194
7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 1/194 The Soviet Heritage and European Modernism Советское наследие и Eвропейский модернизм

Soviet Heritage FULL 100dpi

Embed Size (px)

Citation preview

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 1/194

The Soviet Heritage and European Modernism

Советское наследие и Eвропейский модернизм

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 2/194

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 3/194

I n t e r n at I o n a l C o u n C I l o n M o n u M e n t s a n d s I t e s

C o n s e I l I n t e r n a t I o n a l d e s M o n u M e n t s e t d e s s I t e s

C o n s e j o I n t e r n a C I o n a l d e M o n u M e n t o s y s I t I o s

мЕждународный совЕт по вопросам памятников и достопримЕчатЕльных мЕст

The SovieT heriTage andeuropean ModerniSM

СОВЕТСКОЕ НАСЛЕДИЕ ИЕВРОПЕЙСКИЙ МОДЕРНИЗМ

heriTage aT riSK spci 2006НАСЛЕДИЕ В ОПАСНОСТИ – сец 2006

ei b: Jörg Haspel, Michael Petzet, Anke Zalivako and John Ziesemer 

hik Bäßl vg · bi2007

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 4/194

Herige Risk Speci Ediio edied by ICOMOS

ICOMOS – Ierio Coci o Momes d Sies

PresIdent: Mich PzseCretary General: di Bmb

treasurer General: Gi s VICe PresIdents: Gv az, Ki Bck, tm F, C P, G Zh

oFFICe: Ii sci f ICoMos49–51 Fééi, 75015 Pi – Fc

thi pbici i b h “Bi-Mcw Pvi dig, 2004–2005” c f h ii cfc

“HerItaGe at rIsK. PreserVatIon oF 20h Century arCHIteCture and World HerItaGe.”Mcw, 17–20 api 2006.

organized by: Mcw Gvm, ICoMos Ii, do.Co.Mo.Mo. Ii, W Mm F, Ii uif achic, ri ni Cmii f unesCo, ri acm f achic Biig scic, F agc f C Cimgph, Mcw Cmmi f h Pvi f C Hig, Mcw Cmmi achic tw- pig, ui f achic f ri, Mcw ui f achic, Mcw achic ii, Mm f h Hi f Mcwachic sch, a.V. schv Mm f achic (Muar), a-ri sci f h Pvi f Mm f Hi C (VooPiK), Mcw achic Pvi sci (MaPs), acm f achic Hig, rch dig Iif h Mp f Mcw, Ikv Chikhv Ii Fi, B P Pchik C f C BiCpi, C f Cmp achic, ni C f Hig thip, ICoMos ri Cmmi, Pc ri,Isvic C.

пбц бзе «дге Бе-м е , 2004–2005» е феец

«наслЕдиЕ в опасности. CохранЕниЕ архитЕктуры хх вЕка и всЕмирноЕ наслЕдиЕ.»м, 17–20 е 2006.

Организаторы: пе м, ICOMOS International, DO.CO.MO.MO.lnternational, World Monuments Fund, InternationalUnion of Architects, к р Феец е ЮнЕско, р е е е ,Феее ге е егф, ке ею г м, ке е ее г м, сюз е р, сюз е, м е ,мзе м е ш, мзе е . а. в. Ще (муар), вее бще (воопк), ме бще ег е (MAPS), ае ег е, нипиГе м, ме е бге ф е я че, Це -еге «Бее пеее», Це сее ае, Це е цг е, рке ICOMOS, пе р, иее Це.

FRONT COVER: Narkomn Commune House, Moscow, condition 2005. Credit: A. Zalivako, Berlin.BaCK CoVer tw ig b V. shkhv dzzhik, cii 2005. Ci: s. Zv, nizh nvg

nikv Cmm H, Mcw, cii 2005. Ci: a. Zivk, Bi.

edItors: jög Hp, Mich Pz, ak Zivk, jh Zim ProoFreadInG: e lgii, ak Zivk, jh Zim layout jög Hp, ak Zivk, jh Zim 

PHoto CredIts: If iic hwi, h pic w pvi b h h

IsBn 978-3-930388-50-9 © 2007 ICoMos – pbih b hik Bäßl vg · bi

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 5/194

Contents

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Coes

etl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

MosCoW deClaratIon h Pvi f 20h-C C Higмосковская дЕклараЦия е г е XX е . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

resolutIon Ki Mikv’ H CciрЕЗолЮЦия ец к ме . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Initial Statements / Исходные заявления

Sheridan Burke (ICOMOS – International Scientic Committee of the 20th Century Heritage)

twih-C Hig rik h r f ICoMos i i Cvi Шеридан Бёрке (икомос – е е ею хх е)нее XX е икомос ег е . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

 Maristella Casciato (doCoMoMo Ii) M Mm Hig rik  Маристелла Кашиато (DOCOMOMO International) п Cеег е нее . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

 John Stubbs (W Mm F) Mbiizig spp f Cvig 20h C achic Джон Стаббс мбзц е е хх е . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a SummaryI. Международный день памятника в Москве – краткое изложение

Selim Khan-Magomedov th 20h C i h Cx f h MiimСелим Хан-Магомедов хх е е ее . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

 Jörg Haspel  W Hig f h 20h C – Chc f ri fm Fig Pi f Viw Йорг Хаспель вее ее хх е – вз р зе . . . . . . . . . 3 5

 Jean-Louis Cohen liig l Cbi unesCo W Hig Жан-Луи Коэн вюее е ле кбюзе с вег е ЮнЕско . . . . . . . . . . . . 43

 Jukka Jokilehto M Bi Hig W Hig Юкка Йокилето п ее е вее ее . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet UnionII. Спасённое наследие – Примеры из Москвы и бывшего Советского Союза

 Maija Kairamo th ri f Viipi lib, Ii Pi Pc Майя Кайрамо рец ббе в (вбге). ме е . . . . . . . 4 9

 Marina Khrustaleva “Bigh f” – h smbic Pi f nw lif f h Cmm H Марина Хрусталева сее бщее: е ец з - . . . . . . . . . . 53

 Boris Pasternak  Bvik Fc Cb. sh n h ri Cvi Pc Борис Пастернак кб фб «Бее». ке зе е ец бе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 6/194

Contents

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Alexander Lozhkin H f scic C – h op B th i nvibik.dig, ri rcci

 Александр Ложкин д – те е бе нбе:ее, ец, ец . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

III. “Heritage at Risk” – Case Studies from Moscow and the Former Soviet UnionIII. «Наследие в опасности» – Примеры из Москвы и бывшего Советского Союза

 Anke Zalivako 2000 – 2006: Miig Mcw’ av-g achic Анке Заливако 2000 – 2006: мг е г . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

 Natalia Dushkina Fm “Mpi” “ug” Наталья Душкина о «ее» «зе» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Clementine Cecil  th Mikv H-si Клементина Сесил д ме . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

 Irina Chepkunova achic av-g i h Mcw sbb Ирина Чепкунова ае г п . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

 Andrey Chernichov Pvi dvpm f Ikv Chichv’ Hig.th W tw f h Cb Fc f h “K Gvzihik” P (1930 –1931)

 Андрей Чернихов в бш г це з «к гзщ» (1930 –1931гг.) . . . . 7 7

 Margarita Shtiglits Mm f Ii achic f h lig av-g Mvm Маргарита Штиглиц п ше е легг г . . . . . . . . . . . . . . 78

 Alexander Buryak / Irina Kraizer  siic aibi f h dzzhik sq (Fm sq) i Khkv Александр Буряк / Ирина Крейзер се бц б щ дзег

(е щ б) хе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

 Igor Martynenko dmii f achic Mm h Pc f hi ri:Fm th Cimi Pcic

 Игорь Мартыненко с е ег ец: е г е . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Tatyana Budantseva Mi Hig f svvk tТатьяна Буданцева нее сеег е се ег . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

Tatyana Vinogradova Wk b h egi Vimi shkhv i h nizh nvg rgiТатьяна Виноградова те ее в Ш ег зее. . . . . . . . . . . . . . . . . 96

IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case StudiesIV. Всемирное Наследие XX века – примеры из Германии

Omar Akbar  Bh HigОмар Акбар Бз ее . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103

 Monika Markgraf  Cvi Pvi f h Bh Biig i d Моника Маркграф сее з зе Бз де . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108

 Michael Siebenbrodt  th H “am H“ i Wim – Bh i W Hig i:Cci, ug Pvi

 Michael Siebenbrodt  d H m H i Wim – Bhä Wkb:Bau, Nutzung und Denkmalpege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 7/194

Contents

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Norbert Mendgen Pvi r- f h B Fc si – unesCo W Hig si“Vökig Iwk”

 Норберт Мендген сее ебц е е гег з Фёгее ее вег не ЮнЕско . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

Walter Busch th chic schpp & Kmm hi cibi h W Hig f h

20h C: „Zvi“ C Mi Ii Cmpx i e Mi f rmmbg i G Walter Busch di achik schpp & Kmm ih Big zm ii Wb 20. jhh: i Zch Zvi i e ezbgwk rmmbg i G . . . . . . . . . . . . . . .124

 Jörg Haspel  th Hig f h Bi M s. nmii f Hig e f Icipi h unesCo W Hig li

 Йорг Хаспель нее сеег е Беe. нц б ё вег е ЮнЕско . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129

V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

V. Москва – Берлин: международные связи и наследие XX-го века

 Anke Zalivako Cci bw Gm svi ri’ av-g achic – exmpfm h 1920 i Bi Mcw

 Анке Заливако сз г е Ге се р (н еез 20- гг. ме Бее) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

Winfried Brenne Pcic expic wih h Biig f h av-g i Bi e Gm Винфрид Бренне пе е е г . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

 Alexey Vorontsov th Bkhmvk B dp Алексей Воронцов Бее б г . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

 Annemarie Jaeggi ri bw h Bh h ri av-g dcmi h Cci f h Bh achiv Bi

 Аннемари Йегги сз е Бз г( е ец Бз Бее) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

 Aleksey Ginzburg  The Narkomn Building Алексей Гинзбург д нф . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

Tatyana Tsareva rii sm i Mcw i h 1920. Mhic appchf ebihig spci rhbiii Pgm

Татьяна Царева рбе е ме 1920- г. ебц . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

 Evgenya Dutlova th Hi f h Cci f h Kmi Pc f Cg i Mcw(s Kmi Pc)

 Евгения Дутлова и е кеег дц съез(Гег кеег дц) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166

 ICOMOS Germany Monuments of Modern Architecture at Risk – Case Study Berlin ИКОМОС Германия Памятники современной архитектуры в опасности – примеры из Берлина . . . . 1 7 2

C P . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 8/194

Editorial

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 9/194

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th c i f h ICoMos rp Mm si i dg (Hig rik 2007) cv f the rst time a specic geographical topic. While the pasti f h bi- ICoMos p H-ig rik hv p w-wi cmicmpiig pi, which ppi h fiH@r spci uw C Hig rik:Mgig n Hm Impc fm 2006, hixh vm f Hig rik i ic xciv h hig f h 20h c h ggphicmi fc ri h fm svi rpbic.A rst approach to this topic and early initiator of this

c ii w h c „ri – 20h-C- Hig“ i Hig rik 2002/03, p

 b ni dhki bhf f h ri ICoMosCmmi.1 I fc svi v-g chic- i Mcw. th high pmi b highh mm f h M Mvm gm pbic pfi i.

F m , ICoMos mmb cmmihv b cc wih h pci, cvi,mgm pi f m c fm f c hig h b wi ic, ci,chgic iic vi. I 2001, ICoMosch h - M aci P fcig 20h-c hig. ICoMos mi h i Hi-ki i 1995 i cpi wih unesCo (W HigC) ICCroM i Mxic Ci i 1996, h sv Qii ni IiScientic Committees in 2001/2002 marked further stepsfw i ii cmmici cpi.th cfc i Hiki i 2001 Pvig P-W Mim i Ci C h Mkkc cc pimi h c higf h c hf f h 20h c. a h cc-

i f h Ii d f Mm si 18 api 2002 ICoMos cg i i-i cmmi mmb gi civii i iif 20h-C biig, g, wkf ig, c, cii i.

In 2005 ICOMOS nally constituted an InternationalScientic Committee on 20th-Century Heritage (ISC 20) h chimhip f shi Bk Chii- schmck-M. a pp b hi Ii-nal Scientic Committee, the 15th General Assembly of ICOMOS, which took place in Xi’an/China in October 2005, pi h ig cibi f ri

mim 20h-c hig, b h h- ii which c ffcig m places of unique international signicance in Russia. TheICoMos G amb v “g h -

v i pfi gizi c wihgc fg hi pci pv hi . nc ci ic v m,

 pciv pig m iviv cv-i ppch, c hi f.”

th ic c i f h pbici i h f h m p b cibi p-i f h ii cfc Hig rik 

 – Pvi f 20h-C achic WHeritage, organised by public and scientic institutionsi ri b ii p gii icpi wih ICoMos h cci f h I-

i d f Mm si (Mcw, 17–20api 2006). M f h ic hv b ch fmh 136 cfc p p i Mcw2 fmh cfc pbici3. th cfc p hg Mcw dci h Pvi f 20h-C C Hig w pci ri Ki Mikv’ H Cci, hhighlighting the international signicance of many fa-m mm f svi v-g chic i chic cp fm h sii , b h m im piig h hg g high hig f h 20h c i ep.

o h ri i h ii mig Hig rik – Pvi f 20h-C achic W Hig w cciv ci fm

 b h Mcw Gvm, h ri acm f achic Biig scic, h F agcf C Cimgph, h Mcw Cmmif h Pvi f C Hig h McwCmmi achic tw-Pig; i i-i i w pp b m h i iii.a pci ip w giv b h Zv Wk’cb,h a.V. schv Mm f achic (Muar), h

Mcw ui f achic h Mcw achic- Ii (MachI) i hig h cfc b

Ediori

1 Cf. Dushkina, Natalia: Russia – 20th-Century Heritage,in: Heritage at Risk. ICOMOS World Report 2002/2003on Monuments and Sites in Danger. München 2002,

 pp. 177–1812 Cf. Kudryavtsev, Alexander, Dushkina, Natalia (eds):

 Preservation of 20th Century Architecture and World  Heritage. Moscow, 17–20 April, 2006. Proceedingsof the Scientic Conference. Abstract Collection.

 Moscow 2006 3 Cf. Kudryavtsev, Alexander, Dushkina Natalia (eds):20th Century. Preservation of Cultural Heritage.

 Moscow 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 10/194

10  

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h tchic uivi f Bi fig c-gi-z i ii i w pp b m h iiii. a fig cib pp hW Mm F (WMF), h Ii W-kig P f dcmi Cvi f Bi-ig, si nighbh f h M Mv-

m (doCoMoMo Ii) h Iiui f achic (uIa) picip i h cfc cv ii xpic ciific p-gress in the eld of conservation of 20th-century heritage

 biig b mb. th i hv hk m ic h Ii Cfc ogiigCmmi w h chi mmb f h I-ternational Conference Scientic Committee, notably thePi f h ri acm f achic Biig scic h Pi f h Mcw achi-c Ii, Pf. ax Kvv, w

 ni dhki, Pf h Mcw achicIi fig mmb f h ICoMos Ii-onal Scientic Committee on 20th-Century Heritage. She h wk f cg fm Mcw v h w bcm h f h pc. G

 p g mi p f h cfc wh Cpi Gp.

a ii hmic ii f hi Hig Risk Special is to outline mutual inuences and internati- ici bw ri svi chic b pig pci i ep. Pii wgiv h v c iiv ri-Gmwkig cc bw W W I W W II ig h p-w pi. thi Hig rik ii p pimi f h c- ch pc th achic f ri C-civim (Mcw 1920 – 34). Biig Mi, Bi-ig Cci Pvi f Biig, which i

 big ci d. ak Zivk’ gic h tchic uivi f Bi p b hGm rch Cmmi (dFG). Fhm, h f h “Hig Cvi dig av-G achic” ci i hi pbici,

h hv mg i h cx f h w-wiig f Mcw Bi ic 2004.

Fi f h p pbici i h -g hig f h 20h c h i f hfm svi ui, pci h gc f v-g- chic h M Mvm i Mcw

and St. Petersburg, but also signicant monuments in theuki h fm svi rpbic. I ii,hi cmi ff v f b pcic pc ccf b -i -gvmiiiiv v h mm f 20h-c- chic, icig x i iiwk. Cmpiv i f unesCo W H-ig i W Hig mii i Gm- cmp h ci f c i. I cccwih h cmmi f h Mcw dci h Pvi f 20h-C C Higmi bv h xmp cg ic ih i W Hig tiv li “h -ig c f h ri 20h-C chicsuch as Narkomn House by M. Ginzburg, Rusakov andKchk Cb w H b K. Mikv, Cm-m H b I. nikv, ri tw b V. shkhv,Mkvk m i b a. dhki … () wk pgmm f ii cpi i held of historical and architectural investigations, pro-ci cvi f h 20h-C Hig, w ch CIs i pc im icig f h ig av-g mm ih W Hig li.”

th i w ik xp hi gi h h f ic phgph f h g c-pi f h pmii pi f f chg.spci hk g ak Zivk (Bi) jhZim (Mich) f hi ci cii efcient editorial work of this Heritage at Risk Special.ICoMos h lkmm Bi v g-f h Gm F Gvm Cmmii f C affi h Mi (BKM) f h g- pp f hi pbici.

 Prof. Dr. Jörg Haspel lkv Bi

 Prof. Dr. Michael Petzet Pi f ICoMos

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 11/194

11

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

MOSCOw DEClaRatIOn o he Preservio of 20h-Cery Cr Herige

Mig i Mcw h cci f h Ii Cfc Heritage at Risk −  Preservation of 20th-Century Architectureand World Heritage (April 17−20, 2006) and the International Monuments Day at the invitation and hospitality of the MoscowGvm, h ri acm f achic Biig scic, F agc f C Cimgph, hMcw Cmmi f h Pvi f C Hig, h Mcw Cmmi achic tw-pig many other national institutions to share experience and scientic progress in the eld of conservation of 20 h-C Hig

 biig b mb,Ciig h piiv cx ff b c ch pcic wwi b h vpm f ii

cpi hgh -gvm gizi w pfi cmic wk,Ciig h hi f h ri Fi h 1972 W Hig Cvi , ch, i im f h high

standards of excellence to be applied in the identication, conservation, protection and management of cultural heritage sites inri, pic b xciv h icib h W Hig li,

rcgizig h ig cibi f h ri av-g Mvm i h hi f chic wwi hurgency of preserving this heritage for the benet of current and future generations internationally,

ackwgig h wk f gizi iii fg, pi pv h ich hig f Mcw i iigi hici, i pic h i ci wih h 20h C,

Cc wih h c f vc c, h v ivi f h m f h w fm ppi mm,

a miig hii h cvi, m b ch xpic h w, i g mcmic c ivm,h picip f h ii cfc:

• al h v i pfi gizi c wih gc fg, pc pv fmmg 20h-C ppi wh f iig mm w mm i h ic ic i gi. nc ci ic mic hiic chic ivigi, pbici, pbicawareness and instructive work on the meaning and cultural signicance of the 20h-C Hig. I i imp impvccig, kpig m f cm h 20 h-C mm, w v m, pciv pig m iviv cvi ppch, c h f f iivi c, gp f biig b ig mb f h 20h-Century Heritage. Investigations on a specic character of adaptive reuse of the 20h-C biig i f xm impc.

• Call h s ahii f h ic ppici f h lw f Pci f h C n Hig, i pic wih g pviig fig f 20 h-C Hig f ig iv v i f pvi pgmincluding research, conservation and restoration; insisting on strict application of internationally approved scientic principles

reected in documents such as numerous International Charters for conservation and restoration and the World HeritageCvi.• rcz h cc f W Hig i g im f c im, h picip c f ppig

sustainable use of our heritage for social and economic benets of local, national and international communities. ICOMOS andDO.CO.MO.MO. identied the fact that 20h-C chic i v mch p i h W Hig li. thmii f pi 20h-C W Hig ppi i b pp cg wwi.

• exss hi wi cp wih h hii f h Ci f Mcw h ri Fi i chiv hg f fgig cvig hi iq 20h-C Hig ccig h high iiccp picip.

• rcmm h ri hii c F hig iig f h m vb 20h-C mm. I ixpi ic i h i W Hig tiv li h ig c f h ri 20h-Carchitecture such as Narkomn House by M. Ginzburg, Rusakov and Kauchuk Clubs and own House by K. Melnikov, CommuneH b I. nikv, ri tw b V. shkhv, Mkvk m i b a. dhki.

• estbls fc h h igific p f h 20 h-C achic Hig i i h i f hCmmwh f h Ip s (CIs), pp chic h s hii f h ci wk

 programme of international cooperation in the eld of historical and architectural investigations, protection and conservationf h 20h-C Hig, w ch CIs i pc im icig f h ig av-gmm i h W Hig li.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 12/194

12  

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

МОСКОВСКАЯ ДЕКЛАРАЦИЯо сохранении культурного наследия наследия XX века

сбш ме ю ме феец «Heritage at Risk – сее е XX е

вее ее» (17-20 е 2006 г.) мег гшею бг гепе м, р е е е , Феег ге е егф, ке ею г м, ке ее гег м г г гзц, б е е бе з ге бе, ющ е ее XX е,

у з е е е , е бг зю е-г е, щеег еез ееее гзц, фее ееез,

п е ее р Феец кец ве ею, 1972 г., , ее, е е еею еею ш еб ею, ец, е ею бъе г е р, бе, юе с вег г е,

пз ющ г г ю е ю еб е

эг е, еющег ее зее, бг еш бщ е,сз гзц ее, зющ зщ, ее ее бгге м ег е , бе бъе, з XX е,

в бее егш е е зшешег зше, е еею збзегз г з э е зе бе ,

и е г , ец, зю еее е ,е г эе еце, е феец:

•  общю еющ ге фе гзц б еебе е беее , зщ еще еш ее з еXX е, юе , бе бе, е щ . в еб е зее ее -е е,

бц, ее г, е зъее зе е XX е.неб ешее б б, ею ббе е фгфе е хх е, е бею цее , еею еш ец е, б бщег ее е г з, гее б, юще ее XX е. ке е, юще ецфбе е XX е ее зю.

•  пзю г ге г бюею з зще г ге, бе − еб ф г ею, ец ецбъе е XX е, бющ юще цею ег ; ю г еее ц, е ге е ец

 ец, е кец ве ею.•  пз е г вег е це , , г з,

зю ее г з шег е ее ц эе

з е ее, бщецг ег бще. ICOMOS DO.CO.MO.MO. ф е зг ее е XX е се вег е. не еXX е ее ец бъе вег е е щ ее.

•  вю ю г е г м р Феец ее цее е эг г е XX е е ш е ц.

•  реею е зщ бее це бъе е хх е, феег зе. сю цеебз г ее юе свег е ющ зее е хх е, : д нф .м.Гзбг, б . р, б «к» бе е к. ме, д- . и.не, бш . в. Ш, ц е «м» . а. дш.

•  к, зе ег е хх е ее се

нез Г, зю е г е бшег сюз зег ег е б -е е, е е хх е, е фе ц е снГ юею ющ э г с вег е.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 13/194

13

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

RESOlutIOn o Kosi Meikov’s Hose d Coecio

• rcgizig h ig hig v f h chic wk f Ki Mikv i Mcw  pic hi H Cci, i,

• nig wih cc h ck f ci gig h f cvi mgm f h ppi,

dg f h Ii Cfc  Heritage at Risk −  Preservation of 20th-Century Architecture and World  Heritage (April 17−20, 2006) request the Russian Ministry for Culture and Mass Communications, Moscow Committeef h Pvi f C Hig:

• Recognize that the outstanding heritage signicance of Melnikov’s work is at risk,

• a m f gc, pp Cvi P f Mikv’ H Cci, ppig iimk f cvi wk, wihi 12 mh,

• appi i ri Ii avi Gp i i hi pc,

• sc ffciv F hig iig f h H Cci wihi 12 mh.

sig b: ICoMos Ii(20h-Century Heritage International Scientic Committee, Sheridan Burke, Co-Chair)

do.Co.Mo.Mo. Ii (Mi Cci, Chi)Ii ui f achic (li Cx, Fi Vic-Pi)

РЕЗОЛЮЦИЯ по дому и коллекции Константина Мельникова

• пз ющю це ег е к ме ме, бе ег бег ец ее це,

• ое бе е е е э бею,

деег ме феец «Heritage at Risk – сее е XX е вее

ее» (17–20 е 2006 г.) бщю б ме цр Феец, ке ею г м:

• пз, ющее ее ме ,

• в е, еее 12 еце, зб е ме ег ец,   щеющ е еею ец б ,

• сз ею ю ею ю г щее з щ э цее,

• в еее 12 еце бее юее ме ег ец феег зе.

 п: ICOMOS International

(Ше Бёе, -еее мег г е ею хх е)DO.CO.MO.MO. International (ме кш, еее)ме сюз е (л к, е це-езе)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 14/194

Initial Statements

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 15/194

15 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

I i p h b ivi i hi i-igih cfc ic h v pic c-vi f h hig f h wih c.I i Hig rik i ai, i i i Mcw. Ih x fw w wi h xpic which m benet many.

I w ik cg h ri acm f achic Biig scic, ri’ unesCoCmmii, ri’ Mii f C MCmmici, h ui f achic f ri, hMcw ui f achic, h Mcw cmmi f achic tw P, MaPs, h schv a-

chic Mm f hvig h figh cvch xchg, pic h W MmF f hi g v im pp.

Iii ch h hv imp pi vpig h kh b b iifigwh ci ri’ wih c hig -c hw i wi b cv, mg

 – i .ogii ch ICoMos, dcmm uIa

ciic mg pfi iii which m h w f v vb hig ik – h places of twentieth-century heritage signicance.

I m pkig i m c-Piof the Twentieth-Century Heritage Scientic Commit- f h Ii Cci f Mm si(ICoMos).

I wi f i:

 – h iv bc f wih-c hig pc- fm h W Hig li

 – h & iiiiv f ICoMos i pmig w-

ih-c hig iifici cv-i.

 – I wi ic bif ici f c civiii ai vp w ppciif h hig c f h wih c i bi

 – cc wih k wh m bcm hhig f h wih c hw w mighmg h c f f gi – wh fm h?

Wh I pk b wih-c hig c,I ic biig, c cp, ic, ii chgic i gp – pc which m-

 b gib igib v iv kh-: xp, cmmii, w vp.

th pc vic f h gb xchg f i v h chciz h wih c,which w mbi i:

 – h cmmci chic f h B, shghi,

 – h ci p c cp f ai’ n-i Cpi, Cb,

 – h h-cici ii p f nw,

 – h wk cb f Ki Mikv i M-cw,

 – h cmp ig biig f h uivi f Cc i Vz,

 – ivi f ii chic ch h hf H i B, f Fk l Wigh i usa, f H si i ai,

 – m w kw pc, pc f c -i v hgh h w.

Let us rst look at the context of twentieth century herit-g c h W Hig li pg 16:

Sherid Brke

teieh-Cery Herige Risk d he Roe of ICOMOS i isCoservio

 Academy of Science, Canberra (1959)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 16/194

16  Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

1. the word Herige lis: Fiig he Gps – acio P for he Fre

af m 25 f pi f h W HigCvi, h icig ggphic hmic im-

 bc f h i which w big i w cf cc h W Hig Cmmi. t impvh “bc” f h i, fm 1996 gb g wvp c cib, piv W H-ig li. ICoMos k m i f h

i icib h W Hig li, hi which w i f b pp f iig fmi iv i.

th i w k gi, ch-gic, ggphic hmic bi* f h 730 pp-i h i. n piig, h viw m bi w ep i h w ii b cic mm i. I hwh -p cgi f W Hig, f xmp b b w pc f h m .lkig h, h v hw h ik i hh mim m which migh b pic -

iv i pc w v mi. th imbcw gig impv ci w k.

th f h ggphic “gp” w (b g) hf – 

 – h hi f h ccpc f h Cvi, – h c pc f ppig WH mii

 – h ck f cpci /xpic i fig

mii mgm pig f i.

th f hmic gp , b m cm- px.

th W Hig Cmmi h v k mb f p c h gp hgh iig, -cation and the development of identication and manage-m . I pic, ICoMos ci iz h

iiiiv mi ic i ff ppthe identication and conservation of twentieth-centuryhig pc. th fmi f h Ii sci-tic Committee on Twentieth century Heritage which Ic-chi wih M Chii schmck-M f Fci vi p f hi pc, which I wi .

Let us look now very briey at some selected resultsfrom the ICOMOS World Heritage Gap report: The rstb i v c h ggphic imb-cf h W Hig li b unesCo gi i 2002

 – m iig i ep, wh h xpic i -vpig mii mgig i i g.Asia Pacic is next in prominence, though listings arev v iib mg i i pi gi.

I pic, i w c fm h ICoMos ih pi h fc h biig pc f h w-tieth century literally dominate the world; identied heri-g pc f h m v -p h W Hig li. y wi fm h p iof the gure on page 17 that only 12 properties of the 730h i (2002) w f h m .

I m ik h h -pi f w-ih-c hig iig W Hig vmigh b pp i c iig. tc cib bc i f wih-c

 pc f pi W Hig v, civ p-gramme of identication and promotion at national andc v wi b i cib bc pi f i, pic givh icig f f m hig pc h ivi f kh ivv.

If w imgi hi ig pig pc f c-gi c hig v, h pc f igiv v wi v b v m ppif h wh – h ip f h ig – wih m pc

 pc mg c/cmmi i/gi v.

In Australia, for example, we nd that increasingly thehig w w cv h hig f iare being identied by and managed at the grassroots by

cmmii, wih wih xp vic.

2. the Roe of ICOMOS i teieh-CeryHerige Coservio*

ICoMos i cm f h Ii Cci Mm si. I i n-Gvm ogi-i f pfi fm i 1965 wih i hq- i Pi. I mmb picip i i civii i v cpci – I m h p f m hi, fm m b s-b hig c-

c pcic.

 ICOMOS, The World Heritage List – Filling the Gaps,regional distribution of listed sites

* World Heritage Committee 24th Session, Cairns 2000.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 17/194

17 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ICoMos i i i h phiph, mh-gi chiq f c hig cvi,

 pcic b cmmii w wi. I h 8,500 mm- b w-wi, wh bg 120 + i cmmi-tees (13 in South East Asia) and 28 international scienticcmmi (fcig pic ch s, Ctim, achgic Mgm, c).

ICoMos p fm, p vc f g hig cvi pcic w-wi. ICoMos i c ik wih unesCo, pic- hgh i h W Hig Cv-i 1972 unesCo’ picip hig vi c hig m. I hi i

 – mii, – mi h f cvi f ppi, – vp pic vic, – cfc  – cmmii ch.

th viw f noMInatIons f W Hi-g liig, bw 30 60 ch i k b ICoMos ch j. rc wih cmii viw hv ic h Whi Ci f t aviv (1930 –1950), Cc uivi, h rivsch H i uch (1924), h ci f l Hvi Fc h Vbg ri si (1922–24) isw.

ah m pc f ICoMos’ avi unesCo i h viw f h mgm f WHig i. e hi I w p f i mi-ig mii wih IuCn ICCroM rbb I-

i sh afic, imp i f ig i-v v f h wih c. th igiv v f rbb I i mb f himph f hm pii v vi – i w h pc

f icci f m sh afic piic - i h phi . I’ W Hig v mch i h fbic f h pc, hgh h i f c vi, b i h pi ipi f i piic mbim. thf h mii xmih i’ mgm miii, pvivic igig vii mgm ip-i. up hi ch mii ci ch  

 b ICoMos piv.I i iig wih-c hig -

sources, ICOMOS has undertaken a range of specic ini-iiv, mig cfc. t i iiw, ICoMos fc W Hig d i2000 h hm f wih-c hig i

 – pbih i f p k g f c-icipi phip pc.

One of the newest ICOMOS International ScienticCmmi i h twih-C Hig Cmmi-, f i 2005 fc h cvi, m-

gm ipi i cfig h hi-g pc f h wih c. I phip wihh unesCo W Hig C dcmm,ICOMOS participated in a joint program for the identi-ci, cmi pmi f bi hig f h m . Fwig i f bihm m-ig i Pi, ICoMos civ picip i gixp mig i M, am, Chigh Mcw cibig i wk f pfi c-c gi xpi h b. thi pc h c f h p pi f M- e mm i h W Hig li,

vp cmmi f p-civ m h imbc.

I 2000 ICoMos h bg h M aciP – gb v xmi hw pci, m-

 ICOMOS, The World Heritage List – Filling the Gaps, site type distribution of listed sites

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 18/194

18  Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

gm pi f wih-c higw big k. ni ICoMos cmmiw k mi h 20 m imp i f hwih c – giig wk, mm, i,ighbh, pc wih igib v, c- cp ii i. amg h q-

i k i h v w:

Are there specic listing criteria for twentieth-centuryhig?

 ANS: NO, but many nations limited listings to “older than50 years”Are there specic conservation regulations operating for wih c hig?

 ANS: No, use same regulations for all cultural heritageWh m c iig?

 ANS: 1996 Radio Free Europe, Czech republic; 1999Cueta airport, Spain

Wh % f pc hig i i m? ANS: Various answers- but in Australia, 2 % of heritage places listed are from the twentieth century.

The Australia ICOMOS nominations for the most signi-c wih-c pc ic h sw riv H ecici schm, Pk ri tcp, Mi-i i, W c, agic Cg well as houses, schools, hospitals and ofces, and thes op H. th i vic h w iwhich h i h vp – wi g f iof rst indigenous contact, agricultural production, com-mmi i-biig b ai’ ivcmmii.

th ICoMos v w iig c imi v fw i b xp gpdcmm i 1999, which fc chichig. I ai, h v ic hpi ch h s op H – m iichic p pig “mm i”f h wih c.

I w ik w bif h wih mb f iiiiv w i ai cmmi-i pm, p cv wih-c-

hig c. I biv h ch pgmm i m ci im i -ch i wih-c hig cgi icibi hm vpm.

3. Crre civiies i asri o deveop reess of 20h cery herige

ai ICoMos w fm i 1979, w hb 350 mmb. I c ai h number of signicant twentieth-century heritage places,

chiey to the pressure for redevelopment in city centres b vicim mi fi h xpim f m ig, pci h f h immi

 p-W W II pi.

To promote and support the identication of twenti-h-c hig i ai, m i cf-c ch Fib H op H w g-i (1998) h hv ch wi ic f i cmmii cii-mk, iii- g f cbiv ch, xhibii

 pbici.F xmp, i s, mh k b mi

chic hv b gi w wi pbih h hii. th Ii f achic h bg cm-

 piig wih-c hig gi. B pm-i mg i pcii i gh. Wci imp wih-c hig -c i pc, bc hi impc hig pc h b cgi i im.

tw pc w p i ai  big pbic i h impc f ci pf hig which c pp mgc ci cv hig pc i g: I 1998 h nit i ai, cmmi gp, bih ieg Pc Pgm. a mii i-vi fm h pbic mi i i fc h pigh f h iivi i. 30 – 40 pc i g , p c wh hhpp h pvi ’ mi i p.th pbici pmi v h b ig.th pgm ccib h ni twbi www..c..

ah chm pp g pc i nsW i 1992. thi pgmm i b h nsW gv-m hgh h Hiic H t, i bgwih h pch f m h i s igi 1923 b h m wh ig ai’ -tional capital Canberra, Walter Burley Grifn. Grifn andhi wif Mi Mh h wk wih Fk lWright in Chicago in the early 1900s. I was the rst cura- f hi chm, h ccp f which i

 – pch h which i h f ci, – pp cvi p gi i i, – k wk

The annual Fifties Fair at the Rose Seidler House(1948), Sydney

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 19/194

1 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 – ( ) h pp bck i piv whip,wih pciv cv i i.

The rst project was successfully completed in 1995 and chib fi h c b bih i m fm cp p f h cii

f h chm.a qi iff ppch h b pm

pp h chic v f f ai’ b kw chic f h p-w , H si,wh p w i hi . M si w bi Vi, i i h uK C ig h w  iv i ai émigé i 1948, iii bi h f hi mh. Hi pii w wh f vw mi, hi c cv m- jor redevelopment schemes, ofce buildings and houseshgh h w. Hi gc f wk i f -ig v wihi ai, i 2002, i v m f hi c w iii c h 20m piv biig f hi c pchm hgh hig iig, v hv -cently been threatened with demolition. The rst groupf 20 si biig p big f  protection by the state Heritage Ofce.

Mr. Seidler’s rst commission – the house for his mo-h which h ig i 1948 w gif h h mm i 1988, i i w h i f gf pp civii – xhibii, k, - fi which fc h hig f h p w , i p gi f h 1950. th FifiFi which pg 18 f i imm pp v which fmiii pp wih si’ wk, h hig f h p-W W II . Vii -

  h c v h xpic f bigh.

H i Mcw h v-g chic impc ii chic hgh w h cic ki, bigig m chic hci hgh h wi hii. a cib h fbic f h ci wih mk biig ik bwh f hig cgii cvi b h

ci f Mcw b ri. a h bk b gp ch MaPs h m hc i i h pc. thi v cfc -m h ii i cc.

th mi wk f ri gi chicf h 1920 1930 m w cmphividentication, assessment and conservation. KonstantinMikv (1890 –1974), i i Mcw, w x- perimental, controversial and much debated gure inu-i i hi im, wih cgii hgh h w.a h pc f chg i Mcw v qick, ci iif, ip cv hi miig bi-

ings seems to be needed soon, for through identicationcm ppcii, h ig vig (hvi cic pm b egih Hig). I hp hICoMos ri cg wi cib ppciv

Opera House to Fibro House, Conserving  Mid-Twentieth Century Heritage, conference proceed-

ings, published by the Historic Houses Trust, 2000

 Demolished Houses, exhibition and book prepared by the Historic Houses Trust of NSW 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 20/194

20  Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

fm ri h wk f h w ICoMos Ii-al Scientic Committee on twentieth-century heritage.

Gh h i Mcw ic h pigh f h ci’xi mi v-g chic, w ii xp wi b mphi h cii-c impc h w h p f imp- pc b chic mii icig l C-

 bi, Gizbg, Mikv. tgh wih vii

to modernist icons such as the Narkomn House, the Zuev rkv Cb dhki’ m, w wi bi  pivig iigh i h h pib i.

Bf w p mim i hm, wwi k cfc i ci, cigp ri hii k cc ci f hcvi f Mi hig. I w ik

 pp fm ri mphiig h  p ik h wk f Ki Mikv, pic- hi w h cci, p h bcf whip ip. Viiig h h, m wihhi iv p f cvi ci w

mig hi wk w xi xpic highigh f m f big h i Mcw.

l i h wk, i i pp h gp f p-iv f ICoMos (Mich Pz, di Bmb,

shi Bk Chii schmck M),dcmm (Mi Cci) uIa (li Cx),wi m wih h M f Mcw, b ch i picip.

o ii v, pbici h ik hi-g wwi, ic 2000, ICoMos h b pbih-

ig Hig rik p. ech h h wih-c hig pc mi bm i. th H @ r p pvi x-c bi f iifig h p f i pb-m h wih-c hig pc fcig h w, mig hgh i h xpic h cp f ci h ICoMosmigh ci.

l k w h pp f hi wICOMOS Scientic Committee concerned with twenti-h-c hig. a I mi i, i w -bih i 2005, f cii f h h f h M aci P’ gb v h xpic f vi gi ii p-hip iiiiv.

th cmmi ci h wih-c h-ig ic biig, c, b mb p, c cp, ii hiicchg icpig fm f hig, -gib igib. th w cmmi i mi-i-cipi b i v , whi cgizig hivi f gi c xpi f wi-h-c hig pc. th mmbhip i p ICoMos mmb wih bih xpi i helds of twentieth-century heritage, and young profes-sionals will be specically encouraged to participate inhi cmmi.

th 20C Cmmi wi im :

 – pm h v cvi f hig f hwih c i c;

 – vp civii pp h civ cv-i f wih-c hig (hi m ic Ch, gii, cii, fh wih-cHig rik p c).

th 20C Cmmi wi:

 – cb wih cib h wk f h IsC’ cmmii p i i w-ih-c hig

 – im civ cib h chiv f wih-c hig (.g. hi, vi iviwwih pfi c),

 – fcii ii cbi h higf xpic b pviig fm f giiwih i i wih-c hig cb-

(ch dcmm, uIa, tICCIH c)  – gi ii mig wih

h i bi imi kwg im b.

 Almost Full Circle, the biography of Harry Seidler 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 21/194

21 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

I h w h 20C Cmmi c wk pp i ICoMos ci ivvig h iifi-ci, vi, fgig, chig pm-ig h v cvi f h hig f hwih c c, bihig gii /if .

a imp f h IsC wi b h pviif vic ICoMos m ig wih-c hig h W Hig Cvi.a vi b unesCo c hig,ICoMos i c gg wih h m f WHig mii f mm i f hwih c pig f cvip.

a I mi h f m k , I hv fm mii rbb I i sh afic.I i p W Hig i icig “ ik”.sic i icipi h W Hig i i 1999,f i mbic cii wih h w sh afic,i i big i b i, which c 500,000 p. . – which i ib v i h b-c f cmphiv im pig. th pbm iw big , b i i which i h

 b m Chi W Hig i, .l m w cc wih m hgh b

4. wh pces my become he herigeof he eieh cery?

I m m h w ciic pi i ciighw h v hig pc f h wih c-ry will be identied or represented. Which places will becv, which wi i b wp w ?

I hv h W Hig iig i h m ip f h hig c f ch i

 b kp f c ibii. a i w mkvpm cii which impc p i c hig pc. Which biig wi b cv,which ii wi b p -, which wi

 b mv? Which c cp wi b kp

ivig ii, which wi b chg vp?The decisions about heritage listing can have benets c b h bvi. Hig iig fm hii f ch i – hw w w b mmb b h b v. th impc f W Hig iig w v c h bc f i f nwwk mgzi, which ic h c-mic ci impc f iig h g c mg viii miimiz vimpacts and maximize benets to host communities.

ICoMos h c cb imp wih h W tim ogii pcgii f mgig im cgi c si, i i fw pig i chc. thi i ciic i w-wi im c-i xp impc c i.

th nwwk ic w pc b hw w f h w – hgh wih f-ence to the criteria which are so rmly established in theW Hig Cvi i pi gi-i, nwwk pp i w viw f sv nwW f h W:

 – th akhi Kiki big i jp, – th lkw Chch i H usa, – th W’ biig i tipi, – rmi’ Pc f h Pim, – th ii spc si, – a hppig m i sh Chi,  – th s op H.

W w b h iff viw b hici f pc pi W Hig i – h pc hv ig iv v? th c-i m h iv p f pp whichmigh b iifi (php i h w?) -cpig h w’ c f hig. thhw h xchg f i v c h wh qick mch h c f h wih c-.

I h s op H w hv biigig b civ gi – dih chic fig gi, ai hb, w c hm which h cm m mbi i.

th nwwk ic cib h b bwh ci hig, im -viw h hi f i’ c, iifh pc h m hig p f imgm cvi w – qick, bf i

ipp! o bf i i “c” f b h mi!th ci f Mcw h f gvm f rihv ciic p i hi ici. ICoMoswi b pig civ i pmig ppigh cvi mgm f wih-chig.

I pic I k fw h cbi f Russian colleagues who are now dening how Russia’swih-c hig wi b iifi c-v.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 22/194

22  Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th pm impc f hi cfc i c m, big chic chic hii hchi f dcmm Ii w. th cc k h i h fc h h m hig i Mcwi i h h w civ cmm-i cmmi ipi c-c cbi h m chic ihic -viv ic – , i m c, h i impviv.

Mi i cmpx ccp b h viof diverse sciences and theories, which fully inuenced20 h-c chic. th fm h bckg f 

iviv i which f ici i chic- gg wh pii hic xpi p- g f ic hig.

Pi hi f hig, m biig recognized as being of cultural and historic signicanceholding a direct social, artistic and technological signi-cc. d h chgig piii f ciat the time of their design, they tackled specic welfarei, ch cp h v pii-ties of their time. In terms of artistic signicance, modernchic bk w fm p-mi w h b chic ip w mf f pc, igh vm. tchic, m biigf pc m f h m iviv hgh-f p cci. I h b xmp, chof these areas of signicance overlap, producing an ar -chic which i ig, pig chg i ci , b p i chg mbii, ffig ig ipii . thcvi f h biig p immichg hgh h w. M mpic fiig ih ig pbm chgi h cmic piic cx i which h w

exist. Despite some excellent works in the eld of resto-i pcic, icig mb f chic, w- cmmii ggig cv mchic.

F h p 20 , dcmm Ii h givc h i. dcmm i ciiwh i qi iq wh cmp h ii gizi ivv i hig c-vi, ch h W Hig C, ICoMos,maan, ep n, mi h m w.dcmm’ mi fc i xciv ic w

m c p, wh w f m hi-g, pig h b wh h b b“g mm”. dcmm mmb chpworldwide understand this specicity as a great challenge.

Wihi hi , dcmm p wk hi cmp f iff c, mi pvii,historians, architects and managers in the eld of conser -vi. thi m gx wih vi f i g iffii f bciv, fm cvi i hiic ch pc wch-g ci.

I hi ppciv, dcmm k iicipiic, which impi h w wih ff wi

 pfm f b bc h m c  political attitudes in the eld of preservation and manyhii f 20 h-c chic b k i c-c. Iii, h icic biig, h -c m-m f h W M Mvm, w  ci. th mbii f dcmm mmb w c gp f xp wh c vp gi kw-hw f fgig m biig  h. thf, h icipi pcic f cv-i ig w h mi cc. I biv h h mp k m biig iff- ppciv, which m b vp hghh impmi f ig pc f g pcic,gv i w w f h c f m h-ig i ii v ik.

B h 1980 , chic hii f hm-v i h fici cc f ic p-

 pi f h gc f f mim. th i-c h vp f h pi hi f hm mvm i m c igf h g f big m, if m g pbicw c b i. a ppi f h -hic gg f h icic m mvm bi-ig, f h chic ivi h mbi,cib -hikig f h piii mb-

i h m hig ic. Wihi hi viif h chic mifi f mi iim,Docomomo has made a manifest plea for a wider deni-i f mi, f cii f h cii

 b ppi wh c bcm m hig, f hhbiizi bw w -w c,f h impc f vc c xpi,f h cgii f i iii. I hi ppc-iv, h m mvm h x i b

 bcm c i, hk which chic,w pig, cp vim ccgw i wi imi.

If this is the frame for a re-denition of the essence of mi, wh m hig i chicmean? The new denition I have been trying to elucidatef cmp h mip xpi f h m

Mrise Cscio

Moder Momes d Herige Risk

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 23/194

23 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

mvm i chic, w vig h if-culties involved in the understanding of its patrimonialv, hf h f i pci.

ah i i h 20 h-c chic, whi f w m pci hgh mchi-c pci, ch iff f ci

i v iv w, which impi h ci f cvi m b ic. W wi b ïv hik h h i bi vim c b f-g pc. Wh wkig wih hiic bi-ig, h phiph f h cvi i i c,fcig h vivig phic fbic h bcf pim v i. th pbm f m

 biig, hwv, m cmpx. th h i h m v f pbic mph f h cvif m biig, bc m pp hv g

 pic gi m chic.I biv h w iigih w p-

 pch h qi f cvi i i mf cii f ci. th cii f iq hiic piv g c cccig h fgig f mpic cg-iz mm, bc h , ccig hmg f h w “mm”, mm h.I ch c, h gm pp fm igi h cmmi i qib. thi

 pic wi cg m mm pk f hmv.

B h k f dcmm i ci hi pici- p f h cii w, w h m hig cm ci. thi w picf iig m hig wi ic biig -ifc h f f h m ii gi f 

 pimi cgi. thi i wh dcmm i i h pc f iig h -c “i” hig hp fc h h i f h m ci, hf h h f mi. dcmm rgich f m iffi cig f ch bi-ig, q piv f h c, ci cmic mi h cc ig h 20 h c-tury. More than simply dening better the modern herit-

g, wh i k i h g vii wi f pimi v h ii v. thiwi w dcmm, mg h c, bihcii f vi ci, cii f p-

ci, which wi ff vi f fgig hi f 20 h-c chic.

th cifg ccp f h c cp hwh w m f ppcii f m hig m

 b vp, b i-mm ppch,m iciv f h ii i, f h -

hpgic g-b imi, f h m-i wi f iff gb c. thi w i-mi f c hig i h m vimimpi cpci f hiic bci i ic-ig pgmmic v. I impi chic pigv h p vii im pg. thi f i w g b fm h iii b -k wihi dcmm i h 1990 wh hcause of modern heritage was rst given attention.

a h bgiig f h 21 c, dcmm im fig cmpx ppch hgh h gh-ig f ii xchg. Pvi i pi-i h h i f h bic, h i f those ghting modernization or innovation. Any culturalivm which wih mi cgiz hi-g mifc f g hi. t p-

 ph af l: Hig i m cgi wih ancient truth than with the lie that accompanied the ctionf mim.

I cci, I wih c h picipi f dcmm ri i dcmm rgi. th bk 

 pbih i 2000 cb h 40 h iv f Bzi’ m cpi h 6 h dcmm cfcic w ci ic ri, m W(Mcw s. Pbg) e (ekibg

 nvibik). Wih h cbi f h ChiCk, ri ch i wi pbih m-

 pic i kw xmp f m chici svi cii. th biig p h wk bhf iff h g f ci iviv

 biig p pi i h cii. I pc hci pp b h ri chp f cmp-m h i ’ f h cicpic xchgchcizig h hi-ix chp which h c-ib dcmm rgi. tgh wih h x-

iv wk pc f hi cfc h mc i h ri v-g, I biv hthe eld is ripe for a serious move towards preservation of ri’ m hig.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 24/194

24  Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

The World Monuments Fund is a private not-for-prot or -gizi b i nw yk h i v vig x-amples of signicant architectural heritage throughout thew. Whi WMF bck 1965, ivvmwih cvig c hig ig fm h 20 h c- 1988, wh h gizi hp ih i f mb f p-rvi wm i Mxic Ci b dig riv, j Cmozc h f vig hqk h.

th fi c WMF f ic i cvig mpic i m chic ivv i i ri. I w g q civ i 1992

fm h ri Fiih Cmmi f h r-ration of the Alvar Aalto’s Viipuri Library (1927−1935). Not long after we did nd a way to help, but only after WMF h vp b mchim f ig ; pgm w c h World Monuments Watch List of 100 Most Endangered Sites h w ch i 1995.

th Wch li i bii iig f i -g chic i f p pi fmwh i h w h bgh ihgh mii pc. a w i f gi i cmpi v w b v-chgig

 p f xp wh mk hi ci fm h- f mii. th mi cii f pcm h Wch li h i m b: a) i mig big i cmpmi; b) i m bhistorically and artistically signicant, and c) h mi- m hv h cpci vib p-f-cif vig h c. th Wch pgm whi: 1) pbicizig h pigh f h biig i hwi pib w, 2) vgig ci hghgic ppi fig.

t ci wih h Viipi lib xmp, i w pc bh h 1998 h 2000 W Mm

Watch lists which helped raise the prole of the interna-i ff v h biig. I 2000 w w p ff chg g i h m f $ 100,000 f xi i wk, i pic h i f f kigh v h ig m. a iig w giv w , which mxi wk h m g ii i. t h ci f h giz f hi pc i m pp gp, h Ii Cmmi f h Fi f h Viipi lib, h qi f h -i wk w v high, hi w h hv

Joh Sbbs

Mobiizig Sppor for Coservig 20h Cery archiecre

Viipury Library, arch. A. Aalto, 1927–35. Main entrance during restoration works in 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 25/194

25 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

m mch pg, h pi wh h pc i ig cmpi.

I i hgh h W Mm Wch i hWMF bcm ivv wih h k mi -marks in Moscow. The rst was Konstantin Melnikov’sRusakov Club (1927−1929) that was placed on the 1996

Watch list. In 2002 the Narkomn Building (1928−1930) b h chic Mii Gizbg i hi i, hghh, , h i v pg p. of h v 200 chic cvi pc hh W Mm F i ig i 86 c-tries at this time, it is the fate of the Narkomn Buildingh wi h m. a f h , I biv,are aware of why the Narkomn Building is so signicant.I kw h WMF i hi cfc i g p hpnd solutions for saving this icon in world architecture.

th mii f ri mi mk i pi i Ki Mikv’ p hm hab iic f Mcw. nmi i 2004 i h bthe focus of attention by WMF’s London-based afliate,WMF Bii. th chg h i ffciv c-v p h biig mm h gchic pv iiiv vpm f highbh wih viz, igh w cc-i. aciv fiig f hi pc i w bour London ofce. So far there is every reason to think h h ri pp gp f chici v-c f hi pc wi hi cvi pchgh pp cmpi.

th k high, w kw h chc f cc i chic pvi g-. H w mk mim h b-ig hi v mm. th 2 CmbCic i nw yk Ci b h chic ew ds, h Ccm ipiv c h f-mous Gettysburg Battleeld in Pennsylvania by Richard

 n. I m v h bh f h xmp h f v 300 i i h Wch ii , which WMF h fi hp. thi i h , I m v hm , bh i m c, h usa.

acio Sregies

a iv m gizi h h k hgm, h W Mm F pc pmim i f ffciv chic cvi. Iw ik mi h f pib gi f implementing conservation action at signicant modern-i biig h W Mm F i. th

 pc m h h fi p m wh k b c hii pci i gp,

who bring the issues to light in the rst place. It is notsurprising that historians are usually the rst to spot the f vig hiic biig. af , h ithe best positions to know the signicance and situations

f ch. th, v imp, h pci igroups enter the scene − groups that range from local en-hi ii pfi gp, gi ch doCoMoMo h Mcw achic P-vi sci (MaPs). thi chif pp m-ly to address the issues of: identication, documentation,

wig i h pbm, c vc-ig f cvi.

ac cvi ivi i b h pvi-ous two actions of identication and documentation, andi i hi g wh hig bcm cib mcmpic. I i h wh cvi h i p-

 pi pgmmig, ig, g qim, fig m b ccmm.

I igh f h if cc f pic chic cv-i pc h W Mm F h cgizfour possible strategies − levels of intervention, if youwill − that have proven successful during the rst decadef h W Mm Wch pgm. th :

Level I: Simple Advocacy and No Funding

o xmp f wh Wch liig m iffcwih c v i ip fm i w h

 pvi ri tvii Biig (1935) b jphdig i B which w h wih m-ii i 1998. dig i v phiic w ccmm cig i icig f mphic ch ic f 400 pp, iw m impib - b i w b- i 1995. I w v mk wf w biig wh c pvii hwthat it could be given a new life as a mixed-use ofce

 biig. a WMF i w p i li, mhig hi mi m mch f, b hmig h w w- h micip gvm i ig mhigb i. Wihi fw mh h pbm w v h biig w v.

