Spomenici Srba u Ugarskoj Hrvatskoj i Slavoniji tokom XVI i XVII stoleca Aleksa Ivic

7/29/2019 Spomenici Srba u Ugarskoj Hrvatskoj i Slavoniji tokom XVI i XVII stoleca Aleksa Ivic

1/167

36. 37.

III.

,

XUI XUII

. .

1527 1600 .

.


2/167

o o II ---------- ------------ II II . . 11

. ---------= = =


3/167

Kt fce

1-8

.

,

.


4/167

I. 3. 1527.

, & .

Ferdinandus. dei gratia Hungarie et Bohemie etc. rex,

infans Hispaniarum, arcliidux Austrie etc.Illustris, fidelis et sincere dilecte. Diebus proximis cumin regnum nostrum Boemie proficisceremur, iniunximusserenissime domine Marie regine, sorori nostre charissime,vt inter ceteros istius regni Hungarie dominos atque aliosnostros vobiscum per se aut per literas et nuncios suosnostro nomine tractet de hys, que ad commodum, vtilitatemet augmentum persone, familie ac patrie vestre pertinebunt.Vos itaque hortamur, vt consilio sue maiestatis reginalis

per inde atque nostro obtemperetis, habet enim amplissimam

a nobis super hys rebus, quas ab ea intelligetis, vobiscumnostra in persona transigendi. Poteritis igitur secure etcitra vllam dubitationem ad omnia, que vobis per eandemproposita fuerunt, accedere. Datum in Cuttenberg 3-a februari 1527. anno, regnorum nostrorum primo.

Illustri, fideli, nobis dilecto Stephano Beryzlo, Rasciedespoto.

Kouuja. Iluvgnrirn. je - . .

II. 15. 1527.

- , je

, .

Ferdinandus etc.Illustris, fidelis, dilecte. Cum alias adolescens quidam

Johannes Prwzynoczky, ex marchionatu nostro Morauie ori- 32. 33. 1


5/167

undus, filius egregij Wilhelmi Prwzynoczky, fidelis, nobisdilecti, in miserabili clade per Hungaros suscepta captustuerit, nec adhuc certi, quid habeatur, quoniam peruenerit.Nosque per patrem suum prefatum humilime requisiti fuerimus, vt pro inquisitione eiusdem filij sui tibi gratiose scri

beremus. Idcirco te plurimum hortamur, vt tam nostri contemplatione, quam pietatis studio super eodem JohannePrwzynoczky inquiri facias, vbinam locorum sit aut quo de-uenerit. Vbi vero repertus fuerit super redemptione illiuscum ijs, in quorum manibus fuerit, agas et concludas nosque

de hijs omnibus vel Wilhelmum Prwzynoczky antedictumquamprimum certiorem reddas. Nobis in eo rem valde gratam facturus, nostra erga te gratia et fauore compensandam. Datum Brunne 15 aprilis 1527, regnorum nostrorumprimo.

Ca : Rascie despoto pro Joliane Prwzynoczky. : In simili ad palatinum Hungarie

hoc titulo: Spectabilis et magnifice, fidelis, dilecte.lionuja. Hung n ieo.

III. 19. 1527.

, fle .

Ferdinandus dei gratia etc.Egregie, fidelis, dilecte. Intelleximus ea, que medio

egregij Thome Podwynyay tratris amicique tui nobis mm-ciasti et quod memor clemencie beneficiorumque serenissimicondam domini Ludouici, bone memorie regis Hungarie et

Bohemie etc. consanguinei ac predecessoris nostri ac serenissime domine JIarie regine Hungarie et Bohemie etc. sororis nostre charissime, 11011 vis te ingratum prestare sedpocius agere, que ad probum, honestum, strennuum quevirum pertinent. Quod 110s a te gratiosissimo animo acce

pimus et tibi id singulari benignitate nostra sumus g ra ti-ficafuri. Antea quoque multorum testimonio, sed et ipsiusThome Podwynyay intelleximus virtutem militarem, fideliaseruicia et pro fide christiana ac patrie tue defensione c re-


6/167

bram, multamque sanguinis tui effusionem et eam quoque

egestatem , in quam nunc redactus sis. Miramur, quod necper literas nec per nuncium tuum vsque in hodiernumdiem nihil nobis de te significasti, que res maximo tibiest incommodo. Intelliges ex prefato fratre et amico tuo,Thoma Podwynyay, nostram voluntatem et deliberationem,quod nos dei adiutorio istud afflictum et miserum regnumuostrum Hungariam pro virili nostra fratrumque ac amicorum et subditorum nostrorum volumus tam ab internisquam eciam externis hostibus et ab omni teterrima seruituteprimo tempore liberare ac protegere. Itaque hortamur te,vt vel per literas vel per fidum hominem tuum quamprimum nobis significes, quo in nos sis animo et quid a nobisop tas ac eciam id, in quo nunc potissimum nobis seruirepotes. Nos vero promittimus fidelitati tue per presentes inverbo nostro regio, vt tam bonis et possessionibus heredi-tarijs quam etiam officio honesto ac seruiciorum tuorumfidelium plena et integra persolucione volumus te contentumreddere teque semper singulari gratia ac liberalitate nostraregia sumus prosequituri. Id enim apud nos pro comperto

est, vt tu hec premissa a nobis digne non insignes virtutestuas, quibus preditus es, mereris. Datum in ciuitate nostraOlomucensi, die 19 aprilis 1527, regnorum nostrorum primo.

C : Egregio Raditsth Bosith capitaneo nasadista-rum, fideli, sincere dilechto.

Eoauja. Ilungariea.

IV. 18. 1527.

,

- , ce .

Ferdinandus etc.Illustri, fidelis, dilecte. Commisimus egregio, fideli, nobis

dilecto Francisco Reway nonnulla nostro nomine vobis exponenda, sicut ab eo coram accipietis. Que cum ex menteet voluntate nostra proficiscantur vobis iniungimus, vt eidemFrancisco in hys, que reteret nostri contemplatione, fidem


7/167

- 4 -

indubiam prestare vosqne super eisdem ita exhibere velitis,sicut in vos gratiose confidimus et vicissinr erga vos cie-menti animo recognoscemus.

Super possessionibus vero, quas a nobis petystis, respondebimus vobis, vbi regnnm illud intrauerimus. Quofacto nos exhibebimus erga vos sicut gratiosum principemdecet, quod vos latere noluimus. Datum Viennc, 18 junij1527, regnorum nostrorum primo.

Ca ' Rascie despoto. Konujn. tlungarica.

V. 19. 1527.

, ,

$!1 4tra.ua.

Ferdiuandus etc.Magnifice, fidelis, dilecte. Nolumus te latere, quod ante

dies aliquot castra nostra per illustrem dominum Casimirummarchionem Brandenburgensem, sororium carissimum et su

premum capitaneum nostrum generalem, intra fines Hungarie sunt posita, nosque ipsi cum reliquo exercitu iampridemhinc mouissemus, nisi vos et ceteri familiares nostri Hun-gari in expectatione fuissetis. Statuimus tamen cum manifesta temporis et negotiorum nostrorum iactura, non essediutius expcctandum. Cras itaque deo prospicio in persouanostra proficiscemur, ita omni genere apparatus instructi,vt per dei clementiam votorum nostrorum compotes nosfuturos speremus. Vos igitur, sicuti per Franeiscum Rewav

et per literas nostras aliquoties estis admoniti, innetis eopijsvestris quam celerime ac tutissime poteritis ad nos dies etnoctes properate, ne alioquin per vestram negligenciam auttarditatem maius incommodum et quod nulla postmodumdiligencia reparare possit, incurramus. Datum etc.

Magnifico Ladislao More de Clnvla, dapiferorum nostrorum regalium magistro, fideli, nobis dilecto.

Magnifico Valentino Therek de Ennijng, fideli, nobisdilecto.


8/167

Illustri Stephano Beryzlo, regni Rascie despoto, fideli, nobis dilecto.

Egregio Petro Keglewygh de Bwsijn, fideli, nobisdilecto.

Egregio Joanni Castellanffy, fideli, nobis dilecto.Egregio Matthie Horwath, capitaneo aulicorum nostro

rum de Posega, fideli, nobis dilecto.Egregio Nicolao de Feleghaz, fideli, nobis dilecto.Respondeatur Francisco Reway, vigeat equites regios,

vt prosperent. Vrgeat fratrem suum Stephanum, capitaneumnazadistarum.

Dentur rursus litere ad Nigrum, vt veniat, vt benesperet, significetur profectio regie maiestatis.

C : Copia nonnullarum litterarum 19 julij 1527.

Hunff'inra.

VI. 26. 1527.

. je , . , je ,

. .

Ferdinandus etc.

Magnifice, fidelis, dilecte. Ex literis tuis hesternis, exPosonio ad nos datis, accepimus ea, que nobis intimasticirca statum rerum hungaricalium, in quibus nobis optimesatisfecisti. Tuum itaque erit nos de hijs, que nostra inte-resse putaueris nosque scire oporteat, crebrius vt solesadmonere, sicut pro tua diligentia et dexteritate facerenosti. Intellecto autem eo, quod de conatu hostium contra

Nigrum Hominem scripsisti, eundem protinus ab omni periculo et casu fortuito, sicut et ante sepius eum admonuimus, cauere iussimus, ne quid preter opinionem accidat,quod rebus nostris subinde incommodet. Significantes eiinsuper profectionem gentium uostrarum et simul capturamTirnauie et progressum earum non solum versus Budam,


9/167

sed et nostrum in persona nostra aduentum. Ex alijs quoqueliteris tuis intelleximus, oppidum tuum quoddam pridie anostris depredatum fuisse, quod equidem nobis auditum molestum fuit. Nam et per literas et ore saepius testati sumusomnem eiusmodi violentiam, sicut ipse nosti, preter animinostri, voluntatem imo contra nos omnimo committi. Commi-simus itaque illustri principi domino Casymiro marchioniBrandenburgensi, scilicet sororio charissimo ac supremo ca-

pitaneo nostro, vt gentibus nostris sibi subditis expresse

mandet et procuret, ne quid simile posthac in rebus etbonis aliorum nobis fidelium admittatur, quinimo eos, quise subiecerint, ab omni prorsus iniuria preseruet, si quemvero eius mandati trangressorem deprehendat, senere puniat.Quod te pro gratia nostra latere noluimus. Datum Vienne26. julij 1527. regnorum nostrorum primo.

