนรวมหมบานหรอเพอนรวมงานทมความไวใจตอกนการสงเงนผานมอนอาจจะมความเสยงในการถอเงนกลบบานจากการเดนทางขามพรมแดนแรงงานไทยเชอสายมลายทเดนทางเขาไปท างานในประเทศมาเลเซยอยางผดกฎหมายโดยไมมใบอนญาตท างานและเอกสารการเดนทางตรวจคนเขาเมองแรงงานมความจ าเปนตองเดนทางกลบมายงพรมแดนมาเลเซย-ไทยเพอตออายวซาเปนประจ าทกเดอนนนแรงงานกลมนจะไมท าการโอนเงนหรอสงเงนระหวางประเทศมาเลเซยสไทยแตจะท าการสงเงนหรอโอนเงนสงกลบภายในประเทศไทยจากบรเวณดานตรวจคนเขาเมองทพวกเขาเดนทางกลบมาท าการตอวซาการสงเงนหรอโอนเงนภายในประเทศนมความแตกตางจากการโอนเงนหรอสงเงนระหวางประเทศเนองจากการสงเงนภายในประเทศจะไมถกนบรวมในบญชการโอนเงนระหวางประเทศรวมถงกฎเกณฑตาง ๆ ทแตกตางกนตนทนในการสงเงนหรอโอนเงนภายในประเทศทต ากวาการสงเงนหรอโอนเงนระหวางประเทศมาเลเซยสไทย

การถอเงนกลบบานดวยตวเองของแรงงานส าหรบแรงงานทเดนทางกลบบานจะถอเงนสดกลบบานในชมชนถนตนทางโดยน าเงนคาจาง เงนเกบสะสมจากการท างานไปแลกเปลยนเงน ณ ดานชายแดนแลวน าเงนสดกลบบานแรงงานจะนยมเดนทางกลบภมล าเนาจงหวดชายแดนใตเพอไปเยยมครอบครวตามเทศกาลปละครงหรอสองครงในชวงเทศกาลวนฮารรายอ (Hari Raya) แรงงานกลมนจะน าเงนรายไดจากการท างานในมาเลเซยทสะสมมาตลอดปถอกลบมาพรอมกบตวเองใหกบครอบครวหรอน า

25

ฝากเขาบญชสวนตวของแรงงานในจงหวดชายแดนใตทเปนประเทศตนทาง นสากร กลาณรงค ศภรตน พณสวรรณ และศรรตน สนประจกษผล (2552) ศกษาการยายการยายถนตามฤดกาลของประชาชนจากจงหวดชายแดนภาคใต เพอเขาไปรบจางท านาในประเทศมาเลเซย พบวา การยายถนตามฤดกาลเพอเขาไปรบจางท านาในประเทศมาเลเซยของประชาชนจากจงหวดชายแดนภาคใตท เปนธรรมเนยมปฏบตมายาวนานและตอเนองเนองจากมการเกอกลกนระหวาง 2 พนทโดยประเทศมาเลเซยมความตองการแรงงานขณะทจงหวดชายแดนภาคใตมแรงงานสวนเกนทจะสนบสนนอยางไรกตามการยายถนตามฤดกาลทเคยปฏบตมแนวโนมจะลดลงเนองจากการเปลยนรปแบบการท านาของประเทศมาเลเซยจากการท านาด าเปนการท านาหวานและการน าเครองจกรเขามาใชในการท านาท าใหลดความตองการของแรงาน ขณะทแรงงานจากจงหวดชายแดนภาคใตยงมปญหาการวางงาน และการไมมงานท าในหมบานการพงพารายไดจากการท าเกษตรกรรมเพยงอยางเดยวไมเพยงพอตอการเลยงครอบครวประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตยงมความจ าเปนตองหารายไดเสรมโดยการยายถนเพอเขาไปรบจางในประเทศมาเลเซย แตเปลยนรปแบบการเคลอนยายแรงงานจากการเคลอนยายตามฤดกาลเปนการเคลอนยายเขาไปท างานเมอมงานรออยในประเทศมาเลเซย สทธพร บญมาก (2554) ศกษาเรองบทบาทของเครอขายการยายถนของแรงงานคนไทยเชอสายมลายในรานตมย าประเทศมาเลเซย พบวาการมเครอขายระหวางประเทศไทยและประเทศมาเลเซยท าใหมกระแสการยายถนแรงงานของคนไทยเชอสายมลายเปนจ านวนมากเขาสตลาดแรงงานในธรกจรานตมย าของผประกอบการคนไทยเชอสายมลาย และคนมาเลเซยเชอสามลายธรกจรานตมย าเปนตนก าเนดของเครอขายการยายถนทเชอมโยงความสมพนธระหวางประเทศไทยกบประเทศมาเลเซยซงกอใหเกดการยายถนระหวางประเทศไทย-มาเลเซยและมการขยายวงกวางออกไปตามการขยายตวของธรกจรานตมย าซงกอใหเกดความตองการแรงงานคนไทยเชอสายมลายเพอเปนแรงงานในธรกจรานอาหารชาตพนธทใชความเปนไทยในการประกอบการรานอาหารไทยฮาลาลในประเทศมาเลเซยธรกจรานตมย าในประเทศมาเลเซยจงเปนตวแปรทส าคญทมตอการยายถนของคนไทยเช อสายมลายเขาไปท างานในประเทศมาเลเซยเนองจากเครอขายการยายถนมบทบาททหลากหลายในการสนบสนนและสงเสรมการยายถนทงกอนการยายถนระหวางการยายถนและหลงการยายถนรวมถงมบทบาทในวถชวตประจ าวนของแรงงานคนไทยเชอสายมลายในประเทศมาเลเซยเครอขายการยายถนของแรงงานคนไทยเชอสายมลายทท างานในรานตมย าในประเทศมาเลเซยสามารถอธบายสาเหตของการทมการยายถนระหวางประเทศไทย-มาเลเซยทเกดขนอยางตอเนองและไมมทสนสดเพราะการมเครอขายการยายถนเปนกลไกทมคณคาตอกระบวนการยายถนระหวางประเทศไทย-มาเลเซยและมบทบาทส าคญหลากหลายตอกระบวนการยายถนถาปราศจากเครอขายการยายถนแรงงานคนไทยเชอสายมลายไมสามารถเชอมโยงการยายถนระหวางประเทศไทยเขากบประเทศมาเลเซยไวดวยกนได

อยางไรกตาม นกวชาการควรตระหนกถงบทบาทเชงลบทมตอการใชเครอขายเชนกนการใชเครอขายนยงมบทบาทเชงลบตอสมาชกเครอขายเชนกนคนไทยเชอสายมลายทเขาไปท างานในประเทศมาเลเซยควรอาศยเครอขายความสมพนธแบบแนนแฟนทเปนสมาชกในครอบครวใหความชวยเหลอในการยายถนระหวางประเทศไทย-มาเลเซยเนองจากมความปลอดภยและความนาเชอถอมากกวา

26

ความสมพนธแบบผวเผนทอาจมโอกาสเกดผลกระทบเชงลบทมตอการใชเครอขายนอกจากนน บทบาทของเครอขายการยายถนนท าใหรฐบาลไทยและมาเลเซยไมสามารถควบคมการยายถนเขาไปท างานอยางผดกฎหมายของแรงงานคนไทยเชอสายมลายจากจงหวดชายแดนภาคใตในประเทศมาเลเซยซงเปนประเดนทรฐบาลทงสองประเทศตองหาวธการแกไขและจดการตอไป ค านวณ นวลสนอง, นสากร กลาณรงค และ มห าหมด สาแลบง (2552) ไดศกษาพฒนาการและแนวโนมการยายถนของประชาชนจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปในประเทศมาเลเซยพบวาจากการวเคราะหขอมลจากแหลงทตยภมมการยายถนเรอยมาอยางตอเนองผคนในบรเวณนมความเกยวของทางดานประวตศาสตรสงคมและวฒนธรรมมาโดยตลอดครนถงปจจบนนบตงแตประเทศมาเลเซยไดรบเอกราชในป พ.ศ. 2500 มาเลเซยไดสรางประเทศใหมความมนคงทงทางดานเศรษฐกจสงคมและวฒนธรรมมโครงสรางพนฐานทมผลตอการพฒนาประเทศทแขงแกรงเชนถนนไฟฟาการสอสารและระบบชลประทานเปนตนมฐานะทางการเงนทเพยงพอตอการวางแผนพฒนาประเทศในอนาคตมการบงคบใชกฎหมายไดอยางมประสทธภาพรวมทงยงมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณเชนน ามนปาไมแรดบกและสตวน าในเขตนานน ายงชกชมเปนตนสงเหลานท าใหประชาชนของมาเลเซยสวนใหญยงมก าลงตอการลงทนในกจการตาง ๆ และจบจายใชสอยไดมากขนอกทงยงมปจจยผลกดนทมตอประชาชนในพนทจงหวดชายแดนของไทย เชน การไมมงานท ารายไดทไมเพยงพอตอการใชจายในครอบครว และสถานการณความไมสงบในพนทซงมปรากฏใหเหนอยทกวนเปนตน จากการประมวลสถานการณดงกลาวขางตนสามารถประเมนแนวโนมการยายถนของประชาชนในจงหวดชายแดนของไทยเขาไปในประเทศมาเลเซยวาคงจะมมากขนซงการยายถนของประชาชนมงไปทการหางานท าเปนส าคญ เชน รานอาหารลกจางทวไปและนวดแผนไทยเปนตนงานดานการเกษตรเชนกรดยางท านาและกรดออย เปนตน งานดานการประมงรวมทงการยายถนเพอเขาไปศกษาตอในระดบอดมศกษาซงมมากขนทกปและทส าคญกคอ มาเลเซยยงตองการแรงงานไทยในทกระดบ มารยา บลและ (2555) ไดศกษาอตลกษณและการตอรองของแรงงานรบจางมสลมขามแดนในพนทอาณาบรเวณชายแดนปาดงเบซารไทย-มาเลเซย พบวา ในพนทอาณาบรเวณชายแดนปาดงเบซารไทย-มาเลเซยผคนมความหลากหลายทางชาตพนธ และมการขามพรมแดนเกดขนตลอดเวลา ทงพรมแดนของรฐและพรมแดนทางชาตพนธแรงงานรบจางมสลมขามแดนมการประกอบสรางอตลกษณผานการแตงกาย ภาษา ศาสนา และพธกรรม ความเชอ อตลกษณเหลานเปนอตลกษณทางชาตพนธทเปนเสนแบงเขตแดน แบงแยกกลมแรงงานมสลมออกจากกลมคนอน ๆ นอกจากนมการใหนยามความหมายตอแรงงานรบจางมสลมขามแดนวาเปนผทซอสตย อดทน ไววางใจได เครงครดในศาสนา มบางสวนมองวาแรงงานรบจางชาวมสลมขามแดนเปนผทการศกษานอย และเปนผทตองการแสวงหาประสบการณใหม ๆ การตอรองเปนกลยทธของแรงงานรบจางมสลมขามแดนในพนทชายแดนปาดงเบซารพบวา แรงงานรบจางมสลมมการตอรองกบบานเกด เพอเขามาสการเปนแรงงานรบจางขามแดนมการตอรองกบกฎระเบยบของรฐชาตและกฎของตลาดในการขามแดนโดยการไมประทบตราผานแดนอยางสม าเสมอ และหลกเลยงการท าใบอนญาตท างานในมาเลเซย แรงงานรบจางมสลมสรางความไววางใจเพอตอรองกบนายจาง ใชความเปนคนตรงไปตรงมาและการทไมสามารถพดภาษามาลายไดตอรองกบแรงงานรบจาง

27

ดวยกน อกทงแรงงานรบจางมสลมขามแดนตอรองกบผซอโดยการแสดงความไมเตมใจใหบรการ และตอรองกบศาสนาโดยการแตงกายทไมเปนไปตามขอก าหนด ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย (2555) ศกษาสาเหตและผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานสตรมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใต เขาไปในประเทศมาเลเซย พบวา การเคลอนยายแรงงานของผคนจากจงหวดชายแดนภาคใตในระยะแรกเปนไปอยางอสระเนองจากอ านาจอธปไตยเหนอดนแดนของแตละรฐยงไมมความชดเจนผคนเคลอนยายไปมาหาสกนไดสะดวกแตหลงจากความเปนรฐมความชดเจนขนตามล าดบการยายถนของแรงงานผหญงมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตเขาสรฐตอนเหนอของประเทศมาเลเซยตองเขาไปอยภายใตกรอบของกฎหมายแรงงานมาเลเซยแมวารฐบาลมาเลเซยมการควบคมแรงงานคอนขางเขมแขงแตดวยสายสมพนธของเครอญาต และความคนเคยเปนทนเดมและยงมปจจย ทส าคญทท าใหแรงงานสตรมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตตดสนใจเดนทางเขาไปเปนแรงงานรบจางและผประกอบการรานอาหารในประเทศมาเลเซยงายขนและมจ านวนเพมสงขนทกป ไดแก 1. ความยากจนและการวางงานในจงหวดชายแดนภาคใตไมสามารถหางานท าทเหมาะสมหรอหางานทมรายไดเพยงพอทจะเลยงตวเองในประเทศไทยได 2. สภาพสงคมภาษาศาสนาและประเพณทคลายคลงกนเพราะนบถอศาสนาอสลามเหมอนกนประเพณปฏบตคลายคลงกนท าใหไมยงยากในการปรบตวสามารถสอสารกนเขาใจและเรมงานไดทนท 3. การมความสมพนธทางสงคมทงเครอขายเครอญาตและเครอขายการเปนคนชมชนหรอหมบ านเดยวกนเปนปจจยชวยใหแรงงานรสกอนใจในการเดนทางเขามาท างานและครอบครวไววางใจในการเขามาท างานตางแดน 4. สถานการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตทเกดขนตงแตป พ.ศ.2547 สงผลกระทบตอวถการด าเนนชวตของประชาชนทไมสามารถด าเนนไปไดตามปกตการประกอบอาชพบางอยางไมปลอดภยจงเกดการเคลอนยายไปเปนแรงงานรบจางในรานอาหาร 5.ระยะทางทไมไกลระหวางชมชนตนทางในจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยกบชมชนปลายทางในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย (ปะลส เกดะห เประ และกลนตน) และความสะดวกในการเดนทางทงทางรถยนตรถไฟ และทางเรอ

ผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานสตรมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตเขาไปในประเทศมาเลเซย ศกษาผลกระทบตอครวเรอนในชมชนตนทางในประเทศไทยจากการมแรงงานสตรทเคลอนยายไปท างานในประเทศมาเลเซยและผลกระทบในระดบบคคลศกษาผลกระทบตอแรงงานยายถนสตรขณะท างานอยในประเทศมาเลเซยผลการศกษาพบ ดงตอไปน

1. ผลกระทบตอครวเรอนในชมชนตนทางผลกระทบทเกดขนตอครวเรอนในชมชนตนทางมผลกระทบในเชงบวกโดยเฉพาะทางดานเศรษฐกจของครวเรอนและความสมพนธทดและการยอมรบจากสมาชกในครวเรอนเนองจากการไปท างานรานอาหารทประเทศมาเลเซยของแรงงานสตรมสลมสวนใหญจะไดรบอนญาตจากพอแมเพราะเหนวาไปท างานกบญาตหรอไมกเปนคนในหมบานหรอคนรจกมบางรายทตดสนใจไปดวยตวเองแตทกคนไดรบการยอมรบจากครอบครวเนองจากแรงงานไดสงเงนกลบเขามาชวยเหลอครอบครวท าใหสภาพทางเศรษฐกจของครอบครวดขน

28

2. ผลกระทบตอแรงงานยายถนสตรขณะท างานในชมชนปลายทางถงแมวาการเขาไปท างานในประเทศมาเลเซยท าใหแรงงงานสตรมรายไดและเลอนฐานะดขนแตแรงงานสตรเหลานนมความกดดนในการท างานและการด าเนนชวตประจ าวนตองใชชวตแบบหลบ ๆ ซอน ๆ ไมสามารถไปไหนมาไหนไดอยางอสระใชเวลาสวนใหญหรอเกอบทงหมดอยทรานอาหารซงเปนทท างานหรอไมกทพกเทานนการด าเนนชวตประจ าวนและการท างานตองตกอยภายใตขอจ ากดตาง ๆ ทงขอจ ากดของกฎหมายและขอจ ากดของรานอาหารเนองจากการหลบเลยงภาษหรอคาธรรมเนยมการท างานของแรงงานผหญงจากจงหวดชายแดนภาคใตซงขามแดนไปท างานในประเทศมาเลเซยโดยใชใบผานแดน (Border Pass) และไมมใบอนญาตท างาน (Work Permit) ประกอบกบปญหาวกฤตเศรษฐกจของประเทศมาเลเซยซงทางการมาเลเซยเขมงวดและกวดขนแรงงานตางชาตทเขาประเทศอยางผดกฎหมายมากขนท าใหแรงงานผหญงไทยท างานดวยความหวาดกลวและตองคอยระแวดระวงตวเองจากเจาหนาททจะเขามาตรวจจบ

นอกจากน ยงมการศกษาแรงงานยายถนไปยงประเทศอน ๆ เชน รตวณณ สนทรา (2547) ศกษาเรอง ทศนคตของแรงงานไทยทมตอคณภาพชวตในการท างาน ณ เมองฮองกง ท าการศกษา 5 ดาน คอ ดานสขภาพรางกาย ดานครอบครว ดานชวตการท างาน ดานความมนคงทางเศรษฐกจ และดานสภาพสงคม พบวา ในภาพรวมของทศนคตทมตอคณภาพชวตอยในเกณฑปานกลางคอนไปทางพอใจ โดยมคาเฉลย 6.73 เมอพจารณาในแตละดานไดผลวา คณภาพชวตของแรงงานดานสขภาพรางกายอยในเกณฑปานกลางคอนไปทางพอใจ (6.88) ดานครอบครวอยในเกณฑด (8.01) ดานชวตการท างานอยในเกณฑปานกลางคอนไปทางพอใจ (6.99) ดานความมนคงทางเศรษฐกจอยในเกณฑปานกลาง (5.71) และดานสภาพสงคมอยในเกณฑปานกลางคอนไปทางพอใจ (6.06) อรณรตน หล าวไลเกษร (2546) การศกษาสภาพชวตและความเปนอยของแรงงานสตรไทยในฮองกง ศกษา สภาพชวตและความเปนอยของแรงงานสตรไทยในฮองกงศกษากรณ : ผชวยแมบานไทยในฮองกง จากผลการศกษาพบวาสภาพปญหา และอปสรรคตาง ๆ ทเกดขนกบแรงงานผชวยแมบานนน เปนปญหาทเกดขนทงกบแรงงานทมาใหมและแรงงานทเดม โดยเฉพาะแรงงานทมาใหมนน ปญหาทประสบกนมากทสด คอ ปญหาดานภาษา และปญหาดานการท างาน ทมกจะไมมความอดทนเพยงพอ ท าใหไมถกใจนายจาง ไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพการท างานและสภาพความเปนอยภายในบานนายจางได ซงสภาพเหลานหากยงคงมอยอยางตอเนองผลทตามมาคอ ถกนายจางเลกจางหรอ ขอลาออกกอนครบสญญาจาง ท าใหตองออกมาจากบานนายจางและประสบกบความเดอดรอนตาง ๆ นงลกษณ ตงคะบร (2541) ไดศกษาเรอง “สาเหตการไปท างานตางประเทศ : ศกษาเฉพาะกรณแรงงานไทยทไปไตหวน” ซงผลจากการศกษา มดงน สาเหตส าคญทท าใหแรงงานเดนทางไปท างานไตหวนอนดบหนง คอ ตองการรายไดมากกวาทอยปจจบน รองลงมาอยากไดประสบการณการท างานในตางประเทศ การศกษานอย ตองการฝกทกษะฝมอ มคนแนะน าใหไป ขณะทบางรายมหนสนมากและเพอนบานหรอคนในครอบครวชกชวน สภาพภมหลงของแรงงานทเดนทางไปท างานไตหวน ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ภมล าเนาเดม และประสบการณการไปท างานตางประเทศ มความสมพนธกบสาเหตการไปท างานไตหวนของแรงงานไทย รวมทงทศนคต/ความเชอและสภาพแวดลอมของแรงงานอนเปนสาเหตการไปท างานไตหวน

29

สปราณ พงษสทธศกด (2538) เรอง สาเหตและสภาพปญหาของการตดสนใจไปท างานในไตหวนของแรงงานไทย พบวาปจจยทเปนสาเหตของการตดสนใจไปท างานในไตหวน ทส าคญทสดคอ รายไดเดมของแรงงานทท าในประเทศไมพอใชจายในการด ารงชพ จงท าใหตองตดสนใจทจะเลอกไปท างานทไตหวน เพราะมคาจางแรงงานสงกวาสวนทส าคญรองลงมาคอ ขาวสารขอมลทไดรบจากหนวยจดหางาน และจากบคคลทใกลชดทไปท างานตางประเทศแลวกลบมามฐานะทางเศรษฐกจดขน ท าใหเปนขอมลอยางดในการประกอบการตดสนใจไปท างานทไตหวนมากขน ประกอบกบความสะดวกในการบรการของหนวยจดหางาน ทชวยด าเนนการใหทกขนตอนอยางสะดวกรวดเรว ตงแตการทดสอบฝมอการท าพาสปอรตและวซา พรอมกบความคาดหวงจะไดรบความรความสามารถ และประสบการณเพมขนเมอกลบมาท างานในประเทศไทย และไดมขอคนพบทสอดคลองกบการศกษาของ สพร ภทรอนวงศ (2554) ไดศกษาวถชวตแรงงานไทยยายถนในโกลเดนไมลคอมเพลกซ ประเทศสงคโปร จากการวจยสรปได วา แรงงานไทยสวนใหญเปลยนงานและยายถนเขามาท างานในประเทศสงคโปรเพราะปญหาดานการเงน และการวางงาน สวนใหญตดสนใจยายเขามาท างานเพราะตองการรายไดทเพมขนมากกวาเดม แรงงานไทยสวนใหญไมเคยผานการท างานรานอาหารมากอนทจะเขามาท างานในรานอาหารไทยในสงคโปร ท าใหแรงงานไทยตองปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมในการท างานมาก และยงขาดความเขาใจในลกษณะงานรานอาหาร

จากการวจยพบวา แรงงานไทยสวนใหญมญาตหรอเพอนท างานอยในรานอาหารประเทศสงคโปร ซงญาตหรอเพอนจะเปนผชกชวนใหแรงงานไทยเขามาท างานในรานอาหารประเทศสงคโปร และพบวาแรงงานไทยทมญาตหรอเพอนท างานอยในประเทศสงคโปรจะมการชวยเหลอซงกนและกน ดานความสมพนธระหวางนายจาง แรงงานไทยสวนใหญมความสนทสนมกบนายจาง เพราะนายจางมกจะใหความชวยเหลอ หรอถามถงความเปนอยของแรงงานไทยเปนประจ าอกทงนายจางเปนคนไทย ท าใหมการพดคยระหวางกนแรงงานไทยมทศนคตทดตองานทท า มความพงพอใจในวถชวตของตน แมวาจะรสกวางานทท าหนก แตมความพอใจเพราะไดรบคาแรงทสงกวาในเมองไทย ท าใหเพยงพอตอการใชจายในชวตประจ าวน และมเงนเกบออม นอกจากนนายจางยงใหความสนทสนมกบแรงงานไทย ท าใหแรงงานไทยรสกอบอน เสมอนอยในประเทศไทย กณณกา องศธนสมบต (2542) รายงานการศกษาเรอง “ผชวยแมบานไทยในฮองกง: ภมหลง สภาพการท างาน และแนวทางการจดท า โครงการแรงงงานคนถน” ไวดงน

1.ภ ม ห ล ง ขอ งผ ช ว ย แม บ า น ไทย ใน ฮ อ งก ง พบว า ส ว น ใหญ พบมาจ ากภ า คตะวนออกเฉยงเหนอ อายอยระหวาง 25-53 ป สถานภาพเปนโสด จบการศกษาระดบประถมศกษา สวนใหญมทดนท ากนมเอกสารสทธ สวนใหญเปนหมบานทเคยมคนไปท างานตางประเทศ

2.เหตปจจยของการตดสนใจไปท างานทฮองกง พบวา ปจจยผลกดนคอ รายไดต า มหนสน การศกษานอย และไมมงานท า ตามล าดบ สวนปจจยดงดด เปนเรองรายไดทฮองกงสงกวาตองการเกบออมไวในอนาคต ตองการหาประสบการณ และคาใชจายส าหรบด าเนนเรองไปท างานทฮองกงนอยกวาไปประเทศอน ๆ ในเอเชย

30

3. สภาพการท างานและวถชวตของผชวยแมบานไทย พบวา ชาวฮองกงตองการผชวยแมบานตางชาตมาชวยดแลบาน ท าอาหาร ดแลเดก คนแก และคนพการ สญญาจางผชวยแมบานครงละ 2 ป สามารถตอสญญาไดหากเปนความยนยอมของทง 2 ฝาย ท างาน 6 วนตอสปดาห อยทบานนายจางวนอาทตยเปนวนหยด

4. ความร ทกษะ ประสบการณทไดรบจากการท างาน พบวา ทกษะและประสบการณทไดรบขนกบประเภทของงานทท า ทกษะจะแตกตางกนไป เชน อปกรณของใชในครวในบาน พดกวางตงไดด มทกษะเกยวกบการท าอาหารตาง ๆ ทกษะและประสบการณทางออมอน ๆ คอ ไดเรยนรขนบธรรมเนยมประเพณ มารยาททางสงคม ไดเขาใจอปนสยวธคด ไดทกษะการปรบตวอดทนและเปนตวของตวเองมากขน

5. การวางแผนอาชพ หลงกลบจากการท างานในตางประเทศ พบวา รายไดทไดจากการท างานแมบานไทยสงกลบไปใหครอบครวเปนคาใชจายประจ าวน เชน ใชหน ซอทดน สรางบานมากกวาใชเพอการลงทนหรอการสรางอนาคต ประเภทอาชพทสนใจจะกลบไปท าไดแก การทธรกจเลก ๆ มาเปนอบดบหนง รองลงมาเปนเกษตรกรรม งานบรการตาง ๆ สวนนอยทจะไปเรยนตอ และไปท างานประเทศอนตอ การวางแผนเตรยมทจะกลบไปประกอบอาชพกพบวา มปญหาและความไมพรอม เชน ขาดขอมลขาวสารของประเทศไทย ไมมทกษะเกยวกบการบรหารธรกจ บางคนมเงนเกบเปนทน แตบางคนมไมพอ ผลการศกษาไดขอเสนอแนะ ในเรองโครงการแรงงานคนถนเพอรองรบ และเตรยมความพรอมแรงงานไทยนนคอ ขณะยงท างานอยตางประเทศแรงงานไทยควรคดวากลบมาจะท าอะไรและอยางไร ขณะเดยวกนกเกบเงนบางสวนส าหรบการลงทนในอนาคต ฝกทกษะทจะเปน โดยมส านกงานแรงงานไทย หรอ กลม NGOs ชวยใหค าปรกษา ระยะแรกทเรมกลบสประเทศไทยจะเปนการยากส าหรบแรงงานไทยทท างานหลายปแลว ควรมศนยเพอชวยเหลอแรงงานในชวงตนเปนการใหค าแนะน า ใหค าปรกษา เพอชวยปรบตวเขากบสงคมใหเรว และเรมตนชวตใหม ระยะทท างานหรอเรมธรกจ ควรตองมการใหค าปรกษาชวยใหค าแนะน าและประสานความรวมมอระหวาง NGOs ในพนท เพอสงเสรมอาชพกบแรงงานทกลบมา กนกพร มโนรตนา (2540) ในอก 2 ป ตอมา เรอง สถานภาพทางดานเศรษฐกจของแรงงานไทย หลงกลบจากการท างานตางประเทศศกษาเปรยบเทยบตามประสบการณประเทศทไป ซงไดคนพบเพมเตมวา กอนเดนทางไปท างานตางประเทศนน แรงงานสวนใหญมภาระหนสนมากถงรอยละ 75.8 แตเมอกลบจากการไปท างานตางประเทศแลว พบวามการออมมากขน จากการทบทวนงานวจยทเกยวของกบการยายถนของแรงงานเขาสประเทศมาเลเซย ท าใหรถงสาเหตการตองการยายถนไปท างาน ซงนอกเหนอจากความตองการหลกเรองรายไดแลวยงมปจจยอน ๆ อกเชน ประสบการณในการท างานในตางประเทศ ความรความสามารถทเพมขน เปนตน อกทงท าใหทราบวถชวตความเปนอย รวมถงความสมพนธของเครอขายทอกสาเหตตอการตดสนใจยายถน วธแกปญหาเพอใหอยรอดในสงคม และยงพบปจจยดานลบ เชน การยายถนเขาเมองอยางผดกฎหมายของแรงงานคนไทยเชอสายมลายจากจงหวดชายแดนภาคใต เปนตน นอกจากนการศกษาแรงงานยายถนไป

31

ยงประเทศอน ๆ กท าใหทราบวาสาเหตหลกของการยายถน คอความตองการรายได พรอมกบความคาดหวงจะไดรบความรความสามารถ และประสบการณเพมขนเมอกลบมาท างานในประเทศไทย ซงผวจยไดน าขอมลและประเดนตาง ๆ เพอเปนแนวทางในการศกษางานวจยตอไป

4. กรอบแนวคดกำรวจย

การศกษาการปรบตวของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซย เปนกระบวนการ

ทแรงงานพยายามปรบตนเอง เมอเผชญกบสภาพปญหาตาง ๆ เมอตองยายถนไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย ซงผวจยไดแบงการปรบตวของแรงงานออกเปน 3 ดาน คอดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของสามารถสรปเปนกรอบแนวคดในการวจยไดดงแผนภาพท 1 ซงจากกรอบแนวคดดงกลาวใหเหนความเชอมโยงระหวางประเดนทศกษาวจยกบแนวคดทฤษฎทเกยวของ ซงในการศกษาในครงนผวจยไดแบงการปรบตวของแรงงานออกเปน 3 ดาน คอดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม โดยการปรบตวดานสงคมจะเนนศกษาเกยวกบวถการด ารงชวตของแรงงานในขอบเขตของสงคมในทท างานทมการตดตอสมพนธหรอการปฏสมพนธกบบคคลทเกยวของกบสภาพการท างานในแตละบรบทภายใตกฎเกณฑ ระเบยบ (สดา ภรมยแกว, 2545; จนทรา ธนสงวนวงศ, 2554) โดยผวจยก าหนดกรอบแนวคดดานสงคมออกเปนความสมพนธกบหวหนางาน และความสมพนธตอเพอนรวมงานในบรบทตาง ๆ ของแรงงานฝมอ และแรงงานไรฝมอ