I I h i “th Whi Ci” i t aviv igin the Modern Movement Style in the 1920 s −1930 s by

fw f Mh l Cbi wh hmi i 1998 w vp w ig giif i hi g, m ii, cmpx.thi w ccmpih f h h wk f wcig c chic, mmb f h Micipi,wh h t aviv h wh f fci-i chic h wi ic i v b f wi i wih v pig .

simi pg i ccig w b ha sch i Hv, ig fm 1961, mkig i hg f h i h W Mm Wchi. a pigm f wh w i b wh w

i i chic h a sch w bi h gf c f h fm Hv C Cb. ri-cally new in every way − in plan, sitting, details, even itsc f pbic c ch ppig hi-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 26/194

26  Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h m m hi chic w i i iq. th mi pbm wih WMF hpig hh b ui s phibii fig higi Cb h h f hmii i. Wch iighelped, however, to raise the prole of the project in Cuba Pi Fi C mi h i i

h b h pii i f i pci h c. t h i igi chic: ricP, rb Gi Vii Gi m gifor the rst time in 35 years in Havana six years ago tovp i p f h cmpx. a ck f f-ig i pg h pc, b i im hi pc wi

 b ccmpih.H w m xmp f wh imp “giig

f ci” h m iffc. Bh i hCifi. o i rich n’ Vdl H (1932)i l ag ci h bihpc f n’“Cifi M s”. th h i rf schi-’ Kig’ r H si (1922) i WHw h h f m h f c xpim ig c f i iv-ig. sic Wch iig pg h fm nic h i h p w, h Cif-i s Pchic uivi, kig m ii i pp kig f h i. th schi H i big k m i f Wch iig, wih piiv p big h w f  g f i pig fm h Pv lag achic pgm f h G G P-gm.

I h ic WMF i i m h p hi h List of 100 Most Endangered Sites i c pvii, vc fm ic.

simp iig g i i, hwv,i gh g biig f . Ik h wk, cf pig wiig h

 p f c c ch cvi pchgh cmpi. o ch i h m h 2002Wch i h g wh i Mii Gizbg’ Narkomn Building in Moscow. This marvel in planningfor communal living, with its several important rst-ever 

ig vpm, h b vicim f ph h p f h m f i ihbi f vc. d h cmpx whip ccpcii f h biig i mi WMF hv b b hig hp hi high imp high g biig. Wh c b h,wh v i - p hv  been proposed? We must nd a solution!

Level II: Advocacy through Watch Listing andFunding of a Work Phase

WMF’ xpic wih Mikv’ rkv Cb xmp f hi mwh g v f cmmim.th igi pbm h i h ig h si hi

 Melnikov House studio in Moscow, arch. K. Melnikov,1927–29. View from Krivoarbatsky lane in 2004

 Narkomn Building in Moscow, arch. M. Ginzburg, I. Milinis, 1928–30. View from the west in 2003

 Rusakov Workers’club in Moscow, arch. K. Melnikov,1927–29. Condition in 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 27/194

27 Initial Statements

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ki f chic w m c, h icf pkp w b h wi. th biig’ bi-i ig mipp h pc w gof its original furnishings and ttings. In 1992 a theatregp h cim w i pp i1, b h pbm w ck f fig.

Twice the Rusakov Club was listed − in 1996 and againin 1998 − on the World Monuments Watch list. With a grantf $ 50,000 fm amic exp Cmp w -ch i 1999 h pcm f h f h w kig

 b. thi wk w i b h Mcw Cmmi f Mm Pci, which vw h pc

 pi w h f i wk. o bqhp hi fm biig w pi cc-f. s, WMF c ch cc wih h f h biig h pp pcm f wiw i h

 biig. thi “miig” f h w cvsuch signicant details as windows caused a stop in theow of money to the project. It is clear that Melnikov’sigi b-gz wiw ig vi im-

 p p f h v ig ccp. th miigwiw i h biig h b cv pcwih gh ppximi f h igi wihkig ’ ppv.

th i f Viipi lib i h xmpi hi cg f hp hgh fig ic, wih mch m cf chic cmp ppch

 big h h b h rkv Cb.simi c bhf f xm cmp gv-

m chic cmmi i big k Mi v rh’ fm tgh Vi (1930) iB, wih h fig big pvi hgh igh-fw i-ii fig phip.WMF’ h b p $ 600,000 w f igf which h cmp i, fm -i f h c pbm i g vi, h pci pici f i fihig, if i cp ig. H, h chic ivi,complex as they are, should not prove too difcult, sincehi pc i xpc fw h m ppch,

 b b h m m, h cv aph l’

M Vi i Pg, which f h bxmp f pp mi mk ih w.

Level III: International Advocacy, Major FinancialAssistance, and Key Involvement during Projectimlmtt

th i f h e Cm mb i tgji, rmi, bi b h cp Ci Bci,i xmp f wh h iig f ii

cvi pc, hgh cmmi phip mch h wk, imp ppi if i h pci cmp. Bi i 1938 h e Cm m-

 b i mmi c wh i i h Fi WW. dig b Bci, wh w b h, gi b rmi cg, h e C-

m p piv mm i h hi f m- cp. I ci f 30-m cm( cmpi ig) which h bz

 p c i m. th Cm v h mi- f kim g cp iig fmh w c bw, g which w h m-ments in travertine − the Table of Silence and the Gate of h Ki. M w i vcig f h -i f hi mk f bh rmi hi M-ern art. And nally through careful planning, hard work i fiig, c ff h pcfw mg m cpic cii-mk, h -i f h wh cmpx w cmp i spm-

 b 2005. th x p i bi ipiv cat the site, which may take another ve years. One of them f h Bci emb i h there isno substitute for vigilance in heritage conservation. thi project was discussed for over fteen years with all kindsf pp f ; h c cvi wk on the column proper took only ve weeks (!).

Level IV: Acquiring a Property in Order to Rescue it

th v f ivi h WMF h i i kif p--if--h-i mv. th i, wh fi, b h pp! WMF’ xpicwih hi ppch w i vig h a. Cg G H (1939) i Wb, lg I, ny. I i -mk i ii ig b ew d s hicp mgm f i i mi igppi bif i ii chic. thi i ic f wh h bz h i b iv- h i mih h c. af gizig -mi -f-xci b ic ppch

h m f h w, WMF giz h pch f the property with two other not-for-prot organizations.th p w bic h h (. g. pch bi, bk g, pi, pc m) i mphic w. th w i, h h i w v wih iciv cv, whichwi pc h pp i ppi.

I i b i h m h hf f h w’ bivim w cc i h 20 h c. of hivast quantity only a miniscule, an innitesimal, number f biig i f xm high qi b “architectsof excellence” ch Mikv, Gizbg, a.

Giv hi pci f mi xmp f M-i ig, w hv i Mcw, wh i ri, b, w h p hig v hm.1 The Theatre of Roman Viktyuk [Ed. note].

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 28/194

I.The International Day for 

Monuments and Sites 2006in Moscow – a Summary

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 29/194

2 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 че ше е е хх е, ее бше бе зе цее эг е з е. Г  – е э е е ге е-е ее е е ее-е – ее, ц – - е? ою ш бе.

Проблема первая – рождение второгоинтернационального суперстиля

в е е хх е еее бе ее г . пце ег -е б з ф эюце -еег г, ез.пе ешющю г е фбзющеце, е б е ф-е шбе е е -. решющю е фг г ее – з ез. (…) пбе ф гег е : 1) еб-

 зюще це фе еэее, е, ее, е ю . .; 2) зз э зе ц -г ецг , г е е “е” , -ее-зц е, юще е. ре ш з ееггбг , еее е, щег б г е е.

рее гбг ецг е- – э ешее ее з г

. З ее е з -  е – э ег ш .пе е з ф дее Гец, – зе ег е е. а е - е е хх е гз зеее, бш е -, еее ег б. лш ебзющ еег ц зз э е ее г ец-г е. в ше е – э к. ме, в.

т, л. лц, к. ме, а. ве, н.л, и. ле ее ге. незбез е це , ю гее ее Гец з е- е цзц.

пе е, ее ег бе, Гец, , ее з ю е-шеющю ю еее цзц е ееею б з бще-еее е бще ( е - ). пш бее ее, е г е гэ ег, е е е- еее. сее ее е еб-е б , б едее Гец. (…) ке е ше ее бе е е- фбзюще е. м з, хх е е е бг фбзюще е, г бе е () е ее ц е. ке- е, ее е, зе бее бш еге е э фег егз.

в е е хх е е еегг е фбзюще ебзюще це зе гецг е. о -е ег збзег -ее ге, ющ ег цец фбз(ез з) г, б еэее ф (геее

). н б щ е ее зе е -ше з е ее еее -б, еще ебе ее, эее,е, еге, е ееее. т , гш ее-, е зе ег е -е ее эее еге гц бе е еце. в е е ф ( ееее е) е - з эе, ег,

фе з е; б- б е ег е юбю . о е ег ххе е (з е е -

Селим Хан-Магомедов

ХХ век в структуре тысячелетий*

* Сокращённый вариант доклада 18. Апреля 2006 г. вклубе Зуева в Москве.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 30/194

30  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

е е е) е ш - е е е , , е, , це г е(“е ” и. Ф, б о. пее,Бфф .).

в це е шбе ,

бе е г, ше е г-бг е, е ег ееее е ее еез е . н г э е ее еще е е е. н ее ю ее-- зцю е , , ег е ххе б е ( пее гее ). и, хх ее, г- VI–IV е ше э дее Гец, б -з е ее-зце (ф г ец-

г е). н е ее (ф ег ец-г е) ше е е,бгще е е, э е, б еб ее.

взе – ее е-е шее е г е-е-зц е, .е. ег гец ее? ке -е з ю е е бее е. н еш шееез хх е. ч е бще? (…) ме, з э е бще е з ег. ве э е е, ееее-зце е, еег ю юб ег е.в э ше е е. и, -ге з еще з це ф ххее г ецг е. и е бе щеее бъе е, -е з, -е, г ф

г (э е е хх е) , -, ее з г бгще ег е е ее -зе. неб з е -бее е г ее ф , ец  ец. ве еще е, бе з,бе ше е.

Проблема вторая – Нереализованное наследие

н е эе е юбг -г , , е геефбзющ е ез зе. З - е е е,

е г з еше е-е з езц эе ег . Бш з е ееезг е, з г зе -еюще е ее е-ю ее е. (…) н э еез

е ег э з , , е е фбзюще е,е еющ э зг . обе э, г  з зю зе ц б- фбз, г ю - зц е е еезе г ее -еце з гее ефбзюще е. н э зее еее, е-  еез ею э ег . (…)

З шеше ее хх е ее -ее зее це ф- г б ее е б ш з, егфбзюще ец г ее е. ие ее ее ее-ег 1920- г. о зе ш б еще е -. пэ е зюе бше е- еще е з ец з-е фбз.

аз ебзющ це ее-е ее хх е зе - ю гез: ее , зе ш ее ,ее б – эе е- эе зеше ф зее-зц е е е зе. пе е э - э езе ее ф-эее , цец - бе ег е. (…) а е э

, е еезе ее – э е е, еш це фбз -ебз, еб ю еез-е ее (эз, е, е) бщ е зее, е, зе ее, a-, еце, еце, ее . .

Бше г, щебе бъе з еезг е ею езцю е шее.пе е р ез е ег е-

(зе Гггее), бе езц -е ле ме е е бю.в ме е 100 з, шее г зб. се е з-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 31/194

31 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

е Бшю т. не, егц “м”. а н и- ле ле, е ебеб к-г е ебеб е л-г вхутЕмасе ( з бзц ебеб чг) е е е

100 ебеб. ве э е 1920- г е е ге 100 шедевров архитектуры советскогоавангарда. н е з з сШа лц-г ( е) з, ег -еее бе щее е ег ц“Гзе ебеб”. лц ег ееее бг ц   ц. о -е е. ме ез. де б ф.не, н – е ф л-цг бе ее.

Проблема третья – всемирно-историческийсоциальный эксперимент

сце эее е е1920- г ею е еш ее, е ф-эеее . о ю ге бъеее ( е еезе), ге зг еще е е -е - б. п ц-геэее 1920- г (ее ег -бе цег ее ееб) щею зе зе. кез , – э , зе е е еее г бще, г – це э е зе ш-б е з е бщ, ц зз ег ее.

а е е ее г, еще е - зе е. в е згш е ее--

е бъе- гзц -г бще, фее б зб ее ц- е ц ше ее, бщее з, , г, б е з г б-ще. Э цг, б, -  , ее ге, -, еег , -, г-, -е-, г-. рбе б, ц -, ц , г , зб-  , е, е г е,

фб-, б-бе, е, -е е, бф, еее ш.

взе еее : е ге зэ эее е ( е -

щеее) е ею зе еее, г зе еее е е з-б 1920-е г? ч э б – ебщее -фее збее ш е е- е ц ззг бще? аз е е- бе ц-ге ц1920- г еее, бщ фц--ге е е б з е цзз, ц ц-г-е э. не, е з-ее б еше е-

збе е -.в щее е еее шеш е , ге ц-геэее 1920- г ее е .и э е . к е, - е цз е ебе -ее эее. (…) пе ез зб, е ш , гш ец е-е цее фг бще, б эее ебе, е зеб е -е е цз.

пец ег ю е. в э шег е ц-ег бще е ег е, -, е е зще.

Селим Хан-Магомедов, Архитектура советскогоавангарда, Книга первая, Проблемы формообразо-вания. Мастера и течения, Москва 1996. Обложка

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 32/194

32  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

(…) пе ег це- ее б , эе-е б ее е (е зе) б е езц е е (-, бе -б, фб-, б-бе .). в э ег

г це. чеее ег бе з- е бщег це еге цз ще зэ 1920- г ше е. (…)

не ее шее гф еее ец -е, ш ее ее ее еец, е эеец ее е еееюц е. Е ее зб, езе ге ее еее- е ег е бщег бще.ре цз г з ццз, з ше еешее. о юб эе ше ееез ( е зг -ше ег) бе еб ззе е ееее цец  езц е . (…)

З ю ю еее е б ггг э з цзц, г еез е б б ег е ее, ее, ещ е, , бз , эее ебе ( г е ). азег г, з шеше ее(ш збе ) ц--ге ег -г, зе бш з ее -ещ г г це ( цз,збеге ее, шб, зще . .). в це- зе еее, еще е - ее це е--е эее, гз зег

ебе ш юбзе е эе е г бще, - е е ез еюе еее ц е. небе еш е це ц-ге эее 1920- г. де, ще ее е б е, еще е е безз-  , , гг г е ш-бг эее еее, - е е бе. пе зе, без ш з зе-

эг эее. ве езе,o е бще еее зе -з з эг г ецецз.

нш з , б е, зе ее ее зб ецз ц эее егег г, е е ее-е , б бше еееее ее е бе - 

. не ее зб, ее -ее шег ц-гег эе-е е е , э ег е-е е е ше е зе, ш ец г. к е-ю, е э ецг. сее ешю зшю ге 1920- г е ме – б г ме, еег Гзб-г, - не . Еще е з, ещеге , еб, б б зб г ец ец е г ме. Бге ег б е – бещ ец( еце) г е- , ю зеше а. в. а. ж, е- э бе е. Б б це зеше б е зе-  э е ещ ее -г г бъе.

Проблема четвертая – качество строительства

в эпоху авангардаме е ше, бщее з зе г ее (1928–1932 гг.). уе -зц ег е з фб з цг е. н е , е е-фц е е е - е е. Б еше зе щее цее, е , зе

, ге з, г е, е - зе щ- ее эее б, , , з . .

пее е ее б --е з ез еш зе щ ее зе ее ц ее ег еше е, бег-е ешее ц, е бщ е зце .Б зб ешее ее е-

, е е е -е. ве щ зе ее е, безефц, ег безбг е: зе е, е-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 33/194

33 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ее е бзе зц ц-г з егз: ш- езбее б, е,фб, фе, , , ш,шее, – г, , ее,ш . . п з, г з э

е е е зце , з ег ю г. ж-е , ге б з, беш зш. в э б -еэе бще, е ееег е .

н е эг б эеее, еюще бшю еюце. се е Гзбг ме, е е -. в е р, ще з е -, е ее ; е н-ц бз фе. а е е э з зе - шег е-г г. Ег б е збе е ееее, ге збее -е . в цее ец е- бе еез б зее е -ш е ц: -ее шбее , еге зе (з- ш . .), фбе , феее, безе ( ), .

с е е цбше ез зе -е ме – . и. не. н , езе, г зе бше еее ц. к- з г е ще г зг-ег е гз гзе Правда.изе м кц  зб. о бе ге 1930 г. фее“аб ”  Правде, ге е-  не зе г г в. л-зе – е, “ цз”. Фее  Правде г з г е

мг. к з е и.не, ебц фее бше ец е е зе ещ, зг -г з. дз е, е ег, -, еще бе. н - е. д - з – е е е е бб г - (бб б е э, е з). к з е не, ее е-щ е-е з е е -г е, ее бш з , б е ее

( ). ою е ее- е. н е э е ез щеюще ц ().

Проблема пятая – всегда ли целесообразноиспользовать памятники архитектуры поназначению? 

Це зее е е1920- г еее -ц е-

ю е е е ее , фц-ге эее, е ц ше з. п ееее фцг з - е ш э е еб- зг е е-г еше. кзб, э ше е , ющее бш з, е хх ее, зе е -зею (ще, б, г .). пэ,

е зг, е бе з , б е б зе е зею – э шг ег е. о ее зееебе зе э ееее еею ееб-ю, е е ег фцг з-е.де , ге з бее ее- е- ешеюе 1920- г з фц- ге, ецфе- ц зз е е еше ще-е зе, .е. ее ее 1920-е г зю. не, - ц фц -зе - еег .жц бю е е ег-ш ебе е е, -  щ. а е е ее 1920-е г- ю э е г ц ше щ. ое бее еее еез э е бщ е. и-

з э е (-, ее-г ) ее еб бз, б е фц е еб е-г зее е зшег - е-г еше з, еб ецфе зе ещее беее ее, з-ш бе (  б, бфце, е).

к ее - б - – г ббщее б (е беце ббще – е г-

ее е щ) еег ( бще е ее шф). д ег ее - леге, е е

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 34/194

34  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ее ее, е збг . же е – без ее- (, , ее еш, бщ , е – е э б е эе). пее ее е ее ш – г . Э

леге з “ез цз”. дг ее н бе ме. в е е е б -ще е: е – шф, е – ше. н е фц- е .

 чб е бъе--ею э е, -б зеще юе е еею цег шег з, е-ющ ш з г ебщеег б. сее, - з ее гц( юбзе ), фе, б-ще е . . в 1920-ег е е бщее --б е. к , э б -ее фц зею з,ше еее э ф е- бщее гзц ее,еффеец фц еще  ше е -бг б- ее.

Еще е. рбе б ( е -б ме Г) 1920-е г е фюз е г . к е ег фюз гбеее б ег з е, ещ з (-, ее), , е -

 И. Леонидов. Наркомтяжпром в Москве. Конкурсный проект, 1934. Фасад.

. те зе б ег-е е (е - е). н б ф- е е фюзе з ее .и з б «зъ» е е

б – е б г ебю, е б фе,еег еще б, е б зе ец, , зеющ зее, щ з щ з з-. Э еез еъ ме -  б, г 1965 г. ее б. т б г г з, е 1920-е г.

ве э бе ез -ю з е з г - е 1920- г. Бш з е ще-е еее е ее.а е е, -е зе-, бшю це ее -е- , еюще г ее е -ге. дю, езющее е -е бщее г е е XX е е е безе. Бе е, е згб зб ее е зщ- зше. Б б, е,цеебз е е ф, бющ е-, ю фц е-  (- г мчс), -е зе ез ц, гзщ е, е б ее з е . а еб з е-.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 35/194

35 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

“F h Mcw if, Bi fmMcw.” thi w h bvi h W B-

 mi (1892–1940) i pc ic hicmpi f h w cii i hi Moscow Diary.1 thxpci h hi hm ci f Bi w cm i c fc wh fm i fig cih i h m fmii c ppciv w pbb imp miv f Bmi’ iiv ci cmpi.

th gi f h Ii Hig d 2006i Mcw m hv imi hp wh h k m p fm fig pi f viw. Php h

hgh h wh ppi Mcw Bi bwh w W W w pp i v 80 : h i 2006 i m b pib g kw M-cw m qick wh fm Bi h fm iv ppciv. o php h ii i Mcw i imi wh h ppi m pc ich f scip: “th pph i wih h v i hi w c”.

trveig edces

th  Moscow Diary b W Bmi chmgi h w chic h f hocb rvi. th biig h m -ig impi him i “Mcw’ g bcigh which k iff fm h I w”, 2 i

h w h gi w f shbvk ri si b Vimi G. shkhv which w i pi i1922.3 B Bmi’ v i c b bighiic mpmic f v fv which M-cw im i i chic h im. nv 

 bf, pbb v ic, hv chic, b p, pi cp fm h w cpi ci-i gg i ch iv p pfiexchange as in the rst Republican decades after the fallf h mchi i ri Gm.

I ii h pci ihip which Bi hi h w wih h mpi chic f h ci f Pi fm h 19h c, i h pci ihip wih h ri mpi i h f h ri ocb rvi f 1917 hGm nvmb rvi f 1918. I 1931, whh cmpii w mb f h svi Pc,h w’ cpi ci f sciim hw if mpi ci h w p f h wh w mig pi f w-fm chic: “th wvmmb f h ic h ri, f h h w fig, icig v fmm: l Cbi P fm Fc, Gpi,Mh Pzig fm Gm. th pii f htwi w i iv, h Mcw – Bi – Pixi w i ic. a h im, Mcw w f Mcc f m chic …” 4 

th g ri ci h xciig xhibii(Fi ri a exhibii, 1922) w h ciivfi f h i ici bw Bi Mcw. th m pmi i w e (l Mkwich) liizk (1890 –1941), wh h p m im ig wkig i Gm bf f h Fi W W. H w pbb h m p-ductive mediator and the most inuential proponent of 

c-b chic ig bw h wc gim f h Wim rpbic h sviui.5 I m h i 1920 h imp h rim ccp f “Ccivim” Gm (dü-f), wih hi h f h “P” (Pk vzi vg = pc gh h w) hipi imb b i Gm.

a g h w w-- c fm Gm ri, i

 pc fm Bi which w xp Mcw  s. Pbg. sm pp ci piic hp f  w ci wih svi ri, pbb v

hp f p c wih h w pc  pgi f c vi which pp hii cvi f h mch. th cc-iv m h mb m f h “v-g” c

Jörg Hspe

word Herige of he 20h Cery –Chces for Rssi from Foreig Poi of Vie

1 Cf. Walter Benjamin, Moskau, in: Walter Benjamin:Städtebilder. Nachwort von Peter Szondi, Frankfurt am

 Main 1963, pp. 7–30, p. 7; Walter Benjamin, Moskau,in: Walter Benjamin: Denkbilder, Frankfurt/M. 1974, pp.16 – 48, p. 16; Walter Benjamin, Moskauer Tagebuch.

 Mit einem Vorwort von Gershom Scholem, Frankfurt/M.1980, pp. 162–163.

2 Walter Benjamin, Moskauer Tagebuch (see annotation1), p. 161.

3 Cf. Irina A. Petropolovskaja, Der Sendeturm für die Radiostation Shabolovka in Moskau, in: Rainer Graefe, Murat Gappoev, Ottmar Pertsschi et al. (eds.), Vladimir G. Shukhov 1853–1939. Die Kunst der sparsamen Kon-

 struktion, Stuttgart 1990, pp. 92ff.4 Karl Schlögel, Moskau lesen. Die Stadt als Buch, Berlin

2000, p. 118.

5 Cf. El Lissitzky, Russland. Die Rekonstruktion der  Architektur in der Sowjetunion, Wien 1930 (Reprint: El  Lissitzky, Russland. Architektur für eine Weltrevolution – 1929, Berlin, Frankfurt/M., Wien 1965).

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 36/194

36  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 b cv cmp iff iic chi-c mvm which h cmmm: ic ci f h p pipp f hic w f if.

archiecre for e soci order 

1. th v-g w m h hic vi

vi f fm ig. th chicf h v-g im c w chic pgmm, vii h pci hso-cial use of architecture. This applied rst of all toh ci xi f w chic if-c f mi, p ii pc-i. B giig c f ccw c v w biig k. th ic- h w biig wi-p f cf Vimi G. shkhv (1853–1939), hi b - gg ig gh wih Ki s. M-ikv (Ii gg, 1934–36), h p biig

f “Iv” (1925–27, Gig Bivich Bkhi hi Michi) “Pv” (1930 –35, Pi-mon A. Golosov), the central telegraph ofce (1925–  27, I. I. rbg) h Gg Mii f t

(1925–27, B. M. Vikvk, a. j. lgm, M. o.Bhch c.). I hi cci, i i wh m-iig h cb-fiic ccivi chic- vii f ax Mikhivich rchk(1891–1956) (miic f s’ei) jkvChikhv (1889–1951).

2. svi chic i ic w i ih f ii cci ci h-ig. af , h i f hig pbm w c k f ci pici. a h m im, iff iq ppi f w m -ig f h ci.6 ap fm h xpim wih wcci mi biig ig,7 vii

6  Cf. Anatole Kopp, Changer la vie, changer la ville. Dela vie nouvelle aux problèmes urbains URSS 1917–1932,

 Paris 1975; Barbara Kreis, Moskau 1917–1935. VomWohnungsbau zum Städtebau, München 1985.

7  Cf. Anke Zalivako, Zur Erhaltung der Bauten der 1920er  Jahre im Vergleich Bundesrepublik Deutschland – Rus-

 sische Föderation (Moskau) unter besonderer Berück- sichtigung der baukonstruktiven Voraussetzungen: Probleme, Erfahrungen, Perspektiven, Diss. TU Berlin2003, especially pp. 30–157.

 Apartment building on Kudrinskaya square, Moscow, 1948–54, arch. M. Posokhin.

View from the roof of Narkomn Commune House, 1928, arch. M. Ginzburg, I. Milinis in 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 37/194

37 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

w pci imp b h mic ch h vpm f w fm f hig. thphiic ch f miimi f p p i cc vi h gii f ii fci hwk pbb m wihh g i i h w. B Mcw pbb

gi i hiic pi cpi f h i-i v-g bc f wi g f i-viv cciv ii biig p ch hvib piib cmbib “ci h” “m h” (n. lvk, e liizk, c.),the Narkomn commune house (1928–30) by MoiseiGizbg I. Miii, h cmm ’ h(1929–30) b I. nikv h iviv wi w f h Mikv h (1927–29).8

3. Cmmi biig w pic ffciv mbic m chg h f if. W-

k’ cb c pc w b ci chic cii pi which w hp c scii c f if (“ci

 pw i”, e liizk, 1930).9 th cbh c pc c b g pim xm-

 p f ri v-g chic. th i f pib chic i ik “Wh i wh” f hsvi v-g ic Ki s. M-ikv (rkv cb, Fz cb, sm p cb,rbb wk’cb), Ii a. Gv (Zv cb),I. a. Fmi a. I. lgm (dm cb) h

 bh l. a., W. a. a. a. Vi (C Pc

f h Pk iic).10 th impc f v-g wk’ cb ip svi ci-

 bi h vpm f h ep pp’ biig ccp bf h sc W W  pc h h f c i h svihmiph c h b vim.11

4. a , h svi ri v-g m pch-mkig cibi vcmig h cm-mmiv ii f h 19h c cig bc fm f mm mmi

i ep. I f h imiiv pimm f Hiicim, h g v

g f chic cp w h mbii-ig pw f bc mb, fm ig,mi wkmhip. thi i igw imp c f ipii f mm

 pc v h w, v hgh h w impm i h svi ui if (axVicvich schv, 1873–1949: li Mm,1924  –30) w impm m-m chic i h scii rim f h s-i (Bi If – V Mkhi: th IiWk h Cciv Fm Gi, svi pviii Pi 1937, mv h g f h a ri

exhibii i Mcw i 1939). spcc xmpf phm chic c g -i w wi pbih – mp biigwhich hv b p w xhibii

 Kauchuk Workers’ club, Moscow, 1927–29, arch. K. Melnikov, in 2005

Cultural Palace of the Proletarsky district, Moscow,1931–37; arch. V. Vesnin, A. Vesnin, in 2005

8 Cf. Juhani Pallasmaa, The Melnikov House, Moscow(1927–29) (Historical Building Monograph 7), London1996.

9 El Lissitzky (see annotation 5), pp. 25–27.10 Cf. Christiane Post, Arbeiterklubs als neue Bauaufgabe

der sowjetischen Avantgarde, Berlin 2004.11 Cf. Architecture pour le Peuple. Maisons du Peuple

(Belgique, Allemagne, Autriche, France, Grande-Bre-tagne, Italie, Pays-Bas, Suisse), Brüssel 1984; DietrichW. Schmidt, Der sowjetische Arbeiterclub als Para-

 phrase des deutschen Volkshauses. KonzeptionelleVerbindungen bei der Entwicklung eines Bautyps für die

 Arbeiterbildung, in: Avantgarde II 1924–1937.Sowjetische Architektur, Stuttgart 1993, pp. 76 –91;Simone Hain, Stephan Stroux, Die Salons der Sozia-listen. Kulturhäuser in der DDR, Berlin 1996, pp. 110  ff.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 38/194

38  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

12 Cf. http://www.muar.ru/eng/ve/rogozina/prazdnik/index.htm (Life became better, comrades, life became morecheerful. Holiday decoration of Moscow, 1930 s. SchusevState Museum of Architecture Moscow – Virtual Exhibi-tion)

13 Cf. Frederick Starr, K. Melnikov le pavillon soviétique paris 1925, Paris 1996.

14 Cf. Schusev State Museum of Architecture Moscow et al.(eds.), Avantgarde I 1900 –1923. Russisch-sowjetische

 Architektur, Stuttgart 1991, pp. 180 –181, 214 ff., 244 ff.15 Cf. Irina Grigorieva, Erich Mendelsohns Wirken als Architekt in der Sowjetunion (LMU, Geschichts- und  Kunstwissenschaften, Nr. 5), Diss. Ludwig-MaximilianUniversität München 2003; see http:// www.epub.ub.uni-muenchen./archive/00000421/01/Gregorieva_Irina.pdf.

16  Cf. Peter Knoch, Nieder mit dem Eklektizismus! In-dustriearchitektur in Leningrad 1917–1939, in: Bauwelt 83, vol. 1992, pp. 106 –115; cf. Margarita S. Stiglitz,

 Promyschlennaja architektura Petersburga w sferje„industrial’noj archeologii“, St. Petersburg 2003.

17  Erich Mendelsohn, Russland – Europa – Amerika. Ein architektonischer Querschnitt, Berlin 1929(Reprint Basel, Berlin, Boston 1989).

18 Cf. also the special issue of Wissenschaftliche Zeitschrift der Humboldt-Universität Berlin, gesellschafts- und 

 sprachwissenschaftliche Reihe, vol. XVI /1967, no. 3, focussing on German-Soviet architectural relationshipbetween World War I and World War II, in particular the contributions by Kurt Junghanns, Die Beziehungen

 zwischen deutschen und sowjetischen Architekten inden Jahren 1917 bis 1933, pp. 369 –381 and by HansSchmidt, Die Tätigkeit deutscher Architekten und Spezialisten des Bauwesens in der Sowjetunion in den

 Jahren 1930 bis 1937, pp. 383–399; Christian Schäd-

lich, Das Bauhaus und die Tradition der Zusammenar-beit zwischen deutschen und sowjetischen Architekten,in: Architektur der DDR, vol. 25 (1976), no. 12, pp.716 –721.

h’ fm picip f mic fciim, whichw chciic f h ri cmbii f ex-

 piim spmim.16 I 1929 h pbihhi ii cmpiv bk: Russia – 

 Europe – America. An architectural cross section.17 amg h c chic, p, gi

and artists who ocked to the new Soviet Union in their h v h fm Gm, swiz,ai, h f ep v fm h ci- 1930, p h w cmic ci-i, h w m wh h iipi, h wh m hi pi f 1945.18 th ic e M (1896 –1970), whw h micip ic f biig pib f h g nw Fkf bw 1925 1930, h fm pii ch M sm fmH H schmi fm swiz. th swichic H schmi w cmmi cii

 Lermontov House, Moscow, 1949 –53,arch. A. Dushkin, B. Mezentsev, in 2005

fi chic, g , civ 12  kik (Ki Mikv: h ussr pvii hPi Ii exhibii f dciv a M I i 192513). sm mm igi g b h m g v h g f “pp chic” – b vh f hi wi h cciv img mm f hmi i h20 h c bc f hi vii fc (Vimi ti: Mm f h thi Ii, 1919 –20;

e liizk: th C I, 1924; I. I. liv:li Ii, 1927).14 

M ispirio

th v wkig ip f m chic fm c- w ep bf h sc W W fc mi Mi biig chic.M p h ivii f h c fsvi ui hp i biig w cii. sm hpf f b pibiii i h . Fw -

chic fm W ep, pci fm H,Fc Gm-pkig ci (Gm, ai swiz), hmv c mi biigi ri. th pic impiv chic i-mi hi c-b Mim h i- f h fm svi ui ic m biigch h micip ib f Viipi – ri b av a (1898–1976) h g biig f h C-iz i Mcw (1928–35), wih which l Cbi (1887–1965) hi svi cg niki jkvvicKi (1894  –1966) c mm miiiv c cmpx i h Mcw ci cp. th

im h eich Mh (1887–1935) p i p-vi ri w v fif.15 th rFg xi fc (1925–27) i lig fm h mi-1920, which w b hi ig, fw M-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 39/194

3 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

19 Cf. Christian Borngräber, Ausländische Architektenin der UdSSR: Bruno Taut, die Brigaden Ernst May,

 Hannes Meyer und Hans Schmidt, in: Wem gehört dieWelt? Kunst und Gesellschaft in der Weimarer Republik,(exhibition catalogue) Berlin 1977, pp. 109 –137.

20 Cf. Dmitrij Khmelnickii, The struggle for Soviet archi-tecture. Foreign architects in the USSR during theStalin era – Der Kampf um die sowjetische Architektur.

 Ausländische Architekten in der UdSSR der Stalin-Ära,in: Ost-Europa, vol. 55, no. 9. September 2005, pp.91–105.

21 Cf. Anatole Kopp, Architecture de la période stalinienne,Grenoble 1978; Boris Groys, Gesamtkunstwerk Stalin.

 Die gespaltene Kultur in der Sowjetunion, München/ Wien 1988; Peter Noever, Tyrannei des Schönen.

 Architektur der Stalin-Zeit, München 1995; Harald  Bodenschatz/Christiane Post (eds.), Städtebau im Schat-ten Stalins. Die internationale Suche nach der sozialis-tischen Stadt in der Sowjetunion 1929 –1935, with thecooperation of Uwe Altrock, Susanne Karn, Steffen Ott,

 Benjamin Braun, Heike Hoffmann und Franziska Träger (Schriften des Schinkel-Zentrums für Architektur, Stadt-

 forschung und Denkmalpege der Technischen Univer - sität Berlin, vol. 1), Berlin 2003

22 Cf. Kurt Liebknecht, Mein bewegtes Leben. Aufgeschrie-ben von Stef Knop, Berlin 1986.

23 Cf. Gerhard Kosel, Unternehmen Wissenschaft. Die Wie-derentdeckung einer Idee. Erinnerungen, Berlin 1989.

imp pmic vc f ii M-im. tgh wih M sm e liik (emi rh) h f h mgzi ABC Contributionsto Building, which w f h big bw hsvi ccivi h fcii f h W.H M (1889 –1954), wh w imi h

ic f h Bh i d i 1930 f piic, w Mcw wih gp f Bh mp.19 si c h pcivii chic ab Kh (1869 –1942) fm hAmerican motor city of Detroit in order to benet fromhi xpic cc pi f m fc- chic i h ic mii f ii

 biig gi iig (1930 –32).20 

archiecr momes of Sociis Reism?21

5. th mi-v cmpii f h svi Pcwhich was mentioned above represented a nal andbvi p fm tiiim bk-hgh f h sii ci f scii rimi chic pic. th ig f gigic w and monument building which was conrmed in 1934(Gfch, Vimi Ggivich If .) w c bi, w h bq pc f

c i f w biig f h sc WW. nvh, hi m pc w wihcqc, kw. a cw f v highw biig fm h si fm -ikig h c f Mcw. th kifccp h xp pi i h pgph f h

ci c impiv ki c hw . th “sv si” – i cc h bi svi Pc – imi ch h ih iiciv sii “wig ck ”. a hw i b m m “i” v Mcw, givig h svi cpi mikbvi chc mg h w’ mpi ciif h 20h c.

6. ah chivm f svi gi chi-c w impiv civ wwiccim fm h 1930 i h 1950, hgh i i ffc h ci ki. th Mcw M h ig mikb ffc h ci, b bwg v. nwh i h w h mci if i mpi m psystem such a magnicent, even extravagant monu-ment as in Moscow. Where else have the gloricationf wk h pg f cic chg ih 20h c b cb i ch chic cp pc i h civ img cp i h Mcw g? th McwMetro, which was efciently planned and dramaticallyig p b ax dhki, jkv lich-

 bg, Ig rhi, d. n. Chchi, l. tizk h, i mm Mim mm wk. Hwv, h m mpi f Mcwmi c h imm p f i -g b ii iic m. th php p- xpi wh i i pp fm.

Sovie rchiecr expors?

sm chic b p fm Gm -

viv h m sc W W i ri, mv i svi pi. th Gm p-gi f h sii chic ci f sciirim. th mbi h p-w picipf h i ii i h chic f h Gdr,ch Pzig’ ppi K libkch 22 GhK,23 wh w p c i chic

 pici pi f h Biig acm.sm f h Gm chic b p wh

vii h svi cpi f 1945 bcm fm f hi mk Gm chic hi, f x-mp h gi fm e Gm, h h

w f “Gm dmcic rpbic” Gdr),wh w vii h Biig exhibii bi-ig i i Mcw i api/M f 1950 (12 api – 25 M). thi  Journey to Moscow w ig pi

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 40/194

40  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

which h b ig chic picipf h “i ii” f h Gdr.24 

The street which was propagated as the “rst Socialist bv Gm i”, si-a (w K-Mx-a) i Bi, w i b “i i fm, cii

( pi) i h c” v f si’h (1876–1953).25 th v p pc sbg- Pz h wig gw biig (H Ki, H Bi) which mkig h f s-i-a w m iccivb wih Mcw m – i pic h biig Kg G (li-k Ppc 30 –57; ocb sq, Ggi sq) bI. I. Fmi, e. a. li a. j. aki (1930 –1950).Equally difcult to imagine were the early designs for  c gvm w biig (rich Pick,1951/52; Gh K c. 1957/58), which w kh pc f Bi’ mih “sch” b

 b fc pc i Mcw ch h si-

24 Cf. Simone Hain, Reise nach Moskau: wie Deutsche„sozialistisch“ bauen lernten, in: Bauwelt 83 (1992),no. 45, pp. 2 546 –2 558; idem, „Reise nach Moskau“.

 Dokumente zur Erklärung von Motiven, Entschei-dungsstrukturen und Umsetzungskonikten für denersten städtebaulichen Paradigmenwechsel in der DDRund zum Umfeld des „Aufbaugesetzes“ von 1950,(REGIO-doc 1/1995, edited by the Institut für Regional-entwicklung und Strukturplanung – IRS), Berlin 1996.

25 Cf. Jörg Haspel, Stadtbaudenkmal Karl-Marx-Allee,in: Die große Magistrale. Perspektiven der städtebauli-chen Entwicklung, edited by Wohnungsbaugesellschaft 

 Friedrichshain, Berlin 1993, pp. 32–35; idem, Zwischen Erhaltung und Erneuerung: die Karl-Marx-Allee in Ber-lin, in: ICOMOS Deutsches Nationalkomitee (ed.): Sta-linistische Architektur unter Denkmalschutz? (ICOMOS 

 Hefte des Deutschen Nationalkomitees IX), München1996, pp. 17–25; idem, Denkmalpegerische Aspekteder Sanierung und Revitalisierung der Karl-Marx-

 Allee, in: Helmut Engel/Wolfgang Ribbe (ed.), Karl-

 Marx-Allee in Berlin. Die Wandlung der sozialistischen Magistrale zur Hauptstraße des Ostens (Publikationender Historischen Kommission zu Berlin) Berlin 1996,

 pp. 187–203.

Warsaw (Poland), Palace of Culture and Science, the former Joseph Stalin Palace (Lev Rudnev, 1952–55)

Shanghai (China), Exhibition Hall, the former Sino-Soviet Friendship Mansion (1955)

 Berlin Strausberger Platz, arch. Hermann Henselmann(1952–1955), inuenced by Kaluga Gate Squarein Moscow (1939–1950)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 41/194

41 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

26  Emil Kaufmann, Von Ledoux bis Corbusier, Wien 1933;cf. also Emil Kaufmann, Von Ledoux bis Le Corbusier:Ursprung und Entwicklung der Autonomen Architektur,Stuttgart 1985.

27  Cf. Revolutionsarchitektur – Boullée, Ledoux, Le-queu, edited by Gallwitz, Düttmann et al. (exhibitioncatalogue) Kunsthalle Baden-Baden 1971; Klaus Jan

 Philipp (ed.), Revolutionsarchitektur, Braunschweig and Wiesbaden 1990; Philippe Madec, Etienne-Louis Boul-lée, Basel, Boston, Berlin 1989; Michel Gallet, Claude-

 Nicolas Ledoux 1736 –1806, Stuttgart 1983; Revolu-tionsarchitektur. Ein Aspekt der europäischen Architek-tur um 1800, edited by Winfried Nerdinger, Klaus Jan

 Philip and Hans-Peter Schwarz, (exhibition catalogue) München 1990; Hubertus Adam, Kugel, Prisma und Zy-linder. Revolutionsarchitektur als Ferment des Architek-turdiskurses, in: Neue Zürcher Zeitung, Jan. 30th, 1999.

28 Adolph Max Vogt, Russische und französische Revo-lutions-Architektur 1789 –1917. Zur Einwirkung des

 Marxismus und Newtonismus auf die Bauweise, Köln1974; (2nd ed. Braunschweig 1990).

i w biig h mii f h Chch f Chi h svi (1883–1931) f hpphic sviPc (cmpii 1931, biig bg i 1937– 42

 – i 1960 f Mcw wimmig bh; mi-ed reconstruction of the Church of Christ the Saviour 1994 –1997).

After 1945 the Moscow model inuenced most member  f h Ww Pc h ci c-i which h svi wih xp hi ci vi, b hi chic ci f h ci f w ci i ii chicfm. th Pc f C scic – “jph s-i Pc” (lv riv, 1952–55) i Ww, whichi c wih ic mif f h Pih ric,i v imi h w biig f h si iMcw. th m ppi h si-svi xhibii

 pvii i shghi which w bi i 1954–55 hH f ri-Chi Fihip, which w hv k pfc i pc i Mcw Pk x-hibii c.

th m m h p bw h mpi- ci fm h 1930 bcm p wk wih 150 i w ipiig. sv -g i which w bi f h sc WW i ri (lig/s. Pbg, nvk), hsvi rpbic (Kiv, Zi-V) i h m cii i h svi hmiph c i b as reminiscent of the Moscow Metro. A last weak reec-i c b , f xmp, i h gm i C ai, h thk M (Mqiik Mii i, 1977; nvi i, 1984) bi bm f h ig chic i fm uzbki h scii f h M i h cpi f nh

K, (Pgg, yggwg i) cc- h .

Revoiory rchiecre

th Gm m “rvichik” h c-cp f “vi chic” hw ik bwh piic phv f h Fch rvi f 1789 h i-Bq f Cicim (ei-li Bé, C nic lx, j-jcq l-q i Fc; ai dmiivich skhv i ri;Fiich Wib Fiich Gi i Gm).I h 1930 emi Kfm, i hi bk From Ledoux toCorbusier  26 was the rst to create a line of tradition fromh Cicim f h eighm i h 18 h c- h pgi f Mim i h 20 h c.27 th swi hi i af Mx

Vg k p hi i i h mi f h 1970  h pgmmic i Russian and French Revolution-ary Architecture 1789– 1917. The Effect of Marxism and 

 Newtonism on Architecture.28 Wh Bé lxsignied for the French revolutionary years around 1789was reected by architects and artists such as El Lissitz-k, ti Chikhv f h ri vi 1917: hi vi ig, vm hi biig, icip h pi f cmigchic f ci.

th pch-mkig cibi f Fch vi- chic w p mg h unesCoW Hig i. th r swk f ac--s b nic lx (1736 –1806) hv v bi ic 1982 h Fch cibi h WHig li. B h pch-mkig cibi 20 hc w chic which h i f hsvi ui i p. n ig bi-ig pp h W Hig li cmmmh g wk f h ri chic vg which m ch wwi impi bwh w W W. up w, ri vichic i m h bi p h unesCo

W Hig li.

archiecr schoos d rchiecrssociios

Mim pbb h i m fm fc pi i m pciv gci i h iiii chi-c ch h f-gi chic -sociations. The best-known and most inuential network f hi ki w m ci f i H, G-m ri. I ic h d si Gp f

i 1917 b th v dbg Pi Mi i h nh, wih i mgzi f h m m (i1929), which ic h chic jcb jh- Pi o, Gi thm riv j Wi ,

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 42/194

42  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Chces for Rssi from Foreig Poi of Vie?

I hv f ii chic hi f h 20h c which wih h w mi i svi chic – v-g --ditionalism – and recognise their international inuence

impc. th Lexikon der Weltarchitektur f b nik Pv, jh Fmig Hgh H  f h svi chic f h 20 h c “hh m pgiv viw vp i h 1920 wccp i ri f h im (e liizk, Vi,ti, lvk)”.30 a Mi Ki, i h mi-ig gi h chic f h 20 h c iMcw, v cc: “Ccivim i h chic i h hi f svi chicwhich h wwi ffc.” 31

th igi f Ccivim spmim ichic b ig w i ri. af h

ri rvi, h ccp mvm f C-civim spmim p fm s. Pbg Mcw c w ep,   h wh w. th wk f sii chic,which w g iic, g hghthe world as ne sites. They arose as a reaction to thev-g: cii f Mim p-

 pi mvm Mim. Wih h chicmm f h hic v-g, h mmf cviv c-Mim ( w i Pmim?) iccivb. nwh i hi c-ci m cvicig i h vi chc f cih i Mcw.

uiq biig chic f Mim (Mim, cic Mim p-w M-im) fm v h w, pci ep, wp h W Hig li f unesCo. thii pk ivii ri ( v pkm) giv h b i iic mmf h svi ui h h h h v i h f ii xp. ri h iq h-ig f 20h c mm. th h g 

 b f f h W Hig li, h h b

ic i h ri i tiv li f mi-i W Hig i.

29 Selim Chan-Magomedov, Vhutemas. Moscou 1920 – 1930, Paris 1990.

30 Nikolaus Pevsner, John Fleming, Hugh Honour (eds.), Lexikon der Weltarchitektur, 2 vols., Reinbek bei Ham-burg 1976, vol. II, p. 539

31 Maria Kiernan, Moskau. Ein Führer zur Architektur des 20. Jahrhunderts, Köln and London 1998, pp. 8–9;(idem, Moscow. A guide to Soviet and post-Soviet archi-

tecture, 1998).

from further aeld, El Lissitzky from Russia. In 1920,Mi pbih Le Néo-plasticisme i Pi p-gmm f bc-gmic m h hiz vic i h pim c- f , w b h h -c f 

 bck, whi g h b .

th biig f nw obcivi (“n sch-ichki”, “n B”) f h Wim rpbic -civ imp im fm h ighbig c h w, h m ppi h Bh whichwas founded in 1919 in Weimar (later Dessau, nally Ber -i) h b W Gpi ( H M,nally Mies van der Rohe). This international network to

 pm w chic ic, i m im- p p i h , h chic ch whichw f i 1920 i Mcw VKHuteMas/VKHUTEIN (вхутЕмас, вше ее-еее ее = Higher Art and Techni-cal Studios; вхутЕин, вш ее-ее = Institute).29 lik h Bh,which h ni scii iv 1933,h Mcw chic ch h im w c i 1930. I h 1920 , bh chicch vc imi hic ci -fm, bh c m vc f h M-dern Movement and both inuenced a new generation of g chic i h pii f h v-g.

th unesCo W Hig li ic imi- iic pii pig d si B-h. th Bh i i Wim d  (1914 – 1931) hv b pc p f h W Higf , h kp iv h wwi mmf w-kw Bh i ch Wi Ki-k. th riv schö H i uch (1924) h

 b gi ic 2000 ig chic- mm f h d si Gp impimi Mim i h nh bw hw. a h H tgh i B (1929 –30,Czch rpbic) w gi; i w ig bMi v rh (1886 –1969), h ic f hBh i d Bi (1930 –1933). B

wh k f fm biig pig h M-cw chic ch VKHuteMas-VKHuteIn h W Hig li wi b ippi. th m- ppi f wh i w h achic acm

 – icig fm m ch Ki s. M-ikv (1890–1974) , niki a. lvk (1881–1941),Vimi F. Kik 1890 –1971), h bh ax- a. (1883–1959), li a. (1880 –1933) Vik a. Vi (1882–1950) Iv I. liv 1902–1959)

 – f h W Hig li , h g pc which m fm hi c-m w hiic civ b cmp-

i i ep i h 1920 .

 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 43/194

43 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

dig ix--g c, which i 1907 ihi hmw f l Chx--F, l Cbi bisome seventy-ve buildings in a dozen countries. Manyf h c w pv pc,

icig mb i , ci mb i g, h cii f m bch i kw.Hwv, i h chgig cx f unesCo’ picif h W Hig, chig w v f i-i viibii w ci c b ch l Cbi pp ik. th mb f 20 h-c- bc i f unesCo’ W H-ig li i gwig, m m cm f M-im Mizi i miig, hi i hc wih l Cbi’ wk, pi i mi imp-c. Iig, i i i h i szh ig hmm f 2004, h W Hig Cmmi mk

h wk f a, Mi v rh, l Cbi Fk l Wigh igib f h li.Hc h Pi-b Fi, wh mii i

pc h chic’ chiv i m c-

gc k h iiiiv f gizig cciv pgm f h ici f c f hi wk hW Hig li i 2006. th , -

 piig, wih ii mi h i j 2004

i Pi b h Fi, h Fch ni unesCoCmmii, h Fch Mii f C Cmm-ici h Fc-unesCo Cvi f Hi-g. rpiv f h gizi ii-i m wih xp ig b v cicc, i bih pvii i m h gii wih h ci cc by the initiative. The discussion conrmed the interestf vpig i ppch, ig h

 pi h W Hig Cmmi f igppici mbig v biig, b b cmpb, if ifm cii iig h i

f pvi, mic, pmi mg-m f h i.Fc ppi Gi rg, hii pf-

h Bx ch f chic, Pi-a-

Je-lois Cohe

lisig le Corbsier s unESCO word Herige

Tsentrosoyuz, 1928 –37, arch. Le Corbusier, P. Jeanneret, N. Kolli. View from Sakharov Prospect in the 1930’s

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 44/194

44  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i Gi, chic i chif f hiic pvi,i bih iq ic gi wig mi h ii h igibii f h bi-ig, k b . th biig iii cicv h p bi b l Cbi. th i i-

c i i ch h ozf h i Pi

h Gi h i awp, ig-fmi i-c ch h j-P h, h schwbh h “Pi vi” i swiz, h l rch,sv, d M j h i Fc, h C-ch h i agi h shh sbhih i Ii. Miim hig ch h Pc -

m, h sg h h Cb rq- b-Cp-Mi, cciv hig chm ch h Cé biig i Gv, h svi am, hP Mi biig, h ’ mii i Pi h f Fch uié ’hbii w f, w pbic biig ik h tk mm, h Mi-w biig i ahmb Hv uivi’Cp C igi biig ch h r-chmp chp h l t m. Fi,h iii iig ic g b chm Fimi Chigh.

If h iii g w bmi unesCo h g- pib mb f biig i h g pibmb f ci, vi iii piic m-iv hv imi h pp. I m c, f ic wih h p fciii bi b l Cbi i Bgh i h 1960, h -. I h ic, h i cig f hmiiiv bi i chg h mim wdenition of the built heritage excluding recent buildingsh h pvii xci f imp c-. I h c f h Fch wk gp, c hm imp i qiiv m, v imiw p h mb f i pp, unesCo’evaluation abilities are not innite.

Thus, the list nally drawn in early 2006 for submis-sion to the World Heritage Committee will be only a rstmb f biig, b x i h f, iis the rule for such groupings. The project has the rm

 bckig b Fc’ gvm, which wi ic hi i i i q f c i ,

 pvig hf h h ivv f p-ig hi w ppici, f imi p-mbc.

Mcw’ tz, hgh pi fm

ig i cci bw 1929 1936,i h g c bi b l Cbi bf hsc W W, if w ci h h Bzii Mi-i f eci Hh i ri w ccivwk. I b ic mg h biig b-mi unesCo, v k i h b ci-dered. The rst one is the preservation of the authenti-  ci f h chic m, which m hv

 b piz, f ic b h c fm-i i h mi pc. th c i i f ch wiig f ri ic h biig, i iq, v iii “c” i pc h 

i, b iig h iii pp.

