12
© Target Publications Pvt. Ltd. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, C.D. ROM/Audio Video Cassettes or electronic, mechanical including photocopying; recording or by any information storage and retrieval system without permission in writing from the Publisher. cejeþer ³egJekeÀYeejleer F³ellee DekeÀjeJeer ceneje<ì^ jep³e ceeO³eefcekeÀ Je G®®e ceeO³eefcekeÀ efMe#eCe ceb[U, HegCes ³eeb®³eeodJeejs efve³eesefpele veJeerve DeY³eeme¬eÀceeJej DeeOeeefjle Printed at: Jasmine Art Printers Pvt. Ltd., Navi Mumbai P.O. No. 32638 10167_11000_JUP þUkeÀ JewefMe<ìîes : DeY³eeme¬eÀcee®ee HeefjHetCe& Dee{eJee. meesHeer Je DeesIeJeleer Yee<ee. mejeJeemeeþer DeefOekeÀeefOekeÀ ÒeMve. meJe& ÒeMveeb®ee De®etkeÀ, cegodosmeto Gllejebmeefnle meceeJesMe. J³eekeÀjCeeJej cegyeuekeÀ ÒeMve. Yee<eeJe=odOeermeeþer uesKeve Je GHe¬eÀceeb®³ee Gllejeb®ee meceeJesMe. GHe³eesefpele efJeYeeieeleerue mebkeÀuHeveeb®³ee ¢{erkeÀjCeemeeþer DeefOekeÀ ÒeMveeb®ee meceeJesMe.

Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

  • Upload
    others

  • View
    30

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

© Target Publications Pvt. Ltd. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, C.D. ROM/Audio Video Cassettes or electronic, mechanical

including photocopying; recording or by any information storage and retrieval system without permission in writing from the Publisher.

 

 

cejeþer ³egJekeÀYeejleer F³ellee DekeÀjeJeer 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ceneje<ì^ jep³e ceeO³eefcekeÀ Je G®®e ceeO³eefcekeÀ efMe#eCe ceb[U, HegCes ³eeb®³eeodJeejs efve³eesefpele veJeerve DeY³eeme¬eÀceeJej DeeOeeefjle

Printed at: Jasmine Art Printers Pvt. Ltd., Navi Mumbai

P.O. No. 32638

10167_11000_JUP

þUkeÀ JewefMe<ìîes: • DeY³eeme¬eÀcee®ee HeefjHetCe& Dee{eJee. 

• meesHeer Je DeesIeJeleer Yee<ee. 

• mejeJeemeeþer DeefOekeÀeefOekeÀ ÒeMve.

• meJe& ÒeMveeb®ee De®etkeÀ, cegodosmeto Gllejebmeefnle meceeJesMe.

• J³eekeÀjCeeJej cegyeuekeÀ ÒeMve.

• Yee<eeJe=odOeermeeþer uesKeve Je GHe¬eÀceeb®³ee Gllejeb®ee meceeJesMe.

• GHe³eesefpele efJeYeeieeleerue mebkeÀuHeveeb®³ee ¢{erkeÀjCeemeeþer DeefOekeÀ ÒeMveeb®ee meceeJesMe.

Page 2: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

ÒemleeJevee

`ceePee ceNneìeef®e yeesuet keÀJeeflekesÀ~ Hejer Dece=leeleW ner Hewpee efpebkesÀ~~'

³ee Meyoeble meble %eevesMJejebveer cejeþer Yee<es®ee ceefncee JeCe&ve kesÀuee Deens. Dece=leeHes#eener iees[ Je Þesÿ DeMee cejeþer Yee<esuee Òee®eerve, mece=odOe DeMeer HejbHeje Deens. keÀeUe®ee oerIe&Heì ³ee Yee<esves Heeefnuesuee Demeu³eecegUs cejeþer Yee<es®³ee ÒeJeenele l³ee l³ee keÀeUe®eer Òeefleefyebye efomeleele. cejeþer®es meJee¥le ceesþs JewefMe<ìîe cnCepes leer meowJe keÀeUeMeer megmebiele jeefnueer. keÀeUe®³ee DeesIeele cejeþerves mJele:ceO³es DeeJeM³ekeÀ les yeoue Ie[Jeues p³eecegUs mecemle cejeþer Yeeef<ekeÀeb®eer leer efpeJneUîee®eer Yee<ee Deens; cnCetve®e cejeþer®³ee efMe#eCeeuee cenllJee®es mLeeve Deens. ns efMe#eCe peerJeveeefYecegKe Je J³eeJeneefjkeÀ keÀewMeu³es efJekeÀefmele keÀjCeejs DemeeJes ner keÀeUe®eer iejpe Deens. ner iejpe peeCetve®e efMe#eCe efJeYeeieeves F³ellee DekeÀjeJeer®ee veJeerve DeY³eeme¬eÀce efJekeÀefmele kesÀuee Deens. cejeþer Yee<es®³ee yeoueuesu³ee DeY³eeme¬eÀceeJej DeeOeeefjle ìeiexì ÒekeÀeMevee®es `cejeþer ³egJekeÀYeejleer F³ellee DekeÀjeJeer' ns HegmlekeÀ efJeoîeeL³ee¥®³ee neleer osleevee Deecnebuee Deevebo nesle Deens. ³ee HegmlekeÀe®³ee meene³³eeves cejeþer®ee DeY³eeme menpemeesHee Je DevegYeJe mece=odOe keÀjCeeje þjsue. ³ee DeY³eeme¬eÀcee®es SketÀCe Hee®e Yeeie Demetve ³eeodJeejs efJeoîeeL³ee¥®eer keÀuHeveeMekeÌleer, Yeeef<ekeÀ keÀewMeu³es, J³eekeÀjCee®eer mecepe DeefOekeÀeefOekeÀ HeefjHekeÌJe nesCeej Deens. ³ee HegmlekeÀele HeeþîeHegmlekeÀeleerue ÒeMveeb®eer meesH³ee Je vesceke̳ee Meyoeble Gllejs efoueer Deensle, p³eecegUs DeekeÀueveeme Je ue#eele þsJeC³eeme mees³eer®es nesF&ue. mejeJeemeeþer efouesu³ee DeefOekeÀ ÒeMveebcegUs DeY³eeme HeefjHetCe& nesF&ue. ieoîe Je Heoîe Heeþeb®³ee meKeesue DeekeÀueveemeeþer l³ee Heeþe®eer, keÀefJeles®eer HeeMJe&Yetceer, uesKekeÀ efkebÀJee keÀJeer®ee Heefj®e³e, l³ee®es Flej meeefnl³euesKeve ³eeb®eer ceeefnleerner DeeJeM³ekeÀ Demeles cnCetve l³ee®ee DebleYee&Je ³ee HegmlekeÀele kesÀuee Deens. ieoîe Heeþeb®eer HeeMJe&Yetceer mHe<ì keÀjleevee ieefYe&leeLe&ner Gueie[tve meebefieleuee Deens. p³eecegUs efJeoîeeL³ee¥vee Heeþe®ee vescekeÀe DeLe& mecepeC³eeme ceole nesF&ue. lej keÀefJeleeb®³ee DeLee&®eer J³eeHekeÀlee ue#eele IesTve DeLee&®es DeveskeÀ Heoj Gueie[Ceeje efJemle=le YeeJeeLe& efouee Deens, lemes®e Deieoer Lees[ke̳eele keÀefJeles®es cece&ner efJeoîeeL³ee¥®³ee DeekeÀueveemeeþer efoues Deens. ³eecegUs keÀþerCe JeeìCeeN³ee keÀefJeleener meesH³ee Jeeìleerue ³ee®eer Kee$eer Deens. Yee<eeY³eeme DeeefCe J³eekeÀjCe efJeYeeiee®³ee ÒeMveeb®ee meJe& ieoîe-Heoîe HeeþebKeeueer meceeJesMe kesÀuee Deens, pesCeskeÀªve Heeþe®³ee DeY³eemeemeesyele®e J³eekeÀjCee®ee peemleerle peemle mejeJe nesF&ue. ³ee HegmlekeÀele GHe¬eÀce Je uesKeve efJeYeeieeleerue ÒeMveeb®eer Gllejsner meefJemlej efoueer Deensle. efJeoîeeL³ee¥®³ee uesKevekeÀewMeu³eeme Je keÀuHeveeMekeÌleeruee l³eecegUs ®eeuevee efceUsue, cenllJee®eer ceeefnleer efceUsue. lemes®e mJe³ebDeO³e³eveeme Gllespeve efceUtve efJe®eejebveener efoMee efceUsue. Deepe®³ee ³egJekeÀeuee keÀefjDejceOeerue mebOeermeeþer Yee<ee keÀewMeu³ee®ee GHe³eesie keÀjlee ³eeJee ³ee¢<ìerves GHe³eesefpele efJeYeeieele DeeOegefvekeÀ keÀeUeMeer megmebiele IeìkeÀeb®ee meceeJesMe kesÀuee Deens. ³eeleerue mebkeÀuHevee Heg{erue keÀefjDej®³ee ¢<ìerves cenllJee®³ee Demeu³eeves l³eeb®eer meKeesue ceeefnleer efoueer Deens, meesyele®e GoenjCeeoeKeue DeveskeÀ vecegves meceeefJe<ì kesÀues Deensle. Yee<es®³ee ceewefKekeÀ JeeHejemeboYee&leerue met$emeb®eeueve Je meeojerkeÀjCe ³eebmeejK³ee efJeYeeieeb®³ee mejeJeemeeþerner DeefOekeÀ®es ÒeMve efoues Deensle. efJeoîeeL³ee¥®eer DeekeÀueve#ecelee DeeefCe cejeþer-Fbûepeer ceeO³eceeletve Deeuesu³ee efJeoîeeL³ee¥®eer Yee<eekeÀewMeu³es O³eeveele IesTve ³ee HegmlekeÀele DeefOekeÀeefOekeÀ MeyoeLe&, efìHee, YeeJeeLe&, J³ebi³eeLe&, keÀefJeleeb®es cece&, meeefneql³ekeÀeb®eer ceeefnleer, Heeþe®eer HeeMJe&Yetceer, meesHeer Je vescekeÀer Gllejs, mejeJeemeeþer®es ÒeMve Fl³eeoeR®ee meceeJesMe kesÀuee Deens. p³eeÒeceeCes SKeeoer Jemlet met³e&ÒekeÀeMeeKeeueer Deeu³eeme leer meJee¥ieebveer GpeUtve efveIeles, l³ee®eÒeceeCes veJeerve DeY³eeme¬eÀceeleerue Òel³eskeÀ DeY³eemeIeìkeÀe®ee ³ee HegmlekeÀele meJee¥ieebveer HejeceMe& Iesleuee Deens, l³eeJej ÒekeÀeMe ìekeÀuee Deens. lesJne cejeþer®³ee DeY³eemeemeeþer ns HegmlekeÀ cnCepes SkeÀ HeefjHetCe& ceeie&oMe&keÀ Deens. ìeiexì ÒekeÀeMevee®es `cejeþer ³egJekeÀYeejleer F³ellee DekeÀjeJeer' ns HegmlekeÀ efJeoîeeL³ee¥vee mJe³ebcetu³eceeHeveemeeþer GHe³egkeÌle þjsue®e; HeCe meesyele®e efMe#ekeÀebvee Je HeeuekeÀebveener ns HegmlekeÀ DeO³eeHeveemeeþer meene³³ekeÀejer þjsue, ³ee®eer Kee$eer Jeeìles. ns HegmlekeÀ HeefjHetCe& keÀjC³eemeeþer Deecner meJe&leesHejer Òe³elve kesÀues Deensle, lejer HegmlekeÀe®eer Glke=À<ìlee DeefOekeÀeefOekeÀ Jee{eJeer ³eemeeþer DeeHeu³ee met®evee mJeeieleen& Deensle. DeeHeuee DeefYeÒee³e Heg{erue F&-cesue Hell³eeJej HeeþJeeJee : [email protected] Oev³eJeeo!

