Stosowanie przepisów prawnych w geodezji 311[10].Z3geozsb-brzozow.cba.pl/dla_ucznia/g20.pdf · 4.2.3. Ćwiczenia 29 4.2.4. Sprawdzian post ępów 31 ... Rzeczypospolita Polska chroni

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

BoŜena Wasielewska

Stosowanie przepisów prawnych w geodezji 311[10].Z3.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007


1

Recenzenci: dr inŜ. Barbara Gąsowska mgr inŜ. Sylwia Mikulska Opracowanie redakcyjne: mgr inŜ. Barbara Kapruziak Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.01 „Stosowanie przepisów prawnych w geodezji”, zawartej w modułowym programie nauczania dla zawodu technik geodeta.

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007


2

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 4 3. Cele kształcenia 5 4. Materiał nauczania 6

4.1. System prawny Rzeczypospolitej Polskiej 6 4.1.1. Materiał nauczania 6 4.1.2. Pytania sprawdzające 23 4.1.3. Ćwiczenia 23 4.1.4. Sprawdzian postępów 25

4.2. SłuŜba Geodezyjna i Kartograficzna 26 4.2.1. Materiał nauczania 26 4.2.2. Pytania sprawdzające 29 4.2.3. Ćwiczenia 29 4.2.4. Sprawdzian postępów 31

4.3. Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny 32 4.3.1. Materiał nauczania 32 4.3.2. Pytania sprawdzające 38 4.3.3. Ćwiczenia 39 4.3.4. Sprawdzian postępów 39

4.4. Przepisy prawne, standardy techniczne i normy techniczne w geodezji 40 4.4.1. Materiał nauczania 40 4.4.2. Pytania sprawdzające 44 4.4.3. Ćwiczenia 44 4.4.4. Sprawdzian postępów 46

5. Sprawdzian osiągnięć 47 6. Literatura 51


3

1. WPROWADZENIE

Poradnik, który zaczynasz czytać, ma tytuł „Stosowanie przepisów prawnych w geodezji”. Jak wynika z tytułu poświęcony będzie zagadnieniom prawnym. W odniesieniu do geodezji jest to bardzo szeroki temat, poniewaŜ praktycznie wszystkie działania geodety realizowane są w oparciu o uregulowania prawne. W poradniku tym nie znajdziesz gotowych procedur, jak wykonać poszczególne prace geodezyjne, ale nauczysz się jak „wyczytać” z przepisów prawnych odpowiednie procedury, jak odszukać odpowiednie przepisy. Niejednokrotnie, materiał przedstawiony w poradniku moŜe wydać Ci się trudny do zrozumienia. Pewne fragmenty moŜe trzeba będzie przeczytać kilkakrotnie, aby przyswoić wiedzę.

Sformułowania języka prawnego są inne niŜ uŜywane w języku potocznym, ale takim językiem i słownictwem trzeba będzie umieć się posługiwać i rozumieć go.

W poradniku tym znajdziesz w szczególności: − wymagania wstępne, jakie są niezbędne do zrealizowania jednostki modułowej, − cele kształcenia, czyli wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy

z poradnikiem, − materiał nauczania, czyli wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści

jednostki modułowej, − pytania sprawdzające, które pozwolą Ci upewnić się, Ŝe poziom Twoich wiadomości jest

wystarczający do realizacji ćwiczeń, − ćwiczenia, które mają pomóc Ci ugruntować wiadomości teoretyczne oraz nabyć

umiejętności praktyczne, − sprawdzian postępów, który umoŜliwi sprawdzenie poziomu Twojej wiedzy po

wykonaniu ćwiczeń, − sprawdzian osiągnięć, który oceni opanowanie materiału całej jednostki modułowej, − literaturę.

Schemat układu jednostek modułowych

311[10].Z3.01 Stosowanie przepisów prawnych w geodezji

311[10].Z3.02 Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków

311[10].Z3 Obsługa geodezyjna nieruchomości

311[10].Z3.03 Wykonywanie prac geodezyjnych do celów prawnych

311[10].Z3.04 Sporządzenie mapy do celów prawnych


4

2. WYMAGANIA WST ĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

− charakteryzować rodzaje podstawowych prac geodezyjnych i kartograficznych, − znać sposoby wykonania w/w prac, − wymienić rodzaje osnów geodezyjnych, − wymienić zakres informacji i sposoby udostępniania danych ewidencji gruntów

i budynków, − wymienić rodzaje map wykorzystywanych w pracach geodezyjnych, − czytać teksty ze zrozumieniem, − korzystać z róŜnych źródeł informacji, − kojarzyć informacje i logicznie wnioskować.


5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć: – posłuŜyć się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa, – posłuŜyć się aktami normatywnymi, – zastosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego, – określić zakres obowiązków organów Państwowej SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej, – określić zasady prowadzenia i przechowywania państwowego zasobu geodezyjnego

i kartograficznego, – zastosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy

techniczne oraz przepisy prawne, – wykonać badania hipoteczne, – sprawdzić stan prawny nieruchomości w księdze wieczystej.


6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. System prawny Rzeczypospolitej Polskiej

4.1.1. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia z zakresu prawa

Prawo to uporządkowany zbiór norm postępowania wydanych lub usankcjonowane przez państwo i zabezpieczonych przymusem państwowym.

Ustawa jest aktem prawa powszechnego uchwalanym wyłącznie przez parlament i zajmującym w hierarchii aktów prawnych miejsce bezpośrednio po konstytucji.

Rozporządzanie jest aktem normatywnym prezydenta, naczelnych i centralnych organów administracji państwowej i ministrów oraz poszczególnych kierowników urzędów centralnych. Rozporządzenie jest wydawane wyłącznie na podstawie uprawnienia wynikającego z przepisu ustawy (delegacja ustawowa) i zawiera przepisy wykonawcze do przepisów zawartych w ustawach. Publikatory urzędowe: − Dziennik Ustaw, w którym ogłaszane są:

− ustawy, − rozporządzenia, − umowy międzynarodowe.

− Monitor Polski, w którym publikowane są: − uchwały i zarządzenia naczelnych i centralnych organów władzy i administracji

państwowej, − uchwały międzynarodowe sejmu i senatu,

− wojewódzkie dzienniki urzędowe, w których publikowane są zarządzenia i uchwały terenowych organów rządowej administracji ogólnej i organów samorządu terytorialnego.

Elementy budowy ustawy: − tytuł, który zawiera słowo „ustawa”, datę jej ustanowienia i zwięzłe określenia

zagadnień, do których odnoszą się normy prawne w niej zawarte, − przepisy merytoryczne, − przepisy o wejściu ustawy w Ŝycie.

Podstawową jednostką redakcyjną ustawy jest artykuł, który powinien obejmować kaŜdą samodzielną myśl. Artykuły dzielą się na ustępy, paragrafy, punkty i litery. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – podstawa systemu prawnego państwa

Konstytucja jest najwaŜniejszym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, co oznacza, Ŝe wszystkie akty prawa muszą być z nią zgodne. KaŜdy ma obowiązek przestrzegania tego prawa.

Nawiązując do jednego z zagadnień geodezji - gospodarki nieruchomościami, naleŜy zauwaŜyć, Ŝe w Konstytucji znajduje się niezwykle istotny zapis dotyczący własności: Rzeczypospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Własność moŜe być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. KaŜdy obywatel ma prawo do własności i innych praw majątkowych oraz prawo dochodzenia naruszenia tych praw. Własność i inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze: – władzy ustawodawczej (Sejm i Senat),


7

– władzy wykonawczej (Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów), – władzy sądowniczej (sądy i trybunały). Władza ustawodawcza

Władzę ustawodawczą sprawuje Sejm (460 posłów) i Senat (100 senatorów). Wybory do Sejmu i Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Sejm i Senat wybierane są na czteroletnie kadencje. Obradują na posiedzeniach, które są jawne. Sejm wybiera ze swego grona Marszałka Sejmu, a Senat Marszałka Senatu. Sejm lub Senat powołuje komisje stałe lub nadzwyczajne. Komisje śledcze moŜe powołać tylko Sejm. Władza wykonawcza

Władzę wykonawczą sprawuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Rada Ministrów i administracja rządowa.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straŜy suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach. Wybierany jest na pięcioletnią kadencję w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych.

Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną kraju. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji zapewnia wykonanie ustaw, wydaje rozporządzenia, chroni interesy Skarbu Państwa, uchwala projekt budŜetu państwa. Rada Ministrów kieruje administracją rządową, której przedstawicielem w województwie jest wojewoda, koordynuje i kontroluje pracę tych organów.

Prezes Rady Ministrów kieruje pracami Rady Ministrów, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym i jest zwierzchnikiem słuŜbowym pracowników administracji rządowej.

Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania Prezesa Rady Ministrów. Władza sądownicza

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŜną od innych władz, wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Władzę sądowniczą sprawują: – Sąd NajwyŜszy, – Sądy powszechne, – Naczelny Sąd Administracyjny, – Sądy administracyjne, – Sądy wojskowe, – Trybunał Konstytucyjny, – Trybunał Stanu.

Wymiar sprawiedliwości sprawują: Sąd NajwyŜszy, sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe. Postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne.

Sąd NajwyŜszy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania (jest drugą instancją) oraz wykonuje inne czynności określone w Konstytucji i ustawach.

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeŜonych dla innych sądów. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji i ustawom.

Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie ustalonym w ustawie, kontrolę administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje równieŜ


8

orzekanie zgodności z ustawami uchwał samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.

Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, zgodności przepisów prawa, wydanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją i ustawami.

Trybunał Stanu - Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes NajwyŜszej Izby Kontroli a takŜe posłowie i senatorowie, za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swego urzędowania, ponoszą odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są:

– Konstytucja, – ustawy, – rozporządzenia.

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów nie są przepisami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Mają one charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającymi te akty. Podobnie jest z aktami prawa miejscowego, które ustanawiane są przez organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej i obowiązują na obszarze ich działania. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, prezydentowi Rzeczypospolitej

i Radzie Ministrów oraz grupie, co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Sejm rozpatruje projekty ustaw i uchwala ustawy większością głosów. Ustawa uchwalona przez Sejm zostaje następnie przekazana do Senatu, który moŜe ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki lub uchwalić jej odrzucenie w całości. Jeśli ustawa zostanie przyjęta przez Senat to następnie trafia do Prezydenta Rzeczypospolitej, który ją podpisuje i zarządza ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.

Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego rozporządzenia zawartego w ustawie. Rozporządzenie zawiera wytyczne, czyli przepisy wykonawcze dotyczące aktów ustawy, w celu ułatwienia jednoznacznego korzystania z ustawy.

System prawa cywilnego System prawa cywilnego regulują: – ustawa Kodeks cywilny z dn.23 kwietnia 1964r. z późniejszymi zmianami, – ustawa Kodeks postępowania cywilnego z dn.17 listopada 1964r. z późniejszymi

zmianami. Kodeks cywilny reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami

prawnymi. Składa się z czterech ksiąg (rys. 1).


9

Rys. 1. Struktura ustawy „Kodeks cywilny”

Część ogólną stanowią przepisy zawierające normy, regulujące zagadnienia wspólne dla

pozostałych działów prawa cywilnego. W księdze I Kodeksu określone zostały podmioty prawa (rys. 2), mienie, czynności prawne, itp. Ze względu na wagę tych zagadnień w zawodzie geodety, przytoczone zostaną niektóre definicje.

Osoba fizyczna – jest to kaŜdy człowiek od chwili odłączenia go od ciała matki do chwili śmierci, niezaleŜnie od wieku, płci, stanu zdrowia fizycznego i psychicznego oraz innych cech.

Osoba prawna – jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z właściwego rejestru. Osobami prawnymi są: Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Przykładami stanowienia osób prawnych z mocy ustaw są: – jednostki samorządu terytorialnego tj. gminy, powiaty, województwa (z mocy ustaw

samorządowych), – przedsiębiorstwa państwowe (z mocy ustawy o przedsiębiorstwach państwowych), – Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad (z mocy ustawy o autostradach płatnych), – Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa (z mocy ustawy o gospodarowaniu

nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa), – inne.

Rys. 2. Podmioty prawa cywilnego

Mienie – jest to własność i inne prawa majątkowe. Nieruchomość – jest to część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot

własności (grunty), jak równieŜ budynki trwale związane z gruntem związane lub części składowe takich budynków, jeŜeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Za części składowe nieruchomości uwaŜa się takŜe drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Urządzenia słuŜące do doprowadzania lub

KO

DE

KS

CY

WIL

NY

Księga pierwsza – CZĘŚĆ OGÓLNA

Księga druga – WŁASNOŚĆ I INNE PRAWA RZECZOWE

Księga trzecia – ZOBOWIĄZANIA

Księga czwarta – SPADKI

PODMIOTY PRAWA CYWILNEGO

osoby fizyczne osoby prawne


10

odprowadzania wody, pary, gazu, prądu elektrycznego oraz inne urządzenia podobne, nie naleŜą do części składowych gruntu lub budynku, jeŜeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu. Za części składowe nieruchomości uwaŜa się takŜe prawa związane z jej własnością.

Nieruchomość rolna (grunty rolne) – jest to nieruchomość, która jest lub moŜe być wykorzystywana do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Gospodarstwo rolne – są to grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeŜeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Czynności prawne – są to działania, które zmierzają do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku cywilnoprawnego przez złoŜenie odpowiedniego oświadczenia woli. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyraŜone, lecz równieŜ te, które wynikają z ustawy, z zasad współŜycia społecznego i z ustalonych zwyczajów. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest niewaŜna, chyba, Ŝe właściwy przepis przewiduje inny skutek.

Zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne mogą podejmować czynności prawne. NaleŜy pamiętać, Ŝe według przepisów Kodeksu cywilnego osoby fizyczne mogą mieć: a) zdolność prawną, b) pełną zdolność do czynności prawnych, c) ograniczoną zdolność do czynności prawnych, d) brak zdolności do czynności prawnych.