Ca : Turzoni. Kouuja. Huvgarica.

VII. I. 1527.

$ , .

SerenisimeJ princeps et domine, domine graciosissime.Post fidelium seruiciorum meorum in graciam maiestatisvestre humilimam commendationem. Negocia exercitus condam Jowan Czaar, quomodo se habeant, maiestas vestra exliteris Johannis Hobordancz clare poterit intelligere. Dignetur igitur maiestas vestra felicem in hoc regnum suumHungariam adventum maturare et fideles suos tam intestiuia

sedicionibus quam ab hesternis hostibus liberare graciose.Altiseimus maiestatem vestram cum augmento nominis etglorie sue felicibus auspicijs diutissime conseruet. Ex castromeo Babolcha, in festo Petri ad vincula, anno domini 1527.

Eiusdem maiestatis vestre humilis seruitor

Greorgius de Bathor.

C : Serenissimo principi et domino domino Fer-dinando, dei gracia Hungarie et Bohemie etc. regi, principi


10/167

Hispaniarum, archiduci Austrie, duci Burguudie, Slesiequeetc. marchioni Morauie et comiti Tirolis etc. domino cle-mentissimo.

. Hnnjarica.

VIII 3. 1528.

, , -

Serenissime rex, domine clementissime.

Post humillimam seruitutis nostre commendacionem.Barka vestre maiestatis arx, que vitra Sauum flumen sitaest, a die Jouis, vt Michael Kunowith, eius arcis prefectus,refert, qui Budae stipendium nunc efflagitat, oppuguatur.Ea capta Maroth et Wywar hostes aggredientur. Despoto etalije seruitoribus maiestatis vestre, qui illis in partibusseruiunt, item comitatibus Valko et Posega, scripsimus, vtarci succurrant. Sed credo maiestatem vestram non ignorare,quid liijs omnibus desit, stipendium scilicet. Nos hio incre

dibili pecuniae aegestate laboramus publice ac priuatim.Dominus Franciscus Bathyan banus Croatiae, quas habetres nouas de Thureis ex scheda inclusa presentibus, res autemtranssyluanas ex litteris domini thesaurarij intelliget maiestas vestra. Joannes vulgo desideratur, de Radyeli hocbiduo, quid sibi velit, intelligemus. Adsunt oratores Moldanicum equis viginti ituri ad maiestatem vestram cum nouisdiu auditis. Non venit autem is, qui expeetabatur, logofethwayvode cancellarius, sed Simon litteratus cum collega.

Fuit Simou aliquocies apud maiestatem vestiam, quam deusseruet et reducat felicissimam.Bude, tercio die mensis junij, anno domini 1528.Eiusdem maiestatis vestre seruus himillimus Agriensis.

A teryo: Sacre regie maiestatis, domino meo clemen-tissimo.

. llu ng n ica.


11/167

IX. . 6. 1528. - . , , nefle Mofiu

.

Spectabilis et magnifice domine, nobis confidisime. Ser-uitium post nostri commendationem. Peroptime eidem constat. quemadmodum nos sepissime tam literis quam etiam

nuntijs nostris mediante vestre spectabili magnificencie periclitationem confinium nisi per quempiam auxilientur, inti-mauerimus, ne potestis imposterum id mihi obicere, vt nondederimus vobis ad notit iam. Iam tota vis cesaris Turearum trans Savvm ad Sijrimium transfretata est, deuorabitqueet in cinere rediget restantia regni. Ipse autem solus contra tam magnem vim sum sieuti vna gutta contra mare.Homines enim Ladislai More et domine palatine solumsunt nobiscum in confinijs. Sed quid hec prosunt siue iam

auxiliemur siue non, iam nostrorum hoc est orthodoxe inimicorum nostris cernicibus imminet gladius. Illi vero nilde nostris mandatis curant, quibus regia maiestas dominusnoster clementissimus suis literis mediante mandauit, vtnobiscum in confinijs adsint. Insuper gratiose domine causadei castra videlicet Bachiense, Zatlia et Feleghaz vsquediem quintumdecimum a data presentium e manibus nostris rehabeatis, neque imposterum dicere veleatis,


12/167

9

diante vestre spectabili et magnifice dominationi solenniterp retes tam us agatque iam eadem, vt melius nouit. Valereandem peroptime cupimus. Ex Zent-Laczlo feria secundainter octauas visitacionis Marie, anno domini 1528.

Stepliauus Beryzlo, regni Rascie despotus ac parciumeyrimiensium capitaneus.

C : Spectabili et magnifico domino Stephano deBathor, regni Hungarie palatino ac in absentia regie mai--estatis locumtenenti generali, domino sibi confidissimo.

Huvgarica.

X. 2. 1529.

, je - , . Haieufot,

otfttie i, .

Ferdinandus etc.

Egregie, fidelis, dilecte. Reddite sunt nobis litere tuede die dominico post festum beati Pauli primi heremitevna cum copia literarum tibi missarum et in lingua rasci-ana scriptarum, quibus satis intelleximus propositum Turee,


13/167

10

veres, teque nihil ex aduerso moneri patiaris, idque permilites illos quoque fieri studeas, sicut te ipsos indubiefacturos esse credimus. Idque erga vos singulari gratia etfauore nestro dum dabitur occasio recognoscemus.

Datum Inspruci, ipsa die purificatione beate MarieVirginis, 1529.

Ca : BakythKouuja. tlnugaricu.

XI. 9. 1529.

& , oeraiie , .

Ferdinandus etc.Egregie, syncere, dilecte. Quoniam nobis exposita est

fides et constantia, cum qua nobis in istis maxime partibusbene et vtiliter seruire possis, de ijs itaque plenam fiduciamgerentes, te graciose requirimus et hortamur, vt nobisoperam tuam prestarc velis in ijs, que pro honore etcommodo nostro et sacre regni nostri Hungarie corone

cum tua etiam vtilitate et ornamento tacere poteris. Nempequod quando nos cum expeditione nostra contra Tureorumcesarem paratos esse atque eundem aggredi velle intellexeris, te quoque vnacum amicis, fratribus, adjunctis et familiaribus tuis ab hac parte tua contra Tureos insurgere etarma nostra mouere cures ceteraque etiam facere et exequinon cesses, pro impediendo conatu hostium necessaria etopportuna, sicut ab egregijs Nicolao Rawber et SigismundoWeixelberger commissariis nostris latius intelliges. Que siper te, vti non dubitamus, iuxta mentem ct voluutatemnostram facta fuerint, hanc tuam operam ct labores cumbonis hereditarijs ct simul omnia priuilegia et jura hereditaria te ab antiquo spectantia confirmabimus teque ineisdem efficaci presidio nostro tuebimur et defendemus etalijs rebus, que se tam in regno nostro Hungarie, Croatieet Sclauonie vel alijs prouintijs et dominijs nostris hereditarijs in tempore offerent, que tua assistentia et meritidigna censabuntur, accumulate erga te atque tuos vero


14/167

11

recompensabimus. Et ei que eciam bona et jura hereditariahabueris ab antiquo te spectantia, illa eadem tibi confirmabimus, teque in eisdem confirmabimus et defendemus, itaquod de munificentia nostra reg ia peroptime honoratus etsatisfactus esse debeas. Vnde nobis pollicemur, quod dignum

petitionis nostre respectum sis habiturus, quo vberiorem anobis graciam et beneficentiam demereas.

Datum Spire, 9. marty 1529.6Vi : Ad Kuscanovits.Kouuja. Hungarica.

XII. 22. 1529. . ,

.

Ferdinandus etc.Egregio, fideli, nobis dilecto Johanni Habardanecz de

Zalathnock gratiam nostram regiam et omne bonum. Quoniam accipimus illustrem Stephanum Beryzlo de Grabaria,

regni nostri Rascie despotum, simul et matrem ipsius Rasci-anam ea commisisse, propter que infidelitatis nota jurecensendi sunt, eapropter tibi serise committimus, vt eundem et matrem eius quamprimum fieri possit, capi etdetineri facias et cures vsque ad vlteriorem iussionemnostram. Secus minime facturus.

Datum Spire die XXII. marty 1529.Ca : Habardanecz. In forma patenti.Kounjn. Huvguricn.

XIII. 22. 1529. , je , ,

.

Ferdinandus etc.Egregie, fidelis, dilecte. Cum intelligamus illustrem

Stephanum Beryzlo de Grabaria, regni nostri Rascie despo-


15/167


16/167

13

complectemur et simul hanc tuam promptitudinem et assi

stendam bonam iuribus et bonis possessioaarijs in dictoregno vel partibus eidem annexis existentibus iuxta eiusdemmerita accumulate compensabimus, vitra ea, que prius obtines, que etiam tibi clementer confirmabimus teque ineisdem raanutenebimus et defendemus. Datum Spire, 24.marty 1529.

: Sarko de Maglay. In simili fiantvne ad Jnrazin Zepze. Item alie vne ad Hassan wayaodemsub isto tenore.

Kouuja. .

XV. 24. 1529.

, , npefe fie , je

.

Ferdinandus etc.

Egregy et nobiles. Commisimus aliqua per hunc egregium Johannem Habardanecz de Zalathnock vobis referenda,sicut ab eo intelligetis, in quibus cum habito fidei hono-risque vestri respectu vos tandem inclinatiores futuros essearbitremur ad seruiendum nobis et sacre regni nostri Hungarie corone vos quoque ad hoc idem prestandum inpre-sentiarum admonere voluimus, vobis quoque significantes,quod si vbi non diffidimus, ad nos animo seruiendi concesseritis, cuipiamque omnem, quam ex eo, quod Johanni

Scepusiensi contra nos et regnum nostrum prefatum adhe-sistis, clementi animo remittemus et abolebimus. Superquibus omnibus prefatum Habardanecz clarius informebiset resoluatis, vt nos de animi vestri voluntate certioreseffecti vlteriue agere possimus. Datum Spire, 24 marty 1529.

: Stephano Balentith et Rascianis wayde.

Konuja. Hungarlca.


17/167

14

- , je ,

[> .

