Stefan eromski Primary School Poniatowa (POLAND) www.sp.poniatowa.pl

COMENIUS PROJECT 2013

Zwikszanie efektywnoci energetycznej procesw wytwarzania, przesyu i uytkowania energii jest filarem prowadzenia zrwnowaonej polityki energetycznej. Znajduje to swj wyraz w prawodawstwie i dziaaniach podejmowanych przez instytucje pastwowe i unijne.EFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

Dyrektywa 2012/27/EU z dnia 25 padziernika 2012 w sprawie efektywnoci energetycznejstanowi kontynuacj oraz podkrela znaczenie polityki poprawy efektywnoci Unii Europejskiej. Dyrektywa obliguje pastwa UE do wprowadzenia instrumentw poprawy efektywnoci energetycznej umoliwiajcych osignicie celu 20% oszczdnoci zuycia energii pierwotnej do 2020.EFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

Struktura finalnego zuycia energii w Polsce wg nonikwEFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

EFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCEEnergia pierwotna jest to energia zawarta w pierwotnych nonikach energii pozyskiwanych bezporednio z zasobw naturalnych odnawialnych i nieodnawialnych.

Cakowite zuycie energii pierwotnej i finalne zuycie energiiEFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

Struktura finalnego zuycia energii w Polsce wg sektorwEFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

Struktura zuycia energii w gospodarstwach domowych wedug kierunkwEFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych i przemysuEFEKTYWNO WYKORZYSTANIA ENERGII data publikacji: 2013-07-29, rdo: http://www.stat.gov.pl ZUYCIE ENERGII W POLSCE

Rosnce wraz z rozwojem cywilizacyjnym zapotrzebowanie na energi, przy wyczerpywaniu si jej tradycyjnych zasobw gwnie paliw kopalnych (wgiel, ropa naftowa, gaz ziemny) oraz towarzyszcy ich zuyciu wzrost zanieczyszczenia rodowiska naturalnego, powoduj zwikszenie zainteresowania wykorzystaniem energii ze rde odnawialnych.ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE

Energia ze rde odnawialnych oznacza energi pochodzc z naturalnych powtarzajcych si procesw przyrodniczych, uzyskiwan z odnawialnych niekopalnych rde energii

(energia: wody, wiatru, promieniowania sonecznego, geotermalna, fal, prdw i pyww morskich, oraz energia wytwarzana z biomasy staej, biogazu i biopaliw ciekych).ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE

BIOMASA STAA

Biomasa staa obejmuje organiczne, niekopalne substancje o pochodzeniu biologicznym, ktre mog by wykorzystywane w charakterze paliwa do produkcji ciepa lub wytwarzania energii elektrycznej. Do grupy paliw staych z biomasy zaliczana jest biomasa lena (drewno opaowe), odpady przemysu drzewnego (wiry, trociny), paliwa z biomasy rolniczej (drzewa szybko rosnce, byliny dwulicienne, trawy, zboa), pozostaoci organiczne (odchody zwierzce, soma), wgiel drzewny.ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

ENERGIA PROMIENIOWANIA SONECZNEGO

Energia promieniowania sonecznego jest przetwarzana na ciepo lub na energi elektryczn poprzez zastosowanie:

ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII paskich, tubowo-prniowych i innego typu kolektorw sonecznych; ogniw fotowoltaicznych do bezporedniego wytwarzania energii elektrycznej; termicznych elektrowni sonecznych.

ENERGIA WODY

Energia wody (potencjalna i kinetyczna) jest okrelana przez wielko energii elektrycznej wytwarzanej w elektrowniach wodnych. Do energii odnawialnej zalicza si jedynie produkcj energii elektrycznej w elektrowniach wodnych na dopywie naturalnym (przepywowych).ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

ENERGIA WIATRU

Energia wiatru jest to energia kinetyczna wiatru wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej w turbinach wiatrowych. Podobnie jak w przypadku elektrowni wodnych, potencja elektrowni wiatrowych jest okrelany przez moliwoci generowania przez nie energii elektrycznej.ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

BIOGAZ

Biogaz to gaz skadajcy si gwnie z metanu i dwutlenku wgla, uzyskiwany w procesie beztlenowej fermentacji biomasy.