ในขณะทการปรบตวดานหนาทงานเปนการศกษาเกยวกบกจกรรมทตองปฏบตเพอใหบรรลผลเฉพาะกจอยางใดอยางหนง ซงเปนหนาททไดรบมอบหมายใหปฏบตในชวงเวลาใดเวลาหนง โดยเนนประเดนเกยวกบการท างานตามความสามารถของตนเอง ความรสกมนคงในงาน ความเขาใจเกยวกบบทบาทหนาทในการท างาน การรสกวางานทท ามคณคา และการท างานตามเปาหมายของตน ดงท สรพล พยอมแยม (2541) ไดกลาววาสาเหตทท าใหเกดความเครยดในงานจนตองมการปรบตวในการท างานประกอบดวย การท างานทต ากวาความสามารถทมอย ความมนคงในการท างานทอาจถกยายหรอสบเปลยนต าแหนงงานและการถกพกหรอไลออกจากงาน ความสบสนและความขดแยงในทศทางหรอบทบาทหนาททไมชดเจน การไมเปดใจยอมรบงานวาการปฏบตงานทเหนวามคณคาหรอกอใหเกดประโยชนแกบคคลอนในสงคมมากกวาการท าลายลาง และการไมบรรลถงความปรารถนาสวนตนทตองการความส าเรจหรอความกาวหนาในการปฏบตงานตามเวลาทก าหนดในแตละชวง โดยผวจ ยจงก าหนดกรอบแนวคดดานหนาทงานออกเปน 5 ดาน คอ 1.ทกษะและความสามารถตอลกษณะงาน 2.รายได สวสดการ และการปรบเลอนขน 3.ความมนคงกาวหนาในอาชพ 4.ปรมาณงาน และเวลาในการท างาน 5.ไมมอสระ และความรสกไมทาทายตองาน สวนการปรบตวดานวฒนธรรมเปนการศกษาเกยวกบอารมณความรสกและแบบแผนพฤตกรรม ซงเปนแรงผลกดนทชวยขดเกลาใหทกพฤตกรรมแสดงออกมาไดอยางถกตองตามครรลองครองธรรม ตามบรรทดฐานทดงาม รวมทงเปนความผกพนของกลมและ

32

กฎเกณฑของวฒนธรรมทสงผลตอพฤตกรรมของบคคลทถกก าหนดขนจากกลมของสงคม อาท คานยม แบบแผนการด าเนนชวต ศาสนา ภาษา เปนตน (นธ เอยวศรวงศ, 2541; มธรส สวางบ ารง, 2552) โดยผวจยก าหนดกรอบแนวคดดานวฒนธรรม ออกเปน 3 ดาน คอ 1.ดานภาษา 2.กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน 3.ความแตกตางทางศาสนา

จากการศกษาทฤษฎการปรบตวกลาวโดยสรปวา รอย (Roy) มความเชอวา “มนษยเปนระบบการปรบตวระบบหนง” ซงมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทงภายในตวเอง และภายนอกตลอดเวลา สงแวดลอมจดเปนตวปอนเขา (Input) ทสงไปยงระบบการปรบตว สวน ทอรพ (Thorpe) ไดแบงการปรบตวของบคคลเปน 2 ลกษณะคอ การปรบตวดานสวนตว (Personal Adjustment) หมายถง ความคด ความรสกทบคคลมตอตนเอง และการปรบตวดานสงคม (Social Adjustment) หมายถง ความคด ความรสก หรอพฤตกรรมของบคคลทมตอบคคลอน และเหนวาบคคลทมสขภาพจตดคอ ผ ทสามารถท าใหการปรบตวดานสวนตวและการปรบตวดานสงคมอยในลกษณะสมดลกน

การศกษาทฤษฎวาดวยการยายถน (Theory of Migration) เอฟเวอรเรต ล ไดอธบายวา การยายถนมองคประกอบ 4 ประการคอ1.ปจจยหรอเงอนไขในพนทตนทาง (Place of Origin) 2.ปจจยหรอเงอนไขในพนทปลายทาง (Place of Destination) 3.ปจจยอปสรรคทอยระหวางพนทตนทางและพนทปลายทาง (Intervening Obstacles) และ4.ปจจยดานบคคล เปนลกษณะของบคคลทตองการจะยายถน ซงประกอบดวยความแตกตางของบคคลไมวาจะเปนอาย เพศ การศกษา อาชพ ตลอดจนประสบการณชวต เปนตน

ดงนนไดก าหนดวธวจยโดยใชการวจยแบบผสม (Mix Method Research) ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณดวยการส ารวจขอมลดวยแบบสอบถาม เพอใหทราบถงปญหาทเกดกบแรงงานในแตละดาน และด าเนนการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพโดยการสมภาษณแบบเจาะลก โดยน าประเดนสภาพปญหาทไดจากการเกบขอมลเชงปรมาณ น าไปสมภาษณเชงลก วาแรงงานมแนวทางในการปรบตวตอสภาพปญหาอยางไร

33

แผนภำพท 1 กรอบแนวคดกำรปรบตวของแรงงำนยำยถนในมำเลเซย

รฐปนง (Penang) เปนหนงในรฐของประเทศมาเลเซยเปนเกาะและมพนทเปนดนแดนบางสวน เหนอรฐเปรค อยทางฝงตะวนตกของแหลมมลาย มพนทประมาณ 1,000 ตารางกโลเมตร มเมองจอรจทาวนเปนเมองหลวง เปนรฐทมความอดมสมบรณในทกดาน ไดสมญานามวา “ไขมกแหงตะวนออก” ประชากรสวนใหญเปนชาวจน โดยมอตราสวนของประชากรเชอสายจน ประมาณรอยละ 41.72 มากกวาประชากรเชอสายมลายซงมอตราสวนประมาณรอยละ 41.33 (ส านกงานแรงงานประเทศมาเลเซย, 2554)

รฐปนงมเขตการปกครอง ดงน สวนทเปนเกาะ (Penang Island) แบงเขตการปกครองออกเปน 2 เขตการปกครอง ไดแก (1) ปนงตะวนออกเฉยงเหนอ (North East Penang Island) (2) ปนงตะวนตกเฉยงใต (South West Penang Island) สวนทเปนแผนดน หรอ เรยกวา เซอเบอรง ไปร (Seberang Perai) แบงเขตการปกครองออกเปน 3 เขตการปกครอง ไดแก (1) เซอเบอรงไปรเหนอ (Northern Seberang Perai) (2) เซอเบอรงไปรกลาง (Central Seberang Perai)

การปรบตวของแรงงานยายถน

ทฤษฎการปรบตว ของรอย

ทฤษฎการยายถนของเอฟเวอรเรต ล

ทฤษฎการปรบตว ของทอรพ ปญหา

ปญหา

ปญหา

ดำนหนำทงำน -ทกษะและความสามารถตอลกษณะงาน -รายได สวสดการ และการปรบเลอนขน -ความมนคงกาวหนาในอาชพ -ปรมาณงาน และเวลาในการท างาน -ไมมอสระ และความรสกไมทาทายตองาน

ดำนสงคม -ความสมพนธตอหวหนางาน/ผบงคบบญชา -ความสมพนธตอเพอนรวมงาน

ดำนวฒนธรรม -ภาษา -กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน -ความแตกตางทางศาสนา

34

(3) เซอเบอรงไปรใต (Southern Seberang Perai)

วธด ำเนนกำรวจย

งานวจยเรอง การปรบตวของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซย เปนงานวจยแบบผสมผสาน

(Mixed Method Research) เพอศกษาสภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานไทย โดยผวจยไดลงพนทศกษาและเกบรวบรวมขอมลในสวนเชงปรมาณกอนเพอจะไดศกษาความสมพนธ ความเปนเหตเปนผลของตวแปรปจจยหลาย ๆ ปจจยทเกยวของในแตละระดบของขอมลกลมตวอยางทเกยวของกบบรบทในการศกษา และเมอวเคราะหดวยกระบวนการเชงปรมาณเสรจแลวกจะน าผลจากสถตทมผลชดเจนนน ๆ น าไปวเคราะหและอธบายการปรบตวของแรงงานในเชงคณภาพตอไป เพอใหเกดความชดเจนของผลการวจย อกทงตรวจสอบประเดนการวจยใหเกดความสมบรณของขอมลมากขน โดยมรายละเอยดและขนตอนการด าเนนการวจย ดงน

1. วธด ำเนนกำรวจยเชงปรมำณ 1.1 ประชำกรและกลมตวอยำง

ประชากร คอ แรงงานไทยทยายถนไปท างานทรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยก าหนดขนาดกลมตวอยางในกรณทไมทราบจ านวนประชากรทแนชดโดยใชสตรของ Cochran ดงน (ยทธ ไกรวรรณ, 2546)

เมอ n คอ จ านวนกลมตวอยางทตองการ P คอ สดสวนของประชากรทผวจยอางองจาก ดลมนรรจน บากา และ

เกษตรชย และหม (2547) พบวาสาเหตทแรงงานไทยถกรฐบาลมาเลเซยผลกดนกลบประเทศเนองจากมปญหาการปรบตวเกยวกบการไมเขาใจภาษามาเลย รอยละ 9.1 ดงนน P จงมเทากบ .09

Z คอ ระดบนยส าคญทางสถต ก าหนดทระดบ 0.05 ซงมคาเทากบ 1.96 d คอ สดสวนความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได (จะตองสอดคลอง

กบระดบความเชอมนของคา Z) ซงก าหนดทระดบความเชอมน 95% สดสวนความคลาดเคลอนเทากบ 0.05

เมอแทนคาดงกลาวในสตรขางตนจะไดขนาดกลมตวอยางทใชในการวจยครงนอยางนอย 126 คน แตในการวจยครงนเกบขอมลกบแรงงานไทยจ านวน 130 คน

2

2

d

P)ZP(1n

35

1.2 เครองมอทใชในงำนวจย

เครองมอทใชในการวจยส าหรบการเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ ไดแกแบบสอบถามจ านวน 1 ฉบบ จ านวน 3 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไป ตอนท 2 ศกษาสภาพปญหาของแรงงานในดานตาง ๆ ตอนท 3 การปรบตวเพอแกไขปญหาของแรงาน ซงตอนท 2 และ 3 จะมงศกษาประเดน 3 ดาน คอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม โดยรายละเอยดโครงสรางเครองมอดงตารางท 4 ตำรำงท 4 โครงสรำงเครองมอกำรศกษำสภำพปญหำของแรงงำน

ตอนท วตถประสงค รำยละเอยด ลกษณะเครองมอ

จ ำนวน

1 เพอใหไดขอมลพนฐาน 1.เพศ 2.อาย 3.สถานภาพ 4.วฒการศกษา 5.วธเขามาท างานในมาเลเซย 6.ระยะทท างานในมาเลเซย 7.ภมล าเนาเดม 8.ประเภทงานทท า 9.รายไดตอเดอน 10.ระดบความสามารถในการสอสารภาษามาเลย 11.ระดบความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษ

เลอกตอบ 11

2 เพอศกษาสภาพปญหาข อ ง แ ร ง ง า น ซ งประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานหนาทงาน ดานส ง ค ม แ ล ะ ด า นวฒนธรรม

1.ดานหนาทงาน 1.1ทกษะและความสามารถตอลกษณะงาน 1.2รายได สวสดการ และการปรบเลอนขน 1.3ความมนคงกาวหนาในอาชพ 1.4ปรมาณงาน และเวลาในการท างาน 1.5ไมมอสระ และความรสกไมทาทายตองาน

มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ

32ขอ

36

ตอนท วตถประสงค รำยละเอยด ลกษณะเครองมอ

จ ำนวน

2.ดานสงคม 2.1ความสมพนธกบผบงคบบญชา 2.2ความสมพนธกบเพอนรวมงาน 3.ดานวฒนธรรม 3.1ดานภาษา 3.2กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน 3.3ความแตกตางทางศาสนา

3 เพอศกษาการปรบตวเบองตนของแรงงาน

แรงงานมแนวทางเบองตนอยางไรในการปรบตวกบปญหา ทง 3 ดานคอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม

มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ

22ขอ

1.3 กำรสรำงเครองมอในกำรวจย

ผวจยไดด าเนนการสรางแบบสอบถามทใชเปนเครองมอในการวจย โดยมขนตอนดงน 1) ศกษาแนวคด ทฤษฎ และเอกสารทเกยวของกบการปรบตวของแรงงานยายถน 2) ศกษาวธการสรางแบบสอบถาม จากเอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของ โดยใช

มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบทก าหนดน าหนกตามแบบของลเครท (Likert Scale) ดงน นอยทสด ใหคะแนน 1 นอย ใหคะแนน 2 ปานกลาง ใหคะแนน 3 มาก ใหคะแนน 4 มากทสด ใหคะแนน 5

ส าหรบเกณฑการแปลความหมายคะแนนเฉลยก าหนดดงน (กลยา วานชยบญชา, 2548) คะแนนเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง มปญหาอยในระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง มปญหาอยในระดบมาก

คะแนนเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง มปญหาอยในระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง มปญหาอยในระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง มปญหาอยในระดบนอยทสด

37

3) ตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา โดยน าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปใหผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญจ านวน 3 ทานพจารณาความสอดคลอง และความครอบคลมเนอหาของค าถามแตละขอ ตลอดจนความเหมาะสมของการใชภาษา แลวค านวณหาคา IOC โดยคดเลอกขอทมคา IOC .5 ขนไป (กลยา วานชยบญชา, 2548)

4) น าแบบสอบถามทผานการพจารณาแลวจากผเชยวชาญแลวไปทดลองใชกบแรงงานยายถนทไมใชกลมตวอยางจ านวน 30 คน แลวน ามาวเคราะหหาคาความเชอมนดวยวธการวดความสอดคลองภายในของครอนบาค ซงคาความเชอมนควรม .70 ขนไป (กลยา วานชยบญชา, 2548) 1.4 กำรเกบรวบรวมขอมล รฐบาลมาเลเซยไดก าหนดนโยบายอนมตการขอจางงานแรงงานตางชาตโดยในการจางงานบรษทจะตองค านงถงสทธของแรงงานทองถนเปนหลก หากมการจางงานควรเสนอต าแหนงงานใหกบแรงงานทองถนกอน โดยประเทศมาเลเซยไดอนญาตใหแรงงานตางชาตเขามาท างานใน 5 ภาคประกอบการ ดงน (ส านกงานแรงงานประเทศมาเลเซย, 2554) 1.ภาคการเกษตร 2.ภาคการเพาะปลก 3.ภาคอตสาหกรรม ตองเปนอตสาหกรรมเพอการสงออกเทานน 4.ภาคการกอสราง 5.ภาคบรการ ประกอบดวย ผประกอบการ พนกงานท าความสะอาด จากสถตแรงงานไทยไดเดนทางไปท างานในประเทศมาเลเซยพบวาในป 2557 ไดแบงตามอาชพขอมลตามตารางท 5 ตำรำงท 5 ตำรำงแสดงจ ำนวนแรงงำนไทยในประเทศมำเลเซย

ทมำ: ส ำนกงำนแรงงำนไทยในประเทศมำเลเซย พ.ศ. 2557 ในการวจยนไดศกษาแรงงานเฉพาะในรฐปนงประเทศมาเลเซยพบวาแรงงานไทยไดเดนทางเขาไปท างานในรฐปนงชวงวนท 1 ถงวนท 31 มกราคม 2558 จ านวน 154 คน โดยแบงเปนภาคการผลต 1 คน ภาคกอสราง 0 คน ภาคโรงงาน 3 คน ภาคบรการ 149 คน ภาคเพาะปลก 0 คน และภาคเกษตร 1 คน รวมจ านวนแรงงาน 154 คน (ส านกงานแรงงานไทยในประเทศมาเลเซย, 2558) แตเนองจากแรงงานบางสวนไดหลบหนเขาเมองไปท างานอยางผดกฎหมาย และแรงงานบางสวน เชนในภาคบรการมการแจง

อาชพ แมบาน กอสราง โรงงาน บรการ เพาะปลก เกษตร

จ านวนแรงงานไทย 336 534 350 8,425 591 2,364

38

ขอมลไปท างานส าหรบรฐปนง แตในการท างานจรงมกจะมการเปลยนแปลงไปท างานในเมองอน ๆ ดวย อนเนองมาจากค าสงของเจาของกจการ และความตองการแรงงานในชวงเวลานน ๆ ของแตละสถานทผวจยจงไมสามารถก าหนดกลมตวอยางจากขอมลดงกลาวได การวจยในสวนของเชงปรมาณผวจยลงพนเกบขอมลภาคสนามในรฐปนงประเทศมาเลเซยโดยท าการแจกแบบสอบถามดวยตนเองและอธบายขอค าถามเบองตนเพอชวยใหกลมตวอยางไดเขาใจสามารถตอบแบบสอบถามไดตรงประเดน อกทงยงชวยใหเกดความรวดเรวขนดวย โดยการเขาถงขอมลของแรงงานทง 2 กลม ผวจยไดท าการสอบถามขอมลสถานทท างานของแรงงาน กบบคคลทองถนในรฐปนง และจากแรงงานทปจจบนยงท างานอย ไดใหค าแนะน าส าหรบการเขาถงขอมล จากนนผวจยไดน าแบบสอบถามกลบมาวเคราะหขอมลและประมวลผลทางสถตของแรงงานทงสองกลม โดยน าผลรวมของคาเฉลยการปรบตวของแรงงานตอทง 3 ดาน คอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม น าคาทไดไปใชส าหรบการสมภาษณเชงลกในการวจยเชงคณภาพตอไป

อนง กอนลงพนทเกบขอมลจรง ผวจยไดลงพนทเพอสมภาษณแรงงานในอาชพอน ๆ เชน ภาคเกษตร และภาคบรการ แตเนองจากลกษณะการท างานของแรงงานทงสองกล ม มกจะเปนระยะสน ๆ และมกมการปรบเปลยนของสถานทท างานอยบอยครง ในกลมของแรงงานไรฝมอภาคเกษตร สวนใหญจะท างานตามฤดกาล หมดฤดเกบเกยวผลผลตกจะเดนทางกลบบานเกดในไทย และจะหานายจางใหม หรอรอจนกวาจะมการจางงานอกครงแรงงานเหลานกจะเดนทางกลบไปท างานใหมโดยจะเวนระยะเวลาหลายเดอน ส าหรบกลมของแรงงานไรฝมอภาคบรการ ในครงนผวจยสนใจศกษากลมแรงงานนวดแผนไทย เมอลงพนทเกบขอมลเบองตนจงพบวา แรงงานสวนใหญจะหลบหนเขาท างานอยางผดกฎหมาย บางรายใชอาชพนวดแผนไทยบงหนาและท าอาชพผดกฎหมายอนแอบแฝงดวย จงท าใหแรงงานกลมนปดกนการใหขอมล บวกกบการเขามารบจางท างานจะขนกบนายหนา เมองไทยและสถานทท างานมกจะขนอยกบนายหนาและเจาของกจการดวยเชนกน โดยสวนใหญตองหมนเวยนไปท างานในหลาย ๆ สาขาของทางรานระบหลกแหลงของสถานทไดไมแนนอน จงไมสามารถก าหนดกลมผใหขอมลส าหรบใชสมภาษณในการวจยเชงคณภาพได จากปจจยดงกลาว จงเปนปจจยควบคมใหผวจยตองศกษาแรงงานไรฝมอในภาคบรการอน ๆ แทน คอ พนกงานเสรฟ พนกงานกก พนกงานบารน า และผชวยกก

ในสวนการเกบรวบรวมขอมลของแรงงานฝมอ เนองจากลกษณะงานและท างานในองคกรขนาดใหญมระบบการท างานและกฎขอบงคบตาง ๆ เปนปจจยควบคมใหผวจยไมสามารถท าการเกบขอมลแบบมสวนรวมได ดงนนส าหรบแรงงานกลมฝมอ ประกอบดวยแรงงานในภาคเทคโนโลยสารสนเทศ 3 กลม คอ พนกงานธรการ พนกงาน IT และ พนกงาน Support ผวจยจงท าการแจกแบบสอบถามดวยตนเองแตเปนสถานทอนแทนสถานทท างานของแรงงาน 1.5 กำรวเครำะหขอมล

39

ผวจยท าการวเคราะหขอมลโดยการน าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความครบถวนแลวน าไปลงรหส และประมวลผลโดยเครองคอมพวเตอรโปรแกรม R สถตทใชในการศกษาครงนเปนสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงมรายละเอยด ดงน

1) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เพอวเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยางทใชในการศกษา ซงไดจากแบบสอบถามตอนท 1

2) คาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เพอวเคราะหขอมลสภาพปญหาของแรงงานประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม ซงไดจากแบบสอบถามตอนท 2

40

2. วธด ำเนนกำรวจยเชงคณภำพ 2.1 ผใหขอมลในกำรวจย

ขอมลทไดจากการเกบดวยการวจยเชงปรมาณท าใหทราบปญหา และแนวทางเบองตนในการปรบตวของแรงงานยายถน จงน าผลรวมจากคาเฉลยการปรบตวทไดจากแบบสอบถาม จากทง 3 ดาน คอ ดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม ของแรงงานทง 2 กลม และเลอกแบบเจาะจง ภายใตการเลอกจากคาเฉลยทสงทสดและต าทสดจากแตละกลม

จากการหาคาทไดตามขางตน ไดก าหนดผใหขอมลจ านวน 19 คน โดยแบงเปนแรงงานฝมอจ านวน 9 คน และแรงงานไรฝมอจ านวน 10 คน ซงดงตารางท 6

ตำรำงท 6 ผลรวมของคำเฉลยกำรปรบตวตอดำนหนำทงำน ดำนสงคม และดำนวฒนธรรม ของกลมแรงงำนฝมอ และกลมแรงงำนไรฝมอ

แรงงำนฝมอ (จ ำนวน 9 คน)

แรงงำนไรฝมอ (จ ำนวน 10 คน)

แรงงำน

ผ ล ร ว ม ข อ งค ำ เ ฉ ล ย ก ำ รปรบตวตอด ำนหนำทงำน ดำนสงคม และดำนวฒนธรรม (%)

แรงงำน

ผ ล ร ว ม ข อ งค ำ เ ฉ ล ย ก ำ รปรบตวตอด ำนหนำทงำน ดำนสงคม และดำนวฒนธรรม (%) ชอ

ลกษณะอำชพ

ชอ ลกษณะอำชพ

คณศราวธ IT support 13.70 คณฮดซน ผชวยกก 12.70

คณล Leader team

13.46 คณฟาตเมาะ กก 11.50

คณแกป IT support 12.96 คณอดลสน บารน า 11.46 คณทวต IT support 12.83 คณเซง ผชวยกก 11.29 คณทราย Leader

team 12.44 คณวนต กก 11.20

คณณรงคชย Leader team

11.14 มสนะ กก 11.13

คณจรล Admin 10.97 อารนา บารน า 11.06 คณเอก Admin 10.70 คณนซดา เสรฟ 9.51

41

คณอต support 10.41 คณไลลา เสรฟ 9.49 สรายา เสรฟ 9.46

จากขอมลดงกลาว ผวจยไดคดเลอกผใหขอมลจากคะแนนสง และต าของแตละกลมจากจ านวน แรงงานฝมอ 39 คน และแรงงานไรฝมอ จ านวน 91 คน ทงนรายชอแรงงานนอกจากการเลอกแบบเจาะจงจากคะแนนดงกลาวแลว จะพจารณาควบคกบแรงงานทยงคงท างานอยใน รฐปนง ณ วนเวลาทผวจยไดลงพนทเกบมลของเชงคณภาพดวย 2.2 เครองมอทใชในกำรวจย

ไดแกแนวทางการสมภาษณแบบเจาะลก การเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ เปนการเจาะลก โดยน าประเดนสภาพปญหาทไดจากการเกบขอมลเชงปรมาณ น าไปสมภาษณเชงลกวาแรงงานมแนวทางในการปรบตวตอสภาพปญหาอยางไรโดยเลอกผใหขอมลแบบเจาะจง จากกลมแรงงานฝมอ และแรงงานไรฝมอเพอใหไดขอมลทแมนย าทสด 2.3 กำรตรวจสอบเครองมอวจย

ผวจยไดท า Pilot Study เพอตรวจสอบความเขาใจและขอบกพรอง น ามาแกไขกอนทจะออกงานสนามจรง ซงจะทดลองใชเครองมอดงกลาวกบกลมผใหขอมลทมคณลกษณะเชนเดยวกบกลมผใหขอมลจรง จ านวน 5 คน โดยจะใชวธสงขอค าถามทางอเมล 2.4 กำรเกบรวบรวมขอมล

1) การเกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร ผวจยไดรวบรวมขอมลและศกษาขอมลจากเอกสารทเกยวของทงทเปนรปของวทยานพนธ งานวจย หนงสอ บทความในวารสารวชาการจากสถาบนการศกษาตาง ๆ

2) การเกบขอมลภาคสนาม ใชการสมภาษณแบบเชงลก (In-depth interview) การสมภาษณ เปนวธการเกบขอมลโดยใชการพดคยกบผใหขอมล โดยในการสมภาษณจะมแนวค าถามทไดจากการท า Pilot Study แลวนน น าประเดนทไดมาท าการสมภาษณ จะเจาะลกเกยวกบปญหาทเกดขนเมอตองยายถนไปท างาน ตลอดจนการปรบตวอยางไรตอปญหาทเกดขน

กลมแรงงานไรฝมอผวจยไดท าการสมภาษณผใหขอมล ควบคกบการสงเกตการท างาน เนองจากขณะสมภาษณเปนชวงเวลาการท างานของทงพนกงานเสรฟ พนกงานกก และพนกงานบารน า ชวงเวลาในการสมภาษณตงแตเวลา บาย 3 โมงถงเวลา 1 ทม และเรมสมภาษณอกครงเวลา 4 ทมถงต 2 กอนจะปดรานประมาณต 3 ส าหรบชวงเวลา 1 ทมถง 4 ทม หยดการสมภาษณเนองจากจะเปนชวงเวลาทลกคาเขารานมารบประทานอาหารคอนขางมาก ผวจยจงไมสามารถท าการสมภาษณได

42

กลมแรงงานฝมอผวจยไดท าการสมภาษณผใหขอมล นอกเวลาการท างานทงหมดโดยสถานทจะเปนคอนโดทพกของผใหขอมล รานกาแฟ รานอาหาร เนองจากกฎระเบยบขององคกรหามบคคลภายนอก ผวจยจงตองท าการสมภาษณในสถานทอนทงหมด

2.5 กำรวเครำะหขอมลและกำรตรวจสอบขอมล

ในชวงการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามผวจยไดมการตรวจสอบแบบสามเสาดวย วธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) คอ การใชวธเกบรวบรวมขอมลตาง ๆ กนเพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน เชน ใชวธการสงเกตควบคกบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบดวย (สภางค จนทวานช , 2554) เพอทดสอบใหแนใจวา การวเคราะหและเกบรวบรวมขอมลนนถกตอง หลงจากนนผวจยจงน าขอมลทงหมดมาสรางขอสรปและบรรยายผลการศกษา เพอสะทอนการปรบตวของแรงงานในบรบทการยายถนตางแดน เหนความเปนจรงของการด าเนนชวตในรฐปนง ประเทศมาเลเซย ดวยการวเคราะหเนอหาโดยใชหลกตรรกะเทยบเคยงแนวความคด ทฤษฎ และงานวจย ควบคบรบท

ผลกำรวจย จากการวจยการปรบตวของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซยมวตถประสงค 2

ขอคอ เพอศกษาสภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถน ในรฐปนง ประเทศมาเลเซย ผวจยน าเสนอผลการวจยดงน

1.ขอมลเกยวกบขอมลทวไปของกลมตวอยางและผใหขอมลหลก 2. สภาพปญหาและการปรบตวดานหนาทงาน 3. สภาพปญหาและการปรบตวดานสงคม 4. สภาพปญหาและการปรบตวดานวฒนธรรม

1.ขอมลเกยวกบขอมลทวไปของกลมตวอยำงและผใหขอมลหลก ตำรำงท 7 ขอมลทวไปของกลมตวอยำงส ำหรบเกบขอมลเชงปรมำณ

ขอมลทวไป แรงงำนฝมอ

(n=39) แรงงำนไรฝมอ

(n=91) จ ำนวน รอยละ จ ำนวน รอยละ

43

1. ภมล ำเนำเดม ภาคใต 26 66.67 90 98.90 ภาคกลาง 6 15.38 1 1.1 ภาคเหนอ 2 5.13 0 0.0 ภาคอสาน 5 12.82 0 0.0

2. เพศ ชาย 29 74.36 40 43.96 หญง 10 25.64 51 56.04

44

ตำรำงท 7 ขอมลทวไปของกลมตวอยำงส ำหรบเกบขอมลเชงปรมำณ (ตอ)

ขอมลทวไป แรงงำนฝมอ

(n=39) แรงงำนไรฝมอ

(n=91) จ ำนวน รอยละ จ ำนวน รอยละ

3.สถำนภำพ โสด 36 92.31 57 62.64 สมรสมบตร 1 2.56 19 20.88 สมรสไมมบตร 2 5.13 7 7.69 หยาราง/มายมบตร 0 0.0 6 6.59 หยาราง/มายไมมบตร 0 0.0 2 2.20

4.วฒกำรศกษำ ประถมศกษาหรอเทยบเทา 0 0.0 45 49.45 มธยมศกษาหรอเทยบเทา 0 0.0 39 42.86 อนปรญญาหรอเทยบเทา 0 0.0 6 6.59 ปรญญาตรหรอเทยบเทา 36 92.31 1 1.10 สงกวาปรญญาตร 3 7.69 0 0.00

5.วธเขำท ำงำนในมำเลเซย ผานบรษทจดหางาน 2 5.13 0 0.00 ดวยตนเอง 8 20.51 3 3.30 ผานนายจาง 2 5.13 2 2.20 การชกชวนของญาต/เพอน 27 69.23 86 94.51

