ฆ

STStฆSstr

แผนทน ำทำงเชงกลยทธทศวรรษ แหงควำมปลอดภยทำงถนน พ.ศ. 2554- 2563

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ฝายเลขานการคณะกรรมการ ศนยอ านวยการความปลอดภยทางถนน

Strategic

Map

คานา

รฐบาลไดตระหนกถงความสญเสยทเกดขนจากอบตเหตทางถนนทกอใหเกดความสญเสยกบประเทศไทยมากถงกวา 200,000 ลานบาทตอป มผเสยชวตมากกวา 11,000 คน บาดเจบและพการอกเปนจานวนมาก ความสญเสยดงกลาวเปนรากฐานทสาคญทนาไปสปญหาความยากจน เนองจากกวาหนงในสามของผทเสยชวตเปนกาลงหลกในการหาเลยงครอบครว และผเสยชวตสวนใหญมฐานะยากจนหรอปานกลาง ปญหาความยากจนดงกลาวจะนาไปสปญหาอนๆ ตามมาได

ในคราวประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 29 มถนายน 2553 ทประชมไดมมตกาหนดใหป พ.ศ. 2554-2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน เพอบรณาการการดาเนนงานจากทกภาคสวน ตามทศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนเสนอ โดยมอบหมายใหศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนจดทาแผนปฏบตการทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2554-2563 โดยมเปาหมายลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนตากวา 10 คน ตอประชากรหนงแสนคนในป 2563 เพอใหทกภาคสวนมทศทาง การดาเนนงานและการแกไขปญหาอบตเหตทางถนนประสบผลสาเรจเปนรปธรรมชดเจน รวมทงไดกาหนดแนวทาง 8 ประเดนหลกในการขบเคลอนการดาเนนงานทศวรรษความปลอดภยทางถนน ไดแก การสงเสรมการสวมหมวกนรภย การลดพฤตกรรมเสยงจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลแลวขบขยานพาหนะ การแกไขปญหาจดเสยง จดอนตราย การปรบพฤตกรรมการใชความเรว การยกระดบมาตรฐานยานพาหนะใหปลอดภย การพฒนาสมรรถนะผใชรถใชถนน การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบ และการพฒนาระบบการบรหารจดการ

ฝายเลขานการศนยอานวยการความปลอดภยทางถนน หวงเปนอยางยงวาแผนทนาทางเชงกลยทธ (Strategic Map) ทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2554-2563 เลมนจะเปนประโยชนและใชเปนกรอบแนวทางในการจดทาแผนปฏบตการทศวรรษความปลอดภยทางถนนของหนวยงานในระยะ 10 ปขางหนาตอไป

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ฝายเลขานการศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนกรกฎาคม 2554

สารบญ

หวขอ หนา

1 บทนา 1

1.1 หลกการและเหตผล 1

1.2 วตถประสงคของการจดทาแผน 3

1.3 แนวทางการจดทาแผน 3

2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย 4

2.1 สถานการณดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย 4

2.2 นโยบายดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย 10

3 การทบทวนวรรณกรรมตางประเทศ 16

3.1 ขอคนพบทสาคญของรายงานสถานการณโลก 16

3.2 แผนทศวรรษความปลอดภยทางถนนขององคการสหประชาชาต 17

3.3 สถานการณดานความปลอดภยทางถนนในตางประเทศในชวงทศวรรษทผานมา

3.4 สรปบทเรยนการจดการดานความปลอดภยทางถนนในตางประเทศ

26

30

3.5 บทสรปการทบทวนวรรณกรรมในตางประเทศ 31

4

ทฤษฎทเกยวของกบการจดการความปลอดภยทางถนน

4.1 ระบบทเออตอความปลอดภย

33

33

4.2 วฒนธรรมความปลอดภยทางถนน

4.3 การจดการดานความปลอดภยจากมตของอปสงคและอปทาน

35

37

4.4 การจดการดานความปลอดภยทางถนนแบบองครวมทยงยน

44

5

สารบญ (ตอ)

สาระสาคญของแผนทนาทางเชงกลยทธทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

5.1 จดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม

5.2 บทวเคราะหเพอกาหนดแนวทางในการจดทาแผน

46

46

47

5.3 วสยทศน 48

5.4 พนธกจ 48

5.5 เปาประสงค 48

5.6 เปาหมายเชงนโยบาย

5.7 ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค และกลยทธ

48

49

6 แนวทางการแปลงแผนไปสการปฏบต 51

6.1 ขอเสนอการเปลยนแปลง

6.2 แนวทางการแปลงแผนไปสการปฏบต

51

51

7 แนวทางการตดตามประเมนผล 55

8 ความเสยงและแนวทางการบรหารจดการความเสยง 57

8.1 ความเสยงและแนวทางการจดการความเสยงระดบนโยบาย

8.2 ความเสยงและแนวทางการจดการความเสยงระดบผลกระทบ

8.3 ความเสยงและแนวทางจดการความเสยงระดบผลลพธ

8.4 ความเสยงและแนวทางจดการความเสยงระดบแผนงานและกจกรรม

57

58

60

61

ภาคผนวก

- มตคณะรฐมนตรเมอวนท 29 มถนายน 2553 เรอง การกาหนดให ป พ.ศ. 2554-2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

- ประกาศกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เรอง แตงตงคณะทางานกากบการจดทาแผนทนาทางเชงกลยทธ (Strategic Map) ทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

สารบญภาพ

รปภาพ หนา

ภาพท 1.1 แนวทางทศวรรษความปลอดภยขององคการสหประชาชาต 2 ภาพท 1.2 แนวทางจดทาแผน 3 ภาพท 2.1 จานวนอบตเหต ผบาดเจบและผเสยชวต ตงแตป พ.ศ. 2545 – พ.ศ. 2549 4 ภาพท 2.2 แนวโนมการบาดเจบหรอเสยชวตตอจานวนครงของอบตเหต 6

และดชนการเสยชวตป 2537-2549 ภาพท 2.3 แนวโนม GDP, การใชนามน, ผบาดเจบและผเสยชวตจากอบตเหตทางถนน 7 ภาพท 2.4 แนวโนมอตราผบาดเจบและเสยชวตตอจานวนรถจดทะเบยนตอประชากร 7 ภาพท 2.5 สาเหตการเกดอบตเหตทางถนน จากสถตคดอบตเหตจราจรทางบกระหวางป

พ.ศ. 2538 – 2547 9 ภาพท 2.6 อตราการเกดอบตเหตแบงตามรถจดทะเบยน 10 ภาพท 2.7 ยทธศาสตรและแผนงานตามแผนแมบท 12 ภาพท 3.1 ลาดบความรนแรงของโรคเปรยบเทยบป ค.ศ. 2004 กบ 2030 16 ภาพท 3.2 กรอบ 5 เสาหลกตามองคการสหประชาชาต 18 ภาพท 3.3 บทเรยนมาตรการดานความปลอดภยทางถนนในประเทศองกฤษ 30 ภาพท 3.4 บทเรยนมาตรการดานความปลอดภยทางถนนในประเทศนวซแลนด 30 ภาพท 3.5 บทเรยนมาตรการดานความปลอดภยทางถนนในประเทศสเปน 31 ภาพท 4.1 พลวตรของสาเหตการเกดอบตเหตและความรนแรง 33 ภาพท 4.2 มมมองสาเหตการเกดอบตเหตในมตของความเสยงของการชน 37

และความเสยงของระบบขนสง ภาพท 4.3 วฏจกรความชวราย (vicious cycle) ของการจราจร 39 ภาพท 4.4 การกาหนดตาแหนงการใชทดนทไมเหมาะสม 41 ภาพท 4.5 การกาหนดตาแหนงการใชทดนทเหมาะสม 43 ภาพท 4.6 กรอบแนวคดสาหรบแผนทศวรรษความปลอดภยทางถนน 44 ภาพท 6.1 ความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบแผนงานหลก 52 ภาพท 7.1 การตดตามประเมนผลในระดบกจกรรม 56

สารบญภาพ

ตาราง หนา ตารางท 2.1 สถตอบตเหตตงแต ป พ.ศ. 2537 – 2546 5 ตารางท 2.2 มลคาความเสยหายจากการเกดอบตเหตจราจรเมอเทยบกบ GDP 8 ตารางท 2.3 อตราการเกดอบตเหตจาแนกตามประเภทของยานพาหนะ 10 ตารางท 2.4 เปาหมายของแผนแมบท 12 ตารางท 3.1 สถานการณอบตเหตในทศวรรษทผานมาใน 33 ประเทศ 27 ตารางท 3.2 สถานการณอบตเหตรถจกรยานยนตในทศวรรษทผานมาใน 30 ประเทศ 29 ตารางท 4.1 ผลกระทบการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนกบการจราจร 42 ตารางท 6.1 กรอบการพฒนาแผนงานหลก 4 ดาน 52

 1 

บทท 1

บทนา

1.1 หลกการและเหตผล

ปญหาอบตเหตทางถนนเปนปญหาสาคญททกประเทศกาลงเผชญอย และแนวโนมมผเสยชวตและบาดเจบสงขน โดยองคการอนามยโลกระบวาทกปมผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนประมาณ 1.3 ลานคน มผบาดเจบหรอพการประมาณ 50 ลานคน อบตเหตทางถนนเปนสาเหตการตายอนดบแรกในกลมอายระหวาง 15-29 ป และเปนสาเหตการตายอนดบสองในกลมเดกอายระหวาง 5-14 ป นอกเหนอจากนนมากกวารอยละ 50 ของผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนเปนกลมคนเดนเทา ผใชรถจกรยาน และผขบขรถจกรยานยนต หากไมมการวางแผนปองกนแกไขปญหาดงกลาว อตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนน ในประเทศทยากจนถงปานกลางจะสงขนเปนสองเทาในป ค.ศ. 2020 และอบตเหตทางถนนเปนสาเหตของการเสยชวตอนดบหกของประชาชน จากสภาพปญหาดงกลาว จงไดมการเรยกรองใหทกประเทศใหความสาคญ กบเรองความปลอดภยทางถนน โดยองคการสหประชาชาตไดเรยกรองใหประเทศสมาชกดาเนนการตามกรอบปฏญญามอสโก ซงกาหนดให ค.ศ. 2011-2020 (พ.ศ. 2554-2563) เปนทศวรรษแหงการปฏบตการเพอความปลอดภยทางถนน เพอใหแตละประเทศกาหนดทศทาง แผนงาน มาตรการในการแกไขปญหาอบตเหตทางถนน โดยมเปาหมายลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของทงโลกถงรอยละ 50 ในป ค.ศ. 2020 (พ.ศ. 2563)

สาหรบประเทศไทยนบตงแตมการพยายามแกไขปญหาอบตเหตทางถนนมาตงแตป 2547 เปนตนมา อตราผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของประเทศโดยเฉลยระหวางป พ.ศ. 2541-2552 เฉลยปละ 19.92 คนตอประชากรหนงแสนคน โดยในป พ.ศ. 2552 อยท 17.39 คนตอประชากรหนงแสนคน ซงถอวาอยในเกณฑสงเมอเปรยบเทยบกบประเทศทมรายไดประชาชาตสงและประเทศในภมภาคเอเชยบางประเทศ เชน ประเทศสงคโปรมอตราการเสยชวต 4.8 คนตอประชากรหนงแสนคน ประเทศญปนมอตราการเสยชวต 5 คน ตอประชากรหนงแสนคน

จากปญหาดงกลาวขางตนคณะรฐมนตรเมอวนท 29 มถนายน 2553 จงไดใหความสาคญกบแนวทางการดาเนนการตามกรอบปฏญญามอสโก กาหนดใหป พ.ศ. 2554-2563 เปนทศวรรษแหง ความปลอดภยทางถนน โดยใหศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนจดทาแผนปฏบตการทศวรรษแหง ความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2554-2563 (Decade of Action for Road Safety) ซงการดาเนนการ ดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทยใหบรรลเปาหมายตามกรอบปฏญญามอสโก กลาวคอ ลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนตากวา 10 คนตอประชากรหนงแสนคนในป พ.ศ. 2563 และมกรอบแนวทาง การดาเนนงานของประเทศไทย 8 ประเดนภายใตกรอบทศวรรษความปลอดภยทางถนนโลก ดงน

1) การพฒนาความสามารถในการบรหารจดการ (Building management capacity) 2) การดาเนนการในการออกแบบถนนและการจดการโครงขายถนนทรองรบผใชถนนทกกลม

(Influence road design and network management) 3) การดาเนนการเพอใหไดมาตรฐานความปลอดภยของรถ (Influence vehicle safety design 4) การดาเนนการเพอใหมผลตอพฤตกรรมของผใชถนนทกกลม (Influence road user Behavior) 5) การปรบปรงการดแลรกษาผบาดเจบจากอบตเหต (Improve post crash care)

 2 

ภาพท 1.1 แนวทางทศวรรษความปลอดภยขององคการสหประชาชาต

โดยกาหนดแนวทางในการทางานไว 8 ประการคอ 1. สงเสรมการสวมหมวกนรภย โดยมเปาหมายใหผขบขและผซอนทายรถจกรยานยนตทกคนตองสวมหมวกนรภย 2. ลดพฤตกรรมเสยงจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลแลวขบขยานพาหนะ โดยมเปาหมายใหพฤตกรรมเมาแลวขบของผขบขยานพาหนะลดลง 3. แกไขปญหาจดเสยง จดอนตรายโดยมเปาหมายใหจดเสยงทกจดไดรบการแกไขภายในระยะเวลาทกาหนด 4. ปรบพฤตกรรมของผขบขยานพาหนะใหใชความเรวตามทกฎหมายกาหนดโดยเฉพาะความเรวของรถจกรยานยนต รถโดยสารสารธารณะและรถบรรทก 5. ยกระดบมาตรฐานยานพาหนะใหปลอดภยโดยเฉพาะมาตรฐานของรถจกรยานยนต รถกระบะ รถโดยสารสาธารณะ และรถบรรทก 6. พฒนาสมรรถนะของผใชรถใชถนน (Road users) ใหมความปลอดภย

7. พฒนาระบบการแพทยฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบ เพอใหการบรการระบบการแพทยฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบไดอยางทวถงและรวดเรว 8. พฒนาระบบการบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของประเทศใหมความเขมแขงเพอใหหนวยงานทมหนาทรบผดชอบ มความพรอมในการปฏบตภารกจทไดรบมอบหมายอยางมประสทธภาพมากยงขน

แตอยางไรกตาม การดาเนนการของหนวยงานในชวงทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน ยงไมมแผนทนาทาง (Road Map) ทจะนาไปสเปาหมายดงกลาวอยางชดเจน และยงไมมความชดเจนในรายละเอยดแนวทางการดาเนนงาน 8 ประการซงศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนเชอวาเปนแนวทางการแกไขปญหาทจะสงผลลพธโดยตรงตอเปาหมาย ยกตวอยางเชน การจดลาดบความสาคญของแนวทางการดาเนนงานทง 8 ประการวาจะมขนตอนการดาเนนการหรอบรณการระหวางหนวยงานอยางไร การบรณาการการดาเนนงานระหวางหนวยงานใหเปนไปในทศทางเดยวกน เปนตน

ในขณะเดยวกน ประเทศไทยไดใชแผนแมบทความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2552-2555 ซงเปนแผนเชงมหภาคมาใชในการบรหารจดการปญหาอบตเหตทางถนน เนนการแกไขปญหาท งระบบ โดยมงวางรากฐานใหเกดระบบทเออตอความปลอดภย (Safe System) และนาไปสวฒนธรรมความปลอดภย (Safe Culture) ในระยะ 10 ปขางหนาซงเปนผลลพธสงสด ซงหนวยงานทเกยวของไดขบเคลอนยทธศาสตรของแผนแมบทไปสการปฏบตแลวบางสวน แตเนองจากการดาเนนการใหไปสผลลพธสงสดจะตองดาเนนการอยางตอเนอง และไมสามารถบรรลผลลพธสงสดตามแผนแมบทในระยะ 4 ป นอกจากนน องคการอนามยโลก ไดมการรายงานสถานภาพโลกเกยวกบความปลอดภยทางถนน (Global Status Report on Road Safety

 3 

Summary) ซงไดมการประเมนประเทศไทยเกยวกบความปลอดภยทางถนน อาทเชน การบงคบใชกฎหมาย หรอมาตรฐานยานพาหนะปลอดภยซงอยในเกณฑทยงตองพฒนาใหไปสมาตรฐานสากลในหลายมต และยงไมมการประเมนสถานภาพความปลอดภยทางถนนในบรบทของประเทศวา ณ ขณะนอย ณ จดใด และถาจะพฒนาใหไปสมาตรฐานสากลจะกาวไปขางหนาอยางไร

จากสภาพปญหาดงกลาวสะทอนใหเหนวาการขบเคลอนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน(Decade of Action for Road Safety) ใหเปนไปในแนวทางเดยวกน เพอใหบรรลเปาหมายในป 2563 จาเปนจะตองมแผนทนาทางทมความชดเจน ยทธศาสตรทด เพอใหหนวยงานทเกยวของสามารถปฏบตไดอยางเปนขนตอนนาไปสการบรรลเปาหมายเดยวกน

1.2 วตถประสงคของการจดทาแผน 1. เพอกาหนดแนวทางการขบเคลอนการดาเนนงานทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน และเพอเสรมสรางความเขมแขงของศนยอานวยการความปลอดภยทางถนน ในฐานะองคกรหลกในการจดระบบความปลอดภยทางถนนของประเทศใหเกดประสทธภาพและประสทธผลเพมขน 2. เพอจดทากรอบทศทางในการจดการดานความปลอดภยทางถนนใน 10 ปขางหนาทสอดคลองกบปฏญญามอสโก มตคณะรฐมนตร แผนแมบทความปลอดภยทางถนน และมความสอดคลองกบสถานการณดานผลกระทบทมผลตอปจจยเชงนโยบายทเกยวของกบความปลอดภยทางถนน 3. เพอใหการพฒนาความปลอดภยทางถนนของประเทศใน 10 ปขางหนามแผนทนาทาง และยทธศาสตรทมความชดเจน สามารถปฏบตไดเปนขนตอนทจะนาไปสการบรรลเปาหมายในป 2563 4. เพอใหหนวยงานทเกยวของทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตมความเขาใจและมแนวทาง การพฒนาความปลอดภยทางถนนทชดเจนและมงไปในทศทางเดยวกน

1.3 แนวทางการจดทาแผน

ภาพท 1.2 แนวทางจดทาแผน

 4 

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย

สถานการณดานการเสยชวต อตรา และความรนแรงทเกดขนจากอบตเหตทางถนนในประเทศไทย

ปจจยและสาเหตทสาคญตอการเสยชวต และบาดเจบ นโยบายหลกดานความปลอดภยทางถนนของประเทศซงกาหนดไวในแผนแมบทความปลอดภยทางถนน 2552-2555 มตสมชชาสขภาพครงท 2 เรองความปลอดภยทางถนน มตคณะรฐมนตรเรองทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน และมตสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเรองความปลอดภยในรถโดยสารสาธารณะ

2.1 สถานการณดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย ในแตละปประเทศไทยมผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนโดยเฉลยประมาณ 13,000 คน และบาดเจบอกกวาลานคน ซงกอใหเกดความสญเสยทางเศรษฐกจกวาปละ 122,400 - 189,040 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.25 ถง 3.48 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) การเสยชวตของชาวไทยจากอบตเหตทางถนนจดอยในอนดบท 6 ของโลก ซงในชวง 5 ปทผานมา (2545 ถง 2549) ดงแสดงในภาพท 2.1

ภาพท 2.1 จานวนอบตเหต ผบาดเจบและผเสยชวต ตงแตป พ.ศ. 2545 – พ.ศ. 2549

ทมา : สานกงานตารวจแหงชาต, พ.ศ. 2550

ยานพาหนะทมการเกดอบตเหตจราจรมากทสด คอ รถจกรยานยนต เพราะไมมสงปองกนผขบขเหมอนกบยานพาหนะประเภทอน จงมโอกาสเสยงตอการบาดเจบและเสยชวตเมอเกดอบตเหตสงกวายานพาหนะประเภทอน เคยมผศกษาพบวาผขบขรถจกรยานยนตมโอกาสไดรบบาดเจบเมอประสบอบตเหตสงกวาผขบขหรอผนงในรถยนตสวนบคคลถง 50 เทา ในปจจบน 78% ของผขบขในตางจงหวดประสบอบตเหตและไมสวมหมวกนรภย สวนในกรงเทพ ฯ 30% หรอหนงในสามของผบาดเจบเปนผขบขทไมสวมหมวกนรภย

 5 

2.1.1 ความรนแรงของอบตเหตในประเทศไทย ถงแมวาในปจจบนจากสถตอบตเหตทมอย อาจทาใหการวเคราะหสาเหตการเกดอบตเหตคลาดเคลอนดงไดกลาวเนองจากขอมลทไดนนการเกดอบตเหตไมเกดจากปจจยเสยงทางดาน “ถนน” แตจากขอมลอบตเหตทมอยกสามารถนามาวเคราะหความรนแรงของอบตเหตไดในระดบหนง โดยไดพจารณาเลอกดชนอกสองชนด ไดแกสดสวนของจานวนผบาดเจบหรอผเสยชวตตอจานวนครงของการเกดอบตเหต และดชนการเสยชวต (Fatality Index) ซงมคาเทากบรอยละของจานวนผเสยชวตตอจานวนผประสบอบตเหตทงหมด(ผบาดเจบรวมกบผเสยชวต) จากสถตอบตเหตในชวงเวลา 10 ปทผานมา (พ.ศ. 2537 – 2546) ไดแสดงใหเหนวา ถงแมจานวนผบาดเจบตออบตเหตมแนวโนมเพมสงขน แตจานวนผเสยชวตตออบตเหตคอนขางคงทและ มแนวโนมทจะลดลง ดงแสดงในตารางท 2-1 และในภาพท 2.2

ตารางท 2.1 สถตอบตเหตตงแต ป พ.ศ. 2537 – 2546

ป พ.ศ. จานวน จานวนผเสยชวต

ตออบตเหต จานวนผบาดเจบตอ

อบตเหต ดชนการเสยชวต อบตเหต ผเสยชวต ผบาดเจบ

2537 102,610 15,176 43,541 0.2 0.4 25.8 2538 94,362 16,727 50,718 0.2 0.5 24.8 2539 88,556 14,405 50,044 0.2 0.6 22.4 2540 82,336 13,836 48,711 0.2 0.6 22.1 2541 73,725 12,234 52,538 0.2 0.7 18.9 2542 67,800 12,040 47,770 0.2 0.7 20.1 2543 73,737 11,988 53,111 0.2 0.7 18.4 2544 77,616 11,652 53,960 0.2 0.7 17.8 2545 91,623 13,116 69,313 0.2 0.8 15.9 2546 107,565 14,012 79,692 0.1 0.7 15.0

 6 

ภาพท 2.2 แนวโนมการบาดเจบหรอเสยชวตตอจานวนครงของอบตเหตและดชนการเสยชวตป 2537-2549 ทมา : สานกงานตารวจแหงชาต, พ.ศ.2549

นอกจากน ดชนการเสยชวตของผประสบอบตเหตทางถนนในประเทศไทย ยงมการลดลงอยางตอเนอง จากประมาณรอยละ 25.8 ในป พ.ศ. 2537 ลดลงเหลอประมาณรอยละ 15 ในป พ.ศ. 2546 ซงแสดงใหเหนวาถงแมวาอบตเหตทางถนนมจานวนเพมมากขนในชวงเวลา 10 ปทผานมา แตความเสยงในการเสยชวตของผประสบอบตเหตกลบลดลง

2.1.2 ปจจยระดบมหภาคกบอบตเหตทางถนน หากพจารณาตรรกศาสตรทวา เมอปรมาณการเดนทางของผคนเพมขนแลว โอกาสหรอความเสยง

