TỰ NHIÊN NHƯ MỐI QUAN HỆ VIỆT­LÀO

“Những dòng cảm xúc này xin dành tặng những người bạn Lào tôi đã từng gặp và những miền đất Lào tôi đã từng qua”

*** Chỉ là một cá nhân, không đủ tầm để nói về mối quan hệ mang tính lịch sử và thời đại giữa

hai dân tộc, đất nước và con người Việt Nam ­ Lào, Lào ­Việt Nam. Những cảm nhận của tôi về mối quan hệ này chỉ đơn giản xuất phát từ những con người, sự việc rất thật, rất gần với những người bạn Lào, đất nước Lào mà tôi may mắn có cơ duyên được gặp và đến trong cuộc đời.

Tôi sinh ra trong những năm cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, còn quá nhỏ để cảm nhận hết sự khốc liệt của chiến tranh, sự tàn phá của bom đạn, sự hy sinh, mất mát to lớn của cả hai dân tộc Việt – Lào khi cùng sát cánh bên nhau chiến đấu chống kẻ thù chung. Lớn lên trong thời bình, những năm sau giải phóng nhưng cũng chưa đủ lớn để cảm nhận hết tình cảm giữa hai dân tộc khi cùng chia bùi, sẻ ngọt, giúp đỡ nhau trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.

Lớn lên chút nữa, đất nước Lào đọng lại trong tâm trí tôi qua những bài học lịch sử, những phóng sự trên tivi, các chương trình văn nghệ giao lưu với hình ảnh cô gái Lào trong tấm váy mềm mại, quyến rũ, say sưa với điệu múa Lăm vông cùng anh lính tình nguyện Việt Nam da lam màu sương gió ẩn sau bộ quân phục màu xanh hiền hòa. Những hình ảnh đó luôn hiện hữu trong tôi, và không biết từ khi nào hình ảnh đất nước Lào tươi đẹp, mến khách, nhân dân Lào hiền hòa, thân thiện đã thôi thúc tôi một lần đến với đất nước Lào, được hòa mình trong điệu múa Lăm vông và đắm chìm trong làn điệu dân ca “Hoa Chăm Pa” bay bổng.

Cũng thật tình cờ, năm 1987 khi bước chân vào trường trung cấp Dược Trung ương 2 tại tỉnh Hải Dương, tôi đã gặp một số bạn Lào. Không hiểu sao ngay từ buổi đầu gặp gỡ, chúng tôi ­ những người Việt Nam đã cảm mến các bạn Lào? Phải chăng nụ cười hiền hòa, ánh mắt trìu mến, lời chào ngộ nghĩnh “Sờ bai đi” cùng với hình ảnh đôi bàn tay áp chặt vào nhau đặt ngay cạnh trái tim đã lay động chúng tôi. Tình bạn giữa chúng tôi nhanh chóng trở nên thân thiết bởi nó đến một cách tự nhiên, nhẹ nhàng và như một nhu cầu tất yếu. Chúng tôi cảm nhận được ở nhau sự chân thành và hơn nữa là cần ở nhau sự chia sẻ, giúp đỡ, động viên những lúc khó khăn. Cũng từ đó mà tôi thích điệu múa Lăm vông, trò chơi té nước, thích ăn xôi bằng tay, thích nói một vài câu tiếng Lào thật vui và gần gũi, thích nói “khọp chay lãi lãi” mỗi khi được bạn giúp một việc gì đó, cũng như các bạn Lào thích nói “Cảm ơn nhiều lắm” với những người bạn Việt Nam chân thành và cởi mở.

Thời gian trôi qua thật nhanh, đầu năm 1990 sau lễ tốt nghiệp, chúng tôi mỗi người một nơi. Khi ấy phương tiện trao đổi thông tin thật khó khăn, hơn nữa những bộn bề trong công việc và cuộc sống cứ cuốn chúng tôi đi, đến nay chưa một lần gặp lại, cũng không có thông tin về nhau, không biết bây giờ các bạn đang ở đâu, làm công việc gì trên đất nước Lào. Hy vọng câu chuyện này đến được với các bạn Lào của tôi như một lời nhắn nhủ rằng trong tôi luôn lưu giữ hình ảnh và tình cảm của các bạn Lào hiền hòa, dễ mến. Và xin gởi đến các bạn lời cảm ơn chân thành bởi chính các bạn đã giúp tôi có được những trải nghiệm và cảm nhận đầy đủ hơn về mối quan hệ sâu sắc giữa đất nước và con người Việt ­ Lào; Lào ­ Việt.

