Upload
duongnga
View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Szczypta (al)chemii i nauk pokrewnych
... dla humanistów
Wojciech Grochala
Uniwersytet Warszawski Centrum Nowych Technologii
Wykład IX – Alchemia
(AL)CHEMIA
Meta-nauka?
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
–500
Demokryt z Abdery 460–370 BC
Leucyp z Miletu V w. BC
John Dalton 1766–1844
500 1000 1500 2000 0
(…) 2000 lat!
Robert Boyle 1627–1691
horror vacui
ZOSIMUS (AL)CHEMISTA
Pokłosie upadku kultu Słońca…
Wojciech Grochala
30 BC Kleopatra† 33 AD Alexandria chrzest 200 AD CENTRUM chrześc. KRYZYS Cesarstwa NAJAZDY barbarz. 330 AD Konstantynopol 2-gim centrum władzy (Nova Roma) … 1054 Schizma Wsch.
Wykład IX – Alchemia
Zosimos z Panapolis III/IV w. AD
Żyzny Półksiężyc Ok. 3 katarakty
Zmierzch tradyc. religijności
EGIPSKA TRADYCJA SPEKULACJI
Klimat sprzyjający odmienności
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
wewnętrznie sprzeczne odmiany kultu słonecznego
fantastyczne scenariusze życia pozagrobowego
różnorodność wierzeń w różnych ośrodkach – stymuluje podejrzliwość
Rozkwit: Arianizm Gnostycyzm Manicheizm Hermetyzm Monastycyzm Ojców Pustyni … (kosciół koptyjski)
Człowiek: niespójny konglomerat -ciała -duszy -ducha (pneumy); jego prawdziwą jaźnią jest pneuma, równie obca światu, jak Bóg (hebr. Prawdziwe Imię). Celem życia jest przebudzenie odrętwiałej pneumy i uwolnienie jej z więzów Losu i świata, aby wrócić do Boga. Potrzebne są do tego: wiedza, objawienie, iluminacja co do natury "ja", Boga i świata. Eksperyment, SEN, APOKRYFY!
HERMETYZM
Klimat sprzyjający holizmowi
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Hermetyzm zakłada jedność i niepodzielność universum, w którym wydarzenia zachodzą synchronicznie na wszystkich jego poziomach
Mikro- vs. makrokosmos Poziom duchowy, materialny i aspekt zmysłowy
naczyniami połączonymi zasady zachowania (materii i energii) = przepływy Poza Egiptem współzawodniczył z chrześcijaństwem
(Pierwotne Logos) Część “renesansowej myśli mistycznej” Wpływ nawet na Newtona
Spuścizna Platona & Żydów Aleksandryjskich
KOWALE & in. W APOKRYFACH
Naukowcy potomkami Azazela
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
“A w owych czasach, również i potem, gdy synowie boży (obserwatorowie, grigori) obcowali z córkami ludzkimi, byli na ziemi olbrzymi (nefilim), których im one rodziły. To są mocarze, którzy z dawien dawna byli sławni. ” Genesis 6,4 (~950 BC)
1 Ks. Enocha 6-9 (~300 BC), usunięta IV AD z Kanonu
Wybrane przez siebie kobiety upadli aniołowie (200) nauczyli czarów i zaklęć: Azazel przekazał ludzkości wiedzę o kowalstwie i jubilerstwie oraz o sztuce malowania ciała, Amezarak nauczył ludzi zaklinania i zielarstwa, Armaros sztuki przeciwstawiania się magii, Barakiel przekazał wiedzę o astrologii, Kokabiel wykształcił złowieszczów, Tamiel zaś astrologów, Asradel wyjawił tajemnice Księżyca.
The whole earth has been corrupted through the works
that were taught by Azazel: to him ascribe all sin.
— 1 Enoch 10:8
Mircea Eliade "Kowale i alchemicy", wyd. Aletheia, Warszawa 2007
ZOSIMUS: ZADANIA (AL)CHEMII
Prawdziwa Natura Wszechrzeczy
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Study of: “the composition of waters, movement, growth, embodying and disembodying, drawing the spirits from bodies and bonding the spirits within bodies.”
SZTUKA PRZEMIAN (transmutacji)
(AL)CHEMIA
ZOSIMUS: ZADANIA (AL)CHEMII
Prawdziwa Natura Wszechrzeczy
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Study of: “the composition of waters, movement, growth, embodying and disembodying, drawing the spirits from bodies and bonding the spirits within bodies.”