ในการทจะเกดอบตเหตทางถนนยอมมากขนดวยนน กจะเหนไดวาปจจยตางๆ ทใชกนอยในปจจบน มไดคานงถงประเดนสาคญน เนองจากยงไมมขอมลปรมาณการเดนทางในประเทศไทยทชดเจน จากปญหาดงกลาวจงไดพยายามรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลอนๆ ทมอย เพอศกษาปจจยทมสวนเกยวของกบการเกดอบตเหตทางถนนเพมเตม เชน ปจจยทางเศรษฐกจจากธนาคารแหงประเทศไทย คอ ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) และปจจยทางดานพลงงานจากกระทรวงพลงงาน คอ ปรมาณการใชนามนเชอเพลงของการขนสงทางถนน ซงตวเลขดงกลาวนนาจะบงชแนวโนมของอบตเหตทางถนนได โดยอยบนสมมตฐานทวา อบตเหตนาจะมแนวโนมตามสภาวะทางเศรษฐกจ รวมทงปรมาณการใชนามนเชอเพลงของประเทศ จะเหนวาแนวโนม GDP และปรมาณการใชนามนเชอเพลงแปรผนตามจานวนผเสยชวตจากอบตเหตทางถนน

ในการวเคราะห สถตอบตเหตในเชงอตรา (Rate) ดชนทจะบงบอกถงปรมาณการเดนทางไดดทสด คอการใชปรมาณการจราจรและระยะการเดนทาง ซงรจกดในหนวย คน-กโลเมตร หรอ vehicle-kilometer (ในบางประเทศใช vehicle-mile) อยางไรกตามขอมล vehicle-kilometer ในประเทศไทย ยงมขอจากดและมเฉพาะบางเสนทางเทานน ทผานมามเพยงกรมทางหลวงทมขอมลเหลานอย

ทางเลอกอน ในการประเมนสถานการณอบตเหต อาจจะใชอตราผเสยชวต และผบาดเจบตอ รถจดทะเบยนตอประชากร จากขอมลระหวางป พ.ศ. 2537 – 2546 เมอพจารณาเปรยบเทยบกบอตราผเสยชวตและผบาดเจบตอการใชนามนเชอเพลงและตอ GDP แลว จะเหนวามแนวโนมทใกลเคยงกบอตรา การใชนามนเชอเพลงหรอ GDP คอ มการลดลงในป พ.ศ. 2538 และเพมขนในป พ.ศ. 2544 ดงนนดชน รถจดทะเบยนตอประชากร ควรจะนามาพจารณาใชเปนทางเลอก ในการประเมนสถานการณอบตเหตทางถนน ในประเทศ ดงแสดงในภาพท 2.3 และ ภาพท 2.4

 7 

ภาพท 2.3 แนวโนม GDP, การใชนามน, ผบาดเจบและผเสยชวตจากอบตเหตทางถนน ทมา : สานกงานตารวจแหงชาต กระทรวงพลงงาน ป พ.ศ. 2549

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ภาพท 2.4 แนวโนมอตราผบาดเจบและเสยชวตตอจานวนรถจดทะเบยนตอประชากร ทมา : สานกงานตารวจแหงชาต สานกงานสถตแหงชาต กรมการขนสงทางบก ป พ.ศ. 2549

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546

(คน

- ผเสยชวต

) (3 คน

- ผบาดเจบ

) (ลานลตร

- การใชนามน )

(รอยลานบาท

- G

DP)

การใชนามนเชอเพลง

GDP

ผเสยชวต

ผบาดเจบ

  

-

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

8,000

2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546

อตราผเสยชวตตอรถจดทะเบยนตอประชากร

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000อตราผบาดเจบตอรถจดทะเบยนตอประชากร

อตราผเสยชวต

อตราผบาดเจบ

 

 8 

2.1.3 ความเสยหายเชงเศรษฐศาสตรของอบตเหตทางถนนในประเทศไทย อบตเหตจราจรเปนปญหาสาคญททาใหเกดการบาดเจบ การสญเสยชวต รางกายและทรพยสน

ตลอดจนเศรษฐกจโดยรวมของประเทศชาต เกดมลคาความเสยหายเปนจานวนมหาศาล ซงในปหนง ๆ จะมแนวโนมการสญเสยจากอบตเหตจราจรเพมขนทกป ๆ ดงแสดงในตารางการ จากตารางท 2.2 จะเหนไดวา การเกดอบตเหตแตละครงลวนกอใหเกดมลคาความเสยหาย ซงหากคดเปนเงนแลวในปหนง ๆ มการสญเสย คดเปนเงนเฉลยมลคา 690,373,505.2 บาทตอป คดเปนรอยละ 0.0116 ของ GDP ของประเทศ ซงนบวาเปนการสญเสยเงนเปนจานวนมาก และมแนวโนมวาจะมการสญเสยมากยงขนหากไมมมาตรการในการแกไขและปองกน

ตารางท 2.2 มลคาความเสยหายจากการเกดอบตเหตจราจรเมอเทยบกบ GDP ป พ.ศ. อบตเหต คาเสยหาย (บาท) GDP (ลานบาท) สดสวน

2541 46,800 603,944,995 4,626,447 0.013

2542 40,178 472,098,572 4,637,079 0.010

2543 43,485 459,676,819 4,922,731 0.009

2544 45,711 459,482,004 5,133,502 0.009

2545 48,507 604,007,747 5,450,643 0.011

2546 46,806 727,429,096 5,917,369 0.012

2547 55,381 533,284,157 6,489,476 0.008

2548 52,533 1,134,863,110 7,095,619 0.016

2549 53,419 1,218,575,047 7,830,329 0.016

รวม 432,820 6,213,361,547 52,103,195 0.105

เฉลย 48,091.111 690,373,505.2 5,789,243.8 0.0116

ทมา : ศนยขอมลสารสนเทศ สานกงานตารวจแหงชาต ป พ.ศ. 2549 ศนยสารสนเทศการขนสงและจราจร สานกนโยบายและแผนการขนสงและจราจร ป พ.ศ. 2549

สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ป พ.ศ .2551

2.1.4 สาเหตหลกและปจจยของอบตเหตทางถนนในประเทศไทย เมอนาสาเหต การเกดอบตเหตทางถนนทง 19 สาเหตจากสถตคดอบตเหตจราจรทางบก มาจาแนก

ตามปจจยหลก 3 ประการ คอ คน รถ ถนนและสงแวดลอม พบวา มสาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจาก “คน” ถง 77.5% จาก “รถ” 1.3% และจาก “สงแวดลอม” 0.4% (สตววงตดหนา)

สถตคดอบตเหตจราจรทางบก ซงจาแนกตามสาเหตการเกดอบตเหต (ทงประเทศ) ในชวง 10 ปทผานมา ระหวางป พ.ศ. 2538 – 2547 ของสานกงานตารวจแหงชาต (ดงแสดงในตารางท 2-5) พบวาการขบรถเรวเกนอตราทกาหนด เปนสาเหตอนดบแรกของสถตสาเหตการเกดอบตเหตทงหมด ซงคดเปน 23.3% หรอเกอบ 1 ใน 4 ของสาเหตทงหมด สาเหตในลาดบตอมาไดแก การตดหนากระชนชด แซงรถผดกฎหมาย ฝาฝนสญญาณไฟจราจร ไมใหสญญาณจอด/ชะลอ/เลยว ตามกระชนชด ฝาฝนปายหยด เมาสรา ไมขบรถในชองซายสด ตามลาดบ ดงแสดงใน ภาพท 2.5 จะสงเกตไดวาสาเหตเหลาน ลวนมมลเหตจากผใชรถใชถนนทงสน

 9 

จากภาพพบวาการขบรถเรวเกนอตราทกาหนดเปนสาเหตอนดบแรกของสถตสาเหตการเกดอบตเหตทงหมดซงคดเปน 23.3% หรอเกอบ 1 ใน 4 ของสถตทงหมด สาเหตในลาดบตอมาไดแก การตดหนากระชนชด แซงรถผดกฎหมาย ฝาฝนสญญาณไฟจราจร ไมใหสญญาณจอด/ชะลอ/เลยว ตามกระชนชด ฝาฝนปายหยด เมาสราไมขบรถในชองซายสด ตามลาดบ จะสงเกตไดวาสาเหตเหลานลวนมมลเหตจากผใชรถใชถนนทงสน และเมอนาสาเหตการเกดอบตเหตทง 19 สาเหตมาจาแนกตามปจจยหลก 3 ประการ คอ คน รถ ถนนและสงแวดลอมพบวา มสาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจาก “คน” ถง 77.5% จาก “รถ” 1.3% และ จาก “สงแวดลอม” 0.4% (สตววงตดหนา) โดยไมมสาเหตทเกดจากปจจยดาน ”ถนน” ใด ๆ ทงสน

ภาพท 2.5 สาเหตการเกดอบตเหตทางถนน จากสถตคดอบตเหตจราจรทางบกระหวางป พ.ศ. 2538 – 2547 ทมา : สานกงานตารวจแหงชาต, พ.ศ. 2548

จากการศกษาทวไปไดแสดงผลของอบตเหตอนเกดขนจากหลายปจจยดวยกนซงปจจยหลก

ไดแก คน ยานพาหนะ และสงแวดลอม ดงแสดงเปนรอยละของสาเหตในการเกดอบตเหตในภาพท 2.6

ภาพท 2.6 ปจจยหลกของอบตเหตทางถนน

ทมา : สานกงานตารวจแหงชาต ป พ.ศ. 2549

รถ, 1.3%

คน, 77.5%

ไมแจง, 3.3% อ นๆ, 17.5%

ถนน, 0.0%

สงแวดลอม, 0.4%

3.3317.52

0.160.350.500.500.520.760.850.92

1.292.582.78

3.403.53

4.254.704.89

14.2423.32

9.62

- 5 10 15 20 25

ไมแจงอนๆ

เสพสารออกฤทธตอจตสตวว งตดหนา

หลบในบรรทกเกนอตรา

รถเสยไมแสดงสญญาณอปกรณชารด

ขบรถไมเปดไฟไมใหรถมสทธไปกอน

ขบรถไมชานาญขบรถผดชองทาง

ไมขบรถในชองซายสดเมาสรา

ฝาฝนปายหยดตามกระชนชด

ไมใหสญญาณจอด/ชะลอ/เลยวฝาฝนสญญาณไฟจราจร

แซงรถผดกฎหมายตดหนากระชนชด

ขบรถเรวเกนอตราทกาหนด

สาเหตการเกดอบตเหต

รอยละ

ป พ.ศ. 2538-

 10 

2.2.5 ประเภทของยานพาหนะทเกดอบตเหต

จากขอมลพบวาเมอเปรยบเทยบกบการเพมของปรมาณรถจดทะเบยนความเสยงของการเกดอบตเหตของรถแตละประเภทมแนวโนมทลดลง โดยเฉพาะในกลมรถโดยสาร

ตารางท 2.3 อตราการเกดอบตเหตจาแนกตามประเภทของยานพาหนะ

ป พ.ศ. รถจกรยานยนต รถยนต รถกระบะ รถต รถโดยสาร รถบรรทก

จานวน อตรา* จานวน อตรา* จานวน อตรา* จานวน อตรา* จานวน อตรา* จานวน อตรา*

2547 77,642 58.8 46,658 177.4 34,555 102.1 3,344 91.9 4,433 414.7 10,101 147.5

2548 78,830 54.2 43,527 149.9 32,862 89.7 3,718 100.8 3,954 367.1 9,026 126.0

2549 75,752 48.0 42,091 127.1 27,871 66.8 3,140 79.4 3,391 297.0 7,737 107.7

2550 68,140 42.3 40,687 114.3 28,822 65.9 2,634 69.0 2,961 245.2 6,812 91.1

2551 59,162 36.0 40,334 105.9 24,491 53.8 2,417 63.7 2,534 202.1 5,965 77.3

2552 52,608 31.5 39,275 96.3 23,650 50.4 2,218 57.8 2,370 185.8 4,954 62.6

อางองจาก รายงานสถตอบตเหตของประเทศไทยป 2552 โดยมลนธไทยโรดส

ภาพท 2.6 อตราการเกดอบตเหตแบงตามรถจดทะเบยน

อางองจาก รายงานสถตอบตเหตของประเทศไทยป 2552 โดยมลนธไทยโรดส

2.2 นโยบายดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย 2.2.1 แผนแมบทความปลอดภยทางถนน การทบทวนยทธศาสตรเดมทถอเปนหวใจสาคญของแผนแมบทฉบบแรก ประกอบดวย 5 ยทธศาสตรหลก ไดแก ยทธศาสตรดานการบงคบใชกฎหมาย (Law Enforcement) ดานงานวศวกรรม (Engineering) ดานการใหความร การประชาสมพนธ และการมสวนรวม (Education) ดานการบรการการแพทยฉกเฉน (Emergency) และดานการประเมนผลและสารสนเทศ (Evaluation) การพจารณายทธศาสตรเพอลดอตราผเสยชวตและบาดเจบ รวมทงการนาแผนแมบทความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2552 – 2555 ฉบบใหมไปปรบใชใหเกดผลทชดเจนเปนรปธรรม จะตองคานงถงประเดนสาคญ 3 ประการ ดงน

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

2547 2548 2549 2550 2551 2552

อตราการเกดอบตเหต ตอรถจดทะเบยน 1

0,0

00คน

อตราการเกดอบตเหต ตอรถจดทะเบยนแบงตามประเภทรถ

รถจกรยานยนต รถยนต รถกระบะ รถต รถโดยสาร รถบรรทก

 11 

1. ยทธศาสตรทง 5 ดานจะตองมเจาภาพยทธศาสตรและเจาภาพกลยทธรวมกนดาเนนการ ในลกษณะของการบรณาการ (Integration) กบหนวยงานทเกยวของ ทงตามหวงโซคณคา (Value Chain) ทงดานอปทาน (Supply Side) และดานอปสงค (Demand Side) รวมทงพจารณาความเฉพาะเจาะจง (Specification) 2. ในแผนการบรหารราชการแผนดน ถอเปนเครองชใหเหนถงทศทางและแนวทางการทางานของคณะรฐมนตร ในชวงระยะเวลา 4 ป ตามกรอบนโยบายทไดมการแถลงไวตอรฐสภา และแนวนโยบายพนฐานแหงรฐตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ซงแสดงการเชอมโยงยทธศาสตรทงหมด อาท ยทธศาสตรคนและคณภาพชวต ผานสวนราชการทเกยวของ ไดแก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม และกระทรวงวฒนธรรม หรอยทธศาสตรเศรษฐกจจะเกยวของกบกระทรวงคมนาคม ซงมกรมทางหลวงและกรมทางหลวงชนบท เปนตน 3. แผนแมบทความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2552 – 2555 จะเสนอใหปรบและยกระดบประเดนความปลอดภยทางถนนใหเปนวาระแหงชาต (National Agenda) ทนททแผนแมบทฯ ฉบบนไดรบการอนมตโดยคณะรฐมนตร

กรอบแนวคดในการจดทาแผนแมบทฉบบใหม (2552 – 2555) เพอใหการจดทาแผนแมบทฉบบใหมสอดคลองกบขอสรปประเดนหลก 3 ประการ ตามทไดมการทบทวนแผนแมบทฉบบเดม จงไดกาหนดกรอบแนวคดในการจดทาแผนแมบทฉบบใหมไว 4 ขอดงน 1. การแสวงหารปแบบทเหมาะสมในการใชยทธศาสตร 5 E ทสามารถใชไดกบการทางานทงในรปแบบทว ๆ ไป และรปแบบเฉพาะเจาะจงตามประเดน เชน การลดอบตเหตทเกดจากรถจกรยานยนต โดยทาใหเกดการบรณาการทงในสวนของบทบาทหนาทระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชน และรปแบบ ในการบรณาการการนายทธศาสตร 5 E ไปใชใหเกดการเสรมศกยภาพซงกนและกน 2. มกลไกการขบเคลอนระดบพนทโดยอาศยการมสวนรวมของคนภายในพนท เพอสรางความยงยนในการแกปญหาและสามารถกาวไปสเปาหมายทตงไว 3. ผลกดนใหการแกปญหาดานความปลอดภยทางถนนจะตองปรากฏอยในแผนการบรหารราชการแผนดนในทกแผน และมโครงสรางการสนบสนนดานงบประมาณทชดเจน ตอเนอง และสามารถตรวจสอบ ตดตามประเมนผลเพอเพมประสทธภาพการทางาน 4. สรางความรใหมทจาเปนตอการแกปญหาในระยะยาวทสอดคลองกบเปาของประเทศ ตอไป วสยทศน

บนถนน “ทกชวตปลอดภยตามมาตรฐานสากล”

วตถประสงค 1. เพอกาหนดทศทางการปองกนและแกไขปญหาอบตเหตทางถนนอยางเปนระบบ โดยเสนอให

รฐบาลถอเปนวาระสาคญของประเทศททกฝายตองรวมมอ และมเปาหมายรวมกน ในการจดทาแผนแมบทความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2552 – 2555 โดยจดทาเปนแผนระยะ 4 ป 2. เพอยกระดบมาตรฐานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทยใหเปนไปตามระดบมาตรฐานสากล มยทธศาสตรและมาตรการทสามารถนาไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรมและมประสทธภาพ

3. เพอเชอมโยง บรณาการ การดาเนนการดานความปลอดภยทางถนนของหนวยงานทเกยวของทกภาคสวน

4. เพอสรางวฒนธรรมดานความปลอดภย (Safety Culture) ใหคนไทยมจตสานกในการเรยนรดานความปลอดภยทางถนนอยางยงยน

 12 

เปาหมายเชงนโยบาย ลดอตราการเสยชวตของการเกดอบตเหตทางถนนตามมาตรฐานสากลใหเหลอปละ 14.15 คนตอแสน

ประชากรหรอไมเกน 9,069 คนตอป ในปพ.ศ. 2555 เหตผลทกาหนดเปาหมายดงกลาว เพอใหสอดคลองกบมาตรฐานขององคการอนามยโลกทกาหนดไววาแตละประเทศตองลดการเสยชวตจากอบตเหตจราจรทางถนนลงครงหนงภายในระยะเวลา 10 ป

ตารางท 2.4 เปาหมายของแผนแมบท

ป พ.ศ. ยอดรวมผเสยชวตจากอบตเหตทางถนน (คน) คน : วน อตราตอแสนประชากร 2552 10,890 29.84 17.18 2553 10,291 28.19 16.17 2554 9,684 26.53 15.16 2555 9,069 24.85 14.15

ยทธศาสตรหลกของแผนแมบทความปลอดภยทางถนนใหม (พ.ศ. 2552-2555) ประกอบดวย 6 ยทธศาสตร ไดแก 1. ยทธศาสตรการปรบนโยบายใหเปนนโยบายเรงดวนระดบชาต 2. ยทธศาสตรการสรางเสถยรภาพในการแกปญหาอยางยงยน 3. ยทธศาสตรการทาแผนนตบญญต 4. ยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาความปลอดภยทางถนนในสวนกลาง 5. ยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาความปลอดภยทางถนน ในภมภาคและทองถน 6. ยทธศาสตรวจย พฒนา และตดตามประเมนผลดานความปลอดภยทางถนน

ภาพท 2.7 ยทธศาสตรและแผนงานตามแผนแมบท

 13 

2.2.2 กรอบทศวรรษความปลอดภยทางถนนตามมต ครม คณะรฐมนตรเมอวนท 29 มถนายน 2553 จงไดใหความสาคญกบแนวทางการดาเนนการตามกรอบปฏญญามอสโก กาหนดใหป พ.ศ. 2554-2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน โดยให ศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนจดทาแผนปฏบตการทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2554-2563 (Decade of Action for Road Safety) ซงการดาเนนการดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย ใหบรรลเปาหมายตามกรอบปฏญญามอสโก กลาวคอ ลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนตากวา 10 คนตอประชากรหนงแสนคนในป พ.ศ. 2563 และมกรอบแนวทางการดาเนนงานของประเทศไทย 8 ประเดนภายใตกรอบทศวรรษความปลอดภยทางถนนโลก ดงน 1. สงเสรมการสวมหมวกนรภย โดยมเปาหมายใหผขบขและผซอนทายรถจกรยานยนตทกคนตองสวมหมวกนรภย 2. ลดพฤตกรรมเสยงจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลแลวขบขยานพาหนะ โดยมเปาหมายใหพฤตกรรมเมาแลวขบของผขบขยานพาหนะลดลง 3. แกไขปญหาจดเสยง จดอนตรายโดยมเปาหมายใหจดเสยงทกจดไดรบการแกไขภายในระยะเวลาทกาหนด 4. ปรบพฤตกรรมของผขบขยานพาหนะใหใชความเรวตามทกฎหมายกาหนดโดยเฉพาะความเรวของรถจกรยานยนต รถโดยสารสารธารณะและรถบรรทก 5. ยกระดบมาตรฐานยานพาหนะใหปลอดภยโดยเฉพาะมาตรฐานของรถจกรยานยนต รถกระบะ รถโดยสารสาธารณะและรถบรรทก 6. พฒนาสมรรถนะของผใชรถใชถนน (Road users) ใหมความปลอดภย 7. พฒนาระบบการแพทยฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบ เพอใหการบรการระบบการแพทยฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบไดอยางทวถงและรวดเรว 8. พฒนาระบบการบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของประเทศใหมความเขมแขงเพอใหหนวยงานทมหนาทรบผดชอบ มความพรอมในการปฏบตภารกจทไดรบมอบหมายอยางมประสทธภาพมากยงขน 2.2.3 มตสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 2 พ.ศ. 2552

สมาชกสมชชาสขภาพแหงชาตไดพจารณาและมมตเมอวนท 18 ธนวาคม 2552 ดงตอไปน

1. เพอลดอตราความสญเสยจากอบตเหตทางถนนใหเปนไปตามวาระแหงชาตและขอตกลงททาไวกบสหประชาชาต ขอใหรฐบาลเรงรดดาเนนการดงตอไปน

1.1 ใหศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนเปนกลไกหลกในการประสานทกภาคสวน ใหมสวนรวมในการทางานดานการปองกนแกไขปญหาอบตเหตทางถนนโดยมเปาหมายใหอตราการเกดอบตเหตและเสยชวตในป 2563 ลดลงรอยละ 50 ของอตราการเกดอบตเหตและเสยชวตในป 2553 ทงนขอใหมการพฒนาระบบฐานขอมลทครบถวนและถกตอง

1.2 ใหมคณะทางานเฉพาะกจในการแกไขพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถโดยมกลไกความรวมมอจากทกฝายเพอใหสามารถดแลเยยวยาผประสบภยจากรถใหมความสะดวก รวดเรว และเปนธรรม

1.3 ใหสานกงานตารวจแหงชาตกาหนดนโยบาย มาตรการใหเจาหนาทตารวจจราจรและเจาหนาททเกยวของ บงคบใชกฎหมายอยางเขมงวด จรงจง และตอเนอง ครอบคลมทวพนททกชวงเวลา โดยเฉพาะผใชรถจกรยานยนต ตองสวมหมวกนรภยทไดมาตรฐาน ผใชรถยนตตองคาดเขมขดนรภย งดการใชโทรศพทเคลอนทขณะขบขเปนรอยละ 100 ภายใน พ.ศ. 2554

 14 

1.4 ใหศนยอานวยการความปลอดภยทางถนน (ศปถ.) และหนวยงานทเกยวของ ในการทางานลดอบตเหตทางถนนรวมผลกดนใหมการเกบภาษรถจกรยานยนตในอตราทเหมาะสม ตามขนาดเครองยนต (ซซ)

1.5 ใหกรมการขนสงทางบกรวมกบกระทรวงสาธารณสข สานกงานตารวจแหงชาต ผลกดนใหยกระดบมาตรฐานการออกใบอนญาตขบรถมคณภาพโดยประกาศใชหลกสตรการอบรม 15 ชวโมงของกรมการขนสงทางบก เนนใหความรเรองกฎหมายทเกยวของ ทกษะการขบข สรางความตระหนก จตสานก หนาทในการขบขทปลอดภย การปฏบตตามกฎหมายจราจรอยางมประสทธภาพ หลกสตรความปลอดภยบนทองถนน และหลกสตรการปฐมพยาบาลเบองตน จดใหมการฝกอบรม ทบทวน และตรวจสมรรถภาพทางกาย ความสามารถในการขบข ในการตอใบอนญาตขบรถ ทงน สาหรบผขบขรถสาธารณะและเพอการพาณชยควรมใบรบรองแพทยผานการคดกรองโรคหวใจรนแรง

1.6 ใหสภาองคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน และภาคประชาสงคมรวมกบชมชนชวยผลกดนการใชพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 ใหเกดแผนชมชนดานความปลอดภย มาตรการทางสงคมและมาตรการทองถน เพอการขบขอยางปลอดภย และปฎบตไดจรง โดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชน 1.7 ใหกระทรวงศกษาธการและองคกรปกครองสวนทองถน รวมกบกระทรวงคมนาคม กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงวฒนธรรมรวมกนจดทาหลกสตรความปลอดภยทางถนนและจดใหมการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพในสถานศกษาทงในและนอกระบบทกระดบ ภายใน 2 ป และนาไปสการปฎบตจรง ภายใน 5 ป

