SZKOLENIE TEORETYCZNE KANDYDATÓW NA UCZNIÓW … Przestrzeni_ FIG.pdf · • Aneks 11 ICAO do Konwencji Chicagowskiej • PL 11 - Rozporz ąądzenie Ministra Infrastruktury z dnia

SZKOLENIE TEORETYCZNE KANDYDATÓW NA UCZNIÓW PILOTOW

( Teoretyczny Kurs Szybowcowy – TKS )

Podział Przestrzeni Powietrznej

Aeroklub Bielsko-BialskiPrzemysław Ochal

Aeroklub Bielsko-Bialski - 2010 2 P.Ochal


1. Stosowane dokumenty

• Aneks 11 ICAO do Konwencji Chicagowskiej

• PL 11 - Rozporząądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie zasad działania słuŜb ruchu lotniczego.(Dziennik Ustaw Nr 44, poz. 415)

• ICAO DOC 4444

• PL 4444 Zarządzanie ruchem lotniczym(Załąłącznik do Dziennika Urzędowego ULC Nr 1, poz. 1 z dnia 16 lutego 2006 r.)

• AIP Polska http://www.ais.pata.pl/aip/

• Polska Agencja śeglugi Powietrznej http://www.amc.pata.pl/



2. Polska przestrzeń powietrzna:

� Przestrze ń nad terytorium Rzeczpospolitej Polskiej wraz z woda mi terytorialnymi.� Rzeczpospolita Polska ma ca całkowite i wyłączne zwierzchnictwo w swojej przestrzeni

powietrznej.

Rejon Informacji Powietrznej ( FIR – Flight Information Region)

� Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach, w której zapewniona jest słu Ŝba informacji powietrznej i słu Ŝba alarmowa.

Rejon Informacji Powietrznej Warszawa - FIR EPWW

� Rejon obejmuj ący polsk ą przestrze ń powietrzn ą oraz przestrze ń nad wodami swobodnymi Bałłtyku, w którym Rzeczpospolita sprawuje słu Ŝby ruchu lotniczego



3. Stałe struktury przestrzeni powietrznej:

– Drogi Lotnicze (AWY)– Rejony kontrolowane lotnisk cywilnych (TMA)– Strefy kontrolowane lotnisk cywilnych (CTR)– Strefy zakazane (EP P)– Strefy ograniczone (EP R)– Strefy niebezpieczne (EP D)– Strefa identyfikacji Obrony Powietrznej (AIDZ)



4.Elastyczne struktury przestrzeni powietrznej:

– Strefy czasowo wydzielone (EP TSA)– Strefy czasowo zarezerwowane (EP TRA)– Stałe korytarze dolotowe (EP TFR)– Wojskowe strefy ruchu lotniskowego (MATZ)– Strefy ruchu lotniskowego (ATZ)– Trasy wojskowe (MRT)– Rejony ćwiczewicze ń(EP EA)– Wojskowe strefy tankowania w powietrzu



5. Przestrzeń Powietrzna FIR Warszawa

Przestrze ń powietrzna kontrolowana – klasy „C”� Strefy kontrolowane lotnisk cywilnych CTR (Control Zone)

� Obszar kontrolowany of FL 95 do FL 460� Drogi Lotnicze� Rejony kontrolowane lotnisk cywilnych TMA

(Terminal Control Area)

Przestrze ń powietrzna niekontrolowana:� Przestrze ń poza przestrzeni ą powietrzn ą kontrolowan ą



Drogi Lotnicze

� Obszar kontrolowany lub jego cz ęść ustanowiony w postaci korytarza.

Drogi lotnicze dzieli si ę :

� Stałe AWY o szerokoo szeroko śści 15 km

� Warunkowe CDR - czynne tylko w czasie i na poziomach uzgodnionych z wł ła ściwymi organami wojskowymi (podzielone na kategorie zgodnie z ich przewidywanym okresem dostępności CDR1 , CDR 2 , CDR 3)

� Nawigacji obszarowej RNAV o szerokoo szeroko śści 10 Nm.



