TALLER DE

RADIO

QUÉ É AGARESO?

Nace en 2008 en Pontevedra, grazas a un grupo de profesionais dos medios de comunicación (periodistas, cámaras e fotógrafos/as) que detectan o escaso lugar que ocupan nos medios tradicionais as iniciativas solidarias e de cooperación cos colectivos máis desfavorecidos.

Deciden crear un medio de comunicación alternativo para concienciar e sensibilizar á sociedade sobre estas realidades silenciadas...

Ademais, utilizamos a comunicación para conseguir o desenvolvemento dos pobos e das persoas.

Nuestra web: www.agareso.org

A RADIO NA ACTUALIDADE

Hoxe en día, grazas a todos os avances tecnolóxicos, Internet e á invención dos podcast os/as usuarios/as podemos converternos en creadores/as e distribuidores/as de contidos.

A radio é un medio ideal para espertar o noso espírito crítico e

para dar a coñecer a realidade que nos rodea.

Cun ordenador con acceso a Internet, unha gravadora (móvil, micrófono) e un programa de edición, podemos montar o noso propio espazo radiofónico.

RADIO TEHUACÁN

Agareso e ACPP, xunto á ONG local Cordes, están a levar a cabo este ano no Baixo Lempa, El Salvador, un proxecto de fortalecemento dunha radio comunitaria co obxectivo de que os habitantes desta zona de El Salvador teñan a súa propia canle de comunicación e que a emisora sirva para sensibilizar a poboación sobre temas ambientais, cuestións de xénero ou dereitos humanos, e como plataforma para que a poboación achegue e opine sobre o seu propio desenvolvemento.

A radio convértese nun instrumento moi útil para combater o analfabetismo, fortalecer a organización comunitaria, previr desastres naturais, así como motivar participación das persoas nas decisións locais.

Coñecemos o proxecto da man

dos seus protagonistas, neste

caso a súa directora Yasmín

EXERCICIO: PRESENTÁMONOS ANTE A

GRAVADORA

Saúdo.

Chámome…

Vivo en…

Teño … anos

As miñas afeccións son…

Despedida.

VANTAXES E INCONVINTES DO MEDIO

RADIOFÓNICO

Vantaxes: Credibilidade, proximidade, inmediatez, capacidade de xerar imaxes, compatibilidade con outras actividades, recepción individual e cómoda, segmentación xeográfica.

Desvantaxes: Fugacidade da mensaxe, relativo grao de atención, non é visual, impacto limitado.

Grazas aos podcast e a radio online algunhas

destas desvantaxes desapareceron.

ELEMENTOS DA LINGUAXE RADIOFÓNICA

A voz

A música

Efectos de son

O silencio

A VOZ

A voz é a columna vertebral do son radiofónico. A

palabra é indispensable na radio.

A voz é a única ferramenta da que dispón o locutor/a

para transmitir esa información complementaria

(xestos, expresións faciais, acentos, etc. )

Podemos falar de 3 características da voz:

- O ton: se é máis agudo ou máis grave.

- A intensidade: equivale ao volume.

- O timbre: É a seña de identidade que representa

calquera son e que o diferencia do resto.

EXPRESIÓN ORAL ANTE O MICRÓFONO. A

LOCUCIÓN RADIOFÓNICA

Que temos que ter en conta?

Respiración diafragmática (depositar o aire no

abdome).

Modulación, vocalizar, xogar co ritmo, enfatizar,

facer pausas, para non aburrir ao oínte.

Correcta posición do corpo.

EXERCICIO: RESPIRAR CO DIAFRAGMA

Por parellas, suxeitamos a nosa compañeira ou

compañeiro pola cintura e comprobamos se se lle

abren as costelas ao respirar.

Individualmente, suxeitámonos as costelas

soltamos o aire dando golpiños co diafragma para

fortalecelo.

Xogamos a ver quen aguanta máis tempo

mantendo unha vogal sen tomar aire.

EXERCICIO: PRACTICAMOS UN

TRABALINGUAS CO LAPIS ENTRE OS DENTES

Esfórzate en mover a lingua

e os músculos da cara para

que se che entenda ben.

Ao soltar o lapis, vocalizarás

moito mellor.

