Systemy Łączności w Transporcie - nazwa.plzimowaszkola.nazwa.pl/ztt/pobierz/instrukcje/sys...Ćw. nr 3 – Usługi dodatkowe w sieci ISDN 2016-04-25 Laboratorium Systemów łączności

ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU

ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE

WYDZIAŁ TRANSPORTU

POLITECHNIKI

WARSZAWSKIEJ

LABORATORIUM

Systemy Łączności w Transporcie

Usługi dodatkowe w sieci ISDN

© TwT WT PW, DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO

Warszawa 2016

Ćw. nr 3 – Usługi dodatkowe w sieci ISDN 2016-04-25

Laboratorium Systemów łączności w transporcie

Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej

1

1. Cel i zakres ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z usługami oferowanymi przez współczesne

sieci zintegrowane usługowo ISDN.

2. Stanowisko laboratoryjne

W trakcie realizacji ćwiczenia laboratoryjnego studenci będą korzystać z następujących

urządzeń technicznych:

cyfrowa centrala abonencka firmy DGT,

stanowisko komputerowe PC wraz z oprogramowaniem nadzoru technicznego

centrali,

przystawka NT,

telefony stacjonarne ISDN (3 szt.).

3. Wprowadzenie teoretyczne

3.1. Ewolucja sieci telefonicznej

Pierwsza centrala telefoniczna została wdrożona do użytku zaledwie dwa lata po

opatentowaniu w roku 1876 wynalazku telefonu przez A. G. Bella (1847 – 1922). Była to

centrala ręczna, wybudowana w New Heaven (USA), obsługująca zaledwie 21 abonentów.

Wzrost popularności i rozpowszechnienie telefonii wymusiło budowanie central o

większych pojemnościach i zatrudnianie coraz większej liczby osób do ich obsługi.

Świadomość ogromnych możliwości płynących z rodzącej się telekomunikacji i zawodności

czynnika ludzkiego doprowadziły do wynalezienia urządzenia umożliwiającego komutację

połączeń telefonicznych bez udziału człowieka. Tak powstały pierwsze centrale automatyczne

z wybierakami biegowymi opatentowanymi przez A. B. Strowgera (1839 – 1902). Pierwsze

tego typu urządzenie telekomunikacyjne uruchomiono 10 marca 1891 roku w Kansas City

(USA). Należy tu zwrócić uwagę na fakt, że w owym czasie nie wymyślono jeszcze tarczy

numerowej (1915), a proces wybiórczy polegał na naciśnięciu kombinacji trzech guzików.

Sieć telefoniczna oferująca standardową usługę głosową określana jest mianem POTS

(Plain Old Telephone Services). Do realizacji innych usług np. przekazywania tekstu,

transmisji danych stosowano inne sieci o charakterze sieci wydzielonych lub stosowano łącza

o podwyższonych parametrach teletransmisyjnych.




2

Pomimo tego, że sieci POTS dobrze spełniały swoje zadana, a wynalezienie central

bezobsługowych zdecydowanie przyśpieszyło proces realizacji procesów komutacyjnych, ich

wprowadzenie na wiele lat wstrzymało rozwój realizowanych przez personel obsługowy

central ręcznych, tzw. usług dodatkowych. W centralach ręcznych usługi dodatkowe były

wykonywane niejako „przy okazji” i miały charakter nie koniecznie związany z samym

procesem komutacyjnym. Do najpopularniejszych usług dodatkowych należały: zamawianie

rozmowy z zajętym abonentem, budzenie o wybranej godzinie, czy blokada połączeń

przychodzących (usługa „nie przeszkadzać”). Realizacja usług dodatkowych wymagała

pewnej wiedzy i inteligencji, której centrale elektromechaniczne nie posiadały.

Postępująca cyfryzacja sieci telefonicznej doprowadziła do wymiany przestarzałych

central elektro-mechanicznych na cyfrowe oraz cyfryzacji międzycentralowych łączy

teletransmisyjnych. W ten sposób powstały zintegrowane sieci cyfrowe IDN (Intergreated

Digital Network). Sieci IDN stanowiły postęp również w zakresie standaryzacji rozwiązań

sprzętowych i systemowych uniezależniającej pracę sieci od typów stosowanych urządzeń i

technologii. „Wąskim gardłem” sieci IDN pozostawały analogowe łącza dostępowe

abonentów końcowych. W praktyce, sygnały analogowe dochodzące co centrali cyfrowej

sieci IDN były przekształcane poprzez układy przetworników A/C i C/A na sygnały zgodne

ze standardem ITU-T G.711 znanym jako PCM, tj. modulacji impulsowo-kodowej. Niestety,

pomimo tego postępu transmisja danych w sieci z elementami łączy analogowych była wciąż

mocno ograniczona, a w zakresie usługowym, sieci IDN umożliwiały realizację niektórych

usług związanych z obsługą i nadzorowaniem łączy.

Zmiany zapoczątkowane przez sieci IDN zostały w pełni wykorzystane dopiero wraz z

pojawieniem się pierwszych sieci zintegrowanych usługowo ISDN (Integrated Services

Digital Network). Sieci te stanowiły przełom w stosunku do poprzednich generacji i były

naturalną konsekwencją ich rozwoju. Technologia sieci telekomunikacyjnych mająca na celu

wykorzystanie infrastruktury PSTN1 do bezpośredniego udostępnienia usług cyfrowych

użytkownikom końcowym (bez pośrednictwa urządzeń analogowych) (end-to-end circuit-

switched digital services). ISDN jest znormalizowana w zaleceniach ITU-T2 oraz standardach

ETSI. Cechą szczególną ISDN był zastąpienie dotychczasowego, analogowego łącza

dostępowego (łącza do abonenta), na łącze cyfrowe. W tym sensie w sieci ISDN cały tor

1 Sieć PSTN (Public Switched Telephone Network) jest to publiczna komutowana sieć telefoniczna 2 http://www.itu.int/rec/T-REC-I/e




3

teletransmisyjny od nadawcy do odbiorcy był realizowany na drodze wymiany sygnałów

cyfrowych.

Nowe możliwości transmisji sygnałów cyfrowych umożliwiły integrację wszystkich

dotychczas oferowanych usług telekomunikacyjnych, poczynając od telefonii, telegrafii,

transmisji danych, a zakończywszy na wideotelefonii i serwisach informacyjnych. W sieci

ISDN pojawiła się też możliwość realizacji szerokiego wachlarza usług dodatkowych. Usługi

dodatkowe (suplementary service) stanowią uzupełnienie usług podstawowych związanych z

transmisją głosu lub danych i mają służyć ich uatrakcyjnieniu lub udogodnieniu w ich

wykorzystaniu. Przykładami usług dodatkowych mogą być: prezentacja identyfikacji linii

wywołującej (CLIP), wielokrotny numer abonenta (MSN), zamrożenie połączenia,

przekierowania połączeń, informacja o opłacie, przenośność terminala (TP), połączenie

oczekujące (CW) i wiele innych.3

Ponowne pojawienie się możliwości dostępu do usług dodatkowych oraz postępująca

cyfryzacja zarówno węzłów, jak i sieci doprowadził do powstania pierwszych sieci

rekonfigurowanych dynamicznie wg specyficznych oczekiwań ich klientów. Sieci o tej nowej

funkcjonalności nazwano sieciami inteligentnymi IN (Intelligent Network). Pierwsze udane

wdrożenie sieci inteligentnych przeprowadziła w latach 80 firma Bellcore na potrzeby

amerykańskich operatorów telefonii stacjonarnej. Zaproponowane rozwiązanie stało się de

facto standardem i opiera się na nim rozwijany do dziś w USA standard Advanced Intelligent

Network (AIN).

Najbardziej rozpoznawalnymi usługami dodatkowymi sieci inteligentnych są numery

specjalne serii 0800 oraz 0700. Do pierwszej serii należały numery, które miały zachęcić

abonentów do ich wykorzystania, gdyż przenosiły część lub całą opłatę za połączenie na

osobę (firmę), która była właścicielem numeru, np.: numer zaczynający się od prefixu 0800,

przenosił całą opłatę na posiadacza numeru, zatem dla dzwoniących był to numer bezpłatny.

Numery rozpoczynające się od prefiksu 0801 były rozliczane po stronie dzwoniącego jak

rozmowy o charakterze lokalnym. W przypadku innych numerów serii 080x4 naliczanie za

połączenie mogło mieć charakter jednorazowej, stałej opłaty. Druga seria numerów

rozpoczynająca się od prefiksu 070x została stworzona po to by przynosić posiadaczowi

numeru dodatkowe dochody. Abonent dzwoniący na takie numery ponosi wyższą niż to

3 Cześć usług dodatkowych oraz metody ich zamawiania przedstawiono w rozdziale 0 4 Znak ‘x’ w numerze oznacza dowolną cyfrę zakresie od 0 do 9.




4

wynika z planu taryfikacyjnego opłatę za połączenie. Różnica w kosztach stanowi źródło

dochodu dla właściciela numeru 070x.

Inną charakterystyczną cechą ww. serii numerów była możliwość zaoferowania jednego

wspólnego numeru w skali całego kraju np. infolinii (0800 lub 0801), który będzie

„inteligentnie” kierowany w zależności od miejsca i czasu zainicjowania połączenia.

Klasycznym przykładem takiego numeru jest jeden uniwersalny numer firmy assistance, z

którego mogą korzystać klienci na wypadek awarii swoich pojazdów. Kierowca, wybierając

numer zaczynający się od cyfr 0800 zostanie połączony się z najbliższą jednostką oferującą

pomoc drogową, odholowanie pojazdu do serwisu samochodowego lub inną podobną usługą.

Wprowadzenie usługi sieci inteligentnej zwalnia to kierowcę z wiedzy na temat lokalnych

stacji obsługi pojazdów, czy serwisów holowniczych.

Współczesny rozwój sieci telekomunikacyjnych podąża w kierunku oderwania usług od

sieci oraz od sprzętu telekomunikacyjnego. Jego miejsce coraz częściej zastępuje globalna

sieć internetowa, w której transmisja głosowa jest tylko jedną z wielu oferowanych usług.

Telefonia internetowa VoIP (Voice over IP) jest tego najlepszym przykładem. VoIP jest

techniką umożliwiającą przesyłanie dźwięków mowy za pomocą łączy internetowych lub

innych sieci wykorzystujących protokół IP, popularnie nazywana „telefonią internetową”,

choć nie jest to określenie do końca słuszne, gdyż pojęcie telefonii internetowej obejmuje

element komutacji połączeń, na podobnej zasadzie, jak to ma miejsce we wcześniej

wymienionych typach sieci. Dane komutacyjne i dane głosowe są przesyłane przy użyciu

protokołu IP, co pozwala wykluczyć konieczność stałego zajęcia łącza na czas trwania

połączenia. Jedynym wymogiem, który należy spełnić by mieć dostęp do tej sieci jest

dostępowe łącze internetowe o przepływności wystarczającej do symetrycznej transmisji

sygnałów głosowych oraz terminal w postaci sprzętowej lub programowej dostępny o

abonenta. Funkcje centrali telefonicznej w tej sieci spełniają serwery sieciowe z

zainstalowanym odpowiednim oprogramowaniem komutacyjnym.

