TableofContents

THÔNGTINEBOOK

PHILỘ

LỜINÓIĐẦU

DẪNNHẬP

1.HÔBIẾN!

2.RẮCRỐILÀNGHỀCỦATÔI

3.“CHỈCẦNÔNGĐƯAHÀNGMẪULÀXONG!”

4.PHÓCHỦTỊCHHỘIHỖTRỢNGƯỜINGHÈO

5.“GIỜMỚIBIẾT!”

6.HỘIHÓATRANGHOANGDÃCỦATHƯƠNGMẠITOÀNCẦU

7.VÀTHẾLÀTỐT

8.HẠTCƠMVẤTVẢ

9.VÁNCỜTRUNGQUỐC

10.BẢYBƯỚCGIẢIQUYẾTVẤNĐỀ

11.VĂNHÓASẢNXUẤTHÀNGGIẢ

12.KHÔNGTHỬNGHIỆMTRÊNĐỘNGVẬT

13.LIÊNDOANH-THUỐCTRỊBÁCHBỆNH

14.ĐƯỜNGVỀXALẮM

15.KIMCƯƠNGMAYMẮN

16.RÁCCHIẾNLỢIPHẨM

17.“ÔNGNGHENHẦMRỒI”

18.“GIÁTĂNG!”

19.CÓLẼBẠNKHÔNGMUỐNTỚIĐÓ

20.DĨNHIÊN,BẠNCÓTHỂNGHĨTHẾ

21.NHÀMÁYMỚI

22.LỢINHUẬNBẰNGKHÔNG

LỜIBẠT

LỜICÁMƠN

CHÚTHÍCH

PaulMidler

NHÀMÁYGIACÔNGTOÀNCẦU–Vénmànbímậtnhữngchiếnthuậtsảnxuất“MadeinChina”PoorlymadeinChina-Aninsider'saccountofthetacticsbehindChina'sproductiongame

TủsáchToàncầuhóa-NXBThờiđại©2010

CóbổsungLờinóiđầu,Dẫnnhập,LờibạtcùngLờicámơntheoấnbảnRevisedandUpdated2009.

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

PHILỘ

“CuốndukýlôicuốnvềthếgiớisảnxuấtcủaTrungQuốcnàylàmngườiđọcsợhãi,háohứcvàvuinhộn.Khôngchỉlàngườihướngdẫnamtườngởtrungtâmvôhìnhcủanềnkinhtếtoàncầu,Midlercònlànhàquansátcảmthôngvàsắcsảovềđấtnước,conngườivànhữngtháchthứccủaTrungQuốc.Đángđọc”.

-PIETRARIVOLI,tácgiảcuốnTheTravelofaT-ShirtintheGlobalEconomy

“Midlerđưachúngtathâmnhậpmộtnềnkinhtếtăngtrưởngnhanhnhấtthếgiới,pháthiệnnhữnggìcóthể-vàđôikhithậtsự-bấtổnkhicáccôngtyMỹchuyểnsảnxuấttớiTrungQuốc.LàmviệcngaytrungtâmxuấtkhẩucủaTrungQuốc,ôngcólợithếchứngkiếnmọicuộcđấutrígiữacáchãngsảnxuấtvànhànhậpkhẩu.ÔngchochúngtagặpnhữngnhânvậtcóthậtvàtườngthuậtnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốchiệnnayvớimộtcảmtìnhphalẫnhoàinghi.Quacuốnsáchnày,takhámphánhiềuchuyệnngạcnhiênvàbuồncườivềcuộcsốngvàkinhdoanhởTrungQuốc - nơi làm rahànghóa gầnnhư chomọi người trênhành tinhnày sửdụng”.

- SARA BONGIORNI, tác giả cuốn A Year Without ‘Made in China': One Family's True LifeAdventureintheGlobalEconomy

Đólàmộtthếgiớiđảolộntrongđónhàsảnxuấtkhôngnghĩgìhơnlàthaotúngchấtlượngsảnphẩmđểtiếtkiệmvàixu,nơimàcácnhàlãnhđạodoanhnghiệpnướcngoàikhônngoantrướcđóbịđốitáccủamìnhlợidụng,nơimàtoànbộcơsởsảnxuấtđôikhitanbiếnvàokhôngkhí.

KhiôngtớiHoaNamsaukhiđượcđàotạolại,lúchoạtđộngchếxuấtlêntớicaođiểm,PaulMidler,caohọcquảntrịkinhdoanhtrườngWarton,nóithạotiếngQuanThoại,đượcmộtsốcôngtynướcngoài-từcácnhànhậpkhẩuxàphòngvàdầugộigiárẻngườiMỹtớinhàbuônkimcươngBỉ,hãngtáichếgiấyvụnởNewYork-yêucầugiúpđỡtrongnềnkinhtếmớinày.Nhữngsựviệcbấtngờđãxuấthiệnnhanhchóngcùngvớicôngviệclàmănvànhữngbàihọcvănhóa.

CuốnsáchnàylàmộtcuộcnôđùađầyấntượngxuyênquakhuvựcchếxuấtcủaTrungQuốc.

CâuchuyệnđitheoMidlertừdựánnàytớidựánkhác,pháthiệnnhữngtháchthứckinhdoanhvàvănhóa,đồngthờilộttrầnnhữngtròmèovờnchuộtnguyhiểmdiễnragiữacáccôngtyTrungQuốcvàđốitácnướcngoài.

Mộtcâuchuyệnkinhdoanhhấpdẫn,vừahàihướcvừasâusắc,câuchuyệnthậtnàyvénbứcmànchenềnkinhtếTrungQuốcđanglên,chotamộtcáinhìnsátsườnvàomôitrườnghỗnđộntrongđónhiềusảnphẩmtiêudùngcủachúngtađượcsảnxuất.

Cuốnsáchnàylàcâuchuyệnđitìmvàngthờihiệnđạivớinhữnghậuquảcủanó,sửbiênniêncủamộtthếlựckinhtếđanglênvàđườngcongtăngtrưởngdốcngượccủanó.Thúvịvàsâusắc,quyểnsáchpháthiệnmứcđộmàvănhóatácđộngtớinhữngthỏathuậnkinhdoanh,vàcuốicùngngụýrằngchúngtacóthểphảiquantâmtớinhiềuviệchơnlànhữngsảnphẩmthấtbạiđơnthuần.

---

Biếtvàicâuhỏithìtốthơnlàbiếtmọicâutrảlời.

-JamesThurber

Dụngbinhđánh giặc là hànhđộngdối trá: Thông thường, nếu có thể tấn công thì giả nhưkhông thể tấn công,muốnđánhnhưnggiảnhưkhôngmuốnđánh,muốnhànhđộngở gầnnhưnggiảnhưmuốnhànhđộngởxa,muốnhànhđộngởxanhưnglạigiảnhưmuốnhànhđộngởgần.Lấylợimàdụkẻtham,chiếnthắngkẻloạn,phòngbịkẻcóthựclực,tránhkẻthùmạnh,khiêukhíchkẻhaygiậndữ.Địchkhinhthườngthìlàmchúngthêmkiêu,địchnhànhạthìlàmchúngvấtvả,địchđoànkếtthìlàmchúnglytán.Tấncôngkẻthùlúcchúngkhôngphòngbị,hànhđộngkhichúngkhôngngờtới.[1]

-TônVũ(ChiếnlượcgiađượcbiếtđếnlàTônTử)

Điềukiệncầnnhấtđểcósuynghĩđúnglàcảmnhậnđúng,điềukiệncầnnhấtđểhiểuđượcmộtnướcxalạlànếmngửinướcđó.

-T.SEliot

LỜINÓIĐẦUPhảiquamộtconđườngdàilắtléođểđemnhữnghànghóamàchúngtatiêuthụtừcácxưởngởTrungQuốcđếncáckệhàngtạiHoaKỳ.Khôngcóbảnđồnàovẽconđườngnày;khôngcóquy định nào; các bản hợpđồng và thỏa thuận cũng không thường xuyên được tôn trọng;khôngcócảnhsáttrênconđườngcaotốcvềthươngmạinày.Khôngngạcnhiênkhikếtquảcủacácthiếusótmangtínhhệthốngnhưvậydẫnđếnmộtloạtcácvụbêbốisảnxuất.Nàolàmê-la-minđộchạitrongcácsảnphẩmsữa,nàolàsơnchìtrênđồchơitrẻemvàvôsốtrườnghợpkhácđãđượcghinhậntrênbáochítoàncầu.Trongcâuchuyệnsinhđộngnày,PaulMidlerđồnghànhvớichúngtatrênconđườngthươngmạiquốctếlắtléo,chochúngtathấynhữnggìđãbị làmsai tạiTrungQuốcngàynaybằngcáchđưachúngtađếnthămvôsốnhàmáyẩndanh.ÔnggiớithiệuchochúngtarấtnhiềudoanhnhânphươngTâyđãđếnTrungQuốcbởisựhấpdẫncủaviệcthuêngoài.Trongquátrìnhnày,ôngtiếtlộnhữngmốinguyhiểmcủamộtnềnkinhtếthiếuminhbạch;ôngchochúngtathấyngườiTrungQuốcsắcbéncỡnào,vàquantrọngkhôngkém,ngườiMỹ lạisẵn lòngcả tinđếnmứcnào.Đốivới tôi, làmộtchuyêngiaTrungQuốc[2]tronghơnbamươinăm,đâylàmộttrongnhữngcuốnsáchhiếmhoitrênkệmàtrongđóvạchtrầnđầynhữngthủđoạnvàtộilỗisaitrái:“Đúngvậy!Thựctếchínhlàthếđó”.

Midlerlàmộttrunggianđilàmthuê,mộtngườimôigiớikiếmsốngbằngcáchkếtnốicácnhànhậpkhẩuMỹvớicácnhàcungcấpTrungQuốc,vàônggiámsátviệcthựchiệncácthỏathuậnnhằmđảmbảođạtđượcsựhàilònggiữahaibên.CácchuyêngiaquảnlýngườiMỹcórấtít,nếuhọthựcsựcó,hứngthúđốivớicácgiaodịchtẻnhạtvàkhôngrõràng,vàdođóvaitròcủaMidlerlàngườitrunggian,đàmphánvàkiểmtralàkhôngthểthiếuđốivớinhiềungười.Quanhiềunămđàmphán(cóvẻtẻnhạt)vềcácsảnphẩmnhưnồigốm,giàngiáovàđồnộithấtkiếntrúc(tôichỉliệtkêrấtíttrongsốcáchànghóamàôngđãthươngthảo,nhữngmặthàngmàôngđãmôtảtrongsáchmàthôi),ôngđãđạtđượchiểubiếtsâusắcvềnềnkinhtếvàxuấtkhẩuTrungQuốc.

NhữnghiểubiếtcủaôngđưachúngtađếntrungtâmcủaxãhộiTrungQuốctheocáchkháclạ;nhữnghiểubiếtnàylànhữngkhobáuthựcsựtrongcuốnsáchcủaông.TrungQuốclànhàcủaMidler.Ởđó,màkhôngphảimộtnơinàokhác,chínhlàcuộcsốngcủaông.Ởđó,ôngkiếmsốngnhờbiếtcáchkhiếnmọiviệcđượchoàntất,mộtkỹnăngmàthậmchícácchuyêngiaTrungQuốcchuyênnghiệpnhấtcũngkhôngcó.Nhữnghiểubiếtnhưvậykhôngbịgiớihạntrongmộtdanhmụchànghóanàohaybịbóhẹptrongmộtkhuvựcbaogồmnhữngsảnphẩmnhấtđịnhnàocả.Hơnthế,đúngtheobảnchất,nhữnghiểubiếtđóphảitoàndiện.Nhữngthứhiệnhữutrongkinhdoanhcũngsẽhiệnhữutrongcáclĩnhvựckháccủađờisống,từtìnhbằnghữuchođếnchínhtrị.

Vìvậy,chúngtaphảiđọccuốnsáchcủaMidlerởhaicấpđộ.Banđầu,PoorlyMadeinChinacóvẻlàmộtbảnkểlểđơnthuầnvàcóchútphiêulưuvềnhữngchuyếnđivànhữngtainạnbấttậncủaôngvớicácthươnggiaTrungQuốcvàcácnướckhác,mỗingườiđềumuốngiànhphầnhơnngườikhác.ChuyệnkểđầutiêntrongsáchlàdựáncủatácgiảvềsảnxuấtxàphòngvàdầugộiđầuchochuỗicửahànggiảmgiácủaMỹ.Cólẽđókhôngphảilàmộtcâuchuyệnhấpdẫn,nhưngnócónhữngkịchtínhnhưtrongmộtcuốntiểuthuyếthồihộp.Ngườikểcòcưatớilui,xoayquanhnhữngvấnđềnhỏtrongsảnxuấtnhưviệclàmmỏngchainhựa(dùngđểđónggóidầugộiđầugiárẻ)mộtcáchbíẩn.Nhàmáytrongcâuchuyệnnàyđãrấthoangmangvìkháchhàngcứkhăngkhăngvàonhữngđiềucơbản,chẳnghạnnhưcácđặctínhcủasảnphẩmphảitrướcsaunhưmột,khôngđượcthayđổi.Trongkhiđó,bênphíanhậpkhẩuMỹtrongcâuchuyệnnàyđãgầnnhưphátđiên lênvì lorằngviệcnhậpkhẩumộtthànhphầnlỗicủasảnphẩmcóthểkhiếnôngthualỗhàngtriệuđô-lavìmấthợpđồng.

LàmộthướngdẫnviêndulịchởTrungQuốcnhiềunămtrước,tôiđãtrảiquarấtnhiềutrườnghợpvềcáchànhvivôđạođứcvàgâyphiềnphức,dọctheodòngsựkiệnmàMidlermôtảtrongcuốnsáchnày,thậmchítôicònnhậnrachínhmìnhtrongnhữngsựviệcđónữacơ.SựtươngđồngcóthểđượcrútratừnhữngthỏathuậnvềtàikhóavàtiềntệcủachínhphủmàTrungQuốcđãcóvớicácnướckhác,vàthậmchítừcảcáccuộcđàmphánhiệpướcvốnlàmộtphầncủanó.NếubạncónhữnghiểubiếtvữngchắcnhưcủaMidler,nhiềubíẩncủaTrungQuốccóthểbịbậtmí.Nếubạnkhôngcónhữnghiểubiếtđó,bạnsẽthấymìnhlênhđênhtrênbiển,nhanhchóngtrôixakhỏiđiểmđếnmàbạnđãnhắmtrongtâmtrí.

Ởcấpđộthứhai,cuốnsáchcủaMidlerkhônghẳnlàmộtcuốnsáchkinhdoanhvềTrungQuốc,mặcdùnólàcuốnphảiđọcđốivớibấtkỳnhàkinhdoanhnào,vìnólàmộtbảnmôtả,chắcchắnlàthôngquangônngữthươngmại,chỉkểvềTrungQuốc,vớimộtsốhiểubiếtkhókiếmvềlàmthếnàođểđiđúnghướnggiữanhữngdòngchảymơhồvàđanxenchằngchịtcủanướcnày.

Trongcâuchuyệnđượckểkhánhanhnày,chúngtasẽgặpmộtsốnhânvậtcóthật.GiangTỉlàchủsởhữubíẩncủacôngtychămsócsứckhỏevàsắcđẹpmàtừđóBernie,mộtnhànhậpkhẩungườiSyriagốcDoTháitừNewYork,hyvọngmuađượcdầugộivàcácsảnphẩmchămsócsắcđẹpchocácchuỗicửahànggiảmgiácủaMỹ.BàlàmộtngườiphụnữTrungQuốcluôncậtlựcđểđạtthànhtựu,vàbàcónhữngthamvọngkhớpvớisựgianxảocủamình.Bàsẵnlòngđượchiểubiết,nhưnglạigầnnhưkhôngthểbiếtrõ.BàthểhiệnsựranhmakhủngkhiếpkhicắtgiảmphầnlợinhuậnbiênvốnđãnhỏnhoicủaBerniebằngcáchđưarakhoảntănggiávàophútchót.Khithỏathuậnsắpđượcký,cũngngườiphụnữcứngrắnấy,ngườiđãtheođuổimột

thỏathuậntànbạo,giờđâylạiđanggiậtgiậttayáocủaMidlervàđiệuđànóivềmốiquanhệsâusắcgiữanhàmáycủamìnhvàviệckinhdoanhcủakháchhàng.

SinhviênhọcvềlịchsửTrungQuốccóthểnhớlạiHộinghịWashington(1920-1921),hộinghịnàycómụcđíchgiảiquyếtmộtsốvấnđềanninhởvùngTháiBìnhDương.ĐạibiểucủaHoaKỳởlạiđếnnửađêmvớingườiđồngcấpTrungQuốc,ngườimàôngxemlàmộtngườibạntốt,vàcốgắngđểđạtđượcthỏahiệpvềnhiềuvấnđề.Nhưngsauđóônglạibịngườinàylênánkhôngthươngtiếctrongcácphiênhọpchunglàchủnghĩađếquốchútmáuvàdốitrá.Dùsaothìcáccuộcđàmpháncũngđạtđượctiếntriểnvàmộtsốhiệpướckhátốtđẹpđãthựcsựđượckýkết,nhưngđâylàmộtvídụđiểnhìnhvềhaiphươngpháptiếpcậnđốilậpnhaulại,bằngcáchnàođó,cóthểcùngtồntạitrongcáccuộcđàmpháncủaTrungQuốc.Midlerđãxuấtsắckhitiếtlộnhữngsắctháivănhóanày,vàcuốnsáchcungcấpbàihọcchotấtcảaiphảilàmviệcvớiTrungQuốc.

Trongcuốnsáchnày,chúngtôigặprấtnhiềudoanhnhânMỹbịsựthamlamkhốngchếnhưnglạiquángâythơ.ĐếnTrungQuốc,họkhôngbiếtgìtrừnhữngđiềuhọđãnghe,rằngnướcnàylànơi thảmđỏđón chào,họ lặp lại vô sốnhững lời sáo rỗngvềTrungQuốchiệnđại: nàothìnềnkinhtếpháttriểnnhanhnhấtthếgiới;rồitươnglailàđây;rồithìcôngtychúngtaphảimởrộngsảnxuấtởđâykhôngthìsẽtiêutùng,vàcólẽquantrọngnhấtlàkinhdoanhởTrungQuốcdễnhưbỡn.Rốtcuộcthìkhôngcầnđốiphóvớinhữngcôngđoànkhóchịu,hoặcvớicácquyđịnhnhànước;cácràocảnđốivớihoạtđộngkinhdoanhthìnhỏxíuđếnmứcngạcnhiên.Bạnnóichuyệntrựctiếpvớicácôngchủ,bắttay,vàthếlàxongthỏathuận.Nhưmộtphépmàu,ca-ta-lôcủacôngtybạnđộtnhiênđầycácloạihànghóamớivàrẻđếnsữngsờ.

Dĩnhiên,đóchỉlàảotưởng,làloạiảovọngđượccảcácdoanhnhânlẫncácchínhtrịgiachiasẻ.Tổng thốngRichardNixonvàcốvấncủaôngHenryKissingergầnnhưchẳngbiếtgìvềTrungQuốc,nhưngvẫngiaochonướcnàymộtvaitròtrungtâmtrongchiếnlượcngoạigiaocủahọ.TấtcảdườngnhưđềulầnđầuđếnTrungNguyên:ngườiHoamêhoặcdukháchnướcngoàibằngvẻtinhtếvànhữngchỉđạothựctiễn.Dĩnhiên,vẫncònđónhữngđiểmlấncấn,nhưkhiNixongiớithiệuvớinhàlãnhđạoTrungQuốcMaoTrạchĐôngniềmhyvọngvềmộtcáinhìntoàncảnhcủathếgiới,khôngchỉxemxétcácmốiquanhệsongphươnggiữahainướchọ,màcònxemxétđộnglựcliênquanđếnẤnĐộ,NhậtBản,LiênXôvàtấtcảcácquyềnlựckhác.Mao“vỗvàomặt”Nixon,nóirằngýtưởngđóthậtnhàmchánvàkhôngquantrọng.Nhữngkỳvọngcủahaibêntrongcáccuộcđàmphánmangtínhbướcngoặtnàyrõrànglàkhácnhau,vàcáctàiliệungoạigiaothỏathuậnkểtừđócóvẻmơhồ,đếnmứcgầnnhưvônghĩa.CácmốiquanhệgiữaBắcKinhvàWashingtontrởnênphứctạpvàcăngthẳngnhưmốiquanhệgiữa

cácnhànhậpkhẩuMỹvàcácnhàcungcấpTrungQuốccủahọ.

NgườiHoathểhiệnkỹnăngphithườngtrongviệcthaotúngnhậnthứcvàcảmxúccủanướcngoài,nhưchúngtathấytrongcuốnsáchnày,vàhọcũngchơitrògâysợhãivềchuyệnđưarađượcnhữngcâuhỏicóýnghĩa.Khilầnđầuđếnthămnhàmáysảnxuấtdầugộiđầu,Midlertrảiquamộtbuổinóichuyệndôngdàivềviệcphảirửataycẩnthận,mặcáovàđộimũtiệttrùng…trướckhibướcvàokhuvựcsảnxuất.Hoàntoànấntượng,cóvẻchuyênnghiệpvàtạocảmgiáctựtin.Midlertheobảnnănggiữmồmgiữmiệngtrongchuyếnthămđầutiên,vàsauđóbiếtđượcrằngmộtkhihợpđồngđãkýkếtvàtiềnđãchuyểnđi,nhữngnghilễnàysẽrơirụngvàkhôngcònhiệulực.MộtphầncuốnsáchMidlerchínhlànhằmnhậnrarằngrấtnhiềuđiềudiễnraởTrungQuốclàgiảtạo.Thôngquamộtcâuchuyệnngụngônvềkinhdoanhcótínhgiảitrívàgiáodục,Midlerchophépchúngtathấyđượcđiềuđó.

TôinhớcómộtlầnđicùngmộtngườinguyênlàphátngônviêncủaHạviệntrongmộtchuyếnthămTrungQuốc.Mặcdùtôinghĩrằngmìnhđãcónhiềutrảinghiệmphongphú,tôiđãchưatừngtrảiquamộtdịpnhãnhặnđếncôngphunhưvậy.Xechởchúngtôiđitrướcvàtheosaulàxecảnhsátcùngvớiđènchớpvàcòibáođộng.Đólàmộtmàntrìnhdiễnvônghĩa,nhưngnóđã làmđượcđiềukỳdiệu là tôn lêncái tôi củanhữngngười trongđoàn tùy tùngbênphíachúngtôi.

Trênđườngđi,ngườitamởsẵnnhữngcánhcổngđượcchỉđịnhđặcbiệttrênnhữngphốnhấtđịnh,đểchúngtôicóthểthấyđượcnhữngphânkhuriêngtoàn“hoađàonởmùaxuân”hoànhảo,hayVườnđịađàngchốnTrungHoa.ĐâylànhữngkhuphốhoànhảomànhữngngườidânTrungQuốcbìnhthườngkhôngthểmơđến.NơinàylàquyềnlợimàĐảngdànhchotầnglớpthượnglưu.Cácbãicỏbêntrongkhunàylàhoànhảo;đàiphunnướcnhẹnhàng;phòngmátmẻ,yêntĩnhvàthoảimáitươngđươngvớicácphòngthuộcloạitốtnhấtởphươngTây.Vịgiachủdườngnhưbiếttrướcmọimongmuốncủachúngtôi;đồănthìquásứctuyệt.Tuynhiên,chúngtôiđãthựcsựthấygìởTrungQuốc?

Quanhquẩntrongsựđóntiếpnhưvậy,khôngngạcnhiênkhipháiđoànMỹđãchứngtỏmìnhdễbảo.Chấtvấnlàtròđáquảbóngqualại,màtấtcảchúngtôi-nhữngvịkhách-cảmthấytráchnhiệmlàkhôngđượcpháhỏngmọithứ,khiếncácvịgiachủcủachúngtôixấumặt.Điểmlấncấnduynhấttrongchuyếnthămchínhthứcnàylàkhitôiđặtmộtcâuhỏimàtôinghĩlàthúvịchongoạitrưởng.TôinóiMôngCổlàmộtthuộcđịacủatriềuThanh(1644-1912)màTrungQuốcbâygiờcôngnhậnlàmộtquốcgiađộclập.Đồngthời,ĐàiLoan,mànhàThanhđãcaitrịmộtphần,lạiđượctranhluậnsôinổilàhoàntoànthuộcvềTrungQuốcngàynay.Làmsaogiải

thíchmâuthuẫnnày?

Vịngoạitrưởngđãnổigiậnvàbácbỏcâuhỏicủatôilàkhôngđángtrảlời.Tôicảmthấymộtchúttộilỗivìđãxùlôngtrongchuyếnđi,nhưngrồitôinghĩ:Nhữngviênchứccaocấpphảilàmgìngoàiviệctrảlờicáccâuhỏikhó?Phầncònlạicủanhómtinrằngtôiđãvượtquágiớihạncưxửđúngmực,nhưngchắckhôngphảilỗilầmgì-vịngoạitrưởngđãhiểuđúngvềtôivàsauđóđãcửmộtđồngnghiệpdànhhơnhaitiếngđểgiảithíchcácquanđiểmchínhtrị.

LoạisựcốnàylàđiểnhìnhtrongrấtnhiềucuộcgặpTrung-Mỹ,chodùvấnđềlàvềdầugộirẻtiềnhayanninhquốcgia.ĐoànđạibiểuMỹcảmthấybuộcphảihạnchếchấtvấnvàlòngvòngquanhcáivấnđềhọcầnthảoluận.Lịchsựlàtốt,nhưngsựthiếucởimởhiệnhữucóthểđemlạihyvọnggìvềmốiquanhệkinhtếvàchínhtrịngàycàngtănggiữaHoaKỳvàTrungQuốc?

Mộttrongnhữngkhíacạnhđánglongạihơnvềcuốnsáchnàylàbằngchứngrằngcáccôngtykhôngtuânthủlờihứacủahọ.HợpđồngởTrungQuốccóthểđàmphánlạivôsốlần,aicũngbiếtthế.BênmuangườiMỹmongđợisảnphẩmcủahọđượcsảnxuấtđúngcáchvànhậnrarằngngườitachỉtuânthủnhữngchỉdẫnđạikhái.Cácnhàsảnxuấtthựchiệnnhữngthayđổiđơnphươngđốivớihànghóamàkhôngthảoluậngìvàhyvọngrằngsẽkhôngaiđểý.Tạimộtthờiđiểmtrongcâuchuyện,saukhinhàmáydầugộiđầubấtngờthaythếrấtnhiềuloạimùihươngtronghợpđồngbằnghươnghạnhnhânchungchungvàbịpháthiện,Tỉchẳngnóigìngoàiviệcviệncớngâythơrằngcáimùihươngthaythếdùrẻhơnnhưngcũngcóvẻthơmmà.

Tôiđã từngcải tạomộtphòng tắm trongmộtngôinhà thờiEdwardbừabộnở thànhphốProvidence,bangRhodeIsland.Tôivẫncốgắnggiữnguyêncáctínhnăngnhưhiệntrạngbanđầu.Trongđó,tôiđãlắpmộtbộgồmvòitắmvàvòisenbằngđồngthau,vớinhãnđentrắngbằngmen(“nóng”và“lạnh”).ChúngđượcsảnxuấtởTrungQuốc,vàđượcsaochépmộtcáchđạitàivớiphongcáchchínhxác,nhưngtôingờlàchỗcósốcủanhàcungcấpốngnướcMỹvàAnhbịcạođi.Chúnghoạtđộngtốttrongkhoảngsáutháng.Sauđó,chỗrápvòibắtđầurơira,vòisenrụngrời,cácvanlỏng lẻo,mọithứrãtung.Sảnphẩmnàyđãbị“sảnxuấtkémchấtlượngtạiTrungQuốc”.Cuốicùngtôiphảithayvàođómộtbộkhôngcógìđặcsắc,doMỹsảnxuấtvàocuốithếkỷXX,khôngđápứngđượcyêucầuvềthẩmmỹcủatôi,nhưngítnhấtnóphụcvụtốtviệctắmrửa.

CuốnsáchnàykhôngchỉđơnthuầnlàvềchấtlượngkémcỏicủanhữngsảnphẩmTrungQuốc.Mộttrongnhữngchủđềrộnghơncủasáchlàvềnhữngkẻđãhứamộtđằnglàmmộtnẻo.ĐâylàmộtcuốnsáchvềkhảnănggâyhoangmangvàgiantrácủangườiHoa.Sáchnóivềchiêutrò,chiếnlượcvàchiếnthuật.

NónhắcnhởtôivềnhiềuvấnđềquantrọngmàmốiquanhệMỹ-Trungphảiđốimặt,vàđặcbiệtlànóđãchotôinhớlạinăm1982vàthỏathuậnnămđócủaMỹvềviệccungcấpvũkhíchoĐàiLoan.ĐiểmmấuchốtcủacáccuộcđàmphánsauđólàtuyênbốcủaTrungQuốcrằngchínhsách“cơbản”củahọđốivớiĐàiLoanvẫnlàgiữhòabìnhchohònđảonày.PhíaMỹcoiđâylàtuyênbốtừbỏvũlựcvàđãđồngýhạnchếbánvũkhítrongtươnglai.NếuphíaMỹhiểuđượctiếngHoatốthơn,họđãcóthểnhậnrarằng,trongtiếngQuanThoại,một“nguyêntắccơbản”thườngchỉđểlàmtiềnđềchomộtngoạilệ.GiốngnhưtrongtiếngPhápenprincipe,tuyênbốcủaTrungQuốcmàcóchữ“vềcơbản”nênđượccoinhưkhôngcónhiềuýnghĩa,nóchỉđểbónggióvềquytắcnàosắpbịphávỡ(dohoàncảnhđặcbiệt,mộtcáchtựnhiên).VàchỉcầnnhìnvàonhữnggìTrungQuốcđãlàm.Mặcdùchínhsáchcủaquốcgiađượccholàhòabình,việcchếtạovũkhícủaTrungQuốctrongnhữngnămgầnđâypháttriểnchưatừngcóvềcảquymôvàphạmvi.

ViệcdựđoánvềmộtTrungQuốcđanglêncóthểlàtiêucực,nhưngđâykhôngnhấtthiếtphảilàmộtcuốnsáchtiêucực.Midlerrõrànglàcómộttìnhcảmsâusắc,dùlàgiántiếpbàytỏ,đốivớiTrungQuốcvàngườiHoa.Khôngaicóthểđạtđượctầmhiểubiếtvềmộtnềnvănhóaphứctạpnhưvậymàkhôngcósựđồngcảmvớinơinày.MidlerđãsốngởTrungQuốctrongnhiềunăm;ôngsửdụngtiếngHoadễdàng,vàtrênthựctế,ôngkhôngcóquêhươngnàokhác.Cóvẻnhưôngcũngchẳngmuốncóquêhươngnàokhác.Vớibằngcaohọctạimộttrườngkinhdoanhưutú,ôngcóthểtrởthànhmộtngườihoạtđộngtronglĩnhvựctàichínhởphốWall.ÔngđãdànhnhiềunămpháttriểnsựnghiệpởTrungQuốc,đặcbiệtlàtronglĩnhvựchóasinh;thayvàođó,hẳnlàôngđãcóthểđónggópchokhoahọctrongcùngthờigianđó.NhưngôngđãchọnconđườngTrungQuốc,vàlàmvậy,ôngđãgiúpchúngtahiểuđượcnướcnày,dùchỉhiểuthêmmộtchút.

NgườitacóthểhọchỏiđượcrấtnhiềuvềcáchcảTrungHoahoạtđộngbằngcáchlàmchủmộtphầnnhỏởnướcnày,bởivìcácmôhìnhthểchếvàhànhvikhôngthayđổinhiềudùnơilàmviệccủabạnlàmộttàudulịchhoặcmộtnhàmáysảnxuấtdầugộivàcácsảnphẩmtươngtự.Kiếnthứcvàbảnnănglàcóthểtraovànhận.Đólàlýdotạisaotôihyvọngcuốnsáchnàysẽcóđộcgiả,khôngchỉtrongcộngđồngdoanhnghiệp,màcòntrongcộngđồngngoạigiao,họcgiảvà những người khác đang phải làm việc với Trung Quốc, cũng như là những người bìnhthườngmuốnbiếtthựcraTrungQuốclàgì,ởmứcđộcơbản.

ArthurWaldron

LauderProfessor[3]vềQuanhệQuốctế

ĐạihọcPennsylvania

BrynMawr,bangPennsylvania

DẪNNHẬP

Cuốn sáchnày thoạtđầu chỉ làmộtbài báo viết cho trườngWhartonBusiness trong cuộckhủnghoảngchấtlượngnăm2007.Đâylànămmàthứcănchovậtnuôibịpháthiệnnhiễmmê-la-min,lốpxesảnxuấttạiTrungQuốcbắtđầunổbanh,vàcácbậcphụhuynhngườiMỹlolắngvềsơnchìtrongđồchơicủaconemhọ.BàibáotôiviếtmộtphầnlàđểbácbỏlờicáobuộcrằngchínhcácnhànhậpkhẩuMỹphảichịutráchnhiệmvềnhữngsựcốtrêndođãnhậphàngdỏmtừTrungQuốc.SaunhiềunămlàmviệcvớicácnhàsảnxuấtTrungQuốc,tôiđãcómộtsựhiểubiếtvềtìnhhìnhhơikhácmộtchút.TôithấyrằngcáccôngtyMỹđãcốgắnglàmhếttráchnhiệmcủamình,nhưngkhônglạicácnhàcôngnghiệpTrungQuốcranhma,nhữngngườithườngxuyênthaotúngquycáchsảnphẩmđểmởrộnglợinhuậnbiên.

CácchủxưởngTrungHoachơichiêu.Họsảnxuấtchokháchhàngmộtsảnphẩmchấtlượngkhikhởisựvàdầndầnrútbớtcác thànhphầnchính(nếukhông,họthaythếđầuvàokémhơn).Nhữngthayđổinàykhôngbaogiờđượccôngbố,vàngườimuathườngkhôngnhậnracácthayđổinày.Suygiảmchấtlượnghàngngàycàngnhiềuvàtinhtế,vàcácnhànhậpkhẩukhônghềbiếtchuyệngìđangdiễnrachođếnkhicácsảnphẩmnàybịpháthiện.Tôigọinólà“nhạtphaichấtlượng”(hay“chấtlượngbốchơi”),vànódùngđểphầnnàogiảithíchcholýdotạisaochấtlượngdườngnhưgiảmdầncùnglúc,vàtrênnhiềulĩnhvực.

BênngoàiTrungQuốc,ítngườibiếtrằngviệcnàycứtiếpdiễn,vànhiềuđộcgiảMỹcủabàiviếtnàyđãbịhoàntoànbấtngờ.Nhưngnhữngngườilàmviệctrongngànhcôngnghiệpbiếtrõhơn,vànhữngngườitrongcuộcchorằngtôiđãchưađiđủxa.“CâuchuyệncủaôngvềchấtlượnghàngTrungQuốcvẫnchưalàgìcả”,ngườitanóivớitôi.“Ôngnênnghenhữnggìđãxảyravớichúngtôi!”

Cácphảnứngkhácnhauđốivớibàibáo-sựxácnhậntừnhữngngườitrongnhiềungànhcôngnghiệpởmộtbênvàsựngờvựcởmộtbên-đãkhiếntôitinrằngcầnviếtrộngra.Trướcgiờtôichưabaogiờviếtcáigìdàihơnmộtbàibáo;tuyvậy,ngườitađãgiaochotôimộthợpđồngviếtsách.Càngviết,tôicàngnhậnrarằngcónhiềuđiềukhácđểnóivềchủđềTrungQuốcnóichung.

Cuốnsáchmàbạnđangcótrongtaychỉlàmộtvàicâuchuyện,giaithoạighinhậntừmộtcôngviệcởnướcngoài.Cácsựkiệnđãđượclựachọnvìcótínhgiảitrí;cùnglúc,tôiđãcẩnthậnchọnlựabốicảnhmàtôinghĩlàphùhợpvớinhữngtrảinghiệmđó.

NênlưuýlàtronglầnđầuđếnTrungQuốc,tôikhôngcóđịnhkiếnnào.Trênthựctế,ngaytừđầutôiđãcósựlạcquan.Tuynhiên,theothờigian,nhữngtrảinghiệmnhấtđịnhkhiếntôiphảinghĩkhác,vàcuối cùng tôiđãxácđịnhđược lốinghĩ củamình.Khiđặtmục tiêuviếtPoorlyMadeinChina,tôinghĩthếnày:Nếutôicóthểtáihiệnmộtítnhữnggìtôiđãthấy,cólẽnhữngngườikháccũngcóthểđồngcảm.

Khiđượcyêucầutómtắtcuốnsáchnày,tôicóxuhướnglàmđạikháibằngcáchnóirằngnóchỉđơngiảnlàviếtvềviệcvănhóaquantrọngthếnào.Vănhóacóthểtácđộngđếnpháttriểnkinhtếvĩmô-sựnổilêncủaTrungQuốcchắcchắncóphầnđónggópcủamộtsốyếutốvănhóanhấtđịnh-vàtrênmộtquymônhỏhơn,vănhóa(cùngsựhiểubiếtvềvănhóa)cóthểtạothuậnlợihoặccảntrởthànhcôngởcấpđộgiaodịch.CuốnsáchnàyítnhấtsẽgiúpxuatansuynghĩcủamộtsốngườirằngviệckinhdoanhtạiTrungQuốccũnggiốngnhưkinhdoanhởbấtcứnơinàokháctrênthếgiới.

MộtlờiphànnànvềcuốnsáchnàylàtrongkhinólàmnổibậtmộtsốvấnđềliênquanđếnTrungQuốc,nókhôngđưarabấtkỳgiảiphápnào.Tôithấytòmòrằngmộtsốngườisẵnsàngchấpnhậnmộtcuốnsáchvềchủđềvănhóachỉkhicósẵngiảiphápcủatácgiảtrongđó.BấtkểTrungQuốcđangphảiđốimặtvớivấnđềgì,hayphầncònlạicủathếgiớihiệnđangphảiđốiphóvớivấnđềgì, chúngtakhôngthểcógiảiphápnếukhôngthôngquađối thoại -vàchúngtakhôngthểđốithoạitrướckhichúngtacómộtsốhiểubiếtcơbảnvềvấnđề.Cuốnsáchnàynênđượcxemlàmộtlờigiớithiệusơkhởi.Nókhôngbaogiờcónghĩalàmộtkếtluận,dướibấtkỳýnghĩanào,màchỉlàmộtsựkhởiđầu.

SẢNXUẤTKÉMCHẤTLƯỢNGỞTRUNGQUỐC

1.HÔBIẾN!

TrungQuốcsảnxuấtmọithứtrênđời,vàtrongquátrìnhđó,cũngtạorađủmọimùicóthểtưởngtượng.Khiđiquanhiềunhàmáycủahọ,bạnbắtgặpnhiềumùinhưthế:mùikhóinồngnặccủanhữngthứkeodángiàyda,mùiđậmđàcủanhữngchiếclọsứnungtronglòkhíđốt,mùichuacủachấtdẻopolypropylenenóngchảyvàphunởnhiệtđộcao…Mỗiquytrìnhchếtạolàmộtkinhnghiệmkhứugiácriêng,vànếubạnlàmviệctrongngànhchếxuấtđủlâu,bạnchỉcầndùngcáimũicũngcóthểđoánbiếtmìnhđangđứngởnhàmáyloạinào.

TrongnhữngnămtôilàmviệcởmiềnnamTrungQuốc,tôiđãviếngthămmộtsốlượngnhàmáyvượtngoàisứctưởngtượngcủamình.Điềukhákỳlạlàítkhitôigặpngườichủxưởngnàocóchútmảymayphiềnmuộnvìcácmùiđó,mặcdùchúngtấncôngvàocácgiácquan,cókhimạnhđếnchoángváng.

Tạimộtxưởngchếtạohôinồngkhôngchịunổi, tôiđứngởcổngvớiôngchủ,nhìnracánhđồngbaotrùmtronglànbụitrắng.Saulưngchúngtôikhôngxa,cáccôngnhânđangnhúngnhữngốngthépkhôngrỉvàomộtbồnhóachất.Đólàquytrìnhmạkền.Tôithựcsựcóthểnếmvịkimloạitrongmiệng,vàmũitôibấtgiácnhănlại.

“Hôiquá”,tôinói.Ngaykhinóixong,tôihốihậnđãbìnhphẩm,dùcóphầnmongmỏiôngchủxưởngđồngý.

Ôngnémđiếuthuốcraxavàquayvềphíatôirồinói:“Ngườingoạiquốccácông,cácôngtớiTrungQuốcvàthanphiềnvềônhiễm,tôithậttìnhkhônghiểutạisao”.Rồiôngkhoáttayvềphíaphongcảnhxungquanh.“Đốivớitôi,chỗnàycómùitiền”.

VớinhiềungườiởTrungQuốcđangmơướcmộtcuộcsốngtốtđẹphơn,cácluồnggiócôngnghiệpnàytươngquanvớinhữngcơhộikinhtếtốthơn.Còncácngócngáchnghèonànhơnởnướcnày,nơicómùivịthơmthohoặcchẳngcómùigìcả,thìđólại lànhữngchỗchỉđángthươnghạichứkhôngcógìđángmơướccả.

Bấtkỳđâumàcôngviệcgiámsátnhàmáyđưatôitới,tôiluônchúýđếnnhữngmùikhácnhau,chủyếulàvìđâylàdựánđầutiêncủatôi.XưởngnàysảnxuấtcáimàngườiHoagọilàhóaphẩmnhậtdụng-nhữngsảnphẩmtiêudùngnhưxàphòng,dầugộivàkemthoatay.

XưởngKingChemicalnằmởvùngquê,dướichânmộtngọnđồi lớn.Khitớixưởngvàomộtngàynắngráo,vớimùithơmcủanhữngsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹptrànngập

khôngkhí,tôinghĩ:Hóaramộtxínghiệpbóclộtlaođộnglạicómùithếnàyđây.Mùithơmngọtngàonhưhươnghoađượcnhậnralậptức.Bạnngửithấynóởngânhàngvàtiệmtạphóa,thựctếlàởbấtcứđâu.NólàmùihươngphổbiếntạohươngthơmchoxàphòngvàdầugộikhắpHoaNam.

Xưởngdomộtphụnữnhỏnhắn,quyếnrũđiềuhành;chịkhăngkhăngđòitôigọichịbằngbiệtdanhGiangTỉ.

Đólàmộtcáitênthânmật-Gianglàtên,vàTỉtứclàmột“bàchị”.Tỉchobiếtchịbắtcôngnhângọinhưthếvìchịmuốnđượccôngnhânxemnhưmộtngườiđángngưỡngmộvàkínhphục.

Tỉgiảithíchrằngchồngchịkhôngthểgặpchúngtôitrongcuộcthamquannàyvìôngtacócôngviệcởngoàithànhphố.Thaychoôngtalàmộtđámcácquảnđốc.

“Đây.Ôngphảimặccáinàytrướckhichúngtađivàotrong”.Tỉđưachotôimộtáobờ-lutrắngvànhữngcáibaogiàybằngvải,chờtôimangvàoxongrồimớitròngmộtcặpbaolênđôibốtđencaogótcủachị.

Phảicẩnthậnnhưvậyđểgiữvệsinhmôitrường,Tỉgiảithích.BảnthâncácnhàchếtạoTrungQuốcthườngkhôngquantâmtớichuyệnsạchsẽ,nhưngđâylàmộtdoanhnghiệpquantrọngtrongcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.VệsinhcũnglàđềtàitrongcuộcnóichuyệngiữatôivớiBernie,ngườiđưatôiđilàmnhiệmvụbấtthườngnày.

Trướckhichọncôngtynàylàmnhàcungcấp,Bernieđãthửchếtạodòngsảnphẩmcủamìnhởmộtđịađiểmkhácvớikếtquảtaihại.Mộtchuyếnhànglớnđãbịnhiễmkhuẩnkhiếncôngtylỗnặng.Nhữngchuyệnnhưvậy,ôngcảnhcáo,khôngthểxảyranữa.

Cácnghithứcchuẩnbịcàngtăngthêmsựmongđợi,vàtôinónglòngbướcchânvàotrongnhàmáy.Quakínhcửasổ,tôicóthểthấynhữnggìđượcchờđợi.Bêntrongcóvẻtấtbật,vàtôiđểýthấycôngnhântrongđócũngmặcđồtrắng.

Kếđóchúngtôirửatay.Cácquảnđốcđitheocuộcthamquannàycũngsắphàngtrướcmộtdãybồnthayphiênnhaurửatay.Trongchiếcbờ-lutrắng,kỳcọlêntớikhuỷutay,trônghọnhưmộttoánbácsĩsắpvàophòngphẫuthuật.

Kỳcọxong,tôibướctớicửa,nhưngmộtbàntayđãchặntôilại.Ngườinàođóchụpmộtchiếcmũtrắnglênđầutôi.Vớimộtnghithứccuốicùng,cáccánhcửabậtravàmởrộngchochúngtôiđiqua.

Xưởngchếtạohoạtđộngnhưmộttổong,vàvớitưcáchlàngườikhôngquenvới loạihoạtđộngnày,tôicốgắngtìmhiểungườitalàmviệcrasao.Côngnhânđangbậnrộnsảnxuấtmộtthứ nước thơm xoa tay, tôi thấy vậy, và tôi theo dõi những chaimàu hồng xuôi theo dâychuyềnsảnxuất.Mộtsốcôngnhânrótđầycácchai,trongkhinhữngngườikháchoặcđậynắphoặclausạchchúng.Tôiyêucầuđượcxemkỹmộtthànhphẩmvàđượcđưachomộtchailấytừthùnggiấyđãxếpđầyhàng.ChữintrênchaibằngtiếngHoa.Côngtynàychếtạosảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpchothịtrườngtrongnước.CôngtycủaBerniesẽlàkháchhàngxuấtkhẩuđầutiêncủanó.

Khichúngtôiđitheomộtdâychuyềnsảnxuất,nhữngcáiđầuvốnđãcúithấpcàngcúithấphơnkhichúngtôitớigần,cóthểthấynhịpđộlàmviệcđangtăngnhanh.Ởchỗnàochúngtôilượnlờchậmbước,cóvẻnhưcôngnhânnínthở.Trongđoànthamquannày,chẳngaibậntâmđếnchuyệnmìnhđanglàmchocôngnhânlolắng,hoặcnếucóthìhọcũngbấtcần.

Tôiquansátmộtthiếuphụđểtócngắnđanglấymộtchairakhỏibăngchuyền.Côlauchùicáichainhưbịámảnhvàkhôngđểnóđitheobăngchuyềnchotớikhicôcómộtchaithaythế.Tôicốtiếpxúcbằngmắtvớicôngnhân,nhưngkhôngaichịunhìntôi.Ngaycảnhữngngườibịcuộcthamquanlàmrộníthơnhìnhnhưcũngbiếtlàđangbịquansát.

Mộtcôngnhânvặnnắpchaiđangvặnnhưmúa.Kếbêncôlàmộtcôngnhâncónhiệmvụsắpchaivàothùnggiấy.Thayvìnémchaivàothùng,cônângniutừngchaibằnghaitay-gầngiốngcửchỉcungkínhkhingườiHoađưadanhthiếp.

NgườiyêucầutôithựchiệncuộcviếngthămnàylàmộtnhànhậpkhẩuvàchỉbiếtlàtôisốngởTrungQuốc.Chúngtôichỉtìnhcờgặpnhaumộtlần.Ôngtabấtngờgọiđiệnthoạichotôivàcácchỉthịcủaôngrấtmơhồ.

“Nhìnkỹxungquanh”,Bernienói.Ôngmuốntôilưuýbấtcứgìcóvẻkhôngbìnhthường.Khikhôngthấygìbấtthườnglắm,tôivờđặtvàicâuhỏi.

“Cácvịsửdụngbaonhiêucôngnhân?”tôihỏi.

Tỉgậtđầunhưthểđólàmộtcâuhỏichínhđáng.

“Haitrăm”,chịtanói.

Tôikhôngđếm,nhưnghìnhnhưsốcôngnhânxungquanhđâucónhiềunhưvậy.“Chừngnàocôngnhânnghỉ?”, tôihỏi tiếp.Chịnóirằnghọnghỉ tayđểăntrưavàănchiều.Tôihỏimỗithánghọnghỉbaonhiêungày.Chịnóihầuhếtchỉnghỉmộtngàymỗicuốituần.

Khôngcòncâuhỏinàonữa,tôibảochịrằngmìnhrấtcóấntượngvớixưởngsảnxuấtnày.ChịkhentiếngQuanthoạicủatôivànóirằngBernieđãmaymắnkhitìmratôi.Chịhyvọngchúngtôisẽcộngtácvớinhaunhiềuhơnsaulầnthămviếngnày,vàchịđixađếnmứcgợiýrằngcónhiềuđiềuchịcóthểhọchỏitừngườinhưtôi.Dùcònxalạvớigiớisảnxuất,tôiđãsốngởTrungQuốcmộtsốnăm,vàítnhấtcũngđủchotôihiểutìnhhình:Khibạnnóiđiềutốtđẹp,bạnđượckhentặnglạiđủđiều.

Nhiềuviệctrongxưởngđượclàmbằngtayvà,tôinhậnthấy,đôikhibằngchân.Chúngtôitớichỗcôngnhânbơmkemthoatayvàochai.Chiếcmáyđượcdựngđứngđểngườithợcóthểvậnhànhbằngchiếccầnđạpởtrênsàn.Khikhởiđộng,đầuphunápsuấtrótchếphẩmđầychai.Nhưngngườicôngnhânngồiởchỗnàyhìnhnhưcanhthờigiankhônggiỏilắm,vìmặttrướcđồngphụccủachịdínhđầychấtkemđó-chắclàdorótkhôngđúnghạnmức.

Tôidừnglạimộtlúcvàtheodõisáthơnkhinữcôngnhânnàyrótđầychai.Hìnhnhưcôtavừamớiđượchuấnluyệnvìcócáigìđóthiếusóttừcáchthựchành.Nóhơnhẳnsựbồnchồnlolắng,tôinghĩ.Hìnhnhưlầnđầucôtalàmcôngviệcnày.

Đúnglúcđótôicảmthấysứcépcủamộtbàntaytrênkhuỷutaytôi.ĐólàTỉ,chobiếtrằngđãđếnlúcrờiđi.

Cửchỉđócủachịtahơivộivàng,tôinghĩ,nhưngtôiđãhiểuđúngýnghĩacủanó-ýmuốnchấmdứtcuộcthămviếng.Tôiđãtừmộtthànhphốkhácbaytớiđâyđểthămnhàmáynày,vàcuộcthamquanchưakéodàilắm.Tôicócảmgiácphảichấmdứtquánhanhmộtcuộcvuichơitrongcôngviêngiảitrí.Tôivừabắtđầucómộthìnhdungvềnhàmáynàythìcửarađãmởvàchúngtôilạiđứngtrongánhnắng.

“Chúngtôisẽđưaôngtớisânbay”,Tỉnói.

RồiTỉđưatôitớimộtphòngchờgầnvănphòngcủaTỉ,vàtôiđượcmờimộtcốctràxanhhòatan.Saukhingồitrongphòngchờmộtlúc,tôitựhỏingườitacóquêntôikhông.Côngnhânđitớiđilui,vàkhôngaichúýtớitôi.Tôinhìnquanhữngđiềughichépđượcvànhậnthấytôicórấtítcảmnhận,khôngcócảmtưởngnàothậtsựrõrệt.Khicóngườitớibảotôirằngtàixếđếntrễ,tôihiểuđiềuđócónghĩalàhọkhôngbiếtchắcanhtaởđâu.

Vẫncòntòmòvềnhàmáynày,tôinghĩtôicóthểquaylạiđểnhìnnómộtlầnchót.Thậmchíchắccũngkhôngaiđểýlàtôiđãbỏđi,vàcólẽcócáigìđóđểhọclómbằngcáchnhìnnhữngngườilaođộngnàykhihọbớtedèchuyệnbịcácquảnđốctheodõi.

Nhàmáynằmngaysauvănphòng,trênmộtconđườngdốcnhỏ.Bênngoàikhôngcóaivàchỉcótiếnggióthổinhẹtừsườnđồixuống.Đólàmộtkhungcảnhđiềnviênthanhbình.Tôinghĩnếucuộcviếngthămnhàmáynàybiếnthànhmộtnhiệmvụthườngxuyên,tôisẽkhôngphảnđối.

Khitớixưởngmáy,tôiđếnbênmộtcửasổvàápmặtvàotấmkính.Bỗngchốctôitưởngtôiđãđilạc.

Tôicótớinhầmkhunhàkhông?

Tôinhìnquacửasổlầnnữa.Hìnhnhưđúngchỗrồi,nhưngnhàmáyvắngngắt.Nơilúcnãycókhoảng50hay60côngnhân,bâygiờchỉcómộtônggiàvớimộtcâychổitrongtay.Ôngthấytôiđứngởcửasổvàđãđilạicửacái,nhưthểđểmờitôivào,nhưngrồiôngsuynghĩlại,quaylưng,vàvộivãđivàomộtcánhcửasau.

Cóchuyệnquáiquỷgìvậy?

Áptrángầntấmkính,tôinhìnxuốngđồnghồtay.Mớihơnbagiờ.NhàmáyTrungQuốckhôngcótruyềnthốngngủtrưa,vàTỉđãnóicảxưởngchỉnghỉđểăntrưarồiđểăntối.

Tôinghetiếnggiàylốccốctrênmặtđườngphíasautôi.Ýđịnhbanđầuvốnhayhogiờnhanhchóngbiếnthànhmộttìnhhuốngtếnhị.Hốtnhiêntôicảmthấycótội,nhưthểbịbắtgặpđanglàmviệcphipháp,nhúngmũivàoviệckhôngphảicủamình.

Tôibiếtxinlỗisaođây,vàtôicóthểgiảithíchnhưthếnàonhữnggìtôinhìnthấy-hayđúngralànhữnggìtôikhôngnhìnthấy?Chỉvìxấuhổ,ngườitacóthểnổigiậnvìviệctôibỏđilungtung.

Tiếnggiàyđitớinhanhkêutohơnchotớikhitôikhôngthểlàmbộnhưkhôngnghethấy.

Lọccọc-lọccọc.

Tôiquaylại,trôngchờchuyệntệhạinhất.Thaychomộtbộmặtgiậndữ,Tỉđanggượngcười,mộtnụcườimởrộngchotớikhigiốngnhưnhănmặt.Tỉgầnnhưhếthơikhitớibêntôi.

“Côngnhânđangnghỉngơi”,chịnói.

Đólàmộtkiểunóikếtthúc,nhưkhiởMỹngườitanóimìnhcóviệcphảigiảiquyết.Bạnkhôngđượchỏiđólàviệcgì.KháiniệmnghỉngơiởTrungQuốclàbấtkhảxâmphạm,vàcàngthêmtầmquantrọngkhinóiđiềuđóvớingườinướcngoài.NgườiHoađãlàmviệccựcnhọchàng

nghìnnăm.Nếungườitanóihọcầnthởlấysứcthìkhôngcầngiảithíchthêmgìnữa.

“Chúngtaquaylạithôi”,Tỉnóivàlặnglẽdẫnđường.

Tìmcáchgiảithíchviệcvừaxảyra,tôicảmthấynhưthểvừaxemmộtmànảothuậtvàthấymộtconvoitobiếnmất.Cáccôngnhânđóđãđiđâulàmộtbíẩn.Khôngthấyhọởđâucảvàkhôngthểlàmgìhơnlàdụimắtvàtựhỏiviệcđóđãdiễnranhưthếnào-hoặctạisao.Làmthếnàomộtxưởngchếtạocóthểhoạtđộngsôinổitrongmộtlúcrồisauđóbiếnmất?

TốiđótôiđiệnthoạichoBernie.Tôiengại.NhấtđịnhcáitròhôbiếnnàykhôngthểnàoxảyraởMỹ,vànóichuyệnđóvớiôngchắcchỉcóthểbiếntôithànhmộtkẻđiênrồ.Ítnhất,việcđócũngbiếntôithànhkẻmangtinxấu.

Tôiđãquyếtđịnhlàtôisẽtườngthuậtcuộcthămviếngnhàmáy-nhưngchỉđạikháithôi.Cónhữngchitiếtkháccũngđángđểcungcấp.Tôisẽchoôngấybiếttấtcảvềcuộcthămviếng,nhưngtôisẽloạiphầncuốicùngravìdùsaongườitađâucógiảđịnhlàtôiphảinhìnthấynó.

“Họcóvẻbậnrộnkhông?”,ônghỏi.

Hóarađólàđiềuduynhấtôngquantâmtrongkhithảoluận-tìnhtrạngbậnrộnchungởcôngxưởng.Tôiđãquyếtđịnhkểchoôngnghechitiếtvềđoạncuốicuộchànhtrình.Ôngkhôngchỉtinnhữnggìđãxảyramàcòncườilớn.Chínhôngđãtớinhàmáyđómấytuầntrướcvàđãnghingờrằngmộttròtươngtựcũngđãđượcsắpđặtđểlừaông.

Ôngkhôngbuồnphiềnchútnào.Hoàntoànngượclại,ôngnóirằngnhữnggìtôibáocáolàtintốt.Tôithúthậtlàmìnhkhônghiểu.Nhữnggìdiễnratrongngàyđólàmtôikhôngyêntâm,vàtôinghĩ:Bấtcứxưởngchếtạonàosẵnsàngđixanhưvậyđểlàmravẻbậnrộnchắchẳnđãcósẵnmộtíttròbịpbợmnữa.

NhưngBerniekhôngnhìnvấnđềtheocáchđó.Ôngđãhìnhdunglànếucôngănviệclàmítnhưvậy,vàhọđãnỗlựcnhiềunhưvậy,thìđiềuđócólợichocôngtycủaông-ôngcóthểépgiáthànhxuốngthấphơn.

TôithấythúvịvềcáchBernienhìnvấnđềkháctôi.Ôngthấyrằngnhàmáynàyđãhànhxửđángkhen.Nếuhọcóđộngcơnhưvậy,ôngcũngcóthểhưởnglợitừsựtậptrunghoàntoàncủacôngtynày,điềuđócũngcónghĩalàchấtlượngsảnphẩmsẽtốthơn.“Hãychotôibiết,khohàngcóđầykhông?”

“Khohàng?”

Bernieđãkhôngcóyêucầuđặcbiệtvềkhohàngtrướccuộcthămviếngcủatôi,nhưngđólàmộtphầncủachuyếnthamquan.Tôibảoôngrằngtôinhớnókhátrốngtrải.

Ôngyêucầutôiướclượngsốkiệnhàng,vàtôibảoôngrằngchỉcóchừng50kiệnchứkhôngthểhơn.

“Tuyệtvời”,ôngnói.“Họsẽrấtcầnlàmănvớitôi”.

2.RẮCRỐILÀNGHỀCỦATÔI

Saukhitốtnghiệptrườngkinhdoanhnăm2001,tôitrởlạiTrungQuốcnơitôiđãkinhquaphầnlớnsựnghiệp.Cólýdoriêngkhiếntôithấychốnnàythuhútmình-tôihếtsứctựnhiênthoảimáiởchâuÁ-nhưngcũngcómộtlýdothuộcvềcôngviệc.Nềnkinhtếtoàncầuđangchuyểndịchđầybiếnđộng,vàkinhtếTrungQuốcđangtăngtrưởngkhônggiốngbấtcứnướcnàokhác.Cómặtởđó,tôithấymìnhđangởtrungtâmcủamộtthờiđiểmvàđịađiểmcómộtkhônghai,thậmchícótínhlịchsử.

Khicònlàsinhviên,tôiđãhọclịchsửvàngônngữTrungQuốc,vàtrongthờigiansoạnluậnánMBAởtrườngWharton,tôiđãcóthêmmộtbằngvềkinhdoanhởĐôngÁ.ChonênchuyệntôisẽquaylạiTrungQuốccóvẻlàđươngnhiên.Tôiđãlàmviệcởđóvàinăm,vàcònnóiđượccảtiếngHoa.Dùnềntảnghọcvấncủatôicóthểthíchhợpchocôngviệctrongngànhchếxuất,nhưngchỉnhìnsơquakhuvựcnàycũngthấyrằngtôiởđangtrongmộtvùngđấtmới.

XuấtkhẩuđãđónggópđángkểchophépmàukinhtếTrungQuốc,thếmàkhôngcógiáotrìnhnàotrongtrườngkinhdoanhhaynhữngcuộctranhluậnkhôngchínhthứcđềcậptớiphầnlýthúvàquantrọngnàycủanềnkinhtế.Cácbạnhọccủatôiđãxôngratheođuổinhữngnghềtruyềnthốngtrongngànhngânhàngđầutư,tưvấnquảnlý,hoặcvốncổđôngtưnhân.Cónềntảngđàotạovềtàichính,chínhtôigầnnhưcũngxuôitheoconđườngđó.

LúcđótôimuốnlậpnghiệpởHoaNam,nơitậptrunghoạtđộngsảnxuấtvàtôiđãtìmkiếmmọilýdođểthamdự.Maymắnthay,tôiđãkhôngphảitìmkiếmlâu.

Dùtôikhôngbiếtnhiềuvềtìnhhìnhsảnxuất,nhiềungườibiếtcòníthơntôi.NhữngnhànhậpkhẩuMỹvừavànhỏàoạtgianhậpthươngtrường,vàtôiđượccoinhưngườicóthểgiúphọlàmăn.

CácnhànhậpkhẩuMỹđãliênhệvớitôi,nhưngđiểnhìnhlàhọchỉlàmthếsaukhikếhoạchcủahọbắtđầuđổvỡ,saukhihọđãthửvàsửdụnghếtnhữngkhảnănglựachọnkhác.Mộtlýdokhiếnhọchậmyêucầugiúpđỡlàtínhngạomạn,nhưng-nhưsaunàytôimớihiểu-cũngvìcácnhàchếtạoTrungQuốccóthóiquenlàmnhưmọiviệcđềucóvẻdễdàng.

Trongmọitrườnghợp,nhữngnhànhậpkhẩuliênhệvớitôithườnglàđãsứccùnglựckiệt.Họđãtuyệtvọng,vàcónhữnglúctôicảmthấymìnhgiốngnhưPhilipMarlowetrongmộttruyệntrinh thámcủaRaymondChandler.Tôikhôngcóvănphòngvớicửakínhmờ,nhưngkháchhàngtìmtớitôitheokiểucáchngẫunhiêntươngtự.Họtìmsựgiúpđỡđểđitrênnhữngcon

đườngchôngchênhởTrungQuốc.

Nhưaiđóđãnói,TrungQuốclàmộtthếgiớingượcđời,vàkiếmviệclàmlàchuyệndễ;việcđầyrađấy.Tôikhôngcócôngviệcđượcmôtảrõràng.Tôiđảmtráchnhữngchuyệncầnchỉnhđốn.Điểnhìnhlàsaukhimọichuyệnđãrốibeng,tôimớiđượcyêucầusắpđặtlạichotrậttự,giảiquyếtchoêmthắm,dànxếpchoổnthỏa.Kháchhànggọivàgiữkínchitiết.Thườngkhởiđầuvới“Tôicómộtcôngviệcchoông”,rồitôilúnsâuvàomàkhôngnhậnthấy.Rắcrốilànghềcủatôi.

Trướcđâytôikhôngbiếttôisẽlàmnhữngcôngviệcđóbaolâu,nhưngtôihìnhdungsẽcầnmộtthờigian.Ýđịnhcủatôilànhậnbấtcứviệcgìtôigặp,vàthayvìgiaothiệpvớimột,haicôngtylớn,tôisẽgiúpmộtsốlớnnhữngnhànhậpkhẩuvừavànhỏ.Vìtôicốýtạochomìnhmộtcơhộihọchỏinênýtưởngvềsựđadạnglinhtinhnàycósựquyếnrũnhấtđịnh.

Nhờquanhệvớinhữngcôngtynhỏ,tôicóthểthuthậpkinhnghiệmrộnglớnhơnliênquantớinhiềungànhcôngnghiệpkhácnhau.Tôisẽcónhiềunguồnthôngtinhơn,vàđiềunàysẽgiúptôicảmnhậntốthơnvềnhữnggìđangdiễnratrongbộphậnbíhiểmnhưngquantrọngcủanềnkinhtếtoàncầunày,cóthểnóinhưvậy.Cólẽrốtcuộc,tôitưởngtượng,tôicòncóthểrútramộtítkếtluận.

Saukhikếhoạchxàphòngvàdầugộiđượckhởiđộng,tôinhậnđượcđiệnthoạicủaHoward,mộtnhàkinhdoanhđồtrangtrínộithất.

Howardđãcómộtcôngviệclàmăntrôichảytrongnhiềutháng,nhưngrồiôngmấtliênlạcvớinhàcungcấp.ÔngchưabaogiờthựcsựđíchthântớiTrungQuốc,điềunàylàmôngthêmlolắng,nhưnglúcđóôngkhônghềthấycầnđi.Côngviệcđangtrôichảydễdàng.Rồi,mộttuầnnọ,khiôngsắpđặthàng,nhàsảnxuấtbiếnmất.Khôngaitrảlờiđiệnthoạihaythưđiệntửcủaông.Đâylàmộttrườnghợpmấttích.

KhônghiểusaocácnhàsảnxuấtởHoaNamrấtsợđiệnthoại.Họcũngkhôngđặcbiệtgiỏigiaothiệpbằngthưtừ.CăncứtheokhốilượnggiaodịchlớnmàcácnhàmáynàythựchiệnvớicácnhànhậpkhẩuhànghóasảnxuấttạiTrungQuốc,đólàmộtthóiquenđặcbiệtkhógiảithích.

Howardnghĩtớichuyệntồitệnhấtkhikhôngthểtiếpxúcvớinhàcungcấpcủaông,nhưngtôibảoôngđừnglo,chưacầnlolắng.Bỏchútcôngsứcthămdò,cuốicùngtôiđãtìmđượcôngchủcôngtyđó.DùtôiđãliênlạcđượcvớiKevinbằngđiệnthoại,ôngtacònengạivàkhôngcungcấptintứcvềtrườnghợpcủaHoward.

TheoyêucầucủaHoward,tôihỏiKevintôitớixưởngsảnxuấtcủaôngtacóđượckhông.

“Mờiôngtới”.

“Chiềuthứbacóđượckhông?”

“Hãygọitôikhiôngtớithànhphố”.

“Nhưngphảimấthaigiờláixe.Thứbacóđượckhông?”

“Hãygọitôikhiôngtới”.

Đâylạilàmộttrongnhữngthóiquendễthươngnữacủahọ:CácnhàchếtạoởHoaNamcũngkhôngthíchhẹntrước.Họthíchmọichuyệntựphát.Họkhôngthíchcamkếtbấtcứchuyệngì.Bịtróichặtvàomộtthờiđiểmvàđịađiểmcụthểcónghĩalàmộtnhàcôngnghiệpcóthểmấtmộtcơhộiquantrọng.Nghĩalàcóthểhốitiếc.

NgàythứBatôithuêmộtchiếcxevàtớixưởngsảnxuất,nóởgầnthànhphốTriềuChâuởphíađôngtỉnhQuảngĐông,cáchcáixưởngdầugộichỉmộtvàigiờxe.TàixếvốnlàngườiHồNam,phảidừnglạimấylầnđểhỏithămđường,vàmỗilầnnhưvậymộtđámmâybụivànglớnlạichụplênchúngtôivàchiếcxe.

TrungQuốccónhiềukhuchếxuất,vàTriềuChâutậptrungmuabánđồgốmsứ.Ngườitanóinólàtrungtâmgốmsứđãhàngnghìnnămdotrongđấtởkhuvựcnàycómộtchấtgìđóđặcbiệt.Khichúngtôivàothị trấn, tôiđểý thấynhiềucửahiệunhỏcónhữngđốngđấtmịnởtrướccửahoặchaibêncửahàng.

Nhàmáy sản xuấtởHoaNam thườngđược xây dựngdọc những conđường chính, nhưngđườngđitớixưởngcủaKevinrẽxuốngmộtconđườnghẹp.Chỗcủaôngtađượcxâydựngnhưmộtpháođài;thayvìcổngsắtkéonhưhầuhếtcácnhàmáykhác,xưởngcủaôngtacómộttườnggạchcaovàmộtcửathépđồsộởlốivào.Tôithấychuôngcửavànhấngọi.Chóbắtđầusủavàsủamãitớikhicóngườitớisuỵtchochúngim.

Kevinngoàiđờicóvẻthânthiệnhơnkhinóiđiệnthoạinhiều,vàôngtaxinlỗivìtôiphảiláixeđixa.Ônghỏitôitìmrachỗnàycókhókhông.Kếđóôngtựgiớithiệu,nóirằngôngtừLosAngelestới.

“ÔnglàngườiMỹ?”

“Không.TôilàngườiHoa”.

“ÔngđãđịnhcưởHoaKỳ?”

“Không”,ôngnói.

ÔngthíchkiểutraođổilấplửngnàyvànóivớitôivềLosAngelesvớicáicườiranhmãnhtrênmặt.Tôibảoôngtarằngtôihơihoangmang.Từlờiônggiảithíchsauđó,tôicóthểhiểurằngôngchỉđinướcngoàichovui-vàcũngkhôngphảinhiềulần.Giọngnóicủaôngchothấyrằngông là người Hoa bản địa, và ông xác định rằng ông chưa bao giờ thực sự sống ở NamCalifornia.

Tôihỏivậytạisaoônggọiđólàquênhà,vàôngchỉtrảlờibằnggiọngmơmàng:“TôiyêuLosAngeles”.NgườinàochưasốnglâuởTrungQuốckhómàhiểuđượcngườitacóthểhiểulầmýđịnhvớithựctếtớimứcđộnào.

XưởngcủaKevinlàmđồgốm,vàloạithườngđượcsảnxuấtnhấtlàmộtkiểunháiđồÝtrôngcóhơihướmđồcổ,giánhưkhôngđượctômàusặcsỡvàphủmentrong.Nhữngmónđồvừarakhỏidâychuyềnsảnxuất,vàKevinđưachotôicoi.Mộtmóncóchữ“Italianate”kếthợpluôntrongkiểudáng.Nhìnquanhxưởng,tôihiểurằngkiểumớinàybỗngdưngđượcưachuộngởHoaKỳ.

Chúngtôilầnngượcquacácquytrìnhtrongxưởng,đitừkhuvựccácmónđồđượchoàntấttớicôngđoạnngườithợvẽbằngtaynhữngchiếcbìnhđãkhô.Nhữngcôgáicóvẻquátrẻsovớicôngviệcngồitrênbănggỗvàkiênnhẫntômàubằngnhữngchiếccọdài.Tôinhìngầnhơnvàcóthểthấymỗimónđồcómộthìnhpháchọa.Côngnhânđựngmàutrongnhữngcáibátnhỏ,hoặctrongnhữngđĩanôngtươngtựthứnghiêndùngviếtchữHán,mỗilầnvẽvớimộtítmàu.

Tấtcảnữcôngnhânngồihaibênmộtchiếcbàndài,haihàngđốidiệnnhau.Họlặnglẽlàmviệcvớinhịpđộthưthả,vàtôinghĩphònglàmviệcnàycóphongcáchcủamộtlớphộihọa.

Riêngtrongmộtgóc-cáchxacáccôgáiởmấychiếcbàndài-làmộtcậubéốmnhomtaycầmmộtcondaomổ.Chúngtôidừnglạimộtlúcvàtheodõicậutadùngkhícụnàycắtramộtkhốibọtxốpmàuvàng.Saukhicắtramộtmiếngnhỏ,cậutathổibaynhữngmảnhvụnvàthửcôngtrìnhcủamìnhbằngcáchnhúngcáicụcđóvàomộtkhaymực.Rồicậutanhấncáikhốiđólênmộttờgiấylớn,chothấynétpháchọacủamộthìnhtrangtríbônghoa.

“Đâylàcôngviệckhónhấttrongxưởng.Khôngphảiaicũnglàmđược”.

Cáckhốibọtxốpđượcdùngđểinhìnhpháchọasẽđượctômàutrênnhữngmónđồgốm,vàhìnhảnhphảiđượckhắcngược.Thậtấntượng,vàtôibắtđầulấychiếcmáyảnhkỹthuậtsố

nhỏtrongxáchtayra.TôinghĩgởinhữngbứcảnhvềchoHowardlàmộtýtưởnghay.“Rấttiếc”,Kevinnói.“Khôngđượcchụpảnh”.

RồitôihiểuraKevincóýthứcđềphòng.Ôngtađưatôitrởlạivănphòngvàmờitôingồi.Trênbànlàmviệccủaôngcóhaimànhìnhmáytínhtừđóôngcóthểthấytoànbộxưởngsảnxuất.Tôichúýtớihệthốngnày,vàvớinhữngbộđiềuchỉnh,ôngchotôithấycáchôngcóthểthayđổicácgócmáythuhìnhvàphóngto,thunhỏ.

Ôngnóiôngcầngiámsátnhữngngười laođộng, vàônggiải thích rằngnhânviêncủaôngkhôngđượcphéprờikhỏicơsởsảnxuất.Nhiềucơxưởngđãcónhữngchínhsáchđó,nhưngKevincònđixahơnbằngcáchgiữthẻcăncướccủanhânviênđểantoànhơn.

“Tạisaophảicónhữngbiệnphápanninhđó?”,tôihỏi.

“Chúngtôicónhiềubímật”,Kevinnói.

Ôngcònphảiduytrìkiểmsoátnhữngchuyệnkhácnữa.Ônggiảithíchrằngtrongxưởngsảnxuấtkhôngcóhơnmộtphầntưcôngnhâncóchungmộtquêquán.Ôngnóikhiquánhiềucôngnhânđồnghươngthìcácnhómsẵnsàngâmmưuhơn.

Mộtbíquyếtkháccủaônglàthuênhiềulaođộnghơnmứccầnthiết.Khicóđủviệcchomọingười,côngnhânthấyngườitacầnhọvàcókhuynhhướngđòihỏinàynọ.Khikhôngcóđủcôngviệc,côngnhânnỗlựchơnđểchứngtỏlàmìnhxứngđáng.

Kevinyêucầutôitheoôngtớimộtphòngtrưngbày.Đồgốmởđâyđủthứkiểucọ.TrongkhimộtsốmóngâychotôicảmtưởnglàkiểuMỹ,nhữngmónkháccóvẻchâuÂuhoặcthậmchíTrungĐônghơn.Sựphatạpcáckiểunàybiếnbộsưutậphàngmẫucủanhàmáygiốngmộttiệmbánhàngphếthải.

Đangcómộtvụgiaohàng,vàKevinhướngsựquantâmtớinhữngngườivừađến.Cóbangười,vàhọmangvàonhữngmẫuhànggồmlọvàđèn.Kevinchúýtớimộtmón,mộtchiếcđèncómàuđồng.Ônglậptứcxemxétnókỹlưỡngrồirứtbỏcáinhãnhàng,ôngchụpmộttấmhình.

TôihỏiKevin,nhữngngườigiaohàngcóphảilànhânviêncủaôngkhông.

Ôngnhìntôivớivẻmặttinhquái.“Không,họlàdothámcủatôi”.Khinóithế,ôngcẩnthậnnhìntôi,đolườngphảnứngcủatôinhưôngđãlàmlúcnãykhiôngbảotôirằngôngtừLosAngelestới.

Kevingiải thích rằngông chođủhạngngười lùng sụcmẫuhàng trongvùng.Ởđây cóquánhiềuxưởngsảnxuấttậptrungnêncóthểlàmviệcđó.Tôitưởngtượngcôngnhântrongmộtsốxưởngchếtạolénđưamẫuhàngrađểđượcmộtíttiền,hoặcmẫuhàngcóthểbịđánhcắpngaytrênxetảitrướckhixuấtkhẩu.

MẫumãmớicógiátrịlớnvớiKevin.Nếuôngthấymộtmẫumãmàôngthích,ôngchụpảnhvàgởichokháchhàng.Nếucóngườiđặthàng,ôngcóthểyêucầumộtnhàmáykhácsảnxuấthoặcsaochépsảnphẩmđóvàtựmìnhsảnxuất.Ôngkhôngchútrọnglắmđếnviệcsảnxuấthàngđiệnkhí,ôngnói,nênchiếcđènnàylàthứôngsẽđặtlàmgiacông.

TôichưatừnggặpngườinàogiốngnhưKevin.Ôngtacótàimêhoặcmộtcáchranhma,vàtrongchuyệnnàyôngtagiỏihơnngườikhác.Ôngtađềphòngbằngcáchnhốtcôngnhâncủamìnhsaumộtbứctườngcao-vìôngtakhôngmuốnbímậtcủamìnhxìrangoài-nhưnglạihămhởtìmcáchchiếmđoạtbímậtcủađốithủcạnhtranh.

NháikiểumẫulàhoạtđộnglantrànởTrungQuốc,vàchuyệnnàykhiếncácnhàsảnxuấthànhđộngmộtcáchlạlùng.Tôiđãgặpmộtnhàsảnxuấtnhữngkiểugiày“mượn”từchâuÂu.CôngtynàysợđốithủcạnhtranhởTrungQuốcăncắpnhữngkiểumớicócủahọ.Nhânviêncủahãngsảnxuấtđượcchocơhộimuamộtđôigiàymàhọsảnxuất(vớigiáhạ),nhưnghọkhôngđượcphépđemgiàyrakhỏinhàmáytrongvòngmộtnăm-trướckhikiểugiàyđóđượcthịtrườngbiếttớinhiềuhơn.

ỞTrungQuốc,cáchhànhxửnhưKevinlàđiềudễhiểu,vàhầuhếtmọingườisẽnóirằngôngtacẩnthậnnhưvậylàkhônngoan.Vàvớiviệchăngháitìmkiếmmẫumãđộcđáocủangườikhác,mộtsốngườisẵnsàngcoiôngtalàsángsuốt.

Suychocùng,nhàmáycủaôngtađãbánnhữnggìngoàiđấtvànướctômàuvàmen?Vôsốnhàmáytrongvùngcóthểchếtạocùngmộtthứsảnphẩmvớicùngmộtgiá,nếukhôngrẻhơn.

VấnđềcủaHoward,thânchủđiênrồcủatôi,téralàôngtakhôngcómẫumãđộcquyềnriêng.NhữngnhànhậpkhẩukháctừHoaKỳđãđặtlàmnhữngmẫuhàngmớiđángchúý,vàKevinnónglòngnắmlấycácmốihàngđó.

KevinnóirằngôngtamuốngiúpHoward,nhưngôngtaởtronghoàncảnhkhókhăn.ÔngtakhôngthểbánmẫumãđộcquyềncủanhữngnhànhậpkhẩuMỹchongườikháccũngởHoaKỳ.ÔngtakhôngnóiranhưngtôicócảmtưởnglàôngtasẵnsàngbánmộtsốmẫumãđónếuHowardởmộtthịtrườngkhác.

Cuốicùng,KevinnóirằngôngtachỉcóthểcungcấpchoHowardnhữngsảnphẩmcótrongkhohàngcủamình.Mộtsốmẫumãđãlỗithời,nhưngcóthểthíchhợpvớidòngsảnphẩmcủaHoward.“Tôicònchọnlựagìđượcnữa?”Howardbảotôi.“Tôihếthàngbánrồi”.

Tronglầnthămviếngsau,tôixemxétkỹmẫugốm,vàcăncứtheolượngbụitrêncácmónđồ,hìnhnhưchúngđãnằmtrongkhotừhaitớibanăm.Cácmónnàyđãđượcsảnxuấtchonhữngnhànhậpkhẩukhác,vàdướiđáycónhữngmãvạchchonhữngnhàbánlẻcụthể.MộtmãvạchchoTJMaxx,mộtchuỗicửahàngbánlẻlớn.Nếucácmẫuhàngnàykhôngcònhợpthờinữa,tôinghĩ,cólẽTJMaxxkhôngbậntâmchuyệncácnhàcungcấpTrungQuốccủahọbánchúngchongườikhác.NhưngthếthìmộtkháchhàngnhưHowardđượchưởnglợigìnếuôngmuamộtthứhànghóalỗithời.

ChuyệntệhạinhấtvềmónđồgốmmàKevinmuốnbánlàgiácao.MộtnhànhậpkhẩunhưHowardlẽrachỉtrảkhoảngmộtphầntưgiábánlẻ,nhưngôngđãtrảgần50%.GầnnhưchắcchắnlàHowardđãtrảnhiềuhơngiáôngcóthểtrảkhiTJMaxxhạgiáhàngtronglầnbáncuốimùađểkhóasổ.

NhữngnhànhậpkhẩucócungcấpmẫumãriêngđượcnhàsảnxuấtTrungQuốctínhgiáthànhthấp.Họđượccungcấpvớigiáhờimộtphầnvìnhữngnhànhậpkhẩunhỏhơnđãtrảnhiềuhơn.KhimộtsốcôngnhântrongxưởngcủaKevinđónggóihànghóachoHoward,tôithấymộtsốmónhàngcókhiếmkhuyết,vàtôicảmthấykhôngyêntâmvềtriểnvọngkinhdoanhcủaHoward.

Howardthấtvọngnhưngcamchịu.Lượnghàngcủaôngkhôngđủthuêngườithiếtkếkiểumẫuriêngvàdođóôngcảmthấyphụthuộchoàntoànvàonhàsảnxuất.Howardcũnglặpđilặplạirằngôngđangcầngấp,vàcóthứgìôngcũnglấy.

ChúngtôicấthàngvàgởiđichoHoward.ThêmvàichuyếnhàngnữavàHowardgặprắcrối.

Nhưdựđoán,giátínhchoôngquácao.Mộtnhànhậpkhẩuhànggốmsứkhôngthểmuasảnphẩmchỉvớigiámộtnửagiábánlẻmàsốngđược.Kevinbiếtđiềuđónhưngcứđẩygiálêncaohơn.

Kháchhànglớnđượcgiảmgiá;kháchhàngnhỏtrảnhiềuhơn.ĐólàcáchthứckinhdoanhởTrungQuốc,vànhưvềsautôihiểuđược,đâylàmôhìnhkinhdoanhhiệuquảvềmặtkinhtếchocácnhàchếtạoTrungQuốc.Kháchhànglớnđượcgiảmgiákhôngchỉvìhọmuanhiềumàvìhọcungcấpnhữngmẫumãmới.Cácmẫumãnàysauđóđượcchuyểnchonhữngnhànhậpkhẩunhỏ,nhữngngườichịubịépgiá.

3.“CHỈCẦNÔNGĐƯAHÀNGMẪULÀXONG!”

NhữngngườimớixâmnhậpgiớisảnxuấtTrungQuốclầnđầuthườngkinhngạcvìnhữnggìhọthấy.Tưởngtượngnhữngkiếntrúccôngnghiệpđồsộvớirácrưởivàtiếngồn,họmongthấymộtcáigìgâycảmhứngchotiểuthuyếtcủaCharlesDickens,haybộphimThờiHiệnđạicủaCharlieChaplin.

Thậtra,môitrườnglaođộngkhôngđếnnỗingộtngạt,vàchínhcáccôngtrìnhkiếntrúccũngcókiểudángđơngiản.Nhữngdấuhiệuphổbiến của côngnghiệp lại không thấy tồn tạiởnhiềucôngty;thựctếlàcóítốngkhóivàkhôngcótiếngcòinhàmáy.ỞHoaNam,côngtrìnhxâydựngđiểnhìnhlàhìnhhộpnhiềutầngbằngbê-tôngcốtthép,thứkiếntrúckhiếntanghĩtớinhữngdựángiacư.

Nhữngtòanhànàydángvẻcôngnghiệp lànhờkhuynhhướngđitheotừngcặp.Xưởngsảnxuấtcóvẻđơnsơhơn,vàcôngtrìnhsinhđôivớinó-cáicómàusắcsặcsỡ-lànhàởtậpthểcủacôngnhân.Ănởtrongnhữngkhuchậtchội,côngnhânbảotồnkhônggianvàđồngthờigiữchănmàn,quầnáocủahọsạchsẽbằngcáchtreochúngngoàicửa.

TrênđườngláixetừxưởnggốmcủaKevingầnTriềuChâutớiSánĐầunơicónhàmáyKingChemical,tôiđãđiquamộtsốcôngtrìnhxâydựngtừngcặpnhưvậy.Khôngcógìđặcbiệtmờimọc,nhưngdùsaotôivẫntựhỏitrongmỗicơngơiđóngườitasảnxuấtcáigì.Đôikhibạncóthểbiếtmộtcôngtysảnxuấtcáigìdotêncủanó,hoặcítrabạncóthểthấymộtsốđầumối,nhưtừ“thép”hay“nhựa”trênmộtbiểnhiệubênđường.Nhưngvớihầuhếtnhữngxưởngsảnxuấtnày,chuyệngìdiễnrasaunhữngbứctườngcủachúngthườnglàmộtbíẩn.

ChuyệngìsẽxảyranếutôingẫunhiêndừnglạivàbướcvàomộttrongnhữngnhàmáyTrungQuốcnày?Tôiyêucầutàixếcảmphiềnlàmtheoýtôi.Anhtaliếcxéotôi,khôngnóigì,rồichậmrãinhúnvai.Chúngtôivừađiquamộtxưởngsảnxuấtthìtôiyêucầuanhtadừnglại.

Mộtnhânviênbảovệngồitrongchốtcanhbêncổngđira.Anhtađitớiphíacửacủatàixế,vàtôinghiêngngườixuốngđểcóthểnhìnthấyanhta.

“Shenmeshi?”anhtahỏi,muốnbiếtcôngviệccủatôi.

“Tôichỉmuốnbiếtởđâycácôngsảnxuấtcáigì”.

Anhtanhìnkỹtôirồihỏitôicóphảilàkháchhàngkhông.Đólàmộtcâuhỏitựnótrảlời.Nếutôilàkháchhàngthìtôiđãbiếthọlàmgìrồi.Vàvìtôikhôngbiết…

Ngườibảovệnhấcđiệnthoạilênvànóilínhívớimộtngườinàođó.Tôithấytrêntườngchốtcanhnhỏbécủaanhtacótreomộtcâydùicuivàmộtkhẩusúng.Đểđiệnthoạixuống,anhtachâmmộtđiếuthuốcnhưngkhôngnóigì.

Tôiđứngphíangoài, trongkhingườitàixếtắc-xi láixerakhỏicổng,hướngtớiconđườngchínhnhư thểdự trùmộtcuộcrút luinhanhkhicần.Một ítphút im lặng trôiqua, rồimộtngườiđànôngtobéomặcáolaođộngmàunâutừnhàmáyxuấthiện.Ôngtanhanhnhẹnđitớicổng,haitayvungvẩy.

“Hoannghinh!Hoannghinh!”Ôngtanói.“Xinchào!Xinchào!”

Ôngtanắmtayphảicủatôibằngcảhaibàntaymậpmạpvàchaisần.Ôngtalắctaytôilâuhơncầnthiết,lâuđếnmứckhóchịu,vàtôibỗngcảmthấycầngiảithích.

“Tôichỉđingangquaxưởngcủaôngthôi”,tôinói.

“Khôngcógì”,ôngnói.

“Tôichỉmuốnbiết…”

“Xinvàongồichơimộtlát”.

“Tôichỉmuốnhỏiôngmộtcâu”.

“Nhấtđịnhrồi”,ôngnói.“Chúngtasẽđàmluậnvềchuyệnđó”.

Khicódínhlíuvớichuyệnlàmăn,lònghiếukháchcủangườiHoacóthểkhiếntangạtthở.

Tôicốgiảithíchlàtôichỉđiquakhuvựcnàytrênđườngvềkháchsạn.Nóicáchkhác,tôitòmònhưngđúnglàtôikhôngsẵnsàngđilệchlộtrìnhchínhquáxa.Vàovănphòngcủaôngnghĩalàtròchuyệnlêthê,rồiôngcóthểmờitôiuốngtrà,hoặccốđưatôiđiăn,vàtôithìkhôngcóthìgiờ.Ôngcóthểchobiếtôngsảnxuấtthứgìthôiđượckhông?

“Áiui!”,ôngtakêutonhưthểbịđậptrúngmộtgậy.

Nétmặttôicólẽgợiýsựyếuđuốihoặcthươnghại,vìkếđóôngtómlấytaytôivàlôitôivàotrong.Trướcđóđãlongạilàtôicóthểbịđuổirakhỏidinhcơnày,bâygiờtôihoangmangtựhỏicóbaogiờtôiđượcphéprờikhỏinơiđâykhông.

Vìxưởngsảnxuấtnàyđặtởmộtnơihẻolánh,cóthểgiảđịnhhợplýlàôngchủxưởngkhôngcódịptiếpnhiềuvịkháchtìnhcờ.Dùvậy,ôngvẫnxinlỗivềtìnhtrạngvôtrậttựởchỗnày.

Ôngtỏvẻthậtthàbốirối,nhưthểôngchorằngmộtngàynàođóngườilạcóthểbấtngờxuấthiệntạixưởngcủaôngmàkhôngcầnbáotrước.RấtnhiềungườiđãtừnướcngoàitớiTrungQuốcđểsănlùnghànghóa;chắcchắnnhữngcuộcviếngthămtìnhcờnhưvậylàbướckếtiếpkhôngthểtránh.

Ôngyêucầutôingồitrongvănphòngcủaông,vàtôicốthuyếtphụcôngthayvìvậyhãyđithamquanxưởngsảnxuất.Đâykhôngphải làchỗ trưngbày.Đúngrađó làmộtchỗnhếchnhác,vàtôinhậnthấycácghếdàivàghếđẩuđượcđóngdínhvớinhaubằngnhữngmiếnggỗ.Dọcmộtbứctườngcáubẩn,bênmộtdãyghếdài,mộttrongnhữngngườithợđãviếtmộtchữHángiốngnhaunhiềulần.

Chính,chính,chính,chính,chính,chính,chính…

TrongtiếngHoa,đócónghĩalà“đúng”,vàđólàmộtchữgồmđúngnămnét.Hìnhnhưnhữngngườithợđãdùngchữcổnàyđểghinhớsốmónđồmàhọđãlàmđược.ĐólàmộtphươngphápđếmgiốngcáchngườiMỹvẽbốnđườngthẳngđứngtiếptheolàmộtđườngchéođểtínhconsốnăm-kiểuvạchbạnhaythấytrongphimkhimộtngườitùghidấutrêntườngđểđếmsốngàytrôiqua.

Cuốicùng,tôiđãbiếthọsảnxuấtcáigì.Côngtynàychuyênlàmnhữngbứctượngnhỏbằngnhựatổnghợp.Sảnphẩmcủahọđượcxuấtkhẩu,dùcôngtycủahọkhôngtựchuyênchởmónhàngmàbánchomộtcôngtythươngmạicóhợpđồngvớingườimuaởnướcngoài.

Trongkhohàngcócảtrămthùnggiấybồichấtđốngdọcmộtbứctường,tấtcảđềughicùngmộtđiểmđến:LongBeach,California.

Lúcnàycôngtykhôngsảnxuất.Tôihỏihọcóthểmởmộtthùngđểxemthànhphẩmkhông.Mộtcôngnhândùngmộtchiếcchìakhóacắtđạibăngkéodántrênmộtthùnghàng.Ôngchủxưởnglấyđưatôicoimộttượngnhỏtrongkhitheodõiphảnứngtrênmặttôi.Tôithấyđólàmột tượngChúaGiáng sinh, vàởphía trước vàdọc theo chânbức tượng cóhai chữ:FelizNavidad.

TôingạcnhiênkhithấyghichữTâyBanNha.“TâyBanNhavăn”,tôinói.

TrongtiếngHoa,“TâyBanNhavăn”và“TâyBanNhaquốc”đọcgầngiốngnhau.“BấtthịTâyBanNha.KhôngphảiTâyBanNha”,ôngnói.“ĐâylàhàngxuấtkhẩuđiMỹ”.HìnhnhưôngchủxưởngchorằngchữviếttrênsảnphẩmlàtiếngAnh.

Ởchânsảnphẩmcómộtnhãnxuấtxứ-MADEINCHINA(SảnxuấttạiTrungQuốc).Sảnphẩm

nàychắcchắnlàdànhchothịtrườngngườiMỹLa-tinhởHoaKỳ,vàtôitựhỏisaonólạiđượcsảnxuấtởxanhưvậy.

ChắcchắnlàchiphílaođộngởMexicokháthấp,vàvìởgầnthịtrườngnhưvậy,chiphívậnchuyểnphảirẻhơn.Sựphốihợpvàliênlạccũngphảidễhơn.Đâylàmộtsảnphẩm,tôinghĩ,đánglẽđượcđóngdấudướiđáylà:HECHOENMEXICO(SảnxuấttạiMexico).

“CholễGiángsinh”,tôinói.Ôngchủxưởnggậtđầumộtcáchhoangmangvềlờinhậnxétnày.Cóvẻnhưôngkhôngbiếtmìnhchếtạocáigì.Tôithấychuyệnnàykỳquái,nhưngrồiôngnêulênnhữngchitiếtkhác.

“Ôngthíchnókhông?”ônghỏi.

“Vâng,đẹplắm”.

“Ôngmuốnthảoluậngiácảchớ?”

Tôinghĩvìrõrànglàtôichỉđingangqua,tôikhôngnhấtthiếtthuộcvềthịtrườngthứhànghóanày.“Chúngtôicóthểlàmrasảnphẩmtheoyêucầucủaông”,ôngnói.

Tôigiảithíchrằngkhôngnhữnglàtôikhôngliênquantớitặngphẩmtheomùa,thậmchítôicònkhôngphảinhànhậpkhẩu.Lờicủatôikhôngcócôngdụnglàmôngchủnảnlòngchútnào,ônghứalàôngsẽgiúpđỡ.Ôngnóiôngcómộthợpđồngchếtạomàchúngtôicóthểsửdụng,vàôngbiếtmộtcôngtyxuấtkhẩu,mộtcôngtycóthểgiúpđưasảnphẩmrakhỏinước.Hơnnữa,nếucầnmộtđạilývậntải,ôngsẽgiớithiệucho.Chitrảdễdàng:chỉcầnđặtcọc,vàviệcsảnxuấtcóthểbắtđầu.

“Chúngtôicóthểlàmmọithứôngcần”,ôngnói.“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”

NhiềungườivẫncònchorằngphảicónhữngquanhệđặcbiệtmớicóthểsảnxuấtbấtcứthứgìởTrungQuốc,nhưngthựcrakhônghềcónhữngkẻhợmmìnhtronglĩnhvựcchếxuất.NhưmộtngườihồlìởLasVegassungsướnggiảithíchluậtchơisúcsắcchomộtconbạcmới,cácnhàsảnxuấtTrungQuốctỏrasẵnlòngbỏthìgiờthuyếtminhchongườimớitớicáchkhởisựrasao.Cácôngchủxưởngsảnxuấthiểurằngtrướchếthọcầntómđượcmộtkháchhàngnếuhọmuốnthựchiệnnhữnglợiíchlâudài.