EXERCICIOS PARA VOCALIZAR BEN

Abrir e pechar a boca varias

veces, ata o límite das nosas

posibilidades.

Bocexar e imaxinar que temos

unha palabra quente na boca.

Mastigar goma de mascar.

Xuntar os labios e facer o son

'bruuuuu' cos labios relaxados.

Masaxear coa lingua todos os

recunchos da boca.

Poñer cara de noxo e sorrir

alternativamente.

A MÚSICA

A relación entre música e radio é tan estreita que dificilmente

poderiamos facernos unha idea de como sería o medio sen a

existencia da música.

Funcións da música na radio:

- Para apoiar contidos:

- Para estruturar/identificar:

* Sintonía: Identificar un programa

* Careta: Trátase da sintonía +voz (hora, día, nome)

* Ráfaga: Serve para separar bloques dentro dun programa.

Ráfaga Sintonía Careta

A MÚSICA E OS

DEREITOS HUMANOS/ODM

Ao longo da historia da

música hai moitas cancións

que trataron sobre os

Dereitos Humanos, a

xustiza, a liberdade, a

igualdade, a solidariedade, a

paz, a democracia, a non

violencia...

Macaco Bebe Rubén Rada

EFECTOS DE SON

Os efectos de son podémolos definir, como aqueles

sons, naturais ou artificiais, que substitúen a realidade.

Poden ser:

-Naturais: gravar o son directamente da natureza.

-Creados: realizados no estudio. Agora non fai falla,

xa que podemos baixalos de Internet.

Como realizar algúns efectos de son ti mesmo?

Lume: con papel de celofán.

Cascos de cabalos: con dous recipientes

de yogurt baleiros.

Andar a través da neve: apertar e retorcer coas mans

un nobelo de la.

O SILENCIO

O silencio tamén forma parte da linguaxe

radiofónica e, é capaz de expresar, narrar,

describir...

Podemos utilizalo para representar o estado

emocional dunha persoa que decide deixar de

intervir nun diálogo; ou para estimular a

reflexión, cando, ante un tema controvertido, o

locutor realiza un silencio convidando os oíntes

a pensar sobre iso.

Tamén pode ser construído coa axuda dun son,

como a recreación radiofónica de ‘un minuto de

silencio’ mediante o repique de campás.

XÉNEROS XORNALÍSTICOS

A NOTICIA

Informa sobre feitos de actualidade

Responde as 6Ws: Que?

Quen?

Cando?

Onde?

Como?

Por que?

Ten estrutura de pirámide invertida: comeza polo máis importante.

A noticia é a base sobre a que se crean os informativos.

XÉNEROS XORNALÍSTICOS

A NOTICIA

Os seus requisitos son: claridade, brevidade,

concisión e sinxeleza.

Algúns consellos:

Evitar a cacofonía: O Papa parou a misa /O Papa

detivo a misa.

Redondear as cifras: En Galicia 4.963 persoas

acudiron a manifestación / En Galicia case 5.000

persoas acudiron á manifestación.

Traducir as siglas: ONU (Organización das Naciones

Unidas)

Boletín informativo

Noticia Malala

A ENTREVISTA

Informativa: busca coñecer a opinión dun experto/a

sobre un tema determinado.

De personalidade: busca coñecer ao entrevistado/a

(gustos, aficións…)

CARACTERÍSTICAS DA ENTREVISTA RADIOFÓNICA

Como facer unha boa entrevista en radio?

Documentarse ben sobre o tema ou a

persona.

Facer unha presentación do entrevistado/.

Facer preguntas claras, breves e ordenadas.

Ter a man papel e boli por se temos que anotar datos.

Facer preguntas abertas e pechadas (si/non).

O ton debe ser coloquial, como se estivésemos a manter unha conversa entre amigos/as.

Non berrar, sobre todo nas entrevistas telefónicas.

Entrevista ESR

EXERCICIO: ENTREVISTAMOS A UNHA

COMPAÑEIRA OU COMPAÑEIRO

Presentación da invitada

ou invitado.

Estrutura de pregunta e

resposta.

