Sử dụng hệ thống tiền Sử dụng hệ thống tiền lương, thưởng hiệu quảlương, thưởng hiệu quả

PGS.TS TRẦN KIM DUNGPGS.TS TRẦN KIM DUNG

Đại học Kinh tế tp HCMĐại học Kinh tế tp HCM

Muc tiêu:Muc tiêu:

BiBiết vai trò của các yếu tố ết vai trò của các yếu tố

thành phần trong hệ tthành phần trong hệ thông tra hông tra

công vcông và một số nguyên tắc à một số nguyên tắc

trả lương hiệu quảtrả lương hiệu quả

Tầm quan trọng của kích Tầm quan trọng của kích thích thích

bằng lương, thưởngbằng lương, thưởngKết quả khảo sát:Kết quả khảo sát: Bạn mong đợi điều gì nhất khi làm việc Bạn mong đợi điều gì nhất khi làm việc

cho công ty? cho công ty? Nếu có lời đề nghị lương thưởng hấp Nếu có lời đề nghị lương thưởng hấp

dẫn hơn ở nơi khác, bạn có ở lại công ty dẫn hơn ở nơi khác, bạn có ở lại công ty không?không?

CBNV mong đợi điều gì CBNV mong đợi điều gì nhất?nhất?

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

45.0

Thu nhập cao Cơ hội thăngtiến

Cơ hội đào tạo,phát triển

Môi trườngthân thiện

Công việc antoàn, ổn định

Các doanh nghiệp đã sử dụng Các doanh nghiệp đã sử dụng đòn bẩy về lương như thế nào?đòn bẩy về lương như thế nào? Mức độ hài lòng về lương của Mức độ hài lòng về lương của

CBNV?CBNV? Ảnh hưởng của thoả mãn với Ảnh hưởng của thoả mãn với

lương đến:lương đến:– nỗ lực trong công việcnỗ lực trong công việc– lòng trung thành đối với tổ chứclòng trung thành đối với tổ chức

Thoả mãn với lươngThoả mãn với lương

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

Hoàn toànkhông hài lòng

Không hài lòng Trung dung Hài lòng Rất hài lòng

Mức độ thỏa mãn với lươngMức độ thỏa mãn với lương

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

Côngviệc

Thăngtiến

Đánhgiá

Lương Đồngnghiệp

Lãnhđạo

Đào tạo Thoamãn

chung

DN nhỏ

DN lớn

Vì sao CBNV nghỉ việc?Vì sao CBNV nghỉ việc?

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

45.0%

50.0%

Lương Cơ hội phát triển Môi trường làm việc Lý do khác

Nếu bạn nghỉ việc là do….Nếu bạn nghỉ việc là do….

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Lương Cơ hội phát triển Môi trường làm việc Lý do khác

Ảnh hưởng của thoả mãn Ảnh hưởng của thoả mãn với lươngvới lương

Thoa mãn với lươngNỗ lực cô gắng

Tình cam yêu mến

Lòng trung thành

Điều gì khiến bạn có thể làm việc Điều gì khiến bạn có thể làm việc với tất cả nhiệt huyết cho công tyvới tất cả nhiệt huyết cho công ty

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Series1 35% 12% 15% 4% 20% 8% 6%

thu nhập thăng tiến lãnh đạo đào tạomôi

trườngđánh giá giao viec

ChChính sách nhân sự nào ính sách nhân sự nào cần ưu tiên thay đổi đầu cần ưu tiên thay đổi đầu

tiên? tiên?

-

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00

35.00

40.00

Lương thưởng Đánh giá Đào tạo, pháttriển

Quan hệ laođộng

Phân công giaoviệc

Caùc yeâu caàu cô baûn cuûa Caùc yeâu caàu cô baûn cuûa heä thoáng traû coâng lao heä thoáng traû coâng lao

ñoängñoäng1.1. Thoaõ maõn nhaân vieânThoaõ maõn nhaân vieân2.2. Thu huùt, duy trì nhaân vieân gioûiThu huùt, duy trì nhaân vieân gioûi3.3. Coâng baèng, kích thích ñoäng vieân Coâng baèng, kích thích ñoäng vieân

NLÑNLÑ4.4. Ñaûm baûo caïnh tranh vôùi thò Ñaûm baûo caïnh tranh vôùi thò

tröôøngtröôøng5.5. Phuø hôïp khaû naêng taøi chính cuûa Phuø hôïp khaû naêng taøi chính cuûa

DNDN6.6. Tuaân thuû luaät phaùp Tuaân thuû luaät phaùp 7.7. Thoaõ maõn coâng ñoaønThoaõ maõn coâng ñoaøn8.8. Söï chaáp thuận cuûa coå ñoângSöï chaáp thuận cuûa coå ñoâng

..