Khởisựhoạtđộngchếxuấtkhôngphảiviệckhó.Nhấtđịnhsẽcónhữngthửthách,nhưngítkhiởlúcbắtđầu.CácnhàchếtạoTrungQuốccốgắnghếtsức,nếunhưphảilàmravẻlàmănvớihọlàchuyệndễdàng.Vàvớinhiềungườimớivàonghềchếxuất,ôngchủnhàmáykiêmluôn

vaitròôngthầygiáo.

Saukhibướctớicửasổđểxemchiếcxecònchờởcổngkhông(nóvẫnchờ),tôigiảithíchvớiôngchủnhàmáyrằngtôicầnphảiđi.Ônggóighémmộtsốhàngmẫu.“Mấycáinàymiễnphí”,ôngnói.Tôicốphảnđối,nhưngôngkiênquyết.“Ôngcóthểtặngbạnbè”.

CácnhàcôngnghiệpTrungQuốcvôcùnglạcquan,vàhọtặnghàngmẫuhúhọacứnhưgởithưbằngcáchbỏvàochaithảxuốngbiển.Nhưsốphậnđãđưatôitớicửanhàông,aibiếtđượccáchàngmẫunàysẽrơivàotayai.

NhiềunhànhậpkhẩuđãtớiTrungQuốc,vàmộttrongnhữngcâuhỏimànhiềungườitựhỏilà:SaolạilàTrungQuốc?Tạisaocácnhànhậpkhẩukhôngtìmtớinhữngthịtrườngkhác?Câutrảlờithườngđượcđưaranhấtlàchiphílaođộngthấp,nhưngđóchỉlàmộtphầncâuchuyện;laođộngsảnxuấttrongnhữngnềnkinhtếkhácthựctếlàrẻhơn.TốcđộvàsựtiệnlợilàhaiyếutốquantrọngkhácmàTrungQuốcthựchiệnđặcbiệttốt.

CácxưởngchếtạoTrungQuốccóthểnhậnbấtcứsảnphẩmnàovàđưanhanhvàosảnxuất(“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”),vàhọtỏrasẵnsàngvàhàohứngđếnđộkhótinđểbắtđầumộtquanhệ.NhiềunhànhậpkhẩumớiđangđổtớiTrungQuốckhôngnhấtthiếtphảicókinhnghiệmtrênthươngtrườngquốctếtrước.Trongmộtsốtrườnghợphọlànhàbuônlẻvànhàphânphốiđãquyếtđịnhloạibỏnhữngđạilýtrunggiantrướcđâytừngcungcấphànghóachohọ.Nhữngngườikhácthìtừnhữngngànhhoàntoànkhôngliênquan.Nhiềungườiđãbỏnghềchuyênmônđểnhảyvàováncờthươngmại.

KinhdoanhởTrungQuốckhôngđòihỏigiấyphépkinhdoanhđặcbiệthoặcchứngnhậngì.HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhôngđòihỏithửnghiệmhoặctiêuchuẩnchuyênmôn,vànhàbuônđãtới-vàthườngởlại-đơnthuầnbằngvisadulịch-thứcóthểgiahạnkhôngmấykhókhăn.HàngnghìnkẻtaymơxuấthiệntạinhữngsựkiệnnhưHộichợQuảngĐông-triểnlãmthươngmạilớnnhấtTrungQuốc-chẳngthểnàobiếtrõnhữnggìđangdiễnra.

Ràocảnnhậpkhẩuđãđượcnớilỏng,vàviệcdunhậpnhữngcôngcụcôngnghệnhấtđịnhtỏracó ích. Máy tính nối mạng giúp tìm các xưởng sản xuất dễ hơn. Những trang mạng nhưAlibaba.comquảngcáochonhữngnhàmáytrướckiakhôngaibiết.Ngoàira,lượngđặthàngtốithiểucũngđượchạthấpđểdễbềkhởisựmộtcôngcuộclàmăn.

Cơsởhạtầngcũngcómộtvaitrò.VớinhiềungườimớithửlàmănvớiTrungQuốc,việchọcóthểởtạimộtkháchsạnnămsaotrongmộtsốthànhphốchỉvới50USDmộtđêmcóýnghĩalớn.CáckháchsạnnàykhôngthểsotiệnnghisangtrọngvớiLondonhoặcHongKong,nhưng

chúngchắcchắntiệnnghihơnnhữnggìbạncóthểcóđượcởHoaKỳvớigiágấpnhiềulần.CơsởhạtầngcủanhữngnềnkinhtếkháccókhảnăngcạnhtranhkinhdoanhvớiTrungQuốckhôngđượckiểmsoát;chonêndùhoạtđộngchếtạoởcácnướcđócógiárẻ,chiphíănở,đilạicóthểrấtcao.LữkháchkinhdoanhtớiTrungQuốcnhậnthấycáccuộcduhànhcủahọtốníthơnhọtưởngnhiều.

CácnhàchếtạoTrungQuốcchocácnhànhậpkhẩumọilýdođểkhởisự.Họduytrìchiphítrangthiếtbịthấpvàmiễnphídịchvụtrợgiúpkhởilậpsảnxuất.Mộtnữthânchủmàtôicộngtác-mộtnhàphátminh-đãđịnhtìmđếnmộtcôngtythiếtkếkỹthuậtMỹđểchếtạonguyênmẫucủabàvớigiá60.000USDkhimộtxưởngchếtạoởTrungQuốcnóihọsẽlàmcôngviệcđóvớigiádưới4.500USD.Giáthànhhạthấpnhưthếđượcđềnghịđểkhuyếnkhíchbắttaylàmănvớinhàcungcấpnày.

NgaycảkhimộtsảnphẩmphảisảnxuấtởHoaKỳvớicùngchiphítínhtheođơnvị,ởTrungQuốccũngtiếtkiệmđượcđángkểtronggiaiđoạnđầu.Chỉtiếtkiệmkhởilậpthôicũnggiúpcácnhàchếtạokinhdoanhthắnglợi,dùcácnhànhậpkhẩuliênquanphảihiểurằngnhữngmồinhửnhưvậytươngđươngvớinhữnglờiraohàngchỉtốnnướcbọthoặcnhữngcơhộitốtđẹpđếnmứckhôngcóthật.

MọithứvềTrungQuốcđượcxâydựngđểkéokháchhàngvàocửa,vànhữngnhànhậpkhẩulầnđầutớiđâynhậnxétrằnghọquángạcnhiênvềsựtrọngvọngmàhọnhậnđược.“Họđốiđãivớitôinhưmộtôngvua”,mộtnhànhậpkhẩuđãnóivớitôikhigiảithíchmốiquanhệlúcđầuvớinhàcungcấpngọtngàorasao.Dùnhữngmốiquanhệsảnxuấtcókhuynhhướngdầndầntrởnênkhókhăn,gầnnhưlúcnàobuổiđầucũngđầyhứahẹn.

Cácnhànhậpkhẩuhưởngứngsựbợđỡvàtângbốc-dùrằnghọkhôngnhậnthấy-nhưngchỉthếthôithìkinhdoanhkhôngthắnglợi.Nhữngquanngạivềrủirokinhdoanhđènặngquátrìnhraquyếtđịnh.NhữnggìnhànhậpkhẩucầnbiếttrướckhichuyểnviệckinhdoanhtớiTrungQuốclànềnkinhtếnàycóantoànkhông.MộtnhântốđónggópquantrọnglànhậnthứcđangthayđổivềTrungQuốc:Đâylàmộtmôitrườngrủirothấp.

Trênthếgiớicòncónhữngnềnkinhtếmànhữngnhànhậpkhẩucóthểchuyểnngânbằngđiệnchuyểntiềnrồithấyrằngcảngườinhậnvàtiềnđềubiếnmất.NhữngnhànhậpkhẩutớiTrungQuốcnóivớinhữngnhànhậpkhẩukhácrằngchuyệnnàychưatừngxảyra.Cácxưởngsảnxuấtđềugiaohàng,vàchuyệngianlậntrắngtrợnítcóhơnnhữngnơikháctrênthếgiới.

Sovớinhữngnềnkinhtếkhác,TrungQuốcđượccoinhưthánhđịa.ChâuMỹLa-tinhvẫnlànơi

phổbiếnchuyệntộiphạmchuyênnghiệpbắtcócngười.Ởnhữngnướckhác,ítnhấtcóthểtintưởnglàhànhlýcủabạnsẽbịđánhcắp.ViệtNam,kếbênTrungQuốc-vàcóchiphílaođộngthấphơn-làmộttrongnhữngthịtrườngmàchuyệnăncắpvặtlàviệcbìnhthường.

NhàkinhdoanhtớiTrungQuốckhôngcầnlolắngchuyệnbịbắn,bịsiếtcổhoặcbịquấyrầybằngcáchnàokhác.TrungQuốckhôngnhấtthiếtlànơiantoànnhấtthếgiớichongườiHoa,nhưngantoànchongườinướcngoàiđi lạivìchuyệnlàmăn,đặcbiệtvìngườibảnxứhiểurằng họ không được quấy rầy những người “khách nước ngoài” quan trọng của nước họ.Nhiệmvụcảnướclàxâydựngnềnkinhtế,vàngườitamặcnhiênhiểurằngphảiđốiđãivớingườinướcngoàitheocáicáchkhuyếnkhíchhọtrởlạivàđầutưnhiềuhơn.

Kháchơnnhữngnướckhác,TrungHoađạilục-ítralàbềngoài-cóvẻtuânthủphápluật.Dùtrênđườngphốđầyngười,khôngthấycónhữngdấuhiệutệnạnxãhộiđikèm.Có lẽ làdongườitanhậnthứcrằngchínhphủđanglàmmọicáchcóthểđểbiếnTrungQuốcthànhmộtđiểmđếnhấpdẫn.

ỞThượngHải,mộtsốlớncảnhsátđượctriểnkhaitrênđườngphốđểgiảmtớimứctốithiểunhữngtộivicảnhnhưđibộbấtchấpluậtlệgiaothông.ỞQuảngChâuvànhữngthànhphốkhác,chínhphủcấmxegắnmáy-nếunhưsựcómặtcủachúnglàmcảnhquanthêmhỗnloạnhoặckémvănminh.Dukháchtớilầnđầuthấyngaysựkhácbiệtlàkhôngcóhìnhvẽbậybạtrêntườnghaibênđườnghoặcdấuhiệubạolựclộliễu.TrungHoađạilụccóvẻyênbình,mộtsựkiệnđángngạcnhiênnếuđốichiếutheonhữngtintứcvềbiểutìnhvàthamnhũng.

Khicộngtácvớimộtsốnhànhậpkhẩutrongnhiềunăm,tôigặpnhiềungườichobiếthọbịlôicuốntheosứccámdỗlàmkinhdoanhởTrungQuốcnhưthếnào.Nhữngnhànhậpkhẩuđãđithămnhữngnơikhácđãkhôngthuxếpđểđạtđượclợinhuậncótiếngtươngtự.Thídụ,khitừĐàiLoantrởvề,bạnbèvàgiađìnhhayhỏi“TháiLan rasao?”Vớinhữngngườiởnhà,quánhiềuviệcdiễnraởĐôngÁrấtmơhồ,nhưngítcónhầmlẫnvềTrungQuốc.Nướcnàyđãnổitiếng.

NhữngnhànhậpkhẩuđãtớiTrungQuốcđượcgiađìnhvàbạnbèởnhàcoilàanhhùng:Họđãtiếpbướcnhữngngườikhaiphátronglịchsử.DẫuMarcoPolođãmấtnhiềunămtìmđườngtớiViễnĐông,naycuộchànhtrìnhcóthểchỉmấtchưatớimộtngày.Đốivớinhữngkẻphiêulưu,TrungQuốclàcơhộiđầutưcólợi.

TrungQuốcchiếmmộtvịtrítrongýthứcchungcủaphươngTây.DanhtiếngcủanóđãđượcMarcoPolotạolậptrongthếkỷXIV.Nướcnàyvẫncòngợihứngchonhiềutưởngtượngmàít

nơicóđược.VàđiềuthậtsựquantrọngvớingườitronggiớikinhdoanhlàhọcóthểtrởvềMỹvàtuyênbốrằnghọđãtớivàthànhcôngởTrungQuốc.Nhữngnhànhậpkhẩulàconngười,vàcùngvớitiềnbạc,họmuốndanhgiá.HọmuốnkhoekhoangmốiquanhệcủahọvớiTrungQuốc.

TrungQuốckỳlạnhưngkhôngquáidị.NgườiHoakhôngmặcquầnáobảnđịa,họkhôngchảibớinhiềukiểu tóchoặcđội nhiều thứkhăn,mũhoặcmặc áodài, họkhôngmangdép.Họkhôngcóthóiquenngồidướiđất.NgườiHoakhôngcúilạyhayyêucầukháchcócửchỉkháclạ,vàmọingườicótháiđộphitôngiáodễchịu.Dùcónhữngngày lễ,nhữngcuộchọpmặtkhông bị gián đoạn vì những cuộc cầu kinh thường xuyên. Người Hoa theo truyền thống,nhưngkhôngcuồngtín.Họkhôngvẽmặthayxămmìnhhoặcxuyênthủngthânthể.Nhữngtruyềnthốngbảnđịanhiềumàusắcnhưvậythúvịchokháchdulịchlắm,nhưngngườiđilàmănkhôngphảikháchđinghỉmát.

SựhấpdẫnvănhóanàyphầnnàolàdotoantínhcóýthứccủangườiHoađểdễhấpdẫnngườiTâyphươnghơnvàtỏratântiếnhơn.Tỏvẻhiệnđạivàtinhtếlàtăngthểdiện,vànhiềungườiHoalàmmọicáchđểtỏrathoảimáitrongmộtthếgiớiđangtoàncầuhóanhanh.Cácôngchủnhàmáychếtạoănmặcgiốngđốitáckinhdoanhngườinướcngoàicủahọ-quầntây,áosơ-micổđứngvàgiàyda-vàhọđặtchomìnhnhữngcáitêntiếngAnh.

BấtkểviệcTrungQuốckhăngkhănglàcómộtnềnvănhóahợpnhấttừhàngnghìnnămtrước,khôngcónướcnàotrênthếgiớimàcôngdânlạitựđặtchomìnhmộttênthaythếbằngtiếngAnhnhiềunhưvậyvàhàohứngnhưvậy.ỞnhữngnơinhưNhậtBản,ẤnĐộvàMexico,bạnphảihọccáchđọcđúngtêncủanhữngngườimàbạncộngtáclàmăn.

Chuộngngoại thì cũngđược thôi, nhưng tínhquái lạ không tạo ra sự tin tưởng trongkinhdoanh.ChữviếtTrungQuốctrôngkhákháclạnênmộtsốdukháchngạcnhiên,vàthựcphẩmcũngkhácthường-họănbằngđũa.Nhưngvềlâuvềdài,nhữngkhácbiệtđókhônglàmngườitakinhngạc.RốtcuộcthìTrungQuốccũngquenthuộcnhưPhốHoakiều,haygầnnhưvậy.

Nhànhậpkhẩuquantâmtớimôitrườngchínhtrịhơnmọichuyệnkhác.“TrungQuốckhôngcònlàCộngsảnchứ?”,cáckháchhàngthườnghỏi,cốhiểuhoặcchấpnhậnmôitrườngcóvẻhoạtđộngtựdonhưngvẫnđượckiểmsoátkỹlưỡng.Họlongạivềmộtchếđộcótínhchuyênchế,vàchếđộđónghĩsaovềkinhdoanh.CácquanchứcchínhphủTrungQuốccóthểlàmbấtcứviệcgìhọmuốn,bấtcứlúcnàohọmuốn.Chínhkháiniệmkiểmsoátchínhtrịtuyệtđốilàmngườingoàilongại.

GeorgeOrwell đã thuyết giảngvềnhữngnguyhiểmcủa chếđộ chuyên chế, cảnhbáo rằngtrongmộtthếgiớinhưvậysẽkhôngcólòngtrungthành,trừlòngtrungthànhvớiĐảng;sẽkhôngcótiếngcười,trừtiếngcườichiếnthắngvớikẻthùbịđánhbại.“Nếubạnmuốncómộthìnhảnhcủatươnglai”,Orwellnói,“bạnhãytưởngtượngmộtchiếcgiàybốtgiậmtrênmộtgươngmặtconngười-vĩnhviễn”.

ỞTrungQuốcđúnglàcómộtchiếcgiàybốt,nhưngnóđượcchếtạobênngoàiQuảngChâu.Nócó96kiểuvà8màukhácnhauvàthờigianchuẩnbịsảnxuấtlà45ngày.Khoảng3.500đôivừavặntrongmộtcông-te-nơ40foot,vàbạnkhôngcầncóquanhệđặcbiệtvớiôngchủxưởngđểbắtđầusảnxuất.

Cóchútkhôngmaylàtácgiảcủacuốntiểuthuyết1984[GeorgeOrwell]khôngsốngtớingàynayđểthấychếđộchuyênchếhoạtđộngtốtrasaotrongnềnkinhtếtoàncầu.ĐặthànglầnđầuởTrungQuốcdùsaocũnglàviệcdễdàng.

“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”

4.PHÓCHỦTỊCHHỘIHỖTRỢNGƯỜINGHÈO

“AnhđãgiữchỗtrướcphòngSuitenhưtôiyêucầuchứ?”

Bernie,nhànhậpkhẩuxàphòngvàdầugội,vừatớiSánĐầu,vàchúngtôicókếhoạchgặpTỉvàanhchồngA-MintạiKháchsạnRegencychiềunay.ĐểtạokhôngkhíchungchonhữngcuộcthươnglượngquantrọngtheodựđịnhcủaBernie,ôngđãyêucầutôitìmtiệnnghikháchsạncaonhấtcóthểđược.

Kháchsạnnàyđãbiếntoànbộtầnglầucaonhấtthànhmộtgiansangtrọngduynhất,tôibảoBernie.Họgọiđólà“PresidentSuite”,vànóthườngkhôngchothuêmàchỉdànhchocácquanchứcĐảngCộngsảnvànhữngnhânvậtquantrọngkhác.

“Cóvẻtuyệtlắm”,Bernienói.“Cốthuxếpchobằngđượcnhé”.

Chỉsaunhiềuthúcép,kháchsạnmớichotôibiếtgiácủatoànbộtầnglầu;họchothuêtrên2.000đô-lamộtđêm.Hiểnnhiênlàquáđắt,nhưngkhitôichoônggiámđốcbiếttạisaochúngtôiquantâmtớiphòngnàyhơnhết,ôngđềnghịphụcvụkhôngtínhphí.CácgiámđốckháchsạnởHoaNamthườngnhưvậy.Nếuhọnghĩbạnđanggiúpnềnkinhtếđịaphương,họgiảmgiámọithứ.

TrướckhiTỉvàanhchồngtới,BerniegiớithiệutôivớicôngtyJohnsonCartercủaông.[4]

CôngtynàychưabaogiờsảnxuấtthứgìởHoaKỳnhưtôigiảđịnh.Nólàmộtcôngtyảo.Vàdođó,nókhôngthuộcnhữngcôngtytrựctiếpđưaviệclàmcủangườiMỹranướcngoài.Bernieđãtựtạocơhộichomìnhtrêncơsởtìmsựdễdàngtronghoạtđộngsảnxuấtởnướcngoài.

Ôngchotôixemdanhmụchànghóacủacôngtytrongkhichúngtôichờởdướinhà.JohnsonCartersảnxuấtnhiềusảnphẩmchămsócsứckhỏekhácnhau.Xemlướtquadanhmục,tôithấymộtsốmónhàngquenthuộc,trongđócóloạinướcxàphòngdùngchophòngtắm-mộtmặthàngchúngtôivừabắtđầusảnxuấtchaivàinnhãn.

Cóbaloạinướcxàphòngtắm.Chúngtôicómộtloạimàutía,mùinho,nhãnhiệuGalaxyGrape.MộtloạikhácmàuđỏtênCrazyCherry.VàcôngthứcmàuhồngđượcbándướitênBurstingBubblegum.Nhãnhiệucủabaloạinàyđượctôđiểmbằngnhữngbongbónghíhọanhữngbộmặttươicười.

Lậtthêmnhiềutrangnữa,tôithấyhàngchụcsảnphẩmkhác.JohnsonCartercómộtloạtchất

dưỡngtóc,keogiữtócvàkemdưỡngda.Cũngcónhiềuloạinướcxàphòngkhácnhau.Mộtdòngsảnphẩmđựngtrongchaicódạngvỏsò.Mộtthứkháctrongchaitròncóbơm.Mộtbiểungữtrênđầumộtnhãnhiệuviết:“Áichà!Chỉ99xu!”Xàphòngthìquảngcáo“Thêm55%-Miễnphí!”

TỉvàA-Mintớikháchsạn,vàchúngtôiđượcđưatớiphòngchínhtrêntầngthượng,ởgiữaphòngcómộtchiếcdươngcầmlớn.Rèmđượckéolênchothấyquangcảnhmộtthànhphốyêntĩnh.Rấtngạcnhiên,Tỉđãtớikháchsạnnàynhiềulầnnhưngchịtabảokhôngbiếtdãyphòngrộnglớnnày.

Chúngtôichưakịpngồi,Bernieđãhỏicóaimuốnxemdanhmụchànghóamớicủaôngkhông.Tỉbảorấtmuốn,vàhỏinhiềucâutrongkhixemnhanhcáctrang.ĐólàmộttậpsáchquảngcáochokháchhàngtươnglaiởHoaKỳ,nhưngTỉxemđónhưmộtcẩmnangsảnxuất.

“Chúngtôicóthểsảnxuấttấtcảnhữngthứnày”,Tỉnói.

“Tuyệtvời”,Bernienói.

RồiTỉhỏivềmộtítsảnphẩmmới.Phíatrướcmộtsốchailàhìnhảnhcủatráicây.Tỉbiếtrằngsảnphẩmtráitáođượccholàcómùitươngtự,nhưngchịhỏivềchiếcchaicóhìnhquảmơ.Mộtchaikháccóhìnhquảbơgợiranhữngcâuhỏikhác.

ỞHoaNamngườitakhôngquenthuộcnhữngthứquảnày.Tuyvậy,TỉnóirằngsẽkhôngmấtnhiềuthờigianđểlàmychangvàgởihàngmẫutớiNewYork,nơiJohnsonCarterđặttrụsở.

Berniedẫnđườngtớimộtchiếctrườngkỷmàukem,vàchúngtôingồitrênnhữngchiếcghếbànhđặtcáchxanhautronggianphònglớn.Chúngtôingồicáchxađếnnỗimọingườiphảihéttomớingheđược.

Chuyệnlàmănsắpbắtđầunghiêmchỉnh,vàthươnglượnggiácảlàlýdochínhđưaBernietrởlạiTrungQuốc.TỉnóiđãnhậnđượcthưcủaBernieliênquantớinhữngmụctiêugiá,vàchịvuimừnglàxưởngsảnxuấtcóthểđápứng.

Cólúctôichợtnghĩrằngýtưởnggặpnhauởmộtkhungcảnhxahoanhưthếnàylàsailầm.Berniemuốnépgiáthấp.Dùchúngtôiđượcsửdụngtiệnnghimiễnphí,điềunàylạikhiếnchoBerniecóvẻgiàucó.TôinghĩthếnàythìTỉvàA-Minkhóchấpthuậngiáthấp,nhưnghiệuquảhoàntoàntráingượcđãxảyra.Họhăngháixúctiếnmọiviệc.

“Bảohọtôicónhữngkếhoạchlớnchoxưởngsảnxuấtcủahọ”,Bernienói.

Tỉvàchồngchịnghevàmỉmcười.

Khixuốngdướinhà,Berniemangmộtthùnghàngmẫutorahànhlang.Dùôngquảquyếtlàôngkhôngcầngiúpđỡ,Tỉvàchồngchịcũngnângcáithùngvàoxecủahọ.

ChúngtôiđiquamộtsốxưởngsảnxuấttrênđườngtừSánĐầutớingoạiôthànhphố.Bernieđểýthấycácbảngquảngcáobênđườngkhôngchàohàngnướcngọt,thuốcláhoặcnhữngsảnphẩmtiêudùngkhác,màphầnlớnlàcơgiớinặng.Tạimộtgiaođiểmtrênđườngđicónhiềubảngquảngcáochenchúc,trongsốnàycókhôngítcáichàohàngmáyphunchấtdẻo.

CôngtyKingChemicalcủaTỉvàA-Mincũngcóliênquantớicôngnghiệpchấtdẻochútít.Cólúcnóđãsảnxuấtcácthànhphầnbằngchấtdẻochonhữngcôngtyđồchơitrongkhuvực.Ítlâusaukhichuyểnsangcungứngchaivànắpchaichấtdẻochocôngnghiệpmỹphẩm,côngtyđã tiến tớixâydựngmộtdoanhnghiệpchuyênvôchaisảnphẩmlàmđẹp.Đó làcáchKingChemicaldầndầnnângcaogiátrị.

Conđườngtớixưởngsảnxuấtđầyđầumáykéocông-te-nơ40foot,nhữngchiếcthùngdàichấtđầysảnphẩmchếbiếnchoxuấtkhẩu.ChiếcHondabốncửacủachúngtôitranhđườngvớinhữngchiếcmáykéođó,cũngnhưvớixetảihạngnặng,xebuýtvàtắc-xi.Mộtítxeconkhácđitrênđườngchủyếulạilàô-tôsangtrọngđắttiền.DùngườitanóinhiềuvềmộtgiaicấptrunglưuđangnổilênởTrungQuốc,ô-tôtưnhântươngđốiítthấy.

Nhậnxétvềgiaothông,Berniekhôngtinđượcchỗnàynhộnnhịpđếnthế.Ôngcảmthấyquátải.Chúngtôichưađiđượcnửađườngtớixưởngthìônghỏitôi:“Làmsaoôngcóthểsốngởđây?”Tôicười,khôngphảivìtôiđãquenvớigiaothôngởTrungQuốctừlâu,màvìđólàlờibìnhphẩmcủangườiđangyêucầutôigiúpđỡ.Sựthậtlàtôigọiđâylànhà.Ởđâytôithấythoảimái.

“Ởđâycólúcthếnàylúcthếkhác”,tôinói.

Thòtayvàotúiáokhoác,Bernielấyvémáybayra.ÔngsẽrờiQuảngChâutrongvàingàynữa.Thànhphốđólànơitôisống.CònSánĐầu,nơiđặtxưởngsảnxuất,cách50phútmáybay.

Bernienhìnchiếcvévàtrongmộtgiâyravẻhoangmang.

“Chotôihỏiôngmộtcâu”,ôngnói,nétmặtbỗngnhiênravẻnghiêmtrọng.

“Dĩnhiên”.

“Này,Cantonlàchỗquáinàothế?”

“CantonlàtêncũcủaQuảngChâu”.

Thànhphốnàytừnglàthươngcảngrấtquantrọngtronghơnmộtnghìnnăm,vàlàđiểmtiếpxúcduynhấttrongmấytrămnămgiữaTrungQuốcvớithếgiớibênngoài.Chuyệnthànhphốnàychútrọngđếnthươngmạikhôngcógìmớimẻ;thựcra,đólàlịchsửlặplại.TôimuốnchoBerniebiếtvàichitiết,nhưngkhicảmthấyđólàmộtbàihọclịchsử,ôngđổiđềtài.

DukháchlạitỏrahiểubiếthơnvềTrungQuốc.Còngiớisangđâylàmănchỉcoichỗnàylàbốicảnhđểhọgiaodịchkinhdoanh.Bernieítkiênnhẫnvớinhữngthôngtinmàôngcoilàkhôngthíchhợp.Đốivớiông,nhữngbàihọcvănhóavềđịaphươnghoặcconngườirấtgiốngtạpâm,chỉkhiếnchuyệnlàmănthêmrốirắmchứchẳngđượctíchsựgì.

TrongcặptàiliệucủaBerniecómộtxấpđơnđặthàngđanggiảiquyết,cũngnhưmộtsốđơnđặthàngtiềmnăngquantrọng.Ôngtậptrungvàochuyệnđó.ÔngmuốnbiếtKingChemicalcóthểsảnxuấtnhữnggìvàhọcóthểđạtđượcmộtsốmụctiêugiácảnàođókhông.Ngoàira,ôngcònmuốnbiếtvềthờigiangiaohàngvàchấtlượngcóđạttiêuchuẩnkhông.Cácnhànhậpkhẩuítkhicầnbiếtvềlịchsử,cũnggiốngnhưhọkhôngbuồnquantâmtớidữliệuvềxuthếkinhtếvĩmô.

Gầntớichỗrờixalộđểrẽvàođườngphốđưatớixưởngsảnxuất,chúngtôivượtquamộtxetảichởheo.BernielàngườiDoTháitheoChínhthốnggiáo,vàôngchúýtớichiếcxe,chỉtayvềhướngnó.Thoạttiêntôitưởngnókhiếnôngbấtbình,nhưngthayvìvậynólàmôngthíchthú.

“Ôngcóthấykhông?”Ôngcười,hỏi.“Mộtconheođang‘nhảy’mộtconkhác”.Tôicốquayđầulạinhìnchiếcxetảimàchúngtôivừavượtqua,nhưngchỉthấylànóchởquátải.

TỉđãthấyBernietrởnênsôinổinhưthếnàovàhỏiông“cóthíchheokhông”.TừchỉconvậtnàytrongtiếngQuanThoạilàtrư,phátâmgầngiống“DoThái”[Jew]trongtiếngAnh,nênđãgâymộtlúcbốirối.BernieđoánrằngTỉhỏivềtôngiáovànhữngsựkiêngkịtrongănuốngcủaông.

Trong lần thămviếng trước - khi tôi chưa thamgia,Bernieđãmấy lần từ chối lờimời tớixưởngsảnxuấtăntối,việncớcómộtsốthựcphẩmôngkhôngănđược.DotầmquantrọngcủalễlạtvàtiệctùngtheonghithứcxãgiaotrongquanhệlàmănởTrungQuốc,chuyệnđógâymộtítlúngtúngnhưngđãkhôngtrìhoãnnhữngcuộcđàmphángiữahaicôngty.

Thựcsựchuyệnđólàmtôingạcnhiên.ĐãsốngnhiềunămởTrungQuốc,tôiđãtiếpthuvăn

hóađủđểtinrằngtừchốilờimờicóliênquanvớichuyệnlàmănlàvôlễ.NgườiHoakhôngphânbiệtcôngviệclàmănvớiquanhệcánhâncùngmứcđộnhưngườiTâyphương,vàquanniệm“thểdiện”củahọđòihỏimộtsốđápứngnhấtđịnhtừđốitác.Từchốilờimờicóthểbịhiểulầm.

MộtsốthóiquencủaBerniecũnglàmtôilúngtúng.DùcũnglàngườiDoThái,tôikhôngtriệtđểtuânthủluậtlệ,vàdùtôihiểuđôiđiềuvềtậpquánChínhthốnggiáo,Berniecónhữngthóiquenkhácthường.Khirakhỏiphòngtắm,tôithấyôngvòngtuộttayquađầutrongkhimiệngnóilầmbầm.Thoạttiêntôinghĩcógìđókhôngổn,vàhỏixemđãcóchuyệngì.

Ônggiảithíchđólàmộtlờicầunguyệnngắn,màôngđọcsaukhirakhỏiphòngvệsinh.Độikhăn,mũgìcũngđượcchứkhôngnhấtđịnhphảivòngtayquađầu.Ôngcầncheđầumỗikhiđọckinh.ThêmmộtchuyệnnữamàtôikhônghiểulàôngtakhôngđộimũkippanhưnhữngngườiđànôngDoTháiChínhthốnggiáokhác…

“ĐólàtậpquánSyria”,ôngnói.ĐólàlầnđầutiênôngchotôibiếtôngthuộcvềcộngđồngDoTháiSyrianổitiếng,vàviệcnàyítnhấtgiảithíchđượcđôiđiều.Dùsao,vớiđốitáckinhdoanhngườiHoacủaBernie,đọckinhthầmbằngtiếngHê-brơ,ốngtayáovắtngangđầu,lịchsựtừchốimộtsốthứcăn-tấtcảnhữngđiềunàycóthểđượccộngchungvớihàngchụccáchcưxửkhácbiếnôngthànhkỳdị.Nhưngnhữngchuyệnnàyđãkhônglàmhọbớthăngháivớicơhộiliênquantớilàmăn.

Saukhisuynghĩkỹ,Berniemuốnđithămlạixưởngsảnxuất.Ôngchưatrởlạixưởngtừlầnthămviếngđầutiên,vàôngnhắclạimốibậntâmtrướcđólàcôngnhânvẫncòndánnhãnlênchainhựabằngtay.Ôngbảođãthấymộtmáydánnhãntạimộtxưởngchếtạokhác,vàôngmuốnKingChemicalmuamộtmáy.Tỉbảođảmvớiôngrằngcôngnhâncóthểdánnhãnđủnhanhvàdánnhãnbằngtaycũngcócáilợilàchínhxáchơn.Nếucôngnhândánnhãnkhôngđủnhanh,xưởngchỉcầnthuêthêmngười.Máynàyđắttiền,Tỉgiảithích,vàlaođộngởTrungQuốcthìrẻ.

“Nhưngchohọbiếtrằngđơnđặthàngsẽlớn”,Bernienói.

Tỉnói:“LàmơnbảoBernieđừnglo”.

Nhưngđâykhôngphảilàchuyệnnăngsuất.Bernieđãhìnhdungxưởngchếtạocóvẻtântiếnhơn.Ôngnói:“TôikhôngthểđưakháchhàngtớimộtxưởngchếtạotrôngnhưởthờiTrungCổ”.

KhiTỉhiểurằngBerniechỉlonghĩvềchuyệncáixưởngtrôngrasao,kháchhàngsẽnghĩgì,Tỉtraođổivớichồngvàicáiliếcmắtvàhọnóivớinhaubằngthổngữmộtlúc.Họcùngchậmrãigậtđầu.

Chịtabảothậtrahọđãnghĩtớichuyệnlúcnàođósẽmuamộtmáydánnhãn,vàhọsẽlắpđặtmộtchiếc.Ýtưởngmáydánnhãntrướcđâykhônglàmvợchồngchịquantâm,cũngkhôngthỏamãnyêucầutùytiệncủaBernievềmộtloạithiếtbịnàođó.Tuynhiên,ýtưởngmộtcáimáynhưvậycóthểgâyấntượngvớikháchhàngcủaBerniehìnhnhưđãgãiđúngchỗngứa.

oOo

TrongkhithươnglượnggiácảvớiTỉvàA-Min,Bernienóitớitêncủanhữngkháchhàngmàôngđanggiaodịch.Tôibiếtcáccôngtynày-đólàmộtsốnhữngcửahàngdượcphẩm,siêuthịvàcửahànggiárẻlớnnhấtởHoaKỳ.TỉvàA-Minchưabaogiờnghetớicáctênnày,dùhọsẽsớmhiểuđủtầmquantrọngcủacáccửahàngbánlẻnàytrongthịtrườngMỹ.

Berniegiảithíchrằngôngcầngiáthấp.Nếukhôngđạtđượcmộtsốmụctiêugiá,ôngsẽkhôngthểkýkếtđượcmộtsốhợpđồngcólượnghànghóarấtlớn.

Mụctiêugiácủamộtsốsảnphẩmđãquáthấprồi,Tỉnói.Mónhàngnàocũngcòkèbớtmộtthêmhai,vàbàncãikhunggiáchothứnướcxàphòngtắmthôiđãmấtgầnhaigiờđồnghồ.TỉvàA-Mingợiýlàcầngiácaohơn,chỉvìhọcóxưởngsảnxuấtnhỏ.“Chúngtôiíttiền”,TỉnóibằngtiếngAnhnặnggiọng.

Nêngiữgiáthấp,Bernienói,vàôngcatụngcơhộilàmănlớn.Việcđịnhgiácóthểlàmộttháchthứctrướcmắt,ôngnói,nhưngxưởngsảnxuấtcóthểlàmtốtchochínhnó,vànỗlựcđósẽcóích.

“Tôihyvọngthế”,Tỉnóicóvẻbuồnbuồn.

Berniecatụngnhữngmốiquanhệtrongngànhcôngnghiệpcủaông.ÔngnóingườicộngtáccủaônglànhữngngườiDoTháiSyria,họcóquanhệvớitấtcảnhữngchuỗisiêuthị,tiệmtạphóavàcửahànggiárẻlớn.MộtthờichỉmuabántrongkhuvựcNewYork,ngườiSyriađãlàmăntrênthịtrườngquốctếtừlâu.ChủnhâncủamộtsốchuỗicửahàngbánlẻlàconcháungườiSyria,vànhữngngườikháctiếptụcmuaởcáccửahàngbánlẻnày.ĐólàlờiraohàngmàbấtcứngườiHoanàocũngnóiđược-mộthứahẹncơhộilàmăncóthểthựchiệnqua“quanhệcánhân”.

TỉvàchồngchịcốhiểuBernievànhữnggìôngnói.HọkhônghiểutiếngAnh,nhưngvẫncứ

chămchúnghetừnglời.Bernietiênđoánrằngchỉtrongmộtítnămnữa,ôngsẽcómộttrongnhữngcôngtymỹ-dượcphẩmlớnnhấtHoaKỳ.Đólàmộttuyênbốtáobạo,nhưngkhinghetôidịchlại,TỉvàchồngcũngcóvẻhyvọngnhưBernievậy.

Berniecốgiữkhôngkhícuộchọpmặtnhẹnhàng.Thỉnhthoảngôngcốtỏrahàihước,nhưnghầunhưkhôngphảilúcnàocũngthànhcông.Dùkhônghiểunhữnglờinóiđùacủaông,TỉvàA-Mincũngcườitheokhiôngcười.

CómộtlúcTỉhỏivềmộtsốcôngthứccủachấtdưỡngtóc.Bernienóirằngôngkhôngtrảlờiđược,vàsẽbànlạivấnđềnàysau.

“Bảohọrằngtôichỉlàôngchủ”,Bernienói.

ĐókhôngphảilàmộtýkiếnmàngườitheoKhổnggiáocóthểhiểuđược.ỞTrungQuốc,khônggiámđốccôngtynàocóthểthúnhậnsựdốtnátrànhrànhnhưvậy.Chắcchắnôngchủkhôngđượcnóirằngmìnhchỉlàngườiđứngđầucôngty.

Tốiđó,khichúngtôixuốngxeởkháchsạn,BerniebảoTỉvàA-Minrằngcólẽmộtngàynàođósẽthuêhẳndãyphòngtrêntầngthượngkháchsạn.“Sẽcóđủphòngchotấtcảchúngtangụởđó”,ôngnói.

Bernieđangvui,vàôngngạcnhiênvìcôngviệctiếntriểntốt.Tronghànhlangkháchsạn,ôngbốcđồngchoàngtayômA-Min,anhnàygầnnhưbị thânhìnhhộpháp,nổiucủaôngnuốtchửng.Berniecườivànóiriêngvớitôi:“Xemnày,anhtabéquá.Gầnnhưtôicóthểbỏanhtavàotúi”.

Chịtanhìntôi,chờnghecâudịch.

TôiyêucầuBernienóimộtcâukhác.

“Bảoanhtarằnganhtanhưthằngemútcủatôi.Nóiđi,bảoanhtathếđi”.

A-Minnghevànherăngcườingâyngô.Khôngphảilàcáicườibẽnlẽncủangườitránhmộtlờikhen,màlàvẻmặthàmýrằngcólẽanhđãnóigiốngnhưvậynếuanhnghĩtớitrước.

“BảoBernierằngtôicũngcảmthấynhưthế”,A-Minnói.

ThảA-Minkhỏivòngtaythôlỗcủamình,BerniechoàngtayquanhcổTỉ.TócTỉchảicao,khiếnchịtacóvẻcũngcaonhưchồngmình.

“Bảocôta,giánhưtôichưacóvợ”.

ThấyBerniecườivìchínhcâunóiđùacủamình,Tỉhỏiôngvừanóigì.Đólàmộtcâunóimàtôikhôngbiếtphải làmgìvớinó,vàtôibốirốiđếnnỗikhôngthốtnênlời.“Ôngấynóiôngấymongmuốncộngtácvớiquývị”.

TỉnóiđượctiếngAnhrấtít,nhưngnhâncơhộinàytrảlờithẳngBernie.“Tôicũngvậy”,Tỉbảoông.

Saukhikháchravề,Berniebảogiờlàlúchaichúngtôilàmquenvớinhaukỹhơn.ĐâylàmộtthóiquenkỳcụccủangườiMỹ-làmviệctrướcvàchỉsauđómớiđểthìgiờtìmhiểubạnlàmviệcvớiai.ỞTrungQuốc,ngườitalàmkhác.Trướchếtbạngặpvàtìmhiểungườinàođó,vàchỉlúcđóbạnmớibàncôngviệc.

Trongquầyrượucủakháchsạn,BerniegọimộtchaiBlackLabel.Mộtcôhầurượumặcbộáobósátmangchairượuvàmộtxônướcđábằngthépkhôngrỉtới.Tôigắpmấycụcnướcđátrongkhiôngrótuýt-kira.

“Vụlàmănnàysẽrấtto”,ôngnói.Chuyếnđilàmộtthànhcông,ôngtuyênbốrồichobiếtlàrấtngạcnhiênkhimọiviệctiếntriểnêmxuôi.Cuốicùng,xưởngsảnxuấtđãđápứnggầnnhưmọithứmàôngyêucầu.

“Vợtôisẽkhôngtinchuyệnđó”,ôngnói.Berniechotôibiếtvềgiađìnhông,vềnhữngđứaconđãlớn,vàvềmộttrongnhữngđứacontraicũngđanglàmviệctrongdoanhnghiệpcủaông.

Trongkhiuốngrượu,Berniebắtđầuviếtnguệchngoạcnhữngconsốtrênmộttậpgiấynhápmàônglôitrongtúixáchra.Ôngnhìncácghichúcủamìnhvàchỉnhlạikính.“Chotôihỏiôngmộtchuyện.Saohọcóthểlàmthứnàyrẻthế?”

ĐólàmộtcâuhỏilýthúvìdầugộilàthứhàngnhậpkhẩuvàoMỹítcókhảnăngđượclựachọnnhất.Thànhphầnchínhcủanólànước,khiếnnóvôcùngnặngvàdođótốntiềnchuyênchở.Công-te-nơ40footcógiớihạntrọng lượngchonênhàngchưachấtđầythìđãđủmứcchophép.Vớimộtchaidầugộigiá30xuởTrungQuốc,chúngtôidựtrùphảitrảthêm15xuchỉchocướcphívậntảiđườngbiển.

BâygiờBernienóirõra.“Tôibiếtcôngviệcnàythếmàvẫncứkhônghìnhdungnổi”,ôngnói.Ôngđánhdấutừngmóntrêntờgiấy.“Chaichấtdẻo…bơm…nhãn…chếphẩm-họkhôngthểlàmrabấtcứthứgìtrêncácđơnhàngnày.Saocóthểnhưvậyđược?”

Đócũnglàmộtbímậtvớitôi.Nhàmáynàyhìnhnhưcóđộngcơđểlàmviệcvớiông,tôigợiý.Cólẽthếlàđủlýdorồi.Cáiýtưởnglànhàmáyhếtsứccầncộngtácvớibảnthânông-cóvẻquyếnrũBernie.Ôngyênlặngnhìnquatờgiấymộtlúcnữa.

NhữngnhànhậpkhẩukhácmàtôiđãcộngtáccũngcóphảnứngtươngtựlúckhởisựkếhoạchcủahọởTrungQuốc.NgườinàoởlạiHoaKỳcũngcảnhbáohọvềnhữngkhókhănsẽgặpkhikinhdoanhởTrungQuốc,nhưngvừarakhỏicửa,họđãchứngminhnghingờnhưvậylàsailầm.Berniekhônghoangmangmàchỉtựhàovềsựthànhcôngcủamình.CácnhànhậpkhẩusẽtớiTrungQuốcvàcócảmgiácnày.Họkhôngchỉxoayxởtìmđườngmàcònđơnthânđộcmãxungtrận.

Chaiuýt-kivànướcđáhếtnhanh.Côhầurượutớivàtiếptếnướcđáchochúngtôi.Côốmvàcao, tócdàibóngmượt,vàBernienhậnxétvềchiếcáobósátcủacô.Đó làđồngphụccủakháchsạn,dựatheotruyềnthốngnhưngvẫnhiệnđại,vànóbổsungrấtkhéochohìnhdángcủacôgái.

Khicôđirồi,Berniehỏitôicóhẹnhògìvớinhữngcôgáiđịaphươngkhông.TôibảoôngđúnglàtôicóhẹnhòvớimộtphụnữTrungQuốc,Maria,ởQuảngChâu.Ôngđảomắt.Ôngnóiđólàchuyệnmàôngthích“đượcgiúpđỡ”,chỉphảicáilàôngkhôngquenbiếtcôgáiđộcthânnàolàngườiDoThái.ÔngchỉbiếtnhữngngườiSyriagốcDoThái.

Trướcđâytôiđãnghenóivềcộngđồngnày.Hiệphộicủahọđặcbiệtchặtchẽ,mộtthứhộitamđiểmcủathươngnhân.SaunàytôimớibiếtnhiềunhómthươngnhânkháchoạtđộngởTrungQuốcgắnbóvớinhaudoquanhệchủngtộcchặtchẽtớimứcđộnào.NgườiNgaliênkếtvớinhau,thươngnhânẢRậpcũngvậy.NgaycảnhữngngườiNhậtmàtôithấyởnhữngcuộctriểnlãmthươngmạicũngcóvẻgiốngnhưcácbăngđảngYakuza.

Cácnhómnàythườngcótinhthầnđoànthểvàliênkếtchặtchẽvớinhau.Họluônlàngườimuabántinhranhvớimộtýthứcchợbúa,vàtheobảnnăng,họbiếtcáchtraođổi.Cácnhómnàythườngliênkếtvớinhauvìhọphảilàmthế-đólàcáchhọthuthậpthôngtinthịtrường.Khôngcósáchgiáokhoahướngdẫnhaytrườnghọcnàodạycáchgiaothiệpvớicácnhàcungcấpnướcngoài.Cónhữngmánhkhóephảihọc,vàđểtránhnhữngtròbịpbợm(hoặcđểthamgianhữngtròđó),mộtthươngnhânthànhcôngphảibiếtsửdụngmộtloạicơsởhiểubiếtnàođó.Họctừkinhnghiệmcủanhữngngườikỳcựuthìíthaotốnhơnlàhọctừchínhnhữngsailầmcủamình.

BernietựhàovềhiệphộiSyriagốcDoTháicủamìnhvàôngnóivềcộngđồngnàymộtcách

kínhtrọng.Kếđóônglàmtôibấtngờkhigiảithíchrằngkhôngphảilúcnàoôngcũngmộđạo.Khicòntrẻ,ôngđãrờibỏcộngđồngvàchỉtrongcuộcsốngsaunàymớitỉnhngộphầnnào.Mãiđếnsaukhitrởnênngoanđạo,ôngmớitìmđượcđườngvàothươngtrườngquốctế.

Berniecoitrọngviệcchotôibiếtxuấtthâncủaông.Gầnhếtchaiuýt-ki,ôngkểchotôinghevụlàmănđầutiêncủaôngta.Khicònđihọc,ôngđãcóýtưởngbuônbánđồnghồ.ÔnglênxelửarờiBrooklyn-nơiôngsống-tớiManhattanvàtìmđượcmộttiệmkimhoànbánđồnghồgiáhời.Ôngtìmđượcmộttiệmkhácbánhộpđựnghấpdẫn(“Hộplàmtôitốntiềnnhiềuhơnđồnghồ”),rồiôngtớimộtngườiđànônghàngxómbiệtdanhlàMarkThợIn(“Chúngtôigọiôngtanhưvậy”)vàđặtlàmmộtsốchứngchỉintrêngiấyda.

“TôichoindanhthiếpvàtựxưnglàPhóChủtịchHộihỗtrợngườinghèo”,Bernienói,“vàtôibảohọrằngtôiđượcphépđặcbiệtbántrảgóp.Nhưôngbiếtđó,thờikỳđókhôngaibánchịu,đặcbiệtkhôngcótrongkhuvựctôiđemnhữngchiếcđồnghồđótới.Tấtcảnhữnggìhọphảilàmlàtrảkhoảntiềngópđầutiên,tôibảohọ.Họcóthểgởibakhoảntrảgópkiachotôibằngthư”.

“Đồnghồbángiá180USD,vàmỗilầntrảgóp45USD.Nhưngtrọngói,tôitốnkhôngtới20USD,chocảđồnghồ,hộpvàgiấychứngnhận”.

Bernienhấpmộthớprượuvànhìnxemtôicóchúýkhông.

“Nhưôngthấy,nhữnggãmuađồnghồcủatôiđó,tấtcảbọnchúngđềutưởngtượngchúngsẽquịtbalầntrảgópkia.Nhưngrốtcuộc,tôiđãcólờingaytronglầntrảgópđầutiênrồi”.

Câuchuyệnnàycóvẻđãđượckểhàngtriệulần,vàtôibiếtmộtphầnmụcđíchlàtạomộtấntượngnhấtđịnh.Ôngđóngvaingườithầygiáo,nhàthôngthái,ngườikhônngoanđườngphố,cóthểdạychongườihiểubiếtrặtsáchvở,ngườitốtnghiệptrườngkinhdoanhbiếtthếgiớithựctếhoạtđộngrasao.

Nhưngcùnglúcôngcũngđưaramộtluậnđiểmvềchiếnlượckinhdoanh,vềcáchsửdụngtínhthamlamtrongmộtvụgiaodịchcólợichobạnnhưthếnào.Câuchuyệnnàyđãtạođượcấntượng,vàsẽlàmtôinhớmãikhiBernievàtôitiếptụccộngtáctrongkếhoạchkinhdoanhxàphòngvàdầugội.

5.“GIỜMỚIBIẾT!”

KingChemicalđãmuachiếcmáydánnhãnmớinhưBernieyêucầuvàđặtnótronggianphòngnơitrướcđâycôngnhândánnhãnbằngtay.Thiếtbịmớirấthiệnđại.Làmbằngthépkhôngrỉ,nócómộtmànhìnhmáytínhđiềukhiểnbằngcảmbiếnvànhiềuđồnghồvớinútbấm.Dùcóvẻnhưchínhxác,chiếcmáynàylạicầnsựchămsócthườngxuyên,vàđếnkhingườivậnhànhnhậnthấycầnphảiđiềuchỉnhthìmộtsốlớnchailọđãbịloạibỏ,vàchaithườngrakhỏimáyvớinhữngchiếcnhãnméomó,lệchtâmvànhănnheo.

Khinhãnxấu,xưởngphảigỡrakhỏichai,nhưngcũngcònsửdụngđược.Quátrìnhgỡnhãncầngiẻlauvàdungmôi,vàtốnthìgiờ.Vìmónthiếtbịbóngloángmớitinhnày,ngườitaphảilậpcảnhữngtoánlaođộngđểsửachữanhữngchailọdánnhãnxấu.Tỉthườnglớntiếngphànnànvềchiếcmáymới,bảonóchẳngđượctíchsựgìngoàichuyệntăngchiphíchonhàmáy.

Vấnđềtruyềnđạtthôngtinđãsớmgâymộtsốkhókhănvềchấtlượng.Mộttrongnhữnglộnxộnđầutiêncóliênquantớinhãnmới.JohnsonCarterchếtạomộtthứxàphòngnướccómùithơmnhẹtênlà“PinkyFresh”.NhãnnàyphảiđượcsaochéptrựctiếptừmộtfilegởitừNewYorktới.Vìnhữnglýdokỹthuật,bộphậnmỹthuậtcủaxưởngđãgặptrụctrặckhitáitạonhãn,vàkhinhãnđượcinra,ngườitađọcthấy“Prinky”thayvì“Pinky”.

Trongnhữngthángđầu,gầnnhưngàynàotôicũngcómặtởxưởngđểsắpđặtmọiviệc.NóichuyệnvớicácquảnlýxưởngbằngtiếngHoa,đôikhichúngtôinóivềsữatắmhoặcxàphòngnước,nhưngsaumộtthờigiantôinhậnthấycôngnhântrêndâychuyềnkhôngbiếtcácmôtảnày.

Mộtsáng,tôihỏimộtcôngnhân:“Xàphòngnướcđâurồi?”

Câuhỏicủatôichỉgâyramộtcáinhìntrântrối.Tôiphảinhắclạicâuhỏiđểngườicôngnhânthúnhậnlàanhtakhônghiểukhinghetôinóiđếncụmtừ“xàphòngnước”.Hyvọngkhơigợimộtsựliêntưởng,tôinóinólàthứcómùinhưkẹocaosu.

Anhtacườitôi.“Chúngtôikhôngsảnxuấtkẹocaosu”,anhtanói.“Chúngtôisảnxuấthóaphẩmnhậtdụng”.

Tỉvàtôinóichuyệnvớinhauvềcuộctraođổinày.Tỉđềnghịtôithamkhảomãsố.MỗisảnphẩmJohnsonCartercómộtmãsốnămchữsốđikèm.Cácsốnàyđượcintrênphiếusảnxuất,vàchúngcũngđượcghibênhôngthùnggiấy.

“Ôngcóbiếttôicóthểtìmsố23515ởđâukhông?”Tôihỏimộtcôngnhânkhohàng.Khônglỡmộtnhịp,ôngtachỉtớimộtđốngkiệnhàng.Tôithửmộtsốkhác.

“Cònsố23528?”

Ôngtalạichỉtớimộthướngkhác,khôngchútdodự.

Ôngtabiếtchínhxácmỗikiệnhàngnằmởđâutrongkho,nhưngnhưnhữngcôngnhânkháctrongxưởng,ôngkhôngcóýniệmnàovềnhữngthứchúngtôiđangsảnxuất.

Khôngthểhỏibấtcứcôngnhânnàovềtìnhtrạngcủadầugội,hoặckeodưỡngtóchaysữatắm.Họkhôngnghĩtớinhữngsảnphẩmmàchúngtôisảnxuấtbằngnhữngtừngữđó.

Mộtlýdohọkhôngbiếtnhữngtừnàylàhọchưabaogiờgặpcácsảnphẩmnàytrongcuộcsốnghàngngàycủahọ.

Nhiềucôngnhânởxưởngnàychỉcótrìnhđộgiáodụctiểuhọc,phầnlớntớiđâytừnhữngngõngáchnôngthôncáchxahàng trămhayhàngnghìndặm,nơicảgiađìnhhọsốngnhờmộtphầnnhỏtừsốtiềnhọlàmratừhoạtđộngsảnxuất.Trướckhitớilàmviệctạinhàmáy,họkhôngbiết“keoxịttóc”làgì.Phầnđôngtừnhỏtớilớnchưadùngdầugội.

Mộtsốtháchthứcmàchúngtôiđãđươngđầutronglĩnhvựcsảnxuấtliênquantớikhoảngtrốngtrongkinhnghiệmsốngnày.Chuyệnnàyđượcthấyrõtrongnhữngnhàhàngđịaphươngnơinhữngngườihầubànđượcđưatừthônquêtới.Nhânviênphảikhónhọchọccáchlàmviệchoặcđểhiểunhữngđiềucơbảnởnhàhàng,mộtphầnvìhọchưabaogiờđượcaiphụcvụ.

KingChemicalcónhữngcôngnhânchẳngbiếtxàphòngnướclàgì.Thứchúngtôichếtạolàmặthàngmộtđô-la,thứmàbạncóthểgặptrongnhữngcửahànggiảmgiákhắpHoaKỳ.Dùđólàmộtsảnphẩmrẻtiền,ngườitiêudùngcũngmongđợinólàmtrònchứcnăng.CôngnhânTrungQuốcnàocoiđâylàmộtthứgầnvớihàngxaxỉkhôngthểthấyvấnđềhệtrọngvớimộtcáivòixịtbịhỏng.Khivòixịtbắtđầuhỏng,họcókhuynhhướngnghĩ:Thếthìđãsao?Bạnvẫncóthểvặnnắpravàlấyxàphòng.

RấtdễquênrằngTrungQuốccònlàmộtnềnkinhtếđangpháttriển.SựkiệnkhóchịunàyrấtdễthấyngayởnhữngthànhphốlớnnhưQuảngChâu.Trongnhữngcaoốcvănphòngởđó,cónhữngvịkháchkhônghiểuthangmáyhoạtđộngrasao.Khimuốnđilên,họcóthểấnnútđixuốngvìhọ thấybuồng thangmáyở tầng trênvàhọmuốnnóđixuống tới chỗhọ.Rồi cónhữngngườisốtruộtấncảhainútlênvàxuống,tưởngrằnglàmvậychohọcógấpđôicơhộichiếmmộtbuồngthangmáy.

TrongnhữngbuổisángđitừkháchsạnởSánĐầutớixưởngchếtạo,tôitựđixetới,nhưngvìkhôngcódịchvụtắc-xiởvùngthônquê,xưởngthườngcungcấpphươngtiệnđưatôivề.

“Đấy,ôngthấykhông?”

Ngườiláixechỉhaingườiđànbàtrungniênđangtoanquađường.Anhtadứdứmộtngóntayvềphíahọvànóiđùarằnghọkhôngcóýthứctìmtớivạchquađườngdànhchongườiđibộ.

“Thứdânchigiáotháiđêhạ.Trìnhđộgiáodụccủangườidânquáthấp”,anhnói,nhấnmạnhtiếngthái,nhưthểhàmýrằngchắclàcómộtmứcđộdốtnátnàođó,nhưngnhữngngườidânởđâythựcsựđãđẩyxagiớihạndungthứ.

Anhbảotôitrướcđâyanhláixetrongquânđội,vàanhtựhàođặcbiệtvềkhảnăngláixecủamình.Nhữngngườiláixekháctrênđườngkhôngđượcđàotạochuyênmôn,anhchỉrõ;họchỉlàthườngdân.Vànhữngngườihoàntoànkhôngláixe,họlàtaihọathựcsựchoxãhội.

Ngườiláixecủaxưởnglàmộtanhchàngmảnhkhảnh,nhãnhặn,vàanhbiếttôithíchnhữnglờibìnhphẩmngắncủaanhvềsinhhoạtquanhSánĐầu.Mộtbuổichiều,anhngoắcngoắcngóntaychỉmộtcậubéđibộẩu.Giaothôngđangnhộnnhịp,vàthằngbénhảyratrướcđầumộtchiếcxetải,làmngườiláihoảnghốtđạpthắnggấp.Đứabéđứnggiữahailànxengượcchiềulướtquavùnvụt,nhữngchiếcxechỉcáchnómộttấc.

“TrungQuốcnhânbấtúytử”,anhnói.

“NgườiHoakhôngsợchết”-Nóinghekhiếpthật,nhưngtôiđãnghetàixếtắc-xiởHoaNamlặpđilặplạicâunàynhiềulần.Họvừanóivừalắcđầu,đôikhicườilặnglẽmộtmình.Tôicoiđólàmộtvấnđềphốihợphơnlànỗisợhãi.

Mộtbuổisáng,khiđứngbênmộtquầygiảikhátnhỏgầnmộtxưởngchếtạo,tôitheodõimộtngườiđixeđạpđitớicáixưởngmàtôiđangthamquan.Từhướngngượclại,mộtngườiđixeđạpkhácđangđixuốngcùngmộtlànxe.Vìkhôngcóaixungquanh,cảhaithoảimáiphóngxegiữaconđườngvắng.

Ngườiđitớixưởngđãláixehơilệchvềphíatráitimđường,vàanhtanghĩlàanhtasẽtrởvềphíaphải.Anhtabắtđầuchuyểnhướngthìbỗngnhiênđổiý.Tôiquansátkhihaichiếcxelảođảotrongmộtlúclưỡnglựvàdựđoán,vàđúnglúcchúngsẽvượtquanhau,haingườiláivẫnchưatìmđượccáchgiảiquyết.Giốngnhưphimchiếuchậm.Dùkhôngcóchướngngạivậtnàotrênđường,họđụngnhaumộtcáchkhótin-ầm!Thậttứccườinhưngkhôngkhỏikhiếnta

buồn.

Tạixưởngchếtạo,chúngtôicũngchịuđựngthửtháchtươngtự.Ởchỗmàmộtvấnđềcóthểđượcxácđịnhvàgiảiquyếtnhanh,côngnhânlạikhôngchọncáchphốihợpvớinhau.Trừphicóngườicanthiệpvàđưaranhữngchỉdẫncụthể-thậmchíchonhiệmvụtầmthườngnhất-thìkhôngviệcgìxongcả.

Khiđólànhữngsảnphẩmchếtạochocáccôngtynướcngoài,côngnhânkhôngthíchgánhvácquánhiềutráchnhiệm.Cólẽhọcảmthấyhọkhôngcóđủkinhnghiệmsốngriêngđểtựphánđoán.Họngầnngạichứngtỏtrìnhđộgiáodụcnghèonàncủamình.Sợtỏrangốcnghếch,họkhôngthểtránhlàmnhữngđiềubiếnhọthànhkhôihàikhôngkém.

KhisốngởHoaNam,cólẽbạnsẽnghenhữngcâuchuyệnhớhênhvềphẩmchấttừnhữngnhànhậpkhẩukhác.MộtchuyệnđượcđồnđạicóliênquantớimộtnhànhậpkhẩuThổNhĩKỳđặtmộtnhàchếtạoTrungQuốclàmgiày.

KhigiàytớiThổNhĩKỳ,ngườitathấymộtcâyđinhđóngvàotừngchiếcgiàychântrái.Đầuđinhlórakhỏiđếgiàyhơnhaiphân.

Nhànhậpkhẩunàyđãđưachoxưởngchếtạomộtđôigiàymẫuvànóirằngôngmuốnnhữngđôigiàylàm“đúngynhưvầy”.Chỉcóvấnđềlàmộtđếgiàycóđóngmộtcâyđinhđểmánglêngiátrưngbày.

Côngnhânởxưởngchếtạokhôngnghĩlànênhỏithêmchorõvềcâyđinh.Họtưởngtượng,“hẳnlàởThổNhĩKỳngườitathíchgiàynhưvậy-vớimộtcâyđinhtrongđếgiàychântrái”,vàhọthựchiệnđơnđặthàngchínhxácnhưthế.

o0o

Mộttrongnhữngmụctiêuhàngđầucủatôivớixưởngsảnxuấtdầugộitrongítthángđầulàdọndẹpsạchsẽchỗnày.Trướckhicótôicandự,côngtyJohnsonCarterđãnhậnmộtchuyếnhàng lớntừmộtnhàcungcấpkhácvà lôhàngbịnhiễmkhuẩn.Sảnphẩmtrịgiámấytrămnghìnđô-lađãbịvấtbỏ.

Tỉvàtôigặpnhaubànchuyệnvệsinh.Mộttrongnhữngmốiquanngại lànướcnhiễmbẩn.Nướctrongthànhphầnxàphòngvàdầugộilấytừđườngốngcấpnướcđịaphương,vàTrungQuốcnổitiếngvềvấnđềônhiễmnước.Xưởngởcáchnhữngluồngnướcđenđặcdầuthảivànhữngchấtgâyônhiễmkhácchỉmộtnghìnmét.Tỉ trấnantôirằngsẽkhôngcóvấnđềgìtronglĩnhvựcnày,hệthốngtinhlọcnướccủahọsẽbảođảmnướckhôngbịnhiễmkhuẩn.

Vớiámảnhvềvitrùngtrongđầu,tôipháthiệnmộtcôngnhânđangmangchainhựađiquasànsảnxuất.Sáuchaitấtcả,mỗitaybachai,vớimộtngóntaythọcvàomỗichairỗng.

TôigiảithíchvớiTỉtạisaođâycóthểlàmộtvấnđề.Tỉbảotôirằngchịtahiểuvàsẽchỉnhđốntìnhtrạngđó.

“Tôisẽbảocôngnhânkhôngđượcthọcngóntayvàochaikhicóôngởxưởngsảnxuất”,Tỉnói.

“Khitôiởxưởngà?Chuyệnđókhôngliênquangìvớiviệctôicóởxưởnghaykhông”.

Tỉkhôngcoivấnđềngóntaytrongchailàquantrọngtínào,dùchịtachứngtỏlàhiểubiếtvềkhoahọcvàmầmbệnh.Tấtcảchaicủaxưởngđượctiệttrùngtrướckhiđưavàosảnxuất,vàxưởngcòncóđèncựctímđặtkhắpxưởng-trongkhuvựcrótchaivàtrongphòngđónggói-trongnỗlựcgiảmvikhuẩntrongmôitrường.

Cuốicùngtôinhậnthấy,đèncựctímthậtrachỉđể“làmmàu”,cũngnhưáobờ-luvàmũtrắng.Cácquảnlýxưởngkhôngbaogiờchịukhómặcáobờ-luvàđộimũ,vàsaulầnđầutôithămxưởng,tôicũngkhôngbaogiờđượcyêucầumặcáo,độimũ.

KhitôichoBerniebiếtchuyệnngóntaytrongchai,ôngbốirối.“Tôihyvọngítnhấthọcũngcórửatay”,ôngnói.Vìphòngtắmkhôngcóxàphòng,tôibảoônglàítcókhảnăngđó.

“Đánglẽhọphảiluônluônrửatay”,ôngtứcgiậnnói.“Bảohọ,đặcbiệtlàkhihọrakhỏiphòngtắm”.

BâygiờtớiphiênTỉtứcgiậnkhinghenóithế.Tấtcảsốcôngnhânđórửataynhiềulầnnhưvậycónghĩalàphảicungcấpmộtlượnglớnxàphòng.

“Vàtấtcảsốxàphòngđólấyởđâura?”Tỉhỏi.

“Tôikhôngbiết”,tôinói.“Nhưngchúngtalàmviệctrongmộtxưởngsảnxuấtxàphòngmà”.

“Tôiđãnghĩtớichuyệnđórồi.Cácôngmuốnchúngtôitrảtiềnxàphòng”.

JohnsonCartersẽtrảtiềnxàphòng,tôigợiý,rồitôimangmộtthùngsảnphẩmcủachúngtôitừkhohàngravàđểmấychaigầnmỗibồnrửamặttrongxưởng.NguyênmộtthùngxàphònglỏnglàmJohnsonCartertốnkhôngtới10đô-la,nhưngcũngkhôngquantrọnggì.Haituầnsaukhitôiđemxàphòngra,mựcchấtlỏngtrongchaikhôngthayđổi.Khôngaisửdụngcả.

Íttuầnsaulầnnóichuyệnvệsinh,tôithấymộtquảnđốcnhàmáykhạcnhổtrênsànxưởng.

Chuyệnnàykhôngphải làkhôngphổbiến trênđườngphốởHoaNam,và chỉ vì chúng tôikhôngngớtnóichuyệngiữvệsinhcôngxưởngmànótrởthànhxungkhắc.

Vềchuyệnnày,Tỉtỏrahiếuchiến.“Cácôngkhôngthểmongtôiépbuộccôngnhânphảicưxửtheocáchkhác”,Tỉnói.Chịtachechởlỗilầmcủacôngnhân,lobảovệhọhơnlobấtcứtácđộngnàokháctớicôngviệclàmăn.Dùsao,Tỉvạchrõ,khạcnhổtrongxưởngcũngkhôngcóhạinhưtrongphòngđónggói.TheoTỉ,ítnhấtviệcđócũngkhôngxảyratrongkhuvựcvôchaivốnnhạycảmhơn.

Dùchuyệnnàyđúng,chúngtôicũngcónhữngvấnđềtrongkhuvựcvôchai.

Kem thoa tay của Johnson Carter quá đặc nên không thể truyền bằng hệ thống bơm chânkhông,dođócôngnhândùngmộtcáimôilớnbằngchấtdẻođểrót.Khicôngnhânchuyểnsảnphẩmtừmộtthùngnhựalớntớichiếcmáyvôchai,lúcnàohọcũnglàmquytrìnhnàyrốitunglên.

Tôiđãquansátmộtcôngnhântruyềnhỗnhợpnày.Phầnthântrêncủaanhkhuấttrongmộtcáibìnhlớn,rồianhngẩnglên,mặtmũilốmđốmchấtkemnày.Nếukemtiếpxúcvớimặtanhta,thìvitrùngtrênmặtđãtiếpxúcvớisảnphẩm.TôiđãchụphìnhgởichoBernie,ôngchỉtrảlờirằngôngmuốntôi“loviệcđó”.

Vấnđềcóvẻdễgiảiquyết,nhưngxưởngsảnxuấtchốnglạimọichỉdẫntronglĩnhvựcnày.

Keodưỡngtócchúngtôisảnxuấtởxưởngnàycómàulục.Mộthôm,tôinhậnthấyngườicôngnhânvôchaithứkeonàymắcbệnhngoàida.Haibàntayanhbịcáichấtnhântạobóngloángkiabaophủ,vàdướilớpmàulụclờmờ,tôicóthểthấydatayanhđangbongra.Nhữngmảngnhỏthịtsốnglộra,vàkhôngcầnlàthầythuốcdaliễubạncũngthấylàdaanhbịnhiễmtrùng.

“Chắclàchúngtaphảilàmmộtcáigìđó”,tôinóivớiTỉ,cốtỏrabìnhtĩnh,dùchuôngbáođộngđangreotrongđầutôi.

Chịtakhôngthấyvấnđềquantrọng.“Tạisao?”,Tỉhỏi.

“Đócóthểlàmộtvấnđềytế?”

“Nhưngcôngnhânkhônglàmgìsai.Đóchỉlàphảnứngdịứng”.

Cốnhấnmạnhvấnđề,tôigợiýlàngườicôngnhânđócóthểlàmhưhỏngsảnphẩm.

Tỉxoayquanhlậpluậnnày.“Saoanhtacóthểlàmhỏngsảnphẩmkhisảnphẩmđóđãgâyhại

choanhta?”

Hoàntoànnghiêmchỉnhvềđiểmnày,Tỉbổsungcholậpluậncủamìnhrằngvìcôngnhânđóđãbịtổnhại,anhtađángđượcthưởngbằngcáchđượcgiữchỗlàm.Đưaanhtađikhỏivịtrívôchaicó thểbịcoi làsự trừngphạt,hoặccó thểbiến thànhchuyệnmất thểdiện.NhưTỉđãchứngminh,anhcôngnhânnàykhôngcốýlàmhạiai.Nóicáchkhác,tốthơnnêngiữhaibàntaybịnhiễmtrùngcủaanhởvịtrívôchai.Đừngbậntâmtớicôngviệc,hoặcngườitiêudùng.Chịtaquanniệmđólà“việclàmđúng”.

Vấnđềantoàncủasảnphẩmđốivớingườitiêudùngcũngnhưantoàncủangườilaođộngkhông laychuyểnđượcchị,vì thế tôi thửnhấnmạnhtớiảnhhưởngđốivớiquyền lợikinhdoanhchung.Chếtạomộtsảnphẩmkhôngcókhuyếtđiểmvềphẩmchấtcóýnghĩakinhtếlớn,tôigợiý.Suychocùng,nếucóngườithấyxưởngsảnxuấthoạtđộngtrongtìnhtrạngthiếuvệsinhnhưvậy,đósẽlàmộtácmộngtrongquanhệcôngchúng.

Tỉkhôngthíchsựviệctheochiềuhướngnày.Bấygiờchịtanhướngmàynhìntôi.

“Saocóngườibiếtđược?”,Tỉhỏi.

Chịnhìnkỹtôi,cốxácđịnhtôicóphảilàmộtthứđedọangầmnàođókhông.Nhữngngườiduynhấtbiếtchuyệnbàntaytrócdacủaanhcôngnhânlàcáclaođộngtrongxưởng,bangiámđốcvàtôi.Nhấtđịnhlàkhôngaitrongxưởngđinóichuyệngìvớingườikhác.TronglịchsửhoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốc,cóngườilaođộngnàođệtrìnhmộtbáocáonhưvậykhông?Tôimuốnngụýgì?

Thậtđángthấtvọngkhithấyxưởngsảnxuấtkhôngquantâmcảithiệnchấtlượngvìchínhlợiíchcủamình.Việcduynhấtphảilàmlàgợiýsựthiệthạitrựctiếptrongkinhdoanh.“Berniecóthểsẽquantâm”,tôinói.

CôngtyJohnsonCarterlàcáigốcchuyểnhàngtriệuđô-latớiTrungQuốc.Suynghĩcủangườiđứngđầucông tynàycósứcnặng.Tỉnóisẽxemxétchuyệnanhcôngnhânbị trócda tay,nhưngchỉkhinàoBernieđãbiếtchuyệnvàôngtanhấtquyếtđòigiảiquyếtvấnđềnày.

o0o

ChồngTỉ-A-Min-tìmđượctôikhitôisắprờikhỏixưởng.Dùđãquábuổichiều,trônganhnhưvừathứcdậy.Mimắtanh,bìnhthườngsùmsụp,choanhcáivẻmệtmỏitrườngkỳsautrậnsaytúylúy.

“Anhthíchuốngrượukhông?”,anhnói.

Đólàmộttuyênbố,mộtđềnghị.Tôiđãtớixưởngđượcmộtthờigian,vàA-Minxácđịnhđâylàlúcchúngtôiđichơivàuốngrượuvớinhau.

Rượulàmộtphầnquantrọngtrongsinhhoạtởnhàmáy.Rượuđượcsửdụngphầnnàonhưkỹxảoliênkết,vàtronggiaodịch,rượuthườnggiúpphábỏsựgiảtạobềngoài.Rượugiúpngườithamdựxácđịnhngườinàođócóthậtsựcầntớimộthợpđồngvớigiánàođóđểxúctiếncôngviệchaykhông.

UốngrượuởTrungQuốclàmộtcuộctỷthímàchỉnhữngngườikhỏemạnhmớisốngsót.Bạnphảihiểurằngkhibạncộngtácvớimộtôngchủxưởngthànhcông,rấtcóthểbạnphảichiếnđấuvớimộtbợmnhậu.Vàvìnhữngcuộcnhậunàythườngdínhvớikaraoke-loạicó“nữtiếpviên”-nêncũngcóthểbảođảmlàbạngiaolưuvớimộttaytángáihạngnặng.

“Anhcóthíchkaraokekhông?”làmộttuyênbốkhácgợiýđêmđóchúngtôisẽtớiđâu.

Phầnlớncáckháchsạnbốnvànămsaotrongkhuvựccóquánkaraoke,loạimàbạnthuêmộtphòngcótrườngkỷvàti-vimànhìnhrộngvớinhữngphụnữănmặckhêugợiphụcvụđượctrảthùlaođểbầubạnvàhátcùng.

ChúngtôigặphaingườibạncủaA-Min,cùngtronggiớisảnxuất-nhữngngườiđịaphươngbảothủgầnnhưchỉnóibằngthổngữ,vàcănphòngmàA-Minquyếtđịnhchúngtôisẽtớiuốngrượunằmngaytrongkháchsạncủatôi.

Chúngtôivừangồixuốngtrongphòngriêng,hơnmộtchụccôgáisắphàngtrìnhdiệnnhưtrongmộtcuộcthisắcđẹp.Đâylànhữngcôgáisẽđượctrảtiềntheogiờ.Côngviệccủahọlàrótrượuvàhát.Khôngphảitấtcảphụnữlàmviệcởnhữngchỗnhưvầysẽvềnhàvớimộtngườikhách,dùaicũngnghĩvậy.

Thỉnh thoảngchínhphủđànáphoạtđộngdâmô trụy lạc, và cấmquanchứccónhân tình,nhưnghìnhthứcđặcbiệtnàythìđượcđểyên.Vìđâylàsinhhoạtchỉdànhchođànông,đươngnhiênlàTỉbịgạtra,vàtôichỉcóthểtựhỏiTỉcóbiếtchútgìvềcuộcđichơinàykhông.

A-Mingạgẫmmộtcôgáimàanhđãchọn,vàtôinhớlạimộttrongnhữnglầnđầutôitớimộtphòngkaraoke.Đãnhiềunămrồi,vànhómdoanhnhânđóchủyếugồmngườiĐàiLoan.Mộtngườiđànôngtántỉnhcôgáingồibêncạnhanhta,vàcôtacưỡnglại.Côchỉchiếcnhẫnvàngtrênngóntayngườiđànông.

“Anhcóvợrồi”,cônóigiọngphảnđối.

“Aicóvợ?”

“Anh!”Cônói.Rồicôlạichỉchiếcnhẫntrênngóntay.

“Ai?Thằngnàyhả?”Anhnói,đưangóntayđeonhẫnlên.“Đúng,nócóvợ”,anhnói.Rồianhlầnlượtđưanhữngngónkhác lênvàngọnguậy. “Nhưng thằngnàykhông cóvợ, và thằngnàykhôngcóvợ,vàthằngnàykhông…”

Côgáicườirúcríchvàđậplênvaianhta,nóianhhưlắm.

Thậtra,mọithứdínhdángvớikaraokelàmộttrògiảbộ.Đànôngtómlấymi-crôvàtựchomìnhlàngôisaonhạcpop.Họháttrongkhinhữngcônhântìnhthuêbámlấyhọvàvỗtaykhihọhátxong.Chínhgianphòngcũnglàsựlừadối,đượclàmnhưthểđólàphòngkháchtrongnhàaiđó.Phầnlớnhànhđộngởnhữngchỗnàynhắmtớitìnhdục,nhưngcánhđànôngcốlàmravẻmìnhđangtỏtìnhvớicáccôgái,vàvềphầnmìnhcácnữtiếpviêntỏradèdặt.Hìnhthứckaraokenàyđặcbiệtgiảtạo,vàkhibạnởtrongmộttìnhhuốngnhưvậy,chỉcònmộtcáchlàgiảvờvuivẻ.

Nhậnthấytôikhônghăngháitánchuyệnvớicôgáicủamình,A-Minhỏitôicósaokhông.Tôinóitôivẫnổn,rồichộplyrượuchúcmừnganhvàcáiđámđôngnhonhỏdoanhtổchức.

Rấtdễnghĩxemchuyệnsảnxuấtlàmộtkhoahọckhôkhan,nhưngquanhệđốinhânxửthếcũngcóphầnquantrọng.Trongnhữngtìnhhuốngtươngtự,cónhữngngườinướcngoàivuivẻđưangườibạnkaraokevềnhà-vìcôngviệc.Nhưngkhigiaodịchvớicácôngchủnhàmáy,tôidầnhiểurằngviệctunghứngđểăncánhvớinhaukhôngphảilúcnàocũnglàkếsáchvẹntoàn.

Trongmộtkếhoạchlàmănkhác,tôinhớmộtnhàchếtạođãmờimọingườimộtđiếuthuốctronglầnsơkiếnnhưthếnào.Nhànhậpkhẩumàtôicộngtácnhậnđiếuthuốcvàđượcmồilửa,trongkhitôitừchối.Trongkhichúngtôithảoluậnnhữngkhảnănghợptác,tôiđểýthấynhànhậpkhẩulóngngóngvớiđiếuthuốc.Ôngtathườnggạttànvàcólúclạiho.

Cuốicùng,tôihỏiôngcóbiếthútthuốcthậtkhông.

“Giờmớibiết!”Ôngnói.

ĐólàlầnđầuôngtakinhdoanhởTrungQuốc,vàôngphấnkhích.Côngviệcêmxuôi,vàôngcóvẻtựhàođãhysinhbuồngphổicủamìnhvìcôngviệc.

Thậtsựđólàviệcmàcácôngchủnhàmáythíchnhìnthấy.Họmuốnnhữngngườikháchnướcngoài thamgianhữnghoạtđộngmàthườngnhữngngườinàykhông làm-hút thuốc,uốngrượunhiều,ănnhữngmónmàhọbiếtkháchcóthểthấylạ,nhưcôntrùngvànộitạngcủagiasúc.Tấtcảđềulàthànhphầncủaquátrìnhgiaolưuvănhóa.Đólàcáchđưađốiphươngvàotròng.Nếuôngchủxưởngcóthểlàmchomộtngườikhônghútthuốcdễdàngchấpnhậnmộtthóixấunhưvậy,bạncứtưởngtượngnhànhậpkhẩucóthểchấpthuậnnhữngđiềukiệnnàokhixemxéthợpđồngsảnxuất.

Uốngvàicốcrượucũnglàýtưởnghay,nhưngtôicảmthấymìnhđãởlạiquálâu.A-Minđãsayvàđãbắtđầusờsoạngcôgái.Khianhtabiếnmấttronglòngcôta,tôicoiđólàámhiệuđểtôitrốnđi.Khibướcngangquaanh,tôithấyđầuanhgụcxuống;anhđãnôntrêntấmthảm.

Mộttrongnhữngíchlợikhirờiphòngkaraokesớmlàkhôngphảithứcdậyvớidưvịkhóchịu.Khitôirờikháchsạnsánghômsau,đầuóctôisángsuốtvàsẵnsànggiảiquyếtnhiềuvấnđềởnhàmáyhơn.

Trênđườngđitìmtắc-xi,tôithấymộtchiếcxetrongbãiđậumàtôinhậnrangay.ĐólàchiếcHondabốncửađãđưachúngtôitớiđêmqua.Khôngthểlầmlẫnđược;tôinhậnrabiểnsố,vàcómộtmónđồchơiquenthuộcởkínhsau.CólẽA-Minđãgụctạikháchsạnvàngủchungphòngvớimộtcôtiếpviênkaraokechocóbạn.

Khitớixưởng,tôibịTỉdồnvàotìnhthếkhóxử.

“Đêmquathếnào?”Tỉhỏi.

“Đêmquaà?”

Thếrachịtabiếtchúngtôiđichơi.Cólẽchịcũngbiếtchồngchịkhôngvềnhà.

“Ừ,đêmqua.Cácôngcóvuikhông?”

“Cũngđược”.

Tỉmỉmcườivàchờtôilấpđầykhoảngtrốngbằngchitiết.Tỉkhôngnóitớikaraokehaynhữngcôgáikhêugợi.Tỉcốtỏrangâythơ,nhưngđiềuđócànglàmchịtacóvẻđangmoitintức.

“Aiởđóvớiông?”Tỉhỏi.

Chịtakhôngbiếtcóaiởđó.

“Cóvàingười”,tôinói.

Chịtalạimỉmcười,vàlầnnàysựimlặngcàngkhóchịu.Tỉcóvẻhyvọngtôisẽđểlộbímật,vàtôinghĩ,nếuchịlàngườiđànbàhayghenthìbềngoàilạichẳngcóvẻgìnhưthế.Cólẽchịtađangtìmkiếmbằngchứng,dùnhỏnhặt,đểphảnđốichồng.

CóvẻnhưtôiởtrongtìnhthếcóthểlàmơnchoTỉ.Vàơnhuệcóthểđượcđềnđáp…

VềphevớiTỉcómộtgiátrịnàođó,tôinghĩ.Chúngtôiđãlàmnhiềuviệccầnthựchiệnởxưởngsảnxuất,vàđãcónhiềuchốngđốitừphíaTỉ.Tôisuýtbịcámdỗ,nhưngcuốicùnglươngtribảotôikhôngnêndínhdángvàochuyệnnày.

ThườngthìTỉlàngườinóichuyệnmậpmờ,vàbâygiờđếnlượttôi.Tôibảochịtatôikhôngởlạilâulắm.Đólàsựthật,vàchuyệncómặtsớmtạixưởngkhiếntôiđángtinhơn.

Tỉkhôngnóitớichuyệnnàynữa,nhưngvẫnnghiềnngẫmnó.Chịtacógiậntôivìtôikhôngchịunóihaykhông,tôikhôngbiết,nhưngcôngviệcởKingChemicalchắcchắnkhôngdễhơnchútnào.

6.HỘIHÓATRANGHOANGDÃCỦATHƯƠNGMẠITOÀNCẦU

Vìtốnnhiềuthìgiờởnhàmáy,cuốicùngtôiđãthuêmộtphụtá-mộtngườicóthểtrảlờiđiệnthoại,tướicâycảnhvàthanhtoánhóađơnkhitôivắngnhà.TinalàngườigốcHồNam,vàdùmấtcơhộihọcđạihọc,côđãtựbùđắpnhiềuhơnbằngcáchtựhọc.

NhiềungườiởHoaNamkhoemìnhcóbằngđạihọcAnhngữthựctếkhôngnóiđượcthứtiếngnày.Dùkhôngđượctớitrườngvàíttiếpxúcvớingườinướcngoài,TinađãcóthểtựhọcđọcvànóitiếngAnhlưuloátđếnkhótin.

Côtòmòmộtcáchtựnhiênvềthếgiớirộnglớn,vàthậmchícôcòncónhiềuýkiếnthựcthàvàthúvịvềđềtàiTrungQuốc.Chỉtrongmộtthờigianngắn,chúngtôiđãcóthóiquencùngđiăntrưakhitôicómặtởthànhphố,vàtrongmộtsốdịpnhưvậychínhtôilạilàngườithunhậnnhữnghiểubiếtsâusắcbấtngờ.

NgườidânHoaNamvốnquenthuộcvớimôitrườngẩmướt.Dùmưagiữchânnhiềungườiởtrongnhà,ởQuảngChâumưalạiđưangườitaraphố.

Khichúngtôiđitrênvỉahè,chechungcâydùquákhổcủatôivàbànchuyệnsẽđiănởđâu,đầunhọncủamộtcâydùđingượcchiềuđãcắtsượtquagòmátôi.

Tôilầmbầmđauđớn,vàTinathấytôisờmặt.

“Đánglẽôngphảiđòingườiđóbồithường”,cônói,trướccảkhixemxétvếtthươngcủatôi.Ngườigâythươngtíchchotôiđãđitừlâu.

“Tôikhôngsaomà”,tôinói,tayvẫnsờchỗmặtđaunhói.

“Nhưngnếungườinàogâythiệthại,họphảibồithường”.

Côđềramộtnguyêntắc.Tinalàmộtcôgáiquê,ngườitớithànhphốchưalâu,vàdùcảhaichúngtôigọiQuảngChâulànhà,côvẫncoitôigầnnhưhọhàngxa,mộtđồnghươngởnướcngoài.

“Vậymộtcáimặttrầyxướcđánggiábaonhiêu?”Tôitòmòhỏi.

“Bahoặcbốntrămnhândântệ”,cônóikhôngmộtchútdodự.

Côbiếttỷgiáhiệnhành.Khoảng50USD.Côngnhânnhàmáythunhậpbìnhquânđộ100USDmộttháng,vànhânviênvănphòngkiếmđượcgần300USDmộttháng.Đólàmộtsốtiềnkhá

lớn.

“Nhấtđịnhhọkhôngtrảđâu.Ngườitasẽchạymất”.

“Ôngcóthểbắthọlại”,Tinanói.“Đừngchohọđi”.

Côchỉchotôicáchgiữngườibằngcáchnắmchặtdâyđeotúitiền.Tôikhôngthểhìnhdungmìnhlạilàmđượcviệcđó,nhưngtôihiểumộtphươngphápnhưvậycóthểhiệuquảrasao.Ngườicólỗisẽcólýdođểdànxếptạichỗvìdínhdángtớicảnhsátcóthểđưatớikếtquảkhódựđoán,khôngđángmongmuốn.

GiữngườiđểbuộcdànxếpcólẽkhôngbaogiờcóhiệuquảởmộtnơinhưHoaKỳ,tôibảoTina.Hậuquảsẽlàmộtcuộccãicọomsòmngaytứckhắc.Điềukhátrớtrêu,chínhvìngườiHoakhôngthíchbạođộngchonênhànhvithôbạonhưvậycóthể làcáchgiảiquyếttranhchấp,vàngườitabiếtchuyệntínhtoánvàthươnglượngbồithườngtạichỗquantrọngnhưthếnào.

Tronglúcăntrưa,tôiđểýthấyhaingườiđixemáythuxếpmộttainạnxecộngaybênđường.Họkhôngđểcảnhsátdínhvào,vàhọđãgiảiquyếtsựtranhchấpkháêmthắm.Đểđạtthỏathuận,phảitínhtớisựphânđịnhtráchnhiệm,mứcthunhậpcủamỗibênvàđịnhmứcđộthiệthại tài sản.TôibảoTinarằng theodõihọ thương lượng thật là thúvị,và tôi thậtsựcóấntượngvớichuyệnhọkhôngcầnnhờcậytớibênthứba.

CólẽngườiHoakhôngcósựlựachọnnàokháchơnlàtựgiảiquyếttranhchấp,tôiđoánthế,vìhọkhôngtìmđượccáchgiảiquyếtchínhthức.Tinathìnóingượclại.Côbảohọkhônglàmphiềntớingườitrunggiannhưđạilýbảohiểmhoặcluậtsưvìhọtựthấycóthừasứcxửlýcôngviệcriêngcủamình.

o0o

ỞQuảngChâu,tôisốngtrongmộtchỗcóthểđượccoilàkhudànhriêngchongoạikiều,dùcộngđồngngườinướcngoàichỉlàmộtthiểusốtrongtổngsốdâncư.ThiênHà,nhưkhunàyđượcgọi,ởgầngaxelửaphíađông,nơiđưahànhkháchtớiHongKong,vàlàđịađiểmcủanhữngdựánxâydựngnhàcaotầngvàkhuthươngmại.

“CàngngàychúngtacànggiốngThượngHải”,mộthômmộtngườilánggiềngcủatôinóikhichobiếtsốngoạikiềutrongkhuvựcnàyđangtănglên.Bàbìnhluậnđúng,vàsựliêntưởngtớiThượngHảilàsựđềcậphiểnnhiêntớisốngoạikiềuởđó.

Sựcómặt củangườiTâyphươngđược coi làdấuhiệuhiệnđạihóaởQuảngChâu.Nhữngngườilánggiềngcủatôicóthóiquennóitớilànsóngnhậpcưcủangườinướcngoàitrongmọicâuchuyệnliênquanvớigiábấtđộngsảnđangtăng.Vàliênquantớinhữngtháiđộnày,tôithấytôinhậnđượcnhiềucửchỉâncầnnhonhỏ.Cửathườngđượcmởchờtôi,vàmộtngườihàngxómnhấtđịnhnhườngchuyếntắc-xichotôikhôngphảilàviệcbấtthường-dùôngtađãchờlâumớicóxe.MộtsốngườigáncáchcưxửđóchotínhhiếukháchcủangườiHoa,nhưngđồngthờikhiếncácngoạikiềucảmthấygiốngnhưđangsốngởnướcthuộcđịa.KhiTrungQuốccònnghèo,cáchcưxửnhưthếcòncólý,điềuthúvịlàkhôngbiếtnhữngtháiđộnhưthếsẽkéodàiđượcbaolâu.

NhàtôinằmtrênmộtđườngphốgọilàLongKhẩu-nghĩađenlà“miệngrồng”.Nhưthểcáitênnàychưađủmanglạiđiềmlành(khôngnhưđồngloạicủanóởphươngTây,rồngTrungQuốctượngtrưngnhântừvàmaymắn),khugiacưnàyđượcđặttên“Eton18”,vàbiểutrưngcủanóchothấymộtquảbónggônvớihaicâygậybắtchéoởtrungtâm.KhuphốnàykhôngliênquangìđếntrườngnộitrúEtonnổidanhcủaAnh,cũngkhôngởgầnsângônnào.Số18đượcthêmvàocólẽvìngườidânQuảngChâungheêmtai.Consốnàyđồngâmvớicâu“pháttài”.

Nhưngtôisốngởđóvìnhữngtiệnnghichứchẳngphảivìnhữngkếthợpmaymắnnào.Cáctòanhàcủakhuphứchợpnàyđềucaohơn30tầng;cómộtbểbơi;chúngtôicócảmộtcáihồnhỏvớinhữngconcávàngbơigầnmộtcâycầugỗkiểucổ.Rõràngđólàkhuchungcưđẹpnhấtthànhphố,vàchuyệnđángkểnhấtvềchỗnàylàmộtsốlớncưdânlànhânviêncủacơquantruyềnthônglớnnhấtTrungQuốc-TânHoaXã.Đólàcơquanthôngtindochínhphủsởhữuvàđiềuhành.

Cácnhàbáotrongtòanhàtôiởlàchủsởhữunhữngcănhộđó-họđượccơquancấpcho.Tàisảnnàytớitaychínhphủthôngquaquanhệcửasau.Cácnhàkinhdoanhbấtđộngsảncầnđượcchínhphủchấpthuậnchoxâydựngkhuliênhợp,vàthếlàhọdànhriêngmộtsốđơnvịnhàởchochínhphủ.Côngchức-cũngnhưcảnhsátvàquânđội-vẫnthườngđượcsửdụngnhữngtàisảnquantrọng.Đólàmộtđặcquyềnthaychotiềnmặt,vàdùngườitachorằngcácnhàbáonhậnnhữngcănhộnàyhẳnphảisốngởđó,thựctếthìnhiềungườiđãchothuêlấytiềnvàtìmmộtchỗrẻhơn.ChủnhàcủatôilàmkýgiảchoTânHoaXãvàsốngngaybênkiađườngtrongmộtcănhộthuêrẻhơnphânnửatiềntôitrảchoôngta.

Nhữngdànxếpnhưvậycóthểbịcoilàhoạtđộngkinhdoanhvôđạođứcởnhữngnướckhác,nhưngkhôngphảiởTrungQuốcnơimàchuyệncóquacólạilàmộtquytắcngoạilệ.

CácnhàbáoởHoaKỳ,dĩnhiên,gầnnhưđãthệnguyệnsốngnghèokhóđểtheođuổinghề

nghiệp,vàphầnthưởngchohọcólẽlàsựnhìnnhậnrằnghọđãcungcấpsựkiểmsoátcóýnghĩađốivớihoạtđộngcủachínhphủ.Dùsaođócũnglàmộttrongnhữnglợiíchcủamộtnềnbáochítựdo.ỞTrungQuốc,nếubạnnóinhữngchuyệntốtvàgiữkínnhữngbímậtcủachínhphủ,phầnthưởngsẽrấtngọtngào,vàbạncóthểđượcmộtmứcsốngcao,nếubạnmuốn.

Mộtbuổitối,tôinghetiếnglahétbênngoàinhà.ThoạttiêntôinghĩđólàmộtcuộctranhtàithểthaoquốctếtrêntruyềnhìnhvàTrungQuốcđãghiđượcmộtbànthắngquantrọng.Khisựomsòmkéodài,tôinhìnravàthấymộtnhómnhỏtụtậptrênđườngvìmộtchuyệngìkhác.

Họlànhữngngườibiểutìnhtừkhuvựclâncậnkéotới,vàhọđứngtrướcmộttòanhàtrụsởvănphòngchínhquyềnđịaphương.Đámđônggồmđànôngvàphụnữ,vàmộtsốlàvợchồng;họtứcgiậnvềmộtconđườngsắpđượcxâydựnggầnnhàhọ.Tôitheodõimộtlúckhihọhôkhẩuhiệu.Họkhôngđượctổchứckỹlưỡng,vàcóngườitrongđámbảotôirằnghọchỉnghenóivềdựánconđườngmớihồisángnay.

NgườibiểutìnhởTrungQuốcnóichunglàbứcxúcbộiphần.Họtứcgiậnvìbấtcứvấnđềgìhọphảigánhchịu,nhưngrồihọcũngthấtvọngvìhọcólàmgìcũngvôích.Khinhữngngườibiểutìnhnàybiếtvềconđườngđượcxâydựnggầnnhàhọthìđãquámuộn.Kếhoạchđangđượcxúctiến,vàkhôngcóchuyệnngưnglại.