Imaxina que o

entrevistado/a traballa

nunha ONGD centrada en

reducir a mortalidade

infantil. Que lle

preguntarías? Entrevista Radio Tehuacán

A REPORTAXE RADIOFÓNICA

Trata en profundidade un feito.

Aporta distintas versións sobre o asunto tratado (voz protagonistas, antecedentes, consecuencias…)

Inclúe varias declaracións, músicas, son ambiente, efectos…

Hai dous tipos de reportaxe: o obxectivo (máis informativo) e o interpretativo.

A REPORTAXE RADIOFÓNICA

Recomendacións á hora de facer unha reportaxe

radiofónica:

Contar cun narrador que una as partes da reportaxe.

Por especial coidado nas transicións.

Procurar a maior cantidade e calidade de testimonios.

Diversidade de recursos sonoros: son ambiente, efectos, músicas.

Duración: mellor non exceder os 12-15 minutos.

Liberdade creativa.

Reportaxe educación ambiental Reportaxe igualdade xénero

O DEBATE E A TERTULIA

No debate e na tertulia:

Hai un moderador e varias persoas

convidadas.

Posiciónanse a favor ou en contra

dun tema.

É un xénero de opinión.

Agareso radio

COGAMI

O RADIOTEATRO

Trátase dun xénero de

ficción.

Necesita grandes doses de

creatividade.

Pasos:

1.Imaxinar a historia

2.Seleccionar os elementos da

historia (efectos, música…)

3.División da historia en escenas

4.Decidir a trama.

Radioteatro igualdade

Radioteatro VIH

A PUBLICIDADE RADIOFÓNICA

Utilízanse efectos, música, voz e moita creatividade.

Indicativo / jingle: identifica á emisora ou o programa Agareso Radio

Cuñas radiofónicas: anuncios Cuña o medioambiente

Cuña sobre VIH

Cuña dereito educación

Exercicio: Facer unha cuña radiofónica.

Indicativo

Cuña medioambiente

Cuña VIH Cuña dereito educación Pobreza e fame

A PUBLICIDADE RADIOFÓNICA

Exercicio En grupos de 5 debemos elaborar unha cuña radiofónica sobre

un dos ODM.

Elaborar o texto.

Decidir se levará efectos de son…

Tipo de música…

O MAGAZINE RADIOFÓNICO

O magazine é un conxunto de outros xéneros radiofónicos:

Noticia

Reportaxe

Cuñas

Entrevistas

Tertulias

Radioteatro

Precisa dun presentador/a ou varios presentadores que unan as diferentes partes do magazine.

Magazine dereito á educación

O GUIÓN RADIOFÓNICO

Divídese en:

O guión técnico.

O guión literario.

VOCABULARIO BÁSICO

LOC= locutor 1, 2, 3…

PP= primeiro plano, cando queremos que se

escoite a música.

2P= cuando queremos que estea de fondo.

FADE IN= cando indicamos que comeza a música.

FADE OUT= cando queremos que termine.

PIE= é o final dunha locución e é importante que o

técnico de son o teña no seu guión para saber

cando ten que dar paso á música ou a outro

locutor.

MÍMICA RADIOFÓNICA

Código de sinais entre locutor/a e control

A MONTAXE:

Programas de edición de audio:

PROPOSTA PRÁCTICA

Elaborar diferentes pezas

radiofónicas (noticias,

reportaxes, entrevistas,

cuñas…) sobre o tema

elixido na aula.

Se é posible editarase con

Audacity un programa

especial/magazine coas

pezas elaboradas.

PROPOSTA PRÁCTICA PROXECTO

Preparamos o noso propio programa de radio

Que tipo de programa será?

Que temas imos abordar e con que enfoque?

Que xéneros xornalísticos empregaremos?

Que tarefas temos que desenvolver?

Que equipamentos imos necesitar?

Que nome lle poremos?

Como se vai estruturar?

BANCO DE RECURSOS

Radios comunitarias e

libres.

Titoriais sobre Audacity.

Exemplos xéneros

radiofónicos.

Efectos de son.

Música Dereitos

Humanos e ODM.

Como poñer en marcha

unha radio online…

E AGORA…

A guionizar, a gravar e a montar!

¡MOITAS GRAZAS!