Upload
ian-valentine
View
73
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Tajemnice minerałów. Zapraszamy!. ILMENIT. Ilmenit (pochodzenie: Norwegia). ILMENIT. Skład chemiczny: tlenek żelaza i tytanu (FeTiO 3 ) Twardość w skali Mohsa: 5–6 Przełam: muszlowy Łupliwość: niewyraźna Pokrój kryształu: romboedryczny, grubo tabliczkowy, płytkowy - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Tajemnice minerałówZapraszamy!
ILMENIT
Ilmenit (pochodzenie: Norwegia)
Ilmenit (pochodzenie: Rosja)
ILMENIT
•Skład chemiczny: tlenek żelaza i tytanu (FeTiO3)
• Twardość w skali Mohsa: 5–6• Przełam: muszlowy •Łupliwość: niewyraźna •Pokrój kryształu: romboedryczny, grubo
tabliczkowy, płytkowy •Układ krystalograficzny: trygonalny •Gęstość minerału 4,7 g/cm³
ILMENIT
• Największe złoża na świecie występują w Australii, Republice Południowej Afryki, USA – Floryda, zaś w Europie – w Norwegii – Arendal, Ekersund, Szwecji – Routivare, Pletherhorn, Francji, Włoszech – okolice Novara, Rosji – G.Ilmeńskie, Ural, na Ukrainie.
• W Polsce spotykany w suwalskim masywie anortozytowym, w garbach Nowej Rudy,
w pegmatytach Łomnicy i Szklarskiej Poręby, w piaskach złotonośnych koło Złotoryi na Dolnym
Śląsku, w piaskach Dunajca i na wybrzeżu bałtyckim w piaskach rzecznych i plażowych.
JASPIS
JASPIS
Skład chemiczny: SiO2
( jest odmianą unakitu)Układ krystalograficzny: trygonalnyBarwa: wszystkie barwy, pasiasty lub
plamistyRysa: biała, żółta, brązowa, czerwonaTwardość w skali Mohsa: 6,5 -7Gęstość: 2,58 -2,91 g/cm3Łupliwość: brakPrzełam: haczykowaty, muszlowy
KRYSZTAŁ GÓRSKI
KRYSZTAŁ GÓRSKI Grupa: kamień szlachetny z grupy
kwarcuBarwa: biała lub bezbarwny, przezroczysty, często zmętniałyWzór chemiczny: SiO2 (dwutlenek krzemu)
Połysk: szklisty, żywicznyUkład krystalograficzny: trygonalnyTwardość w skali Mohsa: 7
Gęstość: 2,65 g/cm³Łupliwość: brakPrzełam: muszlowy, bardzo kruchy
KRYSZTAŁ GÓRSKI Pochodzenie: pegmatyty, skały magmowe, utwory hydrotermalne,
żyły typu alpejskiego, aluwia
Występowanie: Indie, Sri Lanka, Kenia, Madagaskar, Brazylia, Gujana Francuska, USA (Maine, Nowy Jork, Płn. Karolina, Arkansas, Kalifornia), Rosja, Ukraina, Kazachstan, Gruzja, Szwajcaria, Austria, Włochy, Niemcy, Czechy, Polska, Francja.
Pielęgnacja i środki ostrożności: Kryształy należy myć bardzo często pod bieżącą wodą, gdyż z łatwością wchłaniają negatywną energię z otoczenia. Następnie należy wystawić je na działanie
promieni słonecznych. Jednak w bardzo wysokiej temperaturze mogą popękać. Kryształ jest minerałem nadzwyczaj odpornym na działanie kwasów i zasad. Rozpuszcza się jedynie w kwasie fluorowodorowym.