Tsentrosoyuz, 2005, 1928–37, arch. Le Corbusier, P. Jeanneret, N. Kolli. Double-glazed façade in 2005

Tsentrosoyuz, 1928–37, arch. Le Corbusier, P. Jeanneret, N. Kolli. View from Sakharov Prospect on the former club

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 45/194

45 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage, h -c “WHig Cvi”, w p b h G C-fc f unesCo nibi i nvmb 1972. thCvi fm g pc h h i i h ii vpm ic h ci f unesCo i 1945. I fw h Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conict , p th Hg i 1954 cqcf h miv ci f c hig i hsc W W. I hi 1954 Cvi, “c

 pp” ic: “mvb immvb pp f g impc h c hig f v p-

 p, ch mm f chic, hi,whh igi c; chgic i; gpf biig which, wh, f hiic i-

ic i; wk f ; mcip, bk h bc f iic, hiic chgic i; well as scientic collections” etc. In the case of the WorldHig Cvi, 20 , h wigw chg “c hig”, hgh i f “mm, gp f biig i”, b icig cci, chiv mm i 1954.

accig h W Hig Cvi, i   b igib h W Hig li, “mm” “gp f biig” qi hv outstand-ing universal value fm h pi f viw f hi, cic, “i” fm h hiic, hic, h-

gic hpgic pi f viw. th WHig Cvi f hig, whichw i wih c hig f gm

 bw unesCo h giz f h ui n-

i Cfc h Hm evim sck-holm in June 1972. The denitions, particularly of thecultural heritage, have since been specied in the Ope-rational Guidelines on the Implementation of the World 

 Heritage Convention ( 2005 ii), big - pecially the denition of “groups of buildings” to include:hiic w, f h “i” ic: c -cp c .

th fiii f “ig iv v” h b bc m b v ic h pi f h Cvi. I h 2005 ii f h opiGii hi i w f big: ‘xcpi’,xcig ‘i bi’, big f ‘cmmimpc f hmi’. I i bvi h h if “ig iv v” i m ccp, the justication needs to be in some way “constructed”. In

this regard, it may be helpful to refer to the denition pro-vi i h p f h W Hig g migi amm i 1998:

“The requirement of outstanding universal value cha-racterising cultural and natural heritage should be in-terpreted as an outstanding response to issues of uni-

versal nature common to or addressed by all humancultures. In relation to natural heritage, such issues are

 seen in bio-geographical diversity; in relation to culturein human creativity and resulting cultural diversity.”(v. Droste, et al. 1998, p. 221)

s, hi v h b f i hm h f iv cmm hmi, whithe heritage itself is dened as a response characterised

 b i civ ivi. thi i c iic i

Jkk Jokieho

Moder Bi Herige s word Herige

White Cityof Tel Aviv, 1920s

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 46/194

46  I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h unesCo Declaration of the cultural diversity whhig i gi f h hm ct

css: “Culture takes diverse forms across time and space.This diversity is embodied in the uniqueness and plu-

rality of the identities of the groups and societies mak-ing up humankind.” (art. 1) … “Creation draws onthe roots of cultural tradition, but ourishes in con-tact with other cultures. For this reason, heritage inall its forms must be preserved, enhanced and handed on to future generations as a record of human experi-ence and aspirations, so as to  foster creativity in all 

its diversity and to inspire genuine dialogue among 

cultures.” (art. 7)

th opi Gii b h cii -quired for the denition of the outstanding universal valuef h mi pp. th w iii ix ciif c ppi f f . rig fmh cmmi f h 1998 xp mig am-m, h W Hig Cmmi ci ih cii, fmig i f , pbih i h 2005ii f h opi Gii. I c, h c- cii f pp pi f: (i) mpic f hm civi, (ii) imp xchg

of values (inuences), (iii) iq xcpi -im ii civiizi, (iv) igxmp f p f biig, mb cp, (v)  ig xmp f ii hm m -, (vi) ic gib cii wih i-i, i bif. th cii fm (vii) (x) f  hig. Hwv, i i h cii (vii) f pp f “xcpi b hic impc”, which i fc i bic c cii hgh f phmor areas. The justication of inscription generally onlyrequires that the property satises one of these criteria.

Hwv, h mi c pp p h qim f hici igi, w hvig pppi mgm m

 p.

th cii m pp ki f chig, icig h Pihic chgic i,h mm f aiqi, h miv hiic w, w mm, gp f biig ipig c hig. I c b , hw-v, h ci gi ci p f biig

or ensembles are more easily justiable to consider for icipi h W Hig li bc h p- p f hig h h g b cgiz f v, w big w pc mg. Ifc, m c ppi f icib h WHig li p ep hi f chic, pci h Cic aiqi, h Mi ag h ric. th iv fw ppiicib fm h w gi, pci pp-i h p h 19h 20h ci.

Wh i i b “m hig” c f c bexible. There are various international initiatives to pro-m h cvi f ci p f hig. Imp- mg h i dCMM (Ii WkigP f dcmi Cvi f biig,i ighbh f h M Mvm). aiiiiv h b ch i h ai ci, -ig i “m ai achic nwk” (maan),which h mphi h pic chc f h -vpm f h M Mvm i h ai gi.I c , ICoMos h giv bih vi ii-tiatives, including the International Scientic Committee 20h-C Hig. a h m im, ci-ig h h m bi hig c hv vi f iff fm, i i bvi h m h ICoMosiiiiv m w b v, ch h hiic w vig (CIVVIH), hiic c(IsCarsaH) h c Cmmi th Phiph f Cvi ri (tHeory).th cmmi bvi iici f h i-terest of professionals to dene modern structures as heri-g cg i gi vhii pvi h c pci.

th bi hig pig h 20 h c, f icib h W Hig li, g fm i-

g ppi, ch h riv-schö H iuch, “Bh i i i Wim d” bW Gpi, “li Bgá H si”i Mxic Ci, g , ch Bii i Bzi,“th Whi Ci f t aviv”, h uivi Cmpi Cc. th i h cm f “skgkk-gå” i sckhm pig cp g, h chic mm, ch VökigIwk i Gm h hic b if hC C i Bgim.

th Bh biig (icib i 1996) w i-ed on the basis of criteria (ii), (iv) (vi), fig

h fi f h Ii M Mvmand the seminal inuence of these particular buildings hi mvm. th riv-schö H (i-scribed in 2000) was justied on the basis of criteria (i) 

Chandigarh, India

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 47/194

47 I. The International Day for Monuments and Sites 2006 in Moscow – a Summary

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

(ii) fig i ic f h M Mv-m i chic ig xpi f hm civ gi i i pi f i ccp vp b h d si mvm. I fc, hvig

 b bi i 1924, hi biig icip h Bh,which h . ICoMos h pp ci-

i (vi) f h riv-schö H, ciigthat its signicance was particularly as an icon and as anidea, though also as a signicant work of art. However,h W Hig Cmmi ci ccp hicii, which i f bc b h -m b ccmpi b h cii.

th 2004 icipi f li Bgá’ H s-i, h bi f cii (i) (ii), w pp bh Mxic hii h impc f i chi-c i h iviv ipi f h M Mv-m, igig ii, phiphic iicc i w hi wihi h gi cxf li amic. Hi wk h h g impcii, b f m f Bgá’cp pc hv ic b hv h h igi igi f hi ig.

th Whi Ci f t aviv w icib i 2003 h bi f cii (ii) (iv). I w bi mi i h1930, wh m jwih chic mig fm nziGm h pmi i h Pi tii.th bgh wih hm h i h ep xp-ic f h M Mvm, pig hm h p-ic c ggphic cx f h n e.

th ci f Bii, h w cpi f Bzi, w c- i h c f h c i 1956. thi pci i w p h izi f m pi, based on an overall trafc scheme, designed by LuicoC. th pbic biig w ig b chicoc nim wk f , which gh fmh fc pi f h Cpi f h ci. th ciw icib i 1987 h bi f cii (i) (iv).It should be noted, however, that utopias are difcult to

 bi i i. a h, h m pbmf mic, w f hbibii v f trafc, considering that the city was never designed for 

pi.th Ci uivii Cc w bi hig f h chic C rú Viv ig him wh m ci w ggig wih h s-c W W, bw 1940 1960. I h bcmh gi impmi f h i f h M- Mvm i g , hi im i li am-ic. th cmp w icib h W Higli i 2000 h bi f cii (i) (iv). th v- ig f h ivi w i h h f igchic, which gv i pic chc. a h mtime, the university was able to benet from the contribu-

i f m iigih i, h igigthe design with rst-class works of art, such as A. Calder,F. lég, j. ap, V. V.

th sckhm cm, skgkkgå, w c- i 1917–1920 b h swih chic ap lwz. th ig big gh vgi chic m, kig vg f igiii h i. a , h g ig w b create a landscape that has had great inuence in many

ci. I w icib i 1994 h bi f cii(ii) (iv).

a pc f g impc h m w ici h vpm f cic ch-g. I fc, h fw chic mm h W Hig li. th Vökig Iwk wicib i 1994, fig cii (ii) (iv). thiwk cv m 6 h, miig h w f Vökig. th ci h ic xmpi W ep nh amic f igiwk bi qipp i h 19h 20h c-i. ah xmp h F lif h C C hi evi, l lviè l rxi Hi, Bgim, icib i 1998 cii (iii)  (iv). th i h igh hic b if ig h f h 19 h c, h i i wkigcii.

th bv xmp hv b mi fc hM Mvm i chic, which vp p-ic fm h 1920. nvh, wh w ci  m hig m b imi hi pi hi p f chic. I fc, w h mi ch ai Gi Vic H, wh wimp i vpig h i f a nv, which became an inuential movement through the rst decadesf h 20h century nding different regional expressionsi vi ci. W c g fh bck, w xp wh iff gi xpi c bf i afic, ai, ai amic. th m

 b m wh m hig i b p-sented. In fact, it is often difcult to fully appreciate andiif f pci wk f h pvi gi.th mphi fcii h f gig mf pci bii m w b p f h .

 nvh, i i wh chgig v -cgiz c hig f h bc f  ppcii f iff c, b i g- f-m pi i hi pi f gbiziwh high v b fg ig. thW Hig C unesCo h k civ i h pmi f cci f c hig.th hv b v xp mig hibc, . g. Chigh i Ii, f which h ci-

 bi hv b pbih ( Identication and  Documentation of Modern Heritage, 2003). th i i,hwv, g w g bh i ig wh

i c hig, c i pviig h -c m f i pci pppi c-vi mgm.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 48/194

II.Heritage Saved from Risk –

Case Studies from Moscowand the Former Soviet Union

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 49/194

4 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Hisoric bckgrod

th micip ib f h Ci f Vbg (i FiihViipi) w ig b av a ig h pi1927–1935. Cci wk bg i h mi f api 1934 h ib w ig ocb 13, 1935.

th ib i f h m imp wk f a-’ p-w p gh wih h Pimi s-im c f hi ii fm. I i ci- b mpic f h 20h c chichig, ic f M chic. th ib -ects Aalto’s idea of architecture: “Radicalism is requiredto avoid supercial cosiness. Instead we have to pin downh pbm wh i wi c h bi f m ib chic v gi w-h f h -- w-big f m.” (a 1930)Viipi lib k ik pic Fcii biig,

 b i whi fc cbi mig cc wihihm h f “w a.” th f fm f h -ig w ciig f h lc H pi hw hi f gic chic.

a’ chic w w xpim, i

w pci i h c f Viipi lib: H hused at roofs penetrated by numerous skylights for therst time. Later this was characteristic of his architectu- . oh v-g i ivvig hig vi-i, cm wiw fm, hig w ciig f h lc H mh vi gv fm h chic f h i-

 b.

Pos-r rebidig

Ki, gh wih h Ci f Vbg, w c

h svi ui i 1944. th ci w b bmbig W W II, b h ib i ff mch.Hwv, h biig b f , wf p h m i igi i outer surfaces, ttings and furniture.

I w bi i 1955– 61 gi h h mici- p ib. th svi hii ci h h bi-ig w b i fm ppc, hvi bg i 1955. th ci k h Mii f C i Mcw f cpi f h igi wig q h m chic cmp, ch h p f g f h kigh i-ci-

iig qipm, b fm Fi. thi w  pib, h vi w ci h bif phgph fgm f i h biig.th chic pib f h wk ig h s-

vi pi w P Mivich rzbm, fw b ax Mikhivich shv (fm 1957 w); both did their best to rebuild the library in those dif-c im. thgh hi cci shv h hp cm h hi f h biig.

th ppi mi iff fm h igi-. th v w i b high f w f 

 bick. th high f h g b wiw f h lcH w c b 20 cm bc g p f h

igi iz w vib i h svi ui.

the prese resorio projec 

th p i f h ib w i 1991 i pc bw ri Fiih -i cmmi h gi ii i. thFiih Cmmi f h ri f Viipi libw f i 1992. th cmmi pp h pc f h i pi , gh wih i ri cp, c gi hi. I i pib f chig i-

i Fiih cibi h pc.a ii pp f h pi f h ib wch i 1992. uIa, ICoMos doCoMoMo,v cii f chic, chic’ ffic,chic ch b h chi-c h pcii ig h pp. I 1995 hib w ic i h ri Fi’ i f obc f Hiic C Hig. th 88 h Cci si f uIa cmm h h ib

 b c unesCo W Hig si. th WMm Wch ic h av a lib i i f 100 M eg si f h 2000 – 

2003.th Ci f Vbg h fic ciific c-

mi chic pci ig b sppkvi / s. Pbg. I 1998 h

Mij Kirmo

the Resorio of Viipri librry, Ierio Pio Projec

Viipury Library, arch. A. Aalto, 1927–35. View of the

 Lecture Hall during the restoration works in 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 50/194

50  II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Mii f C f h ri Fi ppvh i ig, which im fbihm.

The federal protection guarantees a theoretical and ofcialfmwk f h pc b i pcic i i c-sarily successful. The federal nancing causes problems.

The execution of the rst sub-projects indicated that theRussian overall restoration design was insufcient andh b i g chic i, c-tion of materials and dening of architectural details. In2004 h pi ivv g h h Fiih Cm-mi f h ri f Viipi lib, mmb f which once worked in Aalto’s ofce and have experiencewih h i f a’ biig, wi b h -

 pib p, ig, pvi p f h pc.

th Fiih Cmmi i pp b h av a Fi. W hv f cc h chiv f original drawings, specications and photographs fromh1930, which pvi g bckg ifmif hi wk.

dig h 1998–2001 h Fiih Cmmi -civ g fm h G Fi f ch h c cc c, f i ig f hrig lig H f, f cmi m wig f h i biig f i-

ig ci pgm. th G g w i i f fmig cmphiv i p-gm f h biig. th ri cc hwk w i h qiiv -m f hi pc.

th i f Viipi lib i ciic pc iig pi pc f h i cvi f M chic. th g f hi i gi h chic v f h

 biig, whi mig h micip ib’ p i m f fci f. Mgm gi-i f W Hig si big k i c-

c i h i f h biig h cii f hici b i mi ig h wk. oigifgm ch m fm wi bcv. sm pcic i fm h 1956 – 61

svi pi, ch h bb gm, wi -mi.

Execio of he resorio

sic h ib c b c i i pib c im h g bg f cmppi i f h biig, h i wi

 b g pc ciig f b-pc f viiz, ci i f gc. th bg f h i i b 6.7 mii . Hwv, p iw w hv cc i ccig b 1 mii v h p 13 . th i c b cmp iix if mii w vib p .

sv mgc pi w ci i 1992–94:h pi f h xi w f h bm; h i-forcement of concrete constructions in the oor above the

 bm; h w f m xi i; h c-ig f ii iw pip.

In 1994 –98 the Finnish Ministry of Environment -c h i f h g g w h -i f h m c f h rig H pi

 pc f i f h f c.th g g w i f h mi chic

f f h biig. I mbi h mmphi

fm a’ igi cici cmpii i 1927 f h m bif xmp f h Fcii pi. th g w w pi mifi f h f h i pc.

th igi fm w cv, h ciron ttings and rotten wooden lists from the Soviet pe-i w pc, w b hig w pc iei. th cw i h fm h b pc

 b wig i 1958– 61, hi mhw gi i h fm. a h m p w pc pi, w p w i.aci Viipi swiz h Fiih Mii f 

h evim p h pi.I 1998–1999 h fm ck’ pm w -

i f i ig f h ib. thig w ciig f h lc H i f 

Viipury Library, arch. A. Aalto, 1927–35. View of the Reading Hall during the restoration works in 2003

Viipury Library, arch. A. Aalto, 1927–35.View of the Interior in 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 51/194

51 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h m iig chic m f h bi-ig. th igi ciig w pbb bi i bcp wh w pcii i ccig b.

th igi ciig w f h w bi i 1958– 61 h bi f phgph  prole fragments in the walls. However, the quality of 

w h iig i p.I 1998 10 m² pp f h ig w

ciig f h lc H w i cb a-’ c . th pp w ch bcf ivigi f h pbm ccig h whciig. th pp w m b h cp p-m Hi Ii f Hicf appi a.However, the ush joints of the prototype were not able toi h vig hmii mp f h i cim f h ib. I m 2000 h igi wk-ig m f h ciig w f. th i wg gv h ii i cch ciig fwig h m.

I 1999 – 01 h f f h lc H Wig w - paired. This was the rst major roof repair to be under -k.

dig h svi vi i 1955– 61 h ccc ii w mv pc wih w hic ii bim , h

 pp w high b w bick c. th ,i bim ii bv h i-gi big cc b hv w b mv. thigi i iw pip w c w ci-

 pf i w i. th p f h igif b w impv wpf 5 cmf xp pic ii w , fw blter fabric and a frost-proof concrete screed cast. Theigi high f h pp w h vcv wih cpp hig.

th f f h lig rig H w hrst ones where Aalto used a large number of skylights h mi c f ighig f h ii. thi bcm f h chciic f hi chic.agh h 58 kigh h f. th igikigh, wih ig 1,6 cm ghc g, w im-

 p ii which w pc wih pic mi 1958– 60. aii m w i 1990.th vi f h f w ci wih

mh imi h f h f f h lcH Wig. th 2001–2004 i w im ccig h igi fm f h kigh. Hw-v, m mi g w i f higi ghc g, ii p f mi- g w i i h kigh m impvenergy efciency. To adjust the height of the skylights

 pw g ig hv b p f h c-c m.

th vi f h f f h lig r-ig H, h mi c h lig H cwere nanced by the World Monuments Fund ® RobertW. Wi Chg Cv o Hig.

I 2000 h pi f h Chi’ lib croof was completed, with nancing by the Russian part-. th hig m f h lc H Wig ww b h ri p.

I 2001 h ic f h lig H w pi.I igi ci f pfbic ifc c-c m i civ bm h bick w w big bi. th cc h i, hifcm b w h big cpciw g. I h i, h cb cc wmv, h ifcm b w b ci pc, fw w ifcm w w cc w c. I w pib v f h i p cmp, fw h w

 p v wih m cvi . th

igi hi f h ic wpc b w fwig h igi m. thstaircase restoration was nanced by the Foundation for swih C i Fi.

th c , wih h xcpi f h mi, igi fm 1935, b h h i b w hv ipp. th w i m f . Hwv, igih w cv i hic pib.o m w p f h fm h b w;m igi hig w pv cv. th w cv, h ck mi h h-

cc ccig h igi wig,  phgph cmpi wih imi h i h Pimi sim. th i f h c h Piic rm, h h Chi’

Viipury Library, arch. A. Aalto, 1927–35.View of the Lecture Hall in 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 52/194

52  II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

the parquet oor will be nanced with contributions fromsw. th Ci f Vbg h bg 1 mii -

 b f h lc H.a ii cmpig f a fi f h

lc H w gi i cpi wih arteK  Fi Mfc Kh cb h

70h iv f h ib arteK w. thiccf cmpig wi ci hi w.

Cocsio

Vbg i p b ci f fm Mcw, m-wh b s. Pbg. Fm h ppciv f Fi h w ci i i xmiig hiic ci wih miv igi m-ic f chic hig, icig m-iv c, 16 h c hig, f, bifBq chch fm h 18 h c, 19h 20 h c hig h a lib, which i ci- ic f M chic.

th i f h a lib, h h p-c f i i, p c cpic h b.

a c cmp w p ib m,wh pp c w i h w f bkand nd knowledge and understanding for life. He re-ch hm f igh, ic fh i ig cci. th chic f hib mbi pc, p qi.th a lib i mifi f h b if h M Mvm.

M i p mcc, fm -ic. th chic wh vp h M Mv-m chic i bh cii cpii ciw bi b if f h i m. thcmp w k f; h i gic -gig f p im, f mic fm ci.This leads to a supercial and commercialized way of 

 biig. M h v w icim cm ib chic f m’ -- w-

 big. th b xmp f M chic chw h w h v b ch, cf pv ic mg mki’ m vbhig.

lib h lc H b wiw w gi b h C Cmmii f h lig ob -ig h 2000 –2005.

th c h Chi’ lib w i2004 –2005. th i w w whiwh. th wiw w , -

 pairs completed, and the entrance oors and toilet oors w w cv wih cmic i imp fmFi. th g v h c w w- h igi high b i f f hc w v.

o ocb 13, 2005, h 70 h iv f h i- b, h c h Chi’ lib w p mbi h h ib bg h f g-tions. The repair was nanced by Helkama Forste and theCi f Vbg.

th i f h Piic rig rm wthe rst large-scale interior project. The aim was to recov- h igi mph, iig mi. thwork started in 2004 and was nanced by the Ministry of C f h ri Fi h C Cm-mii f h lig ob, which mghi pc. th igi ii w cmp hwk b h f h 2004. a h pi ivvg h h Fiih Cmmi f h ri f Viipi lib i h pib p, ig pvi f h wk.

th w ciig w pi; higi wiw w . a w wihigi i bich pw fc w impfm Fi. th ighig m wih chm-c p g mp w cc the oor was covered with rubber carpet from GermanFbg.

th i f M chic k imp bi high mig i i. thi w vi i hc f h Piic rig rm. o m f cc qi f wk cc mh ccici . th wk w cmpi h f 2005.

th mi g f hi i h lc

H. W hv cc i gig pp fm v- ci; h Viipi lib Chi t i uK,sm K l o Hkm, Kkki l hv

 i hi cmpig. th ig w ciig

Viipury Library, 1927–35, arch. A. Aalto. Rooights before and after the restoration in 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 53/194

53 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ребц ег е – э з-ее е, ее зю е, ее, б, е е. се-ее зе ееё г з,шш е з фц ющ з -эег б,ебе еее г бще – е - ф, .

п е г ё зц. пе – ее, -ющ еее зее, -

юще е е ц. с э зе, це г г з е ее з е ефц. н, е зее г - , е е еееё ее .

м, г , е- ге, бъее – ге ц, б-ющ е ю, б е,зющ цее ге -г ю г е. в эге е ее – фзе гз,ё з гц ее, ее еее з зею . Зе, е бее ееее ю, е. в ее е-зе е е, шше фц, г ебъбезею. в, е , -е – э е з фзе- бъе, б ег ще- ее е, е

бз з. Бее г, е – эффе-еш е ф бз з е е ее. Э з, -е бъе фц з е ез-ее ег ец – еее еецг , ее з шеше э еге г еее е ебез.

в ше е е б ёгг эф-фег б фц еше е. к ю е-ю, зе цее е -

ее, е ее зее бе.Э е ее цее - еб, еш ю зю фцюее еюц. Э бе -

ше з, еею це - е ее, б бше, е ее з з щее. те е, е з-, б бе ее, , ебз, гбе бе з – фц бзе ш бз з, ег ее зее езбе -. в ш г е з е-ю е е, з егфе зее,   бе, еш еге б е.

с б г гэ, бшее з бщеег з. в е з, еее 30- г, б бъе е ее – зе-е ф, зе ее, б еее зеше е-

г. в з, е ше ег , з ее – бее е е её ц-е е. сеее е е-

Марина Хрусталева

Светлое будущее: символический потенциал новой жизни дома-коммуны

 Дом-Коммуна на Гоголевском Бульваре в Москве,1929, арх. М. Барщ, В. Владимиров, И. Милинис,

 А. Пастернак, С. Славина. Аксонометрия из книги М. Гинзбурга «жилище» Москва 1934

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 54/194

54  II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

юц з е е, эее-е е, е е е ее бз, еез еее е шее ее е. о-е «г» ег е збз еше ее ез

еше е ш ее зе- г , ег г.

те е еее, ге з , е, г ёещё ее е егше з, -ю з е зею.д ге е г гз ш; фб- -ю б е бщеег езе зеее ег; бе б без еще ее-е е це. лш бее е-

е е, зе е еезз е, бше з ее  е бщеег з, е е еш ееез без .

ре ё це -, -е е ц г г ее. Гзе з, ё е зе шее е, -шющ г, е еющ е еег. о - – без еее г з еег ее, шюще б, е фц. нш зг, э фц б е е-, ш еш г -. пещее ег е э з – , эее ,б б е е з.

«се бщ» - г б ц е е ее – ещее з-е э-. тц б ее е-

ще - зе ее -ее е ее эгц: е е, -ее. оге е-е еше е 20- г е е- ф е г , з е-ег ш ещёг еюэз, з з еебз гц. нез ш г цее еег гг зеще,еющег ее ф е, е б е зе ею -

з-ее «д-к».ке г е е -

ег , «д-к» г ю- еб гфце е це-

 , е ц гц, ееющ г. изе е- е ег г е ще ег юз «»г з зц з-е«д-к» е еее -

е г, бзег ег з.взщее е ее эе б е е зе ег.

пе шг «ец» е ее е еце ее, ее г б. вее з - – е1920 –30- г е г рз з ебзю «» бще ез 15–20 з-ее. изее г  ец ееф -е хх е, е з е- г ее, з ше - ебее е еюце г «е» е г-ц «д-к». пезец э е  з – е-ецгбще ец е ец – з шг з шг е- шее э з, егбщег.

 Дом-Коммуна на Гоголевском Бульваре в Москве,1929, арх. М. Барщ, В. Владимиров, И. Милинис,

 А. Пастернак, С. Славина. Квартира тип «Ф» 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 55/194

55 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

I 1928 h wk i h Bvik sh Fc- cm p wih h i f biig wk’ cb.th Mcw Ci ahi gv pmii f b i f h w biig, h i cm-mii Ki Mikv ig i. amgchic h i q f w ig giigi Mikv w h m civ h b.Hi ig ck cmpi f hi igii chic xpiv, iviv giig m f fci, - ppch

 biig p. I 1927 h ig f wk’cb: h rkv, Fz, Zv, Kchk.

Mikv’ ppch h ig f wk’ cbw p xiv i f h im, b wm c fm b Mikv himf  : “ Wh I ig cb biig I w’ igig

  biig b f hppi, chic f h

g pif h w cm wih h cci f w if.” 1

th hp, c, f h Bvik Cbare largely predetermined by the conguration of the plotf c i. thi w cib b Mikvhimf “w wih ig ” g h f. th cb cmpi gp f cg c- f iff iz. th h picip c

 pc g ig v xi xig g 3 rbik i. th cmpii i cmp

 b m h- x h i forward-set four-storey tower with a complex ve-petal

oor plan. The architectural and sculptural character of hi w mbih h pc i icvi qiibim i h c f h cb’ cmpcmi fc.

a i h ig b Mikv, h bii gi-zi f ii pc i high impiv. u hstage on the rst oor are a light vestibule and cloakroom.I ii i , h iim h i f  ig pig cmpii. I ch c, h chii h c b mv h iim if  iig p h (ig b p fmh fm b iig pii w) w bcm pc. th w kigh i h f bv h istands. In the foyer on the rst oor there were plans for  wimmig p b bi h iim ( h rkv Cb). ah gp f pc cmpithe club rooms on the rst oor underneath the sportsh. acc h w hgh h f pc i h x h i. th w, f-ig c, w i h m f cbi. th h ic bck iff, hi 

ig vig i ccc wih fci. Mikvg hi cb mi-fci c wone of the rst in the history of world architecture to pro-

 p ig wih fmb ii pc.Construction of the club nished in January 1930 af -

m cmpici. ex, vii fmh igi ig w igh. th w m f g w, ic xi gh, chg h piiig f pii w. thi i ffc

Boris Pserk

Brevesik Fcory Cb.Shor noes o he Resorio d Coversio Projec

1 Cited from K. S. Melnikov, The Architecture of My Lifein: Konstantin Stepanovich Melnikov, compiled by

 A. A. Strigalev and I. V. Kokkinaki, Moscow, 1985, p.80.

 Burevestnik workers club, Moscow, 1927–29,arch. K. Melnikov, after the restoration in 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 56/194

56  II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h biig’ ppc wk f chic. oh h h, Mikv’ iviv pp f -gizi f h ii pc w v ci if. a i h biig b hi chic, h “ivig”,i. . iig, pii w i pbmwith nance and lack of the necessary technology andgiig. th wimmig p ikwi mi -

 bi, ic hi p f w h wg w m.

Melnikov specied that the main facade and surfaces of 

h i- f h g bck h b p ighigh-qi p wih cf mhig f h i-mi . th p bickwk f h cb’c i w pp i i c- b pi. o h -fcig fc p-ic i w pi h impi m b hcmbii f h p w h hv m

of the wall concealing the stage block. The ve-petal tow- m igh p ic h pc bwi mi pi w ccpi b g wiw.

W g i f h igi ii ci, c- ig, qipm fm phgph k ih 1930 fm iivi vivig fgm i-

cv ig h c f ivigi f h biig.The second oor of the tower has original decoration in-c i h “sii Cic” 2. th i-ig phgph h giv i bh f h w h ci-ig i h f w pi f h mg h’ ii b h cii bi h wimmig

 p. Vi pcpi f h f i i b h fch h wic m ifc-cc cm h w hv b h h p b bi. thcm i pmi cpi f vi iz hpp h ciig. th iim p h p b m gi h w p f which ch p ciig.

Mikv’ “i ” wiw fm “wih  pimiiv c-ci” w pbb pc ig hc f i mic wk h biig.Wh cmp phgph k f h cb fcig h 1930 60 , c’ fi ic h higi wiw m i h w hv b pc

 b m wih m pic f g. a fm   g bck i pc f h wiw m ih w ip f ci gzig h w fc i h w i f h w.

tim h hw h Bvik cb b iqxmp f w p f pbic biig. I chic-ture and interior layout reect a new rational approach to

 biig ig xpii f h im f pi vpig i h bgiig f h 20hc. thi biig i chic mm p-c b h ri Gvm.

a h f h 1990 h Bvik Cb chgh. th Bvik Fc g h f wk’ cb, h micip hii hw i i pvig i c fci. Iii,the new owners wanted to hold “ultimate ghts” in the

iim b bq c hi i, h building was converted for use as a tness centre under the name «Tatami Club». There are now three sports hallsf i ig-cmb c, bic, cig, w jp- cb , bh, c. aighim ic h i h g h.

uf, h w w w b fppci h c pi f h “pic f ” h h cqi, h pgmm f f h biig w mi b xciv h-mcmmci cii. I h b mi hMcw’ cmmi f pvi f hiic bi-

ig h fi vi ffciv mchim f -cgig pii f hi biig, i pi f h fch Bvik i c mm f gi im-

 pc.

 Burevestnik workers club, Moscow, 1927–29, arch. K. Melnikov. Gymnastic Hall before and after the restoration in 2003

2 The rst oor of the tower accommodated a buffet; thebasement, toilets and a hairdresser’s; the second oor,

classrooms; the third, a reading room; and the fourth, alibrary. On the at roof there was a solarium. 4. Under 

 Melnikov’s original design, each facet of the windows inthe tower was continuous glass without a transom.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 57/194

57 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

di ivigi f h biig w ci , i fm c w ifc. ahghm pbm ccig pic p f h bi-ding remain unresolved, sufcient historical and researchmi w gh ig vpm f h -i wig b b m mic

scientic restoration. However, at this point the clientci mk wih i f h fc (the rest of the building was merely renovated). A rmf chic w cmmii w p p f mp i f h ii pif h biig f p hh cb, bwih ivib chg h hiic  h biig’ c bi. n chic w hi f i ig wk f wk h

 biig’ ii.In spite of nancial restrictions, the main restoration

f h fc h b ci i f. l -hv b im; wiw p h h b

 bick p hv b -p; h igi pf wiw h b . rgb, h i h iim hv b xp hqi f wk h f v mch b -i.

th mi b ig h pc f biig p-ning permission centred on the colour scheme and n-ihig mi f h fc. accig ph-gph Mikv’ hi pc, h picipfc i- f h g bck w p,whi h c-i fc w f bick. r-search did not produce a denite answer to the questionf whh h c fc h b pi fmh . a h ci’ q, h i pc iff pi f c chm, icig f  painting the courtyard-side facades. In selecting the nish c c i h i pc, hMcw ci chic hii b hi cii h chc f ig biig.

th Mcw Gvm w h Bvik Cb piz f b i pc i 2002. achi-c ivv i h pc g hi hi p-

chivm, b g-wi cgii fmh ci hii f h fc h h chicmm fm h Ccivi .

 Burevestnik workers club, Moscow, 1927–29, arch. K. Melnikov. Vestibule before the restoration in 2000

 Burevestnik workers club, Moscow, 1927–29, arch. K. Melnikov. Clubroom before the restoration in 2000

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 58/194

58  II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

нб ге ее е- е бе – з е ещ е бе е р, ее г шзе ее е бг е , е- ее ц е е-е. и е е, зе г е бъе е бш

р Ез, .мее ее е е, цее е (ее ег е- ) еее е е ефз,

е е е е е е. в ге е з- 14 е. ве, зешш е-ц ше, зеш happy end ш ее г.

решее нбе бш - це бг шб зед (днк) б е1928 г е еше е ее: ее е- ее е ц? п г-е е днк : е ею2.100 –  4.000 ее, е е б еъез феец, -ее, е зе зе с-б, гее, ббе, це, -, феец-з. объё з е бг 150.000 3. в е, г б ее д , ее, е, ее ее е- . и е ф. п-ц е г е, феве мее, е:

1. объеее зег цеег - зе (е цееб).

2. аеее е е (фе-).

3. о е зее е (-ее зе е цее-е).

4. веее зцю з е бюще эее (б е, ее, е).

5. д це еег е-ц6.

д е днк г ге ае Гбег, е аснова1

о е ею гг Бшг е м к зег е-г е тг Б, зб-ш гю е цегф фцее е тЕомасс, е ю ею, зб ве Г «г е» Э п. тЕомасс фбз з.

Александр Ложкин

 Дом науки и культуры – Театр оперы и балета в Новосибирске:проектирование, реставрация, реконструкция

1 Ассоциация новых архитекторов, творческаягруппировка архитекторов–рационалистов.

 Новосибирский государственный академическийтеатр оперы и балета, 1933–1947,

арх. А. Гринберг, Б. Гордеев

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 59/194

5 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ае е ег. кце ф- з е це зещее фе е ец г б- ф, е з ец. чеезце б зе (бе,ше, ), е э е це-

гфе е. рзе цее з б ю е-е це ее. пег е-е зе з: е, еег, з, , ег е г е е це-, ф е е, ещ бе. д е-ц феею е ееме б збее ец .кц з е зе еез з ец щ е з 1 7 б.

«Э е е, , г ее з-, э фб, б фб ее-бе ееег эц б.а з э , г е е эг е ееб ег б е гг зее. Зе бз: е ее-ее ё э ш, еебе -е е е фб ггфб – э бе зе ее еше б» (с. ме, , б-ш е Гбег).

у ц е, е-  Б мэ ф.пе пе. Г безебе -б е г бе; е30 е ег езе цее б. д-е 60 е, щ – 8 е- . Э б бг е; шее щ ег ее 1/750 (шее щ - г ц е 1/250).

15 1931 г н 2

е ее е. к б е1933 г. к бю 1933 г е бъе -ц з б зее. пег, ею 1934 г днк е еег ъез- се З сб. н е, е е е е,г е зг еб. в езе ее .

в фее 1932 г б бъе г -г е дц се ме (г г б бз ге

е днк), шше е.ве, е ее зеее «-е е» е е б«е» б е.

п ге зе г ец.в ц з бе е днк е1933 г.:

 – «… в е, г [Гбег] еш эе, э б , -. … м зе ее е еее,е б е з, г б-з, еее фцз е цеее гг ее – е кбю-зе … н з, э е, ею е, - ббе е, б з ее еее»(Б Гее, е).

 – «ме е, бе , е е е ец к3 з, е э е ее … се е

ее е»(ае к, е).

 – «к бъе цег -е щ. кбъе ше е е е …тее, е ег еше Цк ееее -ее гз-ц, е, --ец б ее, - з зе, - зеш -е б бщ е эге. … м з е-е ш »(м м, ).

пе эез е Гбег, ее е- и ж Гге Г-це е–эе аеее Ще, б еге ег 5 ю 1933 г. к-е е е днк бъ - «ее е ббф щег нбе е». иг

е б ее, е ееег е е рбеЭе е е Б Гее ешее

2 Наркомпрос – Народный комиссариат просвещения(народного образования), министерство,курировавшее вопросы культуры в Советском Союзев то время.

3 Комсод – Комитет содействия строительствутеатра, организация, состоявшая из

представителей исполнительной власти,коммунистической партии, деятелей культуры иархитекторов, призванная следить и содействоватьстроительству ДНиК.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 60/194

60  II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ее е ме, е Щ-е в Бебег ае к- зб б еее нбег Гее.

к э ее б ег бце «тег об» мее, 1935

г б ешее з еБ к е «бг ».се ец (з е бе, е езц це ее фе, ешее бъе зег з ег ) е - е Г. м. д.

тее е ец е-г б ее -ее с-е веюзг е е 26б 1936 г. к ц 1940 г еб е зе, е б-

. н б б е-, зе з ее це ег з ще э- зе ф. оею 1942 г. б  ешее Цк вкп (б) 4 юе з е еее е 12 1945 г ее е ее. Фе зг е 1931 г. е з ез ш . ае- (еш е) б ю зе-е. Ф ее еее еезешю ецю, ег е е,е еее г б з зе, - .

7 г 1981 г. се р Фее- ц ешее ее 1984–86 гг е е. в 1984 г е бее мее .в юе 1986 г- б. рец е- г. к ц 1990- г б е- ебю, бе , з е. н фе е-

е е 1934–36 гг., е ез- е е . п г ец – ец е-е ееею цее б бшг з е е еш. пее 2002 г, г е б юе фееюг «к р» б е -еее г ее ф.

24 е 2002 г це зе е - езец е ец, е-ег еее г е

нГатоБ. 31 2003 г е б бе зе е ец Феег --еег е ме рФ.те е е е-ц, зющ е егее е- це е. кцец ец б

 зб «сеце- ец». пе ец - «сбецеец», -е г е пе Зб, ге е н сее. Гее-щ ге, зб е е-ц еег еее - ацц «мб», еющ бш ее б ец ецбъе е згце, е Бее, Бюее, п-е, вше, сбе. к б б ееец з р, че Ге. пе- еее б ее б-ею цеег зег ее, ее ешег еег б- з зе е ецещеющ е эее. п эее эее, ш ее1934–36 гг., е е е езеше е, е е-ц е е е.

ве ее з це-  ббе. пзее ее фе- еее ц. ое еее ещ фе е- ф, е е, ,еее е е, бш ю. Феб е е.

из е еш з- е, б е ее еебге ее е ф цее е. д ше эе е з еее е эее. т зее :

еъ е з е з-- е, е е-ше е зе, ееце . н 3-г е «е» ц еее. п ю - е е з ез,е ее е з е эе-е з 224 ц 24 бе ф , бб-е е з 22 цф ее 96-г шег . об

ъе- (е) е .сее е з, ш ее - ее ее ще згщю-щ е (ег 1.000 2).

4  ЦК ВКП(б) – Центральный комитет Всесоюзнойкоммунистической партии (большевиков).

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 61/194

61 II. Heritage Saved from Risk – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ке е зе б еше з б-е без шеф зее. вее нбе зе б е --; э, е ф ъ-е, е з фе е б зее.пзее зе ее е е-е : эегбе, ецеще, е ше, гзц , егег еее -ц.

Е бе зе е ег - е б ее, цее бю е: зее е езц, фе ъе, - зе, ез г е- ц. к бш е це ею ъе- зе.уе е зезе ф-е ъе, бе еее, зю з г е-

ще юбг це. о е - е е езц е ю-е е Ethernet, зющ еег - бе. н цее ебеш ф б--

гз ъе- щ. незц зе ъе-ее ец юб ее це.

Бше б з еце. п ец бе 149 е- е, еше ф з.уе ге е , з- шб, щее ее еее 1990- гг. ве е бц беге ш-езщ -е.

в езе ец ее е-ц зе е, е б-, еее цеее ег,зюще юбе е. п е-ге щею нб е е бе ег е ш р. пее- ец ще г е-ц е е шб еце ег еге р з е- ц, е р ее г. 18

б 2005 г е е з б- е ге е, 14 еб 2005 г це бшг зб г-це, - езе р в п.

 Новосибирский государственный академический театр оперы и балета, 1933–1947,арх. А. Гринберга, Б. Гордеев. После реставрации

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 62/194

III.“Heritage at Risk” –

Case Studies from Moscow

and the Former Soviet Union

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 63/194

63 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th ri v-g f h 1920 1930m f h m imp cibi h i-i M Mvm w h 20 h c- hiic chic hig. Mcw hw cpi f h g svi ui bcm cf h chic v-g, vpig i i cig qi mb f pbic biig higf h icip cmmi ci f h vif 1918. ab 250 –300 biig w bi i Mcw

 bw 1925 1932. sm f hm bcm -ig ic f h i i f ri’ ccivichic.

Hwv, m f hm i g hp ih , w icc mic, -c“m” – chp cv-p fbihm. Ic-c mic cc f xmp wh pv hi-ic w m-fm wiw f chicmm pc wih pic wiw. Fh-m p f mm mim mih  chg wih h pmii f h c hii.Even setting protected buildings on re seems to be a so-i f gig i f pvi pbm. a m-m c b mg b “v”-mic  the local denition of “reconstruction”, which seeks tomk h mm v m hic h i v w,cig i i hici. I h Mcw h b ig i l Vg, ciig m m f cpi f hiic biig which h blost, in some cases by re. This happens to much older hiic mm , b I wi cc M-cw’ v-g mm f h 1920.

t c h ri’ v-g biigmwhi ii bg “Hig rik,” f c f xm gc. Wh h -sons for Russia’s difcult attitude towards its built cultural

hig fm h 20h

c?

Ecoomic resos

epci wihi h 15 f h cp f h svi ui, i m c bf hi mic

ici, v-g mm i,ig hi fci ffig fm ck f mi-c which c b c “ci wih mi-i.“ th miii f h fm wk cbc g ff h ci fciii f hi m-

 p. thi w h c wih h “Cchk” bb fc’ cb Pchikh s.1 

th h f mp h p h ff hi miii. smim pc w b wihh h h w hi pc wih g h biig’ mm , cig “m,“ which m chp fbihm

wih cmp mi ig. “e“ f ep, i.. ig chiv ep qi ppc f cci wk. smim i i w c f pi. lck f mic mg-ig pvi wk c f hic fbic

 pvk pbm fm biig phic pi f viw.2 Bh i f h mm’ hic cv.

Defmio

o m f gc i i c-quence of the rst repression that started after the statec b “h gii f h i ci-i“ w pbih i api 1932.3 I pp ib-

ake Zivko

2000 –2006: Moiorig Mosco’s av-grde archiecre

1 “Cauchuk” workers club of the rubber factory, Pluschikha Street 64, Moscow, arch. K. S. Melnikov,1927–29, Monument No. 613, local importance.

2 For example, if plastic windows are installed, humiditycan easily pass through the wall, but no longer throughlittle gaps in the window frames. This causes fungus if ventilation is not sufcient.

3 Decree (b) of the Central Committee of the Communist  Party from 23 April 1932 “about the reorganisation

of literary-artistic organisations“ – Postanovlenie CK VKP (b) 23. 04. 1932 g. “O perestroike literaturno-chudožestvennych organizacii” – which forced different 

 groups of artists into line.

 Rusakov workers club, Stromynka Street 6, Moscow,arch. K. Melnikov, 1927–29, monument of local importance. Main entrance with plastic doors, 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 64/194

64  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

chg wih f iff cci miand methods. The “Narkomn” commune house8 hfm xi ii wih i hg mi kw h “nikv H“ 9 w bi ik hi. thi xmccp f cmm ivig i wh m pp cii-mk i ccivi chic-

. a bi mifi f h 1930 “pi f h

ici iii w pbic fmiof constructivist architecture for the rst time. It became

 pp ciici chic ik Ki Mikv Iv liv f pcig p “fmiic -chic“.4 th ii chic f h vigsvi ci wih i w k ik wk cb, cm-

m hig kich-c, which h pp i h w cpi ic h mi-wi, w hci b igic imp fig chic-.5 a i fc f m pp i i i ci p h p . Bc f i imp fc C-civim i mi igmiz “-ri“i h f m ciiz. ap fm i impici miimim h w mi cci m-h h w h im w ciiciz. Ppi ri m h h h bi i h 1920 –30 f mch w qi h h biig f h e-

 p M Mvm which w p i igmiz f h m . of c h wxm wihi h mi cci mhig h mi. nm wk m hw bi h im ff fm ck f cc-i mi i ri wih i w-v i f  f civi w. th bi h b civ i  to nish their task.6 B h mi iv w h m i ep.

a w kw h cmic ci ci-i, which im ivi f w chp m-i f h cci mk, w qi imi ih i h g svi ui f ici Gm. I g h ic biig f bh mv-m – Ccivim ep’ M Mvm

 – w bi qi g m cc k-etons with cinder concrete blocks, brolit (heraclith inEurope) and wood-cement ooring as typical materials.7 th vi i h cci mk h k pci h 1920 bcm h fi f ’ biig

4 cf. A. Mordvinov, B´em po čuždoi ideologii –  Leonidovščina i ee vred – yearning for foreign ideology – Leonidovschina and her danger, in: Isskustvo i massy1930, No. 12, pp. 12–15

5 cf. A. Zalivako: Zur Erhaltung der Bauten der 1920-er  Jahre im Vergleich Bundesrepublik Deutschland – Rus- sische Föderation (Moscow) unter besonderer Berück- sichtigung der baukonstruktiven Voraussetzungen: Prob-

leme, Erfahrungen, Perspektiven. Diss. TU Berlin 2003.6  cf. W. Hegemann, Das Wohnungswesen in den Städten

und neuen Industrie-Zentren Russlands. In: Wasmuths Monatshefte für Baukunst 1932, No. 16, p. 197: “In Moskau wurde die Lage besonders schwierig durchdas Wachstum der Bevölkerung und das wachsende

 Bürobedürfnis der Regierung. Auch hier konnte dasWohnungsbauprogramm 1931 nicht erfüllt werden. Vonden 90 in Angriff genommenen Bauten konnten nur 16 

 fertig gestellt werden. – In Moscow the situation becameextremely difcult because of the increasing populationand the increasing demand of the government for ofce

 space. Even here the building program could not be fullled in 1931. Only 16 out of 90 started projects werecarried out.”

 And cf. W. Stein, Versuch “sozialistischer Städte“.Verwirklichung der Kollektivgebäude zu teuer- daher 

 zurückgestellt, in: Bauwelt 1931, No. 21, pp. 703–705. Regarding workers’ settlements in the Don area Steinwrites on p.703: “(…) und aus dem Vorjahre sei in

 Folge Mangels an Bauholz in das Jahr 1931 überge- gangen “eine große Zahl unvollendeter Häuser: ohne Dächer, Fußböden, Decken, Türen. (…) Ein Teil der  gebauten Häuser blieb ohne Heizanlagen und sanitäre Einrichtungen.“ – Because of the lack of wood as con- struction material quite a number of houses remained unnished in 1931: without roofs, ooring, ceilings,doors (…) A couple of houses were left without heating and sanitary blocks.”

7  cf. A. Zalivako: Zur Erhaltung der Bauten der 1920-er  Jahre im Vergleich Bundesrepublik Deutschland – Rus- sische Föderation (Moscow) unter besonderer Berück- sichtigung der baukonstruktiven Voraussetzungen Pro-bleme, Erfahrungen, Perspektiven. Diss. TU Berlin 2003

8 Commune house of the Ministry of Finance “Narkom- n“ on Novinsky Boulevard 25, Moscow, arch. M. J.Ginzburg and I. Milinis, 1928–30, Monument No. 604,

local importance.9 Commune house for textile institute students on Or-

dzhonikidze Street 8–9, Moscow, arch. I. S. Nikolaev,1929–30, Monument No. 617, local importance.

 Narkomn commune house of the Ministry of Finance on

 Novinsky Boulevard 25, Moscow, arch. M. J. Ginzburg, I. Milinis, 1928–30, monument of local importance.The new street was constructed in 2004 at a distance of about 5 m from the house

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 65/194

65 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

w cii m f mw“ h pv b f w fm h if cii f hi ihbi.10 Wih hi i bck f cciv , m c- xm ic wihi h biig, wih hi miim kich kich-c h w f -

 c b hi . I fc i w vi h h ri

 ppi w h ccp ffto their tradition. Obviously the rst inhabitants of the“Narkomn“ house were recruited from the countryside mp f h w Fic Mii. ev i hci h kich mi “im ri v”,ii h ghig pc f h fmi. thminimized kitchens within the constructivist oor layoutscic h qim f hi . thi i - wh f m pp h ccivi

 biig f h 1920 i p h imp“nv b`“ ivig h fmi cig w“cii“ fmi.11 t v-g chic ii ci i pp’ mi wih c-ff i hi ii h bcm ig i h .

th f b ciiciig v c f bh hchic ig cci qi f h pii g fmi f h svi M Mv-m which ffc h i w h bi-ig i m f pvi, i pic h wiig ccp hm c mm

 pv hm i h m w h pc chchfm h Mi ag kp f f gi.

Hiic f niki Chchv iii  pi f c piic xi i bcm dangerous to recall the rst steps of Soviet architecture.Iii bk w pbih b ri’ v-g

 b Kii n. af’v, Vv e. Chv simo. Ch-Mgmv – igiig h f hicanalysis of this period. In the early 1980s rst attemptsw m hbii h v-g. thk a small number of activists in this eld in 1987 it was

 pib ic b 30 h h svi i f -pc chic mm. I 1989, hcci f Ki s. Mikv’ 100 h iv,v m f hi biig w ic. a 37 bi-ig ci b wh pcig civ h mmm “f c impc“.12 thi m hin rst instance the City of Moscow is responsible for hi igi. Bf hi gii mmhi i w mi xciv b h w’

c h mgm “Zvchz“,13

i c f pm bck h “ZheK.”14 th miiik c f mic ccig svi ccmm-i m. thi mic w imi b- miimm, which pv m h m h-ic. Hwv fm ’ pi f viw hi c cvi pbm mig cmpx i.

th gii f ig wih gi mm mi b h ri gii f h pc-i f mm i. I j 2002 ri -

  h w p-svi ii wih h fw “b bc f h c hig (c

hiic mm) f h i f h ri F-i“.15 Bf hi h Ci f Mcw h c iw w b “pci f hiic c- mm” fm 14 j 2000.16 I g ri

 Narkomn Commune House, Moscow, 1928 –30,arch. M. Ginzburg, I. Milinis. One of two corridors

 giving access to the ve upper oors of the apartment 

block, 2004

10 Commune houses were developed within the state

research program for housing beginning in 1928. Theywere a new type of experimental form of living follow-ing the sociological research results of the department 

 for standardisation at the Ministry for Building of the RSFSR. The research in 1928–29 related to a “scienticorganisation of everyday life.”

11 “Novyj byt” means “new life” and refers to implement-ing the change of education of each person towardscommunist ideals within all personal spheres of life.

12 Moskovskij gorodskoi sov´et narodnych deputatov, Ispolnitel´nyj komitet, Rešenie No. 647 ot 23. marta1987 “O prinjatii pod gosudarstvennuju ochranu zdanij

 pamjatnikov archiztektury soveckogo vremeni“. – Deci- sion No. 647 by the deputies of the Moscow city council  from 23 March 1987 “about putting buildings from theSoviet time under state protection.“

13 “Zavedchoz – Zavedujuščee chozjaistvo“ City Housing  Administration.

14 “ŽhEK – Žiliščnyj Eksploitocionnyj Kontor“, means“Housing Ofce.“

15 Federal`nyj zakon RF ot ijun`ja 2002 g. N 73-F3 “Obob`ektach kul`turnogo nasledija (pamjatnikach istorii ikul´tury) narodov rossiskoi federacii.“

16  Zakon goroda Moskvy “ob ochrane i izpolzovaniinedvižimych pamjatnikov istorii i kul´tury“- Moscow

law for the “protection and use of immoveable his-toric and cultural monuments“ from July 14, 2000,

 published in “Delovoi zentr“, Tverskaja 13, No. 41,11–17. 10. 2000.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 66/194

66  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ig . a cci civi ffc h xiigvim wih mii -biig f h. thci’ miii i imig cci civii.I 1999 h vii f Mcw’ f vpm wxed in the “Moscow City Plan“.18 a g p ii ig h gii f ig h cpi hw p-svi cii. dpi cizi f ii pi, h ci f b-c i - h hiic c, h pimizi f the trafc ow, the plan denes zones in the city cen-

bc hiic cci z bc cvi. th ffici c m f “-

17  See the Moscow law for the “protection and use of im-moveable historic and cultural monuments“ from July14, 2000, Article 25 (Preservation Zones): In order to

 guarantee the integrity of an architectural monument and its aesthetical appearance a special preservation

 zone is dened for territories adjacent to the monument’s site. Within this zone certain regulations for usage of the ground are dened.

18 See Catherine Cooke, Moscow as a global city, in: Academia Rossica, Rossica. International Review of  Russian Culture. Moscow. The Third Rome. Stalin’sCapital – Global City, issue 4, London 2001, p. 50.

 preservation legislation is sufcient and does not differ  mch f ic fm Gm gii, pih mi cgi f “c, gi  f impc” f mm. F ic hnecessary instructions and denitions for establishing a“pvi z” mm c b fh.17 B i m c ch pci z x-ist, so that the insufciency of the law seems to be more pbm f i ic ppici. I c i fc f - bvg cci wk w

h Mikv H, mgig i f-i. obvi h i pvi z hiic f mim.

Wh ch z xi, i migh b h f- pi f h mm if, ig i h xw hf mkig . th w hcase with the “Narkomn” house in Moscow, so that a w bi h m fm h h i 2003,icig mg f h mm fm cheavy trafc.

Prioriy of oher momes

sic h mi f h 1990 h ri cpi h b fcig m biig bm which i i g-

Gostorg Ministry of Trade, Mjasnitzkaya street 47, Moscow, arch. B. M. Velikovsky, A. J. Langman, M. Barsch,1925–27, monument of local importance. Narkomsem Ministry of agriculture, arch. A. W. Schusev with Bulgakov,

 Franzus, Jakovlev, 1929 –33, monument of local importance, in 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 67/194

67 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

cig Mcw hiic ci” i miig hci’ vpm. rcci f h 17 h-cchch f h Kz Mh f G h h f r sq i 1993 w fiihi 1994. F h ci’ 850h iv i 1997 f-ci f h v 19 h-c Ch f Chi

h svi, which h b z i 1931 f h P-c f svi, w p. t i i h biig fm h 20h c h ri i-c i i iv i f h W Hig. th“Iv´ki V“, h fm g r sqwhich w imi giv cc h q f k p, h b bi, . M m chch- fbih w p cc wihih . a h -ci pv h pii f “hiic” Mcw, ig pvi pp wih hi  hi mk hm f ik hiic big.th icip -ci f Mcw hiic ci w i h 1999 Ci P m pc v-g

 biig p if h cmwh i h c f h ci. I fc i i gic hh gig f hi mk h v-g mm fig gp gi.

yig f h p-vi p i f iMcw’ cmp chic w. M

 biig i Mcw i c wh h m“-cig Mcw hiic ci” m. Hiicqi fç ci wih w bwiw h c Mcw i w i h 18 h c- – ci f w mi. th fm h -called “Moscow style”, required also for ofcial approvalof new projects, anticipating a new – now specicallyri – pmim. evi hi i mp cc h im bf h vi, igig hsvi pi.

th fc h w biig fm h sviim gi mm “f gi imp-c” i chciic f h i f h v-g.af m ip fm Mcw’ pbic i 2005 i w

 pib pg h f h Mikv H “mm f gi impc”. I fc hi

 biig gh wih Mikv’ “rkv” wkclub and Mosei Ginzburg’s “Narkomn” building wouldhv v b ic h W Hig lifrom the very rst moment the list was invented. The se-c mm f gi impc i ax sch-v’ cb f h iw wk, bi i 1925.19 thmi fc ci f iz ch, mb-izig hi-ic fm mchig ’ chic i ri.

