Środek zastępczy - „substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślina, grzyb lub ich część, zawierająca taką substancję, używane zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych; do środków zastępczych nie stosuje się przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów.”

Substancje kontrolowane przez ustawę z dn. 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., poz. 124)

Najczęściej zidentyfikowane związki w środkach zastępczych w 2013 r.

Częstotliwość pojawiania się związków w 2012 i 2013 roku.

2013 r.

„Dopalacze” to nazwa potoczna różnego rodzaju substancji lub ich mieszanek o działaniu psychoaktywnym:

stymulującym, relaksującym, halucynogennym które nie znajdują się na liście substancji

kontrolowanych

DOPALACZE dzielimy na:

NATURALNE, tzw, spice, czyli susze i kadzidełka

SYNTETYCZNE, tzw. party pills, zawierające mieszanki różnych grup związków działających psychoaktywnie

SYNTETYCZNE, które zawierają tylko jedną substancję psychoaktywną

RÓŻNORODNOŚĆ POSTACI „DOPALACZY”

SUSZ ROŚLINNY

PROSZEK

TABLETKA

SASZETKA ZAPACHOWA

KAPSUŁKA

SYNTETYCZNE KANNABINOIDY

KATYNONY

FENYLOETYLOAMINY

PIPERAZYNY

TRYPTAMINY

INNE ZWIĄZKI

Kannabinoidy- to grupa związków chemicznych, oddziałujących na receptory kannabinoidowe (grupa receptorów sprzężonych z białkami G, których ligandy znane są jako kannabinoidy) w mózgu.

Można podzielić je na:• Kannabinoidy roślinne, czyli alkaloidy roślinne, np. tetrahydrokannabinol

(THC) oraz kannabinol• endokannabinoidy – występujące w organizmie ludzi i zwierząt, np.

anandamid• kannabinoidy syntetyczne – wytworzone przez człowieka, np. CP-55940,

HU-210

Kannabinoidy działają podobnie do delta-9-tetrahydrokannabiolu (THC), głównego składnika aktywnego konopi indyjskich. Charakteryzują się działaniem halucynogennym, uspokajającym oraz depresyjnym. Najczęściej spotykane są w mieszankach ziołowych, czyli w środkach typu „spice” przeznaczonych do palenia.

Katynon jest głównym alkaloidem khatu- czuwaliczka jadalna (tradycyjnie popularny środek roślinny w krajach afrykańskich).

Katynony mają właściwości pobudzające.

Do głównych pochodnych katynonów można zaliczyć półsyntetyczny metylokatynon oraz mefedron, metylon czy MDPV (3,4-metylenodioksypirowaleron), które są syntetycznymi związkami chemicznymi.

Metylokatynon (efedron) jest aminoketonem o działaniu stymulującym na ośrodkowy układ nerwowy. Jako N-metylowa pochodna aktynonu, metylokatynon jest bardzo podobny strukturalnie do etkatynonu oraz katynonu. Jest inhibitorem zwrotnego wychwytu dopaminy i noradrenaliny. Posiada w swojej strukturze szkielet fenyloetyloaminy, podobnie jak pseudoefedryna.

Pochodne fenyloetyloaminy nazywa się wspólnie fenetylaminami.

Fenetylaminy obejmują szereg substancji o działaniu pobudzającym, halucynogennym oraz mogą być entaktogenami.

Roślinne alkaloidy to na przykład psychodelik meskalina czy stymulanty efedryna i katyna.

Natomiast do syntetycznych substancji psychoaktywnych należą m.in.: amfetamina, metamfetamina i MDMA (3,4-metylenodioksymetamfetamina).

Piperazyna jest organicznym związkiem heterocyklicznym z dwoma azotami w cząsteczce w pozycji 1,4.

Do piperazyn należą mCPP (1-(3-chlorofenylo)piperazyna) oraz BZP (1-benzylopiperazyna), które powodują pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego.

Tryptaminy zawierają szereg substancji o działaniu głównie halucynogennym.