DeefYeveJe DeY³eemeemeeþer MegYes®íe ! ÒekeÀeMekeÀ

Page 3: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

¬eÀ. Heeþe®es veeJe uesKekeÀ / uesefKekeÀe He=<þ ¬eÀ.

uesKeve Je J³eekeÀjCe 1 keÀuHeveeefJemleej 12 Heoîe GleeN³ee®es DeekeÀueve 83 Yee<es®es Jee*dce³eerve GHe³eespeve 94 J³eekeÀjCe 17 J³eeqkeÌleef®e$es J³eeqkeÌleef®e$e Heefj®e³e 241 efÒe³e yeeyee... cebiesMe leW[guekeÀj 282 PesHe efJeMJeefJe¬eÀcee®eer ®ewleeueer Yeesieues 363 Dee³eìerlep%e - MeslekeÀjer mJeHveeueer DeYebie 47 ieoîe efJeYeeie 1 Je=#e Je GokeÀ yengle peleve jeKeeJeW jece®ebêHeble Deceel³e yeeJe[skeÀj 572 ceeP³ee ³egJekeÀ efce$eebvees! meeves ieg©peer 643 Deefpebþe Yeeue®ebê vescee[s 734 keÀe³ece®eer meesyele Mewuee vejWê oeYeesuekeÀj 815 ceeleer DeeefCe keÀeiego DeeHHeemeensye Keesle 896 vewveerleeue De©Cee {sjs 997 DeePeeoer®ee cene³e%e efJeMJeeme Heeìerue 109 Heoîe efJeYeeie 1 mebleJeeCeer De . pees[esefve³ee Oeve meble legkeÀejece 117 ye . %eeve meJee¥ntveer Þesÿ meble yensCeeyeeF& 1212 De%eeve meeefJe$eeryeeF& HegÀues 1263 Yebiegb os keÀeefþv³e ceePeW yee. meer. ce{xkeÀj 1294 Deece®eW efveMeeCe yee. Ye. yeesjkeÀj 1355 leeb[e ®eeueuee Jeeceve keÀ[&keÀ 1396 met³eexo³e efnje yevemees[s 1447 jepeJee[e mebpeerJeveer yeeskeÀerue 1508 meesveb nesTve GieeJeb meoevebo osMecegKe 1549 DeeF&! ceuee pevce IesT os! Jee. vee. DeebOeUs 16010 Pee[s me[kesÀueiele GieJeuesueer Depeerce veJeepe jener 165

Page 4: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

GHe³eesefpele cejeþer

1 mJe-Heefj®e³eHe$e 171

2 Je=lleuesKeve 1753 peeefnjele 183

4 met$emeb®eeueve 192

5 meeojerkeÀjCe 198

6 keÀesMeJee*dce³e 202

7 mebieCekeÀ DeeefCe cejeþer 205

Page 5: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

1

uesKeve Je J³eekeÀjCe 01: keÀuHeveeefJemleej

DeeHeu³ee peerJeveele Òel³eskeÀ Òemebieer Yee<ee ner HeÀej cenllJee®eer YetefcekeÀe meekeÀejle Demeles. Òel³eskeÀeuee J³eeqkeÌlecellJe efJekeÀeme keÀjC³eemeeþer Yee<es®eer ceole I³eeJeer ueeieles. pesJe{s Yeeef<ekeÀ %eeve DeefOekeÀ lesJe{er®e DeeHeueer DeekeÀueve MekeÌleerner megOeejC³eeme mebOeer efceUles. Yee<es®ee DeY³eeme HeefjHetCe& nesC³eemeeþer ÞeJeCe, mebYee<eCe, Jee®eve Je uesKeve ner keÀewMeu³es efJekeÀefmele keÀjCes cenllJee®es Demeles. Gllece uesKeve ner SkeÀ keÀuee Deens. leer keÀuee p³eeuee meeO³e nesles lees ÒeefleYeeJeeve uesKekeÀ þjlees. mepe&veMeerue uesKeveeceO³es Heefj®ísouesKeve, meejebMeuesKeve, owvebefoveeruesKeve, keÀLeeuesKeve, He$euesKeve, efveyebOeuesKeve, keÀuHeveeefJemleej Deeoer uesKeveÒekeÀejeb®ee meceeJesMe neslees. DeeHeCe ³esLes keÀuHeveeefJemleej ne uesKeveÒekeÀej DeY³eemeCeej Deenesle. keÀuHeveeefJemleej : keÀuHeveeefJemleej cnCepes SKeeoîee DeesUerleerue keÀuHeves®ee DeLe& efJemleejeves mHe<ì keÀjCes. MeyoMe: DeLee&yejesyej®e l³ee DeesUerletve metef®ele nesCeeje ieefYe&leeLe&, ue#³eeLe& mecepetve IesTve l³ee JesieJesieUîee DeLe&íìeb®es mHe<ìerkeÀjCe keÀjeJes ueeieles. efJeefJeOe oeKeues, GoenjCes osTve ueeefuel³eHetCe& uesKeve keÀªve l³ee keÀuHevesleerue efJeefJeOe DeLe& Jee®ekeÀeHe³e¥le Heesnes®eJeCes cnCepes keÀuHeveeefJemleej. megJe®eve, megYeeef<ele, keÀeJ³eHebkeÌleer, cnCe ³eeb®ee keÀuHeveeefJemleej kesÀuee peelees. keÀuHeveeefJemleejeleerue Hee³eN³ee 1. meg©Jeeleeruee keÀuHeves®ee DeLe& ceeb[eJee. 2. efJeefJeOe GoenjCes osTve keÀuHevee mHe<ì keÀjeJeer. 3. ceefleleeLe& mecepeeJetve osC³eemeeþer Feflenemeeleerue, HegjeCeeleerue,

lelkeÀeueerve oeKeu³eeb®ee JeeHej kesÀu³eeme DeeMe³e DeefOekeÀ HeefjCeecekeÀejkeÀlesves Jee®ekeÀeHe³e¥le Heesnes®elees.

4. MesJeìer vescekesÀHeCeeves, HetCe& efveyebOee®es meej ceespeke̳ee Meyoeble meebieeJes.

keÀuHeveeefJemleej keÀjleevee Heg{erue yeeyeer GHe³egkeÌle þjleele ÞeJeCe, Jee®eve, mebYee<eCe, efvejer#eCes ner keÀewMeu³es Deelcemeele

kesÀu³eeme keÀuHeveeefJemleej keÀjleevee DeeHeueer DeefYeJ³ekeÌleer DeefOekeÀ ÒeYeeJeer Je %eevemece=odOe nesles.

yengÞegle Je J³eemebieer J³ekeÌleer®³ee uesKeveele l³ee®³ee %eevee®eer, ceeefnleer®eer íeHe keÀe³ece®e He[les. ³eemeeþer DeeHeuee J³eemebie Jee{JeeJee, pesCeskeÀªve uesKeve meMekeÌle Je HeefjCeecekeÀejkeÀ nesles.

Yee<ee DeesIeJeleer, megueYe Hejbleg lejerner ueeefuel³eHetCe& DemeeJeer. Meyo³eespevee keÀjleevee J³eJeefmLele efJe®eej keÀjeJee, keÀejCe

vescekeÀer Meyo³eespevee kesÀu³eeme keÀuHevee efkebÀJee efJe®eej DeefOekeÀ megmHe<ìHeCes ceeb[lee ³eslees.

DeeHeuee Meyomebûen efJeHegue DemeeJee. JesieJesieUîee cnCeer, JeekedÀÒe®eej mebûener DemeeJesle. ³eesi³e efþkeÀeCeer Gef®ele cnCeeR®ee efkebÀJee Meyoeb®ee vescekeÀe JeeHej kesÀu³eeme keÀuHeveeefJemleej DeefOekeÀ ®eebieu³eeÒekeÀejs ceeb[uee peelees.

uesKeveele efJeMes<eCes, ef¬eÀ³eeefJeMes<eCes ³eeb®ee JeeHej keÀªve Yee<esuee mepeJeeJes, Deuebke=Àle keÀjeJes.

keÀuHeveeefJemleej ne efJe®eejebvee, keÀuHevesuee ®eeuevee osCeeje, DeuebkeÀeefjkeÀ, ÒeemeeefokeÀ Yee<esves mepeuesuee Demee uesKevekeÀues®ee Gllece vecegvee nes³e. ueIegefveyebOee®es SkeÀ ÒeeLeefcekeÀ ªHe cnCepes®e keÀuHeveeefJemleej Demes cnCelee ³esF&ue.

*1. Deejesi³eced OevemebHeoe *2. yeesues lewmee ®eeues *3. keÀe³eoe HeeUe ieleer®ee *4. DeeUmes keÀe³e&Yeeie veemelees *5. ceve keÀje js Òemevve

Deejesi³eced OevemebHeoe

`MegYeb keÀjesleer keÀu³eeCeced Deejesi³eced OevemebHeoe'

osJeemeceesj efoJee ueeJetve DeeHeCe vesnceer®e ne MueeskeÀ cnCelees Je F&MJejekeÀ[s `meJee¥®es keÀu³eeCe keÀj, meJee¥vee Deejesi³e OevemebHeoe os' Demes ceeieCes ceeielees. Kejs lej, Deejesi³e ner®e OevemebHeoe Deens Demes cnìues lej JeeJeies þjCeej veener. Deejesi³e vemesue, lej peerJevee®ee DeemJeeo IesCes®e Meke̳e nesle veener. ceveg<³e mJeHves Heenlees Je leer HetCe& keÀjC³eemeeþer Oe[He[lees; HeCe DeMee ³ee keÀeUele pej Mejerjeves®e meeLe mees[ueer, lej efkeÀleerner ceesþs mJeHve Demeues, lejer HetCe& keÀjlee ³esCeej veener. F&eqHmele O³es³e ieeþC³eemeeþer mego={ Mejerj ns cenllJeHetCe& meeOeve Demeles. efMeJee³e pej Deejesi³ee®eer meeLe vemesue, lej keÀceeJeuesu³ee OevemebHeos®ee GHeYeesie IesCesosKeerue megKeeJen Jeeìle veener. l³eecegUs Oevemeb®e³e keÀjlees l³ee®e ef®ekeÀeìerves Deejesi³emebHeos®eener meb®e³e kesÀuee Heeefnpes.

keÀuHeveeefJemleejuesKeve Je J³eekeÀjCe

01

Keeueerue efJe<e³eebJej Òel³eskeÀer megceejs 200Meyoeble keÀuHeveeefJemleej keÀje.