Ferdinandus etc.Egregij, nobiles, syncere dilecti. Commiseramus alias

illustri Stephano Beryzlo de Grabaria, regni nostri Rasciedespoto, vt nonnulla super anirai nostri voluntate vobisexponeret et subinde a vobis pateret, vt vos ad fidelitatemnobis prestandam inclinare deberetis, quod idem despotuanedum non iuxta commissionem nostram vobis retulit verumetiam illud inimicis et aduersarijs nostris propalauit nonsine magno vestro omnium malo, quod nobis equidem valdemolestum est. Cum autem vobis alia per hunc egregiumJohannem Habardanecz de Zalathnock referri et declararivoluerimus, quo vobis clementie et fauoris nostri argumentum non modicum prebebunt. Eapropter vos graciose requi

rimus, vt dictis et relatibus prefati Habardanecz fidem indubiam adhibeatis, quibus cognitis et intellectis, animumilli vestrum declaretis an ne, nobis et sacre regni nostriHungarie corone inseruire velitis. Quod vbi facere decre-ueritis, vestrum erit, vos cum omnibus viribus et copijsvestris adornare et inseruare atque intellecto descensu exercitus nostri, quem non diu ab hinc contra Tureos ad Hun-gariam mittemus, eidem omni potentia vestra occurrere etfideliter adsistere, sicut vos indubie facturos esse confidimus.Propter hanc vero operam vestram fidelem et bonam vos

omni gracia deinceps complectemur vosque bonis et juribuspossessionarijs meritis vestris competentibus atque etiamlonge maioribus condonabimus, vitra ea que nuncusque obtinuistis, que vobis etiara confirmabimus et vos in eis manute-nebimus et defendemus. Datum Spire, feria tertia post Palmarum 1529.

crpanu: Radazau Clielnik et alijs. :Rasciane (. j. iittere).

Rouuja. Huiii/nrica.

XVI. 24 1529.


18/167

15

.

Habardanecz petit litteras siue commissionem maiestatis regie etc. domini nostri clementissimi, super capturadespoti Rascie et matris sue, que est Rasciana.

Petit item alias litteras preceptorias ad castellanosdespoti super cessione et relaxatione castrorum suorumipsi Habardanecz ad manus regias facienda.

In lingua italica a it esse scribendas litteras secretarioTurei nomine Dionysio dito Bosydar de la Wechia erostenoris, quod Habardanecz maiestati regie fecerit relationemde animo suo et ijs, que Habardanecz cu eo tractauitsuper scribendis nouis et occurentijs rernm turcicarum et

persicarum, de expeditione, apparatu, gentibus, tormentis etalijs, que Tureus et Veneti contra nos faciunt e t quodmaiestas sua de eius oblationem est bene contenta, hortandoeum, vt id facere velit et singula Habardanecz per litteraset homines suos communicet, promittendo ei salarium vel

pecunias, quas ipse secretarius indicet.Item alias scribi debere asserit ad Hariadin secreta

rium et medicum basse bosnensis, vt significet res turcicaset si quid Veneti essent facturi apud Tureum. Reliqua

pars litterarum fiat sicut priores fuerunt ad Ruscanowith.Credentiales fiant ad Petrum Justowille cum bonis promissionibus et verbis sicut ad Ruscanowith.

Patentes fiant pro Habardanecz, vt quoscumque re-periat, tactionem Johannis et Tureorum sequentes capereet detinere possit.

Dicit Habardanecz, quod in ascensu suo ad regiammaiestatem venerunt ad eum XXV. persone in presidijscastrorum Vi war et Barka collocate, offerentes eidem,quod si tummodo vnum artificem haberent, qui per medium

bombarde vnius proijcere posset ignem in (licta castra,curare vellent, vt illa sibi reddantur et Tureis eripiantur.Quare petit Habardanecz talem artificem cum vna duntaxat

bombarda, globis et pulueribus ceterisque instrumentis

XVII. 1529.


19/167

16

necesarijs et saltem quattuor pixides, quales solent haberi

in prora nazadorum, cetera ipse de suo supplebit et ordinabit.Item quod committatur camere Hungarice, vt aulici

in Posega satisfaciat de stipendijs suis.Et quod eisdem aulicis committatur, vt requisiti per

Habardanecz in negotijs maiestatis regie, eundem sequanturet adiuuent, quibus possunt gentibus et subsidijs.

In simili scribatur ad comitatura de Posega et Walko,vt requisiti ab Habardanecz assistant ei omni potentia.

In simili ad palatinissam veterem cum hac adiectione,

quod naues quascunque a rege Ludouico solutas et aliain terris suis et Ladislai quondam de Kanysa existentes,reddat manibus Joaunis Habardanecz.

Ceterum Habardanecz decreuit mittere in diuersa locaquattuor exploratores, vnum post alium, ita quod alteralterum ignoret et quod alter in reditu subsequi debeat alterum, pro quibus petit 200 florenos.

Mittet alios plures in Seruiam, Walachiam, Bulgariamet Bosnam, pro quibus petit 100 florenos . . . .

In lingua rasciana scribatur Hassan wayde bosnensi,vt se conferat ad fidelitatem maiestatis regie, cum bonisverbis et promissionibus, prout in alvs.

In simili ad Sarko de Maglay et Juraziu de Zepze,vt insurgant, sicut alij cum promissionibus similibus(rasciane).

In simili ad Iwanko et Stefanum Wolkowith (latine).Fiat edictum publicum per totam Hungariam, vt qui

cunque ex Turcia profugi vel Turei vel captiui christianivenerint cum rebus et bonis eorum, permittantur se conti

nere et conferre ad loca regni et sedes suas illic collocarecum hoc tum vt se fideliter gerant.

Scribatur etiam Radazaw Chelnick et Fokmanovith,capitaneis alijsque Rascianis Sirimij existentibus in linguarasciana, qualiter rex alias eis per despotum denuntiauerat,vt fidelitatem maiestati sue prestare deberent, quam posteadespotus alijs publicauit cum magno ipsorum malo, nihilominus commisit similia et alia ipsi Habardanecz, vt ipsis


20/167


21/167

18

Nachdem mir aber desshalben von euer kuniglichen mayesttkain beuelh khumben, hab ich aus fursorg. das mein diener,so sich der Turkh in anzug erhueb, etwo verhalten mchtwerden, bemelten meinen diener am nagstn montag nach demPalbm tag jungist verschinen, mit hunndert vnd zehen glden,dem wascha. vnd meines gelts hunndert glden in golt,dasselb auff potnlon auszutailen vnd den pundnussen desstatlicher auszuwarten mugen, geschikht. Darneben ainenglawb brieff geben, sv dieselben partheyen dermassen zuuertrosten, das ich nun alle sacli bey euer kuniglichen

mayestt auft's pesst ausgericht vnd gedachtem meinemdieuer sich aller sachen aigentlich zu erklnindign vnd diepartheyen in solher sachen biss ich inen der gelegenhaitnach widerumb potschafft tliut, stilzuhalten beuolhen,demnach auch grndlichen beschaidt vnd antwurt sambtainem Turgklm aus inen mit im herauszubringen, der beymir biss zu anzug euer kuniglichen mayestt denselbenalbeg wider hineinzuschikhen vnd solhs zu verkhunnden,

beleihe. Alspald dann derselbig mein diener, der vnns indem vnd anderm, besonderlich wann sich der turgkhysch

kaiser von Constantinopl zu erheben willens sey, grndlichen beschaid bringen vnd vnnderrichten wirdt, khumbt, wel-hes ankunfft ich mich vor Sand Georgen-tag gewislicheiiversiech, alsdann solhs euer kuniglichen mayestt on allenverzug zu erindern vnd anzaigen. Dieweil dann euer khu-niglichen mayestt hieuor von mir Sigmunden Weichslberger,welhermassen ich die sachen bestelt, verstanden, haben wirvnns baid nachdem euer mayestt brieff den hewpternin Bossen in latein geschriben, diser zeit nit wol sicher

hinein khomen, sy auch khainen vertrauten, der in dieLasv (sic) finden mochten, dieselben bey vnns biss bemeltermein Weichslbergers diener den Turkhn wie vorstet, mitime heraus bringt, zu behalten vnd bey demselben Turgkhnhinein zu schikhen, entslossen. Vnns wil auch nit von nottenansehen, das wir vor ankhunfft offtbemelten mein Weichslbergers diener ainem fanen auffzurichten.

Das aber euer kuniglichen mayestt vnns muglichenvleiss den khnecht yederzeit heraus alle sachen vnd wirhinein zu uerkhunden, furzuwennden, aufflegn vnd beuelhen,


22/167


23/167

20

eine animi nostri molestia intelleximus necessitatem, qua teet nazadistas nostros laborare scribis. Putabamus equidema consiliarys camere regni istius nostri tibi et nazadistisvel pro parte stipendiorum debitorum iamtandem satisfactumesse, quod cura neutiquam effectum esse videmus, nobisquoque ingratum extitit et quamuis ad patrias nostras re-dierimus et nunc de rebus et incumbeutys prefati regn inostri mature consulere et deliberare reperimus atque inopere etiam simus, quo et tue et aliorum solutioni debitumet bonum ordinem faciamus. Ne quid tamen interim nostrae

erga te gratiae in presens defuisse videamur, committimuseisdem consiliarys camere nostre, vt omnino curent omniquenixu contendant, tibi et nazadistis nostris, si non totaliter,

pro parte tum satisfacere neque vos vacua manu discederepermittant, quod si preter mentem non faciant aut facerenequeant, nos ipsi de via et modo conuenienti et necessariocogitabimus. Idque tandem assequi studebimus, vt ope etauxilio nostro adiutus et quantumcunque fieri possit, pro -uisus, ad seruitia nostra redire eaque vnacum ceteris fidelibus seruitoribus nostris alacri animo continare possis.

