T.C. Bursa Büyükflehir Belediyesi BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü’nün Bursalılar’a arma¤anıdır. • Yıl 2010 Sayı 1

2 BursaSuSempozyumu

22-23-24 Mart 2010

Ba

flk

an

da

n

Rö

po

rta

j

‹smail Hakk›ÇET‹NAVCI

Rö

po

rta

j

Ertu¤rulSA⁄LAM

Su

da

Ya

fla

m

Yunuslar

Su

da

Sa

na

t

Ebru Sanat›RecepALTEPE

Fatura ödemek flimdi daha kolay!

BURSA BÜYÜKfiEH‹R BELED‹YES‹

BURSA SU VE KANAL‹ZASYON DA‹RES‹

www.buski.gov.tr

Ödemeleriniziart›k internetten yapabilirsiniz.

Yay›n ve ‹mtiyaz Sahibi‹smail Hakk› ÇET‹NAVCI

Yay›n Kurulu Baflkan›Necat YARDIMCI

Yay›n YönetmeniHakan BAfiKARA - Bilal YILDIZ

Yaz› ‹flleriOktay Cumhur DEM‹R

Konuk YazarMahmut KANIK

Yay›n KuruluNurcan AYDO⁄AN

Zeynep Dilan KARAKMAN

Tubanur KARAKOÇBAYDIR

Handan KARAYA⁄IZ

Gizem KAVUfiTURAN

Rag›p KIRMIZI

Volkan KÖKÇAM

Aynur KURAR KIZGIN

Murat SANCAK

Arif U⁄URLU

Sait ULUTEPE

Müberra YEN‹DÜNYA

Haz›rlayan

Sektör Tan›t›m Ltd. fiti.

Yeni Yalova Yolu 4. km. Algül Sk. No.7

16210 Osmangazi/BURSA

Tel: 224 211 63 50 Fax: 224 211 63 55

www. reklamland.com

CTP+Bask›

‹çindekiler

1

Yönetim

BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü

Sıramefleler Mh. Avrupa Konseyi Bulvarı

No.6/3 D Blok 16190 Osmangazi/BURSA

Tel (0 224) 270 24 00 Faks (0 224) 233 95 73

www.buski.gov.tr

T.C. Bursa Büyükflehir Belediyesi

BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü

Bursa Büyükflehir Belediye Baflkan›RECEP ALTEPE

2

Buski Genel Müdürü‹SMA‹L HAKKI ÇET‹NAVCI

3

‹çeme Suyu Daire Baflkan›NEJAT YARDIMCI

4

RöportajEmekli Abone ‹flleri Daire Baflkan›MEHMET AZAK

6

BURSA DO⁄U ATIKSU ARITMA TES‹S‹9RöportajBuski Genel Müdürü‹SMA‹L HAKKI ÇET‹NAVCI

15

Dünyan›n 5. MabediULUCAM‹

18

BUSK‹ SKADA S‹STEM‹21EM‹RSULTAN ÇEfiMELER‹22SUYUN ÖZELL‹KLER‹27RöportajBursaspor Teknik DirektörüERTU⁄RUL SA⁄LAM

28

EBRU SANATI31GÜREfi TAKIMIMIZ AVRUPA fiAMP‹YONU34YUNUSLAR36TÜRK‹YE’N‹N ‹LK KABLOLU SU KAYA⁄I TES‹S‹39FuzuliSU KAS‹DES‹

42

Bursa’n›n Eski MahalleleriMURAD‹YE

44

KARAÇELEB‹ZÂDE ABDÜLAZ‹Z EFEND‹46INFLUENZA YA DA DOMUZ GR‹B‹47ÇOCUKSU48

De¤erli Hemflerilerim;

Tarihi kültürel ve sosyal aç›dan farkl› özellikleri bünyesinde bar›nd›ran

Bursa ayn› zamanda bir su flehridir. Bu gerçek, tarihçilerin, gezginlerin

ve edebiyatç›lar›n Bursa notlar› aras›nda mutlaka yer alan bir özelliktir.

Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde “velhas›l bursa sudan ibarettir”

derken, 1950’li y›llarda Bursa’n›n bir su flehri oldu¤u bütün dünyaya

ilan edilmifltir.

‹nsana hayat veren su, ayn› zamanda flehirlere de hayat verir ve “ab-

› hayat”a dönüflür. Bu yüzden Bursa’n›n sular›, s›radan çeflme sular›

de¤il, içenlerin derdine deva, hastalara flifad›r. Bugünlere kadar gelen

rivayetlere göre, Bursa’n›n sular›ndan içenlerin ömrü uzar, sesi de

güzelleflir…

Türkiye’nin “su kültürü” kavram›yla tan›flmas›nda, bu kültürün

gelifltirilmesinde Bursa’n›n vazgeçilmez bir yeri vard›r.

Bizler yerel yönetimler olarak, bir yandan modern Bursa’y› infla

ederken, bir yandan da geleneksel de¤erlerimizi evrensel normlarda

yeniden yorumlayarak flehrimizin kalite standartlar›n› yükseltmeye

çal›fl›yoruz. Üzerinde yaflad›¤›m›z bu kentin geçmifline ve gelece¤ine

olan sorumlulu¤umuzun bilincindeyiz.

Bugün Bursam›z›n yenilenme sürecindeki en önemli sorunlar›ndan

birisi de altyap›d›r. Bu ihtiyaçtan hareketle, her soka¤›nda buram buram

tarih kokan Bursam›z›n tarihi dokusunu bozmadan altyap› sorunlar›n›

aflma noktas›nda önemli çal›flmalar yapmaktay›z.

Yar›nlar›n Bursa’s›n›n daha yaflanabilir olmas› için, flehrimizi dünya

flehirleri standartlar›na kavuflturabilmek için, sosyal kültürel ve fiziki

yat›r›mlar› bir bir hayata geçirmeye devam edece¤iz.

Bursam›z›n daha da güzelleflmesi için yapt›¤›m›z çal›flmalarda bizlere

destek veren tüm hemflehrilerime teflekkür ediyor, sevgi ve sayg›lar

sunuyorum.

2 Recep ALTEPEBursa Büyükflehir Belediye Baflkan›

Baflkandan

De¤erli Bursal›lar;

Su, yaflam›n vazgeçilmez temel unsurudur. Susuz bir yaflam

düflünülemeyece¤ine göre, suyla ilgili yat›r›mlar yapmak, bu yap›lan

eserlerin tarihi niteli¤e sahip olanlar›, korumak, gelecek nesillere

aktarmak, kurumsal varoluflumuzun temel gere¤idir. Bursa kültürel

ve tarihsel dokusuyla ülkemizin önde gelen ve Osmanl› imparatorlu¤u'na

ilk baflkentlik yapan önemli kentlerimizden birisidir.

Bizler BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü olarak, Büyükflehir Belediyesi s›n›rlar›

içinde yaflayan halk›m›z›n, içme, kullanma ve endüstriyel su ihtiyaçlar›n›n

sa¤lanmas›, ihtiyaç sahiplerine da¤›t›lmas›, kullan›lm›fl su ile ya¤mur

sular›n›n uzaklaflt›r›lmas› ile su havzalar›n›n korunmas› noktas›nda

sorumlulu¤umuzun gereklerini yerine getiriyoruz. Hedefimiz ulusal ve

sektörel alanda içmesuyu ve kanalizasyon sorunlar›n›n çözülmesi,

sundu¤u hizmetlere güvenle bak›lan, alan›nda örnek ve öncü bir kurum

olmakt›r.

Bursal› hemflerilerimizin daha güvenilir ortamlarda su kaynaklar›n›n

sa¤lanmas›, müflteri memnuniyetinin artt›r›lmas› için 7/24 ekiplerimiz

ifl bafl›nda olup geniflleyen hizmet alanlar›m›zla birlikte içmesuyu ve

at›ksu hizmetlerinin dünya ölçe¤indeki standartlara ulaflt›rmaya devam

edilecektir.

Gelecek nesillere karfl› olan sorumlulu¤umuzun bilinci içerisinde

olup, faaliyetlerimiz önümüzdeki y›llarda da bütün h›z›yla devam

edecektir.

3‹smail Hakk› ÇET‹NAVCIBuski Genel Müdürü

4

Suyun Önemi

Yaflam›n vazgeçilmez bir unsuru olan su, yerine baflka

hiçbir maddenin tutamayaca¤›, s›n›rl› bir do¤al kaynakt›r.

Su, insan›n yarat›lmas› ile birlikte ondan ayr›lmayan,

onun vücudunun d›fl›nda, her zaman yan›nda bulunmas›

gereken en temel maddedir.

‹nsan hayat›n›n olmazsa olmazlar›n›n bafl›nda önce

oksijen, sonra su gelmektedir. Yaflam›m›z, her ikisine de

mutlak ve tam ba¤›ml›d›r. Ancak, oksijen istemedi¤imiz

kadar her yerde hemde üstelik bedava bulunmaktad›r.

‹nsan›n yaflad›¤› ortam adeta oksijenle sar›lm›flt›r. O kadar

ki, insan›n hayat›n› devam ettirebilmesi için, oksijen aramak

ve bulundu¤u yerleri keflfetmek zorunda da de¤ildir.

‹nsan›n mutlak ba¤›ml› oldu¤u di¤er temel madde sudur.

Su, oksijenin aksine her yerde ve zaman istenilen

miktarlarda bulunmaz. ‹flte bu bulunmazl›¤›n sonucu olarak

insan, tarih boyunca su kaynaklar›n›n önceleri kolayca

bulundu¤u yerlerde yerleflime geçmeye al›flm›flt›r. Tarihin

derinliklerinden bafllayarak bugüne kadar tüm medeniyetler

su kaynaklar›n›n bafl›nda ve özelliklede yüzeysel su

kaynaklar›n›n bafll›calar› olan akarsular›n ve göllerin

etraf›nda geliflmifltir. Su, sadece insanlar için de¤il, bir

ölçüye kadar insan›n üçüncü s›rada ba¤›ml› oldu¤u yiyecek

kaynaklar› olan bitki ve hayvanlar›nda geliflmesi için

gereklidir.

Çok eski medeniyetlerden M›s›r, Mezopotamya, Hindistan,

Çin, Maya topluluklar› yerleflim sahalar› olarak s›ras› ile

Nil, Dicle, F›rat, ‹ndus, Sar›, Amazon nehirleri kenarlar›n›

tercih etmifltir. Böylece, su kaynaklar›n›n kolayca

kullan›lmas› ve tafl›nmas› mümkün olmufltur.

Su geçmiflte oldu¤u gibi bugün de insan ve canl›lar›n en

fazla ihtiyaç duyduklar› bir do¤al kaynakt›r. Bu kayna¤›n

yerine geçebilecek yapay bir madde yapmak mümkün

de¤ildir. ‹flte bu nedenle de s›n›rl› olan su kaynaklar›n›n

önemi gittikçe artmaktad›r. Teorik olarak su miktar› ne

kadar azal›rsa, k›ymeti de o derece s›n›rs›z olarak artar.

Bunlar aras›nda çevre kirlenmesi, su kaynaklar›na kimyasal

at›klar›n kar›flmas›, tuzlanma, tar›m sonras› yeralt› sular›n›n

kirlenerek kullan›m sahalar›n›n azalmas›, baz› yörelerde

iklim de¤iflikli¤i sonucunda daha kurak zamanlar›n hüküm

sürmeye bafllamas› vb nedenlerle, su miktar›nda bugün

için farkl› etkiler nedeniyle azalmalar meydana gelmektedir.

Sosyal ve ekonomik faaliyetlerin sürmesi büyük ölçüde

temiz ve yeterli su arz›na sahip olmaya ba¤l›d›r. Su

kaynaklar›n›n gelifltirilmesi ekonomik üretkenlik ve sosyal

refaha do¤rudan katk› yapmaktad›r. Öte yandan, nüfus ve

ekonomik faaliyetler artt›kça birçok ülke h›zla su s›k›nt›s›

çeker duruma gelmekte ya da ekonomik geliflmeleri

k›s›tlanmaktad›r. Sürdürülebilir kalk›nma politikas›

do¤rultusunda, su kaynaklar›n› tasarruflu kullanma bilinci

yerel, bölgesel, ulusal ve uluslar aras› her düzeyde

gelifltirilmelidir.

Birleflmifl Milletler (BM) Genel Kurulu, 1992 y›l›nda Rio

de Janerio’da düzenlenen BM Çevre ve Kalk›nma

Konferans›’nda dünyada suyun giderek artan öneminden

dolay› her y›l 22 Mart gününün “Dünya Su Günü” olarak

kutlanmas›na karar vermifltir.

Bu ba¤lamda Bursa Büyükflehir Belediyesi, Buski Genel

Müdürlü¤ü ve Su Vakf› taraf›ndan 22-24 Mart 2010

tarihlerinde Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi'nde

ülke çap›nda akademisyenler, altyap› kurulufllar›, yerel

yöneticiler ve tedarikçilerin yer alaca¤› “2. BURSA SU

SEMPOZYUMU” düzenlenecektir.

‹lk say›s›n› yay›nlad›¤›m›z dergimizin ve

sempozyumumuzun kentimize faydal› olmas› dile¤i ile...

Necat YARDIMCI‹çme Suyu Daire Baflkanı

6

“Kaçak oran›m›z flehrimizde % 24 iken

Avrupa Birli¤i ülkelerinde bu oran

% 25 civar›nda”

Emekli Abone ‹flleri Daire Baflkan› Mehmet AZAK:

Birimlerimiz

7

Say›n Baflkan›m bizlere zaman ay›rd›¤›n›z için çok teflekkür

ederiz.

Bende öncelikle yay›n hayat›na bafllam›fl olan dergimizin

hay›rl› olmas›n› dileyerek, önceli¤i dairemize verdi¤iniz

için teflekkür ederim.

Dairenizin organizasyon yap›s›n› ve bu organizasyon

içindeki bölümlerin görevlerini biraz bize anlat›r m›s›n›z?

Daire Baflkanl›¤›m›zda 4 flube müdürlü¤ü bulunmaktad›r.

Bunlar Abone, Tahakkuk, Tahsilat ve Kaçak Su fiube

Müdürlükleri’dir.

Abone fiube Müdürlü¤ümüz yeni su talepleri ve mevcut

abone de¤iflikli¤i ifllemleri ile ilgilidir. Tahakkuk fiube

Müdürlü¤ümüz yüklenici eliyle sayaç okuma bu okunan

verilerin Strateji Gelifltirme Daire Baflkanl›¤›’na iletilmesi,

abone flikayetleri ve bunlara ek olarak içme suyu

flebekemize verilen hasarlar›n tahakkuk ettirilmesidir.

Tahsilat fiube Müdürlü¤ümüz aslen su tahsilat›

yapmaktad›r. Ayr›ca abonelik açma kapama ifllemleri de

bu dairemiz bünyesinde takip edilmektedir. Su tahsilat›nda

13 adet tahsilat flubelerimiz PTT flubeleri, 22 adet anlaflmal›

banka, internet (www.buski.gov.tr) ve köylerde 4 adet

yerinde hizmet arac› ile vatandafllar›m›za hizmet

vermekteyiz. Yerinde hizmet veren mobil araçlar bugün

itibari ile ülkemizde sadece Bursa ve Kayseri’de

bulunmaktad›r. Son olarak Kaçak Su fiube Müdürlü¤ümüz

bünyesinde kaçak su kullan›m takibi, sayaç hareketleri

(sayaç söküm ve tak›m› ile muayenesi), site birimi (site,

apartman, bahçeli nizam yerleflimlerde kaçak suyu

önlemek amac› ile 1997 y›l›nda kurulmufl olan birimimizdir)

ifllemleri yap›lmaktad›r.

Yay›n hayat›na merhaba diyen “Su fiehri Bursa”

dergimizde Bursa Su ve Kanalizasyon ‹daresi

BUSK‹’nin görevlerini, her say›m›zda bir daire

baflkanl›¤›m›z› tan›tarak anlataca¤›z.

‹lk say›da uzun y›llar Abone ‹flleri Daire

Baflkanl›¤›m›z› yapm›fl ve dergimizin bas›m

aflamas›nda emekliye ayr›lan Daire Baflkan›

Mehmet AZAK ile keyifli bir söylefli

gerçeklefltirdik.

Tuba Nur

KARAKOÇ BAYDIR

Aynur KURAR KIZGIN Arif U⁄URLU

Birimlerimiz

Bu hizmetlerinizi yürüttü¤ünüz personel say›s› nedir?

Dört flube müdürlü¤ümüze ba¤l› 136 adet personelimiz

bulunmaktad›r.

‹limizdeki toplam abone say›s› ve toplam su tüketimi ne

kadard›r?

2005 y›l›nda yürürlü¤e giren 5216 say›l› kanun ile mücavir

alan içine al›nan 4 ilçe 18 kademe belediyesi ve 124 köydeki

abonelerimiz ile beraber 725 bin abonemiz bulunmaktad›r.

Ayl›k su tüketimi ise 5.500.000 m3/ay civar›nda

gerçekleflmektedir.

Bu abone say›s› ve ayl›k su tüketimine oran ile tahsilat

oran›m›z nedir?

Hem kullan›lan su miktar› hem de abone say›s› olarak

tahsilat oran› ortalamam›z yüzde 95’in üzerindedir.2008

y›l› sonunda bu rakam›n yüzde 99 olarak olufltu¤unu

sevinerek söyleyebilirim.

Su ile ilgili kurumlar›n en büyük sorunlar›ndan biri de

içme suyu hatlar›nda meydana gelen su kaçaklar›d›r.

BUSK‹’de bu konu ile ilgili ne gibi çal›flmalar yap›ld› ve

bugün itibari ile ulafl›lan nokta hakk›nda bilgi verir misiniz?

1997 y›l›ndan itibaren içme suyu flebekesi ile yap›lan

rehabilitasyon çal›flmalar›, site sayac› kullan›m› ve tek tip

sayaç kullan›m› sonucu kaçak oran› önemli oranda

düflürülmüfl ve yüzde 24 seviyesine çekilmifltir.Avrupa

Birli¤i ülkelerinde bu oran›n yüzde 20-25 oran›nda oldu¤unu

göz önüne al›rsak yapt›¤›m›z çal›flmalar›n sonucu daha iyi

anlafl›labilir.

Say›n Azak son olarak ilerleyen günler için gündeminizde

ne gibi projeler bulunmaktad›r?

Öncelikle vatandafllara daha rahat bir ortamda hizmet

verebilmek için abonelik hizmet binas›n›n yap›m› en önem

verdi¤imiz projelerimizdendir. Bu proje kapsam›nda hizmet

masalar› oluflturularak dairemiz ile ilgili ifllemlerin çok

daha k›sa sürede ve çok daha verimli ilerlemesi

sa¤lanacakt›r. Halen uygulanmakta olan kredi kart› ile

tahsilat uygulamam›za ek olarak kredi kart›na

taksitlendirme ifllemlerimizde abonelerimiz için

planlad›¤›m›z projeler aras›ndad›r.Yine bu projemizin

devam› olarak abonelerimizin kolayl›kla ulaflabilecekleri

ak›ll› vezneler (ATM) tahsilat noktalar›m›z›n olmad›¤›

noktalarda hizmet vermeye bafllayacakt›r. Ayr›ca ön

ödemeli sayaç ve uzaktan okumal› sayaç (GPRS)

çal›flmalar›m›z devam etmektedir.

De¤erli bilgilerinizi bizim ile paylaflt›¤›n› için teflekkür

ediyoruz.

Ben sizlere teflekkür ediyor, dergimizin baflar›lar›n›

diliyoruz.

“...kredi kart›na taksitlendirme

ifllemlerimizde abonelerimiz için

planlad›¤›m›z projeler aras›nda”.

Mobil Tahsilat Araçlar›.

Tahsilat fiubelerimiz.

8

Birimlerimiz

Tesislerimiz

9

Bursa flehri do¤u havzas›n›n evsel at›ksular›n›n ar›t›lmas›

amac›yla yap›lm›fl olan Bursa Do¤u AAT 1.650.000 eflde¤er

nüfusa hizmet etmesi amac› ile biyolojik nütrient giderimini

en üst seviyede tutmay› amaçlayan 5 aflamal› (Phoredox)

Bardenfo prosesine uygun olarak infla edilmifltir.