Page 6: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

2

F. 11 Jeer: cejeþer

Demeb cnCeleele, keÀer 84 ue#e ³eesveeRletve ÒeJeeme kesÀu³eeveblej ceveg<³ee®ee pevce efceUlees, ceveg<³e osn ÒeeHle neslees. lej ceie ³ee Decetu³e DeMee osne®eer DeeHeCe efkeÀleer yejs efveiee jeKelees? mHe<ì meebiee³e®es, lej osneuee DeeHeCe ie=nerle®e Oejlees. FlekesÀ ogue&#e keÀjlees, keÀer peesJej DeeHeues Mejerj Deepeejer He[tve DemenkeÀej HegkeÀejle veener leesJej DeeHeu³eeuee Mejerje®eer keÀeUpeer®e I³eeJeerMeer Jeeìle veener. cnCee³euee lej He=LJeerJejerue meJee¥le meeceL³e&Meerue ceWot Demeuesuee ÒeeCeer cnCepes ceveg<³e; HeCe Flej ÒeeC³eebvee mecepeCeeN³ee meeO³ee vewmeefie&keÀ yeeyeerner DeeHeu³eeuee mecepele veenerle. mJeÒeeCee®es j#eCe keÀjC³ee®eer GHepele yegodOeer meJe& ÒeeefCecee$eeble Demeles. KeeC³ee³eesi³e JevemHeleer keÀesCeleer, efJe<eejer keÀesCeleer ³eebceO³es ³eesi³e leer efveJe[ keÀªve les Keeleele. JeeIemegodOee Heesìeuee le[me ueeiesHe³e¥le efMekeÀej keÀªve Keele veener, lej pesJne YetkeÀ ueeieles lesJne®e efMekeÀej keÀjlees. ®egkeÀer®³ee Devve mesJeveeves ÒeeCeer Deepeejer He[u³ee®es HeÀejmes SsefkeÀJeele veener; HeCe ceeCemeb cee$e JesUer-DeJesUer, De³eesi³e HeoeLe& KeeTve lej keÀOeer De³eesi³e Jele&veecegUs JeejbJeej Deepeejer He[leele. lej ceie Þes<þ ceWot®ee DeeHeCe DeeHeu³ee Deejesi³eemeeþer efkeÀleHele GHe³eesie keÀjlees ne SkeÀ ceesþe ÒeMve Deens. DeeHeu³ee Mejerj, cevee®eer efmLeleer ner DeeHeueer peerJeveMewueer þjJele Demeles. HetJeer&®³ee keÀeUer mHeOee& veJnleer, keÀceer GlHevveelener ceeCemes meceeOeeveeves peiele nesleer. l³eecegUs DeLee&le®e OeeJeHeU veJnleer. leeCe veJnlee. ueeskeÀeb®ee efove¬eÀce DeefOekeÀ efvemeie&Jele neslee. lesJne Òeot<eCener keÀceer nesles l³eecegUs MeejerefjkeÀ le¬eÀejerner keÀceer nesl³ee Je l³eeceeveeves meg¢{ Dee³eg<³e HetJeea®es ueeskeÀ peiele nesles. DeeOegefvekeÀerkeÀjCeeves DeeHeueer peerJeveMewueer efvemeiee&®³ee efJe©odOe peeCeejer yeveueer Deens. Deepe®³ee OeeJeHeUer®³ee, DeefmLej peerJeveMewueercegUs íesìîee-íesìîee, ®eebieu³ee Deejesi³emeJe³eeRkeÀ[s JesUsDeYeeJeer DeeHeues ogue&#e nesle Deens. yewþs keÀece keÀjC³ee®eer HeodOele, J³ee³eecee®ee DeYeeJe, HeÀemìHetÀ[, pebkeÀHetÀ[ KeeC³ee®eer ueeieuesueer meJe³e ³ee meJe& iees<ìeRcegUs DeeOegefvekeÀ ceveg<³eeves DeefleueþdþHeCee, ceOegcesn, ¿o³eefJekeÀej ³eebmeejK³ee Deepeejeb®eer SkeÀ ÒeoerIe& ³eeoer®e DeeHeueerMeer kesÀueer Deens. SkeÀe efJe®eejJeblee®es SkeÀ Jeeke̳e FLes GodOìle keÀjeJesmes Jeeìles. lees cnCelees, `ceveg<³e DeeOeer mebHelleer efceUJeC³eemeeþer Deejesi³e Ke®eea Ieeuelees DeeefCe veblej Deejesi³eemeeþer mebHelleer Ke®e& keÀjlees.' ³ee Deejesi³eªHeer OevemebHeos®es cenllJe p³eebveer peeCeues DeMee DeveskeÀ Leesj J³ekeÌleeRveer ceneve keÀe³ee&meeþer DeeHeu³ee meg¢{les®ee ³eesi³e JeeHej kesÀuee. Yeejleer³e Demeblees<ee®es pevekeÀ ueeskeÀceev³e efìUkeÀ ns ueneveHeCeer Òeke=Àleerves ke=ÀMe nesles; HeCe DeeHeu³ee le©Ce Je³eele osMemesJes®es Jele IesC³eeDeeOeer l³eebveer keÀe@uespe®es SkeÀ Je<e& Jee³ee IeeueJetve ob[, peesj, yewþkeÀe keÀªve DeeHeues Mejerj keÀceeJeues. les®e yeeU iebieeOej efìUkeÀ Heg{s Yeejlee®³ee mJeeleb$³eue{îeele ceb[euesmeejK³ee leg©bieele efJe<ece JeeleeJejCeele jentvener ieerleejnm³e efvecee&Ce keÀª MekeÀues. mJee. meeJejkeÀjebveerner Deboceeveeleu³ee DebOeejkeÀesþ[erleerue pee®e menve keÀªve mJele:®³ee yeUkeÀì

MejerjecegUs®e mJeeleb$³ee®eer Gceso peeie=le þsJeueer. meble jeceoemeebveerner yeueesHeemevesodJeejs MeejerefjkeÀ lebog©mleer®es cenllJe ÒemLeeefHele kesÀues. le©Ceebvee nvegceeveemeejKes cee©lelegu³e ®eHeU Mejerj keÀceeJeC³ee®eer efMekeÀJeCe efoueer. J³ee³eeceeleerue efve³eefceleles®es SkeÀ GuuesKeveer³e GoenjCe cnCepes Menero Yeiele efmebie. Yeiele efmebie ³eebvee HeÀeMeer efoueer l³ee efoJeMeerner mekeÀeUer Gþtve l³eebveer met³e&vecemkeÀej Ieeleuee. les Heentve pesuejves íodceerHeCes efJe®eejues, keÀer ’leguee lej Deelee cejCe ³esF&ue, ceie keÀe³e GHe³eesie met³e&vecemkeÀeje®ee?“ l³eeJej Yeiele efmebie Gllejues, ’ceePee ne pevce mebHesue; HeCe ceer Hegvne pevce IesF&ve lesJne osMemesJesmeeþer ceeP³eekeÀ[s meg¢{ Mejerj Demee³euee nJes vee!“ ³ee mebJeeoeletve mecepeles, keÀer ³ee cenejLeeRRveer J³ee³eeceeme peerJeveele efkeÀleer cenllJee®es ceeveues nesles. J³ee³eece ne Deejesi³emebHelleer mebJeOe&vee®ee meJee¥le ÒeYeeJeer Ghee³e Deens. Yeejleeuee lej ³eesiemeeOeves®eer HejbHeje JewefokeÀ keÀeUeHeemetve Deens. ³eesieemeves, ÒeeCee³ece ner lej Keeme Yeejlee®eer JewefMe<ìîes. efve³eefceleHeCes leer Dee®ejCeele DeeCeueer, lej DemeeO³e jesiener otj keÀjC³ee®eer #ecelee ³eesiemeeOevesle Deens; HeCe Deì SkeÀ®e, efve³eefcelelee. J³ee³eeceeÒeceeCes®e Deenej neosKeerue Deejesi³emebJeOe&veeleerue cenllJee®ee IeìkeÀ Deens. Deeneje®³ee yeeyeleerle Fbûepeerle SkeÀ cnCe Deens, `mekeÀeU®eer v³eenejer jepeeÒeceeCes keÀjeJeer, ceO³eevn Yeespeve jepeHeg$eeÒeceeCes I³eeJes, lej iejeryeeÒeceeCes je$eer®es Yeespeve DemeeJes.' l³ee®eyejesyej ®eewjme Deenej IesCesosKeerue cenllJee®es Demeles. keÀ[t, iees[, Deebyeì, Keejì, legjì DeMee meJe& ÒekeÀej®³ee ®eJeeR®es, leepes, meeOes, He®ee³euee nuekesÀ, Mejerje®es Hees<eCe keÀjCeejs Devve MejerjeJej ®eebieuee HeefjCeece Ie[Jeles. Mejerj DeeefCe ceve nîee SkeÀe®e veeC³ee®³ee oesve yeepet Deensle. oesneWceOeerue mebyebOe HeÀej iegbleeiegbleer®ee Deens; HeCe ns oesvner HejmHejebJej DeJeuebyetve Demeleele. `Òemevve ceve lej efvejesieer leve' Demes DeveskeÀoe cnìues peeles. ceveeJej®ee leeCe ne meO³ee DeveskeÀ Deepeejebvee efveceb$eCe osCeeje cegK³e IeìkeÀ þjle Demeu³ee®es lep%e meebieleele. l³eecegUs ceve leeCejefnle þsJeC³eemeeþer Òe³elve keÀjCes Del³eeJeM³ekeÀ Deens. leeCe J³eJemLeeHeve efMekeÀu³eeme leeCe³egkeÌle IeìkeÀebvee meceLe&HeCes meeceesjs peeC³eeme ceve ÒeefMeef#ele nesless. lesJne DeeOegefvekeÀ peieeuee meeceesjs peeleevee ner keÀuee DeJeiele keÀªve I³ee³euee nJeer. p³eeÒeceeCes keÀceeJeuesueer OevemebHelleer efìkeÀJetve þsJetve ³eesi³e ceeieea ueeJeC³eemeeþer DeeHeCe Òe³elveMeerue Demelees, l³ee®eÒeceeCes Deejesi³e ner mebHelleer efìkeÀJetve efle®es mebJeOe&ve kesÀues Heeefnpes. `Mejerjceeoîeced Keueg Oece&meeOeveced~' keÀesCelesner (keÀle&J³e) keÀe³e& keÀjC³ee®es Deeoîe meeOeve cnCepes®e Mejerj. ³ee Mejerje®eer nsìeUCeer ve keÀjlee efkebÀJee l³eeuee DeJeepeJeer cenllJe ve oslee ³eesi³e leNnsves JeeieJeCes iejpes®es Deens. ³ee meeOevee®³ee ceeO³eceeletve®e keÀesCel³eener keÀe³ee&®eer pe[CeIe[Ce nesCeej Deens, cnCetve Deejesi³e ner OevemebHeoe Je=efodOebiele keÀjC³eemeeþer meowJe lelHej jeefnues Heeefnpes.