 Planetary, Sadovaja-Kudrinskaya Street 5, Moscow,arch. M. O. Barsch, M. I. Sinjavsky, 1927–29,monument of local importance. In 2004 the cupola washydraulically raised six metres to create more space.The original annexes were removed and re-constructed 

 Mostorg department store, Krasnaya Presnya 48/2, Moscow, arch. A. A. Vesnin, I. A. Vesnin, V. A. Vesnin, 1929,monument of local importance. View from the square in2005. The transparent façade is now an advertisement board 

19 House of the railway workers, Komsomol’skaya Square4, Moscow; arch. A. V. Schusev, 1925–26, Monument 

 No. 550,regional importance.

lck of i d koedge

th fc h c-iiv i cc-

i f qi mb f chch w iz whimp mm f ri’ fm v-gsuch as the “Narkomn” house are still left unattendedmk m m h ck f wi i h f 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 68/194

68  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

1. Monuments that still keep their original function This group includes rst of all a number of constructivistmiii h w bi i h 1920 wh h cpimv bck Mcw. th i h Mii f t“Gg”,22 h “tz” biig, w h sagc f siic, h Mii f agic

“nkmm”23. th biig i iv gcii bc mic w w miim bsufcient. The only real loss here from what could be fm i h hiic wiw. th wchg i h 1960 i miim fm . a- ic i h “Zv” wk cb24 h mhwmanages to survive difcult times and is still a meeting

 pc f c v. of c chg ccv h , b hi i pbb h biig fmMcw’ M Mvm wh c i f i bi h hic mph f h 1920.

2. Investment projects/objects

th impc f wk big v-g m-m i Mcw p hi pi c cii. thi ic civi hdenition of “prisposoblenie – adaptation”, which meanschanging oor layouts and materials to prepare the build-ig f h w fci. Fiig w fci i hrst priority, as anywhere in the world. In fact in Moscowhi i h chc f biig viv i f 

 big mih. Hwv, pi iv m b wcm i v h v hig f h 1920. I i hi m h h biig phi-c i pc, b i m c i wi b -fm wi i hici mm v. thiis a very sensitive subject. Changing the surfaces and t-

ii h. th wi i hi c wiig kp pv biig i cci f i pciand further existence. With regard to the “Narkomn”house, which is recognized all over the world as the n-, m g imp xmp f h pch-mkig chic f ri Ccivim, c m h h ck f wi ck f kw-g ifmi b h mm h pf h wh pib f i i h mi f i gic cii. l f iviw I m ic 2000wih Mcvi, i pp, ihbi f 1920 biig vi chic hw h m

 pp iz h g v f h bi-ig I gv xmp. Wh I k b g, m

 pp h biig – f xmp h “t-z“ b l Cbi niki Ki (bi i 1929 – 36)20 – 1960, pbb bc h wiwh b chg gzig wih miim fm pic f mim i e ep. o h h hi i hi v-g v big mch h f hi im. B h h h i i kif gic h m pp i ci biig f h 1920 v-g wih Fciim wih i

m-pci, biig wih cmpii i ig – the pure technocratic approach of the “Brežnev“– era.thi i pbb h f ’ gig f ci i ri.

I 2000 i 2005 I mic vii Mcw’v-g biig, ig hi ccii f pib. sch miig i big-tory every ve years for the authority for the preserva-i f mm b w.21 th v impi f 132 i vii i 2005 w h h mi f Mcw’ccivi hig i i mch w cii hin 2000, when I did this for the rst time. Indeed most of 

h h h cgizb if cmp hi ppc wih hiic ph. af xiv iI w ivi h mm i f iff gp mi b hi c cii:

20 “Tsentrosojuz – later Narkomlegprom“ house, Central  Association of the Consume Cooperatives, now State Agency for Statistics (GosKomStat) Mjasnitzkaya Street 39, Moscow, arch. Le Corbusier, Nikolai D. Kolli,1929–36, Monument No.623, local importance.

21 See the Moscow law for the ”protection and use of im-moveable historic and cultural monuments“ from July14, 2000, Article 40 (Monitoring), which regulates theduty of the monument preservation authority to carryout technical monitoring of all monuments located on

 Moscow territory every 5 years in order to establish thecurrent situation and necessary preservation measures.

22 “Gostorg“ Ministry of Trade, Mjasnitzkaya Street 47, Moscow, arch. B. M. Velikovsky, A. J. Langman, M. Barsch, 1925–27, Monument No. 624, local importance.

23 “Narkomsem“ Ministry of Agriculture, arch. A. W.Schusev with Bulgakov, Franzus, Jakovlev, 1929 –33,

 Monument No. 628, local importance24 “Zuev“ workers’ club, Lesnaya Street 18, Moscow,

arch. I. A. Golosov, 1927–29, Monument No. 633, local importance.

 Bakhmet’jevsky-Park bus garage, Obraszova Street 19a, Moscow; arch. K. S. Melnikov, 1926–27, monument of local importance. The roof trusses were illegallyremoved in 2002

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 69/194

6 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ig ik iig, h , m hh mph pic f h M Mvm wiipp h p.

Wh i hppig i Mcw i f fm h e- p v f mim phiic i, f xmp h Bh i d. sch if-

fi ppch, which k h h hi f hh i cc cf g which g f -g kp which bih, i pi wihi p-vi ff i Mcw f. If iv g mm, i i bc hi ivm

 p wih i cqc. exmp f ch “iv-m“-i ic Mcw’ p25, h“Mg” pm K P s26  h “Bkhm´vk” b gg.27 I c f h g-g “Bkhm´vk-Pk”, ci pi h bi-ig w m mih f igh igi f  b V. G. shkhv w ig mv.28 o

 pbic p pp hi vim.Sometimes a re occurs before reconstruction of the un-

v mm wi b ci . th “F” wk- cb h “Pv” pbihig h bcm chvicim i 2005 2006.29 a mim cciwk i pp f i h i i f

 bhi. a m piiv xmp f ch “m”i i h “Bvik” wk cb.30 thw wi gzig w chg m fc. th building was tted out as a tness centre named “Tata-mi”. l f gpm b pii w c (v-ib?). nb w v m h hi biig w built in 1929. Such refurbishment proves how exibly thev-g biig c b f w fci if 

25 Planetary, Sadovaya – Kudrinskaya Street 5, arch. M. J.Sinjavsky, M. O. Barshtch u. a., 1927–29, Monument No.647, local importance.

26  “Mostorg” department store, Krasnaya Presnya Street 48/2, Arch. A. A. Vesnin, I. A. Vesnin, V. A. Vesnin, 1929;

 Monument No. 601, local importance.27  “Bakhmet´jevsky-Park“ bus garage, Obraszova Street 

19a, Moscow; arch. K. S. Melnikov, 1926 –27, Monu-ment No. 664, local importance

28 cf. V. Mazepa, V zaščitu rossiskogo konstruktivisma – Defending Russian Constructivism, in: Stroitel´stvo. Arkhitektura. Nedvizhimost´, 2002, 2 (7).

29 “Frunse” workers’ club of the “Dorchimzavod” chemi-cal factory, Berezhkovskaya Naberezhnaya 28, Moscow,arch. K. S. Melnikov, 1927–29, Monument No. 659,local importance .“Pravda” – print shop and publishing house, Pravda Street 25/4, Moscow, arch. P. A. Golosovand A. V. Kurovsky, 1930–35, Monument No. 627, local 

importance.30 Workers’ club of the leather factory “Burevestnik“, 3rd 

 Rybinskaya Street 17, Moscow, arch. K. S. Melnikov,1929 –30, Monument No.627, local importance.

 Frunse workers club of the “Dorchimzavod”chemical factory, Berezhkovskaya Naberezhnaya 28;

 Moscow, arch. K. S. Melnikov, 1927–29, monument 

of local importance. View in 2005, after a re it wasreconstructed 

 Laundry of the Narkomn-House on Novinskyboulevard, Moscow; arch. M. J. Ginzburg, I. Milinis,1928–30. Facade facing the Gardenring wrapped with

 fabric, 2006 

 Pravda – printshop and publishing house, Pravda street 25/4, Moscow, arch. P. A. Golosov and A. V. Kurovsky,1930 –35, monument of local importance. View from

 Pravda street after the re in february 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 70/194

70  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h gi mm. Hwv, h h hig i cmm wih pvi f chicmonuments based on scientic documentation.

th hi gp ci f mm h c b - b i hi

3. Partly sensitively restored monuments ch h Mikv H. G ff w m h b, hgh hv hv b c.Wih h i h w ci bw 1983 1997 h igi fc f f h M-ikv H g fv. I i w m cci m f mm , b h -hic fbic x i pv v w .a p f h igi f i kp i Mcw’achic Mm.31 aw h h i i

 pv wih i ii. u h c ci-

i hi i big cc f h hig.a g piiv xmp i h fc i

of the Trafc Ministry “MPS“.32 The result of this dif-c i i h h fc w giv impi

f i, which h b f m hghpcm f hiic wiw wih pic .

4. Ruins of the Avant-garde

thi i h m gic gp f mm bc hmigh hv c h b h. o h

h h h i v hic. I i chc hh biig i m ch h-f hic pv wi f 20h-chi. th f c v.

The most well-known candidates are in the rst instancethe “Narkomn” house and also Melnikov’s “Gosplan”gg.33 I hv vic b h ii f h“Gp” gg m h wh I w. th hi h

 bcm fm i h w “dm nikv”. sf-fig fm c f miim mic, i i wgig cmpic i pc ci

 b h iv, h Mcw s Ii f s a (MIsIs). th ccp f iizi wvp b h Mcw achic Ii (MchI).I Mch 2006 h igi bci f h mi- w c ff. th f wi hw whh i mv gp . 3 2. I 2006 h biig gv h imp-i h h pib gizi h h k h c i chg.

up i w h i ig xmp f -tion based on scientic documentation carried out with aiffi viw i h h hi f h mz-ig mm f h 20 h c. th w mp cp wih h ii v f p-vi f hi fgi chic. I i i v fg-i bc i ppc ig ff mch mfm miim chg i i imi h highc hiic fc.

uf, hi v xm mmb f ch hic v-g biig i x-i i Mcw. a biig f high igificc h“Narkomn” house would offer a chance to become such pc f f ri. If ch i c bci Mcw c cc i cig pc- hi w b hg chivm i i h

v f civiiz i i h c ic hi m imp biig f h pch-mkigri v-g i W Hig li.

31 Schusev State Museum of Architecture Moscow, MUAR former GNIMA – Gosudarstvennyj nauchno-issledovatel’skij musei imeni A. A. Schuseva, 119019

 Moscow, Vozdvizhenka Street 5.32 “MPS“ Ministry of Trafc (former NKPS), Sadovaya-

Chernogrjasskaya Street 1, Moscow, arch. I. A. Fomin,1930 –34, Monument No. 625, local importance.

33 “Gosplan” – garage of the State commission for  planning, 1933–36, Aviamotornaya street 63, Moscow, arch. K. S. Melnikov, Monument No. 658,local importance.

“Gosplan” – garage of the State commission for  planning, Aviamotornaya street 63, Moscow, arch. K. S. Melnikov, 1933–36, monument of local importance.Condition in 2005

Commune house for textile institute students onOrdzhonikidze street 8–9, Moscow, arch. I. S. Nikolaev,1929 –30, monument of local importance.View from the roof of the institute in 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 71/194

71 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th Mcw mpi i i c f i w m pic f svi chic, b ph-m i 20h-c w chic b -ig. thi i bcmig icig c wih h pigf im, h mpi i h w – hf l, Bp, nw yk, Chicg, m h h w f h m g w ig pic f giig, – hv g hi iq mg wih h ifc f h m cii iwhich h c. Hvig i chgic i-viv wih pgmmic chici xp, h m h i i

pcb fm f p – bw, g,  podzemka [the Russian word for ‘underground rail-way’].

I Mcw, wh h m w bi mch ,pig i 1935, iff ii xi. B h egih mh f ig, h Mcw mw c, i vivi c wih m i h W, g pc h w mk wk f . W m wih b ci h h ihig ik i i w chic f h f h 19 h c h mi f h 20 h c. F h M-cw mpi h W p f hp c c iq fci pc i h fm f ‘high’ chic .

ov h f i xic, h Mcw m p hgh h vi g i h vpmf svi chic. I w h 165 i (50 f which w bi ig h ch f h m i h1930 1950, wh h gh f h i 66km), m b ci mm wh i h hi f h c. I hi , h m m

 b g h ii f iv pgmm fm if i p-rvi ri. I i

imp p f Mcw’ p ifc, b hmbim f pi f w p f if – piwhich w k b xm: ‘pi’ h

ooded with articial light, built for the people and pro-f mcic i chc, b hi i h bwf h h, f igh f h wh iv h h’fc. dig b h ig m f h g c wih pci mi ig m, hi chic pc cwith living conditions above ground – with the difcult,m v if f h svi ciiz. H w -other world: ‘beautiful’, lled with light, heightened byh c bw bv bw g.1

B h mi f h 1940, h m fif g i building the metro was over. The rst stations were full of h igic pi gic f Ccivim,qii which c h Mcw mpi

 phm i c f i w. th i b-ih h b f h Mcw ch f m cc-i i w picip f giig ‘windowless’

g pc. sch picip ic: exposureof structural basis; lack of ballast masses and volumes;unity of structure and décor; and use of light as the prin-cipal means for creating an architectural image.2 thk h qii, m i bcm w-fm,kig g-pix g m ii xhi-

 bii i Pi (1937), nw yk (1939), B(1958). B h mi f h 1950, Mcw h gi g cp f if i h fm f igb mb. a c, xiv b gim h

 b c – ‘mpi’, gh ci Mcwif, fmi mp wih m f h ’ m

cgizb f. th Mcw m bcm p f ri c hig.

th w c hv pi iii h cii f h i m m. th i-

ni Dshki

From “Meropoi” o “udergrod”

1 It is important to emphasise that the extensive construc-tion carried out underground saved Moscow from far more destructive reconstruction on the surface. Themetro has undoubtedly performed a conservational rolewith regard to Russian heritage. If the creative power of,and desire for, transformation had not been channelled underground, the city would have suffered still greater 

destruction.2 Wording used by Aleksey Dushkin himself. See: Natalija Duškina, ‘Metropolitana: l’archittetura di Duškin’  Mosca. Abitare, Novembre 2004, N. 444, pp. 168–173.

 Electrozavodskaya metrostation in Moscow, 1944,arch. V. Gelfreikh, I. Rozhin. Current condition

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 72/194

72  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

sity of trafc and extremely large operational load on thewh wk hv h mgig ffc pci h i i, which i p chic hv ff . th ig viim, which f pim impc i -

g pc, pcig. sc m xpiv mi c h i ig f iigi mp. ah c f g i xiig pc cc i bi ithe 1930 s −1950 s to meet Moscow’s transport needs.

There is still insufcient recognition of the fact that

i h Mcw m b i c-cc wih cmp w pcic f -ig mm, h i pc xmxpiv ffi. Giv h xiig c pchic mi wih w h cib  

 bh h ccp f ‘hig’ h biig’ pp-c, h f f h ‘i mm’ mi highci. thi i h m ic wh i ithe present case is new methods of conserving articiallyc g pc h c extreme pressure due to difcult terrain, heavy use, andmp.

There is a very clear need today to secure ofcial pro-ci f h i wk f i fm h 1930 to 50 s as a unied urban ensemble – a unique monumentf ii impc h v b ici unesCo’ W Hig li f h mfm g m i h w.

sv ci hv b ch ic h 1980 bih pgmm h pci f Mcwm. C, h cm f h civii vh ci

1. ci h pm cmpig i h m m-i i cvi w (f bh hi-i pbic g) gig hi iq m;

2. h pgmm m pci -i pii f gic impc im ci pvi f hi hiic p ifc-;

3. gi h wh cmpx f Mcw m -tions of the 1930 s −1950 s as an integral urban ensem-

 b;

4. i hi mm c pp f Figificc ig h W Hig mi-i;

5. wk cvi mhg (f h-m g-m ppciv) f h m-mg pc big pm p-i, g w p, b h mii-cipi ivvm f h-ggi, gi,chic, , ig, chici. ohwi,h m’ gi i ivib.

 Mayakovskaya metrostation in Moscow, 1938,arch. A. Dushkin, artist A. Deineka. Condition in 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 73/194

73 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th Mikv H-si w f h m c-vi i b ic ig h Hig rik cfc i Mcw i api 2006. a b wic h f f h h i pi bcmc h ck f i f pii mg Mcw’

 pvi chic cmmi ccig hf f h h, h i mch i ipg .

th H-si w cc i 1927–1929 bchic Ki Mikv f himf hi fm-i i i ii ic f h M mv-m. a h im Mikv w h chic f h

svi ui, hvig w h G Pix f hi svi pvii h Pi expii i 1925. Hi w f h fw piv h b bi ig h svi p-i. ahgh ic i ppc miic f amic gi i, p biig chiq wmp i h cci f h h, mkig i x-tremely efcient economically. The hexagonal windowsh pic h ickig ci f h h, f h mp f f, whi h gh

 p bick x f h ii w k fmchch chic. lg i pc w pibhk iviv biig chiq ic bthe architect such as self-reinforcing oors built from awafe-like grid. Thanks to these windows the top studiois ooded with light, especially in the morning, and after h w ciz fm Mcw’ chic cmmi- i h 1930, Ki Mikv p hi h

 piig. af hi h i 1974, hi , Vik M-ikv, pi, iv wk i h h.

Vik i i Fb 2006, vig hi p f hh h ri , h cii h h c- mm Ki Vik Mikv i h

 biig. thgh Vik w i i h h i

hi h, h w hf f i. Hi i, lmiMikv, w h . sh i i 2003 h ,axi Igv, ihi h h. lg bf Vik’h h f wih hi g gh e, whciv h fh i igig hi h f h hv h. H fgh h i h c f h w f hi if.

I dcmb 2005, Vik eki f e-na’s claim to own half of the house. In March Elena nal- pp h pp gi h c ig. Hwv,h ii w cmpic wh i pi hf Vik’ h h Igv h hi hf f h

h ri sgi Gv. Gv p-f w c mm i h h. Hwv,Vik Mikv c i hi wi h h wh h b - mm hi gh ek-

terina, executor of the will, is determined to full her fa-h’ wih. s Gv’ ii b

 b h i pc f piv-w mm i chic mm i ri eki ri’ pvi cmmi hf v

b ch pibii. th C Mii hv c i i h h. th pp wiig i gii i hi cmpic ii.Vik’ wi cm i fc ag 6 h 2006, ixmh f Vik’ h.

th whip ip hv p h mi-c f h h. th Mcw achic P-vi sci (MaPs) i £ 15,000 fm h Biyi Fi i dcmb 2005 cc vf h h fwig icig bic pbm iiv vpm i h . Hwv, i high f h pp ip h fw Vik’ h,

h Fi wi ch wihw h g ih ip b .

I j 2006 h chiv f Ki Vik M-ikv w f h ri s shchv M-

Cemeie Ceci

the Meikov Hose-Sdio

 Melnikov house, view from the rear sidein 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 74/194

74  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

m f achic. sgi Gv i pvi ff h cgig mic f h chiv. I hmim, w ip h i, v h’ igh.e cim h h h’ igh h gfh’wk i wih h. eki i ipig h cim i hc. righ Mikv’ wk w pi b c f icm f h mic f h h, bgi, fmi ip hiig ch pibii.

th h w ic i h 2006 W M-m F Wch li h g f f m-mh: vpm p, ipppi pi c-servation, lack of nancial resources and lack of publicw. a h: w ig, whichi ic f h m-m h f vpm

 p. d iiv vpm h M-ikv H, g w i iig h i f hh, f vwh i i bck b h ccw f g gg. thi i cig wi i mg f h h’ fi if i i pp.

ri wk w k i h h i h1990, which h ci f m igi -i. P cvi wk h fh cmpic-i wih h biig. d pc cmbii f bic k f, cck hv pp i hciig f h p i. eki i cc b h

 bathroom oor, which is rotting, and about the large win-w h f f h h. th bm f h wiwfm i bkig h wigh f h wiw h p-

 p b ippig. thi p i.I i hp h h Mii f C wi k c-

iv i h ci f mm i cpi wih wih g cim h h. th  h whip ip i v, h h hc b wih h cf i h i .

 Melnikov House-Studio in Moscow, 1927–29,arch. K. Melnikov. Interior in 2005

 Melnikov house, view from the rear side in 2004. Victor Melnikov, the son of the architect Konstantin Melnikov showing the house to some student visitors

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 75/194

75 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

achic pfi fmii wih vi m-m f h ri v-g i Mcw, icigh Wk’ Cb fm h 1920 ch h rkv

Cb b K. Mikv, h Zi Pc f C b hVi bh, h Zv Cb b I. Gv, mgh. Hwv, h cb which w bi i h M-cw bb i 1927–1930 hv i b v

 b xp. a h f 1920, w p f pbic building known as the “Workers” Club» was established,h ig cci f which w ci ih M Mvm .

achiv cm pvi ifmi h civi-ties of the most signicant Russian trade unions in the1920. I 1927 h Mcw Pvic Cci f tui (MGsP) fm ig cb cci

 pgmm ggig h ci f 78 cb v hx f . thi cb w b bi i Mcw 48 i h Mcw bb wih mi icig h cci pc. th t ui

Iri Chepkov

archiecr av-grde i he Mosco Sbrbs

 Metal workers club in Kashira near Moscow. 1929 –30,arch. specialists from departmental planning group

 Metal workers club in Podolsk near Moscow, 1927–29, arch. I. Ivanov-Shits

f M-Wk, h g f h i, cc14 f hi Wk’ Cb i h Mcw pvic f they had initially declared they would build ve.

G chic m w ivv i h -ig f bb cb icig K. Mikv wh bi Cb i dv, V. shchk wh cmp hi pc i egivk I. Ivv-shiz wh wk iPk. F m cb (h f hm w bg h Mcw Ci) w c ccig l. Vi’typied project. Two more clubs, one in Orekhovo (nowokhv-Zv) h i rmk, wig b y. Kf. sm biig i h Mcwgi w c b pcii fm pm

 pig gp, icig h Cb f Khi Gres(s rgi ecic Pw P), cb f h

Bchmv h Michchi p w cbi ec, mg h. th f bb cbcci w ig h pi fm 1927 1929, ccig h p f Mcw Pvic Cci

Club of the textile workers in Orechovo near Moscow,1927–29, arch. J. Kornfeld 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 76/194

76  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Metal workers club in Egorevsk near Moscow,1927–29, arch. V. Schuko

f h biig i Mcw w i ibb m h xici f i cif chic wih i iq ci igi xcpi igi chic pig -i. sm cb big mih, whi h

 big bi. ah fc i h m cv

h w fci h . Fhm,hi k pc pi h fc h m Mcw bi-ig i g-ig chic mm.C m gi cb, which ci p signicant role in the lives of suburban cities and villagesare not receiving sufcient nancial support from their w. thf i i v imp big h -i f chic hii h biig register them as «Monuments». It is necessary to continueh cf f h chic f h Wk’ Cbfm h pi 1927–1930. thi wi cib wccig cmpx pvi m h -i f h biig. th m cci f Wk-’ Cb i h Mcw bb w iq f richic. thi i wh hi i gp f w pbic

 biig, m f iff iz m mcmpmig ch h, i i f pci.

Bibiogrphy

 че и. ае г п-: кб, ее ге фюз.1927–1930. дз м. лебе. м.: Гнима .

а. в. Ще (муар), 2006.I. Chpkv, achic av-g i h M-

cw sbb: th Cb cc wihi h t-ui’ Pgmm. 1927–1930. dig b M. lb-ki. Mcw: shchv s Mm f achic(Muar), 2006.

Club of the textile workers in Rostokino near Moscow,1927–29, arch. L. Vesnin

f t ui (MGsP). Hwv, 45 f hWk’ Cb fm h igi cci pgmmf 1927–1930 hv viv h p . th c-

 Metal workers club in Podolsk near Moscow, 1927–29, arch. I. Ivanov- Shits

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 77/194

77 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

в з еш еебг ше- юг-зе вег  ге ше -е э з – в бш- кг це з «к гзщ»,ег 1930–31гг. е е – я че (1889–1951 гг.). п-е кг це б ее ееез лоснх 15 г 1929г. (п №155).

 я че бе ю зе 30-ег, г б леге ц -

е е е г: «оее е» (1929–1930), «к-ц е ш ф» (1931), «а-ее фз. 101 зц» (1933), ее е г е е. Еще з я че ее «-е пез».

ме е бге- Ф е я че е ц-

Андрей Чернихов

Водонапорная башня канатного цеха завода «Красный гвоздильщик»(1930 –1931 гг.)

 Водонапорная башня канатного цеха завода«Красный гвоздильщик», 1930 –1931,арх. Я. Чернихов, в Санкт Петербурге.Cостояние 2005 г

 Проект канатного цеха при заводе «Красныйгвоздильщик», 1930 –1931, арх. Я. Чернихов,в Санкт Петербурге

 Проект канатного цеха при заводе «Красныйгвоздильщик», 1930 –1931, арх. Я. Чернихов,в Санкт Петербурге. Перспектива.

ее бш з есег з (25-, 6, 8), е ее- щее е , -

е бъе, е ше е лег 20–30- гг. еюще еее ег Це сееги. объеее «се з» е б- з.

к це еее, бш безее, е-езбее ц «ею». с е -  Ф г зе ее, ец-е бщеее б ецф г це еще бш бш е-

зе ц, ще е я че, ю, е- ею з е Ф бъее.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 78/194

78  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

и е лег 1920–  1930- г, ш це г -г, ее ющ , е- е шее г .

в ею ее э зю - ц фб «ке з».взеее е 1926 –1930- г е-з г ф е е Э мее ег е-г. чееэ гг гце еше е фц ф е еезбег . т це

– бе – бзеш ец шбе ш фб люе-е, э з е б е. т ц (1926 –1928), е г ющ бе, щее-, е е, ю е з юще-г еецг е. се е, зц бее ее е- эез фцз ще «фц ю ».

Э зеее з е е е-гю е, бе ен. а.тцг, г з ющ з е-ег е. ке б е с. м.к (1931–1933), е ег -, зе ез. кц ез г еезбе. ке зе з-ег ц ее е ге-ее е бъе. Г зез е 42-е бш, -

ез е зе. Бш бщ-е г ее еэе е. пе юе г б ег зющэ ге б-ш е.

н ме е1937 г пе б ее «Г-» з еее е-е .

не еее з е сееге е бзец ег е з-ег е егг я че,

шег ею зе бещ е фз. вбш г це з «к гз-щ», е ег е (1930 –1931), эф-

Маргарита Штиглиц

Памятники промышленной архитектуры Ленинградского авангарда

Cиловая станция трикотажной фабрики «Красное знамя» в Санкт Петербурге, 1926 –1928,арх. Э. Мендельсон. Состояние 2005

Tрикотажная фабрикa «Красное знамя» в Санкт

 Петербурге, 1926 –1928, арх. Э. Мендельсон.Состояние 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 79/194

7 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

фе е еее ц ш-е з вег .

сеее з щ е зэ, г е бз бщ- егг г эе е. З е1920 –1930- г.г. зе бг шеюе г, е е зее це- ег ез.

в е 1990- г.г. ше -е б юе бъе, -

е г. о бш з ее з – егбъе г е. н е э з-е ею ее зщще. и ,з б, з зю е , э ш ее , це-  г .

из еее ше е ц фб «ке З» ее - егг зе.

д щее ее цеэг шег г е ш

бще, е е- е. че ец,   з, е е зю - це э шее. пзее е- зе е, е юе с вег е, е зю зю е ец, гз зше.

мгее ец ее э бее – бц -е ее, еее е, фее-ц, це ц еег збше , гзц ге – е з е е,зе е це, е е  е ез. в , 2002 г е- ц «ке З» г г- ее ке б ее emplacement «афб»

ее бщее- э збше е.

в щее е ец еекэ с-еебгг е-ег ее-е ее ег е ец ееф е фб «кеЗ».

ме бге ф е я че е юее бш «кг гзщ» ее бъее-зе ц е-

е – фе, щег зе- е ею 2006 г. ве э е еюе ке е , щеее е е, . д бее ешг еше бе еб гег е ег бще-.

Cиловая станция трикотажной фабрики «Красное знамя» в Санкт Петербурге, 1926 –1928,арх. Э. Мендельсон. Состояние 2005. Вид с двора и интерьер

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 80/194

80  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

в эг е , б- 2000 г. е е е«а. с. с»1. в е ее б з е- бц б б. щ- дзег (ее . сб) хе(1925–1935) ег з-. с э е е еющ ез.

1. пее ег ег егез з е е- еещее еее

е е . хх . , ее,ее бще «ее -е».

2. кз бе е -е е ег, ебшг е-еег -е, юе е. вее це ег -з обще еее (оса), це фг б ме Гзбг, б ве и ле.

3. оса ф гею фц-ю («з еб егге б»)2 - е езц ее эег-ю зцю е, бг оса е зее ееег г.

4. се е г зеше гбзее, е ее оса.ие э зюее ег е -е «е» е 1925–1935 гг.

бщю ш з бее -е ее -ег -е, це з  зг е «з» оса,«цз» аснова, к- ме лз лцг, е фе ару, вопра, сасс г е бъее е-г.

5. дее, сеег е е- еще е е зше е ее е

ез зш е ш- е-ее еее, -ш ее ее беезе «а де» (Art Deco). в е е е э бееще 3.

6. в е -е б-е хе, 1919 1934 гг. бце у сце сереб, з цееш ец - е ег г, е ееш е ег бшег се-г сюз. в еюще г егееге ег е е з- е -б е ееэг е. в бще ец ше е бщее - з, зее це у- 20-е – 30-е гг., е ее зю« з».

7. в е е ее эг е е е- ею, е -е. в з г б х

г е е зе(е у ец оса Г. яц-, е е а. Бее, е- м, Э, тце .),

Александр Буряк, Ирина Креизер

Стилевая атрибуция ансамбля площади Дзержинского(ныне площадь свободы) в Харькове

1 Буряк А. П., Крейзер И. И. Между конструктивизмоми Ар Деко / Метод и стиль в архитектуре Харькова20-х – 30-х гг. // А. С. С. № 3. – Киев, 2000. – С. 100 –103.

2 Гинзбург М. Я. Конструктивизм как метод лабораторной и педагогической работы // Мастерасоветской архитектуры об архитектуре / Избр.отрывки из писем, статей, выступлений и тракта-

тов. Т. 2. – М: Искусство, 1975. – С. 308 –311.3 Крейзер І. Еволюція пластичної мови стилю Ар Деко у вітчизняній архітектурі к. 20-х – 50-х рр. ХХ ст. Автореф. канд. дис. – Харків: ХДТУБА, 2004. – 18 с.

Здание Дома государственной промышленности в Харкове, 1925–35, арх. С. Серафимов, М. Фельгер,С. Кравец

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 81/194

81 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

c (е оса я. Шебег,и. мзе, и. м, а. м, ге ве, зее езе аее ссср), бе егц – е е а. де зее с. сеф.

8. пзее сеф – д геше (Г) д е – де – д ец б еез-  . с – бе бшеезее ф б -ц. н е э з ее бш ег а де.

р ее ез е  бщ ф, з- еше г е-г г. в 20-е г хе, ее це у, фе ц-г ецз, ее эе еб ебе ее . н ее це ее еег, е . в з п, з кг щ, те г зг е е зее е. се и. Г-, б ве, в. Г, а. м.

х бе е 1934 г, г е е-еее ке. пееещее ц ц ее юз ее сссре .

н е х ше -зц. в це е з ее це, б е зее е , беее з, е еш веу бз ше – з- з , ее, эе-е б, е . д з бе е б, б-

ц, е ш, юще бше , е е е.в е э бъе е-

е з. в э г е г ф- ю е-ею. ке, оса, еееюз е са, эег  е зее -c бзц е. пе ш ве, зе ее г е -

г . в хе е фоса – уе бще ее е-. в е фее цц 20 - – 30 - гг., з, е,

г ещю . н е е е, ееее з еш ег х?

аз е е бе --б ег ег зцгз г, ц зе - з. кз, - ссср ее ц г,зе б б. в 30 -е 40 -е г е- ее езеге 4. к, ц-, ме ш ееезе бъе г ег, - гю, е еге б- ю г «ее» е, ееег еюц е-еи. Ф и. жг, е иф, ре- .5 н еез е зе, ебее е е зее, е е г б е. пе гее бц (.е. е -

ше ег з), е50- 60-е гг. (г .. «ее»), 70-е гг., фее «з» ее Бее э е егею цез.

в бц, е, е е еее, ,бш еее ш . Гзбг ег ег

Здание Дома проектов на пл. Свободы в Харкове,1925–35, арх. С. Серафимов, М. Фельгер, С. Кравец.Современное состояние

4 Цапенко М. П. О реалистических основах советскойархитектуры. – М., Стройиздат, 1952.

5 Примеры сталинских историй и, наконец,

 учебник «застойной» поры: История советскойархитектуры, 1917–1954 гг; Под общ. Ред. И. П.

 Былинкина и А. В. Рябушина. – 2-е изд. – М.:Стройиздат, 1985

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 82/194

82  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

, з – е , е, - е з е б ее.

с е з бце г -е ее ссср е б е ше.т з е е е зее-ш е е, мз-е ле (е е а. Ще), дсе м ссср (. м. лг), ае- Гг шб (. а. ре), е земг ее ле г. н , ге бц ее, , е Г, ее е-зе. ч е е г, еее зз е, ш хе 20 - е е 30- гг., зе е е е-ее це.

в е ее 20- гг. зф-  з е е . се ющ е е, ее, ее ег г  зе фц ег а де. Э ге ее ее э.

иег сеег е е езе э е «г бш-». ие а де Зе - 70-е, г фцз ешш ф.6 

а де е б ее, г, е бее ш. Э б е – - е, е, эее ее,е .. «е е»7.с а де, е сеее ее,е з е ф -е ее е – ф-

 з, бз, эез.н е э е г

е щеее . Ф-цз б зее -

е б еб, фцг е е еш е фбз. сеее еею е е ее -ее бзц бееег – -е ме, ецз м д-

бг, ееф т, лцг.н, а де з гбзе е-

бееее фг, гее е. х сеее е-е а де е фе- е (з е ее) ее бе ( г -е ), з зеец ш е з ез- (. тб. . 83).

Е з еее зе егз е з 20- – . 30- гг. хе, -е зю , «», з е еге. Э гц «иец» . дзег (е гц «х», Г. яц, 1923 –27; е е еее а де эееег е), кб ее . ре(я. Шебег, и. мзе, и. м, 1928 г.), ец, п з щ (а.м, 1930); еее 60 - е гг.). Э бъе- ею е з : ф е, фц,зц е ееее ге-ее бъе е бш -е г бе.

абц еее з ее б . м – еве, ее - ег, м – з юееее оса, ге Гзбг, я-ц, б е з, – е у-г оса.

п, зц гц «иец»,еег з, з, е -г ею, е ееее -е -э, ее ег фц е ее г бъе гг ,зющ ею це г- щ. в, з е ц е-

6  Е. Ремизова, И. Крейзер. От Ар Нуво к Ар Деко //Ватерпас № 20 –21. 1999 с. 46 –51.

7  «Стиль <…> – структурное единство образнойсистемы и приемов худож. выражения <…>.»(Эстетика: Словарь / Под общ. Ред. А. А. Беляева идр. – М.: Политиздат, 1989.

Здание Дома проектов на пл. Свободы в Харкове,1925–35, арх. С. Серафимов, М. Фельгер, С. Кравец.Фото 30-х гг

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 83/194

83 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Конструктивизм и функционализм Ар Деко

бъе--езц

е з бъе-ег ешез – гф е; э зц бъе е-

е е ееее бъе,ще ег г ц- е

зц а де – е:  –  е г ф, ее – зц е щег г з;ее, е зц ш-

  зю зе е,еее ее

е еее; е ее -зе; ее ее ее; е-е зц е эее-, ,

збе з -зц е е е,це, е, еее, е, юеее фге

ее ее

ц з ее

ею ш збее, ще з е; е

е ще, еее бб

е г, цее, ше б-ц, зешее – е

фе, з-ее гф, е, ефце ш ец е; бше ег ееф, гфф-, з .; е , ,, г, е з бш

ге («ее»), ге ее; ее е еще е ее

ебю ц ф, з-ю ф е-

бе, е бб- з

ф,ещее

е бее , -е ее е(е ш, , юеце-е б)

 еее б е, фе, ге ее;ее е – ю, б, -ше; зюбе е – е е , з ш -з; цее е ф э е е е, е- ю з

ге е б без бз ее б , гге е, ее, ф- е е, гб,бз е-, ще е

е

е ш («бе е»), -ее , б бегее бъе

зюбее е – ф це, е з фг (г, шф е, зе е б)

зе юе -, г; е ее е- ег гз

ее , г б, ге- з ее ег бъе; гфге ееф, г. б. фз;г г ее зе г зц це

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 84/194

84  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

е фцз еше з Г. я-ц ег г «еее» зе еее ец. к бзц «ег»

з еще б ее -е е . пшъез № 7, 7а 8 (р. Ф я. Шебег, 1929 – 1932), е, ею, б зшюще е ше е ее егзе.

Э ге е з, - е ещ зющеа де. и бщ е – еее зц ез геее ее, -ющ ю ф, эе-е е е. Э з -еше ее з – , з-з е 20- г «»е ф. се ее еэг – е «дгі» (. ф. а.м, . Б. т, и. к-езе, 1925), рб ее (е уе-е е е, а. м Г.и, 1927). об з е, бю е, цюще ц- збзе е – , -, , з е.

д е «дгі» . пш – е ебзе зеее, е еющеебз г ме пеебге. Зе з- ее фе м, гз ее е ш, зег г и ке- зе, гг ае-сегее дбе е ег .ге оге кее.

п г, зег ф, еег е , -е г э бе з бе

ше б -, юще з п.н е бе щ бе «» шф

«дгі». те е, ешег зе - ез з ег г, -щег, ц, б, е ге фе ъез ез. ме г ег э е ее , ше-

е бз ее, е е е е, . ве э зе - з. в еее х8 зе«дгі» з ею е -з (?), бе ег е, , фц- е 20 - гг., ег а де.

Еще зеее м – шеэ-е зе рбег ее . с.се бъе гб е, э бъее , з г б- це ф, е е б з бз шб- е. дее ше бе е а де. Ф фе , зе ее з, з це е ф ше.ве ъез б ф -  е з э.

в а де е е е «зе-г» 30- гг. Э чез е-, регее, ющ ф, «ге» ее (-е и ец г, в. Э,1930) дк еез е с (едк . к; е е а. де, ее – Е. лее, 1931–1932). кбс е б з – еше ее. в ее дее е ее з, е ц -г 9. де зее еще е-юц ущг пе вег

с-пеебге. Э зе, ее 1908– 1912 гг., ю е, фце , еюще бге, зющ ег б-. в хе е де е,е дк с, зе е Ю е-

8 Харьков: Архитектура, памятники, новостройки. Путеводитель / [Сост. А. Ю. Лейбфрейд, В. А. Реусов, А. А. Тиц]. – Х.: Прапор, 1985. – 151 с.

9 В 20-е гг. через такую имитацию прошли большинст-

во мастеров-неоклассиков, в частности, И. Жол-товский показал образец «конструктивного стиля»в здании котельной МоГЭС, А. Щусев – в здании

 Наркомзема и комплексе санатория в Мацесте.

 Дворец культуры железнодорожников им. Котлова,б. клуб Сталина. Фото 30-х гг

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 85/194

85 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ез г, ее ге е, ф, е е еее(1908–1910, е д. р), д -ец . дзег (1927–1930, е о. мце; зше 1941–1942, е е- ее бг е п.

Ш зе е е).Зе дк с е, -

ф ез е г, е-ющег б бее еее е г-ее бъе. ое гг ф е а де. и- гф це , б еюге-е , е, , ц- ег зе. и- гг , ее з гг г, зе ее ез ш ф, бе-

ше ю10. се зц, е бе б е, б- б е , ф бее , ее ге ббз е еег а де.

сю еею бе е -бц ее б е зе -б б. щ дзег («г щ-», е . сб), , ефез Г д е.

кзц д гше (с. се-ф, с. кец, м. Феге, 1925 –1929) е ге е. сег, бе ф, езц г з е , -ее гг ез , -е з э . ве э е е , е з е ф зе, з ее «иец-». Э, е, з, е зее з- зц з, ю е е- з .

ке це, бе е ег ег е 14-э бше,е г ее бее, е е е еег г ег «е». т -е, , ее ее – з юб- е а де. веее«г б» е еше - ешее ее е , е-ще ею еше, ефцю зе еше г е. Е е з зе ,

е е ез е. мее - ег е е, гце е е е ее, зш гф. к б-

е е з.в зц д е (с. сеф -

е м. Збег-сеф, 1930 –1933) ещебше, е Ге, эее - г, «» ще – е-е ф, ее з е-

-ф ш, ее зе ше цег з, ге б еее .. те ее е эее е фбз -еше е- зе цег.се ф зц зе 60-е зе зг, «»11, цег з.

нец, ц бц бщ еее , е се-ге сеф: «д Гше х-е еш ц гзг, з фб, шю ц»12. п-ее фге ез е бц Г д е з. в е з з зе- е е з «е б б»13,  е сз с Фбе – -е зе бг. Э «е з»ее з а де. к - е бе 20- 30- гг. – «дгі-», Г, д е, – аде е е фе з , з ее зц «ее ше»,бющ з г ее з.

10 О терразитовой штукатурке. Эта изысканнаяотделка, которая была применена в большинстве

 харьковских зданий конца 20-х – начала 30-х гг.,давно уже скрыта под слоями грубого цементногонабрызга. Для Госпрома такое многократное«поновление» фасадов оказалось роковым. Тяжелый

 многослойный цементный корж утратил сцеплениес бетоном стены и стал отслаиваться тысячамиквадратных метров. Обнаженный бетон быстрокоррозировал под воздействием атмосферной влаги,во многих местах обнажилась арматура, началось

 разрушение межоконных импостов в верхнихэтажах. Гигантское здание, которому не страшнопрямое попадание тяжелой авиабомбы, оказалось

 легкой жертвой невежества.11 Серафимов С. С. Творческий отчет // Архитектура

СССР № 9. – М., 1935. – С. 13–16.12 Там же, с. 13.13 Гинзбург М. Я. Конструктивизм как метод лабо-

 раторной и педагогической работы. // Современнаяархитектура № 6. – М., 1927. (Цит. по: Мастера

советской архитектуры об архитектуре / Избр.отрывки из писем, статей, выступлений итрактатов. В 2-х тт. Под общ. ред. М. Г. Бархина[и др.]. Т. 2. – М.: Искусство, 1975. – С. 308.)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 86/194

86  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

«Утраты памятников культуры невосстановимы,ибо памятники всегда индивидуальны, всегда связаныс определенной эпохой, с определенными мастерами.

 Каждый памятник разрушается навечно, искажает-ся навечно, ранится навечно».

 Д. С. Лихачев

п зш фе еее э. д е, ш ее е цзц. в бее з е

. в б-ше е бъе зше ее - е е . о е бз- , це , ю-бцю цю г. сце еюц з б юее э з з.

о зе бщее шезг эюц: бе з -е це ш е еб зщ, еюще г--е зе. Фе е -е г ее з , еее, ге , щее - цее, б ее . сеее еюе ее з зег ег- , - еегбеее е ее е-е -г е.

нбее зю ф ег -

 ше з ее снос памятника под ви-дом его реставрации.общее е

, фе ез ше цею эг ф ею зе г-зц е ц. пе ее бее е. пеее ф е е- ез (.е. ееб) ше -е ц, зз, бзее бъее (.е. е), бее-е ебе з е б (г

е ф з), ее ег е цее е. в езеффце е е- з, зе ге -

ц, шющ -ю це ееее е е зющ е е ее еше б е ец е.

Снос историко-культурной ценности ( ) бще запрещен. Э бщц ее г - фее. ие э ю ще-ю езе е ф.обе ее ее  зе ф е е, - е г. д эг -

 ю е з, еюще ее фе бз е ее. о, з е, е е - з ее ге е е е зеее эге ею, ее з -  е зею з еее е е .Э е еее е ще, - фе е е ф е-це. п э ше ез з-ю г г.

в е ее щег е -е еющ ее езе.

сбъе з б е ц (бе-, е .) зе е е-е зз ец ( – е, ец) з-. Э е б е щее ее, зе еег ге (-е, ег це). Ззе еец ецю бъе, ге

ее бзе -- це. о е е згее ецю, е е егбъе б ег . Зе е е-ц ее г ,е ц , б з з-ее ез гю е.

аге езе е ешю -ее г еее эезе ег з (), ею зеше ее е-- б. в б ее г-

е еею шее з, е ф ец це. п зешее е, зз е гзц е б. в езе –

Игорь Мартыненко

Снос памятника архитектуры под видом его реставрации:от теории к уголовной практике

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 87/194

87 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ее ее щеше -це е е бъе, бю-щ э ее е.

у ег, , зее щ бъез, ее э, зее ф.не ее е е е -

цею, еще е еег. к бъе е е е( ).

вз е ше:еге бъе ец – е е – е зз е (б бее бе). Зез ег еее е (е, зб ). в бъе - е е ее, з ебгг зе- ег фе . пеег з бее е е. пгше е ег бъе е-ше эц ( ее е-). т зе зщ фе збе з зее егее г е. Ф (- це), е бъе е е е.

пею ег е з -, еее б з- ( , е э е, -е ге бщее ееег е).

н ее, фц е- шее ее з -е г- . В случае совершения

действий, в результате которых историко-куль-

турная ценность (памятники архитектуры) утра-

чивает свои идентификационные качества, долж-

ны возбуждаться уголовные дела. п еее ее щее е,

ег зшее ,ез ег б -ю. к , ее зее - е г. о э е - ее ег це. ве гзе б е з - ее е, ,ее це. ие э зшее (, еее) ег е е бщее г-е ее.

с е ще ш-

е, е. в  Декларации ЮНЕСКО, касающейся преднамеренного разруше-ния культурного наследия, е еющее ее- ее шег : «пее-

 ее зшее» зе , еше це-ю зш е ее ю , е ег це».

о, зе е з ег зг-е е бъе ее-, еющ ее з ш-

ее ее зшее, еее ее (е- цее). в -е ее г- зшее е, еее  зше. уеб-ее е, -зе ец ее, е е е э . пеее ее гг е зг э е е е бее.

п уничтожением е б фзееещее ще ее (,е) бще, б еее ег е -е, е е б -з фц зею, -е. Повреждение – э еее ее еге е, г е б з зею е ею.

п разрушением е еее - ег, е бецее е,ее еее зее; е-е бъе еез ее, ее ег ее ю це, е б -е. пе е е еее ,е е ег зе ше е.

Е б эг «зшее», , е ее зе «… ,, е ». в е е г-г «» е зе «… е -щее, еб». ке г е – ц це е.

т бз, щеег з е э- е, ш зг, е ее. вз,е э зе з

е «зшее» г з з г ее – . 243 ук рФ.н ее е бе -

ее г ее е -еше ее ше комплексногопамятника градостроительства. ие г-  – э ге еее, ее ег е ее бъе --г е – , б, -еее е, егегг , эее е з , е е е це, -

зе ш еюще эеею,ц-ю, ею, еге-ю, ею, гею юце, беею цее ег

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 88/194

88  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 з г. ие г еецею ею.

м еге еше э бе це- : е, е фц б ше еб- з ше е це

(е, ге б) щ- ег бъе (е -) цег . Э зе, гее еб зб ф е(ее, зше) з-, -щег ге б . 243 укр Феец.

 Например, с целью строительства на террито- рии исторической части города офиса коммерческаяструктура разрушила старинное здание, входившеев состав исторической застройки, запланировав воз-ведение нового объекта. Прокуратура и следствиеквалифицировала действия как причинение ущербакомплексному памятнику, исходя из того, что пре-ступными действиями нарушен архитектурно-гра-достроительный ансамбль. 

уее ф сноса памятника, осуществлен-

ного под видом реставрации, е е-е еге е ег, е юе:

1. збее гг е;

2. еее ее ее г( е цее) з ее-щ ее еб з е- (е) гзц - ц: е г ;ее ше; . .;

3. еее е еше -ц зеше е; б -ее б ее зее-г .;

4. збее г е;

5. збее цг е ше (з ее еее е ееею ше з; еещюгзцю ее .);

6. еъее зеще щеб,ег - це;

7. ее еб ее э-е ц з -г е з шее гг з-е;

8. еее фц з – ге -ц (г), се м -б пезе – з е-  е ше.

к з ее, е ег г е ее 40 %.ог еег е, , ею е ее з е ею е, г ю е- -ю ее ц

бзещ ее г. не ее з б -ще (е) -це б ее е эее (е,е, ззц . .).

сее б з ге е еею. пцее еше- ю еюще: г з (-ц) збе ге е, е -з ее ееее; еез ец е гг ееею ее ( г -

 е е); еще еез ец еееее г е е з еее ег г -це е еег -е; зе еез г з еее ее г ее- – еще. в езе – з- ше, е е е.

ке бе ею ее з ебш ее г ее, з ц г-- .

и бю цю ее г з з ее -г е е. неб е зб- еее еец еее,зее ею бше з.

пбе ег зше -е е з бе бб -з.

се ю ге (з) ее

зее еее, ге, ее ее з, е з юе ц- ю е е, юе цее, -е.

с эге зе ге- е бее, гбе зее-, щ. Цею ге ешее ее г е - ф еее. Вандализм – одна

из форм разрушительного поведения человека. сее зе, бъею -

г ее ю е, зе

еее з е; г-ее, безее, це беешее - це. ке, зеще г е, -

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 89/194

8 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

, еее е б збе е-цезг е цг е , ее -, ее гфе -фц, гющ бщееее це це, бюще

ееее е.п бю , зю,

ю ее б юще е-еее .

с бъе е еее -еше . м еег б з. п бее еге е е г. о э ее зю це, . е. ее е б е: б-

щее ге , е ге ее бъее , е е ю е цзц.

м ге е е.иее з, еее

е зю е . в бше е е еееешю ее г ц -е, ее е ез -е гзц.

т бз, е - г (ег е)ю ешее зе, -ее -з ее г-, е бееее бб ее ше.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 90/194

0  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

The avant-garde period was short but signicant for the

hi f ekibg. dvpm h k pch i h 1920 1930 bh chg h pp-ance of the city and considerably inuenced its presentg .

I 1923 h u w i i big -miiiv i, h u gi, im cvf h u’i. sh fw, ig h FiFiv-y P, h svi gvm vc p-gmm f cig h u-Kzk Cmbi. thu h c f sibi Kzb fm hc ii b i h f h c. I   gh h g cm, si ci

 bi hi gh i h c f h c, ch-b f ivig m v fig i fc. F h u cp, h ib b mki, him fmi i miv cci i.

th w w b cc i gi f s-vi i, w cii cii w i.

th bihm f h u gi cici wihh pi wh v-g i i svi chicw pp b h gvm v h h f h ‘ ’. th ppc f g-c cc-i ff m chic xc ppi hi hic wk i pcic, which i h ppc f M Mvm chic w-pig i h u.

F h ci f ekibg hi m mfmi bc i w ch h cpi f hv u gi, h w i p k-i si’ iiizi p f h u W-sibi. I 1924 ekibg civ h w msvvk i pi f big cci.svvk qi i w vpm -g h c fm i fm h picip w f

 pvic i “pgiv” cpi. th, i h f h Fi Fiv-y P, wk w ci c- h g f Bh svvk (G sv-vk). rpiv fm chic ciii Mcw lig wk gh wih c

chic gig w m f b cciccig h g . svvk pvi wi ph f civi f ccivi fm h gposa h b M. Gizbg. thi “fci mh”

 b w chgi izi w - p h. a g mb f pbic mii-i biig, ii biig h xmpf w cii biig p wih pi p v-wh h ci.

Cci h Bh svvk p cm bp h i 1934. a h im, h u gi,hvig fi h i i, iig i

mb f m gi; hf svvk h pivig f miiiv cmic cof a gigantic region. Accordingly, the rate of nancingf cci w c. dpi h, svvk-

ty Bdsev

Moderis Herige of Sverdovsk tody

The main square of sotsgorod Uralmash in the 1930s.

On the left a water tower completes the Cultury Boulevard 

The present condition of the water tower 

 Dom Justitsii completing Malysheva street,1930 s

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 91/194

1 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 – giv ci mm i bck hi igiw-pig ;

 – f biig c fm xih i hi ppc. thi pi, hwv,

h mk xcpi f h fç cim ig h sii pch, h w chiv

 b h m chic hf hv cibhic v;

 – igi fgm p h hv b i h c f im;

 – p mm ccig p iiziqim, givig hm w fci if c,

 b mkig h hi ppc mi ic; – ci impmi f h chic’ ig i-

f i w impm wh ci pcw bi.

a fw ii f h pbm giv bw.th pbm, hwv, cc bch, h h ig i p c.

The apartment complex 4 Dom Gorsoveta, 1930s

The present condition of 4 Dom Gorsoveta

The changes of 4 Dom Gorsoveta in the late 1990s

ekibg h p imp p i h hi- f chic f h M Mvm xm-

 p f impmi f gi m f m-im.

th f f h pi i f h v-g i hussr i h c hf f h 1930 i w kw. Wih

h cmig f h ii pch h hi c-i, h i i cici wih h mii f h w gvm. svi chic h wf h w ic hic f cii im ihi civ wk w gi b hm f g

 pi. I iic wi f f, h v-gi whh hw hi cmp f h pvi chic- pi w m h m .