SZTUKA PRZEMIAN (transmutacji)
(AL)CHEMIA
PRZEMIANY – KLASYCZNIE
RELACJE – NIE PRZEMIANY
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
ZOSIMUS SPIRYTUALISTA
Spod znaku retorty i tygla
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Typowa destylacja: 50-60% Destylacja frakcyjna: 95.6% Destylacja azeotropowa: 100% PARACELSUS: test spaleniowy PRAWDZIWA Natura Rzeczy (skryta w Wodzie)
“drawing the spirits from bodies and bonding the spirits within bodies”
Pierwsza opisana destylacja wódki
ZOSIMUS O TRADYCJI & TRANSMUTACJI
Niebo – Ziemia (kolumna niebios)
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
“There are two sciences and two wisdoms, that of the Egyptians and that of the Hebrews, which latter is confirmed by divine justice”
“As the sun is, so to speak, a flower of the fire and (simultaneously) the heavenly sun, the right eye of the world, so copper when it blooms—that is when it takes the color of gold, through purification—becomes a terrestrial sun, which is king of the earth, as the sun is king of heaven”
ZOSIMUS O TRADYCJI & TRANSMUTACJI
Niebo – Ziemia (kolumna niebios)
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
“There are two sciences and two wisdoms, that of the Egyptians and that of the Hebrews, which latter is confirmed by divine justice”
“As the sun is, so to speak, a flower of the fire and (simultaneously) the heavenly sun, the right eye of the world, so copper when it blooms—that is when it takes the color of gold, through purification—becomes a terrestrial sun, which is king of the earth, as the sun is king of heaven”
DESTYLACJA & TRANSMUTACJA
Alchemik – kapłanem
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
oczyszczające opary rtęci i siarki = woda święcona
transformacja Pb & Cu w Ag & Au – wewn. proces oczyszczenia i odkupienia
transsubstancjacja
ogień i woda (+olej)
KAMIEŃ FILOZOFICZNY
Eliksir, tynktura, magiczny kamień
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Wieczne życie & reinkarnacja (transmutacja człowieka)
ŻYCIE, SMIERĆ & REINKARNACJA
Eliksir, tynktura, magiczny kamień
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Właściwe: - składniki, proporcje - czas, układ planet, etc.
Judah Loew ben Bezalel
ha Adamah = ziemia (powstał z mułu ziemi)
SMOK (wąż) zmeu = zmej = zemlja
KOLORY STOPÓW
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Wydobycie Natury b.trudne
PRZY ODROBINIE CHĘCI…
Nie wszystko złoto, …
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Au Cu-Zn Fe-S
PRZY ODROBINIE CHĘCI…
Nie wszystko złoto, …
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Au Cu-Zn Fe-S
CELE: podsumowanie
Dream, dream, dream…
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
chrysopoeia panacea alkahest
W czym przetrzymywać???
uniwersalny rozpuszczalnik
√ vide: woda królewska (pocz. XIV w.)
HOLIZM & SYMBOLIKA
Ukryta Jednia Świata
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Mars Wenus
NIEOCZEKIWANE REAKCJE
A-na-li-zuj
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Hg S HgS
ARCYHOLIZM
Integra Natura
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
ARCYHOLIZM, c.d.
Integra Natura (Big Bang…)
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
"Pierwiastki", planety, dni tygodnia, organy ciała, charaktery, kamienie, symbole, liczby, kwiaty, zwierzęta, procesy, SŁOWA (kabała)
SEKRETNY JĘZYK
Język rzemiosła (cech) i nauki
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
(…) masoneria
ARABOWIE
(Al)chemia – czarna magia
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
średn. łacina: alchymia
arabski al-kīmiyā’ (الكيمياء)‘ kamień fil.)