Page 7: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

3

uesKeve Je J³eekeÀjCe 01: keÀuHeveeefJemleej

yeesues lewmee ®eeues

`yeesues lewmee ®eeues~ l³ee®eer JeboeJeer HeeTues~~' ns meble legkeÀejeceeb®es Je®eve Demetve, l³eeodJeejs les mHe<ì keÀjleele, keÀer SKeeoer J³ekeÌleer pes yeesueles l³eevegmeej®e Jele&ve keÀjle Demesue, lej osJeeÒeceeCes efle®eer HeeJeues JeboeJeerle. DeMeer J³ekeÌleer Jeboveer³e þjC³ee®es keÀejCe ns®e, keÀer GkeÌleer Je ke=Àleerle cesU meeOeCeeN³ee J³ekeÌleer Kejs®e ogceeaU Demeleele. DeMee J³ekeÌleeruee meceepeele ieewjJe lej efceUlees®e efMeJee³e efle®es efJe®eej, lellJes Flejebveener ceeie& oeKeJeCeejs oerHemlebYe þjleele. DeHeJeeoeves DeMeer J³ekeÌleer Dee{Uu³eeme efleuee Jebove keÀjeJes. GkeÌleervegmeej ke=Àleer keÀjCes meeshes veener. l³eemeeþer mJeYeeJele: ÒeeceeefCekeÀHeCee Debieer DemeeJee ueeielees. DeveskeÀoe ceesþer DeeJneves HesueeJeer ueeieleele. me®eesìerves ke=Àleer keÀjeJeer ueeieles. Demes lellJeefve<þ peieCes meJee¥vee®e Meke̳e nesle veener. DeveskeÀoe meceepeele `ueeskeÀe meebies yecn%eeve DeeHeCe keÀesj[s Hee<eeCe~' DeMeer HeefjefmLeleer efomeles. SKeeoe ®eebieuee efJe®eej ueeskeÀebmeceesj ceeb[e³e®ee DeeefCe Òel³e#eele mJele: cee$e l³eeGueì ke=Àleer keÀje³e®eer, DeMeer peerJeveele efJemebieleer Demeuesueer DemebK³e ceeCemes Demeleele. jepekeÀejCeer, vesles, leLeekeÀefLele meceepemegOeejkeÀ, yegJee-yeeyee, Jeefj<þ DeefOekeÀejer DeMeer DeveskeÀ GoenjCes DeeHeu³eeuee efomeleele, p³eeb®³ee yeeyeleerle `meebieleevee SkeÀ, keÀjleevee ogmejs®e' DeMeer HeefjefmLeleer efomeles. meJe&®e #es$eeble one leeW[eves yeesueCeejer, jbieyeouet mej[îeeÒeceeCes HeefjefmLeleervegmeej DeeHeues jbie yeoueCeejer ceeCemes efomeleele. DeMeer ceeCemes DeJeleerYeesJeleer Demeleevee DeefJeMJemeveer³elesle JeeJejleevee `yeesues lewmee ®eeues' ³ee Je=lleer®ee melHeg©<e efceUCes cenekeÀþerCe ! HeCe ³eeuee keÀener DeHeJeeoner Deensle. YetlekeÀeUele keÀener DeMeer veeJes nesTve iesueer p³eebveer `yeesues lewmee ®eeues' ns DeeHeu³ee Jele&veeodJeejs Òel³e#eele DeeCeues. mebleeb®³ee ceebefo³eeUerleues efMejesceCeer %eevesMJej ceeTueer ³eebveer `DeJeIeeef®e mebmeej megKee®ee keÀjerve~' ³ee Je®eveeuee peeietve %eevesMJejerletve YeieJeodieerles®eer iebiee meJe&meeceev³eebHe³e¥le Jeentve DeeCeueer. cen<eea OeeW[es kesÀMeJe keÀJex ³eebveer meJe&ÒeLece HetJeea®³ee keÀeUer ª{ Demeuesu³ee Deceeveg<e meleer ÒeLesefJejesOeele meJe&ÒeLece ìerkeÀe kesÀueer. ³eecegUs l³eebvee lelkeÀeueerve meceepee®ee ceesþe jes<e HelkeÀjeJee ueeieuee. efJeOeJee efm$e³eebveer Heleer®³ee ce=l³etveblej meleer peeT ve³es ³ee cegodoîeemeesyele®e l³eebveer efJeOeJee efm$e³eeb®³ee HegveefJe&Jeene®ee cegodoener ueeJetve Oejuee neslee. Heleer®³ee ceeies Helveerves peerJevee®eer Deengleer oîeeJeer DeMeer OeejCee DemeCeeN³ee meceepeeuee efJeOeJee m$eer®es ogmejs ueive ceev³e keÀjCes ns peCet met³e& HeefM®eceskeÀ[s GieJeC³eemeejKes nesles; cee$e keÀJex ³eebveer mJele: SkeÀe efJeOeJesMeer efJeJeen kesÀuee DeeefCe veJeerve Hee³eb[e j®euee. ner ke=Àleer keÀjleevee l³eebvee efkeÀleer mebIe<e& keÀjeJee ueeieuee Demesue ³ee®eer keÀuHeveener keÀjlee ³esCes keÀþerCe Deens. Demes®e Jeboveer³e Demeuesues ce. peesleeryee HegÀues. m$eerefMe#eCee®ee Deeûen OejCeeN³ee peesleeryeebveer cegueeRmeeþer Heefnueer MeeUe keÀe{ueer; cee$e l³eeDeeOeer®e m$eer-efMe#eCee®ee ÞeerieCesMee l³eebveer Helveer meeefJe$eeruee efMe#eCe osTve kesÀuee neslee. meble

iee[iesyeeyee ns Demes®e SkeÀ GoenjCe. DebOeÞeodOee, DemJe®ílee DeeefCe YesoeYeso ³ee meceepeeuee ûeemeuesu³ee DeepeejebefJe©odOe l³eebveer ye[iee GYeejuee. HeÀej keÀþesj Yee<esle les ìerkeÀe keÀjle. l³eebveer mJe®íles®ee mebosMe osleevee mJele:®e neleer Pee[t Iesleuee Je ieeJeesieeJe®es jmles Pee[tve mJe®í kesÀues. Deepe mJe®ílee DeefYe³eevee®³ee veeJeeKeeueer jepekeÀejCeer Je ÒeefmeodOe J³ekeÌleer íe³eeef®e$ekeÀ efomesue efleLes Pee[t neleele IesTve GYes jenleele. J³eeHekeÀ GodosMee®es meble iee[iesyeeyeeb®es Jele kegÀþs DeeefCe ³ee DeeOegefvekeÀ mJe®ílee DeefYe³eevee®es yesie[er ªHe kegÀþs!

ner nesleer ielekeÀeUeleueer veeJeb; HeCe Deepener DeMeer keÀener peieeJesieUer ceeCemeb DeeHeu³ee DeJeleerYeesJeleer Deensle, peer keÀeUe®³ee ÒeJeeneefJe©odOe Heesntve meceepekeÀu³eeCeemeeþer Oe[He[le Deensle. DeemeececeOeerue `HeÀe@jsmìce@ve' cnCetve DeesUKeuee peeCeeje peeoJe Hee³eWie ³ee®eb Gllece GoenjCe Deens. JeveefJeYeeieele cepegjer keÀjCeeN³ee Hee³eWieves ye´cnHeg$es®³ee KeesN³eele DeveskeÀ oMekeÀebHeemetve Je=#eejesHeCe keÀªve 1360 SkeÀj #es$eHeÀUeJej SkeÀneleer DejC³e GYeb kesÀueb Deens. `ceuee pebieue GYeeje³e®eb³e' ³ee l³ee®³ee Meyoeb®eer efKeuueer G[JeCeeN³ee JeveeefOekeÀeN³eebveer keÀMeeryeMeer l³eeme 50 jesHes efoueer. ³ee®e jesHeeb®eer ueeieJe[ keÀªve Hee³eWieves 50 ®eer 500 DeeefCe 500 ®eer 5000 keÀjle ns DejC³e GYeb kesÀueb. uenevei³ee Hee³eWie®³ee efpeodoer®eer lesJne JeveeefOekeÀeN³eebvee keÀuHevee Deeueer vemesue; HeCe Hee³eWieves l³ee®es Meyo HetCe& keÀªve oeKeJeues. DeMeer®e SkeÀ ogmejer He³ee&JejCeJe´leer cnCepes HegC³eeleerue [e@. nscee meeves. l³eebveer lej yegOeJeej Hesþ, HegCes ³esLes Menje®³ee ceO³es®e mJele:®es efvemeiee&vegketÀue efJeMJe peleve kesÀues Deens. SkesÀ keÀeUer iejJeejs efJeoîeeHeerþe®³ee JevemHeleerMeem$e efJeYeeieÒecegKe Demeuesu³ee, 73 Je<eea³e meevesyeeF& DeeHeu³ee pegv³ee Jee[îeele DeveskeÀ ÒekeÀej®eer Pee[s Je HeMet-He#³eeb®³ee menJeemeele jenleele. He³ee&JejCee®eer never jesKeC³eemeeþer l³ee keÀe³ece®e JeenveeSsJepeer Hee³eer ÒeJeeme keÀjleele Je l³eebveer Iejele Jeerpener Iesleuesueer veener. Flej ÒeeO³eeHekeÀebÒeceeCes l³eebveerner JevemHeleerMeem$ee®³ee leemeeuee Je=#e mebieesHeve, mebJeOe&vee®ee mebosMe efJeoîeeL³ee¥vee efouee; cee$e DeeHeu³ee Jew³eeqkeÌlekeÀ peerJeveHeodOeleerodJeejs cegueebvee ne mebosMe osCeeN³ee l³ee Heefnu³ee®e ÒeeO³eeefHekeÀe Deensle. He³ee&JejCe mebJeOe&vee®³ee nekeÀeìîee ceejCeejs KetHe efomeleele; HeCe l³ee®eer meg©Jeele mJeke=Àleerletve keÀjCeejs ns Demes efvemeie&Je´leer cee$e efJejUe®e. ³ee DeeoMe& J³ekeÌleeRvee mJele:®³ee ke=Àleer®eer GkeÌleerletve peeefnjele keÀjeJeer ueeiele®e veener. l³eeb®³ee meodJele&vee®ee megiebOe Fleke̳ee meJe&otj Hemejlees, keÀer l³eeb®es peerJeve Heeefnu³eeJej `yeesues lewmee ®eeues' ®eer Òe®eerleer ³esles.

legkeÀejeceebveer p³ee keÀeUele ner DeesJeer efueefnueer l³ee keÀeUele SKeeoîee®³ee keÀe³ee&®ee ieewjJe keÀjC³eemeeþer l³ee®³ee HeeJeueeb®es Jebove keÀjCes ne meg³eesi³e ceeie& neslee; cee$e meO³ee®³ee keÀeUele Dee®eejefJe®eejebleueer megmebielee oeKeJeCeeN³ee J³ekeÌleeR®³ee SKeeoîee cenledkeÀe³ee&me J³eeHekeÀlee Òeoeve keÀjC³ee®³ee nsletves DeeHeCener l³ee