Tesis birinci kademe inflas›, 240.000 m3/gün (kuru hava)

ve 351.200 m3/gün (ya¤›fll› hava) debisinin ar›t›lmas›n›

amaçlamaktad›r. Genel olarak tesis üniteleri afla¤›da

s›ralanm›flt›r:

• Taflkan Savak Yap›s›

• Kaba Izgara Yap›s›

• 1. Kademe Pompa ‹stasyonu, ‹nce Izgaralar, Kum Tutucu

Tanklar, 2. Kademe Pompa ‹stasyonundan oluflan

Ön Ar›tma Ünitesi

• Debi Ölçüm Kanallar›

• Selektör ve Anaerobik Tanklar

• Havaland›rma Havuzlar›

• Da¤›t›m ve Toplama Yap›lar›

• Son Çökeltim Tanklar›

• Ar›t›lm›fl Su Yap›s›

• Servis ve Yang›n Suyu Tank› ve Pompa ‹stasyonu

• Geri Aktif Çamur Pompa ‹stasyonlar›

• Fazla Aktif Çamur Pompa ‹stasyonu

• Çamur Izgara Yap›s› ve Tampon Tanklar›

• Çamur Susuzlaflt›rma ve Kireç Stabilizasyon Binas›,

Amonyak Ar›tma Ünitesi

• Taflkan ve Saha Drenaj Pompa ‹stasyonu

• Jeneratör Binalar›

• Trafo ve Elektrik Da¤›t›m Binalar›

• ‹flletme Binalar› ve Atölyeler

• Yard›mc› Binalar ve Yap›lar

Bursa Do¤u At›ksu Ar›tma Tesisi

Nurcan AYDO⁄AN

10

Girifl-Birinci Kademe Terfi ‹stasyonu

‹nce Izgaralar

1. kademe terfi iflleminin ard›ndan at›ksu, 20 mm aç›kl›kl›

4 adet 1722l/sn kapasiteli mekanik ince ›zgaradan geçirilerek,

20mm den büyük malzemelerin tutulmas› sa¤lanmaktad›r.

Kum Tutucu

‹nce ›zgaralar› terkeden at›ksu; içerisindeki iri çökebilir

malzemenin tutulmas› amac›yla 1850l/sn kapasitesi 3 adet

dairesel kum tutucuya al›n›r.

Dairesel tip kum tutucuda yavafllayan taneciklerin

2 mm’den büyük çapl›lar› çökelerek dip s›y›r›c› taraf›ndan

toplan›r ve kum tafl›y›c› taraf›ndan da at›ksu d›fl›na tafl›n›r.

Bu esnada süzülen at›ksu tesise geri devredilir. Kum tutucu

ünitesinden sonra 2. kademe öncesi by pass tertibat›

kurularak tesise gelecek tüm debinin ön ar›tmadan

yararlanabilmesi sa¤lanm›flt›r.

Do¤u At›ksu Ar›tma Tesisine 2000mm çapl› 2 adet

kanalizasyon borusu ile gelen at›ksu her biri 1807l/sn

kapasiteli olan üç asil ve bir yedek burgulu pompa vas›tas›yla

1. kademe terfi ifllemine tabii tutulmaktad›r.

Pompalar› korumak için, her pompa girifline 15cm

aç›kl›kl›¤a sahip Kaba Izgaralar konmufltur.

1. ve 2. Kademe Pompa ‹stasyonlar› ve Ön Ar›tma

Dairesel Kum Tutucu

Tesislerimiz

11

‹kinci Kademe Pompa ‹stasyonu

Kum tutucular› terkeden at›ksu, ‹kinci kademe pompa

istasyonunda her biri 1807l/sn kapasiteli olan üç asil ve bir

yedek burgulu pompa vas›tas›yla biyolojik ar›tmaya

verilmektedir.

Biyolojik ar›tmaya al›nan debi, ikinci aflama sonras›nda

bulunan 3 adet parshall sava¤›ndan geçirilerek debi ölçümü

yap›lmaktad›r.

2. Kademe Pompa ‹stasyonu

Ar›t›lan at›ksuyun aktif çamurdan ayr›lmas›,

savaklardan ç›karak deflarj edilmesi ve çöken

biyokütlenin de kütle dengesinin korunmas› için sistemin

bafl›na döndürülmesi amac›yla at›ksu havaland›rma

havuzlar›ndan son çökeltme havuzlar›na al›n›r. Çamur

ve Köpük s›y›rma ekipmanlar› savak temizleme f›rçalar›

ile donat›lm›flt›r. Ayr›ca çamur örtüsü seviyesinin

izlendi¤i seviye dedektörleri ile kat› madde muhteviyat›

transferinin izlenebilmesi de mümkündür

Son Çökeltim Tankları

Son Çökeltim Tanklar› Son Çökeltim Tanklar›

Havaland›rma Havuzlar›

Her havaland›rma hatt›nda 4 tank bulunmaktad›r.

Anaerobik Tanklardan gelen at›ksu ilk olarak

denitrifikasyon ve BOI gideriminin gerçekleflti¤i 1.

Anoksik Tanka girer daha sonra, yüksek BOI ve amonyak

gideriminin yap›ld›¤› 1. Aerobik Tankta daha sonra ise

2. Aerobik Tanka al›narak ilave nitrifikasyon ve BOI

giderimi sa¤lan›r. Biyolojik s›v›n›n 1.Anoksik Tanka içsel

çevriminin (% 400) yap›lmas› için 2. aerobik tanka içsel

geri devir pompalar› da mevcuttur. 4. tank olan

Aerobik/Anaerobik tankta ise son nitrat s›y›rma ifllemi

yap›larak su da¤›t›m yap›lar›na yönlendirilir. Tanklar

dalg›ç mikserler ve difüzörlerle donat›lm›flt›r.

Havalandırma Havuzları

Havaland›rma Havuzlar›

Tesislerimiz

12

Kinetik büyüme ile ipliksi bakteri yerine flok-oluflturan

bakterilerin ço¤almas›n› sa¤lamak ve son çökeltim

tanklar›nda fliflkin çamur oluflumunu önlemek amac›yla

mekanik kar›flt›rmal›, iki aflamal› bir selektör tank›

dizayn edilmifltir. Sistemde geri devir çamuru ile

at›ksuyun ilk kar›flma noktas› olan Selektör tank›ndan

ç›kan ak›m do¤rudan anaerobik tanklara verilmektedir.

Selektör tanktan ç›kan at›ksu,“Parkur” yap›l› olan, seri

ve paralel halde çal›flt›r›labilen yaklafl›k 6m derinlikte

4 gözlü anaerobik tanka al›nmaktad›r. Biyolojik fosfor

giderimine yönelik çal›flan anaerobik reaktörlerde hava

verilmeden bekletilen at›ksuda anaerobik ortam

oluflmakta ve bu ortamda faaliyet gösteren

mikroorganizmalar fosforu bünyelerinden atmaktad›r.

Selektör ve Anaerobik Tanklar

Son Çökeltim Tanklar›ndaki ar›t›lm›fl su Toplama

Çukurlar› vas›tas›yla Ar›t›lm›fl Su Yap›s›na gelir ve 2 adet

2000mm deflarj borusu ile Deliçay Deresine Deflarj edilir.

Ç›k›fl suyu debisi debimetre yap›s›nda bulunan debi ölçüm

sistemi ile kontrol edilmektedir.

Arıtılmıfl Su Yapısı

Ar›t›lm›fl Su Yap›s›

Son Çökeltim Tanklar›ndan al›nan aktif çamur, GAÇ

Toplama Yap›s› vas›tas› ile GAÇ Pompa ‹stasyonuna

yönlendirilmektedir.

GAÇ Toplama Yap›s›nda, ultrasonik seviye ölçüm cihaz›

ile kontrol edilebilen, otomatik veya manuel olarak çal›flan

savak kesici kapaklar mevcuttur. Böylelikle tanklardan

çamur çekme h›zlar› dengelenebilmekte ve geri devir aktif

çamur h›z›, kuru hava debisinin %50’si ile %150’si aras›nda

de¤ifltirilebilmektedir.

Geridevir Aktif Çamur (GAÇ) Pompa ‹stasyonları

Fazla aktif çamur, Selektör Tank› öncesi geri devir yap›lan

debiden 3 adet ve 91l/sn kapasitesine sahip pompalar

vas›tas›yla al›nmaktad›r. Sistemden al›nan art›k çamur

miktar›, pompa ç›k›fl hatt›na yerlefltirilen debi ölçer vas›tas›yla

ölçülebilmektedir.

Pompalardan ç›kan çamur, çamur ›zgaralar›ndan

geçirilmekte ve çamur tampon tanklar›na al›nmaktad›r.

Fazla Aktif Çamur (FAÇ) Pompa ‹stasyonu

Son Çökeltim Tanklar›ndan al›nan aktif çamur, GAÇ

Toplama Yap›s› vas›tas› ile GAÇ Pompa ‹stasyonuna

yönlendirilmektedir.

GAÇ Toplama Yap›s›nda, ultrasonik seviye ölçüm cihaz›

ile kontrol edilebilen, otomatik veya manuel olarak çal›flan

savak kesici kapaklar mevcuttur. Böylelikle tanklardan

çamur çekme h›zlar› dengelenebilmekte ve geri devir aktif

çamur h›z›, kuru hava debisinin %50’si ile %150’si aras›nda

de¤ifltirilebilmektedir.

Geridevir Aktif Çamur (GAÇ) Pompa ‹stasyonları

Tesislerimiz

13

Tesiste Son Çökeltme Tanklar›ndan gelen malzemenin

çamur ›zgaralar›na iletilmesi için, seviye kontrollü olarak

çal›flan 2 adet 10,8 l/sn kapasiteli dalg›ç pompan›n yer

ald›¤› Köpük Pompa ‹stasyonlar› mevcuttur.

Köpük Pompa ‹stasyonu

Çamur tampon tanklar›ndan al›nan yaklafl›k %0,86

konsantrasyonda art›k çamur, katyonik polimer dozaj›

yap›larak sudan ayr›labilir floklar oluflturur ve mekanik

susuzlaflt›rma ekipmanlar› ard›ndan %4-6 konsantrasyona

getirilir, belt filtre pres ekipmanlar› vas›tas›yla s›k›larak kat›

madde muhteviyat› %20 de¤erlerine ulaflt›r›l›r. %20 kat›

madde içeri¤i kazanan preslenmifl çamur keki, de¤iflik tip

ve ebatlarda bant ve vida konveyörler arac›l›¤› ile kireç–çamur

kar›flt›rma ekipmanlar›na al›n›r. Çamur stabilizasyonu için

sönmemifl kireç kullan›lmaktad›r. Çamur/kireç kar›flt›rma

ifllemi esnas›nda nem toplamak ve amonyak gaz›n›n

ar›t›lmas› amac›yla hava ar›tma sistemi kurulmufltur.

Çamur Susuzlafltırma & Stabilizasyon ve Hava Arıtma Ünitesi

Kireç Silolar› Çamur Susuzlaflt›rma Ünitesi Ç›k›fl›Mekanik Çamur Yo¤unlaflt›r›c› ve Beltpres

Üç katl› olarak dizayn edilen ‹dari Binada yemekhane,

toplant› salonu, ofisler ve konrol odas› yeralmaktad›r. Kontrol

Odas›nda kurulan 4 adet bilgisayar, tesisin her ünitesinin

ve ünitelere ait ekipman›n otomatik ve manuel kontrolünü

sa¤lanmakta olup, tüm sistemin izlenebilmesi ve gerekli

hallerde müdahale edilmesini sa¤layan bilgisayar yaz›l›m›

kurulmufltur.

‹flletme ve Kontrol Binası

Kontrol Odas›

Tesis afl›r› ya¤›fl koflullar›nda dere seviyesinin artmas›ndan

korunmas› amac›yla 4 adet taflkan suyu pompas› ve 2 adet

saha drenaj suyu pompas› ile teçhiz edilmifltir. Taflkan

Pompa ‹stasyonu 2 adet dizel jeneratörle enerji kesintisinden

korunmaktad›r.

Taflkan Pompa ‹stasyonu

‹flletme Binas›

Tesislerimiz

14

“Bursa’da suçeflmeden içilir”

Su fiehrini Yönetenler

Buski Genel Müdürü ‹smail Hakkı Çetinavcı:

15

Genel Müdürüm öncelikle Buski'nin genel yap›s› hakkında

bilgi alabilir miyiz?

BUSK‹ 1989 y›l›nda, 2560 say›l› yasaya uygun olarak

kurulmufltur. Bursa Büyükflehir Belediyesine ba¤l› olarak

görev yapmakta ancak ba¤›ms›z bütçeli tüzel kiflili¤e sahip

bir kurulufltur.

Bir Genel Müdür, üç Genel Müdür Yard›mc›s› ve 1 Teftifl

Kurulu Baflkan› ile 11 Daire Baflkan› ve 30 fiube Müdürü,

1 Sivil Savunma Uzman› olmak üzere, toplam 321 memur,

1 sözleflmeli memur, 521 kadrolu iflçi ve 3 geçici iflçi ile

hizmet vermektedir.

2560 sayılı yasadan bahsettiniz, bu yasanın kapsamı tam

olarak nedir?

Bursa Büyükflehir Belediyesi s›n›rlar› içindeki içme,

kullanma ve endüstriyel su ihtiyaçlar›n› sa¤lamak ve

da¤›tmak, Kullan›lm›fl sular ile ya¤›fl sular›n›n toplan›p

uzaklaflt›r›lmas›, gerekli tesisleri kurmak veya kurdurmak,

kurulu olanlar› devral›p iflletmek, tesislerin bak›m ve

onar›m›n› yapmak veya yapt›rmak,

Su kaynaklar›n› korumak, kirlenmeyi önleyecek her türlü

teknik, idari ve hukuki tedbirleri almak.

2560 Say›l› Yasa, Madde 25: Ya¤mur sular›n›n

uzaklaflt›r›lmas› ile ilgili tesislerin yap›lmas› veya bu tip

tesislerin iflletilmesi, gerekli harcamalar ilgili belediyelerce

karfl›lanmak flart›yla BUSK‹ taraf›ndan yerine getirilir. Bu

tesislerin yap›lmas› veya iflletilmesine iliflkin harcamalar

tarifelere dahil edilmez.

Kurulufl ise 20.11.1981 tarih ve 2560 ‹SK‹ Yasas›na uygun

olarak, 23.5.1984 tarih ve 3009 Say›l› Kanun ve 1989'da

Bursa'n›n Büyükflehir Belediyesi statüsü kazanmas› üzerine

kurulmufltur.

Bursa çok büyük bir flehir ve Buski son derece büyük

bir hizmet a¤ına sahip, genel müdürlü¤ünüzün yapt›¤›

yatırımlardan söz ederimsiniz?

Buski kuruldu¤undan bu yana

3877 km ‹çmesuyu flebekesi

2260 km kanalizasyon flebekesi

729 km ya¤mursuyu flebekesi

92100 m3 ‹çmesuyu deposu

40 Adet ‹çmesuyu deposu

…1994-2009 YILLARI ARASI

1.779.020,41 Ton asfalt çal›flmas› olarak kurumumuz eli

ile gerçeklefltirilmifltir.

fiu an yapt›¤›n›z ifllerden söz edebilir misiniz?

Genel Müdürlü¤ümüz olarak yapılan iflleri tek tek saymak

imkansız ama kısaca 5216 say›l› yasan›n getirdi¤i

sorumlulu¤a dayanarak, yeniden oluflan Bursa Büyükflehir

Belediyesi mücavir alan›n›n tümünde Osmangazi, Y›ld›r›m,

Nilüfer, Gemlik, Mudanya, Kestel, Gürsu ilçeleri ve köylerinde

‹çmesuyu, depo, flebeke rehabilitasyonu, yeni su

kaynaklar›n›n tespiti, kaptaj ve isale hatt› inflaatlar›, su ve

kanal deplase çal›flmalar›, pissu ve ya¤mur suyu çal›flmalar›,

Buski Genel Müdürümüz, ‹smail Hakkı Çetinavcı ile Buski’nin yatırımlarını,

hedeflerini, dününü, bugününü ve yarınını konufltuk.

Hakan BAfiKARA

Su fiehrini Yönetenler

16

çal›flma yap›lan cadde ve sokaklarda parke ve asfalt tamiri,

su ve kanal ar›zalar›n›n bak›m ve onar›m› abone sayaç

bilgilerinin okunmas› ve tahsilât hizmetinin verilmesi v.s.

‹çinde bulundu¤umuz dönem çok h›zl› teknoloji

de¤ifliminin yafland›¤› bir dönem BUSK‹ bu de¤iflimin

neresinde?

Tabi ki dünyadaki Teknolojik geliflim inkar edilemez bir

gerçektir ve bizde bu gerçe¤i görmezden gelmeyiz. Her

fleyin bu kadar kolaylaflt›¤› günümüz dünyas›nda BUSK‹

Genel Müdürlü¤ü olarak bizde Dünyadaki teknolojik

geliflmeleri takip ederek imkanlar›m›z do¤rultusunda hizmet

portföyümüze adapte ediyoruz. Teknoloji bizim hizmet

üretmemizi kolaylaflt›rd›¤› için vatandafllar›m›z›n da hizmet

almas›n› kolaylaflt›rmaktad›r. Örne¤in fatura ödemelerini

yapmak isteyen ve flehir merkezine ulafl›m s›k›nt›s› çeken

bölgelerde ikamet eden vatandafllar›m›z için Mobil Tahsilat

Araçlar›m›z› hizmet a¤›m›za ekledik. Bu araçlar›m›z

teknolojinin vatandafllar›m›za sundu¤u en önemli

hizmetlerden sadece bir tanesidir. Mobil Tahsilat

Araçlar›m›zda bulunan donan›m sayesinde online olarak

Genel Müdürlü¤ümüzün herhangi bir tahsilat flubesinde

verdi¤i tüm hizmetleri vermektedir.

Yeni hizmete giren SCADA sistemi sayesinde de

depolar›m›za yerlefltirdi¤imiz vericiler ve ölçüm cihazlar›

ile bulunan su seviyelerini saniye saniye elektronik ortamda

takip edebiliyoruz.

Di¤er Su ve Kanalizasyon Kurumlar› ile bilgi ve hizmet

paylafl›mlar› oluyor mu?

Biz BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü olarak di¤er Su ve

Kanalizasyon idareleri ile sürekli istiflareler halindeyiz. Bir

araya geldi¤imiz ortamlarda hizmet ç›tam›z› yükseltmek

için bilgi al›flveriflinde bulunuyoruz. Yap›lan yeni uygulamalar›

yerinde görmek için teknik geziler düzenliyor ve bizde ayn›

flekilde di¤er hizmet kurulufllar›n› davet edip yeni

uygulamalar›m›z› tan›t›yoruz.

Su fiehrini Yönetenler

17

Özellikle fuarlar, konferanslar, sempozyumlar, çal›fltaylar

hizmetlerimizi tan›tmam›za ve yeni hizmetler hakk›nda bilgi

almam›za son derece yard›mc› olmaktad›r.

Mart Ay›nda Yap›lacak olan BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü

Olarak Ev Sahipli¤ini üstlenece¤iniz 2. Bursa Su

Sempozyumu hakk›nda biraz bilgi verebilir misiniz?

2. Bursa Su Sempozyumu 22-23-24 Mart 2010 tarihlerinde

Dünya Su, Meteoroloji ve Orman günlerinin kutland›¤› zaman

diliminde Genel Müdürlü¤ümüz ve Su Vakf› taraf›ndan

düzenlenecektir.

Sempozyum çal›flmalar›m›za ülke çap›nda üst düzey

bürokratlar, yerel yöneticiler, üniversiteler, alt yap›

kurulufllar›, tedarikçiler, ö¤renciler ve bas›n mensuplar›

kat›lacakt›r.

Sempozyumumuz ana bafll›klarla belirtilen “‹klim

De¤iflikli¤i, Yerel Yönetimle ve Sorunlar›” konular›nda

bilimsel esaslar› ortaya koymak ve çözüm önerilerini

gelifltirmek için yap›lacak olan oturum ve panel çal›flmalar›

sunum/soru-cevap/müzakere fleklinde yürütülecektir.