3.2. Pojęcia podstawowe

Sieć telekomunikacyjna służy do zapewnienia środków do wzajemnej komunikacji

abonentów sieci. Każda sieć składa się z dwóch zasadniczych elementów, są nimi węzły

komutacyjne oraz łącza.




5

Na rysunku (Rys. 3.1) przedstawiono zasadnicze elementy sieci telekomunikacyjnej.

Rys. 3.1.Ogólna struktura sieci telekomunikacyjnej

Węzłem komutacyjnym (commutation node) nazwiemy fizyczny punkt dostępu do sieci

lub punkt łączący kanały telekomunikacyjne. Najczęściej węzeł komutacyjny utożsamiany

jest z centralą telefoniczną, jednakże coraz częściej, jest to również specjalizowany serwer

komutacyjny.

Kanałem telekomunikacyjnym (telecommunication channel) nazywamy drogę

przesyłania sygnałów z określoną prędkością i w określonym paśmie. Ze względu na kierunek

kanały telekomunikacyjne dzielimy na uplink – na drodze od terminala abonenta do sieci lub

downlink – kierunku od sieci do abonenta.

Mianem łącza (circuit) określamy fizyczne połączenie dwupunktowe pomiędzy dwoma

urządzeniami końcowymi. Każde łącze składa się z pary kanałów o tej samej przepływności

/szerokości pasma dla zapewnienia tej samej jakości połączenia w każdym z kierunków

nadawania. Łącza dzielimy na abonenckie (dostępowe) i międzycentralowe. Te pierwsze

służą do połączenia terminali końcowych abonentów do najbliższego węzła komutacyjnego.

Łącza międzycentralowe służą do łączenia central w sieć telekomunikacyjną.

Łącze telekomunikacyjne (exchange line) jest pojęciem szerszym, gdyż obejmuje zespół

środków technicznych umożliwiających przesyłanie sygnałów telekomunikacyjnych. Oznacza

to, że łącze jest nie tylko „parą drutów” łączących nadawcę z odbiorcą, ale również

urządzeniami, których celem jest odpowiednie przygotowanie sygnałów do transmisji,

regeneracji w przypadku utraty pierwotnych wartości (regeneratory), jak i odbioru po drugiej

stronie łącza.

Z powyższych definicji wynika, iż w sieci telekomunikacyjnej nie istnieje stałe łącze na

drodze między dwoma abonentami. Każde połączenie między dwoma abonentami jest

ustanawiane po wybraniu numeru abonenta docelowego przez abonenta inicjującego

Sieć telekomunikacyjna

Węzeł komutacyjny

Łącze abonenckie

Łącze międzycentralowe




6

połączenie. Łącze takie składa się z wielu łączy pośrednich występujących na drodze między

abonentami i wielu węzłów przez które zestawiane (komutowane) połączenie przechodzi. W

taki sposób, że na czas rozmowy tworzone jest jedno „długie” łącze, które jest niezwłocznie

kasowane po zakończeniu rozmowy. Momentem informujących o zakończeniu połączenia

jest zwarcie żył abonenckich następujące po odłożeniu mikrotelefonu na widełki aparatu. W

sieci telekomunikacyjnej takie łącze nazywamy łączem komutowanym (switched line) i jest

ono zestawiane przy każdorazowym wywołaniu generowanym przez użytkownika. Zaletą

takiego rozwiązania jest możliwość zestawiania połączeń między różnymi punktami sieci.

W praktyce łącza telekomunikacyjne są realizowane z użyciem jednego z trzech rodzajów

środków:

Kable miedziane – stanowią najczęściej spotykany rodzaj łączy abonenckich.

Zasadniczo średnica telekomunikacyjnej żyły miedzianej wynosi 0,4 ÷ 0,6 mm,

jednak dla łączy dalekosiężnych stosowane są przekroje nawet do 1,1 mm. Łącza

abonenckie grupuje się w pary, a następnie w wiązki. W jednym kablu znajduje się

zazwyczaj 10, 20 lub 40 par miedzianych.

Kable światłowodowe – wykonane ze szkła i polimerów, dzięki swoim naturalnym

własnościom (odporność na zakłócenia elektromagnetyczne, mała tłumienność,

szerokie pasmo transmisyjne) są obecnie najczęściej stosowanym rodzajem łączy

telekomunikacyjnych w transmisji na średnie i duże odległości. Oznacza to, iż są

opłacalne na łączach międzycentralowych oraz w przypadku konieczności stosowania

łączy o dużych przepływnościach transmisyjnych.

Łącza radiowe – najczęściej stosowane na skraju sieci telekomunikacyjnych do

łączenia abonentów ruchomych lub miejsc trudno dostępnych.

Każde z wymienionych tu łączy ma określoną przepustowość oraz przepływność.

Przepustowość kanału telekomunikacyjnego jest to maksymalna prędkość transmisji

danych wyrażona w ilości bitów na sekundę [bit/s]. Przepustowość jest zależna od wielu

czynników do których należy zaliczyć przede wszystkim:

rodzaj zastosowanych urządzeń nadawczo odbiorczych,

szerokość pasma teletransmisyjnego,

metody kodowania i kompresji sygnału,

odległość i wpływ zakłóceń na kanał.




7

Często mylonym parametrem jest przepływność kanału telekomunikacyjnego. Wyrażona

w ilości bitów na sekundę [bit/s] określa wartość chwilowej prędkości transmisji danych.

Zatem, wartość przepływności zmienia się w czasie i nigdy nie przekracza wartości

przepustowości kanału.

3.3. Topologie sieci telekomunikacyjnych

Topologia sieci określa sposób łączenia węzłów komutacyjnych między sobą poprzez

dostępne łącza. Najczęściej do przedstawiana sieci telekomunikacyjnych stosuje się grafy lub

chmury. Centrale telefoniczne odpowiadają węzłom grafu, a łącza krawędziom tego grafu. W

dzisiejszych sieciach telekomunikacyjnych możemy wyróżnić cztery podstawowe typy

topologii sieci:

krata (mesh), dawniej nazywana siecią o topologii „każdy z każdym”. Przyjmuje się, że

każdy węzeł sieci jest połączony z każdym innym węzłem tej sieci. Niewątpliwą zaletą

takiego rozwiązania jest duża niezawodność struktury, gdyż uszkodzenie łącza pomiędzy

dwoma dowolnymi węzłami nie powoduje utraty łączności między nimi. Wadą takiej

struktury jest duża nadmiarowość ilości łączy, a co za tym idzie wysoki koszt budowy. Jak

łatwo zauważyć, liczba łączy w sieci zawierającej n węzłów wynosi n(n – 1)/2. Przy dużej

liczbie węzłów takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia.

gwiazda (star) zakłada istnienie jednego węzła o wyższym priorytecie, do którego

doprowadzane są łącza, bądź wiązki łączy od węzłów o niższym priorytecie. Całość tworzy

strukturę przypominającą gwiazdę. Takie rozwiązanie wymaga mniejszej liczby łączy, co

pozwala na obniżenie kosztów budowy sieci. Okupione jest to jednak zmniejszeniem

niezawodności, bowiem uszkodzenie któregokolwiek łącza powoduje utratę łączności z

węzłem którego łącze uległo awarii.

Wpływ sieci informatycznych rozszerzył istniejące dwa modele sieci o dwa kolejne:

magistrala (bus) jest zrealizowana w postaci jednego łącza, do którego są dołączani

kolejni abonenci. Rozwiązanie znalazło szerokie zastosowanie na odcinkach łączności

autostradowej czy na kolei, gdzie abonenci są dołączani do łącza biegnącego wzdłuż np.

torów kolejowych. Zaletą tego rozwiązania jest duża oszczędność łączy, jednak podobnie jak

w przypadku struktury gwiaździstej uszkodzenie magistrali powoduje utratę łączności z

częścią węzłów (abonentów) sieci. Inną wadą jest ograniczenie możliwości rozprzestrzenienia

geograficznego abonentów. Zakłada się, że znajdują się oni w pobliżu magistrali.




8

pierścień (ring) wprowadzone stosunkowo niedawno rozwiązanie, które zapewnia dostęp

do każdego węzła z dwóch stron. Dzięki temu uszkodzenie dowolnego (jednego) łącza nie

powoduje utraty łączności z węzłem, gdyż istnieje dostęp z drugiej strony pierścienia.

Struktura pierścieniowa jest szczególnie popularna w sieciach opartych o łącza

światłowodowe. Pierścienie obejmują swym zasięgiem znaczący fragment kraju zapewniając

dostęp do kanałów teletransmisyjnych na poziomie kilku gigabitów na sekundę.

Przykładowe struktury sieci przedstawiono na rysunku (Rys. 3.2).

Rys. 3.2. Przykładowe struktury sieci telekomunikacyjnych. a) krata, b) gwiazda, c) pierścień, d) magistrala

W praktyce stosuje się sieci zdegenerowane lub sieci hybrydowe, w których zastosowano

struktury łączące elementy kilku topologii lub są realizacją topologii w nie pełnym wymiarze.

Przykładowe struktury wymienionych topologii przedstawiono na rysunku (Rys. 3.3).

Rys. 3.3. Przykłady struktur sieci telekomunikacyjnych zdegenerowanych. a) sieć typu punkt – punkt, b) sieć

typu niepełna krata, c) sieć typu hybrydowego

a) c)

b)

a) b)

c) d)




9

3.4. Hierarchiczny charakter współczesnych sieci telekomunikacyjnych

Wraz z rozwojem pierwszych sieci telefonicznych pojawiła się potrzeba wydzielenia

pewnych central, jako bardziej znaczących. Współczesne sieci telefoniczne mają z zasady

strukturę hierarchiczną. Sieci telefoniczne w Polsce mają trójpoziomową strukturę central.

Każdy z poziomów obejmuje inny geograficznie obszar kraju. Najwyższy poziom stanowią

centrale sieci międzynarodowej i służą do obsługi połączeń międzynarodowych. Centrale

sieci międzynarodowej posiadają łącza do sieci central innych państw oraz do central

niższego poziomu nazywanej siecią międzymiastową. Na tym poziomie struktury sieci

telefonicznej centrale przenoszą ruch pomiędzy sąsiednimi miastami lub województwami.

Najniższy poziom sieci stanowią centrale sieci strefowej, które służą do obsługi ruchu

lokalnego stanowiąc jednocześnie punkt dostępu do sieci dla podległych im abonentów.

Rysunek (Rys 3.4) przedstawia strukturę hierarchiczną typowej sieci telekomunikacyjnej.

Rys 3.4. Przykład hierarchicznej struktury sieci telekomunikacyjnej

3.5. Numeracja sieci

Do dziś istnieją dwa różne sposoby numeracji w sieciach telekomunikacyjnych.