Những người bạn Việt­Lào vui vẻ bên nhau dưới mái trường TC Dược tại Hải Dương

Sau khi ra trường, cũng là một cơ duyên tôi về làm việc tại Công ty Dược ­ Trang Thiết bị Y tế Bình Định với tên giao dịch là BIDIPHAR, là Công ty đặt nền móng cho sự hình thành Công ty dược phẩm CBF Pharma và Công ty cao su hữu nghị Lào – Việt mang đậm tình hữu nghị giữa tỉnh Bình Định của Việt Nam và các tỉnh Chămpasack và tỉnh Sê Kông của đất nước Lào. Tôi chợt nghĩ phải chăng đây là cơ hội giúp tôi đến gần hơn với đất nước Lào, nơi mà tôi ao ước được một lần đặt chân đến?

Từ vị trí công việc của mình, tôi có dịp gặp gỡ, làm việc với nhiều người bạn Lào mới. Quan hệ giữa chúng tôi không đơn thuần là bạn mà còn là đồng nghiệp. Trong công việc chúng tôi trao đổi, hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình, đầy trách nhiệm để cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trong cuộc sống chúng tôi tôn trọng, quan tâm, chia sẻ và hòa đồng với nhau như anh em một nhà. Cũng từ mối quan hệ công việc đó, niềm hy vọng một một lần được đến với đất nước Lào ngày càng lớn dần trong tôi.

Điều gì đến đã đến, tôi được Công ty cử đi công tác tại Lào. Trên chuyến xe rong ruổi qua những miền quê trên đất Lào, trong tôi bỗng trào dâng một tình cảm tha thiết, thật khó tả. Đi trên đất Lào mà tôi cứ ngỡ đang đi trên những miền đất mới của quê hương mình. Mọi thứ ùa vào trong tôi tự nhiên và ấm áp, những cánh rừng bạt ngàn, những bản làng đơn sơ, những con người chân chất với mọi nếp sinh hoạt diễn ra sao thân thuộc đến không ngờ. Xe chúng tôi dừng lại bên một khu chợ khi trời đã xế chiều, mọi người mời chúng tôi mua đủ thứ, hầu hết là nông sản, cả những sản phẩm của rừng như mật ong,…Chúng tôi chọn một nồi bắp đang luộc chưa kịp chín, những trái bắp non, ngọt, mềm và nóng hổi được chúng tôi ăn vội bên bếp lửa cùng với những người nông dân Lào, người mua hàng và người bán hàng không nói chuyện với nhau nhưng lại cười rất to, rất tươi và niềm vui đong đầy trong từng ánh mắt. Tôi có cảm giác cay cay nơi sống mũi bởi giữa những người “bạn nước ngoài” lần đầu tiên gặp gỡ hôm ấy không hề có khoảng cách, sự chân thành, gần gũi đã vô hiệu hóa sự bất đồng ngôn ngữ, chỉ bằng ánh mắt và đôi tay chúng tôi hiểu rõ mọi điều. Chia tay những người nông dân Lào hiền lành, chất phát chúng tôi vội vàng lên xe để kịp về Pắc­xế trước khi trời tối.

Niềm vui của những người bạn Việt Nam bên gánh hàng rong trên đường phố Lào

Những ngày sau đó tôi có dịp đi nhiều nơi và tiếp xúc nhiều hơn với người dân Lào. Những ký ức trong tôi về con người và đất nước Lào đã đẹp, giờ đây càng chân thực và sâu sắc hơn. Tục ngữ có câu “ Trăm nghe không bằng một thấy” điều này thật đúng với tôi trong chuyến công tác đầy ý nghiã này.

Điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công tác của tôi là Công ty liên doanh CBF Pharma, đây là Công ty đầu tiên mang đậm tình hữu nghị giữa hai tỉnh Chămpasack và Bình Định. Đứng trước một cơ ngơi hoành tráng với những tòa nhà làm việc khang trang, những dây chuyền sản xuất hiện đại: thuốc viên, thuốc tiêm ­ dịch truyền, thuốc nước,….khu sinh hoạt tập thể đầy đủ tiện nghi tôi không khỏi ngỡ ngàng. Cảm giác này nhanh chóng được thay bằng sự cảm phục trước sự quyết tâm, dám nghĩ, dám làm của Ban lãnh đạo Công ty và trước những thành quả của sự kết tinh bao mồ hôi, công sức và cả tình cảm chân thành mà nhiều thế hệ công nhân người Lào và người Việt Nam gây dựng nên kể từ năm 1994. Với thế mạnh và kinh nghiệm hơn 30 năm sản xuất và kinh doanh dược phẩm, kể từ khi mới thành lập Công ty CBF, Công ty BIDIPHAR đã cử nhiều chuyên gia dày dạn kinh nghiệm trong các lĩnh vực kỹ thuật, nghiên cứu, sản xuất, quản trị doanh nghiệp và nhiều công nhân có tay nghề cao sang CBF để đào tạo và huấn luyện, chuyển giao công nghệ cho cán bộ công nhân viên người Lào. Hàng năm BIDIPHAR còn tiếp nhận các đoàn cán bộ công nhân viên người Lào từ CBF sang học tập dài hạn tại BIDIPHAR. Vì thế với con số khiêm tốn 15% cán bộ công nhân viên người Lào ban đầu thì nay con số này đã tăng lên 98%. Hiện nay, công ty CBF là đơn vị duy nhất được Bộ Y tế Lào cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn GMP­ASEAN, cung cấp khoảng 50% thị phần dược phẩm tại Lào, doanh thu bình quân đạt 8 triệu USD/năm. CBF đã trở thành một thương hiệu mạnh trên toàn lãnh thổ Lào, và điều đó cũng đã tô đậm thêm dấu son trong tình hợp tác hữu nghị giữa hai tỉnh Chămpasack ­ Bình Định nói riêng, cũng như hai nhà nước Lào – Việt Nam nói chung.

Đoàn cán bộ cấp cao tỉnh Bình Định trong buổi thăm và làm việc tại Công ty CBF

Tại đây tôi được làm việc trực tiếp với cán bộ và công nhân Lào. Tuy đã nhiều lần làm việc với nhau thông qua email, điện thoại, nhưng được trực tiếp làm việc với nhau tôi mới cảm nhận hết tinh thần trách nhiệm và thái độ tích cực học tập của những người bạn Lào. Trong giờ làm việc họ nghiêm túc và cần mẫn, trao đổi công việc thẳng thắn và đầy trách nhiệm. Khi gác lại công việc thì không khí trở nên khác hẳn, các bạn vô cùng vui vẻ và thân thiện. Tôi nhận được rất nhiều lời chào “Chào Việt Nam” và ánh mắt trìu mến từ các bạn Lào. Thật vui khi tại đây nhiều bạn Lào nói được tiếng Việt và hát rất hay nhiều bài hát Việt Nam, có lẽ đây là món quà bất ngờ và đầy cảm xúc các bạn Lào dành tặng cho những người “khách nước ngoài” Việt Nam chúng tôi.

Chuyên gia Việt Nam bên cán bộ công nhân viên Lào yêu nghề và yêu đời

Rời Công ty CBF, chia tay những người cán bộ công nhân viên Lào yêu nghề và yêu đời sau những ngày làm việc tích cực, chúng tôi tiếp tục ghé thăm Nông trường cà phê và Nông trường cao su tại tỉnh Sê Kông, đây là hai dự án lớn mang đậm dấu ấn của tình hữu nghị Việt – Lào.

Công ty Cao su hữu nghị Lào – Việt (LVF), được thành lập năm 2006, là liên doanh giữa Công ty Cổ phần Cao su Bidiphar (công ty liên kết của BIDIPHAR) và Công ty dược phẩm CBF theo tinh thần thỏa thuận hợp tác phát triển đã ký kết giữa tỉnh Bình Định và các tỉnh Nam Lào. Dự án này được Chính phủ hai nước cấp giấy phép đầu tư với chức năng khai hoang, trồng mới và chăm sóc 8.000 ha cây cao su, cây lấy gỗ và xây dựng nhà máy chế biến mủ cao su tại tỉnh Sê Kông.

Ông Nguyễn Văn Quá­TGĐ Bidiphar tại hội nghị sơ kết dự án trồng cây cao su

Công ty Café Hữu nghị Chămpasack Bình Định (CBF Coffee) được thành lập năm 2003, vốn điều lệ 4 triệu USD, trụ sở đặt tại huyện Paksong. Hiện đã trồng được 400 ha cà phê Arabica, sản lượng hàng năm đạt khoảng 2500 tấn.