1.8 ขอใหผผลตและผแทนจาหนายรถยนตและรถจกรยานยนตจดสถานทและบรการฝกปฎบตทกษะการขบขอยางปลอดภยและมมาตรฐาน โดยไมเสยคาใชจายอยางครอบคลมทกอาเภอ

1.9 ดาเนนการลดระดบเพดานปรมาณแอลกอฮอลในเลอดสาหรบผขบขยานพาหนะทวไป เรงรดดาเนนการประกาศใชนโยบายการปลอดแอลกอฮอลในกลมผขบรถเพอการพาณชยและกลมผขบรถสาธารณะทกประเภท โดยกาหนดใหปรมาณแอลกอฮอลในเลอดมคาไมมากกวา 0 มลลกรมเปอรเซนต ภายใน พ.ศ. 2554 และผลกดนใหมการกาหนดระดบเพดานปรมาณแอลกอฮอลในเลอดสาหรบผขบขอายนอย และผทไดรบใบอนญาตขบรถชวคราวใหตาเปนพเศษ พรอมกบเรงรดการบงคบใช

1.10 สนบสนนศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนรวมกบหนวยงานหรอองคกร ทเกยวของกบการลดอบตเหตทางถนน ใหมการเผยแพรประชาสมพนธขอมลขาวสารทชดเจน ครอบคลม และเขาถงทกกลมเปาหมาย เพอใหเกดความร ความเขาใจ และสามารถสรางความตระหนกในการขบขอยางปลอดภยและตอเนอง

1.11 ให ศปถ. รวมกบหนวยงานทเกยวของเรงรดกาหนดแบบ และมาตรฐานทางสญจรและทางเทาทเออตอความปลอดภย และความสะดวกของผใชทกกลม รวมถงเดก คนพการ และผสงอาย

2. เพอใหมการเพมสดสวนการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะอยางนอยรอยละ 30 ในอก 5 ป ขางหนา โดยเฉพาะในเมองภมภาค

2.1 ขอใหรฐบาลโดยศนยอานวยการความปลอดภยทางถนน กรมการขนสงทางบก และองคกรปกครองสวนทองถน รวมกนผลกดนใหมกฎหมายหรอกฎระเบยบทเออใหทองถนและภาคประชาสงคมมสวนรวมในการพฒนา ควบคม กากบ ดแล ระบบขนสงสาธารณะในพนท หรอในระดบภมภาค 2.2 ขอใหกรมการขนสงทางบก ศนยอานวยการความปลอดภยทางถนน สานกงานคณะกรรมการกากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย และผประกอบการ เรงรดกาหนดแบบและมาตรฐานรถโดยสารสาธารณะ เพอใหประชาชนทกกลมสามารถใชประโยชนไดจรง เชน กลมเดก กลมคนพการ

 15 

กลมผสงอาย เปนตน รวมทงบงคบใชอยางจรงจง ตลอดจนพฒนาการดแลเยยวยาผประสบภยใหมความรวดเรวและเปนธรรม รวมทงจดใหมการทาคมอและรณรงคใหความรในเรองสทธกบผโดยสาร

ท ง น มอบหมายใ หห นวยงานท เ ก ยวของ ไ ดแ ก ส า นกนายกร ฐมนต ร กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงพาณชย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต สานกงานคณะกรรมการกากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย และสานกงานตารวจแหงชาตรบไปดาเนนการตามมตทเกยวของตอไป

2.2.4 มตคณะรฐมนตรตามความเหนสภาทปรกษา เรอง ความปลอดภยของรถโดยสารสาธารณะ ความเหนและขอเสนอแนะของสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเรอง “การเพม

ความปลอดภยในการใชบรการรถโดยสารสาธารณะ” คณะรฐมนตรมมตดงน 1. รบทราบตามทสานกงานสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเสนอความเหนและขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ เรอง "การเพมความปลอดภยในการใชบรการรถโดยสารสาธารณะ" สรปไดดงน

1.1 การพฒนามาตรฐานรถโดยสารสาธารณะ อาท การตรากฎระเบยบวาดวยมาตรฐานพนกงานขบรถ ระบบคาจาง สวสดการ ระยะเวลาการทางาน การพกผอนทเหมาะสม วนย และมาตรฐานวชาชพของพนกงานขบรถ การกาหนดมาตรฐานรถโดยสารสาธารณะและมาตรฐานอตอรถโดยสารสาธารณะ รวมทงมกระบวนการในการตรวจสภาพรถโดยมการออกใบรบรองมาตรฐานเปนระยะทก 3 เดอน สวนพนกงานบรการบนรถโดยสารสาธารณะตองไดรบการอบรม การตรวจสอบประวต และมขอกาหนดวาดวยวนยและมารยาท เปนตน

1.2 การพฒนามาตรฐานทปลอดภยของรถโดยสารสาธารณะ อาท สนบสนนใหองคกรผประกอบการและองคกรของพนกงานมสวนรวมในการควบคม พฒนามาตรฐาน และจดทาแนวทางหรอขอปฏบตทด และการใชมาตรการทางภาษเพอสนบสนนใหผประกอบการสามารถพฒนาคณภาพ รถโดยสารสาธารณะ จดสรรเงนจากภาษนามน หรอกองทนอนของรฐใหผประกอบการกยมระยะยาวในอตราดอกเบยตา เปนตน

1.3 ควรปรบปรงระบบการเดนรถใหเปนธรรม โดยใหความสาคญกบระบบการใหสมปทานเดนรถทเปนธรรมอยางนอยใหมผประกอบการตงแต 2 รายขนไปในทกเสนทาง

1.4 ตรากฎระเบยบกาหนดมาตรฐานการประกนภยผเสยหายจากรถโดยสารสาธารณะ 1.5 จดตงสวนงานทรบเรองรองเรยนจากผโดยสาร

1.6 สงเสรมสทธของผใชบรการรถโดยสารสาธารณะและการเขาถงสทธของผใชบรการ โดยใหตราเปนกฎระเบยบวาดวยสทธขนพนฐานของผโดยสาร

1.7 ตรากฎระเบยบวาดวยมาตรฐานรถทปลอดภยททางราชการจะเชาหรอซอเพอใชในราชการเพอความปลอดภยของขาราชการ หรอผเขารวมกจกรรมของสวนราชการ

2. รบทราบความเหน ผลการพจารณา และผลการดาเนนการของกระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงพาณชย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพลงงาน กระทรวงสาธารณสข สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกงบประมาณ สานกงานตารวจแหงชาต สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค และผประกอบการรถโดยสาร ทงน ใหกระทรวงคมนาคมไปดาเนนการตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 16 กนยายน 2551 (เรอง การปรบปรงมตคณะรฐมนตรเรอง แนวทางการดาเนนการ ของคณะรฐมนตรในเรองทสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตใหคาปรกษา ขอเสนอแนะ หรอความเหนตอคณะรฐมนตร) ดวย

 16 

 17 

บทท 3

การทบทวนวรรณกรรมตางประเทศ

การทบทวนรายงานสถานการณโลกขององคการอนามยโลก แผนทศวรรษความปลอดภยทางถนน

ของโลกตามกรอบขององคการสหประชาชาต ขอมลสถานการณดานความปลอดภยทางถนนของกลมประเทศตวอยางและการลดลงของอตราการเสยชวตในทศวรรษทผานมา การสรปบทเรยนของการแกปญหาอบตเหตทางถนนของประเทศองกฤษ นวซแลนด สเปน และขอสรปทนาสนใจ

3.1 ขอคนพบทสาคญของรายงานสถานการณโลก องคการอนามยโลกไดมการจดทารายงานสถานการณโลกเรองความปลอดภยทางถนนขนเมอป

ค.ศ. 2004 ซงไดชใหเหนถงความสาคญของปญหาตลอดจนจดทาขอเสนอแนะแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาวไวในรายงานซงสามารถสรปสงทนาสนใจไดดงน

ในป ค.ศ. 2030 การเสยชวตเนองจากอบตเหตจราจรจะกลายเปนสาเหตหลกในลาดบท 5 จากทอยในลาดบท 9 ในป ค.ศ. 2004 แซงหนาสาเหตอยางเชน HIV/AIDS วณโรค และมะเรงในปอดทเปนสาเหตสาคญในลาดบตนๆ อยในขณะน

ภาพท 3.1 ลาดบความรนแรงของโรคเปรยบเทยบ ปค.ศ. 2004 กบ 2030

 18 

จากรายงานสถานการณโลกไดเสนอแนะแนวทางในการยกระดบความปลอดภยทางถนนของประเทศสมาชกไวดงน

• รฐบาลของแตละประเทศจาเปนจะตองพจารณาถงความตองการในการใชถนนของผใชรถใชถนนทกประเภทในการตดสนใจดานนโยบายทมผลกระทบตอความปลอดภยทางถนน ทผานมากลมผใชรถใชถนนทมความเสยงสงมกจะถกมองขามและควรจะหนมาใหความสนใจมากขนเมอมการตดสนใจดานนโยบายเกยวกบโครงสรางถนน การใชประโยชนทดน และการใหบรการระบบขนสง

• รฐบาลจาเปนจะตองกาหนดแนวทางกฎหมายทครบถวนในอนทจะปกปองผใชรถใชถนน ในดานของการกาหนดขดจากดความเรวทเหมาะสมกบประเภทของถนน การปรบเพมขดจากดปรมาณแอลกอฮอลในเลอดเพอลดอบตเหตเมาแลวขบ และการกาหนดเกณฑมาตรฐานระบบความปลอดภย ทเหมาะสมในการปองกนผโดยสารภายในยานพาหนะ กฏหมายทมอยสมควรไดรบการทบทวน และปรบปรงใหสอดคลองกบแนวปฏบตทดทไดจากหลกฐานทชวามประสทธภาพอยางแทจรง

• การบงคบใชกฏหมายทเตมรปแบบและมกฏหมายทชดเจนพรอมทงบทลงโทษทเหมาะสม รวมไปกบการรณรงคสรางความตระหนกตอสาธารณะเปนปจจยทสาคญในการลดการบาดเจบและเสยชวตเนองจากอบตเหตจราจร การบงคบใชกฏหมายทเกยวของกบความปลอดภยทางถนนทงหมดจาเปนจะตองไดรบการปรบปรงและรกษาไวใหเกดความตอเนอง

• รฐบาลจาเปนจะตองสรางความมนใจวาหนวยงานเจาภาพทรบผดชอบในการดาเนนการ มความรวมมอจากภาคสวนทเกยวของ และไดรบการสนบสนนทงดานบคลากรและงบประมาณทจะนาไปดาเนนการอยางมประสทธภาพอยางแทจรง

• รฐบาลจาเปนจะตองประสานใหเกดความรวมมอระหวางหนวยงานตางๆในการจดเกบและรายงานขอมลอบตเหตจราจร ซงเกยวของกบการเชอมโยงขอมลของตารวจ ขนสงและสาธารณสข ตลอดจนการพฒนาและการเพมประสทธภาพในการจดเกบขอมลดงกลาว

3.2 แผนทศวรรษความปลอดภยทางถนนขององคการสหประชาชาต 3.2.1 กรอบแนวทางสาหรบทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน (A Framework for

the Decade of Action) หลกการสาคญในกาหนดทศทางของแผนทศวรรษความปลอดภยทางถนนนน

ยดแนวคดเรองระบบทเออตอความปลอดภย (Safe System Approach) เปนแนวทางหลก เปาหมายสาหรบระบบดงกลาวกเพอทจะพฒนาระบบขนสงทางถนนทสามารถรองรบความผดพลาดของมนษยทอาจเกดขนได รวมไปถงขดจากดของรางกายมนษยตอแรงทมากระทา แนวคดดงกลาวยอมรบวามนษยสามารถผดพลาดไดเสมอดงนน อบตเหตจงเปนสงทไมสามารถหลกเลยงได เปาหมายของระบบทเออตอความปลอดภย จงมไวเพอหากมอบตเหตเกดขนจะไมนาไปสการบาดเจบทรนแรง แนวคดดงกลาวคานงถงขดจากดของมนษยในการรบแรงกระทาเชงกลทเกดขนกบรางกาย ซงจาเปนจะตองไดรบการวางแผนปองกนเมอออกแบบระบบขนสงทางถนน ในขณะเดยวกนองคประกอบอยางเชนตวถนนและยานพาหนะกตองถกออกแบบใหสอดคลองกบขดจากดนเชนเดยวกน ผใชรถใชถนน ยานพาหนะ และ โครงขายถนน/สงแวดลอม จะตองถกกาหนดแนวทาง มาตรการ ทประสานสอดคลองไปพรอมๆกน โดยใหความสาคญเปนพเศษกบการจดการความเรว และยานพาหนะ และ การออกแบบถนน ซงตางไปจากแนวทางการแกปญหาแบบเดม

แนวทางนหมายความวาจะตองมการปรบเปลยนความรบผดชอบตอความปลอดภยบนทองถนนจากเดมทเปนของผใชรถใชถนน ไปสผทรบผดชอบในการออกแบบระบบขนสงทางถนนโดยรวม ผออกแบบระบบ (System Designer) ประกอบดวย ผจดการดานถนน อตสาหกรรมยานยนต ตารวจ

 19 

นกการเมอง และฝายนตบญญต นอกจากนยงรวมไปถงหนวยงานอยางเชนสาธารณสข กระบวนการยตธรรม สถาบนการศกษา และ องคกรทไมสงกดภาครฐ (Nongovernment organization) สาหรบผใชรถใชถนน มความรบผดชอบทจะตองปฏบตตามกฏหมายและกฏเกณฑเหลานน

แผนทศวรรษเขาใจถงความจาเปนของการกาหนดเจาภาพรบผดชอบท งในระดบประเทศและในระดบทองถน รวมทงการทางานทมลกษณะเปนแบบรวมมอกนจากหลายหนวยงาน (Multiple Sectors) กจกรรมตางๆทจะดาเนนการไปเพอตอบสนองตอเปาหมายของทศวรรษจะตองไดรบการแปลงไปสการปฏบตในแตละระดบอยางเหมาะสม และควรมงสงเสรมการทางานรวมกนของหลายหนวยงาน (ภาคการขนสง สขภาพ ตารวจ ยตธรรม การวางผงเมอง เปนตน) องคกรทไมสงกดภาครฐ ภาคประชาสงคม และภาคเอกชนควรไดรบการดงเขามามสวนรวมในการพฒนาและการนาไปสการปฏบตในกจกรรมเหลาน ทงในระดบชาตและระดบนานาชาต

3.2.2 เปาหมายและวตถประสงค เปาหมายของทศวรรษเพอรกษาและลดความสญเสยทคาดวาจะเกดขนจากอบตเหต

ทางถนนในโลกในป 2020 ดวยแนวทางเชน • พฒนาและนาไปสการปฏบตของยทธศาสตรและแผนงานเพอยกระดบความ

ปลอดภยอยางยงยน • ตงเปาหมายททาทายแตเปนไปไดทจะลดอตราความสญเสยภายในป 2020

โดยพจารณาจากเปาหมายทมอยในแตละภมภาค • สรางความเขมแขงดานการจดการเกยวกบการพฒนาศกยภาพในการกาหนด

แนวทางและกจกรรมทจะชวยยกระดบความปลอดภยทงในระดบชาต ภมภาค และระดบโลก

• ปรบปรงคณภาพของการจดเกบขอมลในระดบชาต ภมภาค และระดบโลก • ตดตามความกาวหนาของตวชวดทเปนทสนใจทงในระดบชาต ภมภาค และ

ระดบโลก • สงเสรมการเพมขนของการสนบสนนเงนทนดานความปลอดภยทางถนน และ

การใชประโยชนจากทรพยากรทมอยใหเกดประโยชน รวมทงผลกดนใหความปลอดภยทางถนนเปนสวนหนงของการพฒนาโครงการกอสรางโครงสรางถนน

3.2.3 สาระสาคญตามแนวทาง 5 เสาหลก แตละประเทศควรพจารณาความเปนไปไดทจะนาแนวทางหลก 5 ดาน เพอประกอบในการวางยทธศาสตร ศกยภาพและระบบการจดการขอมลของประเทศ ในบางประเทศอาจจะเรมอยางคอยเปนคอยไปในแตละดานจนครบทกดานกได

กรอบระดบชาต

เสาหลกท 1 การบรหารจดการความ

ปลอดภยทางถนน

เสาหลกท 2 ถนนและการสญจร

อยางปลอดภย

เสาหลกท 3 ยานพาหนะปลอดภย

เสาหลกท 4 ผใชรถใชถนนอยาง

ปลอดภย

เสาหลกท 5 การตอบสนองหลง

เกดอบตเหต

ภาพท 3.2 กรอบ 5 เสาหลกตามองคการสหประชาชาต

 20 

เสาหลกท 1 การสรางความสามารถในการบรหารจดการความปลอดภยทางถนน (Road Safety Management) สงเสรมการสรางความรวมมอของภาคเครอขายจากทกภาคสวนและกาหนดหนวยงานหรอ

คณะทางานหลกเพอพฒนาและผลกดนยทธศาสตร แผน เปาหมายชาตดานความปลอดภยทางถนน ภายใตระบบฐานขอมลและฐานงานวจยทเปนหลกฐานเชงประจกษ เพอออกแบบ นาไปปฏบต ตดตาม ประเมนผล ประสทธภาพมาตรการดานความปลอดภยทางถนน

กจกรรมท 1 กาหนดหนวยงานหลกพรอมทงกลไกในการประสานงานกบเครอขายและหนวยงาน ทเกยวของจากทกภาคสวนดงน • กาหนดหนวยงานหลกและกลมงานเลขาธการทเกยวของ • กาหนดกลมการประสานงานในระดบปฏบตการ • กาหนดแผนงานหลก (Core Work Program) ทจะดาเนนการ

กจกรรมท 2 พฒนาแผนยทธศาสตรชาต (ในระดบ คณะรฐมนตร หรอกระทรวง) ผานการประสานงานของหนวยงานหลก

• กาหนดแนวทางในการไดมารวมถงจดลาดบความสาคญในการลงทนระยะยาว ในเรองความปลอดภยทางถนน

• กาหนดตวชวดหนวยงานทรบผดชอบแผนงานหลก เพอประโยชนในการกากบดแลการทางาน

• กาหนดแผนงานหลกรวมถงแผนปฏบตการ • สรางเครอขายความรวมมอ • สงเสรมโครงการใหมๆดานการพฒนาคณภาพระบบบรหารจดการความปลอดภย

เชน มาตรฐาน ISO 39001 • วางระบบจดเ กบขอมลท ตอเ นองเ พอกาหนดขอมลฐาน และการตดตาม

ความกาวหนาของตวชวดหลกคอ การบาดเจบ และเสยชวต รวมถงตวชวดยอย ทสาคญ เชน ตนทน

กจกรรมท 3 วางเปาหมายระยะยาวทมความเปนไปไดจรงของกจกรรมตางๆทจะดาเนนการจาก การวเคราะหขอมลอบตเหตจราจรทมอย ดวยการ

• กาหนดเปาหมายหลกทจาเปนจะตองยกระดบการทางานใหมประสทธภาพมากขน • ประมาณการผลสาเรจทคาดวาจะไดจากการดาเนนการตามเปาหมายหลก

กจกรรมท 4 กาหนดแนวทางในการแสวงหางบประมาณเพอสนบสนนกจกรรมตางอยางเพยงพอ ดวยการ • ชใหเหนถงความคมคาและคมทนของแนวทางการลงทนดานมาตรการทตอบสนอง

ตอผลสาเรจตามเปาหมายทวางไว • วางเปาหมายงบประมาณรายปและระยะปานกลางในแผนงานหลก • สงเสรมใหเกดหลกเกณฑในการจดสรรงบประมาณในแตละแผนงานโดยคานงถง

ประสทธภาพและประสทธผล • วางหลกเกณฑเพอใชประโยชนจากงบประมาณรอยละ 10 ทจาเปนจะตองลงทนใน

การพฒนาโครงสรางพนฐานเพอยกระดบความปลอดภย • ศกษาและสงเสรมใหเกดกลไกการสนบสนนทนรปแบบใหม

 21 

กจกรรมท 5 สนบสนนระบบขอมล เพอการตดตามและประเมนผลทสามารถตดตามไดทงในระดบ กระบวนการและระดบผลลพธ โดย

• วางแนวทางในการจดเกบขอมลทงในระดบชาต และระดบทองถนเพอตดตามสถานการณการเสยชวต บาดเจบ และการเกดอบตเหต

• วางแนวทางในการจดเกบขอมลทงในระดบชาต และระดบทองถนเพอตดตามผลลพธ ระดบกลาง (Intermediate Outcome) เชน ความเรวเฉลย อตราการสวมหมวกนรภย การคาดเขมขดนรภย เปนตน

• วางแนวทางในการจดเกบขอมลทงในระดบชาต และระดบทองถน เพอตดตามผลผลต (Output) จากการดาเนนมาตรการดานความปลอดภยตางๆ

• วางแนวทางในการจดเกบขอมลทงในระดบชาต และระดบทองถนเพอตดตามผลกระทบ (Impact) เชงเศรษฐศาสตรของอบตเหต

• วางแนวทางในการจดเกบขอมลทงในระดบชาต และระดบทองถนเพอเฝาระวงสถานการณเสยง (Exposure) จากการเกดอบตเหต

ตวชวดสาหรบเสาหลกท 1 ตวชวด (Indicator) ตวชวดหลก (Core) จานวนประเทศทมบทบาทของหนวยงานหลกดานความปลอดภยทางถนนทชดเจน จานวนประเทศทมแผนหลกของชาต จานวนประเทศทมเปาหมายภายใตกรอบระยะเวลา จานวนประเทศทมระบบขอมลเพอตดตามเปาหมาย จานวนประเทศทมการเกบขอมลรายปทเปนไปตามนยามสากล ตวชวดรอง (Optional) จานวนประเทศทมการจดสรรงบลงทนเพอสนบสนนยทธศาสตรความปลอดภยทางถนน จานวนประเทศทมความกาวหนาไปสเปาหมายทตงไว

เสาหลกท 2 ถนนและการสญจรอยางปลอดภย (Safer Roads and Mobility) สรางมตความปลอดภยใหเปนสวนหนงของระบบโครงขายถนนและยกระดบคณภาพในการ

ปองกนหรอคมครองการบาดเจบและสญเสยสาหรบผใชรถใชถนนทกประเภท โดยเฉพาะกลมทมความออนไหว (Vulnerable) ตอการสญเสยสง เชน คนเดนเทา ผใชรถจกรยานและรถจกรยานยนต สงเหลานจะเกดขนไดจากการวางระบบตดตามประเมนผล (Assessment) ของโครงสรางพนฐานถนน (Road Infrastructure) การสงเสรมการวางแผนออกแบบ กอสราง และสภาพขณะทางานของถนนทใหความสาคญกบความปลอดภย

กจกรรมท 1 สงเสรมสานกความเปนเจาของและสานกความรบผดชอบในกลมหนวยงานดานถนน วศวกร การทาง และนกวางผงเมอง ดวยแนวทางดงตอไปน

• ผลกดนใหภาครฐและหนวยงานดานถนนกาหนดเปาหมายทจะลดถนนทอนตรายสง (High Risk Roads) ใหหมดไปภายในป ค.ศ. 2020

• ผลกดนใหหนวยงานดานถนนจะตองลงทนอยางนอยรอยละ 10 ของงบประมาณ เพอแผนงานดานความปลอดภยทางถนน

 22 

• กาหนดกลไกกากบดแลท เปนทางการใหหนวยงานดานถนนตองรบผดชอบ ตอสาธารณะดานความปลอดภย หากไมดาเนนการในโครงขายทตนเองรบผดชอบ ดวยการดาเนนการในมาตรการทมประสทธภาพและคมคา ตลอดจนการรายงาน ตอสาธารณะใหรบทราบถงสถานการณ แนวโนม มาตรการทไดดาเนนการ ทกป

• พฒนาหนวยงานผเชยวชาญดานความปลอดภยทางถนนเพอคอยตดตาม และปรบปรงถนนภายในโครงขาย

• สงเสรมแนวทางระบบทเออตอความปลอดภย (Safe System) และบทบาทของถนนทรบร ได งายในการสญจร (Self-Explaining) และคมครองยามผดพลาด (Forgiving)

