15
POSTĘPY ROZWOJOWE CHŁOPCA Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE I ALERGIĄ PROWADZONEGO PROGRAMEM MNRI®: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa Busz, specjaliści MNRI®, Zielona Góra, Polska Streszczenie Autorki artykułu dzielą się doświadczeniami, obserwacjami klinicznymi i uwagami dotyczącymi chłopca z głęboką dysleksją oraz wpływu alergii na funkcjonowanie układu nerwowego dziecka. Zaprezentują również pozytywne zmiany w zakresie w stanie zdrowia i neuro-senso-motorycznego rozwoju chłopca, który od 6 roku życia prowadzony był Programem MNRI®. Szymon jest synem terapeuty, Beaty Ogińskiej Dutkiewicz. Słowa klucze: program MNRI®, dysleksja rozwojowa, alergia Problemy alergii Szymon przyszedł na świat 03 marca 2000r. Kiedy nadszedł termin porodu, synek nie przyjął pozycji ułatwiającej naturalny poród tj. główką w dół. Lekarz zadecydował cesarskie cieńcie, ze względu na pokaźny płód (4000 gram masy ciała). Noworodek otrzymał 10 pkt Apgara, co miało świadczyć o dobrej kondycji dziecka. Syn był oddzielony ode mnie 24h z powodu mojej niedyspozycji po zewnątrzoponowym znieczuleniu. W szpitalu byłam z dzieckiem 8 dni. Stan zdrowia Szymka był dobry. Prawidłowo włączył mu się odruch ssania, spał spokojnie. Po powrocie do domu rozpoczęły się problemy jelitowe synka. Karmiłam go tylko piersią, jednak on wykazywał negatywne reakcje na mleko matki. Było to dużym zaskoczeniem. Zaczęła się cała batalia o to co ja, mama powinnam jeść, a czego unikać, aby nie uczulać maleństwa. Skrupulatnie według wskazówek lekarza, przestrzegałam coraz bardziej restrykcyjnej diety, ale i tak nie miało to znaczącego wpływu na stan zdrowia mojego dziecka. Przez wiele miesięcy miał duże trudności z trawieniem, biegunkami, bolesnymi i długotrwałymi kolkami. Jak na noworodka sypiał krótko, był niespokojny. Doszły wysypki na całym ciele, które powodowały ataki świądu, niepokoju, zmęczenia dziecka. Zdezorientowani

Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

POSTĘPY ROZWOJOWE CHŁOPCA

Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE I ALERGIĄ

PROWADZONEGO PROGRAMEM MNRI®:

Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz

Teresa-Ewa Busz, specjaliści MNRI®, Zielona Góra, Polska

Streszczenie

Autorki artykułu dzielą się doświadczeniami, obserwacjami klinicznymi i uwagami dotyczącymi

chłopca z głęboką dysleksją oraz wpływu alergii na funkcjonowanie układu nerwowego dziecka.

Zaprezentują również pozytywne zmiany w zakresie w stanie zdrowia i neuro-senso-motorycznego

rozwoju chłopca, który od 6 roku życia prowadzony był Programem MNRI®. Szymon jest synem

terapeuty, Beaty Ogińskiej Dutkiewicz.

Słowa klucze: program MNRI®, dysleksja rozwojowa, alergia

Problemy alergii

Szymon przyszedł na świat 03 marca 2000r. Kiedy nadszedł termin porodu, synek nie przyjął

pozycji ułatwiającej naturalny poród tj. główką w dół. Lekarz zadecydował cesarskie cieńcie, ze względu

na pokaźny płód (4000 gram masy ciała). Noworodek otrzymał 10 pkt Apgara, co miało świadczyć o

dobrej kondycji dziecka. Syn był oddzielony ode mnie 24h z powodu mojej niedyspozycji po

zewnątrzoponowym znieczuleniu. W szpitalu byłam z dzieckiem 8 dni. Stan zdrowia Szymka był dobry.

Prawidłowo włączył mu się odruch ssania, spał spokojnie.

Po powrocie do domu rozpoczęły się problemy jelitowe synka. Karmiłam go tylko piersią, jednak

on wykazywał negatywne reakcje na mleko matki. Było to dużym zaskoczeniem. Zaczęła się cała batalia o

to co ja, mama powinnam jeść, a czego unikać, aby nie uczulać maleństwa. Skrupulatnie według

wskazówek lekarza, przestrzegałam coraz bardziej restrykcyjnej diety, ale i tak nie miało to znaczącego

wpływu na stan zdrowia mojego dziecka. Przez wiele miesięcy miał duże trudności z trawieniem,

biegunkami, bolesnymi i długotrwałymi kolkami. Jak na noworodka sypiał krótko, był niespokojny. Doszły

wysypki na całym ciele, które powodowały ataki świądu, niepokoju, zmęczenia dziecka. Zdezorientowani

Page 2: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

jeździliśmy z Szymonem od jednego do drugiego specjalisty. Jeden lekarz często zaprzeczał drugiemu w

propozycji terapii jego objawów. W wieku 8 miesięcy stwierdzono u Szymka atopowe zapalenie skóry

oraz alergię pokarmową i wziewną.