Trongmộtnướcdân chủ, côngdân cónhữngkhảnăng lựa chọnđiềuhướng các lực lượngchínhtrị.Họcóthểthànhlậpnhữngtổchứcquanhmộtmụctiêuchung,thuthậpvàphổbiếnnhữngdữkiệncóýnghĩachophépmọingườiđạttớinhữngkếtluậnhợplý.Họcóthểbàncãi,tranhluận,nêulênmộtnhậnthức,vậnđộngvớicácchínhtrịgia,bỏphiếu-bấtcứviệcgì.

“Rồikếtiếpsẽlàgì?”Tôihỏimộtngườiđànbàđangđứngxem.

“Chẳngcógìcả”,bànói.

“Chẳngcógìcảà?”

Tôimongmộtlúcnàođósẽcóngườitrongtòanhàđiravàbảomọingườigiảitánvàvềnhà.Ngườiđànbàgiảithíchrằngvănphòngchínhquyềngiờnàyđãđóngcửa.Dĩnhiênnóđãđóngcửa.Đãmuộnrồi.Tấtcảnhữngngườiphảnđốigiậndữđãlahéttrướcmộtngôinhàtrống-vàtệhơnnữalàhọcũngbiếtđiềuđó.

TrungQuốcghinhậntrên30.000vụbiểutìnhriêngrẽmỗinăm.Hầunhưchỉmộtítvụđượcbáochítườngthuật.Cácvụtậptrungbiểutìnhgầnnhưluônluôncótínhchấtđịaphương,vàhầuhếttànrụingaykhibắtđầu.Mộtlýdođểtựkiềmchếlàngườibiểutìnhkhôngthểbiết

chắchànhđộngcủahọcóthểđượcaiquantâm.Mộtmặt,sựồnàocóthểkhiếnnhữngquanchứcchínhphủcấpcaohơngiảiquyết tìnhhình.Mặtkhác,nó có thểkhiếnquanchứcđịaphươngbắtngườibiểutìnhđôichịunhiềuchuyệntệhạihơnbằngmộtcáchnàođó.

Ởkhuvựcthươngmạitrungtâmcủathànhphố,tôibiếtmộtloạiphảnđốikhácđangdiễnra.Chínhphủđãloanbáorằngmộtnhàmáyđiệnsẽđượcxâydựngkếbênmộttổhợpdâncư.Nhữngngườiđãmuacănhộnghĩrằnghọchỉđượcchobiếtchuyệnnàysaukhiđãđầutưtiềnbạcvàođólàkhôngcôngbằng.Nhiềuchủnhàtrongtổhợptreonhữngbiểungữmàuđỏthẳngđứngtừbaolơnđểphảnđối.Thôngđiệpđượcngụýtrêncácbiểungữnàylàmộtsốquanchứcđịaphươngtắctrách,lơlànhiệmvụ.

LúcđólàmùahèởQuảngChâu,vànhiệtđộđangtăngcao.Mộtsốquanchứchìnhnhưđãcảmthấyáplực,họchờtớilúctrờiđặcbiệtnóng,vàtớingàythứSáu,họcắtđiệntoànbộtổhợp.

Suốtnhữngngàycuốituần,nhữngcưdânđánglẽsốngvuitrongcănhộcaotầngđượcđiềuhòakhôngkhí,đầyđủtiệnnghilạiphảigiammìnhtrongkhôngkhínóngbức.Thôngđiệprõràng:Bấtmãnhả?Hãyngồitrongcănhộngộtngạtcủaanhmàsuyngẫm.

Gầnnhưđượcgợiý,nhómngườitụhọpgầncaoốctôiởđãngừnglahét.Khônglàmđượcgì,đámđôngtừtừgiải tán.Một ítngườinặngnề lêbước,phần lớn lặng lẽ lẻnđi.Đó lànhữngngườitrưởngthành,nhưnghọcóvẻgiốngnhữngthiếuniênvừađượcnhắcnhởmộtcáchđauđớnrằngquyềnhạncủahọrấthạnchế,nếukhôngphảilàhoàntoànkhôngtưởng.

o0o

NgườitanóiQuảngChâulàmộtthànhphốcấphai.Đólàmộtthứbậcnhằmliệtthànhphốnàyvàomớipháttriển.Nhưngtrongthựctế,nótừnglàmộttrungtâmthươngmạiquốctếtừlâutrướckhinhữngtrungtâmđôthịkhácđượcbiếtđến.Nhữngthànhphố“trưngbày”củaTrungQuốc-ThượngHảivàBắcKinh-thuhútbáochínhiềuhơn,nhưngkhiTrungQuốcbắtđầuthoátrakhỏithờikỳuámvàcôlậpsaucuộcCáchmạngVănhóa,miềnnamđãđinhữngbướcđầutiên.Bịnúinontáchkhỏiphầnđấtnướccònlại,trongnhiềuthếkỷHoaNamđãpháttriểnnhữngcơhộithươngmạivớithươngnhântừxatới.VàvìởgầnHongKongnơicónềnkinhtếvẫnluônmạnhkhỏe,QuảngChâulạisẵnsànglấyđàbaybổng.Vìthế,khôngphảingẫunhiênkhiĐặngTiểuBìnhtuyênbố“Làmgiàulàvinhquang”,ôngđãlàmthếtừtỉnhQuảngĐôngởphíanam,nơicóthànhphốQuảngChâu.Nếuchuyệngiảiphóngnănglựckinhdoanhbịdồnnénquámứccũnggiốngnhưviệcchâmmồilửachonềnkinhtế,thìquediêmkhaihỏachínhlàkhuvựcởgầnQuảngChâu.

Trongthờihiệnđại,QuảngChâulàmộtcơsởhấpdẫnnhữngthươngnhânhiệnđại,chỉvìởđâycóđủloạinhàmáykhácnhau.Từthànhphố,cóthểtớihầuhếtnhữngnhàmáybằngxetrongvòng90phút.ThượngHảicũngcóhànghóasảnxuấtđadạngtươngtự;nhưngkhuvựcsảnxuấtlạinằmtrongvòngbánkínhmấtgầnbốngiờxechạy.Chỉvìlýdonày,QuảngChâuthuhútmộtsốnhàbuônbáchhóalớnhơn-nhữngnhànhậpkhẩubuônbán“mộtchútcáinày,mộtchútcáikia”.HộichợQuảngChâuđượctổchứctrongthànhphốmộtnămhailần,càngtăngthêmsứchấpdẫncủathànhphốnàyvớitưcáchmộtcơsởchonhànhậpkhẩu.

Mộtthànhphốvốnđãpháttriểnnhanhtrongnhữngthờikỳbìnhthường,QuảngChâucứhailầnmộtnămlạilàchủnhàcủanhữngtriểnlãmthươngmạilớnnhấtthếgiới.HộichợQuảngChâulàmộttriểnlãmkéodàinhiềutuầnvàbaohàmmọiphạmvichếxuấtchính.Khihộichợđượctổchức,thànhphốtrànngậpdukháchnướcngoài.

Cácnhànhậpkhẩuhầunhưtừmọinướctrênthếgiớikéođến,đôngtớimứcgầnnhưkhôngthểtìmramộtchiếctắc-xihoặcmộtbànănnàotrốngtrongnhàhàngvàonhữngkỳhộichợ.Vìlýdonày,nhiềungườinướcngoàisốngởthànhphốnàyghéthộichợ.Họtổchứcđichơixarakhỏithànhphốkhidiễnrahộichợ,nếukhônghọcũngđóngcửa,ởtrongnhànhưchờmộttrậnbão.

Tôithậtsựthíchhộichợvàthamdựmỗikhicóthể.Đólàcơhộiđểquansátnhanhnhữngsựthayđổitrongcôngnghiệp,vàcũnglàdịpgặpnhữnggươngmặtmới.Lànsóngnhữnglữkháchkinhdoanhbấtngờđổvàođãnạpthêmnănglượngchothànhphố,vànhữngngườimớitớinàymangtheohọtinhthầnlạcquancóthểsờthấyđược.

Hầuhếtdukháchtớixemtriểnlãmlànhữngnhànhậpkhẩuvừavànhỏ,cũngnhưnhữngcôngtyđangkhaitháchầuhếtnhữnggianhàngtrưngbàyđềukhônglớnlắm.TrungQuốclàmsảnphẩmchonhữngthươnghiệulớn,cótêntrongdanhsáchFortune500,nhưngsảnphẩmchocác loại công ty này khôngđược trưngbày tạiHội chợQuảngChâu.Đây là cuộc triển lãmthươngmạichotấtcảcácsảnphẩm“khác”màTrungQuốcsảnxuất.

Cuộctriểnlãmthươngmạinàynghiêngmạnhvềphíanhữngnhàsảnxuấtnhỏhơn.Nócũnglàmộtkhốinamchâmlớnthuhútnhữngnhànhậpkhẩulầnđầu.Thayvìbayđikhắpnướcđểthamquanhàngchụcnhàmáytiềmnăng,nhữngnhànhậpkhẩutươnglaithấyrằnghộichợnàylàcơhộithuậntiệnđểgặpnhiềunhàsảnxuấtmộtlúc.VớinhữngngườichỉmuốnbiếtnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốc,cuộctriểnlãmcungcấpnhanhmộtcáinhìntổngthể.

NhữngnhàbuônkinhnghiệmđãhiểubiếtvềTrungQuốcthườngxemcuộctriểnlãmthương

mạinàychỉdànhchonhữngkẻkhờ.Cácnhàsảnxuấtcũngcókhuynhhướngsuynghĩgiốngnhưvậynênđịnhgiáởhộichợcaohơnnhữnglúckhác.Nhữngcôngtynhậpkhẩunàođãtốnnhiềuthìgiờvànỗ lực tranhđấuvớinhữngđợt tănggiáxuấtxưởngcảmthấybựctứcvớinhữngnhàbuônmới,nhỏhơn,vừathamgiathịtrườngvàsẵnsàngtrảgiácaohơnchothứhànghóatươngtự.

Trướcnhàtriểnlãmcómộtbiểungữmàuđỏto,mỗibênmắcvàomộtcộtcaonhữngquảbóngchứakhíhê-li.Tôitớihộichợvàobuổisángvàbịmộtngườiđànôngvàvợôngchặnlại.Họmuốnđượcchụphìnhởđó,vàtôiđãgiúphọ.HọtừVenezuelatới,họchotôibiếtsaukhitôichụpảnhchohọ,vàtôikhôngcầnhỏiđâycóphải là lầnthamquanđầutiêncủahọkhông.Nhữngnhànhậpkhẩunàođangcốthươnglượnggiácảhợplýtrongkhitranhđấuđểbảođảmtiêuchuẩnchấtlượngcaohơnhiếmkhicóvẻsungsướngnhưcặpvợchồngnày.

SốgianhàngtạiHộichợQuảngChâuđangtăngnhanh,ngaycảkhingườitanóicónhiềunhàmáyđanggiảithể.Cómộtlýdoliênquanvớisốđạilýđangtăng.Đốivớinhiềungườitrunggianloạinày,hộichợkhôngphảilàtrởngạikinhtếlớn-tronghầuhếtcáctrườnghợp,chiphíđểcóchỗchomộtgianhàngnhỏthườngkhôngđángkể.

Nhiềudukháchnướcngoàikhôngnghĩhọlàđạilý;khônggiantrưngbàycủahọkhôngkhácgìcácnhàmáysảnxuất.

Mộtsốnhữngnhàtrưngbàylớnnhấttrongmộtsốgiantriểnlãmlạivềnhữngcôngtythươngmại.Họtậptrungmộtsốlớnsảnphẩmtrongmộthạngmụcnhấtđịnh.Tôidừngbướctạimộtgianhàngnhưvậy-mộtcôngtyphầncứngchếtạohàngnghìnsảnphẩmriêngrẽ.Mộtnhànhậpkhẩucómộtcửahàngphầncứngnhỏ-hoặccólẽmộtvàicửahàngnhưvậy-cóthểtớivàchọnhàngnhưtrongmộtnhàkho.Côngtythươngmạinàyđãtạođượcmộtthươnghiệunhỏchomình,vớikiểuchữmàucamvàđenhấpdẫn,đểbấtcứnhàbuônlẻnàocũngcóthểchorằngnóđạidiệnchosảnphẩmcủamộtthươnghiệunổitiếng.

“Ôngcósảnxuấtthứnàotrongsốnàykhông?”Tôihỏimộtđạidiệncủacôngtythươngmạiđó,ngườihóaralàgiámđốccôngty.Khátựhào,ôngtanóicó-ôngsảnxuấttấtcảcácsảnphẩmtronggianhàngcủamình.Cónhữngsảnphẩmbằngchấtdẻo,vànhữngmónkháclàmbằngkimloại.Mộtsốdụngcụđượcchếtạochínhxác,nhưngnhữngmónkhácrõrànglàđượcsảnxuấttheoquytrìnhđúcgang.Nhữngquytrìnhkhácnhauhàmýnhữngnhàcungcấpkhácnhau,nhưngôngchủnàynóirằngôngsởhữu23nhàmáyriêngbiệt.

Đólàmộtlờituyênbốbuồncười,vìtôithừabiếtchỉđểchomộtnhàmáyduynhấthoạtđộng

trơntruthìnhữngôngchủnhàmáyđềumệtbởhơitai.Tôicònbiếtmộtnhàcôngnghiệpcốxoayxởđiềuhànhhaixưởngsảnxuất.Ýtưởngchorằngbấtcứaicũngcóthểquảnlýthànhcông23nhàmáyriêngbiệtlàphilý,vàlúcnàyôngtađangbỏratrọnmộttuầntronglịchtrìnhlàmviệcbậnrộncủamìnhđểngồibắttayngườilạtrongmộthộichợ.Dùsaotôicũngbiếtlýdomộtsốngườituyênbốnhưvậy-đólàvìcáccôngtythươngmạinàymuốncácnhànhậpkhẩucócảmtưởnghọđangđithẳngtớinhàsảnxuất.

Nhiềugianhàngnhỏ tạiHộichợQuảngChâu -cóhàngnghìngiannhưthế - tập trungvàonhữngsảnphẩmcóthểbảođảmchohọthulạiđượctiềnđầutưchocuộctriểnlãmthươngmại.Họchútrọngmạnhmẽvàonhữngsảnphẩmdễmuangẫuhứng,vànhìnđâubạncũngthấyngườitabánnhữngđồngphỉnhđánhbạc,gạttànthuốc,máybánkẹocaosu,cũngnhưhàngchụccôngtybánhộpnhựađựngđĩaCD.

Ngườimuathườngphấnkhíchtronglầnđixađầutiênđếnnỗihọđặthàngtrướccảkhixácđịnhhọcóthểthậtsựlàmgìvớinhữngthứhọđemvềnhà.

Cuộctriểnlãmgiốngnhưmộttiệmtạphóaquốctế,mộtlễhộihóatranghoangdãcủathươngmạitoàncầu,vàrấtnhiềuchuyệnmặccảtạichỗđãdiễnra.Thườngngườitrưngbàykhởiđầuvớigiácao,mongđợilàkháchhàngsẽmuốngiảmgiánhanh.

Nhữngngườikhácthíchhỏingườimuatiềmnăng:“Thịtrườngcủaôngởđâu?”

KháchhàngtừPháptớikhôngđượcchàogiánhưngườitừNgatới.Kiểumuabán“thịtrườngcủaôngởđâu”làmnhiềukháchhàngđiêntiếtvìhọnghingờrằngcólẽhọkhôngđạtđượcgiáthấpnhấtdànhchongườikhác.

Chủnhàmáyrấtgiỏiđánhgiákháchhàng,vàhọhọccách“bắtbài”nàytừnhữngngườibánraucảitrongnhiềuchợthựcphẩmtươisốngởTrungQuốc.Họcókhuynhhướngtínhgiáđắthơnchonhữngkháchhàngcókhảnăngtrảnhiềutiềnhơn.Khôngcóthứgìlà“giáTrungQuốc”duynhấtvớibấtcứsảnphẩmnào.Giánàocũngbán,vànhàsảnxuấtthugombấtkể.

Phânbiệtđốixửtrongviệcđịnhgiákhôngphảilàchuyệnmớimẻtrongkinhdoanh,nhưngđólàtậpquángắnliềnvớinhữngcôngtytiếpthị,khôngphảivớinhàsảnxuất.Ngườimuamongđợixưởngsảnxuấtlàmrasảnphẩmcócùngmộtgiáchomọingười,nhưngởTrungQuốcthìkhôngnhưvậy.Nhànhậpkhẩubựcmìnhvìbịđánhgiámộtcáchthôbạovàcóthểbịbấtlợitrongviệcthươnglượnggiácảdoxuấtthâncủahọ.

Tôiđingangmộtgianhàngtrongkhimộtngườiđànôngcaolớnmặcáokẻôvuôngđangtrả

giámuanhữngcâycọcsắt.TiếngAnhcủaôngtanặnggiọng,vàôngtanóirấttobằnggiọngcộccằn.Tôidừnglạitheodõitrongkhiôngtavàngườichủnhàmáythửsứcnhau.

“Baonhiêu?Baonhiêu?”Nhànhậpkhẩucaogiọng,ôngtatỏragiậndữ.

Chủnhàmáynhìnxuốngđôigiàycủanhànhậpkhẩutrướckhichàogiá:“1,60đô-la”.

“Giáđókhôngđược”,nhànhậpkhẩunói.

Cólớntiếngcũngkhônglàmôngchủnhàmáynaolòng.

“Tôimuasố lượng lớn”,nhànhậpkhẩuhứahẹn.Giọngông tanặng,vàông taphátâm“sốnượngnớn”.Lúcnàocácnhànhậpkhẩucũngphóngđạisứcmualênvớihyvọngđượcgiảmgiávìmuanhiều.

CảngườimualẫnngườibánđềukhôngphảilàdânmộtnướcnóitiếngAnh,thếmàcảhaiđềunóitiếngAnh.Họcũngđặtgiábằngđô-la.Nhàcungcấphạgiámộtítxu.

“Không!Sốnượngnớn!Công-te-lơ40foot!”

Cólúctrôngnhàcungcấpcóvẻchánnảnvàliếcnhìnbảnggiá.Ôngtalấymáytínhravàbấmvàiconsố.Rồiôngtađưaracáicóvẻlàgiácuốicùng.

“Tôibánchoông1,39USD”,ôngnói.

“Được”,nhànhậpkhẩunói.“Tôimuốnđặt200cái”.

“200?Chỉ200thôi?Ôngđãnóiôngmuamộtcông-te-nơ40foot.200cáithìcólàbao.Khôngđầymộtcông-te-nơ20foot”.

“Đúngvậy”,ngườimuanói.“Nhưngtrướchếttôicầnhàngmẫu,khôngphảisao?”

Khiđiquakhuđồgiadụng,tôigặpmộtnhànhậpkhẩuđangtranhluậnvớimộtnhàcungcấp.Dùhọđangcãinhauviệcgìthìhọcũnggặpkhókhănvìhàngràongônngữ.

“Ôngcầngiúpđỡkhông?”Tôihỏinhànhậpkhẩucóvẻđangthấtvọng.Nghegiọngnói, tôiđoánôngtalàdânĐôngÂu.

Ôngtagiảithíchlàđãgặpkhókhăntrongviệcthuyếtphụcxưởngchếtạođừngtrưngbàysảnphẩmcủaôngtronggianhàngcủahọ.

Ôngchỉmộtchồnghộptrênđócómộtbộsưutậpbộđồănbằngsứ.Nóđượctrangtríbằng

nhữngmẫuhìnhmàuvàngnhạtvàmàulục.ÔnggiảithíchlàôngtừBaLantới,vàôngbáncácmónhàngnàykhắpchâuÂu.

“Sảnphẩmnàylàcủaông?”

“Phải”,ôngnói.

“Ôngđưakiểumẫuchoxưởngsảnxuất?”

“Phải,kiểumẫunguyênbảnlàcủatôi.Tôicókháchhàngtạicuộctriểnlãmnày”,ôngnói.“Nếuhọthấysảnphẩmcủatôiởđây,họsẽbiếtchỗtôisảnxuấtrachúng”.

Ônglongạilànhàmáycóthểbánsảnphẩmcủaôngtrựctiếpchokháchhàngcủaông.Dùnhàmáynàyđãkhônglàmviệcđó,kháchhàngcủaôngcũngcóthểbiếtôngtrảbaonhiêutiền.Vìđủthứlýdo,ôngmuốngiấukínnhàcungcấpcủamình.

Nữđạidiệncủanhàmáykhăngkhăngnóirằngbàkhônglàmgìsai,rằngcôngtycủabàcóquyềntrưngbàynhữngmẫusảnphẩmhọđãlàmra.Nếuhọkhôngđượctrưngbàyhàngmẫucủamình,làmsaohọcóthểtìmchuyệnlàmăn?

NhữngthươnghiệunổitiếngkhôngtrưngbàytạiHộichợQuảngChâuvìsợthươnghiệucóthểbịxâmphạmquaviệcbánhànggiả.Tuysảnphẩmcủanhữngnhànhậpkhẩunhỏhơncũngtìmđườngtớitriểnlãmnày,nhưngcácnguyêntắcchungđóvẫnđượcápdụng.Vềđiểmnày,cácnhàmáythườngtôntrọngmongmuốncủakháchhàng.

Khilưuýmộtsốđiềuđóvớinhàcungcấp,tôilạilàmchođạidiệnnhàmáybứcxúc.Thấyphảnứngcủabàta,nhànhậpkhẩupháthoảng.“Thôiđược.Tôikhôngmuốnlàmgìkhiếnhọnổigiận”,ôngnói.Rồingườiđànôngtìmcáchxinlỗinhàcungcấp,dùôngkhônglàmgìsai,vàtôicảmthấybuồnchoôngtahơn.

Đólàchuyệntôisẽthấyxảyranhiềuhơn-nhànhậpkhẩukhiếpsợnhàcungcấpcủamình,dùnhànhậpkhẩuđượccoilàkháchhàng.

ĐiểnhìnhtệhạinhấtcủahiệntượngkỳquáinàyđượcmọingườibiếtvớitrườnghợpMattel.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãlàmchodanhtiếngcủacôngtynàybịtổnhạinặngnềkhicungcấpđồchơinhiễmchìtrongsơn.MộtvụthuhồiquymôđãdiễnratrướchếtởHoaKỳ,vàkhitìnhhìnhlắngdịu,cácquảntrịviêncủaMattelđãtớiBắcKinhđểxinlỗichínhphủTrungQuốc-vìsựtổnhạihọđãgâychonềncôngnghiệpnày.ChuyệnnàychothấytầmvócđíchthựccủatríkhônTrungQuốckhimàcácnhàsảnxuấtlàmănẩutảđếnmứcsửdụngcảchấtđộchại

nhưngrồilạiđượckẻbịhọgâyhạiphảixinlỗi.

MộtkháchhàngngườiĐứccủatôitênNorbertyêucầutôinghiêncứunhữngthiếtbịcơgiớinặnggiúpông.Ôngmuốntôitìmmộtnhàcungcấpxenângvàmáyđào,mộtnhàcungcấpcóthểchoônglàmđạidiệnđộcquyềnởĐứcvàÁo.

Mộtnhàsảnxuấtxenânghaitấnhỏitôi:“Thịtrườngnào?”Tôinóixonglàôngtatừchốingay.Ôngbảolàmìnhđãcóthỏathuậnđộcquyềnvớimộtđạilýởcácnướcđó.

Tôiđikhỏigianhàngnàychưađượcnămmươibướcthìôngtađãđuổitheotôivàthìthầmđềnghịtôigọilạichoôngtasaukhitriểnlãmkếtthúc.

“Cóthểdànxếptheocáchnàođó”,ôngnói,vàtôihìnhdunglànhànhậpkhẩuđanggiữđộcquyềnlúcđóđangquanhquẩntrongcuộctriểnlãmvàđạidiệnnhàmáykhôngmuốnbịbắtquảtanghoặcôngtakhôngmuốncácđồngnghiệpbiếtchuyệnôngtađangmưutính.

TôiđãgiúpthânchủngườiĐứccóđượcđộcquyềnchomộtsảnphẩmkhácởĐứcvàÁo.Côngviệcêmxuôitronghơnhainămthìtôinhậnđượcthưcủanhàmáyđó.Rõrànglàhọkhôngbiếtmìnhđanggởithưchoai,vàhọthôngbáonămtớisẽtrưngbàytạimộttriểnlãmthươngmạiởHanovercủaĐức!

Khitôichấtvấnđạidiệnnhàmáy,ôngtagiảbộngâythơ.ÔngtakhăngkhăngbảocôngtycủathânchủtôivẫngiữđộcquyềnởĐứcvàÁo.Dùvậy,thânchủtôivẫnphảnđối.Nếuchúngtôivẫngiữđộcquyền,ítnhấtchúngtôiphảiđượcchobiếtvềkếhoạchtriểnlãmởĐứcchứ?Giámđốcnhàmáygiảithíchrằngviệchọthamdựhộichợthươngmạikhôngcógìsaitrái.Họchỉcódựđịnhtrưngbàytạicuộctriểnlãm.Đúnglàhọsẽtớiđịabànkinhdoanhcủachúngtôi,vàđúnglàsẽcókháchhàngĐứctạicuộctriểnlãm,nhưngnhàcungcấpđâuđãlàmgìkhôngđúng-ítralàchưa.

NhiềunhànhậpkhẩuđangbắtđầugặpkhókhănởTrungQuốc,vàmộtsốđãdọasẽđưaviệclàmtớinơikhác.ViệtNamđangtrởthànhmộtđiểmđếnmớikhảdĩchohoạtđộngsảnxuất,vàẤnĐộcóvẻlàmộttriểnvọngđặcbiệtđángchúý.KhimộtnhàcungcấptạiHộichợQuảngChâubáogiácaoquáđáng,tôiphảnđối,vàtrongmộtlúcbốirối,đãnóibónggiórằngmộtngàynàođókháchhàngnướcngoàisẽtỉnhngộvàbỏđi.

“MộtngàygầnđâychúngtôisẽtớiẤnĐộ”,tôinói.

Nghenóithế,nhàcôngnghiệptươinétmặthẳnlên,vàôngtavớquyểnsổđặthàng.Lậtnhanhnhữngtờgiấythanhồngquákhổ,ôngtachỉmộttờ.

“Đâylàkháchhàngcủatôi.ÔngtaởẤnĐộ”,ôngnói.Ônglậtnhanhmấytrangnữavàchỉmộttờkhác.“Đâycũngvậy-từẤnĐộ!”

ÔngtựhàovềcáckháchhàngẤnĐộvàvìđãphảncôngcâunóibónggiócủatôiquátuyệtvời.ChuyệnnhữngnhàbuôntừẤnĐộnàytìmđườngtớiTrungQuốcđãchứngtỏsứcmạnhcủanềnkinhtếTrungQuốc.ÔngtangụýgiáởTrungQuốcvẫncònthấp.

Sốnhànhậpkhẩuđangtănglênkhắpthếgiớilàmchocácnhàcungcấpnàythêmtáobạo.Làmsaongườitacóthểthuyếtphụchọrằngcógìđósaitráitrongcáchhoạtđộngkinhdoanhcủahọkhisố lượngđặthàngcứtăng lênvàchínhcácđối thủcạnhtranhcùngnhauhòreotớiTrungQuốc?

Cácnhàmáyđanglàmtấtcảnhữnggìcóthểđểlôikéocácnhànhậpkhẩu.Mộtkhinhànhậpkhẩu thật sự đã chọn Trung Quốc thì rất khó chuyển đổi thị trường. Vàmuốn chuyển thìchuyểnđiđâu?NóivềẤnĐộcũngvônghĩanhưnóitớiviệcchuyểnsảnxuấttớinhữngnơiquanhĐôngNamÁ.Khôngtínhchiphílaođộngvàngaycảtỷsuấthốiđoái,cácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãtínhhếtmọiđường,vàtiệnlợivềsảnxuấtmàTrungQuốccungứngđãquantrọngđếnnỗinóbuộcnhànhậpkhẩuphảichấpnhậnrấtnhiềuhạnchế.

o0o

Dukháchnướcngoàidễdàngvàohộichợ,nhưngngườibảnxứcóthểphảidùngthủđoạn.Trừphibạnlànhàtrưngbày,bạnphảicóthưmờicủamộtnhàcungcấp,hoặcbạnphảiđượcđưavàovớitưcáchthôngdịchviêncókháchhàngnướcngoàiđikèm.Tinamuốnbiếtvềhộichợ,vàviệccôkhôngđượcvàocửatựdochínhlàđộnglựckhiếntôitìmcáchđưacôvào.Chúngtôidựđịnhgặpnhaungàyhômsauvàcùngvàohộichợ.

Nhữngtiếngđộngbanmaicủathànhphốlôitôirakhỏigiườngkhôngchútkhókhăn.Nhữngtiếngđộngđầutiêntìmđườngvàonhàtôilàtừnhữngdựánxâydựngkếbên,gầnnhưtrướckhihầuhếtmọingườitrongcaoốcđịnhthứcdậyrấtlâu.Trongkhitôicònsayngủ,tiếngnệnđềuđặntừmộtcôngtrìnhđãbắtđầu.

Coong…coong…coong…coong.

Cáchđómộtkhoảng,tiếngvùvùtừmộtcôngtrườngxâydựngthứhaiđãbắtđầu.Đólàmộtlưỡicưađangcắtkimloại,mộtâmthanhchotôibiếtrằnghãycònsớm.Thậtra,đólàdấuhiệuthôngbáotôinênngủtiếp.

Reeét.Reeét.REEÉT…

Conđườngtrướccaoốccủatôiđãđượcbiếnthànhđườngmộtchiều,vànhữngngườiđixegắnmáynhấtđịnhláixengượcchiềuphảinhiềuphenlúngtúng.Tàixếtắc-xirấtthíchbắtchẹtnhữngngườiláixehaibánhthiếukinhnghiệmnàyởnhữngkhúcđườnghẹp.Tiếngcòithethécủahọkhuyếnkhíchnhữngtàixếkhác.

Khitiếngcòilêncaotớimộtcườngđộnhấtđịnh,đólàdấuhiệurõràngrằngtớilúcphảidichuyển.Vàvàolúcâmthanhtừmộttrườnghọckếcậnvanglên.Ngườitacócảmgiácnhưcảthànhphốbậtdậyvàchuyểnđộng,dùchỉmớibảygiờrưỡi.

Tiếnghôtậpthểdụctínhnhịprấtchínhxáccủacácsinhviênvangvọngquakhoảngtrốnggiữanhữngtòanhàcaotầngởkhunày-nhữngâmthanhdộilạinghethethévàhunghăng.Cácsinhviênhéttonhưđangtậpquânsự,vàtrongkhimơmàngnửathứcnửangủ,tôihìnhdunghọđangtấncôngtheođộihìnhvớilưỡilêtưởngtượngtrongtay.

Hưưưưự!Hưưưưự!Hưưưưự!

Đólàsựnáonhiệtcủamộtnềnkinhtếđanglaotới,âmbacủatốcđộtiếntriển.Khôngbaogiờtôicầnphươngtiệnbáothứcnàobêngiườngngủ.Nhữngâmthanhcấpbáchtừsớmtinhmơlàđồnghồbáothứchàngngàycủatôi.

TạiHộichợQuảngChâu,hàngtrămngườiHoađứngchờsaumộthàngràokiểmsoát.Sinhviênđanghọctạitrườngngoạithươngtrongthànhphốcầmnhữngtấmbảngviếtbằngnhiềuthứtiếngghichữ“thôngdịchviên”,trôngkháthấtvọng-trônghọgiốngngườitịnạnchínhtrịhoặctrẻmồcôiđanghyvọngmộtmáinhà.

ĐểđưaTinaquađámđôngvàvàohộichợ,tôiphảitrìnhgiấycăncước,vàchúngtôiphảixácnhậnrằngcôlàthôngdịchviêncủatôi.Tinatrìnhcăncướccủamình,vàcôđượcchụpảnh.Ảnhđượcgắnvàomộttấmthẻnhựamàcôphảiđeoquanhcổ.Chúngtôitrả“phíthôngdịchviên”xấpxỉ30USDchocáithẻđóvàđivàogiantriểnlãmchính.

HyvọngcủatôilàTinacóthểhọcđượcđiềugìđótừcuộctriểnlãm,vàmụcđíchtôidànhchocôlàthuthậpmộtsốca-ta-lôhànghóachomộtthânchủquantâmtớigạchmenlátsàn.Côngviệcnàykhôngmấtthìgiờ,vànếucóthể,nhiệmvụnhỏnàysẽchocôcóthêmýthứcvềmụcđíchtrướckhicôcócảngàythoảimáikhámpháhộichợ.

Trongmộtgiangầnđó,tôitìmđườngtớikhuvựcđồgốm,vàtrongmộtlốiđichính,tôithấytênmộtcôngtyquenthuộc.ĐólàxưởngsảnxuấtcủaKevin,nhàcôngnghiệpđãcốlàmtôitin

rằngôngtatừLosAngelestới.Gianhàngcủaôngtacaorộng.Tôibướcvàovàthấyôngvừatừgiãhaingườikháchthamdựtriểnlãm.HọcóvẻlàngườiTrungĐông.

“ÔngnóichuyệnvớihọbằngtiếngẢRậpư?”Tôihỏi.

“TôicónhiềukháchhàngởTrungĐông”,ôngnói.

Ôngnhấnmạnhrằngôngchỉbiếtmộtíttừ.Nhưngtôivẫncóấntượngmạnh,tôiluônngạcnhiênkhingheaiởcuộctriểnlãmnóichuyệnbằngmộtthứtiếngkháchơntiếngAnhhoặctiếngHoa.

Khôngđúngnhưnhữnglýthuyếtgiavềquanhệquốctếtiênđoán,ngườiHoađangthựcsựtừbỏthóiquencũđểhọcngoạingữ.Nhữnghọcgiảquảngbá“thuyếtbáquyền”khăngkhăngnóirằngthếgiớiđangnóitiếngAnhchỉvìHoaKỳlàcườngquốcchínhtrịvàkinhtếmạnhnhất.CácnhàlýthuyếtnàynhấnmạnhrằngtầmquantrọngcủaTrungQuốcđangtăng-dođóthếgiớisẽchuyểnsangtiếngHoa.

NhưngchuyệnnàykhôngdiễnraởTrungQuốc,ítnhấtlàkhôngdiễnratronggiớichếxuất.Nhànhậpkhẩu-nhữngngườicómọilýdotrênđờiđểhọcthứtiếngnày-đangbỏquacơhội.Thayvìvậy,đạidiệncủacácnhàsảnxuấtlạiđanghọcngônngữcủakháchhàng.

Chuyệnnàyphầnnàolàdonhữngđộnglựckinhtếđơngiản.CóthểtìmmộtthôngdịchviêntoànthờigianởTrungQuốcvớimứclươngchỉ300USDmộttháng.NgườiTâyphươngphảichịuquánhiềuphítổnrồi.Dođó,nhữngnềnkinhtếkémpháttriểnhơnphảigánhvácchuyệngiảiquyếtbấtđồngngônngữthìhợplýhơn.

CómộtlýdonữađểngườiHoahọccácngônngữcủathếgiớitrướckhithếgiớibiếtnóingônngữcủahọ.ChuyệnnàycóliênquanvớinhữngkỹnăngcầncóđểhọctiếngQuanThoại.

TiếngHoacóhàngvạnchữ,chỉcóthểnhớđượcbằngcáchhọcthuộclòng.DùmộtsốngườilậpluậnrằngngườinóitiếngHoahọctiếngAnhcũngkhónhưngườiMỹhọctiếngHoa, ítnhấtngườiHoacũngcónhiềukinhnghiệmtrongviệcnhồinhétthôngtin.MứcđộkỹnăngcầnthiếtđểnóilưuloáttiếngQuanThoạiđãbiếnngườiHoathànhcáimáythủđắcngônngữ.GầnnhưlúcnàongườiMỹcũngcảmthấyáingạikhihọctiếngHoahơnlàngượclại.

TôivừabắtđầutựhỏiTinađangxoayxởrasaothìcôgọitôibằngđiệnthoạidiđộng.Hìnhnhưcôđangbốirối,nhưđanggặpkhókhăn.Côđangkhócvànóinghekhôngrõ.Tôihỏicôđangởđâutronghộichợ,vàkhitôitìmrathìcôđangkhócsướtmướtvớibangườibảovệđứnggầnbên.Tinagiảithíchrằngcôđãbịbắt,vàcôbảotôimộttrongcácnhânviênanninh

đãtómlấycô.

“Côđãlàmgì?”

“Khônglàmgìcả”,cônói.

Tôihỏicôcóchohọxemthẻthôngdịchviênkhông,cáithẻchophépcôvàohộichợ.Cônóicó.Tôiyêucầumộtnhânviênbảovệgiảithích.Anhtachỉnóirằnganhtacóquyềngiữaithìgiữ,vàTinakhôngcóbấtcứđặcquyềnchodùcôđượcphépvàohộichợnày.Cáctaybảovệkhôngcóvẻgìhốilỗi,vàsựxuấthiệncủatôibáohiệuchấmdứtsựcố.

TrungQuốckhôngphải lànướckỳthịchủngtộc,nhưngcósựngăncáchgiữahaigiaicấp-ngườigiàuvàngườinghèo.Đókhôngphảilàmộthệthốnggiaicấpmàđúngralàsựngăncáchxãhộihọc-mộtsựphânbiệttùytiệndựatrêncơsởthunhậpvàgiáodục.Tinatrôngcóvẻlàngườinghèo,vànhữngngườibảovệnhìnbềngoàitrôngcũngthếthôi.LýdogìhọngănchặnTinathìcótrờimớibiết,nhưngcóthểđólàvìhọthấyởTinacógìđógiốnghọ.NhânviênbảovệanninhkiếmđượcđồnglươngvàoloạithấpnhấtởTrungQuốc,vàdohoàncảnhxuấtthânkhiêmtốn,chắchọthấyrằngTinakhôngcónhữngquanhệtốtlắm,rằngcôlàmộttrongsốítngườicómặttạicuộctriểnlãmthươngmạinàyđểtìmthêmcơhội-cũngnhưhọ.

Tinachưakểhếtcâuchuyệncủacô.Hồisángsớm,côđãghéquacácnhàcungcấpgạchlátsàn,nhưngítaichịuchocôca-ta-lôhànghóa.Cưxửthếthậtlàmmấtmặt.

Côđãchocácnhàtrưngbàyxemdanhthiếpvàthẻthôngdịchviên,nhưnghọkhôngđộngtâm.Tinakhôngnóitạisaohọkhôngchocôtàiliệuquảngcáo,nhưngkhôngkhóđoánlắm.Họnghĩrằngcôkhôngđángchohọbỏcông.Họnghĩrằngcôkhôngquantrọngvàchocôtàiliệutiếpthịlàuổngphí.

SựhắthủinhưvậylàmTinamủilòng,vàcáctaybảovệkiacũngcảmthấynhưvậytrướckhixôngvàocônhưmộtbầychóhoang.

Nghecôkểlạichuyệnnàyvàthấycôbứcxúc,tôibỗngnổigiận.Tôiđãlàmviệcvớiđủhạngnhàsảnxuất,vàchưabaogiờhọđốixửvớitôinhưvậy.Họđãtiêunhữngkhoảntiềnkhakháđểtrưngbàytạicuộctriểnlãmthươngmạinày,vàkhitôitừchốidanhmụchànghóacủahọ,họcứđẩychúngchotôi,thậmchícònnhétvàotúixáchcủatôi.Thôngthường,chỉcầnthấynhữngdấuhiệumơhồnhấtcủamộtcơhộilàmănlàhọnhảyxổvào.

Tôibiếtrõdạngđạidiệnnhàmáynày.Cũnggiốngcáctaybảovệkia,vấnđềcủahọlàhọthấymộtchútbảnthânhọtrongTina.Họbiếtrằngcáicôlậphọchỉlàmộtchútmaymắn,haycólẽ

mộtmốiquanhệcánhânnhỏmọnnàođó.Họnhìncôvànghĩ-nếukhôngcơmayquanhệthìcútxéo…

LúcđóvẫncònsớmnhưngTinanóicômuốnvề.Cuộctriểnlãmlàmộttaihọa,vàtôicảmthấybuồn.Toànbộýtưởngđưacôđếnhộichợlàmởrộngsựhiểubiếtcủacô.Côhamhiểubiếtvàlâunayvẫnbịnhắcnhởrằngcónhữnghạnchếđốivớihoàibãocủacô.Thậtlàkhôngcôngbằng.

“Tôicóýnày”,tôinói.Tinavẫncònkhóc,mắtnhìnxuốngtấmthảmđỏ.“Tôinghĩcônêntrởlạichỗcácnhàtrưngbàygạchlátvànóivớihọmộtcâuchuyệnkhác.Lầnnàynóivớihọrằngcôlàmviệcvớimộtngườinướcngoài,mộtngườihếtsứcngungốc”.

Nóivậycũngkhôngxasựthật;dùsaotôicũngcảmthấymìnhnguvìđãđưaTinavàomộttìnhhuốnglàmcôlúngtúng.Nhưngnếucôbỏcuộcthìcòntệhơnnữa.

Tinađưalưngbàntaylaunướcmắtvànhìntôixemtôinóithậthayđùa.

“Bảohọsaochứ?”Côhỏi.

“Bảohọrằngcôlàmviệcchomộtngườinướcngoàihếtsứcngungốc”,tôinói.“MộtngườiMỹ,mộtngườicóthểbịlừadễdàng”.

Côbiếtmụcđíchcủatôi,nhưngđókhôngphảilàkiểucáchcủacô.ĐócũngkhôngđúnglàmộtquanđiểmKhổnggiáo.Tôigợiýlàcônêngácquamộtbênmọisựtôntrọngcôcóthểdànhchotôi-đâychỉ làmưumẹomàthôi.Chuyệnnàylàmđượcvớitinhthầnquyếtkhôngđầuhàng,tôigợiý,vàtôibảoTinarằngcôcóthểxemđâylàmộtthínghiệm.

Bạntraicủacôlàmộtnhàhảidươnghọcchuyênlàmnhữngthínghiệmtrênbiển.Vìvậycôphầnnàohàohứngvớiýnghĩkiểmtramộtgiảthuyết.Cólẽmộtphươngphápkhácsẽsinhramộtkếtquảkhác.Saumộtlúctựtrấntĩnh,côđồngýcôsẽtrởlạiđóthửmộtlầnnữa.

Xếchiềuđóchúngtôigặplạinhau.Lầnnàycôvuivẻhơn.KhicóđiềugìlàmTinavuithích,gòmácônhôlên,vàkhicôthậtsựthíchthú,trôngcônhưđangcốníncười.

“Khôngcóvấnđềgìchứ?”Tôihỏi.

“Không”,cônóivàbậtcườito.“Tôiđãbảohọrằngtôilàmviệcchomộtngườinướcngoàingungốc”.

Côchotôixemtấtcảnhữngca-ta-lôhànghóamàđạidiệncácnhàmáyđãchocô.Haitúixách

đầy.Tinamởmộttúivàchotôixemmộtsốtàiliệutiếpthị.Cônóirằngcácđạidiệncôngtymàcôđãnóichuyệnđãchocônhữngthứnàykhôngchútngầnngừsaukhicôgiảithích“tìnhhình”củacôrõrànghơnmộtchút.

Ý tưởngmóc nối được vớimột khách hàng nước ngoài ngây thơ tỏ ra có sức cám dỗ phithườngđốivớicácvịđạidiệncôngtynày,vànóđãđánhbậtbấtcứthànhkiếnnàocủahọdànhchoTina.Thậtvậy,chiếnthuậtnàyhiệuquảđếnnỗinhiềutuầnsautriểnlãmnày,cáchãnggạchmenvẫntớitấpgọiđiệnchocô.

7.VÀTHẾLÀTỐT

NgườitiêudùngMỹcàunhàuvềchuyệnmọithứđềusảnxuất“ởbênđó”,vàcáihọnóitớilànhữngsảnphẩmthấytrongcáccửahàngbánlẻ-đồchơitrênkệ,quầnáotrêngiá.HiếmkhihọnghĩrằngngaycảnhữngcáikệvàgiáđócũngđượcsảnxuấtởTrungQuốc.

Vớithunhậphàngnămtrên50triệuUSD,ClassicMetallàmộthãnglớnchuyênlàmđồđạcchocáccửahàng.Khihọbắtđầukinhdoanhthualỗvìđốithủcạnhtranhsuytínhtrướcnhữngcơhộigiacônggiárẻ,côngtynàymớiđểmắttớiTrungQuốc.

DẫnđầupháiđoànlàJohn,mộtngườiChicago.JohnđãxácđịnhđượcbanhàmáymàôngcảmthấycóđủkhảnăngsảnxuấtcácvậtdụngcốđịnhmàcôngtyôngthiếtkếvàlắprápởHoaKỳ.Ôngnóicôngtyôngđangtìmsựtrợgiúpđơnthuầntạichỗvàcầnbiếttôicóthểgianhậpnhómcủaôngkhông.

ChúngtôithỏathuậngặpnhautạiHongKong,nơitôisẽtraochoôngvéxelửamàtôiđãmuatrước.Đúngmộttuầntrướckhipháiđoàntớitheodựtính,Johngởimộtemailnóiôngcómộtvấnđềcấpbách.

“Chúngtôinênđemtheoloạitặngphẩmnào?”Ônghỏikhinóiđiệnthoạivớitôi.

Tôichưatừngnghĩtớicâuhỏinày.Hầuhếtnhữngnhànhậpkhẩutôiquenbiếtkhôngđemtheogìcả.Việcđóhìnhnhưkhôngcóảnhhưởngbấtlợichoviệclàmăncủahọtrongbấtcứhoàncảnhnào,nhưngtôithôngcảmvớisựloâunày.

TrungQuốc thườngđượcmiêu tảnhưmộtnơibíhiểm,vàsáchvởvềkinhdoanhởTrungQuốclàmchonhữngngườimớitớihếtsứcedè.NgườitadạychongườinướcngoàitinrằngmộtcâutiếngHoaphátâmsaicóthểbiếnmộtlờinóiđơngiảnthànhlờinhụcmạ.Nhữngkẻdựngchuyệnhoangđườngđóđãlàmnhiềungườitinrằngmộtsơsuấtnhỏnhấtcũngcóthểlàmhỏngmộtvụgiaodịch,nhưngđólàchuyệnhếtsứcsaisựthật.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcchẳngquantâmgìtớitặngphẩm;cáihọquantâmlàđơnđặthàng.Quàtặngkhôngbiếnmộtvụgiaodịchxấuthànhtốt.Nhànhậpkhẩucósẵnđơnđặthànghoặclàkhông.Quàcápchẳnghềlàmốiquantâmcủađốitácnày,nhưchúngtasẽsớmbiết.

ChúngtôigặpnhauởHongKongtạimộtkháchsạnởTsimShaTsui. Johntớivớibangườikhác-haingườiđànôngthuộcbộphậnsảnxuấtcủacôngtyvàmộtphụnữliênquantớihậucần.Khiquakhỏibiêngiớivàvàođạilục,chúngtôitớimộtkháchsạnvàghitênlấyphòng.

Quảnlýlễtânkháchsạnyêucầumọingườiđểhộchiếulênquầy.ChỉmộttrongbốnngườitừngtớiTrungQuốc,vàhộchiếucủahọtrôngmỏngvàcứng.Hộchiếucủatôithìđượcghépthêmnhiềutrangvàphồnglênnhưmộtquyểnsáchbìamỏngmắcmưa,vàvìnhiềunămnaybịnhéttrongnhữngthứtúixáchvàtúiáokhácnhaunênconđạibàngsóiđầumàuvàngtrênbìađãphaimàu.Đểbênhộchiếucủahọ,cáicủatôinhưhộchiếucủamộtngườixứkhác.

Vìkháchsạnchúngtôiởkhôngcódịchvụngoạihối,bốnngườibọnhọhỏimượntôimộtítnhândântệdùngtạmchotớikhichúngtôitìmđượcngânhàng.Mộtngườitrongnhóm,Mike,nhìn những tờ giấy bạc màu đỏ tôi đưa cho ông ta và cười một mình. “Trông như tiềnMonopoly”,ôngnói.[Tiềngiảtrongtròchơicờtỷphú-ND]Saukhihứahômsausẽtrảlạitôi,Johnnhắctôigởichoôngcácbiênnhậnchitiêu.

Sánghômsau,nhómtừChicagotớitiềnsảnh,vàmộtchủnhàmáy-ngườithíchđượcgọilàCôLee-đónchúngtôi.Chúngtôiđixevềmiềnquêquamộtsốthônấpnhỏ.Mộtđịađiểmkhácthườngchomộtnhàmáychế tạo, tôinghĩ.Khi chúng tôidừng lại, tôinhận thấychúng tôikhôngởtrongmộtkhucôngnghiệpnàocả,màlạiởgầnmộtđámcỏcaonơinhữngcongàtrốngốmtrơxươngđangđithơthẩn.

CôLeetớibênmộtngôinhàgạch.Đókhôngphảilànhàmáymàlàmộtnhàkhonhỏ.Johnvàbađồngsựngậpngừngbướcvàotòanhà,quansátkỹlưỡng,nhưngthậtrakhôngcógìởđâycả.Khôngainóitiếngnào,vàtôikhôngbiếtchắcmìnhphảinghĩgìvềnó.

Vàicáithùngnằmdọctheomộtbứctường,vàtrongmộtgócđốidiệnlàmộtdấuhiệunhỏduynhấtcủacôngnghiệp:mộtmáydậpkimloạilẻloi.Từcácthùngđó,mấychiếckệbằngcrômđượclấyravàđểởgiữakhoảngtrốngchậthẹp.Đâykhôngthểnàolàkệlàmriêngtheođơnđặthàng;đâylàloạikệthôngdụngmàbạncóthểthấytrongcửahànggiárẻởHoaKỳ.

MọingườitừChicagođitớimấychiếckệvàlàmbộtỏvẻquantâm.Họđãđihơnhaingàyđường,vàđâyđượccholàhãngđầutiêntrongbahãngsảnxuấtcótrongdanhsáchnhữngnhàcungcấptiềmnăngcủaJohn.Họmongthấymộtquytrìnhsảnxuất,đặcbiệtlàtừkhiCôLeechobiếtrằngcôsởhữuvàđiềuhànhmộtnhàmáy.

“Họnghĩsao?”CôLeehỏitôi,cóvẻhyvọng.

Johnimlặng,bangườikiacũngvậy.

“Đâyđâuphảinhàmáy”,tôinói.

“Làmơnbảohọrằngchúngtôicóthểlàmmọithứhọcần”.

TrôngJohncóvẻbốirốikhitôigiảithíchnhữngđiềucônói.TôihỏilàmsaoôngbiếtCôLee,vàôngthừanhậnrằngôngđãtìmracôtrênmộttrangmạng.TrungQuốccóđầynhữngkẻthamvọng,vàcónhiềuđạilýgiảvờnhưmìnhlàhãngsảnxuất.Johnnóiôngkhônghiểuđược.CôLeeđãnóirằngcôngtycủacôsảnxuấtvậtdụngcốđịnhtrongcửahàngtheođơnđặthàng.Chắchọcósảnxuất,tôiđưaýkiến,nhưngởmộtđịađiểmnàokhác.NếuCôLeekhôngmuốnđưachúngtôitớixưởngsảnxuấtđó,cónghĩalàquanhệcủacôvớinhàcungcấpđíchthựccùnglắmcũngchỉlàmộtquanhệmongmanh-nóicáchkhác,mộtdấuhiệuxấu.

Hầuhếtcácnhànhậpkhẩukhôngmuốnlàmviệcvớiđạilý.Mộtlýdolàkhôngphảilúcnàocácđạilýcũngđưacôngviệccủahọtớinhàcungcấpcókhảnăngnhất,màlạichuyểncôngviệctớicôngtytrảhoahồngcaonhất.Thườngthìnhàcungcấplàmộtngườibạnhaybàcon,chuyệnnàycũngđặtramộtvấnđềnếucótrụctrặcvềchấtlượng.Vớimộtchuyếnhàngxấu,cókhảnăngđạilýtỏlòngtrungthànhvớingườichủxưởnghơnlàvớinhànhậpkhẩu.

Ítnhấttrongtrườnghợpnày,ngaytừđầutôiđãbiếtCôLeelàmộtđạilý.Mộtsốnhànhậpkhẩuchỉbiếtchuyệnrấtmuộn,saumộtcuộckiểmtralailịch,hoặcsaukhimộtsảnphẩmhưhỏngvàcóchuyệncãicọ.

Đó là ngày đầu chúng tôi gặp nhau, và tôi lo âu cho những người ở Classic Metal. Thôngthường,bấtcứcôngtyMỹnàochorằngTrungQuốclàchìakhóathànhcôngtươnglaicủahọthìvịtổnggiámđốcđiềuhànhluônđicùngvớinhómkhảosát.Bốnngườinàychỉtựmìnhhànhđộng,vàtôitựhỏichủtịchcôngtycóbaogiờbiếtrằngcácđạidiệncủamìnhđãbaythẳngtớiTrungQuốcchỉđểkiểmtramộtnhàkhotrống.

Chúngtôiđitiếptớimụctiêuthứhai,vàdùlầnnàycómộtnhàmáythậttrêncơngơicủahọ,côngtynàysảnxuấtmộtloạimáytậpthểdụcthayvìkệtủbàyhàng.

Cuộcthamquannhàmáydiễnrachóngvánh,vàchúngtôiđượcđưavàomộtphòngtrưngbày.Tậphợpnhữngvậtmàchúngtôiđượcxemgồmmộtsốlớntủkệvàquầyhàngbánlẻđủloạinhưngcóvẻchuyênnghiệp.

“Chỗnàytốthơnnhiều”,Johnnói,giọngbớtcăngthẳng.

Họchuyểnsựchúýđếnmộthệthốngkệmàuđồngcóbềmặtramráp.Mộtngườitrongtoánsảnxuấtvuốtmộtngóntaylênbềmặtđó.

“Nướcxiloạigìđây?”Ôngtahỏi.

“Vâng,khônghềgì”,chủxưởngđáplạichẳngđâuvàođâu.Hoặcôngtakhôngngherõcâuhỏi,hoặcquyếtđịnhkhôngtrảlời.

Khôngcầnmấtnhiềuthờigianmớinhậnthấyrằngnhàmáynàykhôngsảnxuấtphầnlớnhàngmẫutrongphòngtrưngbày.Xưởngquánhỏnênkhôngthểcungcấpnhiềumặthàngđadạngđếnnhưvậy,vàcôngtycũngkhôngcóvẻđượctrangbịthíchđángđểlàmramộtsốmặthàngnày.

Ởphíasaucănphòngnày,tôithấymộtsốthùnggởihàngđượcDHLvàFedExđưatới.Tôiliếcnhìnmộtítđịachỉ.TấtcảđềutừHoaKỳ.CácsảnphẩmtrongphòngtrưngbàyhìnhnhưlàhàngmẫucủacáccôngtyMỹgửisang.Cóthểđólàhàngmẫutừnhữngkháchhàngtươnglai,hoặccólẽchúngthuộcvềnhữngđốithủcạnhtranh.

MộtsốnhàsảnxuấtTrungQuốcđãlàmănkiểunày.HọdựnglênmộtđịachỉởHoaKỳvàtựnhậnhọlàkháchhàng.Rồihọtiếpxúcvớinhữngđốithủcạnhtranhvàyêucầumẫusảnphẩm.RồihọchởvềTrungQuốcvàchúngđượcđểtrongphòngtrưngbày.

Mộthãngsảnxuấtphảitỏracókỹnăngcâukháchhàng,vàchuyệntạoramộtdòngsảnphẩmtrướckhithậtsựnhậnđượcđơnđặthàngthìquátốnkém.Tấtcảcácnhàsảnxuấtđềuphảichịukhổvìvấnđềcon-gà-và-quả-trứngnày:Đểkhởiđộngviệckinhdoanh,họphảilừachokháchhàngnghĩrằnghọđãhoạtđộngrồi.Cáchlàmviệcnàydễnhấtlàtunghàngmẫu-hàngmẫucủabấtkỳai-vàomộtphòngtrưngbày.Nếubịépbuộcphảinóisựthật,mộtchủnhàmáycóthểthừanhậnrằngxưởngcủaôngtakhôngthậtsựsảnxuất tấtcảmặthàngđượctrưngbày,nhưngkhôngcógìngăncảnmộtnhànhậpkhẩutựmìnhđitìmlấymộtkếtluậnnàođó.

CácnhàmáyTrungQuốcsảnxuấtrấtnhiềuhànggiả,vàvìvậykhôngcógìbấtngờlàhọcũnglàmgiảtoànbộphòngtrưngbày.Mụcđíchcủanhữngtủbàyhànglừabịpnàylàkíchhoạtóctưởngtượng.Đólànơichonhànhậpkhẩumơmộng,vàđâychínhxáclànhữnggìcácđạidiệncủaClassicMetalđãlàm.Họồvàà,trongkhiôngchủxưởngyênlặngđứngbênvàtỏrahyvọng.

Vớimộtxưởngsảnxuấtmớiđangtìmđườngvàothươngtrường,tấtcảnhữnggìnócầnlàmộtđơnđặthàngduynhấtcủamộtnhànhậpkhẩulớn.Cácnhàcungcấpcótiềmnăngnàycóthểđượcmộtkháchhàngquantrọngđánhthức,nhưthểmộtnụhônhuyềndiệucủamộthoàngtửtrongtruyệncổtích.Nhàmáycóthậtsựlàmrabấtcứsảnphẩmnàotrongphòngtrưngbàycủanókhông,chuyệnđókhôngquantrọng.Chỉmộtđơnđặthàngduynhấtvàsauđóxưởngsẽ

thựchiệnnhữngviệccònlại.

Mọingườinhìnhàngmẫutrongphòngtrưngbày,vàcùngvới thiếtbị tập thểdụcởđó,cóngườipháthiệnmộtmáyđiềuhòakhôngkhíđặttrênđầumộtchồngkệsắt.

“Xemkìa”,mộtngườinói.“Họsảnxuấtcảmáylạnhnữa”.

Aicũngcườinhưngcóvẻgượnggạo.Tôilolàhọthậtsựnghĩrằngthiếtbịđócóliênquanvớinhàmáynày.ÔngchủnhàmáyđãrấtgiỏithuyếtphụcnhómngườiởChicagorằngxưởngcủaôngcóthểsảnxuấtbấtcứthứgì,nênviệchọtinnhưvậykhôngphảilàmộtbướcnhảyxalắm.

Nhàmáythứbalàxưởngduynhấtxemracókhảnăng-nhưngquámức.

Trướccơsởnàytreohailácờ-cờHoaKỳvàcờCộnghòaNhândânTrungHoa-caobằngnhau.Khichúngtôiquacổng,mộtnhânviênbảovệđónchào,vàôngchủStanleychàolại.Họcóhàngtrămnhânviênđượcbốtrítrongnhữngtòanhàlớn,vàtấtcảmặcđồngphụcbảnhbao.Quangcảnhấntượngđếnnỗinếutôichưatừngbiếtnhiềuchuyệntráingượckhác,cólẽtôiđãtinrằnghọđangsảnxuấthànghóacôngnghệcaochứkhôngphảikệbàyhàngbằngkimloại.

Thậmchíphòngtrưngbàycònlớnhơncủaxưởngtrước,vàlầnnàybạncóthểtinrằngđúnglàhọsảnxuấtmọithứcóởđó.

Ởmộtphíaphòngtrưngbàyđồsộlàkệbàyhàngchosiêuthị.Ởmộtchỗkhác,cócácloạigiátreovợtquầnvợt, treogiàyđiềnkinhhaynhữngvậtdụngthểthaokhác.Tùytheogócbạnđứng,bạncóthểtưởngtượngmìnhđangởtrongbấtcứcửahàngbánlẻnào.

NhómngườiChicagosữngsờ,vàhọxemxétlạingaykếhoạchđặthàngởnhàmáytrước.Đâycóthểlàxưởngsảnxuấthànghóachohọ,Johntuyênbố,vàôngkhôngcầnphảithuyếtphụcthêmnữa.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốcmàcóhiệuquảthìchưachắcđãlàdấuhiệutốtnhất.Hiệuquảthườngcónghĩalànhàmáysẽtínhgiácaohơn.ỞTrungQuốc,lợithếvềquymôkhôngphảilúcnàocũngđồngnghĩavớigiárẻhơn.Vàđánglongạihơnlàôngchủcôngty,Stanley,hìnhnhưcòn“trơntru”hơncảhoạtđộngcủanhàmáynàynữa.

Ôngchochúngtôibiếtôngđãkhởisựkinhdoanhnhưthếnào.CũngnhưCôLee,ôngtừnglàmđạilý.Vàkhimộttrongnhữngkháchhànglớnnhấtcủaôngtađặtlàmmộtlượnghànglớnvớimộtkhoảnđặtcọcđángkể,ôngnhậnracơhộicủamình.Ôngđãtrìhoãnchuyệngiaohàngcho

tớikhiôngthuêđượcmộtcơngơi.Rồiôngmuamộtsốthiếtbịvàsảnxuấtluônphầnlớnđơnđặthàngđó.

Trongvănphòng,Stanleythuyếttrìnhngắngọnvềnhữngviệcôngđanglàmchonhânviên.Ôngđãlậpmộtphòngkaraoketạinhàmáy,ôngnói,nơicôngnhâncóthểởcảbuổitối.Ôngdùngđủthứtừngữđaotobúalớnnhư“tráchnhiệmxãhộicủadoanhnghiệp”vàchobiếtôngđãxúctiếnmộtkếhoạchchialợinhuận.Sauđó,khichúngtôitớikhuvựcsảnxuất,tôiníuáomộtítcôngnhânvàhỏihọlàhọcókếhoạchchialợinhuậngìhaykhông.NgoàitiềnthưởngTếtthườnglệcủangườiHoa-mọicôngtyđềucó-côngnhânkhôngthểnêurabấtcứhìnhthứcchiasẻnào.

CólẽnhờcónhiềukinhnghiệmởnhữngnhàmáykhácmàtôibiếtngaylàStanleykhôngtrungthực.Thếnhưngcácthânchủcủatôinhậnthấylàôngtathànhthật,vàđốivớihọ,tốtđếnmứckhôngngờ.Trướcmặtôngta,họnhậnxétlàhọhàilòngvềnhàmáy,vàhọđồngýsẽđưađơnđặthàngtớichoStanleymàkhôngthươnglượnggiácảtrước.

Nhưngvớinhàmáynàycòncómộtvấnđềkhác.CácđốithủcạnhtranhcủaClassicMetalcũngđangsửdụngnhàcungcấpnày,vàlượnghàngcủahọlớnhơn.Trongnhàkho,Johnđểýtớilogocủamộtđốithủcạnhtranhchínhtrênnhiềuthùnghàngchồngchất.

Tìmđượcmộtnhàcungcấpcókhảnănglàviệcquantrọng,nhưngcóchungnguồnsảnphẩmvớiđối thủcạnhtranh làchuyệnrắcrối.Rấtkhóphânbiệtphầncungứngcủacôngtybạntrong thị trường, và trong trườnghợpnày còn cómột vấnđềnữa: lượnghàng củaClassicMetalíthơncủađốithủcạnhtranh,nghĩalàmãilựckémhơn.Trongmộtquytrìnhđấugiácôngkhai,chắchọsẽthuađốithủ,vàdùhọcógiànhđượcquyềnđặthàngthìcũngkhólòngđượchãngsảnxuấtquantâm-nghĩalàtỷlệhàngbịlỗicókhảnăngcaohơn.

Khithấysảnphẩmthuộcvềđốithủcạnhtranh,nhómChicagongánngẩm.Johnhiểukẽhởtrongchiếnlượccủahọ,nhưngôngnóithậtrakhôngcókhảnănglựachọn.Chuyếnđinàyđãđượchoạchđịnhsẵn,vànhàmáynàyđãkhiếnhọtintưởngnhấtvềkhảnăngsảnxuất.

CànglàmviệclâuhơnvớiStanley,tôicànglongạivềchuyệnlàmănvớiôngtahơn.Cólúcôngnóiôngsởhữutoànbộnhàmáynày,nhưngrồicómộttấmbiểntrongvănphòngônglạingụýrằngđâythậtralàmộtliêndoanh.LácờMỹtreophíatrướccóvẻlàdấuhiệuchỉxuấtxứcủacácđốitác.

StanleycũngchobiếtôngthườngđiMỹvàlàthànhviênmộthiệphộicôngnghiệpMỹ.Nhiềunhàsảnxuấtkháckhôngdễdàngtiếpcậnvớicăncứtiêuthụcủanhànhậpkhẩunhưvậy.Làm

thếnàoClassicMetalcóthểchắcrằngcôngtycủaStanleysẽkhôngcónhữnghợpđồngkháccạnhtranhtrựctiếp?

HọquyếtđịnhlàmănvớiStanley,vàJohngợiýrằngđãđếnlúckếtthúccuộcthamquan.

“Cuộcgặpgỡnàydiễnranhanhthật”,ôngnói.

“Vàthếlàtốt”,mộtngườikháctrongnhómChicagonói.Aicũngmuốnrờinhàmáychonhanh;trongđầuhọchỉnghĩtớichuyệnmuasắm.TrướckhivềHoaKỳ,họmuốnthuthậpnhiềumónhànglưuniệmTrungQuốc.

Aicũngnhắmtớimộtloạihànglưuniệmcụthể-thườnglàcáctúixáchvàđồnghồhàngnhái.Nhữngnhànhậpkhẩunàocũngđềuưachuộnghànggiả,vàStanleymỉmcườiravẻhiểubiếtkhinhómChicagochobiếtýđịnhmuasắmcủahọ.Trongthựctế,chínhphủlàđồnglõatrongviệcduytrìthịtrườnghànggiảnày.Cảcácquanchứcbiếtrằngdùmộtsốnhànhậpkhẩunóichungcóthanphiềnnạnăncắpbảnquyền,chínhngườimuasắmnướcngoàicũngthíchtìmmuahàngnhái.Giốngnhưcácđạitiệcvàdịchvụxoabópchân,muasắmhànggiảlàchươngtrìnhthônglệtrongbấtkỳchuyếnđilàmănnàotrênkhắpTrungQuốc.

Stanleyđưachúngtôitrởvềkháchsạnsaukhimuasắm.Vàvớiquanhệlàmănvừađượcthiếtlập, tôicómộtcâuhỏicuốicùngdànhchoông.ÔngtacócáigìđókhiếntôinghĩrằngôngkhôngphảilàngườiởTrungHoaĐạilục.Hànhxửcủaôngquálịchlãm,tiếngAnhcủaôngquálưuloát,vàôngnóiôngđãđiHoaKỳtrướckhiTrungQuốcthậtsựmởcửađúngnghĩa.TôimuốnbiếtcóphảiôngthậtralàngườiĐàiLoankhông,nhưngvấnđềnàyquánhạycảmnênkhôngthểđềcậptrựctiếp.

“Ôngđãđihọctrườngnào?”Tôihỏi,ravẻhếtsứctìnhcờ.

“Ôngkhôngbiếtchỗđóđâu”,ôngnói.“Cáchđâykhoảng180câysố”.

ThànhphốĐàiBắccũngcáchxachừngđóthật.KếđótôihỏiôngcónghĩrằngĐàiLoanlàmộtbộphận củaTrungQuốckhông.Đây làmột câuhỏiquan trọng.ỞTrungHoaĐại lục, trên99,9%dânchúngnghĩnhưvậy,nhưngtháiđộởĐàiLoanthìchiarẽhơnvàcósựtranhcãivềvấnđềnày.

Stanleydodựvànói:“Hầuhếtmọingườithườngnóithế”.

ĐốivớingườidânởTrungHoaĐạilục,mộtnhậnxétnhưvậycóthểbịcoilàhồđồ,vàvớitôi,nógầnnhưlàmộtlờithúnhận.HoaNamđầynhữngnhàkinhdoanhtừĐàiLoan.Dùđượccoi

làngườiHoa,dânđịaphươngoánhậnhọ.CôngnhântốcáocácôngchủxưởngtừĐàiLoanlàxảoquyệt-vìtrảcôngcũnggiốngmộtcôngtyđịaphương,nếukhôngtồitệhơn.NgườiĐàiLoanbịcoilàngườiđibònrútvàmộtsốngườicảmthấyrằnghọđãtướcđoạtcơhộiđánglẽthuộcvềcácxínghiệpởTrungHoaĐạilục.

CácchủdoanhnghiệpĐàiLoanthỉnhthoảngcònbịbắt làmcontinđểđòi tiềnchuộc.NếuStanleylàngườiĐàiLoan,mốiđedọabịbắtcóclàlýdođủđểgiữimlặngvềnguồngốccủaôngta.

Trênkhíacạnhkinhdoanh,việcgiấukín lý lịchcó thểđượcgiải thích theomộtcáchkhác.NhữngnhànhậpkhẩucókinhnghiệmkhôngthíchcộngtácvớicáccôngtyĐàiLoanvìhọnổitiếnglàtínhgiáđắthơncáccôngtydongườidânTrungHoaĐạilụclàmchủ.MộtlýdokhiếncácxínghiệpĐàiLoanbánsảnphẩmsảnxuấttạiTrungHoaĐạilụcđắthơnlàvìchiphíhoạtđộngvàvốnđầutưcủahọthườngcaohơn.

DùchuyếnđinàycóthểxemlàthấtbạiđốivớinhómChicago-rốtcuộchọchỉtìmđượcnhàcungcấphiểnnhiênnhất,mộtxínghiệpcũngsảnxuấthànghóachođốithủcạnhtranh-mọingườitừClassicMetalđềuhàilòng.Thậtrahọkhôngcókhảnănglựachọn,nhưnghọxácđịnhchuyếnđilàdịpmaychohọ.

SaukhinhómnàytrởvềHoaKỳ,chúngtôiliênlạcbằngemail.Tôigởihóađơn,gồmcảbiênnhậntiềnbồihoàn,nhưngkhôngbaogiờnhậnđượctiềnthanhtoán.Mệtmỏivìsựtrìhoãnnày,tôigọicôngtyđónhưngkhôngaitrảlờiđiệnthoại.Ởsốmáytrướckialuôncómộtnhânviênlễtântrảlờiđiệnthoại,giờchỉcómộtmáyghiâmsẵnlờithôngbáo:côngtynàyđãphásản.

TôitìmJohnbằngđược,ôngtakhăngkhănglàchínhmìnhcũngkhôngbiếtchuyệnnàyxảyra.Nhưngngườiđứngđầucôngtynhấtđịnhphảibiết.Tổnggiámđốcđiềuhànhđókhôngchỉănchặnlươngcủacôngnhânmàcònbỏtrốnvớiquỹlươnghưucủahọnữa.

CuộcthamquancủahọcóvẻkỳlạvìhọtớiTrungQuốcchỉmấythángtrướckhituyênbốphásản.Mộtcôngty50triệuUSDmàphásảndễnhưchơi!TôinghĩhọcóthểđãkhôngphásảnnếuhọtớiTrungQuốcsớmhơn-giốngnhưđốithủcạnhtranhcủahọđãlàm.CónhiềungườiMỹchorằngviệcchuyểnsảnxuấtranướcngoàiđãtriệttiêunhiềuviệclàmởHoaKỳ.Đâylạichínhlàtrườnghợpngượclại.NếucáccôngtyđếnTrungQuốcđúnglúcthìchắchẳnđãcứuvãnđượckhôngítviệclàm.

8.HẠTCƠMVẤTVẢ

Mariavàtôivẫntiếptụchòhẹndùlúcnàytôithườngđikhỏithànhphố.Mộttối,chúngtôigặpnhauởQuảngChâuđểăntốitạimộtnhàhàngTứXuyêngầnkhuthươngmạitrungtâm.Nhàhàngmànàngchọnlàmộttrongnhữngnhàhàngnổitiếngnhấtthànhphố,vàtrongsốnhữngbảngtuyêndươngtreodọcmộtbứctườngcóbảngđề“báchniêntửuđiếm”dùnókhôngthậtsựlâuđờinhưvậy.

Ngồitrongmộtnhàhànguytínloạinày,tôiphảitựnhắcnhởrằngdùnhàhàngnóirằngnórađờibaolâurồicũngmặc,gầnnhưchắcchắnnóđãbịđóngcửatrongsuốtgiaiđoạnđầucuộcCáchmạngVănhóacuốithậpniên1960,vàrấtcóthểlànhiềunămsauđónữa.

KhihàngtrămtriệungườiHoađốimặtvớitìnhtrạngđóikémtronggiaiđoạnđầucuộcCáchmạngVănhóa,ngayviệcmởnhàhàngcũngchấmdứt.Việcđóđủchobạntựhỏi-tấtcảnhữngđầubếpđólàmsaocóthểtiếptụcđượcsaumộtthờigiandàikhônghànhnghề?Saumấythậpniêngầnnhưchẳnghềnấunướngmóngì,họchỉcầnxemlạinhữngquyểnsáchdạynấuăn,hayhọphảiphátminhlạinhiềuthứ?

ỞphươngTây,nhàhànglàmộthiệntượngmớicógầnđây,chỉđượcphổbiếntrongcuộcCáchmạngPháp.Khigiaicấpquýtộcmấtkẻhầungườihạcùngvớisựgiàucócủahọ,mộtsốđầubếpcóýtưởngmởtiệmkinhdoanhđểgiúpnhữngngườichủcũcủahọcómộtnơiđểhồitưởng.Thựcphẩmvẫnnhưcũ,vàkhungcảnhđượctạodựngsaochokháchhàngcảmthấyhọđangởtrongphòngăncủamộtđiềntrang.Khácbiệtduynhấtgiữachuyệnăntrongnhữngsángtạomớinàyvàởnhàlàhóađơnđượcđưatớibànsaubữaăn.

Khinghĩvềchuyệnđó,tôihỏiMariacônghĩnhàhàngTrungQuốcđãcóbaonhiêunămlịchsử.ChắcchắnnóphảicótrướcthếkỷXVIII-nhưngbaolâu?Khôngtrậtmộtnhịp,côtrảlờimộtcáchtựtin:“Nămnghìnnăm”.

ChínhphủTrungQuốcthíchquảngbáýtưởngTrungQuốccómộtlịchsử5.000năm.Cáiđóthìtôibiết,nhưnghìnhnhưnhàhàngkhôngthểxuấthiệnngaytừbuổibìnhminhcủavănminhTrungQuốc.Thayvìkhiêukhíchcôvềkháiniệmnày,tôihỏimộtcâukhác.

“Cònđũathìsao?”

“Nămnghìnnăm”.

VẻmặtnghiêmnghịcủaMariachotôibiếtrằngcôkhôngnóiđùa.Nhưcôtưởngtượng,năm

thiênniênkỷtrước,mộtôngtổngườiHoađãxuấthiện,taycầmđôiđũavànói:“Chỉtatớitiệmmìgầnnhất”.

Khôngcónềnvănminhnàoxuấthiệntheocáchđó;conngườikhôngnhảyvụtlêntừchỗhưkhôngvàcứbấtbiếnhàngnghìnnăm,vàthếmàngườiHoacứbámchặtnhữngkháiniệmnhưvậy.NgườiHoangàynaydĩnhiênkhônggiốngngườiHoaởthiênniênkỷthứbatrướcThiênchúa,vàthậtrahọcũngkhônggiốngtổtiênhọchỉđôibathếkỷtrướcđây.

Xéttheosựthayđổinhanhchóngởđấtnướcnày,việcngườiHoatựxemhọvàlịchsửcủahọnhưbấtbiếnlàchuyệnkhôihài.

ĐêmđóMariadiệnmộtbộquầnáongắnmàuvàng.Chưatớimườinămtrước,đềcậptớiquầnáochảichuốtcủamộtthiếunữcóthểgợiramộtcâutrảlờikhiêmtốn:“Cáigì,đồgiẻráchnàyư?”NhưngkhitôikhenMaria,côtrảlờirằngcôbiếttrôngcôtươmtấtvàhẳnphảithếvìbộquầnáorấtđắttiền.

Cùngvới cáchcưxử, lời ăn tiếngnói cũngđang thayđổi, và theonhữngcáchcơbảnnhất.NgườinàođãhọctiếngQuanThoạiđềubiếtsựkhácnhaugiữatiếngnhữ[ngươi,mày…]thânmậtchỉngôithứhai,vàtiếngquân[ông,ngài…]trangtrọng,đượcdùngnóivớingườilớntuổihơnvàngườicódanhvọng.Đólàmộttừlịchsựđãtừngđượcdùngtrongsinhhoạtthườngngày,nhưngnaykhôngcònnữa.ỞnướcTrungQuốchiệnđại,hầunhưnơiduynhấtbạnthấyđạitừtrangtrọngnàyđượcdùnglàtrongquảngcáo,vàviệcduynhấttừnàylàmđượcchotôilàgiúptôisànglọcnhữngemailnàorõrànglànhữnglờichàomờikhôngđượcmongmuốn.

Tôimuốnnóichuyệnvềnhàhàngnhiềuhơn,nhưngMariakhôngmuốn.Toànbộýnghĩacâu“5.000năm”đãchấmdứtsựthảoluậntrướccảkhinóbắtđầu.

Nếucódântộcnàophảibiếtlịchsửcủahọđãphảnánhnhữngthayđổicóýnghĩarasao,thìđólàngườiHoa.Họđãghichéptỉmỉtronghơnhainghìnnămnay.NhưngtahãyđinhanhtớithếkỷXXI,vàmọithứynguyênnhưnótừngnhưvậy.ĐiềunàytựnólàmộtdấuhiệuvềnhữngsựviệckhácnhauđãdiễnranhưthếnàodướichếđộCộngsản.

NgườiHoahiệnđạirấtgiáođiềukhinóitớivấnđềlịchsử,vìhọcoiđềtàinàynhưmộttôngiáo-vàtrongchừngmựcnàođó,nóđúnglàtôngiáođốivớihọ.

Nhiệmvụcủatôngiáolàcungcấpchonhữngnhómngườinhiềuthếhệmộtsựgiảithíchvềnguồngốcvàmụcđíchcủahọ(họtừđâutớivàhọđangđitớiđâu).Tôngiáocũngcungcấpmộtquytắcđạođức.“Tôngiáo”,theongữcănla-tinhreligio,nghĩalàràngbuộcvớinhau,và

mụcđíchcủatôngiáoxuyênsuốtcácthờiđại làgiúpnhữngnhómngườicốkết,mộtphầnbằngcáchphânbiệtngườitrongnhómcóchungquyềnlợivớingườingoàinhóm.

LịchsửTrungQuốcđãcungcấpđúngmộtcơsởnhưvậychonhândâncủahọ.Vànhưmộttôngiáo,nóxuấthiệnvớimộtkháiniệmcứuthếđượcchuẩnbịtrước.Nhưmộtsựtiêntrimuốnđượchoànthànhphảicónhữngđiềukiệntiênquyết.TrongtrườnghợpTrungQuốc,điềunàybaohàmviệcthốngnhấtnhữnglãnhthổrờirạc.ĐólàlýdogầnnhưkhôngthểcóbấtcứsựtranhluậnphảichăngnàovớingườiởTrungHoaĐạilụcvềvấnđềĐàiLoanhayTâyTạng.NgườiHoađãkhôngbiếtđíchxácchuyệngìsẽxảyrakhitấtcảnhữngmảnhđịa lýrờirạcđượcchắplạivớinhau;họchỉbiếtrằngmộtchuyệnvĩđạisẽdiễnra-rằngnóphảidiễnra.

Mariakhôngbựcbộivìsựquantâmcủatôikhithảoluậnnhữngchủđềtếnhị,hoặckhitôibàytỏnhữngquanđiểmtráingược.Ngườicuồngtínhiếmkhinaonúngtrướcnhữngkẻhoàinghi;thậtra,họđượcnhữngkẻhoàinghikhuyếnkhíchchothêmcuồngtín.VềđềtàilịchsửTrungQuốc,Mariađónnhận tinh thầnhoàinghi của tôinhưmộtcơhộiđểcủngcốniềmtincủamình.Haydởgìthìđócũnglàđộnglựcquantrọngnhấttrongquanhệcủachúngtôi-kẻyếmthếvàngườiáiquốc.

Sựchúýởbànănđãchuyểntớimộtsựkhủnghoảngđanglộra.Chúngtôiđãgọiquánhiềumónăn,vàcôhầubànđangcốdọndẹpcácđĩathứcănlầnthứba,mộtsốchỉvừađượcđụngtới.ĐólàmộtđêmthứSáuvàvẫncònsớm,vàvìvậykhôngcóchuyệnmangthứcănthừavềnhà.

Khicôhầubànđikhỏi,Mariacầmđũavàbắtđầugắpraubỏvàochéncơmcủatôi.ĐócóthểlàdấuhiệuâncầnởbànăncủanhiềungườiHoa,nhưngvớiMariađólàsựtuyệtvọng.Côghêsợýnghĩbỏphíthứcăn,vàcôtìmsựgiúpđỡđểgiảmnhẹcảmgiáctộilỗi.

Vìcôkhuyếnkhíchtôinêntôiquyếtđịnhkhuyếnkhíchcô.

“Nhữnghạtcơmvấtvả!”Tôinói.

“Chẳngcóđùađâu!”Cônói.

ĐólàlờicủamộtbàithơĐường,câucuốicùngcủamộtbàitứtuyệt,nêucaophẩmgiácủasựcầnlaokhimiêutảnôngdâncàycấy.

Nhữnghạtcơmvấtvả,đúngvậy.

Bài thơnàyđượchầuhếthọcsinhTrungQuốc thuộc lòng,vàChủ tịchMaođãdùngnóđể

khuyếnkhíchtiếtkiệmtrongthờikỳcaitrịcủaông,khinướcnàycònnghèo-nhưthểmườitriệungườithựcsựgầnchếtđóicầnđượcnhắcnhởđểbiếtgiátrịnằmtrongtừnghạtgạo.Maokhaithácmộtthiênhướngvănhóavốnđãmạnhsẵnrồi,vàtrongkỷnguyênhiệnđạidồidàocủacảihơnnày,bàithơcóýnghĩaxuyêntạc,maimỉamới.

Côhầubàntrởlạivàkhôngthểkhôngchúýtớisựhoangphícủachúngtôi,vàMarianóinàngrấttiếc.Đểgiảmbớtmọinỗibănkhoăn,côhầubànbảoMariarằngsốthứcănnàysẽkhôngthậtsựbịlãngphí;đồănthừacủanhàhàngđượcđemnuôiheotrongmộtnôngtrạingaybênngoàithànhphố.

Muốnxemchuyệnnàycóđúngkhông,mộttốikháctôiđãtrởlạinhàhàng,vàtôitớiđúnglúcđểquansátbangườiđànôngmangnhữngthùngnhựatừnhàbếptớivỉahè.Trướchếthọchuẩnbịmẻhàngbằngcáchthọchaibàntaytrầnvàomớđồbỏ,kéoranhữngthứheokhôngănđược-nhưvỏsòốcvàđũa.Gầnnhưtấtcảnhữngthứkhácđềutốt:nhữngkhoanhdưahấu,xươnggà,ớtkhô,dầuăn,gốccảivàcơmthừa.

Tôihỏithămcôngviệccủanhữngngườilaođộngnày,vàhọbảotôirằngnhàhàngtrảmộtíttiềnđểđemchấtthảiđi.Rồinôngdântrảhọmộtíttiềnnữa,vàhọcạycụckiếmăngiữahainguồnthunhậpnhỏnày.

TrungQuốcđượccoilànướcgâyônhiễmquantrọngmộtcáchchínhđáng,nhưngnhữngtậpquántáichếđầythamvọngđượcthựchànhkhắpnướccủahọlạikhôngđượccôngnhậnkháđủ.Trongtrườnghợpnày,nhàhàngđượclợikhigiữcốngrãnhcủahọsạchsẽ,vànôngdântiếtkiệmđượctiềnmuathứcăngiasúc.Đólàmộthệthốnghoànhảovềmặtsinhtháihọc.Nănglượngbịvấtbỏởmộtnhàhàngmộtđêmnàođógầnnhưđúnglàcóthểtrởlạibànănchỉtrongíttuầnsau.

Ngônngữvàhànhvicóthểđangthayđổi,nhưngmộttrongnhữngđặcđiểmbềnbỉhơnsốngsótquanhiềuthếkỷlàthóiquentiếtkiệmnày.

Mộttrongnhữngvấnđềhàngđầuvềchấtlượngmàchúngtôigặpphảitạixưởngsảnxuấtcóliênquantớichuyệnnhãnhàng.Mộtsailầmđãxuấthiệntrongbảngkêthànhphầntrênnhãndánsaulưngchaidầugộicủachúngtôi.CơquanQuảnlýThựcphẩmvàDượcphẩm(FDA)HoaKỳchútrọngtớinhãnhàngđếnđộJohnsonCarterđãgởiđimộtnhãnhàngđượcsửasaingaykhivấnđềđượcpháthiện.Xưởngsảnxuấtinnhãnmới,nhưngkhinhữngchaidầugộimớirakhỏidâychuyềnsảnxuất,chúngtôichưnghửng.

“Chúngtôicầnxàihếtnhãncũđã”,Tỉnói.

ChịbiếtrằngchúngtôiquantâmtuânthủquyđịnhcủaFDA.DùTỉhiểurõvấnđề,chịtanghĩrằngchuyệnsửalạinhãnkhôngđángưutiênbằngchuyệnbảođảmnhãncũkhôngbịlãngphí.Nhãn-cảmớnhãnmớibằngmộtxu-khôngthểđemvấtđi.Chúngphảiđitớiđâuđó.

Thậtdễthấynguyênnhânthuhồisảnphẩm.Cácnhàsảnxuấtthaotúngsảnphẩmchỉđểtiếtkiệmnhữngsốtiềnnhỏnhất.Khivướngvàonhữngviệclàmngờnghệch,nhưcốtiếtkiệmvàiđô-labằngcáchcốýsửdụngnhãninsai,Tỉkhônghềbiểulộchútxấuhổnào.Thậtra,Tỉvuimừnglàtôibiếtbímậtcủachịta-rằngchúngtôichiasẻthànhtựucủachị.Chịmuốnđượccoilàthôngminh.

ChuyếnhàngdầugộiđầutiênbắtđầutớiHoaKỳ,vàchúngtôinhậnđượctinxấu.Giấybồichúngtôisửdụnghìnhnhưkhônglàmtrònchứcnăngbảoquảnsảnphẩm,vàthùnggiấyđãbẹp.Mộtsốkiệnhàngđãbịđèbẹpdướichínhsứcnặngcủachúng,làmchaibịvỡ.Kếtquảlàmộtsànnhàkhođầytrànnướcxàphòng.

Tỉđổlỗichonhàcungcấpthùnggiấy.TỉcũngtựvệbằngcáchnóirằngđãchoBerniexemmẫu,vàôngđãchấpthuận.Mẫunguyênthủyđượcmangchotôikiểmtra.Mẫuđượcđểphẳngvàchưabaogiờđượclắpthànhthùnggiấy.Chỉnhìnthùnggiấy,tôinghĩ,khôngaicóthểbiếtnóđủcứngcápkhông.Nhưngnhàcungcấpthùnggiấylẽraphảibiết,vàcónhiềukhảnănglànhàcungcấpđãchonhàmáybiếtchínhxácrủiromàhọđangđốimặt.

Cácchủnhàmáyhoạtđộngtrongmộtmôitrườnggầngiốngvõđài.Luôncósựcạnhtranhthườngtrực,khôngchỉgiữahọvớinhaumàcònvớinhàcungcấpnguyênliệu.Cóngườilúcnàocũngtìmcáchcắtxénởchỗnàođó,bánmộtsảnphẩmđượccoilàcógiátrịcaonhưngthậtracógiátrịthấphơn.

Vìmôitrườngcạnhtranhgaygắt,nhữngngườihoạtđộngtrongmôitrườngnàyđềutinhkhônđếnkhó tin.Khôngông chủnhàmáynào sống sótmàkhôngbiếtnhữngmánhkhóe trongnghề,vàkhôngcónhàsảnxuấtnàothànhcônghayổnđịnhmàkhôngrànhchuyệntìmnguồncungứngrẻ.

CuốicùngTỉthúnhậnrằnglẽranhàmáyđãphảisửdụngloạithùngtốthơn.NhữngthùnghàngbịbẹpcócấpmàTỉgọilà“BB”.Thùngtốthạngkếtiếplà“BA”.Nếudùngcấpnàychắcđãđượcviệc.

“Nhưngsẽtốnnhiềutiềnhơn”,Tỉnói.

“Hơnbaonhiêu?”Tôitòmòhỏi.

“300đô-la”,Tỉnói.

Chỉ300USD?Bảnthânđơnđặthàngtrịgiátrên300.000USD,vàkhôngkểquanhệcủaxưởngsảnxuấtvớiJohnsonCarterđãđemvềchoxưởnghàngtriệuđô-lathunhập.

Nhàmáynàylẽraphảiđầutưchothùngtốthơn,tôigợiý,đặcbiệtvìnhữngchuyệnxảyrachonhữngcáithùngkia.Tỉkhôngđồngývớiquanđiểmnày,nhấnmạnhrằngdùcácthùngđóxấunhưngBernieđã chịu sửdụng.Nếu JohnsonCartermuốn cái tốthơn,Tỉ hoannghênhnếuđượcchithêmíttiền.

VănhóatiếtkiệmcủaTrungQuốcmạnhđếnnỗicólúcnóphươnghạiđếnlợiíchkinhdoanh.

Khingườitathấybìnhcứuhỏacủacôngtyhếthạnsửdụng,Tỉralệnhthaythếtoànbộ,nhưngngườiquảnlýcótráchnhiệmkhôngđànhlòngvấtbỏcácbìnhcũ.Kếtquảlàtạimỗivịtrí,cóhaibìnhcứuhỏa-mộtbìnhmớinhất,bìnhkiathìkhông.Trôngchúnggầnnhưgiốngnhau;vìvậy,nếucólửacháyởchỗnàođó,cókhảnăngngangnhaulàngườinàođósẽvớlấychiếcbìnhchữalửakhôngdùngđược.

JohnsonCarterthườngxuyêntranhđấuvớinhữngthiênhướngđiênrồnhưvậy.

Thườngthìcácnhànhậpkhẩuthương lượnggiácả trướcmọiđơnđặthàng.Rồi trongquátrìnhsảnxuất,KingChemicalsẽtìmnhữngkhoảntiếtkiệmởchỗnàonócóthể.Nếunhàcungcấpnày tìmcáchcắtxénvà thànhcông,họsẽbỏ túikhoảntiếtkiệmđó.Nếukhôngthànhcông,thìnhàcungcấpcốsửdụngchínhthấtbạinàylàmcơhộitănggiábằngcáchnàođó.

JohnsonCarterchịunhiềurủiro.Trongtấtcảđơnđặthàngcủachúngtôi,nhàmáynhấtquyếtđòinhậnđủtiềnmặttrướckhigiaohàngbấtkỳsảnphẩmnào.Trongkhinhànhậpkhẩutrảtiềntrướcchohãngsảnxuất,nhàbuônlẻởHoaKỳđượcmuachịu.

PhảimấttớisáuthángtừlúcJohnsonCartertrảtiềnchonhàsảnxuấttớikhihọnhậntiềncủanhàbuônlẻ.Bấtcứlúcnàocóvấnđềbịpháthiện,nhàbuônlẻcũngcóthểngưngtrảtiền,mặcchonhànhậpkhẩuchịuthualỗ.Tệhơnnữa,nhàbuônlẻcũngcóthểbuộcJohnsonCartertrảtiềnthuêlaođộngrútsảnphẩmkhỏikệhàngcũngnhưchiphíchuyênchởvàtồnkho.Berniegiảithíchrằngnhàbuônlẻnổitiếnglàkhôngbiếtthươngxótnhànhậpkhẩu,đặcbiệtkhitìnhhìnhtồitệ.

VàgởitrảsảnphẩmhỏngtrởlạiTrungQuốckhôngphảilàmộtkhảnănglựachọn.Nhàmáysẽkhôngthựchiệnthủtụcgiấytờ liênquantớiviệcđưasảnphẩmhỏngtrởvềnước,rồicònthêmchiphíchuyênchởđườngbiểnnữa.Cướcvậntảibiểnchiếmtớimộtphầnbagiáthành

sảnphẩmtrongnhiềumặthàngcủaJohnsonCarter,vàchiphínàykhôngbaogiờđượcnhàmáybồihoàn.Nếunhàmáysẵnlònggiảiquyếttiềnbồithườngchomộtchuyếnhàng,nóchỉbằngmộtphầnnhỏsốsảnphẩmhỏng.

CácnhàmáyTrungQuốcrấtmiễncưỡngkhiphảithừanhậnhọcólỗi.Nhàmáysẽnói:“Sảnphẩmnàytốtkhinóxuấtxưởng”,trongkhinhànhậpkhẩucóthểkhăngkhăngrằnghọkhônglàm gì sai. Những sự bất đồng như vậy không bao giờ được giải quyết và thường rơi vàotrườnghợp“ôngnóigà,bànóivịt”.

Cácnhànhậpkhẩukhôngthíchkiệncáokhinảysinhvấnđềtrongquanhệsảnxuấtđangtrôichảy.Mộtnhànhậpkhẩusẽkhôngđìnhtrệtoànbộcôngviệckinhdoanhchỉđểgiảiquyếtvấnđềcủamộtvàithùnghàng.Nhữngvấnđềsảnxuấtthườngnhỏsovớitoànbộviệckinhdoanh,vàthựctếlàchủnhàmáycótínhtoántrướcchuyệnnàykhihọcânnhắccónên“magiáo”vớimứcđộchấtlượnghaykhông.

Trongtrườnghợpcómộtsảnphẩmhỏngvànhàmáynhậntráchnhiệm,nhàmáycóthểsẽtìmcáchgiảiquyếtvấnđềbằngđềnghịgiảmgiáchonhữngđơnđặthàngsắptới.Nóicáchkhác,cáchduynhấtđểđềnbùlỗlãdonhàmáygâyralàđềnơnchonhàmáybằngcáchđặthàngthêm.Vànếuthiệthạiphảibồithườngquácao,nhàcungcấpcóthểbùđắpbằngcáchtănggiábánvớinhữngđơnđặthàngsaunày.

HầuhếtnhữngvấnđềlúcđầuchúngtôigặpphảivớiKingChemicallàchuyệnbaobì:chaisảnphẩmnghiêngngả;nắpbậtchaikemxoataygãyrờikhimởra;mộtsốnắpkhôngkín-nghĩalàsảnphẩmcóthểchảyrakhichaingả.Nếuthùnggiấykhôngbẹpthìcôngnhâncũngchấtlộnngượccảthùng.

Nhàmáycósáchhướngdẫnthaotác,nhưngkhôngmấykhilàmtheo.Khiyêucầutheodõilượngbaobìbịlỗingàycàngtăng,côngnhânhoặclàkhôngđápứngđượchoặccốýchosảnphẩmlỗithôngqualuônđểtránhtạothêmcôngviệchoặctốnkémchocôngtycủahọ.