Yap›lacak olan stand çal›flmas› ile ülke içindeki bilgi, teknoloji

ve projelerin tan›t›m›n›n paylafl›lmas› hedeflenmektedir.

Bu ba¤lamda tüm ilgililerin sempozyum da kifli ve kurum

olarak yer almas›n›n ve genifl kat›l›m ile gerçekleflmesinin

önemli katk› sa¤layaca¤› kan›s›nday›z

Su fiehri Bursa dergisini çıkarma fikri nasıl geliflti?

Dergimiz yapmak zorunda oldu¤umuz bir sorumluluktu

bizim için Çünkü 2.000.000 kiflinin Yaflad›¤› Bursa'n›n

içmesuyu, kanalizasyon ve ya¤mursuyu problemlerini

çözmekle yükümlü olan Genel Müdürlü¤ümüzün, suyun

tarihi, kimyas›, kullan›lmas›, çevresel etkileri, sosyal ve

kültürel hayat›m›zdaki yeri ve en önemlisi suyun gelece¤i

ile ilgili birikimlerimizi ve potansiyelimizi kentimizle

paylaflmak istedik. Bu paylafl›m›n yolununda böyle bir

dergiden geçece¤ine inand›k.

Gelecek için neler tasarl›yorsunuz?

2036 y›l›n› mast›r plan çerçevesinde Bursam›z›n yak›n,

orta ve uzak hedeflerini gerçeklefltirmek için gerekli

planlama, projelendirme ve imalatlar kademeli olarak

yap›larak abonelerimizin kurum hizmetlerimizden

maksimum düzeyde yararlanmalar› hedeflenmektedir.

Bize zaman ayırdı¤ınız için çok teflekkür ederiz.

Ben sizlere teflekkür ediyorum ve dergimizin tüm

vatandafllarımıza hayırlı olmasını diliyorum.

“...planlama, projelendirme ve imalatlar kademeli olarak yap›larak abonelerimizin

kurum hizmetlerimizden maksimum düzeyde yararlanmas›n› hedefliyoruz”.

Su fiehrini Yönetenler

18

Dünyanın 5. Mabedi

ULUCAM‹

Bursa Deyince

I. Bayezid taraf›ndan 1396-1400 y›llar›

aras›nda yapt›r›lm›flt›r. Dikdörtgen planl›

cami yaklafl›k toplam 5000 metrekare

boyutlar›nda olup 20 kubbe ile örtülüdür.

Sekizgen kasnaklara oturan kubbeler mihrap

duvar›na dik befl s›ra halinde dizilmifltir.

Kasnaklar mihrap ekseni üzerindekiler en

yüksek olmak üzere yanlara do¤ru gidildikçe her s›rada

daha alçak düzenlenmifltir.

Ulucami kapal› namaz k›lma alan› bak›m›ndan Türk

Tarihinde yap›lan en büyük camidir. Bilinen büyük camiler

aras›nda akl›n›za Süleymaniye, Sultan Ahmet gelebilir. Fakat

o camilerin büyüklü¤ü duvarlarla çevrili avlu alanlar›yla

birliktedir. Ayr›ca o camiler tek ve çok yüksek bir kubbe ile

örtülü oldu¤undan çok genifl bir alan› varm›fl izlenimi verir.

Bursa Ulucami ise çok kubbeli ve alçak tavanl›d›r. ‹çinde

bulunan çok say›daki sütun yüzünden de daha ufakm›fl gibi

hissetmemize neden olabilse de Türkiye'nin en büyük camisi

halen Bursa Ulucami'dir.

Ulucami içerisinde en dikkat çekici sanat eseri kündekâri

sanat›yla yap›lm›fl olan çok de¤erli minberdir. Minber

bütünüyle kainat› sembolize eder. Minberin girifl kap›s›n›n

üzerindeki kitabede alt›n yald›zla Osmanl›ca olarak, 'Y›ld›r›m

Beyaz›t Han taraf›ndan hicri 804 (milad› 1402) y›l›nda

yapt›r›lm›flt›r' ibaresi yer al›yor. Sarmafl›k motifleriyle süslü

olan t›rabzanlar›n sa¤ ç›k›fl ikinci kolonu üzerinde süsleme

motifine uygun sülüs tarzda yaz›lm›fl, Devakl› Abdülaziz

o¤lu Mehmet ifli ibaresi dikkat çekmektedir. Sanatkâr›n bu

imzas› son y›llarda fark edilmifltir.

Minberin do¤u

cephesinde, biri dar

dikdörtgen, di¤eri alan› daha

genifl üçgen biçiminde, bir

di¤eri en altta flerit halinde

uzanan tafl›y›c› dolap serisi

banko olmak üzere birbirine

bitiflik üç kompozisyon alan›

bulunmaktad›r. Üçgen ve

dikdörtgen yüze ikisi birlikte

Günefl Sistemi'nin kabartma

formlarla ifllendi¤i bir alan

vard›r. Gezegenlerin her biri

yörünge hareketleriyle

birlikte küresel kabartma

motifler halinde Günefl'e

olan uzakl›k ve aralar›ndaki

19

Handan KARAYA⁄IZ

“Ulucami’nin yap›l›fl tarihi itibariyle Osmanl› mimarisin ilk eseri olmas›, kapasite itibariyledünya çap›nda bir cami olmas› güzelli¤i, tarihi, cami yap›m›nda bulunan zatlar›n çok seçkinkifliler olmas› Allahüalem 5. makam olmas›n›n nedenlerinden bir kaç›d›r”.

Ulucami Bafl ‹mamı Zekeriya fiekerci’den Ulucami’yi dinliyoruz.

Bursa Deyince

büyüklük karfl›laflt›rmalar› da verilerek olmas› gereken

yerlerde tasvir edilmifltir.

Gezegenler, Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn,

Uranüs, Neptün, Pluto fleklinde olan Günefl'e uzakl›k

s›ralamas› da do¤ru bir flekilde aktar›lm›flt›r. Büyüklük

mukayesesi de baz al›nd›¤›nda Dünya'dan elli bin defa daha

büyük olan Günefl, büyük bir ustal›kla mükemmel flekilde

ifllenmifl durumdad›r.

Ulucami'nin henüz nedeni tam olarak bilinmeyen bir

baflka özelli¤i de Kuzeye bakan kap›s›n›n sol üstündeki

pencerenin üst kemerinde bulunan süslemeleridir.

Bu pencereye bakt›¤›n›zda muntazam kesilmifl üç tane

flekil vard›r. Bildi¤imiz HAÇ, Yahudi Y›ld›z› ve henüz neyi

sembolize etti¤i

bilinmeyen bir flekil. Ayn›

flekilde Kuzey Kap›s›n›n

solundaki minarenin

yan›nda bulunan

pencerenin parmakl›klar›

di¤erlerinden farkl› olarak

HAÇ fleklindedir. Etraf› da

kilise mihrab› tarz›nda ve

beyaz mermerdendir.

Bunlarla ilgili bir çok

söylenti bulunmaktad›r, bir rivayete göre 1860 lardaki büyük

depremde hasar gören caminin yap›m› için dönemin Yahudi

ve H›ristiyan bankalar›ndan borç istenmifl olmas›d›r.

Onlar da borç yerine hibe vereceklerini ama pencerelerde

böyle süslemeler yap›lmas›n› istemifller. Mecburen kabul

edilmifl fakat sonradan oyuna geldiklerini anlayan devlet

yöneticiler bir tanesindekini bilerek b›rakmak flart›yla di¤er

süslemeleri sildirmifllerdir. Kalan› da "en kötü günümüzde

bile ç›karc›l›k yapmaktan çekinmeyenlerin oldu¤unun ibreti

olsun" düflüncesi ile b›rak›lm›flt›r. Di¤er haç fleklindeki

parmakl›klar›n durumu ise halen bilinmemekte.

Kâbe Kap›s›n›n Örtüsü

Bugünkü bulundu¤u yer: Hutbe'nin sa¤ taraf›nda büyükçe

biraz yüksekçe bir yere as›lm›flt›r. Sadece Siyah bir örtü

görünümündedir.

Yavuz Sultan Selim, M›s›r seferini kazan›p hilafeti ve

kutsal emanetleri ald›¤›nda ayn› zamanda Mekke'nin

onar›m›n› da yapt›rmaya koyulmufl. Bugünkü Orta ve Do¤u

Anadolu'yu kapsayan DERS‹M adl› eyaletin tüm vergi

gelirlerini de Mekke'ye vakfetmifl, bu eyaleti di¤er her türlü

vergilerden muaf tutmufl. Taki devlet y›k›lana kadar.

‹flte bu gelirler ile yeniden imar edilen Kâbe'nin örtülerinin

de¤ifltirilmesi istenmifl. Bu s›rada eski örtü ‹stanbul'a

yollan›rken Kâbe'nin kap›s›n›n örtüsü ise Bursa Ulucami'ye

hediye edilmifl. Bizzat Sultan Selim kendi elleriyle tafl›y›p

Camiye asm›fl.

‹slamda Makam Bak›m›ndan 5. Mertebededir

Ulucami'nin bir di¤er özelli¤i ise 5. mertebede olmas›d›r.

‹slam'da en yüksek mertebeli ibadethane Mekke'deki

Mescid-i Haram'd›r. Di¤er S›ralama ise flöyle.

1. Mescid-i Haram (Mekke)

2. Mescid-i Nebevi (Medine)

3. Mescid-i Aksa (Kudüs)

4. Emeviye Camii (fiam)

5. Bursa Ulucami

Bu konuda en bilinen kaynaklar ise ‹smail Hakk› Bursevi,

Molla Gürani, Akflemsettin, Molla Fenari, Emir Buhari,

Somuncu Baba, Mehmet Emin Tokadi, Aziz Mahmut Hüdayi

dir. Bu kiflilerin eserlerinde ve çeflitli konuflmalar›na ait

kay›tlarda bu konuda ittifak içinde olduklar›na dair aç›k

kay›tlara rastlanm›flt›r.

20

Bursa Deyince

BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü; kente güvenli

su sa¤lama görevini yerine getirebilmek için

kulland›¤› tesislerini ve içme suyu flebekesini

sürekli olarak gözlem alt›nda tutmaktad›r.

Ayr›ca bu tesislerin bak›m› da iflletmenin

sa¤l›kl› yürütülmesinde önem tafl›maktad›r.

Meydana gelebilecek ar›zalar›n sebep

olaca¤› zararlar çok büyük olabilece¤i için tesis ve flebekenin

24 saat boyunca izlenmesi gerekmektedir. Son y›llarda tesis

ve istasyonlar›n da¤›n›k halde bulundu¤u bir çok sanayi ve

hizmet sektöründe yayg›n olarak kullan›lan ve k›saca SCADA

sistemi olarak adland›r›lan, özel bir sistem gelifltirilmifltir.

S.C.A.D.A. ‹ngilizce “Supervisory Control And Data

Acquisition” (Denetimli Kontrol ve Bilgi Toplama)

sözcüklerinin k›saltmas›d›r.

Buski SCADA sistemi temel olarak iki ana k›s›mdan

oluflmaktad›r.

1.Kontrol Merkezi 2. D›fl ‹stasyonlar

Kontrol Merkezi, son derece geliflmifl sunucu bilgisayarlar

ile donat›lm›fl ve özel bilgisayar yaz›l›mlar› ile desteklenmifltir.

Kontrol Merkezi, BUSK‹ Genel Müdürlü¤ü Acemler

Kampüsündeki bir yap› içinde yer almaktad›r.

D›fl istasyonlarda (Pompa ‹stasyonlar›, Su Depolar›, Alt

Bölge Ölçüm Noktalar› ve Ar›tma Tesisleri) flebekenin

iflletilmesi için gerekli ölçümleri yapan elektronik cihazlar

monte edilmifltir. Bu cihazlar yapt›klar› ölçümleri iletiflim

sistemi, Kontrol Merkezi ile d›fl istasyonlar aras›

haberleflmeyi kendi telsiz ve GPRS ile sa¤lamaktad›r.

Kontrol merkezine ulaflt›r›lan bilgiler, buradaki bilgisayar

yaz›l›mlar› taraf›ndan de¤erlendirilip gerekli ifllemler

yap›lmaktad›r. Kontrol merkezindeki bilgisayarlardan,

vanalar ve pompalara komutlar (çal›flt›rma ve durdurma)

göndererek bu ekipmanlara uzaktan komuta etmek

mümkündür. D›fl istasyonlarda yap›lan ölçümlerin tamam›

Kontrol Merkezi’nde anl›k olarak izlenmektedir. Bunun

yan›nda anl›k olarak görülen de¤erler bilgisayarlara tarihsel

olarak kaydedilmekte ve istenildi¤i zaman bu de¤erlere

ulaflmak mümkün olmaktad›r.

Pompa ‹stasyonlar›nda yap›lan ölçümler; Pompa

istasyonu girifl ve ç›k›fl bas›nc›, Her zona ait anl›k su ak›m›

de¤erleri, Vana pozisyonlar›, Her bir pompaya ait ak›m,

gerilim ve güç de¤erleri, Depo girifl klor de¤erleri, Pompa

istasyonu güvenlik ve su taflk›n alarm›.

Su Depolar›nda yap›lan ölçümler; Depodaki Su seviyeleri,

Vana pozisyonu, Güvenlik ve su taflk›n alarm›.

Buski SCADA Sistemi Kapsamı

• Kontrol Merkezi • ‹zleme ‹fllevleri (Olay ve Alarm ‹flleme)

• Kontrol ‹fllevleri • Veri Toplama • Verilerin Kayd› ve

Saklanmas› • ‹stasyonlar; Eksiksiz Uzak ‹stasyonlar (45

Adet) • Depolar (28 Adet) • Pompa ‹stasyonlar› (10 Adet)

• fiebeke Vanalar› (7 Adet) • Basitlefltirilmifl Uzak ‹stasyonlar

(71 Adet) • Alt bölge Odalar› (54 Adet) • Da¤›n›k Debimetreler

(5 Adet) • fiebeke Debimetreleri (1 Adet) • Kuyular (9 Adet)

• Su Ar›tma Tesisi Arayüzleri (2 adet) • Depolar K›s›m A-

B Seviye Bilgisi • Depo K›s›m A-B Üst Kapak – Kap› Güvenlik

Bilgisi • Su taflma alarm› • Depo Girifl-Ç›k›fl Ak›fl Verileri

(mümkün oldu¤u hallerde) • Vanalar›n uzaktan kontrolü

(ana vanalar) • Klorlama Sistemi Alarm› • Klorlama (3

istasyon) • ‹çme Suyunun Kalite Kontrolü (11 istasyon)

Alınan Sinyal ve Alarm Bilgileri

Pompa ‹stasyonlar› (10 Adet) ve Kuyular (9 tane); Ana

Enerji Bilgileri (Voltaj,Ak›m,Aktif Güç,...), Pompalar›n Uzaktan

Kontrolu (Yumuflak-Yolvericiler), Pompalar ile ilgili Alarm

ve Durum Bilgileri, Girifl ve Ç›k›fl Bas›nç Bilgileri, ‹lgili

Depolar›n Seviye Bilgisi ile Pompalar›n Durdurulmas› veya

Bafllat›lmas›, Pompa ‹stasyonlar› Güvenlik Alarmlar›

fiebeke Vanalar› (7 Adet); Vanalar›n Uzaktan Kontrolü,

Girifl ve Ç›k›fl Bas›nç Bilgileri, Su Taflk›n› Alarmlar›, Kap›

Aç›k Alarm›

fiebeke Vanalar› (7 Adet); Vanalar›n Uzaktan Kontrolü,

Girifl ve Ç›k›fl Bas›nç Bilgileri, Su Taflk›n› Alarmlar›, Kap›

Aç›k Alarm›,

Altbölge Odalar›n(54 adet); Ak›fl Bilgileri, Bas›nç Bilgileri,

Üst-Kapak Aç›k Alarm›

Da¤›n›k Debimetrelerin(5 adet); Ak›fl Bilgileri, Bas›nç

Bilgileri, Üst-Kapak Aç›k Alarm› fiebeke Debimetrelerin

Ak›fl Bilgileri, Bas›nç Bilgileri

Su Ar›tma Tesisi Arayüzlerinin (2 adet); Girifl ve Ç›k›fl Ak›fl

Bilgileri, Temiz Su Deposu Seviye Bilgisi, Dengeleme Odas›na

Ak›fl Bilgileri, Su Bulan›kl›¤› Ölçümü, pH De¤eri Ölçümü,

C1 hatt› için Ak›fl Bilgisi (Dengeleme Odas› Ç›k›fl›)

21

Su ve Teknoloji

Buski SCADA Sistemi

Sait ULUTEPE

22

Bursa Çeflmeleri

1. Filibe Nâz›r›, Beytü’l-Haram Surre Emini, Surre; para kesesi, para çıkını

demektir. Hac zamanlarinda padisah tarafindan Mekke ve Medine’ye her yıl

gönderilen para vesaireye denir. Surre emini ise, bu parayı göndermekle

görevlendirilen kimsedir. Yani vas›flar› övgüye de¤er Hac› Mustafa A¤a,

2. Bursa’ya kaymakam oldu¤unda, Hazreti Peygamber’in k›z› Fat›matü’z-

Zehra ile adafl olan han›m› Fatma Han›m bu fanî dünyadan bâkî âleme göç

etti.

3. Emir Sultan hazretlerinin kap›s›na getirilip oraya defnedildi. Bu fleker kam›fl›

ve nöbet flekeri tad›ndaki su, onun mezar› önünde akt›.

4. Cana can katan bu âb-› hayat burada akt›. Kur’an’da (Furkan, 25 / 53) geçen

“azbün fürât” tatl› suya benzeyen bu su, âdeta flehitlerin ruhlar›n› flâd etti.

5. Cennetteki Selsebîl gibi bu yeni sebîl de susam›fl canlar› suya kand›rs›n

ki âdeta her damlas› amel defterinden onun günahlar›n› silsin, yok etsin.

6. Zâik’in kaleminden bu tarih incisi yeniden akt›. Bu sudan Fâtma Han›m’›n

ruhu yeniden hayat buldu.

H.1254 / M.1838)

Surre; para kesesi, para çıkını demektir. Hac zamanlarında pâdiflah tarafından Mekke ve Medîne’ye her yıl gönderilen para ve sâireye denir. Surre emini ise, bu parayı göndermekle görevlendirilen

kimsedir. Sayın M. Baha Tanman’ın, TDV ‹Islam Ansiklopedisi, c. 11, s. 151’de yer alan, konuyla ilgili “kitabesinden ögrenildi¤ine göre Surre Emîni Hacı Mustafa Efendi’nin esi Zehrâ Hanım

adına Fatma Hanım tarafından 1254 (1838-39) yılında vakfedilmifltir.” ifadesi gerçe¤i yansıtmamaktadır. Bir yanlıfl anlama oldu¤u kesin gibi gözüküyor.

Kâzim Baykal, Bursa ve Anıtlari, ‹kinci baskı, 1982, s. 208. / M. Baha Tanman’ın, TDV ‹slam Ansiklopedisi, c. 11, s. 151.

1. Çeflme

Emir Sultan Camii'nin bat› kap›s›nda, merdivenlerin

solunda üç gözlü çeflme, suyu mermer da¤ara daima bol

akmakta olan, üstü nak›fll›, mermer cepheli büyük bir

çeflmedir. Kitabesinde,“Beytü'l-Haram Surre Emini Surre;

para kesesi, para çikini demektir. Hac zamanlarinda

pâdisah tarafindan Mekke ve Medîne’ye her yil gönderilen

para ve sâireye denir. Surre emini ise, bu parayi

göndermekle görevlendirilen kimsedir. Hac› Mustafa Efendi

taraf›ndan, Hazreti Peygamber’in k›z› Fat›matü’z- Zehra ile

adafl olan han›m› Fatma Han›m ad›na H. 1254 / M. 1838’de

yapt›r›lm›fl oldu¤u anlafl›lmaktad›rt›r. Sayin M. Baha

Tanman’in, TDV Islam Ansiklopedisi, c. 11, s. 151’de yer

alan, konuyla ilgili “kitabesinden ögrenildigine göre Surre

Emîni Haci Mustafa Efendi’nin esi Zehrâ Hanim adina Fatma

Hanim tarafindan 1254 (1838-39) yilinda vakfedilmistir.”

ifadesi gerçegi yansitmamaktadir. Bir yanlis anlama

oldugu kesin gibi gözüküyor. Çeflmenin ayna tafl›nda

küçük boy, talik harfle yaz›l› (50x150) ebad›nda bir kitabe

vard›r. “Nam›na bu çeflmenin yap›ld›¤› Fatma Han›m'›n

mezar› ise çeflmenin bat› bitifli¤indedir.” Kâzim Baykal,

Bursa ve Anitlari, Ikinci baski, 1982, s. 208. “II. Mahmud

devrinin (1808 – 1839) empire üslûbuna ba¤lanan üçgen

al›nl›k ve bunun içindeki günefl motifi (Sultan Mahmud

günefli) dikkat çeker.” M. Baha Tanman’in, TDV Islam

Ansiklopedisi, c. 11, s. 151.