„Atopia jest to nadwrażliwość komórek tucznych występujących w tkankach skóry, śluzówek

nosa, gardła, ucha, krtani, oskrzeli i jelit. Komórki tuczne mają za zadanie chronić organizm przed

potencjalnymi agresorami. Nadwrażliwa komórka tuczna zbyt łatwo wyzwala wydzielanie substancji

zwanymi mediatorami (histamina) odpowiedzialnych za określone reakcje tkanek np. podrażnienie, obrzęk,

ból, stan zapalny.‖ (D. Myłek, Alergia, Warszawa, 2001)

Badanie IgE krwi wykazały znacznie podwyższony poziom przeciwciał, co potwierdziło

podejrzenia silnej alergii. Poszczególne testy na substancje wziewne i produkty pokarmowe również

pokazywały liczne uczulenia na pyłki, pleśnie, żywność.

Odbyłam mnóstwo porad specjalistycznych, zapisywanych leków, podawanych, potem

kwestionowanych przez innych lekarzy. Chaos informacyjny, restrykcje żywieniowe oraz dotykowe (np.

zabranianie dotykania produktów pszennych, owoców, kwiatów, liści, wszystkiego co związane z naturą

itp.) powodowały jeszcze większe zmęczenie i brak nadziei, że cokolwiek się zmieni w funkcjonowaniu

naszej całej rodziny. W ciągu 2 lat mój dom był prawie pusty, bez roślin, bo pleśnie uczulają, bez zasłon,

dywanów, kanap tapicerowanych, bo to skupisko kurzu. Miałam wrażenie, że bezustannie zajmowałam się

myciem podłóg, mebli i szorowaniem łazienki, jako głównego siedliska groźnych grzybów.

Po dwóch latach, gdy lekarz-alergolog zabronił mojej rodzinie kontaktu z moją siostrą, która ma

zwierzęta w domu: kota, psa - stwierdziłam, że to nie tędy droga i na pewno nie ku wyzdrowieniu dziecka.

Zaczęłam leczyć Szymka homeopatycznie. Po jakimś czasie zauważyliśmy poprawę skóry, po kilku

mocnych wysypach stała się lepsza, nie było świądu, zabliźniły się rozdrapywane rany, synek czuł się

lepiej, był spokojniejszy. Niestety po pewnym czasie pojawiły się problemy oddechowe. Chłopiec

przeszedł kilkakrotne zapalenie oskrzeli, płuc, lekarze orzekli astmę. Przez ten czas brał systematycznie

leki wziewne rozkurczowe i przeciwzapalne sterydy. W istocie zahamowało to powroty stanów zapalnych

u dziecka.

Przez 6 lat Szymon był na diecie bezglutenowej, bezmlecznej, bezjajecznej. Do dziś nie spożywa

pokarmów zawierających mleko i jajko, nie jada ryb, orzechów, cytrusów i niektórych warzyw i owoców.

W czasie styczności z alergenem pokarmowym przejawiał natychmiastowe reakcje alergiczne, dławienie,

ślinotok, skurcze brzucha. Nadal zachowujemy ostrożność przy doborze żywności. Po doświadczeniach z

dzieciństwa niepokój i lęk przy próbie nowego pokarmu pozostał.

Poza zaobserwowanym słabym układem immunologicznym, jako specjalista w dziedzinie

MNRI®, zauważałam związki pomiędzy alergią, a psychoruchowym rozwojem mojego syna. Wtedy

większość lekarzy-alergologów nie zwracało na ten aspekt uwagi. Szymek w tamtym czasie przejawiał

Page 3: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności

grafomotorycznych, słabą równowagę statyczną i dynamiczną, nieregularne napięcia mięśniowe. Czytając i

dociekając skąd to się wzięło dotarłam do istotnych związków: Wieloletnie przyjmowanie leków przez

syna, marsz alergiczny, niepokój rodziców, nadmierna ostrożność nie były obojętne dla jego organizmu i

rozwoju mózgu.

Mózg nie jest oddzielnym organem, wszystko co doświadcza ciało ma odzwierciedlenie w

układzie nerwowym. Dr Danuta Myłek, specjalista alergolog w książce „Alergia‖ pisze o tym, że nasz

„mózg nie kicha, nie kaszle, nie swędzi, ale manifestuje objawy typowe dla tego narządu: zaburzenia

zachowania, trudności w koncentracji uwagi, zaburzenia przyswajania wiedzy, zaburzenia snu, tiki‖ (dr

Danuta Myłek, Alergia, 2001).