Do przedstawicieli tej grupy można zaliczyć związki chemiczne występujące w stanie naturalnym czyli dimetylotryptamina (DMT), psylocyna i psylocybina, która występuje w grzybach halucynogennych oraz półsyntetyczny dietyloamid kwasu lizergowego (LSD).

(3-diethylamino-2,2-dimethylpropyl)-4-aminobenzoeate

(1R,5S)-(8-methyl-8-azabicyclo[3.2.1]octan-3-yl)- 4-fluorobenzoate

Zalicza się do grupy syntetycznych kannabinoidów.

Jest substancją psychoaktywną, która ma silniejsze działanie na organizm człowieka niż THC(tetrahydrokannabinolu)

Powoduje m.in. dobry nastrój, brak wrażliwości na ból, przyjemne wizje, głębokie odprężenie, wzrost wrażliwości słuchu i wzroku.

Działania niepożądane:• arytmia serca,• zaburzenia czynności ruchowych• przekrwienie oczu• duże wahania ciśnienia krwi• zawroty głowy

UR-144

UR-144 został zgłoszony przez Departament Nadzoru nad Środkami Zastępczymi GIS do projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako substancja psychoaktywna.

UR-144

• Silver Fire (susz ziołowy)• Black Fire (susz ziołowy)• Śruba imitacja (środek do odstraszania komarów) • Sosnowy Kwiat, (saszetki zapachowe)• Blue fire- imitacja produktu barwiąca ogień na niebiesko, (zioła)

• Cząstka Boga: Agni znad Indyjskich gór i doliny Gangesu, (saszetka)• Cząstka Boga: Aświn znad Indyjskich gór i doliny Gangesu, (saszetka)• Ekstrakt Szary Ogień, • Sosnowe Wzgórze, (saszetka zapachowa)• Ekstrakt Jaśminowy Ogień

Nazwa chemiczna (IUPAC): 2-(methylamino)-1-phenyl-pentan-1-one

Jest syntetycznym związkiem, pochodnym metkatynonu i bufedronu.

Działa stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy.

Jego działanie jest silniejsze w porównaniu do metkatynonu.

Pentedron powoduje wzrost samooceny, pobudzenie, wzrost motywacji do działania, empatię, rozmowność.

Działania niepożądane:• szybkie bicie serca• przyspieszony płytki oddech• zwiększone ciśnienie tętnicze krwi• suchość w ustach• rozszerzenie źrenic

2-(methylamino)-1-phenyl-pentan-1-one

Pentedron jest wpisany do projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako substancja psychotropowa.

• Wiśniowy Powiew, (proszek)• Pachnąca szafa, (proszek)• Ekstrakt Czereśniowy Powiew• Black produkt poprawiający kondycję roślin egzotycznych• Morski Nektar, (saszetki zapachowe)• Kapselek T, preparat do czyszczenia obudowy komputerów stacjonarnych i laptopów

• Wiśniowe wzgórze, (saszetka zapachowa)• Cząstka Boga: Djaus znad Indyjskich gór i doliny Gangesu, (saszetki)• Ekstrakt Malinowy Powiew• Cząstka Boga Rudra znad Indyjskich gór i doliny Gangesu• Imitacja produktu: Ekstrakt Brązowy Powiew, (proszek)

Nazwa chemiczna (IUPAC): (RS)-2-ethylamino-1-phenyl-propan-1-one

Nazwa chemiczna (IUPAC): (RS)-2-ethylamino-1-phenyl-propan-1-one

Wzór sumaryczny: C11H15NO

Masa molowa: 177,3 g / mol

Synonimy:

• N-ethylcathinone • 2-ethylaminopropiophenone

Zaliczany jest do chemicznej grupy pochodnych fenetylaminy, amfetaminy i katynonu.

Jest on N-etylową pochodną katynonu i aktywnym metabolitem dietylokatynonu.

Etkatynon działa stymulująco, psychoaktywnie i empatogennie. Wywołuje euforię i wprawia w nastrój towarzyski.