Page 8: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

4

F. 11 Jeer: cejeþer

keÀe³ee&le menYeeieer nesCes ne l³ee®eer HeeJeues JeboC³ee®ee SkeÀ keÀeuemegmebiele ceeie& cnCelee ³esF&ue. `ef¬eÀ³esJeerCe Jee®eeUlee J³eLe& Deens' Demes DeeHeues meble HeÀej HetJeea®e meebietve iesues. J³eLe& ye[ye[ keÀjCeejs, iecepee ceejCeejs ceesþîee mebK³esves Dee{Uleele; HeCe ke=ÀefleefJevee yeesueC³eeuee keÀener®e DeLe& vemelees. yeesueCes, DeeHeues efJe®eej ceeb[Ces HeÀej®e meesHes Demeles; HeCe les Dee®ejCeele DeeCeCes HeÀej keÀþerCe keÀejCe les Dee®ejCeele ³esC³eemeeþer ceve, yegodOeer DeeefCe Mejerjeves l³eeb®ee HetCe&le: mJeerkeÀej keÀjeJee ueeielees. cnCetve®e, Jej GuuesKe kesÀuesu³ee Je l³eeb®³eemeejK³ee keÀener cetþYej J³ekeÌleer cee$e efJe®eejHetJe&keÀ yeesueleele, l³eeuee keÀuHekeÀ ke=Àleer®eer pees[ osleele p³eecegUs l³eeme veweflekeÀles®es DeefOe<þeve ÒeeHle nesles. lesJne DeMee DeMee DeeoMe& J³ekeÌleeR®es efJe®eej Je Jele&ve ÒeceeCe ceevetve DeeHeCe DeeHeues Jele&ve Dee®ejeJes, les®e ³ee mesJeeJe´leer J³ekeÌleeR®³ee ®ejCeeb®es KejsKegjs Jebove þjsue. keÀe³eoe HeeUe ieleer®ee `keÀe³eoe HeeUe ieleer®ee, keÀeU ceeies ueeieuee, Leebyeuee lees mebHeuee!' ³ee keÀJeer ceeOeJe p³etefue³eve ³eeb®³ee ÒeefmeodOe keÀeJ³eHebkeÌleer Deensle. ³eeceO³es les peerJeve keÀmes peieeJes ³eeyeodoue GHeosMe keÀjle Deensle. ieleer®ee keÀe³eoe meJee&bveer HeeUe³euee®e nJee. ieleer ner DeveskeÀ yeeyeeR®³ee meboYee&leerue Demet MekeÀles. ieleer cnCepes Jesie. Jeenveeb®eer ieleer, Dee³eg<³ee®eer ieleer, keÀeUe®eer ieleer. ³eebleerue keÀesCel³eener ieleer®eb ³eesi³e Yeeve þsJeueb veener, lej les IeelekeÀ þª MekeÀleb. GoenjCeeLe& SkeÀ cnCepes Jeenvee®ee Jesie DeeefCe ogmeje Dee³eg<³ee®ee Jesie. Jeenve ®eeueJeleevee Deefle Jesieeves ®eeueJeues efkebÀJee Deefle ceboieleerves ®eeueJeues lej DeeHeCe ÒeeCeeuee cegketÀ MekeÀlees. oUCeJeUCe, JeenlegkeÀeruee efceUeuesueer ®eeuevee ner ceeCemee®³ee Òeieleer®eer, YejYejeìer®eer KetCe Deens; HeCe ieleer®ee keÀe³eoe ve HeeUtve DeHeIeele, peerefJeleneveer Dees{Jetve IesCes ner ieleer®eer ogie&leer nesle Deens, ns vekeÌkeÀer. ieleer®ee HeÀe³eoe efceUJee³e®ee lej efMemleyeodOelesves keÀe³eos HeeUC³ee®ee Jee³eoe DeeHeCe Heej Hee[uee®e Heeefnpes, veener keÀe! ne®e efve³ece efJekeÀemee®³ee efkebÀJee keÀeUe®³ee ieleerueener ueeiet He[lees. efJekeÀemee®ee Jesie DeesUKetve DeveskeÀ Menjebveer Òeieleer®³ee ceeiee&Jej OeeJee³euee ÒeejbYe kesÀuee. l³eecegUs ner Menjs efJekeÀefmele®e veJns, lej DemleeJ³emle HeÀesHeÀeJele iesueer. ³ee Menjeb®³ee efJekeÀemeele keÀesþs®e efve³eceve Dee{Ule veener. ceeCemeeb®es ueeW{s®³ee ueeW{s ³ee Menjebveer DeeHeu³eele meeceeJetve Iesleues. les peeiee efceUsue efleLes, nJes lemes Hemejues, mLeeefHele Peeues. ner Menjs Deepe DeeWieUJeeCeer efomet ueeieueer Deensle. efJekeÀemee®es efve³eceve, efve³eespeve ³eebmeejKes keÀe³eos l³eebveer kegÀþs®e pegceeveues veenerle. l³eecegUs veeiejer megefJeOee, veieje®eer mebj®evee, veeieefjkeÀebvee efceUCeeN³ee megKemees³eer ns cenllJee®es Yeeie ogue&ef#ele®e jeefnues. cegbyeF& Menj ns ³ee®es Gllece GoenjCe cnCelee

³esF&ue. meO³ee®³ee Ie[eruee Yeejleeleerue meJee&efOekeÀ JesieJeeve Menj cnCetve cegbyeF& DeesUKeueer peeles; cee$e cegbyeF&leerue ueeskeÀeb®es pevepeerJeve Òe®eb[ iewjmees³eeRveer J³eeHeues Deens. DeefleJesiee®es ns og<HeefjCeece Deensle, lej ogmejerkeÀ[s Yeejlee®³ee ûeeceerCe Yeeieebleerue Kes[er-Hee[er efJekeÀemee®³ee ÒeJeenele meeceerue ve Peeu³eeves ogie&ce jeefnueer Deensle. Del³eble ceboieleerves ®eeueCeejer ner ieeJes efJekeÀemeeHeemetve Jebef®ele jeefnu³eeves lesLeerue jefnJeemeer GojefveJee&nemeeþer MenjebkeÀ[s mLeueebleefjle nesle Deensle. Lees[ke̳eele, efJekeÀemee®eer vescekeÀer ieleer meeOelee ve Deeu³eeves Menjs yekeÀeue Peeueer Deensle, lej ieeJes Deesmee[ Peeueer Deensle. Deefleieleer DeeefCe ceboieleer ³ee oesve ìeskeÀebceOeerue efJemebieleer Deepe DeeHeu³ee meYeesJeleeueer meJe&$e efomeles. efJekeÀemee®³ee ³ee Jesieeves keÀe³eos lees[C³ee®eer Flejner DeveskeÀ GoenjCes oslee ³esleerue. nefjle¬eÀebleerodJeejs Oeev³e GlHeeovee®eer ieleer Jee{JeCes ner keÀeUe®eer iejpe nesleer; Hejbleg ner ieleer DeefOekeÀeefOekeÀ Jee{JeC³eemeeþer DeveskeÀ jemee³eefvekeÀ Keleeb®ee Je keÀerìkeÀveeMekeÀeb®ee DeefleJeeHej keÀjC³eele Deeuee. ³eecegUs keÀme keÀceer Peeuesu³ee, veeHeerkeÀ Peeuesu³ee DeveskeÀ peefceveer HebpeeyemeejK³ee GlHeeokeÀ Òeebleele Deensle. ieleeruee Devewmeefie&keÀ ®eeuevee osC³ee®eer ner peCet efMe#ee®e Deens. peerJevee®³ee yeeyeleerle yeesuee³e®es Peeues, lej Deepe ceeveJeeves Òeieleer®es keÀener ceevekeÀ le³eej kesÀues Deensle. les ceevekeÀ HetCe& keÀjC³ee®³ee veeoele efkeÀl³eskeÀ JesUe DeeHeCe DeeHeu³ee Dee³eg<³ee®es Jeeª YejOeeJe Jesieele mees[tve oslees. melele Òeieleer®³ee O³eemeeves YeejeJetve ceeCemes peieC³ee®³ee mHeOexle OeeJele jenleele. ®eebieues iegCe efceUJee³e®es lej OeeJee, DeefOekeÀ keÀewMeu³es efMekeÀe³e®eer lej OeeJee, Gllece veeskeÀjer efceUJee³e®eer cnCetve OeeJee, J³eJemee³e keÀje³e®es cnCetve OeeJee. OeeJeC³eemeeþer keÀejCeeb®eer ceesþer meeKeUer®e efceUles. SkeÀ SkeÀ ìHHes Deesueeb[le ner ceeCemes DeKeb[ OeeJeleele. SkeÀ #eCe Demee ³eslees, keÀer kegÀþs Leebyee³e®es ns®e keÀUsveemes nesles. keÀesþs efJemeeJee I³ee³e®ee lesner mecepele veener. p³eemeeþer pevcelees les peieC³ee®esner ceeCemes efJemejleele. peerJeveeleerue íesìîee iees<ìeR®ee, #eCeeb®ee Deevebo l³eebvee Ieslee®e ³esle veener. efveJeeble #eCeeb®es meceeOeeve, efvemeiee&®ee meeQo³e&HetCe& DeemJeeo IesCes pecele veener. l³eecegUs peerJevee®ee HeÀej megboj Demee DeLe&ner Gceiele veener, l³eemeeþer eflelekeÀe JesU osC³ee®eer ceeCemeeb®eer ceeveefmekeÀlee Gjle veener.

ieefleceeve nesC³ee®eer ®egkeÀer®eer keÀuHevee DeeHeCe ceveele yeeUieueer Deens. kesÀJeU mece=odOeer®³ee efoMesves DeKeb[ OeeJeCes cnCepes ieefleceeve jenCes nesle veener. ceeveJeer mebmke=Àleer®³ee Òeieleer®³ee ÒeJeemeele DeefOekeÀeefOekeÀ Gvvele ìHHes ieeþCes cnCepes ieefleceevelee nes³e; cee$e meO³ee Me³e&leerle OeeJeleevee DeeHeCe cetu³esner Hee³eoUer leg[Jetve OeeJele Deenesle. ³eMe efceUJeC³ee®³ee veeoele DeeHeCe ceeCegmekeÀer, me®®esHeCee, ogmeN³eebvee ceole keÀjC³ee®eer Je=lleer njJetve yemeuees Deenesle. ceveg<³ee®³ee peerJeveeleerue cetu³e®e veenerMeer Peeueer, lej peerJeve cnCepes HeÀkeÌle®e efve<keÀejCe Me³e&le cnCetve Gjsue. cetu³eeb®es ceeveJeer peerJeveeleerue mLeeve

