Pierwsze inauguracyjne spotkanie dla rodzin dzieci i osoacuteb

z chorobą z grupy RASopatii

Natalia Bezniakow

Zakład Genetyki Medycznej

Instytut Matki i Dziecka

Warszawa 07102017

Program spotkaniabull 1000 ndash 1115bull

bull Dr n med Ewa Obersztynbull Powitaniebull

bull Lek Natalia Bezniakowbull Prezentacja objawoacutew klinicznych profilaktyki w zespole Noonan i innych RASopatii bull Prezentacja doświadczenia klinicznego Poradni Genetycznej w pracy z pacjentami z zespołem Noonan i innymi RASopatiamibull

bull Dr n med Monika Gosbull Podłoże genetyczne zespołu Noonan i innych RASopatii - możliwości diagnostycznebull

bull Dr n med Elżbieta Lipskabull Leczenie niedoboru wzrostubull

bull 1130 ndash 1200 bull

bull Lek Natalia Bezniakow Dr Agnieszka Plutabull Założenia projektu naukowego PRELUDIUM 11 bull

bull 1210 ndash 1230 bull

bull Pani Dorota Korycińskabull Wprowadzenie od strony organizacyjnej do założenia Stowarzyszeniabull

bull 1230 Dyskusja

httpwwwimidmedplpldo-pobrania

Program spotkaniabull 1000 ndash 1115bull

bull Dr n med Ewa Obersztynbull Powitaniebull

bull Lek Natalia Bezniakowbull Prezentacja objawoacutew klinicznych profilaktyki w zespole Noonan i innych RASopatii bull Prezentacja doświadczenia klinicznego Poradni Genetycznej w pracy z pacjentami z zespołem Noonan i innymi RASopatiamibull

bull Dr n med Monika Gosbull Podłoże genetyczne zespołu Noonan i innych RASopatii - możliwości diagnostycznebull

bull Dr n med Elżbieta Lipskabull Leczenie niedoboru wzrostubull

bull 1130 ndash 1200 bull

bull Lek Natalia Bezniakow Dr Agnieszka Plutabull Założenia projektu naukowego PRELUDIUM 11 bull

bull 1210 ndash 1230 bull

bull Pani Dorota Korycińskabull Wprowadzenie od strony organizacyjnej do założenia Stowarzyszeniabull

bull 1230 Dyskusja

httpwwwimidmedplpldo-pobrania

Zespoacuteł Noonan

Zmienna ekspresja kliniczna

Heterogenność genetyczna

Choroby wieloukładoweZespoacuteł Noonan z plamami soczewicowatymi

(zespoacuteł LEOPARD)

Zespoacuteł sercowo-twarzowo-skoacuterny (CFC)

Zespoacuteł Costello

Zespłoacuteł nerwiakowłoacutekniatowatość - Noonan (NFNS)

Nerwiakowłoacutekniatowatość typu I (NF1)

Zespoacuteł Legiusa

Malformacje kapilarne ndash malformacje tętniczo ndash żylne (CM-AVM)

RASopatie ndash grupa zespołoacutew wad wrodzonych uwarunkowanych mutacją w genie szlaku sygnałowego RASMAPK

SZLAK SYGNAŁOWY RASMAPK

ROacuteŻNICOWANIE

PROLIFERACJA

MIGRACJA

APOPTOZA

Przyczyną RASopatii są mutacje genoacutew kodujących poszczegoacutelne białka szlaku sygnałowego kinaz aktywowanych mitogenami (RAS ndash mitogen activated protein kinase RASMAPK)

Namnażanie się komoacuterek

Ciąg zdarzeń prowadzący od komoacuterki wyjściowej do wyspecjalizowanych w strukturze i funkcji komoacuterek w dojrzałym organizmie

Aktywny ruch komoacuterek

Naturalny proces zaprogramowanej śmierci komoacuterki

Częstość występowania i objawy kliniczne

RASopatie

bull Cechy dysmorfii bull Wrodzone wady sercabull Wady układu szkieletowegobull Niedoboacuter wysokości ciałabull Zmiany skoacuternebull Wady narządu wzrokubull Niepełnosprawność intelektualnabull Zwiększona predyspozycja do procesoacutew

rozrostowych szpiku (np CMML JCML)

ZESPOacuteŁ CZĘSTOŚĆ

WYSTĘPOWANIA

Zespoacuteł Noonan 11000 - 2500

Zespoacuteł NFNS

Zespoacuteł Costello 1300 000 (Wielka

Brytania)