I h 1990 h ci w c m mekibg. a h im i f if i ggwih h ffc f c cmic cii. thi h giv ffc h i w c higi g, h pvi f mi mmi pic. a p, h f h mmgives us justiable concern regarding their future. Over h f c iizi, wih gm i-i xi i, wih h h hi igi pp , m mm ci-. sm biig i h h c-fm-ig fci i h ci ipp fm viw, hi

 b biig, pi h fc h bh p biig cmp w-pig fmi -v h f mm. th p phic c-ii f h c w f pbmpic f h cci pc f h 1920. thincluded not only a difcult economic situation and im-

 pfc chgi, b h fc h h c f h w chic w mwh f fm i. F xmp, i hi pc f svvk, h osa gpi f k i cc h iffc f c ci-mic cii fm h cii i Mcw, whichm i c f cc “p” h bc h ci ii f h chic’ -ig. th f w-qi biig mi h cphic ffc h p phic cii

f mi biig. smim biig w mi mi h w iff fm h hw p. a imi f h impc f hchic’ pvii ffc qi.

ahgh “svvk mim” i i ciic ,i h p im i h b ivig miz h xpic f h v-g p-i i svvk h u; h h b civ giz wk cvi i f i mm. Wh iig h ph f cvi i f h mi hig f ekibg, h pcif mb f high pii k. th

i mi hw mch h mi f hmm piig, h pbm i pic f hi h wh. ekibg, i pic, h v h fwig pbm:

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 92/194

2  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

o f h m pig xmp f mm hlost its town-planning signicance is a water tower fromh umh p (1928–1931) h w bi ccig h ig f h chic M. rih. I w c h f C Bv, f h h hi fm h mi q f g umh i

h cic fm f h fm w-p-ig c f h iic. th w w igrst of all to provide water to the plant and the workers’m w p pi mi hcmp C Bv. th mi w exclusive – the tower was one of the rst structures insvvk b bi f fcc. th pp ikh w v mch, i cqi h m “BBhi” (Whi tw). B h 1970 h Hf C f h umh p h b c i ff Bhi h f bck h viw f i, kigp if h f h c h cmp h

 bv. th, iq mm f ccivimw xc fm h if f h ci m mib xic i h bck f h biig.a p, xiv ici big h hfh f B Bhi.

th c hi f h w i fw. t g, ic cmp “B Bhi” w b-ih, h umh P bcm f i h-h. th w w w i cibi h -hiz f f h i-ck cmp. th mg-m f h ic cmp w hikig f gim b hw rih’ ci. th w

 pp g cb f h i i h w   p h. Hwv, h pcmi pp. a h f h 1980, h cmpf h w h whip f h rgiCommittee on State Property as it became unprotable tomii i. th w h v b pi. I w h f hi: h h, hi i mm f f impc i ccig  h pci f gi hii; h h h,h which h mm bg hci, h ci miii h iff viw f 

hw i pp h b . a cmpmi i hgiv ii i i b f. spcii ww f h fc h B Bhi h ivib i pi mi kig f iffw f ig f ekibg’ mb hci.

o m mm f if i cmpb i-i. dm jiii (H f jic) i h cmpiic f h i ccpi b h Gk jiii (jicQ), i h w f li Ppc(1930). Bi ccig ig b I. P. av s. y. Zkhv, dm jiii pfm h m w-

 pig fci h w: i cmp Mhvs, h c g f h li Ppc.I h 1970, m pp gi b h x hig fciii pcig fm h

sufcient size of the building site, erected a standardizedpm biig i Mhv s h h hih mm. thi xmp i vi-i f h ic h mm, b i xmp f -pfi ppch h igthe very foundations of town-planning. Still, as these ats

hv chic v, h i m hph h biig wi b mih i h f.

th pcic f piv pi i h p-svi pi hv pci ffc h ppc f i-i biig. H w , mg h hig, wihh p bii f ch iivi bim bw f ch m “c v.”

a pm cmpx 4 Dom Gorsoveta (4h Hf h Ci svi), bi bw 1927 1928 f h ig b h chic s. V. dmbvk, p hmb f h ukikh Kmmv (u Cmm-) sq. o f i biig fc bh liPpc Mkvk s, which pvi f  c cc i i cmpii. sch fvbci c b c h i f bi

 pp i h p-svi pi. a w pic f h1990s, the apartments on the ground oor were bought h pc w ccpi b w hppig c.I c cmp ig h cx h f h mm. th ii w ggv bh fc h h w cmp w x, ig hm pimiiv mh, wh cmp p h h

 b m i w x b h ph w ip i i ccp bh fm h xiigc h mm if. a i “m” the façade disgured it and contrasted with the collapsingigi p. sch ig ppch im h

 pc f ipii.I h c hf f h 1990 h w f h

ig cmpx hv ig, gh wih h rch dvpm C f Pci f svvk ob Mm, cm ciig bigif cvi f h mm. th w im h x p h fc i . u-f, h w w i cpb f iig

h h biig h w ig wih w mm.th w fç, ig f h wh hppig c-, i m f g-i- m. a fi f 

 bw- gzig cv p h wh c kigv h q.

th pm cmpx dm ubvkhz(h H f h u rgi svi f h niecm (1930 –1933)) h i i h c f Mhv s Khkhkv s i f hc h iz ig b M. Gizbg hicg w cii p f wig.B h pc b sikm (h Cci Cm-

mi) f h rsFsr, h cmpx ci cmp f pgic biig ivi f h giv

 pc, b i w pci p svvk. thcmpx ci f f bck gp

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 93/194

3 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Fabrika-Kukhnia, 1930s

The present condition of Fabrika-Kukhnia

The apartment complex Uraloblsovnarkhoz, 1930s

The present condition of Uraloblsovnarkhoz

pc. tgh wih iff ivig i, wkhp,ci , f pbic cig ki-g w ig i h bck. th h biigthat faced Malysheva Street included ofces on the rstoor and was partly supported by open concrete supportsh pvi pg h i . th bi-

ig h bcm cmpii fci c f h i p h g i. up i w h

 biig h xpic m i. digh sc W W c wih fcii m an open gallery on the top oor were rebuilt into addition- wig. sic h 1980, h bck h b f-fig fm h fc h h hp ccpig h goor were placed between ferroconcrete supports. Thefc f h hp w cc wih bigh civmi h i mch h img f h mm.tgh wih h chg h i h chic’ig, hi h f hic v f h c-civi mm.

th pbm f chic ic i cmbi-i wih h f igi i c b ciwih g h biig Fbik-Kkhi (Kich-Fc, 1930) b chic G. P. Vkv. th ih- f Fbik-Kkhi, xmp f chgicivi h h c w w f if, wpp cc h mg f svv s K libkch s. Cci f h biigstopped when the Ural region disintegrated and nanc-ig w c. Hwv, ci bck hv bcmp. Fbik-Kkhi i vb bh hmi mifi f h fw p-iv f c f h p i h ci. a pi h fc pcig mci; xp-ic viw c cgiz hi biig i pc hi qz fm i b iff w c. Iis also difcult to recognize the building because in thec f i iizi h imp p f i fç

 – c bc h pp i cmpii q-ciic g ic – w .

a ic ihip bw h mm’ c the magnitude of the difculties it is exposed to is not a

pi. th g mm h bigg i h bf i pbm.The fact that Gorodok Chekistov (Security Ofcers’

Bck) p pmi i h mb f hw ci c Pizhk Kmm (Pi Cm-m) sq m h gwig ifc f 

 nKVd-oGPu (Pp’ Cmmii f Hm af-fairs – Unied State Political Department), the complexci. th pc, ig b chic I. av,V. skv a. tmbv ( ig), w ci fm 1929 1936. th Gk Chkiv w

 p ig mb. ahgh h cmpii

ci h m m h imi pc f h im, i cmpii i i iq. a imgf impgb f w c h xp f  v bc chc, cmbi wih

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 94/194

4  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

mmic gm f m. th cmpxw w hgh-: h h, i pcfm h p f civii f i i; h h h, i pvi h chivm i hig c-ci cii if . th impgbw fm b h pm bck f h Gk-f hi bhi hm m f c cmm-i fciii cvi g i i pk,i b i wih ci p p-

g. amm cmpx chic hhmf pm bck w cmp b cmmm f fç ig: mh w wih wiwpig wih vic i f b wiw gz b f ic. e fç -ff wih bci.

spci i i h cmpx cmpii w giv h pbic gp h hw i, pig w

 bck vh g bw hm, kig h q h mi . th c f hPizhk Kmm sq w cc b hm pmi biig i h cmpx, h -

apartment hotel for single ofcers (today, the Iset hotel),ig i h fm f mi-ci big wmiv pi. th dzzhik Cb biig i kw

 pimi f i pi i pcig ciic

c i li Ppc. sic h iw b x c, igh im i fm i ic p v h wh ic high, pig viwof a unique beam ceiling in the form of a ve-pointed. th ic cc h igh-g icif h cb im p f h biig. I h

cb p, m f cii civii gparound light-lled foyers of semi-functional application.sch mh w h chic h h phf h ci f gp m, hi h piivffc pi pcpi i h ii. th

 pbb h xmp f mi ii i hci h mi ic.th wh Gk w bi f p bick. thwooden oors were laid on metal beams. Reinforced con-c w pig i h h h cb , bc cm w i h pp, h ccc w f p qi. th b wiw p

a frame-and-lling structure.P, m f h c w . I -

ii h h cmpx h b gig fc-tional re-orientation. The ground oors of the apartment blocks are sold out and many small shops and ofces af -fc h i f mb. th h biig, i ii big i ciic chic cii, i fcig h pb-m f cmpic wih cmp f m. thupper oors are unsafe for use unless an additional emer -gc ic i bi. Bf h im hi hf f hh c b big cmmci b.

I i i h pvi cci p-gm i vp f h wh cmpx. F h, hcmpx h cm h pibii f w, which i wh h hpp wih m-m h i c c h .Cb si (Bi’ Cb, svvk fimi) w cc i 1929 –1930 pc bh chic y. a. Kf, wh w f h osaf, h cig f li Ppc l-chkg s. th cb w h cmpf h mb f h w ci c. I bcm bi xmp f w p: h mi-fci

wk’ cb. thi p i chciz b hgh planning of the functional zones, reected best of all inh cmpic vmic pi ig f hBi’ Cb. a hhmic mic f h fç cm-

 pii w chiv b ikig i f mhw fc wiw p h k if-f iz ppi. th Bi’ Cb h played a denite role in the process of stylistic evolutionf h fci mh.

uf, f hpp h im, x-c ig pc w bi i w-qi m-i. I f ifc cc, m g,

i b Kf, Cb si w m f  bricks, frame-and-lling or frame-and-board elements.The monolithic concrete oor slabs were placed on metal w bm wih g fiig w qipp

Gorodok Chekistov

The present condition of Gorodok Chekistov

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 95/194

5 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 pgmm f mm bgig h giv pi;

 – ck f c pii h p f h ri p-ci gii fig chic mmfm h 1920 1930 . Hc h i ck f c-ii f ci b ci gi hiii pcig iizig h hig f h MMvm chic. th f pbic giz-i i hi pc i im. ap fm h,h h miiiv bi giv h higwh pig ppciv vpm i eki-

 bg mi c.

The rst p i hi ici hv b .

I wi, hwv, k mch m ff bf h c-civi hig wi b i i i cpci f ig, f fci w-p chic w-pig m i h ci gim.

Club Stroiteley, 1930s

The present condition of the Builders’ Club

 A reconstruction model of the Builders’ Club

wih p ciig. Wihi h pi hm pv b -b.

th f w-qi mi i h mi pbmf hi mm, b h . n h chi-c’ i w iz. tgh wih -i fm pi, h bv-mi pbm

cib h cmpii igi h wchiv b h chic wh igig h biig. Ipci ffc h cmpic c f h

 biig; which w fm b cb im p h cm gh igh g b mq i f f hm. thi k i mg bch cmbii f vm hvig iff iz bm f g i-g wiw h w igi h fc p f h p c wih

 bk p fc f iig vm. a i-g wiw w v m ig cci.

B h 1990 h mm, hig h svvk 

lm studio, was in such poor technical condition that itwas classied as broken down. Then several engineeringsurveys were conducted to gure out which parts were b ifc pc. th gi gvmtried to nd a comprehensive approach for conservation cci f h mm, b w b c f f hi pp.

th, i 1998 h rgi Cmmi s P- p c f g-m - f h7,500 m² lm studio complex. The tender produced fast, ci cmmci p k i wihthe intention of transforming the lm studio into a shop-

 pig c. af giig h pmii, h w - hw f cgii f h xciv f h

 biig h w ig wih. H hi chic i   h cmpx h w pp wih pi-

 b c. Hi mbii w v cc h igi- ppc f h biig, ccig Kf’

 pc. uf, pcic m i whi pc b ci cmp. th bv-m-i i-g wiw i i mg. nv-h, h w hppig cmpx “Ci C,” whichp i h f h miim chg,

f m igi i h h biig h v had. Club Stroiteley became the rst precedent of a con-civi mm big p i w iekibg.

W c ci iig h xmp f ciic f mi mm i ’ ekibg.Hwv, w h imi v h bv htry and nd the main reasons that interfere with the im-

 pvm f h bv ii. o c xmii,h pbm f i w mi fc:

 – w v f w wih g h v f h

M Mvm chic pfi, -miiiv pbic v bc f h “g”g f h mm i qi. thi i ck f pcic xpic i i, vi

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 96/194

6  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

в з, г еш е, еев Гге Ш зю ю-

щ, е е еш: е ю-щ – э е ег шб, – е ее, – ге. не фе сеге кц е ею ( «пф» № 18) Ш ле в.

Г е ебе г ег це бещег ее, в. Г. Ш -  з б е. о е-  е , езе е ефе б, з- ефеееге е б, ее е, збе з -

е ее ц, е е … и б е, ез е , збее, еб ее. Ш з

Татьяна Виноградова

Творения инженера Владимира Шухова на нижегородской земле

 Водонапорная башня на Всероссийскойпромышленной и художественной выставке 1896 года в Нижнем Новгороде – первый в историишуховский гиперболоид. Фото А. О. Карелина из

 рекламного альбома Строительной конторыинженера А. В. Бари. 1896 г

ешее ц, е, ее ю щ ец-. Ег е з б е- ее е р.

м е ее б з э б-ц е е фе ее Ш. ншее це ш з -

е е ее – з - е ц. кц, е Ш е з, ею це фе з з- , ее зю ее. ое ге, ег е -ее ее шб, бее ш збеец XIX е. иею ег бш фе геб, бе ее , ее з ,цее б е зе

е ее еб …ве э ц в. Г. Ш з, -е, ец XVI ве- ше ее ,

 В. Г. Шухов, 1896 г

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 97/194

7 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

1896 г не нг-е. обе – ебее бше эзц.Зе е б без бшее , Ш з. в не нге ее ебз эее-

е, ге з, «з» езе, е, б е, г ф ег з, е б з ею , зг ещ. Э е з еб- ще ге,  ше беег е е: вг о. в 1896 г ф е бгф ее.

 чб це шб ешег Ш не нге, ее ю ф-цю ве е 1896 г. к-

еш е ее, зебе е г, г -шб. З ю ю е (е- пеебге е 1829 г.) е-е фц – «ве».Зе, е ее - еее ц – пееб-ге ме, ш з – 1841, 1845 1857г ш вше. д ее XVI- е ( з ее е-юц р) е ше цб б гбе н нг. в эбе б г. де г, ещ ееее г е: е ,з е е . в це XIXе г з ебе е ше,б е з , ннг це…ие зе е ае III е -е щ -ше, ег з г з е-  ег е.

д не нге б -

б г е беег о щ-ю 77 е. Зе, XVI ве е щ еш вею 1889 г пе з збше еще ве 1882 г, -ше ме. д е -е б гшеше ее, е .м без еее з, е ц XIX е -е це з 1896г не нге.

м се , еце - б ее а. в. Б, в. Г. Ш – г- ее, е е- е е

Сохранившаяся опора линии электропередачи НИГРЭС около г. Дзержинска. Фотоснимокапрель 2005 г

 Водонапорная башня на территории металлурги-ческого завода в г. Выксе Нижегородской области.Современный вид

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 98/194

8  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

, бг Ш, г ег. Э е- е е ц бщ бе, зеще ш .т бз, е б ее бе се, е еею. Ш б ее, е-е еее , ееше. и е шб. п зе -  а. в. Б, еее, бш е з

еее гее зз ее е е .

п э е«ве ше ее - 1896 г не нге», еще нег ю е в. и.вг 1896 г (5-е ее). пе-е е з э : «Московская фирмаинженера А. В. Бари, принявшая на себя сооружениеинженерного отдела – 1.700 кв. саж., постройку до-полнительного здания машинного отдела – 1.000 кв.

саж., здания для фабрично-заводского отдела – 2.200кв. саж. и здания ремесленного отдела – 600 кв. саж.сама спроектировала все поименованные здания ивыполнила их по новейшим усовершенствованным

системам инженера Шухова, причем архитектурнаячасть их принадлежит акад. Косову. Группа зданийдля инженерного отдела, сооружаемая также посистеме инженера Шухова, представляет особенныйтехнический интерес ввиду новизны и оригинальнос-ти этой системы. Группа состоит из одного кругло-

го здания с железным поворотным кругом внутри идвух прямоугольных, расположенных симметричнопо бокам круглого, которое выполнено по типу паро-возного депо с радиальными путями для постановкиподвижного состава. Эти три здания сооружаютсябез употребления твердых стропил; система Шуховаоснована на принципе устройства палаток: стро-ится железная сетка, которая прямо покрываетсякровельным железом. В прочих зданиях Бари крышапокоится на твердых арочных стропилах с затяж-ками весьма легкой конструкции».

Э е ше е це  . пее ег , зе, еее е се а. в. Б , з -щ е е е - ш ц. в-, ее- е з еее ец е , е е еее – бе , ию евг е е 1896 г, зее ец ве , г зю 1895 г, г е, е ше, ш -. н е г е егг -е, з е, е е е з ее, це е цее Ш, е е е-е. Бее г, в. и. вг е ебе е з фгфю б -г з ш б з -еееш ешею – з ег еег е.Э ге е зе, з ш збее: це

е 25 е б е-е еб, ше ф гг ш, б е бзше-г еег – е е. меб-е е з бе ее ее-эе, бш, ш е е еег. «вее з, з, . д - е бше г. р-е, б ег ш е б. оее- бе еб», – з Ш. Ег ееб беще ее ц ее ее.

кг е вг г, гг еще е ще, ш -. изе еш бе, е ефгфю е гг , ег е.

 Бывшая смотровая вышка пожарной части на ул. КИМа в Нижнем Новгороде. Фото январь 2005 г

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 99/194

 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

п шег ее, е -юе е XIX е. о е е е е. Э ше-ш ю зб . ию-е е з е   г. п ю-

ю г бшг ф е еез фц: е ее, -е це, зе р, ш ееее, б фц гбе еющ . . в е е ещ еш б- шешег г. т б нег-е юе е в. и. вг,е не нге еег 1894-г 1902 г. ке 1896 г б -бе ще фце еще -

е. ие е з , е ее Ш.ке е , цбц-г, ее, ее, е- е, е фе е ше ц, з . не зе , е г ее Ш зе -егг е? пе зб, э еее з.

п зе ее в. и. вгше 1896 г – бш г ве е. се  – «ию ее ненг е», «хее б нег нг », «ию-  ее ве ш-е ее е 1896 г н-е нге», «ию вге» . ве э г е фгфг е, е зе зз -е ег фгф-аею о ке – б е

ге г е .п з е , эбц, зш ее ее, -е ее бщег еееег «» «». де , е ц з е б фгф ш ве- е 1896 г з . о б з гф, ебш - . сег э е. пе е.пе, , е--е еее е е-

, еее зю б еее Ше, ег е ею . п э бщюе , гющее ее,зющее гб б ее гз,

, ее з эг е – «ше е е», э е е Ш.

аб Ш – э ее е-. н е ш-е е. в, - фе -б э б. Фгф е бшгф, е 30 x 20 . о ш,, , еш -ю е Ш. я ее г е ше б – е, ю беег. не е г з фгф зге ш зе фе ге егг фгф – « А. Карелинъ». с ег г -. ие г еб, ке фгф э бе.

в ае е а. о. ке бзее, е не нге, -е е, це нег нг. Зее, е 2006г ие зее ме -ще е , ге ее е-

ег .в 1895 г ке ец- ег зз – ее ае ве- Б зз е фгф егб, ее е, ег е нег- е. а. о. ке, в. и. вг-, б ее е е. о ге б е ее фгф. н беще е зе, еее ею гф ц,   згб еею ег …

о б ъе ефе ф ее е ц. в ш-е – ке б ее

 Пятисекционные опоры линии электро-передачи НИГРЭС (высота каждой башни 128 м) на берегуОки около г. Дзержинска Нижегородской области,возведенные по проекту В. Г. Шухова в 1927 году

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 100/194

100  III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Ш. Э е фгф ег бе, з, е, г е г .Без, Ш г э б. Э б еющ -, ге е е -ю еее з е - е з з. р еее з б. н фгфе , е е -: «се ее а. в. Б ме», е – «ве ше- ее не нге1896 г». Зе е зе – «Зез-ееег е». п – з-е : «ае е е еев. Г. Ш». а ее ее е гз эее ц: – 110 .,ш 19 ., е – 10 ш., 1- ее- шю – 13 ., 2- ее шю – 7 ., 1- шю – 7 ., 2- шю – 6 . Зее з щ – 2.200 . . де, ее ее ее е-ц, , 1 е = 2.133 , 1 ш =0.711 , 1 . е = 4.552 2.

ве , ее е Ш, г еею .пеее ше ег, щ ее-, ш з е е, ш з, це е зе.

Зе, ее фгф з егб зе з в. Г. Ше ее е юц ег е. н-ш е з б е ец це- э б е ег б.пфе б е з

е « Ш», э ге -ее.

п фгфе з е, г з- ъе. Бг э е -

е еее е зее ш. а е ее. п ее б. изе, се Б б бз б е нег е 1895 г, зе е

еез ец – е зее 1 г. с э,е ец зш ее, б -е. об э еею ф-гф б. не, ге зе -ег еег е:

 – 3 ю – еег г ец;

 – 15 ю – е ее е;

 – 21 ю – е еб, ееющцею з, ёю ее-еюще е е е ( е, -б е, ещ, ееещ ее ее г б);

 – 15 г – ю г.

в е бе бе е зе фг-ф бш 32 е- . в е е з еб « езе 10.000 еее » (120 . ). Э бш – зе- ш геб. о – е б ее ц. Бг ее ее ее е , б бше Г. Эфе ве е 1889 г, ш ю-з ве . сб з ее ее, зге б е, б е е б.в е 1896 г Ш з ее е, е е г е г, ееше, зш- г, е еб-щее е еб ф, г ег- ю ее г б езее: «се ее а. в.

Б». н ш зг, бше – э е-е зе е к -ге Ш. н ю щ, е бшю, е ец е- ее – е юб- . «Э з е-г е гз е», – еец. изе, ег гебШ «», лец б, пб, бше е нее-мце.

пе нег е шгеб ге б е ее-

  з . с Ш еее з. се бш ее , без г езе, егшег е

 Панорама Всероссийской промышленной и худо.жественной выставки 1896 г. в Нижнем Новгороде(на фоне Машинного отдела видна башня Шухова)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 101/194

101 III. “Heritage at Risk“ – Case Studies from Moscow and the Former Soviet Union

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

мегег з ве негб. к, е ееШ г це е б-е з. в щее е еше б з.

Геб Ш, е шеш еще

б, е г с- е нег нг, це ким. деег ее э бш -  ш . теее -е ее е еее. ре ее еее ею нег.

сб еще ше нег-  зее ш бш зе бю е-г. Э бш эе-ее ниГрЭс, зее 1929 г, - г. дзе, ее беег о. о ец, 128 е.ве 2005 г е бш б е. теее е шебш ебе г ец-. де , е е бш зез ю 16 ее. т б- з, з 40 ее цее ш 24! пэ бш , е зе еее з . аз еег э бш зю щее е-

ец негг геге-ег ее. реше ее ее.

в еее е не нге не-г б, бе е е, бю-е е ее ее Ш

ег е. в - ее э б-ю ф Ше, гее э бц ег еее. в е2006 г не нге ше ме- ф «вее е», з гзг е фе ЮнЕско нег- г гег е-егее. в ф ше г «Фее ее в. Г. Ш -е». ве зе б е э б бшг г еШ е фе ре Геффе (е-

е иб, а).З э бцю ее

е «», зе, г ее бше е. к ее в. Г. Ш -ю гбе ее ю е г гее, б ег е. Фгфа. о. ке е бз еюе, е ее. негбц ее в. и. вг – э - е.

 Покрытие прокатного цеха металлургического завода в г. Выксе Нижегородской области, выполненное В. Г. Шуховым в 1897 году в виде оболочек двоякой кривизны (современное состояние)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 102/194

IV.World Heritage Sitesof the 20 th Century –German Case Studies

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 103/194

103 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ev gi fc h i f chig which f h pcig gi’ mi g piiv, h i which p f hi c hig ikp cv.

I m viw, h m imp gc f civii -ci i h ci. ahgh h ci p h hbcici fm i icpi, i i f civii-i’ g wk f . nwh hmivi vi f ch c q. B-ig wih cici h ci i pi f hm

i, hp pi h c b c Weltanschauung  w f if. Bc h ci i i pii , gg wih, h ciciand the conicts they entail, it is passed on and rened as iffm fm gi h x. th ci i pi f mmi – p bk h i i bigwi.

Whi h ci i cpb f ci gi vi, ic i i pc f pci i f hiic c mmbc, i -w h ik f ig i ii, h i, h bic h i hi.

I 1993, h chic, chic hii fm m f Bg, Bg Bgvic, pbih c-ci f i “th Ci dh”. amgh hig, h pi h fc h cii hv b h

g f ggi hgh hi, ci hmiv b igi bif “c h cii f hw i”.

Cii ici igi pi; h wwi chc, c v b “m”. rigi igic fmim i pii cpwih h i cici f h b -vim. th cmpxi, h wh f icpci iffc, xm h fmi h ci c f ch, c v i.

Igi gmi hv hi igh cii,pcig h pc f hi g vi,h i, f wif, f-i, ig ic cii. rigi igic gmqi imp c cii: f h gm-i, hf, h ci i ff, i b f.Bg Bgvic p hi i h cx f “ch-p f” h h b vim i c igh.

I w, p p, cii hv b h fc f ck – h ib ii big mg - h bc h cmmm ci. o h civi

w i fm ygvi, Bg Bgvic i1993: “W ci’ h i b. F h f , h m ‘ci’ ’civiii’ hv

 b b p, v i mgic m. th

Omr akbr 

Bhs d Herige

 Bauhaus Building, south-west view, 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 104/194

104  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ci f cii c b mif, vi ic gi h high vf civiii”. H ci h xmp f dbvik “thik dbvik – which I mi, b m

 – w f i ck xcpi, -m mhic, b. th iig mi f m-

ic wh hw ci i wm’ fc whi pmiigh w, m bif cc!” 1

I i m mic h, pi cig h-fck, h ci i i pvciv ig – h ciich jm, Ib rm, which hv b  still are ercely contested, have outlasted changing rulers gim.

Mim i i c gi f chgic v-i gbii i, g wihw gmic h, w qi – w ic-im – f ci. spci h iion prot making mean investors worldwide no longer p h f ig v hiic hig. Whhiic mi bi, wh v mixcvi vi hgh cimi civii f i-vestors, then the rst buildings to fall victim to this greedfor prot are those yet to be acknowledged as commonc .

The Bauhaus provides us with the denitive symbol of hi fc – h pg ci – f m-ern civilisation. As the rst institute of modern design,h Bh w c pi f fc f h m- mvm h ii v-g. ai,ch fm 29 i wk -gh h Bh. I fm m, ch W- Gpi, H M, lwig Mi v rh,Wi Kik, ok schmm, P K, lFiig lázó Mh-ng gv h Bh intensely international and artistic avour. As a school of ig, i w bcm bchmk c-ii pi f h m mvm.

th ii f h Bh w mk i f h chic c f Mim, h givpc f which h b vi ic h -set of the 20th century. The Bauhaus sought to nd new,

cmp i i ig, , chic, i ig ck i cvi icici.

th Bh’ iic fi p p i icic, which w, b civ -cg, h civi f ppi. a h Bh,hf, i w pib cmbi .g. xii phi-losophies and mysticism with scientic standpoints, or at pciv xp h iffc bwh w. uim, hi i h mgc f h cicmc h i f xpici v-i, which mk i pib ci viw

ip h Bh fm iff pi.a ch, h Bh i m mmi, b mm h mbi mi i i cmpx-i.

 Architecture class in front of the Bauhaus, 1931

 Bauhaus members on the refectory terrace, 1931

 Bauhaus Building, south-west view, 1956 

1 Bogdan Bogdanovic,  Die Stadt und der Tod: Essays,

 Klagenfurt/Salzburg 1993, cited in: Christian Thomas,Schwert und Flugzeug. Die Stadt als Ziel des Hassesund Raum der Erinnerung, in: Frankfurter Rundschau,26. 9. 2001.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 105/194

105 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th ici f h Bh h i f unesCoW Hig i i 1996 hf v

 pc h Bh biig i d Wim, b h i ccp f h Bh. o f hmi k f h Bh d Fi, fi 1994, i hf h civi, cvi, iv-

tigation and reection of this heritage. A further emphasisi pc cmp b i, h c-ici c gh f cii i h fc f hi c b ppi gwh, gbii h chgic vi.

a hi f ckwg h Mim, i i m- bivc, w i f f ii ci, pic wh i ici cmpmiig pp-ii f h b c i fv f h w, p--cmig m ci. B ’ , hf,m f h biig vp b m chic ig pp h xciv.

th cci f cii f W W II i p-ic, which c Mim pmichic pgmm f biig, h cib, wihi ig gm cmic fciim, hihpii fc f m b iic. acib pi f h wip ci f hBh m b c bck hi “p-w M-im”, which i, im, c fm f M-im.

Today, if we – in the age of global urbanisation – reect gii f cii ic w pmf h cmi f mi, mbic ii-fmig b qii, h Mi biig pw f m i pbig.

I m pii, w w b pci pibii -w hi gc. th g i h w p h ic

 pc f ig biig cii w, hbffciv xpig v h ki f ciicimg v gi Mim. W wi c-c i cvig h gci f Mim vbhiic vic wh w ccp hi hi hiic, ccp cx. Hw pbmichi c b, h x which hi f p

h pviig Zigi igi, bcm c wh k h hi f h Bh h B-h biig i d.

Wh h chic hii l Bvvii d i h 1970, h f h Bh iwh h pciv . H w biigg b h pii fci f h Bh. Hw: “nw h h fm if h ipp h

 biig i m h wbg i, h Bh,ic pkig, xi m … i mb mpchrysalis from which the buttery has hatched“.2

lik m h Mi biig, h Bh Bi-

ig h g b, bc f h f i cci. I mbi fm f chich ci b ic h fm xpi f m ci’ v, pfig i c-

Stone/wood composite oor after repair, bridge,2nd oor, 2006 

ib h ii f h v. th ihv f ch m biig i hf iv, g p h if kig pc wihi i.

th Bh i d c pv i chic- v if i i bc pvii h pc i fmii – pvii h w i pc i gf i c i 1932. th nzi mi h biigf hi ppg w gi m chic ; f, h biig w mih, b b h nzi f iig pp.

af ffig hv w mg gig

h-iv cii mp, h Bh hBh Biig w c m c, wih cmp, b h e Gm gvm. Whih 20h-c gc f h Bh w i iW Gm h mb f w, ‘g’ Gmp ii, i h Gdr h Bh w pciv bmib, ‘cmpi’ ii, ic i c-ic h svi iic ci.

K libkch, ci f Mi v rh  pi f h e Gm Bkmi i h 1950: “th ‘pc’ f Bh chic i

2 Leonardo Benevolo, Geschichte der Architektur des19. und 20. Jahrhunderts, München 1978, Vol. 2, p. 58.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 106/194

106  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

disgure our cities today – as our Bauhaus Building ind c i (…) th biig hv cciwih hi ig; h c, pimiiv bxh v hm i mchi.” 3

a h im, W ubich, c g f hui scii P f e Gm pbih h f-wig m: “a w i ii h

 bi f h vi f chic, w m c cgi h Bh phm hi hi h pp.” 4

Eventually, the Bauhaus idea was ofcially renounced h Gdr, i i ig wih h Bh Biig,

 p imi i h nzi w i h 1970.th biig bc f h Bh Biig w b-

 c pvii pi, i w f vif iig chig pp. o f si’h i 1956 i i g bcm pib pk f h Bh hig i piiv m. nvh,

gi p b h i wk f h B-h v xi i h Gdr. th civ i h ci-vi f h Bh gc w ivib cmp mk cib igic cmpmi. a hm, h Bh Biig w v cgi mm, vi wk w ci , whichfc g h cii f h biig i 1926.

Even many years after reunication, which ended the piic mipi f h Bh gc, h p-ci ig fm h ii f h Bh q v h ic f Mim w icib.

I d, f ic, hi m h h Bh biig w g icv, bcm hbc f b. Cq, vi -cci wk h Bh Biig bg

mb f iivi pc ci wih ch-ent overall concept. This concept was rst drawn up whenh Bh w ic h W Hig li. Ifc h civi cvi f h igibc f h biig whi ig h h c f hi bh cv hw.

I hi cx, i 2002, h Bh d F-i iii b ppch h fm Gpi dic’ h, which i p f h dmb f M’ H. Bi i 1926, h hw m i i 1945 – h b-m v mi ic. I h 1950 , iigb f h, h -c emm H, w bi h i. a mb f pp i d wih h dic’ H cc, mi i v h i i’ mkig i i igh mb cmp. oh pf h i f ch-gig w biig h p Mim hgh

ipi f h pi hiic ig.th i f ppch h i f h fm di-c’ H w h bc f h fh I-tional Bauhaus Award. The rst prize was awarded to twochic fm Mü, sph Wb

3 Kurt Liebknecht, Fragen der deutschen Architektur, cited in: Andreas S chätzke, Zwischen Bauhaus und Stalin-allee, Architekturdiskussion im östlichen Deutschland,

 Braunschweig/Wiesbaden 1991, p. 50.

4 Walter Ulbricht, Rede vor der Volkskammer, 31 October 1951, cited in: Andreas Schätzke, Zwischen Bauhausund Stalinallee, Architekturdiskussion im östlichen

 Deutschland, Braunschweig/Wiesbaden 1991, p. 145.

4th International Bauhaus Award 2006, 1st prize: Stephan Weber/Michèl Flaßkamp “EMMER moves out –  general view”

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 107/194

107 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Miché Fßkmp, f hi “eMMer mv ”.I hi ig, h w chic cc i cigh i f h M’ H mb wih c-cig h Gpi dic’ H gig hc f hi – i hi c, h emm H. th -ig pvi ppi big h mb

if, hb cibig h pg f Mim.th ig fv h fwig: a w w, i p

fwig h i f h igi w which bh mb f M’ H, wi c h m-

 b c m. th emm H i p fm higi fi f h Gpi H “ph” f h mb. th xic fi f h di-c’ H mi. a i w i, h emm H“oats” at the original height of the foundation. The miss-ing oor slab of the Emmer House provides visitors with bc viw f h ii f h biig i h c bw i h Bh. ab ipc i c bw h -g v f h fm dic’ H h em-m H i i w pii. thi ipc c iii iviib ik bw h h emm H. I wi v vii ifmi c, civi . a vib pii m, hig, pvi pc f, mg h hig, x-hibii cfc. th igi bm f hdic’ H wi b cv i g, hfi wi v g.

I m viw, ch p civ ppch chic hig m h ci f ig f h ci h vi chig h -cii wh ci ‘g’ ‘b’ chic(Gpi H = g, emm H = b). I i m- f kig h xiig bi bc i pcig i ccmpihm f civii ci,h h m cig h pii f h im. thii, f c, pic chg wh h, which x-i, iii cp h c i f wh i ccpb, wh h pii f h im i i-

 p ig, – miv b h m pfcmic – v ci hiic c.

 nw, i pic, i bcm c k c k – v wh h bc f ci i civi vic f c hi.

Wh, wih g h cvi f ci bi-ig, iv b vp i ipwih h pib f mm pvi, i if m f bcig h biig’ ii-fm-ig impc gi h m m f f vp-ment. This is often an ideological conict. However, asI hv mp i igi gm hmv f m i im f h b-viv civii mmb f ci.

Wh cii p mi, which ccmm iff fm f xpi, b -cgi ci’ g pi. t ci m- cii wih v w gi ccig h

img c p b ch w Zigi w b f.a c viw f h ci b i fmalso disguises its most signicant potential for civilisedci, i.. i pi i f hm ivi. thii wh i i cci h h cvi f biigi f f igic, ii igi ig,

that it is dened by a sober look at what we actually have.I pcic, i i imp h w iif bh ccf ccf qii.

a w kw h biig f Mim i pi-c w f cciv i m pv-civ, pii f iim. nw, h chg  critical faculties specically because of the ambivalencemif i hi ci i bif i pg, hi im gi f ii. Ciicfci, hwv, ic h w h igh biig i cii b kig pi f hmi w w hf, bv , fi pvhm.

I i imp h w mmb h hp imbi b h biig. W m - hm i gp xc wh w bh i, pi vii h ic.

I h hi f h ci, biig ch h v-g Mi’ wif, hgh vii i-cb xmp f chic . thi ig- w m fc h vcm f

 pic ci. th pi i w ii gb h m mvm. uim, hi i wh h biig p f h c hig f hmki. a cci cii w m big pic biig h f, b fc h -i chic v i ic pc. M-i biig f v h w, b mii ep, wh Mim h i , i. ., i d, i t aviv, Mcw, c.

I hi cx, h chic pc f h r-i Ccivi f h 1920 p f hi hig,ic h w p f h ii vgwk. n, v ci ci i big ppch i gc i ip civ m-

. a h m, h i ii chc f hi h ic gc f civii ci m bckwg. a I hv mi, h gciof Modernism are a wayward and difcult inheritance, of - i h m pcic m. Pimi, hwv, hi iffc p chg ci’ cpci i-g imi.

th ppch h f-ibig biig b-cm ki f “ci ” f ci’ c. I hwh x which hi gc, b ccici piic fhi, i ccp b cii cgib gc, h i, mic i-

wvig f civii ci’ kwg. I ciw c hm h ci, wih h highv f civii ci. I pci i -i k.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 108/194

108  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th biig f Cic Mim hv c p-ticular attention in the eld of monument conservation.Their art historical signicance is beyond question, while

hi chic i hiig i i m chim -. I h bcm ig p f i if f hg pbic i ci wih cmp v-. th biig hf fq g cgi

hiic iic imi h m b ivi-g pc.

th qi h pc f im ic hi ccicib h fc h h impc f pcific buildings remains unacknowledged. Modications andii cci, hp fc mh h igi qi f h biig i cv bc. thi i pci g f hi chic,which f ci, pi, hic chicivi h bgiig f h 20 h c.

th biig impiv bc f hi - pc fgii, hi hp fc, b

 bc f hi pic pbm wih g bi-ig mi, which i cqc f h p x-

 pim f biig mi mh f cci. s h c f xm mif ih xmii f h c cii, v i

 pig h iiv ii f ccim.

Wih h ici f Mi biig i WHig i, hi impc h i gw i h

 pbic cci.th Bh Biig i d, p b W 

Gpi “mif f h Bh i”, w pi 1926. th 80- hi f h Bh Biig id i hi f chg, ic h Bh d- w c i 1932 h iigi f h niscii p w f mb f pp ih fwig . P f h biig w i 1945 cc i 1976. t h BhBiig i w b h Bh d F-i, which i pbic iii, ch h m vii fm v h w. th B-h Biig h M’ H i d w h biig i Wim w i unesCo W

Hig i i 1996.70 f h cci f h Bh Biig m h 20 f h xiv vi,which w ci i 1976, bic m bcmc c gi. rpi mic h bci v h , b h w i f cx wih v ccp. I h f hBh’ ici h W Hig i, i w -ci xc “g vi”, m pbicfunds were secured to nance a part of this scheme. Thexiv wk h biig g fm h g-i f h ppig c h h f h bi-

ig h cci f h igi f m,h fci impvm f chic ii wk h fc i h Bh Biig. Fw-ig h cmpi f wk h biig hi , h

Moik Mrkgrf 

Coservio d Preservio of he Bhs Bidig i Dess

Conversion of the Bauhaus, 2003

 Bauhaus Building construction site, workshop wing,2005

 Bauhaus Building, Aerial overview, 1997 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 109/194

10 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

overall project will be concluded with the congurationf h fciii.

th bgiig f h pc w ic ivi-gi, v i i gh hhiic p cii f h biig. I -ii chic , h ch f h cci

hi w imp i h hii-c iic vc f h biig. sic vi igi cmi xi, m f h ikwg f h Bh biig c b whgh h ivigi f h bc if hghchiv ch.

th f h ch w v- b m f chic i i bif c mm. thi v ccp w i i wihmm pci h pib pi h g: h xp, pbic hii h w. thiw h bi f fh civii. I w vp b

a project team of two architects: a regional ofce from thed wih pci kwg f h d bi-ings, and a Swiss ofce with international competence inh ppch biig fm h pi f Mim.thi cbi bw c ii xph pv b xm ffciv.

th ccp f h vi f h Bh Biigrespects the signicance of the building as a cultural mo-m, h i wk f hiic cm.Hiic mii cci w igpc w b k i cc. si h

 b f f chic g pc f h cc-i c i w, f c, h civ, c f h biig. thi qi m f ch chig qipp m chic , b pc f g, chiv mi h p-i f . th biig i, fhm, vii b vg f 200 g p . Whi w v hppwith this signicant interest, we also have to deal with thei hi p h biig.

o b vpig -mbcig v ccpi w pib bv v h iff c-c i cx h h vi p-

c w ccig ib vi f h biig. I hi w, i w pib p pppistages of construction according to the available nancialc.

th ii f h vi f h Bh w h i cci f h biig i igi c-ii f 1926. o h h, h fm c- f h biig pv cc whh w miig. th ic, f ic, ig p xhibiig h cci, h gii f m h c h ig f fc. th fm- c f c impc i h -

ig f h Bh Biig Gesamtkunstwerk.o h h h, h 80- hi f h biig

h b pc imi. thi hi mic c f h biig’ w chg h

 Bauhaus Building, southwest view 1945, 1958, 1963

 Alteration of an original steel window: greenhouse, restoration of the window, window after re-installation

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 110/194

110  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

w m v h , if h imiih h -tistic signicance of the building. As such, the monumentm b imi f hi.

Both these aspects are dened and stipulated in Arti-c 3 f h Vic Ch: “th ii i cvig ig mm i fg hm wk f h hiic vic.” th VicCh w p i 1964 b h Ii C-g f achic tchici f Hiic M-m si. t i pvi h vi bi ii v f h ppch hiicc.

I w ik p w pc xmp f h pc f h vi f h Bh Biig: hcii f piii ig vi h x-i mphi p h cvi f h igi- mi.

th pci kwg f h Bh Biig mki pib ig iff piii h vi pf h biig. I h ii h mki , g bw. I h mk i , hfc f civii i i cci.H, h igi bc f 1926 i cf

 pv impv, b cc i cv ic h pic qii f h bi-ig. I h mk i g, h fc i p-vi pi. th p mi chci bh bic vi f 1976 ig which, fwig i f civ v, h igi ppc wf h m p , hgh mim i. I h biig, h wh h fci mic vi fm. th mki bw.

M imp: i h m pc f h igi bc i i. thf v i h

 bw h hiic mi i cf cv.rc ii h b cgib ch, bh mi h v impi. s h i c gc.

th mi i i h vi pc i giv h h hv high ppi f igi biigbc, which i cv. thgh hearly identication of the parts of the building that requireh m i wk, i w pib mk f the funds in a specic manner. Interventions in the origi-

mi bc f h biig pmi- wh b c, ic v ivi fh f bc.

af h ci w f h wkhp wig w - i W W II, i w cc ig hvi i 1976, b i miim i f .I 1976, m hiic wiw w pc by simpler versions of the originals. At rst glance theym b h m, b c gc hw -h cci picip, fci igh iff ppc. a h wiw ci 1976 i g chic cii w bc mic ig h vi. a fw wiww mg cc ccig h i-gi wiw m. th igi wiwfm 1926 i h biig, f ic i h Fiv a-. th cf pv i i.

ev igi wiw ig fm 1926 biv w icv p bck i h biig. thh b mv i 1976 gh. af- h gh w im, h wiw ii w cm i wig phgph, c-fully restored and nally reinstalled in the building. TheBh Biig hf f igi wiwfm 1926, wiw fm 1976 cc wi-w fm 2000 x h. th wiw pi i h m c h igi wiw,hb fgig h v ppc f h c-. thi p i impmi w  pragmatic in consideration of the nancial resources ath. th pvi f wiw ig fm pvii pc h hi f h biig, the modications made in 80 years of Bauhaus historymi pp.

th c ig f h Bh Biig w v-

p i h w-piig pm h gicf Hik schp. schp h i h Bh iWim gh h Bh i d. Fm1929 1933, h wk i Mcw, wh, mg h hig, h vp h c ccp f h nkm-n House. In the course of the renovation the plasteredfc f w ciig f h Bh Biig m cv wih v hi f p. I m-ii c i v c h igi im p-. I ig , f i h p bcm mh the surface corresponds with the historical gure. This i ixpiv bh i h igi mi f 

 p pi c pc. C c-fmig h hiic xmp i ppi h fcf hi im wh. o i c h hiic - f pi i p .

 Magnesite ooring 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 111/194

111 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th Fiv a i k xmp f h -ig f fc h Bh ccig schp’i. H, h ci i h gii f the architecture into supporting and lling areas, therebyhighighig hi chicic i. th fc  broken down into ne, matt and shiny nishes. The effect

f h c i ic b h f iff m-i: mh, pih, gi gh p fc,m g pi, g, m c.

I p f h Bh Biig, h pvif h igi biig mi h xm high pi-i. abv b i chicic hic ig-nicance, the material is proof of the building technology cci h m b pv pc.Missing information on the specic characteristics of theigi biig mi c cimic

 biig v f h f igi biig bc hb h f h chc-iic fc ffc. s h biig m i v mm. th xc kwg f biig mi

 – i cmpii, i gig ppi, i phic ic cci wih h biig mi – i mimp f ccp f h f pvi f

 biig.a h Bh d Fi, wk hf b-

g wih h gii cmi f biig p, cci m, mi. th i i f chig, h wi pib x,h biig’ igi cii, b f cmpig hchg h hv k pc i h biig. Wk h

 bg h mb f cci ch chiv,wh mi biig p, cm h Bh biig h biig f Mim b .

th i f mi p -ig f h biig. s c ch ci bh Bh d Fi h hw h picoor covering was used in the Bauhaus Building and inh M’ H i f im. thi mic tii w vp i h 1920 i h chf w-pic bi f i i. th f hi

fm f pic i h Bh biig ih g f h Bh w mi i i p f -mbcig c ccp.

th cci ch chiv pvi h f-i f fh ch w f h ppch gib biig pbm. th ii – i ii

 pviig iigh i h vi f h biig f Cic Mim – i vp fi f hclassication and evaluation of these historical buildingsf 20h-c chic.

 Hollow cinder block 

Triolin plastic oor nish

Construction site in Dessau-Törten, settlement 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 112/194

112  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

d H am H w M- ag-

h äßich gß Bh-ag ch mewf üg Bh-Mi Gg Mchmi uüzg Bbü Gpi i im-ig Bzi im Fühmm 1923 ich. I i-

m izig ii Bh-Gbä i Wim w zhich fki, mi-chich,chgich ökgich Ivi pkichvwikich mi im tm v Migi  Bhwkä mgz.

In der Hochzeit der Ination trat der Berliner Bauunter -hm af smmf Ggb i echig,fü Gpi mi m Bh g i Hzvifig g h. di Wim Gwkchf z

 bim H am H i gß Bbiik ,mi i wichig Gbä zm gp a-gmi fig g w k. ei jh zv 

h Gpi im afg Wim Gwkchf-k mi i rih v Bh-s Mäzgf-dkm i Wim z eh opf  Kpp-Pch v 1920 übgb.

d Vchh am H kii i ämich igchichich dick v H-Ppim Wim Pk Im. d achp ich H chigck G-h m 17. jhh , Gßhzgim F jh Wfgg Gh gchk h.V nzi mi ihm kpiich Pgischz-nmbg w i H mi im dch pich ch Bfm „kbchwii-ch Wüchik“ M gggz.dgg römich H v jh aga m jh 1792 m ggübig uf  Im i M gh 18. jhhv, kiziich I i fgkä G-chf. W ich Gßhzg i im imlibigh fhi, igii Gh bi Gpächbf ch lichzich mi i Kz – m Kmmiki z Ghzi. ob-hb Gh v H am H

dikg wichig sm z achik i-gii i M i zhm gbiiIigchf im kiv dig mi G-chich.

Bi im Fühh 1920 h Gpi li sich Bh i Wim Wbwb zi Bh-sig chikiisi gb. W dm biig ichmi im sigpk fih Hzhä iim Wäch m s v Wim. e kzi-

 pi Kmmhä fü ch si mi schf-,abi- Küch-Gmichfm – gmim

lb abi i ki sgpp. di bchi Bckhä pch ich Gpi’Vg v achik Zkf. Mi imHiwi f i äbich Kzpi f-

Miche Siebebrod

Ds Hs m Hor i weimr – Bhssäe d wekrerbe:Bau, Nutzung und Denkmalpege

 Drei Prototypen der Architektur (von oben nach unten)Goethes Gartenhaus: das „deutsche“ Haus, anonyme

 Architektur des 17. Jh.; Römisches Haus: Klassizistische Architektur 1792/96, Johann August Arens Haus Am Horn von Süden: Modell der Avantgarde

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 113/194

113 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

zöich pich szii iß dm ii smfi, i i z im viiä e-wf i mmich fgb Bh-sigz, i – v i M mch – bi f i piich „Kämpf“ m Bh hi-wi. di Mck w v lchüm b-z, i lich Bh-avg i i kiPviz Wim . am r am-

 phih im Zm ag – kmm-tig gereihten Werkstattgebäuden vorgelagert – bendenich zwöf Vifmiihä fü i lhkäf. di- Wh- aihä hb i qichGiß, wi i jh pä m „r Wüf“Fk Má bim H am H wi f-ch . af i xpiiich Ph B-h vwi b i gß Gpmi imZm ag.

1922 gü Gpi i Bh-sigg-chf GmbH bif g gichachik F Fb fü i Pg- ewf-

fgb. n ich i zhm rm-kpphi sch mi mh 200 si i Whg fü lh s biigw. Fk Má übz Bbgp i

i „lffhm“, i m i sig  zwzig Mihä i Hgg m Pk bk k wi chckig z Pz miIgbä, i i Wg übbück wi pä Bhgbä i d. d chiß ichi rihhig fü Mibi F Bh – Öffg Bh ch ß köich Gmichf hi ich M! Hi-

, f m höch Pk Gä hb ichi ch p „Wkh“ Bh-Wk-ä, i vm Hpgbä mi tm schiübg w, „sk“ Wh-zich Wim wihi ichb i . I Zider Wirtschaftskrise und Ination ließ sich vom großentm igich i Mh, H am H, gzv m Bi ii. ab vgig 1 ½jh, bi Bh i d i täm Vii- mi m Bhgbä Mihäi i t mz k.

 nüich p Gpi izig achik m B-

h mi im Bbü af M i 1922 fü i Bh-ag. nb ogii - ii achikg M, b Fk l Wigh, l Cbi l-

Wohnraum: Blick aus dem Speisezimmer 1923 und 2006.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 114/194

114  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

wig Mi v rh ch wich ch-chich achik ihm, bchäfig ich Gpiv m mi tpihä, mi im „Bkim Gß“. a ch ii rmzk zhich Gbävi chiich Größe und Form entsprechend der Bedürfnisse und nan-

zi Mögichki Bh zmmgw. Iiii Vfh vm ewf bi z Bauausführung sollten die Bauqualität und Efzienz erhö-h, i Bpi k zgich Mi i achik ggwik. di I „Whm-chi“ übhöh Whm, m wi pä im H am H bgg, i bi fmi.

afg 1923 vfß Gg Mch aff sich Bh i Wim zm B i M-whh. I im Fb wi e-wf vg, ich i Fkivig äß G ch ich vm ii obkchi. I gfüh Vi w B Hzimm mi m Kizimm gch, i abiich m Hzimm bchbwi. di kiiig rchckf w z g-ß Ffm Fbä zmmg-fß.

d Bgch zm H am H mi uchifv Gpi hä f im B i Bick ämich wichig Ifmi zm Pk. d l-gp ch zig, ß qich Bköp aus der Straßenucht nach hinten versetzt und verdrehtw i, ß wi i gichich tmp vmeigg pich bb wi. di azii wich ch höh P väk, z m vi sf ig. di pp xi ag f q-ichm Giß mi übhöhm Mim ich i ricb Pi i Ii.

d lgp zig bi hböffich G-bich, ich zm Pk öff, b wi

 nzg, ich hi m H hb. dichwi b i Fkifig H,

 bi ich m gß übhöh Whm iIiviäm fü i Fmiimigi wi i chü-

z rig v miimi Z hmg. Vgi-ch z schiffkbi Pm-Wg ig h.d Gbä i im n W ik-. di g axiiä Bköp wi ch ischwarz hervorgehobenen Fensterächen durchbrochen,i ch fki efi eiz-äm i i Wä igchi w: tii m ewfkzp w z i pgich eihi zmmgfüh.

di ich vpig eckii vgöß  bchi B pich b wi i kg

dchp, wäh schi i mm-ich pich akz z.

d v af M 1925 zmmg B-hbch zm H am H i chich I-

vi fühich v. di Wä w zwich-ig lichbp Iichck/ab-fff mi zwich ig dämmg tfmp mi 5 cm dick gfüh. di B-m v 54 x 32 x 10 cm 32 x 26 x 8 cm k- mi H vz w. di Wäk v

25 cm ich i Wämämmg i Zigwv 75 cm dick w mi pp g wi  mig s! Im Bch wi mi eipg vegi, Zifw, tpk bb Fä-ch ggüb m ii Zigb gwb.di dck w Zighhi mi shb-whg Gfäb gfüh.

a hig sich k m H am H i ökgich Hkzp, piv shpch. d wüffömig B miimi i a-ßfäch. d H i fki i vchihmich Z gi. d z Wh-m mi 20 –22 °C Whfühmp wi ch iki räm fü schf, spi abi mi 18 °Cmch. di f f ni bi z-äzich schz, wäh ich Whm ch sü- W mi gß obichf z söff. di F i mig nm fg mi i schib gfüh. n i gß ob-ich w Kf gbi. di Vbf wick wh e nf fü iig Whh 1930 i Gm bi Wim. d sück opkg f xpim eizv G bi im Vchh hiwi. nb  Vwg v qiiv hchwigm spiggfü i F, v gßfmig spig i ei-gg- siäbich, w G ch Fßb-i, Fhbäk, abg Wvki-g igz üich fü gz Bich lch.

d Bick i Whm vm ezimm mi  bühm Büh v Mc B imgß Bppich v Mh eb wi i B-mv töpfiwk f m Gb v-ich i tmbi Bh. exmpich

w Bhwkä mi ih bgbsi z eichg ag i H- zmmgfüh. d gm bwgich Iv mß ch m e ag af sm-mf übgb w, Bh v ihmgwäh dh ich zückzh k. si mZwi Wkig g i Möb Kigv.e v wig jh ch schk mWhm schmikich dm im Bizi hmig smmf-Mibi wi f  k v sifg Bh d wbw.

d Whm mi i 36 Qm G-äche öffnet sich nur über die angeschlossene Arbeits-ich zm Pk. di Mgchib obich vih m rm gg i miiv rh. n 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 115/194

115 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i vchi lichimmg vä r-meindruck, während die konkrete Natur mit iegendenVög f Bä im Hb, mi zihWk vbg bib. di rm gzH fki f i mchich Gmichf h mi im K z pä Kzp M-

mi eimkzp Öffg V- big achik mi m nm. Ich f hi f i Hppbm bi rkki f-mkm mch, f Hizköp, i zw i-gi Päz, b mi gb vä dimiii w. dmi fi ch i Gbgüb Hizg wg.

d Zimm H i ki rm H-, i Fkiihi mi gchabiich bi. e w v eich dickm miMöb g, ib mi im gß Ki-chk, mhh em Bi  achik w. Wg fh diifmihb wi z ch, i Möbkb mi- fbiich „app“ z ki-.

d Zimm dm mi gßzügigm F iwich göß w v Mc B möb-i. Wäh i eibchäk i Kmbii mim B wi hg w k, i V- zwi Wi ich püb. B wick bi i Möb i Ggi kkiv-fki em viiii tgk mi gbm Fi, i schküi m Hz Wvkig mi chw-zer Holzoberäche. In Kombination mit grauen, weißenund gelben Wandächen entsteht ein warmer wohnlicher Fbkg. di egäzg fh eibmöbwi gb.

d B ig zwich m Zimm H m Zimm dm bih rmihich i p WC i eibchäk im Zim-m dm. a kmpk Z fg mik-ich Vbi. af miim Fäch w B,Wchich WC gbch, rm pich

ch gß F, spig i wiß W-vkig mi opkg vgöß. di fgWvkig mi G i Hgi vb ich z iig i. di eibch üb  W m Wchich ich chiGgkzp. H äß ich m B i fchafgbg fü i rkki sig H xmpich vchich, bii afg 1970 jh Bkm i 1996unesCo-Wkb i. ob Piiä h ichi ehg oigibz i bhmegäzg v ggg oigii,

i nzbki Ii- aggbäpch hig chich nm. d -gb ich i Fg ch im zb B, bim i dchkpf ich b i eibch i-  Bad: 1923 und nach der Sanierung 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 116/194

116  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i i f. d füh ch zm ach vW, Wchbck am zm eib

i WC-Bck, bi m m i tü ich mh hi- ich chiß k. e i ch ez opkg ch i Pikwkff, zmmi g Fg vg w. di pügich I

i fg Wvkig gig ch v-. schißich w i mi F im H miwämämmm Vbg g, w z dramatischen Vergröberung der Rahmenprole führte.

d Kizimm i zwigöß rm H izig, üb i Gü mi m G i-

k vb i. e w v Bh-siam sihff-Bch „i W fü Ki“kmpx wf. d üich rmi mi Wch-ich w m schf Hgi vbh,wäh spibich Zgg zm G h-. Z eg ghö i Kib iWickkmm. d Kizimm h Zgg- Bickbzihg zm Zimm dm z Küch.dmi pig ich i rvig zwich M F im H am H ch i rmvigwi.

d spibich w mi im spichk g-, bi m i schkü Ppph gzw k. di zghöig fbig Q i zwiGöß k gß Bi b gz w- wi miwch Möb (tich Hck) afbwhgkä fü spizg. Kmp-i w i emb ch zwi mbi em,i lih, ch i lkmiv k i K mi abckp f rä, mi im igbi sizb ahäg zgich mbi spizgki gz w k-. sihff-Bch g mi i Ki z kivmG im bbimm umgg mi ih umw . lázó Mh-ng k e i- gi ifch zgich kmpx digig,i mhfch pzi b i rfmki-gä zm eiz km. am sihff-Bch w mii pfki Kizimmiichg ihmäich Kg m jhzh v! egäzw i spichf ch i fbig Mfi r, Gb B, i f Wf fgchbw. ei dckch, i ch i Fimpp Pk fü lich- Fbxpim fgik, w ich gfüh.

d ezimm mi Möb v eich dickm fägestalterisch durch die farbigen Bodeniesen in Rot, Blau Hg Gmmibg f, i iäichIi i. d hch ig Fb höhi Kzi f gmim e m tich. aßhb Mhzi w i süh  m F fgih, ß dchgg ichw. d eibchk vwi f i v-änderte Lebenswirklichkeit mit häugen Ortswechseln,

 bi ch wig iivi Möb mig-mm w .

di Küch mi spikmm, Bchk b-

chbm WC zwi „tchikbck“ H . a abipz Hf w i mg mi im ekbi fü Wmwb-ig, im Gh i m eibküch

 Kinderzimmer: Spielschrank von Alma Siedhoff-Buscher 1923 (oben), Spielschrank, Leiterstuhl und Wagen,

 Kopie 1997 (unten)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 117/194

117 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ch m ewf v Bi Kch-o e Gb-h. I i Mikmbii v M Hz w i Küch spig i igi- Mß mi m Hgä fki-fähig Küch gfüh. di Kmik v th Bg i ii rpik.

di chich ag H w 1923 f höchm niv gfüh. dz ghö i Z-hizg f sikhbi, i Ghm im B, i- Hwächi-eiichg mi Ghizg k-ichm aib wi i Hfg.