Page 9: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

5

uesKeve Je J³eekeÀjCe 01: keÀuHeveeefJemleej

ceveg<³ee®³ee ieefleceevelesFlekesÀ®e cenllJeHetCe& Deens; Hejbleg Deefleieefleceeveles®³ee veeoele peerJevee®es `peiee DeeefCe peiet oîee' FlekesÀ meeOes-meesHes keÀe³eosner meceepe HeeUsveemee Peeuee Deens. l³eeletve®e ceie meceepe ceeveefmekeÀ mJeemL³e njJetve yemele Deens. ieefleceeveles®ee DeeflejskeÀ®e efJeveeMekeÀejer Demet MekeÀlees Demes veener, lej l³ee®ee DeYeeJener vegkeÀmeevekeÀejkeÀ Demet MekeÀlees. peerJevee®³ee efkebÀJee keÀeUe®³ee ieleer®ee keÀe³eoe ve HeeUCeejs DeveskeÀoe keÀeUe®³ee HeÀej®e ceeies jenleele. efJe®eejeb®es ceeieemeuesHeCe l³eeletve®e ³esles. peeleerJ³eJemLesyeodoue keÀce&þ efJe®eej keÀjCeejs, keÀeUs-ieesjs ³eeb®³eele JeCe&Yeso keÀjCeejs, m$eer-Heg©<eebceO³es G®®e-veer®e Demee YesoeYeso keÀjCeejs ueeskeÀ ³ee®es Gllece GoenjCe cnCelee ³esF&ue. HetJee&Heej ®eeuele Deeuesu³ee ÒeLeebvee, efJe®eejebvee ÒeMve keÀªve, l³eele yeoue keÀjC³ee®eer l³eebvee DeeJeM³ekeÀlee Jeeìle veener. Demes ueeskeÀ keÀeUe®³ee ÒeJeenele ceeieeme efJe®eejeb®es þjleele Je l³eebb®ee peerJeveekeÀ[s, peieekeÀ[s HeenC³ee®ee ¢ef<ìkeÀesve mebkegÀef®ele neslees; HeCe ³ee®eyejesyej meceepee®³ee meceleesue DeeefCe meJee¥ieerCe pe[CeIe[Ceerlener De[LeUe yevetve jenleele. l³eecegUs keÀeUe®eer ieleer DeesUKetve l³eevegmeej mJele:®³ee Dee®eej-efJe®eejeble yeoue keÀjCes keÀeuemegmebiele peieC³eemeeþer cenllJee®es Deens. meceepee®³ee ogie&leer®ee leLeekeÀefLele keÀe³eoe lees[tve veJeer ieleer, veJee keÀe³eoe le³eej keÀjCeejs keÀener DeHeJeeoelcekeÀ ueeskeÀner nesTve iesues. Goe. cenelcee HegÀueWveer efm$e³eebvee iegueeceefiejerletve yeensj keÀe{tve m$eerefMe#eCee®ee Hee³ee j®euee, cen<eea keÀJeXveer efJeOeJee HegveefJe&Jeenemeeþer ceesþs keÀe³e& kesÀues, lemes®e mebleebveer {eWieerHeCee, keÀce&keÀeb[ ³eeb®³eeJej Òenej keÀªve meceepeceves ieefleceeve kesÀueer. ³ee meceepemegOeejkeÀebveer meceepeeleerue ÒemLeeefHele vekeÀejelcekeÀ keÀe³eos lees[ues; cee$e l³eeletve®e meceepeeuee ÒeieefleHeLeeJej vesCeejs mekeÀejelcekeÀ keÀe³eos efvecee&Ce Peeues. l³eecegUs®e ³ee ceb[UeR®³ee lelkeÀeueerve meceepee®³ee ieleer®ee keÀe³eoe lees[C³ee®³ee ke=Àleeruee veJeerve Dee³eece ÒeeHle neslees. ieefleceeveles®eer Dees{ ner ceeCemeeuee Deeefoce keÀeUeHeemetve Deens. ner Dees{®e l³eeuee ÒeieefleHeLeeJej IesTve iesueer. ®eekeÀe®³ee MeesOeeHeemetve les Deepe®³ee mebieCekeÀeHe³e¥le DeveskeÀ mebMeesOeveb ³ee®eer mee#e Deensle; HeCe peesHe³e¥le ³ee ieleerJej ceeCetme Deeª{ nesTve leer efve³ebef$ele keÀjle Deens, leesHe³e¥le®e ner ieleer ÒeieleerkeÀ[s vesCeejer þjsue. Dev³eLee ieleer®ee keÀe³eoe Yebie keÀjCes ceneie þª MekesÀue. DeeUmes keÀe³e&Yeeie veemelees

Deuemem³e kegÀlees efJeoîee, DeefJeoîem³e kegÀle: Oeveced~ DeOevem³e kegÀlees efce$eced, Deefce$em³e kegÀle: megKeced~~

³ee megYeeef<eleeletve `DeeUme' ne ceeCemee®ee Me$et Deens, ns efkeÀleer ³eLeeLe&HeCes Heìles! DeeUMeer ceeCemeeuee efJeoîee keÀMeer efceUCeej? DeMee DeefJeoîe ceeCemeeuee Oeve keÀmes efceUCeej? DeMee

efveOe&veeuee efce$e keÀmes efceUCeej? DeMee efce$e vemeuesu³eeuee megKe keÀmes efceUCeej? keÀejCe DeeUme ³ee SkeÀe ogieg&CeecegUs ceeCetme ef¬eÀ³eeMetv³e yevelees. ceeveJee®³ee Mejerj Je ceveele cejieU, Goemeervelee, efvejeMee, pe[lee ³esles. ner®e vekeÀejelcekeÀlee ceie DeeHeesDeeHe Òel³eskeÀ iees<ìerle Hemejle peeles, Deieoer vekeÀUle! `DeeUme' cnCepes vescekesÀ keÀe³e? ne DeeUme veeJee®ee Me$et cnCepes ceeveJeer ceveeleerue SkeÀ YeeJevee Deens. DeeUmee®eer vescekeÀer J³eeK³ee keÀjlee ³esle veener; HeCe SKeeos keÀece keÀjC³ee®eer iejpe Deens ns mecepele Demeleeveener DeeHeCe les keÀjle veener l³eeuee `DeeUme' cnCelee ³esF&ue. DeveskeÀoe DeeUme DeeefCe Deejece ³eeb®³eeleerue Oetmej meerceejs<ee ve keÀUu³eeves ieeWOeU G[euesuee efomelees. SKeeoîeeves oerIe& keÀeU Þece kesÀu³eeveblej Lees[e Deejece keÀjC³eemeeþer cnCetve efveef<¬eÀ³elee oeKeJeueer, lej lees DeeUme vemetve Deejece Demelees. ³eeGueì meowJe keÀeceeuee yeieue osTve Deejece keÀjCeeje Fmece efve:mebMe³e DeeUMeer Demelees. menpe meeO³e nesCeeN³ee iees<ìerner DeeUmeecegUs meeO³e nesle veenerle. GoenjCeeLe&, mekeÀeUer ueJekeÀj Gþe³e®es þjJetve DeeHeCe iepej ueeJelees; HeCe iepej Jeepeu³eeveblej one efceefveìebveblej®ee iepej ueeJelees. Hegvne lees Jeepeuee keÀer Lees[e GefMeje®ee ueeJelees DeeefCe Demes keÀjlee keÀjlee DeeHeu³eeuee ®eebieuee®e GMeerj neslees. DeeHeu³ee keÀe³e&Meerue yegodOeerJej DeeUme peCet efveef<¬eÀ³eles®ee He[oe®e ìekeÀlees. keÀener JesUsme DeeUmee®es HeefjCeece lJeefjle efometve ³esleele, lej keÀener JesUsme les otjieeceer mJeªHee®es Demeleele. Goe. [e@keÌìjebveer Ssve Mem$eef¬eÀ³ee keÀjleevee efkebÀJee jesieefveoeve keÀjleevee DeeUme kesÀuee, lej ©iCee®³ee peerJeeJej yeslet MekeÀles. SKeeoîee yeme®eeuekeÀe®³ee íesìîeeMee [guekeÀercegUs meJe& ÒeJeeMeeb®³ee peerJeeuee OeeskeÀe GodYeJet MekeÀlees. JewceeefvekeÀeuee lej [esUîeeble lesue Ieeuetve efJeceeve G[JeC³ee®eer meJe& Òeef¬eÀ³ee DeveskeÀoe HeeneJeer ueeieles. l³eele Lees[emee pejer DeeUme Peeuee, lej l³ee®eer efMe#ee l³ee®³eemekeÀì ÒeJeeMeebveener YeesieeJeer ueeieles. lej ogmeN³ee yeepetuee, efJeoîeeefLe&peerJeveele DeY³eemee®ee DeeUme kesÀuee, lej ³ee®es otjieeceer HeefjCeece Heene³euee efceUleele. DeeJe[er®³ee efJe<e³eeb®ee DeY³eeme keÀjleevee cepee ³esles; HeCe veeJe[er®³ee efJe<e³eeb®ee DeY³eeme keÀje³euee DeeUme kesÀuee peelees. Hejer#esHegjlee DeY³eeme keÀªve JejJej®³ee F³ellee ieeþlee ³esleele; HeCe l³ee efJe<e³eeb®ee Hee³ee keÀ®®ee®e jenlees DeeefCe Dee³eg<³eele Heg{s keÀOeerner iejpe ueeieles lesJne ³ee %eevee®ee me#ece JeeHej DeeHeu³eeuee keÀjlee ³esle veener. DeeUmeecegUs ceeboîe ³esles. MeejerefjkeÀ cebolee, pe[lee lej ³esles®e efMeJee³e ceve Je yegodOeer oesneWveener iebpe ®e{lees. keÀe³e&efmeodOeermeeþer DeeJeM³ekeÀ meeOevee ve kesÀu³eeves keÀe³e&Yeeie veemelees. DeeUMeer ceveg<³e ne keÀesCeer JesieUîee ûeneJej®ee Fmece vemelees. lees DeeHeu³eemeejK³ee keÀe³e&Meerue ceeCemeebletve®e `DeeUMeer' ceO³es HeefjJeleeale neslees. DeveskeÀoe ne DeeUme DebMele: DeeHeu³eeueener

Page 10: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

6

F. 11 Jeer: cejeþer

ûeemelees. DeeHeCe SKeeos keÀece meebielee®e l³eeyeodoue le¬eÀej keÀje³euee ueeieuees, DeeJneveebvee ìeUt ueeieuees efkebÀJee DeeHeu³eeuee veJeerve efMekeÀC³ee®eer Dees{ JeeìsveeMeer Peeueer, lej mecepeeJes keÀer DeeHeu³eeuee DeeUmeeves ûeemeues Deens. DeMee JesUer SkeÀe Peìke̳eele DeeUme PeìketÀve keÀeceeuee ueeieeJes, keÀejCe meelel³eeves ke=ÀefleMeerue jenCes ne®e DeeUme otj þsJeC³ee®ee SkeÀcesJe ceeie& Deens.

ceeveJeeves DeepeJej peer Òeieleer kesÀueer Deens leer l³ee®³ee keÀe³e&MeeruelescegUs®e. Leesj mebMeesOekeÀebveer pej MeesOe IesC³eeSsJepeer DeeUme kesÀuee Demelee, lej ceeveJeer peerJeveele ¬eÀebeflekeÀejkeÀ yeoue Ie[ues®e vemeles. mebMeesefOekeÀe ceeoece cesjer ke̳etjer ³eebveer jsef[Dece®ee MeesOe ueeJeuee. l³ee efoJemeeleerue 18-18 leeme iegbie nesTve keÀece keÀjle. DeveskeÀoe lej l³ee Òe³eesieMeeUsletve yeensj®e He[le vemele. ner®e iele Sef[meve®eer. Sef[mevemegodOee je$eYej Òe³eesieMeeUsle ef®ekeÀeìerves keÀece keÀjle Demes. l³eecegUs®e leyyeue 1300 ntve DeefOekeÀ MeesOe l³eeb®³ee veeJes Deensle. megÒeefmeodOe uesefKekeÀe DeeefCe jepekeÀer³e, meeceeefpekeÀ keÀe³e&keÀleea nsueve kesÀuej DebOe DeeefCe yeefnN³ee nesl³ee. DeeUMeerHeCeemeeþer ns DeHebielJee®es keÀejCe Hegjsmes nesles; cee$e l³eebveer efpeodoerves efMe#eCe HetCe& kesÀues DeeefCe meceepemesJeener kesÀueer. ³ee meJee¥vee DeeUme keÀªve efveef<¬eÀ³eles®es peerJeve peielee Deeues Demeles; HeCe l³eebveer DeeJneveeb®ee, ³eMee®ee ceeie& mJeerkeÀejuee.