Tình huoáng 1

Anh / chò ñeà xuaát quyeát ñònh löông thöôûng nhö theá naøo ñoái vôùi ba nhaân vieân sau ñaây:

•A) Moät ngöôøi môùi tuyeån vaøo coâng ty ñöôïc moät naêm, ñaõ theå hieän naêng löïc thöïc hieän coâng vieäc toát nhö nhöõng nhaân vieân laâu naêm, coù theå hoaøn toaøn tin caäy ñeå trao theâm caùc traùch nhieäm quan troïng.

•B) Moät ngöôøi ñaït keát quaû thöïc hieän coâng vieäc raát cao vôùi saûn löôïng cao nhaát coâng ty.

•C) Moät nhaân vieân ñaït keát quaû 60% so

mục tiêu, ñaõ coù 3 naêm gaén boù vôùi doanh nghieäp nhöng chöa ñöôïc taêng löông.

CƠ CẤU THU NHẬP

LƯƠNG PHỤ CẤP CÁC LOẠI PHÚC LỢI

TIỀN THƯỞNG

CƠ CẤU THU NHẬP CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG

Ý nghĩa của các thành phần thu Ý nghĩa của các thành phần thu nhậpnhập

Lương: trình độ lành nghề, kỹ Lương: trình độ lành nghề, kỹ năng.năng.

Thưởng: Có kết quả tốt hơn bình Thưởng: Có kết quả tốt hơn bình thườngthường

Phụ cấp: làm việc trong điều kiện Phụ cấp: làm việc trong điều kiện khó khăn, vất vả hơn bình thường.khó khăn, vất vả hơn bình thường.

Phúc lợi: sự quan tâm của doanh Phúc lợi: sự quan tâm của doanh nghiệp đối với người lao độngnghiệp đối với người lao động

..

Tình huoáng 1

Anh / chò ñeà xuaát quyeát ñònh löông thöôûng nhö theá naøo ñoái vôùi ba nhaân vieân sau ñaây:

•A) Moät ngöôøi môùi tuyeån vaøo coâng ty ñöôïc moät naêm, ñaõ theå hieän naêng löïc thöïc hieän coâng vieäc toát nhö nhöõng nhaân vieân laâu naêm, coù theå hoaøn toaøn tin caäy ñeå trao theâm caùc traùch nhieäm quan troïng.

•B) Moät ngöôøi ñaït keát quaû thöïc hieän coâng vieäc raát cao vôùi saûn löôïng cao nhaát coâng ty.

•C) Moät nhaân vieân ñaït keát quaû 60% so

mục tiêu, ñaõ coù 3 naêm gaén boù vôùi doanh nghieäp nhöng chöa ñöôïc taêng löông.

Tình huống 2Tình huống 2 Ở một công ty trong hệ thống của Ở một công ty trong hệ thống của

chúng tôi, lương thưởng thấp, lợi chúng tôi, lương thưởng thấp, lợi nhuận cũng thấp. Ban GĐ công ty nhuận cũng thấp. Ban GĐ công ty muốn tăng lương để hút người tài và muốn tăng lương để hút người tài và giữ người giỏi nhưng chi phí lương giữ người giỏi nhưng chi phí lương hiện nay đã rất cao rồi. Nếu tăng hiện nay đã rất cao rồi. Nếu tăng lương thêm sẽ lỗ. lương thêm sẽ lỗ.

Phải giải quyết như thế nào?Phải giải quyết như thế nào?

Hiện tại

Kém nhiệt tình

Thu nhập thấp

Năng suất thấp

HƯỚNG TỚI: VÒNG HIỆU QUẢ

Hăng hái,Nhiệt tình

Thu nhập CAO

Năng suất CAO

% % thöôûng vaø thu nhaäp daøi haïn so thöôûng vaø thu nhaäp daøi haïn so vôùi löông vôùi löông ởởû caùc nhoùm chöùc vuï û caùc nhoùm chöùc vuï

khaùc nhaukhaùc nhau

88

6560

5550

4540

3225

167

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Over$750

$550-$750

$450-$550

$350-$450

$250-$350

$200-$250

$165-$200

$135-$165

$105-$135

$65-$105

$25-$65

% s

o lư

ơn

g c

ơ b

ản

Phân bổ % lương tháng và Phân bổ % lương tháng và thưởngthưởng

0 20 40 60 80 100

Tổng giám đôc

Giám đôc

Trưởng bộ phận

Trưởng phòng

Tổ trưởng

Chuyên viên

Nhân viên

CNSX

Thưởng (%)