Od najmłodszych lat chroniąc zdrowie Szymka, uczyłam go ostrożności, ograniczałam jego

naturalną chęć poznawania świata, licznymi zakazami i nakazami, wg. wskazań alergologów. Skutkowało

to podwyższonym niepokojem i lękiem przed ostrymi, nieprzewidzianymi reakcjami organizmu (np.

wstrząsem anafilaktycznym) u dziecka i u nas, rodziców.

Wiele dzieci trafia do naszego gabinetu terapeutycznego w celu poszukiwania przyczyn zaburzeń

koncentracji uwagi, trudności w zapamiętywaniu, podwyższonym niepokojem, niepewnością,

męczliwością psychoruchową oraz obniżonym rozwojem poznawczym i emocjonalnym. Z wywiadu z

rodzicami w 70 % wynika, że dzieci te cierpią na jakiś rodzaj alergii, a lub/i w 80% miały komplikacje

okołoporodowe. Na dzień dzisiejszy uważam, że ta przewlekła choroba i sposób jej leczenia w znacznym

stopniu wpływają na całościowy psychofizyczny rozwój dzieci, jak i mojego syna.

Wpływ Programu MNRI® na proces leczenia alergii i wzmacnianie układu immunologicznego

Nasze obserwacje potwierdziły badania rosyjskich naukowców realizowane w Rosji, które

interpretują istotny wpływ stosowanej terapii w procesie leczenia dzieci i dorosłych z problemami

nawracających infekcji oddechowych na układ hormonalny, immunologiczny pacjentów. Przewlekłe

choroby zapalne dróg oddechowych i ich nawracające nasilanie się w dużej mierze warunkowane

zaburzeniami mechanizmów regulacji immunologicznej. Ustalono, że przeprowadzenie dodatkowej terapii

metodą MNRI® drogą stymulacji motorycznych schematów odruchów pozwala w określonej mierze

korygować zaburzenia mechanizmów układu immunologicznego, a w szczególności normalizować: ilość

limfocytów T (CD3, CD4, CD8) i

komórek NK (natural killer), funkcje

metaboliczne leukocytów, poziom cytokin

regulatorowych i przeciwzapalnych.

Oprócz tego, odnotowano znaczące pod

względem statystycznym zwiększenie się

Page 4: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

ilości komórek, wykazujących ekspresje zróżnicowanych antygenów, i komórek NK (CD16). Wiadomo, że

komórki NK są kluczowymi efektorami wrodzonego układu odpornościowego i odgrywają ważną rolę

biologiczną w mechanizmach kontroli immunologicznej, zorientowanej przeciwko komórkom

nowotworowym, na niszczenie komórek, zainfekowanych wirusami i pasożytami‖ (S.K. Masgutova, N.K.

Akhmatowa, M.V. Kisielewski, 2008).

Oprócz wpływu immunoregulacyjnego, program terapeutyczny MNRI® istotnie zwiększał poziom

kortyzolu w koncentracji fizjologicznej. Podsumowanie naukowców udowodnia, że terapia MNRI® ma

możliwość wpływu na regulację kory nadnerczy przez ACTH przysadki za pośrednictwem wytwarzania

IL-1‖ (S.K. Masgutova, N.K. Akhmatowa, M.V. Kisielewski, 2008;)

Dysleksja

Jednak nie tylko alergia jest czynnikiem utrudniającym funkcjonowanie Szymona. We wczesnym

wieku szkolnym ujawniła się predyspozycja do dysleksji, tym bardziej, że sama mam tę dysfunkcję.

Autorzy badań nad dysleksją podają, iż są to zaburzenia u dzieci o prawidłowym rozwoju

intelektualnym, związane z procesem przetwarzania informacji. Towarzyszą im problemy w obszarze

aktywności umysłowej-percepcji, planowania, zapamiętywania, szybkości analizowania informacji,

zróżnicowania i dekodowania czasowo-przestrzennej orientacji, sensoryczno-kognitywnego modelowania.

Stany te wpływają na kształtowanie umiejętności pisania, czytania, liczenia oraz związane są z

koordynacją ruchową - motoryką precyzyjną i dużą, programowaniem i kontrolą (Gavin Reid, 2003; I.V.

Dubrovina 1991; D.R.Gross, 1987, M. Bogdanowicz, 2004;)

Przyczyny upatruje się również w zaburzeniach integracji funkcji percepcyjno-motorycznych

wzrokowych, słuchowych, ruchowych, funkcji językowych, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej),

nietypowej lateralizacji (senso-motorycznego profilu wyższych psychicznych funkcji); słabej orientacji w

statomotoryce, schemacie własnego ciała i przestrzeni.