Zdolność prawna – to zdolność występowania jako podmiot w stosunkach cywilnoprawnych. KaŜdy człowiek od chwili urodzenia posiada zdolność prawną.

Pełna zdolność do czynności prawnych – to zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań, nabywa się ją z chwilą uzyskania pełnoletności (z chwilą ukończenia 18 lat). Małoletni, przez zawarcie małŜeństwa uzyskuje pełnoletność i tym samym pełną zdolność do czynności prawnych, której nie traci w razie uniewaŜnienia małŜeństwa.

Ograniczona zdolność do czynności prawnych – mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Osoba pełnoletnia moŜe być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii i potrzebna jest pomoc do prowadzenia spraw. Dla takich osób sąd ustanawia kuratora.

Brak zdolności do czynności prawnych – mają osoby, które nie ukończyły lat trzynastu oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

Prawo rzeczowe ujęte jest w księdze II a przepisy tego prawa regulują prawne formy korzystania z rzeczy (prawa rzeczowe i ograniczone prawa rzeczowe) (rys. 3). Prawa rzeczowe to prawo własności i prawo uŜytkowania wieczystego. Według Kodeksu cywilnego ograniczone prawa rzeczowe w odniesieniu do nieruchomości, to uŜytkowanie i słuŜebność. Inne przepisy prawa dołączają tu jeszcze własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu uŜytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej i hipotekę. Własność

Jest to najszersze prawo do rzeczy (nieruchomości), które moŜe być zbywalne, przenoszalne i dziedziczne. Jest to prawo do rozporządzania rzeczą i korzystania z niej zgodnie z przepisami prawa i zasadami współŜycia społecznego. Właściciel moŜe korzystać z rzeczy, pobierać poŜytki i inne dochody. Właściciel w związku z prawem własności ma takŜe szereg obowiązków wynikających z ustawy.


11

Rys. 3. Prawne formy korzystania z rzeczy (nieruchomości) wg Kodeksu cywilnego

UŜytkowanie wieczyste

UŜytkowanie wieczyste naleŜy do „silnych” praw rzeczowych. Jest ono zbywalne, przenoszalne i dziedziczne. Podmiotami tego prawa mogą być osoby fizyczne lub osoby prawne. Przedmiotem uŜytkowania wieczystego mogą być grunty naleŜące do Skarbu Państwa a takŜe grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego. Mogą to być grunty połoŜone w granicach administracyjnych miast lub osiedli oraz grunty połoŜone poza tymi granicami, ale włączone do planu zagospodarowania przestrzennego.

Oddanie gruntu w uŜytkowanie wieczyste następuje na okres 99 lat, ale w wyjątkowych przypadkach moŜe być krótszy, co najmniej jednak 40 lat. UŜytkownik wieczysty ma prawo Ŝądać przedłuŜenia umowy a odmowa przedłuŜenia tego prawa jest dopuszczalna tylko ze względu na waŜny interes społeczny. Umowa o oddanie gruntu w uŜytkowanie wieczyste oraz umowa o przedłuŜenie tego prawa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Budynki i urządzenia wzniesione przez wieczystego uŜytkownika na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie naleŜącym do jednostek samorządy terytorialnego stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i urządzeń, które wieczysty uŜytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w uŜytkowanie wieczyste.

UŜytkownik wieczysty uiszcza opłaty roczne przez czas trwania prawa uŜytkowania wieczystego gruntu opłaty roczne, chyba, Ŝe przepisy szczególne stanowią inaczej. UŜytkowanie

UŜytkowanie polega na prawie uŜywania cudzej rzeczy (np. nieruchomości) i pobierania z niej poŜytków. Zakres prawa uŜytkowania moŜna ograniczyć do części rzeczy (np. części nieruchomości). UŜytkowanie jest prawem niezbywalnym i nie podlega dziedziczeniu. Wskutek niewykonywania przez 10 lat prawo uŜytkowania wygasa. Właściciel nie ma obowiązku świadczenia nakładów na rzecz obciąŜoną uŜytkowaniem a uŜytkownik obowiązany jest dokonywać naprawy i ponosić inne nakłady związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy. Po wygaśnięciu uŜytkowania uŜytkownik jest zobowiązany zwrócić rzecz we właściwym stanie.


12

SłuŜebność SłuŜebność gruntowa jest to obciąŜenie nieruchomości na rzecz kaŜdoczesnego właściciela innej nieruchomości (tzw. nieruchomości władnącej) pewnym prawem. Przykładami słuŜebności jest słuŜebność przejazdu, przejścia, wejścia na grunt w określonych celach. SłuŜebność powinna być tak wykonywana, Ŝeby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciąŜonej. Właściciel nieruchomości obciąŜonej moŜe Ŝądać zniesienia słuŜebności gruntowej za wynagrodzeniem a jeŜeli utraciła ona dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie – bez wynagrodzenia. SłuŜebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania po upływie 10 lat. Hipoteka

Hipoteka – jest to obciąŜenie nieruchomości prawem na mocy, którego wierzyciel moŜe dochodzić zaspokojenia z nieruchomości. Prawo to pozostaje bez względu na zmianę właściciela nieruchomości.

Księga trzecia Kodeksu cywilnego normuje stosunki prawne zobowiązaniowe.

Zobowiązanie naleŜy rozumieć jako stosunek prawny, w którym jedna ze stron moŜe domagać się od drugiej strony określonego zachowania. Najczęstszymi źródłami zobowiązań są wszelkiego rodzaju umowy (o dzieło, zlecenie, sprzedaŜy, zamiany) oraz akty administracyjne (decyzje). Umowy sprzedaŜy, zamiany, decyzje administracyjne, często związane są z gospodarką nieruchomościami. Poza tym do praw zobowiązaniowych, mających zastosowanie w gospodarce nieruchomościami, naleŜą: najem, dzierŜawa, uŜyczenie i doŜywocie.

Najem – jest zobowiązaniem w ramach, którego wynajmujący oddaje rzecz (nieruchomość lub jej część) najemcy do uŜywania na czas określony lub nieokreślony, w zamian za ustanowiony czynsz. Umowa najmu na czas dłuŜszy niŜ rok powinna być zawarta na piśmie, bo w przeciwnym razie staje się umową na czas nieokreślony.

DzierŜawa – jest zobowiązaniem w ramach, którego wydzierŜawiający zobowiązuje się oddać rzecz (nieruchomość lub jej część) do uŜywania i pobierania poŜytków, przez czas określony lub nieokreślony, a dzierŜawca zobowiązuje się płacić wydzierŜawiającemu czynsz. DzierŜawa zawierana jest na czas oznaczony lub nieoznaczony. DzierŜawa na czas dłuŜszy niŜ 30 lat staje się dzierŜawą na czas nieoznaczony. DzierŜawa jest ustanawiana w drodze umowy.

UŜyczenie – jest zobowiązaniem w ramach, którego uŜyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas określony lub nie, na bezpłatne uŜywanie oddanej mu w tym celu rzeczy (nieruchomości lub jej części).

DoŜywocie – jest zobowiązaniem w ramach, którego w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywającemu doŜywotnie utrzymanie lub inne świadczenie.

Księga czwarta Kodeksu cywilnego odnosi się do prawa spadkowego i reguluje przejście praw i obowiązków zmarłego na inne podmioty prawa.

System prawa administracyjnego System prawa administracyjnego, czyli zespół norm regulujących strukturę, kompetencje, sposób działania organów administracji publicznej, zawierają przepisy prawa powszechnego. Podstawowe uregulowania w tym zakresie to: – ustawa z dn. 14 czerwca 1960r Kodeks postępowania administracyjnego, – ustawa z dn. 8 marca 1990r o samorządzie terytorialnym, – ustawa z dn. 5 czerwca 1998r o samorządzie powiatowym, – ustawa z dn. 5 czerwca 1998r o samorządzie województwa.


13

Administracja (łac. administrare - być pomocnym) – jest to jedna z podstawowych form działalności państwa sprowadzająca się do organizowania bezpośredniej realizacji zadań państwa w oparciu o obowiązujące przepisy.

Administracja publiczna – działalność obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym inaczej zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez róŜne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach. Podział administracji publicznej: – administracja państwowa, – administracja rządowa, – administracja samorządowa. Administracja państwowa jest często utoŜsamiana z administracją rządową i odwrotnie. Celowe i logiczne wydaje się wyodrębnienie administracji państwowej, w której skład nie wchodzi administracja rządowa. Obecnie do organów administracji państwowej moŜna zaliczyć m.in.: – Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, – NajwyŜsza Izba Kontroli, – Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, – Rzecznika Praw Obywatelskich, – Krajową Radę Sądownictwa, – Narodowy Bank Polski, – centralne organy administracji podległe Sejmowi.

Administrację rządową, ze względu na zakres jej działania, moŜna podzielić, na administrację rządową centralną (Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie oraz centralne organy administracji rządowej) oraz na administrację rządową terenową (wojewoda i podległe mu słuŜby).

Administrację samorządową ukształtowano w Polsce na 3 szczeblach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Organy kaŜdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze właściwości miejscowej. Do organów samorządu terytorialnego na kaŜdym szczeblu naleŜą: – organy stanowiące i kontrolne (rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa), – organy wykonawcze (zarząd gminy, zarząd powiatu, zarząd województwa).

Organy administracji publicznej na róŜnych szczeblach mają między innymi za zadanie przeprowadzanie postępowań administracyjnych. Postępowanie administracyjne jest to procedura postępowania uregulowana przepisami prawa, związana z wydaniem przez organ postanowienia lub decyzji.

Postanowienia są to takie akty prawne, które nie rozstrzygają o istocie sprawy i dotyczą tylko poszczególnych kwestii wynikłych w toku postępowania. Ich treścią są przede wszystkim zagadnienia proceduralne (wszczęcie, zawieszenie postępowania) a wyjątkowo dotyczą samej sprawy. Postanowienie, wobec którego strona moŜe napisać zaŜalenie lub skargę do sądu administracyjnego, doręcza się na piśmie. ZaŜalenie moŜna wnieść w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia i tylko w sprawach ściśle określonych w Kodeksie cywilnym, np. o odmowie udostępnienia akt, w sprawie zawieszenia postępowania. ZaŜalenie nie ma takiej mocy jak odwołanie, moŜe jednak wstrzymać wydanie decyzji.

Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji (przykład decyzji – (rys. 4), która rozstrzyga sprawę, co do jej istoty, w całości lub w części, albo w inny sposób kończy sprawę w danej instancji (decyzja o umorzeniu postępowania). Decyzje w uzasadnionych przypadkach mogą mieć nadany rygor natychmiastowej wykonalności (przykład - rys. 6). Decyzję doręcza się stronom na piśmie. W terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji strony mogą wnieść odwołanie. W zaleŜności od instancji organu


14

administracyjnego, odwołania muszą być kierowane do właściwego organu odwoławczego. W treści decyzji znajduje się pouczenie, czy słuŜy od niej odwołanie, w jakim trybie i gdzie je kierować. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu z wyłączeniem przypadku, gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności lub podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy prawa. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której utrzymuje w mocy zaskarŜoną decyzję, albo uchyla zaskarŜoną decyzję w całości lub części i w tym zakresie orzeka, co do istoty sprawy, bądź uchylając tę decyzję – umarza postępowanie pierwszej instancji, albo umarza postępowanie odwoławcze.

W praktyce geodezyjnej i kartograficznej, w gospodarce nieruchomościami szereg działań wymaga przeprowadzenia postępowań administracyjnych.

Postanowienia wydawane są przy ustaleniach proceduralnych takich jak wszczęcie wszelkich postępowań administracyjnych, zawieszenie postępowań (rys. 4) a wyjątkowo dotyczą samej istoty sprawy, np. zatwierdzenie ugody, zatwierdzenie wstępnego projektu podziału działki.

Decyzje wymagane są przy takich pracach geodezyjnych jak: – podział nieruchomości (decyzja zatwierdzająca podział) (rys. 5), – rozgraniczenie nieruchomości (decyzja o rozgraniczeniu nieruchomości) oraz przy: – wyłączeniach gruntów z produkcji rolnej lub leśnej, – wywłaszczeniach, – przekazaniu gruntu w uŜytkowanie wieczyste.

W kaŜdej fazie postępowania administracyjnego, aŜ do momentu wydania decyzji, strony

mogą zawrzeć przed organem administracji publicznej ugodę. Przyczynia się to do uproszczenia i przyśpieszenia postępowania i nie sprzeciwia się temu przepis prawa.

Z inicjatywą zawarcia ugody moŜe wystąpić organ administracji lub strony. Ugoda musi być sporządzona w formie pisemnej. Organ zatwierdza ugodę lub odmawia jej zatwierdzenia w formie postanowienia, na które przysługuje stronom zaŜalenie. Ugoda obowiązuje od dnia, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu staje się ostateczne. Zatwierdzona ugoda wywołuje takie same skutki jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego. Przykładem ugody moŜe być ugoda zawarta w postępowaniu rozgraniczeniowym.


15

Rys. 4. Postanowienie o zawieszeniu postępowania o podział nieruchomości

..........., dnia...........r.

POSTANOWIENIE

Nr ...........

Na podstawie art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz art. 101, art. 123, art. 124 i art. 125 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.),

z urzędu

Wójt Gminy ...........

Zawiesza postępowanie o zatwierdzenie podziału nieruchomości - działki połoŜonej w ........... nr ......., obręb ........, o powierzchni .........., dla której Sąd Rejonowy w ........... prowadzi księgę wieczystą KW ..........., do czasu uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jednak nie dłuŜej niŜ na okres 12 miesięcy.