Lương tháng (%)

Nguyên tắc 2Nguyên tắc 2

Hãy tạo động lực cho mọi người làm Hãy tạo động lực cho mọi người làm tốt nhất bằng mức thưởng đậm. Khi tốt nhất bằng mức thưởng đậm. Khi đó doanh nghiệp bạn sẽ có lợi nhuận đó doanh nghiệp bạn sẽ có lợi nhuận tốt nhất và nhân viên sẽ được hưởng tốt nhất và nhân viên sẽ được hưởng lợi ích từ lợi nhuận gia tănglợi ích từ lợi nhuận gia tăng

Chiến lược trả côngChiến lược trả công

–Sử dụng kế hoạch trả lương để Sử dụng kế hoạch trả lương để hỗ trợ mục tiêu chiến lược nhhỗ trợ mục tiêu chiến lược như ư

thế nào?thế nào?..

–Thu hút sự quan tâm của CBNV Thu hút sự quan tâm của CBNV về các giá trị (chiến thắng, điều về các giá trị (chiến thắng, điều hành, nhanh hơn, tốt hơn, … hành, nhanh hơn, tốt hơn, …

Phân loại năng lựcPhân loại năng lực

NL cốt yếu, khan hiếm

Năng lực cốt yếu DN

Bình thườngKhan hiếm trên thị trường

Ma trận phân bổ mức Ma trận phân bổ mức thưởngthưởng

    

Nhóm Nhóm 66

Nhóm Nhóm 55 Nhóm 4Nhóm 4

Nhóm Nhóm 33

Nhóm Nhóm 22

Nhóm Nhóm 11

1.51.5 1.41.4 1.31.3 1.21.2 1.11.1 11

Xuất Xuất sắcsắc 33 2.82.8 2.62.6 2.42.4 2.22.2 22

Vượt Vượt trộitrội 1.951.95 1.821.82 1.691.69 1.561.56 1.431.43 1.31.3

ĐạtĐạt 1.51.5 1.41.4 1.31.3 1.21.2 1.11.1 11

Cần cố Cần cố gắnggắng 0.750.75 0.70.7 0.650.65 0.60.6 0.550.55 0.50.5

Nguyên tắc 3Nguyên tắc 3

Khen thưởng phải gắn với kết quả Khen thưởng phải gắn với kết quả thực hiện công việc và mục tiêu thực hiện công việc và mục tiêu chiến lược của doanh nghiệpchiến lược của doanh nghiệp

Tình huốngTình huống

Tại công ty AAA, khi chưa áp dung chế Tại công ty AAA, khi chưa áp dung chế độ khen thưởng khuyến khích, mọi độ khen thưởng khuyến khích, mọi người chưa nỗ lực hết mình. người chưa nỗ lực hết mình.

TGĐ yêu cầu thiết lập hệ thống thương TGĐ yêu cầu thiết lập hệ thống thương rất ưu đãi cho những ai đạt kết quả tốt.rất ưu đãi cho những ai đạt kết quả tốt.

Thật bất ngờ, sau khi áp dụng chế độ Thật bất ngờ, sau khi áp dụng chế độ khen thưởng mới, tình hình còn xấu hơn khen thưởng mới, tình hình còn xấu hơn trước đây, đến mức mọi người không trước đây, đến mức mọi người không muốn nhìn mặt nhau sau đánh giá. muốn nhìn mặt nhau sau đánh giá.

Nguyên tắc 4Nguyên tắc 4

Khen thưởng động viên vật chất phải Khen thưởng động viên vật chất phải gắn chặt với tiêu chí đánh giá ghi gắn chặt với tiêu chí đánh giá ghi nhận rõ ràng, chính xác theo nguyên nhận rõ ràng, chính xác theo nguyên tắc SMART.tắc SMART.

Tiêu chí đánh giá kết quả Tiêu chí đánh giá kết quả Giám đốc nhân lựcGiám đốc nhân lực

Bộ phận Thống kê –Bộ phận Thống kê –Ngân hàng dữ liệuNgân hàng dữ liệu

Tỷ lệ văn bản tài liệu có thể tra cưú nhanh Tỷ lệ văn bản tài liệu có thể tra cưú nhanh trên web/ thư viện/ ngân hàng dữ liệu.trên web/ thư viện/ ngân hàng dữ liệu.