Etiologia tych zaburzeń jest wielopoziomowa: dziedziczność, dysfunkcje anatomiczne i

zaburzenia neurofizjologiczne układu nerwowego w okresie ciąży i przebiegu porodu, opóźniony

neurorozwój, środowiskowe czynniki hamujące, w tym stosunki w strukturze rodzinnej, brak szybkiego

diagnozowania i interwencji; (M. Bogdanowicz, 2004; E. Goldberg, 2009)

Diagnoza Szymona Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej

W opiniach Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej z dnia 01.02.2010r. oraz 13.12.2011r.

stwierdzono sprzężone deficyty percepcyjno-motoryczne, nieprawidłowy przebieg procesów

Page 5: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

spostrzeżeniowych (analiza i synteza realizowane przez analizator słuchowy, wzrokowy i kinestetyczno-

ruchowy), czyli dysleksję rozwojową o głębokiej postaci.

U Szymona zaburzenia dysleksji rozpoznane zostały dość wcześnie. Rozwój motoryczny dziecka

odbywał się prawidłowo, siadał o czasie, raczkował, samodzielny chód nastąpił w 12 miesiącu życia.

Jednak około 3 lat często obserwowałam lekkie drżenie kończyn przy próbie wykonywania precyzyjnej,

złożonej czynności. Wkładanie klocka na klocek okazało się trudnym zadaniem. Szymek nie wyczuwał

odległości, siły nacisku, całe ciało dokonywało dużego wysiłku z nikłym efektem. Na późniejszym etapie

unikał aktywności związanych z motoryką precyzyjną, tj. rysowania, układania puzzli, nie interesowało go

rzeźbienie. Jeśli już rysował to trwało to bardzo krótko i na ogół były to chaotyczne linie, rysowane z

nierówną siłą. Kółko rysował w przeciwną stronę, kanciaste, bardziej jajowate, często niedomknięte.

Pierwsze próby pisania w przedszkolu ujawniły problemy grafomotoryczne.

Szymon lubił ruch, bieganie, wspinanie się, zabawę na placu zabaw. Jako mały chłopiec, często

przyjmował pozycję ciała głową w dół, zasypiał skulony w pozycji błędnikowej, albo z odchyloną do tyłu

głową i otwartą buzią. Mowa pojawiła się o czasie. Przy budowaniu dłuższych wypowiedzi zacinał się, tak

jakby szukał odpowiednich słów, układał je i dopiero wypowiadał. Niestety, nie wszystkie osoby dorosłe i

dzieci wykazywały cierpliwość i wyczekiwały na pełną wypowiedź syna. Narastało jąkanie i niechęć do

mówienia. Do 10 r.ż. nie wypowiadał spółgłoski „r’.

Szymon w wieku 10 lat

Page 6: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Terapia

Po niepokojących obserwacjach w rozwoju i zachowaniu Szymka zaczęłam poszukiwać sposobów

pomocy mojemu dziecku i intensywnie brałam udział w wielu szkoleniach, warsztatach, studiach.

Zostałam terapeutą integracji sensorycznej, terapeutą-pedagogiem, specjalistą Gimnastyki Mózgu®. W

2005r uczestniczyłam w kursie dr. S. Masgutovej poświęconym odruchom posturalnym i dynamicznym, co

zapoczątkowało moją intensywną edukację w metodzie.

Diagnoza integracji sensorycznej, jak i sensomotorycznej integracji odruchów dr S. Masgutovej

potwierdziły znaczne potrzeby układu nerwowego do lepszego rozwoju mojego syna, który miał wtedy 6

lat. W wieku wczesnoszkolnym ujawniły się trudności w pisaniu, czytaniu, koncentracji uwagi. Szymon

przejawiał znaczną męczliwość układu nerwowego, przeżywał mocno i długo każdą ocenę, porażkę oraz

stres. Często reagował niechęcią, lękiem, niepewnością, wycofaniem. Nie polubił szkoły choć

wychowawca starał się okazywać duże zrozumienie. Diagnoza przychodni psychologiczno-pedagogicznej,

w której stwierdzono sprzężone zaburzenia percepcyjno-motoryczne i dysleksję rozwojową była

rzeczywista i zaburzenie to bardzo utrudniało synowi naukę. W pierwszym kontakcie osobistym z

diagnostą poradni PPP otrzymałam informację, że Szymon powinien więcej czytać i pisać. Potraktowałam

to jako dowcip. Zaczęłam ćwiczyć z synem Gimnastykę Mózgu®, organizować zajęcia plastyczne i od

2006 roku pracować Metodą MNRI dr S. Masgutovej.

Diagnoza neurosensomotoryczna schematów odruchów wg S. Masgutovej dotarła do źródła

przyczyn obserwowanych trudności szkolnych syna. Nienaturalny poród (cesarskie cięcie), predyspozycje

genetyczne, leczenie objawów (alergia, dysleksja) doprowadziły do opisywanego wcześniej stanu dziecka.