Uzasadnienie

Pan ........... wniósł o zatwierdzenie podziału nieruchomości - działki połoŜonej w ........... nr ......., obręb ........, o powierzchni .........., dla której Sąd Rejonowy w ........... prowadzi księgę wieczystą KW ..........., stanowiącej jego własność. Dla obszaru tego nie uchwalono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Gmina ........... ogłosiła o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego w dniu ..........., tj. przed złoŜeniem wniosku o podział nieruchomości. Wobec tego na mocy art. 94 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami postępowanie w sprawie podziału naleŜało obligatoryjnie zawiesić do czasu uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jednak nie dłuŜej niŜ na okres 12 miesięcy.

Pouczenie:

Na podstawie art. 101 § 3 i art. 141 w związku z art. 17 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, od niniejszego postanowienia słuŜy stronom zaŜalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w ..........., za pośrednictwem Wójta Gminy ..........., w terminie 7 dni od dnia doręczenia.


16

……….., dnia ………..r.

DECYZJA Nr ………..

Na podstawie art. 93 ust. 1 i 2, art. 96 ust. 1, art. 97 ust. 1 i art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) w zw. z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 roku w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. Nr 268, poz. 2663) oraz art. 104 § 1 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.),

na wniosek Pana ………..,

Wójt Gminy ……….. 1. Zatwierdza podział nieruchomości - działki połoŜonej w ……….. nr ……….., obrębu ……….., o powierzchni ……….., dla której Sąd Rejonowy w ……….. prowadzi księgę wieczystą KW ……….. na działki: nr ……….., o powierzchni ……….., nr ……….., o powierzchni ……….., nr ……….. o powierzchni ……….. i nr ……….., o powierzchni ……….., zgodnie z mapą z projektem podziału, stanowiącą załącznik do niniejszej decyzji.

2. Stwierdza, Ŝe powstała w wyniku podziału działka nr ……….., o powierzchni ……….. została wydzielona pod publiczną drogę gminną i z mocy prawa przechodzi na własność Gminy ……….. z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stanie się ostateczna.

UZASADNIENIE Pan ……….. - właściciel nieruchomości - działki połoŜonej w ……….. nr ……….., obrębu ……….., o powierzchni ……….., dla której Sąd Rejonowy w ……….. prowadzi księgę wieczystą KW ……….., wniósł o zatwierdzenie podziału jej na 4 działki: nr ……….., o powierzchni ……….., nr ……….., o powierzchni ……….., nr ……….. o powierzchni ……….. i nr ……….., o powierzchni ……….. Do wniosku załączono wszystkie wymagane dokumenty, w tym mapę z projektem podziału. Projektowany podział zgodny jest z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego obowiązującym na tym terenie (uchwała Rady Gminy ……….. nr ……….. z dnia ……….., Dz. Urz. Woj. ………..nr ……….., poz. ………..). Wydzielona część nieruchomości - działka nr ……….., o powierzchni ……….. przeznaczona jest w planie miejscowym pod publiczną drogę gminną.

Wobec powyŜszych okoliczności na mocy art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce

nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) naleŜało zatwierdzić podział nieruchomości, zgodnie z wnioskiem. Zgodnie z art. 98 ust. 1 ww. ustawy działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. W związku z tym naleŜało stwierdzić, Ŝe działka nr ……….., o powierzchni ……….., wydzielona pod drogę przeszła z mocy prawa na własność Gminy ……….. Niniejsza decyzja stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i katastrze nieruchomości. Niniejsza decyzja nie podlega opłacie skarbowej - art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635). Pieczęć urzędowa Imię, nazwisko i podpis osoby uprawnionej do wydania decyzji z podaniem stanowiska słuŜbowego Pouczenie

Na podstawie art. 127 § 1 i 2, art. 129 § 1 i 2 w związku z art. 17 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, od niniejszej decyzji słuŜy stronom odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w ……….., za pośrednictwem Wójta Gminy ……….., w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

Rys. 5. Decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości


17

……….., dnia ……….. r.

DECYZJA Nr ………..

Na podstawie art. 126 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.),

na wniosek Zarządu Dróg w ………..

Starosta ……….. 1. Zezwala Zarządowi Dróg w ……….. na czasowe zajęcie nieruchomości gruntowej połoŜonej w ……….. przy ulicy ……….., działka nr ……….., obręb ……….. o powierzchni ……….. ha, dla której Sąd Rejonowy w ……….. prowadzi księgę wieczystą KW ……….., stanowiącej własność Pani ……….., na okres nie dłuŜszy niŜ 1 miesiąc w celu przeprowadzenia prac drenaŜowych i remontowych na drodze powiatowej nr ……….. w ………..

2. Nadaje decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

W dniu ……….., na skutek obfitych opadów atmosferycznych, na odcinku drogi powiatowej nr ………..

w ……….., przyległym do nieruchomości gruntowej połoŜonej w ……….. przy ulicy ……….., działka nr ……….., obręb ……….. o powierzchni ……….. ha, dla której Sąd Rejonowy w ……….. prowadzi księgę wieczystą KW ……….., stanowiącej własność Pani ……….., nastąpiło podtopienie i zapadnięcie się części jezdni.

Zarząd Dróg w ……….. jako zarządca dróg powiatowych wystąpił o wydanie decyzji zezwalającej na czasowe zajęcie przedmiotowej nieruchomości na okres nie dłuŜszy niŜ 1 miesiąc. W celu usunięcia awarii, w szczególności przeprowadzenia prac drenaŜowych i odwodnienia podtopionego odcinka drogi oraz wyremontowania nawierzchni niezbędne jest zajęcie sąsiadującej z drogą ww. opisanej nieruchomości, stanowiącej własność Pani ……….. Prace powinny być przeprowadzone natychmiast w celu zapobieŜenia dalszemu podtapianiu i zapadaniu się jezdni i związanymi z tym znacznymi stratami majątkowymi oraz zagroŜeniem dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Wobec powyŜszych okoliczności wniosek Zarządu Dróg w ……….. jest uzasadniony w świetle art. 126 ustawy o gospodarce nieruchomościami i naleŜało orzec jak w sentencji. Po upływie okresu zajęcia nieruchomość zostanie doprowadzona do stanu poprzedniego lub zostanie wypłacone odpowiednie odszkodowanie. JeŜeli na skutek czasowego zajęcia nieruchomości właściciel nie będzie mógł korzystać z nieruchomości w sposób dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, moŜe Ŝądać, aby starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa własność nieruchomości w drodze umowy.

Niniejsza decyzja nie podlega opłacie skarbowej - art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635).

Pieczęć urzędowa Imię, nazwisko i podpis osoby uprawnionej do wydania decyzji z podaniem stanowiska słuŜbowego Pouczenie Na podstawie art. 127 § 1 i 2, art. 129 § 1 i 2 k.p.a. w zw. z art. 9a ustawy o gospodarce nieruchomościami, od niniejszej decyzji słuŜy stronom odwołanie do Wojewody ……….. w ……….. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Starosty ……….., w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.

Rys. 6. Decyzja na czasowe zajęcie nieruchomości z rygorem natychmiastowej wykonalności


18

Księgi wieczyste i hipoteka Księgi wieczyste dla nieruchomości zakłada się i prowadzi w oparciu o przepisy ustawy z dn. 6 lipca 1982 r – o księgach wieczystych i hipotece oraz w oparciu o rozporządzenia, czyli przepisy wykonawcze do tej ustawy. Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Są one podstawą do bezpiecznego obrotu nieruchomościami i stanowią zabezpieczenie kredytu hipotecznego (wierzytelności). Księga wieczysta jest to urzędowy rejestr, mający na celu ustalenie praw rzeczowych i ograniczonych praw rzeczowych określonych na nieruchomości a takŜe niektórych innych praw i ograniczeń.

Przedmiotem wpisu w księdze wieczystej jest zasadniczo nieruchomość gruntowa. W jej skład moŜe wchodzić wiele działek ewidencyjnych, nawet ze sobą niegraniczących. Właściciel kilku nieruchomości (niezaleŜnie od faktu czy graniczą one ze sobą czy nie) stanowiących całość gospodarczą, moŜe ubiegać się o połączenie ich w księdze wieczystej w jedną nieruchomość. Jest to wykonalne, gdy nieruchomości, które mają być połączone, nie są obciąŜone ograniczonymi prawami rzeczowymi na rzecz więcej niŜ jednego podmiotu.

Księga wieczysta dla nieruchomości zawiera 4 działy. 1) Dział pierwszy – obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej

własnością, np. wpis drogi koniecznej, dla nieruchomości władnącej (tabele 1,2,3).

Tabela 1. Wzór pierwszej strony działu pierwszego I-O księgi wieczystej

Tabela 2. Wzór drugiej strony działu pierwszego I-O księgi wieczystej


19

Tabela 3. Wzór pierwszej i drugiej strony działu pierwszego I-Sp księgi wieczystej

2) Dział drugi – obejmuje wpisy dotyczące własności oraz uŜytkowania wieczystego

a wpisywane są tu wszystkie podmioty tych praw, czyli właściciele i uŜytkownicy wieczyści (tabela 4).

Tabela 4. Wzór pierwszej strony działu drugiego księgi wieczystej

3) Dział trzeci – przeznaczony jest na wpisy dotyczące (tabela 5, 6):

– ograniczonych praw rzeczowych z wyjątkiem hipotek (np. uŜytkowania), – ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub uŜytkowaniem wieczystym (wpis

spełnienia drogi koniecznej dla nieruchomości obciąŜonej), – innych praw i roszczeń (np. dzierŜawy, roszczenia prawa pierwokupu

nieruchomości).

Tabela 5. Wzór pierwszej strony działu trzeciego księgi wieczystej


20

Tabela 6. Wzór drugiej strony działu trzeciego księgi wieczystej

4) Dział czwarty – przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek, to znaczy wielkości wierzytelności zabezpieczonej na nieruchomości (tabela 7).

Tabela 7. Wzór pierwszej strony działu czwartego księgi wieczystej

Tabela 8. Wzór drugiej strony działu czwartego księgi wieczystej

Prowadzenie ksiąg wieczystych naleŜy do właściwych sądów rejonowych. Dla kaŜdej

nieruchomości prowadzi się odrębną księgę wieczystą, ale są przypadki, Ŝe przepisy szczególne stanowią inaczej. Wyjątkiem jest przykładowo sytuacja prowadzenia wspólnej księgi dla gruntu oddanego w uŜytkowanie wieczyste i dla znajdującego się na takim gruncie budynku, który stanowi odrębną nieruchomość będącą własnością wieczystego uŜytkownika gruntu.

Wydział ksiąg wieczystych sądu rejonowego wykonuje następujące podstawowe procedury związane z prowadzeniem ksiąg wieczystych: – załoŜenie księgi wieczystej, gdy powstaje nieruchomość,


21

– zamknięcie księgi wieczystej, gdy nieruchomość przestaje istnieć, – odłączenie, gdy część nieruchomości przechodzi do innej księgi wieczystej, – przyłączenie, gdy część innej nieruchomości przechodzi do nieruchomości zapisanej

w istniejącej księdze wieczystej. ZałoŜenie księgi wieczystej ma miejsce, gdy powstaje nieruchomość. Za przykład moŜe

posłuŜyć sytuacja, gdy nieruchomość gruntowa zostaje podzielona, a jej część zostanie nabyta przez nowego właściciela. Wówczas nowy właściciel ma obowiązek złoŜyć wniosek do sądu rejonowego o załoŜenie księgi wieczystej.

Księgi wieczyste są jawne i kaŜdy moŜe je przeglądać. Natomiast akta księgi wymagają specjalnej ochrony, poniewaŜ na ich podstawie dokonywane były wpisy do księgi. MoŜe je przeglądać osoba mająca interes prawny lub notariusz w obecności upowaŜnionego do tego pracownika sądu.

Geodeta, w związku z wykonywanymi pracami takimi jak podziały, rozgraniczenia, scalenia, wywłaszczenia sprawdza stan prawny nieruchomości i przeprowadza badania ksiąg wieczystych. Badanie to polega na wypisaniu danych z księgi wieczystej i potwierdzeniu ich własnoręcznym podpisem. Przykładowy druk badania ksiąg wieczystych przedstawia tabela 10.

Z danych księgi wieczystej moŜna uzyskać odpis po uprzednim złoŜeniu odpowiedniego formularza wniosku. Odpisy wydaje się na Ŝądanie osób zainteresowanych, na Ŝądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego a w uzasadnionych przypadkach - na Ŝądanie osoby, której dotyczył wykreślony wpis. Odpisy dokumentów, znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych, wydaje się na Ŝądanie osób zainteresowanych, sądu, prokuratora, organu administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego.

W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe. Jest to zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko: 1) prawom obciąŜającym nieruchomość z mocy ustawy, niezaleŜnie od wpisu, 2) prawu doŜywocia, 3) słuŜebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji

państwowej, 4) słuŜebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem

granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia.

Tabela 9. Formularz badania ksiąg wieczystych

Uw

agi

11

Dzi

ał II

I

Ro

dza

j og

ran

iczeń

p

raw

rze

czo

wyc

h

....

....

.

Po

dst

awa

wp

isu

10


22

Po

dst

awa

ust

alen

ia

dan

ych

wym

. w

ko

l. 8

9

D

ział

II

1. W

ierz

ycie

l 2

. Wie

czys

ty

uŜyt

kow

nik

..

....

.....

.....

..

Imię

, n

azw

isko

,

im

ion

a ro

dzi

ców

lu

b n

azw

a o

sob

y p

raw

nej

, ad

res

8

Informacje o mapach 7

Rodzaj nieruchomości 6

PołoŜenienieruchomości i

inne informacje o sposobie wykorzystania

5

Pole powierzchni 4

Numer działki 3

Dzi

ał I

Nr

księ

gi

wie

czys

tej l

ub

zb

ioru

d

oku

men

tów

..

....

.....

.....

....

.....

. N

azw

a n

ieru

chom

ości

2

L P 1

Hipoteka – jest to obciąŜenie nieruchomości prawem na mocy, którego wierzyciel moŜe

dochodzić zaspokojenia z nieruchomości. Prawo to pozostaje bez względu na zmianę właściciela nieruchomości.