Rejon kontrolowany lotniska TMA

Obejmuje część obszaru kontrolowanego ustanowionego zwykle u zbiegu dróg lotniczych w pobliŜu jednego lotniska lub kilku (węzła) lotnisk.

• Granice poziome TMA wyznacza się tak, aby obejmowałyprzestrzeń wystarczającą dla pomieszczenia torów lotów IFR, którym zamierza zapewnić się odpowiednie rodzaje słuŜb kontroli ruchu lotniczego, biorąąc pod uwagę moŜliwości urządzeńnawigacyjnych wykorzystywanych w tym obszarze.

• Dolna granica TMA powinna przebiegać na wysokona wysokośści ci nie mniejszej niŜ 200m AGL, górna na wysokosci nie większej niŜ 1400 m STD (FL 460)



� Obejmuje przestrze ń powietrzn ą kontrolowan ą poza obszarem kontrolowanym, rozci ągająca się od powierzchni od ziemi lub wody do okre ślonej górnej granicy.

� Granice boczne CTR powinny obejmowa ć przynajmniej te części przestrzeni powietrznej poza obszarem kontrolowanym, które zawieraj ą tory lotów statkówpowietrznych w ruchu IFR przylatuj ących lub odlatuj ących z tych lotnisk.

� Granice boczne powinny si ęgagać co najmniej do 9,3 km (5 Nm) od punktu odniesienia lotniska na kierunkach z których mog ąbyby ć wykonywane podej ścia do l ądowania.

Strefa kontrolowany lotniska CTR



Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewn ętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, w której loty cywilnych statkóów w powietrznych s ą zabronione.

� Strefy zakazane ustanowione w celu ochrony obiektów na ziemi przed działaniem lotnictwa (np. zakłady przemysłowe , rafinerie, zakłady chemiczne, reaktor j ądrowy w Instytucie Bada ń Jąądrowych)

� Nazwę tą stosuje si ę tylko wtedy, gdy loty cywilnych statków powietrznych w tych przestrzeniach s ą zabronione na stałe

� Strefy zakazane opisane s ą w AIP Polska ENR 5.1.1

� Loty w strefach zakazanych mog ą być wykonywane tylko w wyj ątkowych sytuacjach na podstawie zezwolenia wła ściwego organu zarz ądzania ruchem lotniczym udzielonego zgodnie z wytycznymi nr 4 z dnia 21 lipca 2005 okre śślonymi przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Strefy Zakazane PA



Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach, w której mog ąodbywa ć się, w opublikowanych , okresach czasu, działania niebezpieczne dla lotów

� Strefy niebezpieczne s ą ustanowione w celu ochrony statków powietrznych przed działaniami wykonywanymi na ziem i (np. poligony artyleryjskie)

� Strefy niebezpieczne opisane s ą w AIP Polska w ENR 5.1.3

Strefy Niebezpieczne DA



Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewn ętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, w której loty s ą ograniczone pewnymi okre ślonymi warunkami.

� Strefy ograniczone s ą ustanowione w celu ochrony ludzi i środowiska naturalnego na ziemi przed działaniem lot nictwa (miejscowo ści sanatoryjno-wypoczynkowe, parki narodowe).

� Strefy ograniczone opisane sStrefy s ą w AIP Polska ENR5.1.2

Strefy Ograniczone RA



Zakazy i ograniczenia wykonywania lotów statków powi etrznych w strefach ograniczonych nie dotycz ą:

• lotów wykonywanych zgodnie z procedurami dolotowymi podej ścia do l ądowania i procedurami odlotowymi na lotniskach i l ądowiskach, połoo Ŝonych w pobli Ŝu• lotów wykonywanych w celu udzielania pomocy w przyp adku w zagro Ŝenia Ŝycia lub zdrowia ludzi lub zwierz ąt, w tym w szczególno ści w czasie wyst ąpienia kl ęsk Ŝywiołowych, katastrof i sytuacji awaryjnych• lotów zwi ązanych z wykonywaniem niezb ędnych usług lotniczych, w szczególno ści patrolowania linii energetycznych, gazoci ągów, obszarów le śnych oraz lotów w agrotechnicznych• lotów wykonywanych w celu zapewnienia porz ąądku publicznego• lotów wykonywanych w celu poszukiwania i ratownictw a w lotniczego• lotów wykonywanych w celu ochrony granicy pa ństwowej• lotlów na przechwycenie statkw statków powietrznych naruszaj ących cych granic ę państwow ą

Strefy Ograniczone RA – c.d.