Nihil enim tibi imagineris gratiam et beneficentiam nostramtibi defuturam, sed certo tibi polliceare nos et te et ceterosfideliter et bene nobis seruientes minime deserere velle.Quare te non vsque adeo moueat parua hec rerum presen-tium difficultas, cui cum dei auxilio in tempore occurremus,nec quicquam fidei habeas aut nazadistas nostros haberesinas fictis et friuolis Johannis Scepusiensis pollicitationibus,que quantum in se subsistant, hactenus fructificauerint,liquido constat et cum in ea sit sorte constitutus, vt seipsum iuuare nequeat, quomodo ditare poterit alios ? Protua vero prudentia et rerum experientia satis colligere poteetiam tibi fides syncera quam nobis et debes et prestas,inspirare potest malis illius artibus et vaframentis nihil essefidendum. Ceterum tibi committimus, vt quo possis modocongruo prefatos nazadistas nostros in offitio debito continere non cesses atque ita confortare cures, vt clementienostre respectum habere seque fortune meliori potius seruaredebeant quam aliorum dictis aut persuasionibus noxys cre


24/167

21

dere. a quibus se postea nou nisi suo ipsorum raalo possint

absoluere. Paruam Iianc solutionis sue moram, quae citraftnimi nostri voluntatem accidit, patienti animo laturi cumbreui et ys et aliorum prouisionibus prouidere studeamus.Quod ad explorationem vero tenendam pertinet, scribimusmagnifico Thome Nadasdi et egregio Stephano Pempfflinger,consiliarys nostris, vt alter eorum, qui presens fuerit, tibide 100 floreuorum prouidere curet, quibus habitis omnemoperam adhibeas, quo per fidedignos homines tuos certointelligas Turei exitum et conatus, quos nobis quamtotius

significes atqe ita, que vera esse et certa cognoueris. sicetiam nobis omnino notifices, in eoque nulli prorsus operelabori aut diligentie parcas. Quod omnia vt te indubietacturum esse credimus. Ita ea quoque omni gratia nostraerga te recognoscemus adeo, quod gratitudinis nostre offitiumreipsa experiri quoque debeas. Quod tibi clementer etiamsignificandum duximus. Datum Linty 16 may 1529.

Ca : Paulo Bakyth.Kouuja. .

je dr. Szentkldrai J


25/167

22

XXI. 16. 1529.

, je - . , . , , .

, .

Ferdinandus etc.

Egregie, fidelis, dilecte. Allate sunt ad nos litere tuede prima huius, quibus gratiose intelleximus, te despotum

vnacum matre sua captiuasse, quod nobis valde gratumextitit nobisque ex hoc etiam inuoluit fidelitas et diligentiatua, tibique propterea committimus, vt eundem despotumet matrem eius ad locum securum et munitum, vtpote adlocumtenentem et consiliarios inferiores austrienses in ci-uitate nostra viennensi existentes quamprimum quam diligentissime conducas, quibus super hoc resolutionem dabimus.Tametsi vero contingat despotum, gratiam a nobis obtinere,minime tamen immemores erimus fidelium et gratorum ser-uitioum tuorum, sed potius eadem in ijs et alijs singularigratia et fauore nostro regio recognoscemus. Literas itemannexas tibi mittimus, eo quo petijsti tenore scriptas, quibus

pro rerum nostrarum et tuarum exigentia oportune vteris.Quo ad explorationem occurrentiarum et conatuum Tureorum te quoque requirimus omni studio, vt in inuestigandiseisdem nulli penitus opere ac diligentie parcas easque nobisquam citissime perscribas, eo tamen pacto, vt que certa etindubia esse cognoueris cum fundamento bono nobis significes, ita, quod ea pro veris habere et nos superinde gerere

et nostra negotia necessario disponere valeamus. Si veroaliquam auditu vel per famam ant incerto authore aliundeperceperis, ea quoque tali argumento et modo scribas, vtin eisdem etiam sciamus, quid agere debeamus. Quod teomnino facturum esse nobis pollicemur. Nostram in eoexpressam executurus voluntatem. Datum Lintij 16 may 1529.

Ca : Habardanecz.

Kovuja. Hungarica .


26/167

23

> & - , , , je . ,

.

Serenissime princeps et domine domine mielii gratiosissime. 1ost fidelium seruiciorum meorum humilimam com-mendaeionem. Jam certis vicibus de conatibus cesarisThwrcarum eandem vestram serenitatem eertificaui. Quamuismaiestas vestra diebus elapsis dederat ad me literas, vtmagnificus dominus Thomas Xadasdy, quo ad explorationemde Centura florenorum mielii prouidere haberet, quamuisantequam ex parte necessitatibus meis ac uazadistarunivestre serenitatis et famis Thwrcarum, de Buda eidemvestee serenitati scripserim et ante allacionera literarumvestre serenitatis ab ipso domino Thoraa Xadasdy centumflorenorum rogaueram, vt eandem cicius de certis conatibusThwrcarum expertam facere possim. Nunc itaque reuersisad me exploratoribus famam certissimam de conatibus cesaris

et sui exitus ad me scriptam eidem vestre serenitati inspecie et intranssumpte remisi, vnde eadem vestra serenitasintelligere potest conatus Thwrcarum, et eius exitum, pre-sertim de morte Mwztafa basse. Licet erat fama Hybraymbassam dumtaxat exiturum, cum enim aliquis bassa exirewlt, tunc alter bassa non est cum eo, nisi zanchaci basseautem semper cum cesare.

Preterea scripserat vestra serenitas de solucione meaet nazadistarum vestre serenitatis consiliary et cameraryhaberent nobis prouidere. Xouerit tamen vestra serenitas vsque

hodiernum diem vllam nobis fecisse solucionem, quamuiset nos in presenti necessitate vestre serenitatis et absentiadplenare solucionem seruiciorum nostrorum vestre serenitatis camerarios non solicitamus, dumtaxat particulatamsolucionem, qua videlicet vsque eiusdem vestre serenitatifelicem reditum in seruicijs maiestatis vestre se sustentarevaleremus. Sed nec illis nobis prouidere curant. Ego autemnec possum nec habeo quibus tum inter nazadistas tum ad

XXII. 17. 1529.


27/167


28/167


29/167


30/167

27

. - , yreppjje , ce

.

Ferdinandus etc.

Egregy, agiles et nobiles, fideles, dilecti. Jam binisliteris nostris vobis abunde declarauimus mentem et voluntatem nostram esse, vt egregio, fideli, nobis dilecto JoanniHabardanecz de Zalathnok in ys, que nostro nomine vo

biscum trac taturus esset, plenam fidem habere ac vos adseruitia nostra transferre deberetis. Ad que cum ex literisvestris ad nos per eundem Johannem transmissis intelliga-mus vos inclinatos esse saltemque a nobis resolutionem

petere, quid a vobis sit. Eapropter vobis significamus, qualiter prefato Johanni Habardanecz commisimus, vt vobiscumtractare ac resolutionem nostram per semetipsum aut hominem suum fidedignum presentium latorem vobis intimare

debeat. Quare vos harum serie firmiter requirimus, vteidem Johanni vel homini suo in omnibus ys, que vobisex parte nostra dicet et exponet ac etiam promittet indu

biam atque eam fidem, quam nobismet presentibus presta-retie, adhibere vosque tanquam fideles et bonos seruitoresin rebus nostris exhibere debeatis. Quo facto vobis omnemgratiam nostram regiam pollicemur, quam vobis in collationeet donatione bonorum hereditariorum ac confirmatione iu-rium et priuilegiorum vestrorum ostendere sumus parati.Datum Linty quinta augusti 1529. Egregys, agilibus et

nobilibus, fidelibus, nobis dilectis Radazaw Chelnick alysqueRascianis Sirimij existcntibus.

: Radazaw Chelnick.

XXV. 5. 1529.

/fonuja. Huiigarica.


31/167


32/167


33/167


34/167


35/167


36/167

33

Decimator autem maiestatis vestre posoniensis libenter

prouideret, quibus posset, sed dicit, tam fruges in omniparte quam vnice a man ibus. suis preoccuppatas esse etpotenciam per eum superdominari, hactenus in ipsa domoposeniensis archiepiscopatus, plus in paratis consumpsi quamhabuissem prouisionem. Suplico maiestati vestre dignetur

prouidere sustentationi mee et meorum, ne deficiam hoctempore necessitatis et caristiarum.

Reliquum est serenissime princeps quando pridem inKrembs maiestati vestre pro bonis Stephani Hederwarysupplicaram expeditus est coram maiestate vestra no-mine fidelitatis. Nunc maiestas vestra intellexit fidelitatemsuam, vbi captus sit per nostrates et modo est apud domi-num Koczianer. Supplico maiestati vestre rursum, si reusapud maiestatem vestram censebitur, vnacum liberis secumexistentibus de bonis suis mielii cum fratribus meis proui-dere dignetur in insula habitis inter meas possessiones etde alys quoque articulis gratiosam maiestatis vestre expostorelacionem. Deus maximus maiestatem vestram feliciter se-cundet. Ex Posonio feria sexta post conceptionem Marie

proxima 1529.Eiusdem sacre maiestatis seruitor Paulus Bakyth.C : Ad manus proprias sacre regie maiestatis

Hungarie et Bohemie sc. domini mei gratiosissimi. . Hungarica.

XXXI. 1529.

- , ,

.1. Regie maiestati. Maximo, serenissimoque maritimo

Germanie, Hungarie totiusque seruiae regi Ferdinando. Eccesciat maiestas vestra me seruum maiestatis vestre esse,

priusquam scripseram literas maiestati tue, vt hac me edu-ceres. Ecce ignoro, si peruenerint ad te nec ne. Ecce cesarveraciter veniet et potencie sue eunt aduersum te, veraciterexpectam eum istac. Ego sum tuus voloque esse tibi auxilio

& & 32. 38. 3


37/167


38/167


39/167

36

ducentis aut trecentis plus vel minus equitibus inuenire

possem ad seruitia maiestatis vestre, an illos acceptare etde solutione ipsis fienda assecurare debeam, nam sine illismaiestas vestra parum quid fructiferi efficere poterit etiam illi essent assummendi, quoniam tardiori tempore vixinueniri poterunt et dignetur comittere capitaneis suis, vtsolucionem huiusmodi nouis conductis huzaronibus impendant. Insuper dominus Joannes Katzianer ceperat cum seruitoribus meis duos captiuos dominum Stephanum Heder-warj et Petrum Gende, quos intellexi velle taxare pra

certa summa pecuniarum. Supplico in hoc maiestati vestre,dignetur committere, quatenus eciam seruitores mei participes illius taxare efficiantur. Si autem illi ijdem captiuisint in potestate maiestatis vestrae et in castigatione eiusdemtunc ne verbum quidem facio, sunt praeterea in illa capti-uitate praefatorum captiuorum ablata aliqua vestimenta etclenodia filiarum et neptium eiusdem domini Hederwarij,que eisdem nondum restituta sunt. Supplico quoque maiestati, dignetur committere domino Katzianer, vt diligenteminuestigacionem habeat de huiusmodi bonis et vt pauperi

bus virginibus, que in omnibus impunes euadere debent,restituantur. In hoc faciet maiestas vestra rem piam. E tme maiestati vestre tamquam domino meo clementissimocommendo. Datum Posonij 14. februarij anno 1530.