11230000 (Japonia)

Zespoacuteł sercowo-

twarzowo-skoacuterny

(CFC)

1810 000 (Japonia)

Zespoacuteł Leopard

Częstość występowania poszczegoacutelnych RASopatii na podstawie

GeneReviews i aktualne piśmiennictwo)

Charakterystyka kliniczna ndashzespoacuteł Noonan

Dziedziczenie autosomalne dominującePostacie rodzinne 30 ndash 70

Głoacutewne objawy kliniczne

Cechy dysmorfii 91Wrodzone wady serca 50-80 Wada budowy klatki piersiowej 75 -95Niski zrost gt70Skazy naczyniowe 30-65Skłonność do wybroczynWnętrostwo u chłopcoacutew 60-80Opoacuteźnienie rozwoju psychoruchowego 50Niepełnosprawność intelektualna 25Trudności szkolne 25Cechy dysplazji limfatycznej 20Rogowacenie przymieszkoweZaburzenia widzenia gt95

Allanson JE Bohring A Dorr H-G et al The Face of Noonan Syndrome Does Phenotype Predict Genotype American journal of medical genetics Part A 2010152A(8)1960-1966 doi101002ajmga33518

Charakterystyka kliniczna ndash inne RASopatie

bull plamy soczewicowatebull niedosłuch odbiorczybull kardiomiopatia przerostowa

zaburzenia rytmu serca

bull nerwiakowłoacutekniakibull guzki Lischabull piegi w okolicy pach i pachwinbull plamy CAL

Zespoacuteł Noonan z plamami

soczewicowatymi

(zespoacuteł LEOPARD)Zespoacuteł nerwiakowłoacutekniatowatość -

Noonan (NFNS)

2005 Dec77(6)1092-101 Epub 2005 Oct 26NF1 gene mutations represent the major molecular event underlying neurofibromatosis-Noonan syndromeDe Luca A1 Bottillo I Sarkozy A Carta C Neri C Bellacchio E Schirinzi A Conti E Zampino G Battaglia A Majore S Rinaldi MM Carella M Marino B Pizzuti A Digilio MC Tartaglia M Dallapiccola B

httpimgarcadecomleopard-syndrome-symptomshtml

SZLAK SYGNAŁOWY RASMAPK

ROacuteŻNICOWANIE

PROLIFERACJA

MIGRACJA

APOPTOZA

Przyczyną RASopatii są mutacje genoacutew kodujących poszczegoacutelne białka szlaku sygnałowego kinaz aktywowanych mitogenami (RAS ndash mitogen activated protein kinase RASMAPK)

Namnażanie się komoacuterek

Ciąg zdarzeń prowadzący od komoacuterki wyjściowej do wyspecjalizowanych w strukturze i funkcji komoacuterek w dojrzałym organizmie

Aktywny ruch komoacuterek

Naturalny proces zaprogramowanej śmierci komoacuterki

Częstość występowania i objawy kliniczne

RASopatie

bull Cechy dysmorfii bull Wrodzone wady sercabull Wady układu szkieletowegobull Niedoboacuter wysokości ciałabull Zmiany skoacuternebull Wady narządu wzrokubull Niepełnosprawność intelektualnabull Zwiększona predyspozycja do procesoacutew

rozrostowych szpiku (np CMML JCML)

ZESPOacuteŁ CZĘSTOŚĆ

WYSTĘPOWANIA

Zespoacuteł Noonan 11000 - 2500

Zespoacuteł NFNS

Zespoacuteł Costello 1300 000 (Wielka

Brytania)

11230000 (Japonia)

Zespoacuteł sercowo-

twarzowo-skoacuterny

(CFC)

1810 000 (Japonia)

Zespoacuteł Leopard

Częstość występowania poszczegoacutelnych RASopatii na podstawie

GeneReviews i aktualne piśmiennictwo)

Charakterystyka kliniczna ndashzespoacuteł Noonan

Dziedziczenie autosomalne dominującePostacie rodzinne 30 ndash 70

Głoacutewne objawy kliniczne

Cechy dysmorfii 91Wrodzone wady serca 50-80 Wada budowy klatki piersiowej 75 -95Niski zrost gt70Skazy naczyniowe 30-65Skłonność do wybroczynWnętrostwo u chłopcoacutew 60-80Opoacuteźnienie rozwoju psychoruchowego 50Niepełnosprawność intelektualna 25Trudności szkolne 25Cechy dysplazji limfatycznej 20Rogowacenie przymieszkoweZaburzenia widzenia gt95