Pierwszym chronologicznie rozwiązaniem była numeracja jawna, powszechnie stosowana w

centralach elektromechanicznych (biegowych), gdzie sterowanie było bezpośrednio związane

z każdą kolejną cyfrą wybieranego numeru. Z czasem, gdy wprowadzono centrale

elektroniczne, a sterowanie w sieci stało się bardziej „inteligentne”, zaczęto stosować

numerację skrytą. Dziś ten rodzaj numeracji jest powszechnie stosowany w sieciach

publicznych PSTN (Public Switching Telecommunication Network). Wyjaśnijmy sobie, na

czym polegają te dwa typy numeracji.




10

Numeracja jawna polega na jawnym, czyli świadomym zestawianiu połączenia przez

abonenta sieci. Abonent wybierając kolejne cyfry decyduje, którym łączem ma być kierowana

jego rozmowa. Numeracja taka znalazła zastosowanie w sieciach resortowych i była do

połowy lat 90 ubiegłego wieku wykorzystywana w sieci telefonicznej PKP. Przykład

wybierania numeru w sieci z numeracją jawną przedstawia rysunek (Rys. 3.5).

Rys. 3.5. Przykład numeracji jawnej. Abonent wywołujący wybiera cyfry: 2152187526

Numeracja skryta sieci telekomunikacyjnej zwalnia abonenta wywołującego ze

znajomości topologii sieci. Abonent musi jedynie znać strefę i numer abonenta

wywoływanego. Zasady nadawania numerów w sieci z numeracją skrytą zostały

przedstawione w zaleceniu ITU-T E.164. Obecnie w sieciach publicznych w Polsce nie jest

wymagana znajomość strefy numeracyjnej, gdyż jest ona zawarta w prefiksie wybieranego

numeru abonenta żądanego. Poniżej (Rys. 3.6) pokazano sposób łączenia abonenta z użyciem

numeracji skrytej.

Rys. 3.6. Przykład numeracji skrytej. Abonent wywołujący wybiera cyfry: 7526

Znamienne jest, iż klawisz gwiazdki oraz krzyżyka zarezerwowano do realizacji

specjalnych operacji centralowych nazywanych usługami dodatkowymi.

nr tel. 75-26

nr tel. 75-26

21

45

23

52

60

18

63




11

3.6. Usługi telekomunikacyjne w sieciach publicznych

W połowie lat osiemdziesiątych XX wieku, operatorzy telekomunikacyjni zaczęli

odnotowywać nasycenie rynku telekomunikacyjnego i brak czynników wpływających na

wzrost generowanych przez abonentów liczby połączeń (mowa o krajach Zachodniej Europy i

USA). Liczba chętnych pragnących uzyskać nową linię telefoniczną została wyczerpana.

Liczba prowadzonych rozmów również się ustabilizowała na stałym, na tyle wysokim

poziomie, że trudno było oczekiwać jego dalszego wzrostu. Badania analityków rynku

wskazywały, iż jedynym rozwiązaniem dającym szanse uzyskania wyższych zysków jest

wprowadzenie nowych usług i pokazanie możliwości ich wykorzystania. Pośrednią przyczyną

wprowadzenia nowych usług do sieci telekomunikacyjnych stał się również rozwój technik

informatycznych i komunikacji komputerowej.

Usługa telekomunikacyjna jest definiowana jako „to, co operator oferuje swym

abonentom w celu zaspokojenia konkretnej potrzeby komunikacyjnej” (ITU-T I.112). Usługi

można podzielić (zgodnie z zaleceniami ITU-T oraz ETSI) na dwie zasadnicze grupy:

usługi przenoszenia,

usługi dodatkowe.

Zatem usługa telekomunikacyjna jest tylko pewną możliwością, jaką daje operator swoim

klientom. Potrzebne stały się zatem aplikacje (czyli zastosowania) dostępnych usług.

Aplikacja usługi jest definiowana jako specyficzne zastosowanie tej usługi w celu

zaspokojenia konkretnej potrzeby (niekoniecznie komunikacyjnej) abonenta. W sieci ISDN,

jako przykłady aplikacji usług przytacza się: telemedycyna, telepraca, telezakupy,

teleedukacja, itd.

3.6.1. Usługi przenoszenia

Przez usługi przenoszenia (bearer services) rozumiemy usługi mające na celu

zapewnienie właściwego kanału przekazywania sygnałów informacyjnych pomiędzy

abonentem, a centralą. Wyróżnić my zatem usługi:

komutacji łączy dla kanału mowy – usługa zapewniająca przesłanie sygnału mowy

zakodowanego zgodnie z normą G.711 (konwersja A/µ, załączenie tłumików echa,

wykorzystanie układów analogowych),




12

komutacji łączy dla kanału akustycznego 3,1 kHz – podobnie jak w poprzednim

przypadku, jednakże oktety przenoszone przez kanał w tym trybie stanowią cyfrowy

zapis dowolnego przebiegu analogowego (możliwe wykorzystanie modemów

analogowych i faksów gr. 1, 2, 3),

komutacji łączy dla kanału przeźroczystego 64 kbit/s – usługa zestawia kanał 64

kbit/s PCM, nie wprowadzając żadnych modyfikacji strumienia przenoszonych

danych.

Usługi przenoszenia dotyczą jedynie specyficznej transmisji sygnałów cyfrowych na

łączu abonent – sieć. Konkretne zastosowanie usługowe usług przenoszenia zapewniają

teleusługi.Do ich realizacji wymagane jest użycie terminali o funkcjonalności zalewających

realizację wybranej teleusługi (patrz Rys. 3.7).

Rys. 3.7. Usługi przenoszenia i teleusługi

Do typowych teleusług zalicza się:

telefonię – usługa zapewniająca użytkownikom możliwość rozmowy,

teletekst – specyficzny rodzaj transmisji danych, służący do przesyłania tekstu w

postaci kodów znaków,

telefaks – usługa symilograficzna polegająca na przesłaniu wiadomości w postaci

obrazów nieruchomych, umożliwia przekazywanie tekstu, jak i grafiki,

wideotekst – usługa zbieżna z usługą teletekstu, jednak z dodatkową możliwością

prezentacji odbieranego obrazu na monitorze ekranowym,

pocztę elektroniczną – usługa umożliwiająca przesyłanie listów drogą elektroniczną,

transmisję danych – usługa zapewniająca transparentną transmisję danych pomiędzy

np. komputerami dwóch abonentów lub do wybranej sieci komputerowej,

wideofonię – usługa rozszerzająca telefonię o możliwość jednoczesnej transmisji fonii

i obrazu,




13

teleakcje – czyli zbiór usług, które zapewniają przekazywanie krótkich komunikatów

pomiędzy terminalem i siecią:

o telealarm – odpowiednie centra dyżurujące otrzymują od czujników

zainstalowanych u abonenta komunikat o alarmie,

o telealert – ten sam rodzaj komunikatów tylko w odwrotnym kierunku, centra

dyżurne ostrzegają abonentów,

o telekomenda – zdalne sterowanie urządzeniami zainstalowanymi u abonenta,

o telemetria – zdalne odczyty wskazań liczników zainstalowanych u abonenta.

3.6.2. Usługi dodatkowe

Obok wymienionych powyżej usług zwrócono również uwagę na tak zwane usługi

dodatkowe. Usługą dodatkową nazywamy każde dodatkowe zlecenie nie będące

bezpośrednim żądaniem zestawienia połączenia z wybranym abonentem CPB (Calling Part

B). Pomysł na tego typu funkcjonalność nie jest nowy. Już pierwsze centrale ręczne, a

właściwie osoby je obsługujące realizowały szeroką gamę usług niezwiązanych bezpośrednio

z telefonią.

3.6.3. Zamawianie usług dodatkowych

Dzisiejsze centrale abonenckie pozwalają na realizację usług dotychczas dostępnych

wyłącznie w centralach ręcznych (usługę realizowała telefonistka). Zamawianie, usługi

dodatkowej jest możliwe z każdego standardowego aparatu posiadającego możliwość

wybierania tonowego DTMF (Dual-Tone Multi-Frequency) i polega na wybraniu przez

abonenta odpowiedniej sekwencji klawiszy (tak jak przy wprowadzaniu numeru

telefonicznego). Niektóre usługi wymagają dodatkowo podania specyficznego dla nich

parametru. W formacie znakowym poszczególne parametry oddziela się znakiem ‘*’, a

sekwencję kończy się znakiem ‘#’.

Ogólny format operacji wykonywanych na usługach dodatkowych o kodach oznaczonych <service> i

parametrach <parametr1> i <parametr2> przedstawiono na rysunku (

Rys. 3.8).

* <service> * <parametr1> * <parametr2> # - zamawianie usługi

*# <service> * <parametr1> * <parametr2> # - sprawdzanie zamówionej usługi

# <service> * <parametr1> * <parametr2> # - kasowanie zamówionej usługi




14

Rys. 3.8. Ogólny format usługi

Zamówienie usługi zmienia jej stan w centrali na włączony i może mieć formę procedury

rejestracji lub aktywacji. Wyłączenie stanu usługi realizuje się poprzez procedurę kasowania

lub dezaktywacji. Powyższe procedury może wykonywać zarówno abonent, jak i operator.

Poniżej podajemy wyjaśnienia użytych pojęć.

Rejestracja usługi dodatkowej jest czynnością polegającą na wprowadzeniu przez

operatora lub abonenta informacji specyficznych (parametrów) umożliwiających

działanie danej usługi (np. godzina budzenia).

Aktywacja usługi jest czynnością wykonywaną przez operatora lub abonenta w celu

umożliwienia korzystania z uprzednio przydzielonej usługi.

Kasowanie usługi polega na usunięciu przez operatora lub abonenta danych

wprowadzonych podczas rejestracji.

Dezaktywacja usługi jest czynnością wykonywaną przez operatora lub abonenta w

celu zawieszenia możliwości korzystania z przydzielonej usługi.

Sprawdzenie usługi jest czynnością wykonaną przez abonenta w celu sprawdzenia

skuteczności włączenia usługi.

Testowanie usługi jest czynnością wykonywaną przez abonenta w celu sprawdzenia

poprawności działania usługi.

UWAGA! Dla części usług rejestracja jest jednocześnie aktywacją usługi. Natomiast

dezaktywacja w niektórych przypadkach może być kasowaniem usługi (np. gorąca linia –

zarejestrowanie numeru aktywuje usługę, dezaktywacja usługi kasuje nr wprowadzony

podczas rejestracji).

Wykonanie procedur sterujących stanem usługi w centrali jest potwierdzone przez

centralę odpowiednimi zapowiedziami. Zapowiedzi te są powtarzane przez 25 sekund.

Poprawnie wykonana rejestracja lub aktywacja usługi potwierdzona jest zapowiedzią

„Usługa została przyjęta”. Dopuszcza się możliwość ponownego włączenia usługi bez

parametrów (np. połączenie oczekujące), a także usług z parametrami, jednakże tylko z tymi

samymi parametrami! Zmiana parametrów wymaga wcześniejszego skasowania usługi z listy

usług.




15

Sprawdzenie przez abonenta stanu usługi jest możliwe po wprowadzeniu kodu usługi

poprzedzonego prefiksem „*#”. Jeżeli usługa jest aktywna abonent usłyszy komunikat

„Usługa aktywna”, w przeciwnym przypadku usłyszy „Usługa wyłączona”.