Pas o szeroko szeroko śści 15 km wzdłu Ŝ granicy pa ństwowej w gł ąbkraju.

� W przypadku lot lotów w strefie ADIZ obowi ązuje zło Ŝenie planu lotu

Strefy Identyfikacji Obrony Powietrznej ADIZ



Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewn ętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, w obr ębie której działania wymagaj ą rezerwacji przestrzeni powietrznej do wył ącznego korzystania przez okre ślonego uŜytkownika w okre ślonym przedziale czasu.

� Aktywno ść strefy TSA publikowana jest w AUP

Strefy Czasowo Wydzielone TSA



Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewn ętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, w obr ębie której działania wymagaj ą rezerwacji przestrzeni powietrznej do wykorzystania przez okre ślonego u Ŝytkownika w określonym przedziale czasu oraz przez któr ą dopuszcza si ęprzelot innego ruchu lotniczego po uzyskaniu zezwolenia i na łącznoczno ści z wła ściwym organem słu Ŝb ruchu lotniczego lub właściwym ciwym organem wojskowym.

� Aktywno ść strefy TRA publikowana jest w AUP.

Strefy Czasowo Zarezerwowane TRA



Przestrze ń powietrzna o okre ślonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewn ętrznymi i wodami terytorialnymi Polski umo Ŝliwiaj ąca dolot do TSA lub przelot mi ęędzy TSA, ustanowiona w celu segregacji przestrzeni powietrz nej w przypadku braku mo Ŝliwo ści zapewnienia słu Ŝb ruchu lotniczego podczas dolotu do TSA lub przelotu pomi ęędzy TSA.

� Korytarze dolotowe do stref czasowo wydzielonych pl anowane s ąi wykorzystywane na zasadach stref czasowo wydziel onych będdących w kolizji z sieci ą stałych dróg lotniczych.

Korytarze Dolotwe do Stref Czasowo Wydzielonych TFR



Część przestrzeni powietrznej o okre ślonych wymiarach nad obszarami l ądowymi, wodami wewn ętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, w obrobr ębie której działania wymagaj ąrezerwacji rezerwacji przestrzeni powietrznej do wy korzystania przez okre ślonego u Ŝytkownika w okre ślonym przedziale czasu.

� Granice pionowe i poziome oraz rodzaj ogranicze ń w strefie ćwiczeń są określane przez O środek Planowania Strategicznego ASM1 zgodnie z potrzebami u Ŝytkowników i s ą publikowane w formie NOTAM lub/i suplementu do AIP Polska.

� Aktywno ść takiej strefy jest publikowana w AUP.

Rejony Ćwiczeń EA



Przestrze ń powietrzna nad lotniskiem wojskowym i przylegaj ącym terenem niezb ędnym do wykonania procedur startów i l ądowań raz zadań szkoleniowych

� Aktywno ść MATZ publikowana jest w AUP

Wojskowe Strefy Ruchu Lotniskowego MATZ



Strefy Ruchu Lotniskowego ATZ

Przestrze ń powietrzna nad lotniskiem niekontrolowanym i przylegaj ącym terenem niezb ędnym do wykonania procedur startów i l ądowań raz zadań szkoleniowych

� Aktywno ść ATZ publikowana jest w AUP



Stałe trasy lotnictwa wojskowego (MRT) obejmuj ą część polskiej przestrzeni powietrznej wydzielonej, w postaci kory tarza o określonych wymiarach, przez O środek Planowania Strategicznego Pa ństwowej Agencji śeglugi Powietrznej w porozumieniu z Dowództwem Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej i podlegaj ą zatwierdzeniu przez Prezesa ULC.

� W trasach, o których mowa nie zapewnia si ę słu Ŝb ruchu lotniczego.