OBSYDIAN
OBSYDIAN
Wzór: SiO2
inna nazwa: agat islandzki Twardość: 5-6
Gęstość: 2330-2430 kg/m³
OBSYDIAN Obsydian (SiO2, agat islandzki), magmowa skała
wylewna, należąca do grupy skał kwaśnych. Zbudowana ze szkliwa wulkanicznego, zasobnego w krzemionkę oraz skalenie alkaliczne. Skrytokrystaliczna struktura obsydianu sprawia, że wyglądem zewnętrznym przypomina ciemne szkło. Barwa czarna, brunatna lub zielonkawa. Charakterystyczny silny, szklisty połysk.
Występuje na Wyspach Liparyjskich (Włochy), w Armenii, Turcji, USA i Meksyku. Wykorzystywany do celów zdobniczych, a w czasach prehistorycznych stosowany jako materiał do wyrobu narzędzi i broni.
AWENTURYN
AWENTURYN
Wzór chemiczny: SiO2 – tlenek krzemu
Połysk: szklisty, na przełamie tłustyBarwa: zielona lub czerwonaRysa: biała lub szarawaTwardość w skali Mohsa: 7Spójność: kruchyGęstość: 2,65Skupienie: ziarniste, pręcikowe, zbitePrzełam: muszlowy
AWENTURYN
Występowanie : Awenturyn nie jest właściwie minerałem lecz raczej agregatem zbudowanym z ziaren kwarcu i łusek miki.
Największe złoża: Indie , Egipt , Rosja– na Uralu (w łupkach mikowych), na Syberii, w Górach Ałtaj, Brazylia, Chile, Hiszpania, Austria.
W Polsce – znajdowany sporadycznie w aluwiach Kaczawy i w Górach Izerskich
GIPS
Skład chemiczny :Siarczan(VI) wapnia dihydrat (CaSO4 · 2H2O)
Twardość w skali Mohsa: 2 Przełam: muszlowy Łupliwość: doskonała jednokierunkowa Układ krystalograficzny: jednoskośny
GIPS• Ważniejsze miejsca występowania – Tanzania, Kanada
(Nowy Brunszwik), Nowa Szkocja, USA (Kolorado, Utah, Michigan, Nowy Meksyk, Kalifornia, Teksas), Meksyk, Chile, Rosja, Francja, Włochy, Niemcy, Hiszpania, Czechy, Polska (szczególnie okolice Opoczna, Mszczonowa, Sudety , Dobrzyń nad Wisłą i inne.
• ładnie wykształcone kryształy, są cenione i poszukiwane przez kolekcjonerów (największe osiągają wielkość kilku metrów),
• jest powszechnie stosowany w budownictwie m in. jako materiał wiążący
• używany jako surowiec rzeźbiarski,• w modelarstwie.
KWARCOWE TYGRYSIE OKO
KWARCOWE TYGRYSIE OKOWzór: SiO2
Twardość w skali Mohsa: 7Gęstość: 2,65
Rysa: białaPrzełam: muszlowyPołysk: jedwabisty, bądź szklistyŁupliwość: brakBarwa: żółta, żółtobrązowaStopień przezroczystości: przeświecający, nieprzezroczystyWspółczynnik załamania światła: 1,544-1,553Dwójłomność: 0,009Dyspersja: 0,013Pleochroizm: nie występujeLuminescencja: nie występujeJest minerałem kruchym, nieprzezroczystym, należy do minerałów
rzadkich.
KWARCOWE TYGRYSIE OKO
Występowanie:RPA – nad rzeką Oranje w masywie Door (eksploatowany od 1876 r., występuje w formie wkładek wśród złupkowanych jaspisów). Australia – Yarra Creek, Namibia, USA, Meksyk, Birma, Indie, Rosja, Ukraina.
Twardość (w skali Mohsa) : 7Układ krystalograficzny trygonalny : kwarc
niskotemperaturowy; heksagonalny – kwarc wysokotemperaturowy
KORUND
KORUND
Twardość w skali Mohsa: 9Układ krystalograficzny: trygonalny
(pseudoheksagonalny)
KORUND
Korund zawiera czasami niewielkie domieszki chromu, tytanu lub żelaza. Przezroczyste odmiany krystaliczne są wyjątkowo czyste pod względem składu chemicznego. Znaczne ilości domieszek zawierają zbite odmiany drobnokrystaliczne.