Eiusdem maiestatis vestre fidelis seruitor Paulus Bakyth.G : Sacre regie maiestati Hungarie et Bohemie,

domino domino clementissimo.Hungarica. .

XXXIV. flpary 24. 1530.

,

.

Ferdinandus etc.Egregie, fidelis, dilecte. Cum magnificus Johanne

Lengyel desyderet patrem suum ad patriam reducere idquetua opera et medio se commodius assequi et agere posse


40/167


41/167


42/167

39

castris miserisque colonis non parua damna inferrent. Con

stare potest eidem, quomodo domini commissarii multispollicitationibus hec duo castra nobis dederint, Jaurinumet castrum Sancti Martini, non tamen vt castra sed sicutcurias, idque cum illis decreueram, vt in vnumquodquecentum pedites mitterent, vt ne contra quoscunque particulares hostes fugerem sed hic illis obstare possem, verum

peditibus in vtraque non plus quam centum dederunt. Visistamen hys desolationibus pecieram quinquaginta barbatoshapna (st'c) pypsum (sic) et duos carpentarios, duos fabroset ferrum ad comparendum portas et ostia, inueni etiam duas

bumbardas turcales, in qua vt et illis comparare ac ferrifi-care deberent, pecieram eciam duos bombardarios et cetera,que hic inueniri non possunt, quod nunquam mittere cura-uerunt. Expecto singulis diebus nazadistas ad caput, qui

prope sunt cum nauibus LV nec sum in castro nec incampo. Hic enim non plus quam vndecim barbatos habeo.Eandem deus ad vota conseruet. Ex castro Jaurino dominicodie inuocauit, anno domini 1530.

Paulus Bakyt, capitaneus huzaronum vestre regie

maiestatis.A tergo: Sacre regie maiestati Hungarie et Bohemiesc. domino mihi clementissimo.

IJuvguHca. .

XXXVII. , 13. 1530.

, . .

Ferdinandus etc.

Egregie, fidelis, dilecte. Accepimus binas litteras tuas,quibus gratiose intelleximus, te cum equitibus 200 ad custodiam et tuitionem castri jauriensis ac Montis SanctiMartini profectum esse, quod gratum nobis extitit.

Curabimus autem, vt que tibi in eorundem conseruationenecessaria fuerint, in tempore ordinentur ac disponantur.

De eliberatione Johannis Habardanecz tractari iussimuseamque tandem sequi debere nobis persuademus.


43/167

40

Super restitutione rerum et clenodiorum, que virgines

in captura Hederwari amiserunt, cum fideli nostro JohanneCatzianer agi commisimus, qui etiam curabit, vt ablatarestituantur. De quo te certiorem esse voluimus. DatumPrge die 13. martij 1530.

Oa uuiue: Bakith.

Eouuja. Hungarica.

XXXVIII. , 16. 1530.

, .

Ferdinandus etc.

Egregie, fidelis, dilecte. Ex literis tuis de die dominico inuocauit ad nos datis clementer intelleximus, que tibiper exploratorum significationem de rebus et occurrentijsJohannis Scepusiensis innotuerunt, quam diligentiam tuam

probamus et gratiose suscipimus te requirentes, omni stu

dio, vt eandem proinde etiam continuare teque de similibussedulo et certo informare studeas, que deinde statim adnos perscribas.

Quia vero comes de Hardeck ad requisitionem nostramnunc indubie proficiscetur ad liberandum loca, presertimVesprinium et fideles, qui illic ab infidelibus vexantur, tibiquoque eo commode subuenire possis, omnino facias etadiuues, vt aliquid bonum contra eosdem fiat.

Quoad aliam petitionem tuam, quam super barbotis et

alijs ad munitionem reguisitis fecisti, iam antea tibi denecessarijs prouideri iussimus, sicut te nunc forsan intellexisse aut dubio procul statim intellecturum esse credimus.De quo te certiorem esse voluimus. Datum Prage 16.martij 1530.

Ca uuute: Bakyth.

Hungarica. Eouuja.


44/167

41

, je -

' , je .

Ferdinandus etc.Egregie, fidelis, dilecte. Accepimus literas tuas de

feria tertia ante dominicam palmarum, quibus gratiose intelleximus, que de Stefano Hederwari scripsisti, super quotibi significamus, captiuum illum directe et immediate ad

nos spectare, quem egregio, fideli, nobis dilecto JohanniCatzianer capitaneo nostro ex pluribus et rationabilibuscausis contulimus eidem indulgentes, vt ipsum pactare ettaxare possit, sicut indubie cognosces atque ideo non estquod suspiceris aut existimes, hussaronibus tuis fideliumseruitiorum suorum praemium per hoc esse preceptum, namet hec eorum seruitia suo tempore graciose et liberaliterrecognoscemus.

Quoad scrinium nobilium mulierum, que cum eodemHederwari capte fuerant, commitimus eidem Johanni Catzi

aner. vt illud idem scrinium ijs, quibus pertinet, restituat,quod etiam dubio procul fiet.

Quod autem ad celerem apparatum nostrum et gentesisthuc mittendas attinet, te ex prioribus nostris iam aliquoties intellexisse credimus, nos nihil magis operari etagere quam quod plures gentes conducamus easqne quamtotius fieri possit, ad regnum istud nostrum mittamns etearum progressum acceleremus, quibus habitis et collectisdeo fauente tam castro Jauriensi quam Sancto Martino cum

praesidijs nostris prouidebimus ac cetera faciemus, que indefensionem subditorum nostrorum et reparationem regni

praefati vtilia fuerint et accommoda. Te propterea gracioserequirentes, vt adhuc fidelia tua seruitia continuare tequetalem erga nos, qualem hucusque prestitisti, exhibere

pergas et graciam nostram vberiorem demerearis, quamtibi quoque accumulate ostendemus. Datum Lintij 28aprilis 1530.

Ca uuiue: Bakith.Hungarica. Eouuja.

XXXIX. , 28. 1530.


45/167


46/167


47/167

44

estatis vestre, credo eandem intellexisse. Nihil ommittam in

hijs, que humeribus meis sufferre valeo, missus est homoad eos, per quem iuxta vota eorum mecum personalitercerti ex eis constitui volunt et trac taturi in loco defixo etdeputato, quidquid efficere potero propediem maiestati vestrenota erunt.

Quare, serenissime princeps, si maiestas vestra hacvice ad liberacionem solij sui regij budensis nunc benecurauerit, huius exorta et volata rei fama reque experta,multa et gratissima facere potero auspice deo seruicia et

adeo quidem commoda, vt neque vnquam solus excogitaresciuissem, quanta bona et quidem egregia facinora exindetoti christianitati venire possunt. Propterea dignetur maiestas vestra de hys omnibus aliqua relacione graciose prouidere, vnde sciam, vitro obsequentibus correspondere.

Preterea ista noua possum maiestati vestre scribere,que eciam superioribus scriptis meminise recolo, quod Thureioppidum Ezeck expulsis primum christianis omnibus eandem

pro se vsurpantes, Thureis condescendere et populare fecerunt, turri insuper vna forti ac muro et alijs gene

ribus bellicis fortiter extruunt in dies. Insuper omnia castrasubiecta Hungarie inter Zawe et Drawe fluuiorum decursuhabita pro se occuppare nituntur et apropriare cum suissubiectis et adiacencijs.

Quales eciam literas et nouittates ex quodam castromeo Marewara appellato, prope Quinquecclesias habito, pronouitatibus a castellano meo habeo, maiestati vestre inspecie misi, sint licet wlgari stilo scripte, tamen maiestasvestra parcat insolencie oppressorum famulorum tamquamin lijmbo existentium, exultarent vt viderent diem Petri.Deus maximus vestram maiestatem feliciter conseruet etcelleri relatione gratiosa prouidere non dedignetur. DatumPosonij feria sexta proxima ante Dominicam Rogacionum1530. Eiusdem sacre maiestatis vestre seruitor PaulusBakyth.

C : Ad manus proprias sacre regie maiestatisHungarie et Bohemie sc. domini mei clementissimi deueniant.

. Hungarica.


48/167


49/167


50/167


51/167

48

semper pergas vberiorem a nobis graciam virtute et opera

tua demereri, que tibi nunquam deerit. Datum Inspruci25. may 1530.Ca : Bakith. . Hungarica.

XLV. 29. 1530.

& , - , je -

.Ferdinandus etc.Egregie, fidelis, dilecte. Accepimus binas literas tuas

de feria sexta proxima ante dominicam, quibus abundecognouimus, que nobis de ijs significasti, que Rascianiquondam Hominis Nigri tibi per nuntium notificarunt etsimul ex ijs etiam videmus, eosdem Rascianos reipsa iam-tandem deprehendere et quasi palpare id de quo ipsos etalios regnicolas nostros sepenumero pieque et diligenti cura

premonuimus, vt nisi aures suas a machinationibus et persuasionibus Johannis Scepusiensis auerterent fore, quia inturpissimam Christiani nominis hostium seruitutem redigantur, siquidem mallemus ipsos et alios subditos nostros eamrquam debebant, consilijs nostris fidem adhibuisse ad hoc,quod tanta sanguinis effusio secuta non fuisset, sicut indubiefactum esset, si monita nostra meritum apud illos locumhabuissent. Hoc autem cum minime factum esse videamus,eo maiorem in christianitate regnoque hoc nostro jacturamet confusionem causatam esse constat, quam nos quanto

semper studio possumus auertere cupimus, sed nihilominuseorundem Rascianorum oblationem clementi animo suscipimus tibique significamus id, quod ex prioribus nostris etiamcognoscere potuisti, nos cum sacra cesarea et catholicamaiestate domino et fratre nostro charissimo sedulo nunctractare pro demittendis ad hoc regnum pluribus gentibuset copijs, quas vtprimum parauerimus (paramus autem sineintermissione) statim ad priores in eodem regno existentes,


52/167


53/167


54/167


55/167


56/167

humanitate satis est sufficens et vitro communitatis accep-tus ; deliberet dominacio vestra reuerendissima et commu-nicet cum regia maiestate ac dominis, quid sit agendum acconsultandum. Nam ipse iam habuit fratrem suum in vadioapud dominationem vestram reuerendissimam, similiter aliiuxores et familiam locaturi Posonium. De domino Stephanonil aliquid tale sinistri quantum de me, sed hac tempestate,quanta instant rerum emergentium attemptaciones plurimeet diuerse grauitate sua, nescio si pro libito necessitatisomnibus correspondere posset actibus, sed quicunque sit,citra suum saliarium neque J ohannem habere volunt nec

est talis, qui communitatem eorum sine solutione pacificareet retinere possit. I ta ipsis per suam maiestatem est pronidendum, nam tales nec vineas nec aratra respiciunt, sedsola seruicia et solucionem.