Allanson JE Bohring A Dorr H-G et al The Face of Noonan Syndrome Does Phenotype Predict Genotype American journal of medical genetics Part A 2010152A(8)1960-1966 doi101002ajmga33518

Charakterystyka kliniczna ndash inne RASopatie

bull plamy soczewicowatebull niedosłuch odbiorczybull kardiomiopatia przerostowa

zaburzenia rytmu serca

bull nerwiakowłoacutekniakibull guzki Lischabull piegi w okolicy pach i pachwinbull plamy CAL

Zespoacuteł Noonan z plamami

soczewicowatymi

(zespoacuteł LEOPARD)Zespoacuteł nerwiakowłoacutekniatowatość -

Noonan (NFNS)

2005 Dec77(6)1092-101 Epub 2005 Oct 26NF1 gene mutations represent the major molecular event underlying neurofibromatosis-Noonan syndromeDe Luca A1 Bottillo I Sarkozy A Carta C Neri C Bellacchio E Schirinzi A Conti E Zampino G Battaglia A Majore S Rinaldi MM Carella M Marino B Pizzuti A Digilio MC Tartaglia M Dallapiccola B

httpimgarcadecomleopard-syndrome-symptomshtml

Częstość występowania i objawy kliniczne

RASopatie

bull Cechy dysmorfii bull Wrodzone wady sercabull Wady układu szkieletowegobull Niedoboacuter wysokości ciałabull Zmiany skoacuternebull Wady narządu wzrokubull Niepełnosprawność intelektualnabull Zwiększona predyspozycja do procesoacutew

rozrostowych szpiku (np CMML JCML)

ZESPOacuteŁ CZĘSTOŚĆ

WYSTĘPOWANIA

Zespoacuteł Noonan 11000 - 2500

Zespoacuteł NFNS

Zespoacuteł Costello 1300 000 (Wielka

Brytania)

11230000 (Japonia)

Zespoacuteł sercowo-

twarzowo-skoacuterny

(CFC)

1810 000 (Japonia)

Zespoacuteł Leopard

Częstość występowania poszczegoacutelnych RASopatii na podstawie

GeneReviews i aktualne piśmiennictwo)

Charakterystyka kliniczna ndashzespoacuteł Noonan

Dziedziczenie autosomalne dominującePostacie rodzinne 30 ndash 70

Głoacutewne objawy kliniczne

Cechy dysmorfii 91Wrodzone wady serca 50-80 Wada budowy klatki piersiowej 75 -95Niski zrost gt70Skazy naczyniowe 30-65Skłonność do wybroczynWnętrostwo u chłopcoacutew 60-80Opoacuteźnienie rozwoju psychoruchowego 50Niepełnosprawność intelektualna 25Trudności szkolne 25Cechy dysplazji limfatycznej 20Rogowacenie przymieszkoweZaburzenia widzenia gt95

Allanson JE Bohring A Dorr H-G et al The Face of Noonan Syndrome Does Phenotype Predict Genotype American journal of medical genetics Part A 2010152A(8)1960-1966 doi101002ajmga33518

Charakterystyka kliniczna ndash inne RASopatie

bull plamy soczewicowatebull niedosłuch odbiorczybull kardiomiopatia przerostowa

zaburzenia rytmu serca

bull nerwiakowłoacutekniakibull guzki Lischabull piegi w okolicy pach i pachwinbull plamy CAL

Zespoacuteł Noonan z plamami

soczewicowatymi

(zespoacuteł LEOPARD)Zespoacuteł nerwiakowłoacutekniatowatość -

Noonan (NFNS)

2005 Dec77(6)1092-101 Epub 2005 Oct 26NF1 gene mutations represent the major molecular event underlying neurofibromatosis-Noonan syndromeDe Luca A1 Bottillo I Sarkozy A Carta C Neri C Bellacchio E Schirinzi A Conti E Zampino G Battaglia A Majore S Rinaldi MM Carella M Marino B Pizzuti A Digilio MC Tartaglia M Dallapiccola B

httpimgarcadecomleopard-syndrome-symptomshtml

Charakterystyka kliniczna ndashzespoacuteł Noonan

Dziedziczenie autosomalne dominującePostacie rodzinne 30 ndash 70

Głoacutewne objawy kliniczne

Cechy dysmorfii 91Wrodzone wady serca 50-80 Wada budowy klatki piersiowej 75 -95Niski zrost gt70Skazy naczyniowe 30-65Skłonność do wybroczynWnętrostwo u chłopcoacutew 60-80Opoacuteźnienie rozwoju psychoruchowego 50Niepełnosprawność intelektualna 25Trudności szkolne 25Cechy dysplazji limfatycznej 20Rogowacenie przymieszkoweZaburzenia widzenia gt95