6.ควำมสำมำรถในกำรสอสำรภำษำมำเลย ไมมเลย 26 66.67 0 0.00 นอย 12 30.77 10 10.99 ปานกลาง 1 2.56 33 32.26 มาก 0 0.00 48 52.75

7.ควำมสำมำรถในกำรสอสำรภำษำองกฤษ ไมมเลย 2 5.13 44 48.35 นอย 11 28.21 38 41.76 ปานกลาง 24 61.54 8 8.79 มาก 2 5.13 1 1.10

45

จากตารางท 7 พบวา แรงงานฝมอทเปนกลมตวอยางในการวจยครงนยายถนมาจากภาคใตสงทสด (รอยละ 66.67) รองลงมาเปนภาคกลาง (รอยละ 15.38) โดยสวนใหญจะเปนเพศชาย (รอยละ 74.36) สถานภาพโสดเปนสวนใหญ (รอยละ 92.31) และแรงงานฝมอสวนใหญจะจบการศกษาระดบปรญญาตร หรอสงกวา โดยในระดบปรญญาตร (รอยละ 92.31) โดยวธเขามาท างานในมาเลเซยสวนใหญจะมาจากการชกชวนของญาต/เพอนสงทสด (รอยละ 69.23) ระดบความสามารถในการสอสารภาษามาเลยอยในระดบไมมเลย สงทสด (รอยละ 66.67) และระดบความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษอยในระดบปานกลาง สงทสด (รอยละ 61.54) ในขณะทแรงงานไรฝมอเปนกลมตวอยางในการวจยครงนยายถนมาจากภาคใตสงทสด (รอยละ 98.90) โดยสวนใหญจะเปนเพศหญง (รอยละ 56.04) สถานภาพโสดเปนสวนใหญ (รอยละ 62.64) และแรงงานไรฝมอสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาหรอเทยบเทา (รอยละ 49.45) โดยวธเขามาท างานในมาเลเซยสวนใหญจะมาจากการชกชวนของญาต/เพอนสงทสด (รอยละ 94.51) ระดบความสามารถในการสอสารภาษามาเลยอยในระดบมาก สงทสด (รอยละ 52.75) และระดบความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษอยในระดบไมมเลย สงทสด (รอยละ 48.35)

ตำรำงท 8 ขอมลทวไปของผใหขอมลหลกส ำหรบเกบขอมลเชงคณภำพ

ขอมลทวไป แรงงำนฝมอ

(n=9) แรงงำนไรฝมอ

(n=10) จ ำนวน รอยละ จ ำนวน รอยละ

1. ภมล ำเนำเดม ภาคใต 8 88.89 9 90.00 ภาคเหนอ 1 11.11 1 10.00

2. เพศ ชาย 8 88.89 4 40.00 หญง 1 11.11 6 60.00

3.สถำนภำพ โสด 8 88.89 6 60.00 สมรสมบตร 0 0.00 3 30.00 สมรสไมมบตร 1 11.11 1 10.00

4.วฒกำรศกษำ ประถมศกษาหรอเทยบเทา 0 0.00 3 30.00 มธยมศกษาหรอเทยบเทา 0 0.00 7 70.00 อนปรญญาหรอเทยบเทา 0 0.00 0 0.00 ปรญญาตรหรอเทยบเทา 8 88.89 0 0.00 สงกวาปรญญาตร 1 11.11 0 0.00

46

5.วธเขำท ำงำนในมำเลเซย ผานบรษทจดหางาน 1 11.11 0 0.00 การชกชวนของญาต/เพอน 8 88.89 10 100.00

ตำรำงท 8 ขอมลทวไปของผใหขอมลหลกส ำหรบเกบขอมลเชงคณภำพ (ตอ)

ขอมลทวไป กลมแรงงำนฝมอ

(n=9) กลมแรงงำนไรฝมอ

(n=10) จ ำนวน รอยละ จ ำนวน รอยละ

6.ควำมสำมำรถในกำรสอสำรภำษำมำเลย ไมมเลย 3 33.33 0 0.0 นอย 6 66.67 3 30.0 ปานกลาง 0 0.0 3 30.0 มาก 0 0.0 4 40.0

7.ควำมสำมำรถในกำรสอสำรภำษำองกฤษ ไมมเลย 0 0.0 8 80.0 นอย 2 22.22 2 20.0 ปานกลาง 7 77.78 0 0.0 มาก 0 0.0 0 0.0

จากตารางท 8 พบวา แรงงานฝมอทเปนผใหขอมลหลกในการวจยครงนยายถนมาจากภาคใตสงทสด (รอยละ 88.89) รองลงมาเปนภาคเหนอ(รอยละ 11.11) โดยสวนใหญจะเปนเพศชาย (รอยละ 88.89) สถานภาพโสดเปนสวนใหญ (รอยละ 88.89) และแรงงานฝมอสวนใหญจะจบการศกษาระดบปรญญาตร หรอสงกวา โดยในระดบปรญญาตร (รอยละ 88.89) โดยวธเขามาท างานในมาเลเซยสวนใหญจะมาจากการชกชวนของญาต/เพอนสงทสด (รอยละ88.89) ระดบความสามารถในการสอสารภาษามาเลยอยในระดบนอย สงทสด (รอยละ 66.67) และระดบความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษอยในระดบปานกลาง สงทสด (รอยละ 77.78) ในขณะทแรงงานไรฝมอเปนผใหขอมลหลกในการวจยครงนยายถนมาจากภาคใตสงทสด (รอยละ 90.0) โดยสวนใหญจะเปนเพศหญง (รอยละ 60.0) สถานภาพโสดเปนสวนใหญ (รอยละ 60.0) และแรงงานไรฝมอสวนใหญจบการศกษาระดบมธยมศกษาหรอเทยบเทา (รอยละ 70.0) โดยวธเขามาท างานในมาเลเซยสวนใหญจะมาจากการชกชวนของญาต /เพอนสงทสด (รอยละ100.0) ระดบความสามารถในการสอสารภาษามาเลยอยในระดบมาก สงทสด (รอยละ 40.0) และระดบความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษอยในระดบไมมเลย สงทสด (รอยละ 80.0)

47

48

2. สภำพปญหำและกำรปรบตวดำนหนำทงำน ตำรำงท 9 แสดงคำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำนสภำพปญหำดำนหนำทงำน

ปญหำดำนหนำทงำน แรงงำนฝมอ แรงงำนไรฝมอ

Mean Std. Dev.

ระดบปญหำ

Mean Std. Dev.

ระดบปญหำ

1.ขาดทกษะ 2.23 0.99 ปานกลาง 2.62 1.10 มาก 2.ไมสอดคลองกบความสามารถ 2.62 0.85 มาก 2.60 1.12 มาก 3.งานไมทาทาย 2.31 0.95 ปานกลาง 2.64 0.84 มาก 4.เบอหนายงาน 2.33 0.87 ปานกลาง 2.59 0.99 มาก 5.ไมมอสระ 2.26 0.88 ปานกลาง 1.47 0.66 นอย 6.ปรมาณงานไมเหมาะสมกบเวลา 2.33 1.08 ปานกลาง 1.80 0.75 ปานกลาง 7.ไมมเวลาสวนตว 1.97 1.06 ปานกลาง 1.80 0.90 ปานกลาง 8.ไมมความมนคง 2.41 0.85 ปานกลาง 2.04 0.87 ปานกลาง 9.ไมสนบสนนใหพฒนาความร 1.82 1.02 ปานกลาง 2.44 0.88 ปานกลาง 10.ไมไดเลอนขนหรอเพมเงนเดอน 2.97 0.93 มาก 2.76 0.95 มาก 11.ไมพอใจคาตอบแทน 2.72 0.83 มาก 2.66 1.00 มาก 12.รายไดไมพอตอการด ารงชพ 2.51 0.97 มาก 2.70 0.95 มาก 13.ปรมาณงานไมเหมาะสมกบรายได 2.46 0.82 ปานกลาง 2.65 0.97 มาก

รวมโดยเฉลย 2.30 0.40 ปำนกลำง 2.37 0.46 ปำนกลำง

จากตารางท 9 พบวา แรงงานฝมอมปญหาตอดานหนาทงานโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.30 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ปญหาไมไดเลอนขนหรอเพมเงนเดอนของแรงงานยายถนสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 2.97 และปญหาองคกรไมสนบสนนใหพฒนาความร มคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.82 ในขณะทแรงงานไรฝมอมปญหาตอดานหนาทงานโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.37 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ปญหาไมไดเลอนขนหรอเพมเงนเดอนสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 2.76 และปญหาไมมอสระ มคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.47

ซงจากการพจารณาเปนรายขอพบความแตกตางของแรงงานทง 2 กลม กลาวคอ แรงงานไรฝมอสวนใหญเหนวาตนยงขาดทกษะและเบอหนายงาน และตนมอสระในการท างานโดยเฉลยสงกวาแรงงานฝมอ และเหนวาลกษณะงานมความทาทายและปรมาณงานมความเหมาะสมกบรายไดโดยเฉลยต ากวาแรงงานฝมอ ในขณะทแรงงานทงไรฝมอและมฝมอตางเหนวาปญหางานไมสอดคลองกบความสามารถ ปรมาณงานไมเหมาะสมกบเวลา ไมมความเปนสวนตว ไมมความมงคงในการท างาน ไม

49

สนบสนนใหพฒนาความร ไมไดเลอนขนหรอเพมเงนเดอน ไมพอใจคาตอบแทน รายไดไมพอตอการด ารงชพโดยเฉลยในระดบทใกลเคยงกน ตำรำงท 10 แสดงคำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำนกำรปรบตวดำนหนำทงำน

กำรปรบตวดำนหนำทงำน แรงงำนฝมอ แรงงำนไรฝมอ

Mean Std. Dev.

ระดบกำรปรบตว

Mean Std. Dev.

ระดบกำรปรบตว

1.วางแผนการท างาน เพอใหเกดขอผดพลาดในงานนอยทสด

4.00 0.56 มากทสด 2.90 0.67 มาก

2.กระตอรอรนทจะแสวงหาความรในการท างาน

3.97 0.74 มากทสด 2.82 0.69 มาก

3.หาความรใหมๆเพอพฒนาทกษะในการท างาน

4.0 0.79 มากทสด 2.74 0.68 มาก

4.มความคดรเรมทเปนประโยชนในการท างาน

3.69 0.73 มากทสด 2.80 0.72 มาก

5.หาความรเพมส าหรบต าแหนงใหมทเหมาะสมกบความร

3.33 1.06 มาก 2.34 0.81 ปานกลาง

6.วางแผนการท างาน เพอใหงานสามารถเสรจทนเวลาทก าหนด

3.97 0.84 มากทสด 2.88 0.77 มาก

7.มความคดทมองหางานใหม เพอใหไดงานทมความมนคงมากขน

3.49 1.12 มาก 2.18 0.84 ปานกลาง

8.เสนอใหหนวยงาน มการเพมความร หรอทกษะใหกบพนกงาน

3.31 0.95 มาก 2.43 0.69 ปานกลาง

9.คดทมองหางานใหม ทสามารถใหรายได หรอคาตอบแทน ทพอใจ

3.49 1.17 มาก 2.26 0.81 ปานกลาง

10.หารายไดเสรม หรอท าโอทมากขนเพอใหเพยงพอกบคาใชจาย

3.13 1.30 มาก 1.90 0.76 ปานกลาง

รวมโดยเฉลย 3.64 0.55 มำกทสด 2.53 0.44 มำก

จากตาราง 10 พบวา แรงงานฝมอยายถนมการปรบตวกบปญหาดานหนาทงานโดยรวมอยในระดบมากทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.64 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา แรงงานปรบตววางแผนการท างาน เพอใหเกดขอผดพลาดในงานนอยทสดและหาความรใหม ๆ เพอพฒนาทกษะในการท างานโดยมคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.0 และแรงงานปรบตวเพอหารายไดเสรม หรอท าโอทมากขนเพอใหเพยงพอกบคาใชจายต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.13

50

ซงจากการพจารณาเปนรายขอ พบความแตกตางของแรงงานทง 2 กลม กลาวคอ แรงงานฝมอสวนใหญเหนวา

ตนสามารถปรบตวในดาน การวางแผนการท างาน ความกระตอรอรน หาความรใหม ๆ เพอพฒนาทกษะ มความคดรเรม

ใหมในการท างานอยในระดบการปรบตวมากทสด ในขณะทแรงงานไรฝมอเหนวาตนปรบตวอยในระดบมาก สวนการ

ปรบตวตอดานหาความรเพมส าหรบต าแหนงใหม การมองหางานใหมเพอใหไดงานทมความมนคงมากขน เสนอให

หนวยงานมการเพมความร การมองหางานใหมใหรายไดทพอใจ รวมถงการหารายไดเสรมหรอท าโอทมากขนเพอให

เพยงพอกบคาใชจาย แรงงานฝมอสวนใหญเหนวาตนปรบตวอยในระดบมากกวาแรงงานไรฝมอทเหนวาตนปรบตวอยใน

ระดบปานกลาง

จากการสมภาษณแบบเจาะลกเกยวกบสภาพปญหาและการปรบตวดานหนาทงานของแรงงานฝมอ/แรงงานไรฝมอไดขอคนพบทส าคญ ดงน

1. ทกษะ และความสามารถตอลกษณะงาน แรงงานฝมอจะมทกษะ และความสามารถทสอดคลองกบงานโดยตรง ดวยลกษณะของงาน

เปนดานเทคโนโลยและคอมพวเตอร ซงแรงงานฝมอสวนใหญจบการศกษาในศาสตรนโดยตรงอกทงยงเคยผานงานทเกยวของกบทางดานนอยกอนแลวแรงงานใหความเหนตรงกนวาลกษณะงานทไดรบมอบหมายใหถอวาสอดคลองโดยตรงกบความร ความสามารถ แตจะเปนเรองของทกษะทจะตองเรยนรเพมขนใหมากกวาน อนเนองมาจากเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรวในโลกปจจบน ตองคนควา หาความรอพเดทขอมลอยเสมอ ๆ เพอน ามาใชในการท างาน ถาหากไมมทกษะหรอความรทเพยงพออาจกอใหเกดความผดพลาดในการแกไขปญหาไดสงผลตอการปรบเลอนขน หรอเพมเงนเดอนในอนาคต เนองมาจากลกษณะของงาน และผลกระทบตอองคกร ตลอดจนความรบผดชอบตอหวหนางานทรนแรงกวาเมอเกดความผดพลาดขน กลาวคอแรงงานฝมอจะใชวธการปรบตวโดยการศกษาหาความรเพมทกษะพฒนาตนใหเกดความช านาญแลวน าไปเปนแนวทางในการวางแผนเพอปองกนความผดพลาด ดงค าสมภาษณทวา

“ตนมการปรบตวหาความรเพมเตม จากการทบรษทจดอบรมสมมนาใหอยเสมอ และตนไดเขารวมการอบรมสมมนา Take Course เพอขอสอบ Certificate เพมเตมถาเราช านาญกลดความผดพลาดลงไดนะ” และจากคณล ทกลาววา “กพยายามศกษา Solution ของงานใหดกอน ถาสงสนคาไปเกดผด ลกคา Complain เรากบทมกโดนไปดวย”

(ธวต, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญหนาทงานไมไดสอดคลองกบความรความสามารถทมมากนก

แตเนองจากลกษณะงานทเปนรานอาหาร ไมตองมการเรยนรทซบซอนแรงงานสวนใหญอาศยการเรยนร

51

จากการท างานหนางาน ประสบการณทท าในทก ๆ วน ท าใหเกดความช านาญ อกทงลกษณะงานรานอาหารไมมระบบงานทซบซอน เปนระบบนายจาง ลกจาง และเพอนรวมงาน ท าใหการปรบตวสวนใหญอยในลกษณะปรบใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของงานทท าเชน การฝกท าอาหาร เปนตน การปรบตวเพอแกไขปญหากคอ แรงงานจะมการแบงโซนการรบรายการอาหาร (Order) เพอใหเกดความรวดเรวในการบรการมากขน หรอการทวนรายการอาหาร (Order) อกครงเพอใหแนใจวารายการทสงถกตองเพอลดตนทนใหกบรานหากตองท าใหม ดงค าสมภาษณทวา

“กแบงโซนกน พอหกโมงครงถงสองทมลกคาเยอะ มาพรอมกนท าไมทน”

(ไลลา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

และคณ ฟาตเมาะพนกงานรานอาหารทตงอยในหางสรรพสนคาแหงหนงกลาววา ลกคา

บางสวนจะเปนชาวตางชาตเพราะรานตงอยในหาง ส าหรบตนภาษาองกฤษสอสารไดนอย เพอลดความผดพลาดกจะใชภาษาทาทาง หรอใหเพอนรวมงานชวยเหลอดงค าสมภาษณ

“กชรปเอา (รปอาหาร) ภาษาองกฤษไดนดหนอยนะ ถามปญหาเยอะ กตอนนมเดกมาเลอยดวยคนหนงพดองกฤษได กใหมาฟง”

(ไลลา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

2.รายได สวสดการ และการปรบเลอนขน

จากการศกษาพบวาแรงงานฝมอ โดยสวนใหญจะพบปญหาไมไดเลอนขนหรอเพมเงนเดอน และยงไมพอใจกบคาตอบแทนทไดรบ ผลอนเนองมาจากลกษณะงานเปนองคกรขนาดใหญมพนกงานจ านวนมาก การปรบเลอนขนหรอเพมเงนเดอนจงตองขนกบกระบวนการและกฎทองคกรไดตงไว เชน ตวชวดจากผลการท างานตลอดทงป หรอระดบความสามารถของพนกงานแตละทานวาจะไดรบต าแหนง หรอรายไดทปรบเพมขนหรอไม อกทงการยายไปท างานตางถนสงผลตอคาใชจายทเพมขนตามไปดวย เชน คาเชาบาน คาเดนทาง ตลอดจนคาใชจายตอภาษสงคมเพอตอบสนองตอการด ารงชวต แรงงานบางทานยงตองเกบออมและสงเสยใหทางบานอกดวย เปนปจจยทกดดนความตองการใหรายได หรอตองการใหเลอนขนเพอเพมสวสดการใหมากขนเพอ ตอบสนองกบความตองการดงกลาว แตลกษณะการปรบตวของแรงงานฝมอเลอกทจะมองหางานใหมทสามารถใหคาตอบแทนทพอใจ ซงมากกวาวธหารายไดเสรม

52

หรอท าโอทใหมากขน เนองมาจากสภาพแวดลอม กฎหมายของมาเลเซยทคอนขางเขมงวด รวมถงผคนตางถนจงเปนขอจ ากดทแรงงานจะออกไปหารายไดเสรมนอกเหนอจากงานประจ าจงท าใหปรบตวโดยการมองหางานใหมทใหผลตอบแทนทดกวาทท างานเดม ดงค าสมภาษณทวา

“กมมองหางานใหม และสมครงานทใหม ทรายไดเพมขน”

(ณรงคชย, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) แรงงานไรฝมอ พบวาโดยสวนใหญจะพบปญหาไมไดเลอนขนหรอเพมเงนเดอน และยงไม

พอใจกบคาตอบแทนทไดรบเชนเดยวกบแรงงานฝมอ เนองมาจากแรงงานตองการรายไดทเพมมากขนเพอใหเพยงพอตอคาใชจาย แรงงานโดยสวนใหญลงความเหนวามภาระตองสงเสยใหกบครอบครวทเมองไทย อกทงยงมคาใชจายในแตละเดอนทตองใชในการเดนทางมาทดานตรวจคนเขาเมอง เพอ จอบ พาสปอรต ถงแมวารานอาหารทแรงงานรบจางโดยสวนใหญเจาของรานจะเปนผรบผดชอบในคาใชจายในบางสวน เชน คาอาหาร คาทพก หรอในบางรานมคา จอบ พาสปอรต จะเปนผรบผดชอบในคาใชจายกตาม อกทงรานอาหารโดยสวนใหญจะปรบขนเงนเดอนใหกตองใชระยะเวลาในการท างานกบทางรานหลายป ในบางรานเจาของจะใหเปนกรณพเศษเนองในเทศกาลส าคญ เชน เทศกาลวนฮารรายอ เทานน ประกอบกบแรงงานสวนใหญตองสงเงนกลบไปจนเจอครอบครวทไทยดวยความตองการเพอเพมเงนเดอนจงคอนขางสง แตการปรบตวของแรงงานไรฝมอกลบเปนในลกษณะท างานไปเรอย ๆ เพอรบรายไดแตละเดอน ถงแมวาในความตองการเพมของเงนเดอนอยกตามโดยแรงงานใหความเหนวากเลอกทจะท างานไปเรอย ๆ ดกวาหางานใหมทคอนขางยงยากกบการเปลยนแปลง อกทงแรงงานบางสวนเหนวาการท างานอยมาเลท าใหเกบเงนไดมากกวา เนองจากไมไดออกทองเทยวดวยขอจ ากดเรองกฎหมาย การเข ามาท างานอยางไมถกตอง สภาพแวดลอมทแตกตางกนและจะไดเกบเงนใหไดเปนกอนแลวคอยยายกลบไทยอยางถาวร สอดคลองกบค าสมภาษณทกลาววา

“มคดเรองหางานใหม แตไมมทไป กคงท าไปเรอย ๆ กอน”

(ฟาตเมาะ, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556) “ยงไมไดคดเรองหางานใหม หรองานเสรม กคงอยท าเกบเงนไปเรอย ๆ”

53

(อดลสน, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556)

3.ความมนคง กาวหนาในอาชพ แรงงานฝมอโดยสวนใหญมความเหนวางานทท าอยถอวามความมนคงคอนขางมาก ถงแมวา

จะเปนการตอสญญาจางทก ๆ 2 ปกตามแตหากไมมการท าผดกฎของบรษทขนรายแรงกยงสามารถตอสญญาไปไดเรอย ๆ จนกวาความตองการลาออกของพนกงานเอง อกทงในเรองของการสนบสนนใหพฒนาความรดานตาง เพอความกาวหนาในอาชพองคกรกผลกดนใหเรยนรอยางตอเนอง การปรบตวของแรงงานจงเปนความตองการหางานใหมเพอขยบขยายความมนคงในอาชพเพอตอบสนองไปสสงทดกวาเดม โดยสวนใหญใหความเหนวามการหาขาวสารและขอมลเกยวกบงานใหมอยเสมอ ถงแมวางานทท าอยจะมความมนคงแลวกตาม ทงนเพอตอบสนองตอความตองการเรองรายไดใหเพมสงขน แล ะตองการเกบเกยวประสบการณใหม ๆ ใหตนเองไดทกษะความรทมากขนดงค าสมภาษณทกลาววา

“งานทท าตอนนกมความมนคงครบ แตกด ๆ งานใหมอยดวยครบ”

(ทวต, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) “ณ ตอนนงานกมนคงคะ แตกเคยลองไปสมภาษณทอนดบาง ถาขอเสนอท

ดกวากคงเปลยน ชวตความเปนอยของเราไดดขน”

(ทราย, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญเหนวางานทท ายงไมมความมนคงมากนก เปนในลกษณะท างาน

เพอรบรายไดไปเรอย ๆ ไมไดคาดหวงหรอวางอนาคตไวกบงานรานอาหาร โดยสวนใหญกจะก าหนดเดอนตอเดอน เนองจากการเขามาท างานของแรงงานอยางไมถกตองตามกฎหมายของมาเลเซย การออกไปจอบ พาสปอรตแตละครงของทก ๆ เดอนจงถอเปนการเรมตนตออายการท างานใหม ทางเลอกในการปรบตวของแรงงานเพอมองหางานใหมทมนคงยงไมมากนก เนองมาจากโดยสวนใหญเหนวาการมองหางานใหม หรอการเปลยนงานเปนเรองทยงยากมากกวาสงทท าอย อกทงโอกาสในการไดงานใหมคอนขางจ ากด แรงงานบางสวนยอมท างานตอไปเรอย ๆ ทงทจรงแลวตองการเดนทางกลบไทยเพอไดท างานทมนคงและไดตงรกรากอยกบครอบครวอยางถาวรมากกวาท างานทมาเลเซย อกทงยงเปนถนฐานบานเกดของแรงงาน แตเนองดวยสถานการณความไมสงบของจงหวดชายแดนภาคใต สงผลกระทบตอการประกอบอาชพของแรงงานท าใหไมสามารถด าเนนชวตไดตามปกต การปรบตวของแรงงานจงเลอกจะท างานตอไปเรอย ๆ เพอรายไดเลยงตนเองและครอบครว ความมนคงในความหมายของแรงงานจงเปน

54

ความคาดหวงเรองรายไดทจะสามารถเกบออมเงนไดเปนกอนเพอสงกลบไปใหครอบครวทไทยดงค าสมภาษณทกลาววา

“อยากกลบไปบานนะ แตอยทบานไมรจะท าอะไรนอกจากตดยางกบโรงงาน กท างานเกบเงนไปเรอย ๆ กอนคดวาจะอยอกสก 5 ปใหลกโตกอนคอยกลบไปเปดคาขาย”

(มสนะ, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556) 4.ปรมาณงานและเวลาในการท างาน

แรงงานฝมอสวนใหญเหนวาเวลาในการท างานเหมาะสมกบปรมาณงานเนองจากเปนเวลาเขางานตามปกตทวไปคอ 8 ชวโมง เขางาน 10 โมงถง 1 ทม ในบางอาทตยอาจจะมหมนเวยนเขาชปกลางคนบางแตกไมไดสงผลกระทบตอชวตมากนกเพราะเปนบางครง จะเขา 4 ทมเลกงาน 9 โมงเชา แรงงานสวนใหญเหนวาปรมาณงานทไดรบจากหวหนางานกเหมาะสมกบเวลาไมมากจนท างานไมทนหรอไมนอยจนท าใหเกดความนาเบอ อกทงไมไดกระทบตอเวลาสวนตวแรงงานเหนวาปรมาณงานทไดรบกบการเขาชปกลางคนไมไดกระทบตอชวงเวลาความเปนสวนตวเลยสอดคลองกบค าสมภาษณทกลาววา

“ตรงนผมมองวา กงานทไทยเฉลยกท างาน 8 ชวโมง พอเราไปท างานทมาเลเวลางานมนกยงคงเทาเดม ตรงนมองวาเหมาะสมส าหรบเวลางาน”

(แกป, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

“ในสวนของทรายคดวาเหมาะสม งานไมไดขนาดไมมเวลาพกเลย มชวงเวลาใหเบรกไดรแลคซ แลวกไมเครยด”

(ทราย, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอสวนใหญเหนวาปรมาณงานในแตละวนเหมะสมกบเวลา เชนกนโดยเรมท างานเวลาประมาณ 4 โมงเยนส าหรบแรงงานกลมเสรฟ สวนกลมทตองท าอาหารในครวอาจตองเรมงานเรวกวา ในการเตรยมวตถดบ เวลาสวนใหญในการเปดราน 5 โมงเยนถง ต 2 หลงจากนนตองท าความสะอาดเกบกวาดราน ซงเวลากลบทพกโดยประมาณเปนเวลาต 3 แมจะเปนการท างานในชวงเวลาเชนนทกวนแตแรงงานสวนใหญพงพอใจกบปรมาณงานและชวงเวลาในการท างานดงกลาวตางเหนวาพงพอใจ และยนดมากทลกคาเลอกทานอาหารรานตนนนหมายถงรายไดทนาจะปรบเพมใหในอนาคต หรออาจจะ

55

ไดรบเปนทปอกทงลกษณะงานจะขนกบปรมาณของลกคาในแตละวนมากนอยไมเทากน ซงกจะมชวงเวลาใหไดพก ถงแมวาจะพงพอใจกบปรมาณงานแตการทตองท างานในชวงเวลากลางคนเปนประจ าทกวนกสงผลกระทบกบสขภาพรางกายดวยเชนกน ท าใหเกดอาการเจบปวย เนองจากเวลาพกผอนไมเพยงพอ การปรบตวของแรงงานจงใชความอดทนในชวงแรก ๆ ทเขามาท างานจนเกดความเคยชนกบเวลาท างานในตอนกลางคน หากเกดอาการปวยกจะใชการพกผอนในตอนกลางวนใหมากขนควบคไปกบการซอยามาทานเอง แตแรงงานสวนใหญกยงคงพงพอใจถงแมวาจะกระทบตอสขภาพรางกายบางกตามดงค าสมภาษณทกลาววา

“พงพอใจกบงานและเวลา เมอกอนไมสบายบอย แตตอนนชนแลว”

(สรายา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556) “ตอนมาท างานใหมๆ ปวดหวนอนไมพอ แตตอนนไมเปนแลว”

(นซดา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556) 5.ความไมมอสระ และความรสกไมทาทายตองาน

แรงงานฝมอโดยสวนใหญเหนวาหนาทงานทไดรบผดชอบอยมความทาทายมาก เนองจากลกษณะงานทตองมการเรยนรอยตลอดเวลากบเทคโนโลยททนสมยและเปลยนแปลงของขอมลไอทในยคปจจบน ท าใหแรงงานตองกระตอรอรนตนเองใหเปนผทช านาญในต าแหนงสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ได อกทงในดานของความเปนอสระแรงงานเหนวางานมอสระในระดบทสมเหตสมผล องคกรมกจะใหพนกงานในการตดสนใจแกปญหาในขอบเขตของหนาทงาน ซงแรงงานกรสกวาตนเองมอสระ และพอใจในการคดวเคราะหแกปญหาตาง ๆ ในหนาทงานทไดรบ การปรบตวจงเปนในลกษณะการคนหาความรใหม ๆ เพอใหตนกาวทนกบเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวดงค าสมภาษณทกลาววา

“งานกทาทายกบความสามารถนะ งานทเราท าอยนะตอนนมนมอะไรเขามาใหมเรอย ๆ ไมจ าเจไมซ าซาก” (ทวต, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

56

“ใหอสระแตวาตองอยในกฎและขอบเขตททางองคกรวางไวดวย งานซพพอตลกคาดวย บางอยางท าไดไมไดเรากตองมาพจารณาดอกครง”

(แกป, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญเหนวางานทท าไมไดทาทายกบความสามารถมากนก เนองจาก

ลกษณะงานเปนรานอาหารไมตองใชความรความสามารถในการแกไขปญหา เปนการเนนการบรการ และประสบการณในการท าอาหาร ในการปรบตวแรงงานเหนวาไมไดมสวนกระทบ หรอเปนอปสรรคในการท างาน ถงแมวาจะไมรสกวางานทายทายกบความสามารถทมแตกพงพอใจทจะท างานตอไป และไมตองการหางานใหมเพอตอบสนองตอดานน สวนอสระในการท างานแรงงานเหนวาไดรบอสระอยางมาก เจานายจะก าหนดในบางเรองเทานน เชน เวลาท างาน เปนตน สวนขนตอนในการท างาน หรอวธการบรการกจะขนอยกบการตดสนใจของแรงงานดงค าสมภาษณทกลาววา

“เถาแกใหอสระมากเลย ไมเคยวาเลย”

(ไลลา, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556)

3. สภำพปญหำและกำรปรบตวดำนสงคม ตำรำงท 11 แสดงคำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำนสภำพปญหำดำนสงคม

ปญหำดำนสงคม แรงงำนฝมอ แรงงำนไรฝมอ

Mean Std. Dev.