JohnsonCarterđangkýhợpđồngvớiđủloạikháchhàng.Bernieđượcnhữngcửahànggiárẻđồngýsửdụngthươnghiệucủacôngty,vàôngcũngkýkếtnhữnghợpđồngvềthươnghiệuriêngvớimộtsốchuỗitiệmbáchhóavàcửahàngbánlẻ.ĐólàmộtsốchuỗicửahàngbánlẻlớnnhấtnướcMỹ,vàôngcũngđangđàmphánvớiWal-Mart.

Nhànhậpkhẩunàyđãđầutưnhiềutiềnvàthờigianchocôngviệclàmăn,vàcácnhàbánlẻcũngkhôngmuốncórủirotrongchuyệnlàmăn.BấtcứtrởngạinàocũngđángđượcnhàmáyởTrungQuốcquantâmvìchuyệnkinhdoanhcủachúngtôisẽảnhhưởngtớiviệcsảnxuấtcủa

họ.Thếnhưnghìnhnhưhãngsảnxuấtnàykhôngquantâm.Hơnnữa,họthấytựtinvềcáchlàmăncủamình.

Khipháthiệnthêmnhiềuvấnđềnhãnhàngnữa,tôihỏicácsảnphẩmsaisótrànhrànhđóđượccấtgiữởđâu.Ngườiquảnđốclúngtúngnóirằngthậtrahọchẳngbaogiờđểriêngsảnphẩmhỏngnàocả.Tấtcảnhữngsảnphẩmhỏngbịpháthiệnđềuđượcđóngthùngvàgiaohànghếtsạch.

Nhữngvấnđềvềbaobìluônlàmốibậntâmcủachúngtôichỉvìbaobìsẽphảnánhsảnphẩm.Chúngtôikhôngmuốnnhàbuônlẻtựhỏi:Nếubaobìtồinhưvậy,cáibêntrongsẽthếnào?

9.VÁNCỜTRUNGQUỐC

MộttrongnhữngkháchhànglớnnhấtcủaJohnsonCarterlànhàphânphốitrịgiámộttỷđô-la,chuyêncungcấpchomộtsốhệthốngsiêuthịlớnnhấtHoaKỳ.ShopCorpmuốnchúngtôisảnxuấtdòngsảnphẩmcủaJohnsonCarterbằngthươnghiệucôngtycủahọtrongchươngtrìnhđượcgọilànhãnhàngriêng.

ChươngtrìnhnàyvừakhởisựthìtôinhậnđượcthưcủaJanet,mộtnhânviênbộphậnmuahàngởShopCorp.Bàđãxemxétnhiềuloạisảnphẩmkhácnhau,nhưngítquenthuộcvớimặthàngchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.Bànóirằngđãpháthiệnmộtvấnđềvớinhữngsảnphẩmmàchúngtôiđãsángtạochocôngtycủabàvàmuốnthảoluậnchuyệnđóvớitôi.

“Các thànhphần ghi trên lưng chai dầu gội, nước xà phòng và sữa tắm, cả thảyđều giốngnhau”,bànói.

“Đólàvìchúngcócùngmộtcôngthức”,tôinói.

“Khôngphảivậyđâu”,bànói.Bànhấnmạnhhẳnphảicósựsailầm,vàbàyêucầutôixemxét.Tôikhôngcầnkiểmtra;tôiđãbiếtcácthứnàygiốngnhau.

Chúngtôikhôngphảilàcôngtyduynhấtlàmchuyệnnày.MộtsốcôngtythànhcôngcủaMỹtronglĩnhvựcchămsócsứckhỏevàlàmđẹpcũngbánrathịtrườngnhữngsảnphẩmdướinhữngnhãnhiệukhácnhau,vàcóhơnmộtthươnghiệunổitiếngquảngcáomộtchếphẩm“batrongmột”ngaytrênbaobì.

ViệcJanetkhôngthểtưởngtượnglàsảnphẩmcủachúngtôicócùngcôngthứclàmtôitỉnhngộ,nhưngrồiBernie làmtôibấtngờkhinóirằngôngcũngkhôngbiếtchuyệnnày.Trongtrườnghợpnàoôngcũngcómộtgiảiphápnhanhcho“vấnđề”.ThayvìthuyếtphụcJanetởShopCorprằngcôngviệccủachúngtôihiệuquảrasao,ônggợiýlàchúngtôisẽthêm,bớtcácthànhphầnđểchúngkhácnhauchútđỉnh.

LàmvậydễvàantoànhơnlàtháchthứcJanet,ôngnói.ShopCorpnắmquyềnkiểmsoát.Họđặthàng;họquyếtđịnhcómuahàngcủaJohnsonCarterhaykhông.Trongtinhthần“kháchhànglúcnàocũngđúng”,Berniehìnhdung:NếuShopCorptinrằngbảngkêthànhphầnphảikhácnhau-vìhìnhnhưchúngphảikhácnhau-chúngtôicóquyềngìnóikháchơn?

CũngkhôngcóaiởJohnsonCarterbiếtnhiềuvềcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.Mộthômtôinhậnđượcmộtbứcthưngắnvềmộtthứdầugộichotrẻemmàchúngtôiđang

thửsảnxuấtchomộtchuỗicửahàngbáchhóaquantrọng.Chúngtôiđanghìnhthànhcáimàhọgọilàmộtgiátrịtươngđươngthươnghiệuquốcgia-chủyếulàmộtbảnsaocủasảnphẩmJohnson&Johnson,thứdầugộitrẻemnổitiếngthếgiớicủahọ.ĐósẽlàmộttrongnhữngsảnphẩmcóbaobìđồngchủngnhưngtrônggiốngnhãnhiệuJ&J.Sảnphẩmmàchúngtôiđangsảnxuấtphảinói là “công thứckhông làmcaymắt” thaychocông thức “khôngchảynướcmắtnữa”quenthuộchơn.

Quakiểmtramộtbảngphântíchmẫudầugộichúngtôiđãsảnxuất,mộtkháchhàngphànnànlàđộpHquáthấp.CácnhàhóahọcdùngđộpHđểđođộa-xithoặcđộkiềmcủamộtdungdịch.Thangđộtínhtừ1tới14,độ7làtrungtính.Mẫuđầutiêngầntới6,nghĩalàdầugộicótínha-xitnặng,cóthểlàmchảynướcmắt.

Nghethấythế,mộtđạidiệncủaJohnsonCarternổigiận,vàtôinhậnmộtbứcthưtừNewYorkhỏitạisaonayxưởngsảnxuất“lừagạtchúngtôivềđộpH”-nhưthểđólàmộtchấtliệuđãbịnhàmáycắtxén.

JohnsonCarterchỉchămtìmđơnđặthàng,vàcácnhàbuônlẻhồnhưchỉquantâmchuyệnlàmsaođểkhônggặpbấtcứrắcrốinào.Khôngbênnàolưutâmtớibảnthânsảnphẩm.Họkhôngbaogiờhỏisảnphẩmcótốtchútnàokhông.TôingờlàkhôngcóaiởShopCorptừngtựmìnhdùngthửsảnphẩm.CólầntôihỏiBernieôngcódùngdầugộigiárẻcủachúngtôichưa,vàôngquắcmắtnhìntôinhưmuốnnói:“Cáigì,ôngkhùnghả?”

MộttrongnhữngsảnphẩmcủachúngtôilàmộtchếphẩmmàuxanhcótênMilk&Aloe.JanetởShopCorpnhậnxétrằngbảngkêthànhphầnkhôngcótênhóahọccủalôhội(aloe).Chúngtôiđãbánsảnphẩmnàyđượcmộtthờigian,vàbàlàkháchhàngduynhấttừngthắcmắcvềviệcthiếuthànhphầnlôhội.Janetnóicầnbổsungmộtítchấtđó.

“Baonhiêu?”TôihỏiBernie.

Bằngmộtgiọnghàmýrằngcâutrảlờiđãrõràng,ôngnóivừađủbiệnminhviệcđưathànhphầnnàylênnhãnhàng.TôihỏiliệusaunàyJanetcóthểđềnghịchúngtôicũngcầnđưathêmsữavàoMilk&Aloekhông.Berniebảotôiđừngnêuchuyệnđóra,rằngchúngtôisẽthươnglượngchỉkhiShopCorpnêuvấnđềđólên.Cuốicùng,họlàmvậythật.

Janetnóirằngchúngtôicầnchứngminhbấtcứđiềugìđượcintrênnhãn.Theobà,đólàđiềumàFDAquantâmnhấttrongnhữngsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹp-đểchắcchắnrằngtấtcảnhãnhàngđềuphùhợpvớiquyđịnh.

“Dĩnhiênchúngtôikhôngmongthấysữatươi”,bànói,dùkhôngchỉrõchúngtôicóthểchứngminhtừ“sữa”trênbaobìbằngcáchnào.

JanetchuyểnmộtsốlớntàiliệumàbàtìmthấytrêntrangmạngcủaFDA.Nhưngbàvẫnkhôngrõràngvềmộtsốvấnđềnhãnhàng.Tựmìnhđọccáctàiliệunày,tôikhôngthểtìmracâutrảlờichomộtsốvấnđề,vàcũngkhôngaiởJohnsonCaretergiúpđượcgìnhiều.

Janetmuốnnhãnhàngphảiphùhợpchínhxácvớithànhphầncấutạocủasảnphẩm,nhưngkhông biết các nguyên tắc chỉ đạo. Tôi nói rõ chúng tôi cómột thứ sữa tắm tên BurstingBubblegum,nhưngtrongđókhôngcókẹocaosu.ChaisảnphẩmtênGalaxyGrapecũngkhôngcótráinhotươi.Nghevậybàbốirối.Bàkhôngcònbiếtlàmgìhaynghĩgìnữa.Khôngcóaitrongngànhnày–nhàsảnxuất,nhànhậpkhẩu,hoặcnhàbuônlẻ-biếtcáchgiảiquyếtnhữngmốibănkhoănvềnhữngthànhphầncấutạonày.

o0o

MộttrongnhữngmặthàngbánchạynhấtcủaJohnsonCarterlàmộtthứsữatắmđựngtrongmộtchaitokinhdị.Mấyngàytrướckhimộtxetảiđượclênlịchchuyểnđimộtlượnglớnmặthàngnày,tôinhậnthấycácchaisảnphẩmkhôngđượcrótđầyhoàntoàn.

Tỉtớivàkiểmtra.Tỉbảođólàchuyệnthườngxảyra,dokhôngkhítrongchếphẩm.Khiổnđịnh,mựcchấtlỏngsụtxuốngmộtchút.Chịtanhấnmạnhrằngtấtcảchaiđượcrótđầyđúngcáchmớiđượcđóngnắp.

DùđiềuTỉnóicóvẻđúng,tôinhậnthấyvấnđềchấtlỏngổnđịnhkhôngxảyravớichaidầugộivàsữatắmcỡthường.

Dùgìđinữa,tôinghĩ,lýdochúngtôigặpkhókhănvềmựcchấtlỏngtrongchaikhôngquantrọng-đằngnàochúngtôicũnggặprắcrối.Đókhôngchỉlàvấnđềđạođứcmàcònlàvấnđềliênhệtớisựphùhợpvớinhãnhàng.Nếuchúngtôinóirằngcó850mlsảnphẩmtrongchai,trongđóphảicóđủchừngđó.Côngthứcthựchiệndầugộicóthểcóchấtlượngthấp;nhưngphảicóđủdunglượngsảnphẩmnhưchúngtôiđãtuyênbố.

Cònmộtlýdonữađểphảithuxếpchuyệnnày:nhàbánlẻcóthểsửdụngchuyệnmựcchấtlỏngđểgâybấtlợichonhànhậpkhẩu.Nếusảnphẩmkhôngbánchạychẳnghạn,nhàbánlẻcóthểviệncớđóđểbảoJohnsonCarterrằnghọcầnrútsảnphẩmkhỏithịtrường.VìJohnsonCarterhứngchịutoànbộsựrủirotàichính,họphảiđòihỏilàsảnphẩmphảiđượcsảnxuấthợpcách.

Chúngtôiđãđolượngsữatắmcótrongchai,vànókhôngđủ850mlnhưđượcquảngcáotrênnhãn.Tỉhứachuyệnđósẽkhôngbaogiờxảyranữa,vàdùsaođinữaTỉcũngcầnđưasảnphẩmnàyđi.Tôigợiýrằngchỉnênchâmđầynhữngchainàorõràngthấythiếu.

“Bấttiệnlắm”,Tỉnói.

Tỉkínđáochobiếtchuyệnđócóthểgâyphiềnphứcchochịta,vàtôihiểuviệcđócónghĩalàbảnthânTỉcóthểbịmấtmặt.NếunhưTỉđãcốtìnhbớtxénmộtsốchaiđểđượcmộtsốtiềnnhỏ,cólẽkếtquảtráingượcvớidựtínhđãlàmchịtakhóchịu.

Dùsaođinữa,Tỉngụýrằngtừchốichuyếnhàngnàylàthôbạo.Nóđãđượcđóngbaobìvàsẵnsànggởiđi.Đólàmộtsaisótthậtthà,Tỉnói.Aicũngcóthểgặpphải.Vàdùsaothìchuyệnnàysẽkhôngxảyranữa.

“Vìsựhợptáccủachúngta”,Tỉnói.“Làmơnthôngcảm”.

Chuyệnkiểunàyxảyrahoài.Nhàmáyluôngâyramộtvấnđềchấtlượngvàgâykhókhănchonhànhậpkhẩubằngcáchyêucầuhọgánhchịumọirủiro.DùKingChemicaltạorarắcrối,họcứngụýrằngJohnsonCarterphảitếnhịvớihoàncảnhcủahọ.

Nhữngnhàsảnxuấtnàođãtừngdínhlíutớiviệcthaotúngchấtlượngđềubiếtrằngnếuhọbịbắtquảtang,thườngcókhuynhhướng“nhắmmắtchoqua”.Theocáchnày,nhàsảnxuấtxemýtưởnggiữthểdiệnnhưmộtlệnhthatù.Chínhviệcnhànhậpkhẩukhôngthíchlàmnhàsảnxuấtmấtmặtthựcsựlạicàngkhuyếnkhíchhoạtđộngsảnxuấtlừadối.

TôicốlýluậnvớiTỉ.“ỞHoaKỳcónhữngquyluật”,tôinói.Khổnggiáodạyngườitatôntrọngquytắcđạođứcsongsongvớiviệcgiữthểdiện.

“Thìôngđãnóirồi”,Tỉnói.

Chúngtôithảoluậnkhảnăngrótđầychai,vàkhitôicàngcóvẻkhôngchịubỏquađềnghịchỉnhđốnvấnđề,chịtacànggiận.CólúcTỉngụýrằngtôisẽphải“chịutráchnhiệmvềhànhđộngcủatôi”.Đólàsựđedọa,mộtgợiýrằngbấtcứhậuquảnàotrongsựthúcépvấnđềnàycũngdotôimàra.

Khiđedọakhôngkếtquả,tháiđộcủaTỉthayđổivàchuyểnsangdụdỗ.Cốhếtsứclunglạctôi,Tỉtângbốc.“TốinaylàmơnnóichuyệnvớiBernieđi”,Tỉnói.“Bảoôngấyrằngkhôngcógìquátệ.Ôngấysẽngheông”.

“Chắcôngấycũngsẽnóinhưtôithôi”.

“Bảoôngấyrằngchuyệnđósẽkhôngxảyranữa”.

Tỉvươntaynắmtayáotôi.TôibảoTỉrằngsẽnóichuyệnvớiBernie,nhưngchịtađừngnuôiquánhiềuhyvọng.

Chuyệnrótđầychaikhôngcóvẻgìtotát.Cólẽchỉcầnmộtngàylàxong,nhiềunhất làhaingày,nhưngtôicócảmgiácchuyệnnàyliênquantớimộtcáigìđólớnhơn.Tronghoạtđộngchếxuất,khôngphảilúcnàobạncũngthuthậpđượctấtcảthôngtinbạncần.TấtcảnhữnggìtôibiếtlàTỉhếtsứckhôngmuốnxớilạichuyệnsữatắmvàchuyệnnàykháquantrọngnênkhithìTỉđedọa,khithìTỉnănnỉtôi.

“Đơngiảnmà”,Bernienóikhitôiliênlạcđiệnthoạivớiôngtốiđó.“Nếuchaikhôngđầythìôngkhôngchochởchúngđi”.

“Tôibiết”.

“Vậyởđócóchuyệnquáiquỷgìthế?”

Làmngườitrunggianlàmộtviệcnhiềurủiro.NgườiHoađãlàmviệcvớingườitrunggiansuốtlịchsửlâudàicủahọ,vànếuhọnghĩngườiởgiữanàođóngăntrởhọchiếmlợiíchlớnhơn,họsẽloạianhtarakhỏichuyệnlàmăn.Bạnkhôngthểcómặtởxưởngsảnxuất,cưxửkhókhăn,vàtrôngđợihoànthànhmọiviệcbạnmongmuốn.

Việccóvẻdễdàngchỉnhđốn-tháonắpmộtsốchaikhôngđầy-đốivớiTỉhìnhnhưquálớnlao,hoặcnóthậtsựlàmTỉbựcmình.

“Tôikhôngbiếtchắclàcóchuyệngì”,tôibảoBernie,“nhưngvìlýdonàođó,họmuốnchúngtabỏquachohọ”.

“Bỏqua?”Ôngnói,cóvẻkhôngtin.“Nghekìa!Anhmàcũngmuốntôibỏquachohọ!”

Nhưnhữngnhànhậpkhẩukhác,Berniecókhuynhhướngxemxétmọiviệctheohợpđồng.Khiđặthàng,ôngmuốncókếtquảchínhxácnhưdựtính.Vớitưcáchkháchhàng,ôngđượcquyềnlàmmộtsốviệc,vàtôihiểuviệcôngđangcốlàm.Bằngcáchxửlýgắtgaochuyệnnhỏmọnnày,cáiôngthậtsựhyvọnglàmđượclàngănngừaxưởngsảnxuấtgâyvấnđềlớnhơntrongtươnglai.

“Ôngkhônghiểuđiềunày”,ôngnói.“Nếunớitaythìbọnhọđượcvoiđòitiên”.

Hômsauởxưởng,tôibiếtnhữngtinxấu.Berniemuốnchaisảnphẩmđầy.Tỉnổigiận,vàbâygiờkhôngcóchuyệngìđểlàmnữavìBernieđãgọiđiệnthoại.

Chịtađemhaichụccôngnhântớinhàkhođểlậpmộtdâychuyềnsảnxuấttạm.Thùngđựngsữatắmđượcmởra,vànhữngchaikhôngđầyđượctháonắp.Đólàmộtquátrìnhchậmchạp,vàTỉtrởnênlãnhđạmvớitôi.

Bìnhthường,mộtngườiởxưởngsảnxuấtláixeđưatôivềkháchsạnvìkhôngcódịchvụtắc-xitrongvùnggầnxưởng.Khigầntớigiờvề,tôihỏivềchuyếnxe.

Tỉnóitàixếđãbịốm.

“Còntàixếláixegiaohàng?”Tôihỏi.

“Họcóviệcphảilàm”,Tỉnói.“Chúngtôirấtbậnrộn”.

Tôithấyhaixetảigiaohàngđậutrướcxưởng.Chodùcáctàixếnàybận,thườngcóngườiđiđâuđóchotôiđinhờvềphố.Tôiđãtớixưởngnàynhiềulần,nhưngđâylàlầnđầucóngườibảotôirằngkhôngcóphươngtiệnchuyênchở.

Saukhichờmộtgiờtạichỗđậuxe,tôiđitìmTỉ.Chịtaởtrongvănphòng;hìnhnhưchờtôitrởlại.Tỉkhoanhtayvàcóvẻtựmãn.Tôihỏichịtachoxeđưatôivềđượckhông.

“Chúngtôiđãlàmnhưôngyêucầu”,Tỉnói.“Bâygiờcácchaiđãđầy”.

Tôitựrakhỏixưởngvàđitheoconđườngthôndãnốicáixưởnghẻolánhvớiphầnthếgiớicònlại.Vàicôngnhânđứngngoàixưởngnhìnthấytôivàcười.Mộtmìnhđitrênconđườngvắng,trôngtôinhưmộtcôngnhândicưsacơthấtthếởcáctỉnh.

Cuốicùng,tôigặpmộtchiếcxe.Tôichặnmộtchiếcxelôilại,mộtthứxekhốnkhổgồmmộtthùnggỗgắnvàophíasaumộtxegắnmáy.Thứbẫychếtngườibabánhnàykhôngcócửasổ,vàngaycảdânđịaphươngcũngchỉdùngtớikhikhôngcòncáchnàokhác.

Dùsaothìthôngđiệpcủanhàmáycũngrõràng:Hoặcbạncộngtácvớichúngtôi,hoặcbạncóthểlàmchomọichuyệnkhókhăn.

Một nhà nhập khẩu đúng ra phải được đền bù khi khámphá những vấn đề về chất lượng,nhưnggầnnhưkhôngbaogiờcóchuyệnnày.Cácxưởngsảnxuấtkhôngcoisựquantâmtớichấtlượnglàchuyệncóthểcảithiệntriểnvọngkinhdoanhcủahọ,màchỉnhưràocảntănglợinhuận.Hoạtđộngtăngmứcchấtlượngkhôngbiếntôithànhmộtngườibạncủaxưởng,tráilại

tôithànhngườibịruồngbỏ.

Cácnhànhậpkhẩuhọcđượcngaybàihọc:Cảithiệnchấtlượngsẽtăngchiphíchohọ.MỗikhiJohnsonCartertìmramộtvấnđềvàyêucầunhàmáysửasai,nhàmáylạichuyểnchiphíchochúngtôi.Vềlâuvềdài,khingườitathấynhànhậpkhẩutìmcáchcảithiệnchấtlượngquáhănghái,họsẽbịcoilàmộtkháchhànghayquấyrối,vànhữngngườimuakháctỏrahấpdẫnhơnhọ.Nhàmáythíchnhữngnhànhậpkhẩunhumì,dễbảohơn.

CónhữngngườinhưtôiởTrungQuốc-nhữngngườinướcngoàiđivàoxưởngsảnxuấtthaymặtchonhànhậpkhẩuđểtranhđấuchosựcảitiếnchấtlượng.Vàđôikhitôicảmthấydễchịumàbiếtrằngtôikhôngđơnđộcchịuđựngnhữngthửtháchđó.

Tôiđãgặpmộtngườinhưvậylàmviệcchomộtmạnglướilớncácnhàcungcấp.CôngtycủaôngtađặtởThượngHải,dùhọcũngcóvănphòngởkhắpHoaNam.Tôihỏithămnhữngthửtháchvềchuyệnchấtlượng.

“Chúngtôikhônggặpkhókhănnàocả”,ôngnóigiọngnhạtnhẽo.

“Khôngcókhókhănnàocả?”Tôihỏi.Thậtkhótin,đặcbiệtlàvìaicũngnóicókhókhăn.Tôihỏilàmsaocóthểnhưvậy.

“Dễlắm”,ôngnói.“Chúngtôicó90kiểmsoátviênchấtlượngtạichỗ”.

Họkhôngcónhữngvấnđềvềchấtlượng;đólàlýdohọtriểnkhaimộttiểuđoànkiểmsoátviên.

CáilàmchotìnhtrạngởTrungQuốckỳquáinhưvậylàbảnthântấtcảcáchãngsảnxuấtđềucónhânviênkiểmtrachấtlượngriêng.CôngnhânđứngtạicácdâychuyềnlắprápđánhdấusảnphẩmlàĐẠTCHẤTLƯỢNGhoặcKIỂMTRACHẤTLƯỢNGTỐT.Họlàmviệcdánnhãnnàyrấtgiỏi,nhưngcácdoanhnghiệpnướcngoàivẫnthấycầnđưakiểmsoátviêncủamìnhtới.

NếucómộtdấuhiệunàochothấycóvấnđềvớiTậpđoànTrungQuốc,thìắthẳnlàđây-mộtsốlớnngườiđượcthuêvàtrảlươngđểlàmcáiviệcmànhàsảnxuấthoặckhôngcókhảnănghoặckhôngmuốntựmìnhlàm.Cảmộtngànhcôngnghiệpbấtngờnảysinhtừnhữngkiểmsoátviênbênthứba,vàmộtsốcôngtynàycónhữngđạoquânthậtsựtạichỗ,đượcđàotạođểkiểmtrachấtlượngthuê.

TạisaocácnhàsảnxuấtTrungQuốcnàykhôngthểtựmìnhlàmcôngviệcđó?Tạisaohọcầnsựgiámsátnhiềunhưvậy?

Saungàytôiđượcbảophảitựtìmxetrởvềkháchsạn,tôimongchờtháiđộlạnhnhạtcủaTỉ.Thayvìvậy,dườngnhưchuyệnđóchẳnghềxảyra.Khôngcósựoánhờndaidẳng;khôngaixinlỗitôi,vàđồngthờidườngnhưkhôngaimongchờtôixinlỗi.

Đâylàmộttrongnhữngđiềumàtôithấykhóhiểuvềchủnhàmáy-làmsaohọcóthểvừamớiđóphôbàycảmxúcnhưvậyrồimộtlúcsaugạtbỏhếtcáccảmxúcđó.

Sữatắmđượcgởiđituầnđó,vàsựchútrọngđượcchuyểntứckhắcchonhữngđơnđặthàngđangthựchiện.Mọiviệccóvẻsuônsẻ,nhưngrồixưởngđưaramộtthôngbáobấtngờ:họsẽkhôngnhậnđơnđặthàngsữatắmcủaJohnsonCarternữa.

Tỉgiảithíchrằnghọsẽsảnxuấttấtcảsảnphẩmkháccủachúngtôi,nhưngsữatắmgâyrắcrốiquá-nhưtấtcảchúngtađãthấy.

“Họkhôngthểlàmthếvớitôi”,Bernienói.“Bảohọrằnghọphảisảnxuấtsữatắm.Bảohọrằngchínhtôinóithếđấy”.

Ýtưởngsảnxuấtmộtsốsảnphẩmởmộtnơivàphầncònlạiởnơikháclàphilý.Chỉlýdochuyênchởthôi,làmvậycũngvôcùngbấtlợi.Phíchuyênchởsẽtăng,rồikếhoạchsảnxuấtsẽbịchậmtrễvìnhữngvấnđềphốihợp.

Nhàmáyđãthànhcôngtrongviệcgiảithíchquanđiểmcủamình,vàchúngtôibuộcphảixinhọtiếptụcsảnxuấtsữatắm.CuốicùngTỉưngthuận,nhưngchỉsaukhinhấnmạnhrằngchịtahyvọngchúngtôisẽkhôngbaogiờđụngphảivấnđềtươngtựnhưyêucầucủaJohnsonCartervềmựcchấtlỏngtrongchainữa.

Đó làmộtvấnđềmànhiềunhànhậpkhẩuđãđươngđầu.Họ càng tấn côngnhiềuvề chấtlượng,nhàcungcấpphảncôngcàngmạnh.

Sauvụsữatắm,mốiquanhệtrởnênkhókhănhơn.

TôiđãhỏiTỉkhinàotôicóthểtớikiểmtrachuyếnhàngkếtiếpvàđượcbảolàhãytớivàomộtngàythứSáu.Khitôitớivàobuổisángđãhẹn,tôiđượcchobiếtrằnghọđãgởisảnphẩmđihaingàytrướcđórồi.

Mớinghetôitưởngngườitabảosảnphẩmsẽđihaingàysauđó.

TrongtiếngQuanThoại,“hômkia”đượcdịchlà“ngàytrướcmặt”-tiềnthiên-và“ngàymốt”là“ngàysaulưng”-hậuthiên.TrongtiếngHoa,ngườinóiđốidiệnquákhứvàquaylưnglạivới

tươnglai,vàhìnhảnhngượcnàyluônluônlàmtôilẫnlộn.

“Cácvịđưasảnphẩmđingàyhômkiamàkhôngnghĩlàphảichotôibiết?”

“Chúngtôikhôngmuốnlàmphiềnông”,Tỉnói.

Nhàmáyđãtìmđượccáchlàmmộtcôngđôiviệc.Sảnphẩmnàokhôngkiểmtrađượcthìsẽkhôngcónguycơbịtừkhước,vàđồngthời,Tỉcũngbiếntôithànhkẻvôdụng.

“Saoôngcóthểđểhọlàmvậyvớiông?”Berniehỏitôi.

Thựctếlàngườitakhôngthểngănngừanhữngtròtiểuxảođóvàcũngkhôngcómánhkhóenàoquáquắtđếnnỗiphảixemxéttớiviệcchọnmộtnhàcungcấpkhác.

Sảnxuấttheohợpđồngkhônggiốngviệcmuahoaquả,theođónếubạnkhôngthíchhànghóaởmộtcửahàng,bạnchỉviệcđiquabênkiađườngđểvàomộtcửahàngcạnhtranh.Quanhệvớinhàcungcấptốnnhiềucôngsứcxâydựng,vàmấtnhiềuthìgiờđểloạibỏnhữngchỗbấtđồng.Giacôngsảnxuấthơigiốngchuyệnhônnhân.Dùcónhiềutrắctrở,việccốgắnggiảiquyếtthườngcóýnghĩahơnlàbỏcuộcvớihyvọngtìmđượcmộtđámkháctốthơn.

GiảiphápcủaJohnsonCarterchomộtsốtròútimnàylàđềxướngnhữngcuộckiểmtrabấtngờ.Bernienghĩrằngnếunhàmáyđanggiấudiếmnhữngvấnđềchất lượng,kiểmtravàonhữnglúcbấtngờsẽdễtìmrahơn.

Bernietuyênbốrằng,vớitưcáchđạidiệnchocôngtycủaông,naytôisẽthựchiệnnhữngcuộcthămviếngngẫunhiên.Tôisẽkhôngbáotrướckhinàotôitới,vàxưởngsảnxuấtphảibảođảmrằnglúcnàocũngsẵnsàngđóntiếp.

Đòihỏinàyhơitựphụ,vàtôiđãnghĩrằngnhàmáysẽphảnđốivìcoiđólàsựnhụcmạ.Nhưnghoàntoàntráingược,dườngnhưTỉngạcnhiênlàsaomãitớilúcnàychúngtôimớitrởnêncảnhgiácnhưvậy.

Berniechọnmộtcáchthứcbấtthườngchonhữngcuộckiểmtrađó.Ôngsẽtìnhcờtuyênbốvớicácđạidiệnnhàmáyrằngtôisẽviếngthămvàomộtngàyđặcbiệt-chỉđểđolườngphảnứngcủahọ.Nếuđạidiệnnhàmáykhôngphảnđốicuộcthămviếng,ôngtasẽhủybỏchuyếnđi,chorằngkhôngcógìđángxem.

Tráilại,nếucóngườinàoởxưởngnóibónggiórằngmộtsốngàynàođócóthểkhôngthuậntiện, tôiphảibấtthầnxôngtớixưởngtrongthờigianđó.Mộttrongnhững lầncốtìnhgián

đoạnthôngtinđó,tôiđãbaytớiSánĐầuchỉđểthấyrằngsảnphẩmcủachúngtôikhôngđượcsảnxuất,rằngchúngtôigầnnhưkhôngcósảnphẩmhoàntấtnàotrongkhohàngđểđượckiểmtra,vàTỉbậncôngviệcởngoàitỉnh.Nóicáchkhác,mộtchuyếnđicôngcốc.

o0o

TronglúcJohnsonCartercàngngàycàngvậnchuyểnkhốilượngsảnphẩmlớnhơn,chúngtôinhậnđượcmộttinkhôngvui:mộtkháchhàngquantrọngphànnànrằngchaicủachúngtôiđượcsảnxuấtquámỏng.Nhàmáyđãlẳnglặngđiềuchỉnhkhuônđúcđểgiảmbớtchấtdẻolàmchai.Kếtquảlàchaibịbẹpkhibịnénéphơimạnh.

“Chaigìmànhưtúini-lông!”Berniethanvãn.

Saumộtcuộcđiềutra,vănphòngcủaôngởNewYorkkhámphárarằngchaiđãbịthayđổihơnmộtlần.Nhàmáyđãgiảmdầnlượngnguyênliệutrongsuốtnhiềutháng.Cácchaixuấtxưởngđầu tiênđều chắc chắn, nhưngdầndần rồi chúng chỉ có chất lượng tạm chấpnhậnđược.Khikhôngaitrongchúngtôinhậnthấynhữngsựthayđổiđầutiên,nhàmáyquyếtđịnhthayđổithêm.

CácnhàmáyTrungQuốcthườngdínhdángvớiloạihoạtđộngcắtgiảmchấtlượngnày-giảmcấpsảnphẩmdầndần.Họ lẳng lặngbớt lượngvật liệu,nếukhông thì cũng thao túngchấtlượngnguyên liệu.Sựthayđổidiễnra từtừ,gầnnhưkhôngnhậnthấyđược.Họkhôngxinphépcũngkhôngbáochonhànhậpkhẩubiết.

ĐiềuthậmchígâybựcbộichoJohnsonCarterhơntrongtrườnghợpchainhựalàhọđãtrảtiềnvàlàchủsởhữuhợpphápcủakhuônđúcmànhàmáythaotúng.Dùngítchấtdẻosảnxuất chai tiếtkiệmđượcmột số tiền,nhưng tiềnnàykhôngđượcchia chonhànhậpkhẩu.Nhữngthứduynhấtđượcchuyểnchonhànhậpkhẩulàrủirochosảnphẩmtăngcao.

KingChemicalđãbiếnviệckinhdoanh thành trò cờbạc.Điềukhoảncủamỗivụgiaodịchđược thương lượng lúcbắtđầumộtkếhoạch, rồi xưởng sản xuất săn tìmnhữngmón tiếtkiệm.CâuhỏitrướckiacủaBernie-“Saonhàmáycóthểđịnhgiáthấpnhưthế?”-nayítnhấtcũngđượctrảlờimộtphần.

Trongtròmèovờnchuộtmànhàmáydựnglên,côngviệccủachúngtôilàpháthiệnsảnphẩmbịthaotúngởđâu.Nếuchúngtôitìmrachỗbịbópnặnđóthìcóthểthuyếtphụcnhàmáytrởlạikiểumẫunguyênthủy.Nếuchúngtôikhôngpháthiệnđượcmưuđồcủahọ,nhàmáysẽbỏtúikhoảntiềntiếtkiệm.Dùsaođinữa,pháthiệnlàbổnphậncủachúngtôi.Nhàmáyđôikhi

hưởnglợi,nhưnghọchưabaogiờthuathiệt.

JohnsonCarterkhôngmuamộtsảnphẩmsảnxuấtsẵn,màlàmộtsảnphẩmlàmtheođơnđặthàng.Nhànhậpkhẩunàycungcấptấtcảkiểumẫubaobì,kểcảmẫuchai.Nhàmáyquyếtđịnhlàmchaimỏnghơnlàmộthànhđộngđơnphương.

Nhàmáynàykhôngđưaramộtđiềukhoảncóđiềukiệnnếu-thì-nhưnếubạnkhôngchịutrảthêmtiềnthìchúngtôisẽgiaosảnphẩmkémchấtlượng.Họcứthảnnhiênlàmthế,vàkhônghềnóibónggiórằngchúngtôicóthểmongđợimộtsảnphẩmkémchấtlượngvìđãtrảgiáthấp.Thậmchínhàmáycònbảođảmrằngsảnphẩmcủahọtốthơnnhữnggìchúngtôicóthểthấyởcácđốithủcạnhtranh.Bảođảmnàythựctếđãđượcthựchiệntrongmột,haiđơnhàngđầutiên;nhưngsauđóchấtlượnggiảmdần.

GiảmchấtlượnglàmộtquyếtđịnhkinhtếdocácnhàsảnxuấtTrungQuốcđềra.Đólàsựliềulĩnhcótínhtoán,vàtrongtâmtrícủachủnhàmáyluônluôncómột“KếhoạchB”.Nếunhànhậpkhẩupháthiệnchủnhàmáyđãthaotúngchấtlượngvàchuyếnhàngbịtừchốithìsảnphẩmđócóthểbánởđâu?

Thậmchí10năm trướcđây, vẫn cónhiều rủi ro trongviệc thao túng chất lượngvì lúcđókhôngcónơinàođểbánhạgiámộtchuyếnhàngbịtừchối.Trongnhữngnămgầnđâyhơn,TrungQuốcdễdàngtìmnguồntiêuthụtrênthươngtrườngquốctế.

Nếuchúngtôitừchốimộtlôdầugộilớn,sẽcónhữngđạilýgiúpxuấtkhẩusảnphẩmnàyđếnmộttrongnhiềuthịtrườngxuấtkhẩuđangtăngtrưởng.VàngaycảthịtrườngnộiđịacũngđãpháttriểntớimứcmộtđạilýcóthểtìmnhữngngườimuasốhàngthặngdưbêntrongTrungQuốc.

Mộttrongnhiềulýdokhiếnnhữngvấnđềchấtlượngcứtănglàdonhữngcơhộitậndụngcũngtăng.Chỉcầnbiếtcónơinàođóchịumuasảnphẩmhạgiátừmộtkếhoạchthaotúngchấtlượngbịthấtbạihầunhưđãgiúptăngthêmcơhộibịpbợmtrongsảnxuất.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhôngcókháiniệmtrừngphạtđểđềnbùthiệthạihoặctrừngphạtvìhànhvibấtlương-đólàmộtnhântốkhácgiúpdungtúngchuyệnlàmănmagiáonày.Nếu (hoặcđúng ra làkhi) nhàmáybị bắt gặpđangmưuđồ thao túng chất lượng sảnphẩm,điềuduynhấtmàngườitamongđợilànhàmáycóthểlàmlạisảnphẩmhợpquycách.Nhànhậpkhẩusẽkhôngbaogiờđượcđềnbùthiệthạidomấtviệc làmănhaymấtuytín.Thiệthạiduynhấtchoxưởngsảnxuấtkhibịbắtquảtangđangthòtayvàolọmứtlàđậynắplọmứtlại.

VìKingChemicalđổlỗichonhàcungcấpcủahọtrongmộtsốtrườnghợpsútgiảmchấtlượng,Bernieđềnghịchúngtôigặpmộtsốcôngtycungcấpchínhcủanhàmáynày.Ôngmuốnkhởisựvớicácnhàcungcấpchainhựaquámỏng.

Nhưngnhàmáykhôngmuốntổchứccuộcgặpmặt.Họkhôngmuốnchúngtôithuthậpthôngtintừcácnhàcungcấpvìthôngtinnàycóthểmâuthuẫnvớinhữngđiềunhàmáytuyênbốvềcơcấugiáthành.MộtnhàcungcấpphụcũngcóthểchỉdẫnchúngtôitớimộtnhàsảnxuấtkháccókhảnăngnganghoặccaohơnKingChemical.

Saunhiềulầnđượcyêucầu,cuốicùngnhàmáyđãthuxếpchoBerniemộtcuộcgặpmặttrongmộtchuyếnđicủaông.

Chúngtôiđượcđưatớixưởngsảnxuấtchainhưngsaunàychúngtôiđượcbiếtđóchỉlàmộtcáchđánh lạchướng.Nhà cung cấpmà chúng tôi đã gặp có thểđã thương lượngvớiKingChemicalvềkhảnăngcungcấpchai,nhưnghọkhôngphảilàngườithựcsựcungcấpchaitrongcâuchuyệnnày.

Dùthếnàođinữa,cácchủnhàmáycũngcâukếtvớinhau-thậmchícònhơnthếnữakhicóâmmưudínhdángtớimộtkháchhàngnướcngoài.Nếumộtnhàcôngnghiệpyêucầumộtnhàcôngnghiệpkhácgiúpđỡ,ngườitahiểuđâylàchuyệncóquacólại.

Bernieđãthửngưngđặthàngchotớikhixácđịnhđượcnhàcungcấpchaimỏng,nhưngáplựcphảicóthêmnhiềuhànghóaquámạnh,vàcuốicùngýtưởngnàybịloạibỏ.JohnsonCarterđặtmuathêmnhiềuhàng,vàchúngtôitiếptụcchởđinhiềuhànghóacủaKingChemicalhơn.

10.BẢYBƯỚCGIẢIQUYẾTVẤNĐỀ

SựcáchbiệtmúigiờquáxagiữaHoaKỳvàTrungQuốctạoracăngthẳngtrongkếhoạchlàmviệccủanhữngngườihoạtđộngtrongngànhchếxuất.

KingChemicallàmviệctheogiờgiấcthônglệ,từsaubữađiểmtâmtớigiờăntối,nêntôibậnsuốtngàykhitôitớixưởng.NhưngrồinhânviênJohnsonCartertớivănphòngởNewYorkkhitrờiđãtốiởTrungQuốc,vậycónghĩalàphảitraođổiemailvàđiệnthoạisuốtđêm.

Thìgiờrỗirãiduynhấtmàtôicóthểtrôngcậylàbuổixếchiều,mộtítgiờtrướckhimọingườiởHoaKỳbắtđầulàmviệc.Tôicóthểcốngủtrongkhoảngthờigianítỏinày.

Trongkhichợpmắt,nhữnggiấcmơcủatôicàngngàycàngliênhệvớihoạtđộngsảnxuất,vàđôikhitôicóthểnhắmmắtvàthấymìnhtrởlạinhàmáy-nhưngthayvìchạytheokếhoạchsảnxuất,tôithấymìnhđứngbêndâychuyềnsảnxuất.Đólànhữngácmộngvềkiểmtrachấtlượng.Tôilàngườiđóngnắpvàdánnhãnlênchai,vàkhicósơsót,mọingườichỉtớitôi.

Từmộttrongnhữnggiấcmơnáoloạnđó,tôichoàngtỉnhtrongphòngkháchsạnvàđivàophòngtắmđểnhậnthấyrằngbồnvệsinhkhônghoạtđộng.Kháchsạnnàycónămsao,thuộchàngtốtnhấtthànhphố.

Ởđâykhôngthứgìhoạtđộnghếtsao?

Tôisuynghĩhailầntrướckhigọiquầytiếptânđểphànnàn,chỉvìviệcsửachữamộtcáigìđóởTrungQuốcthườngchứngtỏlàquárắcrối,vàtôingạcnhiênmộtcáchsungsướngkhiquảnlýlễtântỏrahăngháitựmìnhxửlýchuyệnnày.

ỞkhắpHoaNam-trongkháchsạnvàtrongnhàmáy-cómộttháiđộsẵnsàng,làmngườitakháhàilòng.Dùbồnvệsinhkhôngphảilàthứmàaicũngcoilàvấnđềquantrọng,thậtấmlòngkhithấynhânviênkháchsạnxửlýchuyệnđónhưnóquantrọngthật.

Quảnlýlễtântớivớihaiđồngsự-mộtcậumặcđồngphụclaođộngvàmộtphụnữgianhân.Bangườiđứngtrongphòngtắmxemxétcáibồncầu,trongkhitôichờởphòngngủ.Họtậptrungvàovấnđềnhưnhữngkỹsưhàngkhôngvũtrụcốgắngtìmmộtthiếusótvềthiếtkếtrongmộtphivụkhônggiancóngườilái.

Từngoàicửaphòng,tôicóthểnghehọthìthầm,vàtôilắngtaikhihọvặncầnnướcbồncầu.Mộtlúcsau,họrakhỏiphòngtắm,vàbàquảnlýlễtântuyênbốrằnghọđãlàmxongcôngviệc.

Bànóirằngvấnđềđãđượcgiảiquyết.

Quảnlýlễtânđặcbiệtsungsướngvớikếtquảnày,vàbàrạngrỡvìhãnhdiện.Tôicámơnbà,trongkhitựkhenngợivềchiếnthắngnhỏtrongviệckiểmtrachấtlượngnày.Bạnthấychưa,tôitựnhủ,khôngphảichuyệngìởđâycũnglàtaihọa.Bạnphảibiếthyvọngvàkiênnhẫn;vàthỉnhthoảnggặpmaymắncũngkhônghạigì.

Khirakhỏiphòng,quảnlýlễtânnhìntôivàmỉmcườiranhmãnh.Chúngtakhôngđượcquênđặcânvừađượcthựchiện.Nhưthểnaychúngtôiđãcómộtmốiquanhệ,vàsựbímậtmàchúngtôichiasẻlàmộtmónnợđượcghi.

Banhânviênkháchsạnsắpđixuốngsảnhthìtôicảmthấytócgáydựnglên.Đólàmộtcảmgiácmàtôiđãliênkếtvớisựhốitiếcsắpxảyra,mộtbảnnăngđượcpháttriểntronghoàncảnhđịaphương.Tôiyêucầuhọchờmộtlúc.

Bangườibọnhọđứnglặngtrongkhitôivàophòngtắm.Quảnlýlễtânnhóngótđitheotôi.“Chuyệngìvậy?”Bàhỏi,giọngdịudàng.

Tôigạtnhẹcầnnướcbồncầu,nhưngkhôngcóphảnứnggì.

“Nókhônghoạtđộng”,tôinói.

Bànhănmặt,vẻchánngánvàhoangmang,nhưthểbàđãcốcônglàmchobồncầuhoạtđộngchỉmộtlúctrướcđâythôi,vànóđãtựquyếtđịnhkhôngthèmlàmviệcnữa.Bàsiếtmạnhcầnnước,vàchămchúnhìn.Bồncầuphátramộttiếngrítto.

“Ôngthấychưa?”Bànói.“Nóhoạtđộngđấy”.

Bồncầuphátramộttiếngđộng,nhưngkhôngđúnglàtiếngnướcchảy.Hiểnnhiênnókhônghoạtđộng,vàtôibảobàthế.

Dùcảhaichúngtôicùngnhìnmộtvấnđề,dứtkhoátlàbàquyếtđịnhkhôngthấynó.Hơnnữa,cóvẻnhưbàhyvọngtôichiasẻquanđiểmcủabà.Hìnhnhưhầuhếtsựthấtvọngcủabàlàdànhchotôi,vìtôikhôngsẵnsàngtiếpnhậncáchgiảithíchthựctạicủabà.

TôiđãtrảiquatìnhhuốnggiốnghệtnhưthếvớinhữngnhàsảnxuấtTrungQuốc.Nhìnvàomộtnhãnhàngđánglẽđượcinmàuvàng,thayvìvậybạncóthểthấymộtnhãnmàunâu-vàchủxưởngsảnxuấtkhăngkhăngđólàmàuvàng.

Đólàchuyệncũríchvềcáicâytrongrừng-nếucómộtcâyngãnhưngkhôngainghethấy,nó

cóthậtsựgâytiếngđộngkhông?ỞTrungQuốc,việccóngườinàoởđóchẳngnhữngkhôngquantrọnggì,mànếuítnhấthaingườicómặt,họvẫncóthểđồngýbấtcứcáchgiảithíchnàovềsựkiệnđó.Cólẽkhôngcócáicâynàocả,nhưnghọcóthểkhăngkhănglàcómộtcây-mộtcâycaolớn,hùngvĩ,lộnglẫy,đãmọcởđóhàngnghìnnăm.

Bàquảnlýlễtânbámchặtvàocâuchuyệncủamình.“Nhưngnócótiếngđộng”,bànói.“Ôngcóthểtựnghethấy”.

Ngườigianhâncũngnhìntôihauháu,nhưthểbàđồngývớicáchgiảithíchsựkiệnđượcchọnlựanàyvàhyvọngrằngtôicũngđồngý.Họchặnđầuchặnđuôitôi.

Chúngtôiđãbướcvàogiaiđoạnkếtiếp,giaiđoạnmàsựphủnhậnbiếnthànhsựmặccả.Bốnngườichúngtôiđãrơivàocuộctranhluậnvềđịnhnghĩamộtcáibồncầuhoạtđộngđược.Mộtcáibồncầuchỉgâytiếngđộngđượccoilàmộtbồncầuhoạtđộngđượchaybồncầuhỏng?Bàquảnlýquầytiếptânnóirằng,dùtôigợiýđúnglàbồncầucóthểhoạtđộngkhôngtốt,tôiphảinhìnnhậnrằngnókhônghoàntoànhỏng.

Bàcómộtýkiếnphầnnàodựatrênlýluận,vàcóphảnbácquanđiểmcủabàcũngvônghĩa.

Đểthúcđẩysựviệc,khôngthểlàmgìkháchơnlànhượngbộquanđiểmnày.Tôinhìnnhậnlàbồncầukhônghỏnghoàntoàn,vàđiềunàycóvẻlàmbàhàilòng-ítnhấtcũnglàtạmthời.

CácnhàsảnxuấtngườiHoacũngđinướccờnày.Họmuốnnhànhậpkhẩuthừanhậnmộtvấnđềkhôngđếnnỗitệlắm,chỉvìnóhỗtrợlậptrườngthươnglượngcủahọ.Nhữngvấnđềnàođượcxemlàítnghiêmtrọngthìítcầnchútrọnghơnvàítphươngtiệngiảiquyếthơn.Đólàmộtnướccờphủđầu.Nếutấtcảchúngtôiđồngýrằngvấnđềkhôngnghiêmtrọng,thìkhivấnđềnổra,hoặcsaunàynóđượcxácđịnhlàkhôngthểsửachữa,nóítkhiđượccoilàmộtthấtbại.

Khámpháđượclậptrườngtrungdungđó,cácnhânviênkháchsạntrởlạivấnđềđanggiảiquyếtvàtừlúchọtới,bâygiờhọmớithựcsựtìmcáchgiảiquyếtvấnđềmộtcáchđứngđắn.Lầnnàytôicóthểnghetiếnglanhcanhcủanắpđậybồncầubằngsứkhinóđượcnhấclên,vàtiếngnướcócáchgợiýlàcóngườitìmhiểubộphậnhoạtđộngbêntrongbồncầu.

Mộtítphútsauhọrakhỏinhàtắm,vàlúcnàybàquảnlýlễtânthừanhậnrằngsựviệckhôngcógìthayđổi.Rồibàlễphéphỏitôicóthểnàotôichấpnhậntìnhtrạngnhưthếnàykhông.

Chấpnhậntìnhtrạngđó?

Đólàmộtnướccờnữamàtôiđãquendocôngviệcởcácxưởngsảnxuất.Hầunhưkhôngcóvụrắcrốinàocầnchỉnhđốnmàtrướchếtngườitakhôngmưutoanlàmchonhànhậpkhẩuchấpnhậnnóđã.Lờikêugọilúcnàocũngnhắmvàotìnhcảm,vàkhinónhắmtớitôi,cósựgợiýlàtôihãyđểchuyệnđótrôiqua“vìquanhệcủachúngta”.

Dùsaotheođuổikhảnăngchọnlựanàycũnghợplý.Nếucóngườibáochobạnbiếtmộtsaisótvànếubạncóthểthuyếtphụcngườiđóchấpnhậnrằngtìnhtrạngđókhônggiảiquyếtđược,chuyệnđócũnghiệuquảnhưlàchỉnhđốnsaisótđấychứ?

Khiphảigiảiquyếtvấnđề,ngườiTâyphươngthườngmuốntrảlờinhữngcâuhỏingớngẩnnhư“Nguyênnhâncủavấnđềnàychínhxáclàgì?”và“Đâulànhữngkhảnănglựachọn?”

Đượcyêucầuchấpnhậnbồncầuhỏng,bâygiờquảbóngởbênsâncủatôi.Áplựcđặtlêntôi.Được lễphépđềnghịrút lạiyêucầusửachữa, tôinhớtớinhữngnhàcungcấpđãsửdụngphươngphápnàychonhữngvấnđềchấtlượng.Trongmộtthếgiớivănminh,khingườitaxinbạnmộtânhuệ,kỳvọngđượchiểungầmlàbạnnênthôngcảmvàưngthuận.

“Đúngravấnđềlàgì?”Tôihỏi.Đólàloạicâuhỏinhằmtìmkiếmthôngtin.Nókhôngcóýbuộctộihaybấtcứsựámchỉquanhconào,nhưnghìnhnhưđólàđiểmkhởiđầusaivàkhôngđúnglúc.Tôikhôngđượcchuẩnbịchodiễntiếntiếptheo.

Giọngđiệucủabàquảnlýlễtânthayđổitrongnháymắt,vàlầnnàybànóitoạcmóngheo.

“Chuyệnnàyrấtlạ,ôngcónghĩthếkhông?”

“Cáigìlạ?”

“Làbồnvệsinhcủaônghỏng”.Bànhướngmàynhìntôi.

“Xinlỗi,tôikhônghiểu”.

“Nhưôngbiết,trongkháchsạnnàychúngtôicónhiềuphòng”.

“Rồisao?”

“Vàchỉcáicủaônghỏng”.

Bàquảnlýchờtôihiểulờiámchỉcủabà,vàtôidằnlòngđểkhỏitrợnmắt.

“Tôikhônglàmhỏngbồncầucủabà”,tôinói.

“Ồ,vậyhả?Ôngchắckhông?”

Bàtacóvẻtựmãn,vàtôirơivàothếtựvệ.

Chúngtôiđãlãngphígầnmộttiếngđồnghồ,vàbâygiờtôitựhỏi:Saochúngtôiđitớitìnhtrạngnày?Mộtlúctrướcđó,bàquảnlýxuấthiệntạiphòngtôi,mắtsángrỡvàlàmnhưthểbàsẵnsàngnhượngbộđểgiúpgiảiquyếtsựkhókhănnày.Mộtlúcsauđó,móngvuốtlóra,vàcóvẻnhưlúcnàytôisẽphảitrảtiềnchosựthiệthại.

DịchvụkháchhàngởTrungQuốcđãtiếnmộtbướcdài,nhưngmộtsốbảnnăngrấtkhóchết.CuộcCáchmạngVănhóađã ghi khắcnhữngkỹnăng sống cònnhấtđịnh trongngườidân,trongđócósựtựvệđểkhỏimấtthểdiện.Cáchđốiphókhibịđedọalàđánhtrảmãnhliệtvàkhôngkhoannhượngchotớikhibênđedọarútlui.Nếungườinàocóthểgâybấtanchobạn,bạnphảilàmchohọtừbỏýđịnh-bằngmọigiá.ThểdiệnlàmộtkháiniệmquantrọngởkhắpchâuÁ,nhưngkhôngởlãnhthổnàotrongkhuvựcnàynóđượckếthợpvớitínhhiếuchiếnmạnhnhưvậy.

Khôngcógìkhácbiệtkhitấtcảchuyệnnàydiễnratrongmộtkháchsạnnămsao.ChúngtavẫncònởTrungQuốc,mộtđấtnướccótruyềnthốngvănhóalâuđời,mộtđấtnướcvừathoátkhỏimộtthờikỳrốiloạnchínhtrị.

Từnhữngkinhnghiệmkhác, tôibiếtrằngbiếncốnhỏnhấtởTrungQuốccũngcóthểpháttriểnthànhmộtsựlộnxộncùngcực,vàmộtlờixinlỗiđơnthuầnkhôngtấtyếusẽđảongượctìnhhìnhhiệntại.Tôicầnđưatấtcảchúngtôitrởlạiđườnglốiđúngđắncàngnhanhcàngtốt,vàtỏdấuhiệuyếuđuốiquamộtlờixinlỗichắcchắnkhôngphảilàcáchđốiphóhữuhiệunhất.

“Đâycóphảilàmộtkháchsạnnămsaokhông?”Đólàmộtcâuhỏinhằmđưatôirakhỏitìnhthếkhókhăn.

“Dĩnhiênrồi”,bàquảnlýnóigiọnghàmý-“Vôlễquá!”

Cốtỏrahếtsứclễđộ,tôihỏiphảichăngbàquảnlýtinrằngmộtkháchsạnnămsaophảicóphòngngủvớiphòngvệsinhhoạtđộngtốt.Đólàmộtchúthợplý,sựhợplýkhôngthểdễdàngbịbácbỏhoặcxuyêntạc.Cólẽbàthấyýđịnhcủatôi,hoặccólẽbàhiểuquagiọngnóicủatôilàtôikhôngcómụcđíchgâyhạichobà.

Bàquảnlýlễtânlạiđổitháiđộmộtlầnnữa-mộtcáchthayđổiđườnglốihànhđộng-vàlầnnàybàgiốngmộtcôgáinhỏđangxintôithathứhơn.Bàxinlỗinhiềulầnvềlýdobồncầukhônghoạtđộng.Cáclýdonàylàngẫunhiênvàkhôngănnhậpgìvớinhau.Lýdoíthợplýnhất

làphòngcủatôinằmởtầngtrêncaovàdođókhôngcóđủáplựcnướcchobồncầuhoạtđộng.

Vềcơbản,ngườitahoannghênhtôichọncáchgiảithíchnàotôithíchnhất,vàchuyệnđócũngkhôngkhácgìnhữngviệcxảyraởcácnhàmáy.

Khichất lượngxấu,chúngtađượcnghehàngđống lời tạ lỗi,hằnghàsasốcáchthoái tháctráchnhiệm:Đólàlỗicủanhàcungcấp.Đólàtráchnhiệmcủacôngtychuyênchở.Đólàlỗicủamộttrongcáccôngnhân(“nhưngđừngbậntâmnóichuyệntrựctiếpvớiy,vìngườiđóđãbịsathảirồi”).

Bàikinhtạlỗichỉlàmộtbướcnữatrongquátrìnhgiảiquyếtvấnđề.Nókhôngcónghĩaphảiđượccoilàquantrọng,cũngnhưchỉtayvàotôikhôngcónghĩalàthậtsựđổlỗi.ỞTrungQuốc,giảiquyếtvấnđềđòihỏimộtmứcđộquanhco.Bạnphảihànhđộng,bạnphảicókiênnhẫnvàlòngtin,vàbạnphảiđểchonhữngngườitựnguyệngiảiquyếtvấnđềcócơhộitựmìnhthayđổiýkiến.

ThânchủngườiĐứccủatôithanphiềnlàcácnhàcungcấpcủaôngkhôngbaogiờhiểugiátrịcủaviệcđithẳngtớiđiểmchính.Họluônluônnóilòngvòng-khôngcósựnhanhnhẹntrongcáchhọgiảiquyếtbấtcứtìnhhuốngnào.

TrungQuốccóthểđanghiệnđạihóa,cóthểmộtngàynàođóhọsẽlãnhđạothếgiới(tấtnhiênlàtrongsựtrỗidậyhòabình),nhưngcáccơchếcănbảnđểthựchiệnhoànhảomọiviệcvẫncònlàmộttháchthức.Côngtynướcngoàinàotìmcáchhoànthànhbấtcứviệcgìởthịtrườngđangpháttriểnnàycũngphảihiểumứcđộmàsựlạchậuvănhóacòngâytrởngạichonềnkinhtếnướcnày.

Chúngtôiđãởgiaiđoạncuốivụbồncầu.Bàquảnlýlễtâncóvẻthấtvọng,vàvềphầnmìnhtôicũngnảnlòng.TrungQuốclànơichấtchứanhữngđiềuhứahẹnvàhốitiếc,vàtôicảmthấybuồn,khôngphảichobàquảnlýlễtânkhibàcốgắngsửachữamộtđoạnốngnước-vàthấtbại-màchomộtbộmáyrộnglớnhơnđãhỏng.Cuốicùng,khôngaitrongchúngtôibiếtcáibồncầuhưhỏngrasao.Khôngtìmramộtmanhmốinào,vàchúngtôisắpbỏrơivụnàymàkhôngcómộtkếhoạchnàotrướcmắt.

Khisắpđira,bàquảnlýhỏicóthểlàmgìkhácchotôikhông.Chắcbànghĩđâycóthểlàlúcmàkháchhàngsẽyêucầumộtđiềugìđó-nhưxemxéthạgiátiềnphòng.Tôibảobàrằngtôikhôngsao.Bàhỏitôicómuốnđổiphòngkhông.Vìchỉcònhaingàycuốituần,tôibảoviệcnàykhôngcầnthiết.Bàxinlỗivớivẻtuyệtvọngvàgiảithíchlàbàphảiđi.Đãkhuyalắmrồi,bànói.Tôibảolàtôihiểu.

Khibướcquacửaphòng,bàdừnglạivàlínhínóirằngcólẽngàymaimọichuyệnsẽtốthơn.Kháchsạncómộtkỹsưchuyênsửachữanhữngthứnhưbồncầu.Ôngtaphụtráchhệthốngốngnướccủacảkháchsạn.Ngườikỹsưnàylẽrađãđíchthântớiphòngtôiđểsửacáibồncầu,nếuđêmnayôngtakhôngnghỉphép.

Đólàgiaiđoạnchóttrongquátrìnhgiảiquyếtvấnđề.Vìnhữnglýdokhôngaihiểuđược,nóđãđigầntớichỗkếtthúchơn.Đólàlúcbầutrờimởrộngvàmặttrờichóirạng…Vàchânlýsẽgiảiphóngta!

Tạisaomộtmẩuthôngtincơbảnnhưvậychỉđếnsauquánhiềuầmĩthìđólàchuyệnmọingườithahồmàđoán.NhưngtoànbộquátrìnhgiảiquyếtvấnđềởTrungQuốctựthânnólàmộtbíẩn.

NềnkinhtếTrungQuốcđãlớnhơncủanhiềunướcpháttriểnrồi,nhưngđiềunàykhôngcónghĩalànềnvănhóacủahọtheokịptốcđộđó,vàaitớiTrungQuốcđểkinhdoanh-vàthậmchíđểlàmngoạigiao-cũngphảibiếtnơinàykhácbiệttớimứcđộnào.

11.VĂNHÓASẢNXUẤTHÀNGGIẢ

A-Minnằmdàitrênchiếctrườngkỷtrongvănphòng.Anhtachợpmắt,trongkhikếbênlàmộtngườibạnđồngnghiệphútthuốctrongbóngtối.Thấytôivào,ngườibạnđávàogótgiàycủaA-Min,vàanhchoàngdậy.

“Mờingồi”,anhvừanóivừabậtđènsánglên.

Cómộtấmđunnướctrênmộtchiếcbànnhỏcạnhtrườngkỷ.A-Minvớitaymởđiện.Đủloạingườiđãđiquavănphòngnày-nhàcungcấp,kháchhàng,giađìnhvàbèbạn-vàhọthườnguốngtràởđây.

Ởkhuvựcnày,cácchủxưởngsảnxuấtrấtthíchmộtbộchénuốngtràlàmbằngsứtrắngtrơn,vàchénthìnhỏhơnnhữngvùngkhác.Chénchỉđủlớnđểuốngnhanhmộtngụmnhỏ.

Anhlấyramộthộptràvàthòmộtcáimuỗnggỗvào.“Thiếtquanâm”,anhnóitênthứtràđó.

Anhxúctràđổđầymộtcáibátnhỏmépcong.Rồianhrótnướcnóngvàovàđậynắplại,cẩnthậnđặtcáinắptheomộtthếnàođómàkhinghiêngnótrênchén,nướctràchảyratrongkhixáctràđượcgiữlại.

Róttràkiểunàylàmộtcôngviệckhéoléo;bảnthâncáibátthìmỏngvànướcthìnóngbỏng,vàchỉcóthểcầmởvànhmiệngbát.Đólàmộtthứđộngtácgiữcânbằng,chỉđượcthựchiệnbằngmộttay.

A-Minnhấccáibátlên,cầmcảbátvànắp,róttràliêntiếptớiluinhưlàngẫunhiêntrênnhữngcáichénnhỏchotớikhitấtcảchénđầytậnmiệng.

Mỗingườichúngtôiđượcmờimộtchéntrà.A-Minhúpsùmsụpmộthơi,cốýchừalạimộtítgiọttrongchén.Anhnghiêngcáichénđểtôithấynóchứacặnmịnnêncáinắpbátđãkhônglọcđược.

Saukhikhéoléohấtnhẹcặnvàokhaytrà,anhchotôicoilạicáichénđểtôithấynóđãsạch.Cũngcónhữngsựtinhtếhệtnhưbấtcứnghithứcxãhộinào.Cáchngườitaróttràhoặccầmchénnhưthếnàocóthểgiántiếpchobiếttầnglớpxãhội,địavịhoặctínhcáchcủamộtngười.

A-Minđẩykhaytràvềphíatôiđểtôicódịpphatrà.Tôiđãtớivănphòngcủaanhkháthường,đủđểbiếtkhôngphảiaicũngđượccơhộinày.Tràtrongbátcóthểdùnglại,nêntôichỉphảichâmlạinướcnóngvàrót.

Saukhinhấccáibátnhỏlênvàgiữmépbátbằngngóncáivàngónápút,tôiđặtngónúttayphảidướiđáybátđểcósứcnâng,tronglúcđặtngóntrỏnghiêngphíatrênđểgiữcáinắp.Vớitưthếbàntaynhưvậy-nhưmộtcáikẹpcứngnhắc-tôibắtđầurót,nhưngđãcómộtvấnđề.Cáinắpđặtsaigóc,vàxáctràbắtđầutrànra.Tôiđãmấtcơhội.Nướcnóngtrànrahaibên,vàtôibuôngcáibátvàokhaytrà.

A-Minkhôngbìnhluận,vàtôicoisựimlặngcủaanhcónghĩalàanhđãdựđoánđượckếtquả.Anhtiếptụcquytrìnhphatrànhiềulầnnữa,chotớikhimỗingườiuốngđượcsáuchéntrànhỏ.

ViệcphatràphổbiếnởTrungQuốcđếnnỗimộtsốnhàsửhọcthựcsựtinrằngMarcoPolochưabaogiờtớiTrungQuốcvìôngkhôngnóigìtớitậpquánuốngtràđángchúýnày.Tronghồikýcủamình,Polobànluậnnhiềuvềsựphổbiếncủarượuởkhắpnướcnày,nhưngôngquênthứthứcuốngphổbiếnhơnnhiềunhưngchưađượcdunhậpvàochâuÂukia.

TronghồikýcủaMarcoPolocòncónhữngvấnđềkhácnữa.ÔngđểthìgiờnóirằngngườiHoaăncơm,nhưngôngquênnóicáchhọănbằngđũa.Ôngmiêu tảsựduyêndángcủaphụnữTrungHoa,nhưngkhôngnóigìtớitụcbóchân.ÔngnóirằngđãtớiTrungQuốctừhướngbắc,thếmàôngkhôngghinhậngìvềVạnLýTrườngThành.

MarcoPolokhôngchỉnóimìnhđãtớiViễnĐôngmàcònphụcvụĐạiHãn.Theohồiký,ôngđãđượcphong chức thị trưởngDươngChâu, lúcđó làmột xứăn chơiởTrungQuốcnhưLasVegashiệnnayởHoaKỳ.NhưngdùsửliệuchínhthứccủaTrungQuốcghinhậnnhữngngườiÝkháctớithămTrungQuốctrongthờikỳđó,khôngcólờinàođềcậptớiMarcoPolo.

VàôngcũngkhôngsửdụngmộtđịadanhTrungQuốcnào.Thayvàođó,ôngsửdụngđịadanhẢRậpvàBaTư.MườibảynămthìhơilâuhơnthờigiantôiđãsốngởTrungQuốcmộtchút,vàtôibiếtnhiềungườinướcngoàikhácchắcchắnđãbámrễởnướcnàylâunhưvậy.

NgaycảnhữngngườibịthiệtthòivìkhônghọcđượctiếngQuanThoạicũngcốgắnglượmlặtmộtsốlớnthứtiếngnàytrongthờigianởđây.SaoMarcoPololạikhôngthểhọcđượcmộtít?Ngượclại,ôngkhôngbaogiờbậntâmnóitớithứchữHánlạmắtmàôngcóthểthấykhắpnơi.

MarcoPolođãphóngđại,đãbịachuyệnkhótin.Ôngnóimột thànhphốTrungQuốcnọcó12.000câycầu,trongkhimộtnhàquansátkháccũngduhànhsuốtthờigianđónóichỉcó360côngtrìnhxâydựngnhưvậy.ÔngnóirằngngườiHoathíchănnhữngquảlênặng10cânAnh[5]vàngườidânHàngChâusốngtrongnhữngtòanhàcaotừtámtớimườitầngtrongkhichắcchắnlàhọởtrongnhữngngôinhàchưatớimộtnửachiềucaođó.

Thậtra,MarcoPolocótớiTrungQuốchaykhông,khôngquantrọng.Ảnhhưởngcủaôngđốivới lịchsửlàcảmhứngđốivớinhữngthếhệcácnhàthámhiểm.NgườitanóiChristopherColumbus,trongcuộchànhtrìnhcủamình,đãmangtheohồikýcủaMarcoPolođểtìmđườngtớiphươngĐông,vàkếtquảcủamộtcuộcthámhiểmnhưvậyđãchochúngtađượccảBắcvàNamMỹ.

KháiniệmViễnĐôngnhưmộtnơixa lạkhôngcầnđượcphóngđại,vàcó lẽvấnđềthậtsựtronghồikýcủaMarcoPolokhôngphảilàtínhphóngđạicủanó,màlàmụctiêunókhôngđạtđược.Nhưnhiềungườiđãnói,khôngphảitầmvócmàlàmộtsốyếutốvănhóacủaTrungQuốclàmngườitasaymê,vàtôiquantâmnhấtnhữngyếutốcótácđộngtớiviệckinhdoanh.

o0o

BấtchấpnhữngkhókhănvềchấtlượngcủachúngtôiởKingChemical,Bernieđãkýkếtđượcvớinhữngkháchhàngmớilớnhơn,vàkhốilượnghànghóatiếptụctăng.

Chotớilúcđó,ShopCorplàkháchhànglớnnhấtvàthủcựunhấtcủaJohnsonCarter,vàkhôngmộtquyếtđịnhnàovềđơnđặthàngđượcthựchiệntrướckhimộtủybanlớnđượctriệutập.Khikháchhàngnàygởinhữngthôngbáoquaemail,cókhôngdướimộtchụcngườicùngđượcnhậnnộidungnày,vàbảnđặcđiểmkỹthuậtcủahọđượctrìnhbàyrấttỉmỉvàcầncóchữkýcủachínhBernie.Khôngcóthứgìđượcthayđổimàkhôngđượcchấpthuậntrướcbằngvănbản,ngaycảsựthayđổinhỏnhấtcủanhãnhàng.

Tỉbiếtđiềunày,nhưngcứquyếtđịnhthayđổihìnhvẽnhãn.Khôngchoaibiết,KingChemicalthunhỏcỡnhãnđểdễdánlênchaihơn.Đókhôngphảilàsựkhácbiệtlớnlaogìlắm,nhưngnósailệchvớikíchthướcmàShopCorpđãchỉrõtrênbảnđặcđiểmkỹthuật.

Khipháthiệnthayđổi,dùnhỏnhặt,chúngtôiphảithôngbáochoShopCorp.TôibảoTỉrằngtôiphảibáochocôngty.

“Đừngchohọbiết.Họkhôngđểýđâu”,Tỉnói.“Hầunhưchínhôngcũngkhôngđểýmà”.

Ở Trung Quốc,mưumô sản xuất bị bắt quả tang không hề bị trừng phạt. Hậu quả thôngthườnglàbuộclầnsauphảisảnxuấtsảnphẩmhợpquycách.Xuirủilắmthìnhàsảnxuấtcũngchỉbịyêucầuthựchiệnlạiđơnhàng.

ỞHoaKỳ,tìnhhìnhhơikhác.Nếukháchhàngbiếtrằngchúngtacốýcoithườnghọ,họcóthểxemđólàlạmdụngtínnhiệm.JohnsonCartercóthểchorằngmìnhvôtội,nhưngnhàbuônlẻítquantâmtớinhữngkhókhăncủachúngtôiởTrungQuốc.

Bernieđãgiànhđượchợpđồngbằngcáchnóirằngchúngtôilàgiảipháp“khôngrắcrối”,vàđểgiànhđượchợpđồng,ôngngụýlàchúngtôiđãliêndoanhvớiKingChemical.Làmvậylàđểnângcaomứcđộtintưởngtronghoạtđộng,vàdođóchúngtôikhôngcócáchnàobảocácnhàbuônlẻrằng:“Nhàmáylạilàmhạichúngtôi,xinlỗi”.

Nhàmáynàykhôngbaogiờnóiranhữngsựthayđổiđơnphươngmàhọđãthựchiện,vàthếmà,lạthay,họlạitrảlờinhữngcâuhỏicụthể.

Nếuđượchỏisảnphẩmcóthayđổikhông,thườnghọkhôngtrảlờibằngcáchxácnhận.Nhưngnếuđượchỏicụthểlàkíchcỡnhãnhàngcóbịthayđổikhông,họnhìnnhậnlàcó.ChỉsaukhitôiđoánrằngnhãnđãbịđổinhỏhơnvàhỏithìTỉmớibảorằngcó,nhãnđãnhỏhơn.Sựkhókhănđốivớihệthốngnàylàchúngtaphảibiếthỏicâuhỏinàođểnhậnđượccâutrảlờicóýnghĩa.

NgườitiêudùngMỹđãquenviệcnhậnđúngcáihọđãđặthàng.NhàsảnxuấtTrungQuốccómộttriếtlýhơikhácvềquanhệvớikháchhàng.Họtinrằngnguyệnvọngchínhxáccủakháchhàngchỉquantrọngtronggiớihạncầnthiếtđểchiếmđượcđơnđặthàngđầutiên.Ngoàigiớihạnđó,họhìnhdung,cáimànhànhậpkhẩukhôngbiếtkhôngcóhạigì.

NgườitiếpxúcchínhvớitôiởShopCorp,Janet,nhấtquyếtlàsảnphẩmphảiphùhợpvớicảbảnđặcđiểmkỹthuật lẫnbộmẫusảnphẩm.Nhữngngườiphụtráchmuahàngtạicácnhàbuôn lẻ lớnđều có lòng tự trọng cỡ lớn.Dù chỉ kiếmđượcđồng lươngkhiêm tốn,họhiểunhữngquyếtđịnhcủahọcótácđộngtrựctiếptớitươnglaikinhtếcủanhànhậpkhẩunhưthếnào.Nếumộtngườimuanghingờchúngtacoicôtalàngườingu,côtasẽchấmdứtquanhệkinhdoanhvàchọnmộtngườibánkhác.

JohnsonCarter rất thận trọng, longhĩ cách làmkháchhàngvui lòng, nhưngKingChemicalkhôngsửdụngcáchtiếpcậntươngtựvớikháchhàngcủahọ.Đúnglàmâuthuẫn,cuốicùngchúngtôibuộcphảikhẩncầuđểsảnphẩmđượcsảnxuấthợpcách.Chúngtôiphảivannàiđểnhàmáyđừngđơnphươngthayđổicácđặcđiểmkỹthuật.KingChemicalcảmthấycóquyềnchínhđángbiếncảisảnphẩmmàkhôngthôngbáochochúngtôi-vàphạmvivàquyềntựdohọtựbanchomìnhcứdầndầntănglên.

Vàsắctháicủamốiquanhệcũngthayđổi.VàokhoảngthờigianchúngtôithuthậpthôngtinchoShopCorp,mỗikhichúngtôigởiđơnđặthàngmớitớixưởng,câutrảlờilàxưởngsẽxemxétyêucầucủachúngtôi.CácnhàmáyTrungQuốcđãđảongượckháiniệmdịchvụkháchhàng.

HệtưtưởngKhổnggiáocoimọiquanhệnhânquầncũngphùhợpvớitrậttựthiênnhiên.Nhưngườichacóđịavịtrêncontrai,hoàngđếcũngđứngtrênthầndân.ỞTrungQuốc,quanhệgiữanhữngcánhânvớinhaukhôngđặttrêncơsởbìnhđẳng,vàtrongkhuvựcchếxuất,càngngàyngườitacàngcảmthấylàtheotrậttựthiênnhiên,xưởngsảnxuấtđứngtrênvàkháchhàngđứngđâuđóởdưới.

Thờixưa,sứthầnnướcngoàitớiTrungQuốctriềucốnghoàngđế.Đổilạisựthầnphụccủahọ,hoàng đế cho họ một số tặng phẩmmang về. King Chemical càng ngày càng nhìn xuốngJohnson Carter theo cách tương tự. Tiền trả của nhà nhập khẩu giống như cống phẩm, vàchúngtôinhậnlạitặngphẩmdướihìnhthứcdầugộivàsữatắm.

Nhàmáynàyhiểukháiniệmlàmvui lòngkháchhàngkhihọmớikhởinghiệp,hoặckhihọcạnhtranhvấtvả.Nhưngđóchỉlàsựkhiêmtốngiảvờ,mộtphầncủanghệthuậtdàncảnh,mộtcáchcâukhách.Mộtkhinhàsảnxuấtđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,họtựcoimình trongvai tròhoàngđế, trongkhihạnhànhậpkhẩuxuốngvai trò củamộtkẻ xin xỏkhônghơnkhôngkém.

o0o

Tỉvàtôiđứngtrongkhohàng.Ởmộtphíatòanhàdàicómộtsốsảnphẩmlàmgiảcủacôngty,nhữngthươnghiệugiảmàhọsảnxuấtvàbánchothịtrườngnộiđịa.

MộttrongnhữngsảnphẩmcủahọcótênOlanvàcómộtbiểutrưngnháitheonhãnhiệunổitiếngOlay.Mộtsảnphẩmkháctrongkho,Risoft,trônggiốngsảnphẩmtênRejoicecủaProcter&Gamble,vàbaobìcủanótrônggầnnhưyhệtvớinhãnhiệunướcngoài,vốnbánrấtchạyởHoaNam.XưởngcòncómộtkiểuhànggiảloạisữatắmbánchạynhấthiệuZestcủaP&G.Baobìtrôngyhệt,trừviệcsảnphẩmcủaxưởngđượcđặttênlàBest.

Cóvẻnhưởthờiđiểmnàyhaicôngtyđãđitớimộtsựhiểubiếtlẫnnhau,vàtôinhâncơhộinàyđểxácđịnhrằngchúngtôiđãđểnhữngtròmèovờnchuộtvềchấtlượngởlạiphíasau.TôihỏiTỉcóthểhứarằngchúngtôisẽkhôngcònbịbấtngờvớichấtlượngnữakhông.

“Tạisaocácôngkhôngtinchúngtôi?”Tỉhỏi,cóvẻthấtvọngvàbịxúcphạm.Tôimuốnnóiramộtítlýdo,nhưngchịtađổiđềtài,hỏitôiởChicagocólạnhkhông.

ShopCorpcómộtkhonhậnhàngkhôngxathànhphốđó,vàtôinghĩđólàmộtcâuhỏikỳquái.

“Có”,tôinói,“Chicagolạnh”.

“Cótuyếtchứ?”Tỉhỏi.

“Mùađôngnhấtđịnhlàcótuyết”.

NgườiHoaởmiềnnamđôikhihỏivềtuyết,vìhọchưabaogiờthấychúttuyếtnào,nhưnghình như đây không phải là sự tòmò chung chung về thời tiết.Những câu hỏi về tuyết ởChicagothựcracóýnghĩagì?ShopCorpđặttrụsởgầnChicago.CóthểTỉđangdựtrùđiHoaKỳchăng?

Việcđềcậptớituyết,saunàytôisẽhiểu,làmộtlờinóibónggió,mộtmạchchuyệnnhỏ,mộtgợiývềcáimàđánglẽtôiđãphảichúýcẩnthận-vàcólẽlàcáimàtôiđãcóthểhỏinhữngcâucụthể.

Mùađôngđãtới,khôngchỉởChicago,màởcảHoaNam.

Mộtbuổitốiởnhà,tôitớimộtbậucửasổnơitôiđãđểmộtsốsảnphẩmJohnsonCarter.Tôilấymộtchaidầugộivànhậnthấychếphẩmnàyhìnhnhưđãđóngbăng.Nhiệtđộbênngoàilạnh,nhưngđâuđãtớimứcđóngbăng!

Tôilắccáichai,vàdầugộitràorakhỏimiệngchai.Tôinhậnthấynóđậmđặckỳlạ.Hìnhnhưthờitiếtlạnhđãbiếnchếphẩmnàythànhthạch.

“Thạch?Ôngmuốnnóigì?”Berniehỏi.

Tôichoôngbiếtrằngchếphẩmnàycóphảnứngkỳlạ,vàviệcđócóliênquanvớithờitiếtlạnh.Theothóiquen,Bernievồlấynhữngtinxấu,nhưngtinnàythìquálắm.Thayvìgiảiquyếtnó,ôngngănchặnnhữnglờigiảithíchcủatôi.Tôilạicốbảoôngmộtlầnnữarằngthờitiếtlạnhđãlàmchodầugộisềnsệt,quánhđặcnhưđôngsương.

“Đôngsươnglàcáigì!”Ônghét.

Đểrõrànghơn,tôigởichoôngmộtđoạnvideochothấymộtchaidầugộinằmnghiêng.Chếphẩmnàykhôngchảyramàphảiđượcnặnra.Nóratừngcục-phọp,phọp,phọp-khônggiốngdầugộichútnàocả.MẫuhàngnàylấytừchuyếnhàngđãtớiShopCorp.

ỞNewYorkngườitahoảnghốt,vàBernieyêucầuđượcbiếtđãxảyrachuyệngì.Nhàmáykhôngcungcấpbấtcứchitiếtnàovềchếphẩmnày,cólẽvìsợchúngtôisẽkhámphámộtđiềugìđócònđánglohơn.Berniekhôngchỉyêucầuxácđịnhbảngkêthànhphầncấutạomàcảbảngphântíchchitiếthơn.Ôngđãcócácyếutốnàytừmộtnhàcungcấptrước,nhưngKing

Chemicalkhôngcungcấpdữliệu.

Nónglòngmuốnbiếtnhiềuhơnvềchếphẩmnày,Bernieyêucầutôiliênhệvớibấtkỳaicóthểgiúpđỡ.Mấythángtrước,tôiđãgặpmộtnhàsảnxuấtkháctạimộtcuộctriểnlãmthươngmại.Chúngtôichỉnóichuyệnsơsàivớinhauvềkhảnăngchọnhọlàmmộtnhàcungcấp,nhưngkhixưởngsảnxuấtnàyđưaragiáquácao,cuộcthươnglượngđãchấmdứt.

Tìmramộtnhàsảnxuấtcạnhtranhcó thểcungcấpnhữngchi tiếtcóýnghĩa làmộtcáchtránhmộtnhàcungcấpgiấunhẹmthôngtin.Cácnhàmáyrấtkínmiệng,trừkhihọdùngbímậtthươngmạilàmmồinhử.Nhữngnhàmáynàokhôngthểcạnhtranhvềgiáđặcbiệtsẵnsàngchỉdẫnnhữngthôngtinnộibộnhưvậy.ỞTrungQuốc,nơinhiềungườichegiấusựthật,bảnthântínhthậtthàlàmộtmónhànggiátrị.

Nhàsảnxuấtđóđồngýgặptôitạinhàtôi,vàtôichoôngtaxemmộtchaidầugội-mộtchaicómàuvàngkim.Ôngđểmộtítchếphẩmtronglòngbàntay,vàgõngóntaytrỏlên.Ôngchotôithấyngóntayôngnảytrênbềmặtvàkhôngdínhdầugộinhưthếnào.Ônggiảithíchđólàdấuhiệucủamộtsảnphẩmtồi.TồihơndầugộibánởTrungQuốcnhiều,ôngnói.

“Chắcchắnôngkhôngbánđượcởđây”.

“Khôngbánđược?”

“Dĩnhiênlàkhông.TrungQuốccónhữngtiêuchuẩn.Loạidầugộinàychỉđểxuấtkhẩu”.ÔngngạcnhiênlàchúngtôixuấtkhẩuloạisảnphẩmnàytớiHoaKỳ.“TôiđãđoánlàcáinàyhẳnphảidànhchomộtthịtrườngnàođónhưBoliviachứ”,ôngnói.

Nghekhôngkhíchlệlắm.Rồiôngnhìnthờihạnindướiđáychai.Sảnphẩmcủachúngtôicóhạnsửdụngnămnăm.TrungQuốcgiớihạnthờigiannằmtrênkệcủasảnphẩmchỉbanăm.

Berniekhôngthíchnhữnggìtôikểchoôngnghe.“ÔngtanóiBolivialànghĩalýgì?”Ônghỏi.Ôngcũngnghĩđólàmộtlờibìnhphẩmlạ.

Bắtbuộcphảicóbảngkêthànhphầncấutạo,ôngnói.Vớitưcáchkháchhàng,chúngtôicóquyềnđó,nhưngnhàmáykhôngchịunhảthôngtinra.Tôiđãcốyêucầuquyếtliệt,nhưngnhàmáygợiýchúngtôiđãcóbảngkêthànhphầncấutạorồi,vàthếlàđủ.Tỉnóichịtakhôngcóbổnphậncungcấpbảngphântích.Cácchitiếtđólàbímậtthươngmạicủachịta,Tỉquảquyết.

Bernietứcnhưđiên.“Dòngsảnphẩmnàylàtừlôhàngmẫucủatôi.Bímậtthươngmạicáigì?Đólàsảnphẩmcủatôi!”

NhàmáykhăngkhăngrằngđúnglàhọđãsaochépdòngsảnphẩmnguyênthủycủaJohnsonCarter,nhưngphươngphápthựchiện làsởhữuđộcquyền.Nóicáchkhác,chếphẩmthuộcquyềncủaJohnsonCarter,nhưnghọkhôngthểchochúngtôibiếttrongđócógì.ChuyệnnàychỉcóthểxảyraởTrungQuốc;xưởngsảnxuấtđòiquyềnsởhữutrítuệđốivớiphươngphápsaochépcủahọ.

o0o

TrongtấtcảnhữngvậttạotáccủaTrungQuốcmàtôiđãđượcđọcvàthấytrongcácviệnbảotàng,tôithíchnhấtmộtmónngọcbíchởViệnBảotàngQuốcgiaởĐàiBắc,nơitàngtrữchâubáucủacáchoàngđếTrungQuốc.Nhưnhiềucổvậtkhác,cáilàmngườitasaymêlàgiaithoạiđitheonónhiềuhơnlàbảnthâncổvật.

HoàngđếCànLongtriềuThanh,ngườitrịvìlâudàitrongthếkỷXVIII,mộthômngắmnghíabộsưutậpcủamìnhvàchúýtớimộtmónđặcbiệt.ĐólàmộtchiếcchénngọcbíchnhỏđượccholàchếtáctrongđờiMinh,triềuđạikéodàitừthếkỷXIVtớithếkỷXVII.Dùôngthíchchiếcchénnày,cóđiềugìđólàmôngnghingờnguồngốccủanó.

Ôngchogọimộttrongnhữngnghệsĩnổitiếngnhấttớiđểbiếtýkiếnchuyênmôn.Ngườinàycũnglànhàgiámtuyểnnghệphẩmcủavua;ôngtanhìnmónđồvànóirằngcótinvuivàcótinbuồn.TinbuồnlàdùchiếcchénđượcchếtáctheokiểuMinh,thậtranólàđồgiả.Tinvuilàôngcóthểnhậndạngngườichếtácmónđồ.Đóchínhlàôngnộicủaôngta.

Ôngnộicủanhàgiámtuyểnlàngườisaochépkỳtài.ÔngkhôngchỉbiếtcáchchếtácchiếcchéntheokiểuMinh,màôngcònbiếtlàmsaođểnóthậtsựcóvẻcổkính.

Biếtchiếcchénlàđồgiảnhưnghoàngđếkhôngbựcbộichútnào.Hoàntoànngượclại,ôngthánphụcvàtánthưởng.Ôngcũngkhenngợingườiđãlàmđượcmộtviệckhéoléonhưvậy.Rấtnhiềungườibắtchước,nhưngítcómónnàođượcnhưmónnày.Hoàngđếthanphiềnlànhữngngườiđónônnónglàmchoxongviệcnênkhôngđạttớituyệtkỹ.

Thậtkhótưởngtượngngườiđứngđầumộtnướcnhìnmộtvậtmôphỏngvàcónhữnglờikhenngợihàophóngnhưvậy,nhưngCànLongđãlàmthế.Thậmchíhoàngđếcònbảolàmriêngmộtcáihộpchochiếcchénngọc,màôngcoilàmẫumựccủađồgiả,vàôngkhắclênhộpmộtthứchuyênluậnvềnghệthuậtlàmhànggiả.

NhữngnhàlãnhđạodoanhnghiệpvànhàchínhtrịMỹđãthúcđẩyviệctăngcườngbảovệsởhữutrítuệởTrungQuốcđãkhônghiểuđượcnguồngốcvănhóacủahoạtđộnglàmhànggiả.

Sảnphẩmlàmgiảkhôngchỉđượcthathứởnướcnày-nócònđượctônsùng.

NhữngbộsưutậpnghệphẩmTrungQuốcđầyđồgiả,vàtấtcảdanhmụcdocácnhàbánđấugiáhàngđầuthếgiới-Christie’s,Sotheby’svàBonhams-đềubaohàmmộtlờicảnhcáomạnhmẽchobiếtrằngđồngụytạorấtphổbiếnvàphẩmchấtcaođếnnỗihọkhôngthểnóimộtđiềugìchắcchắnvềtínhxácthựccủabấtcứmónđồnàomàhọđưarabán.

PhạmviảnhhưởngcủavănhóalàmgiảcủaTrungQuốcrấtsâurộng,vàchứngcứcủaviệcnàycũngcóthểthấytrongkhốilượnglớntiềngiảlưuhànhkhắpHoaNam.Trongmọithứđồgiả,cómộtthịtrườnggiácao,mộtthịtrườnggiáthấp,vànhiềucấpởgiữa,nhưngnhữngtờgiấybạcgiảlưuhànhkhắpnơinàyrấtgiốngtiềnthật.

Mộtbuổisáng,khixuốngxetắc-xi,tôivôtìnhđưachotàixếmộttờ50nhândântệgiảmàtôiđãbịđánhtráomộtlúcnàotrướcđó.Tàixếnhoàingườirađểlấytờgiấybạc,sờnótrongmộtkhoảnhkhắcngắnngủi,vàtrongkhicánhtayvẫncònvươnthẳng,rahiệuchotôilấylại.Thậmchíkhôngnhìntớinónhưnganhđãcóthểnóiđólàtiềngiả.

HoạtđộnglàmgiảởTrungQuốcphổbiếnđếnnỗingườidânbìnhthườngcũngphảibiếtcáchxácđịnhmộtmónhànggiả.Ởxưởngsảnxuất,khảnăngnàythậmchícótínhcốttử.Ngaycảnhữngnhàcôngnghiệpkhôngthamgialàmhànggiảcũngphảibiếtxácđịnhhànggiảdođốithủcạnhtranhhoặcnhàcungcấpcholưuhành.

Nếumộtnhàsảnxuấtkhôngbiếtcáchxácđịnhhànggiả,cókhảnănghọmuanguyênliệukémphẩmchất.CạnhtranhởTrungQuốcrấtgaygắt,vànhàsảnxuấtxácđịnhhànggiảgiỏinhấtlàngườicókhảnăngtồntạinhất.

Tronghoàncảnhnào,khảnăngsảnxuấthànggiảcũngtươngquanvớitốcđộ.MộtnhànhậpkhẩuthanphiềnvớitôivềchuyệnônggởimộtnguyênmẫutớimộtnhàcungcấpTrungQuốc,rồitrướckhihànghóatớibằngtàu,mộtnhàbuônđãxuấthiệntạivănphòngcủaôngvớihàngmẫuđượcgởibằngchuyểnphátnhanhrasao.Trongtrườnghợpnày,ôngnghĩđókhôngphảidonhàmáylàmhàngchoông,nhưngmộtđốithủcạnhtranhđãnắmđượcmẫuhàngvàsaochépnótrongmộtthờigiankỷlục.

TốcđộtronghoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốclàmộtthanhgươmhailưỡi.Nhànhậpkhẩucóthểtrôngcậyvàomộtnhàsảnxuấtđểcóhàngmẫuvàđưanóvàosảnxuấtcựcnhanh,nhưngrồinhữngkẻlàmhànggiảcũngnhanhkhôngkém-vàcựckỳkhéoléo.

Hoạt động làm giả, như thường được hiểu nhất, bao hàm việcmột nhà sản xuất đặtmột

thươnghiệuvàomột sảnphẩmmàhọkhôngđượcủyquyền sản xuất cho công ty sởhữuthươnghiệuđó.Mộthìnhthứckhácliênquantớiviệcsảnxuấtmộtsảnphẩmcóthươnghiệucủamộtnhàsảnxuấthợppháp,rồihoạtđộngngoàigiờđểsảnxuấthànghóathặngdưtrongcáigọilàhoạtđộngcaba.Trongmộtsốtrườnghợpnày,nhàsảnxuấtlàmramộtdạngsảnphẩmkémchấtlượngkhiếnngườisởhữuthươnghiệukhôngchỉthiệthạivìmấtdoanhsốmàcònchịurủirobịgiảmuytíncủathươnghiệutrênthịtrường.

Trongnhữngtrườnghợptệhạinhất-xảoquyệtnhất,vàcólẽlànhữnghìnhthứclàmhànggiảthườngthấynhất-cácnhàmáylấymộtsảnphẩmnguyênthủytừmộtkháchhàngrồisángchếlạisảnphẩmđóđểtrôngnógiốnghàngthật,nhưngthậtralàăncắpkiểumẫu.

JohnsonCartergiốngnhưvịhoàngđếkhôngxácđịnhđượcmìnhsởhữumónđồthậthaymộtmónđồgiả,ngoạitrừmộtđiềulàtrongtrườnghợpcủachúngtôi,chúngtôikhôngcóngườigiámtuyểnvàchúngtôikhôngvuisướnggìvớichuyệnphôbàytàinăngdínhlíuvớiviệclàmgiảsảnphẩmcủamình.

o0o

Chuyênviênhóahọccủaxưởngsảnxuấtthuộcloạingườidễchịuvớitháiđộthậntrọngcủanhàkhoahọc.Ôngtanóinăngdịudàngvàhướngnội,mangcặpkínhdàyhơixiênxẹotrêngươngmặtvuông.

Tôiđãcódịphỏithẳngôngtalàcóbiếtchuyệngìkhôngổnvớichếphẩmcủachúngtôihaykhông.Hơingượngngùng,ôngnóirằngbiết,vàôngđãtiếtlộvềmộthóachấtđãbịthiếuhụttrongcôngthức.

ỞTrungQuốc,cómộtkhuynhhướnggọinhiềuloạihóachấtbằngmộtconsố.Ôngđãdùngmộtsốbachữsốđểchotôibiếtthànhtốđó,vàngụýrằngchúngtôicóthểsẽổnthỏanếuphảnứngsaođóđểđượcthêmthànhtốnàyvào.Dùôngchỉnóimơhồ,vẫncónhiềuthôngtinhơnlàTỉcungcấp,vàtôinghĩôngthậntrọngvìlongạichoviệclàmcủamình.

Côngnhânnhàmáychỉtraođổitinđồn,vàhiếmkhicómộtngườiduynhấttrongbấtcứnhàmáynàokhuirabímậtvềnhữngmánhkhóenàođó.MộttrongnhữngthuathiệtcủangườiMỹkhiđưahoạtđộngsảnxuấtranướcngoàilàkhôngcókhảnăngchonhữngngườilaođộngbìnhthườngbáocáonhữngvấnđềantoànsảnphẩmtiêudùng.VớihầuhếtngườilaođộngởTrungQuốc,ngườitiêudùngMỹlàmộtthựcthểtrừutượng;vàchodùaiđóởmộtnhàmáynàođósẵnlòngbáocáo,thìngườicôngnhânấysẽđiđâu?Khôngcóchỗnàođểbáotinnặcdanh,vàphươngtiệnthôngtinbịchínhquyềntrungươngkiểmsoát.