Kitabe: 4

Vezin: Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

1. Nâz›r-› Filibe emîn-i surre-i Beytü'l-Haram

Ya'ni el-Hac Mustafa Aga-y› memdûhu's-s›fât

2. fiehr-i Bursâya müsellim old›g› hengâmda

Zevcesi hem-nâm Zehrâ k›ld› terk-i mümkinât

3. Old› bâb-› hazret-i Sultân Emîr'e câ-niflîn

Pîflgâh-› merkadinde akd› bu kand ü nebât

4. Old› icrâ bunda bu âb-› hayât-› cân-fezâ

K›ld› flâdân sanki ervâh-› flehidân› fürât

5.Tâ ki reyyân eyleye atflân› bu nev-selsebîl

Defterinden eylesün her katre mahv-› seyyiât

6. Kilk-i Zâikden bu mervârid-i tarîh akd› nev

Buld› rûh-› Fât›ma Hân›m bu ma'dan nev-hayât

H.1254

Emirsultan Çeflmeleri

Mahmut KANIK

Emirsultan Çeflmelerinin Dili

Emir Sultan semtinde bulunan çeflmelerin y›llar süren suskunluundan sonra,

yeniden fl›r›l, fl›r›l akmaya bafllam›s›n› görmek insan› duyguland›r›yor. ‹flte bu duygu,

heyecan ve coflkunun bu yaz›n›n kaleme al›nmas›nda büyük pay› vard›r.

23

Bursa Çeflmeleri

Surre; para kesesi, para çıkını demektir. Hac zamanlarında pâdiflah tarafından Mekke ve

Medîne’ye her yıl gönderilen para ve sâireye denir. Surre emini ise, bu parayı göndermekle

görevlendirilen kimsedir.

2. Çeflme

Yeflil Türbe yönünden Emir Sultan Camii'ne giderken,

solda tek bafl›na duran büyük bir mermer çeflmedir.

Kitabesindeki fliir orta boy nesih harflerle yaz›lm›flt›r ve

(90x140) ebad›ndad›r. Bu hattat›n yaz›s› bir tarih kitabesidir.

Bu çeflmeyi, Beflir bin ‹brahim isminde bir zat›n H.1156 /

M.1743'te yapt›¤› ve söz konusu kitabenin çeflmeyi yapt›ran

hattat Beflir'in kaleminden ç›kan bir yaz› oldu¤u, kitabenin

alt k›sm›nda bulunan “Ketebe-hu el-hakîr el-muhtâc ilâ

rahmeti Rabbihi’l-kadîr Hâzin-i fiehriyârî Beflîr” ifadesinden

anlafl›lmaktad›r. Bu iki aç›dan önem arz ediyor. fiöyle ki:

Biri zarif, mermer iflçili¤inin güzel bir örne¤ini; di¤eri ise

de¤erli bir hattat› tan›tmas›d›r. fiiiri yazan flair Nimet’tir.

Kitabe: 5

Vezin: Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

1. Hâzin-i gencîne-i mahrem-sarây-› saltanat

Bende-i makbûl-› hass-› hazret-i Mahmud Hân

2. Pür-himem Beflîr Aga kim old› hüsn-i hatla

Hûfl-nüvîsân- cihân içre müflârün bi'l-benân

3. Celb-i hayr içün veliyy-i ni'meti flâhenflehe

Böyle dil-cû çeflme bünyâd itdi samî mekân

4. Hem Emîr Sultân›n ez-cümle revân-› pâkini

Eyledi hakka ki bu zîba eserle flâd›mân

5. Sâye-i lutfunda mevlâ flehriyâr-› âlemin

Nâil-i ecr eyleyüp olsun mekîn-i kâm-rân

6. Yek kalemden yazd› Ni'met bî-nukat târîhini

Çeflme-sâr›nda Beflir Aga ider kevser-revân

7. Ketebe-hu el-hakîr el-muhtâc ilâ rahmeti

Rabbihi’l-kadîr Hâzin-i fiehriyârî Beflîr

H. 1156

1. Saltanat saray›n›n gizli hazinesinin bekçisi, Mahmut Han hazretlerinin

en gözde hizmetkâr›,

2. Beflir A¤a, erenlerin himmeti ve çok çal›flmas› sayesinde, hüsn-i

hatt›yla, güzel yaz›s›yla dünyada güzel yaz› yazanlar aras›nda parmakla

gösterilen bir kifli oldu.

3. Nimet sahibi flahlar flah›na hay›r etmek için bu yüksek yerde böyle

gönül çeken bir çeflme yapt›rd›.

4. Ayn› zamanda bu süslü eserle, Emir Sultan’›n pak ruhunu da sevindirdi.

5. Mevlâ onu cihan hükümdar›n›n himayesinde sevaba ulaflt›rarak

makam›nda mutlu etsin.

6. Çeflmenin yap›l›fl tarihini Nimet, noktas›z harflerle bir kalemden

yazd›. Beflir A¤a, çeflmesi bol olan bu mekânda Kevser suyu gibi akar.

7. Bu yaz›y›, kudret sahibi Rabbi’nin rahmetine muhtaç olan, Saltanat

saray›n›n gizli hazinesinin bekçisi ve hakir bir kul olan Beflir yazm›flt›r.

H. 1156)

24

Bursa Çeflmeleri

3. Çeflme

Emir Sultan Camii avlusunun bat› merdiveni dibinde, sa¤

taraftaki çeflmenin ayna tafl› mermer, kitabeli, bak›r bir

oluktan mermer da¤ara devaml› akan bir suyu var. Kitabede

bu çeflmenin bir zat-› âlî taraf›ndan, 1268/1851 tarihinde

yap›ld›¤› bildiriliyor.

Bu çeflmenin ayna tafl›nda, mermere, küçük boy talik

harfle 40x80 ebad›nda yaz›lm›fl bir kitabe var. fiu anda duvar›n

içine gömülüdür ve üst k›sm›nda Maflaallah yaz›l›d›r. Tek

oluktan devaml› olarak su akmaktad›r:

Kitabe: 6

Vezin: Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

1. Sarf-› makdûr eyleyüp bir zât-› âlî eyledi

Çeflme-sâr-› bi'r-i cûd›ndan revân mâ-i tahûr

2. Eyleyen def'-i atfl bu ayn-› cârîden disün

Sâhibin yâ Rab emîn eyle ilâ yevmi'n-nüflûr

3. Eyleyüp tersî'-i cevherle didüm târîhini

Nûfl idüp bu âbdan dil-teflnegân olsun sürûr

H.1268

1. Sayg›de¤er bir kifli gayret göstererek, çaba sarf ederek

cömertlik kuyusunun çeflmesinden tertemiz su ak›tt›.

2. Bu akan p›nardan susuzlu¤unu gideren herkes: “Ey

Allah›m! Bu hayrat sahibini K›yamete kadar emin eyle.”

desin.

3. Mücevherler kakarak süsleyip tarihini söyledim. Susam›fl

gönüller bu sudan içerek mutlu olsunlar.

H.1268)

25

Bursa Çeflmeleri

4. Çeflme

Camiin k›blesinde sa¤ bitiflikte devaml› akan bir çeflme

var. Çeflmenin mermer tafl›nda orta boy nesih harflerle

100x120 ebad›nda yaz›lm›fl bir kitabe mevcuttur. fiiiri Ni'met

mahlâsl› bir flair yazm›flt›r. Altta görülen tarih 1156/1743'tür.

Bu fliirden camii de tamir eden Dârüssaâde Nâz›r› olan

Moral› Beflir A¤a’n›n yapt›rd›¤› anlafl›lmaktad›r. Olukla kitabe

ortas›nda kalan mermer üzerinde; sa¤ yanda Besmele,

Bismillâhirrahmanirrahîm, sol yanda "Ve mine'l-mâi küllli

fley'in hay (Kur'an, Enbiya, 21/30) (Her canl› fleyi sudan

yaratt›k)" âyeti yer almaktad›r. Kitabedeki fliir flöyle:

Kitabe: 7

Vezin: Feilâtün Feilâtün Feilâtün Feilün

(Fâilâtün) (Fa’lün)

1. Nâz›r-› Dârüssaâde hazret-i aga ki anun

Âb-› ihsân›yla seylâb old› el-hak flefl cihât

2. ‹flte ez-cümle Berûsa flehrini tenvîr iden

Arif-i billah Emîr Sultân kerûbî-s›fât

3. Ol velînün camiiyle türbe-i pür-nûr›n›

K›ld› ta'mîr ile ihya ol kerîm-i pak zât

4. Lutf-› Hak ta'mîri zeylîde bu ab-› hofl-güvar

Old› zahir kim anun evsâf›d›r azb-i fürât

5. Gûfl idince ol kerem-cû çeflme bünyâd eyledi

Cûy-› cûd ü lutfun icrâ itdi çün kand-i nebât

6. Ol mekân mer sâhib-i hayr- pîfle vâlâ himmetü

Devlet ü ikbal ü baht› haflre dek bulsun sebât

7. Ni'metâ yaz vasf›dur târîh içün bu beyti kim

Teflne-lebler itmesün hiç âb-› H›zra iltifât

8. Al Beflîr kâmkâr›n ayn-› cûd›ndan gel iç

Mâ-i Sultân-› Emîr rûh pâkine âb-› hayât

H. 1156

1. Dârüssaâde Nâz›r› Hazreti Beflîr A¤a’n›n ba¤›fl suyu ile do¤rusu

alt› yön sel oldu.

2. ‹flte bu cümleden olarak Bursa flehrini ayd›nlatan büyük melek

gibi ârif-i billah Emir Sultan hazretleri,

3. o temiz, cömert kifli Emir Sultan’›n camii ve nurlu türbesini

onararak yeniden kuvvetlendirdi.

4. Hakk’›n lütfuyla son onar›mda, bu güzel suyun tad›, Kur’an’da

geçen tatl› suyun (azbün fürât) tad›n›n özelli¤ine sahip oldu¤u

apaç›kt›r.

5. O cömert kifli, bunu duyunca, ›rmak gibi bir çeflme infla etti.

Lütuf ve cömertli¤inin ›rma¤›, nöbet flekeri gibi durmadan akt›.

6. Himmeti yüksek, hayr hasenât› huy edinmifl kiflinin yapt›rd›¤› bu

mekân tâ K›yamete kadar yerinde dursun, devam etsin.

7. Ey Nimet, tarih için bu beyti yaz ki övgüdür. Çok susam›fllar,

bu suyun yan›nda H›z›r suyuna, âb-› hayata yüzünü çevirip

bakmas›n.

8 Al, bahtiyar Beflîr A¤a’n›n cömertlik p›nar›ndan, gel sen de iç!

Emir Sultan’›n suyu onun pak ruhuna âb-› hayat olsun!

H. 1156 / M.1743)

26

Bursa Çeflmeleri

5. Çeflme

Emir Sultan Camii'nin güneyinde hamam soka¤› bafl›nda

da bir çeflme mevcut, fakat flu anda suyu akm›yor. Çeflmenin

ayna tafl›nda orta boy nesih harfle 80x80 ebad›nda yaz›lm›fl

bir kitabe var. Bu fliiri yazan da Ni'met'tir. Kitabe üzerinde

1156/1743 y›l› görülmektedir:

Kitabe: 8

Vezin: Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

1. Kâtib-i Dârüssaâde menba'-› ayn-› atâ

Ya'nî hem- nâm-› resûl cûyende-i birr ü sevâb

2. Yüz sürüp er veliyyü'n-ni'mete akd› çû su

Böyle râ'nâ çeflme ihyâ itdi kim ayn-› savâb

3. Böyle nice hayra tevfîk ide banisin Hudâ

Merkezinde ide i’zzetle mekîn ü kâm-yâb

4. Ni'metâ didi bu yektâ m›sra'-› târîh ile

Gel Muhammed aflk›na bu çeflmeden iç âb-› nâb

H. 1156

1. Ba¤›fl p›nar›n›n kayna¤›, Hz. Peygamber’in adafl›, iyilik

ve sevap arayan Saray Kâtibi,

2. Yüzünü nimet sahibi Allah’a çevirip, O’na yalvar›p su gibi

akt›. Öyle güzel bir çeflme ihya etti ki asl›nda bu bir do¤ruluk,

dürüstlük p›nar›d›r.

3. Allah yard›m›yla bu hayrat sahibini, bu çeflmeyi yapt›ran›,

böyle daha nice hay›rlara vesile k›ls›n. Onu makam›nda

izzetli, güçlü, sabit ve mutlu etsin.

4. Ey Nimet, bu eflsiz tarih m›sra›n›; “Gel! Muhammed

aflk›na bu çeflmeden berrak su iç!” diye düflürdü.

H. 1156)

6. Çeflme

Emir Sultan'a giderken mezarl›k önünde, Memifl Soka¤›

bafl›ndaki çeflme H. 1327 / M. 1821 tarihli olup Ümmü

Gülsüm taraf›ndan yapt›r›lm›flt›r. Ayna tafl› bir mezar tafl›n›n

bafl› olan çeflmede küçük boy nesih harfle 40x50 ebad›nda

flu yaz›l›d›r:

"Sahibü'l-hayrât ve'l-hasenât / Dergâh-› âlî Bursa â’yân›

Abdullah / Agan›n halîlesi Ümmü Gülsüm"

H. 1237 / M.1821

27

Bunları Biliyor musunuz?

Su ilk canl›lardan günümüze hayat›n kayna¤› olan bir

maddedir. Herkesin bildi¤i hatta yeni do¤mufl bebeklerin

bile fark›nda oldu¤u bir gerçektir. Ayn› soludu¤umuz hava

gibi etraf›m›z› çepeçevre sarm›flt›r.

Su iki adet hidrojen ve bir adet oksijen atomundan

meydana gelmifltir (H2O). Hidrojen yan›c› bir maddedir.

Örnek olarak uzaya f›rlat›lan roketlerde yak›t olarak

s›v›laflt›r›lm›fl hidrojen kullan›l›r. Oksijenin durumu

hidrojenden biraz daha farkl›d›r. Oksijen ise yak›c› bir

maddedir. Bilim adamlar› yanma olay›n› maddelerin oksijenle

birleflmesi olarak tan›mlarlar. Bu iki elementin birleflmesiyle

su molekülü meydana gelir ki Su, ateflin karfl›t› olarak bilinir.

Suyun baflka bir özelli¤i ise asit özelli¤inin nötr yani

etkisiz olmas›d›r. S›v›lardaki asit derecesi 1’den 14’e kadar

derecelendirilir ve PH olarak adland›r›l›r. Suyun PH seviyesi

tam orta s›n›r olan 7’ dir. Ancak Asit özellikli maddelerle

karfl›laflt›¤›nda baz gibi davran›r; bazik özellikli maddelerle

karfl›laflt›¤›nda asit gibi davran›r. Bu özellik sadece suya ait

bir özelliktir.

Bilindi¤i gibi dünyan›n ve insan vücudunun yüzde yetmifl

befli sudur. Yaln›z bunun üzerinde biraz düflünmek gerekir.

Bir insan›n yüzde yetmifl beflinin su olmas› ne anlama gelir.

Ortalama olarak bir insan›n 70 kg oldu¤unu düflünelim. Bu

insan›n yaklafl›k olarak 53 kilosu tamamen sudur. Eve

ald›¤›m›z bir damacana su gibi üç damacana suyu

bünyemizde bulunduruyoruz. Bu çok önemli bir gerçektir.

Geri kalan 17 kilo ise ya¤, protein kemik ve karbonhidrat

bileflenleri olan karbon, azot, kalsiyum ve di¤er

elementlerdir. En akla gelmeyecek yer olan difl hücrelerinde

bile yüzde befl oran›nda su bulunmaktad›r. Bu örnekler bile

insan için suyun önemini anlatmaya yeterlidir.

Su yaflamam›z için gerekli oldu¤u kadar hayat›m›z› hijyenik

bir flekilde devam ettirmemiz içinde çok gerekli bir maddedir.

Do¤ada s›v› halde bulunan maddeleri bir düflünelim. Bunlar›n

içinde ilk akla gelen sudur. Civa, amonyak gibi inorganik

maddeler, alkol ve canl›lardan elde edilen s›v› ya¤lar

temizleyicilik özellikleri bak›m›ndan su ile k›yaslanamaz.

Suya bu özelli¤i veren bileflimindeki hidrojen ba¤lar›n›n

birbirleriyle yapt›¤› aç›d›r. Di¤er elementlerde bu aç› 180 º

iken suda 104,5 º dir.

Bu özellik suya temizleyicilik özelli¤i kazand›r›r. Su

kirlendi¤inde bu aç›n›n kayboldu¤u ve bu nedenle

temizleyicilik özelli¤ini kaybetti¤i görülmüfltür. Bir tak›m

ar›tma ve temizleme faaliyetlerinden sonra sudaki hidrojen

ba¤lar›n›n tekrar eski halini ald›¤› tespit edilmifltir.

Suyun bir baflka özelli¤i ise insan vücudundaki statik

elektri¤i almas›d›r. Bu olay›n nas›l gerçekleflti¤ini

aç›klayal›m. Suya elektrik verildi¤inde su elektri¤i al›r ve

elektroliz olur yani bileflenlerine ayr›l›r. Su vücudumuza

de¤di¤inde de ayn› etkiyi gösterir. Vücudumuzda biriken

statik elektri¤i al›r ve bileflenlerine ayr›l›r. Bu sayede

bedenimizden elektri¤i uzaklaflt›r›r.

Bu gün su ile ilgili birçok bilgiye sahibiz. Yap›lan

araflt›rmalarda suyun bir canl› varl›k gibi insan davran›fllar›na

tepki gösterdi¤i bulunmufltur. Suya güzel düflüncelerle hitap

edildi¤inde suyun kristal yap›s›n›n düzgün bir hal ald›¤›;

tersi durumda ise suyun kristal yap›s›n›n bozuldu¤u

görülmüfltür. Bu bilgiyi de küçük bir anekdot olarak sizlerle

paylaflmak istedik.

Suyun önemi bizler için çok büyüktür. Suyu önemsiz bir

varl›k olarak görmeyelim. Çünkü bu varl›k hepimizin, bütün

insanl›¤›n hayat kayna¤›d›r. ‹nsanl›¤›m›z›n bafllang›c›ndan

beri bizim bu dünyadaki serüvenimize yak›ndan tan›kl›k

etmifltir. Bu duygu ve düflüncelerle suya lay›k oldu¤u de¤eri

verelim, hak etti¤i sayg›y› gösterelim.

(Su Molekülündeki Hidrojen Ba¤lar›)

(104,5˚)

Suyun Özellikleri

(Bir Hidro Karbon Bilefli¤indeki Hidrojen Ba¤lar›)

(180˚)

Oktay Cumhur DEM‹R

28

Gündem

“Küfürsüz90 dakika istiyoruz”

Bursaspor Teknik Direktörü, Ertu¤rul Sa¤lam:

29

Gündem

O, flu anda tüm Türkiye’nin konufltu¤u bir isim. 25 yıl aradan sonraAnadolu’dan bir flampiyon çıkabilecek mi? sorusunun cevabını verebilecek,tek kifli. Medya baskısı, taraftar baskısı gibi faktörlerle hiç ilgilinmiyor,herkesten camiaya yakıflır davranıfllar bekliyor. Fair-Play liginde de liderli¤iistiyor. Kendi deyimiyle “Küfürsüz 90 dakika” istiyor.Hakan BAfiKARA

Bursa ve Futbol...