Sposoby pozyskiwania biogazu:- gaz wysypiskowy, uzyskiwany w wyniku fermentacji odpadw na skadowiskach,- gaz z osadw ciekowych, wytwarzany w wyniku beztlenowej fermentacji szlamu kanalizacyjnego,- pozostae biogazy (biogaz rolniczy).ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

BIOPALIWA (PALIWA CIEKE DLA TRANSPORTU)

Biopaliwa s wytwarzane z surowcw pochodzenia organicznego (z biomasy lub biodegradowalnych frakcji odpadw). Jako biopaliwa (biopyny) mog by te wykorzystywane naturalne oleje rolinne.ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

ENERGIA GEOTERMALNA

Energia geotermalna jest to ciepo uzyskiwane z wntrza ziemi w postaci gorcej wody lub pary wodnej.Energia geotermalna jest uytkowana bezporednio jako ciepo grzewcze dla potrzeb komunalnych oraz w procesach produkcyjnych w rolnictwie, a take do wytwarzania energii elektrycznej. ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

PALIWA ODPADOWE

Paliwa odpadowe pochodzce z palnych odpadw przemysowych i komunalnych, takich jak: guma, tworzywa sztuczne, odpady olejw i innych podobnych produktw. Maj one posta sta lub ciek i zaliczane s do paliw odnawialnych lub nieodnawialnych, w zalenoci od tego czy ulegaj biodegradacji czy nie.ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl CHARAKTERYSTYKA ODNAWIALNYCH NONIKW ENERGII

Udzia energii ze rde odnawialnych w pozyskaniuenergii pierwotnej ogem w latach 2006 - 2011ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE

Produkcja energii elektrycznej z odnawialnych nonikw energiiENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE

Produkcja ciepa z odnawialnych nonikw energii w latach 2002 - 2011ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE

Udzia nonikw energii odnawialnej w produkcjienergii elektrycznej w 2011 r.ENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE

Krajowe cele oglne w zakresie udziau energii ze rdeodnawialnych w kocowym zuyciu energii brutto w 2020 r.ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCEENERGIA ZE RDE ODNAWIALNYCH W 2011 ROKU data publikacji: 2012-11-28, rdo: http://www.stat.gov.pl

Oszczdzanie energii

Uywanie energooszczdnych urzdze pozwala ograniczy ilo pobieranej energii i w ten sposb wpyn na zmniejszenie produkcji energii elektrycznej, a co za tym idzie zredukowanie emisji dwutlenku wgla do atmosfery.OSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

Oznaczenia efektywnoci energetycznej

OSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuDzi praktycznie kady z wikszych producentw sprztu elektrycznego ma swoja lini eco lub green, do ktrej zaliczane s wszystkie urzdzenia w klasach A do A+++.Tak eksponowany dzi parametr energooszczdnoci jest jednym z najistotniejszych obok ceny, kryterium doboru sprztu.

Zasady energooszczdnego korzystania z urzdze

Urzdzenia gospodarstwa domowego oraz biurowe powinno si uytkowa przestrzegajc pewnych zasad, dziki ktrym mona zmniejszy zuycie energii elektrycznej. Ideaem byoby gdybymy ju podczas zakupu urzdzenia myleli o kosztach jego eksploatacji i utylizacji.OSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

Tryb stand-byOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuWiele urzdze, zarwno w domu jak i biurze, pozostaje na noc lub podczas przerw w ich uytkowaniu wczone, a przeczone jedynie na tryb stand-by, czyli w stan czuwania. Oznacza to, e urzdzenie wprawdzie nie jest uywane, ale nadal pracuje i pobiera energi elektryczn. Moc urzdze w trybie czuwania mieci si w przedziale 0,5 W do 35 W.

Zapamitaj! Kupujc nowe urzdzenie, sprawd zuycie energii w trybie stand-by i atwo wyczenia urzdzenia na czas nieuywania.

