T A N I M L A R - cu.edu.tr · RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Risk analizi ve yönetimi prosesinin başlıca yararları şunlardır: 1. İşyerinin yazılı prosedür

T A N I M L A R

Risk Yönetimi

Risk yönetimi şirketin varlıklarının,

gelirlerinin ve prestijinin

korunması amacıyla yapılan

yönetim çalışmalarıdır.

Risk yönetimi programının başarısı

risklerin firmaya olan maliyetin

zaman aralığı içinde gösterdiği

düşüş ile ölçülmektedir.

T A N I M L A R

Tehlike

Bir zarar, hasar veya yaralanma

oluşturabilme potansiyelidir.

Risk

Belirli bir tehlikeli olayın meydana

gelme olasılığı ile bu olayın

sonuçlarının ortaya çıkardığı zarar,

hasar veya yaralanmanın şiddetinin

bileşimini ifade eder.

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.emielektrik.com.tr/tayosis/UserFiles/Image/lm%2520Tehlike%2520Levhas.jpg&imgrefurl=http://www.cozemedim.com/dikkat-olum-tehlikesi-t4031.0.html&usg=__F1bT1rqQ1m-pzvctJu5uGM9BDZM=&h=919&w=653&sz=54&hl=en&start=2&tbnid=bzrs3ME0akopmM:&tbnh=147&tbnw=104&prev=/images%3Fq%3Dtehlike%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG

Risk Değerlendirme

Riskin büyüklüğünü hesaplama ve riskin tolere edilebilir olup olmadığına karar verme sürecidir.

Kabul Edilebilir Risk

Kuruluşun, yasal zorunluluk ve kendi İSG politikası dikkate alındığında, dayanabileceği düzeye indirilmiş risktir.

T A N I M L A R

Olay

Kazaya neden olan veya

olma potansiyeli olan

durumdur.

Kaza

Ölüme, hastalığa, hasara,

zarara ya da diğer

kayıplara yol açan

istenmeyen olaydır.

T A N I M L A R

Güvenlik

Kabul edilemez zarar

riski içermeme

durumudur.

T A N I M L A R

RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Kontrol tedbirleri etkili olduğu sürece, bu tedbirleri uygulamak suretiyle kayıpların büyüklüğü ve sıklığı azaltılabilir.

Bu uygulamanın ardından kalan riskler belirlenip değerlendirilir.

En iyi risk önceden önlenmiş olan risktir.

En ucuz ve etkin yöntem, kayıplar gerçekleşmeden önce olası risklerin tespiti, analizi ve mümkün olan en etkili kontrol yöntemleri ile ortadan kaldırılması veya kabul edilebilir limit altına düşürülmesidir.


İş sağlığı ve güvenliği risk

yönetiminin amacı; iş kazaları

ve meslek hastalıklarını

oluşturan nedenler ve bunları

etkileyen faktörler ile ilgili

mümkün olan en geçerli ve

doğru bilgiyi toplayarak

görünmeyen tehlikelerin

ortaya çıkmasını engellemek

için etkili bir güvenlik ağı

oluşturmaktır.


İyi bir risk analizi,

doğabilecek kazalardan

korunma açısından büyük

değer taşır ve görünmeyen

tehlikelerin ortaya

çıkarılmasını, etkili

güvenlik önlemlerinin

alınmasını sağlar.


Risk değerlendirme aşağıdaki sorulara

cevap vermelidir.

Tehlikeler nelerdir?

Potansiyel etki ve sonuçlar nelerdir ve

bunlar kabul edilebilir midir?

Bu etki ve sonuçların meydana gelme

olasılıkları nedir?

Riskin kabul edilebilir durumunun devam

ettirilebilmesi için kontrol ve koruma

çalışmaları yeterli midir?

http://www.istockphoto.com/file_closeup.php?id=6750511


Risk analizi ve yönetimi prosesinin başlıca yararları şunlardır:

1. İşyerinin yazılı prosedür ve politikalarının oluşmasını ya da olgunlaşmasını sağlar.

2. İşyeri çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi sahibi olmalarını ve katılımını sağlar.

3. İşyeri yönetiminin de iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi sahibi olmalarını ve bu konularda karar vermelerini sağlar.


4. Risk analizi prosesinden

alınan ilk sonuçlar ile

organizasyon ya da

işletmedeki olası tehlikeler

ve alınacak tedbirler

belirlenir.

5. İşletme, organizasyon ya da

kurumdaki risklerin

büyüklüğünün hesaplamasına

ve riskin tolere edilebilir

olup olmadığına karar

verilmesini sağlar.


6. İşyerinde yanlış güvenlik

tedbirleri alınmış olabilir,

ya da insanlarda yanlış

güvenlik bilinci oluşmuş

olabilir, tüm bu tedbirlerin

ve güvenlik bilincinin gözden

geçirilmesini sağlar.