� Po trasach MRT dopuszcza si ę loty wojskowych statków powietrznych z pr ędko ścią powy Ŝej 250 kt IAS przy widzialno ści większej lub równej 8km

Stałe Trasy Lotnictwa Wojskowego MRT



W Rejonie Informacji Powietrznej Warszawa FIR EPWW

Przestrze ń powietrzna kontrolowana jest klasy C, przestrze ń niekontrolowana – klasy G.

Przestrzeni powietrznej wewn wewn ąątrz struktur elastycznych nie klasyfikuje si ę. Warunki wykonywania lotów okre śla uŜytkownik zamawiaj ący dan ą przestrze ń

Klasa C� Zezwala si ę na loty IFR i VFR� Zapewnia si si ę separacj ę lotów IFR od IFR, IFRod VFR� Zapewnia si ę słu Ŝbę kontroli ruchu lotniczego

Minima widzialno ści:� IFR – nie stosuje si si ę� VFR – 8 km na i powy Ŝej wys. 3050 m (FL 100)

– 5 km poni Ŝej wys. 3050 m (FL 100)odległło ść od chmur: pozioma 1500 m, pionowa 300 m

Ograniczenia pr ędkości:� IFR nie stosuje si si ęę� VFR 250 kt IAS poni Ŝej wys. 3050m (FL 100)� Łączność radiowa – ci ągła dwukierunkowa� Zezwolenie SRL – wymagane

Klasyfikacja Przestrzeni Powietrznej



Klasa G� Zezwala si ę na loty IFR i VFR� Nie zapewnia si ę separacji� Lotom IFR i VFR zapewnia si ę słu Ŝbę informacji powietrznej

Minima widzialno ści:� IFR – nie stosuje si si ę� VFR – 8 km na i powy Ŝej wys. 3050 m (FL 100)

– 5 km poni Ŝej wys. 3050 m (FL 100)

Odległo ść od chmur: � pozioma 1500 m, pionowa 300 m� poni Ŝej 900 m AMSL lub 300 m nad terenem, w zale Ŝnono ści co ni Ŝsze, z dala od chmur i z

widzialno ścią terenu

Ograniczenia pr pr ęędkodko śści:ci:� IFR – 250 kt IAS poni Ŝej wys. 3050m FL 100� VFR – 250 kt IAS poni Ŝej wys. 3050m FL 100

Łączność radiowa:� IFR – ciągła dwukierunkowa� VFR – nie wymaga si si ę

Zezwolenie SRL� IFR – nie wymaga si ę� VFR – nie wymaga si ę

Klasyfikacja Przestrzeni Powietrznej



SłuŜba kontroli ruchu lotniczego powołana jest w celu:

� zapobiegania kolizjom statków powietrznych z sob ą podczas lotu� zapobiegania kolizjom statków powietrznych z sob ą na polu

manewrowym i z przeszkodami na tym polu;� usprawniania i utrzymywania uporz ądkowanego przepływu ruchu

lotniczego

SłuŜba kontroli ruchu lotniczego dzieli si ę na:

� SłuŜbę kontroli obszaru (ACC) � SłuŜbę kontroli zbli Ŝania (APP)� SłuŜbę kontroli lotniska (TWR)

SłuŜba Ruchu Lotniczego



SłuŜba informacji powietrznej powołana jest w celu:

� udzielania wskazówek i informacji u Ŝytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotów

SłuŜba alarmowa powołana jest w celu:

� zawiadamiania organu odpowiedzialnego za uruchomien iesystemu ratownictwa lotniczego o statkach powietrzn ychpotrzebuj ąących pomocy i współdziałania z tym organem w razie potrzeby.

SłuŜba Ruchu Lotniczego



Przepisy Dotycz ące Lotów z Widoczno ścią



Przykłady

Omówienie przykladów praktycznych na podstawie aktu lnych depesz AUP

http://www.amc.pata.pl/

Documents

SZKOLENIE TEORETYCZNE KANDYDATÓW NA UCZNIÓW … Przestrzeni_ FIG.pdf · • Aneks 11 ICAO do Konwencji Chicagowskiej • PL 11 - Rozporz ąądzenie Ministra Infrastruktury z dnia