Zaczynając pracę terapeutyczną byłyśmy skoncentrowane na tym, aby wpływać na jego rozwój

motoryczny, poznawczy, percepcyjny w efektywny sposób. Okazało się jednak, że metoda S. Masgutovej

kryje w sobie jeszcze wiele pozytywnych niespodzianek. Na początku nie wszystko było dla nas jasne, o

czym mówiła Pani Doktor. np. „… trzeba poważnie zwrócić uwagę na czynnik stresowy i robić ćwiczenia

aktywizujące schemat odruchu Pereza, wtedy będzie lżej z alergią; musimy pilnować rozwoju mięśni i

kości, potrzebna jest „terapia neurostrukturalna‖ stymulacja receptorów skóry i czucia głębokiego… itd.‖.

Rozumienie przychodziło stopniowo, ale z ufnością trenowałyśmy z Szymonem, obserwując jego rozwój i

zmiany.

Mimo wielu chęci, życie przynosiło różne trudności i sama terapia nie odbywała się tak

systematycznie jakbyśmy sobie życzyły, a tym bardziej życzyłby sobie układ nerwowy Szymka. W trakcie

pracy na bieżąco musiałyśmy rozwiązywać liczne zagadki, jakie nam stawiał niepowtarzalny umysł

chłopca. Jednak wyniki i tak nadeszły.

Page 7: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Pracując metodą MNRI® wpływałyśmy na układ odpornościowy syna. W wieku 9 lat po

specjalistycznych badaniach w Centrum Pulmonologii w Karpaczu (metacholina, wysiłkowych,

spirometrii) lekarz stwierdził, że Szymon nie ma astmy. Syn był dzieckiem szczupłym, mizernym,

wzbudzającym niejednokrotnie westchnienie współczucia. Stosując terapię dr S. Masgutovej zaczął

przybierać na wadze, zwiększyła mu się masa mięśniowa. Koordynacja dużej motoryki i siła mięśniowa

wzrosła w widocznym stopniu (dodam, że Szymon nie uprawiał systematycznie żadnego sportu). W wieku

10 lat po intensywnych terapiach na turnusie rehabilitacyjnym dr Masgutovej 3h dziennie przez 10 dni

zaczął mówić prawidłowo „r‖ co znacznie wpłynęło na wzrost jego samooceny. Jak wiemy, wywołanie w

tak późnym wieku dziecięcym spółgłoski „r‖ i poprawa jakości mowy, jest nie lada problemem. To

zdarzenie miało również wpływ na postawę emocjonalną. Szymon znacznie odważniej mówił i o wiele

rzadziej uwidaczniało się zacinanie. Mowa była coraz płynniejsza. W czasie występów teatralnych, które

uwielbia, mówił i mówi zachwycająco głośno, wyraźnie oraz płynnie, bez stresu modulując głos i

akcentując ważne miejsca wypowiedzi.

Obecnie pracujemy nad stresem szkolnym, który niestety jest nadal negatywnym czynnikiem

mającym wpływ na rozwój chłopca oraz nad wzmocnieniem układu oddechowego

Z badań dr S. Masgutovej wynika, że u dzieci z dysleksją w znacznym stopniu pojawiają się

trudności w kształtowaniu się wyższych funkcji mózgu i w harmonijnym rozwoju psychofizycznym.

Niezintegrowane, niedojrzałe schematy odruchów posturalnych i dynamicznych nie wspierają prawidłowo

rozwoju wyższych partii mózgu. Nie służą w optymalny sposób rozwojowi percepcji słuchowej,

wzrokowej. Zakłócają kształtowanie się procesów hamowania i pobudzania, jak i wyższych procesów

kontroli, co w istotny sposób wpływa na

całościową organizację mózgu, samoregulację.

W rezultacie rzutują na zachowanie dziecka, czy

dorosłego, jego rozwój fizyczny, poznawczy i

emocjonalny.

Odruch to naturalny, genetyczny program

rozwojowy realizowany przez system ciało-mózg

od momentu poczęcia człowieka. Jest to

genetycznie zakodowana reakcja na bodziec. Podstawową funkcją odruchu jest ochrona i przetrwanie oraz

później fizyczny, poznawczy/kognitywny oraz emocjonalny rozwój. Układ nerwowy i jego drogi nerwowe

przekazują impulsy nerwowe do mózgu. Informacja przetwarzana jest w centrum mózgu i jest

przeznaczona do przetwarzania sensorycznej i proprioceptywnej informacji, która jest

transmitowana/przekazywana poprzez drogi eferentne – włókna te wprowadzają impulsy nerwowe w

formie polecenia do mięśni i narządów/gruczołów, aby zorganizować motoryczna reakcję (Masgutova S.