Allanson JE Bohring A Dorr H-G et al The Face of Noonan Syndrome Does Phenotype Predict Genotype American journal of medical genetics Part A 2010152A(8)1960-1966 doi101002ajmga33518

Charakterystyka kliniczna ndash inne RASopatie

bull plamy soczewicowatebull niedosłuch odbiorczybull kardiomiopatia przerostowa

zaburzenia rytmu serca

bull nerwiakowłoacutekniakibull guzki Lischabull piegi w okolicy pach i pachwinbull plamy CAL

Zespoacuteł Noonan z plamami

soczewicowatymi

(zespoacuteł LEOPARD)Zespoacuteł nerwiakowłoacutekniatowatość -

Noonan (NFNS)

2005 Dec77(6)1092-101 Epub 2005 Oct 26NF1 gene mutations represent the major molecular event underlying neurofibromatosis-Noonan syndromeDe Luca A1 Bottillo I Sarkozy A Carta C Neri C Bellacchio E Schirinzi A Conti E Zampino G Battaglia A Majore S Rinaldi MM Carella M Marino B Pizzuti A Digilio MC Tartaglia M Dallapiccola B

httpimgarcadecomleopard-syndrome-symptomshtml

Charakterystyka kliniczna ndash inne RASopatie

bull plamy soczewicowatebull niedosłuch odbiorczybull kardiomiopatia przerostowa

zaburzenia rytmu serca

bull nerwiakowłoacutekniakibull guzki Lischabull piegi w okolicy pach i pachwinbull plamy CAL

Zespoacuteł Noonan z plamami

soczewicowatymi

(zespoacuteł LEOPARD)Zespoacuteł nerwiakowłoacutekniatowatość -

Noonan (NFNS)

2005 Dec77(6)1092-101 Epub 2005 Oct 26NF1 gene mutations represent the major molecular event underlying neurofibromatosis-Noonan syndromeDe Luca A1 Bottillo I Sarkozy A Carta C Neri C Bellacchio E Schirinzi A Conti E Zampino G Battaglia A Majore S Rinaldi MM Carella M Marino B Pizzuti A Digilio MC Tartaglia M Dallapiccola B

httpimgarcadecomleopard-syndrome-symptomshtml

Charakterystyka kliniczna ndash inne RASopatie

Zespoacuteł sercowo-twarzowo-

skoacuterny (CFC)

bull NI w stopniu umiarkowanym lub znacznym

bull brak rzęs i brwi hiperkeratozabull bruzdy na małżowinach usznych

Goodwin AF Oberoi S Landan M et al Craniofacial and Dental Development in Cardio-facio-cutaneous Syndrome The Importance of Ras Signaling Homeostasis Clinical genetics 201383(6)539-544 doi101111cge12005

Zespoacuteł Costello

bull charakterystyczne bruzdowanie skoacutery hiperkeratoza dłoni i stoacutep ciemniejsze zabarwienie skoacutery rogowacenie ciemne włoacutekniaki wokoacuteł ust i nosa (po okresie dzieciństwa)

bull NI stopień umiarkowanyznaczny

bull tachykardia przedsionkowa

Costello Syndrome and Umbilical Ligament Rhabdomyosarcoma in Two Pediatric Patients Case Reports and Review of the LiteratureSaacutenchez-Montenegro C Vilanova-Saacutenchez A Barrena-Delfa S Tenorio J Santos-Simarro F Garciacutea-Mintildeaur S Lapunzina P Martiacutenez-Martiacutenez LCase Rep Genet 201720171587610 doi 10115520171587610 Epub 2017 Jan 19

OBJAWY GŁOacuteWNE UZUPEŁNIAJĄCE

TWARZ Typowa dysmorfia Sugestywna dysmorfia

SERCEbull zwężenie zastawki tętnicy

płucnejbull przerostowa kardiomiopatia

zawężającabull ilub EKG typowe dla zespoacuteł

Noonan

inne wady

WZROST poniżej 3 centyla poniżej 10 centyla

KLATKA PIERSIOWA kurzaszewska szeroka

RODOWOacuteDkrewny I stopnia z zespolem

Noonankrewny I stopnia z podejrzeniemzespołu Noonan

INNEbull niepełnosprawność

intelektualnabull Wnętrostwobull dysplazja limfatyczna

jeden z trzech objawoacutewbull niepełnosprawność

intelektualnabull wnętrostwo bull dysplazja limfatyczna

Kryteria diagnostyczne zespołu Noonan wg van der Burgt i wsp (1994 r)