³eMe keÀesCeeuee vekeÀesmes Jeeìles? kegÀCeeuee®e veener; HeCe ³eMe Heojele Hee[C³eemeeþer meelel³eHetCe& keÀe³e&Meeruelee nJeer. GoîeceMeeruelesMeer cew$eer keÀje³euee nJeer keÀejCe GoîeceMeeruelee®e peerJeveele Glmeen, ®ewlev³e, ef¬eÀ³eeMeeruelee DeeefCe mebleg<ìer Òeoeve keÀjles. ³eMemJeer nesC³ee®eer efoJeemJeHves HeenCes HeÀej meeshes Demeles; cee$e ner mJeHves HetCe& keÀjC³eemeeþer ³eesi³e JesUer ³eesi³e ke=Àleer keÀjCeejs®e ³eMemJeer nesleele. ³eemeeþer®e DeeUmeeuee Goîeesieer Je=lleerle ªHeebleefjle keÀjC³ee®eer iejpe Deens. l³eeuee me=peveelcekeÀ Deevebo yeveJeC³ee®eer keÀuee DeeHeu³ee®e neleele Deens. ³eemeeþer DeeHeu³ee jespe®³ee peerJeveHeodOeleerle Lees[emee yeoue keÀjeJee ueeiesue. keÀece HetCe& keÀjC³ee®ee veJee, keÀuHekeÀ ceeie& MeesOeCes, DeOetveceOetve keÀeceele yeoue keÀjCes þjJeuesu³ee JesUsle keÀece HetCe& Peeues, lej mJele:uee MeeyeemekeÀer cnCetve SKeeoer YesìJemlet osCes, ceeskeÀUîee JesUele mJele:®es íbo, DeeJe[erefveJe[er peesHeemeCes, mekeÀejelcekeÀ efJe®eejebvee ®eeuevee osCeejs meeefnl³e Jee®eCes, mJele:meeþer, kegÀìgbyeemeeþer JesieUe JesU keÀe{Ces, efHeÀje³euee peeCes F. DeveskeÀ ceeie& ®eesKeeUues lej DeeUme DeeHeu³ee peerJeveeletve nodoHeej nesT MekeÀlees.

memee-keÀemeJee®eer iees<ì DeeHeCe ueneveHeCeeHeemetve SskeÀle Deeuees Deenesle. meg©Jeeleeruee ®eHeUlesves HeUCeeje memee keÀemeJee®eer Oeerceer ®eeue Heentve ieeHeÀerueHeCes PeesHeuee, Deejece keÀjC³eemeeþer. FLes, meMeeuee DeeUmeeves ûeemeues DeeefCe l³ee®ee Ieele Peeuee. ceboieleerves ®eeuetvener keÀemeJe Me³e&le efpebkeÀuee. lesJne ue#eele I³ee³euee nJes, keÀer

peerJevee®eer Me³e&le efpebkeÀe³e®eer Demesue, lej melele keÀenervee keÀener keÀjle jeefnues Heeefnpes. GoîeceMeeruelesves®e efJekeÀeme meeOelees. DeeHeu³eeuee peerJevee®³ee Me³e&leerleerue memee Jne³e®es veener, lej DeefJejle cesnvele keÀjCeeje keÀemeJe Jne³e®es Deens, ns O³eeveele I³ee³euee nJes. ceve keÀje js Òemevve

ceve keÀje js Òemevve~ meJe& efmeodOeer®es keÀejCe~ cees#e DeLeJee yebOeve~ megKe meceeOeeve F®íe les~

meble legkeÀejeceeb®³ee DeYebieJeeæCeerleerue ³ee DeesJeer cevee®³ee efmLeleer®es cenllJe efJeMeo keÀjleele. ceve Òemevve Demesue, lej meJe& efmeodOeer ÒeeHle keÀjlee ³esleele. cnCepes®e,meO³ee®³ee keÀeUeMeer megmebiele Yee<esle meebiee³e®eb, lej ceve Òemevve Demesue, lej meJe& ÒekeÀej®ee keÀe³e&Yeeie efveefJe&IveHeCes meeOelee ³eslees. ceveele KetHe MekeÌleer meeceeJeuesueer Demeles. jeKesletvener Yejejer IesCeeN³ee efHeÀefvekeÌme He#³eemeejKes meeceL³e& ceveele Demeles. efJeucee ª[euHeÀ, Dee@mkeÀj efHekeÌìesefjDeme, mìerHeÀve ne@efkeÀvme ³eebmeejK³ee J³ekeÌleer MeejerefjkeÀ DeHebielJeeJej ceele keÀªve pesJne ÒeyeU ceeveefmekeÀ F®ísodJeejs efJepe³e efceUJeleele, lesJne cevee®es meeceL³e& DeeHeu³eeuee peeCeJeles; HeCe ceve ner keÀener meeOeermeesHeer iees<ì veener. ceve cnCepes HeÀej iegbleeiegble Demeles. `ceve' veeJee®es keÀes[s mees[JeC³ee®ee DeepeJej DeveskeÀ mebleebveer, efJeodJeeveebveer, lellJeJesll³eebveer Je ceevemeMeem$e%ebeveer DeeHeeHeu³ee Hejerves Òe³elve kesÀuee Deens. cevee®es DeveskeÀ Heoj Gueie[leevee®e cevee®³ee meeceL³ee&®esner DeveskeÀ Hewuet l³eebveer DeOeesjsefKele kesÀues Deensle. meJe& YeeJeveeb®ee Giece ne `ceveele' neslees Demes pej {esyeUceeveevesss cnìues, lej ceeCemee®eer YeeJeefvekeÀ Je l³eevegmeej Jele&veeleueer meJe& efmLel³eblejs ner ceve veeJee®³ee met$eOeejekeÀ[s keWÀefêle Peeuesueer Demeleele Demes cnCelee ³esF&ue.

ef®elles Òemevves YegJeveced Òemevveced~ ef®elles efJe<eCCes YegJeveced efJe<eCCeced~~

³ee megYeeef<eleele cnìu³eeÒeceeCes ceve Òemevve Demesue, lej meejs peie Òemevve Deens Demes Jeeìles; cee$e ceve efKevve Demesue, lej peiener Goeme Jeeìles. cnCepes®e, peMeer ceveefmLeleer l³eevegmeej Jele&ve Demes meeOes meceerkeÀjCe ceeb[lee ³esles. jespe®es®e keÀece Òemevve ceveeves keÀjleevee keÀmeuee®e Yeej peeCeJele veener; HeCe ceveele efJe®eejeb®es keÀentj Demesue, lej cee$e jespe®eer®e keÀeces keÀjleevee ef®e[®eer[ nesles. oerIe&keÀeUemeeþer cevee®es mJeemL³e efyeIe[u³eeme l³ee®eer HeefjCeleer Deepeejeble nesles. DeHegjer PeesHe, DekeÀe³e&#ecelee, SkeÀeûelee {emeUCes ³eebmeejKes og<HeefjCeecener efometve ³esleele. l³eecegUs Dee³eg<³ee®ee KeN³ee DeLee&ves DeemJeeo IesC³eemeeþer cevee®eer Òemevvelee, leeCejefnlelee HeÀej cenllJee®eer þjless. meO³ee®³ee mHeOee&lcekeÀ ³egieele Demes DeveskeÀ Òemebie ³esleele pesJne ceve vewjeM³eeves, mebleeHeeves ûeemeles. keÀener JesUe keÀener iees<ìer DeeHeu³ee ceveemeejK³ee Ie[le veenerle. l³eecegUsner ceveele leeCe, jeie, ef®e[ef®e[

Page 11: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

7

uesKeve Je J³eekeÀjCe 01: keÀuHeveeefJemleej

efvecee&Ce nesle Demeles. þjJeuesu³ee JesUsle SKeeos keÀece DeeHeu³ee neletve HetCe& nesle veener. efMe#ekeÀ, DeeF&, Je[erue, ceesþîeeb®³ee DeHes#ee, l³eeb®eer celes HeìsveeMeer nesleele, mJele:®ee efveCe&³e IesC³ee®ee DeelceefJeMJeeme ceveele efvecee&Ce nesle veener. DeMee meJe& HeefjefmLeleercegUs ceveeJej leeCe ³esT MekeÀlees.

ceO³eblejer®³ee [yu³etS®eDees (peeieeflekeÀ Deejesi³e mebIeìvee) DenJeeueeletve SkeÀ OekeÌkeÀeoe³ekeÀ yeeye meceesj Deeueer leer DeMeer, keÀer Yeejle ne peieeleerue meJee&efOekeÀ vewjeM³eeves ûeemeuesuee osMe Deens. meO³ee®³ee Ie[eruee SketÀCe 36 ìkeÌkesÀ Yeejleer³e ns vewjeM³eeves ûemle Deensle Demee Devegceeve keÀe{C³eele Deeuee Deens. DeeHeu³ee Deepetyeepetueener keÀefjDejceOeues DeHe³eMe, efÒe³ekeÀjemeesyele®es Jeeo, Hejer#esleerue keÀceer iegCe, DeeF&Jeef[ueebveer nìdì ve HegjJeCes ³eebmeejK³ee uenevemeneve keÀejCeebmeeþer Deieoer Deelcenl³esmeejKeer ìeskeÀe®eer YetefcekeÀe IesCeeN³eeb®es ÒeceeCe Jee{uesues efomeles. l³eecegUs YeefJe<³ekeÀeUele vewjeM³e, He³ee&³eeves ceeveefmekeÀ Deejesi³e ns osMeeHeg{erue ceesþs DeeJneve DemeCeej Deens. lesJne JesUer®e keÀeUe®eer HeeJeues DeesUKetve DeeHeCe ³ee efoMesves HeeJeueb G®eueC³ee®eer iejpe Deens. cevee®eer cejieU PeìketÀve ìekeÀC³eemeeþer l³eeuee Òemevve keÀjC³ee®eer iejpe Deens. ceveeleerue vekeÀejelcekeÀ YeeJeveebJej ceele keÀªve ceveele mekeÀejelcekeÀ efJe®eej ©peJeC³ee®eer iejpe Deens. ceevemeMeem$eeves ³eeuee cenllJe efoues Deens®e; HeCe DeeHeu³ee mebleebveerner mekeÀejelcekeÀ efJe®eejebvee cenllJee®es ceeveues Deens. mekeÀejelcekeÀ efJe®eejeb®³ee meeceL³ee&ves ceesþceesþîee DeepeejebJej ceele efceUJeu³ee®³ee DeveskeÀ Ieìvee DeeHeu³ee Jee®eveele ³esleele. ceesþîee mebkeÀìebvee efpeodoerves meeceesN³ee iesuesu³ee J³ekeÌleerner mekeÀejelcekeÀ efJe®eejeb®³ee yeUeJej®e DeMeke̳e iees<ì Meke̳e keÀjleevee efomeleele. nuueer mekeÀejelcekeÀ efJe®eejebvee ÒeJe=lle keÀjC³eemeeþer efJeefJeOe ³eesieHeodOeleer, ye´cnefJeoîee, cevemebmkeÀej efMeefyejs Demes DeveskeÀ Ghee³e DeJeuebyeues peeleele. keÀejCe, ceveg<³eeuee mekeÀejelcekeÀ efJe®eej ceveeJej efkeÀleer ÒeYeeJeer þª MekeÀleele Je Òemevve ceve peerJevee®eer efkeÀleer megboj DevegYetleer osT MekeÀles ns Gceieues Deens.