ระดบปญหำ

Mean Std. Dev.

ระดบปญหำ

1.งานทมอบหมายไมยตธรรม 2.36 0.84 ปานกลาง 1.99 0.69 ปานกลาง 2.ผบงคบบญชาไมใสใจการปฏบตงาน 2.49 1.05 ปานกลาง 2.01 0.77 ปานกลาง 3.ผบงคบบญชาไมสนบสนนความกาวหนา

2.38 0.88 ปานกลาง 2.22 0.87 ปานกลาง

4.ผบงคบบญชาไมเปดโอกาสใหมสวนรวมในการท างาน

2.08 1.01 ปานกลาง 2.12 0.74 ปานกลาง

5.กงวลเมอตองท างานกบผบงคบบญชา

2.36 0.93 ปานกลาง 2.07 0.77 ปานกลาง

6.เพอนรวมงานไมใหความรวมมอ 2.13 0.66 ปานกลาง 1.67 0.62 ปานกลาง 7.เพอนรวมงานไมยอมรบความคดเหน 2.08 0.87 ปานกลาง 1.71 0.60 ปานกลาง 8.กงวลเมอตองท างานกบเพอน 2.64 0.86 มาก 1.66 0.58 ปานกลาง

57

รวมงาน 9.ความสมพนธของขาพเจากบเพอนรวมงานมกเกดปญหา

1.85 0.74 ปานกลาง 1.53 0.56 ปานกลาง

10.เพอนรวมงานมกแบงแยกเปนกลมพวก

1.87 1.06 ปานกลาง 1.48 0.66 นอย

11.เพอนรวมงานมกมเรองทะเลาะกบขาพเจา

1.54 0.82 นอย 1.31 0.49 นอย

รวมโดยเฉลย 2.16 0.38 ปำนกลำง 1.80 0.47 ปำนกลำง

จากตารางท 11 พบวา แรงงานฝมอมปญหาตอดานสงคมโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.16และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ปญหาจากความกงวลเมอตองท างานกบเพอนรวมงานสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 2.64 และปญหาเพอนรวมงานมกมเรองทะเลาะกบแรงงาน มคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.54

ซงจากการพจารณาเปนรายขอพบความแตกตางของแรงงานทง 2 กลม กลาวคอ แรงงานฝมอสวนใหญเหนวาปญหาความกงวลเมอตองท างานกบเพอนรวมงาน และเหนวาปญหาเพอนรวมงานมกแบงแยกเปนกลมพวกโดยเฉลยสงกวาแรงงานไรฝมอ ในขณะทแรงงานทงไรฝมอและมฝมอตางเหนวาปญหางานทมอบหมายไมยตธรรม ผบงคบบญชาไมใสใจการปฏบตงาน ผบงคบบญชาไมสนบสนนความกาวหนา ผบงคบบญชาไมเปดโอกาสใหมสวนรวมในการท างาน กงวลเมอตองท างานกบผบงคบบญชา และในสวนของเพอนรวมงานไมใหความรวมมอ เพอนรวมงานไมยอมรบความคดเหน ความสมพนธกบเพอนรวมงานมกเกดปญหา และปญหาเพอนรวมงานมกมเรองทะเลาะกบตวแรงงานเองโดยเฉลยในระดบทใกลเคยงกน ตำรำงท 12 แสดงคำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำนกำรปรบตวดำนสงคม

กำรปรบตวดำนสงคม แรงงำนฝมอ แรงงำนไรฝมอ

Mean Std. Dev.

ระดบกำรปรบตว

Mean Std. Dev.

ระดบกำรปรบตว

1.เคารพและรบฟงความคดเหนของผบงคบบญชา

4.05 0.69 มากทสด 4.11 0.71 มากทสด

2.เคารพและรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน

3.97 0.63 มากทสด 4.03 0.81 มากทสด

3.หลกเลยงจากเรองทท าใหไมสบายใจ 3.87 0.73 มากทสด 4.05 0.78 มากทสด 4.สนใจสอบถามวธการท างานจากผบงคบบญชา หรอ เพอนรวมงาน

4.08 0.58 มากทสด 3.95 0.52 มากทสด

58

5.ควบคมอารมณของตนเองได เมอเกดความขดแยงกบผบงคบบญชา หรอเพอนรวมงาน

3.92 0.62 มากทสด 4.09 0.51 มากทสด

6.พดคยแลกเปลยนกบผอนเพอขอความคดเหนน ามาใชในการแกปญหา

4.15 0.74 มากทสด 3.95 0.64 มากทสด

7.หลกเลยงการกระท าทจะสงผลกระทบกระเทอนตอผอน

4.15 0.59 มากทสด 4.07 0.49 มากทสด

รวมโดยเฉลย 4.01 0.42 มำกทสด 4.03 0.44 มำกทสด จากตาราง 12 พบวา แรงงานฝมอยายถนมการปรบตวกบปญหาดานสงคมโดยรวมอยในระดบ

มากทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 4.01 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา แรงงานปรบตวในการพดคยแลกเปลยนกบผอนเพอขอความคดเหนน ามาใชในการแกปญหา และหลกเลยงการกระท าทจะสงผลกระทบกระเทอนตอผอนโดยมคาเฉลยเทากนสงทสดเทากบ 4.15 และแรงงานปรบตวเพอหลกเลยงจากเรองทท าใหไมสบายใจต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.87 ในขณะทแรงงานไรฝมอยายถนมการปรบตวกบปญหาดานสงคมโดยรวมอยในระดบมากทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 4.03 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา แรงงานปรบตวในการเคารพและรบฟงความคดเหนของผบงคบบญชาโดยมคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.11 และแรงงานปรบตวเพอสนใจสอบถามวธการท างานจากผบงคบบญชา หรอเพอนรวมงาน และแรงงานพดคยแลกเปลยนกบผอนเพอขอความคดเหนน ามาใชในการแกปญหา โดยมคาเฉลยเทากนซงคาต าทสดเทากบ 3.95

ซงจากการพจารณาเปนรายขอพบวาทงแรงงานฝมอและแรงงานไรฝมอเหนวาตนสามารถปรบตวในดานสงคมอยในระดบมากทสด โดยเฉลยในระดบทใกลเคยงกน

จากการสมภาษณแบบเจาะลกเกยวกบสภาพปญหาและการปรบตวดานสงคมของแรงงานฝมอ/แรงงานไรฝมอไดขอคนพบทส าคญดงน 1. ความสมพนธตอหวหนางาน/ผบงคบบญชา

แรงงานฝมอสวนใหญใหความเหนวามความสมพนธทดตอหวหนางาน ทงหวหนางานทเปนคนไทยดวยกน และหวหนางานชาวตางชาต ความกงวลเมอตองท างานกบผบงคบบญชา หรอผบงคบบญชาไมสนบสนนในความกาวหนาคอนขางนอยเนองจากแรงงานมความเหนวาหวหนางานใสใจในการปฏบตงานของตนเปนอยางมาก คอยชวยแกปญหา และสนบสนนใหพฒนาความสามารถทเพมขนโดยมกจะเปดโอกาสใหมสวนรวมในการคดและตดสนใจ บางสวนอาจมความกงวลอยบางเมอตองรวมงานกบหวหนางานทเปนชาวตางชาต แตมกจะเปนความกงวลเรองภาษาในการสอสารเปนสวนใหญ ในสวนความสมพนธมกไมมปญหา ซงเมอพจารณาจากแนวทางการปรบตวของแรงงานฝมอถอวาอยในระดบด

59

เพราะสวนใหญลงความเหนวาจะเคารพและเชอฟงหวหนางาน และจะปรบตวโดยการควบคมอารมณเมอรสกวาเกดความขดแยงขน สอดคลองกบค าสมภาษณทกลาววา

“กบหวหนางานเรากสามารถทจะคยกบเขาไดไมวาเรองงานหรอเรองอะไร และเขากรบฟงความคดเหนของเรา สวนมากกไมมเรองโตเถยง จะรบฟงความคดเหนซงกนและกนมากกวา”

(ศราวธ, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญมความสมพนธกบหวหนางานในระดบทด เนองจากเปนเครอญาต หรอเพอนทรจกสนทสนมกนอยกอนแลว มถนฐานมาจากสามจงหวดชายแดนภาคใตของไทยเหมอนกน แลวชกชวนกนมาท างาน จงเปนลกษณะการท างานกบเครอญาตมากกวา ถงแมวาในบางรานเจาของจะเปนคนตางชาตกตามแตแรงงานในรานสวนใหญกเปนเพอนหรอญาตความกดดนตาง ๆ จงไมสงกระทบตอแรงงานมากนก อกทงในการปรบตวแรงงานจะเคารพและรบฟงความคดเหนของหวหนางาน ตลอดจนควบคมอารมณเมอเกดความขดแยงขนดงค าสมภาษณทกลาววา

“หวหนางานเปนคนทมาจากปตตาน เขากรบฟงรบรทกเรอง ไมเคยทะเลาะสวนใหญจะชวย ๆ กนท างาน”

(สรายา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556) 2.ความสมพนธตอเพอนรวมงาน

แรงงานฝมอสวนใหญจะมความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน เนองจากจะมเพอนหรอคนรจกทสนทสนมท างานอยปนงกอนแลว และไดชกชวนใหเขามาท างานดวยกนการปรบตวจงเปนในลกษณะของบทบาทหรอหนาทเมออยในทท างานมากกวา แตเมอออกจากทท างานความสมพนธกจะกลบไปสนทสนม เออเฟอ ถอยทถอยอาศยซงกนและกนเหมอนเดม ทงความสมพนธระหวางเพอนรวมงานคนไทย แมกระทงตอเพอนรวมงานทเปน Thai Local กตาม ทงนเนองมาจากวฒนธรรมและความเปนอยทใกลเคยงกน แตปญหาสวนใหญของแรงงานมาจากความกงวลเมอตองท างานกบเพอนรวมงานเนองจากแรงงานฝมอตองใชความรความสามารถทางดานเทคโนโลยตองพฒนาตนเองใหกาวทนกบการเปลยนแปลงทเกดขน ท าใหเกดความกงวล ประหมา ทตองท างานรวมกบเพอนรวมงานทมความรความสามารถทเกงกวา จนท าใหตองปรบตวทจะท าใหตนเองรอบรเกยวกบเทคโนโลยมากขนเพอใหตนทดเทยมหรอไมดอยกวาดงค าสมภาษณทกลาววา

60

“ตนกคอนขางกงวลในเรองนเหมอนกน เพราะวาจะเกดขอเปรยบเทยบถาเรามความรไมเทากบคนอน” (ล, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

“ความรสกประหมาและกงวลมนดหนอย”

(อต, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556)

ซงจากความประหมาและกงวลดงกลาวท าใหแรงงานตองปรบตวเพอพฒนาใหตนเองมความรความสามารถทเพมขน นอกจากจะปรบตวโดยการหาความรเพมเตมดวยตนเองแลว แรงงานยงสอบถามและรบฟงขอแนะน าจากเพอนรวมงานเพมอกดวย ดงกรณวธการปรบตวของคณลและคณแกปทกลาววา

“ถาเราไมเกงกตองท าใหเราเกงมากขน ตองหาความรมากขน”

(ล, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) “ถาคนอนเกงกวา เราควรจะหาวธทจะเอาความรของเขามาใชใหเหมาะกบตวเราดกวา”

(แกป, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอกเชนกนสวนใหญมภมล าเนาดงเดมมาจาก 3 จงหวดชายแดนภาคใตประเพณทคลายคลง และนบถอศาสนาอสลามเหมอนกนสามารถสอสารกนเขาใจความสมพนธทางสงคมทงเครอขายเครอญาตสงผลใหแรงงานรสกอนใจความสมพนธของเพอนรวมงานเปนในทางทด เสมอนท างานกบคนในครอบครว แรงงานจะชวยเหลอกนและกนท างานดวยความสนกสนาน หยอกลอ ตลอดทงในเวลาและนอกเวลาท างานถอยทถอยอาศย ซงแรงงานสวนใหญจะปรบตวโดยการเคารพและรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน อกทงแรงงานยงใหความรวมมอและรบฟงความคดเหนซงกนและกนสอดคลองกบค าสมภาษณทกลาววา

“สวนใหญท างานกนสนก พดจากนแบบสนก กรบฟงกนและกนนะ”

(ไลลา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

61

“เราจะชวยเหลอกนหมดนะ เวลาท างาน” (นซดา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

4.สภำพปญหำและกำรปรบตวดำนวฒนธรรม ตำรำงท 13 แสดงคำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำนสภำพปญหำดำนวฒนธรรม

ปญหำดำนวฒนธรรม แรงงำนฝมอ แรงงำนไรฝมอ

Mean Std. Dev.

ระดบปญหำ

Mean Std. Dev.

ระดบปญหำ

1.ภาษาองกฤษกอใหเกดปญหาในการท างาน

3.18 1.45 มากทสด 4.09 1.04 มากทสด

2.ภาษาถน เชน ภาษามาเลย กอใหเกดปญหาในการท างาน

3.13 1.63 ปานกลาง 1.84 1.81 ปานกลาง

3.รสกโดดเดยวทเปนคนตางถนมาท างานในประเทศทตางวฒนธรรม

2.23 0.93 ปานกลาง 2.15 0.92 ปานกลาง

4.ไมสามารถท างานรวมกบแรงงานทแตกตางดานขนบธรรมเนยมประเพณ

1.97 0.78 ปานกลาง 1.88 0.53 ปานกลาง

5.หลกปฏบตของผรวมงานทตางศาสนาท าใหอดอดใจ

1.94 0.81 ปานกลาง 1.89 0.57 ปานกลาง

6.ไมเหนดวยกบกฎระเบยบของหนวยงาน

2.15 0.63 ปานกลาง 1.97 0.62 ปานกลาง

7.ไมพอใจกบเกณฑการท างาน ของหนวยงานทมากเกนไป

2.31 0.69 ปานกลาง 1.98 0.58 ปานกลาง

8.คบของใจกบวฒนธรรมของหนวยงาน

1.92 0.66 ปานกลาง 1.98 0.58 ปานกลาง

รวมโดยเฉลย 2.35 0.60 ปำนกลำง 2.22 0.40 ปำนกลำง

จากตารางท 13 พบวา แรงงานฝมอมปญหาตอดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.35 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ปญหาดานภาษาองกฤษกอใหเกดปญหาในการท างานสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.18 และปญหาความคบของใจกบวฒนธรรมของหนวยงาน มคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.92 ในขณะทแรงงานไรฝมอมปญหาตอดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบ

62

ปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.22 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ปญหาดานภาษาองกฤษกอใหเกดปญหาในการท างานสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 4.09 และปญหาภาษาถน เชน ภาษามาเลย กอใหเกดปญหาในการท างานมคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.84

ซงจากการพจารณาเปนรายขอพบวาทงแรงงานฝมอและแรงงานไรฝมอเหนว าปญหาดานวฒนธรรมอยในระดบปานกลางมากทสดโดยเฉลยในระดบทใกลเคยงกน ตำรำงท 14 แสดงคำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำนกำรปรบตวดำนวฒนธรรม

กำรปรบตวดำนวฒนธรรม แรงงำนฝมอ แรงงำนไรฝมอ

Mean Std. Dev.

ระดบกำรปรบตว

Mean Std. Dev.

ระดบกำรปรบตว

1.ปฏบตตามกฎระเบยบ หรอขอบงคบอยางเครงครด

3.54 0.82 มากทสด 3.56 0.58 มากทสด

2.เรยนร และฝกฝนภาษาอนๆ เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขน

3.79 0.70 มากทสด 3.09 0.79 มาก

3.พยายามปรบตวเพอใหท างานรวมกบชาวตางชาตไดดขน

3.72 0.72 มากทสด 3.38 0.76 มาก

4.ปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตกฎระเบยบ หรอขอบงคบของหนวยงาน

3.59 0.72 มากทสด 3.51 0.62 มากทสด

5.ปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอน ทตางกบศาสนาทขาพเจานบถอ

3.51 0.79 มากทสด 3.37 0.72 มาก

รวมโดยเฉลย 3.63 0.60 มำกทสด 3.38 0.47 มำก จากตาราง 14 พบวา แรงงานฝมอยายถนมการปรบตวกบปญหาดานวฒนธรรมโดยรวมอย

ในระดบมากทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.63 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา แรงงานปรบตวในการเรยนร และฝกฝนภาษาอน ๆ เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนโดยมคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.79 และแรงงานปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอน ทตางกบศาสนาทขาพเจานบถอต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.51 ในขณะทแรงงานไรฝมอยายถนมการปรบตวกบปญหาดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 3.38 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา แรงงานปฏบตตามกฎระเบยบ หรอขอบงคบอยางเครงครดโดยมคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.56 และแรงงานปรบตว

63

เพอเรยนร และฝกฝนภาษาอน ๆ เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนมคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.09

ซงจากการพจารณาเปนรายขอพบความแตกตางของแรงงานทง 2 กลม กลาวคอ แรงงานฝมอสวนใหญเหนวาตนสามารถปรบตวในการเรยนร และฝกฝนภาษาอน ๆ เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขน และพยายามปรบตวเพอใหท างานรวมกบชาวตางชาตไดดขน อกทงปรบตวเพอเปดใจยอมรบหลกปฏบตของศาสนาอนทตางกบศาสนาทขาพเจานบถอโดยเฉลยสงกวาแรงงานไรฝมอ ในขณะทแรงงานทงไรฝมอและมฝมอตางเหนวาการปรบตวในปฏบตตามกฎระเบยบ หรอขอบงคบอยางเครงครด และปรบตวเพอเปดใจยอมรบหลกปฏบตกฎระเบยบหรอขอบงคบของหนวยงานโดยเฉลยในระดบทใกลเคยงกน

จากการสมภาษณแบบเจาะลกเกยวกบสภาพปญหาและการปรบตวดานวฒนธรรมของ

แรงงานฝมอ/แรงงานไรฝมอไดขอคนพบทส าคญดงน 1. ภาษา

แรงงานฝมอโดยสวนใหญมปญหาดานวฒนธรรมทางภาษาซงทงภาษาองกฤษ และภาษามาเลย กลาวคอ ภาษาองกฤษกอใหเกดปญหากบการท างานของแรงงาน ท าใหแรงงานตองประสบปญหาการสอสาร ประสานงาน ท าใหเกดความลาชา และงานไมไดประสทธภาพตามตองการ จงตองปรบตวเมอตองประสบกบสภาวะทไมสามารถสอสารได ซงแรงงานฝมอจะใชการเพมพนความรใหม ๆ ใหกบตนเอง โดยการฝกฝน คนหาขอมลทางอนเตอรเนต อานหนงสอ รวมถงเรยนรจากเพอนรวมงานทมความรมากกวาแลวน าความรทไดกลบมาพฒนา เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนด งค าสมภาษณทกลาววา

“ศกษาดวยตวเองเปนอนดบแรก สวนจะไดกเปอรเซนต กตองอาศยการคยหรอวาการฟงจากคนทใชภาษาเกง ๆ ดวย”

(ศราวธ, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) “ผมใชวธการ คอถาตองคยหรอวาตองสงอเมล ผมจะปรกษากอนกบเพอนทเปนคน Thai Local ซงพดไทยไดมาชวย เพอการสอสารจะไดไมผดพลาด”

(แกป, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

64

สวนภาษามาเลยซงเปนภาษาถนนนปญหาทพบของแรงงานฝมอสวนใหญเปนการสอสารในชวตประจ าวนมากกวาในทท างาน เนองจากลกษณะทท างานเป นองคกรจงใชภาษาองกฤษเปนภาษาสากลในการสอสาร ผลกระทบทเกดขนจงเปนลกษณะปญหาในการด าเนนชวตมากกวา อาท กรณเจบปวยตองเขารบการรกษาในสถานพยาบาลของมาเลเซยบางแหง ซงนอกจากภาษาองกฤษแลวกยงใชภาษามาเลยในการสอสาร แรงงานโดยสวนใหญตองประสบกบปญหาไมสามารถอธบายถงอาการ หรอลกษณะความเจบปวยไดอยางละเอยด สรางความยงยากในการด าเนนชวตอยางมาก สอดคลองกบค าสมภาษณทกลาววา

“เวลาทไมสบายตองหาหมอ จะล าบากมากเพราะเราอธบายอาการไมได บอกอาการกบหมอไดไมละเอยดท าใหรกษาไมตรงกบโรค” (ล, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

เมอตองเผชญกบสถานการณดงกลาว แรงงานจงใชวธการปรบตวโดยการขอชวยเพอนทเปนคนไทย -มาเลเซย หรอทแรงงานฝมอเรยกวาคน Thai Local มาชวยในการสอสาร ซงการแกไขปญหาจะเปนลกษณะเฉพาะหนามากกวาการไปศกษาหาความรเพมเตมดงค าสมภาษณทวา

“กจะขอชวยเพอนทเปนคน Thai Local มาชวยบอกอาการกบหมอ ถามาเองเราสอสารไมได”

(ล, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอสวนใหญมปญหาภาษาองกฤษ ซงสงผลกระทบกบการท างาน กลาวคอ ในการบรการลกคามกจะเกดความลาชา และความผดพลาดจากการสนทนาได เพราะแรงงานไมสามารถสอสารไดเขาใจ การปรบตวจงเปนในลกษณะแกปญหาเฉพาะหนา หรอสอสารใหสามารถรบลกคา ณ เวลานนไดโดยไมค านงถงทกษะและความรในระยะยาว เชน การขอความชวยเหลอจากเพอนรวมงานทสามารถสอสารภาษาองกฤษไดมารบรายการอาหาร (Order) แทนตน ดงค าสมภาษณทวา

“ขอชวยเพอนทพอพดไดใหมาชวยพด”

(ไลลา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

65

และคณนซดา ทกลาววาตนพดภาษาองกฤษไมไดเลย ซงตนจะใชวธแกไขปญหาเฉพาะหนาเชนกน ดงค าสมภาษณ

“ลกคาทรานกพดภาษาองกฤษคอนขางมากเหมอนกน กจะหนไมตอบ และเรยกอกคนมาชวย”

(นซดา, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556) สวนภาษามาเลยแรงงานไรฝมอพบปญหาในดานนคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบแรงงานฝมอ

เนองมาจากแรงงานจะมภมล าเนามาจาก 3 จงหวดชายแดนภาคใตซงสวนใหญมกจะสอสารภาษามาเลยไดกอนแลว จงไมสงผลตอกระทบตอแรงงานมากนกดงค าสมภาษณของ ทกลาววา

“ภาษามาเลยพดไดปานกลาง ทบานกพดกนอยแลว มาท างานกไมมปญหา เลย”

(มสนะ, สมภาษณ วนท 23 มนาคม 2556)

2. กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน

แรงงานฝมอโดยสวนใหญเหนวากฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานทท าอยไมมปญหาในดานน เนองจากองคกรมงเนนทความส าเรจของงานเปนหลก และแรงงานเหนวาไมไดกดดนกบกฎระเบยบทก าหนดมากนก มกจะเปนเรองของการตรงตอเวลาในการเขาออกงาน ขนตอนในการท างานหรอวธการแกไขปญหาใหกบลกคา ซงเปนกฎทวไปทพรอมยอมรบและปฏบตตามอยางเครงครด เพราะจะกระทบกบคะแนนของแตละบคคลสงผลตอการปรบขนสวสดการและรายไดดงค าสมภาษณ ทกลาววา

“กฎระเบยบกไมเยอะครบ เรองการแตงตวกไมไดบงคบเลย ขอแคใหงานส าเรจกพอ”

(เอก, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) “คอในสวนของบรษทจะมองวาไมไดมขอก าหนดเชนทไทยมากทไทยอยางเชนการแตงตวตองใสสท ตองแบบนนแบบน แตส าหรบทนแตงยงไงกไดใหสภาพแตคณไมตองใสสทมากไดส าหรบตวงานเองกไมไดมขอบงคบจนถงท าใหเราเครยดไปพาลกบงาน”

66

(ทราย, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญเหนวาไมมปญหากบกฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานเชนกน เนองจากเปนรานอาหารไมมกฎระเบยบเครงครด เปนลกษณะการก าหนดขอบเขตในการท างานของแตละบคคล เชน เวลาในการเขาออกงาน หรอความแตกตางในการท างานของแตละต าแหนง เหลานสามารถผอนปรนไดถงแมวาในบางครงแรงงานจะไมไดปฏบตกตาม ดวยเหตผลทไมมกฎบงคบอยางเปนทางการและแรงงานไดปฏบตงานอยางอสระ ไมกดดน ท าใหเกดความรสกทดในการปรบตวในขอบงคบตาง ๆ ของทางราน ดงค าสมภาษณทกลาววา

“พวกกฎระเบยบ ไมมเคยอดอด กใหอสระกบเราเวลาเราท างาน”

(สรายา, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

3. ความแตกตางทางศาสนา เนองจากลกษณะองคกรทมขนาดใหญ จ านวนพนกงานคอนขางมาก อกทงปนงเปนรฐทรวม

ประชากรหลากหลายเชอชาตอาศยอยรวมกน ซงจะมสญชาตและศาสนาทหลากหลายท างานอยรวมกนทง พทธ ครสต และอสลาม ศาสนาและหลกปฏบตทแตกตางดงกลาว แรงงานฝมอใหความเหนว าไมไดกระทบหรอสรางปญหาในการท างานแตอยางใด ตรงกนขามกลบท าใหเกดการเรยนรแนวคด วถปฏบตของศาสนาอน ๆ เพมขน การปรบตวตอเพอนรวมงานตางศาสนาจงถอยทถอยอาศยซงกนและกน ปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอนดงเชน ในกรณการใชหอง Canteen เปนหองอาหารภายในแผนกซงตองใชรวมกน แรงงานกจะปรบตวโดยการไมน าอาหารทมสวนผสมของเนอสกรเขาไปอนในเครองไมโครเวฟทใชสวนรวม เปนตน โดยสวนใหญกจะปฏบตตาม และหลกเลยงการกระท าทกอใหเกดปญหาได ดงค าสมภาษณ ทกลาววา

“มองวาเปนการท างานมากกวา ไมไดเนนวาใครเปนศาสนามสลม พทธ ครสต กท างานรวมกนไมมปญหาดานน”

(ณรงคชย, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556) “อยปนงกคอมหลายเชอชาต ซงในสวนของวฒนธรรมไมไดมผลในความเปนอยเลยเพราะเขาไมไดถงขนเครงวาตองปฏบตตวอยางนกคอเขาไมมการหามการท างานรวมกบเพอนทอยคนละศาสนากไมไดมผลอะไร”

67

(ทราย, สมภาษณ วนท 24 มนาคม 2556)

แรงงานไรฝมอสวนใหญใหความเหนวาไมมปญหาการปรบตวในดานน เนองจากเพอนรวมหรอหวหนางานกนบถอศาสนาอสลามเหมอนกบตน จงแทบจะไมมปญหากบการปรบตวตอดานน ถงแมวาแรงงานบางคนจะเปนชนชาตอน เชน อนโดนเซย แตกนบถอศาสนาอสลามดวยเชนกนจงไมสงผลกระทบแตแรงงานเหนวาถงแมจะตองท างานรวมกบผอนทตางศาสนากบตนกสามารถอยรวมกนได และปรบตวใหท างานไดอยางราบรนดวย ดงค าสมภาษณของคณทกลาววา

“ไมมปญหา คนอสลามเหมอนกน กมบางเลก ๆ นอย ๆ กเคลยรกนได”

(ฟาตเมาะ, สมภาษณ วนท 22 มนาคม 2556)

สรป อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

จากการวจยการปรบตวของแรงงานไทยยายถนในรฐปนง ประเทศมาเลเซยผวจยขอสรปผลการวจยตามขอคนพบทส าคญดงน

1. การปรบตวดานหนาทงาน 1.1ทกษะและความสามารถตอลกษณะงาน แรงงานฝมอจะมทกษะ และความสามารถท

สอดคลองกบงานโดยตรง ดวยลกษณะของงานเปนดานเทคโนโลยและคอมพวเตอรโดยสวนใหญแรงงานจะมความรและประสบการณโดยตรงอยกอนแลว การปรบตวจงเปนในลกษณะการศกษาหาความรเพมทกษะ และตนใหเกดความช านาญมากขน เชน เขารวมการอบรมสมมนา Take Course เรยนรดวยตนเองจากขอมลทางอนเตอร เปนตน เพอปองกนความผดพลาดในหนาทงานอนเนองมาจากการขาดความรความสามารถทเพยงพออาจกอใหเกดความผดพลาดในการแกไขปญหาไดสงผลตอการปรบเลอนขน หรอเพมเงนเดอนในอนาคตได เนองมาจากลกษณะของงาน และผลกระทบตอองคกร ตลอดจนความรบผดชอบตอหวหนางานทรนแรงกวาเมอเกดความผดพลาดขน ซงจะแตกตางจากแรงานไรฝมอโดยสวนใหญหนาทงานไมไดสอดคลองกบความรความสามารถทมมากนก แตเนองจากลกษณะงานทเปนรานอาหาร ไมตองมการเรยนรทซบซอนแรงงานสวนใหญอาศยการเรยนรจากการท างานหนางาน ประสบการณทท าในทก ๆ วน ท าใหการปรบตวสวนใหญอยในลกษณะปรบใหเหมาะสมกบสภาพลอมของงานทท าเชน การฝกท าอาหาร การแบงโซนการรบรายการอาหาร (Order) เพอใหเกดความรวดเรวในการบรการมากขน หรอการทวนรายการอาหาร (Order) อกครงเพอใหแนใจวารายการทสงถกตองเพอลดตนทนใหกบรานหากตองท าใหม เปนตนการปรบตวของแรงงานขางตนสวนใหญเปนสงทแรงงานด าเนนการปรบตนเองใหเหมาะสมกบสภาพลอมของงานทท าและตองท าความเขาใจลกษณะงานทท าเพอ