Abonent usłyszy powyższy komunikat również w sytuacji, gdy poprawnie wykona

operację wyłączenia usługi. Jeżeli zamówienie usługi nie zostanie przyjęte abonent usłyszy w

słuchawce mikrotelefonu komunikat „Usługa nie może być zrealizowana”. Sygnał

dźwiękowy i komunikat „Połączenie niedozwolone” po próbie zamawiania usługi oznacza, że

abonent nie posiada wymaganych uprawnień do korzystania z usługi. Sygnał dźwiękowy i

komunikat „Nie ma takiego numeru” oznacza, że wprowadzono błędny kod usługi lub

niepoprawne jej parametry.

3.7. Spis usług dodatkowych centrali DGT Millenium

Opis tej części instrukcji powstał na podstawie dostępnych materiałów źródłowych ETSI,

materiałów informacyjnych producenta centrali telefonicznej oraz źródeł powszechnie

dostępnych w Internecie. W załączniku na końcu instrukcji znajduje się tabela zawierająca

ważniejsze kody usług oferowanych przez centralę DGT.

3.7.1. Wielokrotny numer abonenta MSN (Multiple Subscriber Number)

Usługa umożliwia przypisanie abonentowi pojedynczej linii ISDN wielu różnych

numerów publicznych. Wywoływanych indywidualnie.

3.7.2. Sygnalizacja między użytkownikami UUS (User to User)

Usługa, która stała się pierwowzorem dla współczesnych wiadomości SMS; pozwala

abonentom sieci ISDN na przesyłanie krótkich wiadomości tekstowych.

3.7.3. Obsługa trzech uczestników 3PTY (Three Party Service)

Usługa umożliwia zawieszenie jednego połączenia i zestawienie połączenia do kolejnego

abonenta, a następnie korzystanie z obu połączeń jednocześnie.

3.7.4. Prezentacja numeru abonenta wywołującego CLIP (Calling Line Identification

Presentation)

Usługa początkowo dostępna tylko w sieci ISDN, umożliwia abonentowi

wywoływanemu na uzyskanie informacji o numerze wywołującym.




16

3.7.5. Informacja taryfikacyjna AOC (Advice Of Charge)

Usługa polegająca na udostępnianiu abonentowi informacji o opłacie za połączenie.

Informacja może być podawana w trakcie rozmowy AOCD (Advice Of Charge During the

call) lub po jej zakończeniu AOCE (Advice Of Charge at the End of the call). Informacja

polega na podaniu na wyświetlaczu telefonu ISDN liczby impulsów (charging units) bądź

wysokości opłaty za połączenie.

3.7.6. Automatyczne budzenie jednokrotne (ACC)

Nazwa usługi

(ang.)

skrót Format Przykład kod

ACC *55*GGMM# godz. 14:20 *55*1420#

gdzie:

GG – godzina w formacie 24h – dwucyfrowa (np. 09),

MM – minuta (00-59),

Abonent może zamówić budzenie z aparatu na określoną godzinę i minutę, maksymalnie

do 24 godzin naprzód, licząc od momentu zamówienia usługi. Jednocześnie może być

zamówionych do ośmiu budzeń (łącznie z innymi typami usług budzenia). W przypadku, gdy

abonent określił godzinę budzenia, która w danym dniu już minęła, to centrala ustawi

budzenie na dzień następny.Centrala o wybranej godzinie i minucie automatycznie uruchomi

w aparacie dzwonek o następującym cyklu: wywołanie – 1 minuta, przerwa – 5 minut.

Dzwonek zostanie wyłączony w chwili podniesienia mikrotelefonu lub automatycznie po

drugim wywołaniu.

3.7.7. Automatyczne budzenie wielokrotne programowane na dni tygodnia (ACRP)

Nazwa usługi

(ang.)


ACRP *57*GGMM*D..D# sob, nd.

godz. 9:00

*57*0900*67#

gdzie:






17

Abonent może zamówić budzenie wielokrotne z aparatu na określoną godzinę i minutę

wybranego dnia lub dni tygodnia. Jednocześnie może być zamówionych do ośmiu budzeń

(łącznie z innymi typami usług budzenia). W przypadku, gdy abonent nie określił dnia lub dni

tygodnia, to centrala ustawi domyślnie budzenie na wszystkie dni tygodnia.

Centrala o wybranej godzinie i minucie automatycznie uruchomi w aparacie dzwonek o

następującym cyklu: wywołanie – 1 minuta, przerwa – 5 minut. Dzwonek zostanie wyłączony

w chwili podniesienia mikrotelefonu lub automatycznie po drugim wywołaniu.

Poprawnym odebraniem usługi jest podniesienie mikrotelefonu na czas, co najmniej 2

sekund. Zamówienie budzenia uważa się za zrealizowane niezależnie od tego, czy wywołanie

zostanie odebrane, czy też zignorowane.

Po podniesieniu mikrotelefonu przez 60 sekund słychać będzie komunikat „Usługa

została przyjęta”. Po odłożeniu mikrotelefonu centrala ma nadal aktywną usługę budzenia

wielokrotnego na określony dzień lub dni tygodnia.

Minimalny okres czasu między włączeniem usługi a jej realizacją wynosi 1 minutę.

Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora.

3.7.8. Wybieranie za pomocą numerów skróconych (AC)

Nazwa usługi

(ang.)


AD *51*N*numer# nr 301 pod klaw.

5

*51*5*301#

gdzie:

N – numer klawisza (1-9),

numer – dowolny numer abonencki (do 18 cyfr)

Centrala umożliwia abonentowi korzystanie z systemu jednocyfrowych numerów

skróconych, polegającego na przyporządkowaniu pojedynczemu klawiszowi dowolnie

zaprogramowanego numeru telefonicznego. Można zapamiętać do dziewięciu numerów pod

klawiszami od 1 do 9.

Dłuższe przytrzymanie klawisza, pod którym został zapisany numer skrócony, a

następnie jego puszczenie powoduje rozpoczęcie procesu wybierania przez centralę. Pozwala

to na przyspieszenie wybierania najczęściej używanych numerów. Korzystanie z usługi

dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora.




18

3.7.9. Przenoszenie wywołań w przypadku zajętości abonenta (CFB)

Nazwa usługi

(ang.)


Call Forwarding

Busy

CFB *67*numer# Przenoś na

nr 315

*67*315#

gdzie:


Abonent może zlecić przenoszenie wywołań przychodzących do niego w czasie, gdy jest

on zajęty inną rozmową. Wywołania mogą być przenoszone na dowolny, wskazany przez

abonenta numer telefonu (lokalny, krajowy lub zagraniczny, na telefon komórkowy itp.). Z

numerem tym zostanie automatycznie połączona każda osoba wywołująca abonenta, który

jest zajęty i włączył usługę.

Jeżeli osoba wywołująca korzysta z portu analogowego, to nie wie, że nastąpiło

przeniesienie oraz z jakim numerem została połączona. Również abonent z włączoną usługą,

korzystający z portu analogowego, nie jest informowany w trakcie rozmowy o przenoszeniu

przychodzących wywołań. Informację taką mogą odebrać użytkownicy portu cyfrowego.

Wywołania są przenoszone tylko raz. Nie można przenosić dalej wywołania, które już zostało

przeniesione. Abonent z aktywną usługą – po podniesieniu mikrotelefonu – słyszy pierwszy

specjalny sygnał zgłoszenia.

Włączona usługa nie ogranicza zestawiania połączeń wychodzących. Korzystanie z usługi


3.7.10. Przenoszenie wywołań w przypadku nieobecności abonenta (CFNR)

Nazwa usługi

(ang.)


Call Forwardind

No Reply

CFNR *61*numer# Przenoś na nr 303 *61*303#

gdzie:


Abonent może zlecić przenoszenie przychodzących do niego wywołań - które nie są

odbierane - na dowolny, wskazany przez siebie docelowy numer telefonu (lokalny, krajowy

lub zagraniczny, na telefon komórkowy itp.).




19

Wywołanie przychodzące jest sygnalizowane dzwonkiem przez 25 sekund (czas nadzoru

na skrócone wywołanie). Jeżeli nie zostanie w tym czasie odebrane, to osoba wywołująca

numer przeniesiony zostaje połączona ze wskazanym numerem docelowym.


przeniesienie oraz z jakim numerem została połączona. Osoba wywołująca, korzystająca z

portu cyfrowego, może odebrać informację o przeniesieniu połączenia. Wywołania są

przenoszone tylko raz. Nie można przenosić dalej wywołania, które już zostało przeniesione.

Abonent z aktywną usługą - po podniesieniu mikrotelefonu - słyszy pierwszy specjalny

sygnał zgłoszenia. Włączona usługa nie ogranicza zestawiania połączeń wychodzących.


3.7.11. Bezwarunkowe przenoszenie wywołań (CFU)

Nazwa usługi

(ang.)


Call Forwarding

Unconditional

CFU *21*numer# Przenoś na nr 601 *21*601#

gdzie:


Abonent może zlecić natychmiastowe przenoszenie kierowanych do niego wywołań na

dowolny, wskazany przez siebie numer docelowy (lokalny, krajowy lub zagraniczny, na

telefon komórkowy itp.).

Osoba wywołująca abonenta, który włączył natychmiastowe przenoszenie wywołań,

zostanie automatycznie połączona ze wskazanym przez niego numerem docelowym.


przeniesienie oraz z jakim numerem została połączona. Również abonent z włączoną usługą,

korzystający z portu analogowego, nie jest informowany o przenoszeniu przychodzących

wywołań. Informację tą mogą odebrać użytkownicy portu cyfrowego. Wywołania są

przenoszone tylko raz. Nie można przenosić dalej wywołania, które już zostało przeniesione.

Abonent z aktywną usługą – po podniesieniu mikrotelefonu– słyszy pierwszy specjalny

sygnał zgłoszenia.

Włączona usługa nie ogranicza zestawiania połączeń wychodzących. Korzystanie z usługi





20

3.7.12. Blokada przenoszenia wywołań (CFR)

Nazwa usługi

(ang.)


Call Forwarding

Restriction

CFR *02# aktywacja *02#

Abonent włączając usługę uniemożliwia innym osobom przenoszenie wywołań na jego

numer. Centrala nie będzie przenosić wywołań, nawet, jeżeli usługi przenoszenia zostały

zarejestrowane poprawnie.

Wywołania przeniesione na numer abonenta, który ma aktywną usługę powinny

zakończyć się dla abonenta wywołującego podstawieniem zapowiedzi „Abonent czasowo

wyłączony” lub sygnałem natłoku (przenoszone wywołanie do innej sieci).

Blokada przenoszenia nie dojdzie do skutku, jeżeli nie ma sygnalizacji zwrotnej z centralą

abonenta wywołującego (nie można przekazać tam sygnału „połączenie niemożliwe do

realizacji”).

3.7.13. Blokada jednokrotna prezentacji numeru wywołującego (CLIR)

Nazwa usługi

(ang.)