Hipoteka zabezpiecza tylko wierzytelności pienięŜne i moŜe być wyraŜona w oznaczonej sumie pienięŜnej.

Przedmiotem hipoteki moŜe być takŜe uŜytkowanie wieczyste (łącznie z budynkami i urządzeniami na uŜytkowanym terenie stanowiące własność wieczystego uŜytkownika) oraz inne ograniczone prawa rzeczowe związane z własnością lokali.

Hipoteka obejmuje nieruchomość wraz z przynaleŜnościami i utrzymuje się na niej jako na całości aŜ do całkowitego wygaśnięcia wierzytelności, którą zabezpiecza. Części składowe nieruchomości są objęte hipoteką równieŜ po ich odłączeniu, dopóki pozostają na nieruchomości chyba, Ŝe zostały zbyte, co potwierdza pisemna umowa z datą zbycia i jest to zgodne z prawidłową gospodarka. Do chwili zajęcia nieruchomości wierzyciel hipoteczny nie


23

moŜe sprzeciwić się usunięciu jej części składowych lub przynaleŜności, jeŜeli właściciel nie narusza przy tym zasad prawidłowej gospodarki.

Wygaśnięcie hipoteki ma miejsce w przypadku: – wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie, – nie przywrócenia w ciągu 10 lat wpisu bezpodstawnie wykreślonej hipoteki, – zrzeczenia się hipoteki, – przejścia na wierzyciela nieruchomości obciąŜonej, – złoŜenia do depozytu zabezpieczonej kwoty wraz z zrzeczeniem się odebrania jej

z powrotem, – wygaśnięcia uŜytkowania wieczystego. 4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Co to jest Konstytucja? 2. Na jakiej podstawowej zasadzie opiera się ustrój Rzeczypospolitej Polskiej? 3. Jakie są źródła powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej? 4. Jakie sprawy reguluje Kodeks cywilny i jakie są części składowe Kodeksu cywilnego? 5. Jakie podmioty zdefiniowano w prawie cywilnym? 6. Co to jest nieruchomość? 7. Co to są czynności prawne i co oznacza zdolność do czynności prawnych? 8. Czym róŜni się własność i uŜytkowanie wieczyste? 9. Jakie prawa zobowiązaniowe dotyczą nieruchomości? 10. Co to jest administracja publiczna? 11. Co to jest administracja samorządowa? 12. Jaki organ przeprowadza postępowania administracyjne? 13. Kiedy organy administracji publicznej wydają decyzję a kiedy postanowienie? 14. Jakie znasz postępowania administracyjne w geodezji, kończące się wydaniem decyzji? 15. Kiedy strony postępowania mogą zawrzeć przed organem administracji publicznej

ugodę? 16. W jakim celu zakłada się i prowadzi Księgi wieczyste? 17. Jakie informacje zawierają poszczególne działy Księgi wieczystej? 18. Co oznacza sformułowanie, Ŝe księgi wieczyste objęte są rękojmią wiary publicznej? 19. Czy księgi wieczyste są jawne i jaka instytucja zajmuje się ich przechowywaniem? 20. W jakich przypadkach następuje wygaśnięcie hipoteki? 4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Napisz decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości – działki nr 101 na działki 101/1 i 101/2. Nieruchomość połoŜona jest we wsi Zimna Woda, gmina Krzywda, woj. Siedleckie i stanowi własność Wiktorii Wesołowskiej i Jana Wesołowskiego (wspólnota małŜeńska). Nieruchomość ma załoŜoną Księgę wieczystą nr KW 1376/88, która znajduje się w Sądzie Rejonowym w Siedlcach.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeczytać uwaŜnie polecenie ćwiczenia i wypisać następujące informacje:


24

− właściciel, − adres obiektu, − rodzaj postępowania, − dokumenty dodatkowe,

2) zastanowić się i zdecydować jaki organ wydaje w tym wypadku decyzję, 3) przypomnieć na podstawie materiału nauczania sobie sposób pisania decyzji (data, nr,

podstawa prawna, wnioskodawca, treść decyzji, uzasadnienie, pouczenie), 4) napisać treść decyzji (ręcznie na komputerze).

WyposaŜenie stanowiska pracy: – długopis, ołówek, gumka, – papier formatu A4, – ewentualnie komputer z edytorem tekstu. Ćwiczenie 2

Wypełnij druk badania księgi wieczystej dla następującej sytuacji: − Księga wieczysta nr 13246/87, − Współwłasność: (Akt notarialny Rep.345/90 z dn. 12.02.1990 r.) Aniela Grzybek 1 / 2, Katarzyna Kot 1 / 4, Ewelina Łysek 1 / 4 . − Działki: 34/1 o pow. 2.2130 ha (uŜytek - R) – wieś Suchowola, 308 o pow. 0.5000 ha (uŜytek – Ls) – wieś Suchowola. − Na działce 34/1 jest słuŜebność drogi koniecznej na rzecz nieruchomości sąsiadującej –

dz.35 pozbawionej dojazdu (Dec. nr 132/89 wyd. przez Wójta Gminy Sucha w dn.15.07.1996r).


1) przeczytać uwaŜnie polecenie ćwiczenia i wypisać następujące informacje: − właściciele, − tytuł własności, − opis nieruchomości, − rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego, − adres obiektu, − rodzaj postępowania, − dokumenty dodatkowe,

2) przygotować druk formularza badania księgi wieczystej, 3) przeczytać uwaŜnie nagłówki kolumn w formularzu badania księgi wieczystej i porównać

z danymi zadania, 4) wypełnić formularz starannym i czytelnym pismem według nagłówków kolumn.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – formularz badania księgi wieczystej, – długopis, ołówek, gumka.


25

4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić ustrój Rzeczypospolitej Polskiej? � � 2) wymienić źródła powszechnie obowiązującego prawa? � � 3) wyjaśnić pojęcie: właściciel nieruchomości? � � 4) wyjaśnić róŜnicę między uŜytkowaniem wieczystym a uŜytkowaniem? � � 5) wyjaśnić co to jest postępowanie administracyjne? � � 6) napisać decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie podziału

nieruchomości? �

�

7) napisać decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości? � � 8) wymienić procedury związane z prowadzeniem ksiąg wieczystych? � � 9) określić, jakie informacje zawiera księga wieczysta? � � 10) wypełnić formularz badania księgi wieczystej? � �


26

4.2. SłuŜba Geodezyjna i Kartograficzna 4.2.1. Materiał nauczania

SłuŜba Geodezyjna i Kartograficzna powołana została w ramach struktur państwowych na wszystkich szczeblach administracyjnych. Podstawowym aktem prawnym, regulującym organizację, działanie i zadania SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej, jest ustawa z 17 maja 1989 r – Prawo geodezyjne i kartograficzne, nowelizowana w latach następnych. Sprawami geodezji i kartografii na poszczególnych szczeblach administracji zajmują się: – na szczeblu centralnym – Główny Geodeta Kraju jako Prezes Głównego Urzędu Geodezji

i Kartografii (GUGiK) a nadzór nad pracami Głównego Geodety Kraju sprawuje minister zajmujący się administracją publiczną,

– na szczeblu wojewódzkim – wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, działający w imieniu wojewody oraz geodeta województwa, działający w imieniu marszałka województwa,

– na szczeblu powiatowym – geodeta powiatowy działający w imieniu starosty, – na szczeblu gminnym – geodeta gminny działający w imieniu wójta (burmistrza,

prezydenta miasta) prowadzący sprawy naleŜące do zakresu zadań i kompetencji starosty powierzone gminie w drodze porozumienia.

Organ centralny

Główny Geo deta Kraju (prezes GUGIK) Organy wojewódzkie Wojewódzki Inspektor Nadzoru GiK (w imieniu wojewody)

Geodeta Województwa (w imieniu marszałka województwa)

Organy powiatowe

Geodeta Powiatowy (w imieniu starosty)

Organy gminne

Geodeta Gminny (w imieniu wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) Rys. 7. Schemat organizacji SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej


27

Do zadań SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej naleŜy w szczególności: 1) realizacja polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii, 2) organizowanie i finansowanie prac geodezyjnych i kartograficznych, w tym:

a) rejestracji stanów prawnych i faktycznych nieruchomości (kataster), b) pomiarów geodezyjnych i opracowań kartograficznych, c) fotogrametrycznych zdjęć powierzchni kraju i opracowań fotogrametrycznych, d) wydawania urzędowych map i atlasów terytorium Polski, e) prowadzenia krajowego systemu informacji o terenie,

3) administrowanie państwowym zasobem geodezyjnym i kartograficznym i jego aktualizacja,

4) kontrolowanie urzędów, instytucji publicznych i przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii,

5) opracowanie wytycznych dotyczących powszechnej taksacji nieruchomości i jej nadzorowanie,

6) prowadzenie państwowego rejestru granic oraz powierzchni jednostek podziału terytorialnego kraju,

7) sporządzanie map topograficznych i tematycznych kraju oraz mapy zasadniczej, 8) nadawanie, do czasu utworzenia odpowiednich samorządów zawodowych, uprawnień

zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii, prowadzenie rejestru osób uprawnionych oraz współpraca z tymi samorządami zawodowymi,

9) współpraca z wyspecjalizowanymi w dziedzinie geodezji i kartografii organizacjami krajowymi, międzynarodowymi i regionalnymi oraz organami i urzędami innych krajów,

10) inicjowanie prac naukowych i badawczo-rozwojowych w zakresie standardów organizacyjno-technicznych oraz zastosowania metod informatycznych, fotogrametrycznych i satelitarnych w dziedzinie geodezji i kartografii oraz w krajowym systemie informacji o terenie,

11) prowadzenie spraw związanych z ochroną informacji niejawnych w działalności geodezyjnej i kartograficznej,

12) przygotowanie organizacyjno-techniczne i wdroŜenie katastru.

Główny Geodeta Kraju wykonuje zadania określone w ustawie, a w szczególności: 1) nadzoruje realizację polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii, 2) pełni funkcję organu wyŜszego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania

administracyjnego w stosunku do wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, a takŜe nadzoruje i kontroluje ich działania,

3) prowadzi centralny zasób geodezyjny i kartograficzny oraz dysponuje środkami Centralnego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym,

4) zakłada podstawowe osnowy geodezyjne, grawimetryczne i magnetyczne, 5) opracowuje zasady dotyczące techniczno-organizacyjnego przygotowania katastru oraz

współdziała w jego tworzeniu, 6) prowadzi państwowy rejestr granic i powierzchni Rzeczypospolitej Polskiej oraz

poszczególnych województw, 7) ewidencjonuje systemy informacji o terenie o znaczeniu ogólnopaństwowym oraz

współpracuje z innymi resortami w zakładaniu i prowadzeniu systemów informacji geograficznej,

8) współpracuje z wyspecjalizowanymi w dziedzinie geodezji i kartografii organizacjami międzynarodowymi, regionalnymi oraz organami i urzędami innych krajów,

9) inicjuje prace naukowe i badawczo-rozwojowe w zakresie standardów organizacyjno-technicznych oraz zastosowania metod informatycznych, fotogrametrycznych


28

i satelitarnych w dziedzinie geodezji i kartografii oraz w krajowym systemie informacji o terenie,

10) nadaje uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii, prowadzi rejestr osób uprawnionych oraz współpracuje z samorządami i organizacjami zawodowymi geodetów i kartografów,

11) prowadzi sprawy związane z ochroną informacji niejawnych w działalności geodezyjnej i kartograficznej,

12) opracowuje wytyczne dotyczące powszechnej taksacji nieruchomości i nadzoruje jej przebieg,

13) współdziała z organami administracji geodezyjnej i kartograficznej przy wykonywaniu: a) fotogrametrycznych zdjęć powierzchni kraju, b) map topograficznych, c) map tematycznych, d) opracowań fotogrametrycznych,

14) wykorzystuje mapy topograficzne i tematyczne do sporządzania map topograficznych i tematycznych kraju,

15) prowadzi sprawy związane z nazewnictwem geograficznym, w tym państwowy rejestr nazw geograficznych,

16) opracowuje zasady dotyczące uzgodnień, co do usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu. Wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego działający w imieniu

wojewody wykonuje zadania niezastrzeŜone na rzecz organów administracji geodezyjnej i kartograficznej, a w szczególności: 1) kontroluje przestrzeganie i stosowanie przepisów ustawy, a w szczególności:

a) zgodność wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych z przepisami ustawy, b) posiadanie uprawnień zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje

w dziedzinie geodezji i kartografii, 2) kontroluje działania administracji geodezyjnej i kartograficznej, 3) współdziała z Głównym Geodetą Kraju oraz organami kontroli państwowej w zakresie

właściwości nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, 4) ewidencjonuje lokalne systemy informacji o terenie oraz przechowuje kopie

zabezpieczające bazy danych, w tym w szczególności bazy danych ewidencji gruntów i budynków,

5) prowadzi rejestr granic i powierzchni jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa w zakresie dotyczącym województwa,

6) na wniosek starosty wyraŜa opinię o przygotowaniu gminy do przejęcia zadań. Do zadań marszałka województwa naleŜy w szczególności:

1) prowadzenie wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a takŜe dysponowanie środkami wojewódzkiego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym,

2) zlecanie wykonania i udostępnianie map topograficznych i tematycznych dla obszarów właściwych województw,

3) prowadzenie wojewódzkich baz danych wchodzących w skład krajowego systemu informacji o terenie,

4) analiza zmian w strukturze agrarnej oraz programowanie i koordynacja prac urządzeniowo-rolnych,

5) monitorowanie zmian w sposobie uŜytkowania gruntów oraz ich bonitacji.