ROZPOZNANIE KLINICZNE

1 A + jeden z objawoacutew z grupy A lub 2 objawy z grupy B1 B + 2 objawy z grupy A lub 3 objawy z grupy B

1 Badanie przedmiotowebull cechy dysmorfiibull zez oczopląs szczelina tęczoacutewkisiatkoacutewkibull wady budowy klatki piersiowej rozstawienie

brodawek sutkowychbull skolioza koślawość łokci kolan przeprosty w

stawachbull zaburzenie napięcia mięśniowegobull cechy opoacuteźnionego dojrzewania płciowegobull wnętrostwobull zmiany skoacuterne ndash plamy cafeacute au lait plamy

soczewicowate ciemna karnacja piegi rogowacenie mieszkowe siniaki

2 Pomiary antropometrycznebull niskorosłość (lt3centyla)3 Ocena psychologiczna logopedycznabull opoacuteźnienie rozwoju psychoruchowegobull niepełnosprawność intelektualnabull zaburzenia zachowaniabull trudności szkolnabull opoacuteźnienie rozwoju mowybull wady wymowy

Kompleksowa analiza kliniczna

4 Ocena wynikoacutew badań obrazowychbull RTG kręgosłupa (skolioza wady kręgoacutew

żeber)bull RTG nadgarstka (ocena wieku kostnego)bull USG jamy brzusznej (hepatomegalia

splenomegalia wady nerek)bull USG narządu rodnego (hipogonadyzm)bull EKG (arytmia)bull ECHO serca (zwężenie zastawki płucnej

ASD VSD kardiomiopatia przerostowa)bull USG pc MRI OUN EEG5 Ocena endokrynologiczna bull niedoczynność tarczycy7 Ocena hematologicznabull Morfologia (niedokrwistość białaczka)bull Czas kefalinowo-kaolinowy APTT

(zaburzenia krzepnięcia)8 Ocena wynikoacutew badań obrazowych w ciążybull USG płodu (obrzęk uogoacutelniony płodu)bull ECHO serca płodu6 Analiza danych rodowodowych

Poradnictwo genetyczneDziedziczenie autosomalnie dominujące ndash ryzyko wystąpienia choroby u potomstwa osoby chorej wynosi 50 i jest stałe dla obu płci

Występowanie rodzinne Przebieg kliniczny choroby może być znamiennie roacuteżny u poszczegoacutelnych członkoacutew rodziny nosicieli mutacji ndash od postaci bardzo łagodnych po pełnoobjawowe

De novo (przypadek sporadyczny)

Mozaikowość germinalna ndash obecność mutacji jedynie w komoacuterkach rozrodczych jednego z rodzicoacutew

Postępowanie

bull Nie ma możliwości leczenia przyczynowego

bull Substytucja rekombinowanego hormonu wzrostu

bull Profilaktyka ndash badania diagnostyczne celem wczesnej interwencji medycznej i wdrożenia leczenia objawowego

Profilaktyka zaburzeń krzepnięciaProfilaktyka nowotworowaNadzoacuter anestezjologiczny

Wielospecjalistyczna opieka

bull Neonatologbull Pediatrabull Hematologbull Kardiologbull Endokrynologbull Ortopedabull Dermatologbull Okulistabull Neurologbull Psychiatrabull Audiologbull Rehabilitantbull Psycholog

1 Badanie przedmiotowebull cechy dysmorfiibull zez oczopląs szczelina tęczoacutewkisiatkoacutewkibull wady budowy klatki piersiowej rozstawienie

brodawek sutkowychbull skolioza koślawość łokci kolan przeprosty w

stawachbull zaburzenie napięcia mięśniowegobull cechy opoacuteźnionego dojrzewania płciowegobull wnętrostwobull zmiany skoacuterne ndash plamy cafeacute au lait plamy

soczewicowate ciemna karnacja piegi rogowacenie mieszkowe siniaki

2 Pomiary antropometrycznebull niskorosłość (lt3centyla)3 Ocena psychologiczna logopedycznabull opoacuteźnienie rozwoju psychoruchowegobull niepełnosprawność intelektualnabull zaburzenia zachowaniabull trudności szkolnabull opoacuteźnienie rozwoju mowybull wady wymowy