Calling Line

Identification

Restriction

CLIR *31* numer wywołanie nr 510 *31*510

gdzie:


Usługa CLIR pozwala abonentowi inicjującemu połączenie zablokować wyświetlanie

swojego numeru (numer kierunkowy i katalogowy, numer wielokrotny i subadres abonenta

sygnalizacji DSS1) na wyświetlaczu aparatu abonenta docelowego. Zakaz prezentacji numeru

obowiązuje w czasie zestawiania i po odebraniu połączenia. Na wyświetlaczu aparatu

adresata zamiast numeru telefonicznego, pojawi się komunikat o numerze zastrzeżonym.

Usługa może być włączona na stałe lub na czas jednego połączenia. W tym drugim

przypadku użytkownik po wybraniu formatu usługi (*31*), usłyszy sygnał zgłoszenia (-

10dBm), a następnie może wybierać numer abonenta docelowego. Jeżeli osoba wywołująca

nie skorzysta z zakazu prezentacji numeru przed uzyskaniem połączenia, to numer będzie

prezentowany (aktywna jest usługa CLIP).




21

Zakaz prezentacji numeru abonenta wywołującego nie dotyczy połączeń kierowanych do

abonentów:

ze specjalnymi uprawnieniami (np. policja),

z funkcją obserwacji wywołań złośliwych (numer powinien być widoczny na

stanowisku telefonistki),

na stanowiskach zgłoszeniowych central międzymiastowych i międzynarodowych

oraz innych służb AUS5, mających uprawnienia do prezentacji numeru abonenta

wywołującego.

Korzystanie z usługi dodatkowej aktywowanej na stałe wymaga przydzielenia dostępu

przez operatora. Nie wymaga tego aktywowanie usługi na czas jednego połączenia. Usługa

włączona na stałe ma priorytet nad usługą włączoną na czas jednego połączenia.

3.7.14. Połączenia konferencyjne (CONF)

Nazwa usługi

(ang.)


Conference

Calling

CONF *71*K# konferencja na

7 uczestników

*71*7#

[dołączenie:

2 numer]

gdzie:

K – liczba abonentów konferencji

Usługa ta umożliwia abonentowi realizację połączeń lokalnych z wieloma osobami

jednocześnie. Centrala pozwala zestawić konferencję maksymalnie z 16-oma (użytkownicy

styków analogowych lub DSS1) lub 64-oma uczestnikami (użytkownicy styków cyfrowych

systemowych). Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez

operatora.

UWAGA: W telefonach Gigaset dostępnych na stanowisku laboratoryjnym zachodzi

konieczność dodatkowego uruchomienia klawiatury PO WYWOŁANIU usługi połączenia

konferencyjnego. W tym celu należy wybrać przyciskiem pod ekranem telefonu funkcję

5 AUS – Abonenckie Usługi Specjalne, np. numeracja bez prefiksów (Rozporządzenie Ministra

Infrastruktury z dn. 15.04.2009




22

„Opcje”, a następnie aktywować dostęp do klawiatury . Po aktywacji, można przejść do

realizacji zadania dobierania kolejnych uczestników do konferencji.

3.7.15. Dobieranie uczestników konferencji

Dobierać uczestników może wyłącznie osoba inicjująca konferencję. Po zamówieniu

konferencji wciśnij klawisz 2 lub FLASH (zawieszenie połączenia – w tym czasie osoby

uczestniczące w konferencji będą słyszały wszystkie sygnały towarzyszące dobieraniu

uczestników).

Następnie po usłyszeniu ciągłego sygnału zgłoszenia centrali wprowadź lokalny numer

żądanego uczestnika konferencji (maksymalnie 8 cyfr). Wybrani w ten sposób abonenci

otrzymują sygnał dzwonienia (maksymalnie przez 3-4 minuty) i jeżeli w tym czasie podniosą

mikrotelefon zostają automatycznie dołączeni do konferencji.

Potwierdzeniem poprawnego dołączenia nowego uczestnika jest potrójny krótki sygnał

tonowy („piknięcie”) i natychmiastowy powrót do konferencji. W innych przypadkach

(abonent wybrany jest zajęty, niepoprawnie wybrano jego numer lub wyczerpano liczbę

uczestników konferencji) osoba zestawiająca konferencję słyszy odpowiednie sygnały, bądź

zapowiedzi słowne i automatycznie po 10 sekundach powraca do konferencji.

Powrót do konferencji można przyspieszyć naciskając klawisz 1 lub FLASH, bądź też

dobierając kolejnego uczestnika konferencji.

Operację dołączania uczestników można powtarzać, aż do wykorzystania maksymalnej

liczby uczestników konferencji. Konferencję można prowadzić z mniejszą liczbą

uczestników, niż zostało to zadeklarowane przy zestawianiu konferencji.

3.7.16. Wyłączenie konferencji

Wyłączenie konferencji następuje po odłożeniu mikrotelefonu. Odłożenie mikrotelefonu

przez uczestnika dobranego jest jednoznaczne z jego rezygnacją z udziału w konferencji.

Natomiast odłożenie mikrotelefonu przez abonenta zestawiającego konferencję powoduje

rozłączenie wszystkich uczestników konferencji (otrzymują oni sygnał zajętości).

3.7.17. Parametry akustyczne konferencji

Prowadzący konferencję może dobierać parametry akustyczne połączenia poprzez

wybieranie podczas konferencji cyfr:

0 lub 5 – zmniejszenie głośności dla wszystkich uczestników,

1 lub 6 – zwiększenie głośności dla wszystkich uczestników,




23

3 – poziom szumów – 45 dBm,

4 – poziom szumów – 40 dBm.

Uczestnicy konferencji powinni stosować się do zaleceń:

1. Regułą powinno być, że jeden mówi pozostali słuchają.

2. Uczestnicy słuchający powinni mieć w tym czasie wyłączone mikrofony.

3. Osoba, która przestaje mówić powinna wyłączać mikrofon.

3.7.18. Połączenie zawieszone (CH) Call Hold

Usługa umożliwia zawieszenie bieżącej rozmowy (wywołania bądź połączenia) i zestawienie

nowej.

3.7.19. Połączenia oczekujące (CW)

Nazwa usługi

(ang.)


Call Waiting CW *43# aktywacja *43#

Centrala może sygnalizować abonentowi zajętemu rozmową, że inna osoba próbuje się do

niego w tym czasie dodzwonić.

Użytkownik portu analogowego z włączoną usługą będzie – w trakcie prowadzenia

rozmowy – informowany o oczekującym połączeniu specjalnym sygnałem (-10dBm),

słyszalnym w kanale fonicznym, jeżeli przychodzące wywołanie jest wywołaniem

telefonicznym oraz istniejące połączenie jest rozmową telefoniczną. Osoba próbująca

nawiązać połączenie zamiast sygnału zajętości usłyszy w mikrotelefonie zwrotny sygnał

wywołania.

Abonent informowany o oczekującym połączeniu może to połączenie zignorować,

odrzucić lub przyjąć. Istnieją dwa tryby realizacji usługi: PABX i PSTN, w zależności od

ustawień procesora liniowego obsługującego port danego abonenta w centrali.

Jeżeli rozmowa w czasie, której jest sygnalizowane połączenie oczekujące, zostanie

zakończona przez osobę inicjującą połączenie do abonenta z włączoną usługą CW, to abonent

ten otrzyma sygnał zajętości. Po odłożeniu przez niego mikrotelefonu, centrala wyśle do

niego wywołanie od osoby oczekującej.




24

Użytkownik ISDN (abonenckiego portu cyfrowego z sygnalizacją DSS1) może mieć

aktywowaną usługę w przypadku zajętego jednego kanału B lub obu kanałów B. Nie ma

ograniczeń na liczbę połączeń oczekujących. Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga

przydzielenia dostępu przez operatora.

3.7.20. Blokada wywołań przychodzących – proszę nie przeszkadzać (DND)

Nazwa usługi

(ang.)


Do Not Disturb DND *26# aktywacja *26#

Włączając usługę użytkownik zleca centrali odrzucanie połączeń telefonicznych

przychodzących na jego numer. Natomiast on sam może w tym czasie inicjować rozmowy.

Abonent z aktywną usługą usłyszy – po podniesieniu mikrotelefonu– pierwszy specjalny

sygnał zgłoszenia centrali. Osoba próbująca dodzwonić się pod numer z włączoną usługą,

zamiast sygnału zwrotnego wywołania lub sygnału zajętości otrzyma sygnał dźwiękowy i

komunikat „Abonent czasowo wyłączony”. Zapowiedź jest podstawiana niezależnie od

rzeczywistego stanu linii abonenckiej użytkownika usługi. Centrala automatycznie wyłącza

usługę o godzinie 4:00.

3.7.21. Gorąca linia (FDC)

Nazwa usługi

(ang.)


FDC *53*numer# z nr 2001 *53*2001#

gdzie:

numer – dowolny numer abonencki (do 18 cyfr),

Usługa ta umożliwia zestawianie połączeń z dowolnie wyznaczonym, jednym numerem

telefonu (lokalnym, dyspozytora, krajowym, itp.) bez konieczności korzystania z klawiatury

po podniesieniu mikrotelefonu. Jako „gorącą linię” warto zaprogramować najczęściej

używany numer.

Jeżeli abonent słyszy sygnał zgłoszenia i nie naciśnie żadnego przycisku na klawiaturze

aparatu w ciągu 6 sekund (czas kontrolny końca wybierania, gdy centrala nie spodziewa się




25

wybierania) od momentu podniesienia mikrotelefonu to centrala automatycznie skieruje

wywołanie pod numer wyznaczony jako „gorąca linia”.

Zamówienie usługi nie ogranicza możliwości realizowania innych połączeń. Warunkiem

jest wybranie pierwszej cyfry numeru przed upływem czasu potrzebnego do aktywacji

„gorącej linii”. Usługa nie ma wpływu na wywołania przychodzące. Korzystanie z usługi

wymaga przydzielenia dostępu przez operatora.

3.7.22. Identyfikacja wywołań złośliwych (MCID)

Nazwa usługi

(ang.)


Malicious Call

Identification

MCID DT *39# aktywacja Po zakończeniu rozm.

nie odkładaj

mikrotelefonu wybierz:

FLASH *39#

gdzie:

DT – sygnał zgłoszenia centrali (Dial Tone)

Usługa umożliwia użytkownikowi identyfikację strony wywołującej w przypadku

pojawienia się wywołania złośliwego. Po wykonaniu przez użytkownika odpowiedniej

procedury centrala pobiera i rejestruje następujące cechy połączenia:

numer strony wywoływanej,

numer strony wywołującej,

data i czas realizacji identyfikacji,

subadres strony wywołującej (jeśli jest on możliwy do uzyskania).

Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora centrali.

Istnieją dwie opcje realizacji usługipodstawowa oraz krajowa. Usługa jest przeznaczona dla

abonentów korzystających ze styku analogowego lub interfejsu V5.x

Identyfikacja może być dokonana podczas rozmowy lub po jej zakończeniu. Identyfikacja

wywołania złośliwego po rozłączeniu się abonenta wywołującego jest możliwa dzięki

systemowi sygnalizacji, który zatrzymuje połączenia przez pewien czas.