K., Akhmatova N.K. 2004,2007, Integration of Dunamic and Postural Reflexes into the Whole Body

Movement System). Każdy odruch ma określony czas dojrzewania i integracji. Jeśli z jakiś przyczyn to nie

nastąpiło i odruch odpowiednio nie rozwinął się, to oznacza, że w pełni nie wspiera rozwoju wyższych

umiejętności i nawyków. Następują utrudnienia lub zaburzenia w rozwoju wyższych funkcji mózgu.

Page 8: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Dr S. Masgutova przeprowadziła diagnozę odruchów posturalnych i dynamicznych u dzieci z

dysleksją rozwojową (580 osób w wieku 6-19 lat), z której wynika jak ważną rolę odgrywa poziom

integracji odruchów w funkcjonowaniu układu nerwowego, w przetwarzaniu informacji, dekodowaniu,

które są tak niezbędne w procesie uczenia i zapamiętywania. W tabelach i grafikach poniżej

zaprezentowane są wyniki schematów odruchów, które były niezintegrowane u dzieci z dysleksją (wiek: 6-

19 lat; 1989-2002).

Tabiela 1. Schematy odruchów niezintegrowanych u dzieci z dysleksją (wiek – 6-19 lat; 1989-2002).

Dane w tabeli pokazują, iż dzieci z dysleksją mają niedojrzałe schematy odruchów szczególnie związane z

kształtowaniem się funkcji wzrokowo-słuchowych, koordynacji i motoryki precyzyjnej.:

ATOS (83.3% dzieci) – odruch ten odpowiada za doświadczanie własnego układu propriocepcji i

koordynacji strukturalnej ciała i odruchów słuchowych: jednostronne i obustronne słuchu, za język

i przetwarzanie słuchowe, pamięć słuchową, orientację przestrzenną;

odruch Pełzania (73%) - odpowiada za kształtowanie całościowej aktywności dużej motoryki,

ruchu naprzemiennego, ustalenia głowy, reakcji obuocznych wzrokowych i obu usznych

słuchowych;

odruch Chwytny rąk Robinsona (71.4% dzieci), odruch Babkina dłoniowo- bródkowy (41,6%),

odruch Podciągania rąk (43,1%)

Page 9: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Wyżej wymienione odpowiadają za zdolności manualne, w tym pisanie i rysowanie, koordynację oczu,

komunikację i mowę ekspresyjną; Ponadto kolejne fazy sekwencyjnego otwarcia palców oraz zamknięcia

służą zróżnicowaniu, obliczeniu i innym umiejętnościom matematycznym.

TOB-toniczny odruch błędnikowy (67,24% dzieci) - odpowiada za kontrolę postawy, mechanizmy obronne

regulacji „zamrożenia‖ i „walki i ucieczki‖, selektywne postrzeganie wzrokowo- kinestetyczne i

przetwarzanie informacji;

STOS-symetryczny toniczny odruch szyjny (70,1%), Prostowania tułowia (61,8% dzieci)

Oba odpowiadają za kontrolę pozycji głowy i tułowia, widzenie obuoczne i dwuuszne słyszenie; Ponadto

poziome i pionowe wodzenie oczami, konwergencję - dywergencję, odruch przedsionkowy-wzrokowy,

wzrokowo-kinestetyczny, odpowiadają za kształtowanie umiejętności wzrokowych - przyswajanie i

programowanie, porównywanie, analizę, rysunek, określenie priorytetów), czytanie i pisanie (dokładne,

biegłe i kompleksowe);

Odruch grzbietowy Galanta ( 52,8%)- odpowiada za kontrolę postury kręgosłupa i kontrolę

koordynacji ruchowej, naprzemiennej-bocznej koordynacji postawy i ruchu, koncentrację,

świadomość, aktywację szybkich fal mózgowych o częstotliwości służącej aktywizacji

świadomości i jasności ostrości spostrzegania i zapamiętywania;

Odruch grzbietowy Pereza ( 44,8% dzieci) - odpowiada za kontrolę postury kręgosłupa i sterowania

ruchem, osiągając i nerw obwodowy układu nerwowego służący detoksykacji mózgu;

Page 10: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Terenia w wykresie źle zilustrowany jest TOB za mały słupek

Przedstawione dane z tych badań przypominają wykres i wykaz rozwoju schematów odruchów u Szymona.