• มระบบตดตามประเมนผลความคมคาของการลงทนโดยหนวยงานดานถนน ธนาคารทเปนเจาของเงนก และหนวยงานทเกยวของ

กจกรรมท 2 การวางผงเมอง การจดการอปสงคการเดนทาง และการจดการดานการใชประโยชนทดนหรอ ตอบสนองความตองการในการเดนทางของผใชรถใชถนนทกประเภท

• การวางผงเมองทตอบสนองตออปสงคการเดนทางทปลอดภยของคนทกกลม รวมถงการจดการอปสงคการเดนทาง ความตองการการเขาถงจดหมายปลายทาง สถานะดานการลงทนของตลาด สภาพทางภมศาสตรและประชากรศาสตร

• รวมการประเมนผลกระทบดานความปลอดภยใหเปนสวนหนงของขนตอนในการวางแผนและตดสนใจในการพฒนาเมอง หรอการใชประโยชนทดน

• กาหนดแนวปฏบตทมประสทธผลและกลไกซงสามารถควบคมการพฒนาและใชประโยชนทดน

• กาหนดทางเชอม ทางเขาออก ทไมปลอดภย กจกรรมท 3 สงเสรมสภาพการใชงานของถนนทปลอดภย การบารงรกษา และการปรบปรงถนนทมอย

• หนวยงานทางถนนตองมฐานขอมลทแสดงถงจานวนและตาแหนงทเกดการเสยชวตและบาดเจบตามประเภทของผใชรถใชถนน และปจจยหลกของโครงสรางถนน ทมผลตอความเสยงของกลมคนเหลานน

• หนวยงานทางถนนตองมฐานขอมลทแสดงถงตาแหนงถนนทเกดอนตรายสงและ มมาตรการในการแกไข

• ทาการประเมนความปลอดภยของถนนทมอยและมมาตรการแกไขเพอปรบปรงความปลอดภย

• หนวยงานทางจะตองรบผดชอบวางระบบนาดานการจดการความเรว การออกแบบถนนทสอดคลองกบความเรวและการใชงาน

• ควบคม และตรวจสอบความปลอดภยในพนทกอสราง

กจกรรมท 4 สงเสรมการพฒนาโครงสรางพนฐานใหมทบรรลความตองการในการสญจร การเขาถงจดหมายปลายทางของคนทกกลมโดยกาหนดใหหนวยงานทเกยวของจะตอง

• พจารณาทกรปแบบประเภทของการเดนทางในการสรางโครงสรางพนฐานใหม • สรางเกณฑความปลอดภยขนตาของการลงทนเพอออกแบบถนนใหมทตอบสนอง

ความตองการของคนทกกลมและกาหนดเปนสวนหนงของขอกาหนดในการกอสราง

 23 

• ใชประโยชนจากผลการประเมนของการตรวจสอบความปลอดภยทางถนนทเปนอสระในการวางแผน ออกแบบ กอสราง และการบารงรกษาของโครงการกอสรางถนนใหม และควรสรางความมนใจวาขอเสนอจากการตรวจสอบความปลอดภย ทกขอไดรบการนาไปปฏบตอยางเหมาะสม

กจกรรมท 5 สงเสรมการพฒนาศกยภาพและการถายทอดความรดานการพฒนาโครงสรางทปลอดภยโดย • สรางภาคเครอขายกบทกกลม เชน ธนาคารทใหกเงนเพอการพฒนาอสงหารมทรพย

หนวยงานภาครฐ ภาคประชาสงคม ภาคการศกษา และภาคเอกชน เพอสรางความมนใจวากลมคนเหลานนเขาใจถงพนฐานการออกแบบทปลอดภย และความจาเปนจะตองกอสรางถนนทปลอดภย

• ส ง เ ส รมการอบรม ใ หความ ร ด านมาตรการ ตนทน ต า กบภา ค เคร อข า ย (องคกรปกครองสวนทองถน องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนตาบล และเทศบาล) ดานวศวกรรมความปลอดภย การตรวจสอบความปลอดภย และการประเมนผลความปลอดภย

• พฒนาและสงเสรมมาตรฐานการออกแบบและการใชงานของถนนทปลอดภยทสามารถบรณาการรวมกบปจจยของมนษยและการออกแบบยานพาหนะ

กจกรรมท 6 สงเสรมการวจยและพฒนาดานถนนและการสญจรทปลอดภยโดย • รวบรวม ทาใหสมบรณ และแบงปนงานวจยถงความคมคาของการลงทนททาให

โครงสรางพนฐานทางถนนปลอดภยมากขน รวมไปถงระดบของการลงทนทพงมเพอตอบสนองตอเปาหมายของทศวรรษความปลอดภย

• สงเสรมการวจยและพฒนาดานการพฒนาความปลอดภยของโครงสรางพนฐานของโครงขายถนน สงเสรมผลการประเมนโครงการนารองทพฒนานวตกรรมดานการปรบปรงความปลอดภยโดยเฉพาะกลมผใชรถใชถนนทมความออนไหวตอการบาดเจบและสญเสย

ตวชวดสาหรบเสาหลกท 2 ตวชวด (Indicator) ตวชวดหลก (Core) จานวนประเทศทหนวยงานทางถนนถกกาหนดใหมความรบผดชอบ (Statutory Responsibility) ในการปรบปรงดานความปลอดภยในโครงขายถนน จานวนประเทศทมการกาหนดงบประมาณเพอสนบสนนแผนงานอานวยความปลอดภย จานวนประเทศทมเปาหมายในการกาจดถนนทมความเสยงสงภายในป 2020 จานวนประเทศทมแนวทางเชงนโยบายในการพฒนาการสญจรในเขตเมองทยงยน จานวนประเทศทมหนวยงานทมผเชยวชาญดานคามปลอดภยเพอตดตามความปลอดภยของโครงขายถนน จานวนประเทศทมนโยบายและการปฏบตดานการตรวจสอบความปลอดภย การตรวจสอบผลกระทบ ความปลอดภย การประเมนผลความปลอดภยอยางเปนระบบ ตวชวดรอง (Optional) จานวนประเทศทมการกาหนดใหความปลอดภยเปนความรบผดชอบสวนหนงของหนวยงานทดแลดานการวางแผนระบบคมนาคมและการใชประโยชนทดน จานวนประเทศทมความกาวหนาไปสเปาหมายทตงไว

 24 

ตวชวด (Indicator) จานวนประเทศทมแนวทางในการกากบดแลการอนญาตสรางทางเชอม และการพฒนาทดน ทมประสทธภาพ จานวนประเทศทมการสารวจและใหคะแนนความปลอดภยของโครงขายเปนประจาและตอเนอง จานวนประเทศทคะแนนดานความปลอดภยของโครงขายถนนทมปรมาณการจราจรสงสดในรอยละ 10 แรกอยสงกวาเกณฑทกาหนด (เชน อตราการเกดอบตเหตตอกโลเมตร คะแนนความปลอดภยขนตารอยละของถนนทใชความเรวสงทมความปลอดภยขางทางและการแบงแยกการจราจร เกณฑความปลอดภยของคนเดนเทา) จานวนประเทศทมมาตรฐานเกณฑการใหคะแนนดานความปลอดภยขนตาสาหรบโครงการกอสรางถนนใหม จานวนประเทศทมการรายงานปรมาณการเดนทางของยานพาหนะ

เสาหลกท 3 ยานพาหนะทปลอดภย (Safer Vehicles) สงเสรมการนามาใชงานจรงอยางครอบคลมของเทคโนโลยททาใหยานพาหนะปลอดภยขน

ดวยมาตรการทงเชงรบ (Passive Safety) และเชงปองกน (Active Safety) ดวยการสงเสรมมาตรฐานทเปนไปในแนวทางเดยวกนทวโลก การใหความรความเขาใจกบผบรโภค และการสรางแรงจงใจเพอสงเสรมใหเทคโนโลยใหมๆ ไดถกนามาใช กจกรรมท 1 สนบสนนใหแตละประเทศเขารวมและประกาศใชมาตรฐานความปลอดภยตามกฎขอบงคบ

เรองยานพาหนะของ UN World Forum for the Harmonization of Vehicle Regulations (WP 29)

กจกรรมท 2 สนบสนนแผนงานการประเมนความปลอดภยของรถรนใหม (New Car Assessment Program) เพอประโยชนในการใหความรกบผบรโภคเกยวกบความปลอดภยของรถ

กจกรรมท 3 กาหนดใหรถใหมจะตองตดตงเขมขดนรภยและมระบบยดรงทเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน และจากมาตรฐานทไดจากการทดสอบการชน กจกรรมท 4 สงเสรมการนามาใชงานจรงของเทคโนโลยเพอหลกเลยงการชนทไดรบการทดสอบดาน ประสทธภาพ เชน Electronic Stability Control และ Anti-Lock Braking Systems กจกรรมท 5 สรางแรงจงใจทางการเงนผานระบบสนบสนนงบประมาณหรอมาตรการสรางแรงจงใจ

เชงธรกจอนๆสาหรบยานพาหนะทมระบบคมครองผใชรถใชถนนในระดบสง และกดกน การนาเขายานพาหนะใหมหรอยานพาหนะใชแลวทมมาตรฐานความปลอดภยตาลงเมอนาเขามาในประเทศ

กจกรรมท 6 กาหนดเกณฑดานระบบความปลอดภยทปองกนคนเดนเทาและเพมงานวจยดานเทคโนโลย ความปลอดภยทออกแบบเพอลดการบาดเจบและสญเสยในกลมทมความออนไหว กจกรรมท 7 สงเสรมใหภาครฐและภาคเอกชนทรบผดชอบดานการจดหายานพาหนะมาใชงานในองคกร เลอกยานพาหนะทมเทคโนโลยดานความปลอดภยและระบบปองกนผโดยสารทด

ตวชวดสาหรบเสาหลกท 3 ตวชวด (Indicator) ตวชวดหลก (Core) จานวนประเทศทเขารวมกบ UN World Forum for the Harmonization of Vehicle Regulations (WP 29) และนามาตรฐานทเกยวของมาใช จานวนประเทศทเขารวมในโครงการ NCAP (New Car Assessment Program) จานวนประเทศทมกฏหมายหามการใชยานพาหนะทปราศจากเขมขดนรภย (ทงดานหนาและดานหลง) ตวชวดรอง (Optional)

 25 

ตวชวด (Indicator) จานวนประเทศทมการออกกฎหมายหามการผลตยานพาหนะทปราศจากระบบความปลอดภยบางอยาง เชน Electronic Stability Control และ Anti-Lock Braking System เสาหลกท 4 ผใชรถใชถนนอยางปลอดภย (Safer Road Users)

พฒนาแผนงานเพอปรบปรงพฤตกรรมของผใชรถใชถนนทครอบคลม เพมและรกษาไวซงมาตรการบงคบใชกฏหมายและมาตรฐาน ควบคไปกบการรณรงคสรางความรความเขาใจ เพอเพมอตราการคาดเขมขดนรภยและการสวมหมวกนรภย การลดปญหาเมาแลวขบ ความเรว และปจจยเสยงอนๆ กจกรรมท 1 สรางความตระหนกและเขาใจเกยวกบปจจยเสยงดานความปลอดภย และมาตรการปองกน

ทเหมาะสม รวมไปถงการรณรงคการตลาดเชงสงคม (Social Marketing) เพอชวยการปรบเปลยนทศนคต ความเขาใจเกยวกบความจาเปนในการกาหนดมาตรการดานความปลอดภยทางถนนตางๆ

กจกรรมท 2 กาหนดมาตรฐาน หลกเกณฑ และกาหนดแนวทางในการกากบควบคมขดจากดความเรว ทเหมาะสมบนพนฐานของหลกฐาน (Evidense-based)

กจกรรมท 3 กาหนดมาตรฐาน หลกเกณฑ และกาหนดแนวทางในการกากบควบคมปญหาเมาแลวขบบน พนฐานของหลกฐาน (Evidense-based) เพอลดการชนและการบาดเจบอนเนองมาจากการ ดมแอลกอฮอลล กจกรรมท 4 กาหนดมาตรฐาน หลกเกณฑ และกาหนดแนวทางในการกากบควบคมการสวมหมวกนรภย

สาหรบรถจกรยานยนตบนพนฐานของหลกฐาน (Evidense-based) เพอลดการบาดเจบ ทศรษะ

กจกรรมท 5 กาหนดมาตรฐาน หลกเกณฑ และกาหนดแนวทางในการกากบควบคมการสวมเขมขดนรภยและระบบยดรงสาหรบเดกบนพนฐานของหลกฐาน (Evidense-based) เพอลดการบาดเจบจากการชน

กจกรรมท 6 กาหนดกฎหมาย มาตรฐาน หลกเกณฑ ดานการขนสง อาชวอนามย และความปลอดภยในการทางาน เพอการปฏบตงานของยานพาหนะเพอการขนสงสนคา การขนสงผโดยสาร เพอลดการบาดเจบ

กจกรรมท 7 วจยและพฒนา รวมถงสนบสนนนโยบายและแนวปฏบตทชวยลดการบาดเจบการทางานดานการขนสง ในภาครฐ เอกชน และภาคสวนอนๆ เพอสนบสนนมาตรฐานสากลดานการจดการความปลอดภยทางถนน และมาตรฐานดานความปลอดภยและสขภาพ

กจกรรมท 8 กาหนดระบบการใหใบขบขแบบเปนลาดบขนสาหรบผขบขหนาใหม

ตวชวดสาหรบเสาหลกท 4 ตวชวด (Indicator) ตวชวดหลก (Core) จานวนประเทศทมการกาหนดขดจากดความเรวใหเหมาะสมกบประเภทของถนน (เชน ถนนในเขตเมอง ทางหลวงชนบท ทางหลวง) จานวนประเทศทการกาหนดมาตรฐานปรมาณแอลกอฮอลลในเลอดนอยกวาหรอเทากบ 50 มลลกรม/ลตร จานวนประเทศทการกาหนดมาตรฐานปรมาณแอลกอฮอลลในเลอดนอยกวา 50 มลลกรม/ลตร สาหรบผขบรถมอใหม เยาวชน และ ผขบรถเชงพาณชย จานวนประเทศทการเกบขอมลอบตเหตทเกดจากแอลกอฮอลล

 26 

ตวชวด (Indicator) จานวนประเทศทมกฎหมายบงคบการสวมหมวกนรภย (รวมถงมาตรฐานหมวก) จานวนประเทศทมการเกบขอมลอตราการสวมหมวกนรภย จานวนประเทศทมกฎหมายการคาดเขมขดนรภย จานวนประเทศทมการเกบขอมลอตราการคาดเขมขดนรภย (ทงดานหนาและดานหลง) จานวนประเทศทมกฏหมายระบบยดรงสาหรบเดก จานวนประเทศทมการกาหนดนโยบายในการควบคมความลาของผขบขรถเชงพาณชย ตวชวดรอง (Optional) จานวนประเทศซงมขอมลความเรวบนโครงขายถนนจาแนกตามประเภทของถนน จานวนประเทศซงมขอมลอตราการใชระบบยดรงสาหรบเดก จานวนประเทศซงมการนามาตรฐานใหม ISO 39001 มาใช จานวนประเทศซงมรายงานขอมลการบาดเจบจากอบตเหตเปนหมวดหนงของขอมลการบาดเจบในขณะทางาน (Occupational Injury) จานวนประเทศทมการจดสปดาหความปลอดภยอยางสมาเสมอ เสาหลกท 5 การตอบสนองหลงการเกดอบตเหต (Post Crash Response)

สรางเสรมความพรอมตอการตอบสนองในสถานการณฉกเฉนหลงเกดอบตเหต และพฒนาความสามารถของระบบสขภาพและระบบอนๆในการดแลรกษาภาวะการบาดเจบจากอบตเหตทเหมาะสม รวมถงการดแลในระยะยาวเพอฟนฟผประสบอบตเหต กจกรรมท 1 พฒนาระบบดแลกอนถงโรงพยาบาล รวมไปถงระบบการชวยเหลอผประสบอบตเหตออกจาก

ยานพาหนะทประสบเหตทเหมาะสม วางระบบโทรศพทเพอรบการแจงเหตทใชเบอรเดยวไดทงประเทศ รวมถงการนาตวอยางแนวปฏบตทดทมอยไปสการปฏบตจรง

กจกรรมท 2 พฒนาระบบศนยวกฤตบาบดและอบตเหต การตดตามประเมนผลดานคณภาพของการใหบรการรกษาดวยการวางกลไกประกนคณภาพ และการขยายผลตวอยางแนวปฏบตทดไปสการดาเนนการในทกระดบ

กจกรรมท 3 วางระบบฟนฟสภาพรางกายและจตใจจากผไดรบผลจากการเกดอบตเหตทางถนน กจกรรมท 4 สงเสรมระบบประกนภยใหเปนกลไกหลกทจะรบผดชอบตอคาใชจายของการใหบรการ เพอ การฟนฟผประสบอบตเหต ดวย

• กาหนดใหมระบบประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ

• สงเสรมแนวทางรวมกนของการมระบบประกนระหวางประเทศเชน ระบบกรมธรรมนานาชาต (Green Card System) ในยโรป

กจกรรมท 5 สงเสรมกลไกการสอบสวนเหตการณชนบนถนนและรปแบบการดาเนนงานทางกฎหมาย ทมประสทธภาพและเปนธรรมตอผประสบอบตเหต

กจกรรมท 6 สงเสรมเจาของงานทวาจางผพการเนองจากอบตเหต กจกรรมท 7 สงเสรมงานวจยและพฒนาเพอปรบปรงการจดการหลงเกดอบตเหต

 27 

ตวชวดสาหรบเสาหลกท 5 ตวชวด (Indicator) ตวชวดหลก (Core) จานวนประเทศทกาหนดใหมการทาประกนอบตเหตบคคลท 3 จานวนประเทศทมหมายเลขโทรศพทเฉพาะโทรแจงเหตฉกเฉนทงประเทศ จานวนประเทศทมศนยอบตเหต ตวชวดรอง (Optional) จานวนประเทศทมการอบรมการแพทยฉกเฉนสาหรบบคลากรดานการแพทยฉกเฉน

3.3 สถานการณดานความปลอดภยทางถนนในตางประเทศในชวงทศวรรษทผานมา จากฐานขอมล The International Traffic Safety Data and Analysis Group (IRTAD) ซงรวบรวมขอมลสถานการณดานอบตเหตทางถนนในกลมประเทศสมาชก พบขอมลทนาสนใจดงตอไปน

จากขอมลของ IRTAD พบวาประเทศทมการรายงานขอมลอบตเหตมทงสน 34 ประเทศ โดยมเพยง 3 ประเทศทรายงานวาอตราการเสยชวตเพมขนในชวงทศวรรษทผานมา อก 31 ประเทศมอตราการเสยชวตลดลง โดยประเทศทรายงานวามอตราการเสยชวตเพมไดแก อารเจนตนา กมพชา และ มาเลเซย ทงนโดยในสวนของอารเจนตนาเพงมการจดเกบขอมลในป ค.ศ. 2008 1. ชวงของคาอตราการเสยชวตทลดลงในชวงทศวรรษทผานมาอยระหวางรอยละ 17-55 และมคาเฉลยเทากบรอยละ 23

2. ประเทศทสามารถลดอตราการเสยชวตมากกวารอยละ 50 ภายในระยะเวลาสบป มอยสองประเทศคอ ประเทศสเปน และโปรตเกส

3. คาเฉลยของอตราการลดลงตอปเทากบรอยละ 4 โดยประเทศโดยโปรตเกสสามารถลดลงไดเฉลยตอปรอยละ 8.5 และสเปนลดลงไดรอยละ 8

4. เมอเปรยบเทยบปลาสดคอ 2008-2009 พบวาอตราการลดลงเฉลยรอยละ 6.3 โดยประเทศลทวเนยมอตราการลดลงมากทสดในชวงปดงกลาวรอยละ 25.9 ในขณะทประเทศไอซแลนด มอตราการเพมตอปสงทสดทรอยละ 41.7

 28 

ตารางท 3.1 สถานการณอบตเหตในทศวรรษทผานมาใน 33 ประเทศ

Road Fatalities Recent data Long-term trends-Average annual change

Country 2009 2008 Change 2009-2008

Change 2009-2000(3)

2000-2009(3)

1990-1999

1980-1989

1970-1979

Argentina 7,364 7,552 -2.50% 12% Australia 1,492 1,442 3.50% -18% -2.20% -3.00% -1.70% -0.90% Austria 633 679 -6.80% -35% -4.70% -4.00% -2.70% -1.80% Belgium 955 944 1.20% -35% -4.70% -3.80% -2.00% -3.00%

Cambodia 1,717 1,638 4.80% 328% 17.50% Canada 2130 2,419 -11.90% -27% -3.40% -3.10% -2.80% 1.60% Czech

Republic 901 1,076 -16.30% -39% -5.40% 1.30% -1.70% -4.00%

Denmark 303 406 -25.40% -39% -5.40% -2.30% -0.30% -5.40% Finland 279 344 -18.90% -30% -3.80% -4.40% 3.20% -5.20% France 4,273 4,275 -0.05% -48% -6.90% -0.70% -1.80% -2.10%

Germany 4,152 4,477 -7.30% -45% -6.40% -3.80% -4.70% -3.40% Greece 1,456 1,553 -6.20% -29% -3.70% 0.40% 3.70% 3.40% Hungary 822 996 -17.50% -32% -4.10% -6.70% 3.20% 0.80% Iceland 17 12 41.70% -47% -6.80% -1.50% 1.30% 3.40% Ireland 238 279 -14.70% -43% -6.00% -1.60% -2.20% 1.40% Israel 314 412 -23.80% -31% -4.00% 1.20% 1.00% 0.80% Italy 4,237 4,725 -10.30% -40% -5.50% -0.70% -3.10% -2.30%

Japan 5,772 6,023 -4.20% -45% -6.30% -3.70% 2.70% -7.30% Korea 5,838 5,870 -0.50% -43% -6.00% -3.00% 9.40% 7.70%

Lithuania 370 499 -25.90% -42% -5.90% -3.20% 2.90% 2.00% Luxemburg 48 36 33.30% -37% -5.00% -2.20% -4.10% -4.20% Malaysia 6,745 6,527 3.30% 12% 1.20%

Netherlands 644 677 -4.90% -40% -5.60% -2.60% -3.40% -5.10% New Zealand 384 365 5.20% -17% -2.00% -3.90% 2.70% -1.80%

Norway 212 255 -16.90% -38% -5.10% -1.00% 0.60% -2.70% Poland 4,572 5,437 -15.90% -27% -3.50% -0.90% 1.30% 5.90% Portugal 840 885 -5.10% -55% -8.50% -3.10% 0.50% 4.90% Slovenia 171 214 -20.10% -46% -6.50% -4.70% -0.10% 1.90%

Spain 2,714 3,100 -12.50% -53% -8.00% -4.90% 4.10% 2.40% Sweden 358 397 -9.80% -39% -5.40% -3.10% 0.70% -3.80%

Switzerland 349 357 -2.20% -41% -5.70% -5.00% -3.30% -3.20% United Kingdom 2,337 2645 -11.60% -35% -4.60% -4.50% -1.20% -1.70% United States

33,808 37,423

-9.70% -19% -2.40% -0.70% -1.30% -0.30%

ทมา IRTAD ท www.irtad.net

 29 

สาหรบขอมลทเกยวของกบรถจกรยานยนตพบวา 1. ปญหาของอบตเหตรถจกรยานยนตยงคงมความแตกตางกนในแตละประเทศ โดยพบวา

มทงทเพมขนและลดลง โดยม 12 ประเทศทมอตราการเพมขนของการเสยชวตในกลมรถจกรยานยนตในชวงทศวรรษทผานมา โดยมชวงการเพมตงแตรอยละ 12-200 ในขณะทประเทศทสามารถลดการสญเสยดงกลาวไดสามารถจะลดอตรการเสยชวตดงกลาวลงไดตงแตรอยละ 1.7- 31

2. สาหรบการวเคราะหขอมลในชวงป 2008-2009 พบวามอตราการเพมในหนงปอยในชวงรอยละ 1.5-200 และมอตราการลดอยในชวงรอยละ 0.4-32.5

3. มประเทศทมอตราการเสยชวตเพมในกลมรถจกรยานยนต แตลดในภาพรวมทงสน 12 ประเทศ 4. ม 16 ประเทศทมอตราการเสยชวตลดลงทงสองกลม