Bi rig H k igilichkzp wihg w. dbi wämich kich lig . d achw ch ich, ß i lig ch 1923i rh vg w. di eck- eibch- m Higg, im B im Zimm Hchi i ii W mi ih g Fk-i i Fg z . di W wi ch lich f-ghb, miii. d kich lich öff- Ggmögichki i achik  bi ähich fki Gg rm.

Bi dckch im Kizimm mi ih gß, Michgchib wi i mi, b-gfi lich zg, üz ch i kiReektor, der in die Decke eingelassen wurde. Hier wurdeb i Iipk igz wi bi WC-lch. di lch im ezimm biz i spi-gelscheibe an der Decke als Reektor und fokussiert dasLicht stärker auf den Esstisch. Die Softten mit ihren in Mwk wick wüffömig I-ivkig i chwz wiß i i fmzückh lch chzih ag-mibchg gm Gbä. Ki v ihh ich h. dch mich uchgk b achpk mi i W dck ig düb wi gf w.H fä i gig lichäk i räm f  zig, wi ch ich shgwhhi apüch wick hb.

di Fbimi v Bi Kch-o, i im B-h-Bch v 1923 pbizi w, vwi f iiiv Bmühg m i fbig achik. disi af a jph M  Wmiwk ii Fbkzp H. si iß ich v Fbgbg i GhGh mi i zückh Gü- Gb-ö ipii. di igi Fbgbg k wi-gh wick ki w. Mi  h zückh f fbpchgich Wi-

kg ii Fbgg im H am H i- a M i igäig Big z diki thm Fb i achik. aPii fmi z gich Zi m Bhok schmm mi i biküich G-g im Gbä hmig Kgwbch,

W Gpi mi Fbgg dik-zimm i ahg d si-Vbi HbB mi i i Wgmä im nbpp-h Bh-Gbä. B i Fbgbgim H am H i i wichig Bgück fü chi-kich Fbkzp Bh nB. di lg v Wiß M k -güig bgb w.

u b i aßf i ich wiß gi-ch. Fü H am H w i tv-a-ßpz gwäh, mi wißm Mmmh fki Gimmi i h Wißzg, ch ki aich mig Ziich w k. di Fb Wiß lich s, M s, b ch m kich lich w v Bhä- phiphich küich übhöh lich M i b Zkf ip-i.1

di zwi gß eckg lig jh- 1999 i i rkki hiich G.Mh Gg mß bgi, zhich Bäm Büch ch hm Kmpf mi „Gü“ -fernt werden. Während die große geneigte Rasenäche wi z smmf iä, i Bick i Pk ch ch i Z i Hck v-. d Z mi m mk G v r-f Bch vw i P z Kzgv däh. I i chwz afühg i funsichtbar und deniert damit ein neues Verhältnis von

 pivm öffichm rm, wi Mi-hä i d wiwick w. Gichziig

 bi ich Bh Pizip „Gbglchf“, wi pich Gk b-k i – öffich Pk wi Bi pi-

v G. d nzg zgich piv  blickgeschützte Bereich des Gartens bendet sich erhöhthi m H.

abchiß iig Bmkg z nzgg-chich. 1924 w H v af smmf i rchw vkf, 1926, 1927 1933 ab ich iß, i z Fchch ahg i Ggpizipi Mzhm i pügich ewfi vfäch.1938 wb i fchiich „dch abif“ H, mi wi Gück im sch-kmpx rm chff . d Bvhb chi-

ch i Kigvbig. nch m ZwiWkig fgi i s Wim thäi.d H am H w bi 1999 Whh g-z. si 1970 w ch Pf. B Göw

1 Vgl. die Sowjetsterne auf dem Titelholzschnitt zum Bauhaus-Programm von Lyonel Feininger „Kathedraledes Sozialismus“ oder das erste Bauhaus-Signet von

 Karl Peter Röhl „Sternenmännchen“.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 118/194

118  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i Fmii v m zhm Vf g,i i 1973 iwi öffich zgägich g-mch zm Bkm kä. Mi m rückbund der denkmalpegerischen Rekonstruktion des Hau- 1999 w m Fki Bh-ui-viä Wim . V. i ebbpch übgb.

Fü kz Zi w i i räm ch i Iifü dig gbch, b mi Öffg H fü i bi Pbikm kii. sim wi H am H chißich ch F-ki Bh-uiviä gz b. jäh-lich nden von März bis Oktober drei bis vier Ausstellungenim spkm v 1900 bi z Ggw z thm-f Bh, achik, dig bi K. Im Hb Wi wi H übwigch i Bh-uiviä mi wichfichVg, dipmpäi w. gz.di Bh-uiviä üz H ch i- Mizhg, i b ich i f K H ck. d H k - gwigmi w. jähich bch 5.000 Gä H, mi uüzg v s miwch,mg g göff i. di tii iF mi äich si 1970 jh w fggiff z im Iismmf gb, ch i äich s-i Bh-uiviä Mikhch-ch „Fz liz“ gmim gich wi.

d H h i i nzg ch hbich e-wickgpzi. e fh bi h wigh ieibig i i m iich sk- s Wim bi hi z achig unesCo-Wkb.

Das Haus überfordert andererseits die begrenzten -zi Mögichki i ch Vi mi70 Migi. e fh smmkpi i bi

 pöich eggm v Vimigi.

 nch ib jh öffich nzg w iefhg gw Übgg g-:

1. ei ti Bch wüch i ag H wi 1923 im si i Hmm zmsich Bh i Wim.

2. d a fvii gg i ff Kzp, ag, dipm- Wbwbpä-i wi Wkhp, Väg Fifv-g mögich.

Unabhängig davon sollten denkmalpegerische Fehler  biig egäzg wi i eibmöb imZimm dm oigiz vgm-m w, i chikich Gkzpich w .

 nch mh ißigähig efhg z dkm- pege an Bauten der Klassischen Moderne plädiert der a fü:

1. bhm gfiig gfähig nzgk-zp, i mögich h pügich n-zg ig ,

2. i wichfich fi efg Bf-g igi Bbz, ichißich km-

 p Fbbfg rmbüch, i igi, chich di fß km-i w,

3. eine präzise denkmalpegerische Zielstellung, die dieoigibz chüz eh gfiigmögich,

4. ahmgg, i f i si i h-ig nzg mögich f si ihiich sbz hä.

e i chwiig, B füh Iiziigig z h B vii Zi. e i ifch, i Hwkchik z, i Fbikig/Iich-gi wi z bb, i ch i m zw.

lierr 

 Adolf Meyer , ei Vchh Bh i Wim (Bhbüch 3), Müch 1925, rpi Wim 1997.

Sparkassen-Kulturstiftung Hessen-Thüringen (Hg.),Das Haus „Am Horn“. Denkmalpegerische Sanie-g Zkf Wkb unesCoi Wim, Fkf/Mi 1999.

 Bernd Rudolf  (Hg.), H am H. rkkii upi, Wim 2000.

 Michael Siebenbrodt (Hg.), Bh Wim. ewüffür die Zukunft, Ostldern/Ruit 2000.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 119/194

11 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

the Mkig of Mome

I 1994 h Vökig Iwk, h “Vökig Hü”,w ccp unesCo W Hig i.1 a hqipm pc pig i i cch cmpiv ic i i b-fc

 p fm h 20h

c. th ix fc,Cowper stoves, a coking plant, three dry gas-purica-i p, cic cv m, pp-i wih i cv wih g f, bk f- -fm c wihf g cv, p dwigh-l. th bwiggi h ci f v biig (150 m x 34 m),cc bw 1900 1938, which fm c-i bwig gi f h b fc. svgi hv b pv.

th i wih i mif ii c cvb 200.000 m². I w c i mm

i 1986, wk bf pci w h w.a h im i cmic v w c h c

 pic f cp, mi h c f ci c-mii. th ci f h p w hv bm xpiv h i pvi mm. thiv m gm gi i ci.2 tw , i 1988, i w cmm f ici h W Hig li. agm i i fv i-cluded its unique signicance in the eld of the histo-  f chg i cmp ic3 –   icmpb f “c” f ii m-m.

a im h c ph f h Ii rv-i, h Vökig Iwk w h g i(i. . f m c ) b icib i h W H-ig li.

sic i icipi i 1994 hi W Hig ih b h pci pci f h Gm g-

vm, which ig h W Hig Cvii 1972. accig hi cvi h gvmhas “the duty of ensuring the identication, protection,conservation, presentation and transmission [of the cul-tural and natural heritage] to future generations”. It hash bigi pc i mm which f “ig iv v fm h pi f viw f hi, cic” i m “ i c hi.”

th pp f h fwig p i ic h pvi h bii f h unesCo WHig i “Vökig Iwk, ep C

f a Ii C.” sm f h w chic- pc wi b p. Bc f h i’gigic c, m pc, icig h f mimpc h h, c b ic h.

norber Medge

Preservio d Re-se of he Bs Frce Sie – unESCO word HerigeSie “Vökige Iroorks”

1 N. Mendgen, “Monument der Industriegeschichte ist seit 10 Jahren Weltkulturerbe”, in: Stahl und Eisen, vol. 6,

 Düsseldorf 2004.2 N. Mendgen, “Völklingen und Birmingham USA, Über-

lebensstrategien für Hochofenwerke”, in: W. Busch-mann (ed.), Eisen und Stahl, Klartext Verlag 1989; N.

 Mendgen, “Saarland, Völklingen”, in: The Backwell  Encyclopaedia of Industrial Archaeology, Oxford (UK),Cambridge (USA) 1992.

3 In 1988 unanimous resolution by the Subcommittee for 

 Museums and Historic Preservation of the Conferenceof State Ministries of Culture to nominate the site for theWorld Heritage List following the presentation by theauthor.

The six blast furnaces for production of pig iron before they were shut down in 1986 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 120/194

120  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Preservio Sregy d usbiiy

th pvi g i cciv i v p,4 icig pci f h i if, i pci hiic cm mk, i -v-i i m f c cmic bii i h piif h “Vic Ch” (ICoMos 1964). aic 5 f h ch h h “cvi f mm iw fcii b mkig f hm f m -ci f pp.” I h bii i f c-tral importance when nancing a monument’s preserva-i.

t h Vökig Iwk hig i i -hic “mm” which cm h pc f h

 pci f pig i. thi cmpx chp f h hi- f chg c b xp b vii. a h“ep C f a Ii C” h iw v pc f xhibii pbic

 piv v. r f vii pc f xhibi-i v cv b 60 % f h mb .

th ibii f h iff p f h i f wfci i cf bf cmi / i f biig k pc.

achic pc which v hiic pp b pp ic h i’ v mi g f h -vi g. F i-

c, h g mphiz w g gp icc wih xig h gh f vii’ h i imig vii f.

Pig Sregy / Docmeio

th i’ f pvi vi m, i p bc f h iff g f m p f h i i p bc g gm h b -gc f bf h iwk w h w.th 1986 h f pvi g

fm “g” “g.” th f vi vpm w – i i – m. a c-cp f pvi i v p, pci p hcc pc f c hb c h c

f vpm mic, w g p f h iii ivm.

Miig cii p iii fc h vpm f h i. th p g fmxmii f p f h i cmmi f vi mm.

Wihi hi cx pii i giv :

 – ci f civ cimic ffc, pci f static structures, and connement of the rate of decay;

 – pig p f vii, gh wih -vihgh h pbic;

 – w iizi c cmic ci; – -vi hiic mm, pci f 

c h imp imi h i-wk’ chic hi wih bigi f pb-ic iizi, pvi f i p f h

i f gi.

spciiz kwg f h hi fci f all parts of the site is required for qualied planning andin order to prevent irrecoverable losses. site-specic re-ch mic cmi ccmp h

 pc f vpm qi.a gp h hi f chg (aG tch-

ikgchich i dkmbhü) wih qifichic pcii ii hi h bcmmii f h mic cmi i-v f h i. I ii chic cmig

h pc f biig i; if , halso deliver on-site ndings.

th wk ic p h i’ cii iccc wih W Hig Cvi qi-m. I cmp iivi ivi (ch h pi ck), cmi f h production process with ow diagrams (for instance for h i p), ci p wih wigwhich cm h iff g f h vi pf h i.

The nal goal is a complete inventory of the site in ac-cc wih W Hig Cvi qim.

Re-utilization is not only a nancial problem but also achg f gi, chici pviiik, h i’ biig f fm cfmig m . F ic h f h fç f  m biig iff g fm h mch igirequirements a historic factory building had to full at theim i w bi.

thf h g ibii f ch hiic fc biig f w fci h b xmi pib, v bf bii ccp pc -ci p w vp.

4 N. Mendgen, “Hot Ideas from Cold Furnaces”, in: Interpretation, Manchester 1988.

Völklingen Ironworks. Detail view

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 121/194

121 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ip-. a i biig pg,h g big x i qi qi.

th ig pi f h vii’ , h mm ph, i h ig fm h ck i wih “osq” (fm h cp q) “Cp 

Pc,” h hiic i f h iv f h wmi f h b fc. I i w h cq f h i. th i ic h b f-c ( i mp cmp h ii igh ig bq c).

s fm “o sq,” h b fc q ii h bck f h b fc, bh hi f h pig i wih h pig i c. th cq h b fc q pp f-f pi ii cx h vii wh ixpig h i f, h “pip big” bvi ck.

th “pip big” cc h c q hck i wih h bwig gi h h h if h pbic rh s, which ivi h i iw p.

Fm h bvi ck w f h Cwp f  b fc n. 5 h g viw v h i-i cp f h s V fm sbück si. th i f h sh aG c b bw wih h m wk, h g hi,

The World Heritage site seen as part of the industrial landscape of the Saar Valley, together with “Saarstahl AG” factory buildings; the modern steelworks are in the foreground 

I ii, h cmi i f pf h i f hiic biig wihi i – igf pci, w fci – c pv pi , i hw c, cmp ci hgh igc (f ic h mv f w hiic qipmwhich migh m i h w ), c v

hp vi g-c miipi f h m-m (. g. ki f “di”).

Deveopme Cocep for he Sie

Fm w hiic fci ch h i m pp ch w ip gic mf vpm f h i pci f h vii’. a m g f h vpm ccp i iv i pib i h w hiic p-i qc. B h h b ccpc f 

h fc h - f h hiic ph wk f vii impi i, i -q m f qim

th hiic, mifc ph wk ffvisitors a rsthand experience of the blast furnace site.ahic viw ff g h hiic f 

 pci, i cmbii wih ii ifmi fci, i hi, c. ( mip bii).th vii c ih i gi xp h i

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 122/194

122  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h “nwi Gw” ig mi – whichi b wv im big h f h hiic

i.

Preservio of he Eqipme

th qipm h i ci f mif mchi m f p. I i m cmp pv.th p cii f m p i g, w m vim which k pc h f hfc w h w. I ii i f pf h i, m g i pvi f h p h i i cii (f ch) – h

c f pvi b. dimmf p f h qipm i pib i c wh hv p mip h ivi ffc h bc f h i mb.

See

th mi mi i h cci f h i-wk h b , c wih pi. s i hmi which i big i h cvi - f h i. Hiic m big, b h f cmi -ch. th b if h c f cff-ig pv b xcig high, w c imi bq c i h f.

 nw c, ch p f h vii’ ic ii, i h-ip gviz wih zic.th w fc c iff fm h . th v iv-g. I c h c -fc h gviz hv b bii, pcw bq c hf pp g-m

 pvi i h f h W Hig Cv-

i.

Bidig projecs

af h b fc w h w i 1986, iiiconservation work (dependent on the nances that wereavailable) involved rst the blowing engine hall and thenh ck i (vii’ ). sic 2000 miccig - f h i h k pc. th mimp pc wihi hi cx :

 Preventive conservation programme for the roofs

The rst project was the preservation and conservationf h i’ g f, k c i- pv c. I ii, pviv mmw k c h mm ph c hc f g m pvi.  Museum paths / visitors’ routes

a pc which iii pc g hvii’ pp pvi h vii wihh b iigh pib. th vii c hi b c ig i, b h i giv ifmi

i chic ci hi. th vii’ c, ih fm fm i, i c h bgiigof the coke rails; the ticket ofce and museum shop areh.

Sier P

th i p cc h m imp vii’, h ck h i h c h

 p. Iii h cvi pgmm g p-ci f h f, fw b cvi f h m

 pmi biig f h i p i f i-fmi c.th ppi f vii h w pc h p-

 pi, iig, f , i 2005 h fm i-

Sinter plant: the planned re-use as ofce space was given up in 2001 when research revealed that too manyinterventions into the historic substance would havebeen required 

 Master plan, survey, c. 2000

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 123/194

123 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i fcii w cv i mimi fcii.Since 2003 the ticket ofce and museum shop have beenc i h fm cic pw i i f f hi

 biig.

Boig Egie H, Compressor H 

th mi ci f h W Hig i, h bw-ig gi h, c b ch vi h pip big (hfm cv g pip which pvi h mchiwih g). Cvi v bf h mchiw h w i 1986, which xpi h xmg f pvi. a h bgiig f h 1980mchi 6, 7 8 h p f h mchi hw mv. a fw hi fm bgvig v .

rvi f h cmp h bg i 2003 i

wi bcm h f f h v i h bw-ig gi h.

Wih h vpm i wi fi b pib c p h v which i ccib fmh cmp h fm h vii’ wih i -mb f hiic mchi, ccib vi h pip

 big.

Ore Preprio are

th f i – w f f ck  – wih gh f m h 240 m h g m-

 b f h h i. th “Fm” cic cwih xhibii b i i c i h

 bm f h fm ppi , h vf h pi ck. abv, h v f h i, vii’ which b h i mk hFm’ xhibii v ccib. thck i, c bw h ppi h w i, w pv i 2004. I w ffh f vii. sic 2005 i h ci w xhibii h wih 800 m² h i v, which

i ib f v. thi w ci f hxhibii fm h mchi h, h mi ci f h W Hig i.

a i f h hiic fciii pc h p-ing process for the new functions. A qualied historian of technology and the Ofce for the Preservation of Monu-m Hiic Biig w pib f h, gh wih fm gi wh pciizi b fc p cci (“aG tchikg-chich i dkmbhü”).

Fi h hiic p f h p w i i -g hi ibii f fci b h W

Hig i i h f, i miimiz c- i/ii h hiic fbic. thk hi pc ivi i h igi fbicc b miimiz – c h biig c.

th cii ip wih hig iiii i m pp ci ccpf pvi cvi b h p-vi f m hiic i fc.

th i “iiv” : th i mi g x hic; i pv i high v

hiic mm i v chgig wfci which c c b cgiz ch, h vii’ , h xhibii cicc.

th c h cic c i c i h bm f h fm i, bhi h f f i pim. thi c f i wih iccci fm h hiic mm i hcic c ii. th vii xpic h pcii which i im hic ig xhibii pc.

th vii’ ph cv wih -c m-ic ph. th i w pv cv wih p i h fm f h pi ck.spi ii i pp b c viw gi-i viw. th h fcii’ imi c i b perceived. Views open to the blast furnaces and its ofces h fm pi ck i; i ii pi ii h cg hmic cci.

Bs Frces

s fm h pi f viw f w pig, h b

fc wih h chgig pfm h h b -gi h m impiv p f h b fci. th chgig pfm – 27 m bv h gand about 240 meters long – was rst preserved as “roof.”tw h b gi f b fc n. 5 wvig viwig pfm, c 45 m bvh g.

Idsri Ri

th m chgig pvi pc f h Vök-

ig Iwk W Hig i i h hig f h --i p f h i, h “cp hp” i i c b m wh hv kwg f hchciic f php fm h pi f viwf wg ip pfi h: “a pp ii p ’ hw , ii i i bmih.” th impc fci f h iii bciv ici vi.

th pi f pi f p ivi qii, h hick f mi xp wh. B i i p pcpi cmmici; ci f xmp h W Hi-

g i Ibig h eiff tw. th ccpc b h pbic h gwig mb f vii Vökig pvi hp f imi piiv f h p i i i phiph f pvi.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 124/194

124  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

agich wichfich wi chgich ewickg Iichf, gkzichch umkig Vgg ii- Pki, ch apk amiig riiig ch Vchwi gz Bch i wwi afmkmki gb, miich Zgi Wichf- szigchich- v gh. u i gi wwi ibfür die Bauten des 20. Jahrhunderts, da sie sich häug mögich Fgzg hkömmich Gbä-

strukturen entziehen. Wegen ihrer spezischen Konstruk -i, gich f i pügich fgg M-fkiiä, ich igüb Gbchm fü i Fgzg ich w.

um fich w , ß bi im jh 1992i s G zmm mi m ii eb 1.000 jh ezbgwk rmmbg ii unesCo-li Wkb fgmmw. dbi w i päg bich Übg-iichg mi Fö- afbiggch ich im 60 jh (Figg im jh 1936). ewf h i Bwk i achikFiz schpp Mi Kmm.

di chfg afhm dkmchfZvi (Figg schch 12 im jh 1932 / K-ki Zvi im jh 1962) i i Wbi g-g e jh 2001 mch ich, wch rgch i gz ggäzich lchf ib Bwk im wwi Vgichzzm i. ach hi hiß i p achi-k Fiz schpp Mi Kmm. di pp

 nbiiig ch im z g, Bick äk f i bi ak z k, i im dig

mi ih Bh p g i bi s äig w. di efg i achi-kgmichf z jhh z übbi-, üf km gig.

di umwimg hm fü i abiw g-m Gqiä z i Kchf f ich Ki zküfig akiviä hh.d mi i ehg ihgh ehggbunter Beachtung der erforderlichen denkmalpegerischenAuagen verlangt aber nach meinem Verständnis nochi wigh Vpfichg. di eizigigki achikchöpfg, i i lchf

sbi päg og- Ggmximmü ich gmch w. u Bchg   jeweiligen spezischen Entstehungsgeschichte und der sbhi i ib i h-

g gich Qiä eizmb i   wiig lchf i chiich a-gkmpx ich hz. d bg-leitet, sollte eine optische Umweltverpichtung für dieZkf fmi w kö. a Vmigi zi Qiä gi afg bzi-, i ch f nzgvg bi -ch dkmä ib f i wig

 bich egäzg übg w mü. emi schffg i Bwi m i Qiä

k ch chfg Gi i ehg-verpichtung verständlich gemacht werden.

Die Schchge Zoverei 12 i Esse

Vch gfiig p uhm im rhgbi ich ich mi Bgi 19. jh-h i ewg zküfig wichfich akiviä i abbch öich rh gg Khvkmm. s w eizp-sonen, häuger waren es Zusammenschlüsse von Gleich-gi i Fm bgchich Gwkchf.ei i gfiig p Ii, FzHi, wb 1846 zmm mi i rch im f 14 km² gß Gbf im e- n. di Gbf w m nm„Zvi“ kii. dbi fg i nmg-

 bg i ahg wig jh Z-vi. di ewg, i ib i Wichf i gich Wikg Zvi , ch fü Bgwkhm g.

sch ch kz Zi w i Fmii Hi Mh-

hiig Zvif. 1847 w i schäch- 1/2 bgf, i vkhchich güig öff eibhii v Kö ch Mi g.Bi 1851 fg Vkf Kh. dich iich i abbbibpk i Fg-

 h imm wi v schchg f,wick ich ch b i Übgg z abfgwi schäch. Bi z jhhw i schchg 3 /7/10, 4/5/11, 6 / 9 wi schch8 f ag 1/2. s w i schchg z gichmäßig abg Khvä üb mGbf im e n vi w; bi

fg i Bg ziich rihfg ab-f wiig schäch. dch i m a-gg wäh Kigwichf v 1914 –1918 i i i Zi bib Ivii w

wer Bsch

Die Architekten Schupp & Kremmer und ihr Beitrag zum indus-triellen Welterbe des 20. Jahrhunderts: die Zeche Zollverein inEssen und das Erzbergwerk Rammelsberg in Goslar 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 125/194

125 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

z Bgi 20 jh vgg jhh Übgg z gg riiig Bgwkbib f Zvi gg.

Z im Zwck gig i eb Hi i I-gmichf mi m shkz Phix aGi, i akigchf fü Bgb- Hü-

 bib. Bi z im Zipk w i vi Zv-ichchg mi ih igm 11 schäch bäig fö ag i ihiichVwg gfüh w. di gp lg zBeginn der 1920er Jahre mit den Auagen des Versailler Vg rhgbibzg bch zächki Väg fü i Zvizch. e chÜbfühg Phix i i Viig shwkch akich i gichziig ng Bgwkg i Kz w i Üb-gg z riiig fggiff. dbiw v m Hig Iviikf  Viig shwk aG afg i z ich Zchchg g, i bi hiim Bgb wwi bk w.

 nch xk Vmg Zvif abchäzg bbwüig Khväw i gb Fömg v 12.000 v-wertbarer Kohle je Tag deniert. Die durchschnittlichetgig rhgbizch g z i Zi

 bi c. 2.500 / tg. Mi g abbmg - i Khvä i kiiich Fög fü i äch 50 jh mögich. Wi xk wi-chfich Kkü fü i afg w, h iGchich izwich bwi.

a 1932 i schchg Zvi 12 i Fö-g fhm, w i i göß gichziig ichö Zch rhgbi. a Vbbgwk w im i Kh Zvi-schch-g ägig zmmgfüh chißich üb schch 12 z tg gfö. a übig schch-g bib i Bib, i b igich z B-fhg ch i Bg, fü Mip z Bwg, . h. z B- eüfg  abipäz tg.

di achik Fiz schpp Mi Kmm w- mi afgb b, i vifäig chicheiichg Zchbib ähich,funktionalen sowie exiblen Gesichtspunkten bei gleich-ziig Bchg Gb spmki z g-. si w bi gg e 19. jhhgb, wch i i Zi hii, i v vifäig wichfich, piich g-chfich sömg gpäg w. d e W-kig büh bch ih sim, i Zi, i  i ich k ih bg Fchf begründeten. Ihre Ausbildung zum Architekten el damit

i i Zi i ihich niig. dm-pch bgiig wgfähig gsich ihr beruicher Anfang, bevor sie zu ihrem eigenensi f.

agich afgbg Iib, im wi h höch i im lhgb i- Hchch v i, bg ih täigki mii oiig Vbi rgi. dmsigb pichich gpäg -hmich szivwg h g v-

gig I vi achik, gfg vm Bpchv uhmvi. db wVwg fü hmich km-m Bg viz ch k Bwick.

di Ii g ch Wvm 19. zm 20. jhh Zwckbimmg pi im Vgich z vg Bpi rg i h g r. Z kppw i Zi ch Güg ch Wkbim jh 1907, ß gvi Äg ichhä bmkb mch kö. aß z Vä-g gb mi m e e Wkig  Giwch f uhmi. a-g mi kich Bigi mfich sbbwi, ich bi g-chfich Väg z bhp, hm uhmm i Chc wh, i ig Piiz iki. dz bi ich bi m p-ch wichfich efg mi Vib B-k. tchich Fchi ch gm f-chiich z vpck ghö fü iig jh z gesellschaftlichen Gepogenheiten. Und dieses Anliegenf ch ch fü i Zchchg Zv-i 12 w.

sigb egäzg vh Z-chg w i afgb, mi Fizschpp 1919 bg. Kmm w 1921 i  Mibi mib chfg i szi. Mi riiigmßhm im Bgb ch 1925

 b ih B Gßkki n a-m i Mögichki, ih Ggvg f gz Wkg zh. I übzg Khi Bm, i i ih xpivackkf bipihf fü i gm rgi w-

. Vwig i Mivbwi ich, w Bwk f i igä afgbg bzg.Z bb og- Ggpizipighö ch hi bi i mmich ag Bköp. e ghö b ch i Bzg Übbg kkiv lög z, i vifch Z om wik. a Michg gi shbm ckk hiich Zigbwi w i i k ap-g Zigi.

Mi ih äch gß ewffgb, i 1927 bg, m B Zch Zvi schch 12, gi-

g i chi schi wi. si bfi ichv eizm, im i i vbigmim om fü Bköp bz,ämich i gm, fg ch vg-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 126/194

126  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

häg sh-Fchwk-F. u i viß gich-ziig i bb Zwckbimmg B mi  igä vifch mpä afgbg,i gich pghf chich ewickgim pm Vägpzß wfw. si wg spg z übg ziZweckbestimmung. Indem sie exible Strukturen mit of -f tgwk ich väb umhügchf, iß i bwß fü iz BichFiäm fü Väg, apg egä-zungen. Davon protieren alle Umnutzungsüberlegungen

f Zvi bi zm hig tg. nüich w i mi g Ch f  bh ag vmi. u i wichich im rhm ih Pgfg ich mi pm Zög g fig g B kfi i. si w Bk chff,i zmi fü i übchb Zim B- hb k. u i ih zwif g-g. „Kh“ abi, „Bh“-Zch, zähigi i Zgvch i Mi, i ch gich az, i kq B-chg mfß fki afg g,

ich bückichig.a ih zhich Vöffichg i i apch ch zi Güigki Ggpi-zipi hz. di smmi i ich äh 

denierter Kanon der Proportionen der Baumaßnahmenzählten dazu. Eine gewisse hösche Repräsentation, ab-z ehhöf wi Izigi f rpäi bch schf -pch bi ch m aig afggb.d achik b w ch i chich, k 

bb ipägm Fmgbg bi äm-ich Gbi wichig, i Bköp, Fög-ü, rhigß Bchgüm. sik ich vh, ß i smbfm dpp-

 bck-Fögü, i i fü Zvi 12 ki h-, zm Mkzich rhbgb chchhiw.

Bi z Mi 50 jh z jhh bib i gchi Bibzg mi Z-g hz vä. Bi z im Zipkw ch wi v hwkich abb Kh tg vhch. Wg i abbmhg Bgi, . h. i Fög b ich vwb Gi zmm mi Kh

 bi c. 25 %. dch i eifühg mchichabbvfh ig Bgi bi kz Zif c. 50 %. um ch ch rbiiäziv 12.000 vwb Kh tg fch hz kö, mß i Fgh i pp Mggfö üich ch fbi w, m zmgich egbi z gg. di füh z z mfgich apg im Mchipk  Khwäch m b Gi pi z kö-. Gichziig w i Fög v big12. sh f i 13. sh vg wi i Wch v Gfög z i Gfäßfög igfüh.dch w mfgich abi m Fögüfich, i Bg ig. s mß bi-piwi 200 sh Väkg igfüg w,m i höh Bib fhm z kö.1974 fg i ägig Vbbib mi Z-ch H i Wchi, 1983 z im wiVb mi Zch n i Gkich -wi w.

am 23. dzmb 1986 m i Fög f 

Zch Zvi i, chm i vwbKhvä väig bgb w w, i-gm mh 200 Mii t. dmi gigfü i s e im göß Khep i Ä Bgb z e. schch 12 i dch sikh aG i i Zi ig-ich ägig Whg im Vbbibmi ch fö schchg rhg-

 bi.Wwi w izi i chich Göß-

g ag kiich hifg. di g ichchißich Fömg, m v-

gh chich Bibbf, mi e-ichg Zchchg ihgh . digenannte Leistungsabgabe war deniert als eine kontinu-iich, bch Pki. nch m Pizip

 Zeche Zollverein in Essen, 1932, Arch. Schupp & Kremmer 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 127/194

127 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Fißbfigg, i i Viig s fü i ambipki g igfüh ww, ch abibf hiichich Fög,afbig abp ägig bgbrhff chgfüh w – i Vhb, biz im Zipk wwi igw bwäig w-

w. Hi pi rbiiä- ch Pigg-ichpk izi göß päich sh-wkvb i chggb r.

Z i chgich eizigigki g ichwi apk hiz, i zm b Väi Zvig äßich i. abi f Z-vi 12 b mchichich Bwäigg abfpz; abipäz im igich sigb ich f i ag. di gig Bibb-zg w wigh mi sg-, Wg- Ihgfgb b, ih m im v bi Fömchii b. di abipäz fü 

die mehrtausendköpge Belegschaft befanden sich unter tg, i v Bg üb i übig schch-g gfh w.

um gb chich Fchi im Hi- bick f Fögbi zi z kö, wchich ng fich. di wichig V-zg w i schffg i wh kkiÜbimiig ag, m a v zw Bibög ffg z kö. Whiß im eiz? u üb tg w zwiübi ig Bchickgbüh g.a pügich rhägbk, bigabzgbüh Khwg, w izwich äg iHägbk bhb tpgi gw. diw f Zvi 12 zwigchig gfüh; km f i eb z Bibbchg -wig Izgbi, w i zwi eb imii, Bib i ichm umfgfch h z kö.

di Vgpizip w wh bich chgchich kq fgz w. aH w im G übimii, m Pz spim fü Väg- ewickgmög-

ichki z hb. Gßfmig spich, i Kh-bk, g fü wig Pff, m v  ch ch Khwäch i gich bibdchz bzw. abz z gi. dmi  Bibmchf sgim z V-függ, i i Gichmäßigki Pkizhgi k.

ach kkigchichich w bim B  ag Wg bchi. s i bipiwi -hz i di shkki fghH (v igm 7.700 ) izi ig göß schwißkki gfüh w. l-

igich fü i Bhchg mich B-g im Fögü hi m m hgbch Pizip gi Kki f. e i wäh egä-zg i 1950 jh w im schwißvfh

gbch. dch i iv wich shkki H k Gbächä ch Bg-kg wigh fgfg w.

um Bibbf wigh ppz g, w ig amivfh- igb. di Kpfwipp f bi eb

Wgmf ghö bf z wi i m-ii spivichg f Gib z m- Big eibhwgg fü B-vgg. u Kgichpk z merstmalig Elektrolter ein. Kohlestaub wurde aus der Luftgeltert, was natürlich Störungen vermeiden half sowiei abibigg ich; gichziig igm ch i rückgwig b ch i Pk-iviä.

Ds Erzbergerk Rmmesberg i Gosr 

di Kpf-, Bi-, Zik- i wi gigm um-fg ch i sib- Gvkmm im rmm-

 bg w mi igm 30 Mii t chöpf, Bgwk 1988 ch üb ähigm B-ib i gg w. nch im Mi h iezvkmm im rmmbg i ewickg  s G z kiich rich bgüig. difi Vwchg bgb ez h chg i spi mi i i Wi-gb i vbi Hübib b-. e chm mi Hif Fi i sigmögich gichziig piich I i wigh igäig Vgg i 1930 

 Erzbergwerk Rammelsberg in Goslar, 1934, Arch. Schupp & Kremmer 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 128/194

128  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

jh v w, ch m üb i ab Wkg ch. 1934 w Pbbib i- mhf afbig fgich bgch- echß zm ab rmmbggfß.

 nich zwiffi gkä i i umä B-

iigg v schpp Kmm. I ikm Kkh i ich ch k efg abi- im rhgbi f ag Zvi, n H fü i Pgfgb bwb. Zi-gich h b ch i v s vKkzvfh hiichich i chfv-ägich Gg fü bich egäzg mrmmbg ggb. Fiz schpp Mi Km-m hb f afg h i Üb-giichg ch gich Gäz wi f Zvi g.

dch i fki Zg Föiichgbhb hmig Bgwkgä k Fög rc ch ichig s afbigg übgb w. aghvm pgphich höch Pk fg ez mWg schwkf ch i Fig gg i Pk f Höhiv Zchbhhf. di fki wi wichf-ich pim lög gig ih mi i izigigGesamtkomposition. Ein Ehrenhof, ankiert von Berg-wkvwg Wkgbä, gb f m - eiggiv i smmich v, iafbigg i ih gm Höhffgkq wf w.

di ik Gbägg emb miPzfäch nimwk sckg-ch, kch Hzvchg aß-h i obgchz kifmigspf füh z eig i i Kgi„chfgb Iib“. aig mchich i ag i Bch bmkb zwich G-g „mchich mchich Vgäg“, wi „am schöhi abi“1941 fmi. di -ch hvgf näh ag z zigb-

, piich mivi achik i f ichich v H z wi. dbi pch i M-ivbwi im Bich Vwgb chi hg tii im Bgb. Im Ggzhiz b i H afbig gich shbikki wi f Zvi;

igich gm shfchwk w ch ichfpich Hzbwi obhz zw. Ihb i fi gp Kkiw wi g z Zvi afbigg-gg fi fg. di gwüch Fkifü-g w achik mi i pfk gpß

Hü gg, i ki abipzqiä z -fü, igich umhüg, Wig-chz fg aggg z i h.

Zigich ich schpp Kmm i m nchb Hig i gichmig Zikhü Vbigbib ez m rmmbg.di Bibgüg f gü Wi bßkii Big gwch hiich sk- h kii afg chf-gb eifügg z fü. dh k schpp Kmm im o i fü rhgbi izwi-ch pich gw H mi vghägshfchwkf ich.

s chiich i o i vwikichlög ch i mög, i i i gmimschick: a hg Bipi wh b-ich Gg ch chgich ewick-gpüg 20. jhh mß i ch e-chöpfg Bchäz ß Bib gh. sbi hzhg bwi pim Fkifü-g iß gich V wichig r-

 bigg ki spim fü Wibchäfigg z.um wichig i , i Bipi fü i Pi  Iiiig i Häf 20. jhh- z bwh.

aig gi z chi, wch agb-i i i ehgbmühg izbzihi. G ch i umhüg fi zb m-

 b rm wck i B ch Bghichkihinsichtlich frei denierter Nutzungen. Die vollständigedmg im I hiäß gg fkiHü, i gi Vküpfg v Fki-füg ifch, wichfich, zwckgb eihg v gh. G i Zmmhmch i o rmmbg Zvi -

zich fü i ewickggchich im rhm  Wbä. n i v ICoMos bgi ki Wg- egäzgpz khi zm Zi füh, mi h diki ahmghmigg ehgbmühgich zwif.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 129/194

12 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

“As the second artistic capital of Europe, after Paris, Berlin was clearly likely to produce work of interest, but it contained, in addition, a remarkable group of archi-tectural talents. No other centre in the early Twentiescould have boasted, as Berlin could, more than a dozen

 progressive architects of more than average competence, sufciently resilient in mental constitution to take in their  stride a major aesthetic revolution, from Expressionismto Elementarism, and to design in either style with equal vigour and assurance.”

( Rayner Banham, Theory and Design inthe First Machine Age, London 1960)

Bw h w W W – m pci bwh nvmb vi i Gm f 1918 hkig f pw f h i cii i j 1933

 – Bi vp i mpi f m . af- mgig wih ig w vig i 1920“G Bi” w ccig f h w’g cii (876 q kim) wih pc h ppi mb i cm hi f nw yk  l. Bi w ci b h bigg i-dustrial city of the European continent, a trafc hub andep i hb w ci iifi mi.

th g “G 20 ” p Bi igw c f c . Ii wi iv wk h. th “W” (mp-i) f h Wim pbic, Mi Wg ci, w f h mi ii ci f v-g f h c ip bw ii m g. M i, h i,

 painters and sculptors, theatre and lm makers, musicians c f ii ig vii h ci hcc wih i h w ipi b i hp

 b w civ h. oh iv wk h f whi pm.

th f W W I, h cp f h Gmempi, h vhwig f h mch h p-cmi f h pbic gv i w hp i piic m f i w pi hp f ciim. th im f h nvmb vi wchci b h qick vpm f ciic – - i-bgi f ii – gp f 

i ik h “Cb d” (1918 wih rich H- beck, Raoul Hausmann, George Grosz, John Hearteld,Hh Höch, c.), h cic f h Bi cciv-i (1922 wih nm Gb, e liizk, lz Mh-

 ng, ok nig) h gp f h B F (1924 wih Wi Kik, l Fiig, PK, ax jwk). sm f hm w wk-ig h Bh i d (1924 –1925) Bi(1932/33). I ii h v-g f h vi

arts the avant-garde of the ne arts and literature was also p i Bi wih w iviv p-iv, ch h ic h B B-ch ewi Pic, af döbi eich Kä  h i C v oizki, K tchk eg ewi Kich. Cmp mici ik MxBch, a schöbg, K Wi, H ei c-rmed the reputation of Berlin as an experimental area for iviv hic piic ccp.

 New media – mainly the rapidly developing lm andcim bch i ii i bcig – qick- f pc ic i h p-mi

cmpi ci c f Bi. th uivmFim aG (uFa), f i 1917 i Bi, bcm hg cmp f i ki i h usa B-lin was considered to be the world’s most important lm

Jörg Hspe

the Herige of he Beri Moder Sye. nomiio of Hosig Esesfor Iscripio o he unESCO word Herige lis

 Britz housing estate in Berlin-Neukölln, 1925–30,arch. Bruno Taut. General layout 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 130/194

130  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

cim ci f Hw. dic c- ik Wihm M, Fiz lg M di-ich h hi b xpic hi bkhgh i i Bi bf h mig h usa. I1927 Walter Ruttmann created a monument of the lmand cinema avant-garde of the city with his montage lm

 Berlin – Sinfonie einer Großstadt (Bi – smph f a City). The lm Metropolis b Fiz lg, pc iBerlin in 1925/26 by UFA and rst shown here in 1927,w c Mm f h W b unesCo i 2001.lg cim f h Bi m g ik h ci-m Bb b H Pzig h uivm-Ki

 b eich Mh mm f chic hmi f h i f h w mim.

Erope meropois of moder rchiecre

achic b vpm p k i h fm mvm i ci ffi, whichw mi chciic f h vi pi f 1918/19 h h c pwig f h Wim rpbic p h w cmic cii i 1929/30. th“nvmb gp”, which ic piv f hne arts (Max Pechstein, Käthe Kollwitz, Cesar Klein,rf Big c.) chic (eich Mh,lwig Hibim, lwig Mi v rh, HPzig h), h Bi “abi fü K”(Wkig Cci f a) which w f h mim ic g chic ik B t, W- Gpi, o Big, af M m h provided lots of impetus and fullled a kind of catalystfci f h bq ph f cii. threvolutionary impetus is reected in an early appeal of h Wkig Cci fm i 1918 b h chicB t. Wih hi imp h iiiiv mi hi mif ic w cci bw if ib ig chici biig w ci vim. “a h

 pp m b i fm i. a h

g b v m f fw b hh b h if hppi f h m. th im i i h h mb f g chic.Fm h mm w h i i hpig h

 pp’ fig i hi h i pib f hvisible appearance of the new state. He must dene theig fm h cp p h ci h pmp”.

th cii f chic iii i 1923/24 bMi v rh, Mx t, eich Mh, HgHäig, H sch h h m f “Zhig” (ig f , “Zwöfig”, i. . ig

f wv), bbvi “d rig” (th rig), wx 27 mmb fm 1926 i- ki f “szi” f Gm chic. I p-vi cmm pfm f m iff mv-

Siemensstadt, Berlin 1929, front page of „La construction Moderne“, January 1932

 Development plans for Weiße Stadt, 1929, arch B. Ahrends, O. Salvisberg et al. and for Siemensstadt,1929, arch. H. Scharoun, O. Bartning, W. Gropius et al.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 131/194

131 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

m f m g chic bw h w WW bgh gh piv f n sch-ichki (nw obcivi) Bh w p-iv f gic chic. th hig si-m i wh ig ig mmb f h rig

 picip w c “rig m” i h vc-

lar. The greatest signicance of this circle of architects,hwv, fm i m x impc mipi f m chic pgmm. I 1928i civii pvk h ic cviv c-iiiiv “d Bck” (h bck) – cii f -i mi cg c b P Bz, Pschmih, P schz-nmbg h.

I h 1920 Bi bcm v m c-iv ci f w chic fm i whw k c i h gig chic -

 b b m f hig c, xhibii ig-ig biig. Biig ik h Bch ag-mi dch Gwkchfb (sch f hg Gm i fi) B hki f Bi bi i 1928 ig b HM h sh-H (1930) b emi Fhkmp hwig hi h p . Bi w b m hi f ii mig pc f mg i bw h w W W f c f ii chic ip cmpipig which h bf W W I which vp pi ig h f v-tion and ination. Guest lectures in Berlin and exhibitions vii hi ci w c , vii wkig vii f Gm p chi-c b iifi hi ii xchg f pii xpic. Ci f fig i fmh ighbig ep , i pic fm r-i (“Chg”), I Fc v fmamic w viib ig f hi w ig - w

 bc i ivv pp c h b f ki f .

dig h emp’ h i f h Gm -fm mvm i chic, hig cci cf h fc h “egih xmp” (sph

Mhi), i.. i pic h egih g cimvm, h cf mvm h b-gi hig cci h i, ckw-g h vpm i Fc, Bgim, H  pci i h ui s mgi. th B-i chic chic i i h Wim Republic were mainly inuenced by developments tak -ig pc i ri H. I H h higlaw of 1901 had made possible an efcient work of thehig cmpi h pm hm. F icB t v hgh h nh i 1923 f ig m which h b c wih

bii. eich Mh w ivi f c H 1920 i 1923 h h hifw piig c “dmik Fki”(dmic Fci) i amm. l mi

  j. j. P. o, th v dbg e liizk piv f h g mb f fig chic i wh wk w pciv pic i-piig i Bi ig h .

“d n Bi” (th nw Bi) w hi f h “mh f h i f h ci”

f i 1929 b i b vpm cci Mi Wg (fwig h xmp f e M iFkf) – i hw h Bi if

 b h cpi f w c f chic bi-ing. In no other eld of culture Berlin proted as muchfm big h “v-g c f h iv” ithe eld of architecture and urban development. A major 

 ppi f i c b ii w bp h g-c b vpm pc

 biig civii f h bw h w WW. Bi w i pi ii cf b vpm fm m chicmvm ci vii fw-kig

 pgmm w w, i biig which bcm wi kw b m f pbici c- pgmmic cibi w c f 

 biig. upi mi xpii pc ikthe architectural fantasies of Bruno Taut (“Auösung der sä” – ivig f h cii, “di sk” – hw cw, “api achic”, c.) H sch-’ gic ig f h “Vkh” (pp’ h)cib h pi w v i c-ibi f cmpii ig i ik Mi v rh’ g high-i biig pc f Bi  the radical proposals for urban restructuring reected inlwig Hibim’ ci chic. ev cp biig fm h which w ikh xpii ic h f H Pzig’ Gßschpih (g ph) h mm f r lxmbg K libkch b Mi v  rh hv f hi w i h cciv mm f 

 biig img.y, Bi’ pii mi ci f m -

chic b pig i mi f h biig b vpm which hv c

 b impm. o f h “icb” f w -chic hi f h 20 h c i h aeG-bi h b P Bh (1909) which pv h w w p f hic f ii biig. af W W I xp m i biig wc b B Mx t w eich M-h (adGB-h Wß, h bk pii-h dß, dMV-h l jkb-straße), contributions to a new type of ofce building ar -chic b P Bh B P (ax- Bi-h axpz, Khi-h Kipk) h H rfk (i b-

cig h) b H Pzig w h Fkm(i cmmici w) b Hiich sm  h fig. a f ig i cc h xmp f h ic ig w fm h chic-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 132/194

132  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

viw f h Gm empi fci hreect completely new tasks to be fullled by buildings.tgh wih ch biig pbic ci fcii-i ik sb W (Mi Wg, richemich) wih hi pgmmic ig h high-igh i h ci i h f m, cmpi gi-i ci chic.

Hwv, h w chic m i mi chic- ci cibi f m img f ciiand society in the eld of housing and settlement con-

ci. I hi pc w hv mi i pic h pci m h mgi f h i ci xpi h ki which w mccib b m ci p ic i hmpi b h fmi f G Bi. rgf h ig vi gp f ii biigf p-mi bgi cic imp h f i chic h g m f m higp h fm f biig ci fm whichtook place between the two World Wars in the eld of b vpm hig. nwh h ciii imi f h b chic

b vpm f h m g bw h wWorld Wars was more clearly reected than by the non- prot or co-operative housing development projects of h .

Hig cci i Bi gw m ich mi 1920 i pic h sci dmcicb vpm cci Mi Wg (1926 –33)wh w xc gi mipi f fm

 piic. th mi pcii f hi g chiv-m w h ppf big f im f

ivi pmi i biig hig -gislation as well as the nancing and management of lar-g m f f. a hig pgmm which h

 b ci imgib h im w imp-m hk ci iig ig, p-ig cci wk w pviig pii-c pp f fmig v i wkig cc-tion companies and large non-prot housing companies.dig h p-w mi 1919 i 1923 Bi h built approximately 9.000 rental ats with public subsi-dies and between and 1930 another 135.000 ats were

 bi.

Beri’s coribio o he cr word Herigeof he 20h cery

I h 1920 Bi bcm kw i pic cif m chic h i m h

 bk f w chic hi. th  Kunstführer  Deutschland (arts guide for Germany) whose rst issue of h vm Bi. Kunstdenkmäler und Museen (Bi,mm f mm) w pbih i 1977claims that the re-design of Berlin during the rst third of h 20h c w f w ig – “php hi ih chic chivm f Bi which v hi k.” y, i c h Bi schi-k-ch f h 19 h c h pg-iv “amm ch f chic” pcih cviv “sg ch f chic” f h20h c h Bi m g f h bwh w W W pp b c ch-fmig. I i v ici i-uence was based on the manifold biographical inter- wiig f i mi c v m hi -

m m f cig, pbihig, vig chig hm b. t hi w hv m biig which w bi b i pgi i m p f h w. Vii h c-i migi h w cmic cii i pic h pci f jwih, cii ppii i chic ig h nzi cib pig h Bi xmp f mg bw h w W W v h w. axmp f h bv mi B t (1880 – 1938) wh w ri gh wih m c-w-k i 1931, h h mig jp i 1933

g ppim i Ib i 1936 Mi Wg (1885 –1957) who emigrated rst to Turkey in 1936 andh h usa i 1938 wk h pf f b vpm Hv uivi.

“Housing and Building”, congress and exhibitionin Berlin 1931

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 133/194

133 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Iiiive for word Herige nomiio

Wh h ppi f pig h Gm ivi f h unesCo W Hig bg i 1995 wBi pp f h hig f h 20 h c w h g: f hm w h ii hig f 

Bi’ “ecpi”, i. . i pic h mmf i chg f h h wwi igcic giig pw pp cmpi f Berlin from the rst third of the 20h c h h  w h hig f m chic cihig vpm f h Wim rpbic. I 1997h cfc f mii f ci c f-fi f h Gm f gv pii h ixg hig f h Bi m g. thi w

 b h fc h f ppxim 40 xpi-c h b gh i cvig h hig f h Bi m g c bw h w W

W h wih cmpm h W Higli wih h chic hig f h 20h c m hig i cii f iiii urbanisation since these are insufciently represented to.