Propterea vestra reuerendissima dominacio tractet etdeliberet cum dominis de hac re, quod eidem melius et mai-estati regie commodius fiat et faciant. E x litteris autemdomini comitis de Thurri presentibus inclusis vestra reuerendissima dominacio intell iget, quid nobis scribat de inten-tione sua, de qua nos per Balthasarem Banffy satis ha

bunde intimamus et quod nobis tali apparatu minime vide-tur expedicio ista, quod scil icet ipse per partes vlterioresDanubii a parte scilicet Pesthiensi descendere velit et nosex ista parte Budensi deducere, cum nos intelligimus mani-feste viribus eorum aquaticis nazadibus nostris minime posseresistere, in quibus omnis neruus belli hac tempestate con-sistit. H oc eciam pro certo habemus, habere in commissari is per cesarem finitima sua tenentibus, quod solummodo

J ohannes wayda significet ipsis certam expeditionem vi-rium nostrarum; ne dumtaxat frustra fatigentur, venientsibi in succursum in terris et in aquis juxta vota sua dato(quod deus auertat) eundem exitum belli, quod passi sumussub Strigonio ex inprouisione. Regia maiestas dominusnoster graciosissimus in viribus suis maiorem notam patinon poterit, quia tunc fortasse arbitrarentur omnes viressuas propellasse, sed meo consi lio solicitando vires vberiores, si que succedunt et presertim naues armando cum et

53


57/167

54

nazadiste proponiunt dominum Thurri comitem, nullas secura

habere bombardas murifragas; propterea de hiis quoquevestra reuerendissima dominacio interponat se tum apudregiam maiestatem, tum apud dominos, vbi eidem commo-dius videtur, ne vltimus error fiat peyor priore. Meo con-silio dominus comes potuisset pedites Cassouienses conducifacere cum centum equitibus et de aliis expeditionibusvberius consulere, ne veritum vel inspinatum inimicum incosulte salutemus obuium.

Reliquum est, quod pedites amborum castrorum iamsepius insurgendo deliberarunt exire, eo quod dudum solu-

tio ipsorum preteriit et manere uolunt; simili ter huzaroneseodem clamore instant et me solicitant sine solucione iamdiutius non posse sufferre.

Curet eciam vestra reuerendissima dominatio de solu-cione nazadistarum, quo cellerius mittantur, ne coganturdesperacione admorari vel extreme subiacere formidini,tempus enim nullam moram patitur. Deus maximus vestramreuerendissimam dominacionem feliciter conseruet. Scripsi-mus et dominis consiliariis commissariis Austrie. Dominaciovestra reuerendissima festinet eas. quam celerime expedireet dirigere et rem commendare, ne mora paratur. Ex J aurino, feria tercia Penthecostes 1530. Paulus Bakytli, capitaneus huzaronum regie maiestatis.

C : Reuerendissimo domino domino Thomeecclesiarum wespriniensis et agriensis episcopo, camerario etconsiliario sacre regie maiestatis Hungarie, Bohemie etc,domino nobis honorando.

, - N o,14 .33 4; .

XLVIII. 12. 1530.

1. . . , je .

Ferdinandus etc.Reuerende, deuote, dilecte. Reddite sunt nobis littere

deuoticnis tue de prima huius mensis, quibus gratiose in-


58/167


59/167

36

vestro perseuerare et progredi v.ileatis. Quare vos ommes

et vestrum quemlibet omni studio requirimus, vt quem innos et dictam religionem nostram animum et affectum ha-bere cepistis, deinceps etiam continuare eaque omnia, quetam pro nostro sacreque religionis antedicte et regni nostriHungarie corone vtilitate benefitio et conseruatione contranostros et sacrosancte fidei nostre hostes fieri possint, contraeosdem sedulo et diligenti studio facere non cessetis, vosquefideles, promptos et constantes ac tales erga nos et dictamcoronam exhibere velitis, quales vos futuros esse confidi-mus. Quod erga vos et vnumquemque vestrum pro suo

cuiusque merito suo tempore clementer et accumulate re-cognoscemus. Datum Monaci 12. junij 1530.

mutue: Radasau et alijs Rascianis.

Kouu ja . H un gar ica .

L. 13. 1530.

ai cua, je

CTputie .

Ferdinandus etc.Egregie, fidelis, dilecte. Accepimus litteras tuas de

feria quarta ante festum Penthecostes, quibus abunde cognouimus, que de Rascianis Syrimiensibus ac trans Danu-bium existentibus scripsisti et que nobis de rebus Tureo-rum nuntiasti et in ys nobis satisfecisti. Priusquam autemde Rascianis ad nos scriberes, tibi mentem et voluntatemnostram per litteras nostras tibi dubio procul nunc redditas

ant statim exhibendas, quarum paria presentibus inclusasunt, aperuimus circa ea, que per reuerendum, deuotum,nobis dilectum Thomam de Zalahaza, episcopum agriensem,cancellarium nostrum et te quoque fieri volebamus, adque in ys etiam nos referimus. Quod autem ad has tuascitius non rescripserimus, in causa est profectio nostra,quam vnacum sacra cesarea et catholica maiestate dominoet fratre nostro charissimo augustam versus ad visitandam


60/167

b l

dietam imperialem inibi celebrandam suscepimus. In qua,sicut ex alijs nostris iam sepius intelligere potuisti, procommodo et defensione regni huius nostri fideliumque eiusincolarum cuncta tractabimus et efficere conabimur, que inpossibilitate nostra sunt futura. Interea per alia loca nihilomissuri, quod ad subsidium gentibus et fidelibus regni-colis nostris assidue ferendum spectabit. D e quo te certioremesse voluimus, vt et tu vnacum tuis alysque bonis seruito-ribus nostris eo alacrius et constantius cetera proinde, quehucusque egisti, in hostes agere possis, quod te indubiefacturum esse nobis persuademus. Idque erga te singulari

gratia nostra dum dabitur occasio recognoscemus. DatumMonaci 13. junij 1530.

Ca :Bakith.

Koauja . Hungar ica.

Ll. 1530.

, .

Radazaw Chelnick, capitaneus olim J ohannis ChaarN igri Hominis significat, cesarem Turearum deputasse sep-tem sangiacos siue capitaneos ad ferendum subsidium

J ohanni comiti Scepusiensi.Quorum vnus appellatur Widaczki sangiacus, alter

Wutschvternski, Chrusthewartsthki. Swoniczki, Bosanski,H ertzogowarski (hoc est Suonicensis, Bosnensis et Hertzigovine), Smodreczki Welgraczki. E t J ohatzitz bassa Mehmeth beck illorum est capitaneus supremus, quorum omnes

vires in simul iuncte non possunt implere numerum 20000equitum bonorum et malorum.Supradictus Radosai censet, illos omnes non audere

versus Budam venire in auxil ium J ohannis, si maiestas re-gia cum aliqua saltem justa potentia Budam descendat,timent enim Turei, si Drauum trayciant, fore, vt a gentibusSclauonie circumdentur et opprimantur et de hoc nupersermonem habuerunt, quando ad Vaciam profectus sum, an


61/167

58

sic wavuode sit subueniendi vel ne stante pericnlo propterSclauoniam expectando.

Significat etiam, quod cum euidenti discrimine vite atquevxoris et filiorum suorum ad partem nostram redierit, causanos admonendi, quod suo arbitratu in multis annis tantacommoditas et occasio non fuerit, pre manibus loca et con-finia Hungarie manibus Tureorum eripiendi, quanta nuncesse conspicitur, attento quod Tureus hoc anno non habetmodum neque est paratus aut instructus ad faciendam vllamexpeditionem pro tutandis eiusmodi confinibus.

Significat item, neminem alium Tureorum preter iam

dictos capitaneos in auxilium venire posse, si Bclgradumhoc anno obsideatur.I tem multos esse Christianos vitra et citra Sauum, qui

inter se omnino deliberarunt et concluserunt accedere admaiestatem regiam, si viderint, eam aliquem exercitum adloca illa destinasse.

Itera sicut prius etiam significatum est, Tureum omnesgaleas et tormenta bell ica maiora deorsum versus maremisisse.

Item inferius nihil percipi posse, quia Sophi nunc

aliquod bellum contra Tureum gerat.Item famam esse inferius, eundem Sophi Tureorum

cesari nuntiasse, quod existente ipso Tureo in obsidioneviennensi facile potuisset occupare regna et dominia suarvsque ad Constantinopolim, sed hoc noluerit facere, nedici posset, illud factum esse Tureo extra dominia sua con-stituto. Sed anno proxime futuro Tureus pro certo habeat,quod Sophi rem ita aggredi velle, vt ipse Sophi vel in

Turcia futurus sit dominus, vel ipse Tureus regna ipsiusSophi occupet et possideat.

.

Capitaneus quidam Tureorum captiuus significat, totamBosnam de cesare Tureorum male contentam esse, eiqu&contrariari propter quandam taxam corporalem, nunquamantea datam et a nouo sibi super qualibet domo impositam.Et ob id quedam amplissima regio Dalmatie, Pallicia vo-cata, totaque Barbaria et uniuersi Chernigonienses et quidam


62/167


63/167


64/167


65/167

62

timus maximus ad omnia vota felicissimam conseruet. E x

astr is maiestatis vestre ad ciuitatem Wissegrad positis,feria quinta ante festum natalis domini, anno eiusdem 1530.

Eiusdem vestre maiestatis perpetuus seruitor PaulusBakyth etc.

A ter go; Serenissimo principi et domino domino Fer-dinando, dei gracia regi Hungarie et Bohemie etc. dominodomino semper clementissimo.

H uv gn i ca . .

LIV. O k o 1530. .

,

.