TURKUS
Występowanie :IranTybetRosjaUSABrazyliaPolska – na dolnym Śląsku
TURKUS
•Układ krystalograficzny: trójskośny
•Skład chemiczny :CuAl6(PO4)4(OH)8 – 4H2O
•Barwa : błękitna, niebieskozielona, turkusowa
•Gęstość: 2,31 – 2,84g/cm 3
•Twardość w skali Mohsa : 5-6
AŁUN
AŁUN
Twardość w skali Mohsa - 2 – 2,5 Skład chemiczny : Siarczan potasowo –
glinowy (KAl(SO4)2 · 12 H2O)
Występuje w formie skupień ziarnistych, naciekowych, tworzy naloty i wykwity. Jest kruchy, łatwo rozpuszcza się w wodzie.
Układ krystalograficzny : regularny.
AŁUN
•Występuje w strefie wietrzenia skał ilastych, węgli zawierających piryt, markasyt oraz inne siarczki. Powstaje też w procesie wietrzenia skał magmowych zasobnych w skalenie i skaleniowce.
•Dawniej, jako kamyk po goleniu, był szeroko używany do tamowania drobnych krwawień z ranek po zacięciach przy goleniu. Dziś w tym celu ałun oferowany jest m.in. postaci sztyftu.
PIRYT
PIRYT
Twardość w skali Mohsa : 6,5 Skład chemiczny : FeS2
Występuje we wszystkich typach skał. Należy do minerałów bardzo pospolitych i szeroko rozpowszechnionych.
Układ krystalograficzny: regularny
AMETYST
AMETYSTTwardość w skali Mohsa : 7Skład chemiczny : SiO2
Występuje w dużych ilościach wśród utworów pneumatolitowych i hydrotermalnych; także wśród skał osadowych (żwiry, piaski). Występuje głównie w próżniach pogazowych skał bazaltowych, w tak zwanych geodach lub migdałach. Geody pochodzące z Brazylii osiągają czasem wielkość ponad jednego metra sześciennego.
Układ krystaliczny : trygonalny
RODONIT
RODONIT• WZÓR: (CaMn4[Si5O15])
• TWARDOŚĆ W SKALI MOHSA: 5,5–6,5
• WYSTĘPOWANIE: Spotykany w skałach metamorficznych: skarnach, wapieniach, marmurach. W złożach rud manganowych
w osadach bogatych w rodochrozyt.
• STRUKTURA KRYSTALOGRAFICZNA: trójskośny
RODONITZASTOSOWANIE:• stanowi lokalnie rudę manganu (zawiera do 42% Mn),• bywa używany do produkcji glazury i barwników
malarskich,• w jubilerstwie ograniczone: stosowany w postaci
kaboszonów. • Poszukiwane są okazy różowe, i różowoczerwone z
drobnymi białymi żyłkami. • Kryształy jubilerskie pochodzą przede wszystkim z
Kanady i Tanzanii,• używany jest do wyrobu drobnych przedmiotów, waz,
wisiorków, naszyjników, • jako kamień dekoracyjny np. okładziny stacji metra w
Moskwie.
MAGNETYT
MAGNETYT
STRUKTURA: romboedryczneTWARDOŚĆ W SKALI MOHSA: 5,5–6,5WYKORZYSTYWANIE: Jest najbogatszą i
najlepszą dla przemysłu rudą żelaza. Odłamki odmiany stalowoszarej po bębnowaniu i oprawieniu bywają używane jako kamień ozdobny.
MAGNETYT
WYSTĘPOWANIE: Bogate złoża magnetytu znajdują się w Szwecji (Kiruna, Luossawara), Rosji (Ural), na Ukrainie i w USA. W Polsce minerał ten występuje w Kowarach na Dolnym Śląsku, w Kletnie, okolicach Szklarskiej Poręby, Spotykany jest w bazaltach okolic Złotoryi i na Suwalszczyźnie.