Kompleksowa analiza kliniczna

4 Ocena wynikoacutew badań obrazowychbull RTG kręgosłupa (skolioza wady kręgoacutew

żeber)bull RTG nadgarstka (ocena wieku kostnego)bull USG jamy brzusznej (hepatomegalia

splenomegalia wady nerek)bull USG narządu rodnego (hipogonadyzm)bull EKG (arytmia)bull ECHO serca (zwężenie zastawki płucnej

ASD VSD kardiomiopatia przerostowa)bull USG pc MRI OUN EEG5 Ocena endokrynologiczna bull niedoczynność tarczycy7 Ocena hematologicznabull Morfologia (niedokrwistość białaczka)bull Czas kefalinowo-kaolinowy APTT

(zaburzenia krzepnięcia)8 Ocena wynikoacutew badań obrazowych w ciążybull USG płodu (obrzęk uogoacutelniony płodu)bull ECHO serca płodu6 Analiza danych rodowodowych

Poradnictwo genetyczneDziedziczenie autosomalnie dominujące ndash ryzyko wystąpienia choroby u potomstwa osoby chorej wynosi 50 i jest stałe dla obu płci

Występowanie rodzinne Przebieg kliniczny choroby może być znamiennie roacuteżny u poszczegoacutelnych członkoacutew rodziny nosicieli mutacji ndash od postaci bardzo łagodnych po pełnoobjawowe

De novo (przypadek sporadyczny)

Mozaikowość germinalna ndash obecność mutacji jedynie w komoacuterkach rozrodczych jednego z rodzicoacutew

Postępowanie

bull Nie ma możliwości leczenia przyczynowego

bull Substytucja rekombinowanego hormonu wzrostu

bull Profilaktyka ndash badania diagnostyczne celem wczesnej interwencji medycznej i wdrożenia leczenia objawowego

Profilaktyka zaburzeń krzepnięciaProfilaktyka nowotworowaNadzoacuter anestezjologiczny

Wielospecjalistyczna opieka

bull Neonatologbull Pediatrabull Hematologbull Kardiologbull Endokrynologbull Ortopedabull Dermatologbull Okulistabull Neurologbull Psychiatrabull Audiologbull Rehabilitantbull Psycholog

Poradnictwo genetyczneDziedziczenie autosomalnie dominujące ndash ryzyko wystąpienia choroby u potomstwa osoby chorej wynosi 50 i jest stałe dla obu płci

Występowanie rodzinne Przebieg kliniczny choroby może być znamiennie roacuteżny u poszczegoacutelnych członkoacutew rodziny nosicieli mutacji ndash od postaci bardzo łagodnych po pełnoobjawowe

De novo (przypadek sporadyczny)

Mozaikowość germinalna ndash obecność mutacji jedynie w komoacuterkach rozrodczych jednego z rodzicoacutew

Postępowanie

bull Nie ma możliwości leczenia przyczynowego

bull Substytucja rekombinowanego hormonu wzrostu

bull Profilaktyka ndash badania diagnostyczne celem wczesnej interwencji medycznej i wdrożenia leczenia objawowego

Profilaktyka zaburzeń krzepnięciaProfilaktyka nowotworowaNadzoacuter anestezjologiczny

Wielospecjalistyczna opieka

bull Neonatologbull Pediatrabull Hematologbull Kardiologbull Endokrynologbull Ortopedabull Dermatologbull Okulistabull Neurologbull Psychiatrabull Audiologbull Rehabilitantbull Psycholog

Postępowanie

bull Nie ma możliwości leczenia przyczynowego

bull Substytucja rekombinowanego hormonu wzrostu

bull Profilaktyka ndash badania diagnostyczne celem wczesnej interwencji medycznej i wdrożenia leczenia objawowego

Profilaktyka zaburzeń krzepnięciaProfilaktyka nowotworowaNadzoacuter anestezjologiczny

Wielospecjalistyczna opieka

bull Neonatologbull Pediatrabull Hematologbull Kardiologbull Endokrynologbull Ortopedabull Dermatologbull Okulistabull Neurologbull Psychiatrabull Audiologbull Rehabilitantbull Psycholog

Wielospecjalistyczna opieka

bull Neonatologbull Pediatrabull Hematologbull Kardiologbull Endokrynologbull Ortopedabull Dermatologbull Okulistabull Neurologbull Psychiatrabull Audiologbull Rehabilitantbull Psycholog