Năm2007,khingườitapháthiệnmộtsốnhàcungcấpđồchơisửdụngsơncóchìđộchại,hẳnphảicóhàngtrămcôngnhânbiếtchuyệnđó.Ngoàiôngchủlàngườichophépdùngsơn,hẳnphảicóquảnlýmuasắmcũngnhưnhânviêntiếpnhận.Rồicòncóhàngtrămnhânviênsảnxuất.

Ngườitathíchdùngsơncóchìmộtphầnvìnókhônhanhhơn.Cóthểlàaiđóđãđểýthấyhoặcítnhấtngườinàođóđãnghevềchấtthaythếnày.Dùcácnhàmáykhéogiữbímậtvớingườimuanướcngoài,ngaytrongnộibộhọcũngcólờiđồnđoán.Ngồilêđôimáchlàmộthìnhthứcgiảitrívàmộtdấuhiệutồntại.

ỞTrungQuốc,ngườitốgiáckhôngđượccoinhưanhhùngmànhưkẻphábĩnhxãhội.Thườngthìngườitốgiácbịcholàmưucầulợiíchcánhânvàpháhoạiquyềnlợitậpthể.Khổnghọcchủtrươnguyquyềnphảiđượctôntrọng,vàdođó,hiểnnhiênlànhàsảnxuấtđượcsuyđoánlàvôtộikhicósựnghingờ.Hoạtđộngchếxuấtlàlợiíchquốcgia,cóthểnóiđólàlợiíchquantrọngnhấtcủaĐảngCộngsảncầmquyền.Dùchoxưởngsảnxuấtthậtsựlàmgìsaitrái,ngườitốgiáccũngtựnhiêntrởthànhkẻthùcủanhànước.

Đốivớinhữngnhànhậpkhẩutranhđấuchomứcchấtlượngcaohơnvàtiêuchuẩnminhbạch,yếutốxúcphạmnhấttrongsựthaythếnguyênliệuvàsảnxuấthànggiảlàviệcrốtcuộcxưởngsảnxuấtđổlỗichonạnnhâncủahọ.KhiKingChemicalbịbắtgặpgiaomộtsảnphẩmkémchấtlượng,sựphảnbáccủahọgiốngnhưxátmuốivàovếtthương.“Vớigiácácôngđangtrả”,Tỉnói,“cácôngmongđợicáigì?”

Lờibiệnhộđócóchínhđángkhông?Saukhiđồngýsảnxuấtmộtsảnphẩmtheogiáđãđịnh,nhàmáycótráchnhiệmsảnxuấtđãthaotúngchấtlượngđểrốtcuộckháchhàngnhậnmộtthứgiátrịthấphơncáihọđãthươnglượng.NhữngngườibênhvựcchogiớisảnxuấtTrungQuốcngụýlàcácnhàmáynàykhôngthểlàmkháchơn.Biênđộlợinhuậnhẹp,vàhọkhôngthểkiếmlờinhưtrướcđây.

Kiểulậpluậnđócóvẻhợplý,vàngườiMỹnàochấpnhậnchocácnhàsảnxuấtTrungQuốclậpluậnkiểuđólạikhôngbaogiờthathứhànhvivôđạođứctươngtựởxứsởcủahọ.ỞHoaKỳ,khimộttêncướpcóvũtrangbịbắtvàxétxử,điềucuốicùngmàmộtthẩmphánmuốnnghelàtìnhtrạngtúngbấncủahắn.Nghèokhôngphảilàlýdo.

Vàdùsaođinữa,làmsaolạicóthểđượcviệnlýdohoàncảnhkhókhănkhiTrungQuốcđangpháttriểnnhanhnhưvậy?TrungQuốckhôngthểnàonghèonhư30nămtrước,hoặcthậmchínhư10nămtrước.Điềuđólạicàngđúngvớimiềnnamlànơicónhiềucôngtychếxuấtđến

thế.TrungQuốcđangtrảiquasựtăngtrưởngkinhtếlớnnhấttronglịchsửthếgiới,vàphầnlớnsựkiệnnàydiễnratrongkhuvựcchếxuất,bảnthânnótăngtrưởngnhanhhơntoànbộnềnkinhtếTrungQuốcnhiều.

Nếucómộtmốiquanhệgiữasựgiàucóvàđạođức,nhiềukhảnăngđólàtỷlệnghịch.KhiphépmàuchếxuấtcủaTrungQuốcvừacấtcánh,ítcóvấnđềchấtlượnghơn.Nhữngnhàsảnxuất rất cầnkháchhàngnênkhôngdám liều lĩnh làmmất lòngnhữngmốihàngmớiquantrọng,nhữngngườichưalệthuộcvàohọvàcóthểdễdàngđưacôngviệclàmănđinơikhác.Chỉkhicácnhàsảnxuấtnàyđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngvàđãcótiềntrongngânhàngthìhọmớithựcsựtậndụngcơhộithaotúngchấtlượng.

Chấtlượnggiảmđềuđặncóliênquannhiềuvớimứcđộkhéoléovàmánhkhóeconbuônngàycàngtăng.Suychocùng,cầncókhảnăngtớimứcnàođómớitạođượcmộtsảnphẩmgiốnghàngthậtnhưngthậtratốn ít tiềnsảnxuất.Vàkỹnăngnàycàngthựchànhnhiềuthìcànghoànthiện.

Vìcónhiềunhàsảnxuấttừngthamgiaviệc làmgiảmchất lượngđãđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,khôngthểgiảithíchtìnhtrạngnàychỉvìlýdohoàncảnhkhókhăn.Cảmtưởngmàtôicóđượctạimộtsốnhàmáydínhdángtớimưuđồthaotúngchấtlượnglàhọlàmvậyvìcàngngàyhọcàngchánchuyệnthànhcôngtheolốithôngthường.

Khởiđộngmộtdoanhnghiệplàmộtniềmphấnkhíchlớn.Cácnhàsảnxuấtvuimừngkhikýkếtvớikháchhàngquantrọngđầutiên,vàhọđượcthêmsựkhíchlệtừnhữngđơnđặthàngđặcbiệtlớn.Khicôngviệclàmănchữnglại,chủnhàmáytìmnhữngdấuhiệulạcquanbằngcáchkhác.

Mộtthídụđượckhánhiềungườibiếtđãxuatanchuyệnhoangđườngvềsựnghèo.NhàcungcấpcủaMatteltrongvụsơncóchìlàmộtnhàcôngnghiệpmàngườitanóicósảnnghiệp1,1tỷđô-la.Haibênđãcóquanhệđược15năm- thêmmột luậncứnữaphảnbácý tưởngrằngnhữngmốiquanhệvớinhàcungcấpnhấtđịnhsẽcảithiệndầndầnvàtrởnênthânthiếthơn.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốclàmộttròchơikhôngcótrọngtài.KhôngcócơquanchínhphủnàoởTrungQuốcmànhànhậpkhẩucóthểnộpđơnkhiếunại,vàcórấtítcơhộinhờcậytớihệthốngphápluậtởđây.

Trênlýthuyết,hãngsảnxuấtkhôngmuốnlàmthịtconngỗngđẻtrứngvàngchohọ.Vàdođó,trênthựctế,họtậptrungvàonhữngchiếnthuậtcóthểkiếmlợinhanh.Mụctiêucủahọlàtốiưuhóakhảnăngsinh lợingắnhạnmàkhông làmmấtkháchhàng lâudài.Thenchốt làđạt

đượctrạngtháicânbằng.

NayTỉbiếtrằnghọđãđiquáxatrongchuyệnthaotúngdòngsảnphẩmcủaJohnsonCarter.Tỉvẫnkhônggiảithíchtạisaosảnphẩmtrởthànhthạch,nhưngchịtabảocóthể“làmtốthơn”.Dĩnhiên,việcduynhấtBerniephải làmlàđồngýtănggiátoànbộdòngsảnphẩmJohnsonCarter.

Tỉvẫncốgiấukínnhữnghànhvisaitrái,vàchúngtôichỉbiếtđôichútvềkhảnăngthaotúngchấtlượngcủanhàmáynày.Chúngtôicóởđóbaolâucũngmặc,hìnhnhưlúcnàocũngcómộttròmớikhôngthểdựđoán.Sựsợhãicáichưabiếtthựcsựlàmnhiềunhànhậpkhẩulolắng.Họkhôngtưởngtượngđượccáihọkhôngbiết;chúngtôiđãcóquánhiều“ẩnsốchưađượcbiết”.

DùcácnhànhậpkhẩuchorằnghọmuốnbiếtchínhxácsảnphẩmcủahọởTrungQuốcđượcsảnxuấtnhưthếnào,họcũngđồngthờisợđàobớiquásâu.Nhấnmạnhchitiếtcónghĩalàcóthểpháthiệnmộtvấnđềkhôngthểlàmngơ.Điềuđócónghĩalàphảichỉnhđốnmọiviệc,vàgâyáplựcđểnhàcungcấpcảithiệnchấtlượngcũnglàgâyáplựctănggiá.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcgiỏigiữgiáthấp-đó là lợi thếcạnhtranhđíchthựccủahọ-nhưngcácnhànhậpkhẩuthấycólợikhilàmngơnhữngbímậtnhonhỏcủanhàcungcấp.

o0o

Khoảngthờigianchúngtôibiếtdầugộicủamìnhbiếnthànhthạch,JohnsonCarterhỏiKingChemicalhọcóthểsảnxuấtmộtthứthuốckhửmùihôináchkhông.

Người Hoa không giỏi về chất khửmùi, và những thứ có sẵn trên thị trường địa phươngthườnglàloạibìnhlăn.Chúngtôicầnmộtkiểuthỏikhô.

Đểkhỏimấtthìgiờ,tôiđưachoxưởngmộtthỏichấtkhửmùitôiđãmuaởHoaKỳ.Tỉnhìnnóvàbảo,dùcólẽsẽmấtthìgiờ,chịtatinrằngcóthểlàmgiốngnhưvậyđược.Đólàmộtlờituyênbốtáobạo,vìchưacónhàsảnxuấtnàotronglĩnhvựcchămsócsứckhỏevàlàmđẹpởTrungQuốcthửlàmthứnày.

Nguyênmẫuđượcđưatới,vàcôngviệccóvẻhứahẹn.Xưởngđãsảnxuấtmộtsốkhuôn-nămcáitấtcả-vàđãtáitạođượcdángvẻvàấntượngcủacáivỏ,chotớimàuxanhthươnghiệucủanguyênmẫu.Cócảmộtcáinúmdướiđáyđểvặnvàđẩythỏikhửmùilên.

Tôixoaycáinúmvàngạcnhiênthấyhệthốngthậtsựhoạtđộng.Bộphậnchấtdẻokhôngphải

dễlàm,vànóđòihỏimộtchútđầutưvàthờigiancủaxưởng.

Trongkhiphầnvỏđãtạođượcấntượngtốtrồi,tôisờtớibảnthânsảnphẩmvàbịbấtngờ.Thỏikhửmùikhônghoàntoànkhô.Tôiấnđầungóntayvàochấttrắngđóvàthấyngóntaytôilúnsâu,nhưlúnvàomộtcụcbơnóng.

Sẽkhôngdễsảnxuấtchấtkhửmùi;xưởngbiếtthế.Nhưngthayvìtácđộngtớihóachấttrước,họđã tiếnhànhvàcó lẽđã tiêu tốnhàngnghìnđô-lađểsảnxuấtcáivỏ.Hoàn toànngượcchiều,nhưngđólàcáchcácnhàmáyởTrungQuốclàmrasảnphẩm-từngoàivàotrong.

Trướctiênhọsảnxuấtmộtsảnphẩmtrônggiốngmộtthứcóthểbánđược,rồihọtậptrungvàocơcấuvậnhànhthựctế.Dángvẻbênngoàiđượcchútrọngtrướctiên,rồimới tớicácđiểmđặctrưngbêntrongsảnphẩm.Đólàtriếtlýsảnxuấtphùhợpvớimốiquantâmvềthểdiệnquốcgia,vàrốtcuộcnólàmtanhớlạisựtôntrọngnghệphẩmhàngnháicủaHoàngđếCànLong,bấtchấptínhchânxác.

Việcđócũngtạomộtýthứckinhdoanhtốt.Đưamộtsảnphẩmvàosảnxuấttrướckhithựcsựđượcđặthàngquátốnkém,vànhàsảnxuấtphảithuyếtphụcnhànhậpkhẩutươnglairằnghọcókhảnăngsảnxuấtmặthàngđó.Tạodángbênngoàicủamónhànglàcũngđủbắtđầumộtđơnđặthàngrồi.MộtkhitiềnđượcchuyểntớiTrungQuốc,nhàsảnxuấtcóthểtậptrunglàmchosảnphẩmhợpthức.

Thủtụcđặcthùnàycũnggópphầnlàmsụtgiảmchấtlượng.Saukhixưởngsảnxuấtđạtđượcđơnđặthàngđầutiên,vàsaukhihọmấtnhiềunỗlựctínhtoánsaochocóđượcsảnphẩmđúngđắn,thườngthìkhôngcònnhiềuviệcphảilàmnữa.Họnhởnnhơdùngthờigianthừađểvávíusảnphẩm,xemcóthểtiếtkiệmđượcởchỗnào.Nhàsảnxuấttìmnhiềucáchlàmchosảnphẩmcóbềngoàigiốnghệt,trongkhibêntronglàchuyệnkhác.

12.KHÔNGTHỬNGHIỆMTRÊNĐỘNGVẬT

Berniebảochúngtôisẽsớmcókháchviếng.ShopCorp,kháchhànglớnnhấtcủachúngtôi,muốntớivàtựmìnhthựchiệncuộckiểmtrariêng.Cuộcthămviếngsẽgiúpbảođảmnhiềuđơnđặthànghơn,Berniegiảithích,nhưngônglongạikháchhàngnàycóthểbiếtquánhiều.BernieđãnóiJohnsonCarterlàmộtđốitácliêndoanhvớinhàmáy,vàmộtcuộcviếngthămthậtsựtạixưởngcóthểlàmchuyệnhoangđườngđóbịlộtẩy.

KhitôigiảithíchvớiTỉrằngBerniemuốnđượcgiữbímậtthôngtinvềquyềnsởhữu,chịtacóthể làm chuyện tốt hơn. Chị đềnghị làmmột bảnghiệu treo trước xưởng ghi tên JohnsonCarterlàchủnhânthựctế.

CáchthôngthườngcủacácnhàsảnxuấtởHoaNamlàlàmbấtcứviệcgìcầnthiếtđểgiữchặtmộtmốilàmăn.Tuyênbốngườinàođólàđốitácchỉlàchuyệnvặt,vàtạimộtsốnhàmáyởkhuvựcnày,bạncóthểthấyba,bốnhoặcthậmchínămtêntuổitrênmộttấmbiểnởcổngvàocôngty.Nhàsảnxuấtcóthểnóiđólàtêncủađốitáckinhdoanh,hoặcđôikhihọchobiếtđólà“thươnghiệu”.Khiđượchỏi,hầuhếtsẽtrảlờirằngđóchẳnglàgìcả.

KhiDonald,vịquảntrịviêntừShopCorptớixưởngvàthấytấmbiểncócảtêncủaJohnsonCartervàKingChemical,ôngrấthàilòng.Nóchứngtỏhaicôngtynàyquảthậtlàđốitácliêndoanh.

Lầnđầutrongnhiềutháng,tôithựchiệnthủtụcmặcáochoàngtrắngđểtiếpkhách.ChúngtôichovịquảntrịviênhưởngcuộcthamquanynhưtôiđãđượchưởngkhilầnđầutôitớiKingChemical.NhữngcâuhỏicủaDonaldkhônghơngìnhữngcâuhỏitôiđãđặtrakhitớixưởnglầnđầu.Ôngquantâmtớihoàncảnhcủangườilaođộng,nhưnhiềuvịkháchMỹkhác.

“Họđượcnghỉbaonhiêungày?”Ônghỏi.

TỉcócâutrảlờichuẩnkiểuTrungQuốc.“Haingày”,chịtanói.

“Haingàythìkhátốt”,ôngnói.

DonaldkhôngbiếtrằngTỉcóýnóihaingàymỗitháng.Nhữngngườilaođộngởđâycứhaituần lại nghỉmộtngày.Khiđược chobiết chuyệnđó, ôngngẩnngười ra, không thể tưởngtượngnổi,vàchỉcóthểnói“Chaoôi!”

Điềukiệnlaođộnglàmnhiềungườinướcngoàibănkhoăn,mộtphầnvìhọbiếtlaođộngTrung

Quốckiếmđượcíttiền.KếđóDonaldhỏitôilàchúngtôicógặpnhữngvấnđềvềchuyệnpháhoạikhông.

“Ýônglàsao?”Tôihỏi.

“Quývịcóbaogiờlongạilàmộttrongnhữngngườilaođộngcóthểcốýlàmhỏngsảnphẩmkhông?”

Đólàlầnđầutiêncóngườihỏicâunày,vàcólẽđólàlầnđầutiêntôisuyxétchuyệnđó.PháhoạikhôngphảilàchuyệnphảiloởTrungQuốc,tôitrấnanông,dùsaonócũngkhônggiốngnhưởHoaKỳ.Ngườilaođộngthấyviệccảntrởcôngviệcđangchạylàchuyệnngungốc.Hầuhếtđềunghĩrằnglàmvậyđểlàmgì?

NgườilaođộngTrungQuốckiếmđượcnhiềutiềnhơnđồngnghiệpởcáctỉnh,vàhọkhôngmuốnmấtviệclàm.Hơnnữa,trongthâmtâmhọtinrằnghọđangphụcvụmộtsựnghiệplớnlaohơnbảnthânhọ.Nóquantrọnghơnchuyệnkinhtếđơnthuần.NgườilaođộnghiểurằnghọđanggópcôngđưaTrungQuốctrởlạitrạngtháivinhquangcũ.

Donaldvàtôiđitớikhuvựcsảnxuất,rồichúngtôithămđiểmđóngbaobì.Trongkhohàng,tôimởmộtsốthùnggiấyđựngsảnphẩmmangthươnghiệuJohnsonCarter.Donaldnhìnmộtsốhàngmẫuvàbiểutrưngtrênnhãnhiệusaulưngmộtchai.

Đólàhìnhpháchọamộtconthỏvàxungquanhhìnhvẽcónhữngchữ:Khôngthửnghiệmtrênđộngvật.

“Tốtlắm”,ôngnói.“Quývịkhôngthửnghiệmtrênđộngvật”.

Đólàmộtbiểutrưngđẹp,vàđúngsựthật.Chúngtôikhôngthựchiệnbấtcứthửnghiệmnàotrênđộngvật.Nhưngmặtkhác,chúngtôicũngkhôngthựchiệnbấtcứxétnghiệmnào.KingChemicalthựchiệnmộtsốkiểmtracơbảnđểbảođảmtínhổnđịnhtổngquátcủachếphẩm,nhưngđókhôngphảilàloạixétnghiệmkhekhắtnhằmgiúpíchchobấtcứai.Thídụ,chúngtôikhôngxétnghiệmhóachấtđộchạihoặcnhiễmkhuẩn.

Nhàmáychỉcómộtphòngthínghiệmnhỏđặttrongmộtphòngsau.Thiếtbịthôsơ.ThiếtbịcủahầuhếtphòngthínghiệmtrườngtrunghọcởHoaKỳcònhiệnđạihơn.Bấtluậnthếnàocũngkhôngaikiểmtrađểbảođảmnhàmáyphảilàmrasảnphẩmcóchấtlượng.

Donaldmuốnbiếtchúngtôithựchiệnnhữngloạixétnghiệmnào,vàtôitrảlờibằngcáchngụýrằngchúngtôicóthểthựchiệnbấtkỳxétnghiệmnàoShopCorpcần.Đólàquytắcchuẩnvề

xétnghiệmcủaJohnsonCarter.

Nhàbuônlẻnàomuốnnhữngxétnghiệmbổsungphảitrảtiềnchomộtphòngxétnghiệmbênthứba.Nhàbuônlẻkhôngbiếthọphảitìmcáigì,vàởmộtmứcđộtươngtự,JohnsonCartercũngkhôngbiết.KhôngthểyêucầumộtphòngxétnghiệmbênthứbanhưSGShoặcBureauVeritas“chobiếtchắckhôngcóchấtđộchại”trongsảnphẩm.Họthuphícăncứtheoloạixétnghiệmcụthể.Nếubạnmuốnbiếtcóchấtđộcnàokhông,bạnphảinóitênchấtđótrướckhigởimẫutớiphòngthínghiệm.

Ngaycảtrướckhicómộtsốvụthuhồisảnphẩmđượcbáochínóitới,ởTrungQuốcđãcónhữnglongạivềchấtlượng.Nhànhậpkhẩulúngtúngkhiphảixácđịnhnhữngnhàmáynàođángtincậynhất.LịchsửsảnxuấtcủaTrungQuốccònrấtngắn,vàhầuhếtnhàcungcấpcóthànhtíchhoạtđộngchỉmộtítnăm.Đểchomìnhcóvẻchuyênnghiệphơn,cáccôngtymớilấycácchứngchỉcôngnghiệp.Nhữngcôngtykhôngliênquantrựctiếptớihoạtđộngsảnxuấtthìbámvàocácdanhhiệu.Sânbay,cơxưởng,vàthậmchínhàhàngcóthểđượcTổchứcTiêuchuẩnhóaQuốctế(ISO)cấpchứngchỉ.

Nhưngchứngchỉkhôngbảođảmgìcả.Nhàmáynàyđãđượccấpchứngchỉ,nhưngkhinhữngngườichứngnhậntrởvềvănphòngcủahọ,khôngcógìbảođảmvềquycáchhoạtđộngnữa.Nhàmáydầugộinàyđãđượcchứngnhận,nhưngcôngnhânvẫnđilạivớihaibàntaybẩnvàkhạcnhổtrênsàn.Vàkhôngcóquytrìnhcấpchứngchỉnàongănchặnviệcgiảmchấtlượng.Mộtnhàmáycóthểđạtđượcmộtchứngchỉrồibắtđầugiởtrò.Nócóthểthaythếthànhphầntốtbằngđồđồngnát.Nhữngcôngtyđaquốcgialớnđãchứngnhậnnhàmáyriêngcủamìnhnhưngvẫnphảichịuthuhồisảnphẩm,vàchứngnhậnthìcóíchgìtrongviệcngănngừanhữngvụthuhồiđó?

Berniekhôngquantâmvềviệccấpchứngchỉ.Thayvàođóôngthíchrútranhữngkết luậnriênghơn.Ôngbiếtcácchứngchỉkhônggiảiquyếtđượcbấtcứvấnđềnàoởnhàmáy.Nếucó,chúngchỉtạorarắcrối.

MộtnhàmáyđạtđượcmộtdanhhiệuchínhthứccónhiềukhảnăngsẽlôicuốnnhữngkháchhàngcóthểcạnhtranhvớiJohnsonCarterthànhmụctiêuchúýcủaKingChemicalhơn.MộtdanhhiệuISOthìchẳngcógìđặcbiệt.VàlàmgìcóchuyệnlàngườicủaISOđihếtxưởngnàytớixưởngkhác,đedọarútlạichứngchỉnếumọiviệccóvẻkhôngsuônsẻ.

Vàolúcnày,tôithấyrõlànhữngcuộckiểmtranhưvậydùsaocũngvôdụng.Bấtcứchuyệnsailệchkhảdĩnàotrongquytrìnhsảnxuấtcũngkhôngdễthấytrongmộtcuộckiểmsoátsơsài.

Nếucóviệcgìcóthểgâybáođộngnghiêmtrọng-bàntaylộtdacủamộtcôngnhânchẳnghạn-chủnhàmáydễdànggiấunhẹmtrongmộtvàigiờkhicáckiểmtraviêncómặttạixưởng.

ISOchứngnhậnquytrình,khôngchứngnhậnsảnphẩm;vàdođó,chẳngcógìlạkhikiểmtraviênbênthứbadoShopCorppháitớisauđóđãkhôngxemxétmộtchaisảnphẩmnàocủachúngtôitrongkhohàng.Nhữngcuộcthămviếngnàyhoàntoànqualoa,vàkhôngmộtnhậnxétnàocủakiểmtraviêncógiátrịthựctế.Cũngkhôngcóbáocáochínhthứcđượcsoạnthảo,vàtôiđượcchobiếtrằngchúngtôicótoànquyềntựdonếuchúngtôichỉsửađổiquytrìnhchútít.

Yêucầulạlùngnhấtlàchúngtôiphảiđốnhạmộtcâynhỏgầnkhohàng-vìcóthểcócôntrùng.

Khôngsaocảvìđóchỉlàmộtcâycon;khohàngkhôngởgầnnơichúngtôichosảnphẩmvàochai.Đểmộtconsâucóthểchuivàochaidầugộitrongkhohàng,nóphảitìmđượcđườngvàomộtthùnggiấyrồivặnnắpchaira.Dùviệcgiữchosâubọkhônglọtvàothùnggiấylàmụcđíchhợplý,đángraphảiquantâmtớixàphòngvàdầugộinhiềuhơn.

Nhưnhữngnhànhậpkhẩuđãthamquanđểtựmìnhkiểmtraqualoatrướckhicamkếtvớimộtnhàcungcấp,cáckiểmtraviênnàycũngtậptrungvàohìnhdángbênngoài.Cóvẻhọkhônghiểurằngnhữngcáikhônglộrangoàimớiđánglongạitớimứcnào.Chínhquytrìnhsảnxuấtvàchếphẩmthựctếmàchúngtôiđembánmớikhiếnchúngtôilongại.

o0o

Khiquađượccuộckiểmtra,nhàmáykhởisựsảnxuấtmộtloạixàphòngkhángkhuẩn.ChúngtôigởihàngmẫutớiphòngthínghiệmởHongKongvàlậptứcđượctinkhôngvui.Phòngthínghiệmnóigầnnhưkhôngcóchấtkhángkhuẩnnàotrongcácmẫucả.

Mộtcốgắngthứhaiđượcthựchiệnvớikếtquảgầnnhưyhệt.

Berniebựcbộichuyệnnày,vàôngcốgiấunhẹmShopCorptrongkhichúngtôithửlầnthứba.Nhàmáykhôngbiếtchuyệngìtrụctrặc,chỉbiếtlàkếtquảkhôngđạt.Đểtránhvấnđềnày,nhàmáylàm10mẫukhácnhaubằngcáchthayđổihàmlượnghoạtchất.

Lầnxétnghiệmnày,chínkếtquảkhôngđạt,vàchỉmộtmẫuquađược.NhàmáygởikếtquảđóchoJohnsonCarter,vàcôngtyđưanóchonhàbuônlẻ.Khinhàbuônlẻnhậnđượckếtquảxétnghiệmtốt,họphátđơnmuahàng.

Cónhiềuvấnđềvớibênxétnghiệmthứba.Mộtvấnđềlàchínhnhàmáychọnmẫugởiđixét

nghiệm.Phòngxétnghiệmkhôngtớixưởngđểlấymẫungẫunhiên.Dođóxưởngcóthểtiếptụcsảnxuấtmộtsảnphẩmbìnhthườngtheothóiquentrongkhigởinhữngmẫutrêntiêuchuẩnđượcchấpnhậnđixétnghiệm.Cáccôngtyxétnghiệmcấpgiấychứngnhậnkhôngđòihỏimẫuphảiđượcchọnngẫunhiên,vàkháchhàngcủaJohnsonCartercũngkhôngđòi.

Cáccôngtyxétnghiệmcũngcạnhtranhvớinhau;vàchúngtôilầnhồibiếtrằngmộtcôngtycóthủtụcxétnghiệmdễdãihơnnhữngcôngtykhác.Cácphòngthínghiệmnàylànhữnghãngkinhdoanh,vàhọbiếtcáclợiíchtrongviệccungcấpnhữngkếtquảxétnghiệmthuậnlợi.Điềunàykhôngcónghĩalàhọgiảmạodữkiện,nhưnghọcungcấpmanhmối.Thídụ,mộtphòngxétnghiệmcóthểkhôngchobiếtnhữngtiêuchuẩntheođóhọsẽphátramộtkếtquảxétnghiệmđạthaykhôngđạt,trongkhimộtphòngxétnghiệmkhácthìchobiết.Càngcónhiềuthôngtinđượccungcấpvềnhữnggìgâyramộtkếtquảkhôngđạt,nghĩalàcónhiềucơhộikhắcphụckhókhăn,ítnhấtlàchomụcđíchxétnghiệmmẫu.

Việcxétnghiệmmàchúngtôithựchiệnchủyếutậptrungvàonhữngnhântốbênngoài.Thídụ,chúngtôiđãxétnghiệmđộpHvàđộnhờn,nhưngbạncóthểtạomộtsảnphẩmbằngbùncóđộpHvàđộnhờnphùhợp.Chỉcácthướcđonàythìkhôngđủđểbiếnmộtsảnphẩmthànhmộtthứdầugộicóchấtlượngđược.

Cuốicùng,chúngtôicùngpháthiệnravănphòngHongKongcủamộtcôngtyxétnghiệmcóíchhơnvănphòngởBắcMỹcủanó.Nhàbuôn lẻnàodựavàocácxétnghiệmnày thườngkhôngbiếtvềnhữngsựkhácnhaunhưvậytronglĩnhvựcxétnghiệm,nhưngcácnhàsảnxuấtthìbiết-vàhọlợidụngđiềuđó.

Vềmặtthốngkê,xétnghiệmdobênthứbathựchiệnlàcóích-nhưngvìnhữnglýdoítngườihiểuđược.Ngaytừđầu,nhàmáynàobiếtsảnphẩmcủamìnhkhôngđạtsẽkhôngđưasảnphẩmđixétnghiệm-thếnênsảnphẩmđượcxétnghiệmthườngcócơhộiđạttiêuchuẩnhơn.NhưngmộtphòngxétnghiệmbênthứbathựctếđãxétnghiệmnhiềusảnphẩmbịthuhồiởHoaKỳ,dođórõrànglàhệthốngnàycũngcónhữnghạnchế.

Rốt cuộc,nhữngvấnđề chất lượngmànhàmáygây rakhông trực tiếpđedọamạngsống,nhưngchúngkhiếnchúngtôingỡngàng.Chúngtôibịđặtvàotìnhtrạngkhôngbaogiờbiếtchắcchúngtôisẽnhậnđượccáigì.Màvớitưcáchnhànhậpkhẩu,chúngtôiphảibiết.Đángrachúngtôiphảiởvịthếbiếtmọichuyệnvềsảnphẩmcủamình-nhưngchúngtôilạikhôngbiết.

13.LIÊNDOANH-THUỐCTRỊBÁCHBỆNH

Khithânchủmớinhấtcủatôinóirằngôngtathíchxì-gà,tôiđưaôngtớiChinaHotelnơicómộtquầyrượubánxì-gà.Darrengiảithíchrằngôngthựcrakhôngquantâmtớixì-gà,nhưngmộtsốđồngsựtạitrụsởchínhởSanFranciscocủacôngtynhấtđịnhđòiôngđemvềmộtítvìhọngherằngxì-gàCubađượcphépbánởTrungQuốc.

Dĩnhiênxì-gàCubaquenthuộcvớingườiMỹtớimộtmứcđộnàođólàdobịcấmtheolệnhcấmvậnápđặtcho“chếđộcộngsản”củaFidelCastro.

Mộtnữtiếpviênđưachúngtôitớimộtphòngcóđộẩmgiữxì-gà,vàDarrennhìnbảnggiá.

“Trờiơi,saongườiHoachịunổigiánày?”Ôngnói.

Thấyphảnứngcủaông,côtiếpviênhỏitôiDarrenvừanóigì.Khitôichobiết,cônói:“NayngườiHoađãcótiền”.

Cônóiđiềuđónhưthểmộtsựthayđổiđộtngộtđãdiễnra.Hômtrước,cảnướcphásản;vàhômsau,mọingườihútxì-gàgiá37USD.

Darrenchọnhaiđiếucỡlớn-PartagasSerieDNo.4-vàcôtiếpviênđểchúnglênmộtcáikhaygỗlótnhung.“Họcũngchotiềntrànướchậulắm”,cônóithêm.

Trongkháchsảnh,chúngtôiđượcchỉtớimộttrườngkỷhìnhbánnguyệtlưngtựacao,trướcmặtlàbanữnghệsĩtrìnhdiễnngườiPhilippines.CómộtsốcasĩPhilippineshoạtđộngtrongcáckháchsạnTrungQuốctheohợpđồngngắnhạn.NướcnàycũngđưanhiềuhọasĩtớiHoaNam,nơihọvẽkiểuchocácnhàsảnxuấtđồnộithất.DùTrungQuốcđôngdânvàtiềncônglaođộngthấp,chuyệnthuêmộtsốtàinăngtừnướcngoàivẫntỏrahiệuquảhơn.

Mộtcôtiếpviêncắtđầuvàchâmlửamộtđiếuxì-gà,vungcaođiếuthuốclênkhỏiđầu,vẫychocháyđềuvớikiểucáchcóphầnlàmộtcửchỉngẫuhứnghoặctụclệđịaphương.

“NóicámơnbằngtiếngHoanhưthếnào?”Darrenhỏi.“Khoan,đừngnói…shay-shay!”

“Gầnđúng”,tôinói.Thấytôinhănmặt,ôngcườilớnvàlặplạicâunóikhicôtiếpviênđãđikhỏi.

Darrenvàtôilàbạnhọcởtrườngkinhdoanh,vàcảhaichúngtôiđềukhôngcóthóiquenhútxì-gà.Ônggiảithíchrằngbạnđồngsựcủaôngthíchxì-gà-càngđắttiềncàngtốt-vàhọcũng

thíchnhữngmóntiêuphaphungphí,nhưxethểthao,thuyềnmáyvàdulịchnướcngoài.

ÔngchủBuildCorpcủaônglàmộtcôngtyxâydựngtưnhânmộttỷđô-laởBờBiểnPhíaTây.Họđãxâydựngnhữngkháchsạnsangtrọngvànhữngtòanhàthươngmạivàgầnđâyđãmuanhữngbằngsángchếliênquantớimộtphươngphápsửdụngnhômtrongxâydựngbê-tông.

Darrenchobiếtđólàmộtloạihệthốnggiàngiáođểđúcbê-tông.Mỗiđơnvịlàmộtmô-đuntháorápvànhẹ,vàdùnócóthểđượcsửdụngđểxâynhàchọctrời,chỉcầnhaicôngnhânđểdựnglênvàdỡxuống.Sảnphẩmnàylàmộtcáchtâncôngnghệ,vàcơhộinàyđãđưaBuildCorptớichỗbánvàchonhữngcôngtyxâydựnglớnkhácthuêthiếtbị.

ThiếtbịđượcsảnxuấtởTrungQuốc,vàcómộtsốvấnđềcầngiảiquyết.

Mộtvấnđềlànhàsảnxuấtđãthaotúngchấtlượng.SảnphẩmcủaBuildCorpđượccấutạotừnhữngthànhphầnthiếtkếkỹlưỡng.Cáckỹsưbiếtchínhxácmỗibộphậntrôngrasao,vàhọhơingạcnhiênkhinhàcungcấplấybớtkimloạiởmộtsốbộphận.Mộtbộphậnthenchốtcânnặng48kí-lôđượcgiaochưatới90%trọnglượngđãđịnh.NhàmáycoiviệcgiảmbớttrọnglượngnhưmộtkhoảntiếtkiệmchiphíchomìnhvàchuyểnsựrủirophátsinhtrênsảnphẩmchoBuildCorp.

Đãcómộttrườnghợpsụpđổ,làmmộtngườichết,vàngườitalongạisẽcóthêmtainạnnữa.

“Liêndoanhnàysẽphảichỉnhđốnnhiềuvấnđề”,Darrennói.“Tôisẽcầnônggiúpsứcđểthựchiệndựánnày”.

ChúngtôigặpôngchủRoberttạixưởngsảnxuất.Darrenmuốngiảiquyếtnhữngvấnđềchấtlượngtrước.Trướcđâyôngđãkhôngchịunhậnmộtchuyếnhàngvánépgiácao,vànhàmáylẳnglặngtuồntừngphầnlôhàngxấuvàosảnphẩmtốtsauđó.

Darrencũngmuốn thảo luậnmộtvấnđềnữa.Trongchuyếnđi trước,ôngđãyêucầuhàngmẫu,vànhàmáykhôngcungcấp.ÔngmuốnthửnghiệmkimloạiởTrungQuốcđểbảođảmnhữngmứcchấtlượngchấpnhậnđược,nhưngnhàmáylongạiôngsẽđemcácmẫuhàngnàygiaochomộtcôngtycạnhtranh.

“Cácsảnphẩmnàychỉđểxuấtkhẩu”,Nancy,mộtphụtánóngnảycủaRobert,nói.

NancyngụýrằngcáchduynhấtđểcóhàngmẫulàxuấtkhẩuchúngtớiHoaKỳrồigởitrởlạiTrungQuốc.

Đólàngàyđầutrongcuộcviếngthămdựkiếnbốnngàycủachúngtôi,vàtôiđãthấymệtmỏi.Darrennóiôngmuốnđưaramộtsốvấnđềđểtấtcảcóthểthảoluậnvềđềxuấtliêndoanh.Trênxeđitớixưởng,DarrenđãbảotôirằngônghyvọngliêndoanhnàysẽgiảiquyếthầuhếtcácvấnđềcủaBuildCorpvớinhàcungcấp.

“Saothế?”Tôihỏi.

“Ôngthấykhông”,ôngnói,“ngaylúcnàynhàmáyđanglừachúngtôi.Nhưngnếuchúngtôitrởthànhđốitácliêndoanh,sẽgiốngnhưhọtựlừachínhmình.Họsẽkhônglàmthế”.

Cómột lý do nữa khiến Build Corpmuốn liên doanh. Động lực của Robert đang suy giảmnhanh.DùđơnđặthàngcủaBuildCorpđangtăng,tốcđộkinhdoanhchungcủanhàmáycòntăngtrưởngnhanhhơn.

Trướckia,côngtyởSanFranciscođãcungcấpgầnnhưtoànbộcôngviệclàmănchonhàmáynày.Hainămtrước,nócònchiếmtới75%doanhsốcủanhàmáy;hiệnnaytỷlệnàyđãsụtxuốngdưới45%.NhữngnhànhậpkhẩunhỏđãcótiếnbộvàtrảgiácaohơnBuildCorp,cũngcónghĩalàBuildCorpđónggóplợinhuậníthơn.

CôngtycủaDarrenmuốnđầutư2triệuUSDvàoxưởngcủaRobert,nhưngviệcđịnhgiáchothấymộtvấnđềkhác.Nhàmáyđangtăngtrưởngrấtnhanh,sốvốncổđôngmàRobertsẵnlòngnhườngchoBuildCorpđangteolạitừngtuần.

“Tôimuốnchoôngthấymộtchuyện”,Darrennói.Ôngđưatôitớimộtkhoảnhđấtphíasaucơngơi.NhàmáycủaRobertđãcóthêmmộtsốtòanhàmới.DùBuildCorpvànhàcungcấpcủamìnhđangthươnglượngđểcóthểtiếntớimộtliêndoanh,Robertđãlẳnglặngkhuếchtrươngquymôkinhdoanh.Vàolúchọbắtđầutínhtoántàisảncủaxưởng,giátrịcủacáccôngtrìnhxâydựngmớiđượcđưavàobảngtổngkêtàisản.

“Ôngthấyhọlàmgìkhông?”Darrenhỏi,chỉtayvàocáctòanhàmới.“Chínhtiềnbạccủachúngtôiđãtạoratấtcảnhữngcơngơinày,vànaynóđượcsửdụngđểthunhỏphầnhùncủachúngtôitrongnhàmáy”.

Darrenmuốnđạtđượcmộtthỏathuậnvớinhàmáytrướckhiquámuộn.Ngườitacócảmgiáclàmộtcơhộiđangtrôiqua.“Tôichoôngbiết,nếuchúngtôikhôngkhiếnđượcRobertkýkếtngaymột thỏa thuận, thì chúng tôi tiêu tùng”.Ông tuyệtvọng,nhưngvẫncốgắngxúc tiếnnhữngviệcmàôngnghĩlàBuildCorpphảilàmvớitưcáchthànhphầntrongvụthỏathuận-chẳnghạnnhưnhữngbảođảmliênquantớicáchđiềuhànhdoanhnghiệp.

Robertđãchểnhmảngsuốtmấythángtrời,nhưngôngtanóirằngôngquantâmtớivụthươnglượngnày.Vấnđề là ông ta khôngmuốn chấp thuậnmột sốđiềukhoản liêndoanh theoýmuốnDarren.Robertkhôngmuốnchiasẻbấtcứthôngtintàichínhnào.Vàkhi liêndoanhđượcthànhlập,ôngtacũngkhôngmuốnchiasẻquyềnđiềukhiển.

Nóicáchkhác,BuildCorptựdođầutưtiềnbạccủamình,nhưngtấtcảnhữnggìhọsẽđạtđượclàmộtmảnhgiấynóirằnghọsởhữumộtphầnhùn.Khôngthôngtinnàosẽđượcchiasẻvớiđốitáccủahọ,vàBuildCorpsẽkhôngcótiếngnóinàotrongviệcđiềuhành.Mọiviệcphảiđượcchấpnhậndựatrênlòngtin.

TôiđãtừnggặpnhữngchủnhàmáynhưRobert.Họhiểuvaitròmàngườinướcngoàimuốnkhiđưatiềnchohọ,vàhọxemsựgiaovốnnàylàmộtloạitiềnthưởng.Tháiđộnàycủahọcũngđúngvìhầuhếtnhữngnhàđầu tưnướcngoàikhông thểxácminhmứcđịnhgiá thổiphồngcủahọ.Cáccôngtynướcngoàichútrọngvàosốtiềnmàhọcầnđónggóp,vàhọcoisốtiềnđólàvévàocửamộtcanhbạcmàhọmuốnthamgia.

TôihỏiDarrensaocôngtyôngcóthểbiếthọthuhoạchđượcnhiềutừviệcđầutưnày,đặcbiệtlàkhiRobertkhôngđểainhìnvàosổsáchcủahọ.VàBuildCorpkhônglonghĩvềchiếnlượcrútluihaysao?

“Ổncảthôi”,Darrennhấnmạnhvớigiọnghờhững.

Sauđócónhiềutinxấu.

Nhàmáyđãcótổngthunhậptrên8triệuUSDnhưngkhôngđóngthuếvàđiềuhànhmọihoạtđộng tài chính qua các tài khoản ngân hàng cá nhân của những người bà con của Robert.Nhữngmốiquanhệmạnhvớichínhquyềnchophépôngtatránhđóngthuếvàtrảphí,vàđólàmộttrongnhữnglợithếriêng.

Cácdoanhnghiệpnướcngoàihầunhưkhôngmaymắnnhưvậy,vàmộtliêndoanhthìchắcchắnsẽbịcácquanchứcnhànướcsămsoikỹlưỡnghơn.Robertbiếtvậy,vàđólàmộtlýdokhiếnôngtakhôngmặnmàvớichuyệnliêndoanhlắm.

“Rốtcuộcliêndoanhsẽphảiđóngthuế”,tôinói.

“Tôibiết”,Darrennóigiọngmỉamai.“Sẽbịhútmáu”.

“Ýtôilàchiphícủacácôngsẽtăngcao”,tôinóiđểliênkếtcácyếutốlạichoông.

“Khôngđâu,sẽkhôngtăng”,ôngchốngchế.

Darrentỏvẻhoàntoànchắcchắnvềđiểmnày,vàônggiảithíchlýdo.BuildCorpsắpđầutư2triệuUSDvớiRobert,nhưngrồihọsẽđặtmua10triệuUSDnhữnghànghóamàhọđangmongđợi.Vìsốtiềnmặtđầutưvàsựbảođảmsẽđặtmuanhiềuhànghóahơn,xưởngsẽgiảmgiá9%chotấtcảđơnđặthàngtươnglaicủaBuildCorp.

“Vốncổđôngchỉlàlớpkemtrênmặtbánh”,Darrennói,rồinhìntôivớivẻtựhàilòng,ôngnóithêm:“Tấtcảcótrongthỏathuận.Rồiôngsẽthấy”.

Cảbuổichiềuđó,Darrentỏraquyếtliệt.Hoặcgiaodịchnàyđượcthựchiệntheođiềukiệncủaông,hoặcBuildCorpsẽtìmmộtđốitáckhác.Darrenđãyêucầutôilậpmộtdanhsáchnhữngnhàcungcấpthaythế,vàôngmangdanhsáchđótheo.Ôngđưaracácdữkiện,vàtêncủamộtsốđốithủcạnhtranhhẳnđãlộravìmắtRoberttrợntrònvìngạcnhiên.

Sánghômsau,Darrengọitôidậysớm.

“Tinxấu”,ôngnói.“RobertđãgởithưchocácbạntôiởSanFrancisco.Ôngtađòitănggiá”.

Xưởngsẽtănggiá11%.Nóicáchkhác,BuildCorpsẽđầutư2triệuđô-la,vàđổilạigiáthànhcủahọsẽtăng2%.

Vìđãđầutư2triệuUSD,BuildCorpkhôngthểbỏđitìmmộtnhàcungcấpkhác,vìcókhảnănggiásẽtăngcaohơn.

KhitôigặpDarrenítphútsauđó,ôngđangăntrứngtrángtrongnhàhàngcủakháchsạn.

“Cácbạnôngsẽhủybỏvụgiaodịchchứ?”Tôihỏi.

“Khôngđâu”,ôngnóitrongkhimồmcònngồmngoàm.“CácbạntôiởSanFranciscobảotôiđừngvềchừngnàochưakýkếtxongthỏathuận”.

Theonhữnggìchúngtôiđãbiếtvềvụthỏathuận,nócóvẻphilý,vàtôibảoôngthế.Darrenngừngănvàchỉmũinĩavềphíatôi.

“Ôngxemnày”,ôngnói.“Cácgãđómuốncóvụthỏathuậnnày.Tôikhôngthểlàmgìđược.Tôiđãbảotổnggiámđốccôngtynóivớimọingườirằng‘TrungQuốclàtươnglai’,vànaycótấtcảnhữnggãkháctrongcôngtyđangtrôngcậyvàovụthỏathuậnnày”.

Darrengiải thíchrằng tiền thưởngcuốinămcủamộtsốđồngsựcủaônggắnchặtvới liên

doanh.Họphảiđượcxemnhưđangthúcđẩycôngviệclàmăntiếnbộ,vàhọcầntạoramộtcáigìđógiốngnhưmộtthànhcôngvàolúccuốinăm.ĐólànhữnggiámđốcđiềuhànhkhôngbaogiờcóliênquangìvớinhàmáycủaRobert-họchưabaogiờtớiTrungQuốc.ViệcnhữnggiámđốcnàyởBuildCorpmuốnđượccoinhưcótinhthầntiếnbộlàmộtbíẩnđốivớitôi.TôibảoDarrenlàtôikhônghiểuđược.

“ĐólàcáchcáccôngtyMỹhoạtđộng”,ôngnói.“Ôngkhônghiểuvìôngchỉtoànsốngởđây”.

Ôngđúngởmột chừngmựcnàođó; tôi khônghiểuvì tôi làmviệcởTrungQuốc.Ngay cảnhữngcôngtyTrungQuốclớnnhấttôitừngbiếtcũnghoạtđộngnhưcôngtynhỏ.Họlinhhoạthơn,vàngườitacóthểhyvọnghọxoayxởdễdàngkhimộtvụgiaodịchcóvẻkhôngổn.

“Nếumọingườimuốnvụgiaodịchnàythìtôikhôngcóýkiếnnữa”,tôinói.Cònnóigìnữachứ?Vụgiaodịchđãcóvẻkhôngổn;tấtcảbọnhọđềubiếtcóvấnđề,thếnhưnghọvẫnmuốnxúctiếnbằngmọicách.

“Xemnào,ôngnghĩđúngđấy”,Darrennói.Ôngxáchcáitúiđựngmáytínhlênvàđưachotôimộttráicam.“Chúngtaphảitrởlạinhàmáy,vàphảibắtRobertkýgiấytờvụliêndoanh-ngayhômnay”.

DarrenbảoôngcũngcóýđịnhpháhỏngcơhộithànhcôngcủaRobertvìôngtađãquamặtôngmàgiaothiệpthẳngvớicácđồngsựcủaông.RobertđãhiểukhárõnhữngtròchínhtrịtrongcáccôngtyHoaKỳnênbiếtnhữngcánhânnàonắmquyềnquyếtđịnhchủchốt.

Trênđườngtớixưởng,tôighivộivàiýnghĩvàocuốnsổtay:CáccôngtyTrungQuốckhôngđểngườinướcngoàichiarẽhọ,nhưnghọchiarẽngườinướcngoàikhôngmấykhó.

Tạinhàmáy,Roberthànhđộngnhư thểkhôngbiếtgìvềnhữngemailông tađãgởiđi,dùchúngcóảnhhưởngrõ rệtởBuildCorp.VănphòngSanFranciscođangbàn tánxầmxìvềnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốc.ThậmchíDarrenkhôngcóởđómàvẫncảmthấyáplựccủađònphép.

TốiđóDarrennóirằngôngmuốntrở lạiQuảngChâu.Ônggọihãngmáybayđểgiữchỗvàđượcbiếthọkhôngthểdànhvéhạngdoanhnhânchoông.

Tôinghĩnếuởnhàmáythêmvàingàynữathìchúngtôicóthểđạtđượctiếnbộthậtsựtrongmộtsốvấnđề-nhưthỏathuậnvềliêndoanhhoặcchấtlượng.Rốtcuộc,Darrenlạiđẩynhữngvấnđềđóchotôi trongkhiông lochochuyếnbaycủamình.ÔngcằnnhằnvềRobert, thanphiềnvềcácđồngsựởSanFrancisco,kêucavềviệcôngkhôngthểtrởlạivănphòngvànóivới

mọingườilàôngphảiđimáybayhạngrẻtiền.

BuildCorptiếptụcmuasảnphẩmsảnxuấttạiTrungQuốctừnhàmáycủaRobert.

Dùtấtcảđiềukiệncủamìnhđềuđượcthỏamãn,Robertthấycónhữnglýdokháckhôngnêngianhậpliêndoanh.Trongkhiđó,nhữngđònphépchínhtrịởSanFranciscobiếnchuyểnkháchẳn.Đãcómộtđổithaytồitệ,kếtquảlàmộtsốnhữngnhàsánglậpbanđầubịđẩyrakhỏicôngty.

Darrenthuậtlạirằngnhữngbiếncốđóđãkếtthúccólợichoông-ôngđượcnhậnmộtkhoảntiềnđềnbùhậuhĩtrướckhichiatay.Nhưngsaukhiôngngưnglàmviệcchocôngty,lợinhuậncủasảnphẩmnhômđãcolạitớimứckhôngcòngì.Phânngànhđóđãtừmộttrongnhữngbộphậnkinhdoanhcólãicaonhấtcủacôngtytrởthànhmộttrongnhữngđơnvịcólãiítnhất.

Saucùng,BuildCorpđượcbánchomộtcôngtylớncủaNhật,vànhữngchuyệnđauđầutrongtươnglaitrongviệclàmănvớiTrungQuốcnaythuộcvềcôngtyđó.

14.ĐƯỜNGVỀXALẮM

Bạnkhôngbaogiờnhậnthấyảnhhưởngsâusắccủamộtnơichốnđốivớibạnchotớikhiđikhỏinơiđó.Lúcđó làmùahè,vàtôiphảibaytớiHoaKỳ.Lýdochínhcủatôi làcôngviệc,nhưngtôicũnglợidụngchuyếnđiđểthămgiađìnhvàbèbạn.TrênđườngđithămanhbạnMichaelởArizona,tôitớimộtgiaolộ,vàkhinhìnlênđèngiaothông,tôinghĩ:MộtnhàmáyởQuảngChâuđãsảnxuấtnhữngthứnày.TôiđãrờikhỏiTrungQuốc,nhưngnóvẫnđitheotôi.

Michaelvàvợanhnuôibốnconchó,chúngchạythànhbầyquanhtrangviêncủahọ.Khitôibướcquacổng,chúngchồmlênngườitôi.Nhìnvòngcổtrangtrícủamộtconchó,tôinhớtớimộtchủnhàmáykhácởQuảngChâu,ngườicómộtxínghiệpphátđạtchuyênsảnxuấttrangphụcchothúcưngđểxuấtkhẩu.

Michael và tôi biết nhauhồi trunghọc, khoảng25năm trước. Chúng tôi ngồi trongphòngkháchnhàanh,vàtôithấymọithứnayđãkhác.Bạntôivẫnlàbạntôi,nhưngnhàanhtrônggiốngmộtngăntrưngbàysảnphẩmrấtcóthểđượcsảnxuấtởTrungQuốc.ChiếcđồnghồtrêntườnggiốngthứđượcsảnxuấtởTrungQuốc,mộtchiếclọsứtrênbàngầntrườngkỷcũngvậy.Aibiếtđượcmóngìtrongnhànày-hayphầnlớncácmón-cónguồngốctừTrungQuốc?Gầnđâyhọđãmuamộttrungtâmgiảitrí.Tôinhìnnóvàtựhỏiphảibaonhiêumónmớichấtđầymộtcông-te-nơ40foot.

Trongnhữngcuộcthămviếnghiếmhoinày,chúngtôiítkhinóivềcuộcsốngcủatôiởTrungQuốc,nhưngMichaelcómộtquantâmmới.NềnkinhtếHoaKỳđangchaođảo,vàTrungQuốcđangtăngtrưởngmạnh.AnhkhôngcómộtýniệmnàovềViễnĐôngvàanhthừanhậnrằnganhtòmò.Tuynhiên,TrungQuốckhôngphảilànguồncảmhứngchovợanh.

“DạonàychúngtôicứtoànthấytinTrungQuốctrêntruyềnhình”,chịnóinhưthểmongmỏiphươngtiệntruyềnthôngđưatinvềnhữngchủđềkhácnhiềuhơn.TrungQuốcnghequáxaxôi,vàchịcóvẻkhôngthiệncảmvớitôilắmkhibiếttôisốngởđó.

Đềtàitròchuyệnthayđổi.Chúngtôinóinhữngchuyệnkhác-mộtsốngườiquenbiếtchunggiờrasaovàdựtínhsửanhàgầnđâycủahọ.

Michaelvàobếplấythứcuống,vàvợanhElizabethcólẽcảmthấybắtbuộcphảinóivềTrungQuốc.Chịluônbảokhônghiểutạisaotôisốngởđó.Bâygiờchịlạimuốnhỏitôimộtchuyện.

“Cóthậthọănthịtchókhông?”

“Tôikhôngăn”,tôinói.

“Anhkhôngăn,nhưnghọăn”.Đólàmộtlờibìnhphẩmđồngnghĩavớimộtcáicớđểkhôngmuốntìmhiểuthêmchủđềnàynữa.

PhươngtiệntruyềnthôngcólỗimộtphầnvìđãlàmngườiMỹhoangmangvàlàmhọxalánhđềtàiTrungQuốc.Mộtmặt,cáckênhtintứcmiêutảnướcnàylàmộtquốcgiatưbản,nhưngrồicũngchínhcáctổchứctruyềnthôngđónệnầmầmcáiýtưởngTrungQuốclàmộtnướcCộngsảnkiêntrì.

Cóquánhiềuhìnhảnhmâuthuẫn:Nềnkinhtếhoạtđộngvớikhíthếrựclửa,tiềmẩnmộtmốiđedọasắpxảyrachovaitròlãnhđạokinhtếtoàncầucủaMỹ,nhưngrồinướcnàycũngvẫnđượcmôtảlànghèonànvàđángthương.TrungQuốcbíẩnvàkỳlạ;mộtđấtnướccủalịchsửvàvănhóa;nhưngcùnglúcnóđượckhắchọalàmộtkhucôngnghiệpkhôcằnđộchại.NgườiMỹhoangmang;họkhôngbiếtnênnghĩthếnàovềnhữngcongấutrúcvàchùachiềnhaytìnhtrạngsuykiệtvàônhiễmmôitrường.

ChínhquyềnTrungQuốcchuyênchếvàđộcđoán,thếnhưngcáccơquantruyềnthôngcũngtườngtrìnhrằngngườidânTrungQuốcthuộcvềsốngườithỏamãnnhấtthếgiới.CóphảiĐảngCộngsảnđãxâydựngthànhcông“xãhộihoànhảo”củahọhaycôngdâncủahọđangmắchộichứngStockholmtậpthể?[HộichứngStockholm:trạngtháitâmlýmàcontinhoặcnạnnhâncảmthấythươngmếnkẻbắtgiữhọ-ND]Khôngbiếtchắcphảinghĩgì,nhữngngườiMỹnhưElizabethtránhxatoànbộđềtàinày.

MichaeltòmòvềTrungQuốchơnvợmình.Đốivớianh,sựtăngtrưởngnhanhcủanềnkinhtếnàycóấntượngrấtmạnh,dùcólẽcũnghơiđángsợ.TrungQuốctăngtrưởngnhanhquá.Theocáchnóicủaanh,chắcchắnnướcnàysẽ“tómthuthếgiới”.

“TrungQuốcđangthựcsựpháttriển,đúngkhông?”Anhhỏi.

“Cũngđúng”,tôinói.Chắcchắncótăngtrưởng,nhưngcũngynhưngườiHoakhôngbahoavềviệcđấtnướcnàyđangthayđổinhanhrasao,tôicũngkhôngthấycầnlàmthế.Nhữnggìmàkhuvựcsảnxuấtđanglàmchắcchắnlàcóấntượngmạnh,nhưngTrungQuốccũngcónhữngđiềuthiếusót.

XưakiaTrungQuốcđãnổitiếngvềnhữngphátkiếnvìhọđãphátminhragiấy,thuốcsúngvàlabàn;nhưngtrongnhữngthếkỷgầnđây,bảnnăngsaochépđãthaythếtinhthầnkhámpháđó-khôngchỉ trong lĩnhvựccôngnghệmàcả trongnhữngmôhìnhkinhdoanhnữa.Thói

quenmớithaythếđóđãchophépnướcnàynỗlựcđuổibắtthếgiớitrongnhữngnămgầnđây,nhưngmôhìnhnàychắcchắnsẽkhôngbềnvững.Khôngnềnkinhtếnàocóthểthắngcuộcđuatranhbằngcáchsửdụngphươngtiệncủakẻkhác,vàTrungQuốccónhữnghoàibãoriêngtư.HọkhôngchỉtìmcáchgiảmsựcáchbiệtgiữahọvàthếgiớimàcònvươnlênngangbằngvàvượtquanhữngnềnkinhtếcôngnghiệphóanhưHoaKỳvàNhậtBản.

Rồicòncónhữngvấnđềkhác,quánhiềukhôngthểgiảiquyếttrongmột lúc.Khuvựckinhdoanhcónhữngvấnđềđạođứcnghiêmtrọng;vấnđềkiểmsoátchấtlượngchỉlàmộttriệuchứng.Michaelxemxétnhữnglờibànluậncủatôivàmuốncónhậnxétgìđócụthểhơn.Hoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấthẳnđãchotôicómộtýthứcnhấtđịnhvềnhữnggìđangdiễnra,vànếutôikhôngtinvàosựphátđạtthìtôitincáigìởTrungQuốc?

Michael làbạn tôi; anhkhôngmuốn tôiphun ranhững số liệu thốngkê.Anhcầnmột cảmtưởng,mộtlờiquyếtđịnh.Anhmuốnbiếtquanđiểmcủatôivàhyvọngtôicónhữnglờibànluậnmàchúngtôicóthểđểdànhchonhữngcuộcnóichuyệnsaunày.

“AnhtinrằngTrungQuốcsắpsụpđổ”,Michaelnói,cốmớmlờichotôi.

“Tôikhôngnóithế”.

Anhtiếptụcnhấnmạnhýđịnh,vậndụngmộtsốýtưởngmàtôiđãgieorắc.Đốivớianh,sựthểphảiđúngnhưnhữnggìmàngườikhácđãkhăngkhăng-TrungQuốchoặcsẽbaycaonhưmộtquảbónghoặcsẽchìmnghỉmxuốngaonhưmộthònđá.Anhcoilờibìnhphẩmcủatôinhưgợiýrằngtôitiênđoánkhảnăngthứhai.

“SựhưngthịnhvàsuyvongcủaTrungQuốc”,anhnói,cốvậndụngmộtđềtàichung.

“Giốngsựhưngthịnhvàsalầyhơn”,tôinói.

LầnnàycónhiềulýdochotôitớiHoaKỳ;mộtlýdolàthamdựmộtcuộctriểnlãmthươngmại.Tôi cũngđigặpvài công tyHoaKỳđangkhảosátnhữngkhảnăngchọn lựacủahọởTrungQuốc.

TôidừngchânởthànhphốWaterbury,bangConnecticutđểgặpmộtnhàsảnxuấtcácbộphậnkimloại.Tớivănphòngcủahọlúccònsớm,tôiđượcyêucầungồiđợitrongmộtphònghọpnhỏ.

Tôichúýtớimộtbứcảnhtreotrêntường.ĐólàmộtbứcảnhtrắngđencũchụpkhoảngcuốithếkỷXIX.Cáccôngnhânnhàmáyđứngtrướcmộtxưởnglàmkhóathắtlưng.Tấtcảđànông

mặccom-lê,vàphụnữtronghìnhmặcáováyxếpnếpmàusáng.Tôithấyngườinàocũngđộimũ,vàhơnnữa,họđãđưacảconngựacủacôngtyvàobứcảnh.

Thờikỳđó,côngtynàylàmộttrongnhữngnhàsảnxuấthàngđầuởkhuvựcNewEngland.Đôilầnsápnhậpcôngtyvàmộtthếkỷrưỡisau,doanhnghiệpnàytrởthànhchinhánhcủamộtcôngtyđạichúng,vàhọđangvấtvảvạchkếhoạchcạnhtranhvớicácloạiphụtùngrẻhơndođốithủcủahọđặtTrungQuốcsảnxuất.Giảiphápcủahọ-khôngtồichútnào-làcũngsửdụnglaođộnggiárẻ.

Khôngphảitấtcảnhữngcôngtymàtôithămviếngđềutrởthànhthânchủ,vàtôiluônnhớđiềunàymỗikhiđixabằngtiềntúicủamình.Côngtycụthểnàychỉtìmsựtưvấntổngquát.ChủyếulàhọcầnbiếthọcóthểphạmsailầmtrongvấnđềgìkhihọtớiTrungQuốc.Họđểtôinóigầnhếtcuộcgặpmặt,trongkhinhữngngườikhácghichép.

Rakhỏithànhphốsaucuộchọp,tôiđiquanhữngnhàmáykhác,vàđặcbiệtcómộtcáirấtgiốngcôngtykhóathắtlưngtôivừađikhỏi.Từngoàiđường,tôikhôngthểnóinơinàysảnxuấtcáigì,vàtôitựhỏi:NếutôighéquaxưởngnàynhưtôiđãlàmởTrungQuốcthìsao?

“Xinlỗi,ônglàai?”Nhânviênlễtâncủacôngtyhỏitôi.

Saukhinghetôigiảithíchrằngtôichỉghéquamộtnhàmáygặpbênđường,côtaquansáttôikỹlưỡngvàthúcgiụctôichobiếtthêmchitiết.“TôilàmviệcởTrungQuốc”,tôinói,vàkhinghetừ“TrungQuốc”đó,côtarùnvaitrôngnhưmộttayđôvậtsẵnsàngtốngcổnhữngkẻquấyrốirakhỏiquánrượu.

Cônóirằngnếukhôngcóhẹntrước,tôikhôngthểgặpaihết.Côkhôngthôlỗ,nhưngcộclốc,vàtôilúngtúng.Tôinghĩmìnhlàaimàxôngvàomộtcôngtynhưvậy?Tôitưởngtôiởđâu-PhậtSơnhaynơinào?

Xinlỗivìđãlàmgiánđoạncôngviệccủacô,tôichuẩnbịrútluinhanh.Cólẽnhậnthấyđãthiếuâncầnvớitôi,cônhânviênlễtânmềmmỏnglại,vàngaytrướckhitôiquaylưng,cônhoàingườitớinhưthểsắpchotôibiếtmộtbímật.“Ôngcũngbiết”,cônóigiọngngọtngào,“TrungQuốcthậtsựlàđốithủcạnhtranhcủachúngtôi”.

Ngồivàochiếcxethuêvàláirakhỏibãiđậuxe,tôithấymìnhvẫnchưabiếtcôngtynàysảnxuấtthứgì.Rồitôinghĩ:Thậtbuồncườikhinói“TrungQuốclàđốithủcạnhtranhcủachúngtôi”.NếucôngtycủahọđươngđầuvớikhókhănvìTrungQuốcthìlạicàngcólýdođónnhậnvàxemxétcáccơhội.Côngtykhóathắtlưngcóđốithủcạnhtranhởnướcngoài,vàcáchđáp

ứngcủahọlàcốgắngbiếnnơiđólàmviệcchohọ.Cóaitừngtìmcáchđánhbạiđốithủcạnhtranhbằngcáchtrốntránhhọkhông?

Mộtcơhộibịbỏlỡ,đơngiảnthếthôi.TrênđườngtớiNewYork,tôinghĩvềphongtụckhôngbaogiờxuađuổilữkháchcủangườiHyLạpcổđại.Nếucóngườilạtớicửanhàbạn,chuyệnhoàntoànbìnhthườnglàbạnsẽmờihọvào,chohọănvàchohọcơhộinghỉngơi.Vàtronghoàncảnhnàothìchủnhàcũngkhôngbaogiờđểkháchrađimàkhôngcómộtmónquà.Lýdocủaphongtụcnàyrấtthựctế.Lữkháchđườngxathườngmangtintứctừxatới.PhongtụcđộcđáonàygiúpngườiHyLạpcổđạithuthậpthôngtin.

ĐãbaonhiêulầntôitớimộtcôngtyTrungQuốcvàđượcđốixửkhôngnhưmộtngườilạmànhưmộtkháchquý?Nhữnghãngsảnxuấtkhôngquenbiếthaykhôngmongchờtôitớiđãmờitôivàovàtiếpđãitửtế,vàhọkhôngđểtôirađimàkhôngcóquàtặng(trongtrườnghợpnày,tôibịbuộclấymộtsốsảnphẩmmẫucủanhàmáy).Dùđôikhitôicảmthấybịlợidụng,ítnhấtbạncũngcóthểtôntrọngnhữngnhàcôngnghiệpnàyvìtínhthẳngthắnvàkhônngoancủahọ.

CólẽđóchỉlàquanđiểmđãbịthayđổicủatôidosốngởTrungQuốcquálâu,nhưnghìnhnhưcáccôngtyTrungQuốcchủđộngtiếpxúcvớithếgiớirộnglớnhơn.ỞHoaKỳ,xuthếđangphổbiếnnhanhlàphớtlờđốithủtrongkhimộtchiếnlượctốthơnlàchấpnhậnsựđedọacạnhtranhnhưmộttháchthứcthúvị.CócáigìđótrongnềnkinhtếđangtrỗidậytrongmọilĩnhvựccủaTrungQuốclàmchocáccôngtyMỹmấttựtin.

o0o

Sau trọn một ngày gặp gỡ Bernie và các đối tác Johnson Carter gần Broadway ở khuManhattan,tôisốnghaingàycuốiởPhiladelphia.Tôiphảigặpnhữngngườibạnởđây,vàđócũnglàdịpthămlạimộtthànhphốmàtôibiếtrõtrongthờigianhọcđạihọc.

Mùahèlàthờikhắctốtnhấtđểđithămthú,vàdukháchtừkhắpnơitrongnướctrànngậpcácđườngphố.KhithămkhuvựcquanhDinhĐộclập,tôighinhậnmộtsốthayđổi.MộttòanhàmớichoQuảchuôngTựdođãđượcxâydựng,cùngvớimộttrungtâmdukháchrộngrãi.Ngồiởmộtgócgầnđó,tôichúýtớimộtnhânvậtkỳlạ,mộtngườibiểutìnhđơnđộc.

Đólàlầnđầutôithấymộtngườibiểutìnhtạiđịađiểmnàycủathànhphố,vàđiềubấtthườnghơnnữalàmi-crôcủangườiđànbàđóđangtuyênbốomsòmbằngtiếngQuanThoại.TôitớigầnhơnvànhậnrarằngbàđangbiểutìnhnhândanhPhápLuânCông-mộttôngiáobịchínhphủTrungQuốccoilàsựsùngbáingẫutượngvàdođóbịđặtrangoàivòngphápluật.

Ởđầukiathảmcỏ,tôithấyhaingườiđànông,cũngngườiHoa,màkínhrâmRay-BangiảvàquầnsọccóthểchobiếthọlàngườivùngHoaBắc.Tôitớikhágầnvànghehọnóimộtngoạingữquenthuộc,vàtôichàohọbằngtiếngHoanhưtôicóthểnóiởTrungQuốc.HọvuimừngnóichuyệnvớitôivìcảhaingườiđềukhôngnóiđượctiếngAnh,vàtôithìcònvuihơnvìđólàcơhộiđầutiênchotôinóitiếngQuanThoạitronghaituầnlễ.

NgườiHoathườngthíchtángẫu,vàtôicũngđượcanủikhiđónglạivaitròngoạikiều-ngườinướcngoàisốngởTrungQuốc.

ThấyhọlàmtôinhớTrungQuốc.Tôikhôngchỉnhớchỗởmàcònnhớcảcôngviệc.Thờigiantrongngànhchếxuấttôiđãgặpkhókhăn,thậmchíthấtvọng,nhưngtôivẫnthíchthú.“Hãytìmmộtbứctườngmàbạncóthểđâmđầuvào”,mộthọasĩdanhtiếngđãnói,“vànếubạnkhônglàmđượcgìhơnlàgâymộtvếtnứtnhỏtrêntường,ítnhấtbạncũngcóthểnói:“Đólàbứctườngcủatôi”.Tôikhôngbiếttôiđãgâyđượcbaonhiêuảnhhưởngđốivớikhuvựcchếxuất,nhưngtôiđãquenvớimộtcảmgiácnhấtđịnh.

TôihỏihaingườiHoakiavềcảmtưởngcủahọđốivớinướcMỹ,vàhọchotôibiếtlờithanphiềnphổbiếnvềthứcănTrungQuốcởHoaKỳrấtdởvàkhónuốtnhưthếnào.

“Bánhmìkẹpthịtbòvàpho-mátthìsao?”Tôihỏi.DùsaochúngtôicũngđangởPhiladelphia.NhưhọnghĩbữaănđồTàusắptớicũngtồi,họnóihọthíchgắnbóvớinhữnggìhọđãbiếthơn.Nhưnghọmuốnđượcchỉdẫnnơithamquan.

MộphầncủaBenjaminFranklinđángđểthamquan,tôibảohọ,vàtôigiảithíchlýdo:vìdukháchMỹnémtiềnxulênmộông.NgườiHoavốntôntrọngsựtiếtkiệmvàghétsựhoangphí,khólòngtinrằngngườitabỏlạitiềnthậttrênmộngườinàođó.

Mộtngườihỏicóphảitôiđịnhnóivàngmã,thứđượcđốtcúngPhậtkhông.Không,tôicamđoan,đólàtiềnthật.

“Saohọcóthểlàmvậy?”

Tôicốgiảithíchsựhàihướctrongchuyệnnày-đốivớiconngườinổitiếng(vàhìnhnhưthấtbại)trongviệcdạyngườiMỹbiếtgiátrịcủasựtiếtkiệmbằngcáchnóirằng:“Tiếtkiệmmộtđồnglàkiếmđượcmộtđồng”,dukháchkhắpnướclãngphíbằngcáchdốchếttiềnlẻtrongtúira.

Họtừgiã,đivềhướngtâytrongkhitôiđivềhướngnam,dừngchântạimộtquánbánhpizzaởSouthPhilly.Nhữngbiểnbáotrêntườngkhuyêndukháchkhôngnênyêucầunhữngthứnhư

dụngcụănbằngchấtdẻo,pho-mátParma,đinhàvệsinhhoặcuốngnướcmiễnphí.Cùngvớinhữngcảnhbáodàidằngdặcnày,trênbứctườngcòncómộtbiểntómtắttháiđộchungcủacửahàngđốivớisựphụcvụkháchhàng:“CâutrảlờilàKhông,Không,Không!”

ĐólàmộtcáigìkhácnữamàphầnlớndukháchngườiHoakhônghiểunổi,vàgiốngnhưngôimộđượcrảitiềnkimloạicủaBenjaminFranklin,tôithấycácthôngbáotrongtiệmbánhpizzabuồncườinhưngđángbuồn.

Ngườiđànôngtínhtiềnchotôitạiquầycómộthìnhxăm.Mộthìnhxămlàmtôichúý.ĐólàmộtchữHánbằngmựcxanhđậm,vànóchehếtnửatráitrêncổanhta.Đólàmộtchữmàtôibiết-Giáo,cóthểlàsựgiáodục,hoặcđượcdùnglàmđộngtừ,như“dạydỗ”.

Tôihỏianhtacóphảilàgiáoviênkhông,vàtôiphảichỉvàocổtôiđểanhthấymốiliênquan.“Không”,anhnói,“đólàdosailầm.Tôiđãbảoanhchàngxămhìnhchotôilàtôimuốnxămchữ‘hyvọng’”.

Ngoàinhữngkhókhănvềkinhtế,lâunayPhiladelphiacònphảiđấutranhvớimộtlànsóngtộiphạmnghiêmtrọng,vàthứmàthànhphốnàycóvẻđangthiếuchínhlàhyvọng.

Khitườngtrìnhvềtộiphạmbạolực,báochíthànhphốnhắctớitrên400vụgiếtngườitrongnămtrước,hầuhếtđượcquychonhữngvụđấusúngngắn.TrungQuốckhôngphảichịuđựngmứcđộtộiphạmnàogầnnhưvậy;vàvớitưcáchngườinướcngoàisốngởTrungQuốc,tôiluônluôncảmthấyđặcbiệtantoàn.

Kết thúc cuộc thămviếngPhiladelphia, tôi thấymột chiếc áo thun trongmột tủbàyhàng.Chiếcáođượcvẽkiểugiốngáochẽn.Dòngchữtrênáo:Killadelphia[GiếtPhiladelphia].NgườiHoakhôngphạmtộibạolựctớimứcđộđó,vàchắcchắnhọkhôngđitớichỗđemchuyệnđólàmtròhàihướcthươngmại.

SauhaituầnởHoaKỳ,tôicàngsẵnsàngtrởlạiTrungQuốchơn.KhiđápchuyếnbaytừPhitrườngJFK,tôinhậnthấyphầnlớnhànhkháchtrênchuyếnbaycủatôilàngườichâuÁ,vàtôicảmthấymìnhởgầnđíchđếnhơn.

NgườiđànôngkếbênvuimừngvìchúngtôicóthểnóichuyệnbằngtiếngQuanThoại,vàônghỏitôi:“Ôngđiđâu?”

“Tôihồihương”,tôibảoôngtabằnggiọngđùacợt.

Mặtngườiđànôngnhănlạivớivẻcaucó,vàôngtanóirằngtôikhôngthểdùngnhữngtừđó.

Ôngtaphảnđốicáchtôidùngtừ“hồihương”,mộtđộngtừgồmhai tiếng:hồi là trởvề,vàhươnglàquênhà.Ghépchung,haitiếngcónghĩalàtrởvềquênhà.Quảnhiêntôiđãtuyênbốtrúsở;tôiđãgọiTrungQuốclàquênhà.

“Câuđókhôngthíchhợpvớiông”,ôngtanói,đầyvẻuyquyềnvàquảquyết.“Ônglàngườinướcngoài,ôngchỉcóthểnóilàôngduhànhtớiTrungQuốc”.

Ôngtacốtỏralễđộ,nhưngngườitavẫncảmthấyđólàmộtcáitátvàomặt.“NhưngtôisốngởTrungQuốc”,tôinói,cốsửasaiýniệmcủaôngtarằngtôilàmộtkháchdulịchđơnthuần.“TôisốngởQuảngChâu”.

Tôinghĩviệcgọitênthànhphốnàysẽcóích,vàtôicóýnghĩchoôngtaxemxâuchìakhóatrongtúi,dùchỉđểchứngminhthêm.TấtcảchìakhóatôiđãmởnhữngcánhcửaởHoaNam.HầunhưtôikhôngcóquanhệtựnhiênnàovớiHoaKỳ.VànếutôikhôngsốngtạimộtnơinàođóởMỹ,thìtôiđãởđâutrongbấynhiêunăm?

Ngườinàyliếcnhìn,làmnhưsuynghĩvềnhữnglờithuyếtminhcủatôi,nhưngôngrấtkiênquyết.“Dùcóthểnhưvậy…”,ôngtanói,bỏlửngnhữngtiếngcuốicùng.Ôngtakhóchịu,nhưngtôithấytháiđộnàyquenthuộcmộtcáchlạlùng.NhiềungườikhácởTrungQuốccũngcótháiđộlạnhlùngnhưvậyvớikháchnướcngoài,vànónhắctôirằngdùtôikhôngcòncómộtquênhàởHoaKỳ,TrungQuốcvẫnkhôngcoitôilàthânthiết.

Cómộtchuyệnngụngôncổvềmộtngườiđànôngnghenóivềmộtkiểuđiđặcbiệtcủangườidânởmộtnơixaxôi.Ngườinàyquyếttâmđitớinơiđóđểhọcdángđicủahọ,vìhìnhnhưnósànhđiệuhơndángđicủatổtiênanhta.

Anhtaxàihếtsốtiềnmìnhcóvàtốnnhiềuthờigianđểlàmchođúngnhưngkhôngthểnàolàmđược.Khôngbaogiờanhtathànhthạokiểuđimới,vàtrongkhicốhọc,anhtađãquênkiểumìnhvẫnthườngđi.Kếtquảlà,dosựđiênrồcủamình,ngườiđànôngđóphảibòvềnhà.

ĐólàcâuchuyệnvềnhữngngườixaxứlâudàiởTrungQuốc.Trongkhikhôngbaogiờhộinhậptrọnvẹnvàonướcdungnạp,họcũngkhôngcònhoàntoànthoảimái, tựnhiênởquêhươngcũnữa.

Ngườiđànôngtrênmáybaynhìnđămđămlưngghếtrướcmặt,miệngmímchặt.Nghĩkỹhơnvềnhữnggìtôithíchnói,tôimuốnkhơilạicuộcchuyệntrò,nhưngvôích;ôngtađãquyếtlòngimlặng.

ChuyếntrởvềTrungQuốccủatôibuồnvuilẫnlộn.Trongkhitôigiơtaylấydâyantoàn,người

đànôngkếbênthảcánhtaylênchỗtựagiữachúngtôi-vànónằmđósuốt12giờbay.NgồikhoanhtaysuốtchuyếnbaytớiĐôngÁ,tôitựhỏi:TôisẽphảisốngởTrungQuốcbaolâutrướckhiđượcphépgọiđólàquênhà?

15.KIMCƯƠNGMAYMẮN

SaulPlotnicklàmộtthânchủmớinữatìmsựgiúpđỡởTrungQuốc.ÔngmuabánkimcươngvàcôngtycủaônglàmộttrongsốítcôngtychọnlọcmuangọcthôtrựctiếpcủaDeBeers,tậpđoànkimcươnglớnnhấtthếgiới.Đólàmộtdoanhnghiệpgiađình,ônggiảithích,códoanhthutrênmộttỷđô-la.

“Vậyôngbiếtgìvềcôngnghiệpkimcương?”Ônghỏitôi.

Thậtratôibiếtkhôngnhiều.TôinóirằnggầnđâytôiđãđọcmộtbàibáovềmộttỷphúngườiUzbekđãchoDeBeersquảnlýtiềncủamình.Ôngvuimừnglàtôiđãnóitớingườiđó.

“Ai,LevLevievư?Chúngtôiđãđưaôngtavàovụlàmănnày!”ChúngtôingồitrongphòngkháchsạncủaôngởThâmQuyến,vàtrênmộtbàncà-phê,ôngmởramộtdanhmụcđầutưgồmnhữngtrangđượcépcứng-nhữngquảngcáochothấykimcươngcủacôngtyôngđượcbánởđâu.Escada-mộttrongnhữnghãngthờitranghàngđầuchâuÂu-làmộtkháchhàng.VàmộttrongnhữngchuỗicôngtybuônsỉgiảmgiálớnnhấtnướcMỹcũngvậy-đóchuỗicửahàngthànhviênmàmộtkháchhàngcóthểmuasốlượnglớntômđônglạnhcùngvớivỏxehơi.

Ônglàmộttronghaianhemđiềukhiểncôngtydochahọsánglập;têngiađìnhcũnglàtêncủacôngty.

CuộcgặpgỡcủachúngtôiđãbiếnthànhmộtbàihọclịchsửkhiSaulchobiếtgiađìnhôngđãthamgiamuabánkimcươngnhưthếnào.Khicòntrẻ,ngườichaquácốcủaôngtừNamPhiđãđượcpháiđitớicácthịtrườngởchâuÂuvớimộtmớđủthứngọcthạchvàcónhiệmvụtìmragiácảcóthểbánđượcởđó.

SaulnóivềôngcụPlotnickkhôngnhưcáchngườicontrainóivềngườichaquácố,mànhưcáchngườitanóivềmộtgươngmặthuyềnthoạiđượcmọingườibiếtnhiềuhơn.Ôngbảotôirằngchaôngcũngcóthểlàmăngiỏitrongbấtcứngànhnào-chỉtìnhcờmàôngthamgiangànhkimcương.

Chúngtôiđibằngchiếcô-tôlớnvàgặpnhữngngườikháctronggiađìnhcóliênhệtrựctiếptrongviệclàmăn.ChúngtôiđãgặpvợcủaSaul,ngườianhemcủaôngvàngườicháutrai.HọtừBỉtới,nhưngnóinhiềuthứtiếngvàxoaynhanhquanhcácthứtiếngđó,nhưđangchơimộttròchơi.GiađìnhnàylàngườiDoThái,rấtsùngđạo.Đànôngmặccom-lêsẫm,vàtấtcảđội

mũchỏmkippa.

PhóngxetheoxalộtrênđườngđithămmộtxưởngmàikimcươnggầnthànhphốTrungSơn,chúngtôigiốngmộtđoànlữhànhcủaCựuThếGiới,dạnglữhànhmàchínhtổtiêntôiđãthamgia trênđườngđi lậpnghiệpởRomaniavàBaLanmấytrămnămtrước.Tôi lắngnghekhinhữngcuộcnóichuyệnngẫunhiênchuyểntừtiếngPhápsangtiếngAnhrồitiếngDoTháicổchotớithứtiếngmàtôimườngtượnglàtiếngBỉ.Quánhiềuthứtiếng,vàkhôngcóthứtiếngnàocủaxứsởmàhọđanghyvọngtiếpcận.

Trênđườngvềtừmộtxưởngkimcươngthứhai,Saulchotôibiếtkếhoạchcủaông:SẽbánkimcươngởTrungQuốc.Ôngcóvẻtựtin,nhưthểvấnđềduynhấtthậtrachỉlàýchínhảyvàothịtrườngnàycủagiađìnhông.Cómộtsốtrởngại;mộttrởngạilàchínhphủTrungQuốcchỉchophépnhữngnhàsảnxuấtđịaphươngbántrựctiếp.Nhưngđóchínhlàýnghĩacủaviệcđithămcáccơsởmàikimcương.Côngtycủaôngsẽlậpquanhệcộngtácđểđicửasauvàothịtrườngnày.

CólúctôitưởngSaulsẽhỏitôinghĩgìvềkếhoạchbánkimcươngởTrungQuốccủaông,vàtôinhẹcảngườikhiôngkhônghỏi.Tôinghĩvấnđềlớnhơnlàtìmnguồncầu.PhụnữTrungQuốckhôngcoichiếcnhẫnkimcươnglàphầncầnthiếttrongđềnghịhônnhân.VàdùngọcthạchgiữmộtđịavịđặcbiệttrongnhữngnềnvănhóaĐôngphương,kimcươnggầnnhưkhôngcóýnghĩanhưvàng,ngọcbíchhoặcbạc.

Ýtưởngtặngkimcươngkhiđínhhôndùsaocũnglàmộttruyềnthốngđượctạodựngra,vàtrongtàiliệutiếpthịcủahọchothịtrườngHoaKỳ,DeBeersđềnghịrằngđànôngdựtrùhaithánglươngchomộtchiếcnhẫnđínhhôn.Cáchtínhtoánnhưđềnghịnàyđặcbiệtvônghĩatrongmộtnềnkinhtếmàngườilaođộngtrungbìnhmỗithángkiếmđượchơn100USDmộtchút.MộttrởngạikháclàngườiHoakhôngcóthóiquenmuanữtrang.

KếhoạchtheodựkiếncủaSaullàtáitạonhữnggìđãcóhiệuquảchocôngtyởnhữngnơikháctrênthếgiới.ỞHoaKỳ,họđãlàmđượcviệcbằngcáchchuyểndịchnhữngsốlượnglớnkimcươngquanhững tổ chứcbán sỉ.Qua cáckênhnày,Plotnick chuyênbánkimcươngkhônghoànhảochongườiMỹtrunglưu-nhữngngườichỉquantâmtớikíchcỡcủaviênkimcươngvàtiếtkiệmbaonhiêuthìlơlànhữngchỗbịttrámhoặcnhữngkhuyếtđiểmkhácbấynhiêu.

TrungQuốclàmộtthịtrườngđầycơhội,nhưngnólàmộtloạithịtrườngkhácbiệt.TôingụýTrungQuốclàkhácbiệt,nhưnglờibànluậncủatôilàthứSaulkhôngmuốnnghe.ÔngđãquyếttâmtriểnkhainhữngcơhộikinhdoanhởTrungQuốc,mộtphầnvìcôngtycủaôngkhôngcó

lựachọnnàokhác.

DeBeerslàmộttậpđoànđãtừngcólúcgầnnhưđộcquyềnkiểmsoátgiácảbằngcáchkhốngchếnguồncungcủathịtrường.Mộtcơsởtưvấn-quảnlýtoàncầuđãlàmviệcchoDeBeersvàkếtluậnrằnghọcầntácđộnglênvếkiacủaphươngtrìnhbằngcáchkíchcầu.

DeBeersnghetheolờikhuyêncủacácnhàtưvấnvàđểlàmviệcnày,họsửdụngphươngtiệnchủyếuđểbánkimcươngmàhọcótrongtay-cácnhàbuônsỉkimcươngthô.ThậtsựđólàkiểutiếpcậnTrungQuốccủaPlotnickGroup.Họtớimàkhôngcóýniệmnàovềcáchthứcgiảiquyếtmộtsốnhữngvấnđềthịtrườngkhálớn.Dùkhôngphảilàmộtcôngtytiếpthị,PlotnickphảichoDeBeersthấyrằnghọđanglàmbấtcứviệcgìcóthểđểthúcđẩymạnhnhucầutoàncầu.

Tôibiếtnhữngngườihoạtđộngtrongngànhkimcươngkhác.Họcũngphảichịuđựngsựthaotúngchấtlượngphổbiếntrongngànhsảnxuất.ThợcắtkimcươngTrungQuốccóthóiquencắtkimcươngtheokiểukhôngđốixứngđểcómộtviênhơilớnhơntừmộtviênkimcươngthô.Saukhilàmnhưthế,nhàbuônkimhoàncóthểkiếmđượcmộtchứngchỉgiảxácnhậnviênkimcươngcóchấtlượngcaohơn.

LậptrườngtiêuchuẩncủatôiđốivớitấtcảnhữngdoanhnghiệpmớiởTrungQuốclàphảixemxétchúngvớimộtchútgiễucợtlànhmạnh.TôingẫunhiênnóivớiSaulrằngbảnthântôisẽkhôngđâmbổvàobấtcứcôngviệclàmănnàoởTrungQuốcmàkhôngtìmhiểunhiềuhơnvềquyluậtcủatròchơi.

“Xì!”Saulthốtlênkhinghenóithế.Ôngtacoimọilờikhuyênthậntrọngđềukhôngphùhợp.

“NhữngnhàbuônkimcươngthôđãcómặtởTrungQuốcrồi”,ngườicháunóirõ.“ÔngcóbiếtDalumikhông?”

“Đólàtênđốithủcạnhtranhcủacácônghả?”Tôihỏi.“Dalumi?”

Tôibấtgiácmỉmcười,vàngườicháumuốnbiếtlýdo.“Dalu”[đạilục]làcáchngườitanóitớiTrungHoachínhquốc,tôibảoanhta.Vàtìnhcờchữchỉgạolà“mi”[mễ].Hạtgạokhôngphảilàhìnhảnhmàbạncầngieovàoócngườitiêudùngkhimuốnbánđáquý,vànếutôihiểuđượcchuyệnbuồncườinày,chắcchắnthịtrườngTrungQuốccũngsẽhiểu.

NgườicháucủaSaulthíchthúvìtôiđãtìmramộtcáigìđóbuồncườivềđốithủcạnhtranhcủahọ.Vàanhtasaysưavớiýnghĩphiêndịchcáctên.

“TênchúngtôicónghĩagìtrongtiếngHoa?”Anhtahỏi.

Tựnókhôngcónghĩagìhết,tôibảoanhta,rồitôicốgiảithíchrằngchỉvìtrùnghợpngẫunhiênmàtênđốithủcạnhtranhcủahọngherangớngẩn.

“Plotnickphảicónghĩagìchớ.Chắcnóphảichỉmộtcáigì thậtra làtốtđẹp”,anhtakhăngkhăng.“Tôicánólàmaymắn”.

Trongmắtanhtacóvẻkíchđộng.NhưngnhữngcáitênTâyphươngkhôngphảilúcnàocũngcóýnghĩatrongtiếngHoa.Đểdịchmộttênhọ,trướchếttôisẽphảinghĩtớitấtcảcácâmtiếtphùhợp.Khôngcóâmtiết“plot”trongtiếngQuanThoại.Nósẽphảilà“pu-la-te”hoặc“pa-lu-tuo”-bakýtựriêngrẽ.Chỉnghĩtớisốhoánvịcũngđủnhứcđầu.Tôibảoanhtarằngtôicầnthờigianđểkếthợpmộtsốkhảnănglựachọn.

Nhưnganhtanàinỉtôidịchngay,hyvọngsẽcómộtkếtquảthúvị.

Đủloạingườinướcngoàiđãbịlôicuốntheosứccámdỗcủacáihìnhnhưlàmộtnềnvănhóahuyềndiệu.NhưngngườiđànôngcựckỳDoTháichínhthốnggiáonàymàvẫnbịhuyềnthoạiTrungQuốchớphồnthìquásứcchịuđựngcủatôi.CáikiểubáivậtgiáonàylàmtôinhớlạianhchàngnhânviêntiệmbánhpizzaởPhiladelphia,ngườibịxămnhầmchữ“giáo”trêncổ.

NgườiDoTháivàngườiHoacónhiềuđiểmgiốngnhau,kểcảsựquantâmtớigiáodụcđãcótừhàngnghìnnăm.Cómộttruyềnthuyếtmàbảnvănđượctruyềntụngbắtđầubằngcâuthơ“Họcvàđôilúcônlạinhữngđiềuđãhọc,khôngphảilàlạcthúlớnnhấtsao?”nghenhưrútratừKinhTalmudcổDoThái,nhưngthậtralàtừKhổngtửGiangữ.

Vàtừtruyềnthốnghọctậpnàyxuấthiệnsựtônsùngchữviếttớiđộmêtín.

TrongThếchiếnthứhai,TrungQuốccungcấpnơitrúẩnchokhoảng30.000ngườiDoTháitịnạn.NhữngaiđượcbiếtvềkhảnăngdicưtớiThượngHảiđãmuốntớiđósaukhinghetênthànhphốnày.Từ“hải”trongThượngHảinghegiốngtừ“chai”trongtiếngHê-brơ-cónghĩalàsựsống.Từnàycónộihàmmạnhmẽ;nólàbiểutượnghaikýtựmànhiềungườiDoTháiđeo trên cổ, và cũngxuấthiện trong chữ “L’chaim”, lời chúc tụngkhi nâng cốc - “mừng sựsống”.

NgườiHoacũngmêtíntrongviệcđặt tên,vàngườitanóirằngnhữngngườiHoadicưtớiCanadađãlậpnghiệpởthịtrấnRichmonthuộctỉnhBritishColumbiavìđốivớihọtênthànhphốnàynghetừatựa“richman”(ngườigiàucó).

SaukhithămthịtrườngkimcươngThượngHảinơiSaulcốchiếmvănphòngrộnglớnnhấtbêntrongkhugiaodịch,chúngtôiđithămcáctiệmkimhoàntrongkhuthươngmạicủathànhphố.

Saulđithẳngtớitủtrưngbàytrongmộttiệmvàchỉbachiếcnhẫnkimcương.Ôngyêucầuđượcxemchúng.Nhìncácviênkimcươngquakínhlúpcủachủtiệm,ôngnhănmặt.Cócáigìđóôngkhôngthích.Khôngphảikimcươngxấu;hoàntoànngượclại,ôngnóirằngchúngquáđẹp.Viênkimcươngnàocũngtrongsuốtvàkhôngcótìvết.Ônglẩmbẩmvànóirằngđókhôngphảilàđiềumàôngmongđợi.

ThịtrườngxaxỉphẩmTrungQuốclàmộtnghịchlý.Dùsốngtrongmộtnướcđangpháttriển,ngườidânởđạilụchoặcmuahànghóathậtđắttiềnhoặckhôngmuagìcả.

NgườiHoathíchhoãnnhữngvụmuasắmquantrọngtớikhihọtíchlũyđượcmộtsốcủacảilớnhơn,vàkiểutiếtkiệmcủahọítnhấtcũngchịuảnhhưởngphầnnàocủanhữngthờikỳđạinghèokhổtronglịchsửTrungQuốc.

Cácnhànghiêncứuđãghinhậntrên1.800nạnđóilớnởTrungQuốc(tínhngượctừthếkỷITCN).Nạnđóicócáchlàmthayđổicáchcưxử,vàmộttrongnhữngcáchchắcchắnnhấtđểmộtcánhâncóthểđánhmấttàinguyênítỏicủamìnhlàkhoekhoangmìnhcó.

Trongmộtnạnđói,ainghĩmộtngườibàconđanggiấumộtítthóclúacóthểđạpcửaxôngvàovàlùngsụckhắpnhà.ỞTrungHoaĐạilục,chodùtìnhhìnhđãđượccảithiệnnhiềutừcuộcCáchmạngVănhóa,vẫncònkhuynhhướngchegiấucủacảitíchlũyđược,ítnhấtchotớimộtthờiđiểmbộcphátvàchuyệnaibiếtđượccủacảinhiềuchừngnàokhôngcònquantrọnglắm.