Tỷ lệ văn bản tài liệu không được lưu trữ Tỷ lệ văn bản tài liệu không được lưu trữ trên hệ thống quản lý thông tin cần thiết trên hệ thống quản lý thông tin cần thiết (emails, CD).(emails, CD).

Thời gian cần thiết tra cứu văn bản tài liệuThời gian cần thiết tra cứu văn bản tài liệu Thời gian cập nhật cho từng loại dữ liệu Thời gian cập nhật cho từng loại dữ liệu

(ngaỳ -giờ)(ngaỳ -giờ)

Tình huốngTình huống Tại công ty TNHH Sông Giang có chế Tại công ty TNHH Sông Giang có chế

độ làm việc 40 giờ/ tuần. Tuy nhiđộ làm việc 40 giờ/ tuần. Tuy nhiên, ên, 2 2 bảo vệ làm việc thay phiên nhau. Ban bảo vệ làm việc thay phiên nhau. Ban đêm, họ phải trực bảo vệ tại công ty. đêm, họ phải trực bảo vệ tại công ty.

Người thư ký thắc mắc: thư ký phải tốt Người thư ký thắc mắc: thư ký phải tốt nghiệp đại học, biết sử dụng vi tính, nghiệp đại học, biết sử dụng vi tính, biết ngoại ngữ tại sao lương lại thấp biết ngoại ngữ tại sao lương lại thấp hơn bảo vệ? Nên giải quyết như thế hơn bảo vệ? Nên giải quyết như thế nào?nào?

Nguyên tắc 5: Gắn kết quả tập Nguyên tắc 5: Gắn kết quả tập thể và kết quả cá nhânthể và kết quả cá nhân

để kích thích mọi người quan tâm để kích thích mọi người quan tâm đến kết quả cuối cùng của tập thểđến kết quả cuối cùng của tập thể

Đaùnh giaù taäp theåĐaùnh giaù taäp theå

TCTTCT

0.30.3

CCông tyông ty

ïï

0.70.7

Ñôn vò/Ñôn vò/

0.30.3 0.70.7

Nguyên tắc 6:Nguyên tắc 6:

Các công ty cần có quy chế trả công lao Các công ty cần có quy chế trả công lao động, trong đó ghi rõ:động, trong đó ghi rõ:

Cách xác định hệ số lương, tăng lương, Cách xác định hệ số lương, tăng lương, v.v…v.v…

Điều kiện, hình thức và cách tính thưởng.Điều kiện, hình thức và cách tính thưởng. Điều kiện và cách tính các loại phụ cấp,Điều kiện và cách tính các loại phụ cấp, Điều kiện và các hình thức phúc lợi rõ Điều kiện và các hình thức phúc lợi rõ

ràng…ràng…

Các quy chCác quy chế/ế/chính sách trả chính sách trả côngcông

Theo kết quảTheo kết quả Theo thâm niên, đóng gópTheo thâm niên, đóng góp Tăng lương và thăng tiếnTăng lương và thăng tiến Ngoài giờ và làm caNgoài giờ và làm ca Lương trong thời gian tập sự/ thực tậpLương trong thời gian tập sự/ thực tập Lương trong thời gian không đi làmLương trong thời gian không đi làm Lương trong ngày lễLương trong ngày lễ Khác biệt về lương theo địa lý,v.v…Khác biệt về lương theo địa lý,v.v…

Nguyên tắc 7:Nguyên tắc 7:

PHPHỐI HỢP ỐI HỢP CCÁÁC HÌNH THỨC C HÌNH THỨC KHEN THƯỞNG KKHEN THƯỞNG KÍÍCH THCH THÍÍCHCH

1.1. Ghi nhGhi nhận kết quảận kết quả2.2. Thưởng Thưởng bằng tiền mặt bằng tiền mặt

3.3. Thưởng bằng cổ phiếuThưởng bằng cổ phiếu

4.4. Quà tặng có giá trị Quà tặng có giá trị

5.5. Kỷ niệm chươngKỷ niệm chương

6.6. Thưởng phi vật chấtThưởng phi vật chất

Nguyên tắc 8Nguyên tắc 8KhKhông có công cụ hiệu quả - khó quản lý hiệu ông có công cụ hiệu quả - khó quản lý hiệu

quả.quả.