7. İşyerinde yasal yükümlülükler ve

iş sağlığı ve güvenliği politikası

çerçevesinde tahammül edilebilir

düzeye indirilmiş risk ile

çalışılmasını sağlar.

8. İşyerindeki gerekli düzeltici ve

önleyici faaliyetlerin

gerçekleştirilmesini sağlayacak

verilerin kaydedilmesini,

sonuçların izlenmesini ve

ölçülmesini sağlar.

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://compuweb.ie/_uploadedimages/imagepageprofile_advancedsafetymanagement.ie_be5c391bfb.jpg&imgrefurl=http://www.advancedsafetymanagement.ie/index.php%3FcmsID%3D1318&usg=__DE1hJLh1eUva1Hla0WFlI8qafVs=&h=278&w=280&sz=16&hl=en&start=351&sig2=jP43c0HEdmxosN6kiyNbHg&tbnid=6UkBikEsRNPsPM:&tbnh=113&tbnw=114&prev=/images%3Fq%3Doccopation%2Bhealt%2Band%2Bsafety%26gbv%3D2%26ndsp%3D21%26hl%3Den%26sa%3DN%26start%3D336&ei=xlDrSrCxCNad-AaO7Yn2Cw


Risk değerlendirmesi yapılacak bir işletmede;

Öncelikle “Risk Yönetim Prosesi” nin oluşturulabilmesi için, prosesin aşamalarının iyi anlaşılmış olması gerekir. “Risk Yönetim Prosesi”nin ilk aşaması olan “Tehlike Tanımlama”aşaması en önemli aşamadır.


Tehlikeler belirlenirken;

kullanılan malzeme, ekipman,

imalatlar, iş organizasyonu gibi

konular gözden geçirilmelidir.

Tehlike kaynakları sistematik olarak

incelenmelidir. Uyulması gereken

özel kanun ve yönetmelikler

mevcutsa, bunlar tehlikenin

belirlenmesine yardımcı olabilir.


Risk değerlendirme

çalışmaları;

Yanlızca işletmedeki bir

kişinin/analistin tek başına

yapabileceği bir işlem değildir.

İşletmede bu işle ilgilenen bir

tek İş Güvenliği Uzmanı veya

Teknik Elemanı olsa dahi,

işletmedeki üst yönetim

kadrosundan, tüm işçilere kadar

herkesin bir fiil katılmasını

gerektiren bir çalışmadır.


Unutulmamalıdır ki;

işletmedeki bu konuya

bakış açısı sadece yasal

bir zorunluluğu yerine

getirmek ise yapılan

çalışmalar, o işletmedeki

iş kazası ve meslek

hastalıkları sonucu

oluşan kayıpları

önlenemeyecektir.

Üretim artışı


Sonuç Olarak;

Risk değerlendirmesi çalışmalarına başlamadan önce

işletmede bilgilendirme toplantıları yapılmalı ve konu ile

ilgili eğitimler verilmeli ve işletmedeki tüm çalışanlar ile

birlikte yönetim kadrosu bu çalışmaya dahil edilmelidir.

Tehlikelerin doğru tanımlanabilmesi, risklerin değerlendirilebilmesi için mutlaka veri gereklidir.


Etkin bir “İş Sağlığı ve

Güvenliği Risk Yönetim

Kültürü” için herkesin buna

gerçekten inanması gerekir.

İş güvenliği önceliği hakkında

yönetimden gelen istikrar

sinyalleri, tehlikelerin ve

risklerin kontrol edilmesi ve

tanınması için önemlidir.


Uygun bir “Güvenlik Kültürü”nü başarmak için, bir organizasyonun risklere karşı sahip olacağı genel davranış biçiminin büyük önemi vardır.

Etkin bir risk yönetimi kültürüne sahip olmak demek, insanların içinde birlikte çalışabilecekleri ve herhangi bir kayıp olmadan önce potansiyel problemleri tanıyabilecekleri ve bunları ortadan kaldırabilecekleri proaktif bir yaklaşıma sahip olmaları demektir.

http://www.ozkilic.net/index_files/image2953.gif


Risk değerlendirmesi için çalışanlardan (kazaya ramak kalma, tehlikeli durum bildirim formu, çalışmaktan kaçınma formları, kaza/olay araştırma raporları) elde edilebilir.

Özellikle, formu dolduran çalışana olumlu yaklaşılmalı ve olayın tekrarını engellemek için beraber çalışılmalıdır, sorgulayıcı bir yaklaşım bu verilerin gelmesini engelleyecek ve analist en önemli veri kaynağını kaybedecek ve risk değerlendirme çalışması amacına ulaşmayacaktır.

Risk Değerlendirmesi Gereken

Durumlar

İşyerinde, daha önce hiç risk

değerlendirmesi yapılmamış

olması ve çalışanların sağlık ve

güvenliğini etkileyebilecek

aşağıda belirtilen önemli

değişikliklerin olması

durumunda, risk

değerlendirmesi yapılması

gereklidir.