Họchỉtiêuphasaukhitíchlũyđượcmộtsốcủacảiđángkểcònvìmộtlýdonữacóliênquantớithểdiện.NgườiHoahoãnnhữngviệcmuasắmlớnđểhọcóthểlàmnhữngviệckhiếnkẻkhácphảiganhtị.Muađồxaxỉmàphảichịuthiệthạihoặcphảitiếtkiệmlàkhôngđúngýđồcủahọ.

Điquaphốtrênđườngtrởlạixe,chúngtôigặpbangườiđànbàlớntuổi.Mộtbàđưamộtsốđồnghồđeotaychotôixem.

“Cáigìvậy?Họmuốngì?”Saulhỏi.

“ĐồnghồRolex”,tôinói.

Tôingạcnhiênkhiôngtachúýtớinhữngchiếcđồnghồnày.Côngtycủaôngchínhlàmột

trongnhữngnhàbuônsỉkimcươnglớnnhấtthếgiới.AicầnmộtchiếcđồnghồgiảchứSaulcầngìtớithứđó?

Nhưngđiềunàykhôngcógìlàbấtthường.Ngườinướcngoàiđilàmănlúcnàocũngquantâmtớihànggiả.Họthíchchúngvìtínhmớilạ,vìđôikhikhókiếm,vàvìmuađượcchúnglàcảmộtcuộcgiảitrítrongchuyệnmặccả.

“Hỏixemhọđòibaonhiêu”,ôngnói.

Bàgiàởgầntôinhấtragiá,vàsaumộtlúcnóiđinóilại,bàquyếtgiá100nhândântệ.Khoảng12USDtheohốisuấthiệnhành.Đólàmộtgiáthấp,ngaycảchomộtmónđồgiả.

Saultiếptụcbướcvàsuynghĩ.

“Bảobàtatôisẽlấybachiếc-50nhândântệmộtchiếc”.

Bangườiđànbàkhôngchỉgiàmàcònốmyếu.HọvấtvảmớitheokịpkhichúngtôibướctheonhịpchâncủaSaul.Giáhọđưarađãcựckỳthấprồi,vàtôibảoSaulthế.

Ôngtalườmtôivànói:“Nếuhọkhôngchịu50tệthìbảohọthôiđi”.Tôikhôngnóigìnhưngtinchắchọsẽtiếptụcđòithêm.

Nghetrảgiá,babàgiàxịumặtrồitụt lạiphíasautrongkhichúngtôivẫnđitiếp.Đểtránhngượngngập,tôicũngđềnghịmuacảbachiếcđồnghồchomình.Bánđượcnhiềucólẽsẽbùđắpchogiáthấp.

Khileolênxe,Saulnhướngmàynhìntôinhưcóýhỏi:Chuyệnnàyrồisẽrasao?Mấybàgiàthấyvậyvàtraođổinhanhvàicáiliếcmắt.

Saukhileovàoxe,tôisắpsửađóngcửathìmấybàgiànóihọsẽbán.Đồnghồvàtiềnđượctraotaynhanh,cửaxeđónglạivàchúngtôilênđường.

Saulnhìnmấychiếcđồnghồvànóioangoang.

“Ôngthấykhông?”Ôngtanói.“Tôiđãbảoôngrằngtôisẽmuavớigiá50-vàtôiđãmuavớigiá50”.

Đó là lầnđầutôi thấyđồnghồgiảbángiárẻnhưvậy,vàkhimáybaychúngtôiđápxuốngHongKong,tôimớithấytạisaochúngđượcbánvớigiáthấpđếnthế.Kimphúttrênmộtchiếcđồnghồrụngrarồitôithấycảbađồnghồđềuchếtmáy.Tôikhôngnóigìvềđồnghồcủamình,

nhưngngờlàmọichiếckhácđềunhưvậycả.

ChặngdừngchâncuốicùngtrongchuyếnđichungcủachúngtôisẽlàmộtcuộctriểnlãmcôngthươngnghiệpởHongKong.Saulmuốntôidựvàicuộchọpvớinhữngđốitáctiềmnăngcũngcómặttrongcuộctriểnlãm.Ôngcũngmuốnchắcchắnlàchúngtôisẽdànhthìgiờthảoluậnkhảnăngcộngtácvớiôngxahơnkếhoạchnày.

CôngtycủaôngtrưngbàymộtcặpkimcươngtuyệtvờisaukínhPlexiglasdàycộm-mộtviênđátrongsuốtkhôngtìvết;vàmộtviênkimcươngmàuvànghoànhảo.Đókhôngphảilànhữngmảnhgốmvỡtrênthảmxơdừamàlànhữngviênngọcđểtrưngbàylớngầnbằnglòngbàntay.

Chúnggâyđượcấntượngvớimọingườinhưmongmuốn.Ngườixemtriểnlãmtớigianhàngvàtrốmắtrangơngẩn,vàcócáigìđótrongcáchngườithamquanháhốcmồmcứkhiếntôinghĩrằngcácviênngọcnàycóthểlàđồgiả.Khimộtphụnữtócđỏcaolớndừnglạivàhờhữngnhìnđồtrưngbày,tôihỏibàcónghĩđólàngọcthậtkhông.

“Thậtđấychứ”,bànói,ngạcnhiênlàtôicóthểlàmviệctạicuộctriểnlãmmàhìnhnhưkhôngbiếtsựkhácnhau.Rồibàgiảithíchcáchphânbiệt.Nóliênquanvớiánhsángbịkhúcxạtừkimcương.Tôicámơnbàvềbàihọcdễhiểunày,vàtôihỏibàlàmgìtạicuộctriểnlãm.

BàởDallas,bangTexas,nhưngchủyếulàmviệctậnchâuPhi.Việclàmănkhiếnbàthamgianhữngcuộcsănthúởđó.Vàbàđãtìmramộtloạihìnhmạohiểmđặcbiệtđắtgiá-mộtcôngviệcchobàgiaothiệpvớinhữngtaysănthúlớngiàucótộtbực.

Trongnhữngcuộcsănđó,bàđeonữtrangdobàtựvẽkiểu.Nhìnchínhchiếcvòngcổbàđangđeo,tôicóthểtưởngtượngbàmặctrangphụcđisănvớinữtranglủnglẳngquanhcổ,taivàcổtay,vớimộtkhẩusúngsănvoitrêntay.

Hầuhếtngườithamgianhữngcuộcmạohiểmđólàđànôngcóvợ,vàcuốicuộcdungoạnhọcảmthấyhơicólỗivìđãtiêutốn100.000USDrồivềnhàvớihaibàntaytrắng.Bànóiluôncómộtngườinàođótrongđámđisănyêucầubàtìmmộtmónquàchobàvợởnhàcủahọ.

“TôiđãchuẩnbịmónquàtrongkhichúngtôicònởchâuPhivàgởiđiquaFedEx.Nếutínhtoánthờigianđúng,góiquàsẽtớiđúnglúcôngtabướcchânquacửa”.

Bàbảobàlàmnghề“cứuvớthônnhân”.Đólàmộtnghềlýthúmàbàđãtựtạochomình,tôinghĩ-cơhộilàmviệcởnướcngoài,gặpgỡnhữngngườibạnmới.

“Ôngđãnghevềchuyệnxảyratạicuộctriểnlãmchưa?”Bàhỏi.

Sángnay,mộtbọnlườnggạttừNamMỹđãxachạycaobayvớimộthòmnhỏkimcươngtrộmđượccủamộtnhàbuônkimcươngBỉ.Haitêntrongnhómtộiphạmgiảlàmmộtcặpvợchồng,trongkhimộtcặpkhácnóichúnglànhàbuônsỉ.Khinhàbuônlơđãng,tênthứnămvàogianhàngvàvơkimcương.Aicũngbàntánchuyệnnày,vàngườitanóibọnkẻcắpđãchiếmđượcsốkimcươngtrịgiáhơnmộttriệuđô-la.

NhờmộtngườikhácthaychỗcủatôitronggianhàngPlotnick,tôitớinơidiễnravụtrộmvớingườibạnmới.CácsĩquancảnhsátHongKongđangđitớiđilui,trongkhimộtsốngườihiếukỳđứngnhìn.NgườiBỉbịtrộmngồirũtrênmộtchiếcghế,trôngđặcbiệtthiểunão.

“Chắcchắnôngtacóbảohiểm”,tôinói.

“Dĩnhiênlàcóbảohiểm.Thậmchíôngtacóthểthổiphồnggiátrịnhữngthứbịđánhcắp,nhưngcáiđócũngkhôngđủbùđắpđâu”.

“Saovậy?”

“Ngườitamêtínlắm,vàđâylàmộtsảnphẩmhànghóa.Khibạncóthểmuakimcươngcủabấtcứngườinào,tạisaolạimuacủamộtngườixuixẻonhưvậy?”

Vụtrộmphủmộtbóngđenlêncuộctriểnlãm,vànhữngngườithamgiatrưngbàyhoặcbàntánvớinhauhoặclàmnhưkhôngmuốnbiếtchuyệngìvừaxảyra.

BuổichiềuđóSaulnóirằngôngmuốntôigặpmộttrongnhữngngườicộngtáctrongtươnglaicủaông,mộtnhàbuônkimcươngởHongKong.Cảmtưởngchungcủa tôiđốivớihầuhếtnhữngnhàbuônởHongKonglàtốt,vàtôithậtsựthíchngườimàtôiđượcSaulgiớithiệu,nhưngtriểnvọngnàycóvẻkhôngđúng.

TôinóiriêngvớiSaulrằngtôikhôngcócảmtưởngtốtvềôngta.GãnàylàmtôinhớtớinhữngnhàbuônámmuộimàbáoSouthChinaMorningPostthườngnóitới-nhữngkẻtrảtiềnlạiquảchonhữngtổchứcdulịchđưadukháchtớicửahàngcủahọ.

Ôngngẫmnghĩmộtlúcnhưthểthậtsựsuyxétlờibàncủatôi,nhưngrồigạtđi,nóilàkhôngthíchhợp.

Saulnghĩrằngtôicóthểgiúpđỡcôngtycủaông,nhưngtheocáchkhác.Ôngmuốntổchứcmộtvănphòng,vàôngmuốnkhởisựtriểnkhaiviệclàmănởHoaNam.Trongkhiôngmuốnbànchitiết,emôngđãphảnđối.Haingườibànvềtôitrongkhitôinghethấyhết.

“Ôngtakhôngcókinhnghiệmvềkimcương”,emcủaSaulnói.Ôngtanângchiếckínhlúpmàôngtađeobằngmộtsợidâyởcổlênđểnhấnmạnhlậpluậncủamình.

SauđóSaulbảotôiđừnglonhữnglờiphảnđốicủaemông.Toànbộcôngviệcliênquantớiviệcđánhgiákimcương,ôngnói,khôngkhókhănlắm.Ôngđưachotôimộttàiliệuquảngcáocủamộtgianhànggầnbên.ĐólàdanhmụccủaViệnNghiêncứuĐáquýMỹ.Ôngnóichỉcầnmộtkhóahọccủahọsẽgiúpbổsungmọilỗhổngkiếnthức.

“Khóahọctrongbaolâu?”Tôihỏi.

“Chừngmộttuần”,ôngnói.

“Chỉmộttuầnthôisao?”

Cóvẻkhônglâulắm.TôibảoSaullàcólẽemôngcầnsuyxétrằnghọctiếngHoamấtthìgiờhơnnhiều,vàtôiđãlàmviệcđượcmộtsốnămởTrungQuốc.Dùcôngtysẽđươngđầuvớinhữngtháchthứcnào,chắcchắnnhữngtháchthứcđóphảiliênquantớisựhiểubiếtthươngtrườngnhiềuhơnsảnphẩm.TôingụýrằngTrungQuốckhôngphảilànơidễlàmăn.

Như với những thân chủ khác, tôi khuyên nên thận trọng, cũng nhưnên hiểu biết rõ ràngnhữngtháchthứcởphíatrướchơn.DùhọsẽápdụngchiếnlượcnàochoTrungQuốccũngkhôngquantrọng,tôingụýlàhọphảitìmngườigiỏixửlýchuyệnlàmănởTrungQuốc.Nếutôikhôngphùhợpvớichuyệnlàmănlâudàicủahọ,tôisẽgiúphọtìmngườithíchhợp.

Chuyếnđikếtthúcvàchúngtôiđangngồitrongtắc-xitớisânbayHongKong.SaulnhâncơhộinàytrìnhbàynhữngđiềuôngnhậnthứcvềTrungQuốcvàsựđánhgiácủaôngđốivớiquanđiểmcủatôi.

“Ônglolắngquánhiều”,ôngnói.“Ngườinàyôngphảicoichừng,ngườikia…”,ôngnhạinhữngnhậnxéttrướcđâycủatôi.“Ôngbiếtkhông,nếutôicũnglolắngvềcôngviệcnhưông,cólẽtôiđãkhônglàmđượcviệcgìcả!”

Tinrằngmìnhnắmvữngvấnđề,ôngtiếptụclậpluận.“Ôngphảihànhđộngvớinhữnggìmìnhcó.Trongchuyệnlàmăn,khôngphảiaicũnglươngthiện-cũngđượcthôi!Tôicómộtkháchhànglúcnàocũngăngiantôivềtrọnglượngđáquý.Ôngtaluônluônnóicácviênkimcươngcânnhẹhơntrọnglượngthựccủachúngmộtchút.Cósaođâu,tôibánkimcươngđượcgiácaorồi”.

Mộtsốngườiquenbiếtkháccủatôicũngcóquanđiểmtươngtựvềchuyệnlàmăn-ngườinào

đókhônglươngthiệncũngchẳngsaocả,miễnlàbạnđạtđượcđiềumìnhmuốntrongcuộcgiaodịch.

Chúngtôichỉthoángthấyđườngchântrờibằngđènnê-ôngcủaHongKongkhichúngtôiláixexuốngxalộ.Đãkhákhuya.Saultiếptụcthuyếtgiảngtôitrongbóngtối.

“CómộtsiêuthịmàtôibiếtởÝ”,ôngnói.“Họđểnhữngvậtnhỏmọngầnmáytínhtiền-đểchokháchhàngcócáiđểlấycắptrongkhihọsắphàngchờđợi.Tốtchocôngviệc”.

VàiđiềuSaulnóitôithấyvuivui;bâygiờtôiđãcườiđược.Đólàmộttrongnhữnglýdotôilàmviệcvớinhữngnhânvậtnhiềucátínhnày.Đừngphiềnlòngvìnhữngchuyệnbônglơn,đólànhữngbàihọcbạnkhôngbaogiờđượcdạytrongtrườngkinhdoanh.Kháiniệmmộtcôngtyranhmãnhđểchođồvậtbịăncắpthìloạnthật,dùtôikhôngthíchphầnhàmýcònlại-tôicòncóphầnhơingâythơ.

HìnhnhưSaulmuốntẩynãotôi,nhưngrồiônglàmtôingạcnhiênkhihỏitôimuốntínhbaonhiêutiềnđểgiúpcôngtycủaôngởTrungQuốc.Ôngphêbìnhtôilàcóýđồ.Ôngchỉtríchtôinhưngườisắpmuamộtchiếcxechỉnhữngvếtmópởcáigiảmchấn.

Sânbaylờmờhiệnra,vàôngthúcgiụctôichomộtconsố.Ôngmuốntôinêucôngviệccụthể,nhưngkhôngcógìcụthểcả.

ViệcmàtôiđềnghịlàsựđàotạochínhquyvềkinhdoanhvàsựhiểubiếtvềtìnhhìnhởTrungQuốc.Emcủaôngđãchothấyrõrằngnhữngthứnhưkỹnăngngônngữvàkinhnghiệmtrựctiếplàkhôngquantrọng.Cáihọcầnlàmộtngườicóthểđếmnhữngchỗbịttrámtrênviênkimcươngquachiếckínhlúp-chodùkỹnăngnàychỉcầnmộttuầnlàcóđược.

GiađìnhPlotnickbaytrởvềchâuÂu,vàđólàlầncuốichúngtôinóichuyệnvớinhau.Saulvàemôngthuêmộtngườikhác.TôinghemộtngườibạnnóingườiđượctuyểndụngmớilàmộtngườiIsraelđãtừnglàmviệctronggiớibuônkimcương.MấynămtrướcôngtatừnglàthợmàikimcươngởĐôngÂu-đólàchuyênmônthựcsựduynhấtcủaông.ÔngđãsốngởTrungQuốcđôinăm,nhưngôngkhôngnóiđượctiếngHoa,vàthậmchíngườitacònnóitiếngAnhcủaôngcũnglõmbõm.

NgườimớiđượctuyểnnàyđãgiúpPlotnicktổchứcmộtvănphòngởThâmQuyến,thànhphốsátbênranhgiớiHongKong,nhưngcôngviệckhôngchạy.Nhucầuyếuhơnhaianhemhìnhdung,vàhọcũngkhôngdựkiếnsựcạnhtranhmạnhnhưthếnào.Ngườithợmàikimcươngmàhọtuyểndụnghìnhnhưkhôngthểtriểnkhaibấtcứcôngviệcgìchocôngty.Họnóianhta

khôngphùhợpvớicôngviệc.

Cáccông tynướcngoài thườngmangvàonhữngngườingoạikiềukhôngcókhảnănghoạtđộngởTrungQuốc.Khôngnóiđượctiếngđịaphương,họkhônggọiđượcbữaăntrưa.Vàtrừkhicầmdanhthiếptrongtay,họcũngkhôngthểđitắc-xitrongthànhphố.Nếucóhỏahoạntrongtòanhàvănphòng,họcầntìmmộtthôngdịchviênđểgiảithíchtạisaomọingườinhốnnháo.

Câu chuyện không kết thúc tốt đẹp cho người thợ mài kim cương cũng như cho anh emPlotnick.Khôngtạođượcsựkiệngì,ngườiđượchọthuêđâmrachánnản.Sauhơnmộtnămkhôngtạođượctiếnbộtrongviệclàmăn,mộthômanhtatớivănphòngmàanhđãtổchứcchocôngty,vơhếtkimcươnggiữtrongtủsắtvàchuồnmất.

CuốicùngInterpolbắtđượcanhchàngmàikimcươngđâuđóởTrungMỹ-nhưngkhôngcósốkimcươngtrịgiá5triệuUSDđượcbáolàbịtrộmlúcđầu.Anhtabịtốngvàotùvàthụhìnhmộtthờigiandài,vàvụnàyđượcbáochíquốctếnóinhiều.ĐólàmộttrongnhữngcâuchuyệnđượcbàntánkhắpHoaNam,vàlantruyềntronggiớibuônkimcươngvốngiỏichuyệnngồilêđôimách.

Trongthờigiantới,khiđềtài“TrungQuốc”và“kimcương”đượcnóitớitronggiới,têncủacôngtyđócũngđượcđềcập-khôngnhưmộtđiểnhìnhđiềuhànhcôngviệcnhưthếnàoởTrungQuốc,mànhưmộtcâuchuyệncảnhgiác.

16.RÁCCHIẾNLỢIPHẨM

Frank, thân chủgầnđâynhất của tôi,mộtngườiMỹgốcÝ từNew Jersey,hoạtđộng trongngành“quảnlýchấtthải”.Vàđúnglúcnóbắtđầugặprắcrối,cóngườiởcôngtylẳnglặngbảotôirằnghọđãthuêngườiđiềuhànhmới,mộtngườicóchatừnglàmộtthủlĩnhtronggiớilaođộngNewYorkvàcónhữngquanhệnổitiếngvớigiớimacô.

Quảkhôngsai-đúnglàmọingườiđangtớiTrungQuốc.

WasteCorplàmộtcôngtythugomráctheoýnghĩatruyềnthống.NócónhữngtuyếnđườngtrongcáckhudâncưNewJerseycũngnhưnhữnglợi íchthươngmạitrongthànhphốNewYork.Ngoàiviệcthugomrác,côngtycũngthugomgiấycóthểtáichế.

CôngtyđãlậpmộtliêndoanhvớimộtđốitácởGiangMôn,mộtthịtrấncáchnamQuảngChâukhoảnghaigiờxe.Frankcònbỏvàodựán1triệuUSDtiềnriêng,nhưngsaukhihoạtđộngđượcmộtnăm,côngviệcnàyvẫnlàmộtbímậtvớiông.

Nhưngmọiviệcởliêndoanhvẫntốt,ôngnhấnmạnh.

Trướckhilậpliêndoanh,WasteCorpbángiấytáichếchocácnhàmôigiớiởBờBiểnĐông,rồihọbánlạichocácđạilýởHongKong,tớilượtnhữngđạilýnàybántiếpchonhữngcôngtyởTrungQuốc.Mụcđíchcủaliêndoanhlàbángiấythẳngchocácnhàmáygiấy.ĐốitácWinstonđiềuhànhliêndoanh,vàkếhoạchlàchiađềulợinhuậngiữahaibên.

TôiđivàoxưởngvàthấyWinstonởgầnmộttòanhàbê-tôngrộng.Ôngđangtrôngcoimộttoáncôngnhânkhuimấyxegiấytáichếra.

“ChúngtôiphânloạitốthơnởMỹ”,Winstonnóitrongkhicôngnhânđangthunhặtgiấy.ĐiềuWinstonmuốnnóilàcơsởliêndoanhnàycóthểlàmvớigiárẻhơn.Côngnhânđượctrảtiềntheotấn,vàhầuhếtcóthunhậpbìnhquânđộ80USDmộttháng.Thậmchílươngcònthấphơnởcácnhàmáy.

TạinhàmáycủaWasteCorpởNewJersey,côngnhânchỉloạiranhữngtạpchấtdễthấynhấtkhi chất tái chếdi chuyển theomộtbăng tải nhanh trênđường tới chỗđóngbành.NhữngngườihưởnglươngthấpnhấtởMỹ-ngườinhậpcưbấthợppháp-kiếmđượcnhiềuhơncôngnhântrungbìnhởHoaNamđến25lần.

TrungQuốccầnrấtnhiềunguyênliệunhưxơgiấy,vàhọcũngngẫunhiênởvịthếphânloại

sảnphẩmcóhiệuquả.Tuyvậy,tôingạcnhiênkhingheWinstonnóirằngphầnlớngiấytáichếởHoaKỳđangđitớiTrungQuốc.

Đólàmộtchuyệnlàmănđángchúý,vàtôikhôngbiếtchínhphủxemxétviệcnàynhưthếnào.WinstonnóirằngchínhphủTrungQuốcthíchýtưởngxơgiấytáichếgiárẻ.Đồngthời,nướcnàykhôngmuốntrởthànhmộtđốngráccủathếgiới.

Ngườitachấpnhậnkhoảng1%giấythảitáichếcórác-hộpgiấyđựngsữachưacạn,bánhmìthịtchưaănhết.Dùcôngnhânphânloạigiấybáo,thựctếnócómùirácnhiềuhơn.

TrongkhiWinstonnóichitiếthơnnhữngđiểmcơbảncủacôngviệc,tôithấymộtnhómcôngnhân,phầnlớnlàphụnữ,ngồinấpgiữanhữngđốnggiấylớn.

“Ítnhấthọcũngđượcănvàcóchỗngủ”.

“Họcómộtchỗngủ”,Winstonnói.

TronghầuhếtnhữngnhàmáykhắpHoaNam,côngnhânđượcănvàở.Vềphầnăn,Winstonbuộccôngnhântớimộtquándoôngđiềuhànhngaytrongxưởng,bánnhữngthứnhưbánhquyvàmìănliền.Côngnhânkhôngthểlàmgìkháchơnlàtiêutiềntrongquánăncủacôngtyvìđichỗkhácthìquáxa,vàtheocáchnàyWinstoncũngtáichếtiềnlương.

Táichếgiấythảilàcôngviệcđòihỏinhiềukinhnghiệmthựchành.BángiấyởTrungQuốccầnphảithươnglượngvớingườimuasànhsỏi.Winstongiảithíchtầmquantrọngcủaviệcphânloại.Nếungườitathấychỉmộtmảnhgiấycấpthấplòiratừmộtđốnggiấyđểtáichếcấpcaohơn,ngườimuacóthểlýluậnrằngnhiềugiấygiátrịthấphơnbịvùilấptronglôđó-vàtrongtrườnghợpnày,ngườimuasẽchorằnggiấynàythuộchạngrẻtiềnhơn.

Phânloạicẩnthậngiúptănggiátrịcaonhất.Lợiíchlớnnhấtlàxóabỏnghingờ.WasteCorpmongđợiWinstonchiagiấythảithànhsáuloạikhácnhau.Nhưnglạlùngthay,ôngghinhậntrên30loạikhácnhau,vàthôngtinnàykhôngđượcchuyểnchoFrank.

MộtsốtrongnhiềuloạiriêngbiệtmàWinstonthiếtlậpcómộtloạidànhchosáchđãbịcắtbỏbìa,vàởphíasaucơsởcómộtchỗtậptrungdâyđiệnvàchấtthảiđiệntửkhác.LýdoWinstonkhôngbáocáocácloạinàycóvẻđángngờ,nhưngđókhôngphảilàviệcmàcácviênchứcởNewJerseyquantâmnhiềulắm.HọquantâmtớinhữnggìđangdiễnravớisốgiấycógiátrịnhấtmàhọđưatớiTrungQuốchơn-giấyvănphòngđượcthugomởNewYork.

NguồnlợilớnnhấtcủaWasteCorpgồmnhữngtòanhàvănphòngthươngmạiởManhattan,và

nhiềutòanhànàylàtrụsởcủanhữngdoanhnghiệpWallStreet,nơithảirasốlượnglớngiấyvănphòngđểtáichế.

Sợi giấy chỉ có thểđược tái chếmột ít lần trướckhi chúnggãy thànhnhững sợiquángắnkhôngsửdụngđượcnữa.NgườiMỹđưagiấyđãsửdụngranướcngoàinhiềunhất,nhưngchínhhọdùngbộtgiấymớinhiềuhơn-thứnguyênliệutốt-ngaytừđầuchutrìnhsửdụng.Vìlýdonày,giấyvănphòngMỹcógiácaohơngiấycùngmụcđíchởkhắpthếgiới.

Winstonkhôngbángiấyvănphòngmàôngđãthuthập;ôngcứdựtrữởđó.Ôngđưatôitớimộtkhochứagiấyvănphòng.Trôngtừxa,cácbógiấygiốngnhữngbànhbônglớn,dùmỗibónặngtrênmộttấn.

Cốtìmhiểutạisaogiấycógiá trịcaonhưvậy, tôihỏinócóthểđượctáichếthànhthứgì.WinstongiảithíchrằngnócóthểđượcchuyểnthànhgiấyinchothịtrườngTrungQuốc,hoặcbấtcứcáigìkhácđòihỏithứsợicóchấtlượngđượcchuộitrắng,kểcảgiấyvệsinh.

TôicómộtsốbạnlàmviệcởWallStreet,vàtôitựhỏiliệucóaitrongsốhọbiếttấtcảcôngviệcbàngiấycủahọcuốicùngkếtthúcởđâukhông.

Đứnggầngiấyvănphòng,thậtdễthấygiấylàgìvàchúngtừđâutới.Từcácbànhgiấyđó,tôinhậnrađủthứvănbảnvàbáocáotàichính,sổghinhậnemailcũngtìmđườngvàonhàkho,vàthậtlạlùng,khôngmảnhgiấynàotồntrữởđâybịxévụn.Nhìngầnhơn,tôinhậnratêncủanhữngcôngtytàichínhcụthể,vàcảtêncánhâncũngcóthểđượcnhặtratừcáctờgiấyđó.

Ởbênhôngmộtbógiấy,tôinhậnramộtmiếngchấtdẻomàube.Đólàmộttrongnhữngthẻtừhóađượcdùngđểmởnhữngcánhcửaantoàn,vànóthuộcvềmộtnhânviêncủamộtngânhàngđầutư.

Tôicạynórakhỏiđốnggiấyvàxemthử.Nóchỉmộtchứcvụ:Phóchủtịch.Tôitựhỏichiếcthẻnàyđãbịvấtnhầmvàogiỏráctronghoàncảnhnào.Đólàmộtvụthăngquantiếnchức,haymiếngchấtdẻonàybịvấtvàogiỏgiấyvụnnhưsựtháchthứckhingườitadứtáorađi?Cónhữngchuyệnnàonữatrongnhữngmớgiấyđó,tôitựhỏi.

Bạnhọccủatôiởtrườngkinhdoanhlàmviệctrongcácdoanhnghiệpđó.TôinóiđiềunàyvớiWinston,bảoôngrằngnếutôikhôngquyếtđịnhtrởlạiTrungQuốc,cólẽtôicũngđãđitheoconđườngđó.Nhưngthayvìtạoramộtnúigiấy,tôiởđầukiacủaquátrìnhnày-xemxétnó,theodõinóđượcphânloại.

DườngnhưWinstonnghĩrằngđâykhôngphải là loạigiấybìnhthường,vàtrongvănphòng

ôngcómộtđầumối.

Trênbàncủamỗingườithợcómột“mộchí”bằngnhựatrong-mộttrongnhữngphầnthưởngmàcácchủngânhàngnhậnđượcvìđãphụcvụmộtvụgiaodịch,nhưmộtvụIPOhaysápnhậpcôngty.Cácbiểutrưngcôngtrạngnàyđãtìmđườngvàogiỏráctáichếcủacácdoanhnghiệptàichínhcùngmộtcáchnhưchiếcthẻchấtdẻokia.

Tôinhặtmộtcáilên.Nócóhìnhdạngmộtkimtựthápcao,vớimộtđầunhọnởphíatrên.Tôinhậnthấytêncủamộtsốcôngtycócổphiếugiátrịcaođượckhắcvàochấtdẻotrongsuốt;GoldmanSachsvàMerrillLynchlàhaitrongnhữngtênmàtôinhậnra.Đãtừngtượngtrưngchothànhtựunghềnghiệpcủamộtsốquảntrịviênkinhdoanh,bâygiờnólàrácchiếnlợiphẩm,mộtloạiphầnthưởngkhácdànhchomộtngườinàođóởHoaNamnày.

Cónhiềugiátrịgiấumìnhtrongviệctáichếgiấyvụn,vàWinstonquantâmtớibấtcứthứgìđánggiámàôngtacóthểtìmthấy.Ôngtacónhữnghoạtđộngkhôngxácminhđược,vàkhóbiếtôngtacóýđịnhgì.

Trongmộtgócnhàkho,tôipháthiệnmộtthứtáichếkhôngđượcđưavàobấtcứtàiliệunào.Đólàmộtđốnglớnphongbì.Cócảgiấymàuvàgiấytrắng;mộtsốcócửasổnhựatrong,mộtsốkhông.Điểmchungduynhấtmàtôicóthểxácđịnhlàmộtđịachỉnhậnthư.Mỗiphongbìtrongđốngnày,dùtừnhữngnguồngốckhácnhau,đềucómộtđịachỉHoaKỳ.Tấtcảnhữngbứcthưnàyđãđượcnhữngcôngtylớngởiđi-hầuhếtlàcôngtythẻtíndụngvàcôngtybảohiểm.

CóthểWinstonđangthuthậpgiấyvớihyvọngbánchongườinàocóýđịnhlậpmộtdanhsáchthưtín?Xemrakhócókhảnăngnày,nhưngtôiđãthấynhữngngườiđịaphươngtháovátlàmviệcvấtvảhơnđểtìmnhữnggiátrịthậmchínhỏhơn.Phòngkhicóvấnđề,tôichụpmộtbứcảnhvàgởichoWasteCorp.

MộttrongnhữngbímậtlớnnhấtvềliêndoanhnàylàtạisaoWinstontồntrữquánhiềugiấyvănphòngnhưvậy.Ôngkhăngkhăngnóirằngôngkhôngtìmđượcngườimua,nhưngchắcchắnđâykhôngphảilàlýdocóthật.ỞHoaNamcórấtnhiềunhàmáygiấy,vàgiấycónhucầurấtlớntrongsốnhữnghànghóacógiáđangtăngcao.

Thựctếlàtạiliêndoanhnày,WinstonđangngồitrênhàngnghìntấngiấytừWallStreet.Hồsơ,tàiliệuintừcácdoanhnghiệptàichínhlớnnhấtthếgiới;chắcchắncóngườiởTrungQuốcsẵnsàngtrảtiềnđểxemquatrướckhichúngđượcđemđitáichế.Nếukhông,ítnhấtthứcủagiấugiếmnàycũnglàthứgìđómàWinstoncóthểtrìnhchocácquanchứcchínhquyền.Đólà

chuyệnthườngtìnhởHoaNam.Winstoncóthểsửdụngcácgiấytờnàyđểngụýrằngôngtacóquanhệvàôngtalàngườiquantrọngđángliênhệlàmăn,hoặcquenbiết.Chodùchuyệnkhaithácthôngtintừhàngnghìntấngiấymấtnhiềuthìgiờ,sựgợiývềgiátrị-xétchocùng,đólànhữngthôngcáonộibộcủacácdoanhnghiệpWallStreet-cũngkháđủ.

WasteCorpkhôngcónhiệmvụgiữbímậtchokháchhàng.Vấnđềhiệntạicấpbáchhơnlàtìmhiểutạisaoliêndoanhkhôngcólợinhuận.Trướchết,Winstonkhôngcungcấpthôngtinkinhtế,trongđócódữliệuvềthịtrườnggiấyvụn,vàtôiphảiliênhệmấynhàmôigiớiquenbiếtriêngtrongnghềgiấymớihiểunhữngngườikhaithácTrungQuốcrấtkíntiếngvềgiácảthậtmàngườimuatrả.

Người ta biết việc tái chế giấy vụn rất có lợi, thếmà liêndoanhnày chỉ vừa vặnhòa vốn.Winstonnóirằng,trongmộtchuyếnhànggiấy,ôngtakhôngkiếmđượcnhiềuhơnmứcgiámộtnhàmôigiớiởNewYorkcóthểtrả.Thậtvôlý.

Dùvẫncònlàmviệcchocácdựándầugội,naygầnnhưtuầnnàotôicũngcómặttạicơsởtáichế,cốtìmhiểucôngviệc.FrankđãnóirõôngthíchvàtincậyWinston,nhưngcàngởgầnđốitácđịaphươngnày,tôicàngngờlàWasteCorpđãbịlợidụng.

“Winstonnhưngười tronggiađình tôivậy”,Frankđãnói.Khi tôigặpFrankởTrungQuốctrướckhidựánkhởisự,ôngchotôibiếtWinstonđãtớinhàôngởNewJerseyvàhọcùngđicâutrênthuyềncủaôngnhưthếnào.QuanhệcộngtácnàyđượccoilàvũkhíbímậtcủaFranktrongnghề,vàdođómỗikhicóchuyệngìtạidoanhnghiệpcóvẻbấtthường,Frankcũngtìmđượclờibàochữa.Ôngchechởnhữngngườicộngtáccủamình.

Ngườilãnhđạonghiệpvụmới,David-ngườicóchađượccholàquanhệvớiđámmacô-đãcảnhbáotôirằngnếutôingụýcósựsaitráithìphảicóbằngchứng.Khôngphảiôngnghingờtôi,nhưngôngdèdặt.VàôngbiếtrằngFrankcókhuynhhướngchoWinstonlàvôtộikhicósựnghingờ.

“Cósựkhácnhaugiữalàmtráivàlàmsai”,ôngthuyếtgiảng.Nóicáchkhác,cóthểcósaitráigìđóởliêndoanh,nhưngcóthểđóchỉlàchuyệnquảnlýkém.

Davidcóthểcầnhướngdẫn.Chỉvìliêndoanhkhôngsinhlợikhôngcónghĩalàhànhvikiểuphạmtội.Ítnhấtchuyệnlàmănnàycũngkhôngthualỗ,Davidlưuý.

o0o

Phảimấtmấy tuầnmới cóđượcsố liệu tài chính từWinston.Thoạt tiênôngnói rằngông

khôngcósốliệugìhết,rồiôngnóirằngôngcógiữsổsách,nhưngtấtcảsốliệuđókhôngcóýnghĩagì.

Cái tôi thật sựcần làhồsơgiaodịchgiữaWinstonvànhữngngườimuagiấyvụnởTrungQuốc,nhưngôngnóirằngnhữngthứnàykhôngbaogiờđượcghichépđâurađó.Lýdoôngđưaralàôngsợbịcácquanchứcchínhquyềnđịaphươngkiểmtoán.Frankgiaophóchoôngchứngminhthunhậpmộtcáchchungchung,vàWinstonchỉnhớtrongđầunhữngsốliệuđượclàmtròncủatấtcảnhữngvụgiaodịchquantrọng.

WasteCorpmongđợitôicungcấpdữkiện,vàvìWinstonsẽkhôngcungcấpphầnlớnsốliệu,tôicốthuthậpbấtcứthôngtinnàovềgiátừthịtrường.

Tôitìmđượcmộtcôngtynộiđịacungcấpdữliệuthịtrường,vàtừnguồnnàytôibiếtrằnggiágiấyhiệnhànhcaohơnconsốliêndoanhbáocáovềNewJerseynhiều.Mẩutinđángchúýnhấttôitìmđượclàgiấyvănphòngbánđượctrên400USDmộttấn,hơngấpđôiconsố195USDmàWinstonnóingườimuatrảchoôngtavớicùngmộtthứgiấy.

NếuchuyệnđóđúngthìWinstonđanghưởnglợitrongviệckinhdoanhgiấyvànóirằnghòavốn,dùôngtađangbántấtcảnhữngthứmìnhthuvàovớimứclờikhótin.

Davidngụýrằngthôngtinđókhôngđủ.Tôicầnphảiđíchthânmụckíchmộtvụgiaodịchđểaicũngphảiquantâmtớikhảnăngcógianlận.

NgaytrongtuầntôinóichuyệnvớiDavid,Winstonnóirằngôngmuốntôigặpmộtngười.Ôngmờitôitớivănphòngvàgiớithiệutôivớimộtphụnữtrẻ.Chịlàngườimuagiấyvụn,ôngnói.

Winstonngồiởmộtđầuchiếcbàncà-phêdài,vàngườiđànbàngồiởđầukia.Tôiđượcmờichongồitrongmộtghếbànhđốidiệnchiếctrườngkỷtrống;vàvớimộttậpgiấytrongtay,tôitựdoghichép.

Winstonvàthiếuphụbắtđầuthảoluậnmộthợpđồnggiấyvụn.Họthươnglượnggiácủagiấybồivàgiấybáo.

“Chịtrảbaonhiêu?”Winstoncaogiọnghỏi.

“Lúcnàychúngtôikhôngthểtrảgiácao”,ngườiđànbànói.“Giátrịtrườngyếulắm,ôngcũngbiết”.

“Tôibiết.Giácaonhấtcủachịlàbaonhiêu?”Winstonhỏi.

Cuộcđốithoạicủahọcứngđờ.Thiếuphụđưaravàigiá,vàWinstongậtđầu.Cóchútgìngắcngứtrongnhữnglờitraođổicủahọ,vàcảhaicườikhúckhích.

Kỳlạquá,tôinghĩngợi,rồitôinhậnthấyhẳnhọphải làbạnbè;vàcuộcthươnglượngnàygiốngmộtmànkịchchotôixem.Winstonvàngườiđànbàgiốnghaiđứatrẻdiễntậpmộttròchơi.Vấpváptrongvaidiễn,họchỉcóthểbậtcười.

Dĩ nhiênWinston biết rằng tôi có nhiệm vụ báo cáo lại những điều nghe thấy trong cuộc“thươnglượng”này,vàtôinghĩôngtacóphầntựchếgiễumìnhvìôngtathậtsựthíchthúvớicáitròbàyđặtnày.

Giấythảidùsaocũnglàcôngviệcháiratiền,vàWinstonđãchotôibiếtôngtagặpngườimuavào lúc đêmkhuya, thường là trongnhững cuộc rượu, như thếnào.Những gì diễn ra giữangườimuavàngườibán,đềudiễnrakínđáo.Trongbấtkỳ tìnhhuốngnào,giámàôngvàngườiphụnữnêurađềukhôngphùhợpvớitintứctôithuthậpđượcvềgiáthịtrườnggiấyvụnởTrungQuốc.

Cuốicùng,khiWinstonđưaranhữngsốliệutàichínhmàôngtacó,chúngkhôngcóýnghĩagìnhưđãhứa.Nhưngcóvàidữliệukháchínhxácvềbảnthânhoạtđộngphânloại.Khôngcósốtiềnđitheolượnggiấybánđược,nhưngítnhấttôicũngđãbiếtsốliệuvềnhữngloạigiấyđượcphânloạicùngvớitrọnglượngcủachúng.

Vớihànghóachếbiến,mọisảnphẩmtrongmộtchutrìnhsảnxuấtítnhiềucũnggiốngnhau.Như chúng ta đã biết, trong sản xuất xà phòng và dầu gội chẳng hạn, một lô sữa tắmWatermelonFreshgiốnghệtmọilôkhác.Táichếgiấyvụnthìkhôngthế,vìkhôngchuyếnhàngnàogiốngchuyếnhàngnào.Tínhbiếnđổinàytạonhiềucơhộichochuyệngiantrá,nhưngđồngthờikhitaxéttớimộtcôngviệclàmănlớnlaohơn,thìchuyệngiantránàychẳnglạgì.

Cáccơsởvănphòngthươngmạicókhuynhhướngtạorakhốilượngchấttáisinhđồngnhất,cũngnhưkhudâncưđưaravỉahènhữnglượnggiấybáogiốngnhautừtuầnnàytớituầnkhác.Việclàmănnàyđánglýchothấynhữngxuthếkhánhấtquán,nhưngWinstonđangvẽramộthìnhảnhkháchẳncủaliêndoanhvớinhữngconsốvềphânloại.

Thídụ,nhữngsốliệumàôngtaghichépchothấyhàmlượngráccứdầndầntănglên.KhitôichuyểntinnàyvềWasteCorp,FrankgợiýrằngđócóthểdocôngnhânởNewJerseykhôngkỹlưỡng.Ôngnóirằngôngsẽyêucầucôngnhânlựalọcvàloạibỏráckỹhơn.

Ngườitagiảđịnhlàliêndoanhsẽtrừđimộtgiátrịnhỏtừnướctronggiấyvụnbốchơidần

dần,vàlượngmấtmátliênquantớihàmlượngnướccũngtăng.KhiđượchỏitạisaoôngnghĩrằnggiấytừNewJerseycứtăngtrọnglượngnước,WinstongợiýrằnggiấynàybịẩmkhiđiquaTháiBìnhDương.Dùlýdonàykhôngxácđáng,ôngkhôngthểgiảithíchtạisaohiệntượngnàycóxuthếtăngdần.

NhưngnếucómộtbằngchứngthậtsựkhôngthểchốicãithìđólàtrọnglượngcủanhữngloạigiấymàWinstonnóiôngtađãthuvào.Khiliêndoanhmớibắtđầuhoạtđộng,giấyvănphòngchiếm70%tấtcảgiấyvụnliêndoanhnhậpvào.Quamộtnăm,tỷlệnàysụtxuốngtừngthángchotớikhiWinstonnóirằnggiấygiátrịcaochỉtới30%mỗichuyếnhàng.

Doanhnghiệpcứkhôngngừngbảohòavốn,dùcácsốliệuliênquantớichuyệnlàmăncàngngàycàngtệ.GầnnhưthểdoanhnghiệpkhôngmuốnchứngtỏcólãivàcàngngàyWinstoncàngnỗlựcnhiềuhơnđểngănchặnkhảnăngchuyểnvốnvềnước.Cólẽđólàtínhthamlam,hoặccólẽđólàcáchôngtathửtháchnhữnggiớihạn,chỉđểxemôngtacóthểcuỗmđiđượcbaonhiêu.Hoặccóthểchuyệnduytrìviệclàmănởmứchòavốnlàmộtvấnđềchiếnlược.

HìnhnhưmưuđồcủaWinstonlàđưavàomộtsốlớnnhữngchuyệnsaitráinhỏ,vìbiếtrằngnhữngngườicộngtáccủamìnhkhôngthểkhámphátấtcảnhữngchỗxàxẻonhỏđó.Nếucácđốitácyêucầuôngtậptrungvàohỗnhợpgiấythải,ôngvẫncònchỗdốitrávềhàmlượngnướcvàhàmlượngrácđểdựavào.Tronghoạtđộngsảnxuấtngườitacũnglàmnhưvậy.Cácnhàmáythaotúngchấtlượngdựatheonhiềubiếnsố,xàxẻomỗichỗmộtchút;nếuhọbịpháthiệnởchỗnày,họvẫncònlợithếởnhữngchỗkhác.

Thoạttiêntôithấyđiềunàyhơikhácthường.Khivậndụngnhiềumưumômộtlúc,Winstontăngcơhộibịbắtgặpđanglàmchuyệnbấtchính.Trongmộtmôitrườngmàngườitamongđợimọingườilàmđiềuchínhđáng,mộthớhênhnhỏnhấtcũnglàdấuhiệucủasựsasútđạođức,nhưngTrungQuốc làmộtmôi trường tínnhiệm thấp.Các “đấu thủ”địaphươnghoạtđộngtrêngiảđịnhrằngmọingườiđềuthamgiamưumôtớimộtmứcđộnàođó,rằngngườikháccũngmongmỏimộtmứcđộhoạtđộngbấtchínhnàođó.

Bằngcáchphântánnhữngtròlừadối,ngườihànhđộngcóthểlàmchohànhvisaitráicóvẻítgâyhại.Khôngkiểmtoánviênnàocóthểmẫncánđếnmứctómbắtđượcmọithủđoạn,cónghĩalàlợinhuậnbịmấttrênmộtconđườngtắtvẫncóthểchừalạinhữngnguồnlợinhuậnkhác.CólẽWinstoncũngtưởngtượngrằngnếuôngtabịbắtgặpvìmộttrongnhữngmưumônhỏcủamìnhthìcũngkhônghạigìvìtínhriêngrathìkhôngmưuđồnàođủnghiêmtrọngtớimứcphávỡquanhệcộngtác.

o0o

Cómộtchuyệntiếulâmthườngđượcnhắcđinhắclại:“Ýnghĩacủamộtliêndoanh50-50ởTrungQuốclàgì?”

Điểmmấuchốt:“Đólàphươngtiệnđầutưtrongđóđốitácnướcngoàimất50%tiềncủamìnhtrongnămđầuvà50%cònlạitrongnămthứhai”.

Nếuchuyệnnàybuồncười,chỉvìnóđãtừngdiễnraởTrungQuốc.Ngườinướcngoàimangnhữngsốtiềnlớntớirồirađikhásớmkhôngcònđồngnào.Tớimộtgiaiđoạnnàođó,cácdoanhnghiệpbảnđịahiểurằngtậpquánđócóhạichokinhtếnóichung,vàngườitanóivớinhaurằnggianlậnloạinàykhôngthểthathứ.Khôngnhấtthiếtlàailừagạtngườinướcngoàiđềubịxửtội;hànhvinàychỉtựnódừnglại.

Nhữngtrườnghợpgianlậntrắngtrợnđãchấmdứtvànhườngchỗchomộtkiểuthứctinhvihơn.Thayvìtoànbộmộtkhoảnđầutưtanbiếntrongkhôngkhí,ngườinướcngoàicóđemvốntheothấyrằngcôngviệclàmăncủahọkhôngđitớichỗnàođặcbiệt.Tiềnkhôngđúnglàmất,nhưngcóíthoặckhôngcólợinhuận,vẫnlàmộttròlừađảo,nhưngtinhvihơn.

NgườinướcngoàikinhdoanhởTrungQuốccókhuynhhướngnóirằnghọhoạtđộngtốt,ngaycảkhikhôngđúngvậy.Tôibiếtchuyệnnàydođãlàmviệcvớinhiềuthânchủvàđượcchiasẻnhữngbímậtcủahọ.Nhưmộtconbạc,họphóngđạinhữnglầnthắngvàcókhuynhhướngquênnhữnglầnthua.Vàhọbiệnminhchonhữngcuộcmạohiểmcủahọbằngmọicáchrằngítnhấthọcũngcóthểnóirằngđãhòavốn.

ĐólàviệcFrankđanglàm.Ôngbiếtrằng liêndoanhkhôngthànhcông,nhưngcùnglúcôngkhông thừa nhận rằng đó làmột thất bại. Ít nhất liên doanh cũng đã cho ông quyền khoekhoangởtậnNewYorkvàNewJersey.Dùliêndoanhkhôngsinhlợi,ôngcóthểbảomọingườirằngmọiviệcdiễnratốtđẹpchoôngnhưthếnàoởViễnĐông.Kếtquảcủamộtkiểuhànhxửnhưthếlàcàngcóthêmnhiềucôngtynướcngoàihùatheophongtrào.“Nếunhữnggãđócóthểlàmđược,thìchúngtacũngcóthể”,đốithủcạnhtranhcóthểtựbảonhưvậy.

Winstonlàtaygianhùng,biếtrõgiátrịcủachuyệnhútmáutừtừ.ÔngtakhôngcuỗmkhoảnđầutưcủaFrank.Ôngtagiữnguyêntiềntrongcuộclàmănđểcóthểthuhoạchthậmchínhiềuhơn.Mức lờimàWasteCorp thựchiện trêngiấyvănphònggầnbằngkhông,nhưngnhữngnguồntinmàtôitìmđượcgợiýtiềnlãibachữsố.VớicáchWinstontổchứcmuabán,WasteCorpkhôngthấykhảnăngcólãi.

o0o

Winstonđưatôiđiăntrưa,vàtôinóivớiôngnhữnglongạicủatôivềliêndoanh.Lúcnàyôngtanhậnratôibiếtkhôngítvềnhữngviệcthựctếđangdiễnra,nhưnghìnhnhưôngtacảmthấymìnhlàbấtkhảxâmphạm.Trườnghợpcủaôngtarấtkhóchứngminh.Sựkhẳngđịnhtaihạinhấtcóthểđượcđưaralàôngtađangbángiấydướigiáthịtrường;vàvìnhữngvụgiaodịchnàyđềuđượcthựchiệnkínđáovàbằngtiềnmặt,khôngbaogiờtôicóthểnóirằngôngtađãbángiấymộtgiávàbáocáomộtgiákhác.

Trongbữaăn,WinstonchỉchotôithấyrằngviệckinhdoanhcốtlõicủaWasteCorplàcólãi.“Ôngkhông cần longại vềFrank”, ôngnói.Tôi không longại, nhưng liêndoanhhoạtđộngkhôngtốt.

“Doanhnghiệpkhôngcólãi”,tôinói.

Winstonnói:“Cólẽônggiúpnócólãiđược”.

Rồiôngtađưaramộtđềnghị.SuốtthờigiantôiởTrungQuốc,chưabaogiờtôiđượcđềnghịnhậnhốilộ.ĐềnghịcủaWinstonrấtkínđáo.ÔngnóirằngôngcóthểchotôicôngviệclàmsaukhitôithôilàmviệcvớiWasteCorp.

“Ôngcầntôilàmgì?”Tôihỏi.Tôiđãmongthoátrakhỏivụgiấyvụnnàyrồi.

“Tôimuốnlậpmộtliêndoanhkhác”,ôngtanói.

“Mộtliêndoanhkhác?”

Kếhoạchcủaôngtalàxúctiếnmộtcôngviệclàmănriêngbiệtchỉxửlýchấtdẻo,nhưngđiềunàytỏravôlý.Xínghiệpgiấyvụnđãthugommộtlượngnhỏchấtdẻorồi,vàcơsởcònnhiềuchỗrộng.

NếutôisẵnlònggiúpthuyếtphụcFrankthựchiệnmộtvụđầutưnữa,ôngtanói,ôngtacóthểtrảlươnghậuchotôi,rồiôngtanêulênmộtconsốchínhxáclàgấpđôisốtiềnWasteCorpđangtrảchotôiđểlàmcôngviệchiệnnay.Thôngđiệprõràng:Cứgiữnguyênhiệntrạng,vàsẽcóthêmcơhộikiếmtiền.Dĩnhiênchuyệnnàyđặtramộtvấnđề.Nếudoanhnghiệpkhôngsinhlợi,Winstonlấytiềnởđâurađểvungvãi?

Đãđến lúckết thúccôngviệc của tôivớiWasteCorp,và tôiphảiquyếtđịnhcungcấp loạithôngtingì.TôiđãcóýnghĩvềloạibáocáotốtlànhmàFrankmuốnnhận,nhưngtôiquan

niệmvaitròcủatôikhôngcónhiệmvụgiúpcáccôngtynướcngoàitựlừadốimình.ToànbộthứráctừWallStreetđưatớiđâyđãnhắcnhởtôiquánhiềuvềnhữngcơhộinghềnghiệpmàtôiđãbỏlỡ.TôiđãtớiTrungQuốcđểgiúpngườinướcngoàibiếtsựthật;khônglúcnàotôinghĩlàmộtsốngườibọnhọlạikhôngmuốnbiếtsựthậtđó.

Tronglĩnhvựcđiềutrađờitư,cónhữngôngchồngchovợtheodõimình,khôngphảiđểbắtgặphọlàmbậy,màlàđểxuatannghingờ.FrankmuốntôichứngminhrằngWinstonkhônglừagạtôngtavềchuyệntiềnnong.Ôngtamuốntôibảoôngtarằngmọichuyệnđềuổnthỏa.

Cuốicùng,tôigiũsạch.TôisoạnthảoloạibáocáomàtôinghĩlàtôimuốnnhậnnếutôiởNewYorkvàmuốncómộthìnhảnhrõrànghơnvềnhữngviệcđangxảyraởHoaNam.BáocáogồmnhữngloạibiểuđồvàbảngtínhmàWasteCorptìmkiếm,nhưngnócũngchỉrõhànhvivôđạođứccủaWinston.Tôinghĩđólàmộtbáocáođọchấpdẫn,vàtôitựhàovềkếtquảcuốicùng.

Trongcuộchộiýquađiệnthoạicuốicùngcủachúngtôi,ngaysaukhinhậnbáocáo,Franknổinóngvớitôi.ChẳnglẽtôikhônghiểurằngWinstonchẳngkhácgìngườitronggiađìnhcủaôngtasao?Frankkhôngnóigìtớibảnbáocáo,vàtôitựhỏicóphảiôngchỉđượcngườiphụtánàođógiảithíchqualoakhông.Dùgìthìôngcũngnổigiận,vàkhigácmáyôngcũngkhôngchàotừbiệt.

Tôiđượctrảthùlao,vàđólàmộtmónquàđẹpbấtngờxéttheocáchngườitatiếpnhậnbáocáocủatôi.Tươngtự,tôicũngkhônghềmongđợingườinàoởcôngtyđógọilại.Cáiquyếtđịnhchohọbiếtnhữnggìthựcsựdiễnracóthểlàmộtquyếtđịnhđúng,nhưngđócũngbảođảmrằngsẽkhôngcókếhoạchviệclàmnàotiếptheo.Tôikhôngbuồn;tôiđãcócôngviệcởxưởngxàphòngvàdầugộiđủchotôibậnrộn,vàcũngcónhữngdựánkhácnữa.

Trongmộtthờigianrấtdài,tôinghĩlàmọingườiởWasteCorpvẫntiếptụccôngviệcbìnhthường.CôngtycủaFrankvẫncungcấpgiấyvớigiátiếptụclàmgiàuchoWinston,vàkhôngaimuốnthanphiềnhoặcmuốnbớtngungốchơn.Khoảngmộtnămsaukhidựánkếtthúc,tôinhấcđiệnthoạigọiWasteCorp,hoàntoànvìtòmò.

Mộttrongcácgiámđốctrảlờiđiệnthoạivàchotôibiếtchuyệngìđãdiễnrangaysaukhitôiđệtrìnhbáocáo.Frankđộtngộtquyếtđịnhchấmdứtviệckinhdoanhnày;vàbằngcáchnàyhaycáchkhác,ôngcốgắngthuhồimộttriệuđô-latiềnđầutưbanđầu.NếuWinstontrảlạisốtiềnnàykhôngchútkhókhăn,chắcchắnôngtađãlàmrađượcnhiềuhơntrongthờigianhoạtđộngvàmuốnmọichuyệnkếtthúcêmxuôi,khôngồnào.

PhảimộtthờigiannữatôimớimuốnbiếtchuyệngìđãxảyrachoWinstonvàbắtliênlạcvớiôngta.ÍtthángsautôigọichoôngtatừQuảngChâuvànóimuốngặpông.Nếuôngtacókhóchịuvớitôi,ôngcũngkhôngđểlộra.

MộtlýdotôimuốngặpWinstonlàtôimuốnbiếtkinhnghiệmcủaôngvớiWasteCorpcólàmôngtathayđổigìkhông.Ôngđãgiếtconngỗngđẻtrứngvàng.Tôitựhỏi,ôngtacóhốitiếcgìkhông?

Ôngtađưatôiđithămcơsởmớicủamình,mộtcơsởkhákhiêmtốn.Vàvừamớigặpnhau,ôngđãhỏitôicóbiếtngườinàocóthểgiúpđưanguyênliệutáisinhtừHoaKỳtớichoôngkhông.Trongcôngviệcmớinày,ôngkhôngcóđốitácvàgặpkhókhăntrongviệctìmnguồncungcấpchodoanhnghiệpcủamình.Tôibảorằngkhôngbiếtaicảnhưngtôisẽđểýtìmgiúp.

HìnhnhưquanhệcủaôngvớiWasteCorpđãhoàntoànbịquênlãng.Khônghềcómộtchútdấuvếthồitưởngnàocònsótlạiởông.VàhìnhnhưWinstonvẫnlàconngườicũ,dùcóthểhơiliềulĩnh.Nếucóbấtcứdấuhiệunàocủabàihọckinhnghiệm,cólẽnónằmtrêndanhthiếpcủaông.Danhthiếpcómàuvàngvàtía,vàinbằngchữđậmtrênđầulàtêncôngtymớicủaông:IntegrityInternationalTrading,Limited-CôngtyTNHHThươngmạiQuốctếLiêmChính.

17.“ÔNGNGHENHẦMRỒI”

Vớinhữngnhànhậpkhẩutừkhắpthếgiới,thànhphốQuảngChâucốnghiếnnhiềulựachọntrongchuyệnănuống.NgườiNgatớivàmởnhàhàngriêng,ngườiÝvàngườiPhápcũnglàmvậy,cũngnhưnhiềungườitừnhữngngócngáchkhácnhauởTrungĐông.Nhiềuchủnhàhàngnướcngoàinàycũnglànhànhậpkhẩu,vàhọthườngtrangbịchocơsởcủahọbằngnhữngmónhàngmàhọđãsảnxuấtchomìnhởTrungQuốc.Mộtsốbiếnđịađiểmkinhdoanhcủahọthànhmộtthứphòngtrưngbày-mộtđiểnhìnhvềkhảnăngtìmnguồngiacôngcủahọ.

ĐốivớinhữngngườiMỹnàonóirằngthíchănmónTrungQuốcchínhhiệuởTrungQuốc,thìsựmớilạấynhanhchóngphainhạtvàhọtìmthứcănquenthuộchơnkhásớm.Thườnglàchỉsauítlầnđiănnhàhàngđịaphươnglàcácnhànhậpkhẩulạimuốnbiếtnhữngmónănthaythế.Douglàthânchủmớinhấtcủatôi,vàôngđãhỏivềnhữngchọnlựaẩmthựctrongngàyđầutiênởTrungQuốc.TôichoôngbiếtvềmộtnhàhàngmớimởtrênphốdomộtngườiThổNhĩKỳđiềuhành.ÔngnàyđãlàmhếtsứcđểtáitạomộttrảinghiệmởIstanbulbằngcáchxâymộtbếpgạchvàchonhânviênngườiHoamặctrangphụctruyềnthốngThổNhĩKỳ.

Tạinhàhàng,Douglấyramộtsốkhóanamchâmvàđặtchúnglênbàn.Côngtycủaôngsảnxuấtđồkimkhíxâydựng,vànhữngmónôngchotôixem-khóamóc-đượcdùngtrongcửatủ.Đólàmộttrongnhữngmặthàngphổthôngnhấtcủacôngty,vàbánđượchàngtriệuchiếc.SảnxuấtởMichigan,cáckhóanamchâmnàycómặttrongmọigiađìnhkhắpBắcMỹ.

“Chúngtôicầnnhữnghàngmẫugiốnghệtcáinày”,ôngbảotôi.

Nhặtmộttrongcáckhóanamchâmlên,tôithấyhìnhnhưchúngđượclàmbằngnhôm.Dougxácnhậnchúngbằngnhôm.Tôilậtmộtmóckhóatrêntay.Phíasaulưng,mộtdấuhiệuđượcghitrênkimloại:MADEINUSA.

“Ôngmuốnxóabỏdấuhiệuxuấtxứnàychứ?”Tôihỏi.

Ôngnhìnthỏinamchâmtrênbànvàchớpmắthailần.

“Đúng”,ôngnói.“Tốthơnnênbỏcáiđóđi”.

Mấythậpniêntrước,chaôngđãkhởilậpcôngtynàyđểsảnxuấtnhữngmặthàngcơkhí,vàquanhữnglầntròchuyệntrước,tôibiếtDougesợchuyệnđưaviệclàmkhóanamchâmtớiTrungQuốcnhưthếnào.ĐólàmộttrongnhữngsảnphẩmchínhmàcôngtyôngvẫncònsảnxuấtởnhàmáyMichigan.

Chúngtôinóichuyệnkháiquátvềnhữngthayđổitronglĩnhvựcsảnxuất,vàdùrằngôngsắpngưngsảnxuấtmộtdòngsảnphẩmchính,Douglàmtôingạcnhiênkhiámchỉrằngôngkhônglongạivềnhữngthayđổiquantrọngtrongngànhcủamình.

“Chúngtôilàmăntheoquanhệ”,ôngnói.

Cácnhànhậpkhẩulúcnàocũngnóichuyệnkiểunày,vàtôibiếtnócóýnghĩagì-đólàcôngtycủaDougđanggặpkhókhăntrongchuyệncạnhtranhgiá.Cáchnóivềquanhệnàylàcáchmàđạilýbánhàngcủacôngtyôngnóivớikháchhàngkhihọcóvẻsắpbỏđitheomộtđốithủcạnhtranh.“Nhưngquývịkhôngthểbỏchúngtôi”,họcóthểnàinỉ. “Chúngtacómộtmốiquanhệ”.Nhưngmộtlúcnàođó,cáccôngtyHoaKỳbắtđầuítquantâmtớinhữngmốiquanhệcánhânnày.Tươngtự,họcũngbắtđầuítquantâmvềviệcmộtsảnphẩmcóđượcsảnxuấtởHoaKỳhaykhông.

TôihỏiDougliệukháchhàngcủaôngcóthểkhôngchúýtớidấuhiệutrênvỏbaokhóanamchâmkhông.Ôngchỉtỏchúthoàinghivàlắcđầu.Kháchhàngcủaôngmuốngiáthấp,ôngnói.“Họcũngmuốnchấtlượng.Đừnghiểulầmtôi.Sảnphẩmphảitốt”.

ĐãcólúcngườitiêudùngMỹthíchthấynhãn“MadeinUSA”,nhưngtrênthịtrườngđãcómộtchiềuhướngkhác.Một lúcnàođó,hàng“Made inChina”đãbắtđầucóvẻ làmộtmónhời.Nhữngnhànhậpkhẩukhácđãghinhậnhiệntượngnày.Khimộtnhànhậpkhẩubảomộtngườimualẻrằngmộtmónhàngđượcđịnhgiá65xuvàđượcsảnxuấtởHoaKỳ,ngườimuahìnhdungmónđócóthểđượcmuaởchỗkhácrẻhơn.Khicũngsảnphẩmđóđượcđịnhgiá65xuvàngườitanóinóđượcsảnxuấtởTrungQuốc,ngườimuanghĩkhôngthểtìmđượcgiárẻhơnnữa.

DougnóirằngkếhoạchcủaônglàchuyểnmộtsốbộphậnsảnxuấtcủacôngtyôngtớiTrungQuốc,vàđộngcơlàđểgiảmbớtchiphí.TôihỏinhàmáyMichigancủaôngcóthểsảnxuấtbộphậnvớigiárẻnhưđượclàmởTrungQuốckhông.Ôngnóichắclàkhông.

“VậyôngsẽchuyểntấtcảbộphậnsảnxuấttớiTrungQuốcchứ?”Tôihỏi.

“Không,chúngtôikhôngthểlàmvậy”,ôngnói,cóvẻkhôngthoảimái.“Tôimuốnnói,chúngtôikhôngthểkhônglàmgìhết.Chúngtôivẫncònthiếtbịmà”.

Đâykhôngđúnglànhữnggìngườitadạytrongtrườngkinhdoanh.Đầutưvàoxưởngmáyvàthiếtbịlàvốnchết.Nếubạncóthểsảnxuấtmộtmặthàngởngoàinhàmáycủabạnvớichiphííthơn,thìđólàviệcphảilàm.

Dougnóiôngkhôngbiếttìnhhìnhsẽrasaonếuônghoàntoànbỏhẳnhoạtđộngsảnxuất.“Nếuchúngtôikhônglàmhànghóagìhếtthìchúngtôichỉlàngườimôigiới”.

Trongnhiềunăm,côngtyôngđãcạnhtranhtrựctiếpvớinhữngnhàphânphốimanglinhkiệntừnướcngoàivào.Cáccôngtynàykhôngcóthiếtbị;họkhôngsảnxuấtgìcả.

CácnhàsảnxuấtMỹcoithườngnhữngkẻcạnhtranhnày,họgiảithíchvớikháchhàngrằngcáccôngtynàychỉlànhữngkẻtrunggian.NhưngcàngngàycácnhàsảnxuấtHoaKỳcàngbổsungcácdòngsảnphẩmsảnxuấttrongnướcbằngnhữngmặthàngsảnxuấtởnướcngoài.Họgiaobênngoàigiacôngcàngnhiều,họcànggiốngkẻđạođứcgiả.

Cómộtlýdokháckhiếnmộtsốnhàsảnxuấtkhôngsẵnlòngbuôngbỏhoàntoànhoạtđộngsảnxuất,vàchuyệnđóliênquanvớisựđịnhgiácôngty.Tàisảndùngvàosảnxuấtgiúptănggiátrịđặtvàodoanhnghiệp.Mộtnhànhậpkhẩuchỉlàmmôigiớibánlinhkiệnbịcoilàkhôngcógìngoàimộtdanhsáchkháchhàngvànhữngquanhệmongmanhvớinhàcungcấp.

TôihỏiDoug,trongchuyệnnàyôngcólolắngchocôngnhâncủamìnhkhông.Sảnxuấtkhóanamchâmcóthểlàmmộtítngườimấtviệc.Douggiữthếthủvềđiểmnày.

“Ởđâycóchuyệnquantrọnghơn lànhữngcôngnhânsảnxuấtbị lâmnguy”,ôngnói.Làmnhữnggìđúngvềmặtkinhtếchocôngtylàưutiênquantrọnghơn.Ôngcũngcónhânviêntrongbộphậnbánhàngvàkhohàng,vànhânviênvănphòngcầnphảinghĩtới.“Chúngtôicóthểmấtmộtítchỗlàmsảnxuất,nhưngchúngtôisẽbùđắpchochuyệnđó”.

ViệctôiquantâmbànluậnvềsốphậncủalaođộngsảnxuấthìnhnhưlàmDougbốirối.

“Ôngđãbaogiờthậtsựlàmviệcvớingườicủacôngđoànchưa?”Ônghỏitôi.

Tôibảolàchưa.

“Côngnhânchúngtôimỗituầnlàmviệcbốnca10tiếng.Mọikỳnghỉcuốituầnchocôngnhânlàbangày.ThỉnhthoảngchúngtôicầnmộtítcôngnhânvàoxưởngngàythứSáuđểgiúpgiaohàng”.

Dougchồmtớitrongkhikểnốtcâuchuyệnvềcôngđoànlaođộng.Rõràngchuyệnnàylàmôngxúcđộng.

“Cómộttuần,Mark,ngườiquảnlýcủatôi,đitìmvàicôngnhânchocalàmviệcngàythứSáu.TấtcảđềumuốnlàmviệcngàythứSáu,ôngthấyđấy,vìtiềnlươngphụtrội”.

“Thếlàôngquảnlýchọnhaingười.Haiphútsau,mộtcôngnhânkhácxuấthiệntạivănphòngcủaôngvàđậpcửaầmầm.AnhtahỏiMark:‘Saoôngkhôngchotôilàmgiờphụtrội?’Marknóivớianhta:‘Đánglẽtôiđãchọnanh,nhưngkhitôitớichỗanhthìanhđangngủ’”.

Douglắcđầukhinghĩlạichuyệnđóvànởmộtnụcười.

“Ôngbiếtanhchàngđónóivớiôngquảnlýcủatôithếnàokhông?Anhtanói:‘Ừ,tôingủđấy.Ôngvẫnphảichọntôi,đồngu!Vậyđấy”.

Ôngcườitokhinghĩtớichuyệnôngquảnlýchịuđựngsựnhụcmạđó,khônghiểunổisaocôngnhânởMichigancủamìnhlạicóquyềnlàmvậy.

Khilàmviệcvớinhữngnhànhậpkhẩu,tôikhôngcócảmgiáclàhọcấtcôngđưaviệclàmranướcngoài,vàcólẽDougmongôngkhôngbaogiờcầnphảitớiTrungQuốc.Áplựcgiácảcóliênquantớiviệcnày,và trongmộtchừngmựcnàođó,kỳvọngthayđổikhôngngừngcủakháchhàngcũngđóngmộtvaitrò.

TôibảoDougrằngtôihiểubảnchấtcủatựdomậudịch,nhưngtôivẫncảmthấybuồnchomộtsốngườilaođộngởHoaKỳ.“Khinhữngngườiđócònbé,chamẹhọbảohọphảiănhếtmọithứtrênđĩavìcónhữngđứabéchếtđóiởTrungQuốc.Bâygiờ,hãynhìnhọ.Họđãlớnvàđượcbảorằngnếuhọkhôngtheokịp,cóngườinàođóởTrungQuốcsẽlàmcôngviệccủahọ”.

NhàmáyđầutiênđượcDougvàtôitớithămlàmộtxưởngsảnxuấttaykéongăntủ,quainắmkimloạigắntrênngănkéonhàbếpvàbàngiấy.Đạidiệncủacôngtymàtôinóichuyệnbảorằngôngtalànhàsảnxuất,nhưngtrongkhichúngtôiđithămxưởngthìôngtatỏrakhôngquenthuộcvớinhàmáynày.Dougcũngthấyđiềuđó.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhônggặpkhókhăngìkhilàmviệcquacácđạilý.Nếumộtđạilýđòimộtsốtiềnhaymộttỷlệphầntrămthunhậpnàođó,nhàmáychỉcầntănggiáđủbùtrừsốtiềntrảchođạilýđó.Nhànhậpkhẩukhôngthíchlàmviệcvớiđạilýchínhvìlýdonày-dínhdángvớihọnghĩalàtăngphítổn.

Theolýthuyết,ngườitachorằngđạilýxemxét,chọnlọcvàtìmmốigiaodịchtốtnhấtchokháchhàng.Trongthựctế,họđemviệclàmăntớichobạnbèhoặcbàcon.Doquanhệmắcmíu,mỗikhicóvấnđềchấtlượng-chuyệnthườngxảyra-rấtcóthểđạilýsẽbênhvựcnhàsảnxuấtbằngcáchnói“nhàmáybảođókhôngphảilỗicủahọ”.

Tệhơnnữalàtrườnghợpnhàsảnxuấtvàđạilýkhôngcóquanhệcánhânvớinhau.Khicóvấnđề,chủnhàmáyvàđạilýcóthểtranhcãiaisẽchịutráchnhiệmgiảiquyếtvấnđềđó;vàtrong

khihọtranhchấpvớinhau,nhànhậpkhẩucứmặctìnhtựhỏicáigìcóthểgâynhiềuchậmtrễđếnthế.

Nhưnghệthốngđạilýlạicóíchchonhàsảnxuất,dođóhọcóthểđểđạilýlàmbấtcứviệcgìcầnthiếtđểkiếmđơnđặthàng.Đạilýhiểurằngnhànhậpkhẩumuốntinrằnghọgiaodịchtrựctiếp,vàdođónhàsảnxuấtchophépđạilýtựgiớithiệulàchủnhàmáy.

ỞTrungQuốc,rấtnhiềungườigiảbộnhưvậy,vànhànhậpkhẩuphảichậtvậtvénmànbímậtđểthấynhữnggìthậtsựdiễnratrongmộtvụgiaodịch.Chấpnhậnmọiviệctheobềngoàicólẽlịchsựhơn,nhưngnếucóchuyệnbậybạthìsao?Nhànhậpkhẩuphảibiếtaigiậtdây,phảibiếtailàngườichịutráchnhiệmcuốicùng.

Cómộtgãtrungniênbụngphệđượcgiớithiệulàquảnlýcủaxưởngsảnxuất,vàôngtatrảlờinhữngcâuhỏicủachúngtôinhiềuhơnbấtcứngườinàokhác.KhiDougnóisẽmuanhiều,tôiđểýthấychínhviên“quảnlý”nàysángmắtnhiềunhất.

Trongnhàmáy,ngườiđànôngtựnhậnlàchủđichungvớiviên“quảnlý”.

Dougvàtôiđisauhọmộtkhoảng,vàmộtlúcsautôigọito“Lãogia!”Đólàtiếngchungchỉbấtcứngườichủxưởngnào.

Khingườiđànôngđóngvaiquảnlýquaylại,chúngtôihiểungayaithựcsựlàchủnhân,vàkhingườiđànôngtrongthựctếchỉlàđạilýnhậnramìnhđãkhônghànhđộngthíchhợp,ôngtađãthúnhậnvaitròđíchthựccủamìnhtrongvụnày.ỞphươngTây,khimộtthủđoạnbịpháthiện,sựbốirốithườngkhiếnbênnàyhoặcbênkialàmhỏngvụgiaodịch;ởTrungQuốc,nóchỉkèmtheomộtthừanhậnngầmrằngtìnhhìnhquyềnlựcđãthayđổi.

Mộttrongnhữngcuộcđithămnhàmáykếtiếpđãđưachúngtôitớimộtcôngtysảnxuấtốngthépkhônggỉ,loạibạnthấyởvòihoasentrongbuồngtắmvàphòngvệsinh.Dougnóirằngmứclãicủaôngrấtthấp.Chúngtôiđãcóđơnđặthàngsẵnsàngthựchiệnvàchỉtớinhàmáynàyđểbiếtchắcmọingườiđãsẵnsàngthôngqualầncuốivụthỏathuận.

Xưởngcókíchcỡbìnhthườngvàhìnhdạngcủamộtsânbóngđá,vàtuyrộnglớn,nóthậtrakhônghơngìmộtkhođồsắt.Bêntrongcónhiềuchiếcmáysảnxuấtốngthépdàimọicỡ.Ởmộtđầuxưởng,nhữngcuộnthépphẳngđượcđưavàomộtquytrình;thépphẳngđượcuốncongthànhdạngvòng,vàsauđóvòngnàytựđộngkhéplạibằngmộtmốihàn.Côngnhânchờởmộtđầukhicáiốngđixuôitheodâychuyền,cắtnóravàsắpốngthànhđốnggọnghẽ.

Saukhixemxétnhàmáy,chúngtôivàovănphòngchínhđểkýhợpđồngsảnxuất.Dougnhìn

quahóađơn.

“Khoanđã”,Dougnói.“Ởđâynóilà1,99nhândântệ”.

“Vậylàkhôngđúng.Chúngtađãxácđịnhlà1,9”,tôinói.

Nhàmáynàyđãđịnhgiá1,9nhândântệmộtfoot,tứckhoảng25xutheohốisuấthiệnhành.Khitôihỏichủxưởngchuyệngìđãxảyra,ôngtagãiđầu,nghiêngnghiêngđầu,vàámchỉrằngtôiđãlầmlẫn.

“Ôngnghenhầmrồi”,ôngtanói.“Mộtphẩychín,ôngbiếtmà,ngherấtgiốngmộtphẩychínchín”.

Nhưngchúngtôiđãđịnhgiánhữngmặthàngkháctheomộtphầnmườinhândântệ,tôivạchrõ.

Mộtnhândântệtrịgiácaohơnmộthào[tiềnMỹ]chútít,vàmộtphầnmườiđơnvịnàybằngkhoảngmộtxu.Dougnóirằngôngcũngkhôngthấyđịnhgiátheomộtphầnmườixulàhợplý.

“Nếuhọmuốnđịnhgiá1,99,tạisaokhôngcứgọilàhai?”

“Tôichắcchắnlàhọđãbáogiámộtphẩychín”.

“Đócũnglàconsốtôighitrongsổ”,Dougnói.Ôngcườisựphilýtrongchuyệncãicọcủachúngtôi.Nhưngsaibiệtgiữa1,9và1,99làgần5%,vàđólàmộtvấnđề.Lãigộpdựtínhcủaônglàgần10%.

DùtôiáingạichoDoug,tôikhôngthểkhôngthánphụcnhữnggìnhàcôngnghiệpnàyđãlàm.Gầnmộtnửalợinhuậndựtrùđãbịquétsạchchỉvớisựđảolộncâuchữ-ôngnghenhầmrồi.

“Ê,xemnày”,Dougnói.Ôngkiểmtrathêmhóađơn.Nhàmáytínhđộdàibằngmét.“Tôiđãbảohọtôicầnmọithứtínhtheofoot”.

Độdài10foottheođơnđặthàngđượckêralàbamét.

“Chúngtôiluônluônđobằngmét”,ôngchủnhàmáynói.

“Nhưngôngđãđịnhgiátheofoot”.

“Chỉvìôngmuốnđịnhgiátheofoot”.

“Nhưnghóađơntínhtheomét”.

“Vìchúngtôiphảiđolườngtheohệmét”.

Chuyệnnàycũngvôlý,vàtôiphảnđối.Ôngchủxưởngtựbiệnhộbằngcáchnóirằngdùsaomườifootcũngbằngkhoảngbamét.

“Cácđộdàiđócũnggầnnhưnhau”,ôngtanói.

Khôngcầndùngtớimáytínhtôicũngbiếtchúngtôiởphíanàocủasựphỏngchừngđó.Sựchênhlệchgiữahaisốđotượngtrưng1,5%lợinhuậnbịmấtthêm.

Khitôichỉrađiềuđó,lầnnàyôngchủxưởngnghiêngđầutheochiềukiavàgãidađầuthêmchútđỉnh.

Dougđãtínhtoándựatheosố10%,vàđólàmộtsốlờigộp.Bâygiờlợinhuậncủachúngtôichỉcòn3,5%vàchưatínhtớichiphíchuyênchởnộiđịavànhữngchiphíkhác.Theogiáhiệntại,rấtcóthểcôngtycủaDougkhôngthuđượcđồnglãinào.

Khichúngtôiđãngồitrongxetắc-xi,Dougnóicuộcthămviếngnàyhoàntoànphíthìgiờ.Lờibàochữaduynhấtcủatôilàtôiđãkhôngthểngờlạidiễntiếnnhưvậy.Chúngtôiđãliênhệvớimộtsốnhàcungcấp.Nhàcungcấpnàycóvẻcũngtốtnhưbấtcứnhàcungcấpnàokhác,vàviệcđịnhgiáthuậnlợi.Thânchủcủatôinóirốtcuộccũngtạmđược,nhưngtôiphiềnlòngvìsựviệclạixảyrachoôngtatheocáchnày.

Nhữngcuộcđiềuđìnhgiữanhữngngườicónềnvănhóakhácnhauđượccholàphảitạosựhiểubiếtvàtôntrọnglẫnnhau.Thươngmạiquốctếlàhoạtđộngkhágaygo,vớinhữnghàngràongônngữcốhữuvànhữngcáchbiệtgiữangườimuavàngườibán.Tôicảmthấybốirối,khôngphảichomìnhmàđúngralàchocáicáchDougbịđốixử.ÔngcònxalạvớiváncờTrungquốcvàtửtếhơnnhữngnhànhậpkhẩukhácmàtôiđãcùnglàmviệcnhiều;tôinghĩchắcchắnôngxứngđángđượchơnthếnày.

MộtsốngườimiêutảkiểucáchkinhdoanhcủangườiHoalà“mềmdẻo”,nhưngtôikhôngbiếttừđâumàcónhậnxétnhưvậy.Nhữngôngchủnhàmáyhùnghổhơnbấtcứai,vàcólẽthêmchúttànnhẫn.ÔngchủnhàmáynàyđãkhuyếnkhíchkháchhàngtươnglaicủamìnhleolênmộtchiếcmáybayởHoaKỳvàbaymộtmạchtớiTrungQuốc.Khiviệcđầutưthờigianvàtiềnbạcđãđượcthựchiện,nhàmáychiếmlợithế.

Trênđườngtớichặngdừngchânkếtiếp,Dougnóirằngchắcrốtcuộcôngsẽđặtnhàmáyđólàmhàng.ỞMỹôngcómộtkháchhàngquantrọngđangtrôngmongchuyếnhàngốngthép.Chodùôngkhônglãiđồngnàotrênđơnđặthàngnày,thìcũngcómộtgiátrịnàođó,ôngnói,

trongviệclàmchokháchhànghàilòng.

TạisaocácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngtheophươngpháptươngtựvớikháchhàngcủahọ,vàtạisaohọluônluôntậptrungvàonướccờthíquânthiểncận?CácnhàlãnhđạodoanhnghiệpTrungQuốckhôngngừngthuyếtgiảnghọđánhgiácaomốiquanhệrasao,vàthếmàchínhngườinướcngoàilạithườnglàngườihiểuchuyệnđóthựcsựcóýnghĩagì.

18.“GIÁTĂNG!”

BerniekhôngthíchtớiTrungQuốc,ôngnóivậy.Dùlàmchủtịchcôngtycủamình,sởtrườngcủaônglàbánhàng.ThờigiancủaôngnêndànhchoviệcgặpgỡkháchhàngởHoaKỳlàtốtnhất.Berniebảochỉcầnbỏravàingàygặpgỡmộtkháchhàngtiềmnăng,ôngcóthểkiếmđượcmộthợpđồnggiúpchoKingChemicalbậnrộnsuốtnhiềutuần.

NhữngchuyếnđiTrungQuốc làmgiánđoạncôngviệc,nhưngkhông thể tránhné.LầnnàyBernietớiđểgiảiquyếtvấnđềvướngmắcvớiviệcđịnhgiá.Nhàmáyđãtoantínhthựchiệntrótlọtmộtsốvụtănggiáphútchót,vàvấnđềnghiêmtrọngđếnnỗinóđedọakhảnăngtồntạicủatoànbộcôngviệclàmăn.

Trongphònghọpcủanhàsảnxuất,Bernieđặtmộtcặphồsơtolênchiếcbànhìnhbầudục.Ôngđổmộtđốnggiấytờlênbànvàlấyvàitờphíatrên-đólàtậphợpsốliệutàichínhdokếtoánviêncủacôngtychuẩnbị.

“Trướchếttôimuốncôtacoicáinày”,ôngvừanóivừalậtnhữngtờgiấyvềphíaTỉ.“Tôimuốncôtathấychúngtôiđãmấtbaonhiêutiềnchotớilúcnày”.

Ôngđẩycácsốliệutàichínhquabàn,chỉmộtconsốởdướimỗitrangnằmtrongdấungoặc.HìnhnhưBernievàcácđốitáccủaôngđãthualỗgần2triệuUSD.

Bernienhanhchóngvạchrõrằngdùkhoảnthualỗnàyrất lớn,ôngvẫntintưởngvàocôngcuộclàmăn.JohnsonCartersắpđitớimộtbướcngoặt,vàôngđangthươngthảovớimộtsốkháchhàngmớicàngngàycàngđông.Đólànhữngnhàbánlẻlớn,ôngnói,vàhọrấthàohứngmuốnkếthợplàmănvớicôngtycủaông.NhưngnếuJohnsonCarterkhôngkýkếtđượccácđơnđặthàngnàyvìvấnđềđịnhgiá,thìđơnđặthàngcũngkhôngthểđưatớiKingChemical.

“Chúngtacóthểcùngnhaulàmrasốtiềnrấttonày”,ôngnói.“Nhưngtrướchếtchúngtaphảihiểunhau.Chúngtaphảinhậnthứcrằngcáigìcóhạichocôngtynàythìcũngcóhạichocôngtykia”.

Bernie tiếp tụcmô tảmột sốcông tymàôngđang thương lượng.Đó làWal-Mart,Colgate-Palmolive,mấyhệthốngcửahàngbáchhóa,vàtấtcảnhữngcôngtybánlẻgiárẻhàngđầuởHoaKỳ.TôibiếtchuyệnnàycóthậtvìthỉnhthoảngtôiđãđượcyêucầunhândanhJohnsonCarternóichuyệnvớiđạidiệncáccôngtyđó.

“Trongvònghainăm”,Bernienói,“chúngtasẽlàmrakhốilượnghànghóacóthểsánhvớicác

nhàsảnxuấtsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹplớnnhấtthếgiới”.

Vớitìnhhìnhhiệntại,cóthểnhưthếthật.

TỉgậtgùtronglúcBernienói.DùTỉcóvẻđồngývớiông,chịtavẫntỏralơđãng.Tỉliếcquacácsốliệutàichính,vàđúnglúcBerniechấmdứtbàithuyếttrìnhngắn,chịtavớitaysờvàocáctờgiấy.Tỉkhônghiểuđượccáctừngữtrongđó,cũngkhôngcóđủkiếnthứctàichínhđểhiểucácsốliệu.

Sốliệutàichínhđượcintrêngiấytrắngcứng,vàđiềucóvẻhấpdẫnTỉlàhìnhthứcchungcủatàiliệu.Dùtàiliệuchắcchắnđượcthựchiệntheokhuônmẫu-cólẽtheomộtphầnmềmkếtoán-nódomộtbàntaychuyênnghiệplàmra.

KingChemicalkhôngcósổsáchchínhxáccóthểbáohiệuchonhàquảnlý,nhânviênhoặcchínhquyềnđịaphươngvềtìnhtrạnglợinhuậncủadoanhnghiệp.Côngtysảnxuấthànghóatrịgiáhàngtriệuđô-la,nhưngsổsáchkếtoáncủanóchỉđượcnguệchngoạcbằngbútchìhoặcđượcgiữtrongđầucủaTỉ.

NhữnglờinóicủaBernielàkhúcdạođầu,cơsởtriếtlýchosựthảoluậnvềđịnhgiámàôngmuốncó.CụthểlàônglolắngbởicáicáchnhàmáyđềnghịtănggiásaukhiôngđãthươnglượngđểJohnsonCarterđịnhgiávớikháchhàng.

Berniephảimấtmấythángmớikiếmđượcmộtđơnhàngvớimộtnhàbánlẻlớn.Quycáchvàsố lượngphảiđượcxácđịnh,vànhãnhàngthườngđược làmtheoyêucầucủakháchhàng.Trongvàitrườnghợp,kháchhàngmuốnchếphẩmđượcđiềuchỉnh.Cácquyếtđịnhphảiđượccảhaibên thỏa thuận,và lúcnàocũngphảiđịnhgiá trướckhi ra lệnhkhởiđộngsảnxuất.Berniexácđịnhgiáchắcchắnvớixưởngsảnxuấttrướckhixácđịnhgiávớikháchhàngcủamình,nhưngrồingaysaukhiJohnsonCarternhậnđơnđặthàngcủanhàbánlẻ-thườnglàchỉvàingàytrướckhiôngdựtrùchuyểntiềntớiTrungQuốc-nhàmáylạithôngbáotănggiáchútít.

Vìgiávớicácnhàbánlẻlớnđượchaibênthỏathuận,gầnnhưkhôngthểsửađổimộtkhiđơnđặthàngđãđượcxácnhận.Nhàbánlẻmongđợicáccamkếtđượctôntrọng,thếnênJohnsonCarterkhócóthểnóiđinóilạivớinhàbánlẻchỉmột,haituầnsaukhikýgiấytờvàmạohiểmgâyrốiloạnchoquanhệlàmăn.

DĩnhiênTỉkhôngnhậnlàđãgiởthủđoạn;chịtachorằngmìnhkhôngcóchọnlựanàokhác.“Giátăng!”Tỉnóicóvẻkhẩncấp.ĐólàmộttrongítcâuTỉbỏthìgiờtậpnóibằngtiếngAnh,và

chịtathườnglặplại.

Bernienóirằngôngcóthểtánthànhyêucầutănggiá,nhưnglàmsaomànhàmáychỉtoànthôngbáotănggiásaukhiJohnsonCarterđãxácđịnhgiávớiKingChemicalvàkhởisựthựchiệnđơnđặthàngvớinhàbuônlẻ?

Tănggiávàophútchótlàchuyểnlợinhuậntừnhànhậpkhẩutớinhàsảnxuất,vàBerniekhôngchấpnhậnlýdocủaTỉmộtphầnvìôngthườnglànạnnhâncủanhữngtoantínhgiờchót.MỗikhiJohnsonCarterđặtmộtlượnghàngđặcbiệtquantrọng,xưởnglạigiởtròđóra.Họđợitớisaukhichắccóđượcđơnđặthàng,vàchỉkhiđómớituyênbốtănggiá.

Berniethấtvọngkhicốchỉnhđốnvấnđềđịnhgiá.Ôngđãcómộtsốđơnđặthànglớnkhôngthểxửlýdochuyểnbiếngiágiờchót.Ôngnóirằngôngsẽkhôngthươnglượnglạivớikháchhàngđểyêucầutănggiá,vàôngcũngkhôngthểtựchịuthualỗ.

SaumộtngàydàithươngthảoởKingChemical,Berniedọarằngđâysẽlàlầncuốicùngquanhệlàmăn.ÔngđưaraphươngchâmchuẩnmựccủangườiMỹkhihọbịlàmmấtthìgiờ.“Họkhônghiểurằngkhihọlừađảotôinhưvậythìkhôngbaogiờtôitrởlạinữasao?”

Sựđedọakhônghiệuquảtrongtrườnghợpcủachúngtôi.NhàmáyđãtìmđượccáchtănggiátrênmộtsốmặthàngtronglầnBernietớixưởnggầnđâynhất,vàôngđãcónhữnglờiphànnàntươngtự.Lúcđóôngđãcaogiọngvàdọasẽkhôngbaogiờquaylại.Chẳngnhữngôngđãtrởlạimàlầnnàycònmangtheonhiềuđơnđặthànghơn.

ChuyệnlàmBerniethấtvọnglàôngđãtrôngđợimộtbiênđộlợinhuậnnhấtđịnh,nhưngKingChemicalđãcắtxénđúngmónthunhậpđượcmongđợiđó.Bernieđãlàmphầnviệccủamìnhbằngcáchđitìmvàtriểnkhaicôngviệc.Bâygiờ,khiđãlàmxongcôngviệc,ôngđượcbảolàphầnchiacủaôngsẽbịgiảmbớt.

TạimộtsốđịaphươngởTrungQuốc,cónhữngngưdânhuấnluyệnchimbắtcá.Họbuộccổconchimcốc,mộtloàichimhơigiốngconbồnông,bằngmộtsợidâyđểnókhôngnuốtđượcconcánóbắtđượcdướisông.Ngaykhichimngậmđượccátrongmỏ,ngưdânkéonóvềbằngsợidâycộtvàochânnó.

CóthểxemcácngưphủnàyhoạtđộngtrênsôngLigầnthịtrấnDươngSóc.Cáigâyấntượngmạnhvớitôinhấtlàtínhlạcquankhótincủaconchim.Nókhôngnhậnranóbịlừa,vàdùbịđưarasôngbaonhiêulầncũngmặc,conchimcảtincũngbịcướpmấtmiếngmồicủanó.

TheodõichiếnthuậtđịnhgiágiờchótcủaKingChemical,tôichợthiểu:JohnsonCarterlàcon

chim;nhàmáylàanhngưphủ.

BerniebayđikhắpHoaKỳvàkýkếtvớinhữngthânchủmới,nhữngkháchhàngchoôngkhảnăngđưacôngviệclàmăntrịgiáhàngtriệuđô-latớiTrungQuốc.Ôngtạođượcmộtmứclờichomình,vàngaykhiôngsắpthụhưởngthànhquảlaođộngcủamình,nhàmáyxuấthiệnvàchiếmmất-họtranhthủđượccàngnhiềucàngtốt.

Dĩnhiêncácngưdânđểchoconchimănmộtítnhữngthứnóbắtđược-tiêubiểulàconcánhỏnhấtcóthểlọtquacổhọngbịthắtchặtcủanó-vìconchimphảisốngđểtiếptụcbắtcá.Theocáchtươngtự,KingChemicalkhônglấyđiquánhiềutrongsốlãicủaJohnsonCarterđếnnỗilàmnhànhậpkhẩunàybịloạikhỏithươngtrường.Nhàmáynàyphảibiếtnócầnbỏrađúngbaonhiêuđểchiếmđượcthươngvụvànócóthểthuvềbaonhiêubằngthủđoạnngắnhạn.

Hiệntượngtănggiágiờchótkhôngphảichuyệnmớimẻ.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãthựchànhkhálâurồi.MộttrongnhữngnhàbáođầutiêntớiTrungQuốctheodõicuộccáchmạngcủaMaolàmộtnhàbáonữngườiÚctênLisaHobbs.Bàtớiđâynăm1965,vàđãbỏnhiềuthìgiờởHộichợQuảngChâu,khôngkểnhữngnơikhác.Trongcuốnsáchcủamình,ISawRedChina[TôiđãthấyTrungHoađỏ],bàđãmôtảnhữnggìchínhphủTrungQuốclàmchonhànhậpkhẩutrongthờikỳđó:

Tiêubiểuchocáchđiềukhiểnviệckinhdoanhlàsựkiệnngày14/4,mộtngàytrướckhikhaimạcHộichợQuảngChâu,ChínhphủTrungQuốcgởiđiệntínchomọikháchhàngnướcngoàitrênthếgiớimàhọcógiaodịchvàtuyênbốmộtmứctănggiáthẳngthừng20%trêntoànbộsảnphẩmtínhtheogiánămtrước.

o0o

ThựctếlàBerniekhócóthểlàmgìđược.Bấtđồngýkiếnvềchuyệntănggiácànglâuchỉdẫntớisảnxuấtchậmtrễ,chuyệncóhạichoJohnsonCarternhiềuhơnchoKingChemical.

KingChemicalkhôngquantâmchuyệnnógiaohàngvàothángBahaythángNămnhiềulắm.NhưnhiềunhàsảnxuấtTrungQuốckhác,côngtynàyđượcvayvốnrẻ,vànócũngchịuítáplựcphảithựchiệnbấtcứvụgiaodịchđặcbiệtnào.JohnsonCartergiốngnhưhầuhếtnhữngdoanhnghiệpMỹkhác.Dònglưuchuyểntiềnmặtchặtchẽ,vàBerniechịuáplựclớnphảilàmchocôngtycólãi.

Cónhữngnhucầutàichínhngắnhạn,rồitấtcảnhàbánlẻđềutạothêmsứcépvớiJohnson

Carter.Nhưnhiềunhànhậpkhẩutừngbiết,Bernienhậnthấyrằngkiếmđượcchútđỉnhtiềnlờitốthơnlàthualỗ.Nhữngnhànhậpkhẩukháccũngởtrongtìnhtrạngđó,đólàlýdonhữngthủđoạnđịnhgiángắnhạnphổbiếnkhắpHoaNam.

