Stratejik yonetim prezantasyonu_2004_2005_bolum14

Bölüm 14

Stratejik Değerleme

ve Kontrol

© Ülgen&Mirze 2004

İşletmelerde Kontrol İşlevi

Planlama, organize etme ve yürütme işlevlerinin;

işletmenin amaçlarını gerçekleştirip gerçekleştirmediği

veya sonuçlara henüz erişilmemiş ise,

yapılanların işletmeyi doğru amaçlara eriştirip eriştiremeyeceği

kontrol işlevi sonucunda ortaya çıkar.


• Geriye yönelik (feedback) kontrol, iş yaşamında en yaygın ve en

çok uygulanan kontrol biçimidir. Bu durumda, yapılan işler ve

faaliyetler tamamlandıktan sonra kontrol yapılmaktadır.

• İleriye yönelik (feedforward) kontrol tekniğinde, işlerin ve

faaliyetlerin gerçekleşmesinden önce, kullanılacak girdilerin kontrol

edilerek, faaliyet sırasında oluşabilecek hataların ve yanlış

uygulamaların en alt düzeye indirilmesi amaçlanmaktadır.

• Eş zamanlı (concurrent) kontrol tekniğinde ise, daha çok, sürekli

yapılan ve sonuçları zaman alan işlerde; ardışık (birbirini izleme) ve

karşılıklı bağımlılık ilişkisi bulunan faaliyetler sürerken, faaliyetlerin

her evresinde, belirli noktalarda kontrol yapılmaktadır.

İşletmelerde Kontrol Teknikleri



Her 3 Kontrol Yaklaşımında da kontrol evreleri aynıdır;

• Standartların oluşturulması

• Mevcut durumun ölçülmesi ve belirlenmesi

• Standartlarla mevcut durumun karşılaştırılması,

varsa sapmaların belirlenmesi ve yorumlanması

• Gerekli düzeltmelerin yapılması



Stratejik Kontrol

Stratejik Yönetim, “nihai sonuca” yönelik olup

amaç, işletmenin yaşamını sürdürmesi ve

rekabet üstünlüğü elde etmesidir.

Stratejik Kontrol,

kontrol sürecinin faaliyetlerle eşzamanlı ve

amaca uygun olarak yürütülmesidir.



Stratejik Kontrol

Etkili Stratejilerin Değerlemesi• Uygunluk : İşletmenin seçtiği ve uyguladığı stratejilerin çevresel

gereksinimler, işletmenin kaynakları ve önemsediği değerlerinin

yanı sıra, mevcut görev tanımı ile de tutarlı olması gerekir.

• Yapılabilirlik : Stratejilerin uygunluklarının yanında, yapılabilir ve

gerçekleşebilir olmaları da önemlidir.

• Arzulanabilirlik (veya Benimsenme) : Stratejilerin arzu edilen sinerjiyi

yaratabilmesi, beklenen getirileri sağlaması, paydaşların tercihlerini

yerine getirmesi ve kabul edilebilecek bir risk derecesini taşıması da

önemlidir.



Stratejik Değerleme ve Kontrol Teknikleri

Üst yönetim stratejik kontroller için

işletme içinde takımlar ve komiteler kurarak

stratejileri her evrede ve aşamada denetlemeye çalışır.

Bazen işletme içi organlar yerine dış kaynaklardan,

uzman denetim şirketlerinden yararlanılarak denetim yaptırılabilir.

Denetimlerin işletme içi veya dışından sağlanan uzman denetçilerle

yapılması, daha tarafsız ve etkili sonuçlar verebilmesine rağmen

zaman alıcıdır.



• Amaçların Sağlanması,

• İşlevsel Analiz,

• Esnek Bütçe Uygulamaları,

• PIMS Analizi,

• Dengeli Değerlendirme Çizelgesi (Balanced Scorecard),

• Açık Analizi,

• Sorumluluk Merkezleri Aracılığı ile Kontrol,

• Kilit Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi ve Kontrolü,

• Stratejik Sıçrama Faktörlerinin Belirlenmesi ve Kontrolü,



• Amaçların Sağlanması,

Belirli aralıklarla yapılan değerlemelerde

daha önceden belirlenmiş amaçların

gerçekleşip gerçekleştirilemediği belirlenir.



• İşlevsel Analiz Tekniğinde,

Önceden belirlenmiş bir dizi soru aracılığıyla

İşletmenin Tedarik, Üretim, Ar-Ge, Pazarlama, Satış Sonrası

Hizmetleri, Finans, İnsan Kaynakları ve Yönetim İşlevlerinin

stratejilere uyumlu olup olmadığı ölçülür.



• Esnek Bütçe Uygulamaları,

Stratejik Yönetim süreci içinde sürekli değişebilen

çevre koşullarında statik bütçeler yerine

farklı koşullarda düzenlenmiş esnek bütçelerin

kontrol amaçlı kullanılmasıdır.



• PIMS (Profit Impact of Market Strategy) Analizi,

PIMS Programı, yaklaşık 3000 işletmenin performansı ile ilgili

sayısal ve kalitatif bilgilerin bulunduğu bir veri tabanının bilgileri ile

işletmelerin kendi verilerini karşılaştırmasından ibarettir.

PIMS veri tabanında;

• Pazar payları,

• Ürün/hizmet kaliteleri,

• Ürün/hizmet fiyatları,

• Satışların yüzdesi olarak pazarlama harcamaları,

• v.b.g. 100’den fazla performans ölçütü bulunmaktadır.



• Dengeli Değerlendirme Çizelgesi (Balanced Scorecard),

Bu kontrol yönteminde, işletmenin üst düzey yönetimi bir çizelge

hazırlayarak seçilen stratejilerin gerçekleşmesine yardım edecek

faaliyetlerle ilgili performans kriterleri hakkında bilgiler sağlamakta,

çalışanlar ise belirtilen kriterleri sağlamaya çaba göstermektedir.




• Açık Analizi,

İşletmenin belirli sürelerde ulaşması gereken amaçlara,

yapılacak durum belirleme analizleri ile

ne derecede ulaşılıp ulaşılamayacağı

tahmin edilmeye çalışılır.



• Diğer Stratejik Kontrol Teknikleri



Documents

Stratejik yonetim prezantasyonu_2004_2005_bolum14