Risk Değerlendirmesi

Gereken Durumlar

Yeni bir makine veya ekipman

alınması,

Yeni tekniklerin geliştirilmesi,

İş organizasyonunda veya iş

akışında değişiklikler

yapılması,

Yeni hammadde ve/veya yarı

mamul maddelerin üretim

sürecine girmesi,


Risk Değerlendirmesi Gereken Durumlar

Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta değişiklik yapılması,

İş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmesi,

İş kazası veya meslek hastalığı ile sonuçlanmasa bile yangın, parlama veya patlama gibi işyerindeki iş sağlığı ve güvenliğini ciddi şekilde etkileyen olayların ortaya çıkması.

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://okulweb.meb.gov.tr/23/04/963546/index_dosyalar/mevzuat1.gif&imgrefurl=http://okulweb.meb.gov.tr/23/04/963546/mevzuat.htm&usg=__SEB1DoKTNaIkzRLnsAFTT9soXBw=&h=150&w=200&sz=17&hl=en&start=2&tbnid=0I90nwppRCPrWM:&tbnh=78&tbnw=104&prev=/images%3Fq%3Dmevzuat%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.ilkhabergazetesi.com/wordpress/wp-content/2007/04/bagf.JPG&imgrefurl=http://www.ilkhabergazetesi.com/bagfas%25E2%2580%2599ta-is-kazasi/&usg=___9yQsv55YpRdMdXDVxetNT0Tops=&h=336&w=336&sz=22&hl=en&start=21&tbnid=2jdyi1XUFbTp3M:&tbnh=119&tbnw=119&prev=/images%3Fq%3Di%25C5%259F%2Bkazas%25C4%25B1%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG



Süreçleri

Risk değerlendirmesi,

aşağıdaki sıralamada yer alan

aşamaların yerine getirilmesi

yoluyla gerçekleştirilir:

a) Planlama

Risk değerlendirmesi

çalışmaları, mevcut mevzuat

ve işyeri koşulları

çerçevesinde planlanır.


b) İşyerinde Yürütülen Çalışmaların Sınıflandırılması

İşyerinde yürütülmekte olan veya yürütülecek olan faaliyetler özelliklerine göre sınıflandırmaya tabi tutulur. Sınıflandırmada, sürekli olmamakla birlikte periyodik olarak veya değişen aralıklarla yürütülen bakım ve onarım gibi faaliyetler de dikkate alınır.


Sınıflandırmada,

işyerinin içinde ve

dışında yürütülen işler,

üretim veya hizmet

sürecinin aşamaları,

planlanmış veya ani

faaliyetler, çalışanların

görev tanımları gibi

unsurlardan da

yararlanılabilir.


c) Bilgi ve Veri Toplama

Bilgi ve veri toplamada,

işyerinde yürütülen işler, bu

işlerin süresi ve sıklığı, işin

yürütüldüğü yer, işin kim veya

kimler tarafından yürütüldüğü,

yürütülen işten etkilenebilecek

olanlar, alınmış olan eğitimler,

işin yürütümü için ön izin

gerekip gerekmediği, işin

yürütümü sırasında kullanılacak

makina ve ekipman,


Bu makina ve ekipmanların

kullanım talimatları,

kaldırılacak veya taşınacak

malzemelerle bunların

özellikleri, kullanılan

kimyasallar ve özellikleri,

mevcut korunma önlemleri,

daha önce meydana gelmiş

olan kaza veya meslek

hastalıkları gibi unsurlar

dikkate alınır.

Tehlikeleri Değerlendirirken;

Tanımladığınız tehlikelerle ilgili herhangi bir mevzuat, standart, rehber veya madde ile ilgili sağlık ve güvenlik bilgileri var mı?

Cevabınız “Evet” ise; bu konuda elinizde bulunan rehber, mevzuat, uygulama kodu veya standardı takip etmelisiniz.

TEHLİKE KAYNAKLARI VE RİSKLER

Cevabınız “Hayır” ise; konu ile ilgili mevzuat, standart,

rehber veya madde ile ilgili

sağlık ve güvenlik bilgilerini

araştırmalı ve elde etmelisiniz.

Daha sonra bu konuda elinizde

bulunan rehber, mevzuat

uygulama kodu veya standardı

takip etmelisiniz.

TEHLİKE KAYNAKLARI VE RİSKLER

Tehlikelerden Doğan Risklerin Belirlenmesi

Tehlikeli etkenin risk oluşturduğuna karar vermek için;

a-Tehlike olacağı öngörülen etken hakkında bilgi toplanmalı,

b-Etkeni gözlemleyerek, davranışını belirlemeye çalışılmalı,

c-Hangi işlemin hangi kademesinde tehlikeye dönüşebileceği araştırılmalı,

ç-Etkenin ortaya çıkma olasılığını tespit ederek olası etkisini belirlenmelidir.