 30 

ตารางท 3.2 สถานการณอบตเหตรถจกรยานยนตในทศวรรษทผานมาใน 30 ประเทศ

ทมา IRTAD ท www.irtad.net

Motorcycle fatalities All fatalities 2009 2008 2008-2009 2000-2009 2000-2009

Australia 224 245 -8.60% 17% -18% Austria 87 91 -4.40% -22% -35% Belgium - 108 - -9% -36% Canada - 211 - 27% -17%

Czech Republic 90 121 -25.60% -10% -39% Denmark 27 40 -32.50% 13% -39% Finland 27 33 -18.20% 170% -30% France 888 795 11.70% -6.20% -48%

Germany 650 656 -0.90% -31% -45% Great Britain 456 474 -3.80% -23% -35%

Greece 405 394 2.80% -1.70% -29% Hungary 73 91 -19.80% 40% -32% Iceland 3 1 200% 200% -47% Ireland 27 29 -6.90% -31% -42% Israel 33 44 -25% -13% -31% Italy 1,037 1,086 -4.50% 35% -40%

Japan 577 637 -9.40% -36% -45% Korea 737 740 -0.40% -40% -43%

Luxemburg 7 9 -22.20% -13% -37% Malaysia 4,067 3,898 4.30% 16% 12%

Netherlands 68 67 1.50% -24% -40% New Zealand 47 49 -4.10% 57% -17%

Norway 27 32 -15.60% -33% -38% Poland 290 262 10.70% 63% -27% Portugal 116 116 0% -45% -55% Slovenia 28 38 -26.30% 47% -46%

Spain 438 495 -11.50% 12% -53% Sweden 47 51 -7.80% 21% -39%

Switzerland 78 83 -6.00% -15% -41% United States 4,462 5,312 -16.00% 56% -19%

 31 

3.4 สรปบทเรยนการจดการดานความปลอดภยทางถนนในตางประเทศ จากการทบทวนการพฒนาการดานการจดการความปลอดภยในตางประเทศมตวอยาง

ของประเทศดงตอไปนคอ ประเทศองกฤษ ประเทศนวซแลนด ประเทศสเปน 3.4.1 บทเรยนประเทศองกฤษ

ภาพท 3.3 บทเรยนมาตรการดานความปลอดภยทางถนนในประเทศองกฤษ

จากภาพชใหเหนวาประเทศองกฤษมการอตราการลดลงของผเสยชวตประมาณรอยละ 50 เกดขนสองครงถาไมนบชวงสงครามโลกครงท 2 คอชวงประมาณป ค.ศ. 1966-1991 ลดลงจาก 8,000 เหลอ 4,000 คน และในชวงท 2 อยระหวางป 1990-2007 ลดลงจาก 5,000 เหลอ 2,500 คน โดยจะเหนไดวามาตรการทไดผลคอการกาหนดขดจากดความเรว การบงคบใชกฏหมายความเรว การสวมหมวกนรภย และการคาดเขมขดนรภย 3.4.2 ประเทศนวซแลนด

ภาพท 3.4 บทเรยนมาตรการดานความปลอดภยทางถนนในประเทศนวซแลนด

 32 

สาหรบประเทศนวซแลนดในชวงป ค.ศ. 1990-2002 สามารถลดการเสยชวตลงไดจากประมาณ 730 เปน 400 คนหรอประมาณรอยละ 45 โดยเนนมาตรการบงคบใชกฏหมายแบบมเปาหมาย (Targeted Enforcement Resources) การตรวจวดแอลกอฮอลล (Compulsory Breath Testing, CBT) การใชปนตรวจจบความเรว การรณรงคประชาสมพนธ การยดรถเกาและไมปลอดภย และการจดรถสายตรวจบนถนนทางหลวง

ประเทศสเปน

ภาพท 3.5 บทเรยนมาตรการดานความปลอดภยทางถนนในประเทศสเปน

สาหรบประเทศสเปนสามารถลดอตราการเสยชวตในชวงป ค.ศ. 2004-2008 ลงไดจาก 5,399 เปน 3,100 หรอคดเปนลดลงรอยละ 43 ใน 5 ป โดยมมาตรการทสาคญคอ การจดตงระบบ เฝาระวงดานความปลอดภยทางถนนแหงชาต การจดทาแผนปนตรวจจบความเรวอตโนมต การกาหนดใหความปลอดภยเปนสงทตองสอนในระบบการศกษา การกาหนดใหมระบบตดแตม การจดตงอยการดานความปลอดภยทางถนน การจดตงระบบสนบสนนการเปรยบเทยบปรบความเรว การปฏรปกฏหมายและการลงโทษ การจดทาแผนยทธศาสตรรถจกรยานยนต

3.5 บทสรปการทบทวนวรรณกรรมในตางประเทศ จากการทบทวนมขอสรปทสาคญเพอนาไปประกอบการพจารณาจดทาแผนทนาทาง

เชงกลยทธทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนดงตอไปน 1. ปญหาอบตเหตทางถนนเปนปญหาทสงผลตอสขภาพของมนษยและมแนวโนมทจะ

เพมขนหากไมมการดาเนนการใด 2. แผนทศวรรษความปลอดภยทางถนนโลก (Global Plan for Decade of Action)

ไดกาหนดแนวทาง 5 เสาหลกเปนแนวทางหลกในการจดการปญหา 3. การจดทาแผนของทกประเทศมการกาหนดเปาหมายการเสยชวตทตองทาใหไดใน

ชวงเวลาของแผน 4. หลายประเทศใชแนวทางของ Vision Zero ของประเทศสวเดน หรอ Safe System

ของประเทศออสเตรเลย เปนแนวทางหลกในการกาหนดมาตรการ

 33 

5. การกาหนดตวชวดมการกาหนดตวชวดในหลายระดบทงในระดบเปาหมายสงสด เปาหมายระดบกลาง และระดบกจกรรม

สาหรบการกาหนดตวชวดมไวเพอประโยชนดงตอไปน 1. เพอใชกาหนดเปาประสงค (Goal) 2. เพอเชอมโยงเปาไปสการปฏบต 3. เพอการจดสรรทรพยากร 4. เพอการตดตามและประเมนผลความกาวหนา 5. เพอใชในการสอสารสรางความเขาใจถง ลาดบความสาคญ ผลลพธทคาดวาจะไดรบ

และคณคาตอสงคมทจะไดรบจากมาตรการเพอความปลอดภย 6. การกาหนดเปาหมายทจะลดการอตราการตายลงใหไดครงหนงใน 10 ป เปนเปาหมาย

ททาทาย แตกสามารถดาเนนการได อยางเชนในประเทศสเปน โปรตเกส และฝรงเศส สามารถทาไดหรอเกอบไดในทศรรษทผานมา

7. ในแตละประเทศมรปแบบมาตรการดาเนนการทเหมอนกนและตางกน ทงนขนอยกบลกษณะปญหา มาตรการทมอยเดม และความพรอมในการดาเนนงาน

 34 

บทท 4

ทฤษฎทเกยวของกบการจดการความปลอดภยทางถนน

แนวทางทสาคญดานการจดการความปลอดภยทางถนนไดถกทบทวนและนามาสรปไวใน 4 เรองคอ ระบบทเออตอความปลอดภย วฒนธรรมความปลอดภย การจดการความปลอดภยทางถนนในมตเชง อปสงคและอปทาน สดทายคอทฤษฎการจดการความปลอดภยทางถนนแบบองครวมซงนาแนวทางทง 3 เรอง กบแนวทางของ 5 เสาหลกมาผนวกรวมกนเพอสรางการจดการความปลอดภยทางถนนทยงยน

4.1 ระบบทเออตอความปลอดภย (Safe System)

ภาพท 4.1 พลวตรของสาเหตการเกดอบตเหตและความรนแรง

หลกการทสาคญของระบบทเออตอความปลอดภย 1. ขอจากดในสมรรถนะของมนษย (The Limits of Human Performance) มนษยยอม

ทาใหเกดความผดพลาดได เราควรจะยอมรบถงขอจากดของความสามารถของมนษยในสวนน การจดการดานความปลอดภยทผานมาใหความสนใจกบการจดการพฤตกรรมเสยง เชน เมาแลวขบ การขบรถเรว การไมคาดเขมขดนรภย ซงยงเปนสงทจะตองดาเนนการตอไป แตการดาเนนการดงกลาวไมสามารถทจะแกไขปญหาของระบบความปลอดภยทางถนนในภาพรวม ผขบข ยอมเกดความผดพลาดไดไมวาจะเปนการเสยสมาธ การตดสนใจแซงทงทมระยะไมเพยงพอ การรกษารถใหอยในชองจราจรในขณะเลยว สงสาคญคอตองยอมรบวาความผดพลาดของมนษยยงคงเกดขนไดบนทองถนน

2. ความเปราะบางของรางกายมนษยในการตอบรบตอแรงกระทาทรนแรง (The Limits of Human Tolerance to Violent Forces) ในการชนแตละครงรางกายมนษยสามารถทนตอแรงทมากระทาไดระดบหนงเทานนกอนทจะถงระดบททาใหบาดเจบ ระบบทเออตอความปลอดภยแสวงหาแนวทาง ในการพฒนาระบบโครงขายถนนซงทาใหแรงทมากระทาตอรางการมนษยจากแบบแผนการชนททราบไดลวงหนาอยในเกณฑทรางกายมนษยสามารถรบได นนหมายถงความสามารถของยานพาหนะในการปองกนผโดยสารจากแรงทกระทาเกนจากขดความสามารถทมนษยจะรบไดในแบบแผนการชนทเกดขนทว ๆ ไป ในขณะเดยวกนผทรบผดชอบถนนจะตองทราบและคานงถงแรงทมากระทาจากความเรวขณะชนในรปแบบ

 35 

ดงกลาว นอกจากการปองกนรถและผโดยสารในรถแลวกลมทมความเปราะบางตอแรงกระทาทไมไดรบการปองกนอยางเชน คนเดนเทา ผใชรถจกรยานยนต ผใชรถจกรยาน ตองไดรบความสนใจเปนพเศษ

3. ความรบผดชอบรวมกน (Shared Responsibility) ทผานมาความรบผดชอบตอการใชรถใชถนนอยางปลอดภยไดถกกาหนดใหเปนหนาทของผใชรถใชถนน ในระบบทเออตอความปลอดภยทกคน มสวนในการรบผดชอบตอความปลอดภยทางถนนรวมกน ผใชรถใชถนนยงคงตองรบผดชอบในการปฏบตตามกฏหมาย เชน การใชความเรวตามทกฏหมายกาหนด การคาดเขมขดนรภย การไมขบขรถเมอรางกายไมพรอม และการเลอกซอยานพาหนะทปลอดภย ผทมหนาทในการดแลระบบใหปลอดภยมหนาทรบผดชอบ ในการวางแผน ออกแบบ และดาเนนการเพอใหเกดความมนใจวาระบบยงคงมความปลอดภย

4. ระบบถนนทเออตอความปลอดภย (Forgiving Road System) ถนนควรไดรบการออกแบบใหมความปลอดภยตดตงอยในระบบเพอปองกนการบาดเจบ เสยชวต เมอเกดการชนขน ในความเปนจรงแลวถนน คอ ภาพฉายทชใหเหนถงกฏของธรรมชาตของการเคลอนไหวของวตถและพลวตรทเกดขนระหวางแรงกระทาของคนกบยานพาหนะ ผขบขยงตองขบขอยางปลอดภยแตเมอเกดความผดพลาดขนระบบตองยอมใหเกดความผดพลาดในขณะทความปลอดภย การปองกนการบาดเจบรนแรง การเสยชวต ยงคงมอย

5. การสงเสรมการใชระบบรถโดยสารสาธารณะ (Increased Use of Public Transport) รถโดยสารและรถไฟปลอดภยกวาการเดนทางดวยรถยนตหรอรถจกรยานยนต หากคนขบรถหรอ ขรถจกรยานยนตบนถนนนอยลงจานวนการบาดเจบรนแรงหรอเสยชวตกจะลดลงไปดวย นอกจากนการสงเสรมการใชระบบรถโดยสารสาธารณะยงมสวนชวยลดปญหาการจราจรตดขด การปลอยกาซเสย และสนบสนนการพฒนาทยงยนดงแสดงในรปภาพท 4.6 ความสมพนธเชงนโยบายตามแนวคดของระบบทเออตอความปลอดภย

ดงนน การกาหนดแนวทางเพอเพมความปลอดภยตามแนวคดของระบบทเออตอความปลอดภยจะเนนการจดการ 4 ดาน คอ 1. การใชรถใชถนนทปลอดภย (Safe Road Use) โดยเนนมาตรการทเกยวของกบพฤตกรรมผใชรถใชถนน ดงน

• ประชาสมพนธ ใหความร กบผใชรถใชถนนใหเขาใจและปฏบตตามกฏจราจร • สรางความเขาใจในทกภาคสวนถงหลกของการรบผดชอบรวมกนเพอความปลอดภยทางถนน • สงเสรมใหผขบขมความตระหนกถงการขบขรถในสภาพทรางกายมความพรอม มความตนตว

ขณะขบข และมการปรบพฤตกรรมการขบขใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมจรงบนถนน • มการจดการในการนาผขบขหนาใหมเขาสระบบอยางคอยเปนคอยไปและมดแลใหสอดคลอง

กบระดบสมรรถนะของผขบขเหลานน • มการบงคบใชกฏหมายอยางจรงจงกบผฝาฝนกฏหมาย

2. ถนนและพนทขางถนนทปลอดภย (Safe Road and Roadside) โดยเนนมาตรการปรบปรงโครงสรางถนน ดงน

• การออกแบบและบารงรกษาถนนและพนทดานขางเพอลดความเสยงตอการเกดการชนและลดระดบความรนแรงทอาจเกดขนหากเกดการชนขน

• จดหาระบบขนสงทสนบสนนใหเกดความปลอดภยในการเดนทาง

 36 

3. ความเรวทปลอดภย (Safe Speed) สรางความมนใจวาขดจากดความเรวตามกฏหมาย

และความเรวจรงบนถนนสะทอนความปลอดภยทถนนไดรบการออกแบบไว โดย • ดาเนนการเรองการใหความรและการบงคบใชกฏหมายเรองความเรว • กาหนดความเรวตามสภาพของถนนและพนทขางทาง ความแขงแรงของยานพาหนะและ

ตามสมรรถนะจรงของผขบข 4. ยานพาหนะทปลอดภย (Safe Vehicle) เพมความปลอดภยยานพาหนะโดย • สงเสรมระบบความปลอดภยของยานพาหนะทลดความเสยงตอการเกดการชนและลดความ

รนแรงของผโดยสารหรอคนเดนเทา • สรางความเขาใจกบผซอและบรษทใหเลอกซอยานพาหนะทมความปลอดภย • กาหนดใหการจดซอยานพาหนะของภาครฐตองคานงถงความปลอดภยของยานพาหนะ

รวมถงการกาหนดเงอนไขเพมเตมเพอเพมความปลอดภยใหกบผโดยสาร

4.2 วฒนธรรมความปลอดภยทางถนน (Safety Culture) สาหรบวฒนธรรมความปลอดภยมงเนนการพฒนาดานพฤตกรรมของมนษยในการใชรถใชถนน

ทปลอดภย (Human Behavior to Road Use) แบบองครวมโดยเนนการมสวนรวมจากผใชรถใชถนน และหนวยงานองคกรทมสวนเกยวของกบความปลอดภยทางถนนทงหมด มาตรการพนฐานเชนการใหความร การบงคบใชกฎหมาย มอปสรรคทสาคญตอการนาไปใชในทางปฏบตจรงทสาคญนนคอการไดรบการยอมรบและเหนซงคณคาของผลลพธทมงหวง (Expected Outcome) ทจะไดจากมาตรการเหลานน การออกกฎหมายหรอหลกเกณฑซงสงผลตอการดาเนนชวตโดยปกตของสงคมยอมไดรบการวพากษ วจารณ หรอ มแนวโนมทจะไมเหนดวย หรอปฏเสธการมอยของกฏเกณฑเหลานน การจดการเชงวฒนธรรมจงไมเพยงเนนไปทการปรบเปลยนในเชงบคคลแตละคน แตตองมการจดการอยางเปนระบบจากทกภาคสวนทจะยอมรบ ในคณคาเสยกอน ไมเชนนนผปฏบตกจะไมไดรบความรวมมออยางเตมท อปสรรคทสาคญในการสรางวฒนธรรมความปลอดภย ไดแก

• การขาดการบรณาการรวมกนของทกภาคสวน แตละหนวยมกาแพงเปนของตนเอง ขาดการแสวงหาแนวทางเพอเดนไปสเปาหมายรวมของการสรางสขภาวะทดสาหรบทกคน

• ความคนเคยกบแนวปฏบตแบบเดมๆ ซงสามารถคาดหวงผลระยะสนไดดกวา แตไมสามารถนาไปสการเปลยนผานทางวฒนธรรมได

• การขาดความเขาใจในนยามทแทจรงของวฒนธรรมความปลอดภย • ขาดทศทางงานวจย และองคความรเพอนาไปสการเปลยนผานทางวฒนธรรม

แนวทางการสรางวฒนธรรมความปลอดภยทางถนน สามารถสรปไดดงน • การทาทายสมมตฐานทมอยของสงคม ดวยการถกเถยงใหเหนถงแกนของคณคาทควร

จะมอยในสงคมและการจดลาดบความสาคญของคณคาเหลานนขนมาใหม เชน เลอกปลอดภย ไมใชสะดวก

• การยอมรบการมอยของสภาพแวดลอมหรอบรบททางสงคมทแตกตางทดารงอยจรง พนฐานการจดการทสาคญคอการยอมรบวาวฒนธรรมความปลอดภยทางถนนแทรกซมเขาไปในทกระดบ ทกภาคสวน ทกสาขาอาชพ และทกกลมคน ชนชน การออกแบบมาตรการ การใหการสนบสนนดานงบประมาณ และการตดสนใจในระดบนโยบาย

 37 

ตองสะทอนภาพการจดการของมมมองเชงระบบ และสามารถทางานหรอปรบเปลยนใหเขากนไดในทกสภาพแวดลอม คนขบรถเปนเพยงสวนหนงของระบบสงคม ทประกอบดวย ครอบครว ททางาน ชมชนทอยอาศย วฒนธรรมยอย และความเชอ มาตรการใดๆจงตองถกออกแบบใหสามารถแทรกเขาไปอยในระบบสงคมเหลานใหไดทงหมด

• การเปล ยนผานทางวฒนธรรมมพลวตรในตวของมนเองท ตองอาศยเวลา การคาดหวงทจะใหเกดการเปลยนผานทางวฒนธรรมอยางทนททนใดเปนสงทขาดซงประสทธภาพและไมคมคา หนวยงานซงมภารกจดานการสรางการเปลยนผานทางวฒนธรรมจาเปนจะตองมวสยทศนและการทางานทตอเนอง ยงยน และยอมรบการขาดผลลพธทจบตองไดในระยะสน แตมเปาหมายการทางานในระยะยาว

• การสรางโลกทศนรวมกนของสงคมสขภาวะโดยทวฒนธรรมความปลอดภยทางถนนเปนสวนหนงของการเตบโตไปสชมชนทมพฤตกรรมทดตอสขภาวะและเปนชมชน ทนาอย (Healthy Behavior and Livable Community)

• ตองทางานใหสอดคลองกบพลวตรและไมอยนง การเปลยนแปลงของวฒนธรรมนนเกดขนรวดเรวมากขนกบสภาพแวดลอมและบรรทดฐานของสงคม การทางานจงตองมการปรบตวใหทนทงดานของสมมตฐาน กลยทธการทางาน ตามขอมลทไดรบมา

• ตองมการออกแบบกลยทธทสามารถดาเนนการไดตามสภาพแวดลอมจรงและความตองการของกลมคน ชมชน บคคล องคกร วฒนธรรมยอย ความเชอของทองถน

• การเปลยนผานทางวฒนธรรมตองการการแลกเปลยนเรยนรจากภายในมากกวา การสงการจากภายนอก การเปลยนผานเกดจากการปรบตวรวมกนของชมชนดวยการยอนมองปญหาอยางจรงจงและเดนหนาสการแกปญหารวมกนของคนภายในกลม

• ตองมการสรางผ นาแหงการเปลยนแปลง ทสามารถเขาใจถงความจาเปนตอ การเปลยนผานไปสวฒนธรรมใหมและความเขาใจตอสถานการณดานความปลอดภยทางถนนของประเทศ ผนาเหลานคอบคคลสาคญทเขาไปมสวนในการทางานรวมกนกบชมชม ประชาคม ในการสรางแนวทางการเปลยนผานอยางคอยเปนคอยไปภายใตการยอมรบรวมกนของทกภาคสวน

 38 

4.3 การจดการดานความปลอดภยจากมตของอปสงคและอปทาน

ภาพท 4.2 มมมองสาเหตการเกดอบตเหตในมตของความเสยงของการชนและความเสยงของระบบขนสง

ภาพท 4.2 ชใหเหนถงโครงสรางความสมพนธของการจดการดานความปลอดภยทางถนนกบเปาหมายเชงนโยบายดานอนๆทเกยวของกน การจดการดานความปลอดภยทางถนนสามารถจาแนก ออกไดเปน 2 มต คอ มตการจดการการคละกนของกระแสจราจรหรอการจดการดานอปทาน (Supply Side Management) และมตการจดการปรมาณการจราจรในถนน หรอการจดการดานอปสงค (Demand Side Management)

ในมตแรกเมอเกดการคละกนของกระแสจราจรกจะทาใหเกดความเสยงตอการชนและความเสยงตอการสญเสยอนเนองมาจากแรงกระทาทรนแรง สาหรบเหตปจจยหลกของความเสยงดงกลาวประกอบดวย 3 ดาน คอ

1. พฤตกรรมในการใชรถใชถนนของมนษย (Human Behaviors to Road Use) 2. ขอจากดดานสมรรถนะการขบขอยางปลอดภย (Human Limitations to Safe Driving) 3. ความเปราะบางของรางกายมนษยตอแรงกระทาจากการชน (Human Tolerances to

Crash Force)

อยางไรกตาม นอกเหนอจากการจดการดานความปลอดภยทางถนนดงกลาวแลว ปจจย ทสาคญและสงผลกระทบตอการความปลอดภยทางถนนกคอความตองการในการเดนทางของผใชรถใชถนน (Human Need to Travel) ซงเปนตวกาหนดปรมาณการจราจรทจะเกดขนบนถนนเสนนน การจดการดาน ผงเมอง การจดการอปสงคการเดนทาง และการพฒนาระบบขนสงทางรางทมประสทธภาพในการขนคนและสนคา เปนแนวทางในการลดอบตเหตทมงเนนการลดความจาเปนการเดนทาง หรอการมงเนนการขนคนหรอสนคาในจานวนมาก เพอลดจานวนยานพาหนะทจาเปนตองเขามาใชถนนกเปนการลดการเกดอบตเหตอกแนวทางหนง ซงแนวทางดงกลาวมความเชอมโยงไมเพยงแตนโยบายดานความปลอดภยทางถนน แตยงมความเกยวของกบนโยบายดานพลงงาน ดานการเพมศกยภาพในการแขงขน การพฒนาทเปนมตรตอสงแวดลอม การกาหนดนโยบายดงกลาวจะมผลกระทบทงในดานบวกและดานลบ ตอการยกระดบความปลอดภยทางถนน และจาเปนจะตองมการวเคราะหผลกระทบ และเสนอแนวทางทจะสงเสรมใหนโยบายเหลานนเขามามสวน ในการสนบสนนแนวทางในการยกระดบความปลอดภยทางถนนของประเทศ สาหรบการจดการดานระบบ ขนสงสาธารณะ และการใชประโยชนทดนหรอการจดการดานผงเมองจะไดกลาวโดยละเอยด ดงน

 39 

4.3.1 แนวคดเรองระบบขนสงสาธารณะ จากแนวทางการแกปญหาจราจรในกรงเทพฯ ชใหเหนวาหากปญหาจราจรทจะไดรบ

การแกไขใหดขนยงคงมแนวทางการแกปญหายงคงดาเนนไปอยางในปจจบน จะทาใหปญหาขยายตว สะสม ซบซอนและยงเหยงมากขนไปเรอยๆ เปนปมทพนกนและรดแนนจนไมอาจจะแกไขไดในอนาคต ซงปมของปญหาจราจร มอย 4 ประเดนหลก คอ 1) ทาอยางไรจงจะมระบบขนสงมวลชนทมคณภาพและครอบคลมพนท