Bursa eskiden beri bildi¤imiz tan›d›¤›m›z bir flehir. Bir

futbol adam› olarak olay› o flekilde de¤erlendiriyoruz. fiehrin

futbola bak›fl›, futbolu hangi seviyede yaflad›¤› bizim için

çok önemli y›llardan beri ülke futbol Kamuoyunda oluflan

izlenim Bursa’n›n tam anlam› ile bir futbol flehri oldu¤u

her futbolcunun her teknik adam›n bu flehirdeki çal›flma

iste¤i, bende bu düflünceler do¤rultusunda buraya geldim

ve flu gelinen nokta itibar› ile de Bursa’ya gelme konusunda

verdi¤im karar›n ne kadar hakl› oldu¤umu gördüm. ‹nflallah

buradaki potansiyeli bundan sonraki dönemler dede tak›m›n

performans›na olumlu katk›da bulunacak yönde kullan›p

yönlendirebilirsek,çok rahat bir flekilde söyleyebilirim ki

taraftar›m›z›n camiam›z›n beklentileri do¤rultusunda

onlarla çok güzel günler yaflayaca¤›z.

Bursa sporun altyap› ile birlikte geliflmesi Türk sporunda

nas›l bir katk› sa¤lar ?

Bizim fluanda profesyonel tak›m›m›z›n sahip oldu¤umuz

tesisi Türkiye normlar›nda ilk ikiye girebilecek kalitede,

modernlikte. Ayn› zamanda eski profesyonel tak›m

tesislerimizi bildi¤iniz gibi altyap›ya tahsis ettik oradaki

tesislerimiz dede çok yo¤un çal›flmalar yap›yoruz. Tahminle-

rimize göre may›s ay›n›n sonlar›na tamamlanacak ve bitince

kendisine ait tesisi olan ilk ve tek altyap› kulübü olacak.

Vak›fköy tesislerimiz dede genç oyuncu kardefllerimizin

geliflmesi için onlara çok güzel flartlar sunaca¤›z. Ve

Bursaspor olarak biz ilerleyen y›llardaki büyük hedeflerimize

altyap›dan tam anlam› ile destek alan, altyap›dan beslenen

bir tak›m hürriyetine bürünecegiz buda tabiki Türkiye’deki

futbol kültürüne iyi bir örnek ve model olacakt›r.

Türk futbolunda gördü¤ünüz eksiklikler nelerdir?

Türk futbolunda flu eksiklik var öncelikle kulüplerin

yönetiminde s›k›nt›lar var. Futbol kamuoyunun taraftar›n

medyan›n futbola bak›flaç›s› farkl› yani her fleyden önce

baflar› odakl› bir de¤erlendirme kültürümüz var. Baflar›n›n

ne oldu¤unu tam anlam› ile izah etmifl de¤iliz. Mesela

ülkemizde futbolda baflar›y› s›ralamadaki konum, al›nan

galibiyet say›s›, al›nan puan olarak de¤erlendiriliyor ama

çok daha farkl› alg›lan›p çok daha farkl› kriterlere göre

de¤erlendirilmesi gerekti¤ine inan›yorum ancak hal böyle

olunca tabii her kesimden çok büyük bask› olufluyor ve

spor amac›ndan ç›km›fl oluyor futbolda amac›ndan

sapt›r›lm›fl bir flekilde yaflan›yor.

Öncelikle flunu insanlara anlatmam›z laz›m. Futbolunda

di¤er spor dallar› gibi bir spor oldu¤unu, evrensel de¤erle-

rinin oldu¤unu ve ön plana ç›kmas› gereken de¤erlerin bu

evrensel de¤erler oldu¤unu aç›klamam›z laz›m.

Futbolda Seviye Süleyman Seba’n›n gidifli ile bitti¤i ve

Futbol Camias›ndaki önemi herkes taraf›ndan dile

getiriliyor. Sayg›s›, beyefendili¤i, kiflili¤i vs… sizin

düflünceleriniz?

Hiç kuflku yok ki Süleyman Seba Türk Futbolu için çok

özel ve önemli bir isim. Ben de Süleyman Seba zaman›nda

Befliktafl kulübüne transfer oldum. Transfer tercihimde de

benim için çok önemi vard›. Say›n baflkan o dönemde

yukar›daki kendi duruflunu, kiflisel yap›s›n›, karekterini tüm

camiaya da yans›tan bir baflkand› dolay›s› ile tav›rlar›

söylemleri, hareketleri, davran›fllar› herkese örnek oldu

ve Baflkan her kesim taraf›nda sevilen sayg› duyulan bir

baflkan oldu. fiu anda da baflkan›n sahip oldu¤u kültürle

Türk futboluna hizmet etmeye devam eden isimler var

Samet Aybaba, Ziya Do¤an, R›za Çalımbay, Mehmet Özdilek,

Metin Tekin, Feyyaz Uçar, Ali Gültekin bu isimlerin hepsi

bildi¤iniz gibi ayn› camia kökenli ve istikrarl› isimlerdir.

Tabi bunda Say›n Süleyman Seba n›n etkisi çok büyüktür.

Dedi¤im gibi Süleyman Seba benim için de Türk futbolu

içinde çok örnek bir karakterdir, çok örnek bir isimdir.

Tekrar kendisine buradan sevgi ve sayg›lar›m› iletiyorum

ve çok teflekkür ediyorum.

Hocam Teksas dersek?

Tabi Teksas çok önemli bir marka, bizim içinde çok

önemli bir grup. Bakt›¤›m›z zaman tak›m›m›z›n

performans›nda çok önemli etken rol oynuyorlar. Tak›m›n

üretti¤i baflar› ile beraber onlarda kendilerini yenileyip

daha üst seviyede performans sergileme ad›na daha fazla

çal›flmalar› gerekti¤ine inan›yorum.

Art› bu sene çok önemli beklentilerimiz var hem

tak›m›zdan hem de taraftar›m›zdan biliyorsunuz fair-play

liginde flu anda ikinci durumday›z. ‹nflallah orada da

fiampiyon olmay› amaçl›yoruz. Taraftar›m›z›n da bu konuda

bizlere destek olmas› özellikle flehrimize, camiam›za,

30

tak›m›m›za yak›fl›r bir durufl, söylem ve tav›r sergilemelerini

istiyoruz. K›sacas› her karfl›laflmada küfürsüz 90 dakika

istiyoruz.

Bursaspor ile gelmek istedi¤iniz ya da Bursaspor’u

görmek istedi¤iniz nokta nedir?

Öncelikle baflar›da devaml›l›¤› istikrar› oluflturmak ad›na

bir defa çok planl› programl› ve kontrollü hareket etme

zorunday›z. Al›nan iyi neticeler sonucunda birdenbire

altyap›s›n› haz›rlamadan hedef büyütüp insanlara hayal

tacirli¤i yapmamam›z gerekir. Kendi gerçeklerimizle

yüzleflip fiehir in gerçekleri ile de bunu harmanlay›p ona

göre çok gerçekçi hedefler koyup belli bir program dahilinde

bu hedeflerimize sa¤lam ad›mlarla ilerlemek zorunday›z.

Baflka tak›mlar›n yapt›¤› gibi 5-10 maç iyi gittikten sonra

alt›n› iyi doldurmadan hedefleri büyütüp birdenbire hayal

k›r›kl›¤›na u¤ramak herkesin moralini ve motivasyonunu

bozar. Bu sebeplerden dolay› biz akl› selim ve sa¤duyulu

bir flekilde olaylar› de¤erlendirip ona göre hedeflerimizi

gerçekçi de¤erlere ba¤l› olarak belirlemek zorunday›z.

Ama fluna inan›yorum ki flehirdeki bu taraftar potansiyeli

ilerleyen senelerde camiam›z›n beklentilerini karfl›layacak

düzeyde.bu büyük kitleyide iyi yönlendirmeye çal›fl›yoruz.

Ancak herkesinde sab›rl› ve sa¤duyulu olmas›n› istiyoruz.

Adam gibi adam Ertu¤rul Sa¤lam slogan› nas›l olufltu?

Gerek futbolculuk dönemimde gerekse antrenörlük

dönemimde futbolun toplumsa etkilerini göz önün da

bulundurarak hem saha içi performans›m›zla hem de

davran›fllar›m›zla insanlara özelliklede gençlerimize iyi

mesajlar vermeye çal›flt›k. Bunu futbolculuk dönemimizde

uygularken simdi oyuncular›m›za da afl›lamaya çal›fl›yoruz.

Zaten taraftarlar›m›z olsun halk›m›z olsun

de¤erlendirmesini çok iyi yap›yor ve ona göre insanlara

muamlede bulunuyor. Bizde tabiî ki halk›m›z›n bu övgülerine

lay›k olmak için daha fazla sorumluluk al›p daha fazla

çal›flmak zorunda oldu¤umuzu da biliyoruz bu ilgi ve bu

sevgi bize biraz daha fazla sorumluluk yüklüyor. Allah

utand›rmas›n ‹nflallah.

Siz ve Tolunay Kafkas UEFA dada gelecek vaat eden

teknik adam olarak geçiyorsunuz. Buna ba¤l› olarak

Ertu¤rul Sa¤lam’›n hedefleri nelerdir?

Her fleyden önce Tolunay Kafkas benim çok yak›n

arkadafl›m çok iyi bir dostumdur.Ben Kayserispordan

ayr›ld›ktan sonra özellikle onun göreve gelmesi beni çok

mutlu etti. Oda bizim oluflturdu¤umuz baflar› ve baflar›lar›n

üzerine çok önemli baflar›lar ekleyerek Kupay› kazand›

tak›m›n› UEFA ya tafl›d›. Çok yetenekli ve çok kaliteli bir

arkadafl›m.‹nan›yorumki gelecekte Ülkemiz futboluna çok

önemli de¤erler katabilecek bir futbol adam›.

Bana gelirsek amac›m›z öncelikle çok uzun hedeflerden

ziyade k›sa vadede Bursaspor ile baflar›l› olmak.

Taraftarlar›m›z›n camiam›z›n beklentilerine cevap verip

onlar› mutlu etmek onlarla birlikte daha büyük baflar›lar›

yakalamak. Tabi bunlardan Sonra bizimde hedeflerimiz

var, birtak›m beklentilerimiz var ama fluan için Bursasporun

baflar›s›ndan baflka hiçbir fley düflünmüyorum.

Hocam Türk sporundaki altyap› sorunlar› nelerdir?

Her gitti¤imiz okulda her bulundu¤um grubun içerisinde

gençlere flu mesaj› veriyorum. Spor olmadan bir bireyin

sa¤l›kl› yaflamas› yada kendini gelifltirme flans› yok.Sporu

kesinlikle hayatlar›na yerlefltirmeliler. Sadece Futbol

anlam›nda söylemiyorum. Fiziksel yap›lar› ile yetenekleri

ile kendilerine uyabilecek, en iyi flekilde yapabilecekleri,

ve baflar›l› olabilecekleri spor dal›n› seçmeliler. Her fleyden

önce sa¤l›k ve sporun verdi¤i disiplin özel hayatlar›n dada

bireylere büyük katk›lar sa¤lar. Özelliklede tak›m sporlar›,

sevinci de ve üzüntüyü de paylaflmay›, tak›m olabilme

ruhunu, yard›mlaflmay› ö¤retir.

Ertu¤urul Sa¤lam’›n unutamad›¤› bir an›?

Ben ilk kez A Milli tak›mda Norveç maç›nda oynad›m,1993

y›l›yd› ve Norveç Grubumuzdaki nama¤lup tak›md›. Maçta

2 gol att›m ve kazad›k ilk milli maç›mda 2 gol kaydetmem

ve na¤malup norveçi yenmemiz benim hayat›mda

unutamad›¤›m maçt›r.

Hocam çok teflekkür ediyoruz.

Ben teflekkür ederim, yayın hayatınızda baflarılar dilerim.

Gündem

31

Suda Sanat

Ebru Sanatı

Müberra YEN‹DÜNYA Bilal YILDIZ

Su, yaflam›n kayna¤›… Yeryüzünde yaflayan tüm canl›lara hayat

veren su ayn› zamanda ka¤›t bezeme sanatlar›n›n en

mühimlerinden biri olan ebruculu¤unda ana kayna¤›d›r. Kimileri

suyun rüyâs› olarak tan›mlam›fl bu nadide Türk sanat›n›, su

yüzeyindeki renklerin birbiriyle dans›…

Suda açan çiçeklerBursa’da Tarihi Irgand› Çarfl›l› Köprü üstünde Türk

Osmanl› Sanatlar› konusunda hizmet veren Bab-› Nun

Gelenekli Sanatlar Atölyesi’nin hocalar›ndan olan Ebrucu

Ömer Önder Cankurtaran ile Ebru Sanat› ile ilgili bir söylefli

yapt›k.

13 fiubat 1971 do¤umlu olan Önder Bey evli ve iki evlat

sahibi. 2000 y›l›nda bir televizyon program›nda izledi¤i bu

sanata gönlünü kapt›ran ustam›z, ebru ö¤renebilmek için

o günün flartlar›yla her türlü araflt›rmay› yapamaya çal›flm›fl.

Bundan 10-15 y›l önce internet bu kadar yayg›n olmad›¤›n›

ve sadece Alparslan Bababao¤lu hocam›z›n Ebru sanat›n›

anlatan bir sitesi oldu¤una de¤inen Cankurtaran Alparslan

Hoca ile mail yoluyla irtibata geçer. Bu sanat›n 3-5 ayl›k

kurslar ile ö¤renilemeyece¤ini anlay›nca Alparslan

Hoca’n›nda yönlendirmesi ile kendi ö¤rencisi Neyzen ve

Ebrucu Sadreddin Özçimi ile çal›flmalar›na bafllam›fl. 5 y›l

süren bir e¤itim sonunda hocas›ndan icazet alarak bu sanat›

yaflatmaya ve ö¤retmeye gönül vermifl.

‹lk Ebru derslerini ‹stanbul Kocamustafapafla’da

Uygulamal› Türk ‹slam Sanatlar› Kütüphanesi’nin atölyesinde

al›r. Usta-ç›rak iliflkisiyle ve meflk usulü ile devam eden bu

dersler bir nevi üniversite e¤itimi gibidir. 4 y›ldan önce kimse

32

Suda Sanat

kolay kolay icazet alamaz. Bu sanatta ilerlemenin en güzel

yolunun bir hoca nezaretinde ö¤rendiklerini evde bol bol

uygulamaktan geçti¤ini söyleyen Cankurtaran, bizler derste

hocam›z›n elini çok iyi takip etmeye çal›fl›r daha sonra

bunlar› evde tekne açarak uygulard›k diyor. Evde tekneyle,

boyalarla bafl bafla kal›p bu iflin kimyas›n› çözmeden

ilerlemenin pek mümkün olmad›¤›n› dile getirirken,

Sadreddin Hocam›z ancak bu flekilde Ebrucu

olunabilinece¤ini ifade edermifl. Türk- Osmanl› sanatlar›n›n

hemen hemen her dal› uzun soluklu klasik e¤itimler

sürecinde sonuç verdi¤i için bafllayanlardan sadece bu ifle

gerçekten gönül verenler baflar›l› olabiliyor..

Hocam bizlere biraz da ebru malzemelerinden bahseder

misiniz?

Klasik üslupta ebru malzemesi toprak kökenli boyalard›r.

Kitre eskisi kadar kullan›lmasa da hala kullananlar var.

Kitre yerine fluan daha farkl› k›vam artt›r›c› malzemeler

kullan›yoruz. Denizkaday›f› dedi¤imiz malzemeyi kullanmak

daha kolay ve daha verimli sonuçlar al›n›yor. Kitre haz›rlamak

çok zordur, erimesi ve k›vam›n› bulmas› 3-4 günü bulur.

Ama denizkaday›f› dedi¤imiz malzemeyle 1-2 saat içinde

ebruya bafllanabiliniyor. Bunlar›n haricinde art›k eskisi gibi

kendimiz malzeme haz›rlamak yerine, bu malzemelerin

sat›ld›¤› yerlerden temin etme yoluna gidiyoruz. Yine klasik

üslupta yap›lan toprak boyalar bunlar. Kullanmakta bir

sak›nca görmüyoruz.

Ebru sanat› da kendi içinde birçok çeflit bar›nd›r›yor

anlad›¤›m›z kadar›yla, de¤il mi?

Ebru çeflitleri ebrunun üniversitesi dedi¤imiz battal

ebrudan bafllar. Çok önemli bir ebru çeflididir battal ebru.

En zor ebrudur bize göre.

Bu zorluk nerden kaynaklan›yor hocam?

Boyalar›n öd nispetleri çok önemlidir. Biz boyalar›n

kitrenin üzerinde aç›lmas›n› sa¤lamak için s›¤›r ödü

kullan›r›z. E¤er battal boyalar›n›n öd nispetlerini iyi

ayarlayamazsan›z battal ebruyu iyi yapamazs›n›z. Bunu

yapabilmeniz içinde uzun bir müddet battal ebru çal›fl›lmas›

gerekir. Biz e¤itimlerimizde bir buçuk ya da iki sene Battal

Ebru çal›flt›k sadece. Battal Ebru ne demektir. Tekneye

serpilen boyalar›n hiçbir ifllem yap›lmadan k⤛da

geçirilmesidir Battal Ebru. Bunun haricinde Tarakl› Ebrumuz,

Gel-git Ebrumuz, fial Ebrumuz, daha sonra Ayasofya ‹mam

Hâtib’inin gelifltirmifl oldu¤u iç içe damlat›lan küçük dairelere

flekil verilerek yap›lan Hatip Ebrumuz, akkase ebru, ve

çiçekli ebrular›m›z var. Bunlar› lale, karanfil, menekfle,

sümbül, gelincik, papatya diye s›ralayabiliriz. Ama bunlar›n

d›fl›nda da do¤ada çiçek çok. Bu çiçeklere bak›larak ve

klasi¤e ba¤l› kal›narak, do¤all›klar›n› bozmadan çiçekli ebru

yap›labilir. Son dönemde de bunlar›n baflar›l› örneklerine

s›kça rastl›yoruz. Yaln›z bunlarda üslubun çok fazla

de¤ifltirilmemesi gerekir. Resme kaymams› gerekir çünkü

ebru ile resim farkl›. Mustafa Düzgünman zaman›nda

bafllayan çiçek ebrusunun özü bozmadan bu minvalde

devam edilmesi gerekti¤i kanaatindeyim ben.

Hocam anlad›¤›m kadar›yla bir silsileye ba¤l› olarak

devam ediyor günümüze kadar bu sanat de¤il mi?

Evet bizim bu silsilemizde Ethem Efendi, Necmettin

Okyay, Mustafa Düzgünman, Alparslan Babao¤lu, Sadreddin

Özçimi ekolüne ba¤l› olarak devam etmeye çal›yoruz. Bizden

sonra da inflallah bizim ö¤rencilerimiz olacak.

Nerelerde ders veriyorsunuz hocam merakl›lar› için

bilgilendirelim.

Ben haftan›n bir günü Diyarbak›r’a gidiyorum Valili¤e,

haftan›n bir günü Bursa’ya geliyorum, Irgand› köprüsü

üstünde iki y›ld›r hizmet veren Bab-› Nun Gelenekli Sanatlar

Atölyesi’nde bulunuyorum. Haftan›n iki günü de ‹stanbul

Pendik’te ders veriyorum.

Bu sanatlar› Anadolu’ya tafl›yorsunuz Hocam ne mutlu

bizlere peki Diyarbak›r’a gidip gelmek zor olmuyor mu sizin

için, oradaki ilgi nas›l?

Zor tabi ama oradaki ilgi çok güzel, halk›n›n bu sanata

aç oldu¤u gördük ve bu çok mutluluk verici umuyorum ki

böyle devam etsin. Bizim bu projemiz bir y›ll›k bir proje,

devam edip etmeyece¤i konusunda bir kesinlik yok ama

inflallah birkaç sene devam eder ve oradaki flevkli arkadafllar

da Anadolu’daki temsilcilerimiz olur.

Ebruya yeni bafllayan ya da bafllayacak ö¤rencilere neler

tavsiye ediyorsunuz nelere

dikkat etsinler?