Z Szymonem pracowałyśmy nad rozwojem i dojrzałością poszczególnych schematów odruchów

posturalnych i dynamicznych. Stosowałyśmy Program MNRI® - Re-patterning schematów odruchów,

Terapia Neurostrukturalna integracji odruchów, Archetypy rozwoju ruchowego, Terapia odruchów twarzy

oraz Terapia integracji układu taktylnego, które ukierunkowane są na pracę z całościową strukturą

mięśniowo-kostną ciała, system czuciowym i koordynacją ruchową. Neuroplastyczność układu

nerwowego, jak i sensomotoryczna integracja, stwarzała możliwość dokonywania pozytywnych zmian w

funkcjonowaniu układu nerwowego chłopca. Korzystając z podstaw pamięci genetycznej danych nam w

ramach pamięci motorycznej-genetycznej samych schematów odruchów, stwarzałyśmy warunki do

budowania prawidłowych fundamentów rozwojowych. Szymon zmieniał się, zmieniało się jego ciało,

motywacja do uczenia, koncentracja, orientacja przestrzenno-czasowa.

Kolejne diagnozy schematów odruchów Dr. S. Masgutowej- diagnoza-2 - 24.10. 2010; diagnoza-3

- 21.10. 2011; diagnoza-4 - 22.10. 2012 wykazały systematyczne pozytywne zmiany w dojrzewaniu tych

odruchów. Dla nas specjalistów MNRI® korelacja wzrostu integracji schematów odruchów Szymona i

nawyków oraz rozwoju jego osobowości była faktem niezaprzeczalnym i motywującym do dalszej pracy.

Page 11: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Poniżej prezentujemy wyniki diagnozy schematów odruchów posturalnych i dynamicznych w

ramach 3 grup wraz z grafikami, ilustrujące postępy w poziomie integracji i rozwoju schematów odruchów

na przestrzeni lat bardziej systematycznej i aktywnej pracy z Szymonem.

Page 12: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Analiza poszczególnych diagnoz świadczy o tym, że rozwój schematów odruchów

niejednokrotnie z bardzo niskiego poziomu integracji wzrósł poziom wyżej tj. bazowy schemat jest

prawidłowy, i osiągnął niski poziom rozwoju, ten wzrost jest matematycznie znaczący (analiza za pomoca

metody prof. A. Krefft, 2007). Ważnym czynnikiem wpływającym na jakość i tempo dojrzewania

schematów odruchów miał intensywny wzrost chłopca. W ciągu tych trzech lat terapii struktura, masa,

wzrost Szymona bardzo się zmieniała. W 2010 r. mieżył 138 cm, waga 34 kg, w 2012 r. osiągnął 164 cm,

wagę 48 kg. W tak krótkim czasie urósł aż 28 cm. Nie było to obojętne dla jakości koordynacji,

propriocepcji, czy układu mięśniowo-kostnego dorastającego młodzieńca. W terapii starałyśmy się nadążać

za tak dużą dynamiką rozwoju fizycznego Szymka. Obecnie w grudniu 2013 r. Szymon ma 173 cm i jego

ciało nie wydaje się żeby na tym chciało poprzestać.

Przy tak dużych zmianach strukturalnych czeka nas nadal wiele wyzwań terapeutycznych, którym

będziemy chciały sprostać, ale jesteśmy pewne o efektywności podjętych działań związanych ze

stosowaniem metody dr S. Masgutowej.

Obecnie Szymon poszedł do gimnazjum, pisze i czyta, co na początku jego kariery szkolnej przez

niektórych było poddawane pod wątpliwość. Pismo ma czytelne, choć grafomotorycznie niedojrzałe.

Popełnia liczne błędy ortograficzne, czyta w wolnym tempie, ale jego tempo systematycznie wzrasta.

Page 13: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Czyta po cichu znacznie szybciej i z dużym zrozumieniem. Potrafi utrzymać uwagę bez przerwy przez 1h-

1,5h. Jest odporniejszy na stres, jak odczuwa stres/ kryzys sam domaga się terapii. Bardzo ważnym

osiągnięciem są jego rozwijające się zdolności samoregulacji w sytuacjach stresowych.

Świetnie komunikuje się z rówieśnikami, ma w sobie dużo zrozumienia i empatii oraz

wybaczania. Jest bardzo kochany i szanowany przez bliskie i dalsze otocznie za niezwykłą osobowość. To

dobry obserwator ludzkich zachowań. Obecnie uczęszcza na zajęcia teatralne, bardzo lubi grać w

przedstawieniach, przejawia ku temu predyspozycje, chętnie gra w piłkę nożną. To wspaniały, wrażliwy,

radosny młodzieniec z dużym optymizmem i umiejętnością przyjmowania różnorodności w świecie ludzi.

06.11.2013r. Szymon został ponownie zdiagnozowany w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

Diagnosta pogratulował synowi postępów. Jednak nadal utrzymują się u chłopca problemy związane z

dysleksją, ale w analizie poszczególnych funkcji nastąpiła znaczna poprawa: w rozumieniu czytanych

treści (w pełni), w zakresie motoryki precyzyjnej, poprawa w zakresie funkcji wzrokowo-przestrzennych,

wzrokowo-ruchowych (percepcja wzrokowo-przestrzenna, koordynacja wzrokowo-ruchowa, pamięć

wzrokowa bezpośrednia) .