ns ®ecelkeÀeefjkeÀ ceve Òemevve keÀmeb yejb þsJee³e®eb? DeLee&le, les J³eeqkeÌlemeeHes#e Deens. keÀesCeeuee Gllece meeefnl³e Jee®eveeletve Òemevvelee ueeYeles, keÀesCee®es keÀefJelee efuentve ceve Òemevve nesles, kegÀCeer J³ee³eece kesÀu³eecegUs ÒeHegÀefuuele neslees, lej SKeeoe KeJe³³ee HeesìYej ®eefJe<ì Devve mesJeveeves Òemevve neslees. keÀOeer efvemeie& DeMeer DeKeb[ Òemevvelee oslees, l³eecegUs ceeCemeb efvemeiee&®³ee menJeemeele peeCes Hemeble keÀjleele, lej kegÀCeeuee ÒeJeeme keÀjCes, JesieJesieUîee ceeCemeebvee YesìCes-yeesueCes cevee®eer Òemevvelee yeneue keÀjles. ef®e$ekeÀuee, iee³eve, mebieerle, ve=l³e ³eebmeejK³ee keÀuee ³eeyeeyeleerle cenllJee®³ee þjleele. l³eeletve efceUCeejer cevee®eer Òemevvelee ner mLeue-keÀeueeleerle DeeefCe MeeMJele Demeles.

peeieespeeieer efomeCeejs nem³e Jeie&, ³eesie Jeie&, mebieerleesHe®eej Jeie&, leeCe-J³eJemLeeHeve Jeie& ns®e oMe&Jeleele, keÀer Òeieleer®es ìHHes Deesueeb[leevee ceveg<³eeves cevee®es mJeemL³e, efmLejlee Òemevvelee ieceeJeueer Deens; HeCe l³eeves ieceeJeuesu³ee ³ee Decetu³e IeìkeÀe®eer l³eeuee peeCeerJe Peeueer Deens DeeefCe cnCetve®e ner Òemevvelee Hegvne ÒeeHle keÀjC³eemeeþer lees meJe&leesHejer Peìle Deens. ³ee Òe³elveebvee Meem$eeb®eer, efJe%eevee®eer Je keÀueeb®eer pees[ osle Deens. mJele:®eb ceve Òemevve keÀjC³ee®es lej DeveskeÀ ceeie& DeefmlelJeele Deensle; HeCe ogmeN³ee®es ceve Òemevve keÀjCes ner cee$e SkeÀ keÀuee Deens. SKeeÐee®es efveKeU ceveeves keÀewlegkeÀ kesÀu³eevesner l³ee®es ceve Òemevve keÀjlee ³esles. keÀewlegkeÀe®es oesve Meyoner peeot keÀª MekeÀleele. ogmeN³ee®es ceve Òemevve keÀjCes nsosKeerue DeeHeu³ee ceveeuee Òemevvelee Òeoeve keÀjles. uenevemes keÀece Demees efkebÀJee ³eMee®eer Gllegbie efMeKejs ieeþCes Demees, ceve Òemevve Demesue, lej DeeHeCe keÀenerner meeO³e keÀª MekeÀlees. ³ee ceveeuee melele Òemevve þsJeC³ee®eer keÀuee p³ee J³ekeÌleeruee DeJeiele Demeles leer J³ekeÌleer mebkeÀìebvee KebyeerjHeCes meeceesjs peeT MekeÀles Je DeeHeues Dee³eg<³e HegÀueJet MekeÀles. DeMee J³ekeÌleeruee peerJeve mepee ve Jeeìlee cepee Jeeìles. lesJne Deeveboer, meceeOeeveer peerJevee®eer ieg©efkeÀuueer ceveele o[uesueer Deens, ns peeCee DeeefCe ceve Òemevve þsJee.

Page 12: Std. 11 Marathi, Marathi Yuvakbharti, Maharashtra Board

8

F. 11 Jeer: cejeþer

ceveg<³ee®³ee YeeJevee, mebJesovee, Ëo³emHeMeea DevegYeJe ³eeb®³ee ceespeke̳ee®e DeeMe³eIeve Je Deble:keÀjCeeuee efYe[CeeN³ee Meyoebleerue DeefYeJ³ekeÌleeruee `keÀeJ³e' efkebÀJee `keÀefJelee' efkebÀJee `Heoîe' Demes cnCeleele. ÒeefleYee<esle keÀJeer keÀeJ³ee®³ee ceeO³eceeletve Jee®ekeÀeuee Òe®eb[ ceesþîee DevegYeJeefJeMJee®eer meHeÀj Ie[Jetve DeeCeleele. keÀOeer ceveeuee nUgJeej, megKeo, lejue DevegYeJe osCeeN³ee, keÀOeer Jee®eCeeN³ee®³ee Deble:keÀjCee®ee þeJe IesCeeN³ee, keÀOeer SKeeoer ÒeKej peeCeerJe DeeHeu³ee cevee®³ee ieeYeeN³eeHe³e¥le Heesnes®eJeCeeN³ee keÀefJeleebvee meeefnl³eele DeeefCe Jee®ekeÀeb®³ee YeeJeefJeMJeele ceesþs ceevee®es mLeeve Deens. keÀefJeles®³ee DeeMe³eieYe& mJeªHeecegUs efle®es DeekeÀueve ns DeefleMe³e yeejkeÀeF&ves keÀjeJes ueeieles. JejJej Jee®etve l³eeleerue ieefYe&leeLe& mecepeCes efkebÀJee DeekeÀUCes Meke̳e vemeles. l³eemeeþer l³ee HeoîeHebkeÌleeR®ee efJe®eej keÀªve, ceveve keÀªve l³eeleerue DeLee&®es DeveskeÀ Heoj Gueie[eJes ueeieleele. keÀefJeles®ee DeemJeeo I³ee³e®ee, lej l³eeletve J³ekeÌle nesCeeN³ee DeveskeÀ DeLe&íìe mecepetve I³eeJ³ee ueeieleele. ³eemeeþer®e keÀefJeles®es DeekeÀueve keÀjleevee keÀefJelee Hegve:Hegvne Jee®eeJeer ueeieles. efkeÀl³eskeÀ JesUe veJ³eeves keÀefJelee Jee®eleevee l³ee®es veJeveJeerve DeLe& Gueie[le peeleele DeeefCe l³ee %eeveevegYeJee®ee Deevebo keÀener JesieUe®e Demelees. keÀefJeles®es DeekeÀueve ns Keeueerue leerve HeeleUîeebJej nesles. 1. keÀefJelesleerue MeyoeLe& mecepeCes : ner meJee¥le megueYe HeeleUer Deens. kesÀJeU Meyoeb®es DeLe&

mecepeues cnCepes keÀefJelee mecepeueer Demes pejer nesle vemeues, lejer keÀefJeles®³ee ieeY³eeHe³e¥le Heesnes®eC³eemeeþer l³eeleerue Meyoeb®es DeLe& J³eJeefmLele mecepetve IesCes DeeJeM³ekeÀ Demeles.

2. keÀefJelesleerue YeeJeeLe& mecepeCes : ³ee HeeleUerJej keÀefJeles®³ee Meyoebletve Gueie[CeeN³ee YeeJee®ee

yeesOe neslees. ³ee HeeleUerJej SkeÀe®e MeyoeHeemetve efveIeCeeN³ee efJeefJeOe DeLee¥®ee yeesOe neslees.

keÀefJeles®ee vescekeÀe YeeJe mecepetve IesCes ne keÀeJ³e DeekeÀueveeleerue cenllJee®ee ìHHee Deens.

3. keÀefJelesleerue Yee<ee Je YeeJemeeQo³e& ³eeb®ee Deevebo ÒeeHle nesCes :

³ee HeeleUerJej YeeJeeLe& J³ekeÌle keÀjCeeN³ee Yeeef<ekeÀ JewefMe<ìîeeb®ee DeemJeeo Iesleuee peelees. J³ebi³eeLe&, ³ecekeÀ, veeo, ue³e DeMee meeQo³e&mLeUeb®³ee DeekeÀueveeves keÀeJ³eemJeeo ne SkeÀ DeeveboevegYeJe neslees.

keÀefJeles®es DeekeÀueve keÀjC³ee®eer DeeJe[ efvecee&Ce nesTve efJeoîeeL³ee¥vee ³ee jmeemJeeoe®ee Deevebo Ieslee ³eeJee ³eemeeþer Heoîe DeekeÀueve ³ee efJeYeeiee®ee DeY³eemeele meceeJesMe keÀjC³eele Deeuee Deens. DeekeÀueveemeeþer efouesu³ee keÀefJelesJej keÀener ÒeMve efJe®eejues peeleerue. l³eeb®eer mJele:®³ee Meyoeble Je Yee<esle Gllejs efuene³e®eer Deensle. ÒeMveeb®³ee mJeªHeevegmeej l³eeb®eer Gllejs Lees[ke̳eele, vesceke̳ee Meyoeble, cegodosmeto Je ®eHeKeueHeCes DeLe& meebieCeejer DemeeJeerle. [HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀceebkeÀ Hee®eJejerue `ÞeeJeCe' ner

keÀefJelee Jee®ee Je Keeueerue ÒeMveeb®eer Gllejs oîee.] *1. ÞeeJeCee®es Deeieceve keÀmes Peeues Deens? Gllej: ÞeeJeCee®es Deeieceve efJeefJeOe jbieeb®ee ieg®í IesTve Peeues Deens.

Gvne®es kesÀMejer, [eefUbyeer, meesvesjer jbie, lej HeeJemee®³ee Oeejeb®ee efveUe jbie ÞeeJeCe IesTve Deeuee Deens.

*2. ÞeeJeCeele keÀesJeUs Tve keÀesþs oeìtve ³esles? Gllej: ÞeeJeCeele keÀesJeUs Tve `kesÀMeje®³ee jeveesjeveer' oeìtve ³esles.

³esLes, jevee-jeveeble keÀesJeUs Tve He[u³eeves l³eebvee ÒeeHle Peeuesuee kesÀMejer jbie DeOeesjsefKele keÀjC³eemeeþer `kesÀMeje®³ee jeveesjeveer' ner Òeeflecee JeeHejueer Deens.

*3. ieesþuesu³ee DeemeJeebvee veJeerve HebKe kesÀJne ³esleerue? Gllej: ceveeleerue cejCeemevve Deewoeefmev³eeuee efpeJebleHeCee®eer,

®ewlev³ee®eer HeeueJeer HegÀìsue lesJne ieesþuesu³ee DeemeJeebvee veJeerve DeeMes®es HebKe ³esleerue.

*4. ÞeeJeCeele HesÀj keÀesCe Oejles? Gllej: ÞeeJeCeele keÀJe[Meeb®es [eefUbyes HesÀj Oejleele.

Heoîe GleeN³ee®es DeekeÀueve02

Keeueerue keÀefJelee Jee®etve l³eeKeeueerefJe®eejuesu³ee ÒeMveeb®eer Gllejs efuene.