68

ปองกนความผดพลาดในงานซงบางครงกมเพอนรวมงาน ญาตสนทมาใหความชวยเหลอและแนะน าในการปรบตวดงกลาว ดงทประชญพล ธรเนตร (2524) และบศรนทร สทธรตนสนทร (2536) ศกษาพบวาแรงงานยายถนตองมการปรบตนเอง (Adaptation) ใหเหมาะสมกบสภาพลอมของงานทท าเพอปองกนความผดพลาดในงาน ซงสงผลดานดตอแรงงานเองในดานความเจรญกาวหนา การปรบเลอนขน หรอเพมเงนเดอนรวมไปถงความรเกยวกบวทยาการใหม ๆ เปนการ เสรมสรางความรความสามารถ

1.2 รายได สวสดการ และการปรบเลอนขน การปรบตวของแรงงานฝมอเลอกทจะมองหางานใหมทสามารถใหคาตอบแทนทพอใจมากกวาวธหารายไดเสรม หรอท าโอทใหมากขนเนองมาจากสภาพแวดลอมกฎหมายของมาเลเซยทคอนขางเขมงวด รวมถงผคนตางถนจงเปนขอจ ากดทแรงงานจะออกไปหารายไดเสรมนอกเหนอจากงานประจ าจงท าใหปรบตวโดยการมองหางานใหมทใหผลตอบแทนทดกวาทท างานเดม เพอตอบสนองตอคาใชจายทเพมขนตามไปดวย เชน คาเชาบาน คาเดนทาง คาใชจายส าหรบจนเจอครอบครว ตลอดจนคาใชจายตอภาษสงคมเพอตอบสนองตอการด ารงชวต ตรงกนขามกบแรงงานไรฝมอทการปรบตวกลบเปนในลกษณะท างานไปเรอย ๆ เพอรบรายไดแตละเดอน ถงแมวาในความตองการเพมของเงนเดอนอยกตาม โดยแรงงานใหความเหนวากเลอกทจะท างานไปเรอย ๆ เผอโอกาสในการปรบต าแหนงขนอยกบความสนใจของแตละคน กอาจไดรบความไววางใจไดปรบต าแหนงไปท างานในต าแหนงผชวยกกและกกตามล าดบ (ส านกงานแรงงานในมาเลเซย, 2556) ดกวาการหางานใหมทคอนขางยงยากทตองปรบตวกบการเปลยนแปลง แรงงานบางสวนเหนวาการท างานอยมาเลท าใหเกบเงนไดเปนกอน เนองจากไมไดออกทองเทยวดวยขอจ ากดเรองกฎหมายการเขามาท างานอยางไมถกตอง อกทงสภาพแวดลอมทแตกตางกนและจะไดเกบเงนใหไดเปนกอนและเงนจ านวนนสามารถสงกลบไปใหครอบครวไดเกอบทงหมด แลวคอยยายถนกลบไปท างานทไทยอยางถาวร

1.3 ความมนคงกาวหนาในอาชพ การปรบตวของแรงงานฝมอเปนลกษณะความตองการหางานใหมเพอขยบขยายความมนคงในอาชพเพอตอบสนองไปสสงทดกวาเดม ปรบตวทมองหางานใหมเพอใหไดงานทมความมนคงมากขน ถงแมวาโดยสวนใหญเหนวางานทท าอยถอวามความมนคงคอนขางมากกตาม ทงนเพอตอบสนองตอความตองการเรองรายไดใหเพมสงขน และตองการเกบเกยวประสบการณใหม ๆ ใหตนเองไดทกษะความรทมากขนดวย แตกตางจากแรงงานไรฝมอโดยไมตองการหางานใหม ซงสวนใหญเหนวาการมองหางานใหม หรอการเปลยนงานเปนเรองทยงยากมากกวาสงทท าอย ถงแมวาอาชพทท าอยจะไมมความมนคงกตาม อกทงโอกาสในการไดงานใหมคอนขางจ ากดเนองจากการเขามาท างานอยางไมถกกฎหมายของแรงงานไรฝมอสอดคลองกบการศกษา ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย (2555) พบวาปญหาทแรงงานมสลมรบจางในประเทศมาเลเซยยงตองประสบอยเปนปญหาความไมมงคงดานการประกอบอาชพ เนองจากการเขาเมองอยางผดกฎหมาย การปรบตวจงเปนลกษณะยอมท างานตอไปเรอย ๆ เพอเกบเงน ทงทจรงแลวตองการเดนทางกลบไทยเพอไดท างานทมนคงและไดตงรกรากอยกบครอบครวอยางถาวรมากกวาท างานทมาเลเซย ซงสอดคลองกบการศกษาของ ค านวณ นวลสนอง นสากรกลาณรงค และ มห าหมดสาแลบง (2552) พบวา คานยมจากความเชอทวาการเขาไปท างานในประเทศมาเลเซยจะท าใหสามารถหารายไดใหกบครอบครวเพมมากขน และจาก

69

สถานการณความไมสงบทเกดขนในพนทไมสามารถท างานทเปนงานประจ าของครอบครวได สอดคลองกบผลการศกษาของ ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร และคณะ (2555) พบวาจากสถานการณความไมสงบของสามจงหวดชายแดนใต สงผลใหผประกอบการรานคาสะดวกซอตองประสบกบปญหาการหดตวของพนททางสงคมของรานสะดวกซอ และการยายออกจากพนท เปนตน จงเปนอกปจจยทผลกใหแรงงานไรฝมอยงคงตองท างานตอไปเรอย ๆ ในมาเลเซยและยงไมสามารถหางานท าในถนเดมได

1.4ปรมาณงานและเวลาในการท างาน แรงงานฝมอสวนใหญเหนวาเวลาในการท างานเหมาะสมกบปรมาณงานอยแลว จงไมกระทบตอการปรบตวในการท างาน ปรมาณทไดรบไมมากจนท างานไมทนหรอไมนอยจนท าใหเกดความนาเบอ อกทงไมไดกระทบตอเวลาสวนตวของแรงงาน กลาวคอ มชวงเวลาใหหยดพกไดผอนคลายความเครยดได สอดคลองกบแรงงานไรฝมอเหนวาปรมาณงานในแตละวนเหมะสมกบเวลาเชนกน ถงแมวาจะเปนการท างานในชวงเวลากลางคนเปนประจ าทกวน ตนบาย ท างานดก (ส านกงานแรงงานในมาเลเซย , 2556) กสงผลกระทบกบสขภาพรางกายท าใหเกดอาการเจบปวย เนองจากเวลาพกผอนไมเพยงพอ แตแรงงานสวนใหญกยงคงพงพอใจถงแมวาจะกระทบตอสขภาพรางกายบางกตาม โดยเลอกทจะท างานไปเรอย ๆ และหาเวลาพกผอนใหมากขนในชวงเวลากลางวน

1.5 ความไมมอสระ และความรสกไมทาทายตองาน แรงงานฝมอโดยสวนใหญเหนวาหนาทงานทไดรบผดชอบอยมความทาทายมาก เนองจากลกษณะงานทตองมการเรยนรอยตลอดเวลากบเทคโนโลยททนสมยและเปลยนแปลงของขอมลไอทในยคปจจบน ท าใหแรงงานตองกระตอรอรนตนเองใหเปนผทช านาญในต าแหนงสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ได อกทงในดานของความเปนอสระแรงงานเหนวางานมอสระในระดบทสมเหตสมผล องคกรมกจะใหพนกงานในการตดสนใจแกปญหาในขอบเขตของหนาทงาน ซงแรงงานกรสกวาตนเองมอสระอยางมาก และพอใจในการคดวเคราะหแกปญหาตาง ๆ ในหนาทงานทไดรบ การปรบตวจงเปนในลกษณะการคนหาความรใหม ๆ เพอใหตนกาวทนกบเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว แตกตางจากแรงงานไรฝมอเหนวางานทท าไมไดทาทายกบความสามารถ เนองจากลกษณะงานเปนรานอาหาร ไมตองใชความรความสามารถในการแกไขปญหามากนก เปนการเนนการบรการ และประสบการณในการท าอาหาร ในการปรบตวแรงงานเหนวาไมไดมสวนกระทบ หรอเปนอปสรรคในการท างาน ถงแมวาจะไมรสกวางานทายทายกบความสามารถทมแตกพงพอใจทจะท างานตอไป และไมตองการหางานใหมเพอตอบสนองตอดานน สวนในความอสระในการท างานแรงงานเหนวาไดรบอสระอยางมาก เจานายจะก าหนดในบางเรองเทานน เชน เวลาท างาน เปนตน สวนขนตอนในการท างาน หรอวธการบรการกจะขนอยกบการตดสนใจของแรงงานสอดคลองกบผลการศกษา ส านกงานแรงงานในมาเลเซย (2556) กลาววา ลกษณะการจางงานของแรงงานรานอาหารในมาเลเซยคอนขางมอสระ กนอาหารไดภายในรานโดยสามารถปรงกนเองไดโดยไมมคาใชจาย นายจางจดทพกใหอยรวมกบเพอนรวมงานซงอยในวยเดยวกน สามารถสะทอนไดวาแรงงานไรฝมอไดรบอสระในการท างานอยางมาก

2. การปรบตวดานสงคมของแรงงานฝมอ/แรงงานไรฝมอ

70

2.1ความสมพนธตอหวหนางาน/ผบงคบบญชา ความสมพนธตอหวหนางานของแรงงานฝมอเปนในแนวทางทดแรงงานมความเหนวาหวหนางานใสใจในการปฏบตงานของตนเปนอยางมาก คอยชวยแกปญหา และสนบสนนใหพฒนาความสามารถทเพมขนโดยมกจะเปดโอกาสใหมสวนรวมในการคดและตดสนใจ บางสวนอาจมความกงวลอยบางเมอตองรวมงานกบหวหนางานทเปนชาวตางชาต แตมกจะเปนความกงวลเรองภาษาในการสอสารเปนสวนใหญ ในสวนความสมพนธมกไมมปญหา ซงเมอพจารณาจากแนวทางการปรบตวของแรงงานฝมอถอวาอยในระดบด เพราะสวนใหญลงความเหนวาจะเคารพและเชอฟงหวหนางาน และจะปรบตวโดยการควบคมอารมณเมอรสกวาเกดความขดแยงขนสอดคลองกบแรงงานไรฝมอสวนใหญมความสมพนธกบหวหนางานในระดบทดดวยเชนกน เนองจากเปนเครอญาต หรอเพอนทรจกสนทสนมกนอยกอนแลว มถนฐานมาจากสามจงหวดชายแดนภาคใตของไทยเหมอนกน แลวชกชวนกนมาท างาน ความกดดนตางๆจงไมสงกระทบตอแรงงานมากนก อกทงในการปรบตวแรงงานจะเคารพและรบฟงความคดเหนของหวหนางาน ตลอดจนควบคมอารมณเมอเกดความขดแยงขน

2.2 ความสมพนธตอเพอนรวมงาน แรงงานฝมอสวนใหญจะมความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน การปรบตวจงเปนในลกษณะของบทบาทหรอหนาทเมออยในทท างานมากกวา แตปญหาสวนใหญมาจากความกงวลเมอตองท างานกบเพอนรวมงานเนองจากแรงงานฝมอตองใชความรความสามารถทางดานเทคโนโลยตองพฒนาตนเองใหกาวทนกบการเปลยนแปลงทเกดขน ท าใหเกดความกงวล ประหมา ทตองท างานรวมกบเพอนรวมงานทมความรความสามารถทเกงกวา จนท าใหตองปรบตวทจะท าใหตนเองรอบรเกยวกบเทคโนโลยมากขนเพอใหตนทดเทยมหรอไมดอยกวา ซงจากความประหมาและกงวลดงกลาวสงผลใหตองปรบตวเพอพฒนาใหตนเองมความรความสามารถทเพมขน นอกจากวธการดงกลาวแลวแรงงานยงสอบถามและรบฟงขอแนะน าจากเพอนรวมงานเพมอกดวย สวนความสมพนธของเพอนรวมงานกบกลมแรงงานไรฝมออยในระดบทดเสมอนท างานกบคนในครอบครว แรงงานจะชวยเหลอกนและกนถอยทถอยอาศย ซงแรงงานสวนใหญจะปรบตวโดยการเคารพและรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน อกทงแรงงานยงใหความรวมมอและรบฟงความคดเหนซงกนและกน

ดงนนแรงงานทงสองกลมตางปรบดานความสมพนธตอหวหนางาน และเพอนรวมงาน ในระดบทดทงนดวยเครอขายทางสงคมของชมชนตนทาง (อทย หรญโต, 2526) แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญจะเปนเครอญาตและชกชวนกนมาท างาน ทท างานจงเสมอนกบเปนบานอกหลงทแตกตางเฉพาะสภาพแวดลอม แตผรวมงานยงเปนคนทคนเคยเชนเดม ตางจากกลมแรงงานฝมอทการรบรขาวสารหรอโอกาสในการไดงานท า (นยพรรณ วรรณศร, 2531) จะมาจากกลมเพอนแตไมใชญาต ประกอบกบลกษณะงานทตองแขงขนกนอยางสงในองคกรดวยจงสงผลตอกระบวนการปรบตวดงกลาวของแรงงานฝมอ เปนความพยายามปกปดความประหมา ความกงวล แสดงออกมาใหรปแบบการพฒนาตนเองควบคไปกบการปรบตนใหสามารถอยรวมกบเพอนรวมงานไดอยางเปนสข เปนการปรบตวทด สอดคลองกบ อาร ทองทพ (2531) ทกลาววาบคคลทจะปรบตวไดดนนจะตองมความสามารถรถงความรสกของคนอน ๆ และรกษาความสมพนธทดทงการใหและการรบไวไดบคคลทปรบตวไดดจะเปนบคคลทสามารถเผชญ

71

ปญหาตาง ๆ ไดปราศจากความขดแยงในใจสามารถด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสขภายใตกฎเกณฑตาง ๆ ของสงคม

3. การปรบตวดานวฒนธรรมของแรงงานฝมอ/แรงงานไรฝมอ 3.1ภาษา แรงงานฝมอมปญหาดานวฒนธรรมทางภาษาซงทงภาษาองกฤษ และภาษา

มาเลย ในสวนของภาษาองกฤษแรงงานตองประสบปญหาการสอสาร ประสานงาน ท าใหเกดความลาชา และงานไมไดประสทธภาพตามตองการ จงตองปรบตวเมอตองประสบกบสภาวะทไมสามารถสอสารได ซงแรงงานฝมอจะใชการเพมพนความรใหม ๆ ใหกบตนเอง โดยการฝกฝน คนหาขอมลทางอนเตอรเนต อานหนงสอ รวมถงเรยนรจากเพอนรวมงานทมความรมากกวาแลวน าความรทไดกลบมาพฒนา เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนซงสอดคลองกบผลการวจยของ วร ระวง (2556) พบวา ความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษไดอยางมนใจ ถกตอง ช านาญ มประสทธภาพและยงยน จ าเปนจะตองเรมตนตงแต การเรยนรขอมลหรอความร เชงระบบ และการเรยนร เกยวกบเนอหา หรอองคประกอบส าคญของภาษาองกฤษเพอการสอสารสวนภาษามาเลยซงเปนภาษาถนนนปญหาทพบของแรงงานฝมอสวนใหญเปนการสอสารในชวตประจ าวนมากกวาในทท างาน ผลกระทบทเกดขนจงเปนลกษณะปญหาในการด าเนนชวต อาท กรณเจบปวยตองเขารบการรกษาในสถานพยาบาลตองประสบกบปญหาไมสามารถอธบายถงอาการได แรงงานจงใชวธการปรบตวโดยการขอชวยเพอนทเปนคนไทย -มาเลเซย หรอทแรงงานฝมอเรยกวาคน Thai Local มาชวยในการสอสารซงการแกไขปญหาจะเปนลกษณะเฉพาะหนามากกวาการไปศกษาหาความรเพมเตม แรงงานไรฝมอสวนใหญมปญหาภาษาองกฤษเชนกน สอดคลองกบผลการวจยของ ดลมนรรจน บากา และเกษตรชย และหม (2547) พบวา แรงงานในรานอาหารไทยในมาเลเซยสวนใหญจะไมมความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษเลย การปรบตวจงเปนในลกษณะแกปญหาเฉพาะหนา หรอสอสารใหสามารถรบลกคา ณ เวลานนไดโดยไมค านงถงทกษะและความรในระยะยาว เชน การขอความชวยเหลอจากเพอนรวมงานทสามารถสอสารภาษาองกฤษไดมารบรายการอาหาร (Order) แทนตน สวนภาษามาเลยพบปญหาในดานนคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบแรงงานฝมอเนองมาจากแรงงานจะมภมล าเนามาจาก สามจงหวดชายแดนภาคใตซงสวนใหญมกจะสอสารภาษามาเลยไดกอนแลว จงไมสงผลตอกระทบตอแรงงานมากนก เนองจากสภาพความเปนอยและการเขามาท างานอยางไมถกกฎหมายของแรงงานไรฝมอ (ดวงพร เวทยนกล และสมคด เพชรประสมกล, 2545) จงเปนปจจยควบคมทท าใหการศกษาหาความรเพมเตมคอนขางยาก วธการปรบตวจงเปนลกษณะของการแกปญหาเฉพาะหนาตามทกลาวมาขางตน

ดงนนการปรบตวดานภาษาของแรงงานจงเปนเรองส าคญมาก หากแรงงานไมสามารถปรบตวเองไดกจะพบกบปญหาและอปสรรคในการท างาน ทงนรวมถงแรงงานใหม และท ยายถนมาท างานนานแลวดวย ปญหาทประสบกนมากทสดเปนปญหาดานภาษา เชน ไมสามารถสอสารท าความเขาใจกบนายจางได ท าใหเปนอปสรรคในการท างาน ตลอดถงการถกใหลงนามในเอกสารตาง ๆ ทท าใหเกดความเสยเปรยบได (รตวณณ สนทรา, 2547) ซงหากไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพการท างาน ก

72

จะประสบกบปญหาตาง ๆ ได (อรณรตน หล าวไลเกษร, 2546) เพราะความสามารถในการสอสารเปนปจจยอนดบแรกทจะน าไปสการปรบตวในดานอน ๆ ดวย อกทงภาษาองกฤษยงเปนภาษาสากลแรงงานจ าเปนตองมทกษะนอกเหนอจากทกษะการท างานเพอใหสามารถตดตอสอสารระหวางกนได (วนจฉย แจมแจง, 2555) สอดคลองกบการศกษาของ วชย สนธศร (2538) ทพบวา ความสามารถของพนกงานในการใชภาษาองกฤษเปนปจจยทมผลตอประสทธภาพในการท างานของพนกงาน อกทง ตามทกฎบตรอาเซยนมาตราท 34 ระบใหใชภาษาท างานของอาเซยน คอภาษาองกฤษ (นพพร สโรบล, 2555) สงผลใหแรงงานตองปรบตวเพอพฒนาทกษะหรอฝกฝนภาษาองกฤษเพอเพมศกยภาพใหกบตนเองในการแสวงหาโอกาสทดขน ซงนอกเหนอจากเปนการพฒนาทรพยากรมนษยในระดบบคคลแลว ยงเปนการพฒนาวชาชพองคกรและประเทศชาตในภาพรวมอกดวย

3.2กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน แรงงานฝมอโดยสวนใหญเหนวากฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานทท าอยไมมปญหาในดานน เนองจากองคกรมงเนนทความส าเรจของงานเปนหลก และแรงงานเหนวาไมไดกดดนกบกฎระเบยบทก าหนดมากนก มกจะเปนเรองของการตรงตอเวลาในการเขาออกงาน ขนตอนในการท างานหรอวธการแกไขปญหาใหกบลกคา ซงเปนกฎทวไปทพรอมยอมรบและปฏบตตามอยางเครงครด เพราะจะกระทบกบคะแนนของแตละบคคลสงผลตอการปรบขนสวสดการและรายไดแรงงานไรฝมอตางกเหนวาไมมปญหากบกฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานเชนกน เนองจากเปนรานอาหารไมมกฎระเบยบเครงครด เปนลกษณะการก าหนดขอบเขตในการท างานของแตละบคคล เชน เวลาในการเขาออกงาน หรอความแตกตางในการท างานของแตละต าแหนง เหลานสามารถผอนปรนไดถงแมวาในบางครงแรงงานจะไมไดปฏบตกตาม ดวยเหตผลทไมมกฎบงคบอยางเปนทางการและแรงงานไดปฏบตงานอยางอสระ ไมกดดน ท าใหเกดความรสกทดในการปรบตวในขอบงคบตาง ๆ ของทางราน ปจจยทท าใหแรงงานทงสองกลมปรบตวกบกฎระเบยบตาง ๆ ไดงายอาจเนองมาจาก ขอบงคบของแตละทไมไดสรางความกดดนใหกบพนกงานจนปรบตวไมได รวมถงความสมพนธของเจาของหรอหวหนางานโดยเฉพาะกลมแรงงานไรฝมอทคนเคยกบสภาพความเปนอย สงคม วฒนธรรม เปนมสลมเชนเดยวกน (ส านกงานแรงงานในมาเลเซย, 2556) กบตวแรงงานอยกอนแลวจงไมเรองยากทแรงงานจะปรบตว

3.3 ความแตกตางทางศาสนา แรงงานฝมอใหความเหนวาไมไดกระทบหรอสรางปญหาในการท างานแตอยางใด ตรงกนขามกลบท าใหเกดการเรยนรแนวคด วถปฏบตของศาสนาอน ๆเพมขน การปรบตวตอเพอนรวมงานตางศาสนาจงถอยทถอยอาศยซ งกนและกน ปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอน สวนแรงงานไรฝมอเหนวาไมมปญหาการปรบตวในดานน เนองจากเพอนรวมหรอหวหนางานกนบถอศาสนาอสลามเหมอนกบตน จงแทบจะไมมปญหากบการปรบตวตอดานน หากเกดขอขดแยงมกจะรบฟงความคดเหนของอกฝายเพอยตปญหาใหท างานไดอยางราบรน ทงนดวยความสมพนธจากถนฐานเดม สภาพสงคม ประเพณและนบถอศาสนาทเหมอนกน (ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย, 2555) อกทงยงงายตอการปฏบตศาสนกจ (ส านกงานแรงงานในมาเลเซย, 2556) เปนปจจย

73

สรางความสนทสนมและความเปนกนเองท าใหการท างานเปนในลกษณะของการถอยทถอยอาศย ความแตกตางทางศาสนาจงไมสงผลกระทบตอการปรบตวของแรงงานทงสองกลมแตอยางใด

สรปการปรบตวของแรงงานทงสองกลมสามารถปรบตวอยในระดบด ซงอางถงตามท ทนดอลล (Tindall) และ ลาซารส (Lazarus) ไดกลาวไวถงลกษณะการปรบตวทดซงแรงงานโดยสวนใหญกผสานความตองการของตนกบพฤตกรรมทแสดงออกใหเขากบสภาพแวดลอมไดเปนอยางด โดยในดานสงคมและดานวฒนธรรมกสามารถปรบตวใหยอมรบกบหลกปฏบตหรอบรรทดฐานของสงคมได ซงจากงานวจยสอดคลองกบทฤษฎการปรบตวของแกแมชเชอร (Gahmacher) ตอทง 3 ดาน กลาวคอ ดานหนาทงานแรงงานทง 2 กลมไดปรบตนเองเพอใหสอดคลองกบงานทท าถงแมวาในบางรายยงขาดทกษะหรอความรในงานกตาม โดยใชการปรบตวทจะเรยนร ฝกฝน เพอใหตนเกดความช านาญตอหนาททไดรบมอบหมาย และมผลตอความกาวหนาในอนาคตดวย ดานสงคมแรงงานปรบตนใหสอดคลองกบวถชวตของคนในสงคมปลายทางได เชน กจกรรรมหรอนสยตาง ๆ ใหเปนไปตามลกษณะของกลมในสงคมทท างานได สวนดานวฒนธรรมกสามารถปรบตนใหเปนอนหนงอนเดยวกบสงคมปลายทาง เชน การปรบตวใหเขากบภาษาของทองถนนน ๆ และหาวธทจะใชชวตในการท างานไดอยางมความสข

จากผลการวจยขางตนเปนประโยชนตอแรงงานทตองการยายถนไปท างานในตางแดน ซงนอกจากแรงงานในกลมเทคโนโลยคอมพวเตอร และแรงงานรานอาหารทไดกลาวมาขางตนแลว ยงรวมถงอาชพอน ๆ ดวยน าขอมลทไดเพอเปนพนฐานกอนยายถนไปท างานส าหรบแนวทางในการปรบตว หรอการเตรยมพรอมตอดานหนาทงาน ดานสงคม และดานวฒนธรรม ทยงขาดความร ทกษะซงชวยให ศกยภาพในการท างานของแรงงานมประสทธภาพมากขนมรายไดทดสงผลตอคณภาพชวตทดขน โดยหนวยงานภาครฐของไทยความรวมมอกบทางมาเลเซยเพอหาแนวทางในการก าหนดขอตกลงปรบลด หรอผอนปรนส าหรบใบขออนญาตเขาท างาน รวมทงภาครฐควรสงเสรมความรใหกบแรงงานทง 2 กลม เพอเตรยมความพรอมกอนยายถนไปปฏบตงานจรง และภาครฐควรสงเสรมใหแรงงานไดรบความยตธรรมจากนายจางไมใหถกเอารดเอาเปรยบจากการยายถนไปท างานได ในขณะทหนวยงานภาคเอกชนควรใสใจดแลสภาพความเปนอยของแรงงานโดยเฉพาะแรงงานไรฝมอใหมความเปนอยทดขน รวมทงหนวยงานภาคเอกชนควรรวมมอกบภาครฐในเรองกฎหมายการยายถนไปท างานเพอใหเกดความถกตอง ในกลมแรงงานไรฝมอจะไดไมถกเอารดเอาเปรยบ หรอท างานอยางหลบ ๆ ซอน ๆ และควรมการสงเสรมดานสภาพความเปนอยของแรงงานใหดขน เพอน าไปสการมคณภาพชวตทดขน

ส าหรบการท าวจยครงตอไปผทสนใจศกษาควรศกษาการปรบตวภายหลงจากแรงงานยายถนกลบยงประเทศไทย เพอเปนขอมลใหกบแรงงานไดเตรยมตวและหาอาชพทมงคงรองรบปองกนการวางงานได ควรศกษาการปรบตวของแรงงานไรฝมอมงประเดน กฎหมายและขอบ งคบของประเทศมาเลเซย เพอเปนขอมลใหแรงงานไดปรบตวในการด าเนนชวตเมอตองยายถนไปท างานในประเทศมาเลเซย และควรมงศกษาแรงงานไรฝมอทมอายต ากวา 18 ป ทเขามารบจางในรานตมย า เพอเปนแนวทางในการแกไขปญหาการไมไดรบโอกาสในการศกษา

74

การศกษาในครงนมขอจ ากดคอในกลมของแรงงานฝมอ เปนปญหาการไมสามารถเขาถงพนททท างานของแรงงานได เนองจากเปนองคกรขนาดใหญ มกฎระเบยบ และการรกษาความปลอดภยของขอมล จงเปนปจจยทผวจยไมสามารถเขาสงเกตการท างานอยางใกลชดได สวนในกลมแรงงานไรฝมอปญหาทพบเปนการเขาถงขอมลซงผใหสมภาษณสวนใหญจะกงวลและไมสนทใจในการใหขอมลการท างาน

บรรณานกรม กนกพร มโนรตนา. (2540). สถานภาพทางดานเศรษฐกจของแรงงานไทยหลงกลบจากการท างานตางประเทศ:

ศกษาเปรยบเทยบตามประสบการณประเทศทไป. วทยานพนธพฒนาสงคมมหาบณฑต, สาขาการจดการการพฒนาสงคม, คณะพฒนาสงคม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

กฤตยา อาชวนจกล. (2546). สถานะความรเรองแรงงานขามชาตในประเทศไทยและทศทางการวจยทพงพจารณา. นครปฐม: สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.

กณณกา องศธนสมบต. (2542). “ผชวยแมบานไทยในฮองกง: ภมหลง สภาพการท างาน และแนวทางการจดท า “โครงการแรงงานคนถน” โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

กนยา สวรรณแสง. (2533). การพฒนาบคลกภาพและการปรบตว. วทยานพนธปรญญา ศลปะศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการศกษาผใหญบณฑตวทยาลย. มหาวทยาลย เกษตรศาสตร.

กลยา วานชยบญชา. (2548). สถตส าหรบงานวจย. กรงเทพฯ: ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กานดา จนทรแยม. (2540). จตตวทยาทวไป. ภาควชาสารตถศกษา, คณะวทยาการจดการ , มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ค านวณ นวลสนอง, นสากร กลาณรงค และ มห าหมด สาแลบง. (2552). พฒนาการและแนวโนมการยายถนของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตของไทยเขาไปในประเทศมาเลเซย, วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. 3(2), 77-79.

โครงการวจยชดชายแดนไทย-มาเลเซย. (2556). มาตรการทางกฎหมายของมาเลเซย ดานแรงงานตางชาต. คนเมอ 2 พฤศจกายน 2556, จากhttp://www.budutani.com/tomyummalay/08.html

จนทรา ธนสงวนวงษ. (2554). วชาชวตและวฒนธรรมไทย หนวยท 8 จตสาธารณะ .คนเมอ 1 กมภาพนธ 2554 จาก http://mos.etech.ac.th/mdec/learning/s1301/unit08.htm

เจรญ ศรวงศ. (2543). การปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของชมชนเนองจากการอพยพ. วทยานพนธ ศษ.ม. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

ดลมนรรจน บากา และเกษตรชย และหม. (2547). ปจจยและผลกระทบทรฐบาลมาเลเซยผลกดนแรงงานไทยกลบประเทศ. วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ดวงพร เวทยนกล. (2545). การสงเสรมการมงานท าของแรงงานไทยในประเทศมาเลเซย. ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ กรมจดหางาน, กรงเทพฯ.

เทยนฉาย กระนนทน. (2538). การยายถนระหวางประเทศ. เอกสารการสอนชดวชาประชากรศาสตรและประชาวรรณา. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

บรรณานกรม (ตอ)

ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร และคณะ. (2555). สถานะและการปรบตวของผประกอบการธรกจคาปลกในเขตอ าเภอเมองจงหวดปตตาน ยะลา และนราธวาส, สถานวจยเพอศกษาการพฒนาเอเชยแปซฟก คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2556). เครองชสถานการณดานแรงงาน. คนเมอ 3 สงหาคม 2556, จากเวบไซต: www.bot.or.th/

นงลกษณ ตงคะบร. (2541). สาเหตการไปท างานตางประเทศ ศกษาเฉพาะกรณแรงงานไทยทไปไตหวน . วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง.

นพพร สโรบล. (2555). ภาษาองกฤษกบการกาวสประชาคมอาเซยน. สบคนเมอ 2 กนยายน 2557, จากhttp://www.polsci.tu.ac.th/fileupload/39/56.pdf

นฤมล นราทร. (2554). การยายถนของแรงงานในอาเซยน: กรณแรงงานไรฝมอในประเทศไทย. คนเมอ25 มถนายน 2556, จาก http://www.polsci.tu.ac.th/fileupload/39/53.pdf

นธ เอยวศรวงศ. (2541). วฒนธรรมความจน. กรงเทพมหานคร: แพรวส านกพมพ. นยพรรณ วรรณศร. (2531). มานษยวทยาสงคมและวฒนธรรม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. นสากร กลาณรงค, ศภรตน พณสวรรณ และศรรตน สนประจกษผล. (2552). การยายถนตามฤดกาลเพอเขา

ไปรบจางท านาในประเทศมาเลเซยของประชาชนจากจงหวดชายแดนภาคใต . วารสารมนษยศาสตรสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ, 3, 98-121.

บวทอง สวางโสภากล. (2524). สขภาพจต. ภาควชาจตวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บญคง หนจางสทธ. (2540). เศรษฐศาสตรทรพยากรมนษย: ประชากร แรงงาน การศกษา ฝกอบรม ศาสน

ธรรม จรยธรรม สขภาพอนามย สงแวดลอม. กรงเทพฯ: โอ.เอส พรนตง เฮาส. บศรนทร สทธรตนสนทร. (2536). ความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบการปรบตวของคนงานยายถน

ในโรงงานอตสาหกรรมสงทอ อ าเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร , วทยานพนธ , มหาวทยาลยมหดล.

ประชญพล ธระเนตร. (2524). นโยบายการสงแรงงานไทยไปท างานตางประเทศ: ศกษาเฉพาะกรณสงแรงงานไทยไปไตหวน. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ผองเพญ เจยมสาธต. (2539). ปจจยทมความสมพนธกบการปรบตวของแรงงานไทยในสงคโปร : โครงการศกษา คนควาดวยตนเอง. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน.

พชราวลย วงศบญสน, วพรรณ ประจวบเหมาะ, นพวรรณ จงวฒนา, มยร นกยงทอง, และสวฒนา วบลยเศรษฐ. (2544). การยายถนขามชาตกบการพฒนาทรพยากรมนษยในอาเซยน : นโยบายและผลกระทบ, วทยาลยประชากรศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชราวลย วงศบญสน. (2552). การยายถน: ทฤษฎและความเปนไปในเอเชย. กรงเทพฯ: วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บรรณานกรม (ตอ) พธ ปานศร. (2549). จากผนนาสผนผา: การปรบตวของแรงงานยายถนชาวอสาน . วทยานพนธหลกสตร

ศลปะศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. มธรส สวางบ ารง. (2552). จตวทยากบพฤตกรรมมนษย. เชยงใหม: มหาวทยาลยแมโจ. มารยา บลและ. (2555). อตลกษณและการตอรองของแรงงานรบจางมสลมขามแดนในพนทอาณาบรเวณ

ชายแดนปาดงเบซารไทย-มาเลเซย, วทยานพนธหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต , สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม, มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ยทธไกรวรรณ. (2546). สถตเพอการวจย .กรงเทพฯ: บรษทพมพด. รตวณณ สนทรา . (2547). ทศนคตของแรงงานไทยทมตอคณภาพชวตในการท างาน ณ เมองฮองก ง.

กรงเทพฯ: ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ กรมการจดหางาน. รชน มขแจง. (2552). “แรงงานขามชาตทมทกษะในสถาบนการศกษาในภาคเหนอของประเทศไทย”.

ส านกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต. วราภรณ ตระกลสฤษด. (2549). การท างานเปนทม. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. วนเพญ วอกกลาง. (2541). “กระบวนการปรบตวและปจจยทมอทธพลตอความตงใจทจะอยถาวรของแรงงาน

อพยพ”. บทคดยอวทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต, มหาวทยาลยมหดล. วชย สนธสร. (2538). ความเหนของพนกงานเกยวกบประสทธภาพในการปฏบตงานใหบรการควบคมจราจร

ทางอากาศ: กรณศกษาศนยควบคมจารจรทางอากาศกรงเทพฯ บรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง.

วนจฉย แจมแจง. (2555). ประเทศไทยกบการปรบตวเขาสประชาคมอาเซยนป 2015. ธนาคารอาคารส ง เ ค ร า ะ ห . ส บ ค น เ ม อ 13 ก น ย า ย น 2557, จ า ก http://www.ghbhomecenter.com/journal/journal-Detail.php?ids=2598

วไลวรรณ ศรสงคราม และคณะ. (2549). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ทรปเพล เอดดเคชน. วษณ อมส าราญ. (2549). การปรบตวในการท างานของพยาบาลจตเวชโรงพยาบาลสวนสราญรมย จงหวดส

ราษฎรธาน. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาสงคมศาสตรเพอการพฒนา , มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม.

วร ระวง. (2556). โครงการขยายผลการวจยนวตกรรมลขสทธ ทรพยสนทางปญญารปแบบหลกสตรภาษาองกฤษเพอการสอสารผานกระบวนการถายโอนความหมายในฐานะ ภาษาตางประเทศส าหรบคนไทยหลกสตรภาษาองกฤษเพอการสอสารเชงวชาการ . วารสารสถานการณตลาดแรงงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กองวจยตลาดแรงงาน, 5(12), 7-8.

ศรรตน รงเรองยศ. (2541). การปรบตวของแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม. สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

บรรณานกรม (ตอ) ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย. (2555). สาเหตและผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานสตร

มสลมจากจงหวดชายแดนภาคใต เขาไปในประเทศมาเลเซย . การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 50. กรงเทพฯ.

ศมาลน จตนากรณ. (2553). ปจจยทมอทธพลตอการยายถนของแรงงานไทยไปประเทศสาธารณรฐเกาหล . วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง.

สมคด เพชรประสมกล. (2545). การเดนทางไปท างานดวยตนเองในประเทศมาเลเซย ศกษาเฉพาะกรณ เดนทางผานดานตรวจคนหางานสไหงโกลก. ดานตรวจคนหางานสไหงโกลก ส านกงานจดหางานจงหวดนราธวาส, กรมจดหางาน.

สนต คดอาน. (2551). การตดสนใจไปท างานในตางประเทศของแรงงานไทยศกษาเฉพาะกรณ จงหวดเชยงราย. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . (2556). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. คนเมอ 20 มถนายน 2556, จาก เวบไซต: http://www.nesdb.go.th

ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ. (2556). สถตการเดนทาง. คนเมอ 26 มถนายน 2556, จาก เวบไซต: http://www.overseas.doe.go.th

ส านกงานแรงงานในมาเลเซย. (2556). สถานการณแรงงานในประเทศมาเลเซย, คนเมอ 14 กนยายน 2556, จาก เวบไซต: http://www.thaibizmalay.com

ส านกงานแรงงานประเทศมาเลเซย. (2554). คมอแรงงานในประเทศมาเลเซย, คนเมอ 13 เมษายน 2558, จาก เวบไซต: http://malaysia.mol.go.th/node/529

ส านกงานแรงงานไทยในประเทศมาเลเซย. (2558). จ านวนแรงงานไทยในมาเลเซย, ส านกงานแรงงานไทยในมาเลเซย

ส านกงานสถตแหงชาต. (2556). สรปผลการส ารวจภาวะการท างานของประชากร. คนเมอ 24 มถนายน 2556, จาก เวบไซต: http://service.nso.go.th

ส านกงานอยการพเศษฝายคมครองสทธประชาชนระหวางประเทศ . (2556). โครงการอยการคมครองสทธประชาชนไทยในตางแดนดานแรงงาน . คนเมอ 26 มถนายน 2556, จาก เวบไซต : http://www.humanrights.ago.go.th/index.php?option=com

สดา ภรมยแกว. (2545). “การจดระเบยบสงคม” มนษยกบสงคม. กรงเทพมหานคร: โครงการวชาบรณาการหมวดการศกษาทวไป มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สทธพร บญมาก. (2554). บทบาทของเครอขายการยายถนของแรงงานคนไทยเชอสายมลายในรานตมย าประเทศมาเลเซย. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 28(1) : 101-123.

สทธพร บญมาก. (2556). การสงเงนกลบบาน : แรงงานไทยเชอสายมลายในประเทศมาเลเซย . วารสารปารชาต มหาวทยาลยทกษณ. 26(1) : 75-93.

บรรณานกรม (ตอ) สปราณ พงษสทธศกด. (2538). สาเหตและสภาพปญหาของการตดสนใจไปท างานในไตหวนของแรงงานไทย.

ภาคนพนธพฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต, คณะพฒนาสงคมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. สพร ภทรอนวงศ. (2554). ศกษาวถชวตแรงงานไทยยายถนในโกลเดนไมลคอมเพลกซ ประเทศสงคโปร . สาร

นพนธศลปะศาสตรมหาบณฑต, คณะศลปศาสตร, มหาวทยาลยสงขลานครนทร. สภางค จนทวานช. (2554). วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 19. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรพล พยอมแยม. (2541). จตวทยาอตสาหกรรม. นครปฐม: โครงการสงเสรมการผลตต าราและเอกสารการ

สอนคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. โสภา ชพกลชย. (2521). จตตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. อมลตรา เพงค าปง. (2545). ปจจยทสงผลตอคณลกษณะดานการปรบตวทางสงคม การแกปญหาและการ

มงมนพฒนาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธ ศษ.ม. เชยงใหม, มหาวทยาลยเชยงใหม.

อรพนทร ชชม และอจฉรา สขารมณ. (2532). องคประกอบทสมพนธกบการปรบตวของนกเรยนวยรน(รายงานการวจยฉบบท 48). กรงเทพ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

อรณ ชยญาณ. (2545). การเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ ศกษาเฉพาะกรณ: แรงงานไทยของจงหวดสตลทเดนทางไปท างานในเกาะลงกาว ประเทศมาเลเซย. คนเมอ 5 พฤศจกายน 2556, จาก เวบไซต http://lib.doe.go.th/viewdetaildoc.asp?doc_no=839

อรณรตน หล าวไลเกสร. (2546). การศกษาสภาพชวตและความเปนอยของแรงงานสตรไทยในฮองกง: ศกษากรณผชวยแมบานไทยในฮองกง. การศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตร , มหาบณฑต, บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยบรพา.

อาร ทองทพ. (2531). การปรบตวทางสงคมในสถานศกษากบปญหาสขภาพจตของนกเรยนชายและนกเรยนหญง ชนมธยมศกษาปท 3 ของโรงเรยนพษณโลกพทยาคมและโรงเรยนเฉลมขวญสตร อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก . วทยานพนธสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อทย หรญโต. (2526). สารานกรมศพทสงคมวทยา-มนษยวทยา. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

สภาพปญหาและการปรบตวดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถน รฐปนง ประเทศ

มาเลเซย

วรรณา กองพลานนท

บทคดยอ

การวจยครงนเปนงานวจยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) มวตถประสงคเพอศกษาสภาพปญหาและการปรบตว

ดานวฒนธรรมของแรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยการวจยเชงปรมาณเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามกบแรงงานไทย

จ านวน 130 คน โดยแบงเปนแรงงานไรฝมอ 91 คน และแรงงานฝมอ 39 คน และวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม R เพอหาคาเฉลย และ

คาเบยงเบนมาตรฐาน สวนการวจยเชงคณภาพเกบขอมลโดยการสมภาษณแบบเจาะลกกบผใหขอมลจ านวน 19 คน โดยแบงเปนแรงงาน

ฝมอจ านวน 9 คน และแรงงานไรฝมอจ านวน 10 คน แลวน าขอมลทไดมาวเคราะหเนอหาโดยใชหลกตรรกเทยบเคยงแนวความคด ทฤษฎ

และงานวจยควบคบรบท

ผลการวจยพบวาแรงงานฝมอมปญหาในการปรบตวดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยมปญหาการใช

ภาษาองกฤษในการท างานสงทสดและมปญหาความคบของใจกบวฒนธรรมของหนวยงานต าทสด ในขณะทแรงงานไรฝมอมปญหาในการ

ปรบตวดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบปานกลางเชนกน โดยมปญหาในการใชภาษาองกฤษในการท างานสงทสดเชนกน และมปญหากบ

ภาษามาเลยในการท างานต าทสด ซงจากการสมภาษณแบบเจาะลกพบวาแรงงานไทยสวนใหญมการปรบตวดานวฒนธรรมโดยการพฒนา

ทกษะภาษาองกฤษและภาษามาเลย มการปรบไดดตวตอกฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงาน รวมถงความแตกตางทางศาสนาสามารถ

อยรวมกนกบแรงงานตางเชอชาตไดอยางด ซงผลการวจยในครงนจะเปนประโยชนตอการก าหนดแนวทางใหกบแรงงานไทยทสนใจเดนทาง

ไปท างานตางประเทศ โดยเฉพาะในประเทศมาเลเซย โดยน าแนวคดดงกลาวไปปรบใชในการด ารงชวต รวมถงหนวยงานทเกยวของ

สามารถน าไปปรบใชในองคกรเพอใหเกดประโยชนสงสดตอไป

ค าส าคญ: แรงงานฝมอ, แรงงานไรฝมอ, การปรบตว

Cultural Problems and Adaptation of Thai Expatriate Workers in

Penang State, Malaysia

Wanna Kongpalanon

สวนหนงของวทยานพนธหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

นกศกษาปรญญาโท Part of the Thesis For the Degree Master of Art in Human and Social Development, Prince of Songkla University

Graduate Student.

Abstract

This mixed method research aimed to study the cultural problems and adaptation of Thai expatriate

workers in Penang State, Malaysia. The quantitative data were collected using a questionnaire with 130 Thai

workers (91 unskilled and 39 skilled) and analyzed using R Program for means and S.D. The qualitative data

were collected using in-depth interviews on19 workers (9 skilled and 10 unskilled) and analyzed using logical

reasoning in comparing with concepts, theories and research with contexts.

The results found that Thai skilled workers had problems in cultural adaptation at a moderate level.

Their most serious problem was the use of English at work and the least serious one was the frustration about

the organizational culture. The unskilled workers also had problems in cultural adaptation at a moderate level

and the use of English at work as their most serious problem but had the use of Malay at work as the least

serious problem. The in-depth interviews revealed that most Thai workers adapted themselves culturally by

developing skills in English and Malay. They adapted themselves well to work rules and regulations as well as to

the differences in religion. They could live harmoniously with workers of different nationalities. The findings of

this study can be used as guidelines for workers interested in working in foreign countries, especially in Malaysia,

in leading their life as well as for involved organizations to adapt for use in their organizations for the highest

benefit.

Key words: skilled workers, unskilled workers, adaptation

บทน า

จากสถานการณการรวมตวกนของกลมประเทศในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอทเรยกวา ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community: AEC) ซงเปนการสงเสรมความเขาใจอนดตอกนระหวางประเทศในภมภาคธ ารงไวซงสนตภาพเสถยรภาพ และความมนคงทางการเมองสรางสรรคความเจรญกาวหนาทางดานเศรษฐกจ การพฒนาทางสงคมและวฒนธรรมการกนดอยดของประชาชนบนพนฐานของความเสมอภาคและผลประโยชนรวมกนของประเทศสมาชก โดยเฉพาะอยางยงดานแรงงาน มเปาหมายในการสงเสรมการเคลอนยายแรงงานเสร ไทยมการน ารองเคลอนยายแรงงาน ซงสงผลดตอตลาดแรงงานไทย กลาวคอ เปนการเปดตลาดและโอกาสใหกบแรงงานไทยเพมขน ชวยลดอตราการวางงาน

ซงในป 2556 จะมแรงงานทส าเรจการศกษาจากทกระดบ ทงแรงงานระดบลาง (ประถมศกษาและมธยมศกษา) และระดบอดมศกษาขนไปทจบการศกษาและตองการเขาสตลาดแรงงานอกเปนจ านวนมาก ซงจากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต พบวาแนวโนมการวางงานในเดอนตลาคม และพฤศจกายน 2556 จะมแนวโนมเพมขนจาก 2.50 แสนคนเปน 2.8 แสนคนคดเปนอตราการวางงานรอยละ 0.6 เปน รอยละ 0.7 ตามล าดบ ทงนปจจยทสนบสนนใหเกดการวางงานสวนหนงมาจากการเลกจาง ซงในเดอนกนยายน 2556 มผถกเลกจางเปนจ านวน 5,520 คนเมอเปรยบเทยบกบเดอนเดยวกนของปกอน ทมผประกนตนมาขนทะเบยนขอรบประโยชนทดแทนกรณวางงานจ านวน 39,788 คนพบวาเพมขน 5,063 คนคดเปนรอยละ 12.72 (ส านกงานสถตแหงชาต, 2556) ปญหาการวางงานดงกลาวน ท าใหประชาชนของประเทศไทยสวนหนงจ าเปนตองหางานท าเพอเลยงชพและครอบครว โดยการเคลอนยายแรงงานไทยไปท างานในตางประเทศเปนจ านวนมาก ถงแมวาความตองการแรงงานภายในประเทศจะมมากเพยงไรกตาม ทงนอาจมสาเหตมาจากความไมสอดคลองกนของความตองการแรงงานในตลาดภายในประเทศ หรอเนองจากความแตกตางกนในเรองอตราคาจาง

ดงนนภาครฐจงเขามามบทบาทในการสงเสรมการศกษา ตลอดจนความร ทกษะใหกบแรงงานเพอใหตอบความตองการของตลาดแรงงานมากขน ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 -2554) ทไดสงเสรมใหมการเคลอนยายของคนอยางเสรรวมทงสงคมและเศรษฐกจฐานความรท าใหประเทศตางตระหนกถงความส าคญของบคลากรทมมงสการสงเสรมใหมการเคลอนยายแรงงานเพอไปท างานในตางประเทศ (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , 2556) นอกจากนโยบายสนบสนนจากภาครฐแลว ในดานของแรงงานกตองการผลกดนตนใหไปท างานในตางประเทศเชนกน ซงจากการส ารวจของส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศพบวา ป 2555 มแรงงานทไดรบอนญาตใหเดนทางไปท างานในกลมประเทศเอเชยมจ านวนสงถง 54,208 คน โดยท างานในประเทศไตหวนสงสดจ านวน 30,425 คน รองลงมาคอ สาธารณรฐเกาหลจ านวน 6,471 คนประเทศสงคโปรจ านวน 2,595 และประเทศมาเลเซยจ านวน 1,947 คน ตามล าดบ (ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ, 2556) ซงปจจยทสนบสนนใหแรงงานตองการยายถนไมไดมาจากปญหาการวางงานเทานน แตยงมาจากปจจยดานรายได จากสถตของธนาคารแหงประเทศไทย แสดงรายไดทแรงงานสงกลบโดยผานระบบธนาคารแหงประเทศไทยในป 2556 ตงแตเดอน ม.ค – ม.ย. พบวาสงขนอยางตอเนอง (ธนาคารแหงประเทศไทยพ.ศ. 2556) ผลตอบแทนทจงใจดงกลาวท าใหแรงงานตองการยายถนไปท างานยงตางประเทศเพมขนในทกป

นอกจากนยงขนอยกบปจจยดงและปจจยผลกทมสวนท าใหเกดการยายถนของแรงงาน เชน ในกรณปจจยดง กคอ การขยายตวอยางรวดเรวของการพฒนาการขาดแคลนแรงงานการปรบเปลยนในโครงสรางประชากรและความตองการของตลาดแรงงานรวมทงเครอขายทมอยในประเทศปลายทางสวนปจจยผลก ไดแก การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจต าอตราการวางงานสงคาจางทสงกวานโยบายการสงออกแรงงานและปจจยทางการเมอง (นฤมล นราทร, 2554)

ประเทศมาเลเซยเปนอกประเทศหนงทแรงงานใหความสนใจ และตองการทจะยายถนไปท างานเนองมาจากประเทศมาเลเซยเปนประเทศทมก าลงแรงงานนอย มทรพยากรธรรมชาตสมบรณความตองการแรงงานตางชาตยงมอยสงโดยเฉพาะภาคใต มอาณาเขตตดตอกบประเทศมาเลเซย มการคมนาคมและการตดตอสอสารทสะดวกรวดเรว ขณะทสถานการณทางการเมองกมเสถยรภาพมนคงและเปนทคาดการณกนในอนาคตวาภาวะเศรษฐกจจะยงคงขยายตวสงอยางตอเนอง ท าใหรฐบาลมาเลเซยไดมการน าเขาแรงงานจากตางประเทศเกอบทกระดบชน ทงแรงงานทมฝมอ (Skilled workers) และไรฝมอ (Unskilled workers) (โครงการวจยชดชายแดนไทย-มาเลเซย, 2556) เมอแรงงานไดยายถนไปท างานตางประเทศแลว สภาพแวดลอมทแตกตางของประเทศปลายทาง การด ารงชวตในแตละวน ตลอดจนความไมรภาษาตางประเทศ และความไมรกฎระเบยบของประเทศนน ๆ โดยประเทศมาเลเซยกมบรบททางดานกฎระเบยบศาสนา และวฒนธรรมแตกตางจากประเทศไทย ปญหาตาง ๆ จงเกดขนกบแรงงานทยายถนไป จากขอมลทกรมการกงสล กระทรวงการตางประเทศและกรมการจดหางาน กระทรวงแรงงานเผยแพรทางอนเทอรเนต นบตงแตป พ.ศ. 2552 เปนตนมาปรากฏวามหญงไทยมคสมรสเปนชาวมาเลเซยและมถนพ านกในประเทศมาเลเซยจ านวนมากรวมทงมแรงงานไทยเดนทางไปท างานทประเทศมาเลเซย เปนจ านวนประมาณ 200,000 คน คนไทยดงกลาวประสบปญหาตาง ๆ ในการด าเนนชวตและการท างาน เชนสทธมนษยชน การถกเอารดเอาเปรยบจากนายจางถกนายจางกระท าทารณกรรมหรอไดรบคาจางไมเปนธรรม นายจางคางจายคาจาง ไมไดรบคาจางลวงเวลาหรอไมไดรบการดแลเมอเจบปวยนอกจากนคนไทยเหลานยงประสบปญหาทางกฎหมายนบตงแตกอนการเดนทางไปท างานในตางประเทศ (ส านกงานอยการพเศษฝายคมครองสทธประชาชนระหวางประเทศ, 2556) เปนตน

จากปญหาดงกลาวขางตน ประกอบกบการทตองมาอยในสภาพแวดลอมทแตกตางไปจากเดม การเปลยนแปลงทเกดขนสามารถท าใหคนตงเครยดไปตามสถานการณตาง ๆ จากสภาพความกดดน ความรสกขดแยง ความผดหวง ความตงเครยดกดดนภายในจตใจหรอทเรยกวา ความคบของใจยอมเปนอปสรรคขดขวางการด าเนนชวตอยางเปนสข (นภา นธยายน , ม.ป.ป. อางถงใน ผองเพญ เจยมสาธต, 2539) ดงนนกระบวนการปรบตวจงเปนสงทตองเกดขนเพอใหอยรอดในสงคม หรอกลาวอกนยหนงวา วธการทจะด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข ถาไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมยอมกอใหเกดความวตกกงวล ความขดแยง และกอใหเกดปญหาทางดานพฤตกรรมอนเนองจากความบกพรองในการปรบตวได (ผองเพญ เจยมสาธต, 2539)

ดงนนงานวจยนจงมงศกษาสภาพปญหาและการปรบตวตอดานวฒนธรรมของแรงานทยายถนเขาไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย ทงนขอมลทไดจากการศกษาจะน าไปใชประโยชนตอการวางแผน และเปนแนวทางเพอชวยเหลอแกไขปญหา และอปสรรคทมผลตอการปรบตวของแรงงานไทยทไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย อกทงยงไดขอมลทเปนประโยชนตอการวางแผน และเปนแนวทางเพอชวยเหลอแรงงานไทยทจะไปท างานตางประเทศ โดยเฉพาะขอมลทเปนประโยชนตอการจดการ และการปรบตวของแรงงานไทยทไปท างานยงตางประเทศตอไป

วตถประสงคการวจย เพอศกษาสภาพปญหา และการปรบตวดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถนใน รฐปนง ประเทศมาเลเซย

วธการวจย

วธด าเนนการวจยเชงปรมาณ งานวจยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) เพอศกษาสภาพปญหาและการปรบตวของแรงงานไทย โดยผวจยได

ลงพนทศกษาและเกบรวบรวมขอมลในสวนเชงปรมาณกอนเพอจะไดศกษาความสมพนธ ความเปนเหตเปนผลของตวแปรปจจยหลาย ๆ ปจจยทเกยวของในแตละระดบของขอมลกลมตวอยางทเกยวของกบบรบทในการศกษา และเมอวเคราะหดวยกระบวนการเชงปรมาณเสรจ กจะน าผลจากสถตทมผลชดเจนนน ๆ น าไปวเคราะหและอธบายการปรบตวของแรงงานในเชงคณภาพตอไป เพอใหเกดความชดเจนของ

ผลการวจย อกทงตรวจสอบประเดนการวจยใหเกดความสมบรณของขอมลมากขน โดยการวจยเชงปรมาณ กลมตวอยางเปนแรงงานไทยจ านวน 130 คน ทอาศยอยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยแบงเปน 1.แรงงานไรฝมอ หมายถงผทท างานในลกษณะงานงาย ๆ ไมซบซอน ไมจ าเปนตองใชความร ความสามารถมาก เพยงไดรบค าแนะน าเลกนอยกสามารถท าได ซงในการวจยครงนไดเกบขอมลกบแรงงานในภาคบรการ 4 กลม คอ คอ พนกงานเสรฟ พนกงานกก พนกงานบารน า และผชวยกก รวมจ านวน 91 คน 2.แรงงานฝมอ หมายถง ผทมความร ความช านาญในงานโดยไดผานการฝกอาชพมาบางแลว มความรบผดชอบในหนาทและสามารถตดสนใจแกไขปญหาทเกดขนจากการท างานได ซงในการวจยครงนไดเกบขอมลกบแรงงานในภาคเทคโนโลยสารสนเทศ 3 กลม คอ พนกงานธรการ พนกงาน IT และ พนกงาน Support รวมจ านวน 39 คน

เครองมอทใชประกอบดวย แบบสอบถามเพอศกษาสภาพปญหาของแรงงาน และศกษาการปรบตวเพอแกไขปญหาของแรงงานดานวฒนธรรม โดยใชมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบทก าหนดน าหนกตามแบบของลเครท (Likert Scale) การเกบรวบรวมขอมล ผวจยลงพนทในการแจกแบบสอบถามดวยตนเอง ใชระยะเวลาในการเกบขอมลเปน 2 ครง ครงละ 3 วน จากนนผวจยไดน าแบบสอบถามกลบมาวเคราะหขอมลและประมวลผลทางสถตของแรงงานทงสองกลม โดยน าผลรวมของคาเฉลยปญหาและการปรบตวของแรงงาน น าคาทไดไปใชส าหรบการสมภาษณเชงลกในการวจยเชงคณภาพตอไป การวเคราะหขอมล ผวจยท าการวเคราะหขอมลโดยการน าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความครบถวนแลวน าไปลงรหส และประมวลผลโดยเครองคอมพวเตอรโปรแกรม R สถตทใชในการศกษาครงนเปนสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) หาคารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เพอวเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยางทใชในการศกษา วธด าเนนการวจยเชงคณภาพ

จากผลการวจยเชงปรมาณท าใหทราบปญหา และแนวทางเบองตนในการปรบตวของแรงงานยายถน จงน าผลรวมจากคาเฉลยการปรบตวทไดจากแบบสอบถาม เลอกแบบเจาะจง ภายใตการเลอกจากคาเฉลยทสงทสดและต าทสดจากคาการปรบตวของแรงงานทง 2 กลม ไดก าหนดผใหขอมลจ านวน 19 คน โดยแบงเปนแรงงานฝมอจ านวน 9 คน และแรงงานไรฝมอจ านวน 10 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแกแนวทางการสมภาษณแบบเจาะลก การวเคราะหขอมล

ไดมการตรวจสอบแบบสามเสาดวย วธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) คอ การใชวธเกบรวบรวมขอมลตาง ๆ กนเพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน เชน ใชวธการสงเกตควบคกบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบดวย หลงจากนนผวจยจงน าขอมลทงหมดมาสรางขอสรปและบรรยายผลการศกษา เพอสะทอนการปรบตวของแรงงานในบรบทการยายถนตางแดน ดวยการวเคราะหเนอหาโดยใชหลกตรรกะเทยบเคยงแนวความคด ทฤษฎ และงานวจย ควบคบรบท

ผลการวจยและอภปรายผล

ปญหาตอดานวฒนธรรมของแรงงานฝมอมโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.35 และเมอพจารณา ปญหาดานภาษาองกฤษกอใหเกดปญหาในการท างานสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.18 และปญหาความคบของใจกบวฒนธรรมของหนวยงาน มคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.92 ในขณะทแรงงานไรฝมอมปญหาตอดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยเทากบ 2.22 และเมอพจารณาพบวา ปญหาดานภาษาองกฤษกอใหเกดปญหาในการท างานสงทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 4.09 และปญหาภาษาถน เชน ภาษามาเลย กอใหเกดปญหาในการท างานมคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 1.84 การปรบตวกบปญหาดานวฒนธรรมแรงงานฝมอยายถนมโดยรวมอยในระดบมากทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.63 และเมอพจารณาพบวา แรงงานปรบตวในการเรยนร และฝกฝนภาษาอนๆ เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนโดยมคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.79 และแรงงานปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอน ทตางกบศาสนาทขาพเจานบถอต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.51 ในขณะทแรงงานไรฝมอยายถนมการปรบตวกบปญหาดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 3.38 และเมอพจารณาพบวา แรงงานปฏบตตามกฎระเบยบ หรอขอบงคบอยางเครงครดโดยมคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.56 และแรงงานปรบตวเพอเรยนร และฝกฝนภาษาอนๆ เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนมคาต าทสดโดยมคาเฉลยเทากบ 3.09 ซงสามารถอธบายในแตละดานดงน 1.ภาษา แรงงานฝมอโดยสวนใหญมปญหาดานวฒนธรรมทางภาษาซงทงภาษาองกฤษ และภาษามา เลย กลาวคอ

ภาษาองกฤษกอใหเกดปญหากบการท างานของแรงงาน ท าใหแรงงานตองประสบปญหาการสอสาร ประสานงาน ท าใหเกดความลาชา และงานไมไดประสทธภาพตามตองการ จงตองปรบตวเมอตองประสบกบสภาวะทไมสามารถสอสารได ซงแรงงานฝมอจะใชการเพมพนความรใหม ๆ ใหกบตนเอง โดยการฝกฝน คนหาขอมลทางอนเตอรเนต อานหนงสอ รวมถงเรยนรจากเพอนรวมงานทมความรมากกวาแลวน าความรทไดกลบมาพฒนา เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนดงค าสมภาษณของคณศราวธ กลาววา “ศกษาดวยตวเองเปนอนดบแรก สวนจะไดกเปอรเซนต กตองอาศยการคยหรอวาการฟงจากคนทใชภาษาเกง ๆ ดวย” และค าสมภาษณของคณแกป ทวา “ผมใชวธการ คอถาตองคยหรอวาตองสงอเมลล ผมจะปรกษากอนกบเพอนทเปนคน Thai Local ซงพดไทยไดมาชวย เพอการสอสารจะไดไมผดพลาด” สวนภาษามาเลยซงเปนภาษาถนนนปญหาทพบของแรงงานฝมอสวนใหญเปนการสอสารในชวตประจ าวนมากกวาในทท างาน เนองจากลกษณะทท างานเปนองคกรจงใชภาษาองกฤษเปนภาษาสากลในการสอสาร ผลกระทบทเกดขนจงเปนลกษณะปญหาในการด าเนนชวตมากกวา อาท กรณเจบปวยตองเขารบการรกษาในสถานพยาบาลของมาเลเซยบางแหง ซงนอกจากภาษาองกฤษแลวกยงใชภาษามาเลยในการสอสาร แรงงานโดยสวนใหญตองประสบกบปญหาไมสามารถอธบายถงอาการ หรอลกษณะความเจบปวยไดอยางละเอยด สรางความยงยากในการด าเนนชวตอยางมาก สอดคลองกบค าสมภาษณของคณล ทกลาววา “เวลาทไมสบายตองหาหมอ จะล าบากมากเพราะเราอธบายอาการไมได บอกอาการกบหมอไดไมละเอยดท าใหรกษาไมตรงกบโรค” เมอตองเผชญกบสถานการณดงกลาว แรงงานจงใชวธการปรบตวโดยการขอชวยเพอนทเปนคนไทย-มาเลเซย หรอทแรงงานฝมอเรยกวาคน Thai Local มาชวยในการสอสารดงค าสมภาษณของคณล ทวา“กจะขอชวยเพอนทเปนคน Thai Local มาชวยบอกอาการกบหมอ ถามาเองเราสอสารไมได” ซงการแกไขปญหาจะเปนลกษณะเฉพาะหนามากกวาการไปศกษาหาความรเพมเตม

แรงงานไรฝมอสวนใหญมปญหาภาษาองกฤษ ซงสงผลกระทบกบการท างาน กลาวคอ ในการบรการลกคามกจะเกดความลาชา และความผดพลาดจากการสนทนาได เพราะแรงงานไมสามารถสอสารไดเขาใจ การปรบตวจงเปนในลกษณะแกปญหาเฉพาะหนา หรอสอสารใหสามารถรบลกคา ณ เวลานนไดโดยไมค านงถงทกษะและความรในระยะยาว เชน การขอความชวยเหลอจากเพอนรวมงานทสามารถสอสารภาษาองกฤษไดมารบรายการอาหาร (Order) แทนตน ดงค าสมภาษณของคณไลลา ทวา “ขอชวยเพอนทพอพดไดใหมาชวยพด” และคณนซดา ทกลาววาตนพดภาษาองกฤษไมไดเลย ซงตนจะใชวธแกไขปญหาเฉพาะหนาเชนกน ดงค าสมภาษณ “ลกคาทรานกพดภาษาองกฤษคอนขางมากเหมอนกน กจะหนไมตอบ และเรยกอกคนมาชวย”

สวนภาษามาเลยแรงงานไรฝมอพบปญหาในดานนคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบแรงงานฝ มอเนองมาจากแรงงานจะมภมล าเนามาจาก 3 จงหวดชายแดนภาคใตซงสวนใหญมกจะสอสารภาษามาเลยไดกอนแลว จงไมสงผลตอกระทบตอแรงงานมากนก ดงค าสมภาษณของคณ มสนะ ทกลาววา ภาษามาเลยพดไดปานกลาง ทบานกพดกนอยแลว มาท างานกไมมปญหาเลย” 2. กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน แรงงานฝมอโดยสวนใหญเหนวากฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานทท าอยไมมปญหาในดานน เนองจากองคกรมงเนนทความส าเรจของงานเปนหลก และแรงงานเหนวาไมไดกดดนกบกฎระเบยบทก าหนดมากนก มกจะเปนเรองของการตรงตอเวลาในการเขาออกงาน ขนตอนในการท างานหรอวธการแกไขปญหาใหกบลกคา ซงเปนกฎทวไปทพรอมยอมรบและปฏบตตามอยางเครงครด เพราะจะกระทบกบคะแนนของแตละบคคลสงผลตอการปรบขนสวสดการและรายไดดงค าสมภาษณของคณ เอก ทกลาววา “กฎระเบยบกไมเยอะครบ เรองการแตงตวกไมไดบงคบเลย ขอแคใหงานส าเรจกพอ” และคณทราย ทกลาววา “คอในสวนของบรษทจะมองวาไมไดมขอก าหนดเชนทไทยมากทไทยอยางเชนการแตงตวตองใสสท ตองแบบนนแบบน แตส าหรบทนแตงยงไงกไดใหสภาพแตคณไมตองใสสทมากไดส าหรบตวงานเองกไมไดมขอบงคบจนถงท าใหเราเครยดไปพาลกบงาน”

แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญเหนวาไมมปญหากบกฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานเชนกน เนองจากเปนรานอาหารไมมกฎระเบยบเครงครด เปนลกษณะการก าหนดขอบเขตในการท างานของแตละบคคล เชน เวลาในการเขาออกงาน หรอความแตกตางในการท างานของแตละต าแหนง เหลานสามารถผอนปรนไดถงแมวาในบางครงแรงงานจะไมไดปฏบตกตาม ดวยเหตผลทไมมกฎบงคบอยางเป นทางการและแรงงานไดปฏบตงานอยางอสระ ไมกดดน ท าใหเกดความรสกทดในการปรบตวในขอบงคบตาง ๆ ของทางราน ดงค าสมภาษณของคณ สรายา ทกลาววา “พวกกฎระเบยบ ไมมเคยอดอด กใหอสระกบเราเวลาเราท างาน” 3. ความแตกตางทางศาสนา เนองจากลกษณะองคกรทมขนาดใหญ จ านวนพนกงานคอนขางมาก อกทงรฐปนง เปนรฐทรวมประชากรหลากหลายเชอชาตอาศยอยรวมกน ซงจะมสญชาตและศาสนาทหลากหลายท างานอยรวมกนทง พทธ ครสต และอสลาม ศาสนาและหลกปฏบตทแตกตางดงกลาว แรงงานฝมอใหความเหนวาไมไดกระทบหรอสรางปญหาในการท างานแตอยางใด ตรงกนขามกลบท าใหเกดการเรยนรแนวคด วถปฏบตของศาสนาอน ๆ เพมขน การปรบตวตอเพอนรวมงานตางศาสนาจงถอยทถอยอาศยซงกนและกน ปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอนดงเชนในกรณการใชหอง Canteen เปนหองอาหารภายในแผนก ซงตองใชรวมกน แรงงานกจะปรบตวโดยการไมน าอาหารทมสวนผสมของเนอสกร เขาไปอนในเครองไมโครเวฟทใชสวนรวม เปนตน โดยสวนใหญกจะปฏบตตาม และ

หลกเลยงการกระท าทกอใหเกดปญหาได ดงค าสมภาษณของคณ ณรงคชย ทกลาววา “มองวาเปนการท างานมากกวา ไมไดเนนวาใครเปนศาสนามสลม พทธ ครสต กท างานรวมกนไมมปญหาดานน” และคณทราย ทกลาววา “อยปนงกคอมหลายเชอชาต ซงในสวนของวฒนธรรมไมไดมผลในความเปนอยเลยเพราะเขาไมไดถงขนเครงวาตองปฏบตตวอยางนกคอเขาไมมการหามการท างานรวมกบเพ อนทอยคนละศาสนากไมไดมผลอะไร”

แรงงานไรฝมอสวนใหญใหความเหนวาไมมปญหาการปรบตวในดานน เนองจากเพอนรวมหรอหวหนางานกนบถอศาสนาอสลามเหมอนกบตน จงแทบจะไมมปญหากบการปรบตวตอดานน ถงแมวาแรงงานบางคนจะเปนชนชาตอน เชน อนโดนเซย แตกนบถอศาสนาอสลามดวยเชนกนจงไมสงผลกระทบแตแรงงานเหนวาถงแมจะตองท างานรวมกบผอนทตางศาสนากบตนกสามารถอยรวมกนได และปรบตวใหท างานไดอยางราบรนดวย ดงค าสมภาษณของคณ ฟาตเมาะ ทกลาววา “ไมมปญหา คนอสลามเหมอนกน กมบางเลก ๆ นอย ๆ กเคลยรกนได”

โดยอภปรายวธการปรบตวของแตละดาน ดงน 1.ภาษา แรงงานฝมอมปญหาดานวฒนธรรมทางภาษาซงทงภาษาองกฤษ และภาษามาเลย ในสวนของภาษาองกฤษแรงงานตองประสบปญหาการสอสาร ประสานงาน ท าใหเกดความลาชา และงานไมไดประสทธภาพตามตองการ จงตองปรบตวเมอตองประสบกบสภาวะทไมสามารถสอสารได ซงแรงงานฝมอจะใชการเพมพนความรใหม ๆ ใหกบตนเอง โดยการฝกฝน คนหาขอมลทางอนเตอรเนต อานหนงสอ รวมถงเรยนรจากเพอนรวมงานทมความรมากกวาแลวน าความรทไดกลบมาพฒนา เพอสนบสนนการท างานใหมประสทธภาพมากขนซงสอดคลองกบผลการวจยของ วร ระวง (2556) พบวา ความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษไดอยางมนใจ ถกตอง ช านาญ มประสทธภาพและยงยน จ าเปนจะตองเรมตนตงแต การเรยนรขอมลหรอความรเชงระ บบ และการเรยนรเกยวกบเนอหา หรอองคประกอบส าคญของภาษาองกฤษเพอการสอสารสวนภาษามาเลยซงเปนภาษาถนนนปญหาทพบของแรงงานฝมอสวนใหญเปนการสอสารในชวตประจ าวนมากกวาในทท างาน ผลกระทบทเกดขนจงเปนลกษณะปญหาในการด าเนนชวต อาท กรณเจบปวยตองเขารบการรกษาในสถานพยาบาลตองประสบกบปญหาไมสามารถอธบายถงอาการได แรงงานจงใชวธการปรบตวโดยการขอชวยเพอนทเปนคนไทย-มาเลเซย หรอทแรงงานฝมอเรยกวาคน Thai Local มาชวยในการสอสารซงการแกไขปญหาจะเปนลกษณะเฉพาะหนามากกวาการไปศกษาหาความรเพมเตม แรงงานไรฝมอสวนใหญมปญหาภาษาองกฤษเชนกน สอดคลองกบผลการวจยของ ดลมนรรจน บากา และเกษตรชย และหม (2547) พบวา แรงงานในรานอาหารไทยในมาเลเซยสวนใหญจะไมมความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษเลย การปรบตวจงเปนในลกษณะแกปญหาเฉพาะหนา หรอสอสารใหสามารถรบลกคา ณ เวลานนไดโดยไม ค านงถงทกษะและความรในระยะยาว เชน การขอความชวยเหลอจากเพอนรวมงานทสามารถสอสารภาษาองกฤษไดมารบรายการอาหาร (Order) แทนตน สวนภาษามาเลยพบปญหาในดานนคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบแรงงานฝมอเนองมาจากแรงงานจะมภมล าเนามาจาก สามจงหวดชายแดนภาคใตซงสวนใหญมกจะสอสารภาษามาเลยไดกอนแลว จงไมสงผลตอกระทบตอแรงงานมากนก เนองจากสภาพความเปนอยและการเขามาท างานอยางไมถกกฎหมายของแรงงานไรฝมอ (ดวงพร เวทยนกล และสมคด เพชรประสมกล, 2545) จงเปนปจจยควบคมทท าใหการศกษาหาความรเพมเตมคอนขางยาก วธการปรบตวจงเปนลกษณะของการแกปญหาเฉพาะหนาตามทกลาวมาขางตน

ดงนนการปรบตวดานภาษาของแรงงานจงเปนเรองส าคญมาก หากแรงงานไมสามารถปรบตวเองไดกจะพบกบปญหาและอปสรรคในการท างาน ทงนรวมถงแรงงานใหม และทยายถนมาท างานนานแลวดวย ปญหาทประสบกนมากทสดเปนปญหาดานภาษา เชน ไมสามารถสอสารท าความเขาใจกบนายจางได ท าใหเปนอปสรรคในการท างาน ตลอดถงการถกใหลงนามในเอกสารตางๆ ทท าใหเกดความเสยเปรยบได (รตวณณ สนทรา, 2547) ซงหากไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพการท างาน กจะประสบกบปญหาตาง ๆ ได (อรณรตน หล าวไลเกษร, 2546) เพราะความสามารถในการสอสารเปนปจจยอนดบแรกทจะน าไปสการปรบตวในดานอน ๆ ดวย อกทงภาษาองกฤษยงเปนภาษาสากลแรงงานจ าเปนตองมทกษะนอกเหนอจากทกษะการท างานเพอใหสามารถตดตอสอสารระหวางกนได (วนจฉย แจมแจง, 2555) สอดคลองกบการศกษาของ วชย สนธสร (2538) ทพบวา ความสามารถของพนกงานในการใชภาษาองกฤษเปนปจจยทมผลตอประสทธภาพในการท างานของพนกงาน อกทงตามทกฎบตรอาเซยนมาตราท 34 ระบใหใชภาษาท างานของอาเซยน คอภาษาองกฤษ (นพพร สโรบล, 2555) สงผลใหแรงงานตองปรบตวเพอพฒนาทกษะหรอฝกฝนภาษาองกฤษเพอเพมศกยภาพใหกบตนเองในการแสวงหาโอกาสทดขน ซงนอกเหนอจากเปนการพฒนาทรพยากรมนษยในระดบบคคลแลว ยงเปนการพฒนาวชาชพองคกรและประเทศชาตในภาพรวมอกดวย 2.กฎระเบยบ/ขอบงคบของหนวยงาน แรงงานฝมอโดยสวนใหญเหนวากฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานทท าอยไมมปญหาในดานน เนองจากองคกรมงเนนทความส าเรจของงานเปนหลก และแรงงานเหนวาไมไดกดดนกบกฎระเบยบทก าหนดมากนก มกจะเปนเรองของการตรงตอเวลาในการเขาออกงาน ขนตอนในการท างานหรอวธการแกไขปญหาใหกบลกคา ซงเปนกฎทวไปทพรอมยอมรบและปฏบตตามอยางเครงครด เพราะจะกระทบกบคะแนนของแตละบคคลสงผลตอการปรบขนสวสดการและรายไดแรงงานไรฝมอตางกเหนวาไมมปญหากบกฎระเบยบและขอบงคบของหนวยงานเชนกน เนองจากเปนรานอาหารไมมกฎระเบยบเครงครด เปนลกษณะการก าหนด

ขอบเขตในการท างานของแตละบคคล เชน เวลาในการเขาออกงาน หรอความแตกตางในการท างานของแตละต าแหนง เหลานสามารถผอนปรนไดถงแมวาในบางครงแรงงานจะไมไดปฏบตกตาม ดวยเหตผลทไมมกฎบงคบอยางเปนทางการและแรงงานไดปฏบตงานอยางอสระ ไมกดดน ท าใหเกดความรสกทดในการปรบตวในขอบงคบตาง ๆ ของทางราน ปจจยทท าใหแรงงานทงสองกลมปรบตวกบกฎระเบยบตางๆไดงายอาจเนองมาจาก ขอบงคบของแตละทไมไดสรางความกดดนใหกบพนกงานจนปรบตวไมได รวมถงความสมพนธของเจาของหรอหวหนางานโดยเฉพาะกลมแรงงานไรฝมอทคนเคยกบสภาพความเปนอย สงคม วฒนธรรม เปนมสลมเชนเดยวกน (ส านกงานแรงงานในมาเลเซย , 2556) กบตวแรงงานอยกอนแลวจงไมเรองยากทแรงงานจะปรบตว 3.ความแตกตางทางศาสนา แรงงานฝมอใหความเหนวาไมไดกระทบหรอสรางปญหาในการท างานแตอยางใด ตรงกนขามกลบท าใหเกดการเรยนรแนวคด วถปฏบตของศาสนาอน ๆเพมขน การปรบตวตอเพอนรวมงานตางศาสนาจงถอยทถอยอาศยซงกนและกน ปรบตวเพอเปดใจยอมรบ หลกปฏบตของศาสนาอน สวนแรงงานไรฝมอเหนวาไมมปญหาการปรบตวในดานน เนองจากเพอนรวมหรอหวหนางานกนบถอศาสนาอสลามเหมอนกบตน จงแทบจะไมมปญหากบการปรบตวตอดานน หากเกดขอขดแยงมกจะรบฟงความคดเหนของอกฝายเพอยตปญหาใหท างานไดอยางราบรน ทงนดวยความสมพนธจากถนฐานเดม สภาพสงคม ประเพณและนบถอศาสนาทเหมอนกน (ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย , 2555) อกทงยงงายตอการปฏบตศาสนกจ (ส านกงานแรงงานในมาเลเซย, 2556) เปนปจจยสรางความสนทสนมและความเปนกนเองท าใหการท างานเปนในลกษณะของการถอยทถอยอาศย ความแตกตางทางศาสนาจงไมสงผลกระทบตอการปรบตวของแรงงานทงสองกลมแตอยางใด ขอเสนอแนะ

จากผลการวจยขางตนเปนประโยชนตอแรงงานทตองการยายถนไปท างานในตางแดน ซงนอกจากแรงงานในกล มเทคโนโลยคอมพวเตอร และแรงงานรานอาหารทไดกลาวมาขางตนแลว ยงรวมถงอาชพอน ๆ ดวยน าขอมลทไดเพอเปนพนฐานกอนยายถนไปท างานส าหรบแนวทางในการปรบตวสงผลตอคณภาพชวตทดขน โดยหนวยงานภาครฐของไทยความรวมมอกบทางมาเลเซยเพอหาแนวทางในการก าหนดขอตกลงปรบลด หรอผอนปรนส าหรบใบขออนญาตเขาท างาน รวมทงภาครฐควรสงเสรมความรใหกบแรงงานทง 2 กลม เพอเตรยมความพรอมกอนยายถนไปปฏบตงานจรง และภาครฐควรสงเสรมใหแรงงานไดรบความยตธรรมจากนายจางไมใหถกเอารดเอาเปรยบจากการยายถนไปท างานได ในขณะทหนวยงานภาคเอกชนควรใสใจดแลสภาพความเปนอยของแรงงานโดยเฉพาะแรงงานไรฝมอใหมความเปนอยทดขน รวมทงหนวยงานภาคเอกชนควรรวมมอกบภาครฐในเรองกฎหมายการยายถนไปท างานเพอใหเกดความถกตอง ในกลมแรงงานไรฝมอจะไดไมถกเอารดเอาเปรยบ หรอท างานอยางหลบ ๆ ซอน ๆ และควรมการสงเสรมดานสภาพความเปนอยของแรงงานใหดขน เพอน าไปสการมคณภาพชวตทดขน

ส าหรบการท าวจยครงตอไปผทสนใจศกษาควรศกษาการปรบตวภายหลงจากแรงงานยายถนกลบยงประเทศไทย เพอเปนขอมลใหกบแรงงานไดเตรยมตวและหาอาชพทมงคงรองรบปองกนการวางงานได ควรศกษาการปรบตวของแรงงานไรฝมอมงประเดน กฎหมายและขอบงคบของประเทศมาเลเซย เพอเปนขอมลใหแรงงานไดปรบตวในการด าเนนชวตเมอตองยายถนไปท างานในประเทศมาเลเซย และควรมงศกษาแรงงานไรฝมอทมอายต ากวา 18 ป ทเขามารบจางในรานตมย า เพอเปนแนวทางในการแกไขปญหาการไมไดรบโอกาสในก า ร ศ ก ษ า แ ล ะ ส ง เ ส ร ม ก า ร ศ ก ษ า ใ ห เ พ ม ข น

เอกสารอางอง

โครงการวจยชดชายแดนไทย-มาเลเซย. (2556). มาตรการทางกฎหมายของมาเลเซย ดานแรงงานตางชาต. คนเมอ 2 พฤศจกายน 2556, จากhttp://www.budutani.com/tomyummalay/08.html

ดลมนรรจน บากา และเกษตรชย และหม. (2547). ปจจยและผลกระทบทรฐบาลมาเลเซยผลกดนแรงงานไทยกลบประเทศ . วทยาลย

อสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ดวงพร เวทยนกล. (2545). การสงเสรมการมงานท าของแรงงานไทยในประเทศมาเลเซย . ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ

กรมจดหางาน, กรงเทพฯ.

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2556). เครองชสถานการณดานแรงงาน. คนเมอ 3 สงหาคม 2556, จากเวบไซต: www.bot.or.th/

นพพร สโรบล. (2555). ภาษาองกฤษกบการกาวสประชาคมอาเซยน . สบคนเมอ 2 กนยายน 2557, จาก

http://www.polsci.tu.ac.th/fileupload/39/56.pdf

นฤมล นราทร. (2554). การยายถนของแรงงานในอาเซยน: กรณแรงงานไรฝมอในประเทศไทย. คนเมอ 25 มถนายน 2556, จากhttp://www.polsci.tu.ac.th/fileupload/39/53.pdf

ผองเพญ เจยมสาธต. (2539). ปจจยทมความสมพนธกบการปรบตวของแรงงานไทยในสงคโปร : โครงการศกษา คนควาดวยตนเอง. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน.

รตวณณ สนทรา. (2547). ทศนคตของแรงงานไทยทมตอคณภาพชวตในการท างาน ณ เมองฮองกง. กรงเทพฯ: ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ กรมการจดหางาน.

วชย สนธสร. (2538). ความเหนของพนกงานเกยวกบประสทธภาพในการปฏบตงานใหบรการควบคมจราจรทางอากาศ : กรณศกษาศนยควบคมจารจรทางอากาศกรงเทพฯ บรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต ,

มหาวทยาลยรามค าแหง.

วนจฉย แจมแจง. (2555). ประเทศไทยกบการปรบตวเขาสประชาคมอาเซยนป 2015. ธนาคารอาคารสงเคราะห. สบคนเมอ 13 กนยายน 2557, จาก http://www.ghbhomecenter.com/journal/journal-Detail.php?ids=2598

วร ระวง. (2556). โครงการขยายผลการวจยนวตกรรมลขสทธ ทรพยสนทางปญญารปแบบหลกสตรภาษาองกฤษเพอการสอสารผาน

กระบวนการถายโอนความหมายในฐานะ ภาษาตางประเทศส าหรบคนไทยหลกสตรภาษาองกฤษเพอการสอสารเชง

วชาการ. วารสารสถานการณตลาดแรงงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กองวจยตลาดแรงงาน, 5(12), 7-8. ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย. (2555). สาเหตและผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานสตรมสลมจากจงหวดชายแดน

ภาคใตเขาไปในประเทศมาเลเซย. การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 50. กรงเทพฯ.

สมคด เพชรประสมกล. (2545). การเดนทางไปท างานดวยตนเองในประเทศมาเลเซย ศกษาเฉพาะกรณ เดนทางผานดานตรวจคนหางานสไหงโกลก. ดานตรวจคนหางานสไหงโกลก ส านกงานจดหางานจงหวดนราธวาส, กรมจดหางาน.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2556). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. คนเมอ 20 มถนายน

2556, จาก เวบไซต: http://www.nesdb.go.th

ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ . (2556). สถตการเดนทาง. คนเมอ 26 มถนายน 2556, จาก เวบไซต:

http://www.overseas.doe.go.th

ส านกงานแรงงานในมาเลเซย. (2556). สถานการณแรงงานในประเทศมาเลเซย , คนเมอ 14 กนยายน 2556, จาก เวบไซต:

http://www.thaibizmalay.com

ส านกงานสถตแหงชาต. (2556). สรปผลการส ารวจภาวะการท างานของประชากร. คนเมอ 24 มถนายน 2556, จาก เวบไซต:

http://service.nso.go.th

ส านกงานอยการพเศษฝายคมครองสทธประชาชนระหวางประเทศ . (2556). โครงการอยการคมครองสทธประชาชนไทยในตางแดนดานแ ร ง ง า น . ค น เ ม อ 26 ม ถ น า ย น 2556, จ า ก เ ว บ ไ ซ ต :

http://www.humanrights.ago.go.th/index.php?option=com

อรณรตน หล าวไลเกษร. (2546). การศกษาสภาพชวตและความเปนอยของแรงงานสตรไทยในฮองกง : ศกษากรณผชวยแมบานไทยในฮองกง. การศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตร, มหาบณฑต, บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยบรพา.

การปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของแรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย

วรรณา กองพลานนท บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพมวตถประสงคเพอศกษาการปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของ

แรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยเกบขอมลดวยวธการสมภาษณแบบเจาะลกกบแรงงานฝมอ 9 คนและแรงงานไรฝมอ 10 คน แลวน าขอมลทไดมาวเคราะหเนอหา โดยใชหลกตรรกเทยบเคยงแนวความคด ทฤษฎ และงานวจยควบคบรบท

ผลการวจยพบวาแรงงานไทยสวนใหญมการปรบตวดานสงคมโดยการลดความวตกกงวลและความประหมาเมอตองท างานรวมกบเพอนรวมงาน และสวนใหญมการปรบตวดานวฒนธรรมโดยการพฒนาทกษะภาษาองกฤษและภาษามาเลย ซงผลการวจยในครงนจะเปนประโยชนตอการก าหนดแนวทางใหกบแรงงานไทยทสนใจเดนทางไปท างานตางประเทศ โดยเฉพาะในประเทศมาเลเซย โดยน าแนวคดดงกลาวไปปรบใชในการด ารงชวต รวมถงหนวยงานทเกยวของสามารถน าไปปรบใชในองคกรเพอใหเกดประโยชนสงสดตอไป

ค าส าคญ: แรงงานฝมอ, แรงงานไรฝมอ, การปรบตว

สวนหนงของวทยานพนธหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม มหาวทยาลยสงขลานครนทร นกศกษาปรญญาโท

Social and Cultural Adaptation of Thai Expatriate Workers in Penang State, Malaysia

Wanna Kongpalanon

Abstract

This qualitative research aimed to study the social and cultural adaptation of Thai expatriate

workers in Penang State, Malaysia. The data were collected using in-depth interviews on 9 skilled workers

and 10 unskilled workers and analyzed using logical reasoning in comparing with concepts, theories and

research with contexts.

The results found that most Thai workers adapted themselves socially by reducing anxiety and

embarrassment when having to work with colleagues. Most were found to also culturally adapt

themselves by developing skills in English and Malay. The findings of this study can be used as guidelines

for workers interested in working in foreign countries, especially in Malaysia, in leading their life as well as

for involved organizations to adapt for use in their organizations for the highest benefit.

Key words: skilled workers, unskilled workers, adaptation

Part of the Thesis For the Degree Master of Art in Human and Social Development, Prince of Songkla University Graduate Student.

บทน า แรงงานไทยนยมไปท างานยงตางประเทศมาหลาย

ทศวรรษ โดยสาเหตหลกไมไดมาจากการวางงานเพยงอยางเดยว แตยงมปจจยดานอนๆ เปนแรงจงใจอกดวย ทงนกขนอยกบปจจยดงและปจจยผลก ในกรณปจจยดงกคอ การขยายตวอยางรวดเรวของการพฒนาการขาดแคลนแรงงานรวมทงเครอขายทมอยในประเทศปลายทางสวนปจจยผลกไดแก การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจต าอตราการวางงานสงคาจางทสงกวา (นฤมล นราทร, 2554) จากขอมลขางตนสงผลใหแรงงานไทยตองเดนทางออกนอกประเทศเพอหางานท าซงประเทศมาเลเซยเปนอกประเทศหนงทแรงงานไทยใหความสนใจและตองการทจะไปท างานเนองจากประเทศมาเลเซยเปนประเทศทมก าลงแรงงานนอย ความตองการแรงงานตางชาตยงมอยสง ท าใหรฐบาลมาเลเซยไดมการน าเขาแรงงานจากตางประเทศเกอบทกระดบชน ทงแรงงานทมฝมอ และไรฝมอ (โครงการวจยชดชายแดนไทย-มาเลเซย, 2556)

เม อแร งงาน ได ไปท า งานต า งประ เทศแล ว สภาพแวดลอมทแตกตางของประเทศปลายทาง ทงในดานส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ใ น ท ท า ง า น ต ล อ ด จ น ค ว า ม ไ ม รภาษาตางประเทศ และความไมรกฎระเบยบของประเทศนน ๆ การทตองมาอยในสภาพแวดลอมทแตกตางไปจากเดม การเปลยนแปลงทเกดขนสามารถท าใหคนตงเครยดไปตามสถานการณตาง ๆ จากสภาพความกดดน ความตงเครยดทางอารมณ ความพยายามเพอใหมความสามารถในการด าเนนชวต หากไมสามารถบรรลถงเปาหมายทตงไว บคคลจะเกดความกดดนภายในจตใจ ถาไมสามารถปรบหรอลดความกดดนทางจตใจดวยวธการทเหมาะสม อาจท าใหบคคลนเกดปญหาสขภาพจตตามมาได (วไลวรรณ ศรสงคราม และคณะ, 2549) ดงนนกระบวนการปรบตวจงเปนสงทตองเกดขนเพอใหอยรอดในสงคม หรอกลาวอกนยหนงวา วธการทจะด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข ท าใหบคคลตองปรบตวเพอตอบสนองความตองการตาง ๆ ไปสเปาหมายทตองการ และอยไดโดยไมมความกดดนทางจตใจ (ชทตย ปานปรชา, 2551) โดยเฉพาะการปรบตวตอสงคมและวฒนธรรม ซงการปรบตวทง 2 ดานมผลตอการด ารงชวตของแรงงานไทยเปนอยางมากกลาวคอ ดานสงคมเปนการสรางความรสกมนคงในตนเอง สามารถสรางสมพนธภาพและปรบตวใหเขากบบคคลตาง ๆ ไดคอนขางด รสกมความมนคงในชวต พอใจในตนเอง และรสกวาตนเองเปนทยอมรบ

ของสงคม (เพญพไล ฤทธาคณานนท, 2549) และการทบคคลมความอดทน ทจะอยรวมกบบคคลอนสามารถยอมรบ ความแตกตางของบคคลได (นฤมล องเจรญ, 2552) ซงเปนปฏสมพนธของหวหนางานตอลกนอง หรอตอเพอนรวมงานดวยกน เปนความสมพนธในองคกร (Organizational Relations) ทบคคลรสกวามความสขในการอยรวมกบหวหนางาน และเพอนรวมงาน รจกวางานเหมาะสมกบความสนใจและวฒภาวะของตน สอดคลองกบการศกษาของ พลภพ ทองฟ (2556) ทพบวาการมอสระในการท างาน ความหลากหลายของงาน ความกาวหนาในการท างาน ความสมพนธกบเพอนรวมงาน ความรสกวาตนส าคญตอองคการ และความรสกวาองคการพงพงไดท าใหเกดความสขในการท างานและความผกพนตอองคการ

สวนการปรบตวดานวฒนธรรมเกยวของกบทกพฤตกรรมแสดงออกมา กฎเกณฑของวฒนธรรมทสงผลตอพฤตกรรมของบคคลทถกก าหนดขนจากกลมของสงคม เชน ภาษา ศาสนา เปนตน (มธรส สวางบ ารง, 2552) การปรบตวเพอใหตนสอดคลองกบภาษาและศาสนาของประเทศปลายทางไมเกดความแตกตางจากกลมของสงคมจะชวยสงเสรมใหแรงงานปรบตวในดานทดขน จากการศกษา ปรดา รอดนวล (2550) ศกษาเรองชวตแรงงานขามชาตของชมชนชนบทไทย พบวา ภายใตบรบทความไมคนชนทงภาษา วฒนธรรม และจตใจของผคนตางเชอชาตตางภาษา การจะด าเนนชวตใหอยภายใตบรบทดงกลาวไดนน แรงงานขามชาตเหลานตองปรบตว ปรบความคด ทงตอผคนและสงแวดลอมใหม ๆ ใหได เพอใหตนเองรอดพนจากการถกละเมดสทธดานตาง ๆ เพราะความเปนคนชายขอบของพวกเขา

ดงนนผวจยจงสนใจศกษาเรองการปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของแรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย เมอแรงงานตองเผชญกบปญหาโดยเฉพาะดานสงคม และวฒนธรรม ในบรบทตางถนวามแนวคดหรอวธการอยางไรในการปรบตว เพอเปนแนวทางใหกบแรงงานทสนใจเดนทางไปท างานตางแดนไดน าแนวคดดงกลาว ไปปรบใชในการด ารงชวต รวมถงหนวยงานทเกยวของน าไปปรบใชในองคกรเพอใหเกดประโยชนสงสดตอไป วตถประสงค เพอศกษาการปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของแรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย

วธการวจย การศกษาครงนเปนงานวจยเชงคณภาพเพอศกษาการปรบตวของแรงงานไทยทไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยเลอกกลมผใหขอมลแบบเจาะจงคอ เปนแรงงานทท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซยจากกลมแรงงานฝม อซ งประกอบอา ชพด าน เทคโนโลย และคอมพวเตอรจ านวน 9 คน นบถอศาสนาพทธทงหมด และแรงงานไรฝมอประกอบอาชพรานอาหารจ านวน 10 คน โดยนบถอศาสนาอสลามทงหมด รวมเปน 19 คน ท าการสมภาษณแบบเจาะลกทงสภาพปญหาและแนวทางในการปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมทเกยวของกบบรบทในทท างานของแตละกลมอาชพ จากนนจงท าการวเคราะหขอมลดวยวธการวเคราะหเนอหา โดยใชหลกตรรกเทยบเคยงแนวความคด ทฤษฎ และงานวจยควบคบรบท ผลการวจยและอภปราย การศกษาการปรบตวของแรงงานไทยในรฐปนง ประเทศมาเลเซย โดยน าเสนอผลการวเคราะหของแรงงาน 2 กลม คอ แรงงานฝมอประกอบอาชพดานเทคโนโลยและคอมพวเตอรจ านวน 9 คน และแรงงานไรฝมอประกอบอาชพรานอาหาร จ านวน 10 คน แบงการปรบตวของแรงงานออกเปน 2 ดาน คอดานสงคม และดานวฒนธรรมโดยดานสงคมมงศกษาการปรบตวตอความสมพนธหรอการปฏสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สวนดานวฒนธรรมเปนการปรบตวตอภาษา ซงท ง 2 ดานมงเนนบรบทสภาพการท างานของแรงงาน โดยมรายละเอยดดงน

1.การปรบตวดานสงคม จากการศกษาพบวา แรงงานปรบตวกบความวตกกงวลและประหมาเมอตองท างานรวมกบเพอนรวมงาน กลาวคอ การปรบตวของแรงงานไทยทางดานสงคมของกลมแรงงานฝมอและไรฝมอจะเปนการปรบตวกบความสมพนธชวงเรมยายมาท างาน และเปนระยะสน ๆ เปนสวนใหญ เนองจากแรงงานทงสองกลมโดยสวนมากจะมเพอนหรอคนรจกทสนทสนมท างานอยในรฐปนงกอนแลว และไดชกชวนใหเขามาท างานดวยกนส าหรบกลมแรงงานฝมอการปรบตวจงเปนในลกษณะของบทบาทหรอหนาทเมออยในทท างานมากกวา แตเมอออกจากทท างานความสมพนธกจะกลบไปสนทสนม เออเฟอ ถอยทถอยอาศยซงกนและกนเหมอนเดม ทงความสมพนธระหวางหวหนางานตอลกนอง หรอกบเพอนรวมงานดวยกน

ทงนเนองมาจากวฒนธรรมและความเปนอยทใกลเคยงกนอกทงยงนบถอศาสนาพทธดวยกนทงหมดจงงายตอการปรบตว แรงงานไรฝมอกเชนกนสวนใหญมภมล าเนาดงเดมมาจาก 5 จงหวดชายแดนภาคใตประเพณทคลายคลง และนบถอศาสนาอสลามเหมอนกนสามารถสอสารกนเขาใจซงสอดคลองกบสทธพร บญมาก (2554) กลาววากลมแรงงานไทยในประเทศมาเลเซยสวนใหญมความสนทสนมและรจกกนมากอนแลว โดยสวนใหญจะเปนเครอขายทเขาไปท างานในประเทศมาเลเซยดวยความสมพนธแบบแนนแฟนทเปนสมาชกในครอบครวใหความชวยเหลอในการยายถนระหวางประเทศไทย-มาเลเซยท าใหไมยงยากในการปรบตวและเรมงานไดทนทความสมพนธทางสงคมทงเครอขายเครอญาตเปนปจจยชวยใหแรงงานรสกอนใจในการเดนทางเขามาท างานและครอบครวไววางใจในการเขามาท างานตางแดนจากการสมภาษณกลมเปาหมายท าใหทราบวากลมแรงงานฝมอจะแตกตางจากแรงงานไรฝมอ คอหนาทของแรงงานฝมอทตองใชความรความสามารถทางดานเทคโนโลยตองพฒนาตนเองใหกาวทนกบการเปลยนแปลงทเกดขน ท าใหเกดความกงวล ประหมา ทตองท างานรวมกบเพอนรวมงานทมความรความสามารถทเกงกวา แรงงานฝมอเกดปญหาดานนมากกวาแรงงานไรฝมอ จนท าใหตองปรบตวทจะท าใหตนเองรอบรเกยวกบเทคโนโลยมากขนเพอใหตนทดเทยมหรอไมดอยกวา ดงค าสมภาษณของคณล ทกลาววา “ตนกคอนขางกงวลในเรองน เหมอนกน เพราะวาจะเกดขอเปรยบเทยบถาเรามความรไมเทากบคนอน” และค าสมภาษณของคณอตทวา “ความรสกประหมาและกงวลมนดหนอย” ซงจากความประหมาและกงวลดงกลาวท าใหแ ร ง งานต อ งปร บต ว เ พ อพฒนา ให ตน เ องม คว าม รความสามารถทเพมขน ดงกรณวธการปรบตวของคณล ทกลาววา “ถาเราไมเกงกตองท าใหเราเกงมากขน ตองหาความรมากขน” และการปรบตวของคณแกปทวา “ถาคนอนเกงกวา เราควรจะหาวธทจะเอาความรของเขามาใชใหเหมาะกบตวเราดกวา” ซงตางจากแรงงานไรฝมอทไมมความกงวลวาเพอนรวมงานจะมความรความสามารถในการท าอาหารมากกวาตนหรอไมกตาม ดงค าสมภาษณของคณ ไลลาทกลาววา “ไมกงวลเลยทคนอนท างานเกงกวา เรากท าของเราไปเรอย ๆ เดยวเถาแกเขากเลอนใหเราไปชวยในครวเอง” และคณนซดา ทกลาววา “กไมกงวล สวนใหญจะชวย ๆ กน ไมมใครเกงกวาใคร กชวย ๆ กน” จากค าสมภาษณและการลงพนทในการวจยของแรงงานไรฝมอท าใหทราบวา สวนใหญแรงงานจะชวยเหลอกนและกนท างานดวยความ

สนกสนาน หยอกลอ ตลอดทงในเวลาและนอกเวลาท างาน ทงนดวยความสมพนธจากถนฐานเดม สภาพสงคม ประเพณและนบถอศาสนาทเหมอนกน (ศภรตน พณสวรรณ และ พรพนธ เขมคณาศย, 2555) เปนปจจยสรางความสนทสนมและความเปนกนเองสงผลใหการท างานเปนในลกษณะของการถอยทถอยอาศย ชวยเหลอเกอกลกนมากกวาจะแขงขนเพอเลอนต าแหนง แรงงานไรฝมอโดยสวนใหญจะเปนเครอญาตและชกชวนกนมาท างาน ทท างานจงเสมอนกบเปนบานอกหลงทแตกตางเฉพาะสภาพแวดลอม แตผรวมงานยงเปนคนทคนเคยเชนเดม แตกตางจากกลมแรงงานฝมอการเขามาท างานจะเปนการบอกกลาวจากกลมเพอนแตไมใชญาต ประกอบกบลกษณะงานทตองแขงขนกนอยางสงในองคกรดวยจงสงผลตอกระบวนการปรบตวดงกลาวของแรงงานฝมอ เปนความพยายามปกปดความประหมา ความกงวล แสดงออกมาใหรปแบบการพฒนาตนเองควบคไปกบการปรบตนใหสามารถอยรวมกบเพอนรวมงานไดอยางเปนสข เปนการปรบตวทด หากบคคลทปรบตวทางสงคมไดดเมอตองเผชญสถานการณตาง ๆ ในชวตกจะสามารถผานพนไปไดอยางมประสทธภาพ (กนกพร เรองเพมพล และคณะ , 2554) สามารถด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

2. การปรบตวดานวฒนธรรมจากการศกษาแรงงานไทยสวนใหญมกประสบปญหาเกยวกบวฒนธรรมทางภาษาทงภาษาองกฤษและภาษามาเลย กลาวคอ ดานทางภาษาองกฤษแรงงานทงสองกลมตางประสบกบปญหาดานนคอนขางสง ท าใหแรงงานตองประสบปญหาการสอสาร ประสานงาน ท าใหเกดความลาชา และงานไมไดประสทธภาพตามตองการ แรงงานทงสองกลมจงตองปรบตวเมอตองประสบกบสภาวะทไมสามารถสอสารได แตทงสองกลมมวธการปรบตวทแตกตางกน กลาวคอ กลมแรงงานฝมอจะใชการเพมพนความรใหม ๆ ใหกบตนเอง โดยการฝกฝน คนหาขอมลทางอนเตอรเนต อานหนงสอ รวมถงเรยนรจากเพอนรวมงานทมความรมากกวาแลวน าความรทไดกลบมาพฒนาตนเอง ซงสอดคลองกบผลการวจยของ วร ร ะ ว ง (2556) พบว า ค ว าม ส าม า รถ ในก า รส อ ส า รภาษาองกฤษไดอยางมนใจ ถกตอง ช านาญ มประสทธภาพและยงยน จ าเปนจะตองเรมตนตงแต การเรยนรขอมลหรอความร เ ชงระบบ และการเรยนร เกยวกบเนอหา หรอองคประกอบส าคญของภาษาองกฤษเพอการสอสารสอดคลองกบค าสมภาษณของคณศราวธทกลาววา “ศกษาดวยตวเองเปนอนดบแรก สวนจะไดกเปอรเซนต กตองอาศย

การคยหรอวาการฟงจากคนทใชภาษาเกง ๆ ดวย” และค าสมภาษณของคณแกป ทวา “ผมใชวธการ คอถาตองคยหรอวาตองสงอเมลล ผมจะปรกษากอนกบเพอนทเปนคน Thai Local ซงพดไทยไดมาชวย เพอการสอสารจะไดไมผดพลาด” สวนกลมแรงงานไรฝมอการปรบตวเปนลกษณะแกปญหาเฉพาะหนา หรอสอสารใหสามารถรบลกคา ณ เวลานนไดโดยไมค านงถงทกษะและความรในระยะยาว เชน การขอชวยเพอนรวมงานทสามารถสอสารภาษาองกฤษไดมารบรายการอาหาร (Order) แทนตน ดงค าสมภาษณของคณไลลา ทวา “ขอชวยเพอนทพอพดไดใหมาชวยพด” และคณนซดา ทกลาววาตนพดภาษาองกฤษไมไดเลย ซงตนจะใชวธแกไขปญหาเฉพาะหนาเชนกน ดงค าสมภาษณทวา“ลกคาทรานกพดภาษาองกฤษคอนขางมากเหมอนกน กจะหนไมตอบ และเรยกเพอนอกคนมาชวย” เนองจากสภาพความเปนอยและการลกลอบเขาเมองอยางผดกฎหมาย ท าใหสภาพการท างานผดกฎหมายไปดวย (สทธพร บญมาก, 2554) จงเปนปจจยควบคมทท าใหการศกษาหาความรเพมเตมคอนขางยาก วธการปรบตวจงเปนลกษณะของการแกปญหาเฉพาะหนาตามทกลาวมาขางตน

สวนภาษามาเลย ปญหาทพบของแรงงานทงสองกลมจะแตกตางกน กลาวคอ แรงงานฝมอสวนใหญแลวจะไมสามารถสอสารภาษามาเลยได ปญหาทพบมกเปนการสอสารในชวตประจ าวนมากกวาในทท างาน เนองจากลกษณะทท างานเปนองคก รจ ง ใ ชภาษาอ งกฤษเปนภาษาสากลในการสอสาร ผลกระทบทเกดขนจงเปนลกษณะปญหาในการด าเนนชวตมากกวา อาท กรณเจบปวยตองเขารบการรกษาในสถานพยาบาลของมาเลเซยบางแหง ซงนอกจากภาษาองกฤษแลวกยงใชภาษามาเลยในการสอสาร แรงงานโดยสวนใหญตองประสบกบปญหาไมสามารถอธบายถงอาการ หรอลกษณะความเจบปวยไดอยางละเอยด สรางความยงยากในการด าเนนชวตอยางมาก สอดคลองกบค าสมภาษณของคณล ทกลาววา “เวลาทไมสบายตองหาหมอ จะล าบากมากเพราะเราอธบายอาการไมได บอกอาการกบหมอไดไมละเอยดท าใหรกษาไมตรงกบโรค” เมอตองเผชญกบสถานการณดงกลาว แรงงานจงใชวธการปรบตวโดยการขอชวยเพอนทเปนคนไทย-มาเลเซย หรอทแรงงานฝมอเรยกวาคน Thai Local มาชวยในการสอสารดงค าสมภาษณของคณล ทวา“กจะขอชวยเพอนทเปนคน Thai Local มาชวยบอกอาการกบหมอ ถามาเองเราสอสารไมได” ซงการแกไขปญหาจะเปนลกษณะเฉพาะหนามากกวาการไปศกษาหาความร เพมเตม สวนแรงงานไรฝมอปญหาในดานน

คอนขางนอย เนองจากแรงงานจะมภมล าเนามาจาก 3 จงหวดชายแดนภาคใตซงสวนใหญมกจะสอสารภาษามาเลยได จงไมสงผลตอกระทบตอแรงงานงานไรฝมอมากนก ดงนน การปรบตวดานภาษาของแรงงานจงเปนเรองส าคญมาก หากแรงงานไมสามารถปรบตวเองไดกจะพบกบปญหาและอปสรรคในการท างานตลอดจนการด ารงชวต ทงนรวมถงแรงงานใหม และทมาท างานนานแลวดวย ปญหาทประสบกนมากทสดเปนปญหาดานภาษา เชน ไมสามารถสอสารท าความเขาใจกบนายจางได ท าใหเปนอปสรรคในการท างาน ตลอดถงการถกใหลงนามในเอกสารตาง ๆ ทท าใหเกดความเสยเปรยบได (รตวณณ สนทรา, 2547) ผทมความสามารถในการใชภาษาองกฤษ ซงเปนภาษาสากล กจะมความไดเปรยบทงการแขงขนในตลาดแรงงานภายในประเทศและการออกไปหางานท าในประเทศอนทมคาตอบแทนสงกวา (ขวญใจ เตชเสนสกล, 2555) เพราะความสามารถในการสอสารเปนปจจยอนดบแรกทจะน าไปสการปรบตวในดานอน ๆ ดวย อกทงภาษาองกฤษยงเปนภาษาสากล แรงงานจ าเปนตองมทกษะนอกเหนอจากทกษะการท างานเพอใหสามารถตดตอสอสารระหวางกนได (วนจฉย แจมแจง , 2555) และยงเปนสอกลางในการเผยแพรแลกเปลยนขอมลขาวสารและความรในแขนงตางๆ (อารรกษ มแจง และคณะ, 2554) เปนเครองมอส าคญในการตดตอสอสาร การประกอบอาชพ การสรางความเขาใจเกยวกบวฒนธรรมและเขาใจวสยทศนของชาตอนๆ (กาญจนา ชาตตระกล, 2551) อกทงตามทกฎบตรอาเซยนมาตราท 34 ระบใหใชภาษาท างานของอาเซยน คอภาษาองกฤษ (นพพร สโรบล, 2555) สงผลให แรงงานต องปรบต ว เพ อพฒนาทกษะหร อฝ กฝนภาษาองกฤษเพอเพมศกยภาพใหกบตนเองในการแสวงหาโอกาสทดขน ซงนอกเหนอจากเปนการพฒนาทรพยากรมนษยในระดบบคคลแลว ยงเปนการพฒนาวชาชพองคกรและประเทศชาตในภาพรวมอกดวย

ขอเสนอแนะ จากการว เคราะหการปรบตวดานสงคมและ

วฒนธรรมของแรงงานฝมอและแรงงานไรฝมอ ยายถนไปท างานในรฐปนง ประเทศมาเลเซย แบงการปรบตวเปน 2 ดาน คอ

1. การปรบตวดานสงคม เปนการปรบตวในลกษณะการพฒนาตนเพอใหความร ความสามารถในงานทดเทยมกบเพอนรวมงาน ซงมปจจยมาจากการทแรงงานมความกงวล ประหมา เมอตองท างานรวมกบเพอนรวมงาน

เนองจากลกษณะงานทตองใชความร ความเชยวชาญท าใหเกดปญหาดานนกบกลมแรงงานฝมอมากกวาแรงงานไรฝมอ จงตองปรบตวทจะท าใหตนเองรอบรเกยวกบเทคโนโลยมากขนเพอใหตนทดเทยมหรอไมดอยกวา ดงนน แรงงานจงควรปรบปรงตนเองใหกาวทนกบความรของผอน เพอลดความประหมาทตองท างานรวมกบผทเกงกวา ลดชองวางของความสมพนธหรอการกระทบกระทง ศกษาและท าความเขาใจในลกษณะของงานแตละหนาทไวลวงหนากอนทจะตองไปปฏบตงานจรง

อกทงยงเปนการเพอประสทธผลของงานสงผลตอการปรบเลอนขน เพมเงนเดอน หรอความกาวหนาทจะเกดขน ในอนาคตได ถ งแม ว าแรงงานสวนใหญจะมความสมพนธ รจก และคนเคย จากภมล าเนาเดมมากอนกตาม การลดความขดแยงและสามารถเผชญปญหาตางๆไดกชวยใหแรงงานสามารถด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสขภายใตกฎเกณฑตาง ๆ ของสงคม

2. การปรบตวดานวฒนธรรม เปนการปรบตวดานวฒนธรรมทางภาษาทงภาษาองกฤษ และภาษามาเลยกอใหเกดปญหากบการท างาน ท าใหแรงงานตองประสบปญหาการสอสาร ประสานงาน ท าใหเกดความลาชา และงานไมไดประสทธภาพตามตองการ แรงงานทงสองกลมจงตองปรบตวเมอตองประสบกบสภาวะทไมสามารถสอสารได กลาวคอ ในสวนของภาษาองกฤษกลมแรงงานฝมอจะใชการเพมพนความรใหม ๆ ใหกบตนเอง โดยการฝกฝน คนหาขอมลทางอนเตอรเนต อานหนงสอ การเขารวมการอบรมสมมนา หรอการ Take Course เพมเตม รวมถงเรยนรจากเพอนรวมงานทมความรมากกวาแลวน าความรทไดกลบมาพฒนาตนเอง สวนกลมแรงงานไรฝมอการปรบตวเปนลกษณะแกปญหาเฉพาะหนา หรอสอสารใหสามารถรบลกคา ณ เวลานนไดโดยไมค านงถงทกษะและความรในระยะยาว ซงแตกตางจากภาษามาเลยทเปนภาษาท 3 การปรบตวของแรงงานฝมอจงเปนในลกษณะแกไขปญหาเฉพาะหนาแตไมมการเรยนรในระยะยาวดงนน ภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของควรเขามาสนบสนนใหกบแรงงาน เชนการจดอบรม หรอเพมทกษะความรดานภาษาสากล หรอภาษาท 3 ทงกอนทจะยายไปท างาน รวมถงขณะทท างานอยด ว ย โดยเฉพาะภาษาองกฤษซงเปนภาษาสากลนนกจะชวยใหแรงงานปรบตวกบดานอน ๆ ไดดขน อกทงยงเปนการเสรมศกยภาพใหกบแรงงานไทย สามารถแขงขนใหทดเทยมกบแรงงานตางชาต ปรบตวใหเขากบมาตรฐานการท างานทเปนสากล

ผลการวจยการปรบตวท ง 2 ดานกอให เกดประโยชนเปนแนวทางตอบคคล และองคกร กลาวคอ (1) เปนแนวทางใหแรงงานใหมควรศกษาหาความรเพมเตม เพอลดความผดพลาดเกยวกบหนาทหรอต าแหนง และเพมศกยภาพของตน เตรยมความพรอมกอนเดนทางไปท างานในตางแดน (2) เปนแนวทางใหแรงงานใหมควรศกษาดานภาษาองกฤษซงเปนภาษาสากลรวมถงศกษาภาษาท 3 เพมเตม เพอเพมศกยภาพในการท างานใหกบตวแรงงานเอง (3) เปนแนวทางใหองคกร หรอภาครฐทเกยวของเขามาจดอบรมดานวชาชพ เชน การฝกอบรมอาชพระยะสน อบรมดานภาษา รวมถงการฝกอบรมความรเฉพาะทางของแตละสาขาอาชพ เพอเพมทกษะและความร ใหกบแรงงานเพอเตรยมความพรอมกอนท างานจรง เอกสารอางอง กนกพร เรองเพมพน และคณะ . (2554). ลกษณะการ

ปรบตวทางสงคมของนกศกษาพยาบาล. โครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทย และทนอดหนนการวจยจากเงนรายไดคณะฯ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล.

กาญจนา ชาตตระกล. (2551). การศกษาการใชภาษาองกฤษของเจาของธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. วารสารวจย มสด, 4(2), 1-18.

ขวญใจ เตชเสนสกล. (2555). ความสามารถในการใชภาษาองกฤษ ทกษะทแรงงานไทยยงตองพฒนา. คนเมอ 29 ธนวาคม 2557, จากhttp://www.thai-aec.com/458.

โครงการวจยชดชายแดนไทย-มาเลเซย. (2556). มาตรการทางกฎหมายของมาเลเซยดานแรงงานตางชาต . สบคนเมอ 2 พฤศจกายน 2556, จาก http://www.budutani.com/tomyummalay/08.html

ชทตย ปานปรชา. (2551). จตวทยาทวไป หนวยท 9. พมพครงท 21. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นพพร สโรบล. (2555). ภาษาองกฤษกบการกาวสประชาคมอาเซยน. สบคนเมอ 2 กนยายน 2557, จากhttp://www.polsci.tu.ac.th/fileupload/39/56.pdf

นฤมล นราทร. (2554). การยายถนของแรงงานในอาเซยน: กรณแรงงานไรฝมอในประเทศไทย. คนเมอ 25 มถนายน 2556, จากhttp://www.polsci.tu.ac.th/fileupload/39/53.pdf

นฤมล องเจรญ. (2552). การศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางปจจยบางประการกบการเรยนรในชนเรยนอยางมความสขของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กลมกรงธนบรสงกดกรงเทพมหานคร . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

ปรดา รอดนวล. (2550). ชวตแรงงานขามชาตของชมชนชนบทไทย กรณศกษาแรงงานสญชาตพมาในชมชนโคกขาม จงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาชนบทศกษาและการพ ฒ น า ส า น ก บ ณ ฑ ต อ า ส า ส ม ค ร :มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พลภพ ทองฟ. (2556). การศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของเจาพนกงานขนสงร ะ ด บ ช า น า ญ ง า น ก ร ม ก า ร ขน ส ง ท า งบ ก (สวนกลาง). Veridian E-Journal, 6(1), 493. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ทรปเพล เอดดเคชน.

เพญพไล ฤทธาคณานนท. (2549). พฒนาการมนษย (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: ธรรมดาเพรส.

มธรส สวางบ ารง. (2552).จตวทยากบพฤตกรรมมนษย. เชยงใหม: มหาวทยาลยแมโจ.

รตวณณ สนทรา. (2547). ทศนะคตของแรงงานไทยทมตอคณภาพชวตในการท างาน ณ เมองฮองกง. ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ,กรมการจดหางาน. สบคนเมอ 5 ตลาคม 2557, จากhttp://research.mol.go.th/rsdat/Data/doc/GCQPyO1.pdf

วนจฉย แจมแจง. (2555). ประเทศไทยกบการปรบตวเขาสประชาคมอาเซยนป 2015. ธนาคารอาคารสงเคราะห. สบคนเมอ 13 กนยายน 2557, จาก http://www.ghbhomecenter.com/journal/journal-Detail.php?ids=2598

วไลวรรณ ศรสงคราม และคณะ. (2549). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ทรปเพล กรป.

วร ระวง. (2556). โครงการขยายผลการวจยนวตกรรมลขสทธทรพยสนทางปญญารปแบบหลกสตร

ภาษาองกฤษเพอการสอสารผานกระบวนการถายโอนความหมายในฐานะภาษาตางประเทศส าหรบคนไทยหลกสตรภาษาองกฤษเพอการสอสารเชงวชาการ. วารสารสถานการณตลาดแรงงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กองวจยตลาดแรงงาน , 5(12), 7-8.

ศภรตน พณสวรรณ และพรพนธ เขมคณาศย. (2555). สาเหตและผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานสตรมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตเขาไปในประเทศมาเลเซย. สบคนเมอ 15 กนยายน 2557. จาก :http://kucon.lib.ku.ac.th/Fulltext/KC5010004.pdf

สทธพร บญมาก. (2554). บทบาทของเครอขายการยายถนของแรงงานคนไทยเชอสายมลายในรานตมย าประเทศมาเลเซย. วารสารปารชาต, 24, 31-52.

อารรกษ มแจง, ดษฎ รงรตนกล, นนทวน ชมตนต และ อภชย รงเรอง. (2554). การวจยเพอประเมนผลการด าเนนงานของศนยพฒนาการเรยนการสอน ภาษาองกฤษในประเทศไทย. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 13(2), 55-72.

(15)

ประวตผเขยน ชอ สกล นางสาววรรณา กองพลานนท

รหสประจ าตวนกศกษา 5511121030

วฒการศกษา วฒ ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา บรหารธรกจบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร พ.ศ.2550 (สาขาวชา การบรหารทรพยากรมนษย) ต าแหนงและสถานทท างาน ต าแหนง สถานท ระยะเวลา Card Approve Officer บรษท อซบาย จ ากด (มหาชน) 10 มนาคม 2553-ปจจบน การตพมพเผยแพรผลงาน วรรณา กองพลานนท และเกษตรชย และหม. (2558). การปรบตวดานสงคมและวฒนธรรมของแรงงานไทยในรฐ

ปนง ประเทศมาเลเซย. น าเสนอการประชมวชาการระดบชาต เทคโนโลยภาคใตวจย ครงท 5 ณ วทยาลยเทคโนโลยภาคใต วนท 23 มกราคม 2558 หนา XX-XX.

วรรณา กองพลานนท และเกษตรชย และหม. (2558). สภาพปญหาและการปรบตวดานวฒนธรรมของแรงงานไทยยายถน รฐปนง ประเทศมาเลเซย. วารสารมนษยศาสตรสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. XX(XX), XX-XX.