2) ทาอยางไรจงจะเปลยนพฤตกรรมในการเดนทางของคนกรงเทพฯ ทมคานยมใช รถสวนตวในการเดนทาง และรถยนตกลายเปนปจจยท 5 ในการดาเนนชวตของคนกรงเทพฯ ในปจจบน

3) จะหาเมดเงนมาจากทใดใหมากพอทจะแกปญหาจราจรทงระบบไดอยางเปนรปธรรม 4) รปแบบองคกรอยางไรทจะมศกยภาพในการแกปญหาจราจรไดอยางเบดเสรจ

ซงปญหาดงกลาวยอมสงผลโดยตรงตอปญหาดานความปลอดภยทางถนนซงตองการการแกปญหาดวยวสยทศนอนยาวไกล และใสใจตอวถชวตความเปนอยของประชาชน ใหเกดการพฒนาระบบขนสงมวลชนใหเทาทนกบการเจรญเตบโตของบานเมอง ซงจะเปนแนวทางทสามารถชวยบรรเทาปญหาจราจรเกดขน และคอยๆกอตวสะสมปญหาเพมขนเรอยๆ

เปนทยอมรบกนวาเมองใหญ ๆ ทมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว จะตองจดเตรยมและพฒนาระบบขนสงมวลชน เพอรองรบการเดนทางของผคนกอนทจะเกดปญหาจราจร หากการจราจรเกดภาวะวกฤตเสยแลว การหวนกลบมาพฒนาระบบขนสงมวลชนเพอแกปญหา จงเปนเรองยากทจะประสบความสาเรจ ดงเชนทเมองลอสแอนเจลส มลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา และกรงเทพฯของเรา โดยมอปสรรคจากวฏจกรอนชวรายทกอตวขนมาแลว หนทางเดยวทจะทาลายวฏจกรดงกลาวคอ ดงรถเมลออกมาจากวฏจกร แลวพฒนาใหเปนทยอมรบของประชาชน สาหรบในกรงเทพฯ อาจจาเปนตองใชระบบโซนนงเปนมาตรการสนบสนน เพอใหการพฒนารถเมลประสบความสาเรจในชวงของการแกปญหาจราจรในระยะเรงดวน โดยการปรบปรงรถเมลโดยสารใหถงพรอมทงคณภาพ ปรมาณ ความปลอดภย ไปไดรวดเรว และขนตอนตอไปตองเรงสรางเครอขายรถไฟฟาใตดนใหเปนระบบขนสงมวลชนเสรม เพอรองรบการแกปญหาในระยะยาว เนองจากกรงเทพฯ เปนเมองใหญทมประชากรมาก ในอนาคตจงจาเปนตองมระบบรถไฟฟาใตดน เพอขนสงผโดยสารจานวนมากๆ ดวยความรวดเรว และรถเมลโดยสารจะเปนระบบขนสงมวลชนหลก ทรบสงผโดยสารไปสจดหมายปลายทาง ฉะนนจะเหนไดวา ขนตอนการพฒนาปรบปรงรถเมลโดยสารใหเปนทยอมรบของประชาชนทขบขรถสวนบคคล เปนจดหกเปลยนทสาคญยง หากมองขามจดนการแกปญหาจราจรในระยะสนกจะลมเหลว และจะสงผลกระทบไปถงแผนการแกปญหาในระยะยาว

 40 

ภาพท 4.3 วฏจกรความชวราย (vicious cycle) ของการจราจร

เมองใหญทมประชากรหนาแนนในอารยะประเทศ ประชาชนสวนใหญจะใชระบบขนสงมวลชนในการเดนทาง เนองจากรฐบาลของเขา ไดเตรยมการและพฒนาระบบขนสงมวลชน เพอรองรบ ความเจรญของบานเมอง ซงตางจากเมองใหญในประเทศดอยพฒนา ทระบบขนสงมวลชนมกจะถกละเลย และประชาชนถกทอดทงใหดนรนหาวธการเดนทางกนเอง ในทองถนนจะเตมไปดวยรถคนเลกคนนอย ทงทเปน รถสวนตวและรถบรการสาธารณะ แกงแยงกนใชพนทถนนทมอยอยางจากด สบสนอลหมาน และเปนสาเหตสาคญททาใหสถตการบาดเจบลมตายจากอบตเหตจราจรสงกวาในประเทศทพฒนาแลว อยางไรกตามกยง ไมสายเกนไปทเราจะคดแกไข และปรบปรงระบบการเดนทางในกรงเทพฯเสยใหม เพอคณภาพชวตทดกวาของประชาชน

การลงทนเมกะโปรเจคตโดยไมใหหนสาธารณะเกนกาลงจดพของประเทศตามแนวทางพระราชดารเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว กอนอนตองยอมรบวาการจะแกปญหาสภาพจราจรได ตองพฒนาระบบขนสงมวลชนใหเปนทยอมรบของประชาชน คอ มคณภาพและครอบคลมพนท ซงนบเปนการปองกนอบตเหตดวยหลกทางดานวศวกรรม โดยปรบปรงคณภาพระบบขนสงมวลชนทเรามอยในปจจบน ไดแก

ความลมเหลว

ของระบบขนสง

ปญหาจราจรแพรระบาด

จากวฒนธรรมการเดนทาง 

ใชเวลาและการลงทนสง  

ผคนกยงตองดนรนซอรถ

สวนตวกนเพมขนเรอยๆ

รถยงตดก , คณภาพและ

บรการของรถเมลยงเลวลง 

คนดนรนหารถสวนตวเพอ

ใชในการเดนทาง

หนทางเดยวทจะแกปญหา

จราจรทงในระยะเรงดวน

และระยะยาว 

การปรบเปลยนพฤตกรรมผ ทใชรถสวนบคคล

ใหมาใชระบบขนสงมวลชน 

 41 

1) รถเมล มปญหาหลกในเรองคณภาพของการบรการ แตเปนระบบขนสงมวลชนทสามารถ

ครอบคลมพนทไดกวางกวา ใกลทอยอาศยและททางานของประชาชนมากทสด 2) รถไฟฟา บทเอส คณภาพดมาก แตการครอบคลมพนทยงนอยมาก และทเปนปญหามากทสด

คอ แนวรางและสถาน ทสรางบนใจกลางถนนทมอาคารอยสองขางทางในบรเวณกรงเทพฯชนใน กอใหเกดปญหามลพษในอากาศ ปญหาเสยงลอบดราง และทาลายสภาพภมทศนของเมอง

3) รถไฟใตดน คณภาพดมากเชนกน แตปญหาคอไมครอบคลมพนท ฉะนนทาอยางไรทจะสามารถเรงการสรางแนวราง ใหทนกบการเจรญเตบโตของเมองทขยายออกไปเรอยๆทกๆวน

ปจจยทสงผลตอการพฒนาการขนสงสาธารณะในแตละดาน 1) เนองจากบานพกอาศยของประชาชนสวนใหญอยบรเวณชานเมองและเขตปรมณฑล โดยม

การสรางไปตามแนวถนนสายหลกและถนนสายรองเขาสตรอกซอกซอย ดงนนระบบขนสงมวลชนแรกทจะสนองความตองการของประชาชนไดมากทสดคอ รถเมลโดยสาร และการพฒนารถเมลใหมคณภาพและครอบคลมพนท เปนเรองไมยากและใชงบประมาณไมมากนก

2) รถไฟใตดน ยงคงเปนระบบขนสงมวลชนทมประสทธภาพทสดสาหรบเมองใหญทมประชากรมาก แนวคดในการสรางเสนทางมอย 2 รปแบบ คอ

• ใชรถไฟใตดนเปนระบบขนสงมวลชนหลกเพยงอยางเดยว ระยะระหวางสถานจะสนและถ ทาใหอตราการสรางเสนทางชามาก และยากทจะประสบความสาเรจ เนองจากงบลงทน ในการกอสรางใหครอบคลมพนทจะสงมากเกนกาลงเศรษฐกจ (จดพ)ของประเทศ และ เกนกาลงของประชาชนทจะใชบรการไดเปนประจาทกวนทางาน

• ใชรถไฟใตดนเปนระบบขนสงมวลชนเสรม ขนคนจานวนมากๆจากทหนงไปยงอกทหนง โดยมระบบรถเมลโดยสารเปนระบบขนสงมวลชนหลก ทสามารถใหบรการครอบคลมทวพนท รบสงผโดยสารไปสจดหมายปลายทาง ดวยแนวคดน ระยะระหวางสถานของรถไฟใตดน จะไกลกวา ทาใหสามารถสรางแนวรางไปไดไกลและรวดเรว เพราะไมตองมาเสยเวลาในการสรางสถานมากๆ ซงเปนสวนสาคญทใชงบประมาณและเวลาในการกอสรางมากทสด แนวคดน นาจะเปนทางออกทดสาหรบประเทศกาลงพฒนา ทตองการลงทนโครงการขนสงมวลชนระบบรางในการแกปญหาจราจรของตนเอง โดยไมกอหนสาธารณะเกนกาลงจดพของประเทศ

วสยทศน นโยบายดานจราจรและขนสงในระดบชาต 1) แผนระยะทหนง ใชรถเมลในการแกปญหาจราจรในเขตพนทกรงเทพฯและปรมณฑล

โดยพฒนารถเมลใหมคณภาพ มความปลอดภย และไปไดรวดเรวเหมอนรถไฟฟา สามารถกาหนดเวลาในการเดนทางได เดกนกเรยนไมตองตนแตเชามดอกตอไป คนทางานสามารถเขาทางานไดตรงเวลา คาโดยสารราคาถกกงสวสดการ ประชาชนสามารถใชบรการไดทกวนทางานโดยไมเดอดรอน ใชเวลาดาเนนการทงระบบประมาณ 2 ป

2) แผนระยะทสอง พฒนาระบบรถไฟฟาใตดน เพอขนสงคนจานวนมากๆ จากเขตปรมณฑลเขาสใจกลางกรงเทพฯ ซงจะชวยรองรบปรมาณการเดนทางของประชาชนทจะเพมขนในอนาคต ใชเวลาดาเนนการประมาณ 5 ป

3) แผนระยะทสาม พฒนาระบบรถไฟฟาบนดน ทเชอมสถานรถไฟฟาใตดนในเขตปรมณฑลกบหวเมองรอง 4 แหงรอบกรงเทพฯ และสงเสรมการจดสรางชมชนทอยอาศยราคาถกรายรอบสถานรถไฟฟา (City on rail ) เพอลดการสรางทอยอาศยตามแนวเสนทางในระบบถนน ซงจะชวยลดการเดนทางโดยรถยนตและสงผลใหการใชพลงงานนามนลดลง ใชเวลาดาเนนการประมาณ 5 ป

 42 

4) แผนระยะทส พฒนาระบบรถไฟความเรวสง เชอมกรงเทพฯ สนามบนนานาชาตสวรรณภม ทกภาคของประเทศ และตอเชอมไปยงประเทศเพอนบานในอนาคต เมอการเดนทางดวยระบบรางมความตอเนองและสมพนธกนทวประเทศแลว จะทาใหการเดนทางโดยรถยนตลดลง อบตเหตจราจรจะลดลงตาม และการใชพลงงานนามนกจะลดลงเชนกน

4.3.2 การใชประโยชนทดนกบการคมนาคม การใชทดนแตละประเภทกอใหเกดการจราจรซงมลกษณะเฉพาะตว ทดนยาน

อตสาหกรรม การผลตและการพาณชยจะมรถบรรทกขนาดใหญเขาออกมาก สวนยานรานคาหรอสานกงาน จะมรถสงของหรอรถทใหบรการเปนสวนใหญ สวนยานทพกอาศยจะมรถสวนตวและคนเดนเทาการควบคมการพฒนาทดนขางเคยงถนนทใหเหมาะสมเปนสงสาคญ การปลอยใหมการพฒนาทดนขางถนนโดยมการใชดนตางประเภทปะปนกน จะกอใหเกดความขดแยงกนของจราจรซงมลกษณะแตกตางกนกอใหเกดความขดแยงระหวางความตองการการเขาหาทดนกบความตองการการสญจร จะมการจราจรทมสวนผสมหลากหลายตงแตคนเดนเทา คนขจกรยาน คนขรถจกรยานยนต รถสวนตว รถโดยสารจนถงรถบรรทกขนาดใหญ กอใหเกดความขดแยงกนและรบกวนกนระหวางการจราจรทชาและการจราจรทเรว ทาใหการสญจรเปนไปอยางไมมประสทธภาพและมความเสยงตอการเกดอบตเหตสง การกาหนดตาแหนงการใชทดนในแตละประเภทใหอยในตาแหนงทสมพนธกนอยางเหมาะสมเปนสงสาคญเชนกน หากกาหนดตาแหนงการใชทดนไมเหมาะสม จะกอใหเกดความขดแยงของการจราจรดงแสดงในภาพท 4.4 แสดงการกาหนดตาแหนงการใชทดน ซงไมเหมาะสมโดยยานทพกอาศยถกแยกจากยานสถานศกษาและททางานโดยถนนสายหลก ทาใหคนงานและนกเรยนตองตดขามถนนสายหลกโดยขาดการเชอมตอของถนนสายยอยมารองรบการกจกรรมทเกดจากการเดนทางประกอบกจกรรมของผคนในบรเวณใกลเคยง

ภาพท 4.4 การกาหนดตาแหนงการใชทดนทไมเหมาะสม

 43 

ตารางท 4.1 ผลกระทบการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนกบการจราจร

ป พ.ศ. การขยายตวของเมอง การพฒนาทางถนน

พ.ศ. 2503

พ.ศ. 2513

พ.ศ. 2523

พ.ศ. 2533

จากภาพท 4.5 แสดงการกาหนดตาแหนงการใชทดนทเหมาะสม การพฒนาทดนทงหมดอยฝงเดยวกนของถนนสายหลก ทาใหเกดการเชอมตอของพนทโดยมลาดบชนของถนนอยางถกตองกลาวคอ ผคนในชมชนสามารถเดนทางประกอบกจกรรมในพนทใกลเคยงโดยใชถนนสายยอยทใชความเรวไมมากนกและสามารถมการเชอมตอสถนนสายหลกในเสนทางทเหมาะสมสาหรบเปลยนความเรว โดยจะเหนไดวา การสญจรของยวดยานทแลนดวยความเรวสงบนถนนสายหลกนน อาจจะเปนอนตรายตอผอยอาศยในบรเวณชมชนนนไดหากขาดถนนเชอมตอคอถนนสายรองทเหมาะสม

ถนนทเรมสราง 

ถนนทเรมมการพฒนา 

ถนนทการเจรญเตบโตอยางเตมรปแบบ

ถนนทเรมมการพฒนา 

 44 

ภาพท 4.5 การกาหนดตาแหนงการใชทดนทเหมาะสม ดงนน ในการวางแผนโครงขายถนนตองพจารณาการวางแผนการใชทดนประกอบดวย และ

ในทางกลบกน ในการวางแผนการใชทดนตองพจารณาการวางแผนโครงขายถนนประกอบดวยเชนกน โดยควรกาหนดตาแหนงการใชทดนใหสมพนธกบโครงขายถนนอยางเหมาะสม และควรมการควบคมการใชทดน ใหเปนไปตามทวางแผนไว จากการศกษาของประเทศออสเตรเลยเมอป ค.ศ. 2003 ไดมการกาหนดตาแหนงการใชทดนอยางเหมาะสม เพอเปนแนวทางในการวางแผนการใชประโยชนทดน โดยมหลกการดงน

1) การวางแผนการใชทดน หลกการวางแผนการใชทดน มดงน • วางแผนการใชทดนและบงคบใหเปนตามทวางแผน โดยแยกการใชทดนและ

การจราจรซงไมสอดคลองกนและขดแยงกนออกจากกน และพยายามลดความขดแยงระหวางการสญจรของยวดยานและของคนเดนเทาใหนอยทสด

• ควบคมการพฒนาทดนทจะเกดขนใหม ควบคมการเขาถงทดนและควบคมการจอดรถโดยควรตรวจสอบผลกระทบดานการจราจรและความปลอดภย กอนทจะอนญาตใหมการพฒนาทดน

• ควรวางแผนการใชทดนโดยใหมการเดนทางนอยทสด และลดการใชรถสวนตว ใหนอยทสด โดยการกาหนดตาแหนงรานคา ตลาด และโรงเรยนใหอยภายในการเดนดวยเทาหรอขจกรยานจากบานและใหเขาถงระบบขนสงสาธารณะไดงายทสด การสญจรดวยวธเดนเทา การขจกรยาน และใชบรการระบบขนสงสาธารณะ จะชวยลดการจราจรตดขด และจะชวยลดมลภาวะทางอากาศจากการเดนทางดวยรถยนตสวนตวหรอรถจกรยานยนตอกดวย

• ยานทพกอาศยควรแยกจากยานอตสาหกรรมและยานพาณชย • กจกรรมซงกอใหเกดการจราจรจานวนมาก ควรถกกาหนดใหอยขางถนนซงเหมาะ

กบกจกรรมนน เชน โรงเรยนประถมจะมการเดนทางดวยรถจกรยานและ การเดนทางมาก ควรกาหนดตาแหนงใหเขาถงโครงขายทางเทาและทางจกรยานโดยตรง

• ยานอตสาหกรรมขนาดเบาและธรกจบรการอาจอยใกลกบยานทพกอาศยได แตไมควรใหยวดยานทเขาออกยานอตสาหกรรมขนาดเบาและธรกจบรการ ผานเขาไปในถนนในยานทพกอาศย

2) การควบคมการเขาถงทดน หลกการควบคมการเขาถงทดน มดงน • บนถนนสายหลก ควรเขมงวดในการอนญาตใหทดนขางเคยงเขามาตอเชอมโดยตรง • ควรจากดจานวนการตอเชอมโดยตรงกบถนนสายหลกจากทดนขางเคยงใหนอยทสด

และถนนสายรองทมาตอเชอมสายหลกควรมาตอเชอมเปนสามแยกตวท

 45 

• ไมควรอนญาตใหมการตอเชอมจากทดนขางเคยงในบรเวณทเสยงตออนตราย เชนบรเวณใกลทางแยก หรอบรเวณทางโคงซงมองไมเหนด

• การตอเชอมกนของถนนควรตอเชอมกบถนนซงมลาดบชนเทากนหรอสงกวาหรอ ตากวาไมเกนหนงลาดบ

3) การวางแผนเสนทางผานยานชมชนทมอยเดม ในการปรบปรงถนนนอกเมองทมอยเดมใหยวดยานสามารถแลนไดดวยความเรวสงขน โดยทแนวเสนทางยงคงผานกลางชมชนนอกเมอง จะกอใหเกดอนตรายตอคนเดนเทาหรอจราจรในทองถน

4.4 การจดการดานความปลอดภยทางถนนแบบองครวมทยงยน

ภาพท 4.6 กรอบแนวคดสาหรบแผนทศวรรษความปลอดภยทางถนน

เพอใหทศทางการทางานดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทยสอดคลองกบแนวทางขององคการสหประชาชาต แนวคดสากลดานการจดการความปลอดภยดวยระบบทเออตอความปลอดภย และสอดคลองกบบรบทปญหาของประเทศทจาเปนจะตองมการสรางวฒนธรรมความปลอดภยควบคกนไปดวย นอกจากน เพอใหทศทางการขบเคลอนในประเดนดงกลาวมความสมพนธกบนโยบายดานอนๆ ทสนบสนน ใหเกดการสญจรทปลอดภยทงในระดบชมชนและในระดบประเทศ จาเปนจะตองมการจดวางแนวทางเพอเขาไปจดการใหเกดการเปลยนแปลงอยางเปนระบบใน 3 ระดบ หรอเรยกวา Tri-Circle of Influence ประกอบดวย

1. วงกลมเพอทาใหเกดระบบทเออตอความปลอดภย (Safe System Influence) 2. วงกลมเพอทาใหเกดวฒนธรรมความปลอดภย (Safety Culture Influence) 3. วงกลมเพอทาใหเกดทศทางนโยบายทมผลกระทบเชงบวกตอนโยบายดานความปลอดภย (Road Safety Derived Policies Influence )

โดยแตละวงจะมแนวทางในการดาเนนการทสอดคลองกบแนวทางพนฐานในแตละเรองทไดอธบายในหวขอ ทผานมา แตมการจดลาดบความสมพนธใหมเพอใหเหมาะสม

 46 

สาหรบระบบทเออตอความปลอดภยจะเนน 4 ดานหลกประกอบดวย 1. ความเรวทปลอดภย (Safe Speed) 2. ยานพาหนะทปลอดภย (Safe Vehicle) 3. ถนนทปลอดภย (Safe Road) 4. การชวยเหลอผประสบเหต (Trauma Care)

วฒนธรรมความปลอดภยเนนในเรองของ 1. การสรางบรรยากาศเพอใหเกดแนวความคดสรางสรรใหมๆสอดคลองกบบรบทของวฒนธรรม

นนๆ เพอใหเกดการนาเสนอและเรยนรรวมกน (Creative Ideas) 2. การพฒนาภาวะผนาและเสรมสรางศกยภาพในการทางานในทกระดบ (Leadership and

Capability) 3. การเสรมสรางการมสวนรวมในกระบวนการยตธรรมและนตบญญตรวมทงการเพม

ประสทธภาพการบงคบใชกฏหมาย (Legislation and Enforcement) 4. การใชรถใชถนนอยางปลอดภย (Safe Road Use) 5. การใหความรและการพฒนาระบบขอมล (Education and Information) 6. การมกระบวนการกลนกรองกอนเขาสระบบทมประสทธภาพ (Admission to the System)

เชน ระบบใบขบข ระบบสมปทาน

 47 

บทท 5

สาระสาคญของแผนทนาทางเชงกลยทธทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

จากขอมลทงหมดสามารถนามาวเคราะหถงจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม เพอกาหนดกรอบในการจดทาแผนทเหมาะสม การกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาประสงค เปาหมาย รวมทงประเดนยทธศาสตรเพอขบเคลอนการทางานในทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

5.1 จดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม

จดแขง 1. ประเทศไทยมแผนแมบทความปลอดภยทางถนนและแผนปฏบตการเพอกาหนดแนวทางใน

การทางานดานความปลอดภยทางถนนในชวงป พ.ศ. 2552-2555 ซงวางยทธศาสตรหลก 5 ดานในการทางาน ซงไดรบการนาไปดาเนนการในยทธศาสตรสาคญ 2 เรองคอ การกาหนดใหเรองความปลอดภยทางถนนเปนวาระแหงชาต และการสรางความเขมแขงใหกบศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนดวยการออกระเบยบสานกนายกรฐมนตรทดแทนมตคณะรฐมนตรทมอยเดม

2. นอกจากแหลงงบประมาณจากรฐบาลแลวประเทศไทยยงมแหลงงบประมาณอนๆ ทสนบสนนการทางานในเรองความปลอดภยทางถนน เชน งบสนบสนนจาก กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ กองทนเพอความปลอดภยในการใชรถใชถนน และมการสนบสนนโครงการจากภาคเอกชน อยางเชน โครงการประกวดหนงสนของบรษทโตโยตา โครงการขบขปลอดภยจากบรษทเอพฮอนดา โครงการรณรงคความปลอดภยในสถานศกษาของบรษทกลางคมครองผประสบภย เปนตน

3. ตวชวดและคาเปาหมายเรองความปลอดภยทางถนนเปนตวชวดในการตดตามประเมนผลของ สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ใน 3 หนวยงานหลก คอ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม และสานกงานตารวจแหงชาต รวมไปถงการกาหนดเปนตวชวดในระดบจงหวดดวย

จดออน 1. ถงแมรฐบาลกาหนดใหเรองความปลอดภยทางถนนเปนวาระแหงชาต แตยงขาดการสอสาร

ประชาสมพนธใหประชาชนไดรบร ตระหนก และมสวนรวม ในการผลกดนนโยบายอยางตอเนอง ซงแตกตางกบนโยบายอนๆ เชน นโยบายตอตานยาเสพตด นโยบายความยากจน นโยบายดานการศกษาทไดรบความสนใจอยางตอเนอง

2. แผนแมบทความปลอดภยทางถนนใหความสาคญกบการลงทนดานการเพมและพฒนาบคลากร การจดหาครภณฑ และอปกรณทจาเปนสาหรบการทางาน การเพมงบประมาณอดหนนการทางาน ในยทธศาสตรท 4 ตลอดจนการสนบสนนการทางานในระดบพนททอยใกลปญหา โดยเนนโครงการ ทกาหนดใหชมชนมสวนรวมในยทธศาสตรท 5 แตไดรบการสนบสนนงบประมาณเพมขนนอยมาก และยงมขอจากดดานการจดสรรงบประมาณลงไปยงพนท ทาใหไมสามารถดาเนนงานใหเกดขนตามยทธศาสตรทวางไว