Użytkownicy ISDN wykonują identyfikację w czasie wywoływania lub w trakcie

rozmowy, korzystając z odrębnych procedur. Wyjątkiem jest możliwość korzystania z opcji

krajowej (klawisz 7) lub z opcji podstawowej w trakcie połączenia.




26

W opcji krajowej centrala, na etapie zestawiania połączenia, automatycznie pobiera

numery wszystkich abonentów wywołujących abonenta z aktywną usługą MCID.

Identyfikacja połączeń w opcji krajowej może wymagać utrzymania łańcucha

połączeniowego, aż do chwili uwolnienia przez operatora centrali. W połączeniach

przychodzących bezpośrednio z central elektromechanicznych (np. Strowger) trzymanie

łańcucha połączeniowego jest wynikiem procedury identyfikacji. Centrala inicjuje również

proces trzymania łącza przyjściowego z centrali elektromechanicznych w przypadku odbioru

sygnału B1 z łącza wyjściowego z sygnalizacją R2 lub też odbioru z łącza z sygnalizacją SS7

odpowiedniej wiadomości ACM6.

Włączenie usługi MCID uniemożliwia korzystanie z usług sterujących połączeniem (CH,

CW, Połączenie trójstronne, Przekazanie połączenia, zamawianie usług w czasie trwania

rozmowy). W celu poznania informacji dotyczących odebranych wywołań złośliwych,

użytkownik kontaktuje się z operatorem centrali.

3.7.23. Dynamiczne ograniczenie połączeń wychodzących (OCB-UC)

Nazwa usługi

(ang.)


Outgoing Call

Barring

OCB-UC *34*HHHH*O# Ogranicz

połączenia

krajowe

*34*9999*2#

gdzie:

HHHH – hasło (4 cyfry),

O – nr stopnia ograniczenia.

Abonent centrali może samodzielnie (dynamicznie) ograniczyć możliwość

przeprowadzania wszystkich (z wyjątkiem służb specjalnych) lub niektórych połączeń

wychodzących z jego aparatu. Blokada zabezpieczona jest prywatnym hasłem abonenta.

Dostępne są następujące zakresy ograniczeń:

0 – brak ograniczeń, usługa wyłączona;

1 – zakaz realizacji połączeń międzynarodowych – numery rozpoczynające się na

00...;

6 ACM – Address Complete Message – wiadomość potwierdzająca możliwość rozpoczęcia rozmowy.




27

2 – zakaz realizacji połączeń krajowych - numery rozpoczynające się na 0...

(rozmowy międzymiastowe, audiotekstowe, połączenia informacyjne);

3 – zezwolenie tylko na połączenia lokalne;

4 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami alarmowymi zaczynającymi się od

99...;

5 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami zaprogramowanymi w systemie

wybierania za pomocą numerów skróconych i gorącej linii.

Uruchomienie zamówionej usługi następuje podczas próby wybrania zabronionego

numeru. Nadany zostanie sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie niedozwolone”.

Włączenie usługi nie ma wpływu na połączenia przychodzące do osoby zamawiającej.


3.7.24. Zamawianie połączenia (CC)

Nazwa usługi

(ang.)


CC *37*numer# na nr 305 *37*305#

gdzie:


Usługa umożliwia abonentowi zamówienie połączenia z dowolnym innym abonentem,

który jest aktualnie niedostępny (zajęty inną rozmową lub nie odbiera telefonu).Aktywacja

zamówionej usługi następuje w chwili, gdy zwolni się łącze do abonenta zajętego lub wykryty

zostanie ruch na łączu abonenta, który nie odbierał telefonu. Jeżeli ruch nie zostanie wykryty

w czasie 30 minut, to centrala dezaktywuje usługę. W momencie aktywacji usługi, centrala

przywoła abonenta zamawiającego połączenie szybkim dzwonkiem, a po podniesieniu przez

niego mikrotelefonu skieruje wywołanie pod zamówiony numer. W tym czasie słychać będzie

sygnał marszruty, a następnie zwrotny sygnał wywołania lub zajętości. Jeżeli abonent

zamawiający usługę nie odbiera przywołania w czasie 25 sekund, to centrala dezaktywuje

usługę.

Jeżeli zestawienie zamówionego połączenia się nie powiedzie, gdyż żądany abonent nie

odbiera wywołania, to po czasie kontrolnym nadzoru wywołania (np. 180 sekund) abonent

zamawiający usłyszy sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie nie może być




28

zrealizowane”, a następnie sygnał zajętości. Należy odłożyć mikrotelefon. Usługa zostanie

dezaktywowana przez centralę. Zajętą linię można także zamówić poprzez wykręcenie 0 na

tle sygnału zajętości (patrz usługi dodatkowe sterujące połączeniem).

3.7.25. Zamawianie połączenia na godzinę (ABC)

Nazwa usługi

(ang.)


ABC *58*GGMM*numer# nr 740 na godz.

11:25

*58*1125*740#

gdzie:




Usługa umożliwia abonentowi zamówienie połączenia z dowolnym numerem (lokalnym,

krajowym, itp.) na określoną godzinę (maksymalnie 24 godziny naprzód).

Wykonanie zamówionej usługi nastąpi o zaprogramowanej godzinie. Wówczas centrala

przywoła najpierw abonenta zamawiającego połączenie „szybkim dzwonkiem”, a po

podniesieniu przez niego mikrotelefonu skieruje wywołanie pod zamówiony numer. W tym

czasie słychać będzie sygnał marszruty, a następnie zwrotny sygnał wywołania lub zajętości.

Jeżeli abonent zamawiający usługę nie odbiera przywołania w czasie 25 sekund, to

centrala dezaktywuje usługę. Jeżeli zestawienie zamówionego połączenia się nie powiedzie,

gdyż żądany abonent nie odbiera wywołania, to po czasie kontrolnym nadzoru wywołania

(np. 180 sekund) abonent zamawiający usłyszy sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie

nie może być zrealizowane”, a następnie sygnał zajętości. Należy odłożyć mikrotelefon.

Usługa zostanie dezaktywowana przez centralę. Jeżeli zestawienie zamówionego połączenia

się nie powiedzie, gdyż żądany abonent będzie ponownie zajęty, to abonent zamawiający

powinien odłożyć mikrotelefon. Usługa zostanie dezaktywowana przez centralę.

3.7.26. Test dzwonka

Nazwa usługi

(ang.)


- - *05# aktywacja *05#




29

Usługa ta pozwala abonentowi na sprawdzenie akustycznego sygnału wywołania

(dzwonka) w swoim aparacie. Natychmiast po odłożeniu mikrotelefonu przez abonenta

zamawiającego, centrala automatycznie wysyła do niego sygnał wywołania. Dzwonek

zostanie wyłączony w chwili podniesienia mikrotelefonu, bądź po upływie 1 minuty.

Wykonanie usługi sygnalizowane jest komunikatem „Usługa została przyjęta”.

3.7.27. Zmiana hasła (PASS)

Nazwa

usługi (ang.)


Password PASS *00*HHHH*hhhh*hhhh# Zmień hasło z

0000 na 9999

*00*0000*9999*9999#

gdzie:


hhhh – nowe hasło (4 cyfry),

Każdy abonent centrali posiada czterocyfrowe, prywatne hasło. Zabezpiecza ono przed

nieupoważnionym wykonaniem niektórych usług. Jeżeli abonent zapomni własnego hasła, to

powinien skontaktować się z operatorem centrali. Operator wyzeruje hasło lub wprowadzi na

życzenie abonenta nowe hasło. Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia

dostępu przez operatora, do niektórych usług (ACC, ABC, AD, CCBS, CF, FDC, OCB-UC).

3.7.28. Ograniczenie połączeń wychodzących przez telefonistkę

Nazwa usługi

(ang.)


- *33*O*numer# Ogranicz do

alarmowych ab.

600

*33*4*600#

gdzie:


O – ograniczenia

Abonent z kategorią telefonistki i odpowiednim uprawnieniem może sterować

ograniczaniem połączeń wychodzących abonentowi, który ma uprawnienia do

dyskryminatora dynamicznego, ale bez dostępu do sieci miejskiej. Dostępne są następujące

zakresy ograniczeń opisanych w punkcie 3.7.23.




30

3.7.29. Przechwytywanie wywołań (ITN)

Nazwa usługi

(ang.)


ITN *98*numer# Przejąć

wywołanie do ab.

700

*98*700#

gdzie:


Z usługi przechwytywania korzysta abonent z kategorią telefonistki, posiadający

odpowiednie uprawnienia. Telefonistka słysząc wywołanie przychodzące, skierowane do

innego aparatu, może je odebrać korzystając ze swojego aparatu. Usługa działa dla

wszystkich portów abonenckich. Wyjątkiem są aparaty cyfrowe z sygnalizacją systemową,

posiadającą kolejki przyjściowe.

3.7.30. Wirtualne przenoszenie wywołań

Nazwa usługi

(ang.)


- *72*nr_własny*HHHH# Będąc pod nr

620 korzystaj

jak ze swojego

(510)

*72*510*9999#

gdzie:

nr_własny – własny numer katalogowy,

HHHH – hasło (4 cyfry)

Abonent centrali może zlecić przenoszenie wywołań przychodzących na jego własny

numer katalogowy pod numer innego aparatu, do którego dany abonent ma właśnie dostęp.

Usługę należy zamawiać (włączać, sprawdzać i wyłączać) z terminala, na który mają być

przenoszone wywołania. Po włączeniu usługi wszystkie wywołania przychodzące na numer

własny abonenta będą natychmiastowo kierowane do aparatu, z którego zamówiono usługę.

Uzyskuje się ten sam efekt, co w przypadku zamówienia usługi „Natychmiastowego

przeniesienia wywołań”. Jednakże „Wirtualne przenoszenie wywołań” realizowane jest po

stronie terminala, na który mają być przenoszone rozmowy. Korzystanie z usługi dodatkowej

wymaga przydzielenia dostępu przez operatora.




31

3.7.31. Wirtualne logowanie

Nazwa usługi

(ang.)


- *73*nr_własny*HHHH*

DT numer#

połączenie jak

ze swojego

aparatu 621 pod

nr 301

*73*621*9999*301#

gdzie:


DT – sygnał zgłoszenia centrali (Dial Tone),


W centralach cyfrowych numer katalogowy abonenta nie jest związany na stałe z łączem

fizycznym prowadzącym do jego aparatu. Dzięki temu można korzystać ze swojego numeru

katalogowego dzwoniąc z dowolnego aparatu podłączonego do tej samej centrali (tzw.

wirtualne logowanie).W ten sposób uzyskuje się możliwość wykonania połączenia lub

żądanej usługi na koszt własnego numeru katalogowego z dowolnego miejsca w obrębie

centrali. Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora.

3.7.32. Limitowanie połączeń wychodzących

Abonent centrali może limitować wydatki na rozmowy do z góry określonej kwoty.

Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora do limitu

impulsów. Usługą nie steruje się bezpośrednio z aparatu. W celu zamówienia usługi należy

złożyć wniosek u operatora centrali o przydzielanie (np. miesięcznie) określonej liczby

jednostek licznikowych. Operator wpisuje tą liczbę do licznika impulsów w centrali

(domyślnie stan licznika wynosi zero).Po wykorzystaniu przydzielonej liczby impulsów

abonent nie będzie mógł prowadzić płatnych rozmów. Jeżeli licznik abonenta ma stan zerowy

lub mniejszy od zera, to płatne połączenie jest odrzucane przez centralę, a abonent otrzyma

zapowiedź „Połączenie niedozwolone”. Jeśli limit zostanie wykorzystany w czasie trwania

rozmowy, to centrala rozłączy dane połączenie. Abonent może też zgłosić zapotrzebowanie

na korzystanie z usługi teletaksy. Zainstalowany u abonenta licznik impulsów lub aparat z

takim licznikiem rejestruje impulsy taryfikacji dochodzące z centrali podczas połączeń

telefonicznych.




32

3.8. Dodatkowe usługi sterujące połączeniem

Realizacja poniżej przedstawionych usług wymaga naciśnięcia klawisza FLASH lub

klawisza jednej z cyfr – w zależności od usługi – w czasie zestawiania, trwania lub

bezpośrednio po zakończeniu połączenia.

Lp. Nazwa usługi Klawisz FLASH

1 Zamawianie połączenia do zajętego abonenta (CCBS) 0

2 Powrót do połączenia 1 TAK

3 Zawieszenie połączenia (CH) - TAK

4 Przekazanie połączenia ze zwrotem 3

5 Połączenie trójstronne 4

6 Rejestracja wywołania złośliwego (MCID) - TAK

7 Sygnalizowanie połączenia oczekującego zajętemu

abonentowi

8

8 Oferowanie połączenia zajętemu abonentowi 9

Krótki opis:

Ad1. Jeśli po wybraniu numeru słychać sygnał zajętości, to można zamówić połączenie

z tym numerem, gdy skończy prowadzoną rozmowę. Na tle sygnału zajętości naciśnij klawisz

0. O przyjęciu usługi informuje zapowiedź głosowa.

Ad2. Po naciśnięciu klawisza 1 lub FLASH następuje natychmiastowy powrót do

połączenia, które uprzednio zostało czasowo zawieszone.

Ad3. Zawieszenie aktualnie prowadzonego połączenia jest możliwe po wciśnięciu

klawisza FLASH w trakcie połączenia. Przez 15 sekund nadawany jest sygnał ciągły centrali.

Przez kolejne 3 min nadawany będzie komunikat „Proszę czekać będzie rozmowa”.

Ad4. Prowadzoną rozmowę można przekazać innej osobie, a następnie powrócić do

tego połączenia. Przed przekazaniem należy ją zawiesić FLASH. Po usłyszeniu ciągłego

sygnału należy wybrać numer abonenta. Po uzyskaniu połączenia nacisnąć klawisz 3 i

odłożyć mikrotelefon, co spowoduje przekazanie zawieszonego połączenia. W chwili

zakończenia rozmowy przez abonenta, któremu przekazano połączenie, centrala wyśle sygnał

wywołania do abonenta przekazującego. Po podniesieniu mikrotelefonu nastąpi powrót do

połączenia pierwotnie prowadzonego.




33

Ad5. Chcąc zestawić połączenie trójstronne należy połączyć się z pierwszym

rozmówcą, a następnie zawiesić połączenie klawiszem FLASH. Po usłyszeniu ciągłego

sygnału wybrać numer drugiego abonenta. Po nawiązaniu połączenia należy nacisnąć klawisz

4, co spowoduje dołączenie do rozmowy tymczasowo zawieszonego abonenta.

Ad6. Identyfikacja może być dokonana w czasie rozmowy lub po jej zakończeniu. Przy

prowadzonej rozmowie naciśnij FLASH, a po otrzymaniu sygnału zgłoszenia centrali odłóż

mikrotelefon w ciągu 4 sekund. Alternatywnie, po zakończeniu rozmowy nie odkładaj

mikrotelefonu. Na tle ciszy naciśnij FLASH, a po usłyszeniu sygnału ciągłego wybierz

sekwencję *39#. Potwierdzeniem będzie komunikat „Usługa została przyjęta”.

Ad7. Jeżeli po wybraniu numeru uzyskujemy zajętość strony wywoływanej, można jej

zasygnalizować chęć nawiązania połączenia. W tym celu należy nacisnąć cyfrę 8. Abonent

żądany będzie słyszał na tle swojej, aktualnie prowadzonej rozmowy, sygnał oferowania. W

tym czasie abonent inicjujący powinien słyszeć sygnał wywoływania.

Ad8. Jeżeli po wybraniu numeru uzyskujemy sygnał zajętości, możemy wejść do

prowadzonej rozmowy w charakterze osoby trzeciej. W tym celu należy nacisnąć klawisz 9.

Wejście do prowadzonej rozmowy może trwać maksymalnie 3 minuty. Po tym czasie centrala

automatycznie rozłączony.

4. Opis stanowiska laboratoryjnego - oprogramowania

4.1. Nadzór operatorski przebiegu realizacji usług dodatkowych

Jedną z najważniejszych zadań dostawcy usług telekomunikacyjnych jest utrzymanie

niezakłóconej pracy systemu poprzez nadzór nad jej elementami.

Realizacjafunkcjinadzorczych w centrali DGT 3450 Millenium będącej na wyposażeniu

Laboratorium jest możliwa poprzez aplikację KONSOLA OPERATORSKA. Program ten z

zasady współpracuje jednocześnie tylko z jedną centralą. Komunikacja z centralą jest

prowadzona za pośrednictwem sieci wewnętrznej Ethernet. Dzięki takiemu rozwiązaniu

nadzór centrali można prowadzić na więcej niż jednym stanowisku.

Wraz z uruchomieniemaplikacji mamy dostęp do podstawowych informacji o centrali.

Na górnej belce umieszczona jest nazwa i wersja programu. W lewej części okna znajduje się

pole stanu alarmów w centrali przedstawiającew zakresie liczbowym jego ważność oraz

komentarz słowny. Kolor pola zmienia się w zależności od wagi alarmu, i tak:




34

kolor czerwony oraz znak „?” zamiast liczby oznacza brak połączenia stanowiska

nadzoru z jednostką centralną.

kolor zielony oraz wartość „0” oznacza brak alarmu.

kolor żółty oznacza alarm nie pilny (cyfry 1 – 9).

kolor czerwony oraz liczba oznacza alarm pilny (cyfry 10 – 24).

Dodatkowo wystąpienie alarmu lub brak połączenia powoduje odtworzenie sygnału

dźwiękowego. Widok uruchomionej aplikacji przedstawia rysunek (Rys. 4.1).

Rys. 4.1. Aplikacja Konsola z widocznym wyświetlanym alarmem

UWAGA! Widoczny w tym oknie zegar odpowiada faktycznemu stanowi zegara w

centrali. Nie musi być on zbieżny z zegarem komputera, na którym działa aplikacja konsoli

operatorskiej! Zamawiając, w trakcie ćwiczenia usługę odwołującą się do wskaźnika czasu

należy pamiętać o tym założeniu!

4.2. Zakładka STRUKTURA

Okno, które możemy otworzyć przyciskiem z narysowanym telefonem umożliwia dostęp

do danych szczegółowych na temat centrali. Pierwszą wyświetlającą się zakładką jest okno

Struktura, które przedstawia logiczną strukturę centrali abonenckiej oraz umożliwia ocenę

stanu łącza w czasie rzeczywistym. Opisane dalej elementy dzielą centrale na bloki

funkcjonalne jak to przedstawiono na poniższym rysunku, wg schematu: Centrala Sekcja

Procesor Port.

Okno zostało podzielone pionowo tworząc trzy kolumny (Rys. 4.2). Po lewej stronie

znajduje się drzewo przedstawiające hierarchię komponentów sprzętowych centrali. Nazwy

tych komponentów mają kolor odpowiadający ich stanowi:

czarny element pracuje poprawnie.

czerwony element jest w stanie awarii.




35

W drugiej kolumnie zamieszczono informacje związane ze stanem wybranego procesora

części centrali, a w prawej kolumnie przewidziano miejsce na specyficzne informacje

związane z wybranym łączem abonenckim lub międzycentralowym. Wybranie

któregokolwiek z elementów pokazuje jego opis oraz ewentualnie lista pod-elementów.

Rys. 4.2 Zakładka struktury systemu centralowego DGT

Pod pojęciem procesora w centrali zdefiniowano dowolny moduł wyposażenia centrali

posiadający uporządkowaną grupę 32 portów, kodowanych zgodnie z europejskim

standardem PCM 30/32. Dla przykładu jeden procesor liniowy PL pozwala na obsługę 32

szczelin czasowych (portów) analogowych. Mogą to być abonenci MB, CB, TnF, TI, czy

MMA. Dla kart wyposażeń cyfrowych np. PCM możliwa jest obsługa tylko jednego traktu w

ramach jednego procesora.

Każdy port w centrali to szczelina PCM o przepływności 64 kb/s, która może obsługiwać

w zależności od typu łącza, jednego lub więcej abonentów. W przypadku łączy analogowych

do obsługi łącza wystarczy jeden port. W przypadku gdy mamy do czynienia z abonentem

ISDN konieczne jest użycie dwóch portów.

Stan każdego z portów jest monitorowany. Jeśli dany port znajduje się w stanie

korespondencji możliwe jest określenie łącza z którym abonent nawiązał połączenie. Jeśli

łącze jest uszkodzone lub w stanie blokady, to taka informacja jest również udostępniona

personelowi sprawującemu nadzór nad centralą.




36

4.3. Zakładka ABONENCI

Okno abonenci składa się z dwóch części po lewej stronie znajduje się lista numerów

katalogowych abonentów centrali, natomiast po prawej opis wybranego abonenta wraz z

polami sterującymi (patrz Rys. 4.3). W celu usprawnienia wyszukiwania danego abonenta po

numerze katalogowym, poniżej listy numerów znajdują się przyciski przewijania oraz

przycisk Szukaj. Numer katalogowy abonenta jest umownie przyjętym zbiorem cyfr, a

którego wybranie umożliwi realizację połączenia z abonentem. Numer katalogowy jest

numerem logicznym, a więc nie jest ściśle związany z daną linią telefoniczną. Taka

funkcjonalność stała się podstawą usługi przenoszenia numerów między lokalizacjami, a

nawet operatorami.

Rys. 4.3. Widok zakładki abonentów centrali

Z punktu widzenia budowy fizycznej (struktury) centrali, każdy abonent jest

doprowadzony do określonego portu fizycznego posiadającego swój niepowtarzalny numer

fizyczny. Numer ten dokładnie identyfikuje położenie wyposażenia abonenckiego wewnątrz

centrali i składa się z trzech elementów opisujących kolejno (Rys. 4.4):




37

numer sekcji (modułu komutacyjnego),

numer traktu wewnątrz sekcji,

numer szczeliny w trakcie.

Rys. 4.4. Sposób zapisu numeru fizycznego łącza centrali

UWAGA: wszystkie czynności związane z abonentem są identyfikowane przez numer

fizyczny.

