-
7/29/2019 TANRI veya NSAN
1/4
TANRI veya NSAN
Bundan byle tanrnn adn daha ok duyacaz.
Ne ki kendimizi daha dindar veya daha dinsizhissedeceimizden tr
deil, bilakis, hep olduugibi, bazlarmz kendilerini daha muktedir,
daha mtehakkim, daha mtecaviz, bazlarmz isedaha elimsiz, daha
aresiz ve daha yalnz bulacaklar iin.
Evet, tanrnn adn, ama hemen yansra insannda adn.
Biri olmadan dieri asla kavranlamaz. Aktan mahrum bir kudret,
kudretten mahrum bir ak, buhaldeyken varlk asla kendini tmleyemez.
Bilinmek iin seni yarattm, dedii duyulmuturtopran derinliklerinden.
Kendini seyretmek iin aynaya muhtatr, yetkin bir mazhara. Srf
zuhuretmek iin.stemin doas iyi kavranlmal, insan, kendini
kandrmadka, gc ve zorunluluu tikeldenkarsamay beceremez.
Kendisinden. ster istemez bakasna muhtatr. Bakalarna.Bakasna muhta
olma duygusu, vicdan oluturan ilkelerin en esasls bu yzden, en
derini, enkkls. Bakasna, yani tekine, her daim benin, bizin snrlarn
belirleyen dierine, dierlerine.Ben varsa, sen de vardr. Ama hep bir
bakas. Bakalar. Yazg byle, her daim bakalarylavaroluruz, kendimizi
daima bakalarnda varederiz. Elimizde mi sanki, bakalarna
muhtaolduumuzu her idrak ediimizde, tanr hemen yanbamzda
beliriversin de elimizden tutsun
isteriz. Kendilerine muhta olduklarmzn da muhta olduklarna
inanmak isteriz nk. Yalnzolmadmz, bir mr boyu korunmasz
braklmayacamz ummak isteriz. Madem varolduk,insanca varolmay
isteriz. stemekle yetinmeyiz, gcmz de olsun isteriz.O istemler,
istemeler sayesinde insan deil miyizdir zaten?
Cupiditas est ipsa hominis essentia, der Spinoza. Arzu, insann
zdr.Arzu, yani insann kendivarln srdrmek iin harcad aba
(conatus).
Peki ya tanrnn z?
Felsefenin verecei yant, kabul edilmelidir ki, insann tanrya
ilikin en sk soyutlamalarndanbiridir:
http://ducanecundioglusimurggrubu.blogspot.com/2013/01/tanri-veya-insan.htmlhttp://ducanecundioglusimurggrubu.blogspot.com/2013/01/tanri-veya-insan.htmlhttp://4.bp.blogspot.com/-ZeDhz1ZmqlY/UQZH7H-44PI/AAAAAAAAEYQ/SP2q-XV08Yc/s1600/du%CC%88cane+foto.jpghttp://ducanecundioglusimurggrubu.blogspot.com/2013/01/tanri-veya-insan.html
-
7/29/2019 TANRI veya NSAN
2/4
Dei potentia est ipsa ipsius essentia!
(Tanrnn kudreti onun zdr.)
Bir yanda arzu ve irade, dier yandaysa kudret.Ne ilgin deil mi,
insann payna den hasret, buna mukabil tanrnn yannda, hep
yanndaolansa g ve kudret!Her fra darbesinde hayatm tehlikeye
atyorum, der Czanne. aresiz sylemek zorundaym,bundan byle tanrnn
adn daha ok duyacaz, ve fakat onun adn her duyuumuzda,kanlmaz
olarak, insann adn da duymu olacaz.ok az kald, tanr ve insan
arasndaki ve balacnn kycl sona erecek. Firak vuslatadnecek. Bir gn.
Zorunlu olarak.
an ruhunu takdimimdir: tanr veya insan.
Modern zamanlarn ocuklar olarak istemi ve gc bundan byle hep
yanyana idrak edeceiz.Kendimizde ve dmzda. Bakasnda. Gayr- ahs
(unpersnlich) ilkeler demetinedayanmakszn doay da, toplumu da
aklayamayz nk. Szgelimi varlk, evren, devlet,vatan, ulus, din,
insan, para... hepsi de birer soyutlama, safi soyutlama deil
mi?Tarih boyunca tanry bu soyutlamalardan birine indirgemeye veya
aralarnda letirmeye ynelikhamlelere karn, kudret taht hep bo kald
ve tanr, insann muhta olduu gayr-i ahs ilkeolarak sralamann en
stndeki yerini daima korudu. Ama ilke olarak, yani bir kavram, bir
ideolarak.man edildi, inkar edildi, farkl biimlerde yorumland,
deitirildi, dntrld, hatta ldrld,ama bilim adamlarnn, filozoflarn,
ilahiyatlarn zihinlerinin bir yerlerinde ister istemez
sreklivaroldu, olabildi. Oysa insanolu pratiktir, pragmatiktir,
hibir kavramdan ban okamasn
beklemez. Hibir ideden kendisini sevmesini, gzetmesini,
kendisine yardm etmesini ummaz.