Sacratissime rex. Maiestati vestre sacratissime secretosignifico, quod Andreas Schoron, maiestati vestre seruitor,castellanos illorum castrorum, cui sunt iuramento ut seruitores astricti, ad hoc hortatur et commouet, ne castra inmanus sacratissime maiestatis vestre dedant, solutionem serui-

toribus quoque in illis castris facit deditque suam fil iamalteri ex castellanis in uxorem. Ita, vt nisi ille obstaret,sperarem facile et citra magnam difficultatem castra illaposse accipere. Quod si sacratissime maiestati vestre pla-cuerit possum facile modum ac uiam inuenire, ad captinandum predictum Andream Schoron eumque ad manusmaiestatis vestre sacratissime dedam. Per hunc possentetiam castellani ad dedenda castra adduci et commoueri.

Castellanus quoque maioris castri habet quaedam bonapropria mobilia in alys locis regni Hungariae. Quod simaiestati vestre uisum fuerit, talia sua bona propter suaminobedientiam, ad manus maiestatis vestre confiscare, possumtalia cum maiestatis vestre seruitoribus mihi subiectis,absque ul lo negocio accipere. In literis quoque sit sacra-tissime maiestatis vestrae intencio, poterit mihi eadem gratiosecommittere. Nam et per hunc modum castellani ad de-denda castra compelli. Datum vt in litteris, quas et hisce


66/167


67/167

64

.

, ,

, j e

.

Ferdinandus etc.

E gregie, fidelis, dilecte. Recepimus literas luas dedominica quasmodo geniti, quibus intelleximus, que derebus Turearum et tuis ad nos scripsisti. Gratum itaquenobis esse, scias te ista et consimilia ad nos scribere, quesemper continues, deiuceps in seruiti js nostris talem exhi-bere, pergas, qualem te futurum esse confidimus, quod ergate singulari gratia nostra recoguoscemus.

Quod ad mansionem tibi assignandam pertinet, nonputes nobis tui memoriam excidisse, sed progredientibus ysinducys et firma spes est, tanto maiorem et commodioremhabebimus occasionem tibi de tali domo prouidendi, quam

certe tibi dari et constitui curabimus, sine belli sine pacitempore, ideo non sis vlterius in hoc auxius et nostra inhoc etiam benignitate tibi satisfactum iri videbis.

Super castris Solmos et Lippa nobili, fideli, nobi&dilecto Wilhelmo baroni a RogendorlF et Mollenburg com-missionem plenam agendi dedimus, quem nunc tecum superinde egisse aut statim acturum esse credimus.

De ducentis illis florenis tibi Vienne assignandis, scri-bimus consiliarijs nostris, ibidem et illos tibi faciant exoluir

de quo te certiorem esse voluimus. Datum Prage quintamay 1531.

Ca uu i ue: Paulo Bakith.

LVI. 5. 1531.

Kouuja . IJungai ica .


68/167


69/167


70/167


71/167

68

vos adducerem vel mitterem, eumque vobis regie maiesta-tis nomine aci vestras manus assignarem, dum sciunt do-minationes vestre, quod cum Vienne ab ipso infidelitatemprefatam audieram, illum nomine regie maiestatis ad vestrasmanus assignabam, vt eum retineretis, sed mihi nequaquamcredere voluistis, vt ipse se ad arcem Ritscho conuerterevellet ac in eam obcludere conaretur. Nunc vero ipsumCasparem ad vestras dominationes neque ducere nec mitterepresumo, quia omnibus iam ipsius captiuitas nota est vereorque, ne in itinere ipse ab aliquo liberaretur cum magno

detrimento nostrorum seruitiorum precipue damno regie maiestatis. Nunc autem Caspar Dominitsch in bono loco detineturapprehensus, apud neminem quam vnum singularem et fide-lissimum regie maiestatis aulicum, qui maiori fidelitate ac seruiti js sue maiestati fuit Caspare Dominitsch eritque semper.E go tamen Casparem Dominitsch ex captiuitate non permit-tam exire, donec arcem meam a regia maiestate mihi pro ser-uitijs condonatam ad meas manus dare non fecerit, attamensue maiestati sum fidelis et ero vt fui ab initio. Enimuero Caspari prefato nil debeo, si vero vestre dominationes illi quid

debent, soluant. Quia nullius causa vxor, filius familiaquenostra deuenere perpetue captiuitati cum rebus omnibus, quaraCaeparie Dominitsch. Nam si ipse arcem meam ad manus measconsignasset, vt regia maiestas illi comiserat personaliter,dudum vxorem et filium ac familiam meos cum rebusomnibus meis ad istam terram superiorem adduxissem.Iam nil mihi deest quam vt et caput meum perdam causaGasparis Dominitsch, in tantum me deludentem adduxit.Igitur si hec captiuitas cuipiam Casparis Dominitz nocuerit,conueniat regiam maiestatem dominum meum clementissimum.E go itidem cum tali simul coram sua maiestate comparebo,iuxta illam fidelitatis constantiam, quam semper sue mai-estati debeo. Clare iam vidi, quod Caspar neque curatmandata regie maiestatis vestraque, insuper sue maiestatiminatur. Densque ipsum ad manus meas dedit; ego iniuste nil exopto, quod illi attinet, sed peto arcem a dominameo clementissimo mihi pro seruiti js condonatam. Quas deusconseruet feliciter. E x Neboiza sabato die proximo post


72/167


73/167

70

accipies Que cum ex mente et voluntate nostra veniant, tibipropterea studiose committimus, vt eidem Leonardo in ijs,que tibi referet, fidem indubiam habere teque talem ineisdem exhibere velis sicut in nos fidei et debiti tui offitiumpostulat, nosque te haud dubie facturum esse nobis persu-ademus. Nostram in eo seriosam executurus voluntatem.Datum Budnicij nona julij 1531.

Ca :Bakyth.

Kouuj a. H ungai- ica,

LX. 10. 1531.

- , , - ,

Ferdinandus etc.

E gregie, fidelis, dilecte. Reddite sunt nobis litere tuede festo X . m. martyrum vnacum nouitatibus, quas ad node rebus et occurrentijs Tureorum scripsisti, que nobisgrate fuerunt teque ob id requirimus, vt nos de consimili-bus sedulo et diligenter admonere ne cesses nostramque iivijs etiam gratiam vberiorem demereri studeas.

Quod autem ad negotia tua priuata pertinet, nos tutnulla cepit obliuio, iamque sumus in tractatu per mediumcuius credimus tibi quoque circa petitionem tuam iam al i -quoties de domicilio certo tibi assignando factam necessa-rio et commode prouideri posse, qui si vti confidimus

successerit, tui meritum habebimus respectum.Circa castrum Papam haud dubie nunc intellexisti, quemagnifico, fideli, nobis dilecto Alexio Turzoni de Bethlenfalwa iudici curie et consiliario nostro tecum tractandacommisimus, in quibus nos etiam deinde clementer geremus.

Quoad negotium Balinth Stepan contenti sumus, quodillum modo quo scis et potes meliori conserues et in affec-tione, quam erga nos gerit, interteneas, vt post finem in -duciarum, quo ad nostram fidelitatem accedet, latius et


74/167

71

melius cum eo transigi possit, de quo te suo quoque tem-

pore certificabimus. Datum Budnicij 10. julij 1531.

Ca : Bakith.

Kouuja . Hungar ica.

LXI. 17. 1531.

, .

Ferdinandus etc.

Magnifico, fidelis, dilecte. Multe indies ad nos querimonie deseruntur, pauperes regnicolas et subditos nostrospassim et vbiquc magnis per hussarones tuos inuirijs etviolentiis affici, omnibusque victualibus in eorum vsum etvictum quotidianum reseruatis et ceteris vite sue necessarijsspoliari et quod deterius et grauius est, personaliter etiamet in corpore affligi et non nunqnam occidi, quod equidemnobis est grauissimum pariter et molestissimum. Tibiquepropterca omni serio committimus, vt omnino et efficaciter

ac ita cnm hussaronibus tuis agas et prouideas, vt a si-milibus violenti js, depredationibus, opressionibus et affl icti-onibus tam realibue quam personalibus decetro abstineantseque erga nos et nostros potius vt fideles seruitores decetexhibeant sicut etiam te et ipsos haud dubie facturos esseconfidimus, ne ijdem quoque et ex tanta oppressione despe-rati aliquam accipiant occasionem similia aut maiora ineos vicissim attentandi et forsan a fide et obedientia nostradiscedendi, quibus hoc modo vt diximus commode poterisobuiare nosque et. nostros ac te et tuos ab vlterioribusdamnis et malis precauere. Nostram in eo expressam etomnimodam exeeuturus voluntatem. Datum Budnicij 17.

jul i j 1531.

Ca : Tereck Valent.

: In simili ad Paulum Bakith.E gregie, fidelis, dilecte.



75/167

72

LXII. 10. 1531.

-

- .

Ferdinandus etc.

Reuerendi, magnifici, venerabiles, deuoti et fidelesdilecti. E x l itteris vestris de 21. julij ad nos datis cognouimus, que in commendationem egregij Radazaw ChelnyckRasciani scripsistis vestreque partim intercessionis intuitu,

partim equitate ipsa iubente, vt donatiouem nostram semelfactam irritari aut rescindi non pateremur, commissarijsnostris Vienne existentibus iniunximus, cum Caspare Dominich, castellano castri de quo agitur, nostra vice et no-mine tantum efficiant, illi castrum sine excuptione vlla autmora longiori reddat et euacuet. Similiter etiam magnificoLadislao More scribimus tibique reuerendo Thome episcopoagriensi committimus, vt cum eodem Ladislao quibus potesmedijs agere contendas, vt vxorem et filium eidem Rascianodetentos omnino et statim relaxat neque diutius apud se

detineat. Quod vos latere noluimus Datum L intij 10.augusti 1531.

Ca :Consilio Hungarico.

nuu i e:

Ferdinandus etc.

Magnifice, fidelis, dilecte. Accepimus vxorem et filiumegregij Radazaw Chelnyck Rasciani propria tua auctoritateet vi captos adhuc apud te agere captiuos. T ibi vero per

has nostras omni serio ac strictissime et sub indignationenostra grauissime precipimus et mandamus, vt statim visispresentibus vxorem et filium, sic apud te detentos, omninoac sine vlteriori dilatione aut tergiuersatione relaxes ctdimittas ipsi que Radazaw restitui et assignari cures. Secussub pena premissa non facturus. Datum vt supra.