29

Do zadań starosty naleŜy w szczególności: 1) prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym ewidencji

gruntów i budynków, gleboznawczej klasyfikacji gruntów i geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz dysponowanie środkami powiatowego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym,

2) koordynacja usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, 3) zakładanie osnów szczegółowych, 4) zakładanie i aktualizacja mapy zasadniczej, 5) przeprowadzanie powszechnej taksacji nieruchomości oraz opracowywanie

i prowadzenie map i tabel taksacyjnych dotyczących nieruchomości, 6) ochrona znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych, 7) prowadzenie powiatowych baz danych wchodzących w skład krajowego systemu

informacji o terenie.

4.2.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Na jakich szczeblach administracyjnych w ramach struktur państwowych została powołana SłuŜba Geodezyjna i Kartograficzna?

2. Jakie organy zajmują się sprawami geodezji i kartografii na poszczególnych szczeblach administracji?

3. Czy starosta moŜe powierzyć gminie sprawy naleŜące do zakresu jego zadań? 4. Jakie są zadania SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej? 5. Jaki organ prowadzi centralny zasób geodezyjny i kartograficzny? 6. Czy uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii nadaje Główny Geodeta

Kraju, czy wojewoda, czy marszałek województwa, czy starosta powiatu? 7. Jaki organ prowadzi wojewódzki zasób geodezyjny i kartograficzny, a takŜe dysponuje

środkami wojewódzkiego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym?

8. Jakie są zadania starosty dotyczące SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej? 9. Jaki organ opracowuje zasady dotyczące uzgodnień usytuowania projektowanych sieci

uzbrojenia terenu? 10. Czy sprawy związane z nazewnictwem geograficznym, w tym państwowy rejestr nazw

geograficznych, prowadzony jest na szczeblu centralnym, wojewódzkim, powiatowym, czy w zaleŜności, czego dotyczy nazwa na róŜnych szczeblach?

4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Uzupełnij tabelę i zaznacz w kolumnach 3,4,5,6 znakiem „x” organ odpowiadający za wykonanie poszczególnych zadań. Zwróć uwagę, Ŝe za wykonanie niektórych zadań odpowiada kilka osób.


30

LP

Zadanie SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej

Głó

wny

Geo

deta

K

raju

Woj

ewód

zki

insp

ekto

r na

dzor

u

Mar

szał

ek

woj

ewód

ztw

a

Sta

rost

a po

wia

tu

1 2 3 4 5 6

1. Realizacja polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii ........ ........ ........ .......

2. Organizowanie i finansowanie wymienionych niŜej prac

geodezyjnych i kartograficznych: a) rejestracji stanów prawnych i faktycznych

nieruchomości (kataster), b) pomiarów geodezyjnych i opracowań

kartograficznych, c) fotogrametrycznych zdjęć powierzchni kraju i

opracowań fotogrametrycznych, d) wydawania urzędowych map i atlasów terytorium

Polski, e) prowadzenia krajowego systemu informacji o terenie

....... ....... ....... ....... .......

....... ....... ....... ....... .......

....... ....... ....... ....... .......

....... ....... ....... ....... .......

3. Administrowanie państwowym zasobem geodezyjnym i kartograficznym i jego aktualizacja

........

........

........

........

.... .........

.... ......... Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeczytać uwaŜnie polecenie ćwiczenia i odszukać w materiale nauczania: – wykaz zadań SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej, – wykaz zadań Głównego Geodety Kraju, – wykaz zadań wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, – wykaz zadań marszałka województwa, – wykaz zadań starosty powiatu.

2) przeczytać uwaŜnie i przypomnieć sobie poszczególne wykazy zadań, 3) sporządzić tabelę według wzoru przedstawionego w treści zadania powiększając jej

rozmiar tak, aby w kolumnie 2 wpisać wszystkie zadania SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej,

4) zaznaczać „x” w kolumnach 3, 4 i 5 organ odpowiedzialny za wykonanie danego zadania, 5) w trakcie wykonywania ćwiczenia moŜesz korzystać z wykazów zadań zamieszczonych

w materiale nauczania.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – tabela porównawcza (ksero pustej tabelki), – długopis, ołówek, gumka, – linijka.


31

4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak

Nie 1) wyjaśnić, jaką strukturę ma SłuŜba Geodezyjna i Kartograficzna na

poszczególnych szczeblach administracji? �

�

2) określić, jaki organ zajmuje się sprawami geodezji i kartografii na poszczególnych szczeblach administracji?

�

�

3) wymienić zadania SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej? � � 4) wymienić zadania Głównego Geodety Kraju? � � 5) wymienić zadania, jakie wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru

geodezyjnego i kartograficznego? �

�

6) wymienić zadania naleŜące do marszałka województwa? � � 7) wymienić zadania naleŜące do starosty powiatu? � � 8) wyjaśnić, na jakich szczeblach administracji prowadzony jest

Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym? �

�

9) określić organ, który zajmuje się prowadzeniem powszechnej taksacji nieruchomości?

�

�

10) określić organ, który wydaje uprawnienia geodezyjne? � �


32

4.3. Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny 4.3.1. Materiał nauczania

Państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny – to określony zbiór informacji przechowywanych w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej i udostępniany w róŜny sposób jego uŜytkownikom.

Zgodnie z ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne z 17 maja 1989r z późniejszymi zmianami, państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny słuŜy gospodarce narodowej, obronności państwa, nauce, kulturze i potrzebom obywateli.

Szczegółowe przepisy prawne dotyczące zasobu geodezyjnego i kartograficznego obejmują całość problematyki związanej z rodzajem materiałów stanowiących zasób, z moŜliwością rozpowszechniania materiałów zasobu, stopnia poufności tych materiałów oraz problematykę wyłączania z zasobu tych materiałów, które utraciły wartość uŜytkową.

Państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny jest własnością Skarbu Państwa. Jest on gromadzony w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (ODGK). Prowadzony jest na poziomie centralnym (centralny ODGK), wojewódzkim (wojewódzkie ODGK) i powiatowym (powiatowe ODGK).

Rys. 8. Struktura zasobu geodezyjnego i kartograficznego Zasób jest określonym zbiorem informacji, które są wykorzystywane przez wykonawców

i w duŜym stopniu są teŜ efektem wykonywanych prac geodezyjnych. Informacje te muszą być wiarygodne i aktualne oraz w naleŜyty sposób chronione. Dlatego ośrodki dokumentacji, przez róŜnego rodzaju czynności organizacyjno-prawne, stawiają wykonawcom wysokie wymagania przy przyjmowaniu prac. Dotyczy to głównie: – przestrzegania obowiązujących przepisów prawnych, – zachowania właściwej dokładności prac, – stosowania odpowiednich zasad technicznych w zakresie jednolitości metod w pracach

geodezyjnych i kartograficznych o tym samym charakterze. Choć wykonawstwo geodezyjne powinno mieć charakter jednolity, niezaleŜnie od

miejsca połoŜenia ośrodka, to jednak w praktyce, wykonując ten sam asortyment prac w róŜnych częściach kraju moŜna zauwaŜyć pewne rozbieŜności. RóŜnice dotyczą zarówno formy i treści przyjmowanych operatów jak i sposobu prowadzenia ośrodka dokumentacji. NaleŜy jednak zauwaŜyć, Ŝe róŜnice te nie mają charakteru fundamentalnego, nie zmieniają


33

w sposób zasadniczy istoty wykonywanych prac przyjmowanych do zasobu. MoŜna przyjąć, Ŝe podstawowa forma i treść dokumentacji jest, zatem taka sama.

Rodzaje materiałów stanowiących zasób centralny, wojewódzki i powiatowy określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn.17 maja 1999r – w sprawie określenia rodzajów materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, sposobu ich gromadzenia i wyłączania z zasobu oraz udostępniania.

Tabela 10. Materiały geodezyjno-kartograficzne w zasobach

MATERIAŁY ZASOBÓW

ZA

SÓ

B C

EN

TR

ALN

Y

← materiały dotyczące osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych, ← dokumenty pomiarów astronomicznych, satelitarnych, grawimetrycznych magnetycznych, ← zdjęcia lotnicze i satelitarne, ← opracowania topograficzne, ← fotomapy i ortofotomapy o znaczeniu ogólnopaństwowym, ← dokumenty dotyczące pomiaru granic państwa i granic województw, ← państwowy rejestr granic wraz z ich opisem, ← rejestr powierzchni jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa, ← opracowania tematyczne o znaczeniu ogólnopaństwowym.

ZA

SÓ

B

WO

JEW

ÓD

ZK

I ← wojewódzkie bazy danych krajowego systemu informacji o terenie, ← fotomapy i ortofotomapy o znaczeniu wojewódzkim, ← opracowania tematyczne o znaczeniu wojewódzkim, ← mapy topograficzne drukowane, ← mapy tematyczne drukowane, ← kopie wykazów współrzędnych i opisów topograficznych punktów osnów geodezyjnych, podstawowych poziomych i wysokościowych.

ZA

SÓ

B P

OW

IAT

OW

Y

← powiatowe bazy danych krajowego systemu informacji o terenie, ← materiały dotyczące osnów geodezyjnych, ← dokumenty dotyczące pomiaru oraz opisu granic powiatu i gmin wchodzących w jego skład, ← fotomapy i ortofotomapy o znaczeniu powiatowym, ← mapa zasadnicza, ← ewidencja gruntów i budynków, ← geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu, ← dokumenty powstałe w toku wykonywania scalania i wymiany gruntów oraz prac, urządzeniowo-rolnych i urządzeniowo-leśnych, ← opracowania tematyczne o znaczeniu powiatowym.

Prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego moŜe być w szczególnych przypadkach powierzone do wykonywania gminie. Organ gminy zwraca się z wnioskiem w sprawie prowadzenia zasobu do starosty. Gmina musi jednak spełniać szereg warunków technicznych, organizacyjnych, finansowych i kadrowych.


34

Materiałami najczęściej wykorzystywanymi przez geodetów, wykonujących prace z zakresu podstawowych asortymentów prac geodezyjno-kartograficznych, są materiały zasobu powiatowego. Szczególnie istotne dla wykonywania wszelkiego rodzaju pomiarów terenowych są materiały dotyczące osnów geodezyjnych, a w szczególności: a) dokumenty geodezyjne i kartograficzne, dotyczące pomiarów, obliczeń, przeglądów

i konserwacji szczegółowych osnów geodezyjnych poziomych i wysokościowych oraz poziomych i wysokościowych stabilizowanych osnów pomiarowych,

b) dokumenty geodezyjne zawierające zaleŜności matematyczne między państwowym układem współrzędnych a układami lokalnymi,

c) dokumenty geodezyjne i kartograficzne, dotyczące osnów geodezyjnych poziomych i wysokościowych obliczonych w układach lokalnych. W praktyce, stale wykorzystywane są materiały dotyczące ewidencji gruntów

i budynków (kataster nieruchomości), a w szczególności: a) operat ewidencji gruntów i budynków, b) mapy i tabele taksacyjne nieruchomości, c) dokumenty powstałe w toku wykonywania powszechnej taksacji nieruchomości, d) operat gleboznawczej klasyfikacji gruntów, e) dokumenty geodezyjne i kartograficzne, powstałe w toku zakładania, modernizacji

i aktualizacji ewidencji gruntów i budynków, w tym dokumenty ustalenia stanu władania i badania ksiąg wieczystych, pomiaru granic, rozgraniczania i podziałów nieruchomości oraz opracowań dla celów prawnych. Niezwykle waŜne dla wykonawstwa geodezyjnego są mapy zasadnicze, jako najbardziej

szczegółowe mapy biorąc pod uwagę skalę i treść. Dokumenty geodezyjno-kartograficzne oraz fotogrametryczne, powstałe w toku zakładania, modernizacji i aktualizacji mapy a takŜe operaty map zasadniczych oraz numeryczny model terenu, są często wykorzystywanym źródłem informacji.

Bardzo często wykonawcy robót geodezyjnych sięgają do materiałów ewidencji sieci uzbrojenia terenu, gdzie w operatach geodezyjnych i w innej dokumentacji powstałej w procesie zakładania, modernizacji i aktualizacji tej ewidencji a takŜe dokumentacji z pomiarów inwentaryzacyjnych, znajdują informacje i dane umoŜliwiające im poprawne wykonanie tego asortymentu prac.

Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne z 17 maja 1989r z późniejszymi zmianami określa 25 grup asortymentowych, segregowanych według jednostek zasadniczego podziału kraju, w których ma być gromadzony zasób. Ustalone zostały następujące grupy asortymentowe materiałów tworzących zasób: 1) osnowy geodezyjne, 2) osnowy i pomiarowe grawimetryczne i magnetyczne, 3) pomiary astronomiczne i satelitarne, 4) zdjęcia lotnicze i satelitarne, 5) opracowania topograficzne, 6) pomiary granic państwa i granic województw, 7) państwowy rejestr granic wraz z opisem oraz rejestr powierzchni jednostek zasadniczego

podziału terytorialnego państwa, 8) pomiary granic powiatów i gmin, 9) mapa zasadnicza, 10) ewidencja gruntów i budynków - katastru nieruchomości, 11) powszechna taksacja nieruchomości, 12) wyciągi z operatów szacunkowych nieruchomości, 13) gleboznawcza klasyfikacja gruntów, 14) rozgraniczenia nieruchomości,


35

15) podziały nieruchomości, 16) inne opracowania dla celów prawnych, 17) geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu, 18) pomiary inwentaryzacyjne, 19) scalania i wymiany gruntów, 20) opracowania urządzeniowo-rolne i urządzeniowo-leśne, 21) systemy informacji geograficznej, 22) bazy danych krajowego systemu informacji o terenie, 23) fotomapy i ortofotomapy, 24) opracowania tematyczne, 25) inne opracowania.

Ze względu na charakter, cel oraz sposób wykorzystywania materiałów zasobu ustalono następujące trzy grupy funkcjonalne wykorzystania materiałów zasobu (rys. 9): – zasób bazowy, tj. materiały źródłowe, słuŜące za podstawę następnych opracowań

gromadzonych w zasobie, – zasób uŜytkowy, tj. materiały słuŜące do bezpośredniego i powszechnego udostępniania, – zasób przejściowy, tj. materiały pomocnicze nie zakwalifikowane do zasobu bazowego

i uŜytkowego.