Yeni bafllayan arkadafllar›n

sab›r etmelerini isterim, en

önemlisi bu. Çünkü sadece

ebru de¤il bizim gelenekli

sanatlar›m›z›n hepsinde e¤itim

süreci uzundur. En az› 3 sene

dört sene sürer. Bizde de bu

böyle, hemen çiçeklere

geçmek istiyor mesela

arkadafllar ya da 6 ay bir

yerlerde kurs görüp atölye aç›p

ders verme al›flkanl›¤› bafllad›.

Bu ebru sanat›m›z için

maalesef iyi bir gidiflat de¤il.

Peki hocam sizin icazet

verdi¤iniz talebeniz var m›?

Henüz yok ama yak›n

zamanda olacak inflallah. Bu

önümüzdeki y›llarda özellikle

Bursa’da ki talebelerim içinden

icazetli talebelerimiz olacak

diye düflünüyorum.

Günümüzde bu sanata olan

ilgiyi nas›l buluyorsunuz?

Asl›nda afl›r› bir ilgi var.

Bunun avantajlar› ve

dezavantajlar› da mevcut

dolay›s›yla. fiöyle söyleyeyim

bundan 15-20 sene öncesine kadar neredeyse unutulmaya

yüz tutuyormufl bu nadide sanat›m›z. Bu aç›dan ilginin çok

olmas› bizim için avantaj tabiî ki, televizyonda baz› dizilerde

ebrunun konu edilmesiyle bafllayan tan›t›lma süreci faydal›

oldu. En az›ndan evlere girdi ebru sanat› bu vesile ile.

Dezavantaj› dedi¤im gibi, özellikle belediyelerin açm›fl

oldu¤u çok k›sa süreli ve ücrete tabi olmayan kurslarla

ö¤renci yetifltirip, buralarda kurs gören ö¤rencilerinde

kendini hoca addedip ders vermeye kalmalar› sonucunda

maalesef kalite düflüyor. Bu sanat›n ya üniversite çap›nda

e¤itimin verilmesi ya da dedi-¤im gibi usta ç›rak iliflkisi ile

y›llara yay›lan disiplinli bir e¤i-tim sonunda ö¤renilmesi ve

ö¤retilmesi gerekir. Ebru sanat›, Hat gibi tezhip gibi, baz›

kaidelere ba¤l› de¤il tabiî ki daha soyut bir sanat. Hat

sanat›nda bir harf 6 nokta ise 7 nokta yapamazs›n›z lakin

ebruda tekne üstünde boyalar› gören herkes kendini ebrucu

sanabiliyor. Böyle bir handikap var.

“Marifet iltifata tabidir” o k›sma gelecektim, peki bu

uzun ve özverili e¤itimden sonra nas›l bu sanat›n geri

dönüflümü sizlere? Bu konuda çok önemli çünkü.

Bu günlerde de¤erini bulam›yor. “Marifet iltifata tabidir

müflterisiz mal zâyidir.” Çok do¤ru söylediniz. fiimdi bundan

10 y›l öncesine kadar kiflilere maddi dönüflümü iyiydi fakat

dedi¤im gibi say› ço¤al›p kalite düflünce Ebru’nun de¤eri

de inan›lmaz bir biçimde

de¤eri düfltü. Hakikaten bir

nevi ebru kapan›n elinde

kal›yor gibi bir fley oldu

maalesef.

Peki bunun önüne

geçmek için ne yap›lmal›

hocam?

Tabi bizim önümüzde

hocalar›m›z var ve

hocalar›m›z›n öncelikle bu

konuyu ele almalar› ve bir

flekilde sahiplenmesi

gerekiyor. Bizde sahipleniriz

ama flimdi önümüzde

hocalar›m›z varken edeben

ben uygun görmüyorum.

Son olarak de¤inmek

istedi¤iniz bir fley var m›

Hocam?

Benim özellikle

de¤inmek istedi¤im devletin

biraz daha fazla bu ifllere

önem vermesi gerekti¤idir.

Kültür Bakanl›¤›n›n

özellikle. Yap›lan çal›flmalar

illaki var fakat ben yeterli

oldu¤unu düflünmüyorum.

Bize vakit ay›rd›¤›n›z için

teflekkür ederiz.

As›l ben bu sanata verdi¤iniz önem için teflekkür ederim.

33

Suda Sanat

34

Spor Bursa

Tak›m›m›z›n antrenörü ‹smail Faiko¤lu’ndan

flampiyonayla ilgili bilgileri BUSK‹ kampusü içerisinde

yer alan gürefl salonunda aldık.

1965 Bulgaristan do¤umlu Faiko¤lu; Akdeniz Oyunlar›

fiampiyonlu¤u, Avrupa üçüncülü¤ü, Avrupa Kulüpler

fiampiyonlu¤u yaflam›fl ayr›ca ülkemizi Barcelona

Olimpiyatlar›’nda temsil etmifl eski bir güreflçi. Faiko¤lu’nun

yard›mc›l›¤› görevini gürefl Milli Tak›m›m›z›n eski kaptan›

Ahmet Gü¤han yapmakta. Gü¤han, 84 kiloda Avrupa ve

Ordulararas› Dünya fiampiyonluklar›’n› ülkemize getirmifl

çok baflar›l› bir sporcumuz.

Tak›mla ilgili bilgi ald›¤›m›z Faiko¤lu, 23 güreflçimizin A

tak›m bünyesinde yer ald›¤›n› belirtti. A tak›ma güreflçi

veren branfllarda büyükler kategorisinde 23, gençlerde 8,

y›ld›zlarda ise 30 güreflçimiz minderi terletmekte. 22 ile 26

Gürefl Tak›m›m›z Avrupa fiampiyonu

Büyükflehir Belediyesi gürefl

tak›m›m›z 33 y›l aradan sonra

tak›m halinde Avrupa

fiampiyonu olarak bayra¤›m›z›

göndere çektirdi.Arif U⁄URLU

Haz›rlayan:

‹lk say›m›z›n spor sayfas›n› Avrupa Kulüpler fiampiyonu

olarak kulüp baz›nda Avrupa’n›n en üst noktas›na ulaflan

Büyükflehir Belediyesi Spor Kulübü’nün Gürefl Tak›m›’na

ay›rd›k.

28-29 Kas›m 2009 tarihinde Bursa Atatürk Spor

Salonu'nda yap›lan müsabakalarda Büyükflehir Belediyesi

Gürefl Tak›m›m›z 33 y›l aradan sonra, tak›m halinde Avrupa

fiampiyonu olarak bayra¤›m›z› göndere çektirdi.

Bizlere bu büyük gururu yaflatan ve 1980 y›l›nda kurulup

2009 y›l›nda Amasya fieker Spor’un gürefl tak›m›yla birleflen

kulübümüzün baflkanl›k görevini Bursa Büyükflehir

Belediye Baflkan›m›z Recep Altepe yürütmektedir. Kulüp

Baflkan Yard›mc›s› ‹lhan Sat›k, gürefl flube sorumlusu ise

Abdullah Karada¤ olarak idari yap› flekillenmifltir.

35

yafl aras›ndaki sporcular›m›z serbest stilde ve 7 s›klette

(55,60,66,74,84,96,120 kg) güreflmektedir.

33 y›l sonra ülkemize tak›m halinde bu baflar›y› yaflatan

tak›m›m›zda bireysel olarak da çok baflar›l› sporcular

oldu¤unu anlatt› bize hocam›z. 55 kiloda 3’er kez Avrupa

ve Dünya fiampiyonu olmufl Ahmet Peker, 60 kiloda büyükler

Avrupa flampiyonu Tevfik Odabafl›,66 kiloda olimpiyat

flampiyonunu yenen Yasin Bolat, 74’te Serdar Çatal, 84’te

Avrupa 3. olmufl Hakk› Ceylan ve Ömer Faruk Kalendar, 96

kiloda Avrupa 3. Hakan Koç, gençler Avrupa fiampiyonu

R›za Y›ld›r›m ve son olarak 120 kiloda Üniversiteleraras›

Dünya 2’si olan Yasin K›l›ç.

‹smail hocam›z, baflar›l› sporcular›m›z›n 2012 y›l›nda

Londra’da düzenlenecek Olimpiyat Oyunlar›’nda Gürefl Milli

Tak›m›m›z›n omurgas›n› oluflturmas›n›n en büyük hedefi

oldu¤unu söyledi.

Biz de hem hocam›za hem de eme¤i geçen herkese

teflekkür ediyoruz ve yakalad›klar› bu baflar›y› daha da

yukar›lara tafl›malar›n› temenni ediyoruz.

Spor Bursa

36

Suda Yaflam

Bu canl›lar› balinalar ve foklar olarak ikiye ay›rabiliriz.

Balinalar ayn› biz insanlar gibi sosyal bir popülasyona

sahiptirler. Topluluk halinde yaflarlar. Ayn› biz insanlar gibi

bütün bir aile, hatta bazen iki üç kuflak bir arada yaflarlar.

Nurettin Bey’in ifadesine göre: ‘Y›lda bir yavru verirler.

Hemen hemen insanlar gibidirler. Hamilelik süresi bir y›la

yak›n sürer ve memeli oldu¤u için yavruyu emzirirler.

Yavrular›na bakarlar. Hemen hemen dört y›l befl y›l yavrular›

annenin yan›nda kal›r.’

Bu bölümde bir uzman olarak görüfllerine yer verece¤imiz Dolphin Park Müdürü ve ‹flletmecisi Biyolog Nurettin

GÖKALP Bey’e de¤erli katk›lar›ndan dolay› teflekkür ederiz.

Volkan KÖKÇAM

Yunuslar

Dergimizin yay›mlanma amaçlar›ndan birisi de üzerinde yaflad›¤›m›z dünyam›z› biraz olsun

tan›yabilmek. E¤er dünyam›z› tan›rsak ona ve üzerinde yaflayan canl›lara daha sayg›l› oluruz.

Öyle ki bizleri besleyen, büyüten, bar›nd›ran adeta anal›k eden tabiat anay› üzmeyiz. Üzerinde

yaflad›¤›m›z dünyam›z› bencilce yok etmeyiz. Bizler de bu amaçla birçok güzelli¤i olan dünyam›z›

konumuz su oldu¤u için, iflimiz su oldu¤u için- sudaki yaflam› anlatarak tan›taca¤›z.

Bilindi¤i gibi dünyam›z›n dörtte üçü sularla çevrilidir.

Üzerinde yaflad›¤›m›z kara parças›nda bile binlerce canl›

yaflamaktayken denizlerdeki canl› hayat› da bir o kadar

çeflitlilik göstermektedir. Kabaca bir s›n›fland›rma yapacak

olursak deniz canl›lar›n› memeli hayvanlar, bal›klar,

omurgas›zlar, kabuklu deniz canl›lar›, deniz bitkileri ve

mercanlar olarak s›ralayabiliriz.

Deniz canl›lar› aras›nda bize en çok benzerlik gösteren

memeli deniz canl›lar›d›r.

Balinalar›n çok geliflmifl bir sonar sistemi vard›r. Suyun

alt›nda çok yüksek frekansta ç›kard›klar› seslerle

haberleflirler. Bir balina türü olan kambur balinalar millerce

uzaktaki hemcinsleriyle bu sayede haberleflirler. Balinalar›n

geçmiflte bütün bir okyanus boyunca haberleflebildikleri,

ancak günümüzde gemilerin gürültü kirlili¤i yaratmas›

nedeniyle haberleflme menzillerinin k›sald›¤› bilinmektedir.

Nurettin Bey bu olay› flöyle anlat›yor:

‘Bir yunus ile öbür tarafta ki yunus ayn› anda ayn› hareketi

yap›yor. Haberleflmeseler bu mümkün mü? Mesela flimdi

iki yunus diyelim ki dalacaklar, ikisi de ayn› anda dal›yorlar.

Mesela gece ve gündüz, burada bak›n bir sürü engel var

ona hiç dokunmuyorlar. Öyle h›zl› geçiyorlar ki bu engellerin

alt›ndan, hiç dokunmuyorlar. Yani sinyal yollayarak orada

bir mani oldu¤unu biliyor. Yarasalar›n yapt›¤› gibi. Sonarlar›

var. Zaten bunu resmen kullan›yor. Yoksa gece yar›s›

karanl›kta bunun alt›ndan nas›l geçer.’

Balinalar bu sesleri biz insanlarda al›n bölgesine karfl›l›k

gelen ve ‘kavuncuk’ ad› verilen kafatas› bofllu¤u sayesinde

ç›kartabilmektedirler. Ayn› radarlar gibi ç›kard›klar› seslerin

geriye yans›mas›n› toplarlar. Altçene kemikleri duyma

organlar›yla ba¤lant›l›d›r. Sudaki titreflimleri alt çene kemi¤i

alg›lar ve duyma organlar› sayesinde uyar›lar› beyne iletir.

Bu özellik o kadar geliflkindir ki adeta ultrason görevi görür.

‹lginç bir örnek vermek gerekirse biz insanlar›n en iyi bildi¤i

balina cinsi olan yunuslar›n e¤itim veya gösteri amaçl›

getirildi¤i havuzlarda, yanlar›ndaki gebe bir insan veya baflka

bir yunusun karn›ndaki bebe¤i alg›lad›klar› söylenmektedir.

Yunuslar›n bir baflka özelli¤i ise çok iyi bir yüzücü

olmalar›d›r. Aç›k denizlerde gemilerle yar›flt›klar› adeta

oyun oynad›klar› s›kl›kla görülmüfltür. Yunuslar›n bu denli

süratli yüzmeleri iki flekilde aç›klanmaktad›r:

-Birincisi aerodinamik yap›s›n›n uygun olmas›

-ikincisi de derisinin yumuflak olmas›d›r.

Yunuslar›n vücut flekilleri suda h›zlanmaya ve manevra

yapmaya çok uygundur. Yüzdü¤ü s›rada kedisini yavafllatacak

ters ak›mlar oluflmamaktad›r.

Yunuslar›n h›zl› yüzmesinin di¤er bir sebebi de derisinin

yumuflakl›¤›d›r. Yüzerken vücutlar› üzerinde küçük

dalgalanmalar meydana gelir. Yumuflak deri bu

dalgalanmalara uyum sa¤lar ve h›zlanmas›na yard›mc› olur.

H›zlanmak istediklerinde derisini gevfletir, yavafllamak

istediklerinde derisini s›kar. Bu sayede çok süratli bir flekilde

yüzerler. Nurettin Bey’e göre 'Yunusların vücut yap›s› tam

yüzmeye organize olmufl. Tam ona göre dizayn edilmifl.

H›zlar› çok yüksek flu anda denizde eriflemeyecekleri hiçbir

canl› oldu¤unu sanm›yorum.’

Yunuslar ayn› zamanda insana yak›nl›klar›yla tan›n›rlar.

Sevimli yüzleri, sad›k tav›rlar› ile her zaman insanlar›n

ilgisini çekmifllerdir. Günümüzde özel olarak haz›rlanm›fl

havuzlarda gösteri amaçl› olarak kullan›lmaktad›rlar. Ayr›ca

özürlü çocuklar›n rehabilitasyonunda özel e¤itmenleriyle

birlikte tedavi amaçl› kullan›lmaktad›r.

Nurettin Bey’e bu konu ile ilgili bilgi vermesini rica ettik.

‘So¤uk savafl zaman›nda yunuslar›, denizin alt›ndaki

denizalt›lar›n resimlerini çekmek veya yan›na yaklaflt›r›p

bir al›c›yla onun sesini almak için kulland›lar. Aradaki so¤uk

harp bittikten sonra 1950’li 60 ‘l› y›llarda gösteride

kullanmaya bafllad›lar. Yani o y›llardan bu tarafa gösteri

yapt›rd›lar.

Bir profesör de bunun sinyal yayd›¤›n› buluyor ve bu

sinyallerin insan›n beynindeki sinir merkezlerine olumlu

etki yapt›¤›n› ve beyine mutluluk hormonu salg›latt›rd›¤›n›

tespit etti. Bundan sonra engelli çocuklarda kullan›lmaya

37

Suda Yaflam

baflland› 1975’ li y›llardan itibaren ve hakikaten de ondan

sonra dünyada h›zla yay›ld›.’

Yunus bal›klar› da di¤er balina türleri gibi topluluk halinde

yaflarlar. Aç›k denizlerde yunuslar›n en büyük düflman›

köpekbal›klar›d›r. Köpekbal›klar›yla yapt›klar› mücadeleyi

ç›kard›klar› seslerle haberleflerek organize ederler.

San›ld›¤›n›n aksine köpekbal›klar›na üstünlük sa¤larlar.

Öldürücü burun darbeleriyle köpekbal›klar›n› etkisiz hale

getirirler. Nurettin Bey bu konuya flöyle de¤indi:

‘Anne, baba flimdi aile bir sürü oluflturuyor genelde. Sürü

olarak gelirler. Mesela yavruya her hangi bir fley oldu¤u

zaman annesi çok sald›rgan olur. Mesela

köpek bal›¤›na yahut herhangi bir fleye

normalde sald›rmaz ama yavrusuna bir fley

yapt›¤›nda sald›r›r.’

Balinalar toplu halde avlan›rlar. Örne¤in

yunuslar bal›k sürülerini takip ederler.

Etraflar›n› sar›p yüzeye do¤ru s›k›flt›r›rlar.

Kambur balinalar aç›k denizlerde ve

planktonlar›n bol oldu¤u akarsular›n denizlere

döküldü¤ü zengin sularda beslenirler.

Beslenmek için kulland›klar› göç yollar›

bulunmaktad›r. Ayr›ca organize bir flekilde

somon bal›klar›n› avlad›klar› bilinmektedir.

En y›rt›c› balina türü olan katilbalinalar kuzey

buz denizinde fok bal›klar›n› avlamaktad›rlar.

Üzücü olan, maalesef biz insanlar›n da

balinalar› vahflice avlamalar›d›r. Bugün

geliflmifl Uzakdo¤u ülkelerinde ve kuzey buz denizlerinde

bu hayvanlar sürüler halinde, katliam yaparcas›na

avlanmaktad›r. ‹nsanlar›n geliflmifl teknolojilerine karfl› bu

sevimli hayvanlar›n hiçbir savunmas› yoktur.

Her ne kadar kimimiz bu canl›lar›n bir insan kadar de¤erli

olmad›¤›n› düflünse bile, onlar›n da bir can tafl›d›¤›n›, onlar›n

da insanlar gibi bir hayat› oldu¤unu unutmayal›m. Bu dünyay›

biz insanlar yönetmekteyiz. Ama üzerinde yaflayan bütün

canl›lar ad›na yönetmekteyiz. Kendi iç dünyam›zda

kararlar›m›z› verirken bu büyük sorumlulu¤u da üzerimizde

hissetmeliyiz. Unutmayal›m ki dünyam›z› bu canl›larla birlikte

paylafl›yoruz.

38

Kendi hayat›m›z kadar do¤adaki tüm canl›lar›n da hayat›na sayg› göstermeliyiz...

Suda Yaflam

39

Bursa’nın Simgeleri

Gizem KAVUfiTURAN

Su kaya¤› ilk defa ABD’li Zalph Samuelson taraf›ndan 1922 y›l›nda Lake City, Minnesota’da

gerçeklefltirilmifltir. Su kaya¤› dalgas›z deniz, gibi çevre koflullar›n›n uygun oldu¤u birçok ülkede

popüler bir spor dal› haline gelmifltir. Ülkemiz de de yavafl yavafl yaygınlaflmaya bafllayan su

kaya¤ı flehrimizde Sukaypark’ta yapılmaktadır.

Standart su kayaklar› önceleri a¤açtan yap›l›rd›, flimdi

ise, yapımında geliflen teknolojiyle birlikte karmaflık bir

süreçten geçirilen cam elyafı kullan›lmaktad›r. ‹lk olarak

kay›tlara geçen 1925 y›l›nda Amerikan vatandafl› Fred Walter

bu spor dal›n›n patentini ald›. 1930’lu y›llarda, baflta ABD

olmak üzere, Avusturalya, ‹ngiltere ve Fransa’da yayg›nlaflt›,

1946’da ise, dünya çap›ndaki en önemli karar ve yönetim

organ› Dünya Sukaya¤› Birli¤i “World Water Ski Union”

(WWSU) kuruldu. 1949 y›l›nda su kaya¤›nda ilk Dünya

fiampiyonas› yap›ld›; daha sonra bu flampiyona düzenli

olarak sürdürüldü.

