Upload
kivanc-bayram
View
296
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
malat Teknolojileri
Dr.-Ing. Rahmi nal
Talal malat Yntemleri
malzemebilimi.net 1
Talal malat
Kapsam
Talal imalatn tanm
Tala kaldrmann esaslar
Takmlar
Tornalama
Frezeleme
Planyalama, vargelleme
Talama
Brolama
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
2
Talal malat
TALALI MALAT
ekillendirilecek iparas zerinden takmlar yardmyla kk
paracklar halinde malzeme koparlarak (tala) yaplan imalata
talal imalat denir.
lemin esas, takm ile iparas malzemelerinin birbirinden
farkl sertlikte olmalar ve bylece tala kaldrlabilmesidir.
rnein; elik malzeme ile alminyum malzemenin izilebilmesi,
bakla aa malzemenin yontulabilmesi gibi.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
3
Talal malat
Talal imalat yardmyla malzemeler zerinden paracklar
kaldrarak istenen ekil ve llerde para imali; paralar
zerinde delik, vida, di ve kanallarn almas mmkn
olmaktadr.
Takm: Talal imalatta i paras zerinden paracklar (tala)
kaldrmaya yarayan ve sert malzemelerden yaplm gerelere
takm ad verilir.
Takm tezgah: Talal imalat srasnda gerekli olan g ve
hareketi salayan bir aratr. Talal imalat tezgahlar takm ve
i parasnn hareket tarzna gre farkl isimler alrlar.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
4
Talal malat
TALA KALDIRMANIN ESASLARI
TAKIM
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
5
Talal malat
TT
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
6
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
7
Talal malat
TAKIM MALZEMELER
Takmlar malzemelerine gre snflandrlacak olursa;
Takm elikleri
Sert metaller
Seramik takmlar
Elmaslar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
8
Talal malat
1. Takm elikleri
Bu grupta karbon elikleri, az alaml elikler ve hz elikleri
sertliklerini sertletirme yolu ile kazanrlar. Bunlarn ierisinde an
fazla yaygn olarak kullanlan takm elii yksek hz elikleridir.
Yksek Hz elikleri (HSS):
alma scakl < 600oC, sertlik: 62-65 RC, elik iin kesme
hz:30-40 m/dak.
Takm elikleri ve zellikle hz eliklerinin kesme kabiliyetlerini
arttrmak iin eitli yzey kaplama ilemleri yaplmaktadr.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
9
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
10
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
11
Talal malat
2. Sinterlenmi Karbrler
Sert metal (Hard metal) adn tayan sinterlenmi karbrler,
balayc malzemeleri kobalt (Co) olan: tungsten karbr (WC),
titan (TiC) ve Tantal (TaC) karbrlerinden sinterleme yolu ile
elde edilen malzemelerdir.
ok sert, yksek scakla ve anmaya dayankl, yksek
alma scakl ve kesme hzna sahip bu malzemeler
gnmzde gittike daha ok kullanlmaktadr.
alma scakl:900-1000oC, sertlik 87-92RA, elik iin kesme
hz: 30300 m/dak.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
12
Talal malat
Scakla ve anmaya
kar ok mukavim olan bu malzemelerin eilme ve darbe mukavemetleri ok dktr.
Sert metaller gerek ierdikleri malzemelerden, gerekse imalat yntemlerinden dolay ok pahal malzemelerdir.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
13
Talal malat
3. Seramikler
Seramik takmlar, ana malzemesi alminyum oksit olan ve
sinterleme yolu ile imal edilen malzemelerdir. Yksek kesme
hzlarnda kullanlabilen seramiklerin darbe ve eilme
mukavemetleri ok dktr.
alma scakl:
Talal malat
4. Elmaslar
Scakla ve anmaya kar ok dayankl fakat krlgan ve
pahal bir malzemedir. Krlgan olduundan ince veya ok ince
tala kaldrma ilemlerinde kullanlr.
Normal ilemlerde 100-500 m/dak olan kesme hz zel hallerde
3000 m/dakya kabilir. alma scakl 1500oC kadardr.
Elmas ile ilenen balca malzemeler: alminyum ve alamlar,
bakr ve alamlar, bronz, pirin, platin, altn, gm, sert ve
yumuak lastik, pleksiglas, teflon, bakalit, sert kat vb.
Elmas tozu ok yksek basn ve scakln etkisi altnda
grafitten elde edilen suni elmastr.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
15
Talal malat
TORNALAMA
Tornalama tek ulu bir takmla gerekletirilen, silindirik paralar reten, bir ok durumda dner bir i paras ve sabit bir takmn
kullanld bir ilemdir
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
16
Talal malat
cc
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
17
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
18
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
19
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
20
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
21
Talal malat
FREZEME
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
22
Talal malat
Frezelemede bak ad evrilen takm zerinde bulunan ok
sayda diten srayla her biri ksa bir sre paray keser ve
sonra bo dner.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
23
Talal malat
Freze aklar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
24
Talal malat
Freze aklar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
25
Talal malat
Freze aklar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
26
Talal malat
Malafa montaj
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
27
Talal malat
Kart ve ayn ynl frezeleme
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
28
Talal malat
Baz ilemler
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
29
Talal malat
Baz ilemler
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
30
Talal malat
Baz ilemler
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
31
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net frezeleme
32
Talal malat
Planyalama/Vargelleme
Vargellerin tersine planyalarda i paras bir tabla zerine balanm halde ileri ve geri hareket eder. Kalem ise stunlarn
tad bir travers ve kalem taycs zerinde ancak bir ilerleme (avans) hareketi yapar.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Planya
33
Talal malat
Yaplabilecek ilemler
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Planya
34
Talal malat
Kalemler
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Planya
35
Talal malat
DELME
Delmede para sabit durur, takm kesme ve ilerleme hareketi
yapar. Delme takmlarna matkap ad verilir.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
36
Talal malat
Matkaplar
Delmede nemli etkenlerden birisi matkabn u asdr. A
delinecek malzemeye gre deiir. Bu a elikte 150o,
Alminyumda 90o ve inkoda 60odir.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
37
Talal malat
Baz ilemler
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
38
Talal malat
Kesme
ok azl takmlar (testereler) yardmyla ktlelerin paralara
ayrlmas ilemidir.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
39
Talal malat
Testere kesme alar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
40
Talal malat
Kesme ilemi srasnda testereler ya ileri-geri hareket ederler,
veya dairesel hareket yaparlar.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
41
Talal malat
Testere makinalar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Delme
42
Talal malat
Ta ile kesme
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
43
Talal malat
TALAMA
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Talama
44
Talal malat
Talama ilemleri
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Talama
45
Talal malat
talama
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net talama
46
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Talama
47
Talal malat
Talama tipleri
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Talama
48
Talal malat
talama
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Talama
49
Talal malat
Takm talama tezgahlar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Talama
50
Talal malat
RAYBALAMA
Alm deliklerin yzeylerini daha temiz ve hasas hale getirmek
iin yaplan bir ilemdir. Kaldrlan tala miktar ok azdr. El
veya makine ile yaplabilir.
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
51
Talal malat
raybalar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
52
Talal malat
raybalar
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
53
Dkme Demirler
BLM SONU
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Dkm - Alamlar
54
Talal malat
malat teknolojileri- R malzemebilimi.net Kaynak yntemleri
55