Asbest atıkları

Tehlikeli kimyasal

RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://media3.ntvmsnbc.com/j/NTVMSNBC/Components/ArtAndPhoto-Fronts/Sections-StoryLevel/Ye%C5%9Fil%2520Haber/D%C3%BCnyay%C4%B1%2520Kirletenler/%C3%A7%C3%B6p/ToxicWaste%255B1%255D.widec.jpg&imgrefurl=http://www.ntvmsnbc.com/id/24990245/&usg=__xzwskIgvvnltsMUQiKybyN30jEQ=&h=380&w=237&sz=20&hl=en&start=16&um=1&tbnid=BuaqzH7DDtLdOM:&tbnh=123&tbnw=77&prev=/images%3Fq%3Dtehlikeli%2Bkimyasal%26hl%3Den%26sa%3DG%26um%3D1

http://blogs.mirror.co.uk/asbestos-campaign/css/Asbestos-on-site-in-2005b-140309.jpg

Tehlikelerden Doğan Risklerin Analiz Edilmesi:

İşyerinde tespit edilen risklerin;

a-Ölçülebilecek ise ölçerek seviyesini tespit edilmeli,

b- Çalışana etkisini belirlenmeli,

Vücuda giriş yolunu

Vücuda etki tarzını

Etkileme düzeyini

c- Çevreye etkini belirlenmeli,

ç- İşletmeye etkisini belirlenmelidir.


Ölçerek seviyesi tespit

edilmelidir.

Ölçülebilir etkenin ulusal

mevzuat ve standartlara

göre ölçümleri yapılarak

veya yetkili kuruluşa

yaptırılarak müsaade

edilen değerler

seviyesinde olup olmadığı

tespit edilmelidir.


Çalışana etkisi:

1) Madde vücuda hangi yollardan

girer belirlenmelidir.

Solunum yolundan,

Sindirim yolundan,

Deriden emilim yoluyla.


2) Vücuttaki etki tarzı belirlenmelidir.

Toksik etki,

Allerjen etki,

Korozif etki,

Yakıcı etki,

Kanserojen etki,

Karsiyojenik etki,

Teratojenik etki.


Bireysel farklılıklar:

Bazı çalışanlarının

diğerlerine göre bazı

maddelere daha duyarlı

olması ( örneğin, yaş,

cinsiyet,beslenme, özürlülük,

akciğer fonksiyonlarında

düşüklük gibi)


Çevreye etki tarzı

belirlenmelidir:

Hava kirletici,

Su kirletici,

Toprak kirletici


http://www.flickr.com/photos/kennethrberry/4050270387/

İşletmeye etkileri

belirlenmelidir:

Binaya veya sisteme;

Korozif etkisi,

Titreşim (vibrasyon)

etkisi,

Yıkıcı etkisi,

Yakıcı etkisi.


Önlemede Öncelik Kriterleri

İşyerinde tespit edilen tehlikelerin etki şiddeti ve olası etki alanı;

HAZOP,

MATRİKS,

CHECK LİST (Kontrol listesi),

(PHA) Preliminary Hazard Analysis, (ön tehlike analizi)

RİSK DEĞERLENDİRİLME YÖNTEMLERİ

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.churchillinsurance.com.au/images/MatrixLogo.jpg&imgrefurl=http://www.churchillinsurance.com.au/MatrixPlanning.html&usg=__rolsmHJpzFvqW3SCl5_iCqfcguI=&h=280&w=282&sz=14&hl=en&start=7&um=1&tbnid=l40qf-vPVdgC5M:&tbnh=113&tbnw=114&prev=/images%3Fq%3Dmatrix%2Blogo%26gbv%3D2%26hl%3Den%26um%3D1

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.drivingforeacure.org/sitebuilder/images/PHA_Logo2-162x191.jpg&imgrefurl=http://www.drivingforeacure.org/ToSponsor.html&usg=__NqND7jw3HZUCIpRqv1bPCb7DirI=&h=191&w=162&sz=6&hl=en&start=17&um=1&tbnid=gaPrcda3I6-eyM:&tbnh=103&tbnw=87&prev=/images%3Fq%3DPHA%2B%2B%2Blogo%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG%26um%3D1

(JSA) Job Safety Analysis, (iş güvenlik analizi)

(PRA) Preliminary Risk Analysis, (ön risk analizi)

( ETA) Event Tree Analysis,(olay ağacı analizi)

What if..? (Olursa ne olur.)

ve benzeri risk değerlendirme yöntemlerinden birini kullanarak, önce hangi tehlikenin önlenmesi gerektiği belirlenmelidir.