Ứng dụng công nghệ thông tin - Ứng dụng công nghệ thông tin - Phần mềm Phần mềm thiết kế hệ số lương doanh nghiệpthiết kế hệ số lương doanh nghiệp - để cùng - để cùng lúc giải quyết các thay đổi 3 Plúc giải quyết các thay đổi 3 P

Công việc (position) Công việc (position) Kết quả (performance) Kết quả (performance) Người thực hiện (person)Người thực hiện (person)

Phiên bản tiêu chuẩn cho Phiên bản tiêu chuẩn cho phép doanh nghiệpphép doanh nghiệp

1.1. Tính mức lương tối thiểu - tối đa cho từng Tính mức lương tối thiểu - tối đa cho từng chức danh.chức danh.

2.2. Dễ dàng điều chỉnh hệ số lương theo cả 3 Dễ dàng điều chỉnh hệ số lương theo cả 3 chiều: năng lực, kết quả làm việc và yêu chiều: năng lực, kết quả làm việc và yêu cầu của công việc. cầu của công việc.

3.3. Tính được hệ số lương cho các chức danh Tính được hệ số lương cho các chức danh phát sinh phát sinh

4.4. Dễ dàng điều chỉnh hệ số lương theo quy Dễ dàng điều chỉnh hệ số lương theo quy mô phát triển. mô phát triển.

5.5. Dễ dàng điều chỉnh được các hệ số lương Dễ dàng điều chỉnh được các hệ số lương theo chiến lược của TGĐ đối với các năng theo chiến lược của TGĐ đối với các năng lực nòng cốt.lực nòng cốt.

Phiên bản đầy đủ cho phép Phiên bản đầy đủ cho phép doanh nghiệpdoanh nghiệp

1.1. Tính được mức lương cho từng CBNV cụ thểTính được mức lương cho từng CBNV cụ thể

2.2. Tính được thay đổi lương cho từng CBNV Tính được thay đổi lương cho từng CBNV khi thay đổi vị trí chức danh hoặc thay đổi khi thay đổi vị trí chức danh hoặc thay đổi điều kiện làm việc, trách nhiệm, năng điều kiện làm việc, trách nhiệm, năng lực, ... lực, ...

3.3. Vận dụng thích hợp với điều kiện đặc thù Vận dụng thích hợp với điều kiện đặc thù của các doanh nghiệp Việt Nam khi có một của các doanh nghiệp Việt Nam khi có một số CBNV chưa đạt yêu cầu nhưng chưa thể số CBNV chưa đạt yêu cầu nhưng chưa thể cho nghỉ việc hoặc chuyển sang vị trí khác.cho nghỉ việc hoặc chuyển sang vị trí khác.

4.4. Khuyến khích việc tuyển và bố trí nhân sự Khuyến khích việc tuyển và bố trí nhân sự có đúng năng lực phù hợp theo yêu cầu có đúng năng lực phù hợp theo yêu cầu công việc.công việc.

Nguyên tắc 8Nguyên tắc 8Ứng dụng công nghệ thông tin - Phần Ứng dụng công nghệ thông tin - Phần

mềm bảng lương doanh nghiệp - để mềm bảng lương doanh nghiệp - để

tính tăng lươngtính tăng lương

phân phối thưởng theo kết quả và phân phối thưởng theo kết quả và mức lương cá nhânmức lương cá nhân

thuong CS1.xls

8 nguyên tắc sử dụng hiệu 8 nguyên tắc sử dụng hiệu quả hệ thống lương, thưởngquả hệ thống lương, thưởng

1.1. Sử dụng đúng vai trò của các thành Sử dụng đúng vai trò của các thành phần trong hệ thống lương để kích phần trong hệ thống lương để kích thích phù hợp thích phù hợp

2.2. Tạo động lực cho mọi người làm tốt Tạo động lực cho mọi người làm tốt nhất bằng thưởng đậm nhất bằng thưởng đậm

3.3. Khen thưởng phải gắn với kết quả Khen thưởng phải gắn với kết quả thực hiện công việc và mục tiêu thực hiện công việc và mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp chiến lược của doanh nghiệp

8 nguyên tắc sử dụng hiệu 8 nguyên tắc sử dụng hiệu quả hệ thống lương, thưởngquả hệ thống lương, thưởng

4. Khen thưởng động viên vật chất 4. Khen thưởng động viên vật chất phải gắn chặt với đánh giá ghi nhận phải gắn chặt với đánh giá ghi nhận rõ ràng, chính xác rõ ràng, chính xác

5. Có quy chế và phối hợp các hình 5. Có quy chế và phối hợp các hình thức khen thưởng.thức khen thưởng.

6. Ứng dụng công nghệ thông tin để 6. Ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý hệ thống lương, thưởngquản lý hệ thống lương, thưởng