Bi bv w i wwi pi mpi f mim i hig vpm.th bi b wi ci ii-

 piic w pgmm which i h g f mcic if-fm mvm wih h i m f m w pig w chic ig i ikig w. dig b pmi piv f h “nw achic” pp b -fhc-piv hig cii, h fm mv-m i Bi i icmpb pgmm f ci pm biig wihi fw . thipm biig pc w . sm f h Bi pi pc f h ii fm f h 1920 c i mii hghep h im h w bi. a mb f h hig vpm f hi w i h wk f h hi f 20 h-c chic m f hi ki. th mi f h m fm

hig i i i g xc cii,hk pikig mic m f hi w mm w. tgh wih hi g ig pbic pk h hiic i f c-ic mim p high qi mm, h m im i ffig xc ivig qi .

th ci f ix mi hig f hW Hig cvi f unesCo ic f h mm: h „tchkig“ (Ik bx -) c G Ci Fkbg h h ki ig b B t lwig l (1913 –15), h vpm schipk i h iic

Mi/Wig, ikwi b B t (1924 –30) h c „Hfi-sig Biz“ (Hh - Biz) („Fiz-r-s“) i h h b B- t Mi Wg (1925 –30). I h fwig

fh i biig g mb wc: h „Wh C-lgi“ (rii ciC-lgi) b B t Fz Hiig i highbh Pkw/Pz Bg (1929 –30), hg hig c „Wiß s“ (Whi ci) bB ah, Wihm Büig o rf s-vibg w h g chic lwig l ih h (1929 –31) i h w h „rigigsim“ m f ig b h gpf chic c „d rig“ (th rig), gp

which ci f vi chic h wk - h iic gic f H sch MiWg w h g chic lbch Migg(1929 –32).

amg h i i f h 20 h c, which wicib h W Hig li i h , m pmi xmp i Gm. th Bhi i Wim d (thigi sch-a-h) bg h k imi f m chic, w h mi Zvi i e (nhhi-W-

 phi) xmp f ii mm mb f h n schichki (nw obcivi).

For the rst time, through the nomination of the Berlini f h W Hig li, imp i f h

 biig f hig , m pci ci higf h 20h c i ep, wi b p.

 Exhibition catalogue of GEHAG Housing Estate, 1931

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 134/194

134  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

th mi Bi i f ig i-v v h c h h hv ihi hiic ppc v g pi f im i hi biig bc, b i hi i-gi g hiic hig i which hv - f gi i i m p h

 p . th hiic g cii h cichc f h fm hig big vib ffb f wi g f ciiz i c

 p f h hici ci f h hig w i . th qi f hig the usage quality are dened in the value for their listing,if k i h fci ci chc f h i i hi c-hiic ig. thw f h ig W Hig i vpci hk, wh h ci xmp c-vi i m wihi h hig pcig h qi f h i i hci ii f h biig g higi.

archiecr herige of Bro t s cdidefor he word Herige lis

The majority of highly signicant heritage conservation which mi W Hig si iik h v f B t (1880 –1938). Wihh xcpi f hi chih p i hi iv ci f Köigbg, icig hi ch , B- t iv wk i Bi f m f hi if,m fm 1908 1932. o h i f Bi m-m, B t i p b v 40 i h f . th b wi picipg f hi pfi chic c fmh Impi bf W W I i hi mig-i i 1933, w b pcm f chick wih h pm -h ccpig  position of central signicance. The list of monumentsalso reects important working relationships of his Ber -lin years, such as the formal ofce collaborations with

ah Vg, Fz Hfm hi bh Mx, h mp pc k gh wih Hiichtw B ah. th ic c-bi wih w i g i, ch K schmi-rff fm h i’ cmmi “diBück” h cp chic lwig l lbch Migg, c-pi wih imp c-mp biig w, ci p chiccg ch b vpm cci MiWg Fz Hiig f h GeHaG.

a h p f h c f ppi fm mb f ii vpm, B t -

ig hm f Bi f hi fm Mgbgi 1924. Hi w-h h ti, c “P- pgih” (P H) ik h gi  bc f hi b-w- cig. th h

 been disgured during the Third Reich as “degenerate” w p ic hi i

 – fh b h dch sifg dkmchz(Gm Fi f Mm Pci) – i

 pwf xpiiic c. F h t -vpm hv cm i h c f pbic i

c bc h h F rpbic f G-m’ ppici i f h unesCo W Hig.I 1997 h sig Cfc f Mii f ec-i C affi f h 16 Gm F smi h -c “Ik Bx e” G CiFkbg (1913 –15), h ii mb i Bizkw h “Hh e” (1925 –31), h vp-m b “schipk” (1924 –30) i Wig w h “rii Ci C lgi” (1929 –30) i h i-ic f Pkw W Hig ci. tw f hii vpm b B t i cmp

 bg h hiic biig w, h Biig apm C-piv Hig sci f 1892, whichi i mii hi vpm Fkbg schipk, ig hm wh c m-iig hm cmp ivig . th ww h Fi v Q M i 1993 b hs f ub dvpm f xmp chiv-ments in the eld of monument conservation and restora-i. th g hig Biz h “ri-i Ci C lgi” mii high v

 b h pm cc GeHaG BauBeCon w b fw piv hm w wh -ig hi hm p b p. th fm pp f hF rpbic f Gm w h unesCoW Hig C i Pi i 2006, gh ic ix Bi hig vpm fm h im

 bw h W W, w fm h fm and four from the former western section of the reuniedGm cpi.

th hig pc f B t h kimi f h 20h c pgmm biigf Bi mim f ci pm biigi ep. a w-c mm mb – ikh Bh vpm i Wim d, h

“Whi Ci” i t aviv (I), h riv-schö-hi i uch (nh) h H tgh iB (Czch rpbic) – h wi p h “MMvm” h i f W Hig i f m-ki.

Hosig eses i he Beri Moder Sye relling gaps of the World Heritage List

The Berlin initiative was conrmed in its views by theM aci P f ICoMos (2001) which h

 b pp ig h ii ICoMos cf-c i Hiki (1995) Mxic (1996). a h p b ICoMos i Fb 2004 qf unesCo h bc f h W Hig li

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 135/194

135 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

“th W Hig li: Fiig h Gp – aciP f h F” h h w ck f imfm h p c q h ig f h unesCo W Hig Cvi viw impv hi piii i ig wih xpf ICoMos (Ii Cci Mm

si), doCoMoMo (dcmi Cvif biig, i ighbh), tICCIH (th I-i Cmmi f h Cvi f h I-i Hig), c.

th ix hig f h Bi m g b-w h w W W which hv b mip – i h ii cx – k p-c f ci hig vpm f h 20 h c-. th hig which w ch cmbii iq w vpm f chic b

 pig f m m hig cci w ppch fmig ci pic hig pic,

which inuenced the European architectural debate even b Bi Gm. th ih ig m pc iivi pp h h b

 p mp cci f vig h higqi h w xhibii f h 19 h c  h biig xhibii f h Wkb mvmig h 20 h c. th ih pci i- i h h b impm p- i ii c cbi xmp by philanthropic or non-prot actors already before WorldW I. rh, h ix ch xmp f m hig mix wih g pc i Bi h w c bw h w W W xi. Fm h pi f viw f b vpm hpci p iv fm f vp-m hig i c h xm -m f h 19 h c.

I m f pg fcii h Bi h-ig which hv b pp f i hW Hig li cv h pi f c hif h 20h century which is not or only very insufcientlycv b hi li: h k f vpig m h-ig fciii i ch p, c ccpi

b i. lvig h mi igific hi-ic ci f w pc, f piic pci ic f h 20 h c (cci cmp f achwiz-Bik = owicim, h bi c f Ww, h Hihim Pc Mmi Gbk dm) pci cg, m c W Hig c-i f h 20 h c p ci f -v pc fm f m g wihhiic i h bf f 1900 (twH b Vic H i B, wk f aiGi i Bc). oh ci p i -w h ii chic hig f h

20h c (mi Zvi i e, Gm, Vbgi i i Gim, sw, d. F. W m

 pmpig i, nh). a h Fg-Wk (a-f) b W Gpi h Gm iv i f 

W C Hig h bg hi pcigm.

oh h h ig mm f m -chic ii c which p h W Hig li b fm iic ciik h riv schöhi b Gi thm riv

(uch, nh), h H tgh b lwigMi v rh, (B, Czch rpbic) h -chic’ h i li Bg (Mxic Ci,Mxic) h pp Bi hig p cibi wih ci ii f vig hhousing question in cities and providing tenement atsf wk p bgii. Wih pc b

 pig h gp f ch Bi m icip- iivi pc f fcii Iis h p b h W Hig -ci i ep (Whi tw t aviv i I, lHv – Ci rbi i Fc) sh amic(Bii i Bzi, Ciá uivii i Cc iVz). th high-i ii biig f uié’hbii i Mi (1950) b l Cbi whichpp h iv i f Fc pciv f swiz migh b ic iig bcfm p w m g m vic ixmp wih cmp iff pgic ffm iff pi.

th mi Bi hig ci h -ii f h m m f h ii cii g fm h 18 h/19h ci f hg w mvm i i p i h WHig li b pi m ik nw lk (sc) b rb ow h phihpic xiwk’ vig f si (eg). I c hW Hig ci f ii c, which ic h cmp w f Cpi ’a i pp I-, h m b m i bci-c i ig g i i h bpc f ii mpi ch h bcmchciic f h 20h c.

Mome coservio s ppreciioof cr herige

th hig f h 1920 w ppci mm f m chic b vp-m f ci hig f h f W W II h ibi fm nzi . thg hig which hv b pp f i h W Hig li w ckwg imp mm f biig hi i hrst post-war lists of the city, which had been divided in1948. th rig-m f sim, f ic,

w p i h i f h  Bauwerke und  Kunstdenkmäler von Berlin (Biig a M-m f Bi) f h ci iic f Chbg(1961) h iic f sp (1971). P f h

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 136/194

136  IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i ci f 171 Bi hig m bi bw 1919 1945. thi iv pvi h

 bi f pcig fh i h w p f h ci. th g ppii w xp wih hDenkmalpegegesetz der DDR (Monument Conserva-i ac f h Gdr) (1975) h dkmchzg-z v Wbi (W-Bi Mm Pciac) (1977) h w w b h pibc bh i f h I Ci f pc-ig h m imp mm i f ci h-ig f h m g bw h w W W. a 1977 G Fkbg (Ik Bx e) Wh C lgi i h p f h ciw “mm f h c w f 

if f h wkig c f p-giigificc”. Fh p f h “Hh -m” i Biz (nkö) w pc g-cmm i h w p i 1986. af h Bi

World Heritage Sites of the 20thCentury (2005)

1 Auschwitz Concentration Camp(Poland)

2 Historic Centre of Warsaw

(Poland)3 Works of Antoni Gaudi in and 

near Barcelona (Spain)4 City of Brasilia (Brazil)

5 Skogskyrkgarden, Stockholm(Sweden)

6 Bauhaus and its sites in Weimar and Dessau (Germany)

7 Hiroshima Peace Memorial  – Genbaku Dome (Japan)

8 Wouda Steam Pumping Station,

 Lemmer (Netherlands)9 Major Town Houses of the

 Architect Victor Horta, Brussels(Belgium)

10 Rietveld Schröderhuis, Utrecht (Netherlands)

11 Ciudad Universitaria de Caracas(Venezuela)

12 Tugendhat-Villa, Brno (Czech Republic)

13 Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen (Germany)

14 White City of Tel Aviv – the Modern Movement (Israel)

15 Luis Barragán House and studio, Mexico City (Mexico)

16 Varberg Radio Station, Halland (Sweden)

17 Le Havre, the City Rebuilt by August Perret (France)

estates were legally protected and ofcially entered in thei f mm bf h ep Mm

Cvi y 1975. amg hm i h cci ph f sim ig b H sch h c f h Hh m i Biz (- i 1959) Wiß s i riickf (in 1971). The highly developed awareness for the signi-cc f h mm h b w iand also by architects and politicians who identied themwih h chivm f h m g bw h wW W cib ciiv ig h h w cf v bf gig g

 pci h h hv cm w i f cvi which i .

I 1970 h Bi acii f achic egi- (achik- Igivi z Bi) pb-lished an initial scientic inventory in the series  Berlinund seine Bauten (Bi i Biig) cvig h

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 137/194

137 IV. World Heritage Sites of the 20th Century – German Case Studies

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

W w p h w hmii f h -gii i h l f Bi (1990) w p ic h fi dkmchzgz f h iGm cpi (Mm Pci ac f h -i Bi i) cm i fc i 1995, ix f h mi m hv q pc-

i mm i (i , v ig), i c icig g pc f-ciii h p which pc hiic g-.

H h ci i Gm pbb fw i ep hv mbk p w i m-m cvi h wih hhig f h 20h c. a h h ci hcomparable experience in the eld of legal and practi-c mm cvi f m f h 1920 .I cqc f h ep Mm Cv-i y (1975) i cci wih ppig f i750 h iv (1987) h W-Bi ahi f Mm Cvi ch f pi pc i1978 f m cmphiv ck-kig -i f mg w f vpig i pi chgi h w ib f h hig f h 1920 m. I c-pi wih h pcivhig cmpi h pc cmphiv i cmi f imp biig, -m hiic biig mi ig whichfm h iipb bi f pig h fbih-m vpig g-m mm cviccp.

amg h W-Bi m pc which wxc i h 1970 –1980 which w mkw f b Bi b m f pbici, xhi-

 bii c hm b h f h m which hv b pp f i hW Hig li: h Hh m i Biz,h rig-m f sim Wiß s iriickf. a i 1985 h dch ni-kmi fü dkmchz (Gm ni Cm-mi f Mm Cvi) h G-mvb gmiüzig Whghm . V.

(Federation of Non-Prot Housing Companies) used theBi xpic bi f hig i-cmmcfc iig f cmi m-m cvi f m f h 1920 . I 1990,

f h b w p, h xp i mmcvi h g w f h m ih p f h ci (G Fkbg Wh C lgi) c hi bi bh wihpc mhg i pcic. th pi-

 b c-piv pciv cmpi h

 pc ii biig fciii g- h h w -bih i pppihiic iic .

I h p 25 h Bi cvi f hi-ic biig g h c bchmk iGm i ig wih cg fm h ep ci f h pppi cvi i f m hig f mg chic. dig ICoMos’ Ii d f Mm si i 2002 h pic f “CvigMm f 20h C Hig” h lk-mm Bi picip wih gi v

 pig h m f h m g pi b-w h w W W which hv b mif i h W Hig li. Bi w f h iii f h iv f bihig h Ii-al Scientic Committee of ICOMOS for “20 h-CHig” i hi cmmi i i p fig mmb b h Bi lkv (chif c). Bi ff pfm i h wk f i-i mm cc ep mm c-vi c-pi. M c h -c Biapp “Piic rpig h Impmif h W Hig Cvi” p i nvm-

 b 2005 b 75 piv fm 40 ep c-i c ii i f h Gmcpi.

th c ix m k p-iv f m b vpm chic,

 b h cvic wih hi m authenticity. Even to date they are rmly anchored in thec w f h ci i g m f 

 big civ ii . thi WHig w m m ppcii fh imp f h pib piic cvi -

hii ivv pi. th v pi i B-i f w f h fc h i h WHig li i g h b h big-i i fm i.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 138/194

V.Moscow – Berlin:

Interchanges and Heritageof the 20 th Century

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 139/194

13V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ое е з е е г- м Бе аее с е ге «м». в её беезе «абе» е «ц г» 1929 г. пее г з ег , б ег е. с- ше ц ме 1920-е г: «п еюц е р ще ее, е б е-е фц. ве -е з бе е, э е ее . н е-

, езющ - е, ющ ееюе ве Фф, бше б-е з. Б т ле к-бюзе ю ш ае.не ё- «ц» е «ме»1. Бш бе г-б цее е е м.(…) пее м з  збз её эее, зее, её ше е е. чег- ее е ф, -б е-е зе е.»

с,-е, е е бе, -з е г ег е. сегше зе з г ю е ю ег е, е бее , г с.Бее г, ее з з-з

Анке Заливако

Связь авангардной архитектуры Германии и Советской России(На примере зданий 20-х гг. в Москве и Берлине)

1 Московский союз предприятий пищевой промыш- ленности «Моссельпром», Москва, Калашний пер. 2,1923 г, арх. Д. Коган.

2 Радиобашня на Шаболовке в Москве, Ул. Шаболовка53, г. 1919, арх. В. Г. Шухов.

3 Радиобашня «Функтурм» на Мессе – выставочныйареал в Берлине, 1924 –26 г., арх. Гейнрих Штраумер.

 Башня 138 м высоты, имеет антенну, ресторан на200 человек и предлагает посетителям живописныйвид на город.

4 Планетарий в Йене, 1925 –26, арх. Ханс Шрейтер, Йоханнес Шлаг.

5 Центральный Аэродинамический и Гидродинами-

ческий Институт (ЦАГИ) в Москве, ул. Радио 17,1924 –26 г., арх. А. В. Кузнецов,. См. А. В. Кузнецов,Торкрет и его применение для плоских крыш, Строи-тельная промышленность 1929, Но. 1, стр. 48.

бе ее .сг б «е е е»з бе е. Э з, бщее1920- г е г е ю ю, « ». а ег, ц, е ег -з з е : э ебе,е бш е.мге ец ю, е -г – э ее е е- , ё е г г .се з е

е бее збе -е. ие э е е ее, 1932 г з е зе. не е- . уе ег мe е еее 70 з,е 1920 –30-е г, 37 з еезег е.

н ее з з е- е з ее з е- г ее е-е 1920- г Бее.

Ш рбш Шбе ме «з» -ц бее г, «» егг.2 и Бее «Ф» е ющег е зц.3

тее е зю е, - е р, Ге. и ег бе «е», ю е. об е зе ме к Це з йе.

в йее е б е 1925–26 гг.4

о е, Бее б зше е . в ме е ее ец 2004 г. к б е е ег «д-еф в», б «Це» (см.

 Илл. 1 и 2). Э бш е. Бе «е»з е е е. пе э б зе  ее ае ве кзец(1874 –1954). о ше ею 1927 г. - б э бее ее

бще, «ш бе ЦаГи (…) з ющ ее еец б».5 в аэ-е ие кзец з е

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 140/194

140 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

е ее ц е. с, ееег ее, е е е-е ег, е е ю ш , е гее. в ме, Бее, е

 Планетарий в Москве во время реставрации, 2005

 Планетарий в Берлине во время строительства,1926, Julius Vischer/Ludwig Hilberseimer, Beton alsGestalter, Stuttgart 1928, S. 59

ф ее зцг е. в ге еэ ег з еюце ее, феше егше е е -зе з е е. ке,е г шб се сюзе, Е-

 е, ге е еше еще юею е 1920- г.

теее з б зг з г ее. в це г -шг е Ге ю е эе- ег бе, ебющю фц. 14 ф ц -  е Г Ге мюе c 1925 г- Бее. Ег ц б 1980- г, е зе ег. нец ге е е. тф- ц лебцше, е ю ф-

цю, б еее 2000 г зце.6 Её ц – , зе -е. к е ещ е 1920-е г це ее. вБе ф е «Ше х»7 зе шб з «З»8, ющ е шб20- г. к ге зе з м з, е, ме тг р- Феец «Гг».9 Зе еезбе зе е.

к – е г бе г ее. ке, зз, б е э. о е ш е эее. сее эз юе бг еб-е еею цг е . ме г е Ге- з Б т. д ее«Цееф»10 б ше е е це-, ее э б еб, з ег «г» -

6  Трансформаторная станция на Лейбницштрассе в Берлине, 1925 г., арх. Ганс Гейнрих Мюллер, рестав- рация и приспособление под дизайнцентр: Кал-фельдт архитекторы, Берлин.

7  Офисный дом «Шелл Хаус» на Рейхспитш-уфере в Берлине, 1931 г., арх. Ерих Фаренкамп.

8 «Зинтопорит» – пористый тёплый бетон, получае- мый в результате химической реакции с образовани-ем газа.

9 Госторг, затем Министерство Торговли Россииской

Федерации, на Мясницкой ул. 47 в Москве, 1925 –27 г.,арх. Б. М. Великовский А. Ю. Лангман, М. Барщ.

10 Поселок «Целендорф», 1915 квартиры, Берлин, Аргентинише аллее, 1929 –32, арх. Бруно Таут.

Трансформаторная станция на Лейбницштрассев Берлине после перестройки в дизайнцентр.Снимок 2004 г

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 141/194

141V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Дом Мельникова в Кривоарбатском переулкев Москве, 1927–1929, арх. К. С. Мельников. 2004

ж Б т деце Бе ее ф ее г.14 кгф е е ме, егее 1927 г. ме (см. Илл. 5 и 6 ). дт ее Гдр з е. с ц 1980- г ег е е вф Бе-е ее г эз. не е щеюще е З вгц, ее е- з гю, з Бе дец.

об е з . ме, ,е ее е -г ее. о е ее - з це е. те б Б т, э-е е ее е б е бее бюе щ е.пэ зб б еее ц ее (е еше), е ег зее .

в б г е шг е

ш, г. в ме кме е е ге, зе з , е, «Бее аб- ».15 в Бее «к-г» е

е. о б е шег е, ее е зее. в 1970-ег е е е е е. же бе- це е . н е е е ш, езе ег - зе ее, е ее ее . иё ё е50 е ще Бее зею ецф е ееге. ое е 1980-е г-. вее г бе е е-ц е «Цееф» «е» г. Бе э б-.11 ме бе ё, ее «уее», е е еш ееце бее е.12 иее, Бее ее е е ц е, е, ц е «ке ле».13 т бз, е е з 1920 –30 г - е е б г.

11 Архитекторы Винфрид Бренне и Хельге Пиц начи-нали свою профессиональную карьеру с реставрации

 рабочих посёлков г. Берлина. Они сегодня считаютсясамыми опытными специалистами в областисохранения построек Современного Движения в

 Германии.12 Комплекс жилых домов «На Усачёвке» в Москве, Ул.

Усачева, 1928 г. арх. Мешков.13 Станция метро «Крумме Ланке» на Аргентинише

 Аллее в Берлине.

14 Жилой дом Бруно Таута, Визенштрассе 14, Далевиц,около Берлина, 1927, арх. Бруно Таут.

15 Бахметьевский Автобусный парк, ул. Образцова 19,1926 –27 г., арх. К. С. Мельников

 Жилой дом Бруно Таута, Визенштрассе 14, Далевиц около Берлина, 1927, арх. Бруно Таут. 2003

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 142/194

142 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

гэ г г.16 Э г еш е г, е е е еег е Ге ег- ше . Г е  ец.

Ш . м т лебеге (1931г)

1990-е г б е, ее еее егшег зе е-е ее.17 в 2002 г б её - е ец г з. ре-це е е г. в ме ш «м» бе 1929 г. ш 1930- г.18 в це 1920- г б зб е- г зю ебзее. в бщебзею ш е- езц. Ш з е, бъее ее. в 2006 г з. сег ее ец ег -е з ш. ке ш з- е 1920- г б ее. се сеюзе е 1920- г. к, ю еб б зе б. сг - «д» з пе е.19 ве 1928 г 17.500ее. в Бее е е г ее,е, . мзе е Фе- Фб, е 1929 г.20 с з це е, е е-бш г е, фее без. уб е зе зе гг е з - зе зее б. с -е г. Бе. с 1998 г. ее еце е фзе гг бюе: бее -г б е. в 2000–2001- г- б ш це ф- е е гг

ш . рец ее,фе е е, е

 Бахметьевский Автобусный парк, ул. Образцова19, 1926 –27 г., арх. К.С. Мельников. Состояние до

 реставрации, 2000 г

 Бахметьевский Автобусный парк, ул. Образцова 19,1926 –27 г., арх. К. С. Мельников. Состояние 2004

«Кант»-гараж, Кантштрассе 126 / 127, Берлин,1929 –30, арх. Рихард Паулик и Герман Цвайгенталь.Состояние 2005

16  «Кант»-гараж, Кантштрассе 126/127, Берлин,1929 –30, арх. Рихард Паулик и Герман Цвайгенталь.

17  Школа им. Макса Таута в Берлин-Лихтенберге, Фи-шерштрассе 35, 1931 г., арх. Макс Таут.

18 Школа «Моно» (МОНО – Московский отдел на- родного образования.), Москва, Зубовский бульвар,владение 5, стр.1, 2; Большой Чудов пер., владение 8,стр. 2, арх. Л. Федоров, М. И. Мотылов, 1929 г.

19 Стадион «Динамо», Ленинградский пр. 36, Москва,1928, арх. А. Я. Лангман, Л. З. Чериковер.

20 Стадион имени Момзена, Вальдшулаллея, Берлин,1930, арх. Фред Форбат.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 143/194

143V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Стадион имени Момзена, Вальдшулаллея, Берлин,1930, арх. Фред Форбат. Деталь лестничного окна.2003

 Рабочий клуб им. Зуева, ул. Лесная, 18, Москва,1927–1929, арх. И. А. Голосов. Состояние 2005

е з е ец.кц зее ец з - фе. о ю бе Зе.21 

Зе зеё ц ше - ю е. с з е е

б э е? п е-фц ц 1920- г цз бш ею. Еще ее е -ц . п-е, б З-е ег ме ее б б1920 г, ё- ег щщее фе е г м-. рб б, е 1920-е г, Ге е. н е е бш -, е, е «уез» е- Э мее, е 1928 –31 г кфюее.22 мее з е«уез» е, юшег е-б е , гц бе. сее ешее ее е фе, зее г еще еег -, е «уез» зе е з Бе «З1920- г». пэ «уез» е - з еш е е сее-г е 1920- г Ге. Зе - е . пе ег з . в 1960-е г геец г б ее бше е- це е з-з э-е е цею б г-зц е ш г. общее е, езе ег 1975 г бщё “ое ае п”. ве е з б е. в 1975 г е «уез» -е е. в це 1970- е ег ю е- е , ш е.н е «Шбюе» це – эш ец.

в Ге е -. о 1920-е г «бе-г Бюге», ё б е бшг г е ез е б-е ше б. д «» кзе гз гц: е бще без .23 д

21 Рабочий клуб им. Зуева, ул. Лесная, 18, Москва,1927–1929, арх. И. А. Голосов.

22 Кинотеатр «Универзум» на 1790 мест,

 Курфюрстендамм 153, Берлин, 1928 –1931,Эрих Мендельсон.

23 Дом «холостяков», Кайзердамм, Берлин, 1929 г., арх. Ханс Шарун.

 Реконструированный Кинотеатр «Универсум» Курфюрстендамм 153, Берлин, 1928–1931,Эрих Мендельсон, под театр «Шаубюне», 2004

Стадион имени Момзена, Вальдшулаллея, Берлин, 1930,арх. Фред Форбат

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 144/194

144 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Дом «холостяков», Кайзердамм, Берлин, 1929 г.,арх. Ханс Шарун, Состояние 2005

ег е е эе. Ег е . ве ег гз.н ше г ее. Ф эг е зе е ее-г е х Ш. пе ф б еге зз Бее. огзц без -

е «нф».24 с е з г «н-

ф» ее ее Ге.в-е, е е е «ег г» е-  ле кбюзе, . е. , е ф-цз е 1940 –1950- г – „Unitesd`habitation“ мее (1947), не (1953) Бе-е (1957). изе, бщ мее Г-збг, г ез м е - «Цеюз».25 сщее еге, ле кбюзе з Гзбг эз э «нф». кце е ме э г. в-, ез е ее «нф» е бш е-е Б Ге Шее, б 1930 г ме гзц «».26 в е, э е е е е з е-г. к ее бег е«те» де 1926 г, Гзбг м з е е. пзеёе шб б бъее . в ме е е-з е г е , «нф» ё е б з-

24 Дом-коммуна (для посемейного заселения)Новинскийбульвар, 25, Москва, 1928 –1930, арх. М. Я. Гинзбург,

 И. Ф. Милинис, инж. С. Л. Прохоров. Эксперимен-тальный жилой дом на Новинском бульваре проек-тировался на основе разработок секции типизацииСтройкома РСФСР, которую возглавлял архи-тектор М. Я. Гинзбург. Это жилой комплекс такназываемого “переходного типа”, в котором изоли-

 рованные квартиры сочетались с общественнымипомещениями.

25 Центросоюз, Дом Наркомлегпрома, Пр-т Акад.Сахарова 39, Москва, 1929 –36 г., арх. Ле Корбюзье,

 Н. Колли.26  Шепер вернулся в Германию и до 1952 года препода-

вал в Берлинском Техническом Университете.27  Дом «Ле Корбюзье» в поселке «Вейссенхф»

в Штутгарте, Ратенауштрассе 15, 1926 г.,

арх. Ле Корбюзье и П. Жаннере.28 Дом «Ле Корбюзье – тип Берлина», Флатоаллея 16,

 Берлин, 1957 г., арх. Ле Корбюзье, памятник архи-тектуры с 1995 г.

 Дом-коммуна «Наркомфина», Новинский бульвар, 25, Москва, 1928–1930, арх. М. Я. Гинзбург, И. Ф. Милинис, инж. С. Л. Прохоров. Фибролит,2003

 Дом-коммуна «Наркомфина», Новинский бульвар, 25, Москва, 1928 –1930,арх. М. Я. Гинзбург, И. Ф. Милинис, инж. С. Л.

 Прохоров. Шлакоблоки,произведённые на стройке

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 145/194

145V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Дом «Ле Корбюзье – тип Берлина», Флатоаллея, Берлин, 1957 г., арх. Ле Корбюзье. 2004 г

 Дом-коммуна «Наркомфина», Новинский бульвар, 25, Москва, 1928 –1930, арх. М. Я. Гинзбург, И.Ф. Милинис, инж. С. Л. Прохоров. 2005 г

е «» е, е ецец, гзц е. н. а.мю, ф г ее, зз е « ге – е», е е, б ще е ею е, е е  . ве е е б е э б е бю г ее з еег е. у ее ее , де. к – е е-ег г. у з е е зе е е ю, «ле кбюзе» ее веф Шге.27 аез зе «Фб» е-е зцг е е.Э е е, ш “ге” – -е 1920- г.

«ве г» е ле кбюзе бе Бее е , 1957 г-.28 Ег з «ле кбюзе – Бе».Зе 550 г 1995 г. изе ц е еец шб е. веш е з 20 бе ю 1 . «ге – фб».п б ег ею.д юе еее е- г . ке еезю б . лю, е - е ле кбюзе, зю, -е, э е ф.н г э е, зю –  бе. Б е-е – зе «нф». к ею, «нф» з ш ее ег ее ег е.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 146/194

146 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Moderism – Bidig i Fx

th biig f mim which w c iGm h ep ci ch rii h 1920 mk bk wih ii chic.Detached wall surfaces, extensive glazing, at roofs and

 pchmic fc, m fw f h ch-ciic f mim, pk hi w chicgg, which h h hi f chic h m f “cic mim”, wih i c-

vii which, f xmp, c b f iri ccivim.The specic characteristics of this architecture are an

xpi f w biic, ci hic ccp.B h biig xpi f cciindustry in ux with new construction materials, typesf cci cci chgi whichhv cib mkig h biig f h 1920 1930 chic gg hic f hi w. s, g cc mg h w m-i f ii cci, b m (. g.tk pc). a mb f v iff m f 

 biig w ciig mk w ci i hcci i f hi im.

Preservig Moderism

ev , miic biig imi “x- pim cc” h m b iq fm hcci phic pi f viw. th p-m b b bc f hi ppic-i f chic imm cci mh mi. I fc, hwv, i h g b p-

sible to demonstrate that they are awed or even fallingp. M xpic chic, which i h p fw h ic cmmii miic buildings, has suggested that the damage proles of such biig m f xci mipi h h mi h cci m-h hmv. th m hv b i xpim- g wh h biig w c, b mf hm cmm, pv mi picip f cci.

th g g wih ig biig  mm pci i fm igc f h xi-

bc cici bw chicconstructive specications on the one hand and those of 

 biig c h h. th i fq - mig wih mi cciv

i h hv i i cmm wih h igi. thgv i f cci i g i hhv b xc iq i fm h f h wg cci mi, pfi -i mic wk, xgg m f pim hm ii f h biig. th c f mm hiic biig h w b gi

 b h igi; h piig giv p h b pf ccig i.

Mehodic approch

I wih p m xmp fm m xpic i i h pp ppch ig wihmiic biig. a mhg h b v-p f h chic k f vig giv hi-ic biig. I pc ppi iivi pf ig h biig h c f civii

 b ci , fw:

 – C hi (mi) – Ccp f c f h giv hiic biig (-

i) – ri f h biig (hp).

a cmphiv pimi xmii i f ciivimpc f cifig h f h biig ,

 big iicipi iv, i v iv pi f viw wk p ci i p. ahgh iv giv h chic h chic

 p wih ig h biig h if-mi qi v h biig i c.thi ifmi b h xi biig m bvib bf i pvi ccp,which xes the decisions for executing individual activi-

i, c b w p. o i ccp h h w f h biig h b wp h bi f i iv c pvi f pp,cf hig f h igi bc f h bi-ig w f w which pppi f hcii imp b h biig if.

Exmpes from Prcice

Bi h m hig vpm h hig i fm h 1920’. thi high iff -

 b pig chic i b wi h ivi p chg i bii higwhich h pvi. t, h ii biignot only still full the important function of providing liv-

wifried Bree

Prcic Experiece ih he Bidigs of he av-grdei Beri d Es Germy

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 147/194

147V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ig q, hi ihbi v hm pc which pm f ii ff high qi f life. It is for this reason that retention of these ats is apci cc f h ci f Bi f h higcmpi which w h hig .

Bf i, Bi’ g hig vpmf h 1920, ch h Hfiig1 i Biz, hWig2 i Zhf b B t h si-m vpm, which hgh picip-i b Gpi, sch h, h v xivdamage proles. The most important problem was the plastering and large aking surfaces which arose after h w hgh ppici f m-igh ipi

 pi. th i wk f h 1980 ch i hZhf Wig m h impcf mi cig pciv f biig’bc , f c, ixpiv b ffcivm f ci.

I w pib w hi xpic f -i f miic biig i h fm z f Bi i h 1990’. thi pv b qi -vg f h g mb f biig whichh b pi. amg h biig w B

t’ hig bck f 1926 /27 i P-H-si Bi-Pz Bg. Whi hi hig bck i f h m biig pc i i chic’ ifwk, i i f h m iig, f

 bc f i xpiv f pi.ahgh h pp i P-H-s, which w

c i h mi f Wihmii m, fffvb cii, t cc i impmig biic, chic cvicig i wih h-gienic and organisationally faultless ats. Taut selected aig which p p h bck h h w b b

i h ccp f “xi ivig pc” which hh vi f hig vpm. t ig H hp c which i miic f h wig

 bq cmpii wih g, g ik i-i c h c h fc h c-. th biic fm f hi gm i pp

 b h chic f h p h hi iicivcig. th xpiv cf f h fcc b i h xpii f cik whifc fc, p b fc p h biig’c ic cci f h w ic i bii . B h, h wiw i ikig cmbii f c.

At the time of German reunication in 1990, this hous-ig vpm fm 1926 /27, which h b ci e Gm, w i v chg . thffc f h w, mic pi f ic h, f i wk h cibto an appearance which differed signicantly from that of h igi. I, h w g cgiz-b m f h mip bii c which hiigih hi hig vpm wh i w bi.th ccp f h c f h hiic biig which

w w p b h w, h Bi mm -thority and the architect rst provided for an inventoryh w b cmphiv i pc mm cas well as rst steps toward securing the building sub-c which w i f. I w wh hi iv- w vib h cg f i civiiw w p h bi f h wk b ci .th bciv w h g gc ck f 

 biig fciii whi iig mchf h i xi biig bc pib,i h biig’ biic chicqualities become visible again. This worked out rst and

fm f h igi cf f h fc ic, which w gi i ccc wih hrestorational ndings, as well as for the restoration of ar -chic i h cm h pci ig qi-

1 Hufeisensiedlung = horseshoe settlement 2 Waldsiedlung = forest settlement 

 Housing block Ernst-Fürstenberg-Strasse, courtyard,before restoration, 1997 

 Housing block Ernst-Fürstenberg-Strasse, courtyard,after restoration, 1998

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 148/194

148 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i f h 1920 (. g. g bick bci mgz c bick h fci).

The special difculties in restoring modernistic build-ig wih hi chic gg pic f h 1920 1930 c b c i b c -i f cci, h mi h cc-

i picip ppi.W Gpi w m-f iic pibiii i

h vc i h biig wih i w miand construction methods. Gropius rst used new me- h wih pfbic p w mi ihig cci i hi “i vpm” d-tö. Hi i i “iii cci” w vi i i pc. I 1925/1926 Gpi,wh hi im w ic f h Bh ch id, c f ii i h bf h m cfm wh gh h. F hi h biig w c “m’ h”. thh w bi wih ii bick w, bh wih jk hw w f cm ci bick(54 x 32 x 10 cm). th bick hv g hm i-i ppi wigh h ii bick, h pcig cmpi im cqh v c f h biig w b c.

th fc cig f h d Bh i h  1932 h mpi f pw b h nzi i 1933im i f h h wih igi-c miv fcm f i Bh chici h 1939 (mv f h g i i-c wiw f h ic h). dig h eGm pi, fh ivi (. g. x pig) fi c pi fh impc h ppc f h h fh damage. It was not until after German reunication in1990 h wk w bgi piig h m’h, icig h Mch/schmm h.

ahgh h Mch/schmm h h b i-gured to the point where it could hardly be recognised,h xi fbic igi pimi fm h im f h igi cci. th biig’ cii wi ifc fm h pi f viw f i .

ic phic c, v hgh h vm w i kpig wih ’ . o h bi f h iv, h cii w k mk higi chic f h Bh pi viib gi.accig, h wk c i f hg gzig f h i ic, w cci f h ic h f h Mch h,which h b c w. Wih cci f hiic h, i f h cb wih i iw mch f pbm h wig i ibmi wih h phic cciv ppi f hxi m.

ri f h cii h im f h igiconstruction were also made possible by the ndings of c mi f h fc f fc, wand various ttings so that – at least in some areas – it

 Master House Muche/Schlemmer in Dessau, southern facade (to the garden) before restoration, 1998

 Master House Muche/Schlemmer in Dessau, southern facade (to the garden) after restoration, 2002

 Master House Muche/Schlemmer in Dessau,

northern facade after restoration, 1998

 Master House Muche/Schlemmer in Dessau,northern facade after restoration, 2002

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 149/194

14V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

w pib cii h c b  bck h g ph f Bh im. sic, hw-ever, the ndings did not permit retrieval of all the roomttings and colouring at the time of construction, the con-cp pvi h p which c b cc w b f ppb c

f hi v i cmp, p-i.

th wiw bcm miiv cci- m f h ppc f miic biig.th p chic f h 1920’ h p h biig pvi igh qipci cciv i f h ig f wiw.Thinner proles became possible with steel windows andhi ccmm cmp hic i.Wi iff cci k bgh fh vi- f i wih g ivi f wiw p.Iiv ccpi wih h wiw ci cci p high v f kwg hwto work out constructive details (e.g. milled steel proles,special conical proles, hollow proles of compressedh ).

a c xmp f h pic f wiw i giv bh wiw f h fm sch f hGm F t ui (adGB) i B, whichw c i 1928 –1930 i ccc wih p bH M. th chic f hi ch iv fmits steel windows with their ligree prole thicknesses.uf, im h wiw w -

 pc b cm w wiw which h im f i w fig p h b pc bnew windows. Proles from Switzerland of milled, bent w k pc wiw h w -gely true to the original, with the prole thicknesses also

 big ppxim h f h igi. a h mim, ii g p (i c h impgzig f h igi) w i chiv pp-ximate fullment of today’s requirements for thermal pro-ci. scc viib vii i h chwiw’ m p h cmp igi- ic f phic (fh i vii

ig h igh). Wh h wk i v, h chwi c gi b qipp wih wiw hgh-.

I h Gßig sim3 c bw1929 1931, h bci, bc f hi wigigfm, w iipb ig m f h x-i ffc f h fc, pci bc h w b Hg Häig, b f h h i- c mg, m f which h b c

 b ci. Häig c cci f h

Siemensstadt. Row houses by Hugo Häring. Restored facade with balconies, 2005

Siemensstadt. Row houses by Hugo Häring. Balconiesbefore restoration

3 Großsiedlung Siemensstadt = large Siemensstadt development 

 Former school of the German Trade Union (ADGB)in Bernau near Berlin, window of the refectory beforereconstruction, 2001

 Former school of the German Trade Union (ADGB)in Bernau near Berlin, window of the refectory after reconstruction 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 150/194

150 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 bci which, i ccc wih h wigig fm,ci f cv g pp f ; i ii, h

 bc f w f 10cm pip b h . exmii f h biig hw hwh h w c h w f xciiv h p i cci wih h pip. ov h , hi h fmi f ci f  h cciv p bc f ccmi f mp ck f vii. thi im bh pp h h vig cqc f h i c f f h bci.

th vi ccp f h hig cmp igi- fw “m” i wih w bci f 

 pfbic cc p. n i h cmphiviv, which xp h c f h mg, wvib, w i pib cvic hi cmp h iw b b i h xi bci, wih wk 

ci b cfm fmii wih h qim f hiic chic.

Miic biig chciz b chi-c h i imb wih pii f fgi. thi -chic imi if c c f fm xp if i i, impig i. I pciqualities lie in its connement to essentials, its carefully

 ppi c fm, i h impici. evigh chg c i chc i i w.th xmp w m hw h i -

 pi f miic biig h b gi bh chic pi f . rh, cf ppicif h kwg gi b hi igi cc-i picip mi pvi f b pcigi cqi mg, mii h igiig f h cc, hp c h cf piig ig hm.

 Former school of the German Trade Union (ADGB) in Bernau near Berlin, refectory before the reconstruction,1998

 Former school of the German Trade Union (ADGB) in Bernau near Berlin, refectory after the restoration in2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 151/194

151V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

в е фе ее б- з е з ю е к- ме. в е 1994 1997 г.  зб е е г к-б еее эге, е зз е-е гфцг е е с- е щ, ее, ге еее20- г шг е е ме бе се . в 2002 г. Еем-рщ бщ е б ее

 зб е еб-ег --гг е . обзц м-е. у е е ее

Беег бг , е ше е 1920- г- е бее з е е з. в -е з е е зг е, е, ец е-ц бъе ег е. де е ее з бзе е е з -ег б.

се е ще

1926−1928 гг. е е к. ме- в. к, еее цг, з ц е-, зб ее в. Ш. в фе- е – е 1926 г. ме еее ее. Зее Бе-ег бг ее ф ец, е з . Г фбще Беею ц (е . обз-ц). кзц е г, зеще цее г. а- б зе ме-

ееее Бее ц -зег ез (е нще ее).п е з б е е.

Алексей Воронцов

Бахметьевский автобусный гараж 1

1 Проект реконструкции: генеральный проектировщик – ООО «Бюро АВ», авторы проекта: А. Воронцов, М. Струченевская, И. Кузнецова, О. Скершкан, при участии И. Рыжкова, М. Насоновой; конструкторы: В. Маргулец, А. Савченко, В. Деминова;проект реставрации: ООО «Фирма МАРСС»,авторы проекта: Г. Мудров, М. Канаев; историко-

архитектурное обследование, историко-культурныйопорный план исторической территории Бах-

 метьевского автобусного парка: МАРХИ, авторы: Ю. Волчок, Е. Никулина, И. Крымова

 Бахметьевский Автобусный парк, ул. Образцова 19, 1926 –27 г., арх. К. С. Мельников. Аксонометрия. Архитектурное бюро Воронцова. Проект реконструкции 2001–2003 г

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 152/194

152 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Гее , зб ме,б ез ш . незе - еее фгц г-. д ег ме е г

ц зеще ш   г г г, з зез е ез без з зег без щ ецг е. т з-

 Бахметьевский Автобусный парк, ул. Образцова19. 1926 –27 г., арх. К. С. Мельников. Задний фасад.Состояние 2002 г

 Бахметьевский Автобусный парк, ул. Образцова19. 1926 –27 г., арх. К. С. Мельников. Задний фасад.

 Вовремя реконструкции 2004 г

Здание мастерских Бахметьевского гаража, арх. В. Курочкин. Вид после реконструкции, 2005 г

г «ее ме г ф».пее, е ее ф з ею зе ее ешее. Э б ец е, ш е ег.

въез г ще Бее -

ц (. обзц), её г цеф ею . вее ее , е е ее. в ее ме -е : «сторона вЪЕЗдов», -ее б «БахмЕтьЕвскийавтоБусный парк», ше – «московс-коЕ коммунальноЕ хоЗяйство. Г - е 1926 –27». Цф бзее . вез з г ще еезе , е зе це ф-е. н е це зещ-

ю бше ге , юще ю-. Еще е ез з г е ее ее. Зе е е- зе гз ееее. Ю е г ее шеее еее . р -ее з , ееюще -г , ю зю бю бз-, ею е ме.

в юг- г з б зе- эффе бш ще е-е ю, , е, б -ещ фц ее. н э зее е б ез.

веее г е ее еег-  еше е, зеег   ее . н е е фе, е е-ще ее бе е фе з.у з е б е е е-ее е ец, еще -, е з еее . меее ц

Беег г – з е  б в Гге Ш. пбезее бш з -, ее ц ее Ш, е е. Э ец г бъе.

в е 1927 г. ме зб -е г , зее г б е Бее ц. кзц цегг ф е ющ з ю е бъе ец ющ

е ебю. вее з е-г е ц е-г ее, зе е зебъе е е з. о-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 153/194

153V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

е е -е э бъе, зее бееб в. к. н бъе зг , е- г г г з югц ; зе ее

фе е е фе цее.

и, 2002 г. збе е- еб-ег -гге, бе е е «Бее бг е ме». объе, ееге зе э е, е-  е эг е.

в ее з бг г (-ее 2) бе зеще зе- -г е. Зе еге зе -

зег 275 ш, е еее гее еще.ве еще ц ще ею-, ю шее ф, ее, эее ее.

ие з зег е э ее е – е. Зееге зе эзц, щее ее р, е ееее . ощеее эг збе ез е ф Ггее.

сее 1 з бъе, збщ ебюе: бшег г ( е) е.Зе бе зещ ш -е, юе еб бе з.вее еще бшег г бю бе еб е еег ц. н егш е зеше е- ее е: бе 2005 г. е- зе ш.

сее 3 е е е, юю-

щ еб е (бше е-е) е е. в зе бъ-е ею ею зцю , ее эе, зе е щ, еш г шег б. в б-ш е (. в. к) еге зе г ец е юе, бгею ю. вее е (е е) – егз це гц. н ееег (. к. ме) щее

е еее ее- , э е е-ющ ец зе. в эеебг ю ее з-б ме. т, фгц гз -з , еее е цее б бг , еее ее е з еезге е.

решее ф ее бъе е-ге зе е е з- гг е ее - е. д ее е е ее з б б е е – 90 90 . Э ег е-  е, е зю е еш е. т бз е, е е е , к ме в Ш.

Ул. Образцова 19, Новая школа, Вид с улицы 2006 г.,арх. Архитектурное бюро Воронцова

Ул. Образцова 19, Новая школа, Вид с двора 2006 г.,

арх. Архитектурное бюро Воронцова

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 154/194

154 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Wih hi pp I c giv bif vviw f hi bw h Bh h chicv-g f h svi ui, cm i  cci. M i-ph ch hi pic i c- m, f c, ic mi fm h chiv.

dcm ccig i bw h Bhand the Soviet Union are scarce. The rst impression ish h w cc iii v b-w h Bh svi ch f chic – migh m f piic . nvh-less, there were ofcial contacts we know about startingfm 1927 w: bvi h w iii b hri i w b xchg vii b - h picipi f h Bh i Gm -ig xhibii Mcw.

I w bf 1929 h f h -c gm, Hik schp, k v fm h Bh

w Mcw wk h f w bfig bck h Bh. H w fw b f c. 30 Bh pp – icig h fm ic H M – wh f Gm f ri i h

1930 , im wh h w g mmb f h Bh w kig f w b ppi.

I h m vviw wih w f h ic f hBh – W Gpi H M – hfc h .

W Gpi

Wh W Gpi c h xhibii “I-i achik“ h Bh i 1923, h ivi fi mb f fig cg k p – p-ci fm H Czchvki, b h w ig picip fm h svi ui. thi -ihig ippi c b ic i h p-

 bici, which Gpi p w , i1925, as the rst of the famous Bauhaus books. Here,

h i ig xmp f m ri -chic, h Vi’ ig f h H f lb i Mcw (1923). I v m, h Gpi h

 phgphic mi fm hi svi fw chic

aemrie Jeggi

Reios beee he Bhs d he Rssi av-grde s Docmeedi he Coecio of he Bhs archive Beri

Cover of the exhibition catalogue “Bauhaus Dessau1928–1930” (1931), using a poster designed by Max Gebhard and Albert Mentzel 

Cover for “Internationale Architektur”(Bauhausbücher 1), 1925, by Farkas Molnár,Walter Gropius, Lászlo Moholy-Nagy

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 155/194

155V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

h w -ig img k fm h G-m piic “di Bw“. Hi kwg f m- ri chic p h h i cci h p f cg wh h  been there – for instance rst hand information by ErichMh. Gpi Mh ici m

g i ip fm swiz bck Bi i1925, ig which Mh gv xiv hiic cc f hi iigh, which h gh ilig.

th c vi ii f Gpi’ bk “I-i achik“ fm 1927 giv h w xm-

 p f ri biig, h ig f mk h bGizbg & Vimiv (1926), p mk i M-cw fm Mikw, pwi, i Mcw,

 b nw. th w kw wk f s-vi chic wih bvi piic cx  vi c. Gpi migh hv ch hmi c h ck fm cviv -ci pi h cc him h im f big Bhvi. B i h , Gpi’ i wmch m fc w biig chgi scientic management, which led to an American orien-i. af h f h Bh i 1928, Gpi w ix-wk h usa w biigchgi. I w i h bgiig f h 1930 , im f cmic pi i Gm hupswing of the rst Five-Year-Plan in the Soviet Union,h Gpi picip i ii cmpii,ch h f h ukii s th i Chkw(1930 /31). I hi xp p Gpi pp h h w wk “chic pc m-chine” with a system of projectors that could ood thewh g, ciig i-w f h biig wihimg. a , i 1931, W Gpi w ivi k p i h cmpii f h Pc f h svi- i Mcw. H gg “ ig, hg pc v  cic, mb f h iig f h m i hm piic mg-i.” a i hi f hChkw h, Gpi h i f g iim, h fi f h w f h pc 

wih h v h pim. H hf viglm screens, mobile stage platforms and a colour organ.l i h cci f h Bh-achiv c-

m h i 1931 svi gvm gi viiGpi i Bi ih xpci h h bc Mcw, pmb h h f h w

 pig pm f Gipg. B h , mh h- c ip lig i 1933 fm Gpi’ ri p.

H M 

th c ic f h Bh, h swi chicH M, f f Mcw i 1930 f h w i-mi fm h Bh h cci f big

Mxi. tgh wih gp f v Bh - – ré Mch, K Mm, K Püch,Bela Schefer, Philipp Tolziner, Antonin Urban and Ti-

 b Wi – h fm h r Bh Big  bcm pf h WasI, h avc schf achic i Mcw. I 1931, M c

xhibii hi fm wk Bh ic hMcw s Mm f nw occi a, whichw ccmpi b cg i ri. HM’ xiv civi i h svi ui i 1936h b pbih i iff bk xhibii -ig h . th Bh-achiv w 22 igixhibii ph-p h cm hi wk hb pig f h cii f Bibich, Mcw Pm. I ii, h hig f h big mmb Phiipp tzi p f cci h b

 pbih i h f.

Bhs sdes

In the autumn of 1927, various ofcial delegations fromh svi ui vii h Bh, mg hfw kw b m w I ehbg alchk. th cm d g kw h Bh, b i w biig hig vpm cci i hbb f tö b W Gpi. th w gp f ri viiig h Bh i 1927, Gm b h svi gvm biig mh. dig b iciwih Bh h xchg hi pi f viw chic ci qi. G söz,fm h f h wvig pm h Bh, w vii h ri h x i Mcw, ccmpi b h Bh mmbaih sh P Bückig. th k p i ii cg chic g cqiwih li oipwich Gip, h hWchm.

Hik schp 

I 1929, pbb f h i bwh Bh ri, Hik schp, fm - wh h bcm h f h w-piig wkhp h Bh w ivi b h svi gvm p c vi vic f piig c-ig i Mcw, h Mi. ai b h Bh eich Bch b h ri pi Mchi Bi e, schp w pib- f c ig i ii micip bi-

ig. a h f 1929 h w k wk h painting of the Narkomn communal housing buildingig b Gizbg & Miii. C ig f the ats were published at the time, as well as painting

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 156/194

156 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

chm f h ci ciig wkw i if-f c m f ii. th higf Hik schp bg hi fmi, wih whm hBh-achiv i p hikig f pig m- xhibii schp’ wk i ri fm 1929 1931.

At least ve architects from the ofce of Walter Gropius – m f hm fm Bh – w wk i h svi ui h bgiig f h 1930, wh

Gpi w ig f cmmii c ff hm hig m. I wi fc wiigih g chic, h Hgi F F-

 b sf sbök.I 1928 F Fb g h cmmii ig

cmm hig biig f h fig civi gi

wkig i Mcw. I w v bi h pciiwere not concentrated in the capital as rst planned, but iff p f h c, wh h wki mix big. Fb vp k i iri chic h h hi cc h.In 1932, he nally went to Moscow for a year, where hew p f h big f h Gm chic e Mwkig h p f h ci f Mgigk. thhig f F Fb bg h swih Mmf achic i sckhm; h Bh-achiv w cp f h mcip f Fb’ bigph -gh wih phgphic ii, which w giv b Fb himf. th chp hi i r-i i pbb f h m xiv cipi f  fig big mmb i Mcw ig h 1930 .

The Hungarian Stefan Sebök worked in the ofce of W Gpi fm 1927 i 1931 w ivvi hi f h cmpii f h ni thi Chkw. Whi wkig wih Gpi, sbök w ccpi wih igig vi p pc.th ic h 1930 cmpii f h mm f h p t shvhkw, i Chkw. Hi i iv ig cvi mm must be regarded as one of the rst examples of interac-iv mi, i ppi vi cmmicito the passers-by in the form of posters, photos, lms, and c pch. a h gp c pfm pfm pi w v b chtheir desired lm. The Bauhaus-Archiv preserves a smallp f sbök’ shvhk Mm, which hgv W Gpi fw p wh v-ig f ri i 1931. sbök ig h ii  fihig f h svi Pvii h lipzig Fi,(1931), cmmii b h svi Cmmci sci

h mb f h ussr i Bi.I 1931 sbök ccp h ivii f h svigvm f fig pcii wk i h ussr.uik h fig chic wh f   w, h bi svi ciizhip mi r-i. sbök h iff b i Mcw, f xmpin the architectural ofce of the Kasan Railway and withMpk sppk, wh hw i chg f igig iw i, f ich K h Kk i i Mcw. I 1936sbök bg wkig i h chic i f hVi bh. H h k p i v pc,

f hm h Pvk M si. Wh h G-m p ri i 1941, sbök w mp-p chg f pig f h Gp. Hw f gi c h, b i

 Hinnerk Scheper, Moscow 1930

 Members of the Bauhaus and Russian colleaguesduring a visit to the Soviet Union (12 May 1928)

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 157/194

157V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

mii h bf h w pp b h.Hi wif gh mv Chkw wh hw h b h Gp i mc. sf sbök w phm hbii b h ri Gv-m i 1997. th Bh-achiv i p pp-ig xhibii hi g chic wih

xpim mi, b hw i 2008 /09 i Bi,l Bp.