RİSK DEĞERLENDİRİLME YÖNTEMLERİ

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://blog.bizequity.com/wp-content/uploads/2008/11/pra-logo.jpg&imgrefurl=http://blog.bizequity.com/our-experts/&usg=__j_FjH029YLEzgsmq4TQg6a4PhRo=&h=636&w=450&sz=105&hl=en&start=10&um=1&tbnid=G3MrBPtb0uQYyM:&tbnh=137&tbnw=97&prev=/images%3Fq%3Dpra%2B%2B%2Blogo%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG%26um%3D1

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.labvolt.com/images/uploads/image/ETA%2520logo%2520copy.jpg&imgrefurl=http://www.labvolt.com/about-us/partners-and-organizations&usg=__hj9zOcJ4rB3Pv53h1e8WBXLsD1U=&h=213&w=213&sz=103&hl=en&start=16&um=1&tbnid=TrryOEr2H0LoNM:&tbnh=106&tbnw=106&prev=/images%3Fq%3DETA%2B%2B%2Blogo%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG%26um%3D1

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.drivingforeacure.org/sitebuilder/images/PHA_Logo2-162x191.jpg&imgrefurl=http://www.drivingforeacure.org/ToSponsor.html&usg=__NqND7jw3HZUCIpRqv1bPCb7DirI=&h=191&w=162&sz=6&hl=en&start=17&um=1&tbnid=gaPrcda3I6-eyM:&tbnh=103&tbnw=87&prev=/images%3Fq%3DPHA%2B%2B%2Blogo%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG%26um%3D1

http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.marvelfamily.com/images/logos-comics/JSA_logo.gif&imgrefurl=http://www.myspace.com/soopaheroez&usg=__GT7uHuF7bFfhiwvxHr8bOzL0un4=&h=183&w=460&sz=45&hl=en&start=3&um=1&tbnid=EGu5ViF5Kr-j-M:&tbnh=51&tbnw=128&prev=/images%3Fq%3DJSA%2B%2B%2Blogo%26gbv%3D2%26hl%3Den%26sa%3DG%26um%3D1

Belirlenmiş Risklerin Değerlendirilmesi:

(KERD) Kabul Edilebilir Risk Düzeyi

Kabul edilebilir risk: Alınan önlemler sürdürülmelidir.

Düşük risk: En az önlem alarak ve zaman harcayarak kabul edilebilir risk düzeyine (KERD) indirilmelidir.

LPG kacağına sorun giderilinceğe

kadar geçiçi önlem alınma şekli


Orta risk: Daha fazla önlem ve zaman harcayarak

(KERD) indirilmelidir.

Yüksek risk: İşletmenin tüm

kaynaklarını seferber ederek

(KERD) indirilmelidir.

Kabul edilemez risk: O

bölümde işi durdurma dahil

tüm önlemleri alarak (KERD)

indirilmelidir.

Yüksek risk


Önlemede Öncelik Kriterleri

a- Alınacak önlemin yapılabilirliği

araştırılmalıdır.

b- Maliyeti hesaplanmalıdır.

c- İSG Kuruluna veya yetkililere

bildirilmelidir.

Yetkililerce veya kurulca kabul

edildikten sonra;


Planlama

Kim tarafından, ne kadar

sürede yapılacak,

başlayış ve bitiş tarihleri

planlanmalıdır.


http://fentanyl.files.wordpress.com/2009/01/12.png

Uygulama

Önce hangi tehlikenin

önlenmesi gerektiği

belirledikten sonra,

aşağıdaki yöntemlerden

birisi uygulanmalı veya

uygulatılmalıdır.


Tehlikeyi Önlemede Uygulanacak Yöntem Örnekleri

Yerine koyma: Tehlikeli olanı, tehlikesiz ya da daha az

tehlikeli olanla değiştirmek.

Kaynakta önleme (Kapatma): Tehlikeli olanı kapalı sistem içinde kullanarak etkilenmeyi önlemek.

Tecrit etme (İzolasyon ya da ayırma): Tehlikeli olanı,diğer bölgelerden izole etmek.


Sayılan bu 3 temel

prensibin dışında, tehlike

kaynağının özelliğine göre:

Maruziyet süresinin

kısaltılması,

Havalandırma yöntemleri ile

konsantrasyonun

azaltılması,

Algılama ve alarm sistemleri

kurulması,

gibi önlemler alınabilir.


Kişisel korunma:

Yukarıda sayılan yöntemlerin zaman zaman yeterli olamayabilecekleri veya uygulanamayacakları göz önünde bulundurularak, bu yöntemlerin yanı sıra çalışanları Kişisel Koruyucu Donanımlarla (KKD) koruma yoluna gidilmelidir.


Kontrol ve Yenileme

Uygulanan yöntemin etkinliği

kontrol edilmeli, yetersiz ise,

yeniden araştırılmalı, planla,

uygula, kontrol et, önlem al

döngüsü uygulanmalıdır.