3. ปญหาทสาคญจากแผนแมบทความปลอดภยทางถนนคอการสรางเจาภาพเพอการขบเคลอนยทธศาสตรอยางแทจรง โดยในหลายยทธศาสตรทไมไดรบการดาเนนการเนองจากหนวยงานเจาภาพไมได มภารกจโดยตรงในเรองดงกลาว มหนวยงานทเกยวของหลายหนวยงาน หรอขาดกลไกสนบสนนดานงานวชาการ เพอพฒนาขอเสนอแนะแนวทางในการแกปญหา เชน ยทธศาสตรดานนตบญญตทไมเพยงเกยวของกบคณะกรรมการกฤษฎกา ยงเกยวของกบสานกงานมาตรฐานอตสาหกรรม สานกงานตารวจแหงชาต กรมการขนสงทางบก ซงหนวยงานเหลานถงแมจะมบทบาทในการทางานแตกขาดกลไกการสนบสนน ดานงบประมาณ บคลากร ขอมล และงานวจยทจาเปน

 48 

4. การกาหนดตวชวดและคาเปาหมายผลงานการทางานของหนวยงานตางๆ เพอประโยชนในการตดตามและประเมนผลโดยกาหนดใหหนวยงานเหลานนเปนผจดเกบขอมลอาจสงผลตอความถกตองของขอมล

5. กลไกการบรณาการดานขอมล ตดตาม ประเมนผล ยงขาดความเขมแขง 6. สาเหตหลกของการเกดอบตเหตยงคงเปนปญหาจากคนทยงขาดความตระหนกถงการสราง

วฒนธรรมความปลอดภย การสรางจตสานกความปลอดภย การมสานกรบผดชอบตอสวนรวม

โอกาส 1. ประเทศไทยมแผนแมบทความปลอดภยทางถนนและแผนปฏบตการเพอกาหนดแนวทางใน

การทางานดานความปลอดภยทางถนนในชวงป พ.ศ. 2552-2555 ซงวางยทธศาสตรหลก 5 ดานในการทางาน ซงไดรบการนาไปดาเนนการในยทธศาสตรสาคญ 2 เรองคอ การกาหนดใหเรองความปลอดภยทางถนนเปนวาระแหงชาต และการสรางความเขมแขงใหกบศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนดวยการออกระเบยบสานกนายกรฐมนตรทดแทนมตคณะรฐมนตรทมอยเดม

2. ความปลอดภยทางถนนไมเพยงแตเปนวาระของประเทศ แตยงถกกาหนดใหเปนวาระสาคญขององคการสหประชาชาต และมมากกวาหนงรอยประเทศทประกาศเจตนารมณทจะเขารวม

ภยคกคาม 1. ความออนไหวตอการเปลยนแปลงเชงนโยบายของรฐบาลอาจสงผลตอความตอเนองของ

นโยบายเรองความปลอดภยทางถนนของประเทศ 2. หนวยงานหลกทเกยวของดานความปลอดภยทางถนนเชน กระทรวงมหาดไทย กรมปองกน

และบรรเทาสาธารณภย กระทรวงคมนาคม กรมทางหลวง กรมการขนสงทางบก สานกงานตารวจแหงชาต กระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรค ตางกมภารกจหลายดาน และภารกจเหลานนตางกเปนภารกจเรงดวน ยกตวอยางเชน ภยดานความมนคง ภยจากยาเสพตด ภยจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก ปญหานาทวม ดนถลม ภยจากโรคตดตอและโรคอบตใหม อาจกอใหเกดขอจากดดานการระดมทรพยากรบคคล งบประมาณมาทางานเรองความปลอดภยทางถนนทตอเนอง

3. สถานการณดานพลงงานทมราคาสงขนอยางตอเนองอาจสงผลใหประชาชนหนไปใชรปแบบการเดนทางทประหยดกวาอยางเชนรถจกรยานยนต ซงเปนรปแบบการเดนทางทมความเสยงตอการเกดอบตเหตสงเมอเทยบกบรปแบบการเดนทางประเภทอน ในขณะทยงขาดแนวทาง มาตรการทชดเจนในการยกระดบความปลอดภยทางถนนในเรองดงกลาว

5.2 บทวเคราะหเพอกาหนดแนวทางในการจดทาแผน 1. ความสญเสยอนเนองมาจากอบตเหตทางถนนทมมลคาความสญเสยสงถงกวา 200,000 ลานบาท

หรอกวา 2.5% ของ GDP ตามทกรมทางหลวงและมหาวทยาลยสงขลานครนทรไดมการศกษาไว เปนสงทรฐบาลและสงคมไทยควรจะตองมความตระหนกถงความสญเสยดงกลาว และจะตองมวสยทศนรวมกนในอนทจะลดความสญเสยดงกลาว

2. การกาหนดเปาหมายตามขอเสนอของปฎญญามอสโค เปนเปาหมายททาทาย แตมความเปนไปไดทจะบรรลเปาหมายดงกลาว หากมการดาเนนการอยางจรงจงและตอเนอง ซงรฐบาลจะตองมการลงทนเพมขนจากเดมทไดดาเนนการอยแลว

 49 

3. แนวทาง 5 เสาหลกเปนแนวทางทไดรบการศกษาและใชงานจรงจนสามารถพสจนถงประสทธภาพและประสทธผลได ประเทศไทยจงควรยดแนวทางดงกลาวเปนแนวทางหลกในการขบเคลอนในทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน แตอาจจะตองมการนามาประยกตใชใหเหมาะกบสภาพ และบรบทของปญหาในประเทศไทยซงมความออนแอดานวฒนธรรมความปลอดภย

4. กลไกการขบเคลอนการทางานทมอยมขอจากดหลายดานททาใหไมสามารถทางานไดอยางตอเนองและครอบคลม ทงในสวนของกลไกการจดการ กลไกดานงบประมาณ กลไกการตดตามประเมนผล ทจะเปนจะตองมการทบทวนถงรปแบบการทางานทสามารถตอบสนองตอเปาหมายทประเทศไทยไดยดถอตามปฎญญามอสโค

5. ยทธศาสตรทสาคญอยางเชนยทธศาสตรดานนตบญญต มความจาเปนทจะตองเรงดาเนนการเพอเสรมสรางประสทธภาพการทางานในการบรณาการการทางาน การบงคบใชกฎหมาย และการสรางการมสวนรวมในระดบทองถนและชมชน

6. การแกปญหาดานความปลอดภยทางถนนอาจจะตองพจารณาไมเพยงจากดแตนโยบายเชงปองกนการเกดอบตเหต การปองกนการบาดเจบ ซงเปนการจดการดานอปทาน (Supply Side Management) แตจะเปนจะตองพจารณานโยบายทเกยวของในดานการจดการจราจร ขนสง นโยบายดานพลงงาน นโยบายดานการจดการเมอง นโยบายดานโลจสตกส ซงจะมผลตอการเปลยนรปแบบการเดนทางไปสรปแบบการเดนทางทปลอดภยมากขน ใชพลงงานนอย เปนมตรตอสงแวดลอม และลดตนทนการขนสง เชน การพฒนาระบบขนสงสาธารณะ การพฒนาระบบขนสงทางราง ซงจะเปนการจดการเพอลดความเสยงการเดนทางในภาคอปสงค (Demand Side Management)

5.3 วสยทศน รวมกนสรางการสญจรทปลอดภยตามมาตรฐานสากล

Achieving the Standard of Safe Journeys “Together” 5.4 พนธกจ

1. สนบสนนใหความปลอดภยทางถนนเปนแนวทางหลกของประเทศในทกมตของนโยบายรฐ 2. เสรมสรางวฒนธรรมความปลอดภยใหเปนรากฐานของสงคมไทย 3. สงเสรมระบบทเออตอความปลอดภยเพอลดความสญเสยของประชาชนไทย

5.5 เปาประสงค 1. มโครงสรางกลไกเชงระบบทตอบสนองตอการจดการเพอบรรลเปาหมายในทศวรรษแหงความ

ปลอดภย 2. มแนวทางเปาหมาย ตวชวด กลไกการกากบตดตาม ทงในระยะสน กลาง ยาว ทสรางความสมดลยใน

การเสรมสรางวฒนธรรมความปลอดภยและระบบทเออตอความปลอดภย 3. เกดการมสวนรวมและความรสกเปนเจาภาพในการยกระดบความปลอดภยทางถนนในทกภาคสวน

และในทกระดบ

5.6 เปาหมายเชงนโยบาย ลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนตากวา 10 คนตอประชากรหนงแสนคนในป พ.ศ. 2563

โดยกาหนดเปาหมายในป 2554 ไวท 15.16 ป 2555 ไวท 14.15

 50 

5.7 ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค และกลยทธ สาหรบประเดนยทธศาสตรของแผนทนาทางควรกาหนดใหเปนไปตามแนวทางสากลซงใชแนวทางของ

5 เสาหลก และกาหนดเปาประสงคเชงยทธศาสตรใหครอบคลมแนวทาง 8 ประเดนของรฐบาล

ประเดนยทธศาสตรท 1 การบรหารจดการ เปาประสงคเชงยทธศาสตร

• เพอผลกดนใหนโยบายความปลอดภยทางถนนไดรบความสาคญจากทกภาคสวน

• เพอใหเกดกลไกการขบเคลอนงานดานความปลอดภยทางถนนเชงระบบอยางมประสทธภาพบนพนฐานขององคความรและหลกฐานเชงประจกษ

กลยทธ • ผลกดนใหเรองความปลอดภยทางถนนเปนวาระหลกของประเทศเพอใหเกดการทางานทตอเนอง • กาหนดเปาหมาย แผนงาน และกลไกการทางานทเนนการมสวนรวมจากทกภาคสวน • เพมศกยภาพการทางานดานความปลอดภยทางถนนของประเทศทงในดานทรพยากรบคคล

งบประมาณ ตลอดจนการพฒนาองคความรในการแกปญหาดานความปลอดภยทางถนนทมประสทธภาพ

• พฒนาตนแบบทดดานการจดการ การทางาน การเฝาระวง อยางมสวนรวม ในสวนกลาง จงหวด ทองถนและชมชน เพอสรางการเปลยนแปลงวฒนธรรมความปลอดภยทยงยน

• พฒนาระบบขอมลเพอวางแผน กาหนดแนวทางดาเนนงานทเหมาะสม ตดตามประเมนผล และนาไปสการทบทวนการทางานอยางตอเนอง

ประเดนยทธศาสตรท 2 ถนนและการสญจรอยางปลอดภย เปาประสงคเชงยทธศาสตร

• เพอปรบปรงและเพมความปลอดภยในการเดนทางและการขนสงทางถนน

• เพอยกระดบการเขาถงและเพมการใชระบบขนสงสาธารณะ

 51 

กลยทธ • การปรบปรงโครงสรางพนฐาน มาตรฐาน และสภาพแวดลอมใหมคณภาพและความปลอดภยในการ

เดนทางและการขนสง • การพฒนาโครงสรางพนฐานและการเชอมโยงระบบขนสงสาธารณะอยางทวถงและเทาเทยม • การสรางความเขาใจกบหนวยงานดานถนนและผงเมองถงบทบาทของผงเมอง กบการจดการดาน

ความปลอดภย และการจดการอปสงคการเดนทาง ประเดนยทธศาสตรท 3 ยานพาหนะปลอดภย เปาประสงคเชงยทธศาสตร

• เพอยกระดบมาตรฐานยานพาหนะและการจดการ ใหมคณภาพและความปลอดภยในการเดนทางและการขนสง

• เพอสงเสรมผบรโภคดานการขนสงทกกลมสามารถเขาถงเทคโนโลยดานความปลอดภยสาหรบยานพาหนะทกประเภท

กลยทธ • สนบสนนการพฒนามาตรฐานอตสาหกรรมยานยนตของประเทศใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล • เพมชองทางการเขาถงขอมล และอปกรณดานความปลอดภย สาหรบผบรโภคอยางเทาเทยมและม

มาตรฐาน

• สรางแรงจงใจทางการเงนในภาคอตสาหกรรมยานยนต ผจาหนาย และผบรโภค เพอเพมจานวนยานพาหนะทปลอดภยบนทองถนน

ประเดนยทธศาสตรท 4 ผใชรถใชถนนอยางปลอดภย เปาประสงคเชงยทธศาสตร

• เพอสรางวฒนธรรมความปลอดภยทางถนน

• เพอสรางเครอขายการมสวนรวมในการดาเนนการอยางจรงจงในทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน กลยทธ

• ปรบปรงพฤตกรรมผใชรถใชถนนทปลอดภยอยางครอบคลมและเปนระบบ • เพมหรอรกษาไวซงระดบการบงคบใชกฎหมาย กฎเกณฑตางๆดานความปลอดภยทางถนน • มงเนนการปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงหลก เชน การคาดเขมขด การสวมหมวกนรภย เมาแลวขบ ขบ

รถเรว

ประเดนยทธศาสตรท 5 การตอบสนองหลงเกดอบตเหต เปาประสงคเชงยทธศาสตร

• เพอลดโอกาสการเสยชวตในขณะเกดเหต

• เพอสรางความเทาเทยมในการเขาถงระบบฟนฟหลงเกดเหตทครอบคลมและเปนธรรม กลยทธ

• เพมโอกาสในการเขาถงการชวยเหลอหลงเกดอบตเหตทมคณภาพ • ฟนฟผเคราะหรายใหสามารถกลบมาใชชวตไดอยางปกตเชนเดม • ใหความรและใหหลกประกนทครอบคลม

 52 

บทท 6

แนวทางแปลงแผนไปสการปฏบต

6.1 ขอเสนอการเปลยนแปลง (Blueprint for Change) ความสาเรจตามเปาหมายของทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนควรจะตองเหนการ

เปลยนแปลงทสาคญ 5 ประการดงตอไปน 1. เกดโครงสรางการบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนนทมประสทธภาพ ทงในดาน

อานาจหนาท ทรพยากร และงบประมาณในการดาเนนการทเหมาะสม โดยมกลไกการตดตามและประเมนผลทเขมแขง และทกหนวยงานตองนาผลการประเมนดงกลาวไปใชในการปรบปรงการทางานอยางจรงจง

2. ระบบกฎหมายและกระบวนยตธรรมไดรบการปรบปรง เพอเพมประสทธภาพการทางานของหนวยปฏบตใหเกดความคลองตวและมประสทธภาพ เพอยกระดบมาตรฐานความปลอดภยดานคน ถนน และยานพาหนะตามมาตรฐานสากล เพอการอานวยความยตธรรมของผประสบเหตททวถงและเทาเทยม และเพอสรางกลไกการเยยวยาและฟนฟทครอบคลมและเพยงพอตอการสงเสรมใหผประสบเหตสามารถคนกลบสสงคมไดเชนปกต

3. แนวทางการแสวงหาเงนทนทเพยงพอตอการทางานใหบรรลเปาหมาย และมรปแบบการกระจายงบประมาณทสอดคลองกบการทางานแบบบรณาการ และสงเสรมการทางานในระดบชมชนอยางแทจรง นอกจากนยงตองกอใหเกดการใชงบประมาณอยางมประสทธภาพ คมคา และคมทน

4. การจดตงกลไกการทางานทเปนอสระ ในการพฒนาความร การวจยเพอสรางมาตรฐานความปลอดภยสาหรบ คน ถนน และยานพาหนะ การถายทอดความรเพอยกระดบการทางานของฝายปฏบต นอกจากน ยงเปนกลไกทสาคญเพอกากบ ตดตาม ประเมนผล ตลอดจนใหคาแนะนากบภาคนโยบายและ ฝายบรหาร

5. วฒนธรรมความปลอดภยเปนวสยทศนรวม ของสงคมไทยททกคนมบทบาทรวมกนจากระดบบคคล ชมชน ทองถน การเมอง ภาครฐ และภาคเอกชน ทไดรบการตอบสนองอยางจรงจงและยงยน

6.2 แนวทางการแปลงแผนไปสการปฏบต จากการทบทวนเอกสาร การระดมความคดเหนจากผมสวนเกยวของ การจดสมมนา 2 ครง และ

จากแนวทางในการกาหนดประเดนยทธศาสตรและเปาหมายเชงกลยทธ สามารถกาหนดแนวทางการแปลไปสการปฏบตในระดบแผนปฏบตการใน 4 แผนงานหลกคอ

1. แผนงานหลกพฒนาระบบขอมล และกลไกการตดตาม ประเมนผลเพอการจดการทมประสทธภาพ 2. แผนงานหลกพฒนากฏหมายและการบงคบใชกฏหมายเพอการจดการทมประสทธภาพ 3. แผนงานหลกพฒนาระบบและวฒนธรรมความปลอดภย 4. แผนงานหลกพฒนาระบบสนบสนนการทางานตามเปาหมาย

โดยทง 4 แผนงานหลก มความสมพนธกบประเดนยทธศาสตรซงสอดคลองกบแนวทาง 5 เสาหลก ดงน

 53 

ภาพท 6.1 ความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบแผนงานหลก

จากภาพชใหเหนถงการใหความสาคญกบการปรบปรงเรองการจดการดานความปลอดภยทางถนนของประเทศในสองดานหลกคอการพฒนาระบบขอมล การตดตามประเมนผล และการพฒนากฎหมายกบ การบงคบใชกฎหมาย ทจาเปนจะตองมการดาเนนการอยางเรงดวนเพอขบเคลอนการทางานตามแนวทางทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนตามกรอบเวลาดงน

ตารางท 6.1 กรอบการพฒนาแผนงานหลก 4 ดาน

ระยะท 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 1 แผนงานหลกท 1 และ 2 2 แผนงานหลกท 3 และ 4

สาหรบรายละเอยดสาหรบกรอบในการจดทาแผนหลกทง 4 ดาน คอ

แผนงานหลกพฒนาระบบขอมล และกลไกการตดตาม ประเมนผลเพอการจดการทมประสทธภาพ การพฒนาระบบขอมลเปนเครองมอสาคญสาหรบการตดตามความกาวหนาในการดาเนนการตลอดทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน ระบบขอมลหลกทจาเปนจะตองมการดาเนนการคอการพฒนาระบบขอมลรายปทเปนไปตามมาตรฐานสากล การพฒนาระบบขอมลจดเสยงจดอนตรายบนถนนประเภทตางๆ นอกจากนยงมความจาเปนจะตองพฒนาระบบการจดเกบขอมลเพอตดตามการดาเนนงานในปจจยเสยงหลกอยางเชน การเกบขอมลอบตเหตทเกดจากแอลกอฮอลล การเกบขอมลอตราการสวมหมวกนรภย การเกบขอมลอตราการคาดเขมขดนรภย (ทงดานหนาและดานหลง) ขอมลความเรวเฉลยบนถนนในเขตเมอง และถนนนอกเขตเมอง นอกจากนยงตองมการกาหนดกลไกทเปนอสระในการกากบ ตดตาม ประเมนผลการทางาน เพอจดทาขอเสนอแนะในการปรบปรงการทางานใหสอดคลองกบเปาหมายทกาหนดไว และควรมการศกษาถงสาเหตการเกดอบตเหตเชงลกเพอจดทาขอเสนอแนะเชงมาตรการใหมๆ ทจาเปนตอการยกระดบความปลอดภยทางถนนของประเทศ

 54 

แผนงานหลกพฒนากฏหมายและการบงคบใชกฏหมายเพอการจดการทมประสทธภาพ การพฒนากฎหมาย เกณฑมาตรฐาน ตลอดจนขอกาหนด ตางๆ เปนสงทจาเปนสาหรบการทางาน ในทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน โดยเฉพาะการผลกดนกฎหมายทจะสรางความเขมแขงใหกบระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนนอยางเชน การพฒนาพระราชบญญตดานความปลอดภยทางถนน การพฒนากฎหมายกองทนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนเพอการจดหาแหลงเงนทนใหมๆ ในการขบเคลอนการทางาน การพฒนากฎหมายทสงเสรมบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการดาเนนงานดานความปลอดภยทางถนนและการบรหารจดการระบบขนสงสาธารณะในพนท การเพมบทลงโทษทรนแรง นอกจากการพฒนากฎหมายใหมแลวยงตองมการปรบปรงกฎหมายเดมในหลายเรองเพอใหการทางานบงคบใชกฎหมายมประสทธภาพมากขน เชนการปรบปรงกฎหมายจราจร การปรบปรงกฎหมายดานการนาเทคโนโลยและการรวมทนกบภาคเอกชนเพอเพมประสทธภาพการบงคบใชกฎหมาย การพฒนากฎหมายหรอหลกเกณฑ เพอการปรบปรงมาตรฐานความปลอดภยยานพาหนะ เชน การบงคบใหมเขมขดนรภยทกทนง การบงคบใหมการตดตงทนงสาหรบเดกเพอการขนสงเดกในยานพาหนะ การกาหนดความแขงแรงของทนงภายในรถโดยสาร การปรบปรงมาตรฐานหมวกนรภยใหสอดคลองกบสภาพของประเทศไทย และการปรบปรงระบบการใหสมปทานทใหความสาคญกบความปลอดภยมากขน การบงคบใชกฎหมายเปนสงทสาคญในการทาใหกฎหมายไดถกนาไปปฏบตจรงจาเปนตองมการทบทวนหลกเกณฑในการกาหนดอตราและมาตรฐานการทางานของบคลากรในหนวยงานทมหนาทกากบและบงคบใชกฎหมายใหสอดคลองกบขนาดและสภาพปญหาทไดรบการปลอยปละละเลยในเรองของการบงคบใชกฎหมายมาเปนเวลานานจนกระทงสงคมไทยขาดวฒนธรรมความปลอดภยโดยสนเชง

แผนงานหลกพฒนาระบบและวฒนธรรมความปลอดภย การปรบปรงโครงสรางพนฐานทางถนนใหมคณภาพและปลอดภยตงแตกระบวนการออกแบบถนนโดยกาหนดและกากบดแลใหมการใชความเรวทปลอดภยสอดคลองกบลาดบชนหนาทของถนน การกอสราง การบารงรกษา และการปรบปรงถนน เปนสงสาคญทจะลดการเกดอบตเหตและความรนแรงบนทองถนนลงไดอยางเปนรปธรรม หนงในแนวทางทสาคญในการยกระดบคณภาพของโครงสรางถนนคอการพฒนาการตรวจสอบความปลอดภยทางถนนในทกขนตอน และจะตองมการดาเนนการแกไขเมอไดรบการตรจสอบพบวามความไมปลอดภยเกดขน การปรบปรงความปลอดภยบนถนนทมอตราการเกดอบตเหตและสญเสยสง จดเสยง จดอนตราย เสนทางทไมไดมาตรฐานเปนมาตรการทไดรบการยอมรบในตางประเทศวามประสทธภาพในการลดอตราความสญเสยไดอยางเปนรปธรรมและมความยงยน การรณรงคเพอสรางความตระหนก การใหความรความเขาใจ ทถกตองเกยวกบอบตเหต สาเหต ความสญเสยและผลกระทบทเกดขน การปลกฝงทศนคตทถกตองเกยวกบการปองกนอบตเหตและการมสานกรบผดชอบตอสงคม เปนรากฐานทสาคญในการสรางวฒนธรรมความปลอดภยทตองอาศยความรวมมอจาก ทกภาคสวนในการทางานรวมกนทงภาคนโยบาย ภาคการเมอง ภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน ภาคประชาสงคม และภาคเอกชน