CHALKANTYT
CHALKANTYT
Skład chemiczny CuSO4·5H2O(pentahydrat siarczanu miedzi)
Twardość w skali Mohsa 2,5 Przełam muszlowy Łupliwość niewyraźna, dwukierunkowa Pokrój kryształu niewielkie, rzadko
spotykane, tabliczkowe, słupkowe Układ krystalograficzny trójskośny Gęstość minerału 2,29 g/cm³
CHALKANTYTWystępowanieJest minerałem wtórnym w strefie utleniania
kruszców miedzi. Może też tworzyć się jako ewaporat w klimacie suchym i gorącym z wód słonych jezior.
Miejsca występowania:Na świecie: Niemcy – Rammelsberg, Goslar,
Hiszpania, Wielka Brytania, Słowacja, USA, Chile – największe złoża na świecie powstałe w wyniku ewaporacji.
W Polsce: występuje w kopalniach miedzi w rejonie Lubina, Polkowic, Rudnej. Spotykany na Pogórzu Kaczawskim, też w starych kopalniach Gór Świętokrzyskich.
CHALKANTYT
•Zastosowanielokalnie stosowany jako surowiec do
otrzymywania miedzi (Chile),stosowany jako środek ochrony roślin,ma znaczenie naukowe,ma znaczenie kolekcjonerskie – bardzo
często jest sztucznie hodowany, by otrzymać idealnie wykształcone kryształy,
stosowany do niszczenia korzeni w rurach kanalizacyjnych.
KORDIERYT
KORDIERYT
twardość w skali Mohsa:7układ krystalograficzny :rombowygęstość minerału: 2,6–2,66 g/cm3pokrój : słupkowybarwa: szara, niebieska, żółta, fioletowa
KORDIERYT
Wysoko ceniony i bardzo drogi kamień jubilerski. Obecność inkluzji znacznie obniża wartość kamieni. Najpiękniejsze okazy pochodzą z Cejlonu, gdzie spotykane są w żwirach zawierających różne kamienie. Kryształy kordierytu otrzymują zwykle kwadratowy lub ośmiokątny szlif schodkowy, który uwypukla pleochroizm. Obrót o 90 stopni zmienia barwę kamienia na niebieską.Tzw. "kompas wikingów" – dzięki własnościom pleochroicznym był używany przez żeglarzy do ustalania pozycji słońca przy zachmurzonym niebie; kordieryt zastosowany jest również w tzw. "kompasie zmierzchu", stosowanym w lotnictwie, którego istotnym elementem jest filtr polaryzacyjny, przyrząd ten umożliwia określenie położenia Słońca po jego zachodzie, na podstawie zmian polaryzacji błękitu nieba wraz z kierunkiem obserwacji, pozwala znaleźć położenie Słońca z dokładnością do 2,5°, nawet jeśli znajduje się ono 7° poniżej linii widnokręgu.
LABRADORYT
LABRADORYT
twardość w skali Mohsa:7układ krystalograficzny: trójskośnyskład chemiczny: zawiera 30–50% albitu naalsi3o8 (glinokrzemian sodu) oraz 50–70% anortytu (glinokrzemian wapnia)barwa: bezbarwna, biała, szara, zielona
LABRADORYTRozpowszechniony składnik niektórych skał magmowych, głównie labradorytów, a także skał metamorficznych.
Miejsca występowania: USA – znajdują się tam dobrze wykształcone kryształy nadające się do obróbki jubilerskiej, Meksyk, Kanada – na Półwyspie Labrador, Australia, Finlandia – główne miejsce pozyskiwania niezwykle pięknych kamieni.
Polska – (jako składnik gabra) w Woliborzu i Bożkowie na Dolnym Śląsku /w postaci ziaren charakteryzujących się błękitną migotliwością.