Yeterliliği belirlendikten sonra

sürdürülebilirliğini sağlamak

için periyodik kontroller devam

ettirilmelidir.


Küçük işletmelerde en kolay uygulanabilecek risk değerlendirme yöntemlerinden birisi, kontrol listesi (CHECK LİST) yöntemidir.

Bu listeler işyerindeki her makine ve sistem için ayrı ayrı hazırlanarak uygulanabilir.

Listedeki sorular incelenerek cevaplandırılır ve olumsuz cevapların bulunması durumunda bu olumsuzluklar giderilir.


Eksikler tamamlanır ve

kontrol listesi dosyaya

kaldırılır.

Belirli aralıklarla

yapılacak olan

kontrollerde elde edilen

sonuçlar bir önceki ile

karşılaştırılarak eksiklikler

var ise giderilir.


Risklerin azaltılması için kullanılabilecek koruyucu önlemlere örnekler

Yer döşemelerinin dikkatlice seçilmesi (özellikle yapılan işlemler sırasında zeminin ıslanma veya tozlanma ihtimali varsa) yüzeylerin kuru tutulması, gerekli olduğu durumlarda uygun temizleme metodları kullanılarak kaygan yüzeylerin kimyasal yollarla işlemden geçirilmesi,


Koruyucu önlemler

Zemin ve geçiş yollarında

devamlı kontrollerin

yapılmasının sağlanmalı,

deliklerin, çatlakların,

eskimiş halıların veya

kilimlerin yok edilmesi,

Zeminin ve geçiş yollarının

temiz tutulması, eşiklerin

kaldırılması veya

yüksekliklerinin azaltılması,


Koruyucu önlemler:

Çalışanlara uygun ayakkabıların verilmesi,

Araçların, kablolarının insanların yürüdüğü yerlerden geçmeyecek şekilde yerleştirilmesi,

Kabloların kablo kanalları kullanılarak yüzeye güvenlice sabitlenmesi,

Zeminlerde ve trafik yollarında kaymayı engelleyen ve kolay temizlenen malzemelerin kullanılması.


Risklerin azaltılması için kullanılabilecek koruyucu önlemlere örnekler:

Makinelerin eğitimli ve yetkili çalışanlarca kullanılmasını sağlayın,

Uygun olan bütün koruyucuların yerinde ve çalışır olmasını sağlayın,

Koruyucuların gerekli olduğunu posterler ve işaretlerle işçilere hatırlatın,

Makinenin çalıştırılmasından önce bütün gerekli koruyucuların yerinde olmasını sağlayın,


Makinelerin çevresindeki alanların düzenli, temiz ve engellerden arınmış olmasını sağlayın,

Çalışanların rahat hareket etmelerini sağlayacak yeterli alan sağlayın,

Çalışanlara uygun kişisel koruyucu donanımlar temin edin,

Makinelerde ve makine

çevresinde uygun

aydınlatmayı sağlayın,


Bozuk makinelerin çalıştırılmasını önlemek için uyarı sistemini gerçekleştirin,

Makinelerin bakımlarının yapılmasını ve bozuk olanların bir an önce tamir edilmesini sağlayın,

Makinenin hareketli parçaları ile makine yakınında bulunan sabit parçalar arasında yeterli alanın bulunmasını sağlayın,


Risk Analizi

Risk analizi ile tehlikelerin verebileceği zarar, hasar veya yaralanmanın şiddeti ve bu zarar, hasar veya yaralanmanın ortaya çıkma olasılığı belirlenir. Risk analizinde, tehlikeye maruz kalan kişi sayısı, tehlikeye maruziyet süresi, kişisel koruyucuların sağladığı korunma ve güvensiz davranışlar gibi unsurlar dikkate alınır.



Risk değerlendirmesinde,

belirlenen risklerin

ağırlık oranları

hesaplanarak

derecelendirme yapılır

ve önlem alınmasının

gerekli olup olmadığına

karar verilir.


Önlemlerin

Belirlenmesi

İlgili mevzuat ve işyeri

koşulları dikkate

alınarak alınması gerekli

önlemlere karar verilir.


İşyerindeki riskleri kontrol altına alma yöntemleri

Önceliğin derecesine göre ve en öncelikli olandan daha az öncelikli olana doğru sıralanmak üzere aşağıdaki gibi yapılmalıdır.

Riskleri kaynağında yok etmeye çalışmak,


Tehlikeli olanı, daha az tehlikeli olanla değiştirmek,

Toplu koruma önlemlerini, kişisel korunma önlemlerine tercih etmek,

Mühendislik önlemlerini uygulamak,

Ergonomik yaklaşımlardan yararlanmak.