Những cánh rừng Cà phê xanh tốt trên đất Lào

Đứng giữa những cánh rừng cà phê, cao su bạt ngàn, ấn tượng trong tôi là hình ảnh những người công nhân Lào và công nhân Việt Nam chân chất, miệt mài, say mê lao động với tinh thần, trách nhiệm cao, mồ hôi của họ chắc đã thấm đẫm vùng đất này nhưng không vì thế mà cuộc sống bớt đi sự tươi mới. Giữa cánh rừng cà phê chín đỏ đâu đó vang lên điệu dân ca Lào trong trẻo, mọi nhọc nhằn và lo toan tan biến, họ vẫn luôn bên nhau, yêu đời và lạc quan đến kỳ lạ. Chứng kiến những phút giải lao vội vàng giữa giờ tôi mới cảm nhận hết tình cảm của những người công nhân Việt ­ Lào, họ vui vẻ, hòa đồng và chia sẻ với nhau từng chai nước, từng bát cơm, ở đây không có chỗ cho sự hơn thua, lòng đố kỵ, trong họ chỉ có một quyết tâm lao động hết mình vì sự phát triển của Nông trường và tôi có cảm giác giữa họ không có ranh giới của màu da, sắc tộc. Vẫn còn đó nhiều gian nan, vất vả ở phía trước, vẫn biết rằng con đường đi đến thành công không phải bao giờ cũng dễ dàng nhưng họ hiểu rằng những giọt mủ cao su trắng ngần, những quả cà phê chín đỏ thu được là công sức, là thành quả lao động cực khổ của biết bao con người và cũng là kết quả của tình hữu nghị trong sáng, bền chặt giữa những người Việt Nam và Lào. Thành quả ấy cần phải được nâng niu, gìn giữ và phát huy.

Những người công nhân Lào bên vườn giống cao su

Tôi thật sự thán phục tầm nhìn xa, trông rộng của lãnh đạo hai tỉnh

Chămpasack và Bình Định, của lãnh đạo Công

ty BIDIPHAR, đã không ngần ngại đặt nền móng và

mạnh dạn hợp tác, đầu tư các dự án kinh tế vô cùng hiệu quả. Chứng kiến những thành

quả đạt được, tôi có cơ sở để đặt niềm tin về sự phát triển lớn mạnh và bền vững của các Công ty và trên cả là niềm tin sâu sắc về mối bang giao, tình hữu nghị bền chặt giữa hai tỉnh Bình Định ­ Việt Nam và Chămpasack ­ Lào, giữa hai đất nước Việt Nam ­ Lào, Lào ­Việt Nam.

Lô sản phẩm cao su đầu tiên thấm đẫm tình hữu nghị Lào – Việt

Được những người bạn Lào đưa đi thăm quan một số địa danh trên đất Lào, tôi có cảm giác chiến tranh chưa hề đi qua mảnh đất này.

That Luống ­ biểu tượng của đất nước Lào, niềm tự hào của người dân Lào

Trước mắt tôi một miền đất rất đỗi thanh bình, trù phú, đầy tiềm năng và đang trên đà phát triển, tôi đọc được niềm vui, niềm tự hào trong ánh mắt của những người bạn Lào. Một màu xanh bất tận, một không khí trong lành, một không gian yên bình,…. tất cả những gì thuộc về nơi đây đều gần gũi, quen thuộc và nên thơ, tôi thấy yêu mảnh đất nơi đây như yêu chính quê hương mình.

Chiến tranh như chưa hề đi qua mảnh đất này

Và ai đã từng đến đất nước Lào, hẳn vô cùng ấn tượng với lòng mến khách của nhân dân Lào. Tiếp xúc với người Lào dù chỉ một lần ta dễ dàng nhận ra những nét đặc sắc trong tâm hồn của người dân Lào: hồn nhiên, sôi nổi, nhiệt tình và trọng danh dự. Bất cứ nơi đâu người Lào cũng có thể tự hào kể cho du khách nghe vẻ đẹp của đất nước và con người Lào bằng những làn điệu dân ca ngọt ngào và điệu múa Lăm vông có sức thu hút mạnh mẽ. Đã đến đây, đến với đất nước Lào thì không ai có thể cưỡng lại đôi chân nhún nhảy và đôi bàn tay đong đưa theo điệu múa Lăm vông đắm say và níu giữ lòng người.