Ca w i m e:Muri Laslo.



76/167

73

- .

Ferdinandus etc.E gregie, fidelis, dilecte. Accepimus litteras tuas de

sabbato infra octauas assumptionis beate Marie Virginis,quibus clementi animo intelleximus, que de rebus et pro-positis Turearum ad nos scripsisti nobisque plurimum pla-cet diligentia, quam in huiusmodi rebus prestas tequeetiam studiose requirimus, vt in hoc offitio et sedulitatetua persistere nosque continue et quo potes certius et tem-pestillius de omnibus ijs et ali js, que et nos et statumnostrum conseruere videbuntur, admonere et certificare studeas.

Quod ad solutionem exploratoris illius, de quo scribis,attinet, curabimus et illi de eo, quod sibi debetur, respon-deatur et de futuro etiam, quo ad offitio suo defungi voluerit,certus esse possit.

De conditione et qualitate persone Balinth Stepan satisper tuas et aliorum etiam relationes sumus edocti atque

ideo quam in ea affectione et seruiendi promptitudine, quamin nos hucusque gessisse videtur, magis ac magis incenda-tur et vtiliter ac bene possit nobis et regno nostro seruire,contenti sumus illi castra Solmos et L ippa donare et gra-tiose conferre litterasque denatorias expedire et mittere.

Tuum est ergo, vt interea il lum ad seruitia nostra coutinnauda cohortari et ad omnia ea, per que de nobis benemereri possit, inducere et in eisdem continuandis et reipsa(maxime post finem induciarum) per ficiundis conseruare etretinere.

De tractatione cum hussaronibus et aulicis nostrissuper solutione eorum ineunda magnificus, fidelis, nobisdilectus Stefanus Pemfflinger, consiliarius noster, omnem anobis accepit informationem, sicut ab eo coram intelliges.Quod te latere noluimus. Datum in Scherdingen 27. au-gusti 1531.

Ca :BakythHowuja. Hungarica.

LXIII. 27. 1531.


77/167


78/167

75

rice commissionem habent tecnm super ijs tractandi et

transigendi.De futura autem eorundem solutione commissarij nostri

bellici Vienne existentes nos informabunt et in ijs posteaintellectis secundum necessitatem rerum deliberabimus etagemus. Quod te latere noluimus. Datum Stutgardie 15.septembris 1531.

Ca uuu te:Bakith.Kouu ja . Hungar ica .

LXVI. 16. 1531. & , , -

.

Ferdinandus etc.Egregio, fidelia, dilecte. Commisimus fideli, nobis di-

lecto Marco Beck a Lewpoltstorff vicedomino InferiorisAustr ie ac consiliario nostro, nonnulla tibi vitra ea, quepr >xime tibi communicauit et nostro nomine tecum egit

tuque eidem ad ea respondisti exponenda, sicut ab eo coramintell iges. Que cum ex mente et voluntate nostra veniantte ideo gratiose requirimus, vt eidem Marco in ijs, quesic tibi referet, non solum fidem omnimodam habere verumetiam et in eisdem, vt decet gerere et exhibere velis. Quoderga te clementer recognoscemus. Datum Stutgardie 16.septembris 1531.

Ca :Bakith.Kouu ja . Hungar ica .

LXVII. 17. 1531. , - , ,

.

Ferdinandus etc.E gregie, fidelis, dilecte. E x l itteris de sexta huius

datis clementer intelleximus, que de Rascianis ad fidem et


79/167


80/167

K ewzeg vel vndecunque prouenientibus serenitati sue vel

hominibus suis relinqueres colligendas vel percipiendas, extuis tamen literis, quas ad consiliarios et commissariosnostros bellicos Vienne existentes proxime dedisti, cognouimus, te hoc excusare velle, quod nobis ea de re scriptiset a nobis superinde responsum expectes. Cum autemdecime ille serenitati sue prouenire debeant illique de con-sensu et permissu nostro et nulli alteri sint soluende, vtcastro Owariensi et ceteris locis, pro quorum tuitione plu-ribus et maioribus etiam indigeret, debite prouidere possit.I dcirco fidelitati tue harum serie denuo strictissime precipimus et mandamus, vt te in collectionem illorum deceteronequiquam ingerere aut immiscere velis sed illas omnes,quotquot et qualescunque fuerint, serenitati sue aut homi-nibus suis cedere et prouenire sinas et permittas et siquas ex ijs auctoritate propria modo percepisses vel ab-duxisses, volumus vt illas omnino et integre ac sine iacturasua restituas et reddas. Secus minime facturus. Datum Stut-gardie 18. septembris 1531.

: Bakith.

Kouu ja . H ungar ica.

LXIX. 23. 1531.

, .

Ferdinandus etc.

Egregie, fidelis, dilecte. I ntelleximus ad hoc, vt trice-sime nostre owariensis prouentus, qui de bouum pecudum

que armensis in hoc regno nostro exigi nobisque obuenire debent, facilius et citius assequi et vsurpare possis,boues et pecudes per J aurinum ad Owar et alia loca ad-duci et abigi solitus detinere teque ipsum auctoritate pro-pria tricesime prouentus et taxas impositas exigere etleuare eosque in tuam vtilitatem conuertere. Quod nobisequidem valde est molestum idque eo magis, quam de tuatuorumque eernitornm solutione et intertentione omnia, que


81/167

78

possumus tentare et agere non cessamus nobisque si maiora

subire et prestare licuisset, clementi et prompto id etiamanimo faceremus tibique ob id similia aduersus nos etprouentus nostros regios non solum non facere sed ne co -gitare quidem liceat. Qu >re fidelitati tue harum serie str ic-tissime precipimus et mandamus, vt a retentione et arrestatione boum pecudumque tam J aurini quam vbicunquelocorum facienda mox abstineas et caueas taxasque et tr i cesimas per nos veluti regem dominumque supremum etneminem alium exigendas et recipiendas et per te iam r e-ceptas nobis aut collectori nostro restituas et has, quas

deinceps prouenire debebunt, nobis vel eidem collectorinostro liberas et immunes esse et prouenire non tam sinas,quam per tuos et alios hoc idem omnino fieri facias etcures teque et tuos ab arrestatione eorumque camere nostrelucrum concernunt plane contineas. Secus sub obtentu gra-tie nostre facturus. Datum Stutgardie 23. septembris 1531,

Ca mut ue:Bakith.

Kouuja . Kangar ico.

LXX. 7. 1531.

^

Serenissime princeps ac domine domine mihi clemen-tissime.

Post perpetuorum atque fidelium seruiciorum commen-dationem. Sacra regia maiestas, domine mihi clementissime.Intellexi litteras maiestatis vestre serenissime ad me missas

racione llascianorum, in quibus litteris maiestas vestra facilimam fecit relationem et quod eciam cum potentissimoet inuictissimo principe et imperatore fratre maiestatis vestreconcluderet Super hoc negocio, fortasse illud longum er i tconsilium. Videt maiestas vestra iam apropinquari hyememet si glacies erit in Danubio, tunc venire non poterunt, etsi etiam differtur hoc negotium ad futuram estatem ; quiasi viderint exercitum et copias Tureorum, tunc vix venient


82/167

79

et olunt venire postea in fidelitatem maiestatis vestre.

Credat sacra maiestas vestra, quantum mee fuit possibili-tatis, optimis verbis alleci et induxi eos, vt in seruiciumet fidelitatem maiestatis vestre venirent. Non sunt tamenpueri, vt tantummodo verbis tenerentur. Deberent eciamal io modo prouideri. Teneor ad id, vt ad scitum et intelectum maiestatis vestre darem. Quamuis certe magniscuris et laboribus induxeram eos in maiestatem vestrum,arbitr io est: si wlt cos habere aut non. Sed si maiestasvestra consideraret commodum christianitatis, prout priori-bus litteris meis ad maiestatem vestram datis significaui,daret meliorem et optabil iorem relacionem et informacionem,quia verendum est, vt pretuli, si viderint cesaris copias,tunc vix venient.

Preterea hoc certitudinalitcr possum scribere maiestativestre, vt Turei circa Nandoralbam in siluis ad ripam flu-minis Zawa parant nunc galeas viginti quinque et perfi-ciuntur ad futurum estatem et ita lenes galeas sicuti mai-estas vestra habet et duo ex magistris maiestatis vestreprotecti sunt ad Thureos, qui cum ceteris Tureis parant

leues galeas. Deinde homo meus, qui reuersus est de Nandoralba, vidit oculis Tureos parasse ad ripam Danubij etZawe in campo magnam struem lignorum cum asseribus etdesuper cum asseribus tegumen parasse, vt ea, que impo-nerentur, ad illud edificium pluuia ne violaret, omnia vic-tualia locantur illic ac tandem ibidem ad naues facil imaopera locati poterunt. Communis fama est in Nandoralba,vt cesar Tureorum ad futuram estatem cum maximis copijsvenire wlt, tamen super hac re nichil certi possum scriberemaiestati vestre, quia ille homo, quem maiestati vestre

constitueram, nichil quicquam amplius nunciare wlt, quiaduo eciam termini sue solucionis preterierunt. J am nichilcurat, propterea comettari possum, ipsum cesarem venirevelle, quia in tali loco victualia non locarentur, sed inNandoralbam inducerentur.

Superuenit hac presenti hoca, quando presentes litterasmeas volui mittere ad maiestatem vestram, vnus homo ve-niens a Balinth Stepau, qui nunciauit, vnum seruitorem


83/167

80

suum a Constantinopoli reuersum et dixisse, I braim bassam

cum totis vir ibus suis rursus cesar Sophiarum profligauitac maior pars janiczanorum peditum ab cesare Thureorumdefecerunt et se ipsos contulerint ad Sophiam ac pro taliinfortunata re cesar ipsum bassam Ibraim spuit in facie etsic expullit a facie sua paruum abfuit, quin truncari nonfecit. H oc negotium certitudinaliter non possum scriberenisi illius nunciatum, quia homo ille, quem maiestati vestreordinaueram, nichil scribit; sed fortasse maiestas vestraexinde magis edoceri poterit, quia maiestas vestra suffi-cientes exploratores habet, a quibus claries intelliget.

Deinde inter cetera scribere

Documents

Spomenici Srba u Ugarskoj Hrvatskoj i Slavoniji tokom XVI i XVII stoleca Aleksa Ivic