Risk Değerlendirme Raporu Hazırlanması

Risk değerlendirme raporunda, aşağıdaki hususlar yer almalıdır:

Yapılan işin tanımlanması,

Mevcut riskler,

Risklerden etkilenen çalışanların listesi,


Risk Değerlendirme Raporu Hazırlanması

Zarar, hasar veya yaralanmanın şiddeti,

Zarar, hasar veya yaralanmanın meydana gelme olasılığı,

Risk değerlendirmesinin sonuçları (Risk düzeyleri),

Alınması gerekli kontrol önlemleri.


Risk değerlendirme raporunda,

risk değerlendirmesini yapan

kişilerin ad, soyad ve imzaları ile

risk değerlendirmesinin yapıldığı

tarih belirtilir.

İşveren tarafından, risk

değerlendirmesi bulgularının

kaydedilmesinde kullanılacak ve

risk değerlendirme raporuna temel

olacak bilgileri içeren örnek risk

değerlendirme formu hazırlanır.


Denetim, İzleme ve

Gözden Geçirme

İşyerinde gerçekleştirilen

risk yönetiminin tüm

aşamaları ve uygulanması

düzenli olarak denetlenir,

izlenir ve aksayan yönler

yeniden gözden geçirilir.


Risk Değerlendirmesini Yapacak

Personelin Niteliği

Risk değerlendirmesinin, işveren

tarafından, işyerinde istihdam edilen

ve yeterlik belgesi bulunan iş güvenliği

ile görevli mühendisler ile işyeri

hekimliği sertifikasına sahip olan iş

sağlığı ile görevli işyeri hekimlerine,

bunların bulunmaması durumunda ise,

dışarıdan hizmet veren uzman kişi veya

kuruluşlara yaptırılması.


İşyerinde yürütülen işin

niteliği, farklı

mesleklerden

uzmanların da

bulundurulmasını

gerektiriyorsa, işveren

uygun mesleklerden

uzmanların da risk

değerlendirmesi

yapmasını sağlar.


Yönetim, Danışma, Bilgilendirme

ve Eğitim

İşveren müessese tarafından, risk

değerlendirmesi ile ilgili olarak üst

düzey bir yönetici görevlendirilecektir.

Risk değerlendirmesi, varsa işyerinde

mevcut iş sağlığı ve güvenliği kuruluna

ve işyeri sağlık ve güvenlik işçi

temsilcisine danışılarak yapılmalıdır.



sonucunda, işyerinde

herhangi bir değişiklik

kararının alınması

durumunda, bu kararın

uygulanması ile ilgili olarak

tüm çalışanların

bilgilendirilmesi ve eğitimi

sağlanmalıdır. Bunun için,

eğitim ihtiyaçları

belirlenecek ve uygun bir

eğitim programı

yürütülecektir.


Risk Değerlendirmesinin

Temel Gerekçeleri

işletme açısından:

İş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesine yönelik yapılacak çalışmaların sonucunda alınacak önlemlerle;

İşletmenin sağlık giderleri azalacak,

Tazminat giderleri azalacak,


İşletme açısından:

Güvenli çalışma ortamında verimlilik artacak,

Üretimde kalitenin yükselecek,

İşletme güven ve prestij kazanacak,

Pazar payının yükselmiş olacak,

Ekonomik yönden güçlü hale gelmesi sağlanacak,


Ülke açısından:

Çalışanlardan hastalanan ve iş göremez durumuna düşenlerin sayısı azalacak,

Gayri safi milli hasılanın yaklaşık %3„ü kadar kayıp azalacak, elde edilen gelir ile ülke kalkınmasında kullanılacak,

Sağlık ve rehabilitasyon harcamaları azalacak,


Ülke açısından:

Bir bütün olarak toplum sağlık göstergeleri iyileşecek,

Çalışma barışına katkı sağlayacak,

Refah toplumuna dönüşümü hızlandıracak,

Ülke uluslar arası alanda prestij kazanmış olacak.


İşyerinizdeki riskleri değerlendirirken

Aşağıdaki beş adım uygulanmalıdır.

1. adım: Tehlikeleri belirleyin

2. adım: Kimin nasıl zarar görebileceğine karar verin

3. adım: Riski değerlendirin ve var olan önlemlerin yeterli olup olmadığına, daha fazla önlem almak gerekip gerekmediğine karar verin

4. adım: Bulduklarınızı kaydedin

5. adım: Değerlendirmenizi gözden geçirin ve gerekirse değiştirin




işletmede proaktif

davranabilmenin nesnel

dayanağını oluşturan kilit

işlevlerden biridir.

Proaktif davranış;

olayların ortaya

çıkmasından önce var

sayımlara, öngörülere,

değerlendirme ve

analizlere dayalı olarak

önlem almak demektir.