Rys. 9. Grupy funkcjonalne zasobu geodezyjnego i kartograficznego

Podstawowymi zadaniami ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej są: – udostępniane materiałów zasobu, – przyjmowanie i kontrola wykonanych prac geodezyjnych i kartograficznych, – włączanie do zasobu materiałów, które powstały w wyniku wykonywania prac

i aktualizacja zasobu. Udostępnienie danych zasobu moŜe być dokonywane w róŜny sposób, przy czym

sposoby te są określone przepisami prawa. Jednostki wykonawstwa geodezyjnego i geodeci uprawnieni, pobierający materiały

w związku z wykonywaną pracą, uzyskują je na podstawie zgłoszenia pracy i po złoŜeniu stosownego zamówienia na materiały.

NaleŜy zwrócić uwagę na fakt, Ŝe nie wszystkie prace geodezyjne i kartograficzne wymagają zgłoszenia do ODGK. Na przykład, nie wymagają zgłoszenia pomiary objętości mas ziemnych, odkształceń i przemieszczeń budowli i urządzeń, pomiary i prace dla celów dydaktycznych oraz inne określone w przepisach prawa. W tych przypadkach składa się tylko zamówienie na materiały.

Zasób przejściowy

Zasób uŜytkowy

Zasób bazowy


36

Organy administracji rządowej i samorządowej mogą korzystać z materiałów zasobu udostępnianych przez ODGK, zgodne ze złoŜonym zamówieniem i nie musi to być związane z wykonywaną pracą geodezyjną, tylko z bieŜącymi potrzebami wynikającymi z ich działalności.

TakŜe osoby fizyczne i osoby prawne niezwiązane z wykonawstwem geodezyjnym mogą uzyskać z zasobu informacje (np. dotyczące ewidencji gruntów i budynków, sieci uzbrojenia terenu itp.), mogą zamawiać wyrysy i wypisy z operatu ewidencyjnego a takŜe potwierdzać zgodność opracowań geodezyjno-kartograficznych z dokumentami zasobu.

Udostępnianie niektórych materiałów zasobu centralnego wymaga zgody Głównego Geodety Kraju, zasobu wojewódzkiego – marszałka województwa, a zasobu powiatowego) – starosty powiatu. Szczegółowe przepisy zawiera rozporządzenie [5].

Część materiałów geodezyjnych i kartograficznych zasobu oznaczona jest klauzulą „poufne” wynikłą z zastosowania przepisów o ochronie informacji niejawnych. Dotyczy to głownie terenów zamkniętych, np. związanych z obronnością państwa. Szczegóły zawiera rozporządzenie.

Zasób geodezyjny i kartograficzny stanowi własność Skarbu Państwa. Za wszelkie czynności związane z udostępnianiem zasobu, zarówno na szczeblu centralnym, wojewódzkim jak i powiatowym, pobierane są opłaty. Wielkość tych opłat i sposób ich naliczania określa rozporządzenie [7]. Wobec zapisów rozporządzenia i działając zgodnie z nimi poszczególne ośrodki mogą naliczyć róŜne opłaty do tego samego asortymentu prac. Jest to przedmiotem dyskusji zarówno wśród inwestorów jak i wykonawców.

Opłaty pobierane są głównie za udostępnianie materiałów zasobu, wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencji gruntów oraz za dokonanie uzgodnień połoŜenia projektowanych sieci uzbrojenia terenu i inne. Ponadto ośrodek pobiera opłaty za czynności związane z prowadzeniem zasobu oraz czynności związane z prowadzeniem krajowego systemu informacji o terenie. Zgromadzone przez ODGK fundusze przekazywane są na Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjno-Kartograficznym.


37

Ks. rob. .......... ....................................... Zgłoszenie pracy geodezyjnej (pieczątka wykonawcy)

Biuro Geodezji i Katastru Urzędu m. st. Warszawa Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej

I. Informacja o wykonawcy:

1. Nazwa i adres podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą lub jednostki organizacyjnej, zgłaszającego prace:

......................................................................................................................................................................................

2. Nr NIP ................................ REGON ..................................... 3. Sposób zapłaty: gotówka*) przelew*)

4. Osoba upowaŜniona do odbioru rachunku*) faktury VAT*) ........................................................................................ 5. UpowaŜnienie do wystawienia przez ośrodek faktury VAT bez podpisu*) ................................................................ 6. Informacja o działającym w imieniu podmiotu wykonawcy prac, zgodnie z art. 42 ustawy - Prawo geodezyjne

i kartograficzne: imię i nazwisko ................................................ nr i zakresy uprawnień zawodowych .............................

7. Do odbioru opracowań posiadanych przez ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz uzyskania informacji niezbędnych do wykonania pracy jest upowaŜniony .............................................................................

2. Osoba wyznaczona do kartowania i kreślenia na mapie zasadniczej ....................................................................... 9. Osoba upowaŜniona do odbioru materiałów dla zleceniodawcy .............................................................................

10. Informacje dodatkowe....................................................................................................... ..................................

II. Informacja o zgłaszanej pracy: 1. Nazwa obiektu .......................................................................................................................................................... 2. PołoŜenie: województwo, powiat, gmina ................................................................................................................... 3. Miejscowość (obręb), ulica, oznaczenie nieruchomości............................................................................................. 4. Rodzaj i cel pracy .......................................................................................................................................................

5. Termin zakończenia pracy ......................................................................................................................................... 6. Informacja o prognozowanej ilości jednostek, według określonych zasad obowiązujących przy naliczaniu opłat

…….............................................................................................................................................................................. 7. Propozycja etapowania pracy i zakres dokumentacji przekazywanej w poszczególnych etapach .............................................................. 8. Informacje dodatkowe ............................................................................................................................................... 9. Załącznik*): szkic lokalizacji pracy w skali...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................... (pieczątka, data i podpis podmiotu lub osoby upowaŜnionej do występowania w jego imieniu)

Ninie jsze zg łoszenie, potw ierdzone przez oś rodek dokumentac j i geodezy jne j i kar tog raf i cznej , okazuje s ię w łaśc ic ie low i lub osobie w ładające j nieruchomością jako dokument upowaŜniaj ący wykonawcę prac geodezy jnych do wstępu na g runt i do obiektów budow lanych oraz do wykonywania czynności przew idzianych w art . 13 ustawy z dnia 17 maja 1989 r . – Prawo geodezy jne i kar tog raf i czne ( t . j . Dz. U. z 2000 r . Nr 100, poz. 1086 ze zm.) . III. Potwierdzenie przyj ęcia zgłoszenia**)

1. Nr ewidencji zgłoszenia .......................................................................................................................................... 2. Uzgodnienie etapowania prac ................................................................................................................................. 3. Kwalifikacja do grupy asortymentowej................................................................................................................... 4. Data i podpis przyjmującego zgłoszenie .................................................................................................................

IV. Informacje dodatkowe wynikaj ące z § 5 ust. 5 rozporządzenia**)

......................................................................................................................................................................................................... *) Niepotrzebne skreślić. **) Wypełnia ośrodek przyjmujący zgłoszenie Proszę o wydanie materiałów:

Odbitek z z.m.m w skali 1 : ........................ z sekcji ....................................

Opisów topograficznych osnowy poziomej nr ..............................................

Opisów topograficznych osnowy wysokościowej...........

Rys. 10. Zgłoszenie pracy geodezyjnej


38

Rozpoczęcie pracy geodezyjnej i kartograficznej na ogół następuje po potwierdzeniu przez ośrodek przyjęcia zgłoszenia pracy. Potwierdzenie to upowaŜnia jednocześnie wykonawcę do: – wejścia na teren przedmiotowej nieruchomości i wykonywania wszelkich czynności na

gruncie, przy czym moŜliwość przeprowadzania takich czynności nie zwalnia wykonawcy z odpowiedzialności cywilnej, z tytułu szkody poniesionej przez właściciela nieruchomości,

– wykonywania niezbędnych przecinek i wycinek w drzewostanie (ale nie wycinanie drzew) z zachowaniem zasady czynienia jak najmniejszych szkód na rzecz właściciela nieruchomości,

– nieodpłatnego umieszczania znaków geodezyjnych, co oznacza, Ŝe z tytułu umieszczenia znaku na nieruchomości właściciel lub władający nieruchomością nie odnosi Ŝadnych korzyści materialnych. Po zakończeniu pracy geodezyjnej i kartograficznej następuje przekazanie pełnej

dokumentacji do ośrodka. Do wniosku o przyjęcie dokumentacji do zasobu wykonawca załącza: 1) wykaz przekazywanych materiałów, 2) informację na podstawie której ustalona zostanie opłata za korzystanie z zasobu, 3) kopie protokołu odbioru pracy przez zamawiającego, jeŜeli zamawiającym jest organ

słuŜby geodezyjnej i kartograficznej. Przyjęcie dokumentacji z wykonanej pracy do zasobu geodezyjnego i kartograficznego

ma miejsce po kontroli technicznej i sprawdzeniu jakości wykonanej pracy. Przyjęcie dokumentacji do zasobu potwierdzane jest stosowną informacją umieszczoną na przyjętym dokumencie w postaci tak zwanej klauzuli, czyli określonej formą pieczęci wraz z podpisem osoby uprawnionej.

Dokumentacja przekazywana do zasobu podlega kontroli w zakresie: – przestrzegania zasad wykonywania prac, – osiągnięcia wymaganych dokładności, – zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii

oraz krajowego systemu informacji o terenie, – zgodności opracowania z ustaleniami, – spójności informacji dostarczanej przez wykonawcę z informacjami uzyskanymi

z ośrodka w trakcie realizacji pracy, – kompletności przekazywanych materiałów.

W przypadku stwierdzenia wad, usterek lub nieprawidłowości w dokumentacji wynik kontroli dokumentowany w protokole kontroli podaje się wykaz usterek oraz zalecenia dotyczące ich usunięcia. W przypadku istotnych błędów w dokumentacji organ prowadzący zasób zwraca wykonawcy dokumentacją wraz z pisemnym uzasadnieniem przyczyn odmowy włączenia dokumentacji do zasobu. Czynności kontroli technicznej powinny być dokonane nie później niŜ w terminie sześciu dni od złoŜenia dokumentacji do kontroli. 4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Co to jest państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny? 2. Jaka jest struktura organizacyjna zasobu geodezyjnego i kartograficznego? 3. Jakie rodzaje materiałów geodezyjno-kartograficznych w znajdują się w zasobie

centralnym?


39

4. Jakie rodzaje materiałów geodezyjno-kartograficznych w znajdują się w zasobie wojewódzkim?

5. W jakim zasobie (centralnym, wojewódzkim, powiatowym) znajdują się informacje dotyczące ewidencji gruntów i budynków?

6. Komu powierza się prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego? 7. Jakie materiały z zasobu powiatowego są najczęściej wykorzystywane przez jednostki

wykonawstwa geodezyjnego lub geodetów uprawnionych? 8. Jakie informacje uzyskują i jakie materiały zamawiają z zasobu powiatowego osoby

fizyczne i osoby prawne niezwiązane z wykonawstwem geodezyjnym? 9. Jakie moŜna podać przykłady grup asortymentowych zasobu? 10. W jaki sposób wykorzystuje się zasób bazowy, przejściowy i uŜytkowy? 11. Jakie są podstawowe zadania ODGK? 12. Czy wszystkie prace geodezyjne i kartograficzne wymagają zgłoszenia do ośrodka? 13. Czy korzystanie z materiałów ODGK jest odpłatne? 14. Do czego upowaŜnia wykonawcę potwierdzenie przez ośrodek przyjęcia zgłoszenia

pracy? 15. W jakim zakresie kontrolowana jest w ośrodku dokumentacja powykonawcza prac

geodezyjnych i kartograficznych przekazana przez wykonawców?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Jesteś geodetą uprawnionym. Pani Alina Grabska zgłosiła się do ciebie ze zleceniem

dokonania podziału działki nr 53 we wsi Czarniawka, gm. Świątniki Górne, powiat krakowski. Po zapoznaniu się z przedstawionymi przez właścicielkę dokumentami dotyczącymi działki, ustaleniami na temat sposobu podziału działki oraz po wywiadzie terenowym, zdecydowałeś się wykonać pracę. Do jakiego asortymentu prac zaklasyfikujesz to zlecenie? Czy praca ta podlega zgłoszeniu do ośrodka dokumentacji? Wypełnij druk zgłoszenia pracy geodezyjnej do właściwego ośrodka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeczytać uwaŜnie polecenie ćwiczenia i odszukać w materiale nauczania pojęcia:

− zleceniodawca, − adres obiektu, − rodzaj zlecanej pracy, − dokumenty dodatkowe, − wizja lokalna w terenie,

2) przypomnieć sobie asortymenty prac w zasobie geodezyjnym i kartograficznym, 3) sprawdzić, czy podział działki jest pracą podlegającą zgłoszeniu do ośrodka, 4) przygotować pusty formularz zgłoszenia pracy geodezyjnej, 5) przeczytać poszczególne pola formularza i wypełnić je zgodnie z wymaganiami, 6) przeczytać odpowiedni fragment w materiale nauczania w przypadku wątpliwości.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – formularz zgłoszenia pracy geodezyjnej, – długopis, ołówek, gumka.


40

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak

Nie

1) określić, co to jest państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny? � � 2) wymienić rodzaje materiałów geodezyjnych w poszczególnych

zasobach (centralnym, wojewódzkim i powiatowym)? �

�

3) określić, z jakiego przepisu prawa wynika podział zasobu na grupy asortymentowe?

�

�

4) wymienić główne zadania ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej?

�

�

5) wyjaśnić, w jaki sposób wykorzystuje się zasób bazowy, uŜytkowy i przejściowy?

�

�

6) wyjaśnić zasady odpłatności za korzystanie z zasobu w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej?