Działania niepożądane:• zawroty głowy• obniżona temperatura ciała• zaburzenia koordynacji ruchowej• przyspieszenie czynności serca z zaburzeniami rytmu• zachowanie agresywne z halucynacjami

(RS)-2-ethylamino-1-phenyl-propan-1-one

Etkatynon jest wpisany do projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako substancja psychotropowa.

• Papierowy klej, (proszek)• K1 PC Clean (preparat przyspieszający schnięcie farby), (proszek)• Stęchlizna, (biały proszek)• Morski Nektar, (biały proszek)

• Ekstrakt Perukowy klej• Rzęsoklej• Perukowyklej

Nazwa chemiczna (IUPAC): (RS) -1 - (4-bromofenylo)-2-methylaminopropan-1-onu

Wzór sumaryczny: C10H12BrN O

Masa molowa: 242,11 g / mol

Synonimy:

• 4-Bromomethcathinone• 4-BMC• 4-BMAP

Związek brefedron należy do grupy katynonów.

Używany jako substytut MDMA. Jest najbardziej euforyczny spośród beta-ketonów jako inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny.

Wywołuje dość łagodne objawy somatyczne przy silnych objawach psychicznych : euforia, poczucie odrealnienia.

Brefedron został zgłoszony przez Departament Nadzoru nad Środkami Zastępczymi GIS do projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako substancja psychoaktywna.

• Pink Cristal• White Cristal• Rock Crystal, (proszek)• Orientalny Kwiat, (saszetki zapachowe)

• Wiśniowy Kryształ• Niebieski Kryształ• Porzeczkowy Kryształ• Orientalne Orzeźwienie

Wzór sumaryczny: C12H17NO

Nazwa chemiczna (IUPAC): (±) -1 - (3,4-dimetylofenylo) -2 - (metyloamino) propan-1-onu

Masa molowa: 191,269 g / mol

Synonimy:

• 3,4-Dimethylmethcathinone / 3,4-DMMC

Powodować może: pobudzenie, euforię, rozszerzenie źrenic, zmiany temperatury ciała, podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi i zaburzenia rytmu serca oraz zawroty głowy.

Związek 3,4-DMMC jest wpisany do projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako substancja psychotropowa.

• Imitacja produktu: Pomarańczowy Bród, (biały proszek)• Porzeczkowy Brud• Fetorini• Swądzik, (proszek)

• Różowy-Brązowy Bród• Imitacja produktu: Ekstrakt Srebrny Brud• Cząstka Boga: Daksza znad Indyjskich gór i doliny Gangesu (saszetki)• Turkusowy Brud• Miętowy Kwiat, (saszetka z białym proszkiem w probówce eppendorfa)

W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r o przeciwdziałaniu narkomanii / Dz. U. z 2012 r. poz. 124/

po pkt 27 dodaje się pkt 27a w brzmieniu

„analog strukturalny środka odurzającego lub substancji psychotropowej – związek chemiczny, zawierający taką samą strukturę chemiczną lub charakterystyczny fragment struktury chemicznej, jaki zawarty jest w środku odurzającym lub substancji psychotropowej i porównywanym analogu, przy czym struktura ta determinuje określone właściwości fizyko-chemiczne i aktywność farmakologiczną obu tych związków chemicznych;”

MEFEDRON1-(4-bromofenylo)-2-metylaminopropan-1-on (1-(4-metylofenylo)-2-metyloaminopropan-1-on)

(1-pentylindol-3-ylo) – (2,2,3,3-tetrametylcyklopropylo) metanon

JWH-250(2-(2-metoksyfenylo)-1-(1-pentyloindol-3-yl) etanon)

Występuje w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako środek odurzający.

METKATYNONETKATYNON

2-(etyloamino)-1-fenylopropan-1-on (2-(metyloamino)-1-fenylopropan-1-on)

Występuje w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako substancja

psychotropowa.

PENTEDRONMETKATYNON2-(metylamino)-1-fenyloheksan-1-on

2-(metylamino)-1-fenyloheksan-1-on

Występuje w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako

substancja psychotropowa.