Nhữngnhàmáytănggiávàogiờchótkhôngbaogiờnhìnnhậnhọđãchơinướccờthíquân,cũngnhưhọkhôngbaogiờchorằngvấnđềnày làkiếmthêm lợinhuận.Cácnhàsảnxuấtkhăngkhănglàhọkhônglờilãichicả(dùrõrànglàhọđangpháttriểnnhanh).Khihọtănggiá,họđổlỗichonhữngthếlựcthịtrườngvôcảmmàhọkhôngthểkiểmsoát.

“Giátăng!”làkhúcđồngcavangdộingheđượctrongkhuvựcsảnxuất,vàcácchủnhàmáybảorằngnóởngoàitầmkiểmsoátcủahọ,rằngnóliênquantớichiphínguyênliệuthô.

Vấnđềliênhệvớilậpluậnnàylàgiáhànghóacólêncóxuống,nhưngđókhôngphảilàhìnhảnhmàcácnhàsảnxuấtnàyvẽra.

Khigiáhànghóatăngmạnh,họkêutoánglên:“Giátăng!”Nhưngkhigiáhànghóagiảmxuống,họlàmthinh.

Vànhữngđợttănggiáhànghóađộtngộtgầnnhưkhôngkhẩncấpnhưmộtsốngườilàmravẻnhưvậy.Nhiềunhàsảnxuấttíchtrữnhữngnguyênliệuthenchốt,nghĩa làhọđãcónguồncungcấpkhigiáthấphơn.Việcđókhôngngănhọtìmcáchthuthêmlợitheotinnguyênliệutănggiá.

Nếuhọkhôngcódựtrữriêng,cácnhàsảnxuấtthườngkýnhữnghợpđồngbảođảmmộtgiánàođótrongmộtthờikỳ.

“Giáchấtdẻođãtăng200USD”,Tỉnói.

Berniehỏinhàmáytrảbaonhiêumộttấn,nhưngchịtakhôngnói.CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngthíchcungcấpthôngtinthịtrườngchitiết,dùhọvuivẻthôngbáosốtiềntăng.Thídụ,họsẽkhôngchỉrõtrướcđógiábaonhiêuhoặclúcđógiámớilàbaonhiêu.Họchỉgợiýlàcósựthayđổi.

Họchỉnói:“Giátăng!”

Giốngnhưhỏimộtngườinàođógiáxăngkhôngchìvàđượcbảorằngnóđãtăng25xu.Tingiátăngkhôngcóíchgìnếukhôngcóphầnthôngtincònlại.

Berniemuốntiếpxúcvớinhữngnhàcungcấpnguyênliệuchoxưởng.Ôngmuốnbiếtvềviệc

địnhgiánóichung,vàôngmuốndòtìmnhữngxuthế.Tấtcảnhữnggìôngyêucầulàthôngtinthịtrườngcơbản.

KingChemicalkhôngchịugiớithiệucácmốiquanhệ,vàhọtừchốigiúpJohnsonCarterhìnhdunggiáhiệnhànhđitheochiềuhướngnàohaytăngbaonhiêu.

Khitôitìmcáchdòhỏiđượcmộtsốdữkiệnthịtrườngtừmộtcôngtykiểmtraxuthếhànghóa,nhàmáykhăngkhăngnóirằngsốliệuđượccungcấpkhôngcóhiệulựcchotrườnghợpcủahọ.Tỉ không thèmnhìnqua thông tin chúng tôi cóđược,nhưng cứvui vẻ lặp lại: “Giátăng!”

Thànhthậtmànói,bạnkhôngthểtráchcácchủnhàmáy.Nhàcungcấpcủahọbắthọphảichịunhữngmánhkhóevềgiátươngtự,vàcáchợpđồngtrongnướccủahọkhôngphảilúcnàocũngđượctôntrọng.Dùmuốnhaykhông,ngườiTâyphươngcũngbịlôikéovàomộtváncờdiễnratrênthịtrườngđịaphương.

Dùvậy,chủnhàmáychiếmlấylợithếởchỗnàohọcóthể.

Trongmộtkếhoạchmàtôicóthamdự-chúngtôisảnxuấtphụtùnglinhkiệnchínhxác-giáđồngtăngđãđặtramộtthửthách.Ngườitanóigiáthịtrườngcủakimloạinàyđãtănggấpđôi,vànhàmáyđãsửdụngmẩutinđóđểtănggiágấpđôichothânchủcủatôi.

Nghecũngkháhợplý,ngoạitrừviệcnhàsảnxuấtđãcốtìnhquênlàkimloạinàychỉchiếmmộtphầntổnggiáthành.Đồngcóthểlêntới50%tổnggiámàchúngtôitrả.Khitănggiágấpđôichochúngtôitừ2,5USDlên5USDmộtmónhàng,xưởngsảnxuấtđãbùđắpđủmứctăngchiphícủađồng(từ1,25USDlên2,5USD),nhưngbiênđộlợinhuậncủahọcũngtăng.Giảđịnhbiênđộlợinhuậnlà20%,nóđãtăngtừ50xuthành1đô-la.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcrấtgiỏitìmcơhộitrongmộtcuộckhủnghoảng,vàdùtìnhtrạngcăngthẳngdogiánguyênliệutănglàcóthật,cácnhàsảnxuấtnàytínhtoán:Tạisaolãngphímộtlýdotốtnhưvậy?Họthíchđóngtròngâyngô,vàhọgiảbộkhônghiểuchuyệnlàmăncủamình.

Khimộtnhànhậpkhẩuyêucầunútáotốthơnchosơ-misảnxuấtởTrungQuốc,nhàmáynóihọcónútgiá5xumỗichiếc.Khihóađơnđượcinra,giámớităngthêm5xuchomỗichiếcnút.Xưởngđãquêntrừ-mộtcáchtiệnlợi-giátrịcủanhữngchiếcnútcũrẻhơnđãđượcthaythế.Nhànhậpkhẩukểchotôinghechuyệnnàynóirằngkhisựkiệnnàyđượcchỉra,nhàcungcấpchỉnói:“Thếhả?”nhưthểôngtakhôngbiếtđầuđuôirasaocả.

CácchủnhàmáyTrungQuốctìmkiếmnhữngduyêncớnhỏđểtăngthêmnhữngmốilợinhỏ.Tuynhiên,khicónhữngsựthayđổithựcsựquantrọngtrênthịtrường,cũngchínhcácxưởngnàyquyếttâmgiữvữnggiá.

HoaKỳđãgâyáplựcđểTrungQuốcđịnhgiáđồngtiềncủamìnhcaohơn,vàcuốicùngTrungQuốcđãtuyênbốvàonăm2004rằnghọsẽxemxétlạihốisuất,theođóđồngđô-laMỹbằng8,26nhândântệ.Theohốisuấtmới,đồngđô-lasẽsụtgiákhoảng3%sovớiđồngnhândântệ.

Lúcđónhàmáynàotôicócộngtáccũngnêuthôngcáoquantrọngnàyravàbáotrướclàgiácủahọsẽtăng3%.Bạnphảitinhọrằngviệcđólàcầnthiết-xétchocùng,đãcótintứcrồimà.Bằngcáchđó,họlấymộtmiếngnhỏtừlãiròngcủanhànhậpkhẩu.

NhưngđiềukhákỳquặclàkhiđồngtiềnTrungQuốcbịphágiátheomộttỷlệcaohơnnhiều-10%vàthậmchícaohơn-cũngchínhcácnhàsảnxuấtđónóirằngchúngtôikhôngphảiloâuvềtácđộngcủanhữngthayđổisâuxahơn.Khinhànhậpkhẩusắpbỏđi,nhàsảnxuấtgàolên:“Đừngđiđâucả-chúngtôisẽgiữgiá”.

NhàcungcấpTrungQuốccóthểlàmđiềukỳdiệukhicầngiữgiácạnhtranh,thếnhưnghọlạithíchnhữngkhoảnrút tỉanhonhỏ,vàchínhnhữngkhoảngặmnhấmnhỏđó làmnhànhậpkhẩuthấtvọnghơnbấtcứđiềugìkhác.

oOo

“MADEINCHINA”đượcquảngcáolàsứcmạnhgiảmphátchonềnkinhtếMỹ.Ítnhấtđâylàtuyênbốcủanhiềunhàkinhtếhọc.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđanggiữgiásinhhoạtcủachúngtaởmứcthấpbằngcáchđềnghịlàmrasảnphẩmvớigiáthấp.KhingồithươnglượngviệcđịnhgiávớicácnhàsảnxuấtTrungQuốc,bạncóýniệmhơikhácmộtchútvềnhữngngườilàmcáiviệcgiữgiáthấp.

Cácnhàsảnxuấtcóthểđềnghịgiáthấpđểkhuyếndụngườitađưacôngviệclàmănquantrọngtới,nhưnghọlầnhồinânggiálênmàkhônghềgiảmgiá-vàhọvôcùngkhônkhéotrongviệcnày.

NếucóngườithựcsựhànhđộngđểgiữgiáthấpchongườitiêudùngMỹ,thìđólàanhchàngtranhcãivớinhàsảnxuấtrằnganhtacầngiữgiáthấp.Nếucómộtngườianhhùnggiảmphátđíchthựcnào,thìđókhôngphảilànhàsảnxuất,màchínhlànhànhậpkhẩu.

Mộttrongnhữnglýdokhiếngiátăngcóliênquantớiviệcnhànhậpkhẩuthấtbạitrênbànthươnglượngnhưthếnào.Mộttrongnhữnglýdoviệcnàyxảyralàvìnhàsảnxuấtlàngười

caocờhơn-họlàngườiđàmphándễsợhơn.

TôiđãngồichungvớiBernietrongmộtcuộcđàmphánmàôngcốkếtthúcviệcđịnhgiávớinhàmáynày.CómộtnhàbuônlẻcủaôngmuốnbiếtgiáchonhữngloạichaimớilớnkhoảnggấpđôimộtsốsảnphẩmhiệncócủaJohnsonCarter.

GiádonhàmáytínhsẵnchocácloạichailớnhơnđólàmBerniengạcnhiên.Trênmộtchailớngấpđôi,xưởngchogiágầngấpbagiábanđầu.Hoàntoànngượcvớinhữnggìmàmọicửahàngsiêuthịđãbiết-kíchthướcbaobìtăngbaonhiêuthìgiátrịtăngbấynhiêu.

“Tôikhôngthểđưagiánàychokháchhàngcủatôi”,Bernienói.

“Chúngtôiđãcốhếtsức”,Tỉnói.

“Nhưngcácvịgiảithíchcácgiánàynhưthếnào?”Bernielắcđầu,biếtrằngôngsẽphảigiảithíchtínhhợplývớingườimuaởhệthốngbánlẻ.Cốtỏrahiểubiếtkếhoạchđịnhgiá,ônghỏigiásẽbaonhiêunếuthayvìtăngcỡchaigấpđôi,chúngtôigiảmcònmộtnửa.

ÔngchỉmuốnhìnhdungvềphươngphápcủaTỉ.Chịtatínhtoángiávànóirằnggiáchomộtchaicỡmộtnửavẫncùnggiánhưcỡbanđầu.Berniegiơhaitaylêntrời,lộvẻthấtvọngnhưthểsắpbỏrakhỏiphòng.

“Làmthếnàocóthểcùnggiáđược?”Ônghỏi.

Bernietưởngtượngvấnđềcólẽlàkhốilượng.Ôngnóirằngkhốilượngsảnxuấtsẽtăngnếuônggiảiquyếtđượcviệcđịnhgiá.GiácủaJohnsonCartersẽrasaonếukhốilượngkinhdoanhtănggấpba?Tỉnóirằngmộtsựtăngtrưởngnhưvậysẽkhônggâybấtcứýnghĩaquantrọngnàovớicôngtycủachịta.

“Hỏicôtaxemnếuchúngtôităngkhốilượnggấp10lầnthìsao?”

“Giácũngvẫnnhưthế”,Tỉnói.

“Saocóthểkhôngkhácgìđược?Mườilầncơmà!”

CácnhàmáyTrungQuốckhôngcóthóiquengiảmgiákhimuanhiều.Nguyên liệuởTrungQuốcđượcmuavớigiáthịtrường,khôngkhácnhaumấycăncứtheokhốilượng,vàchủxưởngnóimìnhsảnxuấttheogiávốn.Hạgiáđộtngột,vớihyvọngtăngchútđỉnhkhốilượng,cólẽlàkhoétmộtlỗthủngtrongcâuchuyệnsảnxuấtgầnnhưkhôngcólãicủaTỉ.

Saunhữngngàykhitiếnkhilùi,Berniecụthứng.Mỗikhitới,dùsaoôngcũngnghĩnhữngcuộcthươnglượngvớiKingChemicalsẽtiếnnhanhvàêmáihơn.Nhưnhữngnhànhậpkhẩukhác,ôngtưởngtượngôngđimáybaytới,tiếnhànhcôngviệc,rồinhanhchónglênđườngvềnhà.

Tỉnghĩkhác.Tỉnhấtquyếtgiữmọingườilạibànthươnglượngmộtthờigianlâuhơnnhiềuvàsửdụngmộtsốthủđoạnđịnhgiálàmphươngtiệnthulượmthôngtin.KhiBerniecóphảnứnggiậndữtrướcmộtkiểuđịnhgiásảnphẩmrồithấtvọngíthơnvớimộtkiểukhác,TỉcómộtkháiniệmkhárõlàbiênđộlợinhuậncủaJohnsonCartermỏngmanhởchỗnàovàhọcólãinhiềuhơnởchỗnào.

CácchủnhàmáyTrungQuốcgiỏithươnglượng,bấtchấphàngràongônngữ.Họdựavàocảmxúcvàbảnnăngcủamìnhnhiềuhơn.TỉkhôngcầntiếngAnhđểđiềukhiểncôngviệc;chịtacóthểthấymìnhhànhđộnghợplýrasaochỉbằngcáchnhìnnétmặtbiểucảmcủaBernie.

Bernie là ngườimuabán giỏi, vậymà cũngphải chịu thuamột sốnhững chiến thuật hiểnnhiênhơncủanhàsảnxuất.Khiônggợiýtănggiámộtloạisảnphẩmnàyhaymộtloạisảnphẩmkia,chịtachọntheovẻhoảnghốtthấyrõcủaông.Chỗnàocũnggặpvấnđềgiá,mộtphầnvìTỉấnnhữngnútkhácnhauđểđánhgiánhữngphảnứngthayđổicủaBernie.

Chủnhàmáycưxửtheocáchlàmtăngthayvìlàmgiảmsựthấtvọngcủanhànhậpkhẩu-điềunàycóvẻphảntácdụnglạlùng.Dùsaođinữa,tìmđượcvàgiữkháchhàngcũngtốntiền.ThếnhưngnhữngnhànhậpkhẩulàmănởTrungQuốcđềuchobiếthọđãgặpnhữngkinhnghiệmgiốngnhau.

Trongnhững lĩnh vực khác, các công ty thường chịu khó thưởng kháchhàng vì lòng trungthành.Đólànềntảngcủamọichươngtrìnhkháchhàngthườngxuyên.Nhưngthayvìthưởngkháchhàng,chủnhàmáyphạthọ.Nhưthểcácnhànhậpkhẩunàythamgiamộtchươngtrìnhkháchhàngthườngxuyênđảongược;nhànhậpkhẩucàng làmăn lâuvớinhàcungcấpbaonhiêu,sựgiaodịchtrởnêntệhạibấynhiêu.

NhàsảnxuấtTrungQuốchiểulợiíchcủasựcámdỗkhibắtđầuquanhệlàmăn(thườngvôcùngcóhạichokhảnăngsinhlợibanđầu),nhưngsaumộtthờigianngưngnghỉnàođó,nhàmáyhysinhsựtínnhiệmđểchuyểnthànhtiềnlãicủahọ.

Hầunhưquanhệvớinhàcungcấpkhônglúcnàotốthơnlúcbắtđầu.Nhưngchỉsaumộtthờigianngắn,nhàsảnxuấtsẽcốtìnhgiảmchấtlượngsảnphẩm,vàđồngthờitìmracáchtănggiátừtừ.Quanhệlàmănđượccholàsẽcảithiệndần,nhưngcácquanhệsảnxuấtnàychỉcàngngàycàngxấu.

o0o

Ởmộtthờiđiểmtrongcuộcthương lượnggiá -vàongàythứtư liêntiếp-có lúchìnhnhưJohnsonCartervàKingChemicalsắpđạttớithỏathuậnvềmộtsốvấnđềthenchốt.Nóivềmộtđơnđặthàng,nhàsảnxuấtngụýlànócóthểphùhợpvớicácmụctiêugiácả,chỉtrừmộtítsảnphẩm.

Hômsau,Tỉchữalạivànóichịtakhôngthểlàmđược.ViệcchọnthờiđiểmnàylàmBerniekhóchịunhất,vàôngnổigiậnthấyrõ.Tỉvẫnbìnhtĩnhvànóirằngchịtahiểu.Tỉnghĩrằngcólẽđólàlúcxemxétđểkếtliễuhoàntoànmốiquanhệcộngtác.“Dĩnhiên,chúngtavẫncóthểlàbạn”,Tỉnói.

Berniekhôngtinđượcchuyệnđóxảyrachomình.Giátănglàmộtchuyện.Cònbâygiờnhàmáynàyngụýôngcóthểrađivàtìmtớimộtnhàcungcấpkhác.Chuyệnnàyxảyraluôntrongnhữngcuộcthươnglượng.Vàomộtlúcquyếtđịnhtrongcuộcthươnglượng,nhàmáyrútlạitoànbộđềnghị.

TinnàydườngnhưđượcđưatớiBernieđúngvàothờiđiểmkhôngthíchhợpnhất,nhưđểlàmôngthấtvọngởmứccaonhất.TỉđãđểchoBernietinrằngđangcótiếnbộ,vàđúnglúcôngmongchờkếtthúcmộtphầncuộcthươnglượng,đúnglúcôngnghĩrằngmọichuyệntrôichảy,chịtatungquảđấmra.

CácnhàsảnxuấtởHoaNamthậtsựchịukhókhilàmmộtnhànhậpkhẩumấtbìnhtĩnh.Đócũnglàmộtchiếnthuật,mộtkỹthuậtđượcdùngđểthươnglượng.Nhânviênthẩmvấnchuyênnghiệplàmđiềutươngtựbằngcáchđặtkẻbịtìnhnghidướiáplựccảmxúc.Đólàcáchdễnhấtđểbiếtthôngtinthulượmđượcđángtintớimứcnào.

NgườiHoacócâutụcngữHỗnthủymangư-khuấyđụcnướctrướckhibắtcá.Khinhànhậpkhẩutỉnhtáo,ôngtadễlẩntránh.Khinhànhậpkhẩuhoangmang,dễtìmhiểuýđịnhcủaôngtahơn.

Khôngbiếtngườitasắplàmgìmình,Bernietìmcáchchỉnhđốnlạimọiviệc.ÔngcốthuyếtphụcTỉrằngchịtathiểncận,rằngcócáchkhácxâydựngquanhệlàmăntốthơngiữahaicôngty.

“Saohọkhôngthấyđượcbứctranhlớnhơn?”Ônghỏi.“Nếuhọtheođúngkếhoạchcủachúngtôi,chúngtacóthểxâydựngmộtcôngcuộclàmănlớnlaobiếtbao”.

Hoạtđộnggiữahainhóm,tôicóthểthấyviễntượngkhácnhaucủahọ.Mộtđiểmngăncách

quantrọnggiữahọ là tầmdựkiếnthờigian.Bernienghĩ tớivàinămsắptới.Trái lại,KingChemicalhìnhnhưchỉchútrọngtớiđơnđặthàngkếtiếp.

QuanđiểmcủaBernielàcácthủđoạnngắnhạncủanhàmáytácđộngbấtlợichokhảnăngsốngcònlâudàicủaquanhệcộngtáckinhdoanh.Dùcóthểđúngnhưthế,takhôngthểnóirằngchiếnthuậtcủanhàmáylàkémcỏi.Thậtranólạikhálàhiệuquả.

Nếuhoạtđộngchếxuấtgiốngmộttrậnbóngbầudục,thìnhàmáyđangtậptrungnỗlựcvàonhữngđộngtácchạyngắn.CáchãngsảnxuấtTrungQuốcchỉcốkiểmsoát10métcầnthiếtchokhoảngnémbóngđầutiên.Họđấumộttrậndàihơi,nhưngchiếnlượccủahọlàđạttớimụctiêuđóbằngcáchtiếnnhữngkhoảngngắntăngdần.

Berniethấtvọngchỉvìôngnghĩtớimộtchiếnlượcchungcótầmquantrọngrộnglớnhơn.Ôngtìmkiếmmộtnỗ lựcphốihợp lớnhơn, cómục tiêudàihạn.Ôngquan tâm tớimộtđườngchuyềndàigầntớimụctiêu.

Chorằngphươngphápcủanhàmáylàsaicóthểlàmộtnhậnđịnhnhầmlẫn.Trậncầucũngcóthể thắng - quả nhưKing Chemical và chínhTrungQuốc chứng tỏ - bằng cách tiến nhữngquãngngắnvàimétmộtlần.

TrungQuốclàmộtnềnvănhóanôngnghiệp.Nôngdânđãtranhđấuqualũlụt,hạnhán,vànạnđóikémtừđómàratronghàngnghìnnăm.SửgiangườiAnhR.H.Tawneynóirằngđờisốngcủanôngdângieoneođếnnỗihọsốngtrongtìnhthếnướcngậptớicổ,chỉmộtgợnsóngnhỏcó thểdìmchếthàng triệungười.NôngdânTrungQuốcđãhọccáchsửdụng từng tấcđất,trongkhitìmkiếmbấtcứbíquyếtcanhtácnàokhảdĩtăngthunhập.

MarkElvin,mộtsửgiakhác,đưaramộtlýthuyếtgiảithíchlýdoTrungQuốcchưabaogiờtìmraconđườngđitớimộtcuộccáchmạngcôngnghiệp.Ônggợiýrằngnôngdânrấtgiỏitìmnhữngphươngphápvávíuđểtănghiệusuấtvàsựthànhcôngbằngnhữngcảitiếnnhỏđóđãlàmcùnnhụtxunglựcsảnxuấtmáymóccóthểthaythếsứcngười.Ônggọiđólà“lợithếcủatìnhtrạnglạchậu”.

Điềuđángngạcnhiênlàcóquáítthayđổi,ngaytronglúcmànướcnàychuyểntừnôngnghiệpsangsựchútrọngvàohoạtđộngchếxuất.Cácchủnhàmáycũngtậptrungvàosựsốngtạmbợ.Dùhọđãbớtlosợthiêntai,họcưxửnhưthểđangphấnđấuchỉđểthoátkhỏithờiđiểmkhókhăn.

MộtsốhànhvilàmnhànhậpkhẩuMỹkhóhiểu-nhưthủđoạnđịnhgiágiờchótvàláulỉnh

thaotúngchấtlượngsảnphẩm-cóthểquáđủýnghĩavớimộtnôngdânTrungQuốcởthếkỷXIXhoặcngườinàođósinhsốngchậtvậtkhoảng2.000nămtrước.

MộtsốngườiHoamàtôiquenbiếtnhậnthấy thiênhướngvănhóanày làmộtđiềukhiếmkhuyết.Thỉnhthoảngbạncóthểnghengườinàođómắngngườikháclàthiểncận-nhưconchuộtchỉcóthểnhìnthấytrướcnómộtphân.

Cáiđãkìmhãmquốcgianàytạoracuộccáchmạngcôngnghiệpriêngchomìnhrấtcóthểlàcáiđặcđiểmvănhóasốngdaidẳngnày-mộtchứngthiểncậnđặchữu.Vàkhibiếtrằnghọphảiđaukhổvìcáiđặcđiểmđóthìnhữngthườngdânlạihoannghênhvaitròchiphốilớnhơnvàtrựctiếphơncủachínhphủvàođờisốngcủahọ.

Trongcáitiểuthếgiớicủanhàmáy,bệnhthiểncậnnàyđượccảmnhậnmộtcáchsâusắc.Côngnhânchờchỉthịtừbêntrênthậmchíchonhữngnhiệmvụhoặcmụctiêunhỏnhặtnhất.Họcóvẻthiếukhảnăng,hoặccólẽkhôngmuốn,phốihợpvớinhau,nhìnxahơntìnhhuốngtrướcmắt,suynghĩchuyệnlâudài.

o0o

Vàongàyhọpcuốicùngvớinhàmáy,Bernienóiôngđãhếtphươngkế.Ôngkhôngmuốnthaynhàcungcấpdomất thờigianđểngười thaythếtăngtốcđộ.Cómột lýdokháckhiếnôngkhôngmuốnrũbỏmốiquanhệnày-vànóliênquanvớiviệcKingChemicalbiếtquánhiềuvềchuyệnlàmăncủaông.

Lờihứahẹncónhữngđơnđặthàngtiếptụcđãngănnhàmáykhôngđưarathêmnhữnghànhvivônguyêntắc.Mộtkhiquanhệsảnxuấtchấmdứt,aibiếtđượcnhàmáycóthểhànhđộngrasao.KingChemicalcóthểtiếpxúcvớicáckháchhànglớnnhấtcủaJohnsonCartervàtìmcáchlôikéohọ,hoặcxưởngcóthểvevãnmộtsốđốithủcủanhànhậpkhẩunày.JohnsonCarterđãtăngtrưởngđủnhanhđểngườikhácmuốnbiếtBernieđãthànhcôngbằngcáchnào.

KingChemicalđãamtườngmọikhíacạnhcủadòngsảnphẩm.Họcókhuônđúcchai,cũngnhưkiểunhãnhàngvàcôngthứcchếphẩm.VìviệcrờibỏchuyệnlàmănnàycókhảnănggâythiệthạichoKingChemical,nócóthểkhiếnhọlấpđầykhoảngtrốngthunhậpbằngcáchnàođó.

MộtđiềulàmBernielongạilàKingChemicalcóthểlàmgiảdòngsảnphẩmcủaông.Nếuhọlàmthế,JohnsonCarterkhôngcócáchnàobiếtđượcmộtkhimốiquanhệđãbịcắtđứt.ViệcJohnsonCartercắtđứtquanhệcóthểlàmthayđổiđộngcơthúcđẩytheonhữngcáchthứcmà

chúngtôithậmchícũngkhôngngờtới.

Bernienóirằngôngcảmthấynhàmáykhôngđểchoôngcóchọnlựanàokhác.Chấtlượngtiếptụclàmộtcâuhỏi,vàthủđoạnđịnhgiánaykhôngcònchịuđựngnổi.Chúngtôiphảitìmmộtnhàcungcấpkhác,ôngnói.Mộtnhàcungcấpmớicóthểcũngtệhạinhưnhàcungcấphiệntại,thêmmộtlýdođểkhôngdứtáorađi,nhưngởthờiđiểmnàyđólàmộtcơhộiđángnắmlấy.

Saucuộchọpđịnhgiácuốicùngvớixưởngsảnxuất,Berniekéotôirariêngmộtchỗ.Ôngbảotôirằngđãđếnlúctheođuổimộtcơhộikhác.“Hãykínđáo.Hẹnvớivàingười.Chohọxemdanhmụchànghóa”.

BernietrởvềHoaKỳ,còntôisắpđặtđôicuộcgặpgỡsơkhởi.Nhàsảnxuấtđầutiênlàsựthấtvọngbấtngờ.TaychủnhàmáybảotôirằngôngtabiếtrànhJohnsonCarter.Vừanhìnquadanhmụcvàthấytêncôngty,ôngtabiếtchúngtôicóquanhệvớiKingChemical.Ôngtabiếtnhữngmặthàngchúngtôisảnxuất,vàôngtanóithêmrằngôngtacũnglàbạncủaTỉ.

Nhưnhiềulĩnhvựckhác,chămsócsứckhỏevàlàmđẹplàngànhcôngnghiệptồntạitrongmộtmạnglướichặtchẽ.Mộtsốnhàsảnxuấttrongngànhnàythậmchícóhọhàngvớinhau.Mộtsốcónềntảnggiáodụcgiốngnhau,tốtnghiệptừnhữngchươngtrìnhhóahọcgiốngnhaucùngnhữngtrườngđạihọcởHoaNam.NhữngngườikhácthìgiốngnhauvìcùnglàđảngviênĐảngCộngsản.Vàmộtsốcóchungnhàcungcấp.

NhữngmạnglướichặtchẽởTrungQuốclàmộtphầnlợithếcủahọ.Đólàmộttrongnhữnglýdomàcácnhàsảnxuấtcóthểthựchiệncôngviệcnhanhnhưvậy.Xưởngsảnxuất liênkếtkhôngchỉvớimạnglướinhàcungcấp,màcònvớinhữngnhàsảnxuấtkhác.Họchiasẻthôngtin,đầumốiliênlạcvànguồntàinguyên.Nhưngcácmạnglướinàycũnglàmốiđedọa-vớinhànhậpkhẩu.Dùsựthôngđồnggiữacáccôngtyvẫnlàchuyệnbấthợppháp,khómàgiámsátnhữnghoạtđộngnhưvậytừnướcngoài.

NhữngngườichỉtríchtoàncầuhóahaybànluậnchuyệnchúngtađãđưagiátrịranướcngoàibằngcáchđểxínghiệpnướcngoàilàmrasảnphẩmtrongnhữngđiềukiệnmàngườiMỹsẽkhôngbaogiờchophéplàmthếởtrongnước.Mộttrongnhữngđiềumàchúngtaphảihysinhtrongnềnthươngmạitoàncầuchínhlàcơhộingănngừasựthôngđồngtrênthươngtrường.

Tỉbiếtvềcuộcthămviếngcủatôigầnnhưngaysaukhicuộcgặpgỡkếtthúc.Tỉthậtsựvuikhibiếtrằngtôiđãphảigặpmộttrongnhữngđốithủcủachịta,vàcóvẻthíchthúlàtintứcđãđếntaichịtanhanhnhưthếvàchúngtôiítcócơmaytìmđượcnhàcungcấpthaythế.

Trong những cuộc thương lượng giá cả, Bernie đã nói bóng gió về cơ hội ông có thể đưachuyệnlàmănđinơikhác.Khiôngđưaranhữnglờiđedọaúpmởnày,Tỉcókhuynhhướngđáp lạibằng lậptrườnghòadịu.Nay JohnsonCarterđãthựcsựhànhđộngthìkếhoạch lạiphảntácdụng.ChúngtôiđãbịbắtbàikhiếnchoTỉcólợithếthươnglượngthậmchícòntốthơnnữa.

Mộtnhàsảnxuấtkháccó lẽđãbốirốinếukháchhàngnướcngoàiduynhấtcủamìnhtínhchuyệnbỏđi,nhưngngượclại,Tỉtỏrahoàntoànthânthiệnvớitôi.

TỉbảomuốndulịchHoaKỳ,vàchịtahỏitôicóvuilòngnhờBernieviếtchoTỉmộtthưmờikhông- thứmàTỉcóthểsửdụngđểxinthị thựccủaLãnhsựquánHoaKỳởHoaNam.TỉmuốnthămbàconvàcũngmuốnđichơiLasVegas.

XinđượcthịthựcđithămHoaKỳlàmộtthửtháchvớinhiềungườiHoaởđạilục,vàdùhọđượchoannghênhkhiđithămvàdicưnhưbấtcứngườinàokhác,vấnđềđiHoaKỳlàchuyệnmàmộtsốnhànhậpkhẩucânnhắckỹ.Visadulịchkhôngphảilàlợithếcạnhtranhtrongkinhdoanh,nhưnggầnnhưchắcchắnđólàlợithếcạnhtranhchocácnhàsảnxuấtTrungQuốc.

MộttrongnhữngđiềulongạicủaBerniekhiTỉbắtđầubaytớiHoaKỳthườngxuyên,làTỉsẽvậnđộngđểgặpcáckháchhàngcủaôngvàcóthểđốithủcạnhtranhcủaông.MộtkhingườinướcngoàiđượccấpvisađiHoaKỳlầnđầu,nhữnglầntiếptheorấtdễxin.BernienhấnmạnhrằngôngsẽthuxếpthìgiờđểviếtthưmờiTỉ,nhưngôngkhôngbaogiờviết.

19.CÓLẼBẠNKHÔNGMUỐNTỚIĐÓ

NhờlàmviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốc,tôiđãquenthấythiếtbịcũtìmđườngtớicácnướcđangpháttriểnnhưthếnào.TrongmộtxưởnginởHoaNam,tôiđãthấymộtmáyinHeidelbergcũtừĐứctớitrongtìnhtrạngđãquasửdụng.Ởmộtnhàmáykhácsảnxuấtquầnvớphụnữ,tôinhớcómộtmáydệtcáubẩnnhậptừÝ.Thiếtbịởcảhaixưởngnàycóvẻlỗithời,vàtôinghĩ:TrungQuốclànơimáymóccũtớiđểchết.

Vàdođó,khiMariayêucầutôiđưacôđếnhộichợlưuđộngvừatớithịxãtrongmùaxuân,tôiđãgạtđi.Chínhtôiđãđingangquavàthấynórồi.Hộichợnàycóthứtàulượncaotốctunghànhkháchvòngquanhvàlộnngượcđầu.TrênmộtsốtoatàucóviếtchữAnh.Cáctàunàyhìnhnhưđãhoạtđộngtrongmộthộichợtoànquốc.TôicốhìnhdungchúngmòtớiTrungQuốcbằngđườngnào,vàthắcmắcvềgiátrịcơkhícủachúng.

Không,tôibảoMaria,hộichợlưuđộngkhôngdànhchotôi.Côphảnđối,vàvìvậytôigiảithíchnhữngđiềulosợcủatôi.

“Ờ,cólẽcáctàunàyđượcsảnxuấtởTrungQuốc”,côướmthử.

“Vậylàcứthoảimáisao?”

Côbĩumôivàhờndỗi.KếđótôikểchocônghevềlúctôitớimộtcôngviênởthànhphốĐạiLiêntrênmiềnbắc.Tôiđivớimộtngườibạnvàđãpháthiệnramộtcôngviêngiảitrí-loạihoạtđộngthườngtrực-vàchúngtôiđãlênmộtvòngđuquayởđó.Đólàlúccuốimùa,gầnnhưkhôngcóngườitrongcôngviên,vàchúngtôilànhữngngườikháchduynhấttrênvòngđu.

Khichúngtôiđượcnânglêncaochótvót,ngườivậnhànhcắtđiệnđộngcơvòngđu,vàchiếcthùngchúngtôingồitrongđólắclưluitới.Côngviênvắnglặng,trừtiếngcótkétcủanhữngchiếcthùngsắt.Chúngđãkhôngđượcbôidầumỡlâurồi,vànếucócũngkhôngđúngcách.

Bịgiamtrongchiếcthùng,tôicócơhộinhìntớitấtcảmớsắtthépxungquanh.RấtnhiềucôngtrìnhcơkhíởTrungQuốcđượcthựchiệntạichỗmộtcáchvávíucẩuthả,vàtôicóthểthấyrằngcôngtrìnhnàylàmộtsảnphẩmhànđặcbiệtkém.

Khingườivậnhànhchovòngđuchạylạivàthìnhlìnhdừnglại,toànbộvòngđurungđộng,vàcólúctôichắcrằngcócáigìđólongravàchúngtôisắpvăngrangoài.Cuộcdungoạncóthểlàrấtthúvịđãkếtthúcnhưmộtkinhnghiệmlạnhxươngsống-đặcbiệtvìđólàhàngMADEINCHINA.

Ngườitanóirằngcáigiáphảitrảchoviệctheođuổimộtnghềnghiệplànhậnthứcsâusắcvềmặtxấuxacủanó.Cólẽđúngnhưvậythật.Bấtluậnthếnào,côngviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốccủatôicũngchotôicómộttầmnhìnkhác,khiếntôinhìnnhiềusựviệcmộtcáchkhácbiệt.

Mộthôm,Mariabảotôirằnghìnhnhưcógìđókhôngổntrongphòngngủphụởcănhộcaotầngcủatôi.Cônóicómùi,vàcôngờnóthuộcvềđồgỗ.NhàsảnxuấtđồgỗTrungQuốccóthóiquensửdụngchấtphoóc-môn(formaldehyde)-mộtloạihóachấtcóquyđịnhsửdụngriêng-trongquytrìnhsảnxuấtcủahọ.Mariamuốnbiếtcóbaogiờtôidùngbộdụngcụthửphoóc-mônđểxemđồgỗtrongphòngnàycóphátranhữngmùiliênquankhông.

“Bộdụngcụthửphoóc-môn?Tôicóthểkiếmmộtbộdụngcụnhưthếởđâurahởtrời?”Tôihỏi.

Nghecóvẻkhoahọc,giốngnhưtìmthấychấtgìtrongphòngthínghiệm.Marianóirằngbộdụngcụđócóbánkhắpnơivàtôicóthểmuaởsiêuthịhoặccửahàngkimkhíđiệnmáy.Đúngvậy.Bộdụngcụnàykhôngkhótìmchútnào,vànhiềugiađìnhởTrungQuốcđãtựxétnghiệmđồgỗcủamình.Tôitựhỏinhữngnềnkinhtếkháctrênthếgiớicócungcấprộngrãibộdụngcụthửphoóc-mônnhưvậykhông.

TrìnhđộhiểubiếtvềsảnxuấtởTrungQuốcrấtcao,vàngườiđịaphươngbiếtrõsảnphẩmđượclàmranhưthếnào.Chấtphoóc-môntrongđồgỗlàmộtmốiquantâmphổbiến,cũngnhưphấntrẻembịhỏng.ViệcngườitiêudùngTrungQuốcthườngkhôngtintưởngcácnhàcôngnghiệpđịaphươngkhôngphảilàkhôngcólýdo.

Vớitấtcảnhữngvấnđềmàchúngtôiđangđốiphóởxưởngxàphòngvàdầugội,tôithấymìnhmấttintưởngvàomọithứsảnphẩmđượcsảnxuấtởTrungQuốc.Tôithậntrọngmuasảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpkhôngdocôngtyđịaphươngmàdonhữngtậpđoànđaquốc gia lớn sản xuất - nhưng rồi tôi nhận thấy rằng sữa tắmmà tôi đangdùng, dùmangthươnghiệumộtcôngtydanhtiếngtoàncầu,thựctếlàdomộtnhàmáyđặtởHoaNamsảnxuất.

ChodùtrụsởởHoaKỳ,tàisảnsảnxuấtcủacôngtynàyđặtởTrungQuốc.ToànbộnhânviênlàngườiHoa,vàtôibiếtrõcácnhàquản lýsảnxuấtnày.Họtánthànhcùngnhữngtriết lýgiốngnhưTỉởKingChemical-họtinrằngnhữnggìmàngườitiêudùngkhôngbiếtthìkhôngthểcóhạichongườiđó.

Tôidùngsữatắmítđi,cuốicùngchỉtrôngcậyvàonướcnóngcủavòihoasen.Khihìnhnhư

khôngaichúýsựkhácbiệt,tôingưngsửdụngsữatắmhoàntoàn.Rồitôicũngkhôngdùngxàphòngnữa.Đâykhôngphảilàmộtquyếtđịnhcóýthức,nhưngtậnđáylòng,tôibắtđầunghĩ:Tạisaochấpnhậnmọirủimay?

Hoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấtđãlàmtôimấtlòngtin.KhithânchủtớiTrungQuốc,chúngtôiởbênnhausuốtngàyđêm.Vàolúcnàyhaylúckhác,tôihỏinhànhậpkhẩutựhọcónhữnghồnghinàokhông.Trướccảkhinhữngvụthuhồisảnphẩmđượcbáochí thếgiớinói tới,nhữngnhànhậpkhẩutôicócộngtácđãnhìnnhậnhọđãthấytínhchấtbấtổncủahànghóaTrungQuốc.Họlàmnhữnggìhọcóthể,nhưnghọrũsạchmọicảmgiácloâuthựcsự.Dùsaohọcũngphảikiếmsống,vànhưmộtnhànhậpkhẩunhắcnhởtôi:“Mọicôngcuộckinhdoanhđềuđikèmvớirủiro”.

ỞHoaKỳthìngườitatranhluậnsôinổi.NhữngnhàkinhtếhọcủnghộmậudịchtựdokhônghạnchếthườnglậpluậnrằngthươngmạisongphươngvớiTrungQuốcđanggiúpngườiMỹtiếtkiệmtiền.SốliệuthốngkêthườngđượcviệndẫnnóirằngmỗigiađìnhHoaKỳtiếtkiệmđược300USDmộtnămquaviệcgiacôngởTrungQuốc.Chodùsốtiềntiếtkiệmnàyđúngthật,nócóvẻvônghĩavàkhôngxemxéttớimộtsốnhântốrủirovốnkhôngthểđịnhlượng.Đểbiếtnhữngsảnphẩmbạnmuakhôngcóchìhaymê-la-minthìđánggiábaonhiêu?

Khisựkhủnghoảngchấtlượnglêncao,mộtsốngườilậpluậnrằnghànghóakémchấtlượngkhôngphảichuyệnmớimẻ.MỹđãtrảiquachuyệntươngtựtrongthếkỷXIX.Đólàchuyệnmàmỗinềnkinhtếđangpháttriểnphảichịuđựng,vàsựkhókhănsẽdầndầnbịloạibỏ.NhưngkhicácnhàchínhtrịthúcđẩymậudịchtựdovớiTrungQuốc,khôngngườinàongụýlàcôngchúngMỹsẽphảidínhlíutrongbấtcứsựlựachọncânbằngnào.NếucóngườinàonóiđùarằngviệcđưađơnđặthàngsảnxuấttớiTrungQuốcđãđẩynướcMỹngượcvềnăm1849-thờiđiểmtrướckhicóbiệnphápbảovệantoànchongườitiêudùng-chỉvìnhữngkhoảntiếtkiệmkhiêmtốn,cólẽphầnlớnngườitiêudùngđãchốnglạihàng“MadeinChina”.

Saucuộckhủnghoảngđồchơinăm2007,tôinhậnđượcmộtbứcthưcủacácủyviênquảntrịtạiToys“R”Us,nhữngngườiđãđọcmộtbàibáotôiviếtvềchấtlượnghànggiảtrongnămđó.HọmuốnbànluậnmộtcáchtổngquátvềnhữngtháchthứckhiđốimặtvớihoạtđộngsảnxuấtcủaTrungQuốc.VàmộtquảntrịviêncaocấpmuốncónhữngbảođảmlànhữnggìTrungQuốcđangtrảinghiệmsẽkhôngkhácnhữnggìNhậtBảnđãđươngđầutrongnhữngnăm1950khinổitiếngvềhànghóachấtlượngthấp.

TrườnghợpTrungQuốctrongnhữngnăm2000khácvớiNhậtBảntrongnhữngnăm1950,hoặcHoaKỳtrongthếkỷXIX.Mộttrongnhữnglýdolàhìnhthứcvàquymôthaotúngchất

lượngphổbiếnởTrungQuốc.

Cómộtmứcđộgiảmchất lượngchỉ làkếtquảcủaviệcđitắt -nó liênquan tới sựhà tiệnnguyênliệuhoặcđitắttrongquytrìnhsảnxuất.Nhưngcũngcótròmamãnhhẳnhoidiễnragiữanhàsảnxuấtvànhànhậpkhẩu,nhữngtìnhhuốngmànhàsảnxuấtthaotúngmứcđộchấtlượngcáchnàođóđểkháchhàngcủahọhoàntoànkhôngbiếtsảnphẩmđãbịlàmgì.Câu“đitắt”làquáhiềnlànhkhisựthaotúngchấtlượnglàmsảnphẩmthayđổiđếnmứcnhàsảnxuấtcóthểphớtlờnhữngtiêuchuẩnxétnghiệmbảođảmchấtlượngdocácphòngthínghiệmbênthứbađặtra.

Chưabaogiờtrongmộtnềnkinhtếlạicónhiềunhàsảnxuấtđếnthếluôntìmcách“quamặtcáckiểmsoátviên”,vàchưatừngcómộtnềnkinhtếnàocónhiềuđạilýnướcngoàitạichỗnhằmngănngừataihọađếnthế.

VaitròcủatôiởTrungQuốclàkhuyếnkhíchgiaothươnggiữaTrungQuốcvàHoaKỳ.Tôilàngườitrunggian,nhưngsaunhiềunămlàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất,tôiđâmrangờvực.Nhàsảnxuấtchỉgiỏichơitròmèovờnchuột.NhữngngườitheodõiTrungQuốcgợiýrằngchất lượngsẽdầndầncải thiện, rằngkhinướcnàyphát triển, sẽ có ítkhókhănhơn.Kinhnghiệmriêngcủatôingụýngượclại-làmọichuyệnđangcàngngàycàngtệ,chỉvìcácchủnhàmáycànglàmăncànggiởnhiềumánhkhóe.VànhànhậpkhẩunàođặthàngởTrungQuốccàngnhiềuhơnthìcàngkíchthíchcácchủnhàmáythêmcanđảmvàcàngmuốnđẩygiớihạnđixahơnnữa.

Càngngàytôicàngbàytỏnhiềuýkiếnvớicácnhànhậpkhẩumàtôicộngtác.Tôisẽchỉrarằnghầunhưkhôngthểngănchặnnhữngýđồthaotúngchấtlượng-khôngthểđánhbạinhàmáy.Tôiđãtrởnênhoàinghi.Dùlàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất,đôikhitôiđềnghịvớithânchủrằnghọđừngđưamộtsốsảnphẩmtớiTrungQuốc.Tôibiếtrằngkhigợiýnhưvậy,tôitrởthànhkẻđạođứcgiả,giốngnhưngườihàngthịtrỉtaivớikháchhàngrằngnênxemxétgiátrịcủachuyệnănchay.

Trongkhitiếptụclàmviệctrongngànhnày,tôibắtđầughichép.VàtôicốbiệnminhviệctôitiếptụcởlạitrongváncờchấtlượngbằngcáchnghĩrằngcólẽngườitiêudùngMỹcómộtngườithậtsựchămlocôngviệctạichỗnhưtôithìtốthơn.Nhưngnóimộtcáchnghiêmtúc,tôiđangbỡncợtaiđây?Nhữngnhàsảnxuấttôiđangcộngtáclấyđinhữngthứhọmuốn,vànhànhậpkhẩukhôngcóđònbẩyđểgâyáplựcvớinhàcungcấpđểhọcưxửcóđạođức.

MộtsốngườinóirằngcâutrảlờichosựthửtháchvềchấtlượngcủaTrungQuốclàxétnghiệm

sảnphẩmcủahọnhiềuhơn.Sựkhókhăncủagiảiphápnày-ítnhấtlàtrongchămsócsứckhỏevàlàmđẹp-làxétnghiệmrấttốnkém.Vớinhiềuloạisảnphẩm,JohnsonCarterkiếmđượckhônghơn10xumộtchai.Nếucó20.000chaitrongmộtcon-te-nơ40foot,nhànhậpkhẩuchỉcóthểlời2.000USD,vàphòngthínghiệmtính200USDchomỗixétnghiệmriêngrẽmàhọthựchiện.Xétnghiệmchỉmộtchaiđểtìmnămchấtđộckhácnhaucóthểtốnhơnmộtnghìnđô-la.

GiảiphápcủaJohnsonCarterlàđặtquảbóngtrênphầnsâncủakháchhàng.Nếunhàbuônlẻmuốn xét nghiệmđể tìmnhữnghóa chất bị cấmnàođó, thì xin hoannghênh, cứ làm thế.Chúngtôisẽgởichaichếphẩmtớiphòngthínghiệmđểthựchiệnxétnghiệm,vàsauđóhóađơnsẽđượcgởitớinhàbuônlẻ.

Cácnhàbuônlẻđãtínhtoánvànhậnthấyrằnghọkhôngthểxétnghiệmsảnphẩmquánhiềumàvẫncólãi.Dùsaođinữa,họsẽxétnghiệmcáigì?Phòngthínghiệmphảiđượcchobiếthọxétnghiệmcáigì,vàđólàvấnđề-nếunhàmáyđãđưavàomộtchấtkhôngthíchhợp,chúngtôicầnbiếtđólàchấtgìđểvậnhànhlướilọc.

Rốtcuộc,nhàbuônlẻquyếtđịnhtinlờinhànhậpkhẩu,vànhànhậpkhẩukhôngcólựachọnnàokháchơnlàlàmđiềutươngtựvớinhàsảnxuất-tinlờihọrằnghọđangtạoramộtsảnphẩmcóhiệuquảvàkhôngđộchại.Chuyệnnàycóthểđượcviệc,trừphinhữngsựthayđổiđơnphươngdonhàsảnxuấtthựchiệntrênsảnphẩm-màkhôngbáotrước-cóthểgâynhữngnguyhiểmkhônlường.

Mộtbuổisáng,khikiểmtrasảnphẩm,tôinhậnthấyloạisữatắmmùianhđàocủachúngtôicómùilạ.Đólàlầnđầutôighinhậnđiềunày.Sảnphẩmcũngcómùianhđào,nhưngnóthuộcloạidượcphẩm-ngườinàođóđãđổicácmùihương,vàmùianhđàocủachúngtôihiệncógầnvớithứmàbạncóthểthấytrongviênthuốcđauhọng.

Tỉkhăngkhăngnóirằnghọđangdùngcùngmộtthứmùi,nhưngmộttuầnsautôiđượcvănphòngởNewYorkxácnhậnrằngmùianhđàonàykhôngtươngứngvớihàngmẫumàtrướcđâynhàmáyđãgởi chohọ.Bernie lo rằnghương liệu tốtđãbị tráobằng thứxấuvàbằngnhữngmùimà chúng tôi không thích chút nào. Cómột vấn đề văn hóa liên quan tớimùihương.NhữngthứcómùidễchịuvớingườiHoakhôngnhấtthiếtcũngđượccảmnhậntươngtựvớingườiởHoaKỳ.

Tôiđềnghịđưatoànbộdòngsảnphẩmnàytớimộtnhàcungcấphươngliệuquốctế.Nhờmộtnhàcung cấphương liệunướcngoàidanh tiếng, thayvìmộtnhà cung cấpđịaphươngmà

chúngtôikhôngthểkiểmsoát,đúnglàcáchduynhấtđểbảođảmlànhàmáykhôngbònrútvàlàmhỏngsảnphẩm.ChúngtôibiếtmộtnhàcungcấpnhưthếởHongKong,vàthếlàtôisắpxếpđểgặphọ.

Khôngcógì thích thúchobằngdungoạnHongKong.QuảngChâu làmột thànhphốTrungQuốccũkỹ,cócáivẻđổnát,câmlặng,xámxịt.HongKonglàmộtthànhphốthuộcđẳngcấpthếgiới,mộtthànhphố-ítnhấtlàtrongkhuthươngmại-lúcnàocũngcóvẻbảnhbao.

NhưngđiềuđókhôngnhấtthiếtlàmngườidânHongKongtinrằnghọmaymắn,vàhọthườngthanphiềnvềônhiễm.VềphầnchúngtôiởQuảngChâu,chúngtôiítđượchưởngánhnắngtrựctiếpđếnnỗinhữnglờithanphiềnbênkiabiêngiớicủadânHongKongnghecóvẻtứccười.ÍtraởHongKongbạncũngcóthểthấybóngcủamìnhkhiđixuốngphố.CácnhàmáyởTrungHoađạilụctạoranhiềubụiđếnnỗibầutrờitốilại.Nếucómặttrờiđichăngnữa,nócũngyếuớtvàchậpchờn,nhưconcọptrongmộtsởthúTrungQuốc-bịbẻhếtnanhvuốt.

QuảngChâukhônghoàntoànlạchậu.Cónhữngdấuhiệuchothấyởđâyđangtiếnbộ.Cóthểthấytrongthànhphốnàymộtsốlớnđếnngạcnhiênnhữngthươnghiệusangtrọng,cũngnhưnhữngđiểnhìnhtháiquákháccủasứcmuahànghóađắttiền.CónhữngđạilýxehơiĐứcnhưMercedes-BenzvàBMW,vàrồicũngcónhữngnhàtrưngbàyrấtlớnnhữnghiệuxekhácnhưBentley,RollsRoycevàFerrari.

Nhưngđiềunàykhôngcónghĩalàbạncóthểmuabấtcứthứgìbạncần.KhôngcóhiệusáchtiếngAnhtốt,vàbạnkhótìmđượcmộtlòbánhmìtươmtất.ĐólànhữngviệcbắttôisuynghĩkhixelửađivàolãnhthổHongKong-mộtmiếngbánhmìkẹpthịtvớivàiláttráibơ.DùởQuảngChâucónhiềurauquả,nhưngkhôngtìmđâuraquảbơ.ViệcởHoaNamthiếuvắngvàiloạitráicâyđặtramộttháchthứcthựcsựchoKingChemical.

Cólẽđángngạcnhiênhơnnữa,khuvựcnàycũngthiếugiày.PhầnlớngiàynhậpkhẩuvàoHoaKỳlàtừTrungQuốc,vàthếmàhầunhưkhôngcósựchọnlựanàoởHoaNam-vàcácnhàmáyvàcôngtythươngmạichỉcáchchỗtôiởmộtquãngngắn.

Trênxelửaquabiêngiới,điệnthoạidiđộngbắtđầureo.ĐólàâmthanhcủacáccôngtyđiệnthoạiHongKongđangbắttínhiệu.TiếngreogiốngnhưlờichàomừngbạntớithuộcđịacũcủanướcAnhnày.Vộivãrakhỏitàuvớinhữngngườikháccũngđangháohứcvìđãtớinơi,tôiđimuamộtđôigiàydađensảnxuấttạiTrungQuốcvàvồlấybữaăntrưa-mộtkhúcbánhmìkẹpthịtgàvớimấyláttráibơ,vàtôinghĩ:NhữngdukháchlầnđầutớiĐôngÁvàđithămcảQuảngChâulẫnthànhphốtoàncầunàycóthểdễdànglẫnlộnnơidiễnracuộcbùngnổphát

triển.

Tôicóđủthìgiờgặpmộtngườibạncũtrongkhuvựctàichínhtrướckhiđitớinhàcungcấphươngliệu.Trênlốiđibộđôngđúcởkhuthươngmạitrungtâm,tôinhậnrangườibạnlàmviệctrongngànhtàichính,phântíchvàđánhgiácáccôngtyởTrungHoaĐạilục.

“QuảngChâuthếnào?”Anhhỏitôi.

“AnhcóýnóiTrungQuốcthếnào”,tôinói.

Đólàcâuchuyệnđùacũkỹgiữachúngtôi.Đốivớianh,tôilàngườibạnsốngngaytrênranhgiớicủacáithếgiớilộnxộnđó.Đốivớitôi,anhlàngườibạnsốngcuộcđờithanhthảnhơntrongkhungcảnhtiệnnghi.

Trảlờicâunóiđùanày,bạntôinhanhnhảuchotôibiếtrằnganhcókếhoạchchuyểntớiTrungQuốc.“CôngtytôicóthểbốtrítôiởBắcKinh,thậtđấy”,anhnói.Nămtrước,côngtyanhlẽrađãchuyểnanhtớiThượngHảirồi,nhưngviệcthuyênchuyểnđãkhôngđượcthựchiện,vàanhtiếptụcbáocáovềTrungQuốctừHongKong.

“SaokhônglàQuảngChâu?”Tôihỏivàthấyvẻhoảngsợthoángquanhanhtrênmặtanh.BắcKinhvàThượngHảilàhaikhảnănglựachọnchomộtchuyêngiatàichính-bấtcứnơinàokhácđềuvônghĩa.

Nghenói tớiQuảngChâu,anhnắnthẳng lạica-vátvàvuốtmái tócquăn. “Tôisẽ tớiTrungQuốc”,anhnói,“khiđúngthờiđiểm”.

Vàđóđúnglàvấnđề-tấtcảlàviệcđịnhthờiđiểm.TrungQuốcvẫncònbịcoi làkémpháttriển.Chămsócytếvàgiáodụcthiếuthốn.RồicòncócảchuyệnthiếuthốnsáchtiếngAnh,mộtđôigiàykhakhá,vàtráibơ.Ônhiễmcũnglàlờiphànnànphổbiến,nhưngchuyệnđóchỉcàngtồitệhơntrongnhữngnămsắptới.AnhngụýviệcchuyểnsangTrungQuốc làmviệckhôngphảilàchuyệnchỉchờthêmmộtđôinăm.

Nhà đầu tư toàn cầu Jim Rogers vừa được báo chí nói tới nhiều khi bán ngôi nhà ở khuManhattanvớigiá15triệuUSDvàtuyênbốsẽđưagiađìnhtớiTrungQuốc.ÔngnóirằngôngmuốnrờikhỏiHoaKỳvìtiêuđiểmcủanềnkinhtếtoàncầuđangchuyểntớiTrungHoaĐạilục.RogerslàngườimạnhmiệngủnghộchuyệnlàmăntronglĩnhvựcđịaốcởTrungQuốc,vàcólúchìnhnhưôngsắpđíchthânnắmlấycơhội.

BayquanhTrungQuốc,Rogersxemxétmộtsốthànhphốkhácnhauđểtìmchỗđịnhcư-kểcả

ThượngHải,ĐạiLiênvàThanhĐảo.Nhưngcuốicùng“ngườiđầucơgiálênTrungQuốc”đãđểcảgiađìnhởSingapore.Đólàmộtnơixinhđẹp,antoàn,mộtthànhphốđượcquảnlýhiệuquả,nhưngrấtgiốngHongKong-nókhôngchínhxáclàTrungQuốc.

NhữngnhàphântíchtàichínhnàobáocáovềnềnkinhtếTrungHoaĐạilụctừnhữngmôitrườngkínbưngcủaHongKongvàSingapoređềulạcquanvềnềnkinhtếnày.Nhấtđịnhlàhọlạcquan!Họkhôngphảichịuđựnglờinhắcnhởthườngxuyênlàmôitrườngnàykhókhănrasao.

NhữngchuyêngiatàichínhnàohăngháinóivềTrungQuốcđãkhôngnềhàvềtínhchấtkhôngminhbạchởnơinày.Họchútrọngviệctườngtrìnhvềnềnkinhtếbíhiểmnàytrongkhikhôngsốngtrongmôitrườngđó.HọkhôngnềhàviệcthỉnhthoảngđithămTrungHoaĐạilục,nhưngchắcchắnhọsẽđithămnhữngchuyếnngắnthôi.Chẳnghiểusaongaygiữatìnhtrạngbùngnổkinhtế,khôngaikinhngạcvìtínhchấtđặcbiệtkỳquặchayhàihướcnày.RõrànglàphảicómặtởTrungQuốc-chỉcóđiềulàbạnthựcsựkhôngmuốntớiđó.

o0o

Tôilấycáiva-lichứaxàphòngvàdầugộirồikéonótớivănphòngcủanhàcungcấphươngliệu.Từngoàicửa,tôinhậnrangườiđànôngPháp,Yves,màtôiđãcóhẹn.Nétmặttôihẳnđãđểlộcảmtưởngđầutiênđốivớiôngta.

“Ôngngạcnhiênlàtôihútthuốc”,ôngnóirồikhôngđợiyêucầuliềngiảithíchluôntạisaonhiềunhàsảnxuấthươngliệulạihútthuốc.“Saukhilàmviệcvớimùihươngquálâu,mũicầnnghỉxảhơi”,ôngnói.

Trongvănphòng,ôngđưatôitớimộttủbàyhàngchứanhiềusảnphẩmcósửdụnghươngliệucủacôngty.Tôinhậnramộtsốthươnghiệutoàncầu.

Ôngđưatôiđimộtvòngvănphòngvàquamộtkhohàng.Vừavàokho,Yvesxinlỗivàtớinhìnnhữngchiếcthùngphuybằngthépđểtìmvậtgìđó.

MộtngườiđànôngHongKongmặttròntrịađứngbênmộtcáibàn,đangphatrộnhóachất,khụtkhịtmũinhưbịcảmlạnh.Tôihỏiôngtacókhỏekhông.

“Lúcnàotôicũngthếnày”,ôngtanói.

“Vìmùihương?”Tôihỏi.

Ônglộvẻngạcnhiên,nhưthểtôiđãđiểmtrúnghuyệtgìđó.“Biếtrồicònhỏi”,ôngnói.“Tôinhớcólầntôinghỉphéphaituần,vàcácxoangmũicủatôisạchtrơn”.

Tôihỏiôngcónghĩtớiviệcbỏnghềkhông,nhưngôngnóiôngcầnviệclàmnày.TrongthờigiantôilàmviệcởTrungHoaĐạilục,tôinghĩlàtôichưabaogiờgặpmộtcôngnhânnhàmáynàothanphiền.

Phòngtrưngbàyởcôngtyhươngliệunàycũngđượcdùnglàmvănphòng.Yvesđưatôitrởlạiphòngtrưngbàyvàyêucầutôimởva-liravàđểhàngmẫulênbàn.Tôiđưachoôngcácchaisảnphẩmnhưngkhôngchoxemnhãnhàng.Ôngkhôngmuốnđượcgợiýbằngthịgiác.Tôilấychaixàphònglỏngmùianhđàoravàđưachoông.

Ôngđưalênngangmũirồidừnglại.

“Anhđào”,ôngnói.Ôngnhậnratínhchấtdượcphẩmvànóirằngcôngtyôngcóthểcungcấpmộtmùitốthơn.

“Đưatôimộtcáikhác.Lầnnàyđưacáigìkhôngquádễnhưvậy”.

Thayvìmộtmùitráicây,tôilấymộtthứgọilàHerbalFresh.

Yvesđưanótớimặttrongkhinhắmmắtlạivàlầnnàyhơingướcmũilênphíatrầnnhà.Ônghítvàomộthơidài.Cácchếphẩmcủachúngtôidànhchocáccửahànggiárẻ,thếmàôngnângniusảnphẩmnàynhưnólàrượunhonămđượcmùa.

“Hạnhnhân”,ôngnóivàđặtcáichailênbàn.

Tôilấymẫuhàngvàtựmìnhhítngửi.

“Ôngnóiđúng”,tôinói.

“Dĩnhiênlàtôiđúng”,ôngnóivớimộtnụcườichếgiễu.

MẫuhàngkếtiếptôiđưachoôngcónhãnhiệuAloeVera.Lầnnàyôngmấtítthìgiờhơn.

“Cũnglàhạnhnhân”,ôngnói.

“Cũnglàhạnhnhânà?Ôngcóchắckhông?”

Ôngnhìntôivànhướngmộtbênmày.Tôiđưachoôngnhiềuhàngmẫunữavàôngtrảlờicùngmộtcâu-“hạnhnhân”-chomộtsốnhữngkiểudángkhácnhau.Vìmộtlýdochưađượcbiết,

gầnnhưmộtnửahàngmẫucủachúng tôiđượcsảnxuấtvớimùihạnhnhânbíẩnđó.Hẳnngườinàođóởnhàmáyđãthaythếchấtliệu.

“Chúngtacómộtvấnđềởđây”,tôinóivớiTỉquađiệnthoại.

HongKongđượccholàmộtbộphậncủaTrungQuốc,nhưngviệcgọiđiệnthoạilàcuộcgọiquốctế.Mạngkếtnốiquátệ,vàTỉkhôngngheđượctôi.

“Cáigì?”Tỉnói.

“Mùihương.Tấtcảlàhạnhnhân”.

“Tôikhôngngheđượcông”.

“Tạisaocácngườiđổimùihương?”

“Cáigì?”

Tôichịukhôngthểnóinguyêncâuvàhétvàođiệnthoại:“Hạnhnhân!”Từđơnnàytrótlọt,vàTỉlậptứcphủnhận.

Hômsau,khitôitrởlạixưởng,Tỉkhôngchốinữa.Chịtanhìnnhậnđãđổimùihươngvànóirằngmùihạnhnhânthơmhơn.“Ôngkhôngnghĩthếsao?”Tỉhỏi.

TôibảoTỉ,ýkiếncủa tôi, cũngnhưcủachị ta,khôngquan trọng.Kháchhàngcủa JohnsonCarterđặthàngvàđãnhậnmộtlôhàngmẫu.Côngtychấpthuậnđơnđặthàngcăncứtheonhữnggìchúngtôigởichohọ,vàkháchhàngkỳvọngvàonhữnggìhọsẽnhậnđược.

VớitấtcảnhữnggìchúngtôiđãtrảinghiệmvớiKingChemical,Tỉvẫnkhônghiểuđiềuđó.Bảnchấtcủaquanhệkháchhàngtựnólàmộtcáigìvượtquásựhiểubiếtcủachịta.Tỉcónhữngquyếtđịnhđơnphươngđốivớisảnphẩm,thayvìbànbạctrước.CáchTỉhìnhdungsựviệclà:Xinthathứsaukhisựđãrồithìdễhơnxinphéptrước.

ChúngtôicóhàngtriệuchaisảnphẩmtrênđườngtớiHoaKỳ.Nhữngngườiphụtráchmuahàngởcácnhàbuônlẻkhôngthíchchuyệnbấtngờ,vànếuhọbiếtrằngchúngtôithựchiệnnhữngsựthayđổikhôngđượchọđồngýtrước,chúngtôisẽtiêutùng.Vìbấtcứlýdogì,Tỉkhôngthểhoặckhôngmuốnhiểuchuyệnđó.

Vớimỗithấtbạinghiêmtrọngvềchấtlượng-thứđượcnóicôngkhai-cóthểcóhàngtrămvụtaihọanhỏhơnkhôngbaogiờđượcaibiếttới.Hộpgiấybồibẹpdúm,chaichấtdẻomỏng

manhhoặcmùihươnghạnhnhânđồngchủngtìnhcờtrongchaichếphẩmcủamộtnhànhậpkhẩunàođó-nhữngtrườnghợpthaotúngchấtlượngnàykhôngbaogiờđitớichỗthànhtintức, dù chúng có khảnăngđó. Cuộc sống củangười tiêudùngkhôngbị ảnhhưởng, nhưngchúngcóthểlànhữngtiêubiểuhùnghồnvềnhữngtháchthứcmànhànhậpkhẩuđãđốiđầu.Cólẽbiếtvềnhữngtrườnghợpnàysẽbiếnnhữngthấtbạinghiêmtrọngvềchấtlượnggiảmbớttínhbấtngờ.

Mộtphầnvấnđềgâyngộnhậnvề tình trạng chất lượngởTrungQuốc làdo cách thức cácphươngtiệntruyềnthôngtườngtrình.Họđềcậpnhữngtìnhhuốngđónhưnhữngtrườnghợpriêngrẽ,hoặctệnhấtlànhưnhữngvấnđềtháchthứcmộtngànhcôngnghiệpchuyênbiệt.Khingườitatìmthấyđồchơicósơnchì,nóbỗngnhiênlà“vấnđềcôngnghiệpđồchơi”.Khimê-la-minxuấthiệntrongsảnphẩmsữa,nóđượcmôtảlà“vấnđềcôngnghiệpsữa”.Cácvấnđềnàycótínhphổquáthơnthế-chúnglà“nhữngvấnđềTrungQuốc”.

NgườinàođãhoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấtởTrungQuốcđượcmộtsốnămvàlàmnhiềuloạisảnphẩmđềucóthểđoántrướccuộckhủnghoảngchấtlượng.CácnhàmáyởTrungQuốctrongnhiềulĩnhvựccóthóiquenphớtlờnhữngyêucầucủakháchhàngnướcngoàivàkhôngsuynghĩgìchuyệnthayđổicácđặctínhkỹthuậtmàkhôngbáotrước.Dễthấy làmột thóiquennhưvậysẽdẫntớiđâu.

Mộtcâuquenthuộcnghethấyquanhcáccôngtysảnxuấtlà“Antoàntrênhết”.Mộtnhàcungcấpnóiđùavớitôirằng,thayvìvậy,cáccôngtyđócoiphươngchâmcủahọlà“Làmtiềntrênhết”.

MộtsốngườinóitháiđộnàylàlỗicủaĐảngCộngsản.Chínhphủđộcđảnglàmnhữnggìhọmuốn,khinàohọmuốn.Vàdùcónhữnglợiíchkhimặctìnhcaitrịtheoýmuốnhoặckhôngcótranhluận,mộtchếđộnhưvậyhạnchếkhảnăngdựđoán,vànóchocácnhàdoanhnghiệpTrungQuốcýthứcmộtcáchsâusắcrằnghọlệthuộcvàonhữngýthíchthấtthườngcủacácquanchức,nhữngngườicóthểhoặckhôngthểbiếtđâulàthượngsách.

Biếtrằngcácnhàdoanhnghiệpcó thểchútrọngnhữngvấnđềngắnhạn,cácnhàquansátcôngnghiệpgợi ý là khoảng trốngđạođức trong lĩnhvực sảnxuất có thểđượcgiảiquyếtthôngquaviệctăngcườngnhữngcuộckiểmtracủabênthứba.Nhưngcáchgiảiquyếtnàycóquánhiềuvấnđề.Thứnhấtlàcácnhànhậpkhẩuphảibiếthọtìmkiếmcáigìtrướcđã.Nhữngnhàcôngnghiệpvôlươngtâmsẽkhôngbảochonhànhậpkhẩubiếtphảinhìnvàochỗnào.

Mộtsốngườigợiýrằngcâutrảlờichonhữngvấnđềchấtlượnglàtrảtiềnnhiềuhơnđểmua

hànghóacủacácnhàmáy.Mộtkhókhăntronggiảiphápnàylàsựcạnhtranhgiárấtgaygắt;trảgiácaohơncóthểđẩyJohnsonCarterrakhỏithươngtrường.Vấnđềkhácnữalàcáigiảđịnh cho rằng tiền có thể giải quyết khó khăn. Những nhà cung cấp nào đã hành động vônguyêntắcởmức30xumộtđơnvịcókhảnăngsẽkhôngcưxửkháchơnởmức36xumộtđơnvị.Ngườitakhôngthểmongđợingườichủnhàmáy-vốnđãtựtinmìnhđủthôngminhđểthaythếthànhphầncấutạokhôngcầnxinphép-sẽlàmđiềuđúngđắnchỉvìgiásảnphẩmđãtăngmộtítxu.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốccónhữngvấnđềnghiêmtrọng,vànhữngvấnđềnàykhôngthểhiểurõkhinhìntừxa.

20.DĨNHIÊN,BẠNCÓTHỂNGHĨTHẾ

“Tôinhậnraông”,ngườiláitắc-xinói.

“Chắcônglầmrồi”,tôibảoanhta.CũngnhưngườinướcngoàithườngnghĩnhiềungườiHoatrônggiốngnhau,ngườiHoaquenlẫnlộnngườiTâyphươngnàyvớingườikhác.

“Khôngđâu”,anhtakhăngkhăng.“Trướcđâytôiđãchởôngrồi”.

Ngườitàixếđưabangóntaylên,nóirằngđâylàlầnthứbaanhtagặptôi.Khianhtanóitênxưởngdầugộilàđiểmđếnlầntrước,tôiđoánanhtađãlưuýđếntôi.

ỞQuảngChâucũngnhưởSánĐầu,tôiđãđượcnhữngtàixếtắc-xichởtôibảorằngđólàlầnthứhaihọgặptôi,nhưnglầnthứbathìmớicómột.

Thấychuyệnnàylàtrùnghợpngẫunhiên,tôikểvớivàingườibạnTrungQuốc,vàtôithấyhọbựcmình,thậmchíbịxúcphạm.Đâucóquantrọnggìnếubạnluônluôngặpmộtngười-vàtôiđãgặp-nhưngđókhôngphảilýdođểchorằngTrungQuốclànhỏhẹphaykỳquặc.TrungQuốcchỉcóthểlàvĩđạimàthôi.Nócóthểlàmộtthếgiớinhỏ,nhưngTrungNguyênnhấtđịnhphảirộnglớnkhônlường,vàngườiHoarấthãnhdiệnvềsốđôngcủahọ.

ĐiềuthúvịlàcácnhàkinhtếhọcnghingờgầnnhưmọisốliệuthốngkêdochínhphủTrungQuốccungcấp,thếnhưngkhôngaitrựctiếptháchthứccácsốliệudânsố.Đólàmộtđiểmdữliệukhôngđượcbàncãi,nhưthểđólàchuyệncấmkịtuyệtđối.

NhưngcàngsốnglâuởTrungQuốc,tôicàngthấynónhỏhẹp,vàtôicàngthắcmắckhôngbiếtnhữngsốliệudânsốcủachínhphủcóđượcthổiphồngchútnàokhông.Nếuchuyệnnàyngẫunhiênxảyra,ítnhấtbạncũngcóthểhìnhdungnóđãcóthểxảyranhưthếnào.

Ngườitayêucầunhàcầmquyềnhànhchínhmộthuyệnnhỏnàođóđếmđầungười.Khiôngtabáocáosốliệucuốicùnglêncấptrên,cácsốliệunàyđượctrảlạivớingụýphảibổsungmộtsốdungsai.Dùsaocũngcónhữnglaođộngdicưtrongcảnước,họtớivàlàmviệckhôngcógiấyphép.Sốngườinàycóthểđượccộngthêmởnhiềuhuyệnnhưngkhôngđượctrừđiởmộtđịaphươngkhác.Rồicòncónhữngẩnsốkhác,nhưngườivôgiacưvàhàngtriệungườiđượccholàvẫncònsốngtronghangđộng.Vàdĩnhiên,trongchínhsáchmộtconcủaTrungQuốc,nhiềugiađìnhkhôngkhaibáosốlầnsinhcon.Cácquanchứcphảitínhbùtrừđủloạinhântố.

Saukhiconsốướctínhđượckiểmtravàđưalêncấphạt,nólạiđượcđiềuchỉnhlênmộtlần

nữavìnhữnglýdotươngtự-chỉđểchoantoàn-rồichuyệnnàydiễnramộtlầnnữaởcấptỉnhvàcấpquốcgia.Ởmỗigiaiđoạn,mộtsốquanchứccótráchnhiệmnghĩnênthậntrọngcộngthêmvàoconsốcuốicùng.Suychocùng,đâylàTrungQuốc.Tấtnhiênlàkhôngainghingờmộtconsốlớnhơn.

DĩnhiênTrungQuốccólýdothổiphồngsốliệuthốngkêdânsốcủahọ.Tronghàngtrămnămnay,chínhphủđãmờichàonhàđầutưnướcngoàivớihứahẹnvềmộtthịtrườngtiêuthụlớn.Nhữngconsốướclượngdèdặtkhôngcóíchgì,vànhữngmốiquantâmchínhtrịởTrungQuốcluônluônđượcưutiênhơnsựthật.

Tuynhiên,cáilýthúnhấttrongsốliệuđiềutradânsốkhôngphảilànhữnggìxảyraởTrungQuốc,màlànhữnggìdiễnraởnướcngoài.Hầunhưnămnàocũngvậy,bấtkểchínhphủđưarasốliệunào,cácnhàphântíchtàichính,nhàbáovànhữngnhànghiêncứukhácsẵnsàngđemdanhtiếngnghềnghiệpcủahọđặtcượclàconsốcôngbốchínhthứclàthấphơnthựctế.

“ChínhTrungQuốccũngkhôngbiếtcóbaonhiêungườiHoa”,họsẽnói.KhiTrungQuốcnóirằngdânsốchínhthứccủahọlà1,3tỷ,nhữngngườinướcngoài“cónghiêncứu”cãilạivớiconsốlàmtròntới1,5tỷ.Vànhữngngườinàychưabaogiờbịchỉtríchhoặcđượcyêucầutrưngrahệthốngphươngphápcủahọ-mộtphầnvìcóquánhiềungườimuốntinmộtconsốcaohơn.Đâuaicầnmột“ngườibạncủaTrungQuốc”khibạncóloạingườigiúpđỡnàykhắpnơi.

NgườiphươngTâynàothămTrungQuốclầnđầucũngdễcócảmtưởngTrungQuốclàmộtđấtnướcbao la.Họ tạtvàonhững thànhphốnhưThượngHải,BắcKinhvàQuảngChâu,vàhọtưởngtượngmộtmậtđộthànhthịtươngtựtrảiratrênmộtkhuvựcđấtđaicỡHoaKỳ.Khônghềbướcchânrakhỏicáctrungtâmđôthịđôngđúcmiềnduyênhảinày,họđoánrằngdâncưTrungQuốcđượcphânbốđồngđều.HọkhônghiểuvùngnộiđịaTrungQuốckhósốngrasao,rằngnhữngkhuvựcnúinonvànhữngràocảnđịa lýkháckhôngchochínhngườiHoapháttriểncanhnôngvàthậmchínhàở.

Họcũngkhôngtínhtớiđượcnhữngdịbiệtvănhóatrongquyhoạchđôthị.NgườiHoakhôngcócùngsởthíchvềkhoảngtrốngcựaquậy,nhưngthayvìvậyhọdànhưutiênchosựnhiệtnáo-sựnhộnnhịphốihảdínhliềnvớisinhhoạtởđôthị.

ĐặcđiểmcủaquyhoạchđôthịMỹlàkhungoạiômởrộng.Mộtkhulâncậnhòalẫnvàomộtkhukhác.ỞTrungQuốc,nơihọxâydựngvớimậtđộđôngđúcởtrongđầu,bạncóthểláixekhỏiThượngHải,vàtrongvòngnửagiờ,bạnthấymìnhởgiữanhữngcánhđồngrộngvớirấtítdấuhiệucủasựsốngđích thực.NgaycảởvùngquêTrungQuốc,dân làngcũng thíchsống

trongnhữngkhutươngđốichậthẹp,nhànàyépchặtvàonhàkia.

NhữngngườinướcngoàiviếtvềTrungQuốcthườngviếtngoadụtheokiểuMarcoPolo,nóiquálêntầmvóccủamọithứ-“Ồ,quymô!”-vàdựavàosốliệuthốngkêcủachínhphủTrungQuốclàmphươngtiệnkhêugợisựxúcđộngcủangườiđọc.Riêngvềsốliệudânsố,họthiênvềcáchsửdụngngônngữthườngdànhchonhữngnhàvậtlýthiênthểnàocốgắngmôtảkíchthướccủadảiNgânHà.Mụcđíchcủahọlàtruyềndẫnmộtcảmgiácvềsựvĩđạivàkinhsợ.CũngrấtkỳlạlàtạisaocácnhàquansátnàykhôngtườngtrìnhđiềutươngtựvềẤnĐộ-mộtnướcrõràngcóvẻchậtchộihơn.

NgườitachorằngTrungQuốcrộnglớnkhólòngtưởngtượng,nhưngvớinhữngngườisốnglâuởTrungQuốchơn,nơinàydầndầncolại.Vớitôi,hiệntượngnàykhôngchỉliênquantớicáctàixếtắc-xi;tôicũngđãđụngđầuvớinhữngngườitôiquen-đặcbiệtlànhữngngườiTâyphươngkhác-ởsânbay,nhàhàng,trênxelửavàtrênđườngphố.Mộtphầnchuyệnnàylànhậnthức.Nhữngngườinướcngoàiởtạichỗcókhuynhhướngquenbiếtlẫnnhau.Cộngđồngcủahọđankếtchặtchẽhơn,vàhọdễgặpnhauhơn.NgườiHoasốngởTrungQuốc,ítnhấtlànhữngngườicóđịavịtrongchínhphủvàcôngnghiệp,cũngcóthểquenbiếtnhau.NhậnthứcTrungQuốcnhưmộtnơinhỏhẹp có liênquanvớinhữngyếu tốnhânkhẩuhọc. Cónhiềungườisởhữurấtít,vàcónhữngvaichínhtrongnềnkinhtế.CónhữnglúcTrungQuốccóvẻgiốngbộphimsửthiBen-HurcủaHollywoodtrongnhữngnăm1950;đúnglàcóbảngphânvaichohàngnghìnngười,nhưngchỉmộtnhúmnhỏđượcquảngcáo.

Sán Đầu là một thành phố được cho là có 5 triệu dân, bằng dân số ở Philadelphia, SanFrancisco,hoặcWashingtonDC.ThếmàtấtcảnhữngngườinướcngoàilưungụởSánĐầucứvácmặttớimộttrongbakháchsạnduynhấtởthànhphốnày.

CólẽdođómàkhôngcógìđángngạcnhiênkhimộtbuổisángtôixuốnghànhlangvàthấymộtnhómngườiphươngTâyvànghĩhọcóthểlànhữngngườikháquantrọng.Doanhnhânđicôngtác thường tớimộtmình,hoặcmộtcặp.Đây làmộtnhómkhoảng10người,vàvìhầunhưkhôngcódukháchnàoởkhuvựcphíađôngtỉnhnày,tôihỏingườiphụtráchquầytiếptânhọlàai.

“Ngườichơinémphitiêu”,anhtanói,“từnướcAnh”.

NgườinémphitiêutừnướcAnh?Tìnhcờquá,tôinghĩ.

Họđứnggầnmộtcâycảnhlớntrồngtrongchậugiữahànhlang.Tôibướctớiphíahọvàtựgiớithiệu.Mộtngườitrongnhóm,ngườimặcáothunđen,bắttaytôivànóihọtớiđâyđểthiđấu.

“Tốinay”,anhtanói.“Nhấtđịnhôngphảitớixem”.

Tôibiếtchỗhọsẽthiđấu.Nónằmtrênđườngtừkháchsạntớinhàmáy.Nhưngtôibiếtrấtítvềtròchơinày,vàvớitưcáchngườiMỹ,tôikhólòngtưởngtượngđólàmộtmônthểthaoquantrọng.Phitiêulàgìnếukhôngphảilàmộttròmayrủi?Thậmchíbảngmụctiêutrôngnhưbánhxeru-lét,vớinhữngkhoảngđenvàđỏquanhmộtvòngtròn.

Ghinhậnđâylàmộtcơhộihọchỏi,tôiquyếtđịnhsẽđixem.Đêmđóởsânđấu,tôingồicạnhmộtôngngườiHoatrungniên;ônghỏitôicóđicùngđoànnướcAnhkhông.Tôibảoôngrằngtôichỉtớixem,vàvẻnghingờtrênmặtôngchotôibiếtrằngtôilàngườinướcngoàiduynhấttrênkhánđài.

“Ôngthuộcbantổchứcphảikhông?”Tôihỏiôngta.

“Không”,ôngnói.“Tôilàxưởngsảnxuất”.

Đólàcáchcácchủxưởngnói-ngôthịcôngxưởng.Khôngphảihọđiềuhànhnhàmáyhoặcsởhữunhàmáy.Họchínhlànhàmáy.

Ôngtathúnhậnkhôngbiếtnhiềuvềphitiêu,nhưngnhàmáycủaôngchuyênlàmvậtdụngthểthao,vàôngcungcấpmộtsảnphẩmchocôngtybánphitiêu.Ônglànhàsảnxuấtnhỏtronggiớichếxuất,ôngnói,vànhưnhiềunhàsảnxuấtkhác,ôngcóýnghĩrằngđâylàcơhộikhuếchtrươngthêmnhiềusảnphẩmchothịtrườngtrongnước.

Nhàsảnxuấttrongnhiềulĩnhvựcchútrọngtớihàngxuấtkhẩu,dùhọthầmhyvọngnắmđượcnhucầutrongnước.Thídụ,trongmộtkhuvựctậptrungnhiềunhàmáylàmđồtrangtríGiángsinh,bạnthấynhữngkháchsạngầnđótranghoàngnhưngàyhội.Sảnphẩmgìcũngđược.NếusảnphẩmbánchạyởnướcngoàithìcáchãngsảnxuấtcũngmuốnđưanóvàoTrungQuốc.ĐókhôngphảilàTâyphươnghóahayhiệnđạihóa-đóchỉlàchuyệnkinhdoanh.

“ĐâylàđộituyểnTrungQuốc”,ngườingồikếtôinói.

Tựnhậnlàkhôngquantâmtớitròchơinàylắm,vậymàôngtalạichúýkỹthế.

Trậnđấuđượctổchứcnhưmộtcuộcsotàigiữacácnướcchớkhôngphảilàmộtcuộcbiểudiễn.ĐâylàcácđấuthủAnhđấuvớimộtđộiTrungQuốc.Cóvẻđâylàmộtsựxếpđặtkhôngchắcthànhcông,vìphitiêulàmộtmônthểthaođạichúngởAnhvàgầnnhưkhôngtồntạiởTrungQuốc.LầnduynhấttôithấyngườitachơitrònàyởTrungQuốclàtrongmộtquánrượudànhchongườinướcngoài,vàdùvậycácphươngtiệnchơicũngrấtxấu.

Cácđấuthủđãbắtđầu,vàtôithấyđiềulệcũngdễhiểu.Ngườichơinémbamũiphitiêumỗilượt,vàmụctiêulàđạttới501điểmtrongthờigiannhanhnhất.Tấtcảphânđoạntrênbảngcómộtgiátrịđiểmkhácnhautừ1tới20,vớinhữngkhoảngbêntrongmỗiphânđoạncógiátrịđiểmgấpđôivàgấpba.

Đểđạttới501điểmcàngnhanhcàngtốt,đấuthủtậptrungnỗlựcvàokhoảngkhônggiannhỏbêntrongcáigóc20điểmđượctính“gấpba20điểm”.

CácđấuthủtừnướcAnhchứngtỏsựkhéoléokhácthường,vàriêngcómộtđấuthủcóvẻgiỏihơnhết.Anhtalàngườitôiđãgặptronghànhlangsánghômđó.TênanhlàPhilTaylor,vàdùsaunàytôimớibiết,anhtalàquánquânnémphitiêuthếgiới.

SựxuấtsắccủaTaylorđượcngườiđiềukhiểnchươngtrìnhgiới thiệubằngbiệtdanh“ThePower”khôngchútmỉamai.

KhángiảtheodõiTaylorkhianhđitớivạchsơnvànémbamũiphitiêuđầutiên.Mỗimũiphitiêuđithẳngtớiđiểm20nhânba.Chúngkhôngchỉphóngtrúngkhoảngnhỏhẹpnày,màngaycảcáchchúngđượcphóngtrúngmụctiêucũnggâyấntượng.Mũitiêuđầutiêncủaanhtrúngphíatráimụctiêunhỏxíu,vàmũithứhaibaythẳngtớiphíaphảicủanó.Mũithứbatớitheomộtđườngbayhơicaohơn,đểcáccánhthăngbằngcủanócóthểnằmtrêncácmũitiêuởhaibên.

Thậtlàkhéoléokhótin,vàđiềulàmchothànhtíchnàyđángchúýhơnchínhlàcáchanhthựchiệnrấttựnhiên,khôngchútdodự.Khiphóngxongbamũiphitiêutrúngđiểm20nhânba,anhquaylạivànhănmặtbẽnlẽnnhưthểkhôngtinsựmaymắncủamình.

Đámđôngvỗtay,nhưngkhôngtolắmvàkhônglâulắm.

ĐốithủngườiHoacủaTaylorđitớivạchsơn,cóvẻkémtựtin.Anhtaliếcnhìnxuốngchânđểbiếtchắcchúngkhôngvượtquavạchsơn,rồilàmvàiđộngtácgiảtrướckhiphóngcácmũitiêu.Khôngmũitiêunàotrúngđiểm20nhânba.

Đámđônglịchsựhoanhôanh.

Taylorlàngườitolớnkhácthường,vàsaukhinặngnềbướctớivạchsơn,anhphóngbamũitiêunữatrúngđiểm20nhânba.Vàcũngnhưlầntrước,anhphóngmộtmũibêntráimụctiêunhỏxíu,mộtmũibênphảivàmộtmũiphíatrên.Khôngcầnhiểubiếtvềphitiêucũngthấyanhlàmộtnghệsĩtàihoa.Nhìnanhbiểudiễn,tôicảmthấynhưngườikhôngbiếtchơigônthấyTigerWoodgiớithiệutròchơinày.

Taylorlàmộtnhânvậtkhácthườngtrongthếgiớiphitiêu.Mộtthànhtíchhoànhảocóthểđượcthựchiệnbằngchínmũitiêu.“Thànhtíchchínmũitiêu”hiếmđếnnỗitiềnthưởngthắngcuộctrêntruyềnhìnhlêntớihơnnửatriệuđô-la.Trongsựnghiệpcủamình,Taylorđãthựchiệnthànhtíchchínmũitiêunhiềulầnhơnmọiđấuthủkháctronglịchsử.

KhiTaylorlạighimđượcbamũiphitiêunữavàođiểm20nhânba,tôibấtgiácphảiháhốcmồmkinhngạcvìngườiđànôngbêncạnhtôitỏrakhóchịurõràng.

“Cácđấuthủcủachúngtôiđãkhôngchuẩnbịtốt”,ôngtanói.

Bìnhphẩmnhưvậythậtlàlạ,vìcóvẻkhôngthíchđáng.Tôihiểuchuyệnhoanhôđộinhà,vàtôicũnghiểuchuyệncổvũngườiyếuthế.TôinghĩthànhtíchcủaTaylorđángđểngườitagạtquamộtbênnhữngđộngcơkhác.

“Ôngkhôngnghĩanhtarấtgiỏisao?”Tôihỏi.

“Dĩnhiên,ôngcóthểnghĩthế”,ôngtacườilặnglẽ.

Sựbiểulộtinhthầnáiquốcquákhíchnàyhơivônghĩa.Taylorlàmộtđấuthủxuấtsắcnênkhôngnhìnnhậntàinăngkhéoléocủaanhtalàđánghổthẹn.Vàdùsaođinữa,hìnhnhưđólàlýdotấtcảchúngtôicómặttạiđấutrường.Cuộcbiểudiễncốtlàđểgâycảmhứngchomộtthếhệngườichơimới,nhưngkhôngbiếtvìsaođãbiếnthànhmộtcáigìkhác.NgườiHoarấtkínhtrọngsựthànhcông,thếmàkhôngngườinàobiểulộchútxíuquantâm.HọkhônghoanhôTaylor;ngượclạihoàntoàn,cảsânđấuđầyắpsựoánhậncóthểsờchạmđược.Họnhìncácđấuthủđộinhàcủamình,vàhọhyvọngmộtthứphépmàunàođó.

Taylorghiđượcđiểm,nhưnganhtađangmấtlòngngười.Hẳnanhtaphảibiếtđiềuđó,vìngayởvòngkếtiếp,cảbamũiphitiêucủaanhtađềutrậtôđiểm20nhânba,vớikhoảngcáchlớnđếnnỗikhôngthểlàdosailầm.Anhtađangquayngượcđiểmsốcủamình.

Tôithấtvọngvìcáitròtộinghiệpnày,nhưngkhángiảkhôngnghĩnhưtôi.Họvuivẻhẳnlênvàxemsựthấtbạinàylàmộtlốimở,mộtcơhộichođấuthủnhàbắtkịpvàđánhbạiTaylor.

Khitớilượtmình,đấuthủTrungQuốcđolườngđườngnémtiêucẩnthận,gậpvàduỗikhuỷutay.Anhvặnmìnhvànghiêngngườitớitrướcnhiềuhơn,nhưngdướiloạiáplựcmớinày-ýnghĩvượtquađạikiệntướng-anhcorúmlại.Mộttrongnhữngmũitiêucủaanhnảytrênbảngvàrơixuốngsàn,làmtấtcảkhángiảbuôngramộttiếnglầmbầm.

TrọngtàisắpbáođiểmthìTaylorđưataylênbảoôngdừnglại.RồiTaylorđitớibảngvàlượmcảbamũitiêucủađốithủ,vàanhdùngcảhaitaycắmcácmũitiêuthẳngvàođiểm20nhânba.

Đólàmộtcửchỉgâybốirối.Độichủnhàthiđấutệđếnnỗicầnđếnsựđồngcảmcủađộiđánhbạihọ.Cuộcđấugiờđãbiếnthànhnỗitủithẹn,sựđồngcảmcủaTaylorđãbiếnsựthấtbạicủaphíaTrungQuốcthànhkhóchịuhơn.NhưnghìnhnhưcửtọanhìncửchỉcủaTaylortheomộtýnghĩakhác.

Trọngtàixướngtođiểmsố.“Mộttrămtámmươi!”

Nghethôngbáomộtvòngđấuhoànhảo,khángiảvuimừngnhưđiên,hoanhônhưsấmdậy,tohơnbấtcứthứgìchúngtôingheđượctrongđêmđó,vàtôisửngsốt,hoangmang.Đólàmộtđiểmsốbịađặt,vậychínhxáchọhoanhôcáigì-vậnđộngviênchủnhànhưthểanhtathậtsựghiđược180điểmchăng?Thậmchínếucăncứ theobảngđiểm,đóvẫn làmột thành tíchkhôngchínhđáng.Thayvìvậy,tôitựhỏicóthểnàohọđanghoanhôTaylorvàcửchỉcủaanh?

Ngườiđànôngkếbêntôicườilớn,vàbấygiờôngtanhìntôimộtcáchbằnglòng.Ngườinướcngoàicácôngtạmđược,dườngnhưôngtanóivậy.Nếuchúngtôikhôngngồiquágầnnhauvàtrongnhữngchiếcghếbấttiệnnhưvậy,tôinghĩchắcôngtađãômchặttôi.Ngườiđànôngchỉtaylênbảngvàcườilớn,vàtôikhámphátrongôngta-vàtrongkhángiả-sựkhuâykhỏakhácthường,nhưthểmọingườiđượccứukhỏimộtsựsỉnhụctotát.

Thắngcuộcthilàđiềuquantrọng,cònđạtđượcđiểmsốbằngcáchnàokhôngcóýnghĩalắm.ThểdiệnquantrọnghơnthựcchấtlàmộtchủđềvănhóaởTrungQuốc;điềunàycóthểđãảnhhưởngtớiviệcbáocáosốliệuthốngkêdânsố.NgườiHoacónhucầusâusắcnặngtínhdântộcchủnghĩalàbằngmọicáchkhảdĩphảicảmthấyhơnngười.ThóitựchứngtỏlàmộtđộnglựcởTrungQuốc,điềunàycũngcóảnhhưởngtớinhữnghànhxửtronglĩnhvựcsảnxuất.

21.NHÀMÁYMỚI

Ngaycảkhitìnhhìnhtốtđẹp,cácnhàsảnxuấtTrungQuốcvẫnquennóirằngcôngviệclàmănkhôngtốt,nhưngtadễdàngthấyaiđangphátđạt.TấtcảnhữnggìbạncầnlàmlàhỏihọnghỉTếtÂmlịchbaolâu.Ngàynghỉchínhthứckéodàimộttuần.Nhưngkhiđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,cáchãngsảnxuấtđóngcửanghỉmộtthờigiandàihơn.

Nhữngnhàsảnxuấtđanggặpkhókhănkhôngdámgâynguyhạichokếhoạchsảnxuấtcủanhànhậpkhẩuvìsợhọcóthểphávỡquanhệlàmăn.Nhưngkhinhàsảnxuấtđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó-saukhihọđãgởitiềnvàongânhàngvàcómộtkếhoạchhỗtrợ-họítengạichuyệngâybấttiệnchokháchhàng.