Đoàn cán bộ cấp cao tỉnh Bình Định hòa mình trong điệu múa Lăm vông truyền thống

Với những trải nghiệm và cảm nhận sâu sắc sau chuyến công tác tại Lào tôi càng hiểu rõ hơn tại sao mối quan hệ giữa hai dân tộc, đất nước và con người Việt Nam ­ Lào, Lào ­Việt Nam lại đặc biệt đến thế. Tôi đã chứng kiến nhiều cuộc thăm viếng của Lãnh đạo hai Công ty, hai tỉnh Bình Định ­ Chăm pa sắc và lãnh đạo hai đất nước Việt ­ Lào, Lào ­ Việt. Tôi cũng đã đọc rất nhiều câu

chuyện kể về mối quan hệ đặc biệt giữa hai dân tộc, đất nước và con người Việt Nam ­ Lào, Lào ­ Việt Nam trên các diễn đàn, có một đặc điểm chung là mọi mối quan hệ đều được bắt nguồn từ những con người cụ thể, sự việc cụ thể và đều xuất phát từ tâm khảm, từ trái tim, vì thế có sức lan tỏa rộng lớn và chạm đến những trái tim đồng điệu. Tôi cảm nhận được sự chân thành, bền chặt và tất yếu trong mối quan hệ giữa hai đất nước Việt Nam ­ Lào, Lào ­ Việt Nam, một mối quan hệ thật tự nhiên, không gượng ép và cũng chẳng có sự toan tính nào, có chăng là sự sắp đặt của tạo hóa đã đặt đất nước Lào về phía Tây và Việt Nam về phía Đông của dải Trường Sơn. Tôi chợt nhớ và yêu câu hát của nhạc sĩ Hồ Hữu Thới “Em ở bên này Tây Trường Sơn, anh ở bên này Đông Trường Sơn, hai đứa nghe chung tiếng gà gáy sáng, đất nước Chămpa, đất nước Tiên Rồng…”.

Và cũng bởi lẽ đó mà người dân của hai đất nước Việt ­ Lào có những điểm tương đồng về tính cách, quan điểm, lối sống và trên tất cả là tình đoàn kết, lòng đôn hậu, bao dung và thủy chung son sắt như lời Bác Hồ kính yêu đã khẳng định “Việt ­ Lào hai nước chúng ta, tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”.

Thủ tướng Lào ­ Thongsing Thammavong ghi sổ vàng lưu niệm tại Công ty Bidiphar

Xin mượn lời của nhạc sĩ Humphênh Lắt thạ nạ vông để nói về mối quan hệ đặc biệt Việt ­ Lào, Lào ­ Việt: “Đoàn kết Lào – Việt là quy luật phát triển của hai Đảng, của hai đất nước. Đó là truyền thống từ bao đời nay không thể thay đổi. Ta ở bên nhau, ở cạnh nhau vì địa hình, địa lý nếu không giúp nhau thì không thành sự nghiệp lớn được. Tôi nghĩ rằng nghĩa tình Lào – Việt phải được ví như thân thể con người, như chân tay, như đôi con mắt, nghĩa là một sự gắn bó đến hoàn hảo và không thể khác được”.

Và mối quan hệ gần như đã được mặc định giữa hai người anh em Việt ­ Lào, Lào ­ Việt là một minh chứng tiêu biểu nhất, cụ thể nhất làm sáng tỏ ý nghĩa của câu danh ngôn “Có một định mệnh biến chúng ta thành anh em: Không ai đi đường một mình, tất cả những gì ta gửi vào cuộc đời của người khác sẽ quay trở về cuộc đời của ta”(Edwin Markham).

Đoàn cán bộ cấp cao tỉnh Chăm­pa­sắc trong chuyến thăm và làm việc tại Bidiphar

Tại thời điểm vô cùng ý nghĩa và quan trọng với hai đất nước Việt Nam ­ Lào, Lào ­Việt Nam, kỷ niệm "Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam ­ Lào 2012" kỷ niệm 35 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị hợp tác (18/7/2012) và 50 năm ngày thiết lập Quan hệ ngoại giao Việt Nam ­ Lào (5/9/2012), cuộc thi “Tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam ­ Lào, Lào ­ Việt Nam” giúp tôi có cơ hội được bộc bạch những cảm nhận, suy nghĩ của bản thân về mối quan hệ Việt Nam ­ Lào, Lào ­Việt Nam, cũng là dịp để tôi hiểu hơn và yêu hơn những người bạn, những người anh em đang sống và lao động hết mình vì chính nghĩa ở phía bên kia dải Trường Sơn hùng vĩ, và cũng thông qua diễn đàn này tôi xin bày tỏ niềm tin sâu sắc về mối quan hệ đặc biệt Việt ­ Lào, Lào ­ Việt sẽ mãi trường tồn và phát triển.

Xin gởi đến các bạn Lào Lùng, Lào Sủng, Lào Thơm lời chào thân thiết của những làn điệu bài chòi, câu ca quan họ, điệu lý mười thương từ đất nước Việt Nam thanh bình và mến khách./.