Su Kaya¤› (Wakeboard)

Türkiye’nin ilk

Kablolu Su Kaya¤› Tesisi

40

Bursa’nın Simgeleri

Su kaya¤› yaln›zca bir körfezin rüzgâr tutmayan sular›nda

de¤il, ayn› zamanda nehirlerde, göl ve lagon gibi sakin su

tabakalar›nda da gittikçe artan bir ilgi görmektedir. Su

kaya¤› sporu iki ya da tek kayak üzerinde ve hatta bir tahta

üzerinde yap›labilir.

Kablolu Su Kaya¤ı

Kablolu Su Kaya¤› her yafltan insan›n rahatl›kla yapaca¤›,

vücudun tüm kaslar›n› çal›flt›ran bir spor olarak biliniyor.

Temel prensibi su kaya¤› ile ayn›d›r. Su kaya¤›ndan fark›

sporcular› çekmekte kullan›lan mekanizmad›r.

Su kaya¤›nda sürat motorlar› kullan›l›rken, Kablolu Su

Kaya¤›’nda ise elektrikli bir motorla çal›flan telesiyej

kullan›lmaktad›r. ‹ki disiplini karfl›laflt›racak olursak; su

kaya¤›nda bafllang›çtaki çekifl ivmesi fazla olmad›¤›ndan

dengede kal›nmas›, dolay›s›yla ö¤renilmesi daha güçtür.

Kablolu Su Kaya¤›’nda ise sporcu eflit h›zla çekildi¤inden

kolayl›kla dengede kal›p ö¤renebilir. Bunun yan›nda Kablolu

Su Kaya¤›’nda elektrik motoruyla ayn› anda 12 kifli kayabilir.

Fakat bu sürat motoruyla yap›lan su kaya¤›nda 1 veya 2 kifli

ile s›n›rl›d›r. Ekonomik olarak k›yasland›¤›nda ise Kablolu

Su Kaya¤›’n›n çok büyük avantaj› vard›r. Ayr›ca Kablolu Su

Kaya¤› çevre dostu bir spordur.

Elektrikle çal›flt›¤› için çevreyi egzoz, ya¤ ve türevi at›klarla

kirletmedi¤i gibi her kayak operasyonu suya y›lda 9 ton

oksijen kazand›r›yor. Kablolu su kaya¤› yapmak için yafl

s›n›r› bulunmamaktad›r. 10 yafl›ndan 80 yafl›na herkes bu

sporu yapabilir.

Bursa Sukaypark Hakkında

Türkiye’nin ilk su kaya¤› tesisi olma özelli¤ini tafl›yan

sukaypark, kayak pisti olarak da dünyan›n en iyi wakeboard

kayak pisti olarak gösterilmektedir.

15 Haziran 2008’de Say›n Baflbakan Recep Tayyip

ERDO⁄AN taraf›ndan hizmete aç›lan SukayPark tesisleri

her geçen gün artan ivmesiyle hizmetine devam etmektedir.

100 dönüm üzerine kurulu olan Sukaypark tesislerinde

30 dönümü kayak tesisi olmak üzere 1 adet cafeterya, (kapal›

bölümü 56 aç›k bölümü 204 kiflilik) 1 adet restaurant, 30

dönüm yeflil alan, çocuk oyun park›, aç›k hava fitness

aletleri, 700 mt. Yürüyüfl parkuru, 1 adet kayak e¤itim alan›

ve 5 dönümlük çok amaçl› kullan›lan (dü¤ün, kokteyl vs.)

adas› ile ziyaretçilere hizmet vermektedir. Yapay gölün en

derin bölgesi 1.80 metre’dir. 30 dönümlük kayak pisti telesiyej

sistemi ile çal›flmaktad›r. Ayn› anda 6 kiflinin kayabilece¤i

sistemde profesyonel kayakç›lar›n ayn› anda 18 kifli ile kayak

yapmalar› da mümkündür.

Türk mimari unsurlar› dikkate al›narak infla edilmifltir.

Binada bay ve bayan sporcular için ayr› ayr› soyunma odalar›,

dufllar bulunup, ayr›ca binada bir de su kaya¤› malzemeleri

sat›fl bölümü de yer al›yor. Sukaypark tesisinde kayak

yapmak isteyen ama hiç yapmam›fl olanlar içinde spor

akademisi mezunu olan profesyonel kadrolu e¤itmenler

bulunmaktad›r. Türkiye’nin ilk su kaya¤› tesisi olma özelli¤ini

tafl›yan sukaypark, kayak pisti olarak da dünyan›n en iyi

wakeboard kayak pisti olarak gösterilmektedir.

Sukayparkta Su Kaya¤ı Çeflitleri

• Kneeboard: Dizlerimizin üzerine oturarak yap›lan

kayak çeflidi.

• Çift kayak: ‹ki aya¤›m›za da ayr› kayaklar takarak kullan›lan

kayak çeflidi.

• Monoboard: Çift kayaklardan bir tanesinin kullan›larak

yap›lan kayak türü.

• Wakeboard: Yatay flekilde iki aya¤›n bir borda paralel

olarak ba¤lanmas› ile yap›lan kayak türü.

• Wakeskate: ‹ki aya¤›nda ba¤lamadan yap›lan kayak çeflidi.

• Diskboard: Tepsi fleklinde olan kayak çeflidi heyecan

arayan kiflilerin tercihi.

Dünyada Wakeboard fiampiyonası

2008 y›l›nda Avrupa Wakeboard fiampiyona ev sahipli¤i

yapan Sukaypark tesisinde 15 ülkeden toplam 250 sporcu

yar›flmaya kat›lm›flt›r. Yar›flmaya kat›lan sporcular›n

Federasyon yetkililerine tesisteki memnuniyetlerini

bildirmeleri üzerine 2009 y›l›nda gerçeklefltirilmifl olan

Dünya Wakeboard fiampiyonas›’n›n Osmangazi Belediye

Baflkan› Say›n Mustafa DÜNDAR’ ›n yar›flman›n Sukaypark

tesislerinde yap›lmas›n› onaylamas›yla gerçekleflmifltir.

‘’02-04 Ekim 2009’’ tarihleri aras›nda 10. Wakeboard Dünya

Kupas› finalleri gerçekleflmifl olup.16 ülkeden toplam 200

sporcunun kat›ld›¤› yar›flmalarda Osmangazi Belediyespor

Kulubü’nü temsil eden sporcularda müsabakaya kat›larak

elemeleri geçmifllerdir.

41

Sizler için sorduk

Sukaypark projesi nasıl geliflti?

Dönemin Osmangazi Belediye Baflkan› Say›n Recep Altepe

önderli¤inde bafllat›lm›flt›r. 15 Haziran 2008’de Baflbakan›m›z

Recep Tayyip Erdo¤an taraf›ndan aç›larak hizmete girdi.

Halk›n bak›fl aç›s› nas›l oldu, hedeflenen ilgiye ulafl›ld›

m›?

Halk›n bak›fl aç›s› bekledi¤imizden de iyi, çok fazla talep

var. Bu sporu yapmak isteyen, hiç bilmeyip ö¤renen ve

daha sonra bu sporu sürekli hale getirenler oldu. Bizde

hedefledi¤imiz ilgiye ulaflt›¤›m›z› düflünüyoruz.

Sukaypark tesisine gelirken yan›m›zda ne gibi malzeme

ve ekipman bulundurmam›z gerekir?

Bu sporu yapmak isteyen herkes yan›nda herhangi bir

malzeme ve güvenlik ekipman›

bulundurmadan tesise gelebilirler. Burada

tüm kayak malzemeleri ve güvenlik

ekipmanlar› mevcut olmakla birlikte sporu

hiç yapmam›fl ya da bilmeyenler için 2

saatlik bir e¤itim sonucunda rahatl›kla bu

sporu gerçeklefltirebilir.

Gençlerin sukaya¤›na teflviki amaçl›

projeler nelerdir?

Sukaypark tesisleri olarak bu sporun

yayg›nlaflmas› için elimizden gelen tüm

çal›flmalar› yapmaktay›z. Bursa’da 6 spor

kulübümüz Sukaypark sayesinde faaliyete

geçti. Bu kulüplere lisansl› olarak 300’ün

üzerinde sporcu kat›ld›. Bu sporcular ve

lisansl› olacak sporcular›m›z Sukaypark

Tesisleri’nden ücretsiz olarak antrenman

yapma imkan› buldular. Kulüp açmak isteyen kurum

kurulufllarla irtibata geçilerek yard›mc› olundu. Bu kurumlar

aras›nda Ifl›klar Askeri Lisesi, Uluda¤ Üniversitesi vb.

kurulufllar yer almaktad›rlar.

Sukaypark ne gibi etkinliklere ev sahipli¤i yap›yor?

Aç›ld›¤› ilk günden bu güne kadar sürekli aktivitelerin

oldu¤u Sukaypark Tesisleri, 2008 y›l› içerisinde Bursa ‹l

fiampiyonas›, Osmangazi Belediye Baflkanl›k Kupas›, Türkiye

Wakeboard fiampiyonas› ve Avrupa Wakeboard fiampiyonas›

gerçeklefltirdi. 2009 y›l› içerisinde, Bursa ‹l fiampiyonas›,

Bursa Valilik Kupas›, Osmangazi Belediye Baflkanl›k Kupas›

ve Dünya Wakeboard fiampiyonas› gibi önemli müsabaka

organizasyonlar› yap›lmaktad›r.

Bununla birlikte Bursa’n›n tek ada olma özelli¤ini

kendinde bulunduran Sukaypark ada da dü¤ün ve kokteyl

organizasyonlar› yap›lmaktad›r.

Bursa’nın Simgeleri

42

Oktay Cumhur DEM‹R

1- Saçma ey göz eflkten gönlümdeki odlara suKim bu denlü duduflan odlara k›lmaz çare su

2- Ab gûndur gûnbed-i devvâr rengi bilmezemYa muhit olmufl gözümden gûnbed-i devvâre su

3- Zevk-i ti¤inden aceb yoh olsa gönlüm çak çakKim mürûr ile b›ra¤ur rahneler divâre su

4- Vehm ilen söyler dil-i necrûh peykân›n sözün‹htiyât ile içer her kimde olsa yare su

5- Suya versun bâ¤ban gülzâr› zahmet çekmesünBir gül aç›lmaz yüzün tek verse bin gülzare su

6- Âr›z›n yâd›yle nemnâk olsa müjgân›m nolaZâyi olmaz gül temannâs›yle vermek hâre su

7- Gam günü etme dilî bîmârdan tî¤in dirî¤Hayrd›r vermek karangu gicede bîmâre su

8- ‹ste peykân›n gönül hicrinde flevkin sâkin etSusuzam bir kez bu sahrâda benümçün are su

9- Men lebin mufltâk›yam zühhâd kevser tâlibiNitekim meste mey içmek hofl gelûr hüflyâre su

10- Ravza-i kûyuna her dem durmayup eyler güzârÂfl›k olmufl gâlibâ ol serv-i hofl reftâre su

11- Su yolun topra¤ olup ol kûydan dutsam gerekÇün rakîbimdir dahi ol kûya koymam vare su

12- Dest bûsi ârzusuyle ölürsem dostlarKûze eylen topra¤›m sunun an›nla yâre su

13- Sevr ser-kefllik k›lur kumrî niyâz›ndan me¤erDâmenin duta aya¤›na düfle yalvere su

14- ‹çmek ister bülbülün kan›n me¤er bir reng ileGül buda¤›n›n mizâc›na gire kurtare su

15- Tinet-i pâkini ruflen k›lm›fl ehl-i âlemeiktidâ etmifl tarîk-i Ahmed-i muhtâra su

16- Seyyid-i nev-i befler deryâ-yi dürr-i istifâKim sepüptür mucizât› atefl-i eflrâre su

17- Hayret ilen parma¤›n difller kim etse istimâParma¤›ndan verdi¤i fliddet günü enâsere su

18- Dostu ger zehr-i mâr içse olur âb-i hayâtHasm› su içse döner elbette zehr-i mâre su

19- Hâk-i pâyine yetem der ömrlerdir muttasalBafl›n› tafltan tafla urup gezer âvâre su20- Bîm-i dûzah nâr-i gam salm›fl dil-i sûzân›maVar ümidîm ebr-i ihsân›n sepe ol nâre su

21- Yumn-i na´tinden güher olmufl Fuzûlî sözleriEbr-i nisandan dönen tek lâ´lü-i flehvâre su

22- Umdu¤um oldur ki rûz-i haflr mahrûm olmayanÇeflme-i vasl›n vere ben teflne-i dîdâre su

Edebiyat

Su Kasidesi

43

Edebiyat

Su Kasidesi’nin günümüz Türkçe’sine uyarlanm›fl biçimi

1- Ey göz, gönlümdeki atefllere gözyafllar›ndan su serpmeÇünkü, böylesine tutuflan atefllere su fayda etmez.

2- Bilmiyorum, dönen gökkubbe mi su rengindedir,Yoksa gözyafllar›m m› gökyüzünü kaplam›fl?

3- K›l›ç gibi bak›fllar›n›n etkisiyle gönlüm parça parça olsa flaflma,Çünkü; su duvardan aka aka yar›klar olufltururur.

4- Yaral› gönül, senin ok at›fllar›na benzeyen kirpiklerinin sözünü korkarak söyler,Yaras› olanlar da suyu yavafl yavafl ve ihtiyatla içer.

5- Bahç›van bofluna yorulmas›n ve gül bahçesini sele versin,Çünkü bin gül bahçesini sulasa senin yüzün gibi bir gülün aç›lmas›na olanak yoktur.

6- Gül isteyerek dikenine su vermek bofluna de¤ildir,Senin yana¤›n› anarak kirpiklerim ›slansa ne olur?

7- Gam gününde hastaya gönülden k›l›ç gibi keskin bak›fllar›n› esirgeme;Çünkü karanl›k gecede hastaya su vermek hay›rl› bir ifltir.

8- Gönül, sevgilinin oka benzeyen kirpiklerini arzula ve ondan ayr› oldu¤um zaman hasretimi dindir.Susuzum, bu aflk sahras›nda bir kez de benim için su ara.

9- Ben fliddetle duda¤›n› arzuluyorum, sofularsa Kevser istiyorlar,Tabii, sarhofla flarap, ay›klara da su içmek hofl gelir.

10- Su, durmadan sevgilinin cennet bahçesine dönmüfl yurduna do¤ru ak›p gidiyor,Galiba o da, o selvi boylu güzele afl›k olmufl.

11- Toprak olup sevgilininin yurduna giden suyun önünü kesmeliyim,Çünkü su benim rakibim olmufltur, onu oraya gitmesini önlemeliyim.

12- Dostlar›m, onun elini öpmek arzusuyla ölürsem,Topra¤›mdan bir testi yap›n ve sevgiliye onunla su verin.

13- Selvi, kumrunun yalvarmas›na inatla karfl› ç›k›yor,Su, selvinin çevresinde dolan›p yalvars›n da onu bu inatç›l›ktan vazgeçirsin.

14-Gülün buda¤› güle renk vermek için hile ile bülbülün kan›n› içmek istiyor,Su gülün gövdesine yürüyüp yalvars›n da, zavall› bülbülü kurtars›n.

15- Su olmaz› oldurmufl, Hazreti peygamberin yoluna girerek,tertemiz do¤as›n› insanl›k alemine göstermifltir.

16- ‹nsanlar›n ulusu Muhammed, seçkinlik incisinin denizidir ki;Onun mucizeleri kötülerin atefline su serpip söndürmektedir.

17- K›zg›n bir günde Muhammed´in yan›ndakilere parma¤›ndan su verdi¤ini,Kim iflitse hayret eder ve flafl›r›r.

18- Muhammed´e gönül veren, onun dostu olan y›lan zehri içse hayat suyu olur,Onun düflmanlar› ise tatl› su içse y›lan zehiri olur.

19- Ömürler süren y›llard›r ki, su bafl›n› tafltan tafla vurarak bir avare gibi gezer,Bütün amac› peygamberin mezar›na ulaflabilmektir.

20- Cehennem korkusu yan›k gönlüme gam atefli salm›flt›r,Fakat, peygamberin ihsan›n›n bulutunun su serperek o atefli söndürece¤ini umuyorum.

21-Fuzuli´nin sözleri, seni övmenin bereketiyle nisan ya¤murundan düflüp büyük incilere döneno ya¤mur damlalar› gibi inci olmufltur.

22- Umdu¤um fludur; k›yamet gününde yüzünü görmekten yoksun olmayay›m,ve sana kavuflmakla hasretimin yang›n›n› söndürmüflcesine su içmifl gibi olup serinleyeyim.

Bursa’ya gelen gezginlerin en çok etkilendi¤i mekan

flüphesiz Muradiye olmufltur. Camileri, külliyeleri ve

türbeleriyle, eski kahvehaneleri, sokaklar›, evleri ve ç›narlar›

ile Muradiye’ye geldi¤inizde bambaflka bir mekana geldi¤inizi

hissedersiniz.

Yakup Kadri Karaosmano¤lu’nun bir yaz›s›nda; “Ölümün

sessizli¤ini ve öbür dünyada rahat› bilmek isteyenler

Bursa’da Muradiye türbelerine gitsin…” sözü ile Osmanl›

tarihinin en ac›l› sayfas›n›n Muradiye’de yatt›¤›n› ve gömülü

olan sultanlar›n ne kederler içinde hayatlar›n› yitirdi¤ini

anlatmaktad›r.

Muradiye ‹smi Nereden Gelmektedir?

Önce röportaj›m›za Ahmet Hamdi Tanp›nar’›n fliirinde

geçen;

“Gümüfllü bir fecrin zafer aynas›,

Muradiye, sabr›n ac› meyvesidir.” Sözüyle bafllayal›m.

Muradiye Mahallesine ad›n› veren Muradiye Külliyesini

Sultan 2.Murat yapt›rm›flt›r. Eski sicillerde Muradbey veya

Muradhan ad› ile an›lmaktad›r. Bursa’n›n en büyük

mahallelerinden biridir.

Günümüzde bu mahallede, Sultan 2.Murat’›n camii ve

türbesinin d›fl›nda hamam›, medresesi ve çeflmesi ile çok

say›da flehzadeye ait türbeler bulunmaktad›r.

Mahallenin ad› 2. Murat veya Murad- › Sani ad›yla

an›lm›flt›r.

Muradiye’deki En Ünlü Türbeleri

Muradiye’deki en önemli türbe 2. Murad türbesidir.1481

Y›l›nda 2.Murat’›n vasiyetine uygun olarak kare fleklinde

üzerine ya¤mur ya¤mas› için üstü aç›k, haf›zlar›n Kuran

okumas› için de etraf› galerili olarak infla edilmifl, Padiflah›n

naafl’› da do¤rudan topra¤a gömülmüfltür.

Ya¤an ya¤mursular›n›n direkt olarak üzerine düflmesini

vasiyet etmifltir.

Uluumay Müzesi

Bursal› Ahmet Pafla 1475-1480 y›llar› aras›nda

Muradiye’ye“Geyikli Medrese” diye an›lan bir medrese

yapt›r›r. Uzun y›llar kaderine terk edilen bu medrese,

Cumhuriyet döneminde ve 2.Dünya savafl› s›ras›nda fakirlere

bar›nak olur.

1967 y›l›nda Milli E¤itim Bakanl›¤›

taraf›ndan kabaca restore edilerek

Halk E¤itim Merkezi olarak kullan›lmaya bafllan›r. 1999

y›l›nda Valilik karar›yla Sn.Esat ULUUMAY’a müze kurmak

amac›yla devredilerek asl›na uygun flekilde restore edilir.

2004 y›l›nda müze olarak aç›lan yerde, Sn.Esat

ULUUMAY’›n 50 y›lda araflt›rarak Osmanl› co¤rafyas›n›n

tüm yörelerinden toplad›¤› 75 halk k›yafeti, 400 civar›nda

tak›, baz› el sanatlar›, mutfak eflyalar› ve silahlar

sergilenmektedir.