Obok wskaźników obrazujących podstawowe dane techniczne abonenta umieszczono

przyciski zerowania, ustawienia limitu oraz blokad abonenta. Na szczególną uwagę zasługuje

tu wspomniana para przycisków blokad łącza abonenta. Operator z poziomu konsoli jest w

stanie zablokować zarówno wyjście abonenta, jak i wejście. Oznacza to, że abonent może

mieć ograniczoną możliwość wykonywania połączeń, np. jeśli zalega z opłatami

abonentowymi lub może poprosić o zablokowanie łącza w ten sposób, aby nikt nie mógł się z

nim połączyć. Innym sposobem uzyskania tego samego efektu, jednak bez konieczności

angażowania pracowników obsługi centrali jest usługa dodatkowa „nie przeszkadzać”.

Poniżej pola Abonent znajdują się dwa okna, w których wyświetlane są informacje o

liście nadanych przez operatora uprawnień i ograniczeń oraz okno zawierające bieżącą

informację o aktywnych usługach dodatkowych.

Korzystając z zakładki Abonenci operator centrali ma możliwość obserwacji

wykonywanych przez abonenta czynności. W naszym przypadku będą to czynności związane

z zamawianiem kolejnych usług. Operator w centrali ma prawo aktywowania kolejnych usług

na życzenie abonenta – jednakże możliwości te są ograniczone.

5. Uwagi praktyczne podczas wykonywania ćwiczenia

Dla uproszczenia i zwiększenia przejrzystości instrukcji wprowadzono poniższe symbole,

które zostały wykorzystane w tekście.:

zapisz przebieg na dysku,

pytanie, na które odpowiedź musi znaleźć się w sprawozdaniu,




38

W zależności od sali w które zespół odbywa ćwiczenie laboratoryjne będzie korzystał z

innych łączy ISDN. Numery katalogowe linii obsługującej kolejne terminale abonenckie na

stanowisku przypisane do poszczególnych sal zamieszczono w tabeli (Tab. 5.1). W dalszej

części opisu przebiegu ćwiczenia zostaną użyte uniwersalne oznaczenia: Ab.A, Ab.B, Ab.C.

W ćwiczeniu możesz skorzystać z aparatów podłączonych do linii ISDN z pojedynczym

numerem MSN: „Ab. A”oraz linii ISDN, do której przypisane są dwa numery MSN „Ab. B” i

„Ab. C”. Telefonem, z którego zamawiane będą usługi dodatkowe jest aparat „Ab. A” chyba,

że w danym punkcie ćwiczenia jest to napisane inaczej.

Wszystkie usługi dodatkowe są zamawiane tylko i wyłącznie z klawiatury terminala

abonenckiego.

Po zamawianiu kolejnych usług należy w protokole odnotować:

format kodu sterującego usługą,

kod wpisany z klawiatury terminala w celu zamówienia usługi,

reakcję systemu po zamówieniu usługi (sygnał w słuchawce, zmiany w polu

aktywnych usług w konsoli operatorskiej),

sposób wykonania usługi przez system (centralę).

Tab. 5.1. Numery katalogowe linii abonenckich wykorzystywanych podczas ćwiczenia.

Sala Ab. A Ab. B Ab. C

010 520 610 611

011 740 630 631

6. Wykonanie ćwiczenia

1. Zanotuj w protokole numery katalogowe poszczególnych linii telefonicznych

przypisanych do: Ab. A, Ab. B, Ab. C .

2. Uruchom aplikację Konsola operatorska.

3. Zaobserwuj różnicę czasu pomiędzy centralą, a lokalnym komputerem, na którym

uruchomiona została aplikacja Konsola operatorska. Zapisz tą różnicę w protokole .

4. Zapisz numery fizyczne poszczególnych linii abonenckich dostępnych na stanowisku .




39

5. Otóż okno Struktura, podświetl procesor 05 tak, aby można było zaobserwować stany

portów tego procesora.

6. Wykonaj połączenie pomiędzy abonentem Ab. B i Ab. A. Zapisz informację wyświetlaną

w oknie Porty po nawiązaniu korespondencji między abonentami .

7. Wykonaj ponownie połączenie pomiędzy abonentami Ab. B i Ab. C. Zapisz informację

wyświetlaną w oknie Porty po nawiązaniu korespondencji między abonentami. Czy w

tym wypadku nastąpiła jakaś różnica? Jaka?

8. Wyświetl w oknie Abonenci informacje o abonencie „Ab. A”. Jakie ma uprawnienia i

ograniczenia? Dokonaj porównania z abonentem o numerze „Ab. B”. Zapisz w protokole

dostępne uprawnienia tych abonentów do usług dodatkowych .

9. Sprawdź, jakie usługi mają aktywowane abonenci Ab. A, Ab. B, Ab. C? Przeprowadź

dezaktywację wszystkich usług za wyjątkiem OCB.

10. Aktywuj blokadę połączeń przychodzących na numer „Ab. A” poprzez klawiaturę

telefonu abonenta. Jak sprawdzić jej działanie. W jaki sposób system informuje o tej

usłudze? .

11. Zamów usługę testu dzwonka. Wskaż przykład jej zastosowania.

12. Wykonaj połączenie z abonentem „Ab. B”. Jaka informacja jest wyświetlana na

wyświetlaczu aparatu wywoływanego? Wskaż i wypróbuj sposób jej zablokowania.

13. Zamów połączenie z numerem „Ab. B” na wybraną godzinę. Jak działa ta usługa? Podaj i

sprawdź inny sposób realizacji tej usługi za pomocą kodów sterujących.

14. Utwórz gorącą linię z abonentem „Ab. C” i zmierz (zegarkiem) czas uzyskania połączenia

z tym numerem. Czy możliwe jest wykonywanie połączeń z innymi numerami?

Następnie zaprogramuj ten sam numer pod klawiszem wybierania skróconego i ponownie

zestaw połączenie mierząc czas do zgłoszenia abonenta. Który sposób jest szybszy?

Dlaczego?

15. Zamów usługę budzenia na określoną godzinę. Sprawdź jej działanie. Zamów usługę

budzenia w wybrane dni tygodnia. Czy możliwe jest w jednej operacji zamówienie

budzenia jednokrotnego i wielokrotnego?

16. Ponownie zamów budzenie jednokrotne, a następnie na tą samą godzinę usługę

zamawiania rozmowy z nr „Ab. B”. Czy obie usługi zostały zrealizowane? Zmień

kolejność zamawiania i sprawdź, co się dzieje w takim przypadku. Co to oznacza?




40

17. Wykonaj połączenie konferencyjne abonentów „Ab. A”, „Ab. B”, „Ab. C”. Jakie możesz

zaproponować różne sposoby realizacji usługi?

18. Wykonaj operację odebrania rozmowy kierowanej na numer „Ab. C” z numeru „Ab. B”.

Jakie widzisz potencjalne zagrożenia w szerokim udostępnieniu tej usługi?

19. Dezaktywuj wszystkie aktywne usługi.

20. Wykonaj sprawozdanie w domu.

7. Wykonanie sprawozdania

Sprawozdanie należy wykonać wg następujących zaleceń:

Nie należy umieszczać w sprawozdaniu podstaw teoretycznych, ani opisów

stanowiska laboratoryjnego.

Sprawozdanie musi zawierać wszystkie wyniki wszystkich obserwacji i rezultaty

czynności wykonane podczas ćwiczenia , prezentowane wg kolejności ich

wykonania.

Każdy wynik i opisywany rezultat musi być opatrzony numerem punktu instrukcji

wg, którego został zarejestrowany.

W sprawozdaniu muszą się znaleźć odpowiedzi na wszystkie postawione w instrukcji

pytania , ponumerowane wg punktów, w których zostały postawione.

Zarówno opisy, jak i odpowiedzi, mają być zwięzłe, ale przedstawione pełnymi

zdaniami.

Wnioski powinny zawierać podsumowanie przeprowadzonych obserwacji.

Szczególny nacisk należy położyć na zaprezentowanie różnic i podobieństw

pomiędzy poszczególnymi aspektami ćwiczenia.

8. Literatura

[1] Dokumentacja techniczna DGT. Gdańsk 2006.

[2] Kabaciński W., Żal M.: Sieci telekomunikacyjne. WKŁ, Warszawa 2008.

[3] Kościelnik D., ISDN Cyfrowe sieci zintegrowane usługowo, Warszawa, WKŁ 2001

[4] Jajszczyk A., Wstęp do telekomutacji, Warszawa, WT 2009




41

9. Załącznik

Tab. 9.1. Typy usług dodatkowych

Lp. Nazwa usługi Format Opis/rozdział

1 Automatyczne budzenie jednokrotne (ACC) *55*GGMM# 0

2 Automatyczne budzenie wielokrotne wg dni tygodnia

(ACRP)

*57*GGMM*D..D# 3.7.7

3 Rejestracja numerów skróconych (AD) *51*N*numer# 3.7.8

4 Przenoszenie wywołań w przypadku zajętej linii abonenta

(CFB)

*67*numer# 3.7.9

5 Przenoszenie wywołań w przypadku nieobecności abonenta

(CFNR)

*61*numer# 3.7.10

6 Bezwarunkowe przenoszenie wywołań (CFU) *21*numer# 3.7.11

7 Blokada przenoszenia wywołań (CFR) *02# 3.7.12

8 Wyłączenie wszystkich aktywnych przeniesień #18#

9 Blokada jednokrotna prezentacji numeru wywołującego

(CLIR)

*31* numer 3.7.13

10 Połączenie oczekujące (CW) *43# 3.7.19

11 Przechwytywanie wywołań (ITN) *98*numer# 3.7.29

12 Blokada wywołań przychodzących (DND) *26# 3.7.20

13 Gorąca linia (FDC) *53*numer# 3.7.21

14 Identyfikacja wywołań złośliwych (MCID) F DT *39# 3.7.22

15 Dynamiczne ograniczenie połączeń wychodzących (OCB-

UC)

*34*HHHH*O# 3.7.23

16 Zmiana hasła (PASS) *00*HHHH*hhhh*hhhh

#

3.7.27

17 Ograniczenie połączeń wychodzących sterowane przez

telefonistkę

*33*O*numer# 3.7.28

18 Połączenie konferencyjne (CONF) *71*K# 3.7.14

19 Zamawianie połączenia (CC) *37*numer# 3.7.24

20 Zamawianie połączenia na określoną godzinę (ABC) *58*GGMM*numer# 3.7.25

21 Test dzwonka *05# 3.7.26

22 Wirtualne przenoszenie wywołań *72*nr_własny*HHHH# 3.7.30

23 Wirtualne logowanie – na jednokrotne połączenie *73*nr_własny*HHHH*

DT numer#

3.7.31

gdzie:






42

N – numer klawisza (1-9),

K – liczba abonentów konferencji,



DT – sygnał zgłoszenia centrali (Dial Tone),


hhhh – nowe hasło (4 cyfry),

O – ograniczenia.

Documents

Systemy Łączności w Transporcie - nazwa.plzimowaszkola.nazwa.pl/ztt/pobierz/instrukcje/sys...Ćw. nr 3 – Usługi dodatkowe w sieci ISDN 2016-04-25 Laboratorium Systemów łączności