http://2.bp.blogspot.com/-QPtlp_ZQLFY/UQZFjPOohmI/AAAAAAAAEW4/-i1xBPIMy0E/s1600/michelangelo.jpg
-
7/29/2019 TANRI veya NSAN
3/4
Kavramn, kavramlarn kudret ve kuvvete nisbetleri ne ki?
nsan tanrsn hemen yanbanda bulmak ister, zihninin
derinliklerinde deil. Bir ide, bir kavramolarak hi deil. Canl kanl
halde nefesini duymak, yumuack kanatlarnn scakln hissetmekister.
ahdamarndan daha yakn olmak da neymi, dnmek deil, duyumsamak ister,
tpk biranne gibi, bir baba gibi. Bazen bir karde gibi. Kendisini ne
zaman aresiz hissetse, ne zaman
terkedilse, reddedilse, itilse kaklsa, kimsesiz olduu yzne
vurulsa, hemen onu yanbandabulmak ister. Elinden tutsun, ban okasn,
o narin, o zarif parmak ularyla gzyalarn silsinister.
Nothing to be done!
II. Dnya Savanda yeterince yorulduu, yeterince hrpaland iin,
insan aynen bu ekildeinlemeye balamt.
Yapacak bir ey yok!
nsan, yani beden, yani et, sinir ve kas, yani el ve ayak. nsan,
yani madde. Beckettn Godotyubekleyen insan. Tanry. Ama sadece bir
taraf. Tek taraf. Estragon (Gogo). yle ki savaboyunca bombalar
saanana dnen maddecik bile en nihayet yorulacak ve eylem
yerinebeklemeyi seecektir.Belki ehrin son delisi de lecek, belki de
mezar tanda yle yazacaktr:
Kl m olaym, kor mu kalaym, ama her
halukrda alevsiz yanaym.
Risk byk, nk ardnda, bedelini deme kararllnn bulunmad her
tahayyl, ister istemezinsann, kendisini yaamda tutan en esasl
yetisini zaafa uratacaktr. Umudunu.
Size tanrdan haber veremem. Masum deilim nk. Sadece insandan sz
edebiliyorum buyzden. Tmyle insandan.
Godot bugn gelmeyecek ama yarn mutlaka
gelecek!
nsan sadece masum olann szne inanabilir. Bir ocuun szne.
Gelecein. Umudun. VEyaamn muhta olduu szlere. Bu nedenledir ki,
aydnlanma konusunda bana gvenmeyin,diyen Pozzonun, yani Kilisenin
hibir vaadine inanmamakta mazuruz. Has ipekten kefenlerin.Messes
dinin. Deneyimliyiz nk.
Godotya ne diyeyim, diye bize sorarsa birgn bir yetimin gzleri,
Vladimir (Didi) gibi biz de,sadece bizi grdn syle ona, yeter,
diyeceiz. Beklediimizi syle ona, yerimiziterketmediimizi. nsan
kalmakta srar edeceimizi.
nsan kaldka, ister istemez, tanrnn adn daha ok duyacaz.
O halde syle ey sbi, bizi grdnden eminsin deilmi?
KAYNAK:Dcane Cndiolu, "tanr veya insan", Hrriyet (Fikirler 2013,
s. 16), 28 Ocak 2013
-
7/29/2019 TANRI veya NSAN
4/4
[email protected]
https://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFM0NxODNCODd3VG8/edit?usp=sharing
https://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFZlFpNVppMExPV0E/edit?usp=shar
ing
mailto:[email protected]:[email protected]://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFM0NxODNCODd3VG8/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFM0NxODNCODd3VG8/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFM0NxODNCODd3VG8/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFZlFpNVppMExPV0E/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFZlFpNVppMExPV0E/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFZlFpNVppMExPV0E/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFZlFpNVppMExPV0E/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFZlFpNVppMExPV0E/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFM0NxODNCODd3VG8/edit?usp=sharinghttps://docs.google.com/file/d/0B4r2xgxIBBRFM0NxODNCODd3VG8/edit?usp=sharingmailto:[email protected]