Cácchủnhàmáythườngđổlỗichonhữngtìnhhuốngngoàitầmkiểmsoátcủahọ-nhưthờitiết-vànhiềunhàmáytôiđãcộngtácbắtđầutuyênbốnghỉhaivàbatuần.Rồitôinhậnđượcthôngbáocủamộtcôngtytrongngànhxehơi.ĐúngmấytuầntrướcngàyTếtNguyênĐán,họbáovớitấtcảkháchhàngrằnghọsẽnghỉtrọnmộttháng.Trongthờikỳkinhtếphátđạt,mộtsốngườilàmănngonlànhratrò.

KingChemicalđangphátđạt,vàdùcácchủxưởngtrướcđâynghỉđúngmộttuần,nămnayhọtuyênbốsẽđóngcửanghỉhaituầnrưỡi.Tấtcảchúngtôivừatrởlạilàmviệctừkỳnghỉdài,vàBernielạitớithànhphố.Đólàmộtcuộcviếngthămthườnglệ,đểthảoluậnviệcđịnhgiávànhiềuđơnhàngmới.

Ngồighếtrướctrênxe,Bernienhìncảnhvậtlướtqua.Ôngghinhậnmọithứmớimẻ.Ôngngạcnhiênđầythúvịvìtoànbộsựpháttriểnnày,trôngônggiốngmộtquậncôngđangthịsáttàisảnđấtđaixatămtắpcủamình.NhữngnhànhậpkhẩutớiHoaNamkinhdoanhmangtheonhữngmóntiềnlớn.Trongkhitheodõivùngnàypháttriển,họkhôngthểkhôngấpủýtưởngrằngdùsaohọcũngcóliênquantớitoànbộsựtăngtrưởngnày.

Chúng tôi tiếp tụcđi vàquakhỏingã rẽ trênđườngđivềhướngbắc tớinhàmáydầugội.Bernienóichúngtôiđãđisaiđườngvàhỏicóchuyệngìvậy.

“TôimuốnchoBerniebiếtmộtchuyện”,Tỉnói.

“Côtamuốnchotôibiếtchuyệngì?”

“Tôikhôngbiết”.

“Vậyhỏicôtađi”.

Bernieluônnóirằngôngkhôngthíchchuyệnbấtngờ.Ôngmuốnbiếtchuyệngìđangdiễnravàkhinào,vàôngđãcókếhoạchkhácẩnthậnchongàygặpmặtđầutiên.TôihỏiTỉdựtínhviệcgìvàchịtabảolàmuốnchoBerniexemnhàmáymới.

“Họmuốnchoôngthấymộtnhàmáymới”.

“Nhàmáymớinào?”

“Tôikhôngbiết”.

“Ôngmàkhôngbiếtà!”

Berniebồnchồncựaquậy,vàlúcnàychiếcxecóvẻquánhỏ.Trongthùngsauxe,ôngcómộthộpđầyđơnhàng.Thờigianđãđigầnhếtbuổichiều,vàsựbấtngờnàycónghĩalàkhôngviệcgìđượclàmxongtrongngàyđầucủaông.Nhưngtinvềmộtnhàmáymớiquáquantrọngnênkhôngthểbỏqua,vàchúngtôichờxemTỉnóigìvềchuyệnnày.

Chúngtôirẽvàomộtconđườnghẹpvàtớibãiđậuxe.Cơsởmớinàycóvẻlớnhơncơsởtrướcnhiều;trôngnórộnglớnhơnhai lầnvàcũngcóvẻhiệnđạihơnnhiều.Việcxâydựngchưahoàntất,nhưngchỉcầnnhìnquacũngthấyhìnhnhưmộtcáigìđólớnlaosắpdiễnraởđây.

Tỉdẫnchúngtôiđimộtvòng.Ởcuốixưởng,họđãdựngmộtsốbồnphachếbằngthépkhônggỉsángchoang.Băngchuyềnmớiđãđượclắpđặtởvịtríđónggói.Chúngtôiđượcđưatớibênhôngxưởngđểxemhệthốnglọcnướcmới.

Berniequaynhìntôi,đỏmặttíatai.Khiônggiận,quaihàmôngrungrung.“Saoônglạikhôngbiếtchútgìvềchuyệnnày?”Ônghỏi.

Ngườiởnhàmáykhôngcóbổnphậnthôngbáogìvềkếhoạchbànhtrướng;vàtrongkhihọkhôngnóigìvớitôi,hiểnnhiênhọcũngkhôngnóichuyệnnàyvớiBernie.Chúngtôicàngđixem,Berniecànggiận.

“Chuyệnnàythậtphilý!”Ôngnói.“Họkhôngcóđủđơnđặthàngđểmộtnhàmáyhoạtđộngnhộnnhịp,thếmànayhọxâydựngmộtnhàmáynữa.Hỏihọtạisaohọxâynhàmáynày,hỏihọđi”.

Xetảikhôngthểvàoradễdàngởđịađiểmkia,Tỉnói.Bernienóirằngđókhôngphảilàlýdochínhđángđểxâynhàmáymới.“Xetảivàoraxưởngcũvừađược.Xetảicókéocông-te-nơ,

đúngkhông?”Mộtsơđồthiếtkếđượcmangtớivàgiảithích,vàTỉtrìnhbàykỹcàngvềchuyệnnhàmáymớicósựcânđốitốthơn.MộtnhàtưvấnnàođóởThượngHảiđãchỉdẫnvềkiếntrúccủanhàmáyvànóirằngcơsởmớinàycũngcóphongthủytốthơn,gầnnhưbảođảmmộttươnglaiđầyhứahẹnchoxínghiệp.

Berniekhôngthíchýtưởngvềcơsởmới.Khôngchỉlàchuyệnthayđổibấtngờ.Nócóthểbáohiệumộtsốchiềuhướngkháctrongquanhệlàmăn.

Bernieđitớiđiluitrongxưởngsảnxuất,bựcbộikhinghĩtớitoànbộchuyệnnày.TrướcđâyKingChemicallàviênkimcươngthôcủaông,nhưngđịađiểmmớinàylàmộtviênngọcđãđượcmàigiũa.

“Ítnhấtbâygiờtôibiếttạisaogiácứtăngnhanhthế”,ôngnói.

Chúngtôiđitớimặttiền,nơichúngtôiđãvàolúcnãy,vàBerniecốtìmhiểuxemchuyệnnàycóýnghĩagìvớicôngviệclàmăncủamình.Trongkhiôngđitừngbướcvàđầuóchoạtđộng,Tỉđứngnépmộtbênkiênnhẫnđợi.Cảmnhận sự longại củaông,TỉbảoBernie rằngôngkhôngcầnphảibănkhoăn.

“Tạisaotôiphảibănkhoăn?”Ôngnói,giọngmỉamai.

“BảoBernierằngchúngtavẫncộngtácvớinhau”.

Giọngbìnhphẩmkẻcảnàylàmôngđiêntiết,vàônggiơhaitaylêntrời.“Cộngtácgìthế!Làmthếnàochúngtacóthểcộngtáckhihọkhôngnóigìvềcáixưởngmới?”Bâygiờ,khiôngnói,nướcbọttừmiệngôngvăngra.

Vớingườighétchuyệnbấtngờ,cáixưởngmớinàylàchuyệnrấtkhóchấpnhận.Ngồitrongxe,ônghỏitôicónghĩchuyệnnàyliênquantớiWal-Martchútnàokhông.Bernienóirằngôngđãbay tới Bentonville, bang Arkansas, để gặp đại diện củaWal-Mart, và các quản trị viên đãchuẩnbịđithămvớisảnphẩmcónhãnhiệuriêng.Chínhtôiđãgặphọ,vàhọđãdựtrùquaylại.CóthểnàoKingChemicalđãxâycáinhàmáymớiđểđónhọquaylạikhông?Xemrakhócókhảnăngđó,nhưngnócũngchothấymộtvấnđềkhác.LàmthếnàoBerniecóthểxưnglàđốitácrồilạilàmchongườicủaWal-Martbấtngờvớitinvềmộtnhàmáymới?BerniekhôngthểlàmvớiWal-MartnhữnggìKingChemicalđãlàmvớiJohnsonCarter.NhàbuônlẻMỹkhônghiểukiểucưxửnày-giấuthôngtinrồibấtngờtungtinrađểgâyấntượng.

BernienóitớiWal-Mart.Tỉtrảlờibằngcáchnóibónggiórằngkhôngcógìphảiloâu-chịtasẽhoànthànhvàchonhàmáymớihoạtđộnglúcngườicủaWal-Marttrởlạithămlầnthứhai.

NgheTỉnóithế,Bernietrợntrònmắt.Ôngđổiđềtàivàhỏixâynhàmáymớitốnbaonhiêu.

“Saolạihỏi?”Tỉhỏi.“Ôngmuốnđầutưhả?”

Bernielàmbộsửngsốt.Đâycóphảilàđiềumànhàmáymớinàynhắmtới-mộtmồinhửnhàđầu tư? Chuyện đó có thể báo hiệu nhiều rắc rối cho Johnson Carter hơn nữa. Nếu KingChemicalcộngtácvớimộtnhànhậpkhẩuMỹ,JohnsonCartercóthểthấymìnhcùngđặthàngvớimộtđốithủcạnhtranhtrựctiếp.Điềuđócóthểlàkếtthúcmọichuyện.

Bernienóirằngôngmuốnbiếtnhiềuhơnvềmọicơhộiđầutư,vàvìthế,ôngmuốnbiếtcáixưởngmớitốnbaonhiêu.Tỉdừnglạimộtlúcđểnhẩmtính,cứnhưthểkhôngbiếtđãtốnbaonhiêu.Tínhtoánhếtmọithứ,Tỉnói,nhàmáynàytốnkhoảng2triệuđô-la.

“Vậylànóchỉtốnmộtnửaconsốđóthôi”,Bernienói.Khinóiriêngvớitôi,ôngngụýTỉđãphóngđạigiátrịnhàmáygấphailầnrưỡi.Họcóthểtănggấpđôiphítổnướctínhrồibắtmộtcôngtygánhchịumộtnửa.Thựctếlàđốitácmớitrảtoànbộhóađơnchocáinhàmáymới.

Dùhọquantâmtớinhữngcơhộicộngtác,Tỉnóirằngđókhôngphảilàlýdođểxâycơsởnày.Họchỉnghĩrằngnósẽgiúppháttriểnchuyệnlàmăn.

RiêngtôicómộtcâuhỏicầnhỏiTỉ.

Giảsửkhôngcóngườinàocộngtác,họdựtínhsẽthulạivốnđầutưbanđầutrongbaolâu?Tỉnóirằnghọmongsẽcólờitrongvòngbanăm.ỞHoaKỳ,đầutưvàonhàmáyvàthiếtbịđượckhấuhaohàngmấychụcnăm.DựkiếnngắnhạncủaTỉcókhảnăngtăngáplựcđịnhgiáchosảnphẩmJohnsonCarternặnghơnlàtrườnghợpTỉmonghoànvốnchoxưởngmớitrongmộtthờigiandàihơn.Khôngcónhucầuđặcbiệtđểtăngkhảnăngsảnxuất-nóicáchkhác,nếukhôngcókháchhàngmớisớmtìmtớinhàmáynày-thìáplựctàichínhvớiJohnsonCartersẽrấtlớn.

CácnhàsảnxuấtTrungQuốcthíchxâydựngnhữngnhàmáymớisángchoang,chỉvìnhànhậpkhẩuthíchthấymộtcôngtykinhdoanhlịchsựhơn.Nhữngcôngtynhậpkhẩulớnhơn,loạitậpđoàn,khôngthíchrủiro.Nhữngcơsởhàonhoángcósẵnlờibàochữa:Nếuquanhệcungcấpgặprắcrối,đạilýnhậpkhẩucóthểnói“aimàngờđược?”

Nhànhậpkhẩulúcnàocũngnóinhữngđiềunhư:“Nhàmáysạchđếnnỗibạnngồixuốngsànnhàmàăn”.Họkhônghiểurằngđólàsựphôtrươngđượclàmravẻcólợichohọ,đểhọcóthểcảmthấythoảimáihơn.Họcũngkhôngcóýthứcvềviệccácnhàmáyhàonhoángđósẽlàmtănggiáthànhrasao.

Nhữngnhàsảnxuấtkhôngcóbảnnăngtiếpthịbằngcáchnàyhaycáchkhácvẫnthấyrằngtrìnhdiễncôngphucóthểtănglợinhuậnchohọ.Vàđâychínhlàchuyệnkhátrớtrêu,mánhlớinàyhấpdẫnđượccảnhữngcôngtyhoàntoànhiểurằngtiếpthịchỉlàchuyệnbềngoài.Nhàbuônlẻbiếtrõnghệthuậtnémthêm10xuvàobaobìđểhọcóthểbiệnminhchogiábánlẻcaohơn35xu.Nhàmáycũnglàmđượcchuyệntươngtựkhisảnxuấthànghóaởmộtnơixinhxắnhơn.CáccôngtyphươngTâykhăngkhăngđòigiáhạ,nhưnghọcóthểtrảgiácaochomộtvẻhàonhoángnàođó.

Thếgiớichưabaogiờchứngkiếnchuyệntươngtự.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcxâydựngnhàmáymớikhôngphảivìhọcầnnănglựcsảnxuất,màđểdùngcácnhàmáynàylàmquảngcáo-nhưmộtthứbảnghiệu.NgànhngânhàngcủaTrungQuốcgiúpsứctạorahiệntượngnày,đểcácnhàcôngnghiệpcóthểxâydựngtrướcđãrồisauđómớikhaithácchuyệnlàmăn.

Mộtnhàmáymớicócáimàcácnhàmôigiớiđịaốcgọilà“sựhấpdẫncủamặttiền”.Kháchhàngtươnglaitớivàkếtluậnrằngxínghiệpđẹphơncũnglàxínghiệptốthơn.Nhưngmộtxínghiệptrôngmátmắtkhôngcónghĩalàsẽkhôngcónhữngvấnđềchấtlượng;vìmỗivấnđềriêngrẽmàchúngtôiđãđươngđầutạinhàmáycũcóthểcũngdễdàngxuấthiệntạinhàmáymới.Khôngnhấtthiếtlàmộtnhómnhânviênhoàntoànmớisẽđiềuhànhmộtxưởngsảnxuấtmới.Tayquảnđốcđãkhạcnhổ trên sànnhàmáy cũ chắc sẽkhạcnhổởnhàmáymới, vànhữngcôngnhânthọcngóntaybẩnvàochaiđãtiệttrùngsẽkhôngđộtnhiênbỏthóiquennàychỉvìhọđanglàmviệcởchỗcótrầnnhàcaohơnhoặcvìnhàmáymớisángsủahơnmộtchút.Ởnhàmáymớinày,tôivẫnphảithúcgiụccôngnhânrửatay.

Đóvẫnlàquanhệlàmăncũ;vẫnlàhệthốngnhữngthiếusótcũ.Nhàsảnxuấtgiữbímậtvớikháchhàng;họ thao túngchất lượng.Họcónhữngquyếtđịnhđơnphươngvềđặcđiểmkỹthuậtcủasảnphẩm.Họtrângtráocoithườngquyềnlợilàmănchungcũngnhưsựantoàncủangườitiêudùng.Nhàmáymớikhônggiảiquyếtvấnđềnàotrongsốđó;nóchỉcócôngdụngtănggiáthành.

o0o

Tỉrấthãnhdiệnvềnhàmáymới.ĐốivớiTỉ,nóbáohiệusựthànhđạt.Chuyệnnàymấtnhiềunăm,nhưngbảnchấtcủamốiquanhệsẽphảithayđổi.Việcxâydựngnhàmáymớinàylàdấuhiệurõràngnhấtcủasựthayđổihoàntoànsắpxảyra.

Thìgiờcònlạitrongngàychúngtôidànhđểbàncôngviệc,nhưngkhôngcókếtquảgì.Tỉươngngạnhvềnhiềuđiểmsuốtcuộc thương lượng.Berniemuốnxemxét lạimột thỏa thuậnđã

đượcsửađổi,vàcónhữngvấnđề liênquan tớigiácần thảo luận.TỉngheBernienói suốt,nhưngtỏvẻkhôngquantâm.Chịtangồikhoanhtaynhưthểđãnóihếtnhữnggìcầnnóitrongngàyhômđó.TỉmuốnBerniebiếtrằngchịtakhôngcầnchuyệnlàmăncủaôngnữa.

CuốicùngBernienóirằngôngmuốnkếtthúcngàylàmviệc.Ôngmuốnđượcđưavềkháchsạn.Ôngcóvẻthấtvọngvàlonghĩ.Cáinhàmáymớiquásứcxửtrí.Ôngđãbịnóđộtkíchbấtngờ.

Trênđườngvềkháchsạn,Berniegiãibàytâmsự.ÔngphànnànlàôngđãgiúpthiếtlậpraKingChemicalngaytừđầu.Ôngkhôngtintoànbộchuyệnthualỗcủanhàmáynày.Trongkhiôngthualỗthìhìnhnhưnhàmáyđểdànhđượctiền.Chodùcơsởmớiđượcxâydựngnhờsựgiúpđỡcủanhữngđốitáchaytiềnvayrẻ,Berniecũngcảmthấychuyệnđókhôngthểxảyranếukhôngcósựgiúpsứccủaông-vàôngcảmthấyítnhấthọcũngphảicóchútítlòngbiếtơnvớinhữnggìôngđãlàm.Nhàmáysẽsớmcónhữngkháchhàngsẵnlòngtrảnhiềutiềnhơn,vàBerniesẽkhôngcòncóthểtranhgiànhlịchsảnxuấtvớihọnữa.Vànếunhữngkháchhàngtrảnhiềutiềnkhácxuấthiện,ítcókhảnăngJohnsonCarterđượcđịnhgiáthuậnlợi.Chúngtôiđãphảicầuxinnhàmáynàyđưađơnhàngvàosảnxuấtrồi,vàcóthểchuyệnnàysẽtrởnênkhókhănhơnnữa.

ỞTrungQuốcrấtdễcộngtácvớinhữngnhàmáymới,chưacókinhnghiệm,hơnvớinhữngcơsởđãổnđịnhvàthànhcông.Chủnhàmáyquantâmvànịnhbợkháchhànglúcbắtđầuquanhệ,nhưngmộtkhihọphátđạt,họđổitháiđộ.Khihọcầnviệclàmăn,đólàmộtchuyện;saukhihọđạtđượcmộtsốmụctiêu,họcóvẻlơlà.BấtchấpnhữnglờicửamiệngcủacácnhàsảnxuấtTrungQuốcvềgiátrịcủaquanhệ,khônghềcónguyêntắcchỉđạonàotrongnhữngsựdànxếpnày-ngoạitrừnguyêntắclợidụngtìnhthế.

Toànbộchuyệntângbốckháchhàngnướcngoàiđểcóviệclàmănchỉlàchiếnlược.Mộtkhichủnhàmáythànhcông,họmuốntấtcảnhữngđặcquyềnđicùngvớiđịavịđượccảithiện.ChủnhàmáyTrungQuốclàmviệcchămchỉ.Họđểdànhtiềntiếtkiệmvànhẫnnạichờđợi.Họtựnhậnmìnhnghèovàchịuđựngnhọcnhằnchừngnàocòncầnthiết,nhưnghọtrôngmongcáingàymàhọcóthểchấmdứtcáimànnày.

NhưngKingChemicalcòncần làmănvới JohnsonCarter,vànghịch lýnàyphầnnào làđặcđiểmcủakhuvựcchếxuất.Mộtmặtcácchủnhàmáychiếmlợithếkhitựmôtảlàkhókhănchậtvật.Mặtkhác,họcầnsựtôntrọng;họcầnđểmọingười-kểcảkháchhàng-biếtrằnghọđãthànhđạt.

Nhưnghaibảnnăngnàycómụctiêutráingược,vàchủnhàmáyđánhđugiữahailậptrường

theokiểuquảlắcđồnghồ.Lúcthìhọkêuthankhôngchịuđựngnổinhưthếnào;lúckhác,họngụýrằngkháchhàngphảiquỳgốicámơnhọvềcơhộiđượcnhàmáycủahọlàmrahànghóa.

ChínhTrungQuốccũngmắcmíutrongmộtmôhìnhmâuthuẫntươngtự.Trongkhinướcnàymuốntrởthànhmộtthếlựcchínhtoàncầu,vẫncònquánhiềuđiềuphảiđạtđượcbằngcáchkhăngkhăngnóirằnghọchỉvừatàmtạmđược.Họmuốnđượckhiếpsợvàkínhtrọng,nhưngđồngthờihọthấycólợikhiđượcthươnghại.

PhầnlớncáichủnghĩadântộcnhạycảmthỉnhthoảngđượcchứngkiếnởTrungQuốcnàylàkếtquảcủamộtmôhìnhcóliênquan.Mệtmỏivìphảingậmmiệng,nhiềutầnglớpdânchúngkêuầmrằng,thờicủahọđãtới.TrungQuốcvớitưcáchmộtquốcgiađãcóxuấthiện.Saukhitỉnhtáolạivànhậnthấynhữngbiểuhiệnbằnglờinhưvậyđingượclạimụcđíchlâudàicủasựxuấthiệnhùngvĩhơn,cácnhómdântộcchủnghĩangậmmiệngmộtlầnnữa,sựbiểuthịchủnghĩadântộcđộchạicủahọlạiluivàobímật.

o0o

Sánghômsau,Bernielàmộtngườikháchẳn.Ôngkhôngcònbồnchồnlolắngmàtỏrakhávuivẻ.VớiBernie,khôngbaogiờbạncóthểnóiliệunhữngthayđổinàylànhữngdaođộngcủatâmtrạnghayôngđangkiềmchếcảmxúc.

“Bảohọrằngtôithíchcáinhàmáymới”,ôngnói.CảTỉlẫnA-Minđềumỉmcườikhinghenóithế.MộttrongnhữnglợiíchkhixâynhàmáymớilàtạolựcđònbẩychoKingChemical,cóvẻnhưvậy.TỉvàchồngchịmuốnBerniebiếtrằnghọkhôngcầnJohnsonCarternữa.Họcóthểdùngcáinhàmáymớiđểlôikéochuyệnlàmănkhác.Nhưngthựctếlàkhôngcókháchhàngmớivàhọđãđầutưnhiềuvàonhàmáymới.Họcầnđơnđặthànghơnbaogiờhết.

Bernienóirằngôngcótinvui.Trướcđóôngđãnóibónggióvềmộtchuyệnlàmănlớn,vàbâygiờôngmongmuốnthảoluậnvấnđề.

MọingườingồiyênchờBerniebắtđầucuộchọp.Ôngkhôngchúýtớimọingườitrongphòng-Tỉ,chồngchị,tôivàmộtnhânviênvănphòngkhác.Bernielúngtúngvớimớgiấytờhìnhnhưthấtlạc,nhưmộtgiáosưđãngtríđangtìmcácghichépchobàigiảngcủamình.

“A,đâyrồi”,ôngnói.

Ôngnémmộtxấpgiấydàylênbàn.Ôngmởravàbắtđầulậttừngtrangtrongtậpgiấycómàuvàngphápđịnh.Thỉnhthoảngôngthậntrọng liếcnhìnTỉvàA-Min,nhưthểđangtínhgiấugiếmmộtcáigìđó.Trongkhichúngtôichờđợi,TỉvàA-MintừchỗngồicủahọtheodõiBernie

rấtsát.

Berniequaysangtôivànói:“Trướchết,nóivớihọrằngtôithíchcáinhàmáymới.Tôinghĩhọđãcómộtýtưởngtuyệtvờikhixâydựngnó”.Tôidịchcâunày,mọingườingồiởbàngậtđầulịchsự,sauđólàmộthồiimlặng.“Bâygiờbảohọrằngtôicóviệcrấtquantrọngmuốnthảoluậnvớihọ”.

TỉvàA-MinkiênnhẫnchờBernienói.

“Tôimuốnôngbảohọrằngchúngtôisắplàmsốđiệnthoại”.

“Sốđiệnthoại?”

“Đúngvậy”.

Tôikhônghiểulắm.

“Cứbảohọ,đúngnhưthế-Sốđiệnthoại”.

Ôngcóvẻsôinổi,nhưthểnhữnggìôngđangnóisẽđượctiếpnhậnnhưmộttintứckỳdị.NhưngtôiphảiđoánnhữnggìBerniethựcsựmuốnnói.Hìnhnhưđâylàmộtchútbiệtngữmớiđượcôngkhámphá.

“Ôngnóivềkhốilượng?Đơnđặthàngsẽlêntớibảyconsố,phảivậykhông?”

“Cứbảohọnhữnggìtôinói.Chúngtasẽlàmsốđiệnthoại”.

SốđiệnthoạiởHoaKỳcóbảychữsố,nhưngsốđườngdàiởxưởngcótámchữsố.Chodùtôicóthểdịchcâunày,ýtưởngchínhxáccũngkhôngđúnghẳn.Thayvìnóivềkhốilượngcóbảychữsố,nócóthểámchỉkhốilượngtrongdãytámchữsố.TôigiảithíchđiềuđóvớiBernie.

“Thếthìcànghay.Bảohọđi!Sốđiệnthoại!”

Tỉvàchồngchị theodõi cuộc traođổigiữaBernievà tôi.Tất cảnhữnggìhọcó thểnói làBernietỏvẻhàohứng,còntôicóvẻhoangmang.VàdùBerniemuốnchohọbiếtgìđinữa,tôicóvẻngầnngạithôngbáođiềuđóvớihọ.

Berniecónhữngđơnhànglớn,tôigiảithích,vàchúngsẽlớnhơnbấtcứnhữnggìxưởngtừngthấytừtrướctớinaynhiều.Phầnlớnthờigiantrước,chúngtôiđãđặthàngmỗilầnhàngtrămnghìnđô-lagiátrịsảnphẩm.Quymôđơnhàngsắptăng,vàBernienóibónggiólàquymôđơnhàngcóthểtớihàngtriệuđơnvị-cóthểtớihàngchụctriệuđơnvị-mỗilần.

Nhữngnụcườinởrakhắpphòng.TỉvàA-Minvuichưatừngthấy.Kếhoạchcủahọcóhiệuquả,hìnhnhưvậy.Nhàmáymớicủahọchưaxâydựngxongmàđơnhàngđãtớirồi.Đúngnhưmọingườibạntrongngànhsảnxuấtđãbảohọ.

Nhữngđơnhàngsẽđượcđặtchoxưởngsảnxuấtsẽrấtto,Bernienói.Ôngsẽsớmchobiếtchitiết,nhưnggầnnhưchắcchắnchúngsẽlàmKingChemicalbiếnđổi.

Tỉvàchồngchịtrôngnhưvừatrúngsố.

TinmừngvừathấmthìBernietỏvẻtrangnghiêm.

CảphòngyênlặngvìaicũngchờBernielêntiếng.

“Bâygiờ”,ôngnói,“câuhỏikếtiếpcủatôirấtquantrọng”.

TôinhìnBernie,chờphầncònlạicủanhữnggìôngmuốntôidịch.

“Nóiđi”,ôngnói.“Xindịchnhữnglờitôivừanói,tứclàcâuhỏikếtiếpcủatôirấtquantrọng”.

TỉvàA-Minnghevàchậmrãigậtđầu.Tinvuiđượccholàđicùngvớimộtsựthuhoạchnàođó.ChắcbâygiờBerniesẽsửdụngđơnđặthàngmớiđểđượcbớtgiáthêmhoặcvàiđiềukiệnđặcbiệt.

Bernieđưamộttaylênđểbiếtchắclàđượcmọingườichúý.

“Vậythì”,Bernienói,“điềutôicầnbiếtlàliệuhọcóxửlýnổikhốilượnghàngkhông?”

Khihọnghenỗi longại củaBernie,nhiềunụcườinởrahơn,vàA-Minbắtđầucười thànhtiếng.

“Khôngcókhókhăngì”,anhtanóibằngtiếngAnh.

Bernietánthưởngtháiđộnày,nhưngôngđãbiếtcókhókhăntrướcrồi.Nhàmáynàykhôngđượcxâydựngđểsảnxuấtchừngđóhànghóatrongmộtthờigianngắnnhưvậy.Chúngtôikhôngthểsảnxuấtnhanhđủsốlượngchai,vàdùchúngtôicóthểtăngnănglựcsảnxuấtchaibằngcáchlàmthêmkhuôn,chúngtôicũngkhôngcóđủthìgiờ.

Giảiphápcủanhàmáylàbắtđầusảnxuấtchaingay.Thườngthường,nhàmáykhăngkhăngchờmộtkhoảntiềnđặtcọc,nhưnglầnnàytinquátốt,vàkhôngcóthờigianđểchầnchừ.

BerniebayvềHoaKỳ,vàônghứasẽchuyểntiềnngay,nhưngtiềnđặtcọckhôngbaogiờtới

TrungQuốc.

Tới lúcnhàmáycóýnghĩrằngnhữngđơnđặthàngđượccholàtrịgiáhàngtriệuđô-lađókhôngtới,họđãsảnxuấthàngtrămnghìnchairồi.Chaiđượcdánnhãnvàchấtthànhđốngtrongmộtkhohàngphụ.Lúcnàocũngcóvẻnhưchỉítngàynữathìtiềnsẽtới,nhưngtronglúcđónhàmáyxửlýnhữngđơnđặthàngchocáckháchhàngkháccủaJohnsonCarter.Vìcácđơnđặthàngnàycónhãnriêngvàđôikhicóloạichairiêng,chaitrongkhohàngkhôngthểđượcdùngtới.

Tỉtìmtôi,tỏvẻnhãnhặnhơnthườnglệ,vàxintôigiúpđỡ.

“XinvuilòngnóichuyệnvớiBernie”,Tỉkhẩncầu.

VụgiaodịchnàyđượcthựchiệngiữanhàmáycủachịtavàJohnsonCarter.Tỉhiểuđiềuđó.

“Nhưngchúngtôicóquánhiềuchaitrongkho”,Tỉnói.Chịtagầnnhưmuốnkhóc.MỗikhinàotôiđịnhtớisốlượnglớnchaitrongkhothìBernielạinêulênmộtvấnđềgìđóđểthảoluận,mộtkhíacạnhkháccủachuyệnlàmănmàchúngtôicũngđangcốgắngxửlý.

“Đừnglovềmấycáichai”,ôngnói.“Chúngtôisẽlấychúngđi-rốtcuộclàthế”.

Nhưngkhôngbaogiờôngđemchúngđi.Chainằmtrongkhohàngtháng.

Khinàoônggặpkhókhăntrongviệcđịnhgiávớixưởng,Bernienêuchuyệnchaitrongkholên.BerniebảoTỉnếuxưởnggiữnguyêngiánhưđãthỏathuậnlúcđầuthìôngsẽcốhếtsứcđểđemchairakhỏikho.

Berniesẽgiúpđỡ,nhưngchỉkhinàonhàmáyhợptáctrongnhữngchuyệnkhác.

ToànbộchuyệnnàycóvẻthuậntiệnchoJohnsonCarterquákhinhàmáyngồitrênmộtlượnglớnsảnphẩmkhôngdùngvàoviệcgìkhácđược.Tỉbựcbộivìchuyệnchai,nhưnglạiđiêntiếtvìchúngđượcsửdụngđểngănchịtathựchiệnmộtsốhànhđộng.

“Đánglẽôngấyphảilấysốchaiđichứ”,Tỉnói.“Berniekhôngthểdùngchuyệnđóchốnglạichúngtôi!”

Nhưngôngcứlàmthế.Vàcóhiệuquả.

Dạochuyệnnàyđangdiễntiến,tôigặpmộtnhànhậpkhẩuđồgỗvàđồtrangtrínộithấtngườiMỹ.Chúngtôinóichuyệnphiếmvớinhau,vàtôingẫunhiênnóitớichuyệnnày.Ôngcóquan

hệvớinhàcungcấpkhắpTrungQuốc,vàôngcónhiềukinhnghiệmhơntôi.Ôngnhậnranướccờthíquângầnnhưngaytứckhắc,vànóiBerniehẳnlàmộttaychuyênnghiệp.

“Ngườitrongcôngtytôigọiđólà‘chonhàmáyômxô’đấy”.

Đólàmộtnướccờcao.Bấtcứnhàmáynàoômnguyênliệumàchỉcómộtnhànhậpkhẩuduynhấtcóthểsửdụngthìnhàmáyđókhôngthểbỏđikhỏikháchhàngđóquáxa.Nếuđộtngộtchấmdứtquanhệcungcấpthìnhàmáybâygiờphảichịuphítổn-hậuquảlànhàmáythiệthạitrầmtrọng.

HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốcvậnhànhtrongmộtthếgiớithiếunguyêntắc,vàkhôngthểdựavàohệthốngtòaánđểbắtmộtnhàsảnxuấtlàmănlươngthiện.Trongmộtmôitrườngnhưvậy,dườngnhưchỉcómộtđiềuduynhấtngườitacóthểlàmlàtìmmộtchútlựchích.Ấnchonhàcungcấpmộtđốngtồnkhodưthừalàmộtgiảipháp.Nhưngnóchỉcóhiệuquảtạmthời,vàthườngthìnhàmáykhôngcamchịuthấtbạivìchuyệnđó.Sớmmuộngìnhàmáycũngtựtìmlạiđượctưthếcũ,vàmộtlầnnữa,lạichiếmưuthế.

22.LỢINHUẬNBẰNGKHÔNG

Nhữngthịtrườngmớinổithườnglànhữngnơikhólàmăn,vàcólẽHoaNamởtrongsốnhữngnơikhókhănnhất.Vớinhữngngườimuốnbiếthọcóthểlàmănrasaotrongcuộccờnày,tôivẽramộtviễncảnh.

Hãy tưởng tượngbạnđáp xuống sânbayQuảngChâumột đêmkhuya khoắt. Bạnđi tới lềđườngvàtìmđượcmộttàixếtắc-xinóianhtasẵnsàngđưabạntớikháchsạncủabạnvới20USD.Đólàmộtgiáphảichăng,nhưngrồianhchàngtàixếdừngxekhibạnđãrờikhỏisânbay.

Bạnởgiữahưkhông-khôngcóđènđườnghaydấuhiệusựsốngnàokhác-vàgầnnhưkhôngcóchiếcxenàokháctrênđường.Anhláixebáorằngcólẽanhtakhôngthểđưabạnvàothànhphốchỉvới20USD-nhưngbâygiờvới30USDthìanhtasẽrấtvuilòng.

Nếubạnkhôngthíchtrảthêm10USD,anhtacũngkhônggiậnbạn.Anhtasẽđểbạnxuốngxenơianhtadừnglạivàkhôngđòitiềncôngđãđưabạntừsânbaytớivệđườngtrốngkhônghoangvắngvàtốithuinày(vìanhtakhôngphảilàkẻbấtlương,bạnthấymà).

Đólàmộtcâuhỏicónhiềulựachọn.Bạnsẽlàmgì?

A:Trảthêmsốtiềnmàngườiláixemuốnvàđểanhtađưabạntớikháchsạnvớigiá30USD.

B:Xuốngxevàtìmmộtxekhác.

C:Bảotàixếrằngbạnđồngývớiđiềukiệncủaanhta,nhưngkhitớinơi,bạngiảithíchrằnganhtađãcóhànhvivôđạođức,vàchỉtrảchoanhtacáigiá20USDbanđầu.

NgườinàochọncâuA-trảthêmsốtiềnmàngườitàixếmuốn-quảlàngườinhânđạo,khôngsớmthìmuộncũngphásản.Mườiđô-lakhônglàbaotrongđạicục,nhưngnórấtquantrọngnếutínhtheotỷlệ.Mộtnhànhậpkhẩuđểchomộthãngsảnxuấtnuốtchửngkhảnăngsinhlợitrongmưuđồđịnhgiávàophútchótsẽlàmănthualỗ.Tănggiágiờchótlàmộtkhẩusúnggívàođầu,vàainhượngbộdễdàngnhữngchiếnthuậtnhưvậysớmmuộngìcũngsẽrútkhỏithươngtrường.

Bâygiờ,nếubạnchọncâuB-xuốngxevàtìmmộtxekhác-bạncòngặpnhiềurắcrốihơn.Khôngcóaitrênđườngvàogiờkhuyakhoắtnày,vàngườinàođingangquađócũngsẽkhôngdừnglạivìmộtngườilạmặtđứngtrongbóngtối.Tronghoạtđộngsảnxuấttheohợpđồng,cóthểmấtmộtthờigianđángkểđểkhởiđầumộtquanhệmới.Xuốngxevớihyvọngsẽtìm

đượcmộtxekhácgiốngnhưbảonhàmáycútđi,rằngbạnsẽđưacôngviệctớichỗkhác-chỉcóđiềulàkhôngcóchỗnàokhácđểtớicả.

Cácđơnhàngsảnxuấtcủabạncầnđượcđưatớinhàbuônlẻtrongvònghaitớibatuần.Bạnkhôngcóđượcbốntớisáuthángđểxâydựngmộtquanhệvớinhàcungcấpmới.Lúcmàbạntìmđượcmộtnhàcungcấpmớivàbắthọchạynướcrút,kháchhàngcủabạnđãbỏđivớiđốithủcạnhtranhrồi.Nóicáchkhác,bạncũngrútkhỏithươngtrường.

Khôngđâu,bạnkhônngoanhơnthế.BạnkhôngngãtheogiảiphápAhayB,vàchắcbạntinrằngngườinàohànhđộngmộtcáchtệmạtvàvôđạođứcnhưvậyđángbịngườikháclàmchochuyệntươngtự.Chúngtachơiđúngluậtnhé,bạnnghĩ:Nhậpgiatùytụcthôimà.

GiảiphápAvàBdànhchokẻlơmơvềTrungQuốc,bạnnói.Bạnchọnkhảnăngthứba,câuC,bảoanhchàngtàixếrằngbạnđồngýcáigiácaohơnkia.Nhưngkhitớikháchsạn,bạnđưaanhta20USDvàbảorằngđólàtấtcảnhữnggìanhtađángđượchưởng(vàrằnganhtaphảitựthấyhổthẹn).

Điềumàbạnđãquênlàanhtàixếtắc-xicần10USDcuốicùngkiahơnbạnnhiều.Anhtacũngtinrằnganhtaxứngđángvới50%phụtrộiđó-trướchết,chỉvìanhtađãrấtkhônngoan.Chứngtỏrằnganhtakhôngkhônngoanthìanhtàixếcoilàmìnhmấtthểdiện,vàanhtasẽđeođuổiđếncùng,chotớikhianhtađưađượccảnhsátnhậpcuộcvìlýdonguyêntắccũngnhưvìmóntiềncủaanhta.

Cuộc“tranhluậnlịchsự”màbạnthamdựởđồncảnhsátkéodàitới4giờsáng,hoặctớikhibạnchịuthua.Anhtàixếtắc-xikhôngbậntâmtớisựphiềnphứcphátsinhnày,vìđốivớianhđókhôngphảilàchuyệnbựcmìnhkhôngđượcdựkiếnmàchỉlàmộtphầntrongcôngviệccủaanhta.Trướckhiđểmắttớibạn,anhtađãcókếhoạchtìmmộtkháchhàng-tốtnhấtlàmộtngườinướcngoàikhôngđanghi-thươnglượnggiácả,láixetớinửađườngrồithươnglượnglại.

NhiềuvụgiaodịchởTrungQuốclúcđầucóvẻtốtđẹpđếnkhótin,nhưgiáthấp,thườngkếtthúctrongnướcmắtvàthấtvọng.

o0o

Saurấtnhiềuvụthuhồisảnphẩm“MadeinChina”,nhiềungườiđuanhaubênhvựccáchãngsảnxuấtTrungQuốc,đổlỗichogiáthấp,vànóirằngnhànhậpkhẩuđãépbuộchãngsảnxuấtphảilàmrasảnphẩmtrongkhigầnnhưkhôngcólãi.

Lờikhẳngđịnhnày-rằngcáchãngsảnxuấtlàđángthươngvàhọđãbịépbuộc-khôngănkhớpvớinhữngquansátriêngcủatôiởTrungQuốc.Tôiđãtheodõitrongnhiềunămkhicáchãngsảnxuấttựnguyệnthỏathuậntrongnhữngvụgiaodịchmàlợinhuậncóvẻthấp,nhưngđồngthờicáchãngnàycũngtrởnênphátđạt.

Cácchủxưởngthannghèo,nhưngrồihọmởmangnănglựcsảnxuấttolớnvàbỗngnhiêntrởnêngiàucó.TrungQuốcđangởtâmđiểmmộtcuộcbùngnổkinhtếlớnnhấttronglịchsửthếgiới,nhưmọingườiđềubiết.Dùcóthểlậpluậnrằngmộtsốnhàmáyphátđạttrongkhinhữngnhàmáykhácphásảnthìđiềunàyhìnhnhưkhôngthểgiảithíchđầyđủchonhữnggìđangdiễnra.LàmviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốc,tôiđãbắtđầuđặtranhữngcâuhỏi.

TạisaocáchãngsảnxuấtTrungQuốcsẵnlònglàmramộtsảnphẩmvớichiphímộtđô-lavàbánnóchỉvớigiámộtđô-la?CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngquantâmviệctrangtrảicácchiphícốđịnhcủahọnhưđồngnghiệpởcácnướctưbản.Cóthểnàođâylàtoànbộmộtchiếnlượclâudàivàcái“lợinhuậnbằngkhông”đócóhiệuquảvềmặtkinhtếkhông?

o0o

MộthômtôiđangđứngởcổngKingChemicalthìthấymộtchuyệnbấtthường.MộttrongcácxetảicủanhàmáysắprờikhỏixưởnghìnhnhưđangchởsốchairỗngcủaJohnsonCarter.Thôngthường,chaichấtdẻođượcmangtừnhàcungcấptớixưởng,nhưngchairỗngkhôngbaogiờđirakhỏixưởng.Đâylàchaiđểđựngsữatắmcủachúngtôi.Đólàmộttrongnhữngloạichaimàxưởngđangtựsảnxuất(trongmộtnhànhỏởcạnhcơsở),vàvìxưởngcũngrótchếphẩmvàochai tạichỗnênkhôngcó lýgìđemchaiđichỗkhác.Chặnngười láixe trênđườngđira,tôihỏianhtađiđâu.

“Tớinhàmáykia”,anhtanói.“Cáinhàmáyởcạnhtòathịchính”.

Chuyệnnàyxảyraítthángtrướctìnhtiếtliênquantớicáinhàmáymớisángchoang.Tạithờiđiểmđó,chúngtôikhôngbiếttớimộthoạtđộngnàokhác,vàBernielongại.“Tôicầnôngtìmracáixưởngkia”,ôngnói,“nhưngđừngchoaibiếtlàôngđitìmnó”.

Tôithuêmộtchiếcxevàláiquanhkhuvựcmàngườitàixếđãchỉ.AnhtađãnóitớimộttòanhàchínhphủkhôngởtrongthànhphốSánĐầu,nhưngnằmtrongmộtthànhphốtựtrịnhỏhơngầnKingChemical.Sauhaingàylùngsục,tôitìmrachỗđótrongmộtkhốinhàdọcmộtconkênhthoátnướcônhiễm.

Khómàgọiđólànhàmáy-chỉlàmộtngôinhànhỏvớimộtítcôngnhânbêntrong.Họđang

dánnhãnlênchainhựabằngtay,nhãnJohnsonCarter.Điềukỳquặctronghoạtđộnggianxảonàylàhọđangchuẩnbịchaiđựngsữatắm,vàởthờiđiểmđóchúngtôikhôngđặthàngsảnphẩmnày.

“Ôngnghĩhọđanglàmgìởđó?”Berniehỏi,dùôngđãcósẵnmộtýnghĩ.ChúngtôiđãlàmviệcvớimộtđạilýởÚccómuabánsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpởTrungĐôngvàkhắpĐôngNamÁ.Ôngtađãđặtlàmmộtsốhàng(vàicông-te-nơ),ngẫunhiêngồmcómộtlượnglớnbấtthườngsữatắm.NgườiÚcnàygởitớichúngtôivàiđơnđặthàngrồibiếnmất.BerniekếtnốihaisựkiệnvớinhauvànghĩrằngđạilýnàyđãliênhệthẳngvớixưởngvàđặtmuasảnphẩmJohnsonCartersaulưngông.Berniebịđẩyrakhỏivụlàmăn,vàbằngcáchbuônbánlậunhữngdạnghànghóaJohnsonCarter,đạilývànhàmáykiếmthêmchomìnhđượcchútít.

SảnxuấthànggiảlàvấnđềnghiêmtrọngởTrungQuốc,vàmộttrongnhữnghìnhthứclantrànnhấtcủanólànhàmáybánsảnphẩmthặngdưchođạilýtráiphép.Đốivớinhữngnhàmáybánsảnphẩmsátgiáthànhchokháchhàngchínhcủamình,hoạtđộngbuônlậuloạinàylàmộtnguồnlợiquantrọng.

DĩnhiênTỉbiếtngaycuộcviếngthămcủatôi,vàchỉchờphảnứngcủaBernie.TôihỏiônglàcómuốntôiđốichấtvớiKingChemicalvềhoạtđộngdánnhãngianxảonàykhông.Bernielàmtôingạcnhiênkhinóirằngôngmuốnbỏquavụnày.Ôngkhôngmuốntruyvấn.Làmkhónhàmáy làviệckhôngđáng,ôngnói,vì lợinhuậnchỉcóthểkiếmđượctrênđôibacông-te-nơ.JohnsonCarterxuấtđihàngtrămcông-te-nơ;làmomsòmvớinhàmáyvìchuyệnnhỏmọnnhưvậychỉgâyrủirochochuyệnlàmănlớnhơncủaJohnsonCarter.

NhữngnhànhậpkhẩuMỹ làmăn lớncũngcó tháiđộnàyđốivớiviệc sảnxuấthànggiảởTrungQuốc.Miễnlàchuyệnmuabáncửasaunàykhôngtrựctiếpcảntrởchuyệnlàmăncốttửcủanhànhậpkhẩu,mộtlượngnhỏhoạtđộngbấthợpphápnhưvậythựctếlàcóthểdungthứ.

JohnsonCartercónhiềuchuyệnlàmănhơnhọcóthểxửlýởHoaKỳ,Berniegiảithích.ÔngchỉcóđủthìgiờbaytớiTrungQuốc.TìmcáchthulợiởnhữngthịtrườngxaxôinhưDubaihayManilalàkhônghợplý.“Nếuviệcđócóýnghĩaquantrọngvớinhàmáy”,ôngnói,“đếnnỗihọtránhnéquẩnquanhnhưvậy,cứđểhọlàm”.

ÝcủaBernielàcứđểxưởngtiếptụcnhữngchuyệnlàmănphụmànócóthểtạora.Tháchthứclớnnhấtlàgiữgiáthấp.Nếuxưởngcóthểtạothunhậpbổsungquamộtíthànglậu,thìhãngsảnxuấtcóthểxemcơhộinàylàmộttrongnhiềulợiíchkhicộngtácvớimộtcôngtynhưJohnsonCarter.

o0o

CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngchỉ làmgiảsảnphẩmcủanhữngthươnghiệu lớn.Họcũnglàmgiảsảnphẩmcủakháchhàngcủachínhhọ,ngaycảkhicácsảnphẩmnàykhôngnổitiếnglắm.Họsaochépvìviệcnàydễlàm,hoặctrongnhiềutrườnghợp,họkhônggiỏitạokháiniệmmớiriêngbiệt.NhàxuấtkhẩuTrungQuốcgiỏisảnxuấthànghóa,nhưnghọthiếubảnnăngtiếpthị-chuyệnnghịchlý,xéttheokỹnăngdựngchuyệnvàkhảnăngvậndụngấntượngcủahọ.

Dễthathứsựthiếuhiểubiếtvềtiếpthịcủahãngsảnxuất,nhưngkhólàmngơlỗhổnglớntồntạitrongthiếtkếsảnphẩm.TrungQuốcsảnxuấtrấtnhiềuthứthếgiớiđangmua,thếmàhọkhôngthựchiệnthiếtkếbanđầu.Điềunàyphầnnàocóýnghĩalà,ngayởcaotràoxuấtkhẩu,TrungQuốccũngkhôngcómộttrườngdạythiếtkếsảnphẩmnàođángnóitới.Thấykhóđạttớitàinăngthiếtkế,cáchãngsảnxuấttiếptụcdựavàokháchhàngđểbiếtmộtsảnphẩmphảiđượcsảnxuấtnhưthếnào.

Chuyệnthiếusángtạocủanhàsảnxuấtđượchọbùlạibằngkhảnăngsaochép.Họlàtônsưcủanghệthuậtbắtchước,vàcácchủnhàmáychỉđơngiảnnhấnmạnh:“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”Bấtkểđólàáokhoácmùađông,lònướngbánhhaymộtcâyđèn,nhàmáykhôngnhữngđángtrôngcậyvàokhảnăngsuyđoánthiếtkếvớiđộchínhxáccao,màcònlàmbảnsaorấtnhanh.

Khảnănglấymộtmẫugốcvàsaochépnhanhlàphépthầnthôngngaytừđầuđãthuhútbiếtbaonhànhậpkhẩu tớiTrungQuốc.Thươngmạiquốc tế làmột trậnđấuđòihỏi thờigianchuẩnbịngắn.Điềunàyđặcbiệtđúngtrongnhữnglĩnhvựccôngnghiệpcóliênquantớikiểudángvàsựthayđổitheomùa.Áoquần,giày,đồchơi,đồphụtùng,đồtrangbịgiađìnhvàcảđồkimkhí -mọi lĩnh vực chịu ảnh hưởngnặng của những thay đổi kiểu dáng thường xuyên,thườnglàtheomùa.Vớinhữngcôngtyđãkhởitạonhữngthayđổitrongthiếtkếsảnphẩm,mụctiêulàđưanhanhsảnphẩmtừbảngvẽtớiquytrìnhsảnxuất.Vớiphầnlớnnhữngnhànhậpkhẩuhoạtđộngnhưkẻbắtchước,họcũngcóhốihảtươngtựđểchạytheonhữngkẻđặtraxuhướngnàyvàlanhtaytungsảnphẩmrathịtrườngnhanhhơnđốithủ.

o0o

Vìlýdonàođó,ngườiMỹtưởngtượngrằngcácnhàmáyTrungQuốctồntạilàđểsảnxuấthànghóariêngchoHoaKỳ,nhưngđâyhoàntoànkhôngphảilàquanđiểmtừphíaTrungQuốc.

ĐốivớiTrungQuốc,thếgiớicóvẻđượcchiathànhhaiphần.Mộtnửathếgiớiđượctạothành

từnhữngnướcmàquyềnsởhữutrítuệđượcbảovệrộngrãi.Vìbằngsángchếvànhãnhiệuthươngmạiđượctôntrọng,khôngphảingẫunhiênmàcórấtnhiềutiềnđầutưđivàolĩnhvựcthiếtkếsảnphẩmvàtiếpthị.Quymôđơnđặthàngtrongthịtrườnghạngnhấtnày-gồmHoaKỳvàCanada,cũngnhưmộtsốquốcgiaTâyÂu-cókhuynhhướngcàngngàycànglớnhơn.HãngsảnxuấtTrungQuốcưuđãinhànhậpkhẩucủacácnềnkinhtếnày,khôngphảivìlượnghànghóamàchínhvìnhữngthứhọcóthểvaymượntrongkiểudángvàkỹthuậttiếpthị.HãngsảnxuấtbớtgiáđángkểđểcámdỗcácnhànhậpkhẩucủathịtrườnghạngnhấtnàyđặthàngởTrungQuốc.

Nửakiacủathếgiớigồmnhữngnềnkinhtếhạngnhì,nơisởhữutrítuệkhôngđượcbảovệkỹ.Khôngphảingẫunhiênmàtrong thị trườnghạngnhìnàysựđầu tưcho thiếtkếsảnphẩmthấp.TrungQuốcvẫncònmongmuốnlàmănvớimộtnửathếgiớinàyvìdùlượnghànghóaítvàkhôngcungcấpđượcgìnhiềuvềkiểudáng,họcókhuynhhướngtrảgiácaohơnchohànghóatừTrungQuốc.

MộttrongnhữngđặcđiểmởthịtrườngxuấtkhẩucủaTrungQuốctrongnửathậpniênđầuthếkỷXXIlàcáchhọlợidụngưuthếlànướctrungtâmcủahiệntượngtoàncầuhóa.TrungQuốclàngãtưđườnggiaothươngquốctế,vànhànhậpkhẩutớiđây,khôngchỉtừnhữngnơinhưHoaKỳ,màcòntừMỹLa-tinhvàTrungĐông-nhữngnềnkinhtếmànhãnhiệuthươngmạivàbảnquyềnkhôngđượctôntrọng.Nhữngnhàsảnxuấtnàolàmrasảnphẩmtheothiếtkếđộcđáodonhànhậpkhẩucungcấpđềunhậnthấyrằnghọcóvịthếhoànhảođểlợidụngtìnhthếnày:Họchuyểnthiếtkếấytừnửathếgiớinàysangnửathếgiớikia,vàquátrìnhnàyhọkiếmbộntiền.Đâykhôngphảilàphânkhúckháchhàng,màlàmộtcơhộikinhdoanhchênhlệchgiá.

HoaKỳlàmộttrongnhữngnềnkinhtếgiàunhấtthếgiới,vàthếmàngườiMỹtrảtiềnchosảnphẩmhọmuaíthơnngườitiêudùngởnhữngnơikhác.Thựctếđólàmộttrongnhữngchuyệntrớtrêu lớncủanềnkinhtế toàncầu.Sảnphẩmđượcbán lẻởHoaKỳgiáchỉ1USDtrongnhữngcửahànggiárẻcóthểđượctìmmuavớigiá2hoặc3USDởcácnướcđangpháttriển,vàđólàmộtlýdochokháchdulịchtừnhữngnềnkinhtếnghèohơntớiHoaKỳđểmuasắm.

Nhiềuhãngsảnxuấtmàtôicộngtácđãkiếmkhoảngmộtnửatổngthunhậpchỉtừmộtvàikháchhàngởthịtrườnghạngnhấtnày.CáckháchhàngnàycóxuấtxứtừHoaKỳhoặcCanada,hoặchọlànhữngkháchhànglớntừnhữngnềnkinhtếhàngđầunhưNhật,ĐứchoặcPháp.Cáncânkinhdoanhcủahọgồmtừ50tới100nhànhậpkhẩunhỏhơnởbấtkỳđâu,vànhiềungườitrongsốnàylàtừthịtrườnghạngnhì.Nhữngnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtcóthểkhôngtạorachútlợinhuậnnào,vàtoànbộlãiròngcủamộthãngsảnxuấtcóthểchỉxuấtphát

từnhữngkháchhàngthuộcthịtrườnghạngnhì.

Mộtthídụtronghoạtđộngsảnxuấthànggiảchothấyrõcáchãngsảnxuấtlợidụngcơhộikinhdoanhchênhlệchgiátrắngtrợnnhưthếnào:Mộthãngsảnxuấtnhậnmộtđơnđặthàng500.000đơnvịtừmộtnhànhậpkhẩuthuộcthịtrườnghạngnhấtđểlàmtheomộtmẫuhàngđộcnhất.Thayvìchỉthỏamãnđơnđặthàng,nhàcungcấptiếptụcchonhàmáyhoạtđộngvàcôngnhânlàmviệctớikhisảnxuấttấtcả700.000đơnvị.Kháchhàngbanđầunhậnnửatriệuđơnvịsảnphẩmcủamình,vàrồinhàmáybán200.000đơnvịthặngdưvớimứclờiđángkể.

Vớinhữnghãngsảnxuấtsẵnsàngthamgiakiểulàmănbấtchínhnày,việcđồngýsảnxuấtđơnđặthàngbanđầusátgiáthànhrấtcóýnghĩa.Biênđộlợinhuậncóthểthuđượctrênsảnphẩmthặngdưtrongmộtsốmặthàngdễdàngvượtquá100tới200%.Nếucứcốkiếmmộtmứclãikhiêmtốn10%trênđơnđặthàngbanđầuthìcũngcónghĩalàmốihàngsẽrơivàotaymộtđốithủcạnhtranhđấugiáthấphơn.

CạnhtranhgaygắtlàmộtđộnglựcchínhởTrungQuốc,vàbấtcứhãngsảnxuấtnàothậtsựtoantínhkiếmlờitrênđơnđặthàngbanđầucóthểgặpmộtđốithủcạnhtranhđịnhgiábằnggiáthànhhoặcđôikhidướigiáthành.Tínhđộcđáocủasảnphẩmlàchuyệnquantrọngnhất,vànócóliênquanmậtthiếtvớicáchđịnhgiánăngnổcủamộtsốxưởngsảnxuất.Mộtsốnhànhậpkhẩutinhkhônhơnmàtôiđãgặp,nhữngngườithựcsựhiểucôngviệclàmănvậnhànhrasaoởTrungQuốc,đãbịthuathiệtkhichobiếtsảnphẩmcủahọlàloạihàngcómộtkhônghai-nóicáchkhác,hàngcàngđộccàngcókhảnăngbịlàmgiảvàbánquanhữngkênhkhác.

Trongmọitìnhhuống,nhữnghãngsảnxuấtTrungQuốcnàothanhọkhôngcólãikhôngphảilúcnàocũngchobiếttoànbộcâuchuyện.

o0o

CáchãngsảnxuấtTrungQuốccónhữnglýdokháckhikinhdoanh,vàhọhoạtđộngtrongmộtthếgiớicónhữngnguyênlýkinhtếkháchẳn.MộtkhíacạnhlàmchohoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhácbiệtlàquanhệcộngsinhgiữakhuvựcchếxuấtvàchínhphủ.

Suốtnhữngnăm1980vàtrongnhữngnăm1990,khinềnkinhtếkếhoạchhóakhôngtạorađủviệc làmđểđạtmụctiêusửdụngtoànbộnguồn laođộng,ĐảngCộngsảnđãnhìntớicôngnghiệptưnhânđểkiếmviệclàmchongườidân.Nhàdoanhnghiệpnàocungcấpđượcviệclàmcũngđạtđượcmộtmứcđộảnhhưởngchínhtrịvớicácquanchứcchínhquyền.Trongnhữngnăm2000cáchãngsảnxuấtđượckhuyếnkhíchbằngmộtkhíacạnhchính trịquantrọngkhác-mangngoạitệvề.CôngtyTrungQuốcnàokhôngcókhảnăngkiếmđượcnhiềulãi

vẫncóthểkiếmđượcảnhhưởngchínhtrị,vàcáchãngsảnxuấtđãthươnglượngvớiđộngcơnàytrongđầu.

JohnsonCarterhẳncóliênquanvớisựthayđổivịthếchínhtrịcủaKingChemical.TôibiếtđiềunàyvàocáingàymàTỉchotôixembứcảnhchồngTỉgặpcácquanchứcĐảngCộngsản.ỞTrungQuốc,quanhệchínhtrịquantrọnghơn-tiềnbạcthìphùdu,nhưngquanhệ thìbềnvững.

CácnhàcôngnghiệpTrungQuốckhônglolắngchuyệnsảnxuấthànghóakhôngcólãi,miễnlàmthếmàtạođượccơhộibằngcáchkhác.Khitôilàmviệctrongmộtdựánđồgỗ,mộtchủxưởngsảnxuấtgiảithíchrằng,dùthờithếkhókhăn,ôngtavừaxâydựngmộtcơsởmớitrịgiá5triệuUSD.Trướckhihoànthànhxâydựngcơsởmới,ôngtathựchiệnviệcđịnhgiálạitàisảnnày,vànólêntớigần10triệuUSD.Ôngchủcôngtynàynóiôngsẽtớingânhàngvayphầnchênhlệch,vàôngdựđịnhđemsốtiềnthừanàyđầutưnhiềuviệckhácnhau;ôngcũngsẽđầutưvàođịaốc.

Vìcảmthấycóthểthuđượcmộtcáigìđó,KingChemicalđềnghịlàmsảnphẩmchoJohnsonCartergầnsátgiáthành.Vàdùcôngnghiệpchămsócsứckhỏevà làmđẹpkhôngchịuảnhhưởngthờithượngnặnglắm,vẫncónhữngxuthếvànhiềusảnphẩmmớiphátxuấttừthịtrườnghạngnhất.JohnsonCarterbiếtnhữngthayđổimớikhichúngxuấthiện,vìhọcộngtácchặt chẽ với những hệ thống bán lẻ lớn. Các mẫu hàng mà Johnson Carter đưa tới KingChemicalđithẳngtớiphòngtrưngbàycủaxưởngvớitưcáchnhữngđiểnhìnhvềkhảnăngcủaxưởng.Kháchhàngmớiđượcchoxemcáchàngmẫunàyvàđượchỏihọcómuốnmuachúnghoặcmộtmẫucảitiếncủachúngkhông.

CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngcầnăncắpsởhữutrítuệcủakháchhàngđểchiếmlợithế.Đôikhi,tấtcảnhữnggìcầnthiếtlàbiếtýtưởngtổngquátvềmộtsảnphẩmhoặcdòngsảnphẩmmới.JohnsonCartergiớithiệumọiloạisảnphẩmmới,cócảdầucâytrà,bìnhxịtmùithơm,kembôicơthể.KhiJohnsonCarteryêucầuKingChemicalsảnxuấtmộtloạixàphòngkhángkhuẩn,nhàmáyphảihỏichitiếtvềquytrình.Trongkinhdoanh,thôngtinlàsứcmạnh.Mộtkhinhàmáynắmvữngphươngphápsảnxuấtmộtsảnphẩmcụthể,nócóthểnóivớingười mua tương lai rằng nó có khả năng mới đó. Johnson Carter đã giúp sức đưa KingChemicallênvịtríđứngđầutronglĩnhvựccủanókhicungcấpthôngtinvềxuthếvàsựhiểubiếtvềsảnphẩm.

KingChemicalkhôngliênquanvớibấtcứkếhoạchđịaốcnào.Côngtynàyhoạtđộngtrongngànhsảnxuấtđểtìmcơhộitrongthươngmạiquốctế-mặcdùcácchủnhâncủanókhônghề

nghĩvềcôngviệclàmăncủamìnhmộtcáchđơnsơ,thẳngtuộtnhưvậyđâu.ĐặcđiểmkhácthườngcủacácnhàcôngnghiệpTrungQuốclàsẵnsànghysinhchohyvọngkiếmlợinhuậntrongtươnglaixa,vàđólàmộtchiếnlượccốtyếucủacáchãngsảnxuấthànghóakhôngcólãi.

Một trongnhững thách thức thenchốtmànhàsảnxuấtmới thườnggặp lànhànhậpkhẩuthíchcộngtácvớinhữngnhàcungcấpcókinhnghiệm.Vềmặtnày,hãngsảnxuấtTrungQuốcgặpphảicùngmộtthứnghịchlýnhưsinhviênmớitốtnghiệp,cầncókinhnghiệmđểkiếmđượcviệclàmtốt,nhưngkhôngcómộtviệclàmtrướcthìkhôngsaocóđượckinhnghiệm.Nhàmáyđồngýsảnxuấthànghóagầnsátgiáthànhđểchứngtỏsựthànhthạocủamình.Đốivớihãngsảnxuấtnày,tầmquantrọngcủaJohnsonCartercógiátrịnhưthờigianthựctậpnộitrúmiễnphí củabácsĩ.Mộtkhinhàmáyhọcđượccáchsảnxuấtmộtdòngsảnphẩmđủ tiêuchuẩnxuấtkhẩu,chủnhàmáycóthểthuyếtphụcnhữngnhànhậpkhẩukhácthửthờivậnvớihọ.

Phòng trưngbày củaKingChemicalđầyắp sảnphẩm tiêubiểumàxưởngđã sảnxuất choJohnsonCarter.Dọcmộtbức tường trongphòng trưngbày, dòng sảnphẩmkhiêm tốn củaJohnsonCartertỏrakháấntượng,đặcbiệtlàvớicácnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạnghaitới.CáckháchhàngtươnglainàykhôngbiếtrằngJohnsonCarterlàmộtcôngtymới.MộtcôngtyMỹđãsảnxuấtdòngsảnphẩmnàyvàđãtincậynhàcungcấpđặcbiệtnày-thếlàđủ.

Cómộtlýdonữađểcộngtácgầnnhưkhôngcólãivớimộtnhànhậpkhẩu,vàđólàcơhộitiếpxúcvớikháchhàngcủanhànhậpkhẩu.Bíquyếtkinhdoanhkhôngchỉliênquantớiđặcđiểmkỹthuậtcủasảnphẩm,nhưngnócũngđòihỏiphảibiếtnhữngngườicóvaitròtrongthươngtrường.JohnsonCartercộngtácvớihầuhếtnhữngnhàbánlẻlớnnhấttrongnước,gồmnhữngsiêuthị,cửahàngbáchhóavàchuỗicửahànggiárẻ-tấtcảsẵnsàngbánxàphòngvàdầugộisảnxuấtởTrungQuốc.Nhàmáymuốntiếpxúcnhữngngườinày;đồngthời,cácnhàbánlẻcũngcóýnghĩrằnghọcóthểloạibỏtrunggianhoặcgạtbỏnhànhậpkhẩu.

Khicóviệcloạibỏtrunggian,chiềuhướngthườngcólợichocôngtyTrungQuốchơn.Mộtnhànhậpkhẩumuamộtsảnphẩmvớigiá2,25USDchẳnghạn,cóthểbánsảnphẩmđóchomộtnhàbuônlẻvớigiá4,4USD.Thếrồinhàbuônlẻnghĩ:Tasẽtránhnhànhậpkhẩu,đithẳngtớinhàcungcấpcủaôngta,vàtasẽmuađượcsảnphẩmđóvớigiá2,25USD.Tuynhiên,khinhàbuônlẻđithẳng,họsẽngạcnhiênkhibiếtrằnghãngsảnxuấtkhôngchịubángiá2,25USD,thayvìvậycốđòicùngmộtgiá4,4USDmànhàbuônlẻđangtrảchonhànhậpkhẩu.

Cuốicùng,nhàmáysẽgiảmgiáchútđỉnhchonhàbuônlẻđểdụkháchhàngcủanhànhậpkhẩunàygạtnhànhậpkhẩura.Khinhàcungcấpvànhàbuônlẻđãtiêuhủyhếtkhảnăngrútlui,lúc

đódĩnhiênnhàcungcấptựdotănggiá.

CónhữngkháchhàngtìmcáchtránhJohnsonCarterđểmuatrựctiếp,nhưngnhànhậpkhẩunàycómộtlợithếthenchốtmàkháchhàngcủahọkhôngcó:nócómãilực.Tronglĩnhvựcxàphòngvàdầugộinhãnhiệuriêng,JohnsonCartermuakhốilượnglớnhơnbấtcứkháchhàngnào.Nhữngcôngtyđãloạibỏđượcngườitrunggiannàythườngbịthiệt,chỉvìhọkhôngmuanhiềubằng.Hãngsảnxuấtđươngnhiênlàhoannghênhkhảnăngkháchhàngmấtmãilựcvìđiềuđóchohọcơhộitínhgiásảnphẩmcủamìnhcaohơn.

Nhiềuhãngsảnxuấtthiếtlậpnhữngquanhệlàmăngầnnhưkhôngcólợinhuận,vìbiếtrằnghọcóthểtìmracơhộicólợitrongquátrìnhhợptác.ỞTrungQuốc,tỷlệvayvốnngânhàngnhưnglàmănkhônghiệuquảrấtlớn,mộtphầnvìcácngânhàngchovaylãisuấtthấpđểhỗtrợchiếnlượcsảnxuấtkhônglợinhuậnnày-vàchiếnlượcđócóhiệuquả.Hãngsảnxuấtxâydựngcơsởsảnxuấtlớn,vàkhinhànhậpkhẩuthấycácnhàmáynàycóvẻđượcviệcvàantoàn,họlaovàothươngtrường.Đólàmộtchiếnlượcdàihạnđòihỏikiênnhẫnvàmộtsựđảongượcsốphậntấtyếuchohãngsảnxuất.

TrongkhimộtsốnhànhậpkhẩucócảmtưởngrằngTrungQuốcxuấtkhẩusảnphẩmchủyếuchoHoaKỳ,thựctếlàMỹchỉnhậpmộtphầnnămtổngsốhànghóaTrungQuốclàmra.Dùsốlượngnàyđángkể,nhưngđừngquênlàcáccôngtyMỹthườngchỉtrảchohànghóasảnxuấtởTrungQuốcíttiềnhơnchonênđơnđặthàngcủahọchỉcungcấpchocácnhàxuấtkhẩuTrungQuốcmộtphầnlợinhuậnnhỏhơnnhiều.

Đốivớicácnhàcungcấpnày,nhànhậpkhẩuMỹrấtquantrọng,khôngphảivìlợinhuậnmàhọtạora,màvìnhữngcơhộimàhọbanchonhiềuhơn.

TầmquantrọngvềmặtkinhtếcủaWal-MartđốivớiTrungQuốclàmộtthídụthíchhợp.Sảnxuấthànghóachonhàbánlẻkhổnglồnàyhiếmkhilàvậnmaychocáchãngsảnxuấtkiếmlờito,vìcôngtynàyđòimuavớigiáthấpnhấtcóthểđược.NhưngcácchủnhàmáyTrungQuốcthíchcáiýtưởngcóthểxưngdanhlànhàcungcấpcủaWal-Mart,vìWal-Martkhéttiếnglàtuyểnchọnnhàcungcấprấtgắtgao.ƯớctínhkhốilượnghànghóagiacôngcủaWal-MartởTrungQuốcchỉkhoảng9tỷUSDvàolúcmàTrungQuốcđangxuấtkhẩu1,2nghìntỷUSDgiátrịhànghóa.Nóicáchkhác,Wal-Martchiếmchưatới¾của1%tổnglượnghàngxuấtkhẩucủaTrungQuốc.GiátrịđíchthựccủaWal-Martđốivớinềnkinhtếnàylànóchocácnhàmáycáidanhtiếngmàsaunàyhọcóthểbiếnthànhtiền.

Wal-MartđitừnhàcungcấpnàytớinhàcungcấpkhácởTrungQuốc,chohọcơhộibiếndanh

tiếngcủanóthànhvốnliếng,thếnhưnglượnghàngWal-Martmuađượcbáocáolàkhônghềtăngtrongnhiềunăm.Wal-Marthưởngcái lợiđượchạgiáởmỗinhàcungcấpmới,nhưngcuốicùngcó lẽkhôngcònhãngsảnxuấtnàosẵn lòngsảnxuấtvớigiá thấpđếnthếđể lấytiếng.CógiátrịkhinóirằngbạnsảnxuấtchoWal-Mart,nhưngcũngcógiátrịgầnnhưtươngđươngkhinóirằngbạnđãtừngsảnxuấthànghóachoWal-Martrồiđuổicôngtynàyđichỗkhác.

LợithếvềquymôởTrungQuốckhôngcócùngmộthiệulựcnhưởnhữngthịtrườngkhác.Mộtlýdolàgiáhànghóađượckiểmsoátởcấpquốcgia.Nguyênliệuđượcbángầnnhưcùngmộtgiádùmuanhiềuhayít.Nhữngdoanhnghiệplớncóthểđượccácquanchứcchínhphủsămsoinhiềuhơn,cũngcónghĩalàphảitốnkémđểđượclòngcácquanchức.Vàrồicòncóvấnđềlaođộngchântayvẫncònrẻ,đặcbiệtkhiđượcquản lý theokiểucáchcụcbộkhôngchínhthức.Cácnhântốnàygiúpgiảithíchlýdonhiềulĩnhvựcvẫncònphântán,và lýdonhữnghãngsảnxuấtlớnchonhữngcơsởnhỏthầulại,ngaycảkhihọcóthểtựmìnhlàmviệctạicơsởmớitinhcủamình.

JohnsonCarterhưởngđượcgiá thấpcho tớikhiKingChemical lôicuốnđượcnhữngkháchhàngcóthểtrảgiácaohơn.Cáckháchhàngnhỏnàysẽtạođượclượnghàngbánriêngcủamình,vàhọđặtramộttiêuchuẩnmàhãngsảnxuấtcảmthấyJohnsonCartercũngphảiđápứng.Phảimấtnhiềunămmớitạođượcquanhệtốtvớinhàcungcấp,vàJohnsonCarterkhôngmuốnthayđổinhàcungcấpvàlàmlạitừđầu.Chủnhàmáyhiểuđiềuđó,vàvìthếhọmạnhdạntănggiáhơnnữa.Saukhicânnhắc,JohnsonCarterthàtrảthêmmộtchúthơnlàliềutìmmộtquanhệcungcấpmới.

Giáhànghóatăng,nhưngtháiđộcủachủnhàmáycònthayđổinhanhhơnnữa.CácnhànhậpkhẩuMỹcảmthấybịcấuvéonhiềuhơnbấtcứnhómnàokhác,vàchuyệnnàyhoàntoànlàdohãngsảnxuấtkhôngcònthathiếtmuốnchonhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtcủahọhưởngcơhộitốtnữa.CáchãngsảnxuấtTrungQuốcmuốnngườitiêudùngHoaKỳcũngtrảgiá tươngtựnhưngười tiêudùngởmọinơikhác trênthếgiới.Đưađơnhàngsảnxuất tớiTrungQuốcđãcóthờiđượccoilàvớbở,nhưnglợithếđóđangtrôituộtkhihãngsảnxuấtTrungQuốcthấyítcólýdođểgiảmgiánhiềunhưvậychonhànhậpkhẩuMỹ.

CáchãngsảnxuấtTrungQuốcthấyrằnghọkhôngcầncácnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtnhư trướcnữa.Sauvàinămcộng tácvới cácnhànhậpkhẩunày,phầncốtyếucủabíquyếtđãđượcchuyểngiao.Vàkhốilượnghàngtừcácnhànhậpkhẩuthịtrườnghạnghaicũngkháquantrọngnêncàngngàycácnhànhậpkhẩuthuộcthịtrườnghạngnhấtcàngchiếmmột

tỷlệthunhậpnhỏhơn.Tấtcảnhữngchuyệnnàybổsungchoáplựcđịnhgiá.

NhữngnhànhậpkhẩuMỹtớiTrungQuốckinhdoanhtheokiểucáchthẳngthắnhơn.Họmuamộtsảnphẩmgiámộtđô-la,hyvọngbánlạigiáhaiđô-la.Mặtkhác,nhàcungcấpTrungQuốcbánmộtsảnphẩmgiámộtđô-lakhihọcũngmấtmộtđô-lalàmranó.Họlàmvậyvìhọmuốncâukháchhàngcủakháchhàng,hoặchọđangđánhváncờbấtđộngsản,hoặchọtìmcáchxâydựngquanhệcánhânquantrọngvớicácquanchứcchínhphủ.CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngtưduythẳngtuột;họnhìncôngviệctheonhiềuchiều.Nhànhậpkhẩusuynghĩvềquâncờ,trongkhihãngsảnxuấtchơicờ.

NhànhậpkhẩuMỹnàođãlàmănởTrungQuốclúcđầuđềunátóctựhỏi:“Saohọlàmvậyđược?”ĐólàcâuBerniehỏitôikhilầnđầuôngtớiTrungQuốc,vàcâutrảlờiđãrõràng.SựthỏathuậnmàKingChemicalđềnghịkhôngkhácmộtvụkhuyếnmãikhôngmấttiềnlàmấy.Đươngnhiênđólàcáibẫy,nhưngcácnhànhậpkhẩuchorằngrốtcuộchọcũngsẽthànhcông-vàthậmchíhọthươnghạicácnhàcungcấpkhihọđượcmờichàobằngnhữngmồinhửđẹpnhưmơđó.

CácnhànhậpkhẩuàoạttớiTrungQuốc.Họhuấnluyệnnhàcungcấpcủamìnhvàkhôngnhậnthứcđượcrằngrốtcuộccáchãngsảnxuấtsẽchiếmvaitròchủđộng.CácnhàcungcấpTrungQuốcthựchànhmộtthứnhuthuậtkinhtế-sửdụnglòngthamcủanhànhậpkhẩuđểchốnglạichínhhọ.NóxuấtpháttừBinhphápTôntử,vàchỉsauđórấtlâucácnhànhậpkhẩumớinhậnbiết-nếumayrahọnhậnbiết-rằngcácnhàcungcấpcủahọđãbiếtngaytừđầulàhọsẽởđâukhiváncờkếtthúc.

o0o

KhiHoaKỳ thúcđẩymậudịch songphươngvớiTrungQuốc lênnhững tầngmức caohơntrongnhữngnăm1990,họgiảđịnhrằngsẽdễcộngtácvớiTrungQuốchơnkhinướcnàygiàucó.Nhưngnếuquanhệnhànhậpkhẩu-nhàsảnxuấtchothấyđiềugìđó,thìthựctếlạitráingược.KhicáchãngsảnxuấtTrungQuốclớnmạnhvàgiàucóhơn,họcốtìmra-vàvậndụng-nhiềulựcđònbẩyhơntrongquanhệvớikháchhàngnướcngoài.

Quanhệnhàsảnxuất-nhànhậpkhẩucóthểđượccoinhưmộtphúngdụchotươnglaicủaquanhệgiữaHoaKỳvàTrungQuốc,vàmộttrongnhữngtháchthứclâudàisẽlàphảihọccáchràngbuộcTrungQuốc.Mộtsốnhàlãnhđạocóthểcảmthấyhọchỉcóquákhứchínhtrịlàmkimchỉnam;nhưngthậtracónhiềuđiểnhìnhvimômàhọcóthểrútratừkinhdoanh,vàtrongcácmôhìnhđócóthểtìmthấymộtnhậnthứccógiátrịchonhiềuchiếnlượcvàchiến

thuậtkhácnhau.

DướithờiTổngthốngClinton,khiquychếTốihuệquốcchoTrungQuốcđượcthảoluậntạiQuốchội,đãcócơhộichoHoaKỳduytrìcảicáchchínhtrịvàkinhtếởTrungQuốc,nhưngcơhộinàyđãbịbỏqua.

Nhữngđiềukiệncơchếđượccảithiệnlúcđólẽrađãđặtnềntảngthíchhợpchosựtiếnbộổnđịnh.Thayvìvậy,cácnhàchínhtrịvàlãnhđạodoanhnghiệpMỹđãvộivànglaođầuvàotìnhtrạngràngbuộcqualạinhiềuhơnvớiTrungQuốc,mộtquốcgiacóđộtincậylàđángngờ.

Quyếtđịnhmở toangcánhcửagiao thươngvớiTrungQuốc - trướckhi chúng ta sẵnsàng,trướckhiTrungQuốcsẵnsàng,trướckhichúngtahiểumìnhvướngvàocáigì;mộthànhđộngdolòngthamcủachúngtathúcđẩy-chínhquyếtđịnhnàychứkhôngphảiđiềugìkháclạilàmộtthứsảnphẩmchấtlượngkémchẳngkhácgìhànghóaMADEINCHINA.

LỜIBẠT

Ngaysaukhi cuốnsáchPoorlymade inChina đượcxuấtbảnvàomùaxuân2009, tôiđượcWFAEmờiphỏngvấntrongmộttiếngđồnghồtrênradio.WFAElàchinhánhphátthanhcủaNPR,truyềnthanhtừthànhphốCharlottethuộcbangNorthCarolina.Trongcuộcphỏngvấnấy,MikeCollins,ngườiphụtráchchươngtrìnhđãhỏitôi:Tạisaotôilạiviếtcuốnsáchnày?

Đãnhiềuthángtrôiquakểtừkhitôinộpbảnthảochonhàxuấtbản,vàtôimớitrởvềMỹtừĐôngÁ.Dochưaquenvớinhữngcuộcphỏngvấnlongtrọng,hayvìbấtkỳlýdonàokhác,tôithấymìnhthậtlúngtúng.Đãdànhphầnlớnthờigiantronghainămròngrãviếtcuốnsáchnày,bạnsẽcholàtôisẽdễdàngtrảlờicâuhỏitrên,nhưngtôikhônglàmđược,khôngthểnóiralýdođặtbútviết,tôiđãnóilanmanchẳngrađâuvàođâu.

Saucuộcphỏngvấnấy,tôiđãcóthêmthờigianđểsuynghĩvềđộngcơviếtsáchcủamình.Lẽdĩnhiên,nhiềungườiviếtsáchđểkiếmtiền,nhữngngườikhácthìviếtvìmongđượcchútdanh.Riêngtôi,dùđãđượcnhậntiềntrướcđểviếtcuốnsáchnày,nhưngthờigianviếtsáchđãkéodàihơntôinghĩnhiều,vàtôiđãphảibùtiềntúicủamìnhvàođểhoàntấtcuốnsách.Tôikhôngphảilànhàbáo,cuốnsáchnàyđốivớitôikhôngphảilàmộtsựthăngtiếntrongnghềnghiệp.Tôiđãphảingưngcôngviệcchínhcủamìnhtrongsuốtthờigianviếtsách.

Nếuxétvềdanhtiếngthìnhữngquantâmcủađộcgiảđếncuốnsáchnàychỉlàmtôilolắng.Dobảnchấtcủacuốnsách–vànhấtlàdocáitựagaygắtcủanó–nêntôiđãsợrằngsaukhixuấtbảncuốnsáchtôicóthểsẽkhôngđượcphéplàmviệcởTrungQuốcnữa,hoặcnếuvẫncònđượcphéptrởlạiđấtnướcnàythìcáckháchhàngtiềmnăngcũngsẽcoicuốnsáchlàmộtvấnđềtrởngại.Lúcấymộtsốlolắngcủatôicũngđãtrởthànhhiệnthực:tôibắtđầuvấpphảicáchđốixửlạnhnhạtvànhữngbứcthưđiệntửkhôngđượctrảlời.

Saukhicuộcphỏngvấnkếtthúc,ngaytrướccửaphòngthucủamình,Mikecámơntôiđãđồngýthựchiệncuộcphỏngvấnnày,vàtiếptụcnhắclạicâuhỏibannãy–chỉcóđiềulầnnàycâutrảlờicủatôisẽkhôngđượcthuvàphátđếnđộcgiảnữa.RõrànglàtôichẳngcómấylợiíchkhiviếtmộtcuốnsáchnhưPoorlymadeinChina,vìvậyMikethựcsựtòmòmuốnbiếttạisaotôilạiphảinhọccôngđếnthế?

Tôithoángngậpngừngvàsuynghĩrấtnhanh.Tôihiểuanhtamuốnámchỉcáigì.Lúcnày,vìkhôngcònáplựcphỏngvấnnữa,tôiđãnởmộtnụcườiyếuớtvàđưaracâutrảlờicóchútriêngtư:“Ừ,nhưngchắccũngphảicóaiviếtranhữngđiềuấychứ!”Câutrảlờicủatôiđãkhiến

Mikenhìntôivớimộtvẻtôikhôngthểnàoquên,đầythấtvọngvàtiếcrẻ,anhtabảotôirằnganhướcgìtronglúcphỏngvấntôiđãnóiđúngnhưthế.

Mặcdùkỹnăngtrảlờiphỏngvấncủatôihômấythậtkém,nhưngtrongmấythángsauđótôicũngđãlàmhếtsứcmìnhđểcổđộngcuốnsáchcủatôi.Tôicóthêmmộtsốcuộcphỏngvấnkhác,đasốlàdocácđàiđịaphươngthựchiện,vàcuốnsáchcủatôicóthêmmộtsốnhậnxéttíchcựctrongcácbàiđiểmsách,cũngtừcáctờbáonhonhỏ.Rồithìsaukhicuốnsáchrađờiđượckhoảng9tháng,mộtvậnmaylớnđãxảyra.TạpchíTheEconomistvàmộtsốcácnhàxuấtbảnliênbangkhácđãchọncuốnPoorlymadeinChinalàmcuốnsáchhaynhấttrongnăm.Đólàmộtvinhdự,giúpthuhútsựchúýcủađộcgiảđếncáitựasáchnày.Rồitiếptheođólànhữngnhàphêbình–hoặcítralànhữngnhàphêbìnhnghiệpdư.

Bấtkểtôiđiđếnđâu,ngườitacũngđềuhàohứng,nhưnggiảithíchlýdocuốnsáchtrởnênnổibậtnhưvậy.Khôngainóilàhọkhôngthíchcuốnsách,nhưnghọđềuámchỉrằngcuốnsáchnàyđượcchọnlàmcuốnsáchcủanămchỉvìnócóđúngchủđềmọingườiđangquantâm.TrungQuốclúcấyđangdínhrấtnhiềuvụtaitiếngvềchấtlượnghànghóa,vìthếmọingườimuốnbiết thêmvềchủđềnày,có thế thôi. “Anhđãcómặtđúngchỗvàođúngthờiđiểm”,ngườitabảotôithế,hàmýrằngnếunhưtrướcđóđãcómộtvàicuốnsáchnàokhácvềchủđềnàythìcuốnsáchcủatôithậmchíchẳngaibuồnđểýđến.

Nhữngnhậnxétnhưtrênđãkhiếntôinhậnramộtđiềumàtrướcđótôihoàntoànkhôngnhậnra:cuốnsáchcủatôihóaralàcuốnduynhấtđãđưaranhữnglýgiảivềsựyếukémchấtlượngcủahànghóaTrungQuốc.Lạthật,tôinghĩthế.Trongvòngđờicủacáctintứcthờisự,thôngthườngkhimộtchủđềđượcbáochíđềcậpthậtnhiềutrongmột thờigian, thìynhưrằngtrongkhoảngtừ12đến18thángsauthếnàocũngcóítralàmộtvàicuốnsáchviếtvềchủđềấy.Trongkhiđó,vụtaitiếnglớnđầutiênvềchấtlượnghànghóaTrungQuốcđãnổratạiMỹchođếnnaylàđãgần3năm,chấtlượngthìcứtiếptụctồitệ,vậymàchođếngiờchỉmớicómộtcuốnsáchcủatôi.

Tôichẳngphiềngiậngìvớinhữngnhậnxéttheokiểu“cómặtđúngchỗvàođúngthờiđiểm”vềcuốnsáchcủatôi,vìđiềuđólàchínhxác:TôilàmviệctrongngànhchếxuấtởTrungQuốc,nêntôicóchấtliệuđểviết.Nhưngnhữngnhậnxétnhưtôiđãnêuởtrêntạochotacáicảmgiácrằngchỉcómộtmìnhtôimớicónhữngkinhnghiệmchếxuấtđó.ThếcònhàngnghìnngườingoạiquốckhácđanglàmviệctạiTrungQuốcthìsao?VàcònmộtsốlượnglớnhơnrấtnhiềunhữngngườiTrungQuốc–consốhẳnphảilênđếnhàngchụctriệu,theonghĩađen–cũngđanglàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất?Rõrànglàtấtcảnhữngngườinàyđềuphảicóít

nhiềuhiểubiếtvềnhữngbímậtđentốivàsâukínnhấtcủacácngànhcôngnghiệpchứnhỉ?

Lẽratôiđãphảicócảmgiáctựhàovìmìnhlàngườiduynhấtxuấtbảnđượccuốnsáchvềchủđềấy,nhưngtôikhônghềcảmthấythế.Tráilạilàkhác:tôicảmthấyrấtbănkhoănvìtạisaolạicóquánhiềungườiimlặngnhưvậy.Tôicócảmgiáclàcónhiềungườicóthểviếtđược,nhưngchỉrấtítngườiviếtvìởTrungQuốcnóichunglàngườitakhóchấpnhậnsựphêphán.Cóvẻnhưmọingườiđềutinvàogiảđịnhnày,màkhôngphảilàkhôngcócơsở,làkhôngkhônngoankhiviếtnhữngđiềuphêphánvềđấtnướcnày;chínhphủTrungQuốckiểmsoátchặtchẽvàkhácứngrắn;aibiếtđượcchuyệngìsẽxảyra.

Từkhicuốnsáchđượcxuấtbản,tôithườngbịngườikháchỏiliệutôicócònđượcchophépquaylạiTrungQuốcnữahaykhông.Câutrảlờiđơngiảnnhấtlàtôivẫnđượcvào–tạisaolạikhôngnhỉ?TôivẫntiếptụcđóngvaitròmôigiớichocáccôngtyMỹcóhoạtđộngsảnxuấttạiTrungQuốc.CôngviệctrunggiancủatôiđãgiúptạoradòngchảycủađồngMỹkimvàomộtnềnkinhtếđangrấtcầnngoạitệ.Hàngtriệuđô-laMỹmàtôigiúpđưavàonướcnàymỗinămcuốicùngsẽđónggópvàoviệccủngcốsứcmạnhcủaĐảngCộngsảnTrungQuốcmàthôi.

Nhưngxincácbạnđừngnhầmlẫn:khônghềcóchuyệnTrungQuốcđangtrảithảmđỏđểđónrướctácgiảcuốnsáchnày.NơixuấtbảncuốnsáchcủatôiđãphảimấtnhiềuthángđểxinphépnhậpbảntiếngAnhcủacuốnsáchnàyvàoTrungQuốc,vàchođếnnaychúngtôivẫnchưatìmđượcnhàxuấtbảnnàoởTrungHoaĐạilụcsẵnlòngmuatácquyềnđểdịchcuốnsáchnàyrachothịtrườngnộiđịa.

TạinhữngnơikhácởchâuÁ,cácnhàxuấtbảnháohứcmuatácquyềncuốnnày.Chúngtôiđãkýkết thỏa thuậntạiViệtNam,ẤnĐộvà Indonesia.Ngay tạiHongKongvàĐàiLoancũngnhậphộivớiđềnghịmuatácquyềnbảntiếngHoaphồnthể.NhưngbảngiảnthểdànhchothịtrườngĐạilụcthìkhôngaiđứngranhậncả.

CánhântôicũngcónhữngnỗlựctìmkiếmmộtnhàxuấtbảntạiTrungQuốc,vàđãtraođổivớimộtnhàxuấtbảnmàmộtngườibạntôilànhàvăngiớithiệuchotôi.Banđầuhọcũngtỏrarấtquantâmvìđãđọcquanhữngbàiđiểmsách,nhưngsauđóhọlạitỏralạnhnhạt.Họnóithẳngchotôibiếtrằngcuốnsáchcủatôiđemlạiquánhiềurủirochohọ,bởivìnócóthểsẽtạoramộtsựquantâmkhôngđúnghướng.

Ngườibiêntậpcótráchnhiệmnhậnxétcuốnsáchcủatôiđãkhôngbaogiờnuốttrôinổimấytrangđầu,theonhưngườitabảovớitôi.Ngườinàygửichotôimộtghichéptrongđóviếtvềnhữngnghingạiđốivớimộtsố“chuyệntếnhị”(theocáchtôiđãdùngchữxínghiệpbóclộtlao

động[sweatshop]ởđầuchương1).

Trongsốnhữngcâuhỏikhótrảlờinhấtmàtôiđãnhậnđượctừlúccuốnsáchđượcxuấtbản,đặcbiệtlàliênquanđếnvấnđềchấtlượnghànghóa,đólà:Mọiviệcphảikháhơnrồichứ?Nếutrảlờiđượcrằngchúngtađãquakhỏigiaiđoạnhoangsơbanđầurồithìrấttốt,nhưngvớimộtquốcgiamàhầunhưbấtcứaivàbấtcứlúcnàongườitacũngphảitựkiểmduyệtthìtacóthểnóigìvềnóđây?

KhiđượchỏivềnhữngdựđoánvềchuyệnliệusaunàysẽcóthêmnhữngvụtaitiếnglớnhơnvềhàngTrungQuốckhông,tôikhôngđoángìcảmàthayvàođó,tôiđảmbảorằngsẽcóthôi.Khôngmộttiếntriểnthựcsựnàocóthểcóđượcởcáinơimàcácnhàxuấtbảnsợhãitrongviệcxuấtbản,vàmọingườithìsợphảiphátngôn.

LỜICÁMƠN

Cuốnsáchnàyđượcxuấtbảnvớilòngtốtvàsựgiúpđỡcủanhiềungười.Tôichịutráchnhiệmvềbấtkỳvấnđềnàotrongcâuchuyện,đồngthờidànhlờitriânsâusắcvàchânthànhnhấtcủatôiđếnnhữngngườisauđâyđãcốnghiếnthờigian,tráchnhiệmvàsựủnghộnhữngnỗlựccủatôi:TomAlain,JasonBernstein,BrookeEplee,AnatoleFaykin,JeffreyHurwitz,BennettHymer,HandolKim,ScottKlepper,ArielKronman,MartinLakin,RachelLakin,JimLlewellyn,Hugo Restall, Benjamin Robertson, Marianna Salz, Steve Sher, Benjamin Schwall, GabriellaWortmann.

ViệctôikhôngđoánđượcnhữnggìnướcCộnghòaNhândânTrungHoahồiđápchongaycảnhữnglờichỉtríchquanhconhấtvềnhữngthươngvụtrongbiêngiớinướcnàyđãkhiếntôihànhđộngphùhợp.Córấtnhiềungườiủnghộcuốnsáchnày,nhưnghọmuốntêncủamìnhkhôngbaogiờđượcđềcậpđến.NhữngcánhânnàylàngườiTrungQuốccũngnhưngườinướcngoài.

Khôngaiphảilosợvềnhữnghậuquảkhiphảilộdiệntrongsách,haykhihỗtrợngườikháclàmđiềuđó.Tựdongônluậnphảitrởthànhmộtquyềnphổquát,nhấtlàviệcthảoluậnvàtranhluậnlàtốtchoxãhội.Chọnviệcẩndanh,nhữngngườiủnghộkhôngtêncủatôiđãgiúpcuốnsáchnày làmđượcmộtđiềucuốicùngnhưngquantrọngrằngmộtsốđiềucũngphảithayđổitrướckhicóbấtkỳhyvọngnàovềmộtthếgiớitrongđóTrungQuốcđóngvaitròlãnhđạocaohơn.

Ebookđượclàmdựatheobảnincủacuốnsáchsau:

NHÀMÁYGIACÔNGTOÀNCẦU–Vénmànbímậtnhữngchiếnthuậtsảnxuất“MadeinChina”

BảntiếngViệt:LêThanhLộc

Chịutráchnhiệmxuấtbản:BùiViệtBắc

Biêntập:NguyễnThếVinh

Sửabảnin:Dịchgiả

Bìa:NhấtNhân

In1000cuốn,khổ16x24cm.IntạiCtyCPInKhuyếnhọcPhíaNam.Sốđăngkýxuấtbản:1116–

2009/CXB/04-21/TĐ.Quyếtđịnhxuấtbảnsố788/QĐ-TĐngày17/12/2009.InxongvànộplưuchiểuquýInăm2010.

CóbổsungLờinóiđầu,Dẫnnhập,LờibạtcùngLờicámơntheoấnbảnRevisedandUpdated2009,bảndịchcủangườilàmebook.

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

CHÚTHÍCH

[1]CâutríchdẫnnàykhôngdịchsátbảntiếngAnhmàngườilàmebookchéplạiphầntươngứngtrongbảndịchtiếngViệttừnguyêntáctiếngHoađểbạnđọcthấyquenthuộc.

[2] Xin lưu ý là “chuyên gia về Trung Quốc” chứ không phải là“chuyên gia người Trung Quốc”. Từ đây về sau đềumang nghĩanày.

[3]Lauderprofessor:mộthọchàmmàngườilàmebookkhôngtìmthấyđịnhnghĩarõràng.

[4]Nhiềutêncôngtyvàtênngườitrongsáchnàyđãđượcthayđổi.

[5]Tươngđương4,5kg.(Chúthíchcủangườilàmebook)