Jestem szczęśliwa i dumna z kochanego syna. Ufam, że wejdzie w świat ludzi dorosłych, jako

dobry, ciekawy i odpowiedzialny człowiek.

Korzystając z okazji chciałybyśmy podziękować Pani Doktor za naukę i wieloletnie wsparcie, jak i

koleżankom terapeutkom z całej Polski, które pomagają nam bezustannie w pracy terapeutycznej z

Szymonem.

Dziękujemy również za wspólną naukę, życzliwość i przyjaźń wszystkim specjalistom z USA,

Kanady, Belgii, Estonii, Szwecji.

Wszystkim wielkie podziękowania i wyrazy szacunku.

Literatura:

Reid G. (2003)....

Bogdanowicz M. (2004). Dyslexia Risk. Problems and Diagnosis. Wydawnictwo. Gdansk, Pl. (Ryzyko

dysleksji. Problem i diagnozowanie), Wydawnictwo. Gdańsk, Pl.

Dubrovina I. V. (1991). School Psychology Service. Theoretical and practical Aspects. Scientific Research

Institute of General and Educational Psychology. (Russ.). Moscow, Russia.

Page 14: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Goldberg E. (2009). The New Executive Brain. Frontal Lobes in a Complex World. Oxford University

Press. New York.

Gross D. R. (1987). Psychology. The Science of Mind and Behavior. Hodder and Stoughton, London. U.K.

Krefft A. (2007). Diagnosis of Functions of Invisible Phenomena (Statistic Mathematic Analysis). Oficyna

Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. (Pl.).Wrocław, Poland.

Masgutova S. K., Akhmatova N. K. (2004, 2007). Integration of Dynamic and Postural Reflexes into the

Whole Body Movement System. Scientific edition: Prof. N. Akhmatova. MINK. (Pl.). Warsaw, Poland.

Masgutova S. K., Akhmatova N. K. (2004). Children with Challenges – Movement Development and

Reflexes Integration. INKI. (Pl.). Warsaw, Poland.

Masgutova S. K., Akhmatova N. K., Kiselevsky M. V. (2008). Clinic-Immunological Assessment of Effect

of the Therapy Program of Neuro-sensory-motor Integration of Reflex Patterns at Chronic Inflammatory

Diseases of Respiratory System. Russian Immunology Journal, 2008, 2(11),#4. (Russ.). 454–463.

Masgutova S. K., Kowal J., Mazur G., Masgutov D. P., (2005). NeuroKinesiology Tactile Therapy™ by

Dr S. Masgutova, Scientific Edition: Dr. A. Regner, J. Szymczak. MINK. (Pl.). Warszawa, Poland. 133.

Masgutova S. K., Regner A. (2007). Language Development Using Senso-Motor Integration Approach.

Scientific edition: Prof. T. Galkowski, Dr. B. Dolyk. MISM, Continulo. (Pl.), Warsaw, Poland. 196.

Masgutova S. K., Sadowska L. (2005, 2006). The Use of Edu-K for Children with Learning Difficulties:

Early Developmental Dynamic. / In materials of Polish National Conference: ―New Methods of Movement

Development and Learning Facilitation. Children with Learning Difficulties, Hyperactivity and Autism.

Scientific edition: Dr. S. Masgutova, Dr. Anna Regner, Prof. M.D. E. Ronin-Walknowska. Maternity

Department, Pomorska Medical Academy in Szczecin MINK, (Pl.). Warsaw – Szczecin, Poland. 164-176.

Merzenich M. (2013). Soft-Wired. How the New Science of Brain Plasticity Can Change Your Life.

Parnassus Publishing, LLC. San-Francisco. USA

Pavlov I. P. (1960). Conditioned Reflexes: An Investigation of the Physiological Activity of the Cerebral

Cortex. (Anrep G.V., D. Sc. Trans., 1960). New York. Dover Publications Inc. U.S.A.

Page 15: Studium przypadku: Beata Ogińska-Dutkiewicz Teresa-Ewa ... · krótkotrwałą koncentrację, labilność emocjonalną, podwyższony niepokój, lęk, niechęć do aktywności grafomotorycznych,

Piaget, J. (1976). The Grasp of Consciousness: Action and Concept in the Young Child. Cambridge. M.A.

Harvard. U.S.A.

Setchenov I. M. (1961). Reflexes of the Brain. (Russ.). Moscow. Russia. P. 28-54.

Venger L. A. (1988). The origin and development of cognitive abilities in preschool children. International

Journal of Behavioral Development, 11(2), 147—153 (Russ.). Moscow, Russia.

Vygotsky L. S. (1986). The Child Psychology. The Problems of Child Development. In 6 Books. Book –

4. Pedagogika. (Russ.). Moscow, Russian.