�

�

7) wymienić prace wymagające zgłoszenia do ośrodka? � � 8) wypełnić formularz zgłoszenia pracy geodezyjnej do ośrodka? � � 9) określić jakiego rodzaju kontrole materiałów przekazanych przez

geodetę, przeprowadza ośrodek? �

�

10) określić, czy niezaleŜnie od wyników kontroli ośrodek przyjmuje materiały do zasobu czy nie ?

�

�


41

4.4. Przepisy prawne, standardy techniczne i normy techniczne w geodezji

4.4.1. Materiał nauczania Przepisy prawne w geodezji

Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne jest podstawową ustawą obowiązującą w geodezji i kartografii. Reguluje ona w sposób ogólny szereg zagadnień dotyczących geodezji i kartografii ogólnie, krajowego systemu informacji o terenie, ewidencji gruntów i budynków, inwentaryzacji i ewidencji sieci uzbrojenia terenu, rozgraniczania nieruchomości, państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, uprawnień do wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych oraz wycen nieruchomości. Do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii niezbędne jest posiadanie uprawnień zawodowych. Przez wykonywanie samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii rozumie się: – kierowanie pracami geodezyjnymi i kartograficznymi, podlegającymi zgłoszeniu do

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, oraz sprawowanie nad nimi bezpośredniego nadzoru,

– wykonywanie czynności rzeczoznawcy z zakresu prac geodezyjnych i kartograficznych, podlegających zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

– pełnienie funkcji inspektora nadzoru z zakresu geodezji i kartografii, – wykonywanie czynności technicznych i administracyjnych związanych

z rozgraniczaniem nieruchomości, – wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonywania

wpisów w księgach wieczystych oraz prac, w wyniku których mogłoby nastąpić zagroŜenie dla zdrowia lub Ŝycia ludzkiego. Uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii nadaje się w następujących

zakresach: – geodezyjne pomiary sytuacyjno-wysokościowe, realizacyjne i inwentaryzacyjne, – rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do

celów prawnych, – geodezyjne pomiary podstawowe, – geodezyjna obsługa inwestycji, – geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych, – redakcja map, – fotogrametria i teledetekcja.

Uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii mogą otrzymać osoby, które: – posiadają wyŜsze lub średnie wykształcenie geodezyjne, – posiadają 3 lata praktyki zawodowej w wypadku wykształcenia wyŜszego i 6 lat praktyki

zawodowej w wypadku wykształcenia średniego, – wykaŜą się znajomością przepisów w dziedzinie geodezji i kartografii, – posiadają nienaganną opinię zawodową.

Uprawnienia zawodowe nadaje Główny Geodeta Kraju na podstawie wyników postępowania kwalifikacyjnego, przeprowadzonego przez komisję kwalifikacyjną do spraw uprawnień zawodowych. Nadanie uprawnień zawodowych stwierdza się świadectwem. Odmowa nadania uprawnień zawodowych następuje w drodze decyzji.

Do ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne opracowano szereg tematycznych przepisów wykonawczych – rozporządzeń, oraz przepisów technologicznych – instrukcji tematycznych.


42

Ustawa o gospodarce nieruchomościami dotyczy wykonywania przez jednostki wykonawstwa geodezyjnego i geodetów uprawnionych szeregu prac róŜnych asortymentów, a w szczególności określa zasady: – gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz

własność jednostek samorządu terytorialnego, – podziału nieruchomości, – scalania i podziału nieruchomości, – pierwokupu nieruchomości, – wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości, – udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej, – wyceny nieruchomości, – działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami.

Ustawę tę, ze względu na szeroki zakres tematyczny, uzupełniają i wspomagają liczne rozporządzenia tematyczne oraz instrukcje techniczne. Ustawa o scaleniu i wymianie gruntów

Prace scaleniowe i wymienne wykonują jednostki wykonawstwa geodezyjnego lub geodeci uprawnieni. Celem scalenia gruntów jest tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, lasów i gruntów leśnych, racjonalne ukształtowanie rozłogów gruntów, dostosowanie granic nieruchomości do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz rzeźby terenu. Tak, więc scalenia i wymiany gruntów zmieniają granice działek i wymuszają aktualizację map oraz danych ewidencji gruntów i budynków. Ustawa w szczegółowy sposób reguluje tok postępowania scaleniowego i wymiennego, łącznie z procedury postępowania administracyjnego. Ustawa o lasach

W ustawie tej jest szereg informacji istotnych dla geodetów tym bardziej, Ŝe gospodarka leśna stale wymaga obsługi geodezyjnej. Ustawa w części ogólnej definiuje szereg pojęć związanych z tą tematyką. Struktura pojęciowa w tej ustawie jest inna niŜ w ustawach omówionych wyŜej, np. odpowiednikiem działki – jest oddział leśny, uŜytku – wyłączenie taksacyjne, a obrębu – leśnictwo. Bardzo waŜnymi zagadnieniami, związanymi z pomiarami lasów dla róŜnych celów, są mapy leśne. Przepisy wykonawcze do tej ustawy określają zasady wykonania, technologie, skale i zakresy tematyczne poszczególnych map.

Kataster leśny i operat urządzania lasu musi być spójny z danymi ewidencji gruntów i budynków a część danych znajduje się w obu systemach. Ustawa Prawo wodne

W ustawie tej zawarte są waŜne zastosowania geodezyjne dotyczące ustalania linii brzegu dla wód śródlądowych płynących i morskich. Ustalenie linii brzegu to wyznaczenie granicy działki ewidencyjnej. Rozgraniczenie nieruchomości, z wyznaczeniem linii brzegu wód, dokonywane jest w trybie administracyjnym zakończonym wydaniem stosownej decyzji.

Ustawa reguluje takŜe zagadnienia związane z katastrem wodnym, czyli systemem informatycznym o gospodarowaniu wodami. Kataster wodny jest udostępniany do wglądu nieodpłatnie a źródłem danych do tworzenia tego katastru są dane ewidencji gruntów i budynków. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych reguluje zagadnienia związane z ochroną gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacją i poprawianiem wartości uŜytkowej tych gruntów.

Dla geodetów, istotnym tematem objętym zakresem tej ustawy, jest wyłączanie gruntów z produkcji rolnej lub leśnej. Ustawa określa dokumenty, jakie trzeba przygotować, np. wykazy powierzchni z podziałem na klasy bonitacyjne sporządzone na podstawie danych


43

ewidencji gruntów i budynków. Wyłączenie gruntów z produkcji rolnej lub leśnej dokonywane jest w trybie administracyjnym zakończonym wydaniem stosownej decyzji. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rozstrzyga o planowaniu i zagospodarowaniu terenów – teraźniejszym i przyszłym. WiąŜe się to bezpośrednio z ustalaniem linii rozgraniczających tereny o jednakowym sposobie uŜytkowania. Proces ten jest ściśle związany z wykorzystaniem map i danych ewidencji gruntów i budynków. Istotne są tu granice poszczególnych działek, zabudowania, rodzaje uŜytków itp. Skutkami wprowadzania i zatwierdzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego są informacje przekazywane do ewidencji gruntów i budynków. Ustawa Prawo budowlane

Dla geodety, wykonującego zadania z zakresu pomiarów realizacyjnych i obsługi inwestycji niektóre przepisy tej ustawy mają znaczenie. Działania budowlane wywołują szereg zmian w terenie. Zmiany te są przedmiotem pomiarów a wyniki tych pomiarów materiałem do aktualizacji map i danych ewidencji gruntów i budynków. Standardy techniczne w geodezji

Standardy techniczne w geodezji i kartografii są przepisami technicznymi, wydawanymi jako instrukcje i wytyczne techniczne. Zostały one wprowadzone na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24 marca 1999r., w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie.

Instrukcje zawierają przepisy obligatoryjne a wytyczne zawierają zalecenia i nie są przepisami bezwzględnie obowiązującymi.

Instrukcje i wytyczne podzielone zostały na trzy grupy tematyczne: O – zawierają przepisy o charakterze ogólnym tj. ogólne zasady wykonania prac, kompletowania dokumentacji, wykonania róŜnych opracowań itp., G – są to przepisy technologiczne dla poszczególnych asortymentów robót oraz uregulowania związane z osnowami geodezyjnymi, K – zawierają wytyczne dotyczące prac kartograficznych, głównie tworzenie map. Instrukcje z grupy „O”: O-1 Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych, O-2 Ogólne zasady opracowania map dla celów gospodarczych, O-3 Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, O-4 Zasady prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, Instrukcje z grupy „G”: G-1 Pozioma osnowa geodezyjna, G-2 Wysokościowa osnowa geodezyjna, G-3 Geodezyjna obsługa inwestycji, G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, G-5 Ewidencja gruntów i budynków, G-7 Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu. Instrukcje z grupy „K”: K-1 Mapa zasadnicza, K-2 Mapy topograficzne do celów gospodarczych, K-3 Mapy tematyczne. Wytyczne techniczne z grupy „G” G-5.4 Opracowanie dokumentacji wyjściowej do odnowienia ewidencji gruntów

z zastosowaniem technologii fotogrametrycznej.


44

Wytyczne techniczne z grupy „K” K-1.1 Mapa zasadnicza. Metryka mapy zasadniczej, K-1.3 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu z pomiarów bezpośrednich, K-1.4 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysów rzeźby terenu z istniejących

materiałów Kartograficznych, K-1.5 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu autogrametrycznego sytuacji i rzeźby

terenu, K-1.6 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu na podkładzie fotomapy i ortofotomapy, K-1.8 Mapa zasadnicza. Prowadzenie i aktualizacja mapy zasadniczej na terenach objętych

wpływami eksploatacji górniczej. Korzystając z instrukcji i wytycznych naleŜy pamiętać, Ŝe są one aktualizowane i z reguły

naleŜy stosować przepisy zawarte w ostatnim wydaniu. Normy techniczne w geodezji

Do czasu wejścia w Ŝycie ustawy o normalizacji z 3 kwietnia 1993 roku norma była aktem prawnym, a obecnie stała się uznaną regułą techniczną do dobrowolnego stosowania. Powołanie się na postanowienia normy w akcie prawnym czy instrukcji technicznej czyni tę normę obowiązującą. Obowiązek stosowania normy moŜe być narzucony przez odpowiedniego ministra w rozporządzeniu, jak to miało miejsce w 1995 roku, kiedy minister gospodarki przestrzennej i budownictwa wydał rozporządzenie wprowadzające obowiązek stosowania niektórych Polskich Norm z zakresu budownictwa, gospodarki przestrzennej i komunalnej oraz geodezji i kartografii. W wykazie norm obligatoryjnych znalazło się 14 norm dotyczących terminologii w geodezji i kartografii. Były to: 1) PN-N-02214:1990 Teledetekcja. Terminologia. 2) PN-N-02213:1987 Grawimetria geodezyjna. Terminologia. 3) PN-N-02207:1986 Geodezja. Terminologia. 4) PN-N-02261:1984 Kartografia. Reprodukcja kartograficzna. Terminologia. 5) PN-N-02206:1978 Obliczenia geodezyjne. Rachunek krakowianowy. Teoria błędów.

Rachunek wyrównawczy. Podstawowe nazwy, określenia i oznaczenia. 6) PN-N-99252:1991 Dalmierze elektroniczne. Terminologia. 7) PN-N-02251:1987 Geodezja. Osnowy geodezyjne. Terminologia. 8) PN-N-02210:1974 Astronomia geodezyjna. Nazwy, określenia i oznaczenia. 9) PN-N-02260:1987 Kartografia. Opracowanie map. Terminologia. 10) PN-N-02220:1991 Fotogrametria. Terminologia i oznaczenia. 11) PN-N-02211:2000 Geodezja. Geodezyjne wyznaczenie przemieszczeń. Terminologia

podstawowa. 12) PN-N-99310:2000 Geodezja. Pomiary realizacyjne. Terminologia. 13) PN-ISO 12858-1:2003 Optyka i instrumenty optyczne. WyposaŜenie pomocnicze

instrumentów geodezyjnych. Część 1: Inwarowe łaty niwelacyjne. 14) PN-ISO 12858-2:2003 Optyka i instrumenty optyczne. WyposaŜenie pomocnicze

instrumentów geodezyjnych. Część 2: Statywy.

Obydwa akty prawne nakazujące obligatoryjne stosowanie tych norm juŜ nie obowiązują, więc stosowanie tych norm nie jest obowiązkowe. Trzeba zauwaŜyć, Ŝe zakresy obowiązywania lub stosowania normy i instrukcji technicznej są róŜne. Norma swoim zasięgiem obejmuje obszar całego kraju i ma zastosowanie we wszystkich resortach, w których jest potrzebna, zaś instrukcja obowiązuje tylko w danej branŜy.

Aktualnie obowiązuje zasada dąŜenia do zgodności (niesprzeczności) polskich norm (PN) z normami międzynarodowymi i europejskimi. W pracach normalizacyjnych w naszym kraju preferuje się obecnie opracowywanie Polskich Norm metodą tłumaczenia norm międzynarodowych i europejskich z ewentualnymi dodatkowymi komentarzami.