 55 

แผนงานหลกพฒนาระบบสนบสนนการทางานตามเปาหมาย การพฒนาสมรรถนะการขบขปลอดภยและการประเมนความพรอมเพอการรบใบอนญาตในการขบขเปนแนวทางสนบสนนทสาคญเพอบรรลเปาหมายในระยะยาว การใหความรเพอยกระดบสมรรถนะการทางานของหนวยงานปฏบตดานความปลอดภยทางถนนใหมความเชยวชาญในสาขาวชาชพของตนตลอดจนสรางความเขาใจเกยวกบการทางานเพอบรณาการแบบสหสาขาวชาเปนสงทจะชวยสนบสนนใหเกดการทางานทมประสทธภาพ การจดตงกลไกดานการวจยและพฒนาเพอศกษาถงปญหาเชงโครงสราง การศกษาและทาความเขาใจเกยวกบสาเหตการเกดอบตเหตและสาเหตความรนแรงเชงลก การแสวงหามาตรการใหมเพอเพมประสทธภาพการทางาน การวจยเพอจดทาขอเสนอแนะเชงนโยบาย เปนความจาเปนสาหรบการยกระดบมาตรฐาน คนทางาน ยานพาหนะ และโครงสรางถนน การกระจายความชวยเหลอดานการแพทยฉกเฉนใหครอบคลมทงในการชวยเหลอ ณ จดเกดเหต การจดตงศนยอบตเหตและวกฤตบาบดเพอการใหบรการรกษาทมคณภาพ เปนสงทจะชวยใหผประสบเหต มโอกาสรอดชวตมากขนหรอลดการบาดเจบรนแรง สดทายควรพฒนาคณภาพการใหบรการประกนภยททวถง มระบบการฟนฟผประสบเหตใหกลบสสงคมไดอยางเปนปกต

 56 

บทท 7

แนวทางการตดตามประเมนผล

ในการประเมนความกาวหนาของการทางานไมควรจากดการตดตามประเมนผลเฉพาะคาเปาหมายสงสดตามแผนแตควรมการกาหนดเปาหมายตวชวดระดบกลางเพอใหทราบถงความคบหนาในแตละประเดนยทธศาสตร และเพอเปนกลไกในการกากบตดตามความกาวหนาของแตละแผนหลก ควรมการตดตามประเมนผลเปาหมายในระดบรายละเอยดหรอเรยกวาเปาหมายระดบกลางดงตอไปน

1. เปาหมายในเชงนโยบายทสาคญ ตลอดจนการเสรมสรางความเขมแขงในการบรหารจดการ 2. เปาหมายของปจจยดานคน 3. เปาหมายของปจจยดานยานพาหนะ 4. เปาหมายของปจจยดานถนนและการสญจร 5. เปาหมายของปจจยเสยงหลก

ทงนรายละเอยดของแตละเปาหมายและความสมพนธกบแผนงานหลกมรายละเอยดดงตอไปน

เปาหมายเชงนโยบายและการบรหารจดการ แผนงานหลกท รฐบาลมกลไก ระบบขอมล ในการกากบ ตดตาม เปาหมายทเปนมาตรฐานสากล 1 ระบบกฏหมายและการจดการไดรบการพฒนาเพอเพมประสทธภาพการทางานดานความปลอดภยทางถนน

2

เปาหมายของปจจยดานคน แผนงานหลกท

จานวนผขบขรถจกรยานยนตเสยชวตเนองจากอบตเหตลดลง 3 จานวนผขบขรถจกรยานยนตชวงอาย 15-18 ป เสยชวตเนองจากอบตเหตลดลง 3 จานวนผเดนเทาทเสยชวตเนองจากอบตเหตลดลง 3 ดชนความรนแรงลดลง 3 จานวนบคลากรในภาคการขนสงเสยชวตในขณะทางานเนองจากอบตเหตลดลง 3 จานวนผประสบอบตเหตทไดรบการชวยเหลอภายในระยะเวลาทกาหนดเพมขน 4 จานวนผพการจากการเกดอบตเหตไดรบการฟนฟและจางงานเพมขน 4

เปาหมายของปจจยดานยานพาหนะ แผนงานหลกท จานวนมาตรฐานดานความปลอดภยของยานพาหนะทไดรบการกาหนดหรอปรบปรงเพมขน

2

จานวนมาตรการดานภาษเพอสงเสรมเพอการตดตงระบบ อปกรณดานความปลอดภยในยานพาหนะทกประเภทตามมาตรฐานสากลเพมขน

2

จานวนรนของยานพาหนะทไดรบคะแนนดานความปลอดภยเพมขน 4

เปาหมายของปจจยดานถนนและการสญจร แผนงานหลกท จานวนผเสยชวตตอประเภทของถนนลดลง 3 จานวนจดเสยง (Blackspot) ลดลง 3 ดชนความรนแรง (Severity Index) ของจดเสยงลดลง 3

 57 

เปาหมายของปจจยดานถนนและการสญจร แผนงานหลกท ดชนความรนแรงเนองจากรถวงออกจากถนนลดลง (Roadside Hazard) 3 ดชนความรนแรงของอบตเหตบนทางโคงลดลง 3 ถนนทมดชนความรนแรงตอกโลเมตรสงไดรบการปรบปรงแกไข 3

เปาหมายดานปจจยเสยงหลก แผนงานหลกท รอยละของผขบขทเสยชวตซงมระดบแอลกอฮอลลเกนเกณฑลดลง 3 อตราการสวมหมวกนรภยของผขบขและผโดยสารรถจกรยานยนตเพมขน 3 อตราการคาดเขมขดนรภยในแถวหนาและแถวหลงเพมขน 3 ความเรวเฉลยบนถนนในเขตเมองมความเรวลดลง 3 ความเรวเฉลยบนถนนนอกเขตเมองมความเรวลดลง 3

สาหรบการนาตวชวดดงกลาวไปใชควรมการศกษาเพอกาหนดแนวทางในการจดเกบขอมล การจดทาขอมลปฐาน และกาหนดคาเปาหมายรายทางทเปนไปไดในแตละปตอไป นอกจากเปาหมายและตวชวดดงกลาวควรมการวางแนวทางในการตดตาม ประเมนผลการทางานในระดบกจกรรม โครงการทจะพฒนาขน โดยแนวทางการตดตามประเมนผลไดแสดงในภาพท 7.1

ภาพท 7.1 การตดตามประเมนผลในระดบกจกรรม

 58 

บทท 8

ความเสยงและแนวทางการบรหารจดการความเสยง

กรอบในการประเมนและกาหนดแนวทางการจดการความเสยงทเกดขนจากการปฏบตตามแผนกบเปาหมาย ผลลพธทตงไวนนสามารถจาแนกออกไดเปน 4 ระดบดงน

1. ความเสยงระดบนโยบาย 2. ความเสยงระดบผลกระทบ 3. ความเสยงระดบผลลพธ 4. ความเสยงระดบแผนงานและกจกรรม

โดยรายละเอยดของแตละระดบมดงน

8.1 ความเสยงและแนวทางจดการความเสยงระดบนโยบาย ปญหาความปลอดภยทางถนนเปนปญหาทมาจากรากฐานของความออนแอของระบบในภาพรวม

ทไมไดจากดขอบเขตอยเพยงแคตวปจเจกหรอวาบคคล ความเสยงของการเกดอบตเหตทางถนนในสงคม ทกคนลวนเปนเหยอจากความออนแอของระบบดงกลาว การเปลยนแปลงเชงโครงสรางทงระบบตองการความสนใจทตอเนอง มความมงมนจากตวปจเจกทเกดการประสานรวมกนอยางเปนระบบเพอขบเคลอนไปสเปาหมายในอนทจะลดการเสยชวตลงใหไดอยางมนยสาคญในทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

ภาคนโยบายถอไดวาเปนกลไกหลกในการขบเคลอนการดาเนนงานดานความปลอดภยทางถนนแบบเปนองครวมโดยมภาคประชาชนเปนเขมทศนาทางเพอกาหนดทศทางการขบเคลอนดงกลาวไปสเปาหมาย หากปราศจากการใหความสาคญกบการทางานในเรองความปลอดภยทางถนนโดยภาคนโยบายแลวกยากทจะสรางการเปลยนแปลงในเชงโครงสรางแบบยงยนได ภาคนโยบายมบทบาททสาคญในการชนาภาคราชการ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม เพอใหเกดความเขาใจถงวสยทศนรวมของประเทศในอนทจะกาวไปสเปาหมายทตงไว นอกจากนภาคนโยบายยงมบทบาททสาคญทจะกาหนดแนวทางในการใหการสนบสนนภาคราชการ ในดานทรพยากรบคคล ทรพยากรเพอการทางาน และสรางความเขาใจ ใหความรกบสงคมถงประโยชน ทประเทศจะไดรบจากการลดความสญเสยทเกดขนจากการเกดอบตเหตทางถนน ตลอดจนการสนบสนนความตองการของประชาชนทตองการจะเหนชมชนของตนเองเปนชมชนทนาอย เปนชมชนทเขมแขง และเปนชมชนทปราศจากความสญเสย การดารงไวซงเปาหมายและบทบาทในระดบนโยบายจงเปนความเสยงทสาคญตอความสาเรจหรอลมเหลวของทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน เพอลดความเสยงดงกลาวแผนฯฉบบนไดกาหนดแนวทางในการดาเนนงานไวดงตอไปน

1. การสรางเครอขายทศวรรษความปลอดภยซงมสวนรวมจากภาคประชาชน เครอขายเหยอ ภาคทองถน ภาคองคกรไมแสวงหาผลกาไร ภาคอตสาหกรรม และภาคสอตาง เพอเปนกลไกในการสรางความตระหนกและใหความรถงความสาคญของปญหากบภาคนโยบาย พรรคการเมอง และสงคมอยางตอเนอง เพอใหความปลอดภยทางถนนเปนวาระสาคญของประเทศตลอด 10 ปของแผน

2. การสรางความเขาใจและการใหความรกบผทมสวนเกยวของกบการกาหนดนโยบายและทศทางของประเทศ นอกจากรฐบาลแลว รฐสภา กรรมาธการ หนวยงานดานนโยบายตางกเปนเครองมอ ทสาคญในการกาหนดและกากบตดตามการทางานนโยบายและการทางานของภาครฐ หนวยงานของรฐได จากบทเรยนความสาเรจของตางประเทศพบวา รฐสภามบทบาทสาคญในการสงเสรมใหเกดนโยบาย กฎหมาย และกระตนการทางานของรฐบาล และหนวยงานของรฐได เชน คณะกรรมการความปลอดภยดานการขนสง (NTSB) ของสหรฐอเมรกา กรรมาธการความปลอดภยทางถนนของประเทศออสเตรเลย

 59 

3. เพอใหแนวทางสองแนวทางแรกทางานไดอยางมประสทธภาพการกาหนดและการตดตามความกาวหนาในการทางานเพอรายงานใหองคกรเหลานนไดรบทราบเปนสงทมความจาเปน การจดทาระบบขอมลเพอตดตามความคบหนาในการทางาน และการจดทารายงานใหองคกรเหลานนไดรบทราบอยางสมาเสมอถอเปนปจจยสาคญทจะลดความเสยงทจะทาใหนโยบายดานความปลอดภยทางถนนไมถกลดระดบความสาคญ

ตารวจมบทบาทสาคญในการเสรมสรางวฒนธรรมความปลอดภยทงในดานการใหความรเกยวกบกฎหมาย การขบขทปลอดภย การสรางความรวมมอกบชมชนเพอการทางานดานบงคบใชกฎหมายใหมประสทธภาพ และยงเปนตนแบบทดในดานการใหความสาคญกบการปฎบตตามกฎหมายอยางเครงครด นอกจากน ยงเปนผดแลตามกฎหมายในดานงานจราจรซงจะมสวนชวยในดานของการวางแผนและออกแบบระบบจราจรบนทองถนนทเออตอความปลอดภย อยางไรกตามการทางานในปจจบนของตารวจยงใหความสาคญกบภารกจดานงานจราจรและความปลอดภยทางถนนนอยเมอเทยบกบงานของตารวจดานอนๆ ทงทจานวนผเสยชวตเมอเปรยบเทยบกบคดอาชญากรรมแลวการเสยชวตเนองจากคดจราจรมมากกวาถง 4 เทา แตการจดสรรงบประมาณในดานการจราจรกบไดรบการจดสรรงบประมาณในสดสวนทนอยมากเมอเทยบกบงบประมาณทงหมดของหนวยงาน การจดหาครภณฑเพอนามาใชในการเพมประสทธภาพการทางานกไมมการสนบสนนมาเปนเวลานาน โดยในปงบประมาณ 2553 สานกงานตารวจแหงชาตไดรบงบประมาณ 66,594,572,400 บาท และในป 2554 ไดงบเพมเปน 74,990,683,700 บาท แตงบอานวยการจราจรกลบถกปรบลดจาก 3,719,704,400 บาท ในป 2553 เปน 3,499,998,000 บาท ในป 2554 นอกจากน ในการปรบโครงสรางการทางานของสานกงานตารวจแหงชาตกไดมการเสนอใหมการจดตงกองบญชาการตารวจจราจรขนมาเพอรบผดชอบการทางานดานงานจราจรโดยตรง แตกลบไมไดรบการพจารณา และหนวยงานทมอยเดมอยางกองพฒนาจราจร กถกยบรวมเขาไปอยในหนวยงานอนแทน

การขาดความชดเจนในเชงนโยบายของสานกงานตารวจแหงชาตกบการทางานดานอบตเหตทางถนนเปนความเสยงทสาคญตอความสาเรจในการพฒนาวฒนธรรมความปลอดภยทางถนน การผลกดนกฎหมาย ทสาคญ และการบงคบใชกฎหมายทตอเนองทภาคนโยบายของรฐควรมการกากบดแลและใหการสนบสนนเพอใหสานกงานตารวจแหงชาตเขามามบทบาทนาในการดาเนนงานดานความปลอดภยทางถนนในทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

8.2 ความเสยงและแนวทางจดการความเสยงระดบผลกระทบ จากกรอบแนวคดแนวทางในการจดทาแผนฯฉบบนชใหเหนถงความสาคญของทศทางดาน

นโยบายอนๆซงมผลกระทบตอการเพมความเสยงในการจดการปญหาดานความปลอดภยทางถนน นโยบายสาคญทสงผลกระทบตอความปลอดภยทางถนน ไดแก นโยบายดานการขนสง นโยบายดานพลงงาน นโยบายดานสงแวดลอม และนโยบายดานการพฒนาเมอง ซงทศทางของนโยบายเหลานนยอมมผลตอการเปลยนแปลง ทงในดานบวกและลบตอการทางานดานความปลอดภยทางถนนทงสน

จากแผนหลกการพฒนาระบบขนสงและจราจร พ.ศ. 2554-2563 ของกระทรวงคมนาคม ไดกาหนดนโยบายดานการพฒนาระบบขนสงและจราจรของประเทศไว ซงมสาระสาคญทสงผลกระทบตอ การจดการดานความปลอดภยดงน

1. แผนฯดงกลาวไดใหความสาคญกบแนวทางปรชญาในการพฒนาการขนสงท ยงยน โดยหลกการดงกลาวใหความสาคญกบการสรางความสมดลของการพฒนาระบบขนสงในสามดานหลกคอ เศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม ทงน ระบบขนสงควรไดรบการพฒนาไมเพยงแตเพอสรางความสามารถ ในการแขงขนดานเศรษฐกจของประเทศเทานน แตการพฒนาระบบขนสงควรเปนระบบพนฐานทสรางคณภาพ

 60 

ของประชาชนทดขน เพอสรางสงคมทนาอย เปนมตรตอสงแวดลอม ปราศจากมลพษ ไมเปนตวเรงภาวะโลกรอนทจะสงผลตอระบบนเวศนของทงโลก

2. ระบบขนสงของประเทศควรมศกยภาพในการบรการททวถง ทงดานคณภาพ และความปลอดภย มอตราคาบรการทเหมาะสม โดยทประชาชนในทกระดบสามารถเขาถงระบบขนสงสาธารณะไดอยางสะดวก ปลอดภย และเทาเทยม

3. การจดระบบโครงสรางพนฐานดานการขนสงทเหมาะสม และสอดคลองกบวธชวตความเปนอยในพนท กอใหเกดการไหลเวยนของคน สนคาทคลองตว เกดภมทศนทสวยงาม เออตอการพฒนาการใชประโยชนทดนอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบทศทางการพฒนาเมอง ซงจะนาไปสการสรางชมชนทนาอย ชมชนทปลอดภย และชมชนทเขมแขง

อางองจากแผนหลกการพฒนาระบบขนสงและจราจร พ.ศ. 2554-2563

จากแนวทางการพฒนาระบบขนสงของประเทศดงกลาวถาสามารถดาเนนการไดอยางเปนรปธรรมแลวยอมสงผลในดานบวกตอความปลอดภยทางถนนและเพมโอกาสทจะประสบความสาเรจ ตามเปาหมายของทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน ดงน

1. จากสถตอบตเหตทางถนนของประเทศป 2552 พบวาอบตเหตทางถนนสวนใหญกวารอยละ 80 มสาเหตมาจากพฤตกรรมคน และอบตเหตมากกวาครงหนงเกดขนกบผขบขรถจกรยานยนต โดยกวารอยละ 25 เปนผขบขทมอายนอยกวา 20 ป ซงชใหเหนวาผขบขสวนใหญอยในฐานะทไมสงมากนกแตมความจาเปน ทจะตองใชยานพาหนะเพอการเดนทางไปทางานหรอเพอการเรยน การพฒนาระบบขนสงทางเลอกอยางเชนระบบรถโดยสารสาธารณะทมอตราคาโดยสารทไมสงนก จะสงผลใหเกดการเปลยนรปแบบการเดนทางมาใชระบบขนสงทมความปลอดภยสงกวา ลดความเสยงของการเกดอบตเหตบนถนน โดยเฉพาะกลมผใชรถจกรยานยนต นอกจากนยงเปนการลดความจาเปนของการขบขรถจกรยานยนตในกลมวยรนซงตองใชรถจกรยานยนตดงกลาวเดนทางไปโรงเรยน

2. การพฒนาระบบขนสงโดยมการวางแผนควบคไปกบการวางผงเมอง และเนนการพฒนาทสงเสรมใหเกดชมชนทนาอย และเปนชมชนทสามารถเดนทางโดยรปแบบการเดนทางทเปนมตรกบสงแวดลอมอยางเชน การเดนเทา และการขบขรถจกรยาน ยอมสงผลดตอความปลอดภยทางถนน อยางเชนการพฒนาเมองในระบบหลายศนยกลาง (Poly-Centric) หรอการพฒนาเมองควบคไปกบการพฒนาระบบขนสง (Transit-Oriented Development) จะจากดรปแบบการเดนทางระยะสนอยภายในแตละศนยกลางยอยซง

 61 

สามารถจะเดนทางในระยะสนๆดวยการเดนทางดวยจกรยานหรอการเดนไป เมอตองการจะเดนทางออกนอกศนยกลางยอยกสามารถเลอกรปแบบการเดนทางทมความคลองตวสงและมประสทธภาพอยางเชนระบบขนสงมวลชนโดยมสถานเปลยนถายการเดนทาง หรอในกรณทระยะการเดนทางไปยงสถานเปลยนถายมระยะคอนขางไกลกสามารถจดใหมระบบเสรม (Feeder) ทวงระยะสน ใชความเรวไมสง และสามารถเขาไปรบใกลบานได รปแบบการจดการระบบขนสงทคานงถงการพฒนาเมองหรอชมชนดงกลาวจะกอใหเกดการพฒนาชมชนทเงยบสงบ มความสมบรณในการทจะรองรบกจกรรมประจาวนตางๆภายในชมชนได ลดความจาเปน ในการเดนทางไปบนถนนทมความเรวสงทมความเสยงตอการเกดอบตเหตรนแรง ทาใหการเดนทาง ในชวตประจาวนมระยะทางหรอใชระยะเวลาทสนขน มความสงบในชมชนพกอาศย และสามารถพฒนาใหเกดพนทสเขยวในชมชนเพมขนทดแทนการนาพนทดงกลาวไปใชเพอการขยายถนน

อางองจากแผนหลกการพฒนาระบบขนสงและจราจร พ.ศ. 2554-2563

การพฒนาระบบขนสงของประเทศในทศทางดงกลาวจะมผลกระทบในเชงบวกตอการจดการดานความปลอดภยทางถนน และหนวยงานทเกยวของดานความปลอดภยทางถนนควรใหการสนบสนน แนวทางการพฒนาดงกลาวในทกโอกาสททาได

8.3 ความเสยงและแนวทางจดการความเสยงระดบผลลพธ จากมตคณะรฐมนตรเรองทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน เมอวนท 29 มถนายน 2553

ไดกาหนดเปาหมายหรอผลลพธการทางานตามกรอบปฎญญามอสโก กลาวคอ ลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนใหตากวา 10 ตอประชากรหนงแสนคน ในป พ.ศ. 2563 นนการกาหนดคาเปาหมายดงกลาวยงเปนคาเปาหมายตามระบบการจดเกบขอมลเดมของประเทศไทยทใชคาของสานกงานตารวจแหงชาต ในขณะทแนวทางตามแผนทศวรรษแหงความปลอดภยไดเสนอแนะใหการจดเกบขอมลดงกลาวเปนไปตามมาตรฐนสากลซงกาหนดนยามทรวมไปถงการเกบขอมลการเสยชวตเนองจากอบตเหตภายใน 30 วน ซงจะตองมการปรบนยามการจดเกบขอมลดงกลาวทอาจจะสงผลใหคาการเสยชวตปฐานทใชคานวณมคา ทสงขนได ความเปนไปไดดงกลาวจะสงผลตอคาเปาหมายทกาหนดไวทอตราการเสยชวตทนอยกวา 10 คน ตอประชากรหนงแสนคน มความแตกตางจากคาเปาหมายทจะลดอตราการเสยชวตลงใหไดครงหนง ตามกรอบปฎญญามอสโกทใชขอมลฐานจากนยามใหมมคามากกวาคาเปาหมายเดม จงจาเปนจะตองมการทบทวนและปรบแกคาเปาหมายดงกลาวใหสอดคลองกบความเปนจรงดวย

 62 

ปจจยทสาคญทจะนาไปสความสาเรจในระดบผลลพธคอ 1. การบรณาการรวมกนของการทางานภายใตการประสานงานของหนวยงานหลกทเขมแขง 2. การไดรบการสนบสนนดานงบประมาณ บคลากร ตลอดจนอปกรณทมความจาเปนตอการทางาน 3. การดาเนนการดานมาตรการความปลอดภยอยางจรงจง

โดยการดาเนนการใหเกดขนตามปจจยทงสามนนตองไดรบการสนบสนนอยางจรงจงจาก ภาคนโยบาย เนองจากตองมการลงทนในดานงบประมาณ การจดสรรอตราของบคลากรทเพมขน ตลอดจนการใหความสาคญกบการดาเนนการของศนยอานวยการความปลอดภยทางถนน ดงนน หากความปลอดภยทางถนนไมใชนโยบายหลกของรฐบาลยอมทาใหเกดความเสยงในอนทจะไดรบการสนบสนนในสงทจาเปนดงกลาว หากเกดกรณดงกลาวขนควรมการทบทวนคาเปาหมายทมความเปนจรงมากขน เนองจากเปาหมายทกาหนดไวเปนเปาหมายทมความทาทายและอยภายใตสมมตฐานวาจะไดรบการสนบสนนการทางานอยางเตมท 8.4 ความเสยงและแนวทางจดการความเสยงระดบแผนงานและกจกรรม

จากขอเสนอการเปลยนแปลงและการกาหนดใหแนวทางการดาเนนงานตามแผนงานหลกสองเรองแรกเปนเงอนไขทสาคญตอความสาเรจของการทางาน เงอนไขความสาเรจดงกลาวคอ

1. การจดทากฎหมาย เพอยกระดบความเขมแขงใหกบกลไกการจดการดานความปลอดภยทางถนนของประเทศ ดวยการผลกดนพระราชบญญตความปลอดภยทางถนน การจดตงกองทนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

2. การทบทวนมตคณะรฐมนตร และกรอบการพฒนาบคลากรของประเทศ เพอขออนมตเพมอตราบคลากรทมความรบผดชอบดานความปลอดภยทางถนนโดยตรงในหนวยงานทเกยวของ

3. การแกไขและปรบปรงกฎหมายเพอเพมประสทธภาพการบงคบใชกฎหมาย

หากเงอนไขดงกลาวไมไดรบการดาเนนการหรอมการดาเนนงานทลาชายอมสงผลตอ การขบเคลอนการทางานตามแผนใหเกดความลาชาหรอไมสามารถบรรลเปาหมายทตงไวได เพอปองกนปญหาดงกลาวศนยอานวยการความปลอดภยทางถนนควรจดทาขอเสนอดงกลาวเพอขอความเหนชอบจากคณะรฐมนตร เพอบรรจไวในนโยบายเรงดวนของรฐบาล แผนบรหารราชการแผนดน 4 ป และแผนปฏบตการของกระทรวงทเกยวของ

 

ภาคผนวก

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย เลขท 3/12 ถนนอทองนอก เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300 โทรศพท /โทรสาร 0 2243 0032, 0 2241 4756 Website: www.roadsafety.disaster.go.th