Risk değerlendirmesiyle,

tehlikelerin belirlenmesi, her bir

tehlikenin ortaya çıkma olasılığıyla,

olası sonuçların şiddet derecesinin

değerlendirilmesi, mevcut

kontrollerin etkinliğinin gözden

geçirilmesi, dolayısıyla de acil

önlem gerektiren tolore

edilemeyecek risklerle, maliyet

etkin önlemlerle orta vadede kabul

edilebilir düzeylere indirilebilecek

risklerin tanımlanması

ayırdedilmesi sağlanmış olur.


Değerlendirme sırasında üç temel soruya yanıt aranmalıdır?

1. Tehlike kaynakları var mı? Tehlike kaynakları nelerdir? 2. Kimler zarar görebilir? 3. Sonuç (zararın, hasarın, yaralanmanın şiddet derecesi) ne olur? Değerlendirme sonucunda farklı risklerin diğer risklere göre kazandığı relatif önem bir derecelendirme aracıyla (matriks) belirlenir.


RİSK DEĞERLENDİRME UYGULAMALARI

Değerlendirme operasyon, mekan

veya aktivite bazında yapılabilir.

Mekanda, operasyonda veya iş

aktivitesinde açığa çıkabilecek

tehlikeler belirlenir, listelenir.

Riskin derecelendirilebilmesi için

olasılık ve sonucun şiddet

derecesinin sayısal olarak

ifadelendirilmesi pratik yarar

sağlayabilir.

Zarar Verme Etkisi Derecelendirme Basamakları:

5 (çok ciddi) birden çok ölümlü, ölümlü veya sürekli iş göremezlik

4 (ciddi) ciddi yaralanma, meslek hastalığı

3 (orta) en az üç gün istirahat gerektiren yaralanmalar

2 (hafif) ilk yardım gerektiren küçük yaralanmalar

1 (çok hafif) hasar ya da yaralanmaya neden olmayan kaza, iş saati kaybı olmayan


Yaralanma/hasar olasılığı değerlendirilirken;

Maruz kalan personel sayısı, Tehlikeye maruz kalma sıklığı ve süresi, Elektrik, su kesintileri gibi kontrol ve önlemlerin etkinliğini azaltabilecek durumlar,

Tesis ve makinalardaki güvenlik bileşenleri eksiklikleri, Kişisel koruyucuların etkinliği ve kullanım sıklığı, güvensiz davranışlar vb. diğer faktörler de değerlendirilmelidir


http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.finnbarents.fi/finnb/joom/userfiles/images/Training/evaluation_of_projects_logo_512.jpg&imgrefurl=http://www.finnbarents.fi/finnb/joom/index.php%3Foption%3Dcom_content%26task%3Dview%26id%3D19&usg=__R-5XkDKu9y-ToP0jrcvBFscB8wo=&h=436&w=512&sz=79&hl=en&start=48&sig2=Ismx0LMsO7ITXx0RbeW7Fw&um=1&tbnid=1LQo8KtvOnBt2M:&tbnh=112&tbnw=131&prev=/images%3Fq%3Dde%25C4%259Ferlendirme%26ndsp%3D21%26hl%3Den%26sa%3DN%26start%3D42%26um%3D1&ei=ivLrSvTvH8yLjAfS0NmbDQ

Ortaya çıkma olasılığı için derecelendirme

basamakları

5 her gün (çok yüksek olasılık)

4 haftada bir (yüksek olasılık)

3 ayda bir (orta dereceli olasılık)

2 üç ayda bir (küçük olasılık)

1 yılda bir (çok küçük olasılık)


R = O X Ş formülü

R= Risk

O= Olabilirlik

Ş= Şiddet (Zararın Derecesi)

olarak ifade edilir

20, 25

15, 16

Yüksek Risk

Bu risklerle ilgili hemen çalışma

yapılmalı

10, 12

8, 9

Dikkate Alınması Gerek Risk

Bu risklere mümkün olduğu kadar

çabuk müdahale yapılmalı

4, 5, 6

1, 2, 3

Kabul Edilebilir Risk

Acil tedbir gerektirmeyebilir

Risk Puanı Değerlendirme Tablosu


İşverenin Risk Değerlendirme Yükümlülüğü

4857 sayılı İş Kanunu‟nun “İş Sağlığı ve Güvenliği”

başlıklı beşinci bölümünün, “İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri” başlıklı 77. Maddesi ile iş sağlığı ve güvenliği alanında işçilerin ve işverenlerin yükümlülükleri düzenlenmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT

AB müktesebatı ile uyum çalışmaları kapsamında ise 21 tane iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği yayınlanmış,

yayınlanan neredeyse tüm iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliklerinde ise işverene risk değerlendirme yükümlülüğü getirilmiştir. Mevzuatımız gözden geçirildiğinde aşağıdaki yönetmelik maddelerinde risk değerlendirmesinin işverene yükümlülük olarak verildiği belirtilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT

Documents

T A N I M L A R - cu.edu.tr · RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Risk analizi ve yönetimi prosesinin başlıca yararları şunlardır: 1. İşyerinin yazılı prosedür