45

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jaki podstawowy przepis prawa powszechnego obowiązuje w geodezji i kartografii? 2. Jaki organ wydaje uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii? 3. Jakie są zakresy uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii? 4. Jakie warunki musi spełniać geodeta ubiegający się o uprawnienia zawodowe? 5. Jaki zakres tematyczny obejmuje ustawa o gospodarce nieruchomościami? 6. Czy prace scaleniowe i wymienne zalicza się do prac geodezyjnych? 7. W jakiej ustawie znajdują się uregulowania dotyczące katastru leśnego i operatu

urządzania lasu? 8. Jakie informacje są źródłem danych do tworzenia katastru wodnego? 9. Czy geodeci zajmują się ustaleniem linii brzegu wód śródlądowych i morskich? 10. W jakiej ustawie znajdują się procedury związane z wyłączaniem gruntów z produkcji

rolnej lub leśnej? 11. Czy ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym związana jest

z działalnością geodetów? 12. Czy działania wynikające z ustawy Prawo budowlane mają związek z ewidencję gruntów

i budynków? 13. Czy standardy techniczne są przepisami powszechnie obowiązującego prawa? 14. Co oznaczają literki „O”, „G” i „K” w oznaczeniach instrukcji? 15. Czy geodezyjne instrukcje techniczne podlegają aktualizacji i czy są kolejne wydania

instrukcji? 4.4.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Na podstawie ustawy o scaleniu i wymianie gruntów przedstaw w schemacie blokowym kolejne czynności, czyli procedurę, która miałaby być wykonana podczas scalenia gruntów. Rozwiązanie problemu ogranicz tylko do w/w ustawy, nie uwzględniając innych przepisów na ten temat.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeczytać uwaŜnie treść ustawy zaznaczając artykuły dotyczące scalenia gruntów, 2) ustalić główne czynności (sposób rozpoczęcia, wykonanie, sposób zakończenia)

związane ze scaleniem gruntów oraz ustalić ich kolejność, 3) uszczegółowić procedurę dopisując kolejne czynności pośrednie, 4) przedstawić w schemacie blokowym kolejne czynności, które miałyby być wykonane

podczas scalenia gruntów.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – ustawa o scaleniu i wymianie gruntów, – kartka papieru formatu A3, – długopis, ołówek, – linijka, – gumka.


46

Ćwiczenie 2 Na podstawie ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz rozporządzenia w sprawie

rozgraniczenia nieruchomości opracuj procedurę postępowania przy rozgraniczeniu nieruchomości.


1) przeczytać uwaŜnie fragment ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne dotyczący rozgraniczenia nieruchomości,

2) przeczytać uwaŜnie rozporządzenie w sprawie rozgraniczenia nieruchomości i zaznaczyć fragmenty dotyczące procedury wykonania,

3) ustalić główne czynności (sposób rozpoczęcia, wykonanie, sposób zakończenia) związane z rozgraniczeniem nieruchomości,

4) uszczegółowić procedurę dopisując kolejne czynności pośrednie, 5) wypisać kolejne czynności, które miałyby być wykonane podczas rozgraniczenia

nieruchomości.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne, – rozporządzenie w sprawie rozgraniczenia nieruchomości, – kartka papieru formatu A3, – długopis, ołówek, – linijka, – gumka.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić zakres tematyczny ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne?

�

�

2) wymienić zakresy, w jakich nadawane są uprawnienia geodezyjne? � � 3) określić warunki, jakie musi spełniać geodeta ubiegający się

o uprawnienia zawodowe? �

�

4) wymienić podstawowe ustawy wykorzystywane w geodezji? � � 5) uzasadnić, dlaczego kataster leśny i wodny muszą być spójne z

E EGiB ? � �

6) określić, jaka ustawa reguluje tematykę związaną z ustaleniem linii brzegu wód?

�

�

7) określić, jakie uregulowania prawne ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych są istotne dla geodetów?

�

�

8) ustalić na podstawie ustawy o scaleniu i wymianie gruntów czynności wykonywane przy realizacji tych prac?

�

�

9) wyszukać w odpowiednich przepisach informacje dotyczące procedury przeprowadzenia rozgraniczenie nieruchomości?

�

�

10) określić, na jakie grupy tematyczne podzielone są instrukcje techniczne obowiązujące w geodezji i kartografii?

�

�


47

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 4. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi. 6. Zaznacz prawidłową odpowiedź stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku

pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie ponownie postaw X przy prawidłowej odpowiedzi.

7. Pracuj samodzielnie. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudności, wtedy odłóŜ udzielenie tej

odpowiedzi na później i wróć do niej, gdy zastanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia! ZESTAW ZADA Ń TESTOWYCH

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa są a) Konstytucja, ustawy, rozporządzenia. b) uchwały. c) instrukcje techniczne. d) wytyczne techniczne.

2. Podstawą ustroju Rzeczypospolitej Polskiej jest podział i równowaga władzy a) ustawodawczej i sądowniczej. b) sądowniczej i wykonawczej. c) ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. d) wykonawczej i ustawodawczej.

3. Inicjatywa ustawodawcza w RP przysługuje a) Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów, Senatowi, posłom oraz grupie co

najmniej 100 000 obywateli. b) grupie co najmniej 100 000 obywateli. c) Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów. d) Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów, Senatowi, posłom.

4. Publikatory urzędowe zawierające przepisy prawne to

a) Dziennik Ustaw, Monitor Polski, wojewódzkie dzienniki urzędowe. b) Dziennik Ustaw, Monitor Polski. c) Dziennik Ustaw. d) wojewódzkie i powiatowe dzienniki urzędowe.


48

5. Podmioty prawa cywilnego to a) instytucje. b) osoby fizyczne i osoby prawne. c) geodeci uprawnieni i jednostki wykonawstwa geodezyjnego. d) organy administracji rządowej i samorządowej.

6. Prawa rzeczowe według Kodeksu cywilnego to:

a) dzierŜawa, słuŜebność. b) własność i uŜytkowanie wieczyste. c) najem, doŜywocie, dzierŜawa, słuŜebność. d) najem, dzierŜawa, uŜyczenie, doŜywocie.

7. Prawa zobowiązaniowe według Kodeksu cywilnego to

a) najem, dzierŜawa, uŜyczenie, doŜywocie. b) własność i uŜytkowanie wieczyste. c) najem, doŜywocie, dzierŜawa, słuŜebność. d) własność i uŜytkowanie wieczyste, dzierŜawa, słuŜebność.

8. Organami administracji publicznej są wyłącznie organy administracji

a) samorządowej. b) państwowej, rządowej i samorządowej. c) państwowej. d) rządowej.

9. Zarząd gminy, zarząd powiatu, zarząd województwa to organy

a) stanowiące. b) kontrolne. c) wykonawcze. d) ustawodawcze.

10. Strony mogą zawrzeć ugodę przed organem administracji publicznej

a) przed rozpoczęciem postępowania administracyjnego. b) po wydaniu decyzji. c) w kaŜdej fazie postępowania aŜ do momentu wydania decyzji. d) w kaŜdej fazie postępowania administracyjnego.

11. Księgi wieczyste są prowadzone i przechowywane przez

a) Ośrodki Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. b) sądy rejonowe. c) urzędy gmin. d) starostwa powiatowe.

12. W dziale czwartym księgi wieczystej znajdują się informacje dotyczące

a) praw zobowiązaniowych. b) hipoteki. c) ograniczonych praw rzeczowych. d) zmian wprowadzanych w księdze wieczystej.


49

13. Wojewódzki Inspektor Nadzoru GiK zajmuje się sprawami geodezji i kartografii na szczeblu a) centralnym. b) wojewódzkim. c) powiatowym. d) gminnym.

14. Materiały ewidencji gruntów i budynków znajdują się w

a) zasobie Centralnego Ośrodka Geodezji i Kartografii. b) zasobie Wojewódzkiego Ośrodka Geodezji i Kartografii. c) zasobie Powiatowego Ośrodka Geodezji i Kartografii. d) w gminie.

15. Liczba grup asortymentowych, w których gromadzony ma być zasób to

a) 6 grup asortymentowych. b) 20 grup asortymentowych. c) 25 grup asortymentowych. d) 30 grup asortymentowych.

16. Do bezpośredniego i powszechnego udostępniania przeznaczone są dokumenty

geodezyjne i kartograficzne a) zasobu bazowego. b) zasobu uŜytkowego. c) całego zasobu. d) zasobu przejściowego.

17. Informacje dotyczące sieci uzbrojenia terenu znajdują się w

a) zasobie powiatowym. b) zasobie centralnym. c) zasobie wojewódzkim. d) w gminie.

18. Aby ubiegać się o uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii trzeba mieć

a) 3 lata praktyki zawodowej w wypadku wykształcenia wyŜszego i 6 lat w wypadku wykształcenia średniego.

b) niezaleŜnie od wykształcenia 3 lata praktyki zawodowej. c) 1 rok praktyki zawodowej w wypadku wykształcenia wyŜszego i 3 lat w wypadku

wykształcenia średniego. d) nie jest wymagana praktyka zawodowa.

19. Procedury związane z wyłączaniem gruntów z produkcji rolnej lub leśnej określa

a) ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne. b) ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. c) ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych. d) ustawa Kodeks cywilny.

20. Instrukcje techniczne obowiązujące w geodezji podzielone są na grupy oznaczone

literami a) „O”: „G”: „K”. b) „B”: „A”. c) „A”: „S”. d) „R” : „S”.


50

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko.......................................................................................... Stosowanie przepisów prawnych w geodezji

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1. a b c d 2. a b c d 3. a b c d 4. a b c d 5. a b c d 6. a b c d 7. a b c d 8. a b c d 9. a b c d 10. a b c d 11. a b c d 12. a b c d 13. a b c d 14. a b c d 15. a b c d 16. a b c d 17. a b c d 18. a b c d 19. a b c d 20. a b c d

Razem:


51

6. LITERATURA

1. Hycner R.: Zagadnienia geodezyjno-prawne. Wydawnictwo Gall, 2006 2. Hycner R., Hanus P.: Wykonawstwo geodezyjne. Wydawnictwo Gall, 2007 3. Mrozowicki E., Więckowicz Z.: Podstawy prawne gospodarki nieruchomościami.

Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych, 1999 4. Instrukcja techniczna O-1 Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych, Warszawa

1998 5. Instrukcja techniczna O-2 Ogólne zasady opracowania map dla celów gospodarczych. 6. Instrukcja techniczna O-3 Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej

i kartograficznej, Warszawa 1992 7. Instrukcja techniczna O-4 Zasady prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego

i kartograficznego, Warszawa 1987 8. Instrukcja techniczna G-1 Pozioma osnowa geodezyjna, Warszawa 1986 9. Instrukcja techniczna G-2 Wysokościowa osnowa geodezyjna, Warszawa 1981 10. Instrukcja techniczna G-3 Geodezyjna obsługa inwestycji, Warszawa 1981 11. Instrukcja techniczna G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, Warszawa 1983 12. Instrukcja techniczna G-5 Ewidencja gruntów i budynków, Warszawa 2003 13. Instrukcja techniczna G-7 Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia tereny. 14. Instrukcja techniczna K-1 Mapa zasadnicza, Warszawa 1998 15. Instrukcja techniczna K-2 Mapy topograficzne do celów gospodarczych, Warszawa

1980 16. Instrukcja techniczna K-3 Mapy tematyczne, Warszawa 1980 17. Rozporządzenie Ministra Rozwoje Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001

w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U.38 z 2001 r.) 18. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dn. 15 maja 2001 r. –

w sprawie określenia rodzajów map, materiałów fotogrametrycznych i teledetekcyjnych, stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, których rozpowszechnianie, rozprowadzanie oraz reprodukowanie w celu rozpowszechniania i rozprowadzania wymaga zezwolenia, oraz trybu udzielania tych zezwoleń.

19. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn.17 maja 1999 r. – w sprawie określenia rodzajów materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, sposobu ich gromadzenia i wyłączania z zasobu oraz udostępniania.

20. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn.19 lutego 2004 r. – w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielenie informacji, a takŜe za wykonanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego.

21. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dn. 18 maja 2001 – w sprawie materiałów geodezyjnych i kartograficznych oznaczonych klauzulą „poufne”.

22. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dn.16 lipca 2001 r. – w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a takŜe ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz.

23. Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne z 17 maja 1989 r. (Dz.U.30 z 1989 r.) 24. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982 r. (Dz.U.19 z 1982 r.) 25. Ustawa Kodeks cywilny z dn.23 kwietnia 1964 r. z późniejszymi zmianami. 26. Ustawa Kodeks postępowania administracyjnego z 14 czerwca 1960 r. z późniejszymi

zmianami (Dz.U.98 z 2000 r.) 27. Ustawa o gospodarce nieruchomościami z 21 sierpnia 1997 r (Dz.U.115 z 1997 r.) 28. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 3 lutego 1995 r. (Dz.U.16 z 1995 r.) 29. Ustawa Prawo wodne z 18 lipca 2001 r. (Dz.U.115 z 2001 r.)


52

30. Ustawa o scaleniu i wymianie gruntów z 26 marca 1982 r (Dz.U.58 z 1989 r.) 31. Ustawa Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. (Dz.U.89 z 1994 r.) 32. Ustawa o samorządzie terytorialnym z 8 marca 1990 r. (Dz.U.13 z 1996 r.) 33. Ustawa o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 r. (Dz.U.91 z 1998 r.) 34. Ustawa o samorządzie województwa z. 5 czerwca 1998 r. (Dz.U.91 z 1998 r.) 35. Wytyczne techniczne G-5.4 Opracowanie dokumentacji wyjściowej do odnowienia

ewidencji gruntów z zastosowaniem technologii fotogrametrycznej. Warszawa 1992 36. Wytyczne techniczne K-1.1 Mapa zasadnicza. Metryka mapy zasadniczej. Warszawa

1980 37. Wytyczne techniczne K-1.3 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu z pomiarów

bezpośrednich.. Warszawa 1981 38. Wytyczne techniczne K-1.4 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysów rzeźby terenu

z istniejących materiałów kartograficznych.. Warszawa 1983 39. Wytyczne techniczne K-1.5 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu

autogrametrycznego sytuacji i rzeźby terenu. Warszawa 1981 40. Wytyczne techniczne K-1.6 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu na podkładzie

fotomapy ortofotomapy. 41. Wytyczne techniczne K-1.8 Mapa zasadnicza. Prowadzenie i aktualizacja mapy

zasadniczej na terenach objętych wpływami eksploatacji górniczej.

Documents

Stosowanie przepisów prawnych w geodezji 311[10].Z3geozsb-brzozow.cba.pl/dla_ucznia/g20.pdf · 4.2.3. Ćwiczenia 29 4.2.4. Sprawdzian post ępów 31 ... Rzeczypospolita Polska chroni