późna greka chēmeía (χημεία), chēmía (χημία) (czarna magia)
wczesna greka Chēmia (Χημία) (Egipt)
egipski: Egipt to kēme (‘czarna ziemia’, kontrast do piasku pustynnego)
Arabski Leonardo
Chemia – czarna magia
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
• ~3000 traktatów • Opisuje takwin – stworzenie sztucznego życia (posłuszne
skorpiony, węże, itp.) • Metale składają się z Hg i S w różnych proporcjach (ale nie
zwykłych pierwiastków, lecz filozoficznych) • Szuka al-iksir (katalizatora) do przemian metali • Podejście ilościowe i eksperymentalne (metodologia) • Ekwiwalent kwasu i zasady 1144: arabski traktat o alchemii przetłumaczony w Europie…
Jābir ibn Hayyān (Geber) 721–815 AD
Europa, Indie, Chiny
Fenomen ogólnoświatowy
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
EUROPA • 1317: Jan XXII zakazuje obietnic transmutacji przez fałszywych alchemików • 1403: Henryk IV angielski opodatkowuje alchemikow – licencja na transmutacje
INDIE • Stworzenie boskiego ciała (divya-dehamoraz) oraz nieśmiertelności cielesnej
(jīvan-mukti) • Hg – nasienie boga Śivy, S – krew menstruacyjna bogini Devī (!)
CHINY • IX w. – odkrycie przez alchemików czarnego prochu (anty-nieśmiertelność) • 5 pierwiastków (Wu Xing); magiczna liczba 5 (kosmologia) • Wielki Eliksir Nieśmiertelności • Medycyna, qi, akupunktura, taoism, feng shui
Europa, Indie, Chiny
Fenomen ogólnoświatowy
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
EUROPA • 1317: Jan XXII zakazuje obietnic transmutacji przez fałszywych alchemików • 1403: Henryk IV angielski opodatkowuje alchemikow – licencja na transmutacje
INDIE • Stworzenie boskiego ciała (divya-dehamoraz) oraz nieśmiertelności cielesnej
(jīvan-mukti) • Hg – nasienie boga Śivy, S – krew menstruacyjna bogini Devī (!)
CHINY • IX w. – odkrycie przez alchemików czarnego prochu (anty-nieśmiertelność) • 5 pierwiastków (Wu Xing); magiczna liczba 5 (kosmologia) • Wielki Eliksir Nieśmiertelności • Medycyna, qi, akupunktura, taoism, feng shui
ZASADY (chemia, medycyna)
Współczesna alchemia: zielarstwo
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Allopathy
Homeopathy
similar similar
similar dissimilar
Vide: Ludwik Hirszfeld & bakterie.
PL WKŁAD
DIVI LESCHI GENUS AMO
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Michał Sędziwój 1566–1636
„Novum Lumen Chymicum” 1604
Odkrywca tlenu (z KNO3) Książka do 1778 r. 53 wydania (!) Korzystali z niej Newton i Lavoisier; Newton – rozszczepienie światła = alchemia korpuskuł
Sendivogius Polonus
NÓŻ W PLECY ALCHEMII
Zdarzenia krytyczne
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Robert Boyle 1627–1691
„The Sceptical Chymist” 1661
• ILE PIERWIASTKÓW? • CO JEST PIERWIASTKIEM?
• Boyle would note the place in which the experiment was carried out, the wind characteristics, the position of the Sun and Moon, and the barometer reading, all just in case they proved to be relevant
• 1720: rozróżnienie między chemią i alchemią (~metafizyka vs. fizyka)
Równania reakcji chemicznych (1615) jatrochemia
Jean Beguin 1550–1620
„Tyrocinium Chymicum” 1610
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Ostatnia “transmutacja” (1828)
“Nieudacznik”
Friedrich Wöhler 1800–1882
cyjanian amonu mocznik
Początek chemii organicznej!
+NH3
CO2 + H2O H2CO3
Bezdroża eteru i cieplika
Czy "niebytu nie ma"?
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Fluktuacje próżnii & elektrodynamika kwantowa
& czarna energia
James C. Maxwell 1831–1879
Dymitr Mendelejew 1834–1907
Albert A. Michelson 1852–1931 (Strzelno)
1887 exp.
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
Prawdziwa transmutacja (1941)
Współczesna alchemia
chrysopoeia (transmutacja
w złoto)
202Hg + n → 199Au + 4α
Zamiast zakończenia
http://alchemyguild.memberlodge.org/ 2015
Wojciech Grochala
Wykład IX – Alchemia
“The Alchemy Journal is devoted to the Divine Art, Celestial Agriculture, the Mother of all Science and Wisdom, the ancient Art of Transformation: the Great Work as known by many names.”