Darüzziyafe

Siyaset tarihimizin en önemli sultanlar›ndan Kanuni

Sultan Süleyman Han’›n, sanat tarihimizin büyük mimar›

Sinan A¤a’ya yapt›rd›¤› Süleymaniye Külliyesi’nin bir parças›

olan bina, 1550-1552 y›llar› aras›nda tamamlanm›flt›r.

‹maret binas› olarak aç›lan yap›, bir müddet sonra

imparatorlu¤un “ziyafet salonu” olarak “Darüzziyafe” ad›

ile kullan›lm›flt›r.

1913 y›l›nda Türk- ‹slam Eserleri Müzesi olarak ziyarete

aç›lan bina, müzenin tafl›nmas›ndan sonra bir süre bofl

kalm›fl ve 1987 y›l›nda Türk Dünyas› Araflt›rmalar› Vakf›’na

tahsis edilmifltir.

18 Ocak 1992’de Darüzziyafe Türk Mutfa¤› olarak hizmete

aç›lm›flt›r.

44

Bursa Mahalleleri

Bursa’n›n Eski Mahalleleri

Zeynep Dilan KARAKMAN

Bilindi¤i üzere Bursa; Ülkemizin en eski yerleflim yerlerinden

biri olup; birçok tarihi önem tafl›yan olaya tan›kl›k etmifltir.

Bu tarihi, günümüze kadar dokusunu bozmadan yans›tan en

önemli yerleflim yerlerinden biri de hiçkuflkusuz Muradiye’dir.

Muradiye

45

Muradiye’de sadece türbeler de¤il, cami, medrese, okul,

imaret, flad›rvan, çeflme gibi say›s›z de¤erli eser vard›r. Bu

eserlerin korunmas›, amac›na uygun faaliyet göstermesi

için baflta Büyükflehir Belediye Baflkan›m›z Say›n Recep

Altepe olmak üzere birçok kurum ve kurulufl yo¤un çaba

sarfetmektedir. Muradiye Muhtar›m›z Say›n Vahide

K›l›çkaya’dan Muradiye’yi dinliyoruz.

Muradiye’deki di¤er tarihi mekanlar hakk›nda bize k›saca

bilgi verir misiniz?

Muradiye Külliyesi Sultan 2.Murat taraf›ndan yap›lm›flt›r.

Külliye; Cami, Medrese, hamam, imaret, çeflme ve

flad›rvandan oluflmaktad›r.

Caminin yap›m›na 1425 y›l›nda bafllan›lm›fl, 1426 y›l›nda

sona ermifltir. Medrese ise avlusu ile Muradiye’nin en ilgi

çeken tarihi mekan› olup, fluanda da Verem Savafl Dispanseri

olarak, ‹maret ise, günümüzde Darüzziyafe olarak hizmet

vermektedir. Muradiye Hamam› da asl›na uygun olarak

restore edilmifltir.

Ayr›ca mahallemizde geçmiflten günümüze kadar

korunarak gelmifl birçok ipek fabrikas› ve tarihi tekel binas›

bulunmaktad›r. fiuan Askerlik fiubesinin içerisinde y›k›nt›lar›

bulunan kilise ise, 15.yy da Simaviyan’dan göç eden Rumlar›n

iskan›yla yap›lm›fl olup, Bursa’n›n en eski kiliselerinden

biridir.

Cumhuriyet ve Muradiye...

Bilindi¤i üzere Muradiye en eski yerleflim yerlerinden

biridir. Cumhuriyet zaman›ndan kalma birçok an›ya sahiptir.

Semtimizde hala o an›lara vak›f insanlar mevcuttur.

Bunlardan biri de Hadiye K›l›çkaya’d›r.

K›saca bize kendinizden bahseder misiniz?

Ben 1905 y›l›nda

Muradiye’de do¤dum ve

1923 y›l›ndaki Cumhuriyet

ile ilgili an›lar›m›z hep

Muradiye’de geçmifltir.

Muradiye çok önemli bir

semtti, o denli önemli bir

semtti ki Türkiye’nin ilk

aç›lan Amerikan

Kolejlerinden biri de

Muradiye’deydi. Bizlerde o

kolejin ilk ö¤rencileriydik.

Atatürk’le ilgili bir an›n›z oldu¤u söyleniyor, bizimle

paylafl›r m›s›n›z?

Ben ilkokuldayken, ülkedeki di¤er okullarda düzenlendi¤i

gibi bizim okulumuzda da “Gürbüz Talebe Müsabakas›”

düzenlenmiflti. Bu müsabakan›n amac› talebeleri e¤itime,

ö¤retime teflvik ve sa¤l›kl› nesillerin yetifltirilmesiydi.

Okulumuzun en gürbüz talebesi ben seçildim. O yüzden

Atatürk bana bir dolma kalem seti hediye etti. Ulu

önderimizle böyle bir hat›ram vard›r.

Bursa Mahalleleri

46

Karaçelebizade Abdülaziz Efendi 1592 y›l›n› sonlar›na

do¤ru Bursa'da do¤du. Osmanl› âlimlerindendir. Osmanl›

fleyhülislâm›d›r. Köklü Osmanl› ulemâ ailelerinden biri olan

Karaçelebizâdeler'e mensuptur. Babas› Rumeli kazaskerli¤i

de yapan Hüsâmeddin Efendi'dir. Aile Karaçelebi ad›n›,

Abdülaziz Efendi'nin büyük dedesi Hüsâmeddin Efendi'nin

Ni¤deli Kara Ya'kûb b. ‹dris b. Abdullah'›n damad› olmas›ndan

dolay› alm›flt›r.

Abdülaziz Efendi, Uluda¤'da Ay›alan› denilen mevkiden

Bursa'ya getirtti¤i suyu flehrin mahallelerine

taksim etmifl, ayr›ca bu mahallelere elli

adet de çeflme yapt›rm›flt›r. Çeflme say›s›

Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesin'de iki yüz,

Mehmed Süreyya'n›n Sicil-i Osmani adl›

eserinde yüzden fazla, di¤er kaynaklarda

ise genellikle 40 adet olarak

zikredilmektedir. Bununla birlikte

Karaçalebi'nin bir vakfiyesinde çeflme say›s› elli olarak

belirtilmifltir. Abdülaziz Efendi'nin getirtti¤i su “müftü suyu”

olarak bilinmektedir.

Müftü Suyu'nun hangi mahallelere ne ölçüde taksim

edilece¤i vakfiyede ayr›nt›l› bir flekilde anlat›lm›flt›r. Bir yere

verilen su, “ondan falan yere, ondan filan yere” gibi ifadelerle

yaklafl›k elli civar›nda mahalle ve çeflme isimleri zikredil-

mifltir. Çeflmeler, hazneli çeflme, çinili çeflme, burmal›

çeflme, maksem çeflme gibi özellikleriyle belirtilmifltir.

Vakfiyenin devam›nda dileyen herkesin çeflmelerden,

dört flad›rvan ve iki hamamdan istifade edebileceklerini,

ancak hiç kimsenin bu sulardan kendi ev ve bahçelerine

özel su ba¤latamayacaklar›n›, ayr›ca bu sular› kullanarak

baflka yerlerde çeflme yapt›ramayacaklar›n› da flartlar›

aras›nda tescil ettirmifltir.

Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi, edebî ve tarihi eserleriyle

de flöhret kazanm›flt›r. ‹nflâ ve belâgeta önem verdi¤i ve üç

dili çok iyi kulland›¤› eserlerinden ve fliirlerinden

anlafl›lmaktad›r. Ayr›ca hayat›n›n son y›llar›n› geçirdi¤i

Bursa'da su hizmetlerinin d›fl›nda baz› hayratlar› da

bulunmaktad›r. Bursa Ulucami'nin iki taraf›na birer sofa,

Setbafl›'nda cami, Ulucami'nin bat›s›nda bir muallimhâne

yapt›rd›¤› bilinmektedir. 11 Ocak 1658 vefat etti. Vasiyeti

üzerine Bursa'da Deveciler kabristan›n bitifli¤inde Timurtafl

Muallimhânesi civar›nda defnedildi.

Eserleri:

1- Ravzatü'l-ebrâri'l-mübîn bi-vekâyii selefi mâziyye ve'l-

ahbâr. Hz. Âdem'den 1648 y›l›na kadar gelen olaylar› içine

alan umumi bir tarihtir.

2- Zeyl-i Ravzatü'l-ebrâr. Bursa'da kaleme al›nm›flt›r.

IV. Mehmed'in culûsundan Abdülaziz Efendinin ölüm tarihine

kadar geçen on y›ll›k olaylar› ihtiva eder.

3- Süleyman-nâme. Kanûnî Sultan Süleyman'›n tahta

ç›k›fl›ndan ölümüne kadar gerçekleflen fetihleri, olaylar› ve

zaman›nda yetiflen ulemâ ve vezirlerin biografilerini içine

al›r.

4- Zafernâme. Sadrazam Kemankefl Kara Mustafa

Pafla'n›n iste¤i üzerine kaleme al›nm›fl olup IV. Murad'›n

Revan ve Ba¤dat seferlerinin tarihçesidir.

5- Mir'ât's-safâ. Hz. Âdem'den Hz. Muhammed'e kadar

gelen peygamberlerden bahseder.

6- Fevâyihu'n-nebeviyye fî Siyeri'l-Mustafaviyye. Sa'deddin

Muhammed b. Mes'ûd el-Kâzerûnî'nin Siyer-i Nebeviyye

adl› eserinin Farsça asl›ndan Türkçe'ye yap›lm›fl

tercümesidir.

7- Gülflen-i Niyâz. K›br›s'ta iken mesnevi tarz›nda yazd›¤›

bu kitab›nda ‹stanbul'dan ayr›l›fl›n›, K›br›s'a gidiflini orada

duydu¤u gurbet üzüntülerini ve dönüflünü anlatmaktad›r.

8- Münâcât. Seksen beyitlik bir fliirdir.

9- Nefahât'l-üns fî flerhi Ravzati'l-Kuds. F›kha dairdir.

10- Hallü'l-ifltibâh'an'uküdi'l-Eflbâh.

11- Risâle fî kavli'l-Beyzâvî “enne'l-mu'tebere tahflîflu

hâze'lhükm.

Kaynaklar:Türkiye Diyanet Vakf› ‹slâm Ansiklopedisi.Karatafl, Dr. Ali ‹hsan, Uluda¤ Üniversitesi ‹lâhiyat Fakültesi Dergisi.

Cilt17, Say›2, Bursa 2008, s.25.

Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi

Murat SANCAK

Bursa'da çok say›da hay›rsever, su hizmetlerinin sa¤lanmas› için

vak›flar kurmufllard›r. Bunlar içerisinde en dikkat çekeni ise

fieyhülislâm Karaçelebizade Abdülaziz Efendi'dir.

Bursa’n›n De¤erleri

47

Sa¤lık

‹nfluenza ya da Domuz Gribi

Domuz gribi hakk›nda k›sa bilgi…

Grip geçiren insanlar ayn› tip grip virüsü ile bir daha

hasta olmazlar. Bu nedenle her y›l mevsimsel grip afl›lar›

yeni virüslere karfl› yeniden araflt›r›l›p üretilir. Pandemik

‹nfluenza A yada domuz gribi, (H1N1) virüsünün neden

oldu¤u domuz, kufl ve insan grip virüslerinin bir kar›fl›m›

olarak karfl›m›za ç›km›fl olan yeni bir grip türüdür. ‹lk defa

Mart 2009’da Meksika’da insanlar aras›nda görülmeye

bafllayan grip salg›n› h›zla dünyaya yay›lm›fl ve hat›rlanaca¤›

üzere Dünya Sa¤l›k Örgütü (DSÖ) 11 Haziran 2009’da

pandemi (faz 6) alarm› vermifltir. Geçen dönem güney yar›

kürede görülen hastal›k, k›fl mevsiminin gelmesiyle birlikte

son haftalarda kuzey yar› kürede yay›lmaya bafllam›flt›r.

Hastal›¤›n klinik seyri nedir?

Hastal›¤›n klinik belirtileri mevsimsel gripten farkl›

de¤ildir. Pandemik grip (H1N1) flu aflamada mevsimsel

gripten daha a¤›r seyretmemektedir. Ancak h›zl› yay›lma

özelli¤ine sahiptir. Mevsimsel gripten en önemli fark›

toplumun büyük kesiminin daha önceden bu ve benzeri olan

viruslerle karfl›laflmam›fl olmas›d›r. Bu nedenle dünya

nüfusunun önemli bir k›sm› hastal›¤a aç›kt›r. Pandemik

H1N1’in öldürme h›z› binde 3-5 aras›ndad›r. Bu normal

gripten daha düflük bir orand›r. Ancak hastal›¤a yakalananlar

aras›nda belli gruplarda ölüm oran› normal grip hastal›¤›na

göre daha yüksektir.

Kimler daha çok etkileniyor?

Hastal›¤›n bugüne kadarki seyri incelendi¤inde, 6 ay-24

yafl aras› çocuk ve gençlerin daha çok etkilendi¤i

görülmüfltür. Hamileler, hasta olan kiflilerle ilk temas

edebilecek hizmet gruplar› (Sa¤l›k çal›flanlar›) hastal›ktan

etkilenecek gruplar aras›nda say›lmaktad›r. Hastal›k 65 yafl

üzerindeki kiflilere kolay bulaflmamaktad›r. Bunun 1918’de

meydana gelen büyük salg›n ile ilgili oldu¤u düflünülüyor.

1918’de meydana gelen grip salg›n›ndaki virus bugünkü

viruse çok benziyor. O virus 1950’lere kadar dolaflt›¤› için

65 yafl üzerindeki kiflilerin k›smi ba¤›fl›kl›k gelifltirdi¤i kabul

ediliyor.

Endifleli olunan nokta nedir?

Endifleler influenza A virusunun çok kolay yap›

de¤ifltirmesinden kaynaklanmaktad›r. Bu nedenle, ilerleyen

süreçte hastal›¤›n seyrinin daha a¤›r olup olmayaca¤›

hakk›nda kesin bir fley söylenememektedir.

Hasta olmamak için ne yapmal›?

Öncelikli risk grubu olarak ifade edilen çocuk-genç yafl

grubunu hastal›ktan korunmas› için kiflisel hijyene dikkat

baflta gelmektedir. Okullarda hijyene, özellikle el hijyenine

maksimum önem verilmeli, eller s›k s›k y›kanmal›d›r. Küçük

yafl gruplar›nda e¤er çocuklar›n s›k s›k ellerini y›kamalar›

sa¤lanam›yorsa el dezenfektanlar› kullan›lmal›d›r. Okullarda,

çocuklar›n bir arada bulunmalar›n›n zorunlu olmad›¤› s›n›f

d›fl› faaliyetler s›n›rlanmal›d›r. Ne kadar çok farkl› gruptan

çocuk bir araya getirilirse riskin o kadar artaca¤›

unutulmamal›d›r. Okul gezileri s›n›rlanmal›d›r.

Beraber çal›flt›¤›m›z birisinde ya da çocu¤umuzun s›n›f

arkadafl›nda hastal›k olunca ne yapmal›? Koruyucu ilaç

almal› m›?

Hasta oldu¤u düflünülen kiflilerle temas etmifl olanlar›n

rutin olarak bu virusun varl›¤› yönünden taranmas›na gerek

yoktur. Hastan›n grip belirtileri yönünden takip edilmesi

yeterlidir. Ancak grip belirtilerinin ç›kmas› durumunda hasta

tedavi yönünden de¤erlendirilmelidir. Grip belirtileri gözlenen

hastalar›n önemli bir k›sm›nda da tedaviye ihtiyaç

duyulmayacakt›r. Uluslararas› bilimsel kurumlar›n hastal›¤a

yakalanan herkesin tedavi edilmesine yönelik önerisi

bulunmamaktad›r. Belli bir tak›m risk faktörü tafl›yan

kiflilerin tedaviye al›nmas› gerekecektir.

Belirtileri neler ve görülünce/hasta olunca ne yap›lmal›?

Pandemik grip (H1N1) in belirtileri mevsimsel griple ayn›

olup atefl, öksürük, bo¤az a¤r›s›, bafl a¤r›s›, kas a¤r›lar› ve

daha geri planda kalan burun ak›nt›s›, ishal, bulant›-kusma

gibi belirtilerdir. Hastalanan çocuklar okula gönderilmemeli,

veliler bu konuda uyar›lmal›d›r. Hastalanan çocuklar hastal›k

tamamen iyileflene kadar -ki bu süre genellikle 7 gündür-

evde tutulmal›, hastal›¤›n daha uzad›¤› durumlarda ise atefl

düfltükten en erken 24 saat sonra okula gönderilmelidir.

Hastalanan çocuklar›n iyi beslenmesi ve bol s›v› almas›

sa¤lanmal›d›r.

Ragıp KIRMIZI

Yaz mevsiminin sonunda özellikle okullar›n aç›lmas› ile birlikte Domuz Gribi herkesin

gündeminde ilk s›ralarda yer ald›. Son günlerde grip vakalar›n›n say›s›nda bir düflüfl

görmeme ra¤men, kafalar›m›z› kar›flt›ran bir çok haber ve görüfl kiflilerde zaman zaman

korku ve panik havas› yaratm›flt›r. Bu konuda Bursa Tabip Odas›’n›n Prof.Dr. Murat Akova

ve Doç. Dr. Alpay Azap’›n katk›s›yla haz›rlanan aç›klaman›n ›fl›¤›nda domuz gribi hakkındaki

bilgileri, siz de¤erli okurlarımızla paylaflıyoruz.

48

Çocuksu

Tuba Nur

KARAKOÇ BAYDIR

Suphi diyorki?

Karikatür

Neden? Niçin? Nasıl?

Kan Gruplarımız Neden Farklıdır?

Kan›m›zda yabanc› maddeleri, mikroplan tespit edip

bunlarla savaflan hücrelerimiz, yani k›rm›z› kan hücreleri,

bir di¤er deyiflle alyuvarlar vard›r. Bu alyuvarlar›n

yüzeylerinde 'antigen' denilen proteinler ve ya¤lar(lipidler)

vard›r. ‹flte bu antigenlerin varl›¤› veya yoklu¤u kan gruplar›n›

tayin eder.

Asl›nda bilinen 300 kan grubu vard›r ama ABO ad› verilen

en yayg›n gruplama sistemi, ebeveynlerden miras al›nan A

ve B ad› verilen iki antigenin varl›¤› veya yoklu¤u üzerine

kurulmufltur. Bu sistemi ilk olarak 1902 y›l›nda Avusturya

kökenli ABD'li bilimci Kari Landsteiner ortaya ç›karm›flt›r.

Bu gruplamada kanlar A, B, AB ve O (s›f›r) olmak üzere

dörde ayr›l›rlar.

Sevgili Arkadafllar!

Ülkemizdeki enerji tüketiminin bilinçli yap›lmas›n›

sa¤lamak için, ocak ay›n›n ikinci pazartesi ile bafllayan

haftay›, Enerji Tasarrufu Haftas› olarak kutlamaktay›z.

Kalk›nmakta olan ve nüfusu artan bir ülke olmas›

nedeniyle ülkemizde enerji tüketimi h›zla artmaktad›r. Bu

da do¤al kaynaklar›n bilinçsizce ve büyük bir h›zla

tüketilmeye bafllamas›na neden olmufltur. Bu bilinçsizce

tüketim sonucunda;

* Do¤al kaynaklar hızla tükeniyor

* Çevre kirleniyor

* Enerji için yüksek miktarda para ödüyoruz

Bu noktada her bilinçli vatandafl gibi bize düflen görev.

Gereksiz enerji tüketiminin önüne geçilmesi ve kay›plar›n

azalt›lmas› için katk› sa¤lamak ve bunu bir yaflam biçimi

haline dönüfltürmektir. Bu kapsamda birey olarak neler

yapabilece¤imizi bir kez daha hat›rlayal›m.

*Evimizde bofla yanan lambalar› söndürmeyi

unutmayal›m.

*Bozuk musluklar›m›z› onaral›m.

*Suyumuzun bofla akmas›n› önleyelim,

*izlemedi¤imiz program süresince televizyonu ve radyoyu

kapatal›m.

*K›fl›n pencere yal›t›mlar›na daha çok özen gösterelim.

UNUTMAYALIM;

En ucuzenerji,

tasarrufedilen

enerjidir.