Urzdzenia AGD (Sprzt gospodarstwa domowego)OSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuWikszo producentw podaje w instrukcjach uytkowania porady jak efektywnie korzysta z urzdzenia i zapewni moliwie dug i bezawaryjn jego prac. Informacje o parametrach technicznych oraz mocy znamionowej urzdzenia znajduj si w instrukcji lub na tabliczce znamionowej, ktra jest obowizkowo umieszczana w sposb trway na wikszoci urzdze.

Zapamitaj! Kupujc nowe urzdzenie, sprawd zuycie energii. Wybieraj urzdzenia energooszczdne klasy A.

Lodwka (chodziarka)OSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Dobierz wielko kupowanego urzdzenia do wasnych potrzeb. Optymalnie wypeniona lodwka zuywa mniej energii ni wypeniona w poowie bd nadmiernie zapeniona. Wybierz urzdzenie z automatyczn funkcj rozmraania oraz system no Frost (eliminujcy szron i ld). Ustaw chodziark w odpowiednim miejscu, jak najdalej od rda ciepa. Dostosuj temperatur do faktycznych potrzeb (6-8 stopni C temperatura lodwki,-18 stopni C w zamraarce). Rozmraaj produkty w chodziarce.

Zmywarka do naczyOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Uywajc zmywarki, zaoszczdzasz energi i wod, a take czas. Postaraj si aby zmywarka bya zawsze cakiem wypeniona, zanim zostanie uruchomiona. Jeli naczynia nie s bardzo zabrudzone wczaj oszczdny program lub wykorzystuj funkcj mniejszego wsadu. Stosuj rodki zmikczajce i specjalne substancje zapobiegajce osadzaniu si kamienia, ktry mgby zmniejszy wydajno urzdzenia.

PralkaOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Przy zakupie pralki kieruj si etykieta energetyczn i wskanikiem zuycia wody. Rozpocznij pranie kiedy uzbierasz peny wkad. Wykorzystuj program ekologiczny ECO i korzystaj ze rodkw piorcych wysokiej jakoci. Staraj si pra w moliwie najniszej temperaturze. Program prania wstpnego wykorzystuj tylko wtedy, gdy rzeczy s bardzo zabrudzone.

Kuchenka elektryczna i pyta grzewczaOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Zawsze uywaj do gotowania pokrywek do garnkw. Gotujc bez przykrycia, moesz straci nawet do 30% energii. Do gotowania produktw wymagajcych dugiego czasu gotowania uywaj garnkw cinieniowych. Do momentu zagotowania utrzymuj maksymaln moc grzewcz, a nastpnie zmniejsz j do niezbdnego minimum. Nie gotuj zamroonych produktw. Odmro je najpierw w lodwce.

Czajnik elektrycznyOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Kupujc czajnik elektryczny, wybierz model z pyt grzewcz, a nie z grzak spiraln. Pozwoli to na gotowanie mniejszej iloci wody. Zawsze gotuj tyle wody, ile rzeczywicie potrzebujesz. Unikniesz kilkakrotnego gotowania tej samej wody, a wic marnowania znacznej iloci energii. Regularnie usuwaj kamie z powierzchni grzewczej czajnika.

OdkurzaczOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Uywaj regulacji pracy urzdzenia w zalenoci od rodzaju odkurzanego podoa. Pamitaj o regularnej wymianie zbiornika na kurz (worka). Nie spiesz si. Wolniejsze przemieszczanie kocwki dyszy sscej po dywanie zwiksza efektywno zbierania brudu, czyli w sumie skraca czas odkurzania.

OwietlenieOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuDostpne na rynku rda wiata znacznie rni si midzy sob zuyciem energii i wydajnoci wietln. Najbardziej energochonnym rdem wiata jest zwyka arwka. Konsument dbajcy o oszczdnoci energii sukcesywnie wymienia zwyke arwki na wietlwki kompaktowe.Obecnie najszybciej rozwijajc si technologi energooszczdnego owietlenia s Diody LED (ang. Light Emitting Diode).

OwietlenieOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

Porwnanie mocy arwek i wietlwek kompaktowychARWKAWIETLWKA KOMPAKTOWA25 W5 W40 W8 W60 W12 W75 W15 W100 W20 W150 W35 W

OwietlenieOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

Porwnanie zuycia i kosztw energii przez arwki tradycyjne i wietlwki kompaktowe.ARWKAWIETLWKA KOMPAKTOWAMoc60 W12 WRoczne zuycie energii150 kWh30 kWhRoczny koszt75 PLN15 PLNOszczdno w skali roku: 60 PLN

OwietlenieOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuDiody LED (ang. Light Emitting Diode)W perspektywie kilkunastu lat zwyke arwki, halogeny i wietlwki kompaktowe zostan zastpione przez rda diodowe, majce dwudziestokrotnie mniejsz moc.Zdaniem producentw rda diodowe osign w przyszoci wydajno rzdu 200 lumenw z 1 W energii elektrycznej.

Wydajno w lumenach na 1 W energii elektrycznejarwka10-18 lm/Wwietlwka35-60 lm/Wrda LEDdo 150 lu/W

OwietlenieOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuZapamitaj! Sprawd klas efektywnoci energetycznej kupowanego rda wiata. Etykieta energetyczna jest nadrukowana najczciej na opakowaniu. Kupujc nowe rdo wiata, wybierz produkt markowy. Tylko tak zyskasz pewno, e spenia wszystkie parametry jakoci i bezpieczestwa. Instaluj takie urzdzenia, jak ciemniacze regulujce natenie owietlenia oraz czujniki ruchu automatycznie wczajce rdo wiata.

Urzdzenia elektroniczneOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz EkorozwojuUrzdzenia elektroniczne cechuje bardzo szybki rozwj technologiczny. Wprawdzie producenci sprztu d do tego, aby nowoczesne technologie byy jednoczenie energooszczdne, ale czsto nowe funkcje urzdze powoduj, e zuywaj one wicej energii.

Zapamitaj! Przy wyborze nowego urzdzenia warto dokadniej weryfikowa, ktre z funkcji danego urzdzenia s nam naprawd potrzebne, a z ktrych moemy zrezygnowa.

KomputerOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Komputer stacjonarny ma moc okoo 200-250W. Wykorzystuj wiec zaawansowane opcje oszczdzania energii (wprowadzaj w stan hibernacji w czasie duszych przerw w pracy). Nie pozostawiaj wczonego komputera na noc i na weekendy. Kiedy wyczasz komputer wycz take listw zasilajc. Korzystaj z funkcji zarzdzania energi komputera (aktywuj opcj wyczania komputera i usypiania monitora). Laptopy zuywaj mniej energii ni komputer stacjonarny.

Drukarka i kopiarkaOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Nie drukuj materiaw, ktrych naprawd nie ma potrzeby drukowa. Drukuj dwustronnie wykorzystujesz dwa razy mniej papieru. Wczaj drukark tylko wtedy, kiedy chcesz z niej skorzysta. Wyczaj drukark, gdy nie jest uywana oraz po skoczeniu pracy. Na noc i weekendy wyczaj drukark z zasilania.

TelewizorOSZCZDZNIE ENERGIIURZDZENIA KONSUMUJACE ENERGI data publikacji: 2011, Wydawca: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju Dobierz urzdzenie do swoich potrzeb i we pod uwag wielko pomieszczenia w ktrym bdziesz oglda telewizj. Wikszy telewizor zuywa wicej energii. Przy zakupie urzdzenia zwr uwag na pobr mocy w trybie stand-by. Najlepiej odczaj telewizor z sieci zawsze, gdy nie jest uywany. Zapoznaj si z najnowszymi technologiami dostpnymi na rynku. Najmniej energii zuywaj telewizory LCD i te z technologi LED, a najwicej plazmowe.

OpracowanieUczniowie z Kka Comenius w SP Poniatowaopiekun: Rafa Pastwa 2013