Smmry

To my knowledge, there were no ofcial relations be-w h Bh svi iii, hgh if-f svi gi vii h Bh hw cc bw . I w i h 1920 h Bh mmb ik Hik schp w ri, ig ff i c-pi bwsvi v-g chic Bh mmb. e-

 pci wih h r Bh Big f H M, b fw b m iivi fm Bhmmb, fif pp bg. I biv h h istill a great amount of research to be done in this eld and

Stefan Sebök, design for the Shevtshenko monument (photo from 1930)

c giv h vviw f hig. thBh-achiv i mi wk hi bc ih cmig .

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 158/194

158 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

I learned about the Narkomn building from my father,Vimi Gizbg (1930–1997, ch.), f MiGizbg. a h im, I w g m b  h Mcw Ii f achic fi p-

 pci h impici biic f h ig.B m fh’ i v pci, ci -civ w i h h ‘g g’ fm h h’cci h bk f w. obvi, hi mm-i f hi chih p h h b i-wv f him – bq f m – wih himg f hi c. th i f -

 pp wh h iv h – ig wih h m wh

cmmii ipi h biig, n. a. Mi-i, h Pp’ Cmmi f Fic; h h f h h himf, chic Mi Gizbg; iak dk; h – i imm-i- big mi cci wih h Mii f Fic, f wh mp i w bi. s imp-i f m fh’ chih, gh wih m bck--whi, -f-fc phgph m g hih mhig igh i, biig vwk, i bk h hi f Michic, b v mch iv. Cq, i h vi i p f h biig, I w m h c if, b h if ii – h Stalker -like existence [cf. AndreyTarkovsky’s lm Stalker] b hf f fmiib b h ci hii, b pp, if.

th h b v mp bgi ig h Narkomn house. I observed the efforts made by my fa-h, h bg hpig him. uf, hmp m g h i fi. t b-gi wih, w i gig pbic gizi ch h ui f achic h achic F-

i ivv. th Mcw Ii f achic h p h biig i h. a wh k wih v ii fi ivvi h i f chic mm. thi pb-lem was the difculty of taking part in operations which c i, .g. ig h c i-hbi f h biig (c ic biig wk i c wh i b ci mc b bk p i g), ppig f h p-mi i p i Mcw, ig f wg iii cci, bq p-tion of the building. Moreover, the Narkomn house is

signicantly larger than, say, the house of Mel’nikov (them g f h m f ivm qi).

I h c hf f h 1990 vi cmmci -gizi bg pp. th mi f h h

aeksey Gizbrg

The Narkomn Building

 Narkomn commune house of the Ministry of Financeon Novinsky Boulevard 25, Moscow,arch. M. Ginzburg, I. Milinis, 1928–30.View from South, 1930

 Narkomn commune house of the Ministry of Financeon Novinsky Boulevard 25, Moscow,arch. M. Ginzburg, I. Milinis, 1928 –30.

 Interior of the communal block. 1930

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 159/194

15V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

i i h biig’ chic v: h -g i m pic f . I ch cm fh i xpi h h pi h i -i. H hi hi xc chgig h

 biig’ c. I 1995 w f whm b i i. M fh bg cc-ig gii wih amic cmp f wh

 pi w himf pfi chic. th f h k w i pc b h i which w h b wkig whi w h b k-ig f iv.

o wk h i pc xpc ivv m bi ch h w h ii-i hgh. th w hi xciig fig h vi i w f f mig h i w pp.dig h c f h ig wk w i pff h chg icv h biig’ ii-i . I w ch mm, I z h chi-c’ ii, h I w b h h m img fm m fh’ chih mmi.I had a feeling of the signicance and meaning of a com-

 pc vm, v imp gic c which

c b gp immi. evhig i hi bi-ig w ‘iviv’ w w w – vhigfm h chiq f mkig fm cc, imi- h cc i h cci f h Bh h m im i Gm, h pci igh f h g wiw. I w hi b h bi-ig’ ‘w-m-’, h qi which i b fi h v b wk f chic which c be sensed in every part of the Narkomn building. Still, wh I h h ppi g ii ii

 biig bi b h cic f cmp Wchic, I w b cmp i x-

imi, high, c. I bg hw pci hi h b ch f Gizbg’ci – hw kif ig, ---hf, b high h b cmbi i c

 Narkomn commune house of the Ministry of Financeon Novinsky Boulevard 25, Moscow, arch. M. Ginzburg,

 I. Milinis, 1928–30. Interior of the communal block.1930

 Mosei Jakovlevich Ginzburg (1892–1946)

ii f pif pc i h m pm. I wimp b m i ch h w ii h m ci ig pp w F-p i h b ‘mk’ i iff c, hfc h h pfbic mihic ciig p mi pib v m f ckig.

o f h mi iiciv f f h biig ih cmbii f w iff p f hig. th Narkomn building was supposed to be a new type of h h w b ii bw h iifmi wig h w cmm w f ivig. ah m im, hwv, v h m ii p-m h v . th mb mii-cgg g ci if g i . Ipi f hi m iz, h F-p i m g f h i f - ---hf-high. th pp ci w m ih h’ m f cmmici; i v a recreational space. Also recreational were the open rst h b f. a i , h h h wig f pbic pc ikig i wih i ig.th cmm bck, ik h ii p b

c- pgw, h m bi-ig, ppch b pci ph ig hgh h pk, m p mii mb ciig f hcic c.

o f h i i pc w c h c-ond, never-built stage of the Narkomn building. Thisw hv pvi pc i which mv i

 pi ig h c. ah pbm w cmp gi w h p h cmm-ivigi f i m cii ( hi , w h i f cmpc bhm i i i kich vp b Mi Gizbg ig

hi im h f skm). W pp bi-ig p x if, i b h v- which h b c i i h b f h

 biig ig h p-w b im.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 160/194

160 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ig vhic c f ii h biig. I wthen that I learnt that the Narkomn building lacks the cvi which b w h b -ig chic mm.

I 1997 Fh i. o h w I b ci i mp. I ccp hph w ff h m ifmi wih whh i k p i pc. tgh wihthe Ofce for Preservation of Monuments we conductedchic ivigi (picip i pv

h fibii f piig h biig). Wih hhp f a. Zivk, hi f ch i1920 chic, I k Gm chic wh h h Bh (bi ig imi chg, i). Civiiz iv wh ppci C-civi hic bg pp. Hwv, ci mp hv f icmphib  iviib . I c, w h hMcw Gvm h h v h biig f cmpii i which p f h pic pi f h bi-ig w b pi h ci – which w mk h-ic i b cmmci iv v m f

pc ppc. I h w f h ipciigh h b g wih pc iivi pf h biig ( if i c b ivi i p) – f ccmmig piv ch i h ii bck,

 Narkomn commune house of the Ministry of Finance on Novinsky Boulevard 25, Moscow,arch. M. Ginzburg, I. Milinis, 1928 –30. Model 2004 by Ginzburg architects, Moscow

We considered the most efcient use for the building b pm h. o h h, hi f fm h i h chgic ifc f cvi h; h h, i m i

 pib i h biig’ ii fci. of  h pib p-i f h biig’units (as ofces, artists’ studios, a student hostel, etc.), wew pv h ii fci c. of c, h i h mb ii pmib f hbii b v-p fmii. B

h c b b w p f h- g-m .uf, hi pc cm hig. Hvig

w h cmpii h biig ( h xi h im), h amic cmp, i pif i xpic f wkig wih i Mcw,h g bgg w i bcic gwih Mcw’ l Cmmi. Fiig hmv pgi g ic, h b h pc f v mh f ig. sv , I w hwig cci f h x- bi c hnew driveway turned towards the Narkomn building and

p h i f h v bi c wig. I b-cm bvi h hi i h w b vf h . th ivw w i v mfm h mm, w vibi fm hv p-

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 161/194

161V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Narkomn commune house of the Ministry of Financeon Novinsky Boulevard 25, Moscow, arch. M. Ginzburg,

 I. Milinis, 1928 –30. Laundry house, 2005

h f hig v h cmm bck i f h biig f i’ i h i. Vicmpi piv h h k i- i igig v h igh hi pm.

Wh W chic cm Mcw, h malways ask me to take them to the Narkomn building

, bhig, I hv xpi hm wh i i iin such an appalling condition. The most difcult part isw xpi wh mch ff g i -i, b i pig h hii f h hi mm. t mih bi h hfm cch i fighig iv, pch h c wi b impv xm cic. I’ fighig h hk h c- cmic bm h h biig i -g b m m vb h h biig i-f; h i c which i h 1920 pvih ipii h i c w high v h w, c fm h g i i- , b . Wh I w Bi iM 2005 f cfc pvig 20h-cchic, I w hw cf h Gm hgc f h 1920 h mm f m -chic.

I’ ik c m hw imp i i pvnot just the Narkomn building’s external skin, but alsoi xpim c – h iviv q f wfm f hig h w cc i h 1920 i r-i. F i i hi h mk h biig mm f hi chic hgh. I i h ik bw

 biig’ c i fci h c c chic img, h i b fm ch-iq.

W w b h impqi f hi h. ec ig im f hg

 pv i c wh vhig w i i, h Narkomn building has nevertheless been strong enough f m wih cpi vi,i, pp pkp. B w c g f-f kp ig i gh. ech w i mh h h m cp h h c wi

 b i .

 Narkomn commune house of the Ministry of Financeon Novinsky Boulevard 25, Moscow, arch. M. Ginzburg,

 I. Milinis, 1928–30. East façade, 2004

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 162/194

162 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

в ее ее е зеее еее бщее е е ег г1920- гг., е г ш е ее, е, ее з.

в е ме з- бе ег б ее е е, ще бе е ешег эффег з -е е 1920 –1930- гг.: е еец е, ш- 24. 03. 2004 г. е г. Бе ме;феец е 13. 04. 2004 г.,ще е ее гз м- е зее ае- г. м, феец Бее е 2005 г.

ке г, ее е е хх е бще ме феец «се-е е ее ее», -ш ме ее 2006 г.

неб е, феее ющ е е - еее еец, е ее -е 1920- г, бъе-ее ее е г езю е е е е.

вее е е г еег е 1920- гг. -ее е

ее г . Зе е эг е, з - е ее ебеезее езц.

в 2003–2004 гг. пе м б - еее е е г е-зц ее г г е, езц, ец ецз, е е ше з- г м. о, е э, -б г г г, бе ец 1920 – 1930 гг., щ е ею,еюще зе -- ее. вее е, збеи геег м е е еезее, зе ееее е е ец ее ез 1920 –1930- гг.

о з шег е

 еце , е е з 1920- гг., е е е-ц зб г, ееющбъе ец, ец езц, е ющ е е, зю-щ бее эею эффе - г.

в це ф фц, -е еее бз , еб- щее езц «-» , н-е еее«о -г е» нипи

Ге м б е е е-е е б е: «аз -- це е з1920 –1930 гг. зб е

Татьяна Царева

Рабочие поселки в Москве 1920-х г. и их реабилитация

Студенческий город в Мос-кве (ул. Студенческая, ул. 2ая

 Извозная), арх. Б. Гладков, П. Блохин, А. Зальцман,1929 –30. Снимок 1930х гг

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 163/194

163V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ебц». а зб: Е. Е. с-е (е), т. в. Це, н. д. Гбе,м. Г. леце, м. а. к м. а. Беце.

в ее з е, езющ -ю це зб, б еее:

  – вее бъе е е

це г; – оееее ее - це-

бъе е; – аз - це бъе

е, ее е- бъе- , е- е бг зеее,з е-ее г-е з, ге (зц-, шб, фц, г-

е) бее; – оееее е е, е з-

б е г е- ебц е з1920 –1930 гг.

объе е б б е- з 1920 –1930 гг. це-  м, з зеею е еее . н эе е-ег еее бъе е бе 115 , зе 1920-е г.из б ее г , е-юще цее е бз, бъ-еее е е бг зеее. Фц е г - б з б е бющ   зеще з – «бе е»,б бще е – «ее-е г». р ебш е г- е -е е з е, , , щ е еше зе -

е.к , щ «б -е», е е е «уе» (. уе, . д);«дгэ» (а ., кбе .),«дб» (. ме, 2- дб .),«Шш» (Шш .,1- . мше), «х-Шб»(. лее, . Ш), «м» (. м, л- ., . Ш), «м» (Ш- ., м ., . к, Зе-г .), «Бе е» (Б. п

., рбц б.) ге.в б б е е з-

еще е з 1920 –1930- гг. е м. в ее гфе

е е б б- м 1927 г бзее бее ше е г ее, з г з з - бз 1920- гг. шебъе е е ег е.

н - ббгф-е з б е е,г , ее е е-

 Крупный комплекс жилых домов «Усачевка»(ул. Усачева, ул. Доватора), арх. А. Мешков, 1928–34.Улица Усачева, дом 62. Состояние 2005

 Крупный комплекс жилых домов «Усачевка»(ул. Усачева, ул. Доватора), арх. А. Мешков, 1928 –34

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 164/194

164 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ше е е эее е, е фц, з це езце, еш ц -е е, е бе,ш е е.

обше е бе, -ше б ффце, ее -  е е е м-г ег , з еее ее з: эее е, е б-г зеее е.

сее г г -е з ее ее ез-ц е е зеше фц, е: е е ееее, зее е - , шющ беее е. де б ег- еее ее --е це е, е з - з е гц е еез бъе е.

н ее е е- б е гфее е, бее юще гею, цею,гею (зцю, шбю,фцю) ффееццю е - з 1920 –1930- гг., е ффеец-цю ее -.

о з з ез -е б ге-ю е бъе г е(еег е) е -

з: «уе» «Бе е».ке г, зе гею бъе б ее е з «м це» – з бее

ш ш е з з-ег е.

мге -е цее е з 1920–1930-гг. з ф ее е- (е е) ег г-

е ее, еющ шзг ф г еб-ц е.

ребцю це е з1920- гг. еее ще е- егеец, еющег ееец-ец е це фге е ее е-зце еце бъе. в  г е ею е- ц ге ец це эее- з, е ее еец ге (,ге, шб .) е зе е ец-г е.

в це езц гфющег ец- е , ш эеезц- - ф, бееше ц е ге - е, зе ее. вб е-г е ебц еее г е, ее фц е з; --г ец е, зц--ге з бъе.

ребц е еге зе-е егше, б е ге е фбзющ ц -е- гзц, зе- е еег зеге.

п е, езющ е  эее з, е

ю ш е з, -е гее ебзе, ее е зеее зц-- це езц е-г е. п е ебце еее ее зее бг зеее це -е ц з-е- бее.

у, ее е з, е е гее е, еею е-

е ец ге е-.

о з щее е ге- ее е е е

 Жилой квартал «Дубровка» (ул. Мельникова,2-я Дубровская ул.), арх. М. Мотылов, Н. Молоков,1926 –27. Состояние 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 165/194

165V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ее це эее зее е, ебц щее е е-гег з.

ребц це е з 1920 -–1930- гг. ее еюще е-, ее ее цец зц- - е:

 – сее, егеец е е- е бее эее- з бг, зееее,

е гц; – кец ец це ф, -збее е егеец ефге ф з;

 – регеец це ; зе

 – регеец цег зеее, е бг-, гг з;

 – регеец зе е фц; – кец ец ег б-

ее, езющ е-ею - це-

ю.

у шезее, е зюе-е, ц, зб езц

ец г ею еб-ц е 1920 –1930- гг. цеебз- е еюще ееее е-:

1. оееее бъе ец, е-ц, з гег е еец ее - це е е - з;

2. иее еег з, -щ ее -

ц е зе ееезц, е, е -ц, еее бъе еб зе г ф;

3. рзб ге б е-ц , е г-е е, г е е з .

4. пеее эег е ебе- е г е ею-щег юе еб е бъе ег з.

5. пг е е, е-еющ ее щеее ец, ец - 1920 –1930- гг.

Общежитие бывшего института «Красная профессура» на Б. Пироговской улице 45/51, 1925–28,арх. И. Осипов, Н. Рухлядцев. Состояние 2005

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 166/194

166 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

пе е кеегц ъез е з е з е е , е г, еюш бщее е.

деюц р е е -е ц, е б з,езе б ее -г . к е 1918 г м б це. пэ е ееезсег е ке ее ъез феец б б-е г (се) з се, -

г б е (е, геке) – аее з Бшг кее-г ц к з бшег дгб (д сюз)1. в 1933–1934 г, е-  ег фе . . «г»ег е, е е и. а.и-Шц аее ае зБшг кеег ц б еее е з зе, 1934 1959 г ъез вкп(б)-кпсс2. Э з, - 2.300 ее, е , бзю е з, е зее е зее ( еег) з це – з- пез б е. Бе е ге. пе е е г- кее, з ш кее (1930 –1932 г, е и. и. ребег), - еще е з, зш ее б (б . м. я. се)3. пэ м ке ц 1930- гб з еее, еш г е бъе.

у кее еще

ъез е еш е еге з – зее г б-щеег е, е б б , це м ег «г зе ». д э ез ш зе дец се, б бз ке, ее еег х се. в зег це з е-е ъез е е ве-г се ссср, е гее бееще, ге ббе4.

ое е дц се б зб- 1933–1939 г е Б. м. иф,в. а. Щ в. Г. Гефе (пм-3-4). Ег - е зю , б е зе -

ее в. и. ле. Э бб г, зц, е еб фц ше. пе е б ез, ге г е, м – е - е. пе ве оеее ег е з, е з-з е ющю г-ею мг ке, еце г 1940-е –1950-е г ззе ше, е 1930-е. Еще -, з, бе,

ше э ее е е, г бе е - г еею , дец се, е е шб з, г б еш еезее зее.

в еее 1950- г е зе бще- е-е ц. в з -бе б е бг ещемг ке, шег ее е  езеце ш г , зе е. ке г, 1958 г е- ее зе № 14 б бще- кее е5.

оее б е е -е «ц ф». в 1957–1959г б ее еш ш ез е г дц се6. оее ег ег з ее - ег це м, земГу вбе г. изе цецз – б еше з зеще е еющ ге ее-. сее, гз е

1930- г зше. н ец е-з юе ее еве се ссср рсФср, е

Евгения Дутлова

История строительства Кремлевского Дворца Съездов(Государственного Кремлевского Дворца)

1 По Кремлю. Краткий путеводитель. М., 1970. С.89.2 Там же. С.96.3 По материалам Технического архива ФСО РФ.4 Дворец Советов. Материалы конкурса 1957–1959

годов. М., 1961. С.11.5 И. Флоринский. Театр в Московском Кремле. // Ар-

 хитектура и строительство Москвы. 1958. №12. С.17–21.

6  Дворец Советов. Материалы конкурса 1957–1959годов. М., 1961.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 167/194

167V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Кремлевский Дворец Съездов (ныне Государственный Кремлевский Дворец) в Москве, 1961,арх. М. В. Посохин (руководитель авторского коллектива). Главный фасад в 1960-е гг. и 2004 г

 Кремлевский Дворец Съездов (ныне Государственный Кремлевский Дворец) в Москве, 1961, арх. М.В. Посохин(руководитель авторского коллектива). Первоначальные эскалаторы в 1960-е гг. и эскалаторы в 2004 г

 Кремлевский Дворец Съездов (ныне Государственный Кремлевский Дворец) в Москве, 1961,арх. М. В. Посохин (руководитель авторского коллектива). Фойе балкона в 1960-е гг. и 2004 г

 Кремлевский Дворец Съездов (ныне Государственный Кремлевский Дворец) в Москве, 1961,арх. М. В. Посохин (руководитель авторского коллектива). Главный гардероб в 1960-е гг. и 2004 г

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 168/194

168 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

е е, ее, ш ц 1950- еъее- ю фц е з -. Зе б ю еб ез зе ( е зе зе- вег се), з ее- е, з е -ге, е еб б ее еще7. в е егг е Б. м. иф, е б,ше бшее бее 1957–1959 г-, ег ее -г з-, зц г б ззе, ее е фе (пм-5-9).

с г , е, еее

1957–1959 г, е з-

еее е е ее г ее, зе зе зе е г е эее-. иг з це е е зе, е -ецю еее ее ее, ею ее, е еезбе. ч е еег е з, бше б це е эее – збе в. и. ле гебе ссср геб юз еб. п э еее

е бъе зц, з 8.к зе дц се, бе, -

з е кеег ц ъез.взеее эг ешег бщеег з фе езце е дцсе, е е1930 –1950- г.

решее ее з зе е- мг ке б - зю геег ее Цк кпсс н. с.хще 1959 г9. пее б -

е е м. в.п, шег г е м.кцец г е еее ще-ее зее е г дц

се. в-е, щее з зещее з е -ющ е. в-- , е е е, зе ез ее ъез- кпсс, е е вег се. пэ еб е е ззе. т бз, дце съез б зе зез 6.000 ее, бше е фе, -е ебе бе еее еще.в езе зе ге з ебз е, б еше з-, е бше зещ фц.не зе, е цее е, -

е ег з -

ее е (бег з).ое е ц б зб -

е м. в. п (е -г е), а. а. мце, Е. н. с, п. п.Шее, н.м. Щее, ееГ. н. л, а. н. ке, с. я. Ш-, т. а. ме-ае. п ге збе е ебш г е ее: е- к. к. Бе, д. Г. Гб, Г. Г. лебее,Г. в. ме, с. и. н, м. в. пеш, Б. и.

т, ее н. и. Б, в. д. ж, м. Ю.З, м. а. м, в. и. м, в. с. н-е, B. Е. с ге ге. в е е е ецзе -ее гзц -еее -. рб зг ее: еа. а. хще а. н. ке, ззци. Г. лезе, эебею эееще-

7  Там же. С.204–206.

8 Там же. С.115–118.9 Александр Никифорович Кондратьев: о времени и

о себе. // Архитектура и строительство Москвы.1995, № 4.

Общий вид зрительного зала. Фото начала 1960-х годов

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 169/194

16V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ю C. а. кюе, б м. и.Б, цее бю а. к.у, в. Е. рзеше, н. в. т, -ее бю Г. д. мз, еее н. в. Гбе, бю ще- б в. н. ч ге10.

пзее ег , -шше дец ъез, б е -  а. Е. Зее (Геб ссср г фе, щее е зее Геб рФеец), а. а. дее (зеэбе е бег з гебфз гг фе), а. а. м- (ф в. и. ле зее з зе-), н. и. Бц Ю. Г. ое(бееф фе дег )11.

нбее бе ец ъез ег зещее ег ег б – мгке.

д ц б б е з ке, з е XIX е. Ее 1810-е г е е це ецке, збг е м. Ф. кз-. тг б зее ое ,е сею щ ке. З-е ое (кее з)е и. в. Ег - г цз, е ееее XIX е.

пе е дц съезег ее ое фею з зе бш - Бшг кеег ц. ое-е г ф дц б бще к-е (дц) це з ее ее ее б г ге .о зе б е б з еше з- ег бъе, ющег е з ке. с ое

б зб, г ф дц ее-е кею (сею) щ.н бег е егее еег пшег ,

ешег цее ее . решее б ег збе з дег -щеюще е б е з э- е.

дг бе ез бег з (з -

ее е). в е ее э з е б ее, зе егб зе ее ее тц12. нец, б ешее зез е зе з, бъе ег цее б е еющ бъе.ое е бъе-еге дц фе ег ф б е бе ге б.

кее ец ъез б бе1961 г, г е б XXII ъез кпсс.в 1962 г е ге м. в. п- з е ц лею е-ю13.

Зе кеег ц ъез -е е бзц г е-г е. в е г эгз, еше б ег ее,ш ее еец, ше е з-ее е е еющ еее . в-е, е бее з-е б бщее-е з - -ее ц юе кее. в-, е дц бще-г зещг е зе ке ш ее.в-е, ее кее е е-ег з зе е з «ег» е е -ее, е бе е -ш б г. пе зц,бе е ее дцце е з, б е-з, ею ее, г ец

е г е.пе кеег ц ъез еее 1960- г е е- з е есег сюз. се вег е ссср рсФср б ееее з зе Бшгкеег ц14, 1959 г - ъез кпсс. в 1968–1970 г е е-цю № 14, еег пезвег се ссср. н ее зегкеег е, фц г ееш кее дц съез, з

зе е се сюз се нц-е вег се ссср. т бз,е дц се б е фц- ше.

10 Посохин М. В., Мндоянц А. А., Пекарева Н. А. Крем- левский дворец съездов. М., 1974. С.24.

11 Там же. С.37.12 Александр Никифорович Кондратьев: о времени и

о себе. // Архитектура и строительство Москвы.

1995, № 4.13 Посохин М. В., Мндоянц А. А., Пекарева Н. А. Крем- левский дворец съездов. М., 1974. С.8.

14 По Кремлю. Краткий путеводитель. М., 1970. С.96.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 170/194

170 V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

в 1992 г з пезе рФ Б. н. Ецкее ец ъез б еее Г-е кее ец15. в щеее е зее е це щ, е зе ее бщее-е з-

е. п це ее бебе – кее бе.

Краткая Xарактеристика

Ге кее ец ( 1992 г – кее ец ъез) – е бщеееее, щее е мгке, бее зе ее ег е. пезш ъезкпсс, ге ф, ец е-

е е е-зеще зее гшг ф, е е -ее з б, г е . .Зе ъез кпсс, XXII ъез1961 г, ге е б бщее--е з , Бшге е ее е.

в це 1980- – е 1990- г, еее р, е дце ъез б съез е ссср, гезе эфе ю ееею. Зе - е а. д. с, м. с. Гбе Б. н.Ец, ебе 1991 г е г - ссср бъ е е.

дец б е 1959 –1961 г ее зб ег ее з е XIX е, бее зе з б ое е и. в. Ег-. ие зеще з кее е- ге сег сюз н. с. хще.а е е, ш зе ц лею ею 1962 г, зг-

ющ е з м. в. п.пзее ег , ш-юще ец, б е зе - а. а. дее а. а. м.

Зе б зее ее е - е е з -е, ш е ее з. о е е це ег г бщеег -е, г бг мке е г ее.

взз ц бе мг

ке б ез е ц -е еег з ег е- ею. п э, е зее зе, бъе ц е б -

е ш ке бее е бз – м-е к щ. Бее ец е ф б ке ае-г , зе ег е ез е ее ,

ею ее – е ае. в - ее е ке ец е з се и ще, юшю ею ееею - фю е зXVIII –XX е.

рзещее ц е мгке е е з ег - ее ге , еющ щег ее. в е, зе б е е - ше ее е, ешеюще, цеце з ке ею е- е езец ш г ге. к ге ге еее ,кее ец ъез б зее - ею г г зе е ге г е бзц бг  е.

объе-е зц, е-е ешее ф ее з- зю ег ющ зее-е е е.

Ф з е е е-е еее е.в ее бъе-е -е з ц ее ц -еег еще г г е, г-з.

Зе бе е цею. Егбъе-е зц, е-е ешее ф ее ез е б. оеее е егю ю е ф,

ф б еще-. Бг ке егце м зю юе - ее з.

обю бе з г е -, зюе е егезее е-г -, це еше еще.уш щее е е егеезее, э е ю -е ц.

15 Материалы Интернет-сайта Государственного Кремлевского дворца (www.gkd.ru).

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 171/194

171V. Moscow – Berlin: Interchanges and Heritage of the 20th Century

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

16  Авторский коллектив историко-архитектурных ис-следований Кремлевского дворца съездов (Государс-твенного Кремлевского дворца): Мастерская № 17 «Моспроекта-2» им. М. В. Посохина: Дутлова Е. Ю.(руководитель авторского коллектива), Ким О. Г.,

 Белоконь А. А., Плигина М. А., Липгарт Н. Р.

д фе ф еец з цее ее е-: еее е з з е бшегсег сюз (з чеб б, а-г , З, Гз, ае), цее -  ее, е гее еее

е, еее б ег ее.

Ф е ее ц ю еею ег б-. объе-ее ешее фз без е, з юеезе 1990-е г збе Геггеб г фе. в е еще- ее б, , езеше ег ег еше-.

кее ец ъез (Гекее ец) е б це бъе- цг е р (уз пезе- рФ № 294 18 еб 1991) ебъе г е. 16 

в ее з бе еее фею фц- эее – бце ец,е еще. д бее - еще ц б зб бе-е е эее е: ее ф-

, бш е, зее ег. н з ее фе, еее з з. к ее з з-гщющ , е е, ге ец, зе еее .

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 172/194

172  Monuments of Modern Architecture at Risk – Case Study Berlin

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Bi w mpi f h M Mvm i h 20h c. Fm chic p iv wk i h Gm cpi ig chic- b vpm f Bi ig h p-w-pi, ch B t, eich Mh, W- Gpi, H Pzig, P Bh, H schet al. The most signicant buildings and quarters of “mo- im”, which h viv W W II i Bi,w ppci ic h 1970 chic hig hig f h ci mcic iii h Wim rpbic (1918 –1933). Bh p f hC W mpi, W Bi e Bi, iii-

pci i cmpig f hiic iic vb biig biig gp f h 1920 bf h I Ci f. epciii f h ci hig pgm bwh w w cv miz i m-m bf h Bi W cm w.

After the German reunication in 1990 conservationcmpig i pc cc hfm p f Bi ic g mb f hig . sb fç i f pcofce buildings dating from the time between the WorldW, ch h sh H b emi Fhkmp i hW h H ax b P Bh i he, civ cvi w (Fi v QMi, ep n Piz) bc f ccfviii ig h 1990 . a fw k biig f Bi Mim h b pv w ii h hf c f 1945, ch h mb hf h ch cmp schich i lichbg bMx t (1929 –32), c h g ch cmpxi p-w Gm. th i i pvii hic 1992; cmpii f h cci f hxi chic f m viizi f h

ii w w b Mx d i 2002, b h bi-ig h b cmp.

Momes of pre-r moderism i dger 

sm pmi mm f p-w Mim,which h viv W W II h C W, w g b ck f pbic hig w v b ig w biig pc. th “P-si” i W Bi (Mbi), mi pg ig b h pcii “p chic”

Gg dmm i 1926 –29, h b f f mh 15 i i v b. th fi f h “Hbb” (rf G, o Wi,1925 –27) i e Bi w i i 1919. th

ICOMOS Germy

Momes of Moder archiecre Risk – Cse Sdy Beri 1

1 Cf. Heritage at Risk. ICOMOS World Report 2001/2002on Monuments and Sites in Danger, München 2001,especially case study Berlin, pp. 101–105.

 Hubertusbad, Berlin, 1925 –27, arch. Rudolf Gleye,Otto Weis, listed monument. Out of use since thebeginning of the 1990s. Condition c. 2000

 Poststadion, Berlin, 1926 –29, arch. Georg Demmler,listed monument. Out of use since the beginning of the1990s. Condition c. 2000

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 173/194

173 Monuments of Modern Architecture at Risk – Case Study Berlin

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

wimmig h i ci chciic xmp f sci-dmcic chivm f m chi-c i f h Gm nvmb rv-tion. After the reunication this indoor swimming poolw c w p w pp b h iicf lichbg, bc h w ih pbic m

pbic f i p. th c f vi gwig fm wi wi. th - h h i biig i i wiig b f piv cmmci cpiv ivm ii viii f h m mm.Bh h “P-si” h “Hbb” -w ppi h i mm f h M Mvm i Gm; i 2001 h wvii b mmb f ICoMos.2

th hig “n-jm” w i i1995 xmp f v-g chic  Bh i Bi (1923 –24). th ii bi-ig ig b ewi Gki c i h viciif h sk ihip p w b pi hi fmii. th ci f 21 iicmi-ch h, ch wih c. 800 m² f g, w f xpim ig-fmi h bi ig pfbic cci m. af 1945 “n-jm” bcm p f h svi occpi Z w h v h cmm hig mi-istration of East Berlin. The gradual modications of them’ ppc ci f hf c. th c f pi w ppi i h 1970 . I 1990, f the German reunication, the houses were taken over byh F s f Bi. a p h biig gpi mg b h “Bi ligchff”, h - f h F s f Bi f pp pf i h ci. a 5,000 pbic ppi wiig f piv iv, icig g mb f i biig, ch h h- ii

 biig f “n-jm”.3 t h cii f h cbic-hp h i i i f 

i. th vpm f mic p f fbihig h h i f high gc.4 

The Kant-Garagenpalast (1929–30) was the rst multi- gg i Bi, ig b rich Pick Hm Zwigh. I ff pc f 300 c

f v. dpi h m ci p b h iz ci f h pp, h chic cc icreating a protable garage facility thanks to their use of ab mp m “imp” fm h ui s used here for the rst time in Europe. It comprises two in-wiig mp, f c ivig p h h f h ivig w. Bh h jwih ci, li si,and the Jewish architects had to ee Nazi Germany. The

 pkig gg viv W W II vi ch; h ii biig x i w bmb -. I 1956 h biig’ w , Gm shaG, bi c wh mic fcii wh

mi f h ighbig biig’ fi. th pkig gg wkhp i i – i i f fbihm f cmic vpmf cmp fci.5

2 Cf. Sport – Stätten – Kultur. Historische Sportanlagenund Denkmalpege. Sports – Sites – Culture. HistoricSports Grounds and Conservation. (ICOMOS – Heftedes Deutschen Nationalkomitees. Journals of the Ger-man National Committee XXXVIII), München 2002, p.92 ff.

3 Cf. http:// www.liegenschaftsfonds.de/downloads/DF-english.pdf 

4 Cf. Avantgarde – Diffamierung – Welterbe? Heritage of  Modern Movement in Russia and Germany: Heritage at  Risk or World Heritage? Exhibition Bauhaus Dessau, 7  July 2006 – 27 August 2006.

5 Ibid.; cf. Bernau, Nikolaus: Zum 100. Geburtstag des Bauhauslehrers, China-Exilanten und DDR-Staatsar-chitekten Richard Paulick, in: Berliner Zeitung 07-11-2003

Settlement „Neu Jerusalem“, Berlin, 1923–24,arch. E. Gutkind. Current Condition

 Kant-Garagenpalast, Berlin, 1929–30, arch. R. Paulick, H. Zweigenthal. Current condition

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 174/194

174  Monuments of Modern Architecture at Risk – Case Study Berlin

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

f cic giig i i h 20 h c, h -c “ecpi”. B 1895, aeG h bg ccig g ig f ii i-i i obchöwi h ivbk f hUpper Spree. Here AEG constructed the rst three-phasecic pw p i Gm. Imp g i

 pw giig ivi w iii i hi p,which w xp miz v im. sc-i f h aeG-Kbwk obp w vpb fm 1897 1930. th c f ii -chic cc h g f h cb wkcmpx, c b w aeG chic ch P tpp, jh Kz, Kmm, P Bh e Zi. th fc iic i chciz b hw bick fç hi .6 th Fmkb-wk (ph cb fc) ig b e Zi(1880 –1946) cmp cw h wh cmpxi 1927–28 b ig ic mi ii i-i chic. th cbic biig i chci

 b viib fmwk g g pii,which xc h m aeG biig ii ifv f v-g i. th fc i g mpic f m fc chic i G-m chif wk i h v f e Zi,h cc f P Bh i chic f aeG(1924 –41). I w i mm f ii h-ig i 1977 i 1995 gm wbi cv h biig h x-

 p f h F s f Bi, which bcm hsole owner of the factory after the German reunication,wh i w f vic.

t h svwg fü swick-g (s dpm f ub dvpm) p- ppici mih h i mm m mh h bmi hi biigppici f w pc f h Fchhchch fü Wichf tchik Bi (FHtW; ivi f p-

 pi cic f cm chg). s ch f h c “i” f h FHtW

 i fc i iiiiv v h h i-i hig.7 th Bi chmb f chic h

civi gi (achikkmm, Bkmm), hBi Hig Cci (lkm Bi) h tchic uivi (tchich uiviä Bi)pp h nGo p, gi pbic higwih p f xp, p h p-ib f b vpm v k pi g-i gi h mii f h mm. Bhii hig cvii m hi-g cvii, ch ICoMos Gm doCoMoMo Gm,8 m q p - p f h cvi viii f hi Bi mm. o h cci f h Ii

Hig d (18h api) which w ic i-i hig i 2006 h pbm w i B-i. I hi pig pch ig Hig rik cf-c i Mcw i api 2006 Mich Pz, Pi

6  Cf. http://www.stadtentwicklung.berlin.de/denkmal/ denkmale_in_berlin/en/industrie_und_technik/oberscho-

eneweide.shtml 7  Cf. http://www.denk-mal-industrie.de8 Cf. http://www.docomomo.de/Veranstaltungen/fernmel-

dekabelfabrik_docomomo.pdf 

ace hres of osig moder momes

th “Wh C lgi” (1928–30) i f ixhig i h Bi m which wgi i h Gm iv i f icipi h unesCo W Hig li i 1997. th i h pp iic f Pz Bg wig b B t Fz Hiig f h - prot housing company GEHAG and named in honour of C lgi, i wh h i i 1920.th c w f h p p w u-hpg c. lw-i biig f i central heating plant are signicant parts of the infrastruc- m i h c. I 1999 h ii w h ff h ii bck h BBC. I2004 hi w biig cmp bmi ppic-i f h mii f h hig p,which fullled their historical function until 1985. Thecvi hi c h imig f hichciic m f pi W Hig i.th bi cig fm ii b (“nHeimat”) led a lawsuit and went to the administrationc i 2006. th i c wi hv ci i 2007.

y i i pp h pib biigci which i viig h hig f B t hi hig i Bi Mgbg i hBbC pfi.

th ii wkig c q sim obchöwi m f h i f Bifm Pi ic w-fm mpi

Wohnstadt Carl Legien, Berlin, 1928 –30, arch. B. Taut, F. Hillinger, listed monument. Out of use sincethe biginning of the 1990s. Current condition of thelaundry house which is threatened by an application for demolition

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 175/194

175 Monuments of Modern Architecture at Risk – Case Study Berlin

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

f ICoMos, bc h mii f h impmm f ii m hig f h 20 h c bhf f ICoMos.

Momes of pos-r moderism i dger 

th Cim “Z-P”, bi i 1955 –57 b schwb& schzbg Z iw i mb f  w p-mi ci fiv i f hBi Fim Fiv (f i 1955), i h

 b c mih f hg cmmci -fmi pc f h ig “Zm m Z”fm h m im b h m chic. th -c “täp” (“pc f ”), impmm f hi chic fm h C W 

 pi (1962), i x h b iw b-w i Fiich, i c ik bc f 

g-c ivm i h c . I h wi  h i biig i p f h cmpx b -m f h Gdr.9 th p g pvii ci 1962 v b chckpi h. H fwc wih f k pc bw vii fmh W hi e Bi iv; h biig

 bcm mb f h hm ffig c b h b bw h w Gm . sic h i-cation the passport and duty control station has becomev pp c h.

G w h cm fm h i vigf schch (1957/58; chic Fhig & Gg;cp chic Hm M) ic h c Bi w pbih i h Hig rik p 2001–2002.10 ehiic hi x-

 pic pp hv f biig cp-iv i f-miii (Gchf sf Bi-schch . G. – Bi-schch s- Vig Cpiv .) iii cv-i mii p. th vig w ck-nowledged as cultural heritage of national signicancein 2005 and the refurbishment of the rst student apart-m wi b f b h Mii f s i hF Chc b h Gm F Gv-m Cmmii f C affi hMi.11

9 Cf. Monuments: The Berlin Wall. Monument of the Ger-man Division, in: http://www.stadtentwicklung.berlin.de/denkmal/denkmale_in_berlin/en/berliner_mauer/ index.shtml 

10 Cf. case study Berlin, in: Heritage at Risk. ICOMOS World Report 2001/2002 on Monuments and Sites in

 Danger, München 2001, p. 104.11 Cf. http://www.Studentendorf.com/ 

 AEG-Kabelwerk Oberspree Telephone cable factory,1927–28, arch. E. Ziesel, listed monument.

 Process of destruction, 2006 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 176/194

Phoo Credis

If iic hwi, h pic w pvi b h h.

Bh achiv, Bi: p. 154, p. 156 bm, p. 157

Ch-Mgmv, sim: Pii wich achik, d 1983, p. 267di, ax, dm: p. 24, p. 36, p. 48, p. 49, p. 62dhki, n, Mcw: p. 45, p. 74 bmGizbg, M, zhilische, Mcw 1934: p. 53, p. 144 miGzk, a, Mcw: p. 68Ii fü rgi- skpg Irs, ek, f bm: p. 40 igh pKvv, ax, dhki  ni (): 20th Century.  Preservation of Cultural Heritage. Mcw 2006:

 p. 71, p. 151:lkmm Bi / chiv: p. 129, p. 132, p. 133lkmm Bi / Wfgg Bi / Wfgg r: p. 143 p, p. 172, p. 173, p. 174Mikwic, j; Ww: p. 40: f pMpc 2, Mcw: p. 142 p, p. 152 p

schp, dik, Bi: p. 138, p. 156 pschv s Mm f achic, Mcw: p. 26 bm, p. 28, p. 43, p. 44, p. 69 bm, p. 141, p. 162, p. 164sg, B, shghi: p. 40 f bmschiv d: p. 104 bmsifg Bh d: p. 104, p. 105, p. 106, p. 108 –111, Mi Bück: p. 103sifg Wbä Zch Zvi e/W Bch: p. 102sbb, jh, nw yk: p. 14, p. 52sich Iiiiv Kbfbik FHtW Bi: p. 175Wifi B achik, Bi: p. 130, p.136, p.141 f, p. 147, p. 148, p. 149, p. 150Zivk, ak, Bi: p. 26 p, p. 37 bm, p. 54, p. 55, p. 56, p. 57, p. 78, p. 79 f, p. 152 mi, p. 161, p. 163,

 p. 165Zv, s., nizh nvg: p. 97, p. 98, p. 99, p. 101

Zimmm, Hf, Bi: p. 26 mi, p. 37 p, p. 38, p. 73, p. 74 p, p. 145 igh

Chper Isrios

P. 8: Ph: Igi om: th Ii d f Mm si 18h f api 2006 i Mcw:cfc picip ig h ch bk h ic f h Zv Wk’ Cb, ch. Ii Gv,1927–1929

P. 14: Ph: jh sbb, nw yk: e cm b Ci Bci, tg-ji, rmi. 1938P. 27: rpci: Iv liv. Cmpii f h nkmzhpm Biig i Mcw. 1934. Fç.

(Pii wich achik, d 1983, p. 267)P. 47: Ph: ax di, dm: Viip lib, ch. a. a, 1927–35. rcpi i 2003

P. 62: Ph: ax di, dm: ri w shbvk , Mcw, ig. V. shkhv, 1919–22.P. 102: Ph: sifg Wbä Zch Zvi e: C Mi Ii Cmpx i e.P. 138: Reproduction: Dirk Scheper, Berlin: Colour concept for the Narkomn Building by Hinnerk Scheper, 1930.

Maljarno’e delo 1930, No. 3 – 4, Table XII.

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 177/194

177Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Villa Tugendhat in Brno – Czech Republic, 1928, arch. Ludwig Mies van der Rohe.Credit: J. Stubbs, New York 

 Pravda printshop and publishing house, Moscow, 1931–37, arch. P. A. Golosov, A. V. Kurovsky, monument of local importance. After the re in February 2006. Credit: Schusev Museum of Architecture, Moscow. Photo: J. I. Rogozin

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 178/194

178 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Student Commune House, Moscow, 1929, arch. I. Nikolaev. View of the dormitory in 2005.Credit: H. Zimmermann, Berlin

Gosplan Garage of the State Planning Committee, Moscow, 1933 –36, arch. K. S. Melnikov, V. I. Kurochkin,monument of local importance. Condition in 2005.Credit: A. Zalivako, Berlin

 Kauchuk Workers Club, Moscow, 1927–29,arch. K. S. Melnikov. Replacement of the woodenwindowframes with mirror-glazed metal-framed win-dows. Condition in 2006. Credit: A. Zalivako, Berlin

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 179/194

17Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Narkomn Commune House, Moscow, 1928 –30, arch. M. Ginzburg, I. Milinis, View from south-west in 2005Credit: H. Zimmermann, Berlin

 Narkomn Commune House, Moscow, 1928 –30, arch. M. Ginzburg, I. Milinis. Roof in 2005.Credit: A. Dill, Darmstadt 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 180/194

180 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Narkomn Commune House, Moscow, 1928 –30,arch. M. Ginzburg, I. Milinis. Inside an apartment, 2005.Credit: H. Zimmermann, Berlin

ï Krasnoselskaya metrostation pavilion, Moscow,1935, arch. B. Vilensky, V. Ershov, Entrance in 2005.Credit: H. Zimmermann, Berlin

ò(left) Arbatskaya metrostation, Moscow, 1953, arch. L. Polyakov, V. Pelevin. 2005. Credit: A. Dill, Darmstadt 

ò(right) Mayakovskaya metrostation, Moscow, 1938,arch. A. Dushkin, artist A. Deineka. 2006.Credit: Kudryavtsev, Alexander, Dushkina Natalia(eds): 20th Century. Preservation of Cultural Heritage.

 Moscow 2006 

 Narkomn Commune House, Moscow, 1928 –30,arch. M. Ginzburg, I. Milinis. Interior of an abandonned apartment, 2005. Credit: A. Zalivako, Berlin

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 181/194

181Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Melnikov House-Studio in Moscow, 1927–29, arch. K. Melnikov. Bedroom and Studio, 2005.Credit: H. Zimmermann, Berlin

 Melnikov House-Studio in Moscow, 1927–29, arch. K. Melnikov.View from Krivoarbatsky lane and from the rear side, 2005. Credit: Schusev Museum of 

 Architecture, Moscow. Photo: A. Komlev, Moscow

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 182/194

182 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ï Club of the textile workers in Rostokino near 

 Moscow, 1927–29, arch. L. A. Vesnin.Credit: I. Chepkunova, Moscow

 Powerstation of the “Krasnoje znamja” Textile Factoryin St. Petersburg, 1926 –1928, arch. E. Mendelsohn.Condition in 2005. Credit: M. Stiglitz. Photo:V. Egorovsky, V. Lelina, A. Pastukh

Watertower of the “Krasny Gvozdilschik”Cable Factory in St. Petersburg, 1930 –1931, arch.

 J. Chernikhov. Condition in 2005. Credit: M. Stiglitz. Photo: V. Egorovsky, V. Lelina, A. Pastukh

 Metal workers club in Kashira near Moscow. 1929 –30, arch. unknown. Current condition.Credit: I. Chepkunova, Moscow

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 183/194

183Colour Plates

 _ Heritage@Risk Special 2006  

Gosprom House of the State Industry in

 Kharkov/Ukraine, 1925–35, arch. S. Serafmov,

 M. Felger, S. Kravets. Present condition.

Credit: A. Bouryak, Kharkov

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 184/194

184 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Watertower in Vyks in the Nizhnij Novgorod region. Present condition. Credit: S. Zelenova,

 Nizhny Novgorod 

The spiral staircase of the Dzerzhinsky Club. Current condition. Credit: T. Budantseva, Delft 

 Ministry of Foreign Affairs and Foreign Tradebuilding, Moscow, 1949 –52, arch. V. Gelfreich,

 M. Minkus, ing. G. Limanovsky. Condition in 2005.Credit: H. Zimmermann, Berlin

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 185/194

185Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 186/194

186 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Bauhaus Building in Dessau, arch. W. Gropius, 1925. Interior of the canteen after the restoration. Current condition.Credit: Bauhaus Dessau Foundation. Photo: H. W. Kunze

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 187/194

187Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Bauhaus Building in Dessau, arch. W. Gropius, 1925. Consideration of different historical phases, 1999. Part of the overall rehabilitation plan. Credit: Arge Bauhaus, Brambach and Ebert Halle/Saale and Pster SchiessTropeano, Zurich 1999

 Bauhaus Building in Dessau, arch. W. Gropius, 1925. Balconies of the dormitory after the restoration.Current condition. Credit: Bauhaus Dessau Foundation. Photo: K. Baumann

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 188/194

188 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ï ò Garden city Falkenberg at the south-easterly outskirts of Berlin, 1913– 15, arch. B. Taut, L. Lesser. Current condition. Credit: Landesdenkmalamt 

 Berlin, W. Bittner 

Bruno Taut (1880 –1938). Master architect of colourful building in Berlin.Credit: Landesdenkmalamt Berlin,

 Archive

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 189/194

18Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

Wohnstadt Carl Legien, Berlin-Pankow, 1929 –30,arch. B. Taut, F. Hillinger. Current condition after 

restoration, Credit: Winfried Brenne Architekten, Berlin

Weiße Stadt (White City), Berlin-Reinickendorf, 1929 – 31, arch. B. Ahrends, L. Lesser et al. Current condition.

Credit: Winfried Brenne Architekten, Berlin

Weiße Stadt (White City), Berlin-Reinickendorf, 1929 –31, arch. B. Ahrends, L. Lesser et al. Current condition.Credit: Landesdenkmalamt Berlin, W. Reuss

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 190/194

10 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Housing block in Berlin-Pankow, Heinz-Bartsch-Straße 4, 1926 –27, arch. B. Taut. Before and after restoration(1997 and 1998). Credit: Winfried Brenne Architekten, Berlin

 MONO school (MONO = Moscow department for education), Moscow, 1929, arch. L. Fedorov, M. Motylov. The important prototype for schoolbuildings of the 1930s in Moscow was completely destroyed during 

reconstruction works in 2006. Credit: A. Zalivako, Berlin

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 191/194

11Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

ò AEG-Cable Factory Oberspree, 1927–28, arch. E. Ziesel, listed monument. Civil demonstrationduring the process of destruction, 2006. Credit:

Studentische Initiative Kabelfabrik FHTW Berlin

 AEG-Cable Factory Oberspree, 1927–28, arch. E. Ziesel, listed monument. Poster of the civil  protesting go-in against the destruction, 2006.Credit: Studentische Initiative Kabelfabrik FHTW 

 Berlin

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 192/194

12 Colour Plates

 _ Heritage@ Risk Special 2006  

 Dormitory of the former “Krasnaya Professura”-Institute on Pirogovskaya street, Moscow, 1925 –28, arch. I. Osipov. It has been decided to demolish the complex. Condition in 2006. Credit: A. Zalivako, Berlin

 Palace of Congresses, Moscow Kremlin, 1961, arch. M. Posokhin, A. Mndoyants et al. View of the auditorium in

1961 and 2004. Credit: E. Dutlova, Moscow

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 193/194

unESCOui ni eciScientic, and Cultural Organizationogii ni ui p ’éci, cic c

divii f C Hig1, Mii75732 Pi Cx 15 – Fct: +33 (0) 1 45 68 37 93Fx: +33 (0) 1 45 68 55 96hp://www.c.g

ICCROMth Ii C f h sf h Pvi rif C PpVi i s Mich 13

00153 rm – It: +39 06 58 55 31Fx: +39 06 58 55 33 49-mi: [email protected]://www.iccm.g

ICBSIi Cmmi f h B shiPi: j v abc/ th Ii Cci f achiv/Ci ii chiv60, Fc-Bgi

75003 Pi – Fct: +33 1 40 27 63 06Fx: +33 1 42 72 20 65-mi: [email protected]

ICuCHrb Gi Pk C1800 Wk rK1a oM5 ow – Ct: +1 613 993 2125 x 207Fx: +1 613 993 9796

-mi: [email protected]

Coc Iformio

ICOMOSIi Cci Mm siCi Ii mm i49-51 Féèi75015 Pi – Fc

t: +33 (0) 1 45 67 67 70Fx: +33 (0) 1 45 66 06 22-mi: [email protected]://www.ii.icm.g

ICOMIi Cci f MmMi I‘unesCo1, Mii75732 Pi Cx 15 – Fct: +33 (0) 1 47 34 05 00Fx: +33 (0) 1 43 06 78 62

-mi: [email protected]://www.icm.g

DOCOMOMOIi Wkig P f dcmi Cvi f Biig, si, nighbhf h M MvmIi sciChi: Mi CciCié ‘chic pimiPi Chi1, pc tc

75016 Pi – Fc-mi: [email protected]://www.cmm.cm

tICCIHth Ii Cmmi f h Cvif h Ii Higsc: s B. smih‘Chgh’, 5 Bc tcCaMBorne, Cw tr 14 7Bu – uK t./Fx: +44 1 209 612 142-mi: [email protected] 

hp://www.cc.cm/tICCIH

Herige Risk Series: Heritage at Risk, ICOMOS World Report 2000 on Monuments and Sites in Danger  Mich 2000, K. G. s Vg, IsBn 3-598-24240-9

 Heritage at Risk, ICOMOS World Report 2001/2002 on Monuments and Sites in Danger  Mich 2001, K. G. s Vg, IsBn 3-598-24241-7

 Heritage at Risk, ICOMOS World Report 2002/2003 on Monuments and Sites in Danger  Mich 2003, K. G. s Vg, IsBn 3-598-24242-5

 Heritage at Risk, ICOMOS World Report 2004/2005 on Monuments and Sites in Danger  Mich 2005, K. G. s Vg, IsBn 3-598-24243-3

Underwater Cultural Heritage at Risk: Managing Natural and Human Impacts Mich 2006

oi : hp://www.ii.icm.g/ik 

7/16/2019 Soviet Heritage FULL 100dpi

http://slidepdf.com/reader/full/soviet-heritage-full-100dpi 194/194

om akb

achic. Pf th f achic ub dig h uivi f appi scic i d. dic f hBh Fi d, Gm

S Bk

a Hii. Fig Mmb c-Pi f h ICoMos IiScientic Committee of 20th CenturyHig dic f G Mcklg P l, Hig c, s,ai

Wf B

Director of Brenne Architekten Ofce inBi. Hi wk fc hig ,cgic chic h cvif vc p i hi b cx. Hhas siginicant experience in the eld of i

Tty Bts

Postgraduate student, research in the eld of ri ccivim h achicd f d f u i i

ntl dsk

achic. Pf f Hi f achic Mcw achic Ii. FigMmb f h ICoMos Ii sci-tic Committee of 20th Century Heritage

ey dtl

a Hii. H f h Hiic

Townplanning Research Workshop № 17 of Mpk 2

alksy gzb

achic. dic f V. M. achicOfce, which he co-founded with hisfh. Hi wk fc hig ,b vpm h pc f h cci i f h Narkomn House by Mosei Ginzburg, 1928,Mcw, ri

Jö hsl

achic a Hii, H f h

dpm f Hig Cvi iBi. Fig Mmb f ICoMos – International Scientic Committeef h 20h C Hig

i Mtyk

Pf f Civi lw Pc hyk Kp G s uivi,rpbic f B

nbt M

achic, Chif Pvii

f h unesCo W Higsi “Vökig Iwk.”

Bs pstk 

Chif chic h C f Hiic ub Pig rch. H hsignicant experience in the eld of i. dp chif f h dpmf Hiic achic rch h Mcw Mi dic f hPci f Mm

Mcl ptzt a Hii achgi. Pif ICoMos Ii. Pf f Cvi scic h uivi